Goierritarraren eta Otamotzen astekaria
30. zenbakia. 2012ko urriaren 5a
Jon Erguin Triatloilaria
«Ahal dudan kirol guztiak probatu ditut» 8-9
Iñaki Eizagirre 3 Iritzia 4-5 Ikasleak ere borrokan 6-7 Imanol Hermida 11 Legazpi dorretxea 12 Asteburuko proposamenak 13 Etxe apainketa gehigarria 15
GOI B ERRI Urriaren 6an Arriarango mendi duatloian lehiatuko da Jon Erguin. GOIBERRI
02 GOIBERRI
PUBLIZITATEA
GOIBERRI 03
KATE MoTZEAn
Iñaki Eizagirre Gaintzako On-Bide elkarteko kidea
«Tolosako Itziar tabernan izan nuen lapurretarekin amets egiten dut askotan» Asier Zaldua Gaintza Joan zen astean San Migel jaiak ospatu zituzten Gaintzan. Han izan zen Iñaki Eizagirre (Gaintza, 1950), On-Bide elkarteko kidea. Gizon hau ostalaritzan aritu zen urte luzetan. Tolosako Itziar taberna gobernatu zuen 25 urtetan eta ondoren Hunolt enpresan lan egin zuen.
Musika talde bat.
Zaletasun bat.
Amets bat.
Ehizan aritzea eta elkartean afariak egitea.
Asko. Lotan nagoela, tabernan izan nuen lapurretarekin amesten dut askotan. Milioi bat pezeta ostu zidaten generotan. Oraindik lapurtutako guztia
Liburu bat. Gutxi irakurtzen dut. Egunkariak bakarrik eta gutxi, gainera.
oroitzen dut. Esna nagoenean ez dut amesten: aurrera egitearekin nahikoa dugu!
Trikitixa atsegin dut. Hori da gurea. Betikoa. Ez gara orain aldatzen hasiko...
Janari bat.
Abesti bat.
Denetik jaten dut.
Abesti asko ditut gustuko.
Edari bat.
Inoiz ahaztuko ez duzun eguna.
Ardoa.
Martxoaren 24a: egun horretan soldadutzan lizentziatu nintzen, aita hil zen, lagun batekin bukatu nuen...
Jaso duzun oparirik bereziena. Inork egin al dit oparirik?
Goierriko txoko bat.
«Gaintzan mokadu bat jan eta itzaletan atseden hartzeko toki asko daude»
Nire jaiotokia: Gaintza. Mokadu bat jan eta itzaletan atseden hartzeko toki asko daude. Herriko alkate bazina.... Ez dut horretaz ezer jakin nahi! Lehenago ere nahikoa egon gara jendearen ahotan!
ASIER ZALDUA
Diruz laguntzen duten erakundeak: Udalak: Altzaga, Arama, Itsasondo, Olaberria, Urretxu, Zerain eta Zumarraga
GOI B ERRI
Argitaratzailea: Goierriko Hedabideak SL Zuzendaria: Eskeine Legorburu Kudeatzailea: Aloña Landa Koordinatzailea: Loinaz Agirre Produkzio arduraduna: Mikel Albisu Diseinua eta banaketa: Bidera zerbitzuak. Berria Taldea Lege gordailua: SS-1638/2011
Egoitzak: Beasain:
Webgunea:
Oriamendi, 32. 20200.
Posta elektronikoa:
goiberri.hitza.info
Urretxu:
goiberri@hitza.info
Barrenkale 13. 20700.
Publizitatea:
Telefonoak: Beasain: 943-16 00 56 Urretxu: 943-72 34 08
Bezero arreta / harpidetzak:
647 319 775 – azudaire@bidera.eu 902-82 02 01 – harpidetza@hitza.info
04 GOIBERRI
IRITZIA
Nekane Gonzalez Itzultzailea
Babarrun gorriak urrean daukan babarrun platerari begira dago Kepa. Beroak daude. Beroegiak. Eta haietatik gorantz ateratzen den kea bezalaxe joan zaio urrunera pentsamendua. Oraingoz badauka zer sabeleratua, baina zer-nolako atarramentua izango du aurrerantzean? Dena den, norberaren goseak baino gehiago kezkatzen du bere bi seme-alabenak. Ez ahal ditu sufritzen ikusiko! Ez luke jasango. Julenen kopeta izerditua ikusi du parez pare, mahaiaren beste aldean. Etenik gabe ari da mutikoa koilarakadak irensten, lepoa beherantz makurtuta duela. Izatez, oso jatun ona baita. Edonork esango luke jango dituen azkenak direla! Miren, aldiz, jale kaskarragoa da. Ezin platerekoa sekula santan amaitu, arraioa! Baina hark ere ez daki zer izan litekeen goseak akabatzen egotea. «Zergatik niri?», galdetzen dio bere buruari, ia ohartu ere egin gabe bera bezalaxe dagoela gizartearen gehiengoa. Burumakur eta urduri jaso zuen, bere garaian, nagusiaren azalpena: «Sentitzen dut, Kepa. Lanpostua utzi beharko duzu. Ez da zure errua. Langile ona izan zara beti, baina badakizu zein den enpresaren egoera. Ezin dugu langile guztien karga jasan». Eta karga da, hain zuzen, harrezkero Kepak izan duena. Emaztea eta seme-alabak mantendu izan ditu beti. Erraz mantendu ere, ordainsari poli-
