Goiberri 128. zenbakia

Goierritarraren eta Otamotzen astekaria

128. zenbakia. 2014ko abenduaren 12a

GOI B ERRI

Uztarik onena azokan Bihar Santa Lutzi azoka egingo dute Urretxun eta Zumarragan 20-22 Abere azokaz gain, baserriak negu hasieran ematen duen uzta izango da ikusgai eta erosgai. JOSUNE ZARANDONA

02 GOIBERRI

PUBLIZITATEA

GOIBERRI 03

KATE mOTZEAn

ANE ARRIETA

Josu Landa Sukaldaria

«Raveak egitea gustatzen zait lagunekin, mendian edo gaztetxeetan» Ane Arrieta Ezkio-Itsaso Josu Landa (Zumarraga, 1980) Ezkioko Argindegi ostatuko sukaldaria eta zerbitzaria da.

Denbora librean DJ lanean ere aritzen da.

Saltsa dagoenean. Ostiraletan 19:00etatik aurrera gazteak etortzen dira, eta orduan. Udan pintxo-potea egiten dugu eta orduan ere jende dezente ibiltzen da.

Ondoen prestatzen duzun platera?

Sukaldari bat?

Arrainak.

an lagunekin joan eta musika jartzea. Egoten garen lekuetan, behin Ravea egin eta gero dena garbi uzten dugu. Ezkion ere egin genuen behin.

Abesti bat?

Bad Brains taldearen I Against I abestia.

Juanma Hurtado, Zumarragako Kabia jatetxekoa.

Goierriko txoko bat?

Bezero bat?

Atxurtza.

Herriko alkate bazina?

Arroza kubatar erara: arroz zuria, tomate saltsa eta arrautza.

Ez dakit... Lagunak eta familiakoak etortzen direnean gustura hartzen ditut.

Edari bat?

Zaletasun bat?

«Tinto de verano»a.

Musika.

Tabernan gustura egoten zaren une bat?

DJ bezala aritzeko leku bat?

Raveak: Mendian eta gaztetxe-

Eta jatea gehien gustatzen zaizuna?

Diruz laguntzen duten erakundeak: Udalak: Altzaga, Arama, Ataun, Beasain, Itsasondo, Lazkao, Olaberria, Urretxu, Zerain, Segura eta Zumarraga

GOI B ERRI

«Lagunak eta familiakoak etortzen direnean gustura hartzen ditut»

Argitaratzailea: Goierriko Hedabideak SL Zuzendaria: Eskeine Legorburu Kudeatzailea: Aloña Landa Koordinatzailea: Loinaz Agirre Produkzio arduraduna: Mikel Albisu Diseinua eta banaketa: Bidera zerbitzuak. Berria Taldea Lege gordailua: SS-1638/2011

Ostatu berria egingo nuke Ezkion.

Ezkion biziko ez bazina?

Beste herri txikiren batean; Euskal Herrian izan badaiteke, hobe.

Egoitzak: Beasain:

Webgunea:

Oriamendi, 32. 20200.

Posta elektronikoa:

goiberri.hitza.info

Urretxu:

goiberri@hitza.eus

Iparragirre, 11 (Kaletxiki). 20700.

Publizitatea:

Telefonoak: Beasain: 943-16 00 56 Urretxu: 943-72 34 08

Bezero arreta / harpidetzak:

607 530 424 – publi@goiberri.eus 902-82 02 01 – harpidetza@hitza.eus

04 GOIBERRI

IRITZIA

Andoni Salamero Irakaslea

Joanean, etorrian… gizaki! unduko toki desberdinetatik datoz.

