HERRITARREN PARTE-HARTZEARI BURUZKO ORDENANTZA/ARAUDIAREN ZIRRIBORROA
Zioen azalpena ........................................................................................................................... 4 Getxoko herritarrak eta elkarteak............................................................................................... 5 1.artikulua.- Getxoko herritarrak............................................................................... 5 2. artikulua.- Getxoko elkarteak ................................................................................ 5 Parte-hartzeari buruzko eskubideak ........................................................................................... 5 3. artikulua.- Parte hartzeko eskubidea ..................................................................... 5 4. artikulua.- Informazioa jasotzeko eskubidea......................................................... 6 5. artikulua.- Entzunaldi-eskubidea........................................................................... 7 6. artikulua.- Eskaerak egiteko eskubidea ................................................................. 8 7. artikulua.- Osoko Bilkuretan proposamenak aurkezteko eskubidea ..................... 8 8. artikulua.- Udalaren Osoko Bilkuretan parte hartzeko eskubidea......................... 9 9. artikulua.- Biltzeko eskubidea. ............................................................................ 10 10. artikulua.- Herri ekimenerako eskubidea .......................................................... 10 11. artikulua.- Herri galdeketa egiteko eskubidea ................................................... 10 12. artikulua.- Inkesta egiteko eskubidea. ............................................................... 11 Herritarren elkarteen eta taldeen parte hartzea ........................................................................ 11 13. artikulua.- Herritarren Elkarte eta Taldeen udal Erregistroa ............................. 11 14. artikulua.- Elkarte eta taldeek informazioa jasotzeko duten eskubidea ............ 12 15. artikulua.- Udalaren euskarrietan tarte bat izateko eskubidea........................... 12 16. artikulua.-Udal ekipamenduen kudeaketa. ........................................................ 13 1
Herritarren parte hartzerako prozesuak, organoak eta bitartekoak .......................................... 14 I. TITULUA. Herritarren parte hartze organoak. .................................................................... 14 I. ATALA.- Auzo Batzarrak. .................................................................................................. 14 17. artikulua.- Izaera eta osaera............................................................................... 14 18. artikulua.- Osaketa. ........................................................................................... 14 19. Artikulua.- Eskumena ....................................................................................... 15 20. artikulua.- Funtzionamendua............................................................................. 16 II. ATALA.- Arlokako Kontseiluak........................................................................................ 17 21. artikulua.- Funtzioa eta osaera. ......................................................................... 17 22. artikulua.- Eskumena......................................................................................... 18 23. artikulua.- Funtzionamendu-arauak .................................................................. 18 III. KAPITULUA.- Herri Kontseiluak..................................................................................... 19 24. artikulua.- Funtzioa ........................................................................................... 19 25.- artikulua.- Osaera ............................................................................................. 19 26. artikulua.- Eskumenak....................................................................................... 20 27. artikulua.- Funtzionamendu-arauak ................................................................. 20 28. artikulua.- Bestelako parte hartze bideak. ......................................................... 21 IV. ATALA.- Herritarren parte-hartzeari buruzko arautegiaren herri-kontrolorako komisioa..................................... 21 29. artikulua.- Funtzioa, osaera eta funtzionamendua............................................. 21 IV. ATALA.- Herritarren Partaidetza Bulegoa........................................................................ 21 30.- artikulua.- Funtzioa .......................................................................................... 22 2
V. ATALA.- Herritarren Partaidetza Zinegotzigoa. ................................................................ 22 31. artikulua.- Funtzioak ......................................................................................... 22 II. TITULUA.- HERRITARREN PARTAIDETZA BITARTEKOAK ................................. 23 VI. ATALA.- Erroldatzea ........................................................................................................ 23 32. artikulua.- Parte hartze errolda .......................................................................... 23 33.artikulua.- Entitateen Erregistroa ....................................................................... 23 VII. ATALA: Informazioko, arretako eta komunikazioko sistemak ....................................... 23 34. artikulua.- Udaleko informazio-batzordeak. ..................................................... 23 35. artikulua.- Udalaren web gunea. ....................................................................... 24 36. artikulua.- Udal eta tokiko komunikabideak eta komunikazio-bideak. ............ 24 37.artikulua.- Partaidetzaren helbide elektronikoen zerrenda. ................................ 26 VIII. ATALA: Aurrekontu parte-hartzaileak ........................................................................... 27 38. artikulua.-Gardentasuna eta herriari kontsulta .................................................. 27 IX. ATALA.- Auzolana ........................................................................................................... 27 39. artikulua.- Auzolana: Konpromisoa. ................................................................. 27
3
Zioen azalpena Araudi honen helburua da herritarren parte-hartze demokratikoa eta Udalaren gardentasuna bermatzea. Demokrazia parte hartzailerako eredua, beraz, herritarren kontrola udal kudeaketan, parte hartzeko eskubidean eta herritar kontsultarako eskubidean oinarrituta egongo da. Herritarren kontrola udal kudeaketan ondorengo eskubideen onarpenaren bidez zehazten da: parte hartzeko eskubidea, informazioa jasotzeko eskubidea, entzuna izateko eskubidea, eskariak egiteko eskubidea, herri ekimenerako eta kontsultarako eskubideak, osoko bilkuretan proposamenak aurkezteko eskubidea, Udalaren Osoko Bilkuretan parte hartzeko eskubidea eta biltzeko eskubidea. Honek guztiak demokrazia parte hartzaile eta demokrazia ordezkatzailearen arteko elkarreragina eta, ondorioz, udal gardentasuna bermatuko du. Aipatutako helburuak hurrengo bitarteko eta organoen bidez gauzatuko dira: partaidetza zinegotzigoa, herri-kontseilua, sektorekako kontseiluak, auzokako batzarrak eta herritarren parte-hartzerako bulegoa. Getxok dituen mugimendu sozial, herri mugimendu eta elkartegintzari, herrigintzan duten garrantzia eta beharrezkotasuna aitortuta, zilegitasun osoa ematen zaie eta interlokutore/mintzaide bezala onartuak dira eta izango dira. Araudi honetan erregulatzen diren parte hartzeko eskubideak eraginkorrak izan daitezen lan egingo du Getxoko Udalak. Parte-hartze sistema egokia sortu eta indartu nahi du Udalak. Interes orokorra duten gaien inguruan herritarrek elkarteak sortzea bultzatuko du, baita jendartean ahotsik ez duten pertsona eta taldeak elkartzea ere. Teknologia berriak hartzen ari diren garrantzia ikusita eta parte-hartze prozesuak errazten dituztenez, Udalak baliabideak jarriko ditu bitarteko horietara iristeko, etxeetara konektatuz eta puntu publikoetara sarbidea erraztuz, beti ere, eten digitala kontuan izanda.