A
ta jasotzen baitzuen hilero. Baina albiste hori jaso zuenetik, ordura arteko bizimoduari nola eutsi izan da bere buruhauste nagusia; bere karga. «Irabaziak behar bezala kudeatu izan banitu...», pentsatzen du, damututa. Izan ere, dirua sartu ahala ateratzen zen etxetik. Hau erosi, hura alokatu eta hurrengoan inbertitu. Diru iturriak etenik izan zezakeela inoiz burutik pasatu ere egin gabe. Ondo bizi izan dira orain artean, batere kezkarik gabe. Baina badira hilabete batzuk langabezia saria jasotzen ari dela, aurretik zeukan soldata baino kopuru kaskarragoa jakina, eta badaki horrek ere berandu baino lehen izango duela amaiera. Negargura dauka, eta babarrun usainak okada eragin dio. Urteetan aurrera doa Kepa. Ez da zaharra, baina ezta hogei urteko gaztetxoa ere. Ondotxo daki lanerako aukera gutxi izango dituela aurrerantzean. Jasotzen zuen soldata ederraren aitzakian, emazteak ere aspaldi utzi zion etxetik kanpo lana egiteari. Julen jaio zenean, hain justu. Eta hark are gordinagoa izango du lanposturen bat aurkitzea. Beraz, ez dute panorama ederra! Inolako gogorik gabe, baina koilarakada txiki bat ahoratu du, senitartekoen aurrean neurriz jokatze aldera, nahiz eta haien hitz aspertuei ez dien inolako arretarik jartzen. Bolo-bolo dabiltzan kontzeptuak, erreskatea, arrisku saria... urrunegikoak iruditzen zaizkio, martetarrak ia. Eta nazkatuta dago egunero horiek en-
«Badira hilabete batzuk langabezia saria jasotzen ari dela, eta badaki horrek ere berandu baino lehen izango duela amaiera»
tzun edo irakurri beharraz, nola albistegietan, hala egunkarietan edo aldizkarietan. Kepari bost axola estatuak erreskatea eskatuko ote duen edo zer puntutan dagoen arrisku saria. Familia mantentzeko beharrezkoa duen dirua irabazi ahal izatea da bere desio nagusia. «Lan egin nahi, eta ezin! Hau da marka!», dio hausnarrean. Irailaren 26an egindako kale agerraldian ere parte hartu zuen, barne-barnean ezer lortzeko itxaropenik ez bazuen ere. Etsipena nagusi. Sekula ez du bere burua berekoitzat jo, baina munduarekin haserre dagoen honetan, edonoren jarrera iruditzen zaio gogaikarria, baita funtzionarioena ere. «Gabonetako saria kendu dietela eta egundokoak esaten ari ez dira, ba, txepel horiek! Zer egingo lukete nire egoeran baleude? Langabezia saria amaitzen zaidanean zer demontre egin behar dut nik, e? Haiek, behintzat, hilero jasoko dute poltsa bete diru. Alde ederra, alajaina!». Ustel zaporea hartu dio hurrengo babarrun koilarakadari. Emaztea ere arduratu antzean sumatu du azkenaldian, baina ez dute arazoari buruz txintik ere aipatzen. Biek dakite, haatik, komeriak izango dituztela aurrera egiteko. Eta haurrei nola azaldu? Gerrikoa estutzen hasiak daude aspaldi honetan, baina azken zulora eramanda ere ez dute nahikoa izango hemendik gutxira. Bai ala bai ordaindu beharreko zorrak ere hortxe dituzte, eta horietan huts eginez gero, ez dago barkamenik. Mahai tresnek plateren aurka jota egiten duten soinuak diruaren txintxin hotsa gogorarazi dio. Hara zenbaterainokoa den bere paranoia! Premiak beti premia. Arrosa koloreko iraganaren ostean, gogo txarrez amaitzear dituen babarrunak bezain gorria aurreikusten da, tamalez, Keparen etorkizuna.
GOIBERRI 05
IRITZIA
Asteko irudia
Josu Maroto
Jon Erguin Bihar jokatuko da Arriaranen Eukal Herriko kopako mendi duatloi proba. Bertan izango da ale hontan elkarrizketatu dugun Jon Erguin beasaindarrra, iazko irabazlea, Espainiako txapelduna eta munduko txapelkaten parte hartu duena. Animo Joni eta beste parte hartzaile guztiei!