Ameriketatik, Errumaniatik, Afrikatik… , batzuk pateretan, besteak pasaporte faltsua eginda, bestelako batzuk autobusetan, kamioietan… arrazoiak arrazoi, beti, ezkutuan edo ezkutuka, helburua: aukera berriak eskainiko dizkien leku batera abiatzera. Toki arrotz horien inguruan esan zaienaz fidatzen dira, eta haiek beren larrutan atsegin hori ikusi, aztertu eta bizi nahi dute. Dena den, usain gozoz lurrrindutako bidea katramilatutako sarea egokitzen zaie, buruhauste astun, arrisku ilunen sare; tratu txarren esker gaiztoa ezagutzen dute, babes eza, harrera kaskarraren besarkada garratza. Bide gaitzaren aldapan nekea dute senide, ezinegona adiskide, ziurgabetasuna lagun. Itsasoaren kresala ahotik kendu eta gazituta zegoen larrua gezatzen zaie, bizi dugun hemengo egoera ez da gozoa.

Urruneko Afrika, haien lurralde

M

maitea, aberatsa da, bai, multinazionalek badakite hori, hargatik majo zupatzen dute haren bularra, haurrek negar egiten dute, gosez hiltzen dira, baina hori zer? Bost axola haiei, bost axola guri? Afrikatik Espainiara, Espainiatik Euskal Herrira, beti joanaren joanean, nomada gisa, batetik bestera, bidearen urratsak bihotzean, bihotzaren bidea urratsetan, bidearen bihotza taupaz taupa.

Hala egokitzen zaigu Goierri aldeko herri askotan etorkinak ikustea, egonaldi luzeko jardunean dabiltzanen pertsonen presentziaz ohartzea. Guztiok ezagun ditugu, ezagunak dira guretzat, gure biziaren zati dira, jakina, biziak ekarri dituen bizidunok gure bizitzetan onartzen, ongi hartzen baditugu.

Ziur naiz gogoan duzula joanean zoazelarik, etorrian zatozelarik inortxoren aurpegia, beharbada norbaiten izena ere bai. Nire kasuan, Yusufa, Best, Modu, Bap, Yup bezalako pertsonak ezagun ditut, lagunak dira, lagun egin ditut, eta haien hitz, bizipen eta esperientzie-

tatik aberastasun betea jasotzen aritu naiz, haiek beraien bihotza parez pare irekitzen irakatsi didate bostekoa ematean, irribarrea eskaintzean, agur gozoaren abaroan zoriontasunaren ostadarra eraikitzen lagunduz. Haien hitz bakoitzean, parez pareko leiho ireki horren freskotasuna somatu dut, eta benetan, kilikagarria izateaz gain, hitz, ele bakoitzaren solasean gogoa bera elikatu didate.

Kantu batek aspalditxo honakoa zioen: «Isiltasuna urrea da, baina nire begiek ikusten dute»; halaxe gabiltza bihotzak ikusi beharko zukeena begiz estaltzen, erraza baita ikusmen ona izan eta itsua izatea, edo bi begi osasuntsu izan eta gandurik gabe ezikusiaren eta bekaitzaren gaixotasunak izatea; gaitzok guregan izanda, aurrez aurre duguna, pertsona ezezagun hori, etorkina, baztertzen dugunean, gure barrua kaltetzen ari gara, gure benetako izana ezkutatzen. Begietatik estalki kaltegarri horiek desestaltzeko ezinbestekoak gertatzen dira honakook: arazoaren ulermenaz jabetzea, gizakiei egiten diegun harrera nolakoa den kontuan izatea, guk besteekiko izan beharko genukeen arreta, zinezkoa den ala ez hausnartzea, eta batez ere, gauza guztien gainetik, gure buruari eman behar geniokeen maitasuna eta besteei eskaintzen ari gatzaizkiena zuzena

den konturatzea. Gizasemeak, gizalabak, bere eraikitze jardunean, errepide on askoren eraikitzaileak izan dira, aurrerakoi izaten jakin izan dute, baina, zoritxarrez, oraindik, ez dute bihotz-biderako errepide motzik asmatzen jakin, lasterregi biziz azal, arraza, kultura desberdinen iturrietatik edan baino, mugen, liskarren pattar makatzaz mozkortu nahiago izan baitute, bilintzi-balantzan, sarri, iparra galduz. Etorkinak arazo direla diotenek jakin bezate gu ere arazo izango ginatekeela beste askorentzat bestelako lurralde batean, desherrian, haientzat ezezagun, arrotz eta etsai. Hori nahiko genuke guretzat?