4
Gaur egun, laurogehi mila biztanle inguru garenez hogeita bost zinegotzi ditu udal taldeak eta hau da erabaki gune bakarra, legez. Herritarrek izan beharko luketen erabaki ahalmen horren hutsunea betetzera dator araudi hau. Denok elkarrekin bakarrik eraikiko baitugu denok bizi nahi dugun Getxo. Getxoko herritarrak eta elkarteak 1.artikulua.- Getxoko herritarrak 1.1.- Getxon bizitza-proiektua garatzen duen pertsona oro da Getxoko herritarra ordenantza honen arabera. 1.2.- Araudi honek 16 urtetik gorako guztiei eragingo die. 1.3.- Udalean erroldatuta dauden 16 urtetik gorako herritarrak automatikoki Udalaren parte-hartze erroldan agertuko dira.
2. artikulua.- Getxoko elkarteak 2.1.- Getxoko Elkarteen Udal Erregistroan inskribatuta dagoen Elkarte edo Erakunde oro.
Parte-hartzeari buruzko eskubideak Herritarren kontrola udal kudeaketetan ondorengo eskubideen onarpenean zehazten da:
3. artikulua.- Parte hartzeko eskubidea 3.1.- Pertsona orok du tokiko gai publikoen kudeaketan parte hartzeko eskubidea, dela zuzenean edo dela herritarren elkarte baten bitartez, araudi honetan ezartzen diren parte-hartze tresnak edo bideak erabiliz. 5
3.2.- Araudi honen arabera, parte hartzeko eskubideak, udal honen gai edo jardueren inguruko interes legitimoa duen pertsona orok balia dezake.
4. artikulua.- Informazioa jasotzeko eskubidea 4.1.- Pertsona orok, dela pertsona fisikoa dela juridikoa, indibidualki edo kolektiboki, eskubidea du udal jarduera eta zerbitzuen informazioa zabal eta objektiboa jasotzeko, indarrean dagoen legerian araututakoaren arabera udal artxibo publikoetarako sarbidea izateko eta Udalak ezarritako informazio orokorreko bitarteko guztiak erabiltzeko. 4.2.- Udalak eskubide hori betetzeko erraztasunak jarriko ditu eta edozein pertsonak eskatutako informazioa emango du. Legea izango da muga bakarra (gaztediaren eta haurtzaroaren babesaren, pertsonen intimitatearen eta herritarren segurtasunaren inguruko legedia). 4.3.- Interes publikoko gaiak direnean edo Udalak antolaturiko bilerak direnean, deialdia eta hartutako erabakiak herritar guztiei azalduko zaizkie, eta, beharrezkoa bada, Aldizkari Ofizialean argitaratuko dira. 4.4.- Udalak, erabaki, hitzarmen eta garrantzizko dokumentuak iragarki taulan eta web gunean jarriko ditu, herritarrei ahalik eta informazio gehien emateko. Honetaz gain, deialdia udal komunikabideetan ere ikusgai jarriko da, gutxienez astebete lehenago. 4.5.- Osoko bilkura batetik besterako tartean, hiruhilean behin, bertan trataturiko gaiak azalduko dituen aldizkari bat buzoneatuko da etxe guztietara. Hau ere Udaleko web orrian argitaratuko da. Horretaz gain, udal komunikabideetan horien berri emango da. 4.5.1.- Gainera, hiruhilean behin osoko bilkura bereziak egingo dira herritarrek aurkeztutako gaiak eztabaidatzeko. Bilera hauek larunbat goizetan izango dira eta auzoz auzo mugituko dira. 4.6.- Getxoko Udalak helbide elektronikoen zerrenda bat sortuko du, hala eskatzen duten herritarrei atal honetan adierazitako informazioa igortzeko. Posta elektronikoen zerrenda
6
horren erabilera datu pertsonalen babeserako legea betez egingo da eta herritarrak eskatutako informazioa helarazteko soilik erabiliko da. 4.7.- Herritarrek posta elektronikoen zerrenda horretan egoteko eskaera egiteko eskubidea izango dute, Osoko Bilkuraren aktak, Udalaren bandoak, alkatetzaren ebazpenak, udal plangintzako behin betiko onartutako erabakiak eta herritarren parte-hartze prozesuei buruzko dokumentazioa jasotzeko. 4.8.- Beste edozein informazio idatziz eskatu beharko da. 4.9.- Dokumentu idatzi, grafiko edo euskarri informatikoetan bildutako informazioa bada, kopia eskatu ahal izango da. Halaber, pertsona fisiko edo juridiko orok du udal organo erabakitzaileek hartutako erabaki guztien ziurtagiriak lortzeko eskubidea. 4.10.- Herritarrek osoko bilkuretan eta informazio-batzordeetan egoteko eskubidea dute. Bilkura eta batzorde horietako gai-zerrenda web gunean eta iragarki taulan jarriko da eta udaleko helbide elektronikoen zerrendan dauden herritarrei zein udal erregistroan jasota dauden talde eta erakunde guztiei bidaliko zaie.