Gogoratzen orain hilabete batzuetako Loewe-ren iragarki polemiko hura Mikel? Ez gatzik eta ez piperrik gabeko neska mutikoek ÂŤnagusia egitea rollo bat daÂť eta antzekoak esaten zituzteneko hura. Ba azken aldian berriz ere darabilkit buruan iragarki hura, eta dezente gainera. Horrenbeste, zeren ni bezala iragarkiaren albo-ondorioez garuna kaltetutakoen elkarte bat sortzekotan nabilen. Kar, kar, kar... Baina kontua da musikaren ikuspuntutik darabilkidala buruan. Musika kritikari bati behin irakurritako Loewe poparen haritik hain zuzen. Besterik ez baitut entzuten azken aldian tabernetan eta komunikabideetan: Loewe popa edota Loewe folka, Loewe rocka eta antzekoak. Eta zeri deitzen zion hark Loewe popa? Ba laburbilduz, aurreko esaldiaren sakontasun existentziala agertzen duen musikari. Eta badakit nik ere, musika talde batean ez dela dena hitzen edukia, jarrera eta horrelakoak. Nire azken aldiko talde gustukoenak ere estilo horietakoren batetan sartuko bainituzke gainera. Baina horre-
xek ematen dit zer pentsatua. Izan ere, XX. Mendeko krisi garaietan gazteek beraien ezinegona adierazi eta egoeraren aurka altxatzeko, besteak beste, musika baliatu zuten bitartean (psichodelia, punka, euskal rock erradikala, grungea‌ sortuz) orain, mendebaldeko ekonomia krisirik handienetakoan, ez dut estilo apurtzaile edo berritzaile baten arrastorik ere ikusten. Eta hori guztia, gaurko gazteek inoiz baino baliabide hobeak dituztenean!
Jon Artola
bat eta
Nagusia egiten ari zara eta baita ni ere, orain aste batzuk kontatzen nizun moduan. Baliabideak. Hitz horrekin amaitu duzu testua eta gakoa hortxe aurkituko dugulakoan naiz. Frantsez zoro batek esan zuen behin iraultzak amaitu zirela betiko, jendeak gutxieneko bat bazuela hori arriskatuz borroka eta protestetan hasteko. Aspaldi esan zuen, baina azken urteetan inoiz baino egunerokotasun gehiago du hausnarketak. Ongizate-estatuaren alde borrokan pasa ditugu urteak eta ez gara konturatu horixe dela kateatu gaituena. Musika, lokartze orokor hori jasaten ari den arloetako bat besterik ez da, eta batenbatek esango du, agian, ez garrantzitsuena, baina ez nago ados horretan edozein lekutan, edozein unetan egiten den musika, gizarte horren kontzientziaren bozgorailua baita. Batek baino gehiagok Postmodernitateari botatzen dio errua gaur pairatzen dugun konformismoa honen ondorio izango balitz moduan, baina ez dut uste diskoak salto hor egiten duenik. Gaurko gazteen jarrera lokartua desenkanto baten ondorio da, ez dute (ez
bat Mikel Alvarez
dugu) bizi dugun gizarte-egiturarekin inolako loturarik sentitzen, eta loturarik gabe, ez dago konpromisorik, ez dago borrokarik. Ongizate-estatuak desentxufatu egin gaitu lokartu baina gehiago, baina ondo diozu, egun gogorrak bizitzen ari gara eta gezurra dirudi inor ez esnatzea. Aldarrikapen kutsua duten kantuek 80. hamarkadako usaia duten bitartean, ez gara urrutira iritsiko, iraultza batek, kontzientzia propioa behar baitu, bozgorailua entxufatzeko lokia egokia.
06 GOIBERRI
ASTEKO GAIA
Ikasleak ere borrokan Ikasle Abertzaleak taldeak greba deitu du, Herrialde Katalanetako, Galiziako eta Espainiako beste batzuekin batera. Asier Zaldua Urretxu Irailaren 26koa ez da udazken honetan antolatu den greba bakarra. Ikasleek ere protestarako arrazoiak dituzte, eta urriaren 11rako greba deitu dute. Deialdia Espainiako Estatuko hamar ikasle antolakunde ezkertiarrek egin dute. Tartean da IA Ikasle Abertzaleak . Gainontzekoak Herrialde Katalanetakoak, Aragoi, Gaztela, Galizia, Kantabria, Andaluzia eta Asturiaskoak dira. Europako Banku Zentralaren eta Espainiako gobernuak egindako murrizketen aurrean, eskola propioaren aldeko apustua egin dute: herritarra, laikoa, ez-patriarkala, duina eta nazio guztien hizkuntza eta kultur eskubideak errespetatuko dituena. Herri bakoitzaren subiranotasunaren alde egiteko eskatu diete ikasleei. Iñigo Etxeberria gazteaUrretxukoa da eta Goi Mailako Kirol Heziketa Zikloa ikasten ari da Arrasaten. «Manifestua izenpetu dugun ikasle mugimenduok Mariano Raxoiren erreformei, eta bereziki, Wert Hezkuntza ministroaren murrizketei gure ezezko borobilena azaldu nahi diegu», aipatu du. Bestalde, neurri horiek guztiak administrazio ezberdinetako gobernuen babesarekin gauzatzen ari direla salatu nahi
dute. Gobernu zentralaren erabakiak «inongo lotsarik gabe» aplikatzen ari direla azaldu du, «nazio zapalduon subiranotasuna eta independentzia urratuz eta Europar Batasunaren eta kapital basatiaren erreformen aurrean babesgabe utziz». Ikasle antolakundeek «erantzukizunarekin jokatu» eta «esfortzu politiko handia» egin dute, «aukera bakar gisa aurkezten den sistema itogarriaren aurrean alternatiba erreal bat sortzeko». Alternatiba ezkertiar eta burujabea aurkeztu dute, non botere ekonomiko eta politikoak herrian izango duen funtsa. Euren helburua hezkuntza, «aberastasun kolektiboa» dena, babestea da.
