Hiru olatuak Itziar Zubizarreta Maite Gurrutxaga
Hiru olatuak Itziar Zubizarreta Maite Gurrutxaga
© Koldo Mitxelena Kulturunea eta Galtzagorri Elkartea © Moldatzailea: Itziar Zubizarreta © Ilustrazioak: Maite Gurrutxaga Fotokonposaketa eta inprimaketa: ITXAROPENA S.A. • Araba kalea 45 • 20800 Zarautz ISBN: 978-84-615-8929-6 L.G.: SS - 847/12
Hiru olatuak Itziar Zubizarreta Maite Gurrutxaga
© Koldo Mitxelena Kulturunea eta Galtzagorri Elkartea © Moldatzailea: Itziar Zubizarreta © Ilustrazioak: Maite Gurrutxaga Fotokonposaketa eta inprimaketa: ITXAROPENA S.A. • Araba kalea 45 • 20800 Zarautz ISBN: 978-84-615-8929-6 L.G.: SS - 847/12
I
tsas bazterreko kobazulo batean, hiru sorgin bizi ziren: Marigorri, Mariberri eta Marianpoko. Hiruretan gazteena, Marigorri, ez zen oso trebea konjuruak luzatzeko garaian, baina bihotz xamurra zuen eta jendearen inguruan ibiltzea gustatzen zitzaion.
– Tipi-tin tipi-tipi pin… Peru, zu bezalako gizonik ez dago mundu osoan! – Sorgin zaharra! Alde egin ezan hemendik! —Hori esan eta, bultzakada bat emanda, baztertu egin zuen Marigorri bere bidetik.
Egun batean, herrira jaitsi eta kaialdean paseatzen ari zela, hara non ikusi zuen Peru kaialdera inguratzen. Marigorriren bihotza, bihotz xamur hura, saltoka hasi zen bular alde barnean.
6 6
7 7
I
tsas bazterreko kobazulo batean, hiru sorgin bizi ziren: Marigorri, Mariberri eta Marianpoko. Hiruretan gazteena, Marigorri, ez zen oso trebea konjuruak luzatzeko garaian, baina bihotz xamurra zuen eta jendearen inguruan ibiltzea gustatzen zitzaion.
– Tipi-tin tipi-tipi pin… Peru, zu bezalako gizonik ez dago mundu osoan! – Sorgin zaharra! Alde egin ezan hemendik! —Hori esan eta, bultzakada bat emanda, baztertu egin zuen Marigorri bere bidetik.
Egun batean, herrira jaitsi eta kaialdean paseatzen ari zela, hara non ikusi zuen Peru kaialdera inguratzen. Marigorriren bihotza, bihotz xamur hura, saltoka hasi zen bular alde barnean.
6 6
7 7
M
arigorri gaixoak bere kobazuloko bidea hartu zuen, negar batean. Ailegatu zenean, han zeuden bere bi ahizpak. Marigorri negarrez ikustean, ahizpek behin eta berriz galdetu zioten ea zer gertatzen zitzaion. Baina Marigorrik ez zien kontatu nahi izan gertatutakoa. Hurrengo egunean, Marigorri berriz ere jaitsi zen kaira; hantxe ikusi zuen Peruren ontzia amarratua. – Badakit! Ezkutuan gordeta egongo naiz eta Peru itsasoratzen denean, berriz ere hitz egingo diot –Pentsatu, eta egin egin zuen. Marigorri isilka-misilka irristatu zen itsasontzi barnera, eta sare artean ezkutatu zuen bere burua.
8 8
Ontzitik gertu-gertu, Peru ari zen arrantzara joateko aparailuak antolatzen, Marigorriren amarruaz batere konturatu gabe. Denak kokatu zituen ontzi gainean eta, amarrak askatuta, itsasoan barneratu zen eguneroko arrantzaren bila. Marigorri pozik jarri zen; Peru ontzia gobernatzen ari zen, kantari eta kantari, eta ontzia erraz irristatzen zen itsas azalaren gainean. Baina itsasoan barneratu ahala, ontzia kulunkatzen hasi zen, gero eta gehiago, eta Marigorriri urdaila nahasten hasi zitzaion ontziaren balantzekin batera:
9 9
M
arigorri gaixoak bere kobazuloko bidea hartu zuen, negar batean. Ailegatu zenean, han zeuden bere bi ahizpak. Marigorri negarrez ikustean, ahizpek behin eta berriz galdetu zioten ea zer gertatzen zitzaion. Baina Marigorrik ez zien kontatu nahi izan gertatutakoa. Hurrengo egunean, Marigorri berriz ere jaitsi zen kaira; hantxe ikusi zuen Peruren ontzia amarratua. – Badakit! Ezkutuan gordeta egongo naiz eta Peru itsasoratzen denean, berriz ere hitz egingo diot –Pentsatu, eta egin egin zuen. Marigorri isilka-misilka irristatu zen itsasontzi barnera, eta sare artean ezkutatu zuen bere burua.