5. artikulua.- Entzunaldi-eskubidea 5.1.- Herritarrek alkatearekin edo dagokion zinegotziarekin biltzeko eskubidea dute, hitzordua eskatzeko aurrez ezarritako ordutegian eta eskaera egiten denetik 30 eguneko gehieneko epean; bidezko arrazoiren bat balego eta idazki arrazoitu baten bidez erantzuten bada, 15 egunez luzatu ahal izango da epea. Lehentasuna izango dute prozedura baten tramitean entzutea nahi dutenek edo Udalak egingo dituen jardueretan zuzeneko edo bidezko interesa dutenek. Larrialdi edo urgentziazko kasu eta egoerei erabateko lehentasunez erantzungo zaie. 5.1.1.- Herritarrek lehentasuna eskatu ahal izango dute, idatziz eta arrazoiak azalduz. Alkateak edo dagokion organoak bi eguneko epean erantzun beharko dio lehentasun eskaerari idatziz eta arrazoiak emanez. Lehentasuna onartzen bada bost eguneko epean egin beharko da entzunaldia baina alkateak erabaki dezake lehentasunari bidea emateko entzunaldia alkatearekin edo dagokion zinegotzi edo teknikariarekin izatea 7
5.2.- Halaber, herritar eta herritarren elkarte orok du prozeduren izapidetzean edo interes legitimoren bat duen udal jardueren burutzean entzuna izateko eskubidea.
6. artikulua.- Eskaerak egiteko eskubidea 6.1.- Norbanako eta talde orok udal gobernuari eskaerak egiteko edo/eta udal jarduerei buruzko azalpenak eskatzeko eskubidea du. 6.2.- Eskaera horien artean, kexak, iradokizunak edo proposamenak egon daitezke eta Udal Erregistroan, Herritarren Arretarako Zerbitzuan edota iradokizunen postontzian aurkeztuko dira. Udalak ezarritako bitarteko elektroniko edo telematikoak (web gunea, e-posta...) ere erabil daitezke horretarako. Taldeen izenean edo kolektiboki egiten diren eskaeretan eskatzaileen nortasuna adieraziko da. 6.3.- Udalera jotzeko ohiko bideaz gain, udaletxe kanpoan iradokizunentzako postontzi bat jarriko da, eta atal bat jarriko da Udalaren web orrian. Behar bezala identifikatutako idatziak udal erregistroan sarrera emanda tramitatuko dira. Horrela ez den kasuetan, bizilagunen iritzia jakiteko hartuko dira kontuan. 6.4.- Udaleko zinegotzi guztiek aurkeztutako eskaerak ezagutu ahal izango dituzte.
7. artikulua.- Osoko Bilkuretan proposamenak aurkezteko eskubidea 7.1.- Herritarrei eta Udal Erregistroan inskribatutako elkarte eta taldeei aitortzen zaie Osoko Bilkurako gai-zerrendan gaiak proposatzeko eskubidea, baita Udalaren eskuduntzako eremuko proiektu edo araudien gainekoak ere. 7.2.- Osoko Bilkuraren Gai ordena ezartzea bozeramaleen batzordeari dagokio, eta ezin du inondik inora herritarrek edo elkarteek egindako galderak edo mozioak baztertu
8
8. artikulua.- Udalaren Osoko Bilkuretan parte hartzeko eskubidea 8.1.- Udalak ohiko Osoko Bilkurak gutxienez hilean behin egin beharko ditu, abuztua salbu. Kasu guztietan irekiak izan beharko dute eta deialdia eta gai ordena aurretik zabalduko dira. 8.2.- Osoko Bilkuretan proposamenak egiteko eskubidea. 8.2.1.- Herritarren elkarteek, gizarte mugimenduek, norbanakoek, araudi honetan finkatzen diren parte-hartze organoek edota 13. artikuluan zehazten den Herri Ekimenerako prozedura jarraitzen duten herritarrek, Udaleko Osoko Bilkuretan proposamenak egin, ekimenak proposatu edo/eta horiek defendatu ahal izango dute. 8.2.2 Mozioak aurkezteko herritarrek 20 sinadurekin babestu beharko dute mozioa. Elkarteek beraine aldetik beraiek bakarrik urteko lau mozio aurkeztu ahal izango dute baina elkarteek beste hiru elkarte edo gehiagorekin aurkeztutako mozioak badira ez da egongo mugarik 8.2.3.- Baten batek punturen bat proposatzen badu aurkezpena egiteko 5 minutuko epea izango du. Hori amaitzean, herriko gainontzeko talde edo pertsonen txanda izango da, eta alkateak edo dagokion zinegotziak erantzun ahal izango du. Ondoren, eskatzaileak erantzuteko tarte bat izango du. Jarraian, taldeek hartuko dute parte. 8.3.- Udaleko osoko bilkuretan hitza hartzeko eskubidea. 8.3.1.- Udaleko Osoko Bilkura guztietan, gai zerrendaren amaieran, galdera-eskeentzako txanda irekiko da, bertaratutako norbanakoek zein elkarteetako ordezkariek egoki deritzaten adierazpena edo galderak egin ditzaten, eta alkateak edo dagokion zinegotziak erantzun ahal izango du. Ondoren, eskatzaileak erantzuteko tarte bat izango du. 8.3.2.- Herritar zein Elkarteek egindako adierazpen eta galderak aktan jasoko dira. 8.4.- Erantzuna edo argipena momentuan eman ezin bada, ekarpena bileraren aktan jasoko da eta hurrengoan erantzuteko konpromisoa hartuko da. 8.5.- Udaleko ohiko Osoko Bilkurak herritarren parte-hartzea erraztuko duen egun eta ordutegian egingo dira. 9
9. artikulua.- Biltzeko eskubidea. 9.1.- Pertsona guztiek (norbanako, herritar talde edo/eta elkarte) izango dute eskubidea herriko lokal, ekipamendu eta espazio publikoak erabiltzeko. 9.2.- Eskubide hau bermatzeko, udalak lokal publikoen errolda kudeatuko du. Errolda hori publikoa izango da eta lokal publikoak zeintzuk diren, nortzuk erabiltzen dituztenaren inguruko informazioa emango du. Hala ere, udalak lokal publikoen eskatzaileen zerrenda kudeatuko eta publikatuko du.