«Krisiaren aitzakiaz, ez dute estatu barneko nazio ezberdinak uniformatzeko astirik galdu. Hezkuntzako aurrekontuak murriztu dituzte eta euren helburu bakarra nazioak desageraraztea da». Baina Etxeberriaren eta bere kideen ustez, «dirua, egon, badago». Beste gauza batzuetan xahutzen da, ordea. «Hau dena dirurik ez dagoela esanez justifikatzen dute. Gastu militarra eta politikarien soldatak etengabean igo dira eta gure eskoletan kamera eta segurtasun indar gehiago ikusten dira. Bitartean, ikasgeletako ikasle kopurua handitzeko eta irakasleen lan orduak gehitzeko erreparorik ez dute. Edozeinek ikus ditzake zapalketa horiek». IAk hau guztia salatzen urte asko daramatzala dio. «Urteak dira unibertsitatearen pribatizazio eta elitetzeaz hitz egiten hasi ginela. Eta ez dira gutxi izan bide horretan jasan
Krisia, aitzakia Izan ere, IAk eta gainontzeko ikasle taldeek, boterea krisia aitzakia bezala erabiltzen ari dela uste dute: aberatsak aberatsago eta txiroak txiroago diren sistema batera bideratzeko, hain zuzen ere. «Boteredunek, gobernu ezberdinen kudeatzaile direnak, sistema basati horretara bultzatzen gaituzte. Gainera, estatuaren indar errepresiboak erabiltzen dituzte klase zapalduaren aurka», azaldu du Etxeberriak. Hezkuntza eta nazio txikiak arriskutan ikusten dituzte.
Herrialde Katalanak, Gaztela, Asturias, Kantabria, Andaluzia eta Galiziako taldeek ere deitu dute greba Ikasle taldeek gizarte bidezkoago eta parekidea lortzeko garaia dela uste dute
GOIBERRI 07
ASTEKO GAIA
Urretxu eta Zumarragako Ikasle Egunean parte hartu zuten gazteetako batzuk. ESKEINE LEGORBURU
behar izan ditugun kolpeak. Askotan ero eta estremistatzat jo gaituzte, baina egun ez da, zoritxarrez, unibertsitateak hartu duen bide elitista uka dezakeen errektorerik. Ez genuen arrazoirik izan nahi, baina...». Hala ere, baikortasunerako arrazoiak ikusten ditu. «Ezer gutxi galtzeko dugun honetan, dena irabazteko dugula esatea dagokigu ikasleoi. Gizarte bidezkoagoa eta parekideagoa lortzeko garaia da. Boterea herriari emateko garaia da».
IA, indartsu Horretarako, subiranotasuna landu behar dela uste dute. «Prozesu guztietan subjektu izan behar dugu eta ez salerosketarako objektu huts». Egunez egun, ikastetxez ikastetxe eta fakultatez fakultate, «inposaturiko edozein neurriren aurka altxatu» beharra azpimarratu du eta gure alternatiba propioak sortzeko eta eraikitzeko». Etxeberriaren ustez, urriaren 11ko greba arrakastatsua izango da. Ikasle mugimendua bizirik da. Urretxu eta Zumarragan, adibidez, urte askotan IAk ez du talderik izan eta iaz berreskuratu zuen. 20 bat lagunek osatzen dute bi herriotako taldea. «Egun DBHn eta Batxilergoan daudenentzat etorkizun hobea lortu beharra dugu: unibertsitateko tasen igoeraren, masterren prezio altuen, Bologna planaren, doktoretzak egiteko bekak kentzearen, karreren debaluazioaren, enpresen praktika prekarioen, ikasle ratio handiagoen, trilinguismoaren, TIL eta British ereduen... aurka borrokatu beharra dugu», amaitu du.
08 GOIBERRI
ELKARRIZKETA
Jon Erguin Triatloilaria
«Oso gaztetatik ahal dudan kirol guztiak probatu ditut» Asier Zaldua Beasain Jon Erguin (Beasain, 1980) punta-puntan dabil neguko triatloietan eta mendiko duatloietan. Aurten bederatzigarrena izan da Munduko Txapelketan, bigarrena Europako Kopan eta bosgarrena Europako Txapelketan. Datorren denboraldirako Orbea enpresaren laguntza lortu du eta bihar Arriarango mendi duatloian parte hartuko du. Iaz, berak irabazi zuen proba hau.