8 8
Ontzitik gertu-gertu, Peru ari zen arrantzara joateko aparailuak antolatzen, Marigorriren amarruaz batere konturatu gabe. Denak kokatu zituen ontzi gainean eta, amarrak askatuta, itsasoan barneratu zen eguneroko arrantzaren bila. Marigorri pozik jarri zen; Peru ontzia gobernatzen ari zen, kantari eta kantari, eta ontzia erraz irristatzen zen itsas azalaren gainean. Baina itsasoan barneratu ahala, ontzia kulunkatzen hasi zen, gero eta gehiago, eta Marigorriri urdaila nahasten hasi zitzaion ontziaren balantzekin batera:
9 9
A
– i, ama! Ai, Peru maitea! –Peruk Marigorriren ahotsa entzun zuenean, sarea zegoen aldera jo zuen, zuzen zuzenean. – Zer egiten dun hemen? Ez al ninan esan nire bistatik alde egiteko? – Baina, baina… – Ez haiz ba nirekin geratuko! –Peruk Marigorri, sare eta guzti, kareletik behera bota zuen uretara, gupidarik gabe. Marigorriren bihotza, bihotz xamur hura, gogortu eta garrasi batean esan zuen: – Madarikatua! –Istant hartan tximista bat erori zen Peruren ontzi gainera. Handik puska batera iritsi zen Marigorri itsas ertzera eta arrastaka, ahal izan zuen bezala, igo zen aldapan gora, bere kobazulora iritsi zen arte. 10
11
A
– i, ama! Ai, Peru maitea! –Peruk Marigorriren ahotsa entzun zuenean, sarea zegoen aldera jo zuen, zuzen zuzenean. – Zer egiten dun hemen? Ez al ninan esan nire bistatik alde egiteko? – Baina, baina… – Ez haiz ba nirekin geratuko! –Peruk Marigorri, sare eta guzti, kareletik behera bota zuen uretara, gupidarik gabe. Marigorriren bihotza, bihotz xamur hura, gogortu eta garrasi batean esan zuen: – Madarikatua! –Istant hartan tximista bat erori zen Peruren ontzi gainera. Handik puska batera iritsi zen Marigorri itsas ertzera eta arrastaka, ahal izan zuen bezala, igo zen aldapan gora, bere kobazulora iritsi zen arte. 10
11
B
ere ahizpek ikusi zutenean, izutu egin ziren. Blai-blai eginda zetorren Marigorri eta, hemen eta han, odol arrasto batzuk ere bazituen azalean, harkaitzetan min hartuta eta bideko sastraken atzamarkaz. Marigorrik orduan gertatu zen guztia kontatu zien hola eta hola. Marianpokok, orduan: – Honek mendekua behar du! Peruk hurrengoan itsasoratzen denean, ezuste handi bat hartuko du. Zu, Mariberri, esnezko olatu bat bihurtuko zara eta Peruren ontzia, txalupa txiki baten moduan, astinduko duzu. Ni, Marianpoko, negar malkozko olatu bat bihurturik, puskatu arteko astinduak emango dizkiot haren ontziari. Eta zu, Marigorri, odolezko olatu bat izango zara, haren bihotza lehertu eta ontzia hondora eramango duzu. Zer esan gutxi izan zuten hiru sorginek handik aurrera, zain-zain geratu ziren kobazuloan, Peru hurrena noiz itsasoratuko.
12
13
B
ere ahizpek ikusi zutenean, izutu egin ziren. Blai-blai eginda zetorren Marigorri eta, hemen eta han, odol arrasto batzuk ere bazituen azalean, harkaitzetan min hartuta eta bideko sastraken atzamarkaz. Marigorrik orduan gertatu zen guztia kontatu zien hola eta hola. Marianpokok, orduan: – Honek mendekua behar du! Peruk hurrengoan itsasoratzen denean, ezuste handi bat hartuko du. Zu, Mariberri, esnezko olatu bat bihurtuko zara eta Peruren ontzia, txalupa txiki baten moduan, astinduko duzu. Ni, Marianpoko, negar malkozko olatu bat bihurturik, puskatu arteko astinduak emango dizkiot haren ontziari. Eta zu, Marigorri, odolezko olatu bat izango zara, haren bihotza lehertu eta ontzia hondora eramango duzu. Zer esan gutxi izan zuten hiru sorginek handik aurrera, zain-zain geratu ziren kobazuloan, Peru hurrena noiz itsasoratuko.