10. artikulua.- Herri ekimenerako eskubidea 10.1.- Herri ekimenak aukera ematen dio edozein norbanako, taldekide edo elkarteri udal ekintzak edo jarduerak sustatzeko, hala nola: a) Udal interes publikoko jarduera zehatz bat egin dezala eskatzeko. b) Udalbatzaren aztergai-zerrendan gaiak sar daitezela proposatzeko. c) Udalaren eskuduntzako esparruetan proiektuak edo erregelamenduak onartzea proposatzeko. 10.2.- Herri ekimenak izapidetzeko, gutxienez udalerriko 16 urtetik gorako bizilagunen %3en babesa beharko du, , udalerri osoa dagokionean eta %2 a auzo bati dagokionean. Auzoen kasuan arazorik egon ez dadin Udalak urteko argitaratuko ditu auzoen mugak, biztanleria eta herri ekimena garatzeko beharrezko boto kopurua. Udalerri osoari dagokionena udalak urteko argitaratuko du beharrezko sinadura kopurua beti ere erroldari so eginez
11. artikulua.- Herri galdeketa egiteko eskubidea 11.1.- 16 urtetik gorako herritarrek eta Biztanleen Udal Erroldan inskribatuta dagoen herritar orok du eskubidea bere interesekoak diren gaien inguruko kontsulta jasotzeko eta herri galdeketa sustatzeko. Herritar bakoitzak boto bakar bat eman ahal izango du herri 10
galdeketan eta ez da onartuko inork beste inoren ordezkaritzan botoa ematerik. Udalak bozketa telematikoa egiteko sistema aztertu eta ezarriko du. 11.2.- Herritar guztiek beraien interesentzako garrantzi berezia duten udal eskumeneko diren arloetako proiektuak aukeratzearen gainean zuzenean galdetuak izateko eskubidea dute. 11.3.- Udaleko Osoko Bilkurak herri galdeketarako prozesua martxan jarriko du kasu hauetan: a) Udalbatzaren gehiengoak hala adosten duenean. b) Herri kontseiluak edo Auzo batzarrek – bere tokiko gaiei buruzkoa bada- hala adosten duenean. c) Getxon erroldatuta daude 16 urtetik gorako herritarren %3k hala eskatzen badu, udalerri osoari eragiten dionean, eta %2k auzoari dagokionean. 11.4.- Herri galdeketa udal eskumeneko eta tokiko izaerako esparruei buruzkoa izango da. 11-5.- Galdeketako galdegaiekin ezingo zaio bide eman oinarrizko giza-eskubideen urraketari eta zalantzazko kasuetan Getxoko Udalak iritzia eskatuko die giza eskubideen inguruko Euskal Herri mailako behatoki eta adituei. 11.6.- Galdeketaren emaitza Udalarentzako loteslea izango da.
12. artikulua.- Inkesta egiteko eskubidea. 12.1.Udalak inkesta egin ahal izango du, bere ekimen propioz edo/eta herritarrek, herritar taldeek edo Udal Erregistroan inskribatutako elkarteek eskatuta.
Herritarren elkarteen eta taldeen parte hartzea
13. artikulua.- Herritarren Elkarte eta Taldeen udal Erregistroa 13.1.- Erregistro horretan inskribatu daitezke jarduera eremua Getxon edo horren lurraldean duten elkarte edo taldeak. 11
13.2.- Erregistroak izaera publikoa du, eta interesa duen edonork kontsulta dezake. Tresna dinamikoa izango da, herriko elkarte eta taldeen errealitatea ezagutzeko sortua. Helburua da elkarte sarea hobetzeko eta indartzeko politika eraginkor bat egitea. 13.3.- Erregistroak helburu nagusia ezagutzeko aukera emango du, horrela herriko elkarteak egoki sailkatu ahal izateko.
14. artikulua.- Elkarte eta taldeek informazioa jasotzeko duten eskubidea 14.1.-Araudi honen 4. artikuluan aitortzen den udalaren informazioa jasotzeko eskubide orokorraren kalterik gabe, Elkarte eta Taldeen udal Erregistroan inskribatutako elkarte edo taldeek honako eskubide hauek ere izango dituzte: a) Udaleko osoko bilkuretarako deialdiak jasotzea, posta elektroniko bidez. b) Udalaren informazio edo argitalpen guztiak jasotzea, posta elektroniko bidez, taldearentzat
edo bere jarduera eremuarentzat interesgarriak izan daitezkeen heinean.
c) Bere jarduera esparruko udal proiektu eta ekimenen informazioa jasotzea, posta elektroniko bidez.
15. artikulua.- Udalaren euskarrietan tarte bat izateko eskubidea 15.1.- Udalak bere web gune eta aldizkarian, zein bestelako udal komunikabideetan, tarte bat gordeko die Elkarte eta taldeen Udal Erregistroan izena emanda dauden erakundeei. 15.2.- Tarte horretan eskaintzen diren edukiak elkarteak erabakiko ditu; betiere, bere ardurapean, baina giza eskubideen urraketari bide eman gabe eta Getxoko pertsonen eta ideien aniztasunari eta genero berdintasuneko politikari kalterik egin gabe, eta Getxoko hizkuntza irizpideak beteta.
12
16. artikulua.-Udal ekipamenduen kudeaketa. 16.1.- Herriko zerbitzu eta ekipamenduen kudeaketarako araudiaren barruan (esate baterako kultur etxeetan, Gaztelekuetan, kirol instalazioetan eta beste hainbatetan) sustatuko da herritarrek eta elkarteek zentroko jardueren programazioan eta ebaluazioan parte hartzea. Era berean, hainbat aukera eskainiko zaizkie norbanako zein elkarteei, hauen erabilerarako eta kudeaketarako. Artikulo honek udal prentsa aretoari eta erabilera mugatuta duten edozein udal ekipamenduari eragiten dio.
13
Herritarren parte hartzerako prozesuak, organoak eta bitartekoak I. TITULUA. Herritarren parte hartze organoak.