Nolatan halako kirol zaletasuna? Etxean denok egin dugu kirola, betidanik, gurasoekin. Mendira joaten ginen, bizikletan ibiltzen ginen... Kirola asko gustatzen zait eta oso gaztetatik ahal dudan kirol guztiak probatu ditut: eskia, mendiko bizikleta, surfa, snowboarda...
Nolatan erabaki zenuen lehiatzen hastea? Tonto-tonto gaitasuna nuela konturatu nintzen, apur bat berandu izan bazen ere. Hala, 25 bat urterekin lehiaketetarako entrenatzea erabaki nuen, eta geroz eta emaitza hobeak lortu nituen.
Zein kiroletan lehiatu zinen hasieran? Lehen urtean neguko triatloietan eta mendiko duatloietan lehiatu nintzen, eta hurrengoan
ziklo-krosean eta mendiko bizikletan ere bai.
Kirol guztietan irabazi al duzu lehiaketaren bat? Mendiko bizikletan izan ezik, gainontzeko guztietan. Ziklokrosean Elite mailako Gipuzkoako Txapelketa irabazi nuen 2008an. Anekdotikoa izan zen, izan ere, azken urteotan Elite mailan ez da punta-puntako txirrindulari gipuzkoarrik izan. Izagirretarrak hor zeuden, baina ziklo-krosean Elite mailara iritsi aurretik errepidean profesionaletara pasa ziren.
Emaitzarik onenak neguko triatloietan eta mendiko duatloietan lortu dituzu. Hala da. Izan ere, neguko triatloiko eta mendiko duatloiko probak izan dira beti nire helburu nagusia. Hala, mendiko duatloian hiru aldiz izan naiz Euskadiko txapeldun eta neguko triatloiari dagokionez, Espainiako Txapelketa irabazi dut. Euskadiko eski txapelduna ere askotan izan naiz. Nazioarteko mailan, emaitza onenak aurreko denboraldian lortu nituen.
Udako triatloietan ez duzu parte hartzen. Ura ez al zaizu gustatzen? Surfa egiteko bakarrik, baina orain ez dut horretarako denborarik. Egia esan, igeri egitea aspergarria iruditzen zait. Iaz
Donostiako triatloian parte hartu nuen, probatzeko, eta igeriketan dezente sufritu nuen. Ez nago oso ohituta eta, gainera, ez nengoen sasoian. Batzuetan neguaren ondoren zer edo zer egiteak tentatzen nau, baina udaberria eta uda lasai egoteko behar ditut.
Ez zara profesionala. Nola egiten duzu entrenatzeko behar adina denbora lortzeko? Ume bat dugu eta otsailean
«Ura surfa egiteko bakarrik gustatzen zait, baina orain ez dut horretarako denborarik» «Oraingoan ez dut Europako eta Munduko txapelketetan parte hartu behar» «Hiru eskaintza izan nituen eta, azkenean, Orbearekin sinatzea erabaki nuen»
bigarrena izango dugu. CAF enpresan lan egiten dut. Zailtasun handiak ditut entrenatzeko. Ez dut denborarik. Hori dela eta, entrenamendu motzak egiten ditut. Entrenatzeko denbora faltagatik, hain zuzen ere, uzten diot lehiatzeari udaberria heldu bezain pronto. Martxotik irailera bitartean lasaiago ibiltzen naiz.
Zeintzuk dira aurtengo negurako zure erronkak? Umea otsaila hasieran jaioko denez, orduan bukatuko da nire denboraldia. Munduko eta Europako txapelketak otsaila bukaeran edo martxoan izaten direnez, datorren denboraldian ez dut horietan parte hartuko.
Bihar, urriak 6, Arriarango mendiko duatloia da. Parte hartzeko asmoa al duzu? Bai. Antolakuntzan sartuta nago, baina urtero parte hartzen dut. Iaz irabazi egin nuen. Herrian irabaztea gauza polita da.
Ondo ikusten al duzu zure burua? Berde samar nago oraindik. Haurraren zain gaudenez, denboraldia prestatu edo ez zalantzan izan naiz eta ohi baino beranduago hasi dut prestaketa. Dena den, azken urteotan egindako lanari esker, aurten ere maila ona lortuko dudala uste dut.
GOIBERRI 09
ELKARRIZKETA
Hurrengo denboraldian, gainera, Orbea taldearekin lehiatuko zara. Hiru eskaintza izan nituen eta, azkenean, Orbearekin sinatzea erabaki nuen. Izan ere, bertako marka da eta sona handia du. Ohorea da eurekin aritzea. Orain arte beste bizikleta marka batek, Beasaingo Kirol Fundazioak eta Digitalak eta Levenger enpresek lagundu didate.
Luzaroan jarraituko al duzu lehiatzen? Kirola egiten jarraituko dut, nire zaletasun nagusia baita. Baina ez dakit zenbat iraungo dudan lehiaketen munduan. Bigarren umearekin nola moldatzen garen ikusiko dut eta ondoren hartuko dut erabakia. Egia esan, lehiatzeari uzteak pena ematen dit. Izan ere, berandu hasi nintzen eta urtetik urtera hobeto nabil.