Bi ibaiek topo egitean, muin emanez, muin izan daitezke itsasoaren bihotzean. Halaxe, guk besteari muin ematen diogunean itsasoaren bihotza zeharkatzeko aukera paregabea irekitzen zaigu, ez dago nola egin dezakegun galdetu beharrik, keinu batek, hitz batek osatzen du batasunaren itsaso zabala, horrexegatik guztion tantak beharrezkoak dira, tanta horien taupetan marraztua baitago itsasoaren bihotza.

Gazi-gozo horren atsegina dastatu nahi duzu? Zeurea da hitza, ekin lan bikain horri, zure ekimenak guztiok zipriztinduko gaitu. Aldez aurretik, nire bihotzaren desherritik, eskerrik asko.

GOIBERRI 05

IRITZIA

Asteko irudia

Josu Maroto

Santa Lutzi Santa Lutzi feria irudikatzeko Shreek dreamworks izan da erreferentzia.

Gabonak gainean ditugu eta zertarako gezurretan hasi, gu ere kontsumismoaren zurrunbiloan murgiltzen gara. Ez dut gehiegi atsegin shoping delakoa edo bizitza puta guztian esan dugun moduan, erosketak egitea. Hori dela eta, garai hauetan merkatal zentro erraldoi horietako batera joaten gara egin beharreko guztia kolpe bakarrean egiteko. Aurten Gasteizera joateko erabakia hartu genuen, eta egia esan, gustura itzuli ginen autoko maletategian ekarri genuenarekin. Han ikusi genuenak, ordea, beste aho zapore bat utzi zidan. Herrietatik joaten garenak egun bat markatzen dugu egutegian eta egun hartako eguraldi bikaina ez zen plana bertan behera uzteko arrazoi nahikoa izan. Hala ere, asko harritu ninduen bertan ikusi genuen jende gehienak bertakoa izatearen itxura izateak eta, are gehiago, ez zirudiela erosketak egitera joan zirenik.

Egun pasa zebiltzan han, alde batetik bestera. Gaztetxo kuadrillak batzuk eta haur txikidun familiak besteak… Benetan, ez al dute plan hobeagorik larunbat arratsalde eguzkitsu baterako. Gu ahal bezain azkar alde egin nahian eta besteak aldiz, atarian hizketan

auzoko atarian egongo balira moduan. Kevin Smithen Mallrats film bikaina datorkit burura une honetan, eta hemen ere halako jendea ote dugun galdetzen diot nire buruari. Eta garrantzitsuagoa dena, jendeak hori baino plan hobeagorik ez izateko gaizki zer egin ote dugun gizarte moduan.

Mikel Alvarez

bat eta

Abiada bizian aldatzen direla gauzak Mikel! Nik ere gogoan dut oraindik nola gaztetan, ez nuen ulertzen Estatu Batuetatik zetozkigun serie eta filmetan zioten «Merkatalgunera noa arratsaldea pasatzera!» hura. «Arratsalde guztia Eroskin sartuta? Barazki, haragi eta poteko janari artean?» pentsatzen nuen, «A ze aspergarria!». Geroago iritsiko zitzaizkigun, ordea, zineak, tabernak eta abar zituzten estatu batuar erako gune komertzial handiak, eta pelikuletako esaldi hark erabateko zentzua hartuko zuen.

Baina gizarte bezala ditugun akatsei begiratu beharrean Mikel, gune horiek ondo egin dituzten kontuak azpimarratuko nituzke nik gehienbat. Izan ere, gako batzuetan erabat asmatu dutelakoan nago. Adibidez, hiriguneetatik kanpo dauden ezleku-kutxa itxineutro horiek, berdin-berdin irensten dituzte beraien baitan irlandar tabernak, sofadun kafetegiak, ume-jolas parkeak edo kirol dendak, guztiok aurkitu dezagun erakargarri suertatuko zaigun guneren bat. Eta noski, argi naturalik gabe. Hots, denboraren joana-

bat Jon Artola

ren zentzurik gabe. Espaziotik eta denboratik at hortaz. Errealitatearen zikintasunetik at, amets edo pelikula batean bezala. Eta finean, gure dirua ere benetakoa ez balitz bezala gastatzea gustatuko litzaieke hauei, baina noski, hori gehiago kostatuko zaielakoan nago.