I. ATALA.- Auzo-batzarrak. 17. artikulua.- Izaera eta osaera. 17.1.- Auzo-batzarrak herri ekimenaren bidez osatuko dira. Organo hauen izaera informatiboa, kontsultarako, kontrolerako eta proposamenak egitekoa da, udalerriko auzoen kudeaketan partaidetza herritarra bermatuko duena. 17.2.- Auzoen ibilbide historikoaren arabera, auzoen lurralde-eremuak izango dira: Portu Zaharra Romo/Itzubaltzeta Areeta Algorta-Neguri Getxoko Andra Mari
18. artikulua.- Osaketa. 18.1.- Auzo-batzarrak hurrengo kideez osatua egongo dira: a) Lehendakaritza: Alkatea edo eskuordetutako zinegotzia. b) Lehendakariordea: Era indibidualean parte hartzen duten herritarren artean demokratikoki aukeratutako pertsona bat izango da eta auzo-elkarte edo mankomunitateen ordezkoen artean aukeratutako beste bat. c) Auzo-batzarraren lur-eremuan bizi diren 16 urtetik gorako hiritarrak norbanakoen izenean. 14
d) Auzo-batzarraren lur-eremuan dauden auzo-elkarte, komunitate eta mankomunitateak. e) Idazkaria: udal langilea, ahotsik eta bozkarik gabe. f) Auzo horretan lortutako emaitzen arabera alderdietako ordezkari beti ere udal ordezkaritza lortu duten alderdi guztiek gutxienez ordezkari bana izango dute. Ez dute ez ahotsik ez bozkarik. 18.2.-
Lehendakariordeak
bi
urtero
aldatuko
dira.
Lehendakaria,
berriz,
udal
korporazioaren osaera aldatzen denean.
19. Artikulua.- Eskumena Auzo-batzarren eskumenak honako hauek dira: a) Auzo bakoitzean bizi diren pertsonak zein jarduten duten entitateek udal kudeaketan zuzenean parte har dezaten bultzatzea, eta horretarako beharrezko informazio-, sustapeneta udal jardunen jarraitasun-tresnak ezarriko ditu. b) Auzoko entitateen arteko zein horien eta auzotarren arteko elkarkidetza susatzea. c) Batzarraren lur-eremuan Udalak egingo dituen jardun eta inbertsioei buruzko erabakietan parte hartzea. c.1) Batzarraren lur-eremuan Udalak egingo dituen jardun eta inbertsioei buruz eztabaidatu eta balorazioa eginez. Jarduera horien artean, estrategikotzat jotzen dira, gutxienez: Zatikako Planak, BEPB-ak, HEPB-ak eta azoan aplika daitezkeen beste hiri-plangintzarako tresnak. c.2) Urtean behin gutxienez, auzo-eremuko beharren eta udal zerbitzuen funtzionamenduari buruz informatuz, Udal jardunen plangintzan sartu ahal izateko lehentasunak aukeratu eta ezarriz.
15
c.3) Informazio-batzarretan zein osoko bilkuretan eztabaidatuko diren proposamenak eginez. Horietan, auzo-batzarraren ordezkaritza batek parte hartuko du, proposamena defendatzeko. c.4) Auzo-eremuko lehentasunezko inbertsioak definituz, eta horiek egiteko aurrekontu-partida bat gordez. d) Batzarraren interesekoak izan daitezkeen gaien inguruan informazioa bilduz Udaletxean.
20. artikulua.- Funtzionamendua 20.1.- Auzo Batzarrek honako funtzionamendu-arau orokorrak bete beharko dituzte: a) Gutxienez, urtean lau alditan batuko dira egokien zaien udal instalazioan. b) Lehendakari eta lehendakariordeek, batera, batzarraren deialdia eta gai-zerrenda egingo dute. c) Batzarraren bilera-eguna argitaratuko da, hiritarrek eskaerak eta proposamenak aurkez ditzaten. d) Bileren akta bertan parte hartuko duten guztiei bidaliko zaie, baita Batzarraren lureremuan dauden entidade zein auzo-komunitateko lehendakari guztiei. Akta bilera egin eta gehienez hilabete 1eko epean bidali beharko da. e) Udalak Auzo-batzarrari bere lur-eremuan aurreikusten dituen jarduera garrantzitsu guztiak ezagutarazi behar dizkio. f) Auzo Batzarren balorazio eta proposamenak dagokion Informazio Batzordeari ezagutaraziko zaizkio, hurrengo Osoko Bilkuran sar daitezen.2. Behin, Auzo Batzarra lehenengo aldiz bilduta, bere funtzionamendua arautuko duen Barne Araudia idatziko du eta batzarkideek demokratikoki erabakiko dute. 20.2.- Auzo Batzarrak bilera informatiboetan bildu ahalko dira lur-eremu ezberdinetan eragingo dituzten trantzendentzia handiko gai batzuen inguruan aritzeko.
16
20.3.- Udalak Auzo Batzarren eskura jarriko ditu udal komunikabideak, eta bereziki web gunea, batzarren jarduna ahal den gehien zabal dadin.
II. KAPITULUA.- Arlokako kontseiluak. 21. artikulua.- Funtzioa eta osaera. 21.1.- Informazio, kontsulta, kontrol eta proposamenerako izaera duten organoak dira Sektorekako Kontseiluak. Hauek udal jardueraren arlo edo sektore bakoitzeko kudeaketan herritarren partaidetza bermatzen dute. Beraz, gaikako izaera duen partaidetzarako organoak dira. 21.2.- Sektorekako Kontseiluak udal jarduera-sektore edo arlo bakoitzeko eratu ahalko dira. 21.3.-Partaideak: Sektorekako Kontseiluek gutxieneko partaide hauek izango dituzte: a) Lehendaritza: Alkate edo Alkatearen ordezko izango den arlo edo sektore bakoitzeko zinegotzi arduradura. b) Osoko Bilkuran ordezkaritza duen alderdi politiko bakoitzeko ordezkari bat (hitza baina bozka barik), hauek Kontseilu osoaren %50-a baino gehiago ezin izango dira izan. c) Udal Erregistroan inskribatutako eta arlo horretan interesa duten eta sektore horrekin harremanduta dauden herritar elkarte edo eragileen ordezkariak. d) Kontseiluaren arlo edo sektorean interesa adierazten duen 16 urtetik gorako norbanako oro. e) Idazkaritza: udal-langile bat, hitza baina bozka barik. Sektorekako Kontseilu bakoitzaren osaera beraren Funtzionamendurako Barne Araudian zehaztuko da, eta dagokion sektorearen inguruabarrak kontuan izan beharko ditu.