Zer eman dizu kirolak? Gauza asko. Nire denbora-pasa gustukoena da. Gainera, neure burua ezagutzen lagundu dit eta konfiantza eman dit. Kirolak helburuak lortzea posible dela irakasten du, eta kirolari esker jende asko ezagutu dut. Denbora pixka bat dudan bakoitzean, kirola egiten dut.
Goierrin zaletasun handia dago, ala? Trigoi taldean lagun asko gaude, baina gehienok 30 urte inguru ditugu. Ea gazteak animatzen diren! Dena den, Goierrin kirol zaletasun handia dago. Geroz eta gehiago.
Zein duzu kirolik gustukoena? Mendiko bizikleta eta iraupen eskia dira gehien gustatzen zaizkidanak. Surfa ere asko gustatzen zait, baina azkenaldian ez dut surfean egiteko aukerarik.
Zein duzu kirolaririk gustukoena?
GOIBERRI
Ez naiz sekula idolo zalea izan. Kontuan izateko moduko kirolari asko daude: batzuk euren ahalmen fisikoarengatik, beste batzuk sufritzeko duten ahalmenagatik edo pertsona onak direlako, saiatuak ere miresten ditut...
GOIBERRI 11
GOIERRITARRAK MUNDUAN MUNDUTARRAK GOIERRIN
Handik Galesera joan zinen. Irlandan ez nuen lan txukunik aurkitzen, eta Ingalaterran eta Galesen lan eskaintza zabalagoa zegoela ohartu nintzen. Curriculuma bidali nuen eta Galesen lana lortu nuen. Latak margotzeko makinak egiten dituen enpresa batean lan egiten dut. Tornulari fresatzailea naiz, Euskal Herrian bezala. Gustura nago.
Wrexham hirian bizi zara. Bai, baina bizitokiz aldatu nahi dut. Bertan etxebizitza lortzea oso zaila da, eta jendea ez da oso irekia. Tabernari bat dut lagunik onena. Wrexham-en unibertsitatea dago eta Bilboko ikasle batzuen eraginez, Athletic zalea da nire laguna. Derbia elkarrekin ikusi genuen.
Galesen egoera hemen baino hobea al da?
Imanol Hermida (eskuinetik bigarrena), Irlandako Galway hirian, lagun batzuekin. GOIBERRI
Euskal Herrira itzultzeko asmorik ba al duzu?
Imanol Hermida Galesen bizi den urretxuarra
«Itzultzeko asmoarekin joan nintzen, baina egun ezinezkoa iruditzen zait» Asier Zaldua Urretxu Imanol Hermidak (Urretxu, 1976) krisia pairatzen lehena bera izan zela esan ohi du. Bi urte egin zituen langabezian, eta 2010ean Irlandara joatea erabaki zuen. Egun, Galesen lan egiten du.
Noiz atera zinen Urretxutik kanpora? Legazpiko enpresa batean lan egin nuen 14 urtetan jarraian, baina azken urtebetean nirekin gaizki portatu ziren. Hala, kalte-ordaina hartu eta alde egitea erabaki nuen. Bi urte eman nituen langabezian. Oiartzuneraino joan nintzen lan bila! Oso gaizki ari nintzen
pasatzen eta kanpora joatea erabaki nuen.
Zergatik joan zinen Irlandara? Londresera joateko asmoa nuen, baina nire anaiaren neskalagunaren lehengusina bat Dublinen bizi da eta bertara joan nintzen. Irlandan ere egoera oso txarra da. Platerak garbitzen lan egin nuen. Bederatzi hilabete egin nituen Dublinen. Jende asko ezagutu nuen, baina azkenerako euskaldunez osatutako kuadrilla batean ikusi nuen neure burua. Horretarako, Euskal Herrira itzultzea hobe! Hala, Galway hirira joan nintzen. Han ere platerak garbitzen lan egin nuen.
Galesen ere ez dituzte unerik gozoenak bizi, baina Euskal Herrian baino hobeto daude.
«Lehen hilabeteak oso gogorrak izan ziren, apenas bainekien ingelesez»
Itzultzeko asmoarekin joan nintzen, baina egun ezinezkoa iruditzen zait. Badakit Galesen denboraldi luze bat egin beharko dudala. Ea bi edo hiru urte barru egoera hobea den.
Zer da gehien gustatu zaizuna? Gales iparraldea izugarri polita da. Natura da nagusi. Jendearen laguntza jasotzea ere oso pozgarria izan da. Bestalde, mundu osoko jende asko ezagutu dut.
Zer egin zaizu gogorrena? Lehen hilabeteak oso gogorrak izan ziren, apenas bainekien ingelesez.
Zer eramango zenuke Euskal Herritik Galesera? Familia, lagunak... eta janaria! Galesko janaria gozoa da, baina ez da batere osasungarria.
