Lehorte eta prezioen ondorioa

Lehengaien prezioen igoerak eta lehorteak esnegileen eta gaztagileen ekoizpen marjina txikitu du

. Zuzeneko salmenta aldarrikatzen dute artzainek

Argindarraren eta gasaren prezioen igoerek sektore guztietan izan dute eragina. Lurra lantzetik bizi diren lehen sektorekoek, gainera, lehorteen eragin zuzena nabaritu dute iaz eta aurten Bi faktore horien ondorioz, artzainen ekoizpen marjinak behera egin du nabarmen, eta ezin izan dituzte jasandako igoerak haien produktuen prezioan islatu, gorakada handia izan delako.

Ander Barandiaran artzain eta gaztagilea Artzai Gazta elkarteko

G i p u z k o a k o o r d e z k a r i a d a (Amasa, 1982) Iazko udaberrian hasitako lehortea dela eta, «inoiz baino belar etorrera exkaxagoa» izan dutela azaldu du, eta ekainean ikusi zutela «zailtasun handiak» izango zituztela ganbarak betetzeko «Pentsuak hasi ziren

2022ko ilbeltzean gora eta gora, eta ekainean oso belar gutxi zegoen ebakitzeko zein jateko»

Beheko larreetako belarra ebak i , o n d u e t a l e h o r t u o h i d u t e , bazkarako. Lehortea zegoela ikusita, bazka gutxi izango zenez, erosten hasi behar izan zuten, «ohikoa baino dezente gehiago»

Lehortea orokorra izan zenez, pentsuen prezioek ere gora egin zuten, «%30 gehiago hasieran»

Era berean, mendietan ardiek jatekorik ez zutenez izan, «inoiz baino ardi antzu gehiago» atera da «Ardiak ez badu jatekorik, ez dago indarrean, eta indarra behar du ernaltzeko»

Gasa eta argindarra

Mendiko abere guztiekin gertatu da, behor, behi eta ardiekin, alegia «Azkenean, elikadura larreen gain dago, eta hura gaizki ba- d a g o , a b e r e a k e r e b a i » E u s k o Jaurlaritzak eta Espainiako Gobernuak diru laguntzen deialdia egin zuten egoera bideratzeko h e l b u r u z . B a r a n d i a r a n e k d i o , dena den, ez dela «ezer», izan duten igoerarekin alderatuta.

G a s a r e n e t a a r g i n d a r r a r e n prezio igoerak ere nabaritu dituzte artzainek «Gazta egiteko, ukuiluan, jezteko orduan, kameretan, tankeetan, esnea mantentzeko horiek denak argindarrarekin doaz, eta kontsumo handia hartzen dute»

A r t z a i n e n t z a t a z a r o a l d e r a hasten da lan karga, arkumeak jaiotzen hasten direnean Uztailaren azkenera arte irauten du horrek, eta ondoren, «egun lasaixeagoak» izaten dituzte. «Ardiak ez dituzu jetzi beharrik, gazta ez da egin beharrik. Belarra izateko

Artzai Gazta pasta prentsatuko gazta ondua da, artzaiaren ustiategiko Latxa edota Karrantzana ardi-esnearekin soilik egina Ketu edo ketu gabea izan daiteke Artzai Gaztako kaikuak identifikatzen ditu artzainak eta haien gaztak, benetako Artzai Gazta www artzaigazta.eus web orrian aurki daiteke elkartearen informazioa l a n a k e g i n b e h a r d i t u z u o rduan» Iaz, ordea, ez zuten izan nahikoa belarrik, eta aurtengo a u r r e i k u s p e n a k b i d e b e r e t i k d o a z K e z k a n a b a r i a d a A r t z a i Gazta elkarteko kideen artean.

G a i x o t z e a z e r e m i n t z a t u d a Barandiaran. Garai horretan ez bada, arazoak izaten dituzte artzainek «Orduan gaixotu gaitezke Hori ere esan behar da, gaixot z e n b a g a r a , b a k a r r i k g a u d e n etxeetan, ordezkoa edo langilea bilatzen arazo pilo bat izaten baititugu».

Esnea, kostuen azpitik

Gaztagileen egoera hala modukoa den arren, industriara saltzen duten esne saltzaileak «baino hobetoxeago» daudela azpim a r r a t u n a h i i z a n d u . « E s n e a oso merke ordaintzen da, kos- tuen azpitik Ez da errentagarria ateratzen gaur egunean» ENBA nekazal sindikatuak argitaratutako datuen arabera, EAEn, 1,16 euro/litroko ordaintzen da batez beste, eta Espainia mailan, 1,53 euro/litroko Behatokiaren azt e r k e t a r e n o n d o r i o a i z a n d a e r r e n t a g a r r i a i z a t e k o 1 , 6 3 euro/litroko izan behar lukeela gutxienez. «Pentsatu ezazu non gabiltzan» 2021 eta 2022 artean industriari esnea saltzen dien artzainen kopuruak behera egin

«Elikadura larreen gain dago. Hura gaizki badago, abereak ere bai»

«Lehen sektore indartsua nahi badugu, zuzeneko salmenta behar dugu»

Ander Barandiaran

Artzai Gazta elkarteko ordezkaria du. Artzainak eta artaldeak desagertzen badira, «mendietan hutsune handia» izango dela nabarmendu du Artzai Gaztako ordezkariak

Zuzeneko salmenta

Gastuak igota, gaztagileen egoera ere antzerakoa da Ekoizpen kostuak «%40 inguru» igo dira eta ezin dute igoera hori gaztaren p r e z i o a n z u z e n e a n a p l i k a t u «Ekoizpen marjinak beste urtetakoak baino dezente txikiagoak izango dira aurten. Nondik ari gara murrizten? Gure etekin gordinetik, gure soldatatik». Zuzeneko salmenta egitera animatu ditu erosleak «Lehen sektore indartsua nahi badugu, zuzeneko salmenta behar dugu»

Gazta gehigarria Publierreportajea

Europar Batasunak Next Generation funtsetako hiru milioi euro emango dizkio Ordiziako Udalari, Idiazabal gazta ezagutzera emateko balioko duten hiru egitasmotarako.