17
22. artikulua.- Eskumena. Sektorekako Kontseiluek hurrengo eskumenak izango dituzte: a) Interesa duten edo kaltetutako pertsona eta erakundeen partaidetza zuzena sustatzea udal-jarduerako den arlo bakoitzaren kudeaketan, horretarako beharrezkoak diren udal jardueren informazio, akuilu eta jarraipenerako bideak ezarrita. b) Kontseiluaren arloan jardunean diharduten entitateen, izan publiko zein pribatu, asoziazionismoa, elkarlana eta koordinazioa bultzatu eta sustatu.c) Kontseiluaren lan esparruan Udalak egiten dituen jardueren inguruko aholkularitza: c1) Komisioetara edota osoko bilkurara eramango diren proposamenak landu. Gune horietan Kontseiluaren ordezkaritza batek parte hartuko du proposamen horien defentsan. c2) Udalak aurkeztutako proposamenak eztabaidatu, baloratu eta horren inguruan erabakiz. Kontseiluaren jarrera defendatu ahalko du dagokion udal organoan parte hartuz. d) Kontseiluaren interesekoak diren gaien inguruan Udaletxean informazioa bildu, aurretik arrazoitutako eskaera baten bidez. e) Arlo edo sektoreari loturiko ikerketak, txostenak eta jarduerak sustatu. f) Pertsonen eskubideen defensa helburu duten udal jardun eta politiken aplikazioa sustatu.
23. artikulua.- Funtzionamendu-arauak 23.1. Arloko Kontseiluek honako funtzionamendu-arau orokorrak bete beharko dituzte: a) Gutxienez, urtean lau alditan batuko dira, egokien zaien udal instalazioan. b) Lehendakariak batzarraren deialdia eta gai-zerrenda egingo du. c) Batzarraren bilera-eguna argitaratuko da, interesatuek eskaerak eta proposamenak aurkez ditzaten. 18
d) Bileren akta kontseilukide guztiei bidaliko zaie, Herri Entitateen Udal erregistroan inskritutako arloko entidadeei. Akta bilera egin eta gehienez hilabete 1eko epean bidali beharko da. e) Udalak Arloko Kontseiluari aurkeztuko dio sektore horretarako urteko jardueren plana. f) Arlokako Kontseiluen balorazio eta proposamenak dagokion Informazio Batzordeari ezagunaraziko zaio hurrengo Osoko Bilkuran sar daitezen. 23.2. Behin Arloko Kontseilua lehenengo aldiz bildu eta gero, bere funtzionamendua arautuko duen Barne Araudia idatziko du eta kontseilukideek demokratikoki erabakiko dute. Ondoren, osoko Udal Bilkurak berretsi behar du, dagokion batzordearen txostena jaso eta gero. 23.3.- Udalak Arloko Kontseiluen eskura jarriko ditu udal komunikabideak, eta bereziki web gunea, bileren deialdiak ahal den gehien zabal daitezen. Auzo Batzarretarako eta Sektore kontseiluetarako ordezkarien aukeraketaz bozketaz egingo da, dela herritarren artean dela elkarteen artean. III. KAPITULUA.- Herri Kontseiluak. 24. artikulua.- Funtzioa 24.1.- Herri Kontseilua udalerriko herri-partaidetzako gainerako organoen topagune eta koordinazio-gunea da. 24.2.- Osaera Udal Osoko Bilkurak onartuko du.
25.- artikulua.- Osaera 25.1. Herri Kontseilua osatuko dute: a) Lehendakaritza: Alkatea. b) Lehendakariordea: Herri-partaidetzako Zinegotzia. 19
c) Udal korporazioan ordezkatuta dauden alderdietako ordezkari bana. d) Auzo Batzarreko bi ordezkari. e) Arlokako Kontseilu bakoitzeko ordezkari bana. e) Idazkaria: udal langilea, ahotsik eta bozkarik gabe. 25.2.- Parte hartu ahalko dute ere bai, ahotsaz baina bozkarik gabe, nahi duten 16 urtetik gorako herritar guztiek. 26. artikulua.- Eskumenak Herri Kontseiluaren eskumenak honakoak dira: a) Auzo Batzar, Arlokako Kontseilu eta Hiri Foruen funtzionamenduari buruzko informazioa elkartrukatu. b) Herri-partaidetzarako organoen arteko koordinazio-proposamenak eratu. c) Udalerrirako estrategikoak diren erabakiak hartzeko guneetan parte hartu. c.1) estrategikoak diren udal plangintzak eztabaidatu, baloratu eta horien inguruan erabakiak hartuz: HAPOren idazketa, aldaketak eta berrikusketak eta ordenantzak (ezfiskalak). c.2) udal zerbitzuen eta udalerrian dauden beharren berri Udalari emanez, baita Udal jardueren plangintzan sartzeko lehentasunak aukeratu eta markatuz; eta c.3) Batzarretara zein Osoko Bilkurara eramango diren proposamenak eginez; organu horietan Kontseiluko ordezkaritza batek defendatuko ditu.
27. artikulua.- Funtzionamendu-arauak 27.1.- Herri Kontseiluak honako funtzionamendu-arau orokor hauek izango ditu: a) Urtean behin bilduko da. b) Bileren aktak herri-erakunde guztietara bidaliko die, eta horien laburpena udal komunikabideetan argitaratuko da. 20
c) Osoko bilkuretan zein komisioetan funtzionatuko du. 27.2.- Behin lehenengoz bildu eta gero, Herri Kontseiluak berezko Barne Funtzionamendu Araua eratuko du.