Babeslea
12 GOIBERRI
ARGAZKI ZAHARRA
Indalezio Ojangurenek 1915ean Legazpi dorretxeari egindako argazkia. INDALEZIO OJANGUREN/GUREGIPUZKOA.NET
Legazpi dorretxea baserri eran
Miriam Luki Zumarraga Legazpi dorretxea Migel Lopez de Legazpi (1502-1575) Filipinetako konkistatzailearen jaiolekua da, bera jaio baino mende batzuk lehenago eraikitakoa. XVI. mendearen bigarren erdialdean etxe honek nobleen bizileku izateari utzi zion. Orduz geroztik, baserritarren bizileku izan zen, eta itxura ere aldatuz joan zen bertan egiten ziren lan
berrietara moldatze aldera. Nicolas Soraluzek etxea XIX. mendean salbatu zuen, trenbidea pasatzerakoan botatzekotan izan baitziren. Dena dela, XX. mendearen hasieran, argazkiak adierazten duen bezala, oso kontserbazio egoera txarrean zegoen. Aurreko mendeko 80ko urteetan zaharberritze lan sakona egin zuten, eta kultur gune bihurtu zuten.
GOIBERRI 13
ASTEBURURA BEGIRA
Antzeztaun III. Beasain antzerki Elkarlanean programa asteburua Urriaren 26ra arte, Ataunen, zortzi antzezlan edo ikuskizun plazaratuko dituzte Antzeztaun egitarauaren barruan. Gaur, hilak 5, Porrustada, Tic Tac, Hortzaka eta Jon Magiken Birakabareta ikuskizuna izango da, Ataun San Martingo Herri Antzokian, 22:00etan. Bihar, berriz, Sambhu Teatroren Kataklown taldea ariko da San Gregorioko plazan, 13:00etan. Gaur, hilak 5, Ataungo Herri Antzokian, 22:00etan. 6 â‚Ź
Santa Fe festak dituzte Zaldibian Gaur, urriak 5, arratsaldeko 18:30ean hasiko dira aurtengo Santa Fe festak Zaldibian. Iluntzeko 20:00etan mondejuak dastatzeko aukera izango da, eta gauean, 23:00etan, Kupela taldea. Bihar larunbata, pilota partidak jokatuko dituzte 18:00etan. Etzi, berriz, 11:45ean, Uxue Alberdi eta BeĂąat Gaztelumendi bertsolariak eta trikitilariak izango dira. Arratsaldean, 18:00etan, haurren jaialdia eta Takolo, Kuki eta Koxmo pailazoen saioak izango dira. Astelehenean, goizean, zezenketak eta pottokak, hamaiketakoa jubilatuentzat eta Zaldibiako Trikitixa eskolako ikasleen kalejira izango dia. Arratsaldean, azkenik, Zaldibiako Pilota ekolako kideek esku pilota partidak jokatuko dituzte. Gaurtik astelehenera, Zaldibian.
Herriak Elkarlanean taldeak III. Beasain Elkarlanean asteburua antolatu Beasainen. Afrikako Beningo herritarrei elkartasuna adierazteko helburua du festak. Bihar, hilak 6, elkartasunezko afaria egingo dute, Loinazko San Martin plaza azpian. Afalondoren, hainbat ekitaldi izango da. Era desberdinetan prestatutako olagarroa jateko aukera ere izango da ostiraletik igandera. Bihar, hilak 6, 21:00etan, Beasaingo plazapean. 25â‚Ź
14 GOIBERRI
GOIERRI IRUDITAN
Goierriko armarriak (IV)
Beasaingo herriko armarria.
JOSETXO ZUFIAURRE
Zeraingo Telleri baserriko armarria da. XVII. mendekoa da, Telleri familiarena. Orain dela 60 bat urte berritze lanetan lurrera erori zitzaien baina osorik igo zuten berriro. XABIER LAZKANO
Urriko gaia: udazkena. Udazkenarekin lotutako argazkiak bidali, goiberri@hitza.info helbidera. Bidalitako argazkien artean kamiseta zozkatuko dugu.
Iraileko irabazlea: Zeraingo Xabier Lazkano. Ataungo Baztarrika baserriko armarria. JOSETXO ZUFIAURRE-ARKAITZ APALATEGI
2012ko urriaren 5a
GOI B ERRI
txe apainketa E gehigarria
16 GOIBERRI
ETXE APAINKETA GEHIGARRIA
Dekoratuz gozatu txea apaintzeak eta janzteak buruhauste ugari ematen du gehienetan. Denboraldi bat pasatutakoan, ordea, betikoarekin aspertuta, aldatzeko gogoa izaten da. Modak ere aldatu egiten dira, eta produktu berriak merkaturatzen dira. Askotan, aldaketa txikiekin eta irudimena erabiliz, diru asko gastatu gabe eta berrikuntza lanik egin gabe, aldaketa handiak lor daitezke. Aldaketa horretan, koloreak garrantzia handia dauka, urtetik urtera, modan dauden koloreak aldatu egiten baitira. Aurten malba eta pistatxo koloreak oso modan daude; grisa ere bai. Beraz, modako koloredun
E
Malba eta pistatxo koloreak moda-modan daude. osagarriak aukeratuta, goitik behera aldatu daiteke gela baten itxura. Logeletan, oheko jantziak protagonismo berezia izaten du, eta behin oheko jantzia aukeratuta, gainerako osa-
garriak aukeratzeko txanda da: kortinak, neurri eta kolore desberdinetako kuxinak, maindireak, alfonbrak eta lanparen tulipak. Egongelaren itxura aldatzea
ere ez da zaila. Butakaren tapiza aldatzea aukera bat izan daiteke, baina lan gutxiago hartu nahi duenak, kortinak, alfonbra eta kuxinak aldatuta, emaitza onak lortuko ditu. Apaingarriek ere ukitu berezia ematen dute: loreak (artifizialak nahiz naturalak), koadroak eta ontziak, adibidez. Ontzietan, kristalezko ontziez gain, herdoilgaitzezkoak eta zilar kolorekoak indarra hartzen ari dira. Sukalderako eta bainugelerako ere, gero eta osagarri gehiago eta erakargarriagoak daude.