12
13
B
aina gutxien espero zutena gertatu zitzaien. Mendekua nola hartuko pentsatzen ari zirela, Peruren lagun bat egokitu zen sorginen leizearen inguruan. Haien garrasiekin batera entzun zituen Marianpokoren hitzak. Orduan korrika bizian joan zen Perurengana, hura jakinaren gainean jartzera. Peruk egun batzuk eman zituen ontzia konpontzen eta, itsasoratzeko bezperan, adiskidea etorri zitzaion laguntza behar ote zuen galdetzera. – Ez, hauxe nik bakarrik egin behar diat! Beraz, hurrengo goizean, amarrak askatu eta itsasoratu zen Peru, bakar-bakarrik, bere ontzian. Zeru argia zen eta itsasontziak zilarrezko arrasto bat uzten zuen itsas azalaren gainean.
14
15
B
aina gutxien espero zutena gertatu zitzaien. Mendekua nola hartuko pentsatzen ari zirela, Peruren lagun bat egokitu zen sorginen leizearen inguruan. Haien garrasiekin batera entzun zituen Marianpokoren hitzak. Orduan korrika bizian joan zen Perurengana, hura jakinaren gainean jartzera. Peruk egun batzuk eman zituen ontzia konpontzen eta, itsasoratzeko bezperan, adiskidea etorri zitzaion laguntza behar ote zuen galdetzera. – Ez, hauxe nik bakarrik egin behar diat! Beraz, hurrengo goizean, amarrak askatu eta itsasoratu zen Peru, bakar-bakarrik, bere ontzian. Zeru argia zen eta itsasontziak zilarrezko arrasto bat uzten zuen itsas azalaren gainean.
14
15
H
alako batean, ostertzean, olatutzar bat sortzen ikusi zuen. Urrutian lehertu zen eta burrunbadaka zetorren urrutitik.
– Hori da esnezko olatua! –Peruk aintzat hartu zituen sorginen hitzak eta olatu hari aurre egin ahal izan zion. Ontzia dardarka geratu zen bisuts zurien zaparrada baten erdian. Peruren ontzia artean dar-dar batean zegoela, zerumugan bigarren olatu erraldoia sortzen ikusi zuen. Uluka eta aieneka zetorren urrutitik.
16 16
Hori da negar malkozko olatua —Peruk ontzia trabeska ipini zuen eta alderik alde zeharkatu ahal izan zuen olatutzarra. Baina ontzia ia puskatzeko moduan geratu zen itsaso beltz hartan. 17 17
H
alako batean, ostertzean, olatutzar bat sortzen ikusi zuen. Urrutian lehertu zen eta burrunbadaka zetorren urrutitik.
– Hori da esnezko olatua! –Peruk aintzat hartu zituen sorginen hitzak eta olatu hari aurre egin ahal izan zion. Ontzia dardarka geratu zen bisuts zurien zaparrada baten erdian. Peruren ontzia artean dar-dar batean zegoela, zerumugan bigarren olatu erraldoia sortzen ikusi zuen. Uluka eta aieneka zetorren urrutitik.
16 16
Hori da negar malkozko olatua —Peruk ontzia trabeska ipini zuen eta alderik alde zeharkatu ahal izan zuen olatutzarra. Baina ontzia ia puskatzeko moduan geratu zen itsaso beltz hartan. 17 17
B
erehala sortu zen hirugarren olatua, aurreko biak baino askoz ere handiagoa. Alimalekoa. Garrasika etorri zen, oihuka, hartz goseti baten moduan. Peruk ondoondoan zuen arpoiari heldu, eta olatuaren gandorrean zegoela, zazt! arpoia jaurti zuen olatu haren bihotzera.
18
19
B
erehala sortu zen hirugarren olatua, aurreko biak baino askoz ere handiagoa. Alimalekoa. Garrasika etorri zen, oihuka, hartz goseti baten moduan. Peruk ondoondoan zuen arpoiari heldu, eta olatuaren gandorrean zegoela, zazt! arpoia jaurti zuen olatu haren bihotzera.
18
19
B
at-batean, itsasoa bare geratu zen, plater batean egoten den uraren antzera. Peruk ostera hartu zuen porturako bidea eta itsasertzean ikusi zuen hiru emakume nola ateratzen ziren uretatik eta, arrastaka-arrastaka, nola bideratzen ziren aldapan gora beren kobazuloko bidean.
20
21
B
at-batean, itsasoa bare geratu zen, plater batean egoten den uraren antzera. Peruk ostera hartu zuen porturako bidea eta itsasertzean ikusi zuen hiru emakume nola ateratzen ziren uretatik eta, arrastaka-arrastaka, nola bideratzen ziren aldapan gora beren kobazuloko bidean.
20
21
Hiru olatuak Itziar Zubizarreta Maite Gurrutxaga