28. artikulua.- Bestelako parte hartze bideak. Arau honek aipatutakoez gain, Getxoko Udalak erabaki dezake parte hartzeko beste mekanismo batzuk martxan jartzea, beti ere araudi honekin bat badatoz edo erreformarik eragiten ez badute. Horien adibide izan daitezke hauek: herri galdeketa partzialak, Kontseiluak, euskara aholku Batzordea, Kultur Taldeen Batzarra, Jai Batzordea, Auzo Topagunea, bestelako parte hartze kanal fisiko edo digitalak... IV. ATALA.- Herritarren parte-hartzeari buruzko arautegiaren herri-kontrolorako komisioa 29. artikulua.- Funtzioa, osaera eta funtzionamendua 29.1.- Herritarren parte-hartzeari buruzko arautegiaren herri-kontrolerako komisioak araudi honetan ezarritako herri-partaidetzaren ezarpen eta funtzionamenduaren kontrol-organoa da. 29.2.- Kontrol batzordea Herri Kontseiluak kontsentsuz aukeratuko du herri-partaidetzako organoetan parte hartzen dutenen artean. Batzordeak berak komisioaren osaera erabakiko du. 29.2.1.- Alderdi guztiek izango dute Batzorde honetan ordezkari bana. 29.2.2.- Herritarrek bozkaz aukeratutako 3 ordezkari izango dituzte 29.3.- Behin eratuta, Kontrolerako Komisioaren Funtzionamenduari buruzko Arautegi bat onartu beharko da. IV. ATALA.- Herritarren Partaidetza Bulegoa
21
30.- artikulua.- Funtzioa 30.1.- Herritarren partaidetza errazteko helburuz, Udaletxean edo Udal instalazioen barruan, herritarren partaidetza-bulego bat zabalduko da. 30.2.- Herritarren Partaidetza Bulegoaren funtzioa herri-partaidetzako organo guztien koordinazioa du. Era berean, herri-partaidetzarako organoek sorturiko informazioa eta agiriak ere jasoko ditu. Herritarron iradokizunak, proposamenak eta informazio-eskaerak ere jasoko ditu eta dagokion batzorde, saila edo arduradunari helaraziko dizkio. 30.3.- Herritarren Partaidetza Bulegoaren funtzioa izango da prozesu partehartzaile berriak abian jartzea, herri partaidetza bultzatu eta sustatzea eta kontzientziazio kanpainak egitea. 30.4.- Bere funtzioa egokien burutu dezan, Udalak baliabide pertsonal, tekniko zein azpiegiturakoak bermatuko ditu. Horretarako, beharrezko aurrekontu-partida esleituko dio urteroko plangintzaren barruan.
V. ATALA.- Herritarren Partaidetza Zinegotzigoa. 31. artikulua.- Funtzioak 31.1.- Herritarrek udal jardueran parte hartzea demokrazia parte-hartzailearen oinarria dela kontuan hartuta, Getxoko Udalak Herritarren Partaidetza Zinegotzigoa eratzen du bere antolaketaren barruan. 31.2.- Herritarren Partaidetza Zinegotziaren funtzio nagusiak herri-partaidetzaren estrategiak eta politikak diseinatzea, urteko jarduerak zehaztea eta partaidetza-organoen ordezkaritza dira. 31.3.- Bere funtzioa egokien burutu dezan Udalak baliabide pertsonal, tekniko zein azpiegiturakoak bermatuko ditu. Horretarako, beharrezko aurrekontu-partida esleituko dio urteroko plangintzaren barruan.
22
II. TITULUA.- HERRITARREN PARTAIDETZA BITARTEKOAK VI. ATALA.- Erroldatzea
32. artikulua.- Parte hartze errolda Getxon bizi diren edo bizi-egitamua duten 16tik gorako herritar guztiek parte-hartze erroldan egoteko eskubidea dute.
33.artikulua.- Entitateen Erregistroa 33.1.- Getxon lan-jarduna edo egoitza duten entitate, elkarte eta erakunde guztiak inskribatu daitezke Entitateen Errefistroan. 33.2.- Erregistroa publikoa izango da, eta herritarrek ezagutzeko eskubidea dute.
VII. ATALA: Informazioko, arretako eta komunikazioko sistemak
34. artikulua.- Udaleko informazio-batzordeak. 34.1.- Arloka antolaturiko batzordeak dira. Udaleko informazio batzordeak irekiak izango dira. Horietan, Udaleko arduradun eta alderdi politiko ezberdinen kideak –ezarritako ordezkaritzaren arabera- herritarrekin eta herritar-talde eta elkarteekin elkartuko dira jarduera zehatz batzuei edo programa zein jarduera batzuei buruzko informazioa emateko eta herritarren iritziak jasotzeko. 34.2.- Legeldiaren hasieran adostuko dira zenbat informazio-batzorde eratuko diren eta zein arloari buruzkoak izango diren. 34.3.- Gutxienez, hilean behin bilduko dira informazio-batzordeak. 23
34.4.- Urtean zehar behar beste batzar informatibo deitu ahalko dira, Udalak berak edo herritarrek eskatuta (16tik gorako herritarren %3 ).
35. artikulua.- Udalaren web gunea. 35.1.- Araudi honen 15. artikuluak dioen bezala, elkarte edo herritar taldeek tarte propioa izateko eskubidea izango dute web gunean. 35.2.- Getxoko Udalak herritarren eskura du web gunea. Bertan agertuko, besteak beste, dira interes orokorra duten jarduerak, herriko talde eta eragileen jardueren agenda etab. 35.3.- Web gunean tarte bat egongo da ideiak, iritziak, iradokizunak, etab. azaltzeko, eta Udalaren edo herriaren intereseko gaien inguruko foroak sortzeko. 35.4.- Udaleko web gunean, zehaztutako pausoak jarraituz, kontsultak eta izapide administratiboak egin ahal izango dira. 35.5.- Udal web gunearen bidez ere herritarren parte-hartzerako helbide elektronikoaren zerrenda kudeatuko da. 35.6.- Gardentasuna bermatzeko helburuz, web gunean eskuragarri izango dira udal korporazioari dagozkion datu guztiak: osaera, alderdi politikoen webguneak, zinegotziei buruzko informazioak‌ 35.7.-Udal jarduera osatzen duten organu zein zailek egindako bilera guztien aktak, osoko bilkuraren audioak zein bideoak ere izango dira eskura web gunean. 35.8.- Udal aurrekontuez gainera, kontratazio guztien berri emango da udal web gunean, baita gastu eta sarreren informazioa ere. Udal aurrekontuen inguruko atal berezia eratuko da.