Kaxak Saskiak, kajak eta kutxak ere, ukitu berezia ematen laguntzen dute. Gauzak gordetzeko osagarri egokiak dira.
18 GOIBERRI
PUBLIERREPORTAJEA
Benetako dekorazioa Gune goxoak, neutroak, irodikatzaileak. Benetako dekorazioa.
Gune berri bat, toki berrian, oraindik ere zerbitzu hobea eskaintzeko. Beti ere Mujikak bere-berean duen estilo bereiziarekin.
Ondo egindako berritze lanak eta estetika originala, harritzeko moduko emaitzekin.
20 GOIBERRI
ETXE APAINKETA GEHIGARRIA
Eguzkitik babestearekin batera, intimitatea ere areagotzen du eguzki-olanak. AGUSTIN TOLDOAK
Eguzkitik babesteko Eguzki-oihalak edo toldoak, eguzkitik babesteko baino gehiagorako balio du. Besteak beste, gutxi erabiltzen diren espazioez gozatzeko aukera ere ematen du eguzki-oihalak. Izan ere, neurri handi batean, hautsa eta zikinkeria sartzea ekidingo baitu eguzki-oihalak. Intimitatea areagotzeko ere erabilgarria da eguzki-oihala. Herrigunean dauden eraikinetan batez ere, intimitatea asko estimatzen da, eta gero eta gehiago erabiltzen dira olanak. Dekorazio aldetik, azkenik, edozein eguzki-oihalek dotoretu egin dituzte etxebizitzak, te-
rrazak edo dendak. Gaur egun egitura ugaritako eguzki-oihalak daude; neurrira egin daitezke. Zer esanik ez, oihaletan dagoen aukera zabala, dotoreagoetatik sinpleagoetara.
Energia aurreztu Energia aurrezteko eta eraikuntzak babesteko ere balio du eguzki-oihalak. Kristaletatik sartzen diren izpi infragorriak eta UVA izpiak ere gutxituko dituzte olanek, etxe barruko paretak, altzariak, egurra, kortinak... babestuz. Azkenik, tenperatura erregulatuko du, energia aurreztuz.
Eguzki oihala biltzeko sistemak Eguzki-oihala eta armadura garbi mantentzeko eta babesteko, eguzki-oihala bilduta edukitzea komeni da. Olana gordetzeko hiru sistema daude: aluminiozko estalgarria. Aluminiozko estalgarriak edo babesgarria, bisera baten funtzioa betetzen du. Bere azpian geratuko da oihala. kutxa erdia. Olana alumuniozko profilean erabat sartuta geldituko da; baina estruktura edo besoak kanpoan geldituko zaizkio. kutxa. Sistema horrekin, guztiz babestuta geldituko da. Izan ere, bai olana, bai besoak, alumuniozko kutxan sartuta geldituko baitira.
22 GOIBERRI
ETXE APAINKETA GEHIGARRIA
Aholkuak
Udaberrirako prestatu Uzta biltzeko garaia da udazkena: perretxikuak, basakanak, fruitu lehorrak... Dena den, uztarik onena jasotzeko, aurretik lana egin behar izaten da. Be-
raz, udazkenean ere, lorategietan bada zereginik. Belazeak eta soropilak aireztatzeko aratu, ongarritu eta konpontzeko garai onena da udazkena.
Lore haziak eta erraboilak ereiteko garaia ere bada udazkena. lore haziak. Lore hazi gehienak etxe barruan ernetzen dira, badira sistema merkeak. Hazien zorroek informazio guztia dakarte. bulboak. Udaberrian erneko diren tulipan, jazinto, narziso eta anemona erraboilak lurrean nahiz loreontzietan landatu. Erabili ongarri pixka bat lurra goxatu behar izanez gero. zuhaixkak. Zuhaixken, larrosen eta landatu berri dauden landareen oinak babestu hosto, pinu-azal edo ximaur-zaharrez. Horrela lurraren hezetasuna mantendu, ongarritu eta sustraiak izotzetik babesten baititu. hosto erorkorrak. Udazkena zuhaitz hosto erorkorrak landatzeko une aparta da; hosto iraunkorrekoak, aldiz, neguan aldatuko ditugu. ongarritu. Kamelia eta azaleak ongarritu, eta behar izanez gero, lur azido berria bota, loraldian atzemango zaie eta.