36. artikulua.- Udal eta tokiko komunikabideak eta komunikazio-bideak. 36.1.- Udalerrian espazioak egokituko dira herriko hainbat lekutan kartelak, panelak eta antzekoak jartzeko. Horren bidez, herriko eragile sozialek egiten dituzten interes orokorreko jardueren publizitatea ahalbidetuko da. 24
36.2.- Udalak norbanakoei, herritar-talde eta elkarteei udal komunikabideetan leku bat izan dezaten bermatuko die. 36.3.- Getxoko Udalak gutxienez 3 hilean behin Partaidetzaren inguruko “Getxoberri� buletin berezia argitaratuko du, paperean eta formatu digitalean, zeinetan Getxoko herritarren eta Udal erregistroan inskribatutako elkarteen partaidetza bermatuko den. Bereziki interes orokorreko proiektu, ekimen eta jarduerak ezagutzera ematen saiatuko da, informaziorako epeak eta jardueren agenda. 37. artikulua.- Udal hedabideak 37.1.- Udal komunikabideak dira: Getxoberri Getxo Irratia Web gunea Gazteak Gurasoak Emeki Getxoko Kultur Agenda Udal Facebook-a Udal Twitterra Eta, oro har, udalak eta udal erakundeek maiztasunez argitaratzen duten edozer argitalpena paperean zein era elektronikoan, blogak eta barne. 37.2.- Udal komunikabideen helburuak dira. a) Herritarrak informatzea. b) Udal lanen berri ematea. c) Udal aniztasuna bermatzea. e) Herritarren partaidetza areagotzea. f) Herritarren, herri-elkarteen eta eragileen bozgorailua izatea. 25
37.3.- Aniztasuna eta herritarren zerbitzua bermatzeko udal komunikabideak eta udal prentsa edo komunikazio bulegoak ez dute inolako harreman jerarkikorik izango eta langileak ere desberdinak izango dira. 37.4.- Udal komunikabideen kontrolerako Udal Komunikabideen Kontseilua sortuko da eta honako hauek osatuko dute: a) Alkatea b) Herri Partaidetzako zinegotzia. c) Udal langileen ordezkari bi d) Udal ordezkaritza duten alderdi bakoitzeko ordezkari bana. e) Herri komunikabideetako ordezkari bat. f) Euskara teknikaria g) Herriko elkarteetako 3 ordezkari. h) Herritarren 3 ordezkari 37.5.-Udal komunikabideen kontseiluko zereginak izango dira: a) Udal komunikabideen zuzendaria izendatzea. b) Udal komunikabideen aniztasuna bermatzea. c) Udal komunikabideen bideragarritasuna bermatzea. 37.6.- Berdintasun eta Migrazio sailen aholkularitza kontuan hartuko da edukien egokitasuna bermatzeko.
38.artikulua.- Partaidetzaren helbide elektronikoen zerrenda. Getxoko Udalak helbide elektronikoen zerrenda bat sortuko du, hala eskatzen duten herritar eta elkarteei informazioa igortzeko parte hartzeari buruzko eskubideen atalean arautzen den moduan. Posta elektronikoen zerrenda horren erabilera datu pertsonalen babeserako legea betez egingo da eta herritarrak eskatutako informazioa helarazteko soilik erabiliko da. 26
VIII. ATALA: Aurrekontu parte-hartzaileak
39. artikulua.-Gardentasuna eta herriari kontsulta 39.1.- Getxoko Udalak udal kudeaketa gardena izan dadin lan egingo du eta horregatik berebiziko garrantzia du udal aurrekontuak herritarrekin batera erabaki eta garatzeak. Helburu horren baitan aurrekontuak erabakitzeko modua herritarren parte-hartzearekin egin dadila bermatuko du. 39.2.- Inbertsioetarako geratzen den diru kopurua zehaztuko du Udal Gobernuak. Kopuru hau Osoko Bilkuran edo beste bilera mota batean herritarrei helarazi eta azalduko zaie. Dagokion teknikak erabiliz herriak dituen gabeziak detektatu eta denon artean lehentasunen arabera aukeraketa bat egingo da. 39.3.- Prozesu honetarako baliagarriak izan daitezkeen parte-hartze prozesuak, inkestak, galdeketa eta beste hainbat tresna erabiltzea ere ahalbidetuko da. 39.4.- Aurrekontu parte-hartzaileak eratzeko modua zehaztuko duen prozedura zehaztuko duen agiria ordenantza honekin batera eratu eta onartuko du Getxoko Udalak
IX. ATALA.- Auzolana
40. artikulua.- Auzolana: Konpromisoa. 40.1.- Auzolana, gure herriaren tradizioaren parte eta herritarren arteko elkartasuna eta elkarlana bultzatzeko bidea izanik, Getxoko Udalak auzolanaren balioak zabalduko ditu. 40.2.- Udalak zuzenean herritarrekin, auzolana zabaltzeko konpromisoa du. Herritar ororentzat auzolanean antolaturiko ekintzek lehentasuna izango dute udal baliabideak esleitzerako garaian. Udalak diruz edo/eta eskuragarri duen materiala utziaz sustatuko ditu
27
herritarrek antolaturiko ekintzak. Horretarako, herritarrek zein ekintza eta zer laguntza mota behar duten eskaera egin beharko dute.
28