06 GOIBERRI

ERREPORTAJEA

75 urte kantuan Beasaingo Loinatz abesbatzak 75 urte darama kantuan. 1939ko abenduaren 8an, Pedro Jose Iguainen zuzendaritzapean egin zuen lehenengo kontzertua, Coral Loinaz izenarekin. Ospakizunetan dira beasaindarrak.

Loinaz Agirre Beasain 75 urte dira Beasaingo Loinaz koralak lehenengo kontzertua egin zuela Andre Maria Zeruratuaren Parrokian. Urteurrena ospatzeko, abenduaren 20an, Loinatz abesbatzak kontzertua egingo du San Martin elizan.

Duela 75 urte, Pedro Jose Iguainen zuzendaritzapean aritu ziren kantuan, Coral Loinaz izenarekin. Elizako organo jolea eta udal musika bandako zuzendaria zen Iguain eta 1950era arte izan zuen abesbatzaren ardura, «familia guztia Argentinara joan zen arte», argitu du Josetxo Zufiaurrek. Javier Garcia Basoco, Rafael Briz eta Migel Irizar izan ziren hurrengo zuzendariak. «Koralak 75 urte betetzen ditu baina 67 urte darama abesten. Izan ere,

1971n hil zen Migel Irizar, eta han bukatu zen korala», zehaztu du Zufiaurrek.

1946. urtera arte, gizonezkoek bakarrik osatzen zuten Loinaz Korala. Ahots txuriak La Salleko tipleek egiten zituzten.

Josetxo Zufiaurre bera, 11 urte zituela sartu zen koruan, 1945ean. «1947ra arte aritu nintzen, kanpora joan nintzen eta ikastera. Soldadutza bukatutakoan berriz sartu nintzen, 1971ra arte».

Zufiaurrek ondo gogoan du, Urretxun egin zuten ikuskizuna.

«Guridiren Eusko Irudiak ikuskizuna egiten genuen, korua, banda eta dantzariak batera.

Errotako kamionetan eraman gintuzten Urretxura tipleak. Koralistak trenean joan ziren.

Arrakasta handia izan zuen».

Ospe handia izan du beti Beasaingo abesbatzak eta Pablo Sorozabal musikari handiak ere ezagutzen zuen Loinaz korala.

Ospe handia beti «Antonio Massana jesuita musikariak oso obra zail bat egin zuen eta inongo korurik ez zen ausartzen estrenatzera. Sorozabalek ezagutzen zuen Loinatz abesbatza eta Irizar zuzendariarekin hitz egin zuen».

Beasaindarrek erronkari heldu eta Loinaz koralak estrenatu zuen Ignis Flagrams Charitatis obra. «Mundu mailan Usurbe Zinean estrenatu zen, 1962an izan zen».

1964. urtea ere urte garrantzitsua izan zen Loinaz koralarentzat. Columbia disketxeak,

Sorozabelen 20 euskal kantaz osatutako bost single ateratzeko asmoa zeukan. Sorozabalek baldintza bat jarri zuen Zufiaurrek gogoratu duenez: «Loinaz koralak abestea. Beasaingo San Martin baselizan grabatu zuten, akustika onena zuelako.

Loinaz koralak 25 urte betetzen zituen orduan». Diskoak izugarrizko arrakasta izan zuen.

Koraletik abesbatzara Migel Irizarren heriotzarekin batera, 1971n Loinaz koralaren amaiera etorri zela esan daiteke. Dena den, Beasainen musika zaletasunak bizirik iraun zuen, eta 1986an, Xabier Sarasolak Beasaingo abesbatza berpiztu zuen Loinaz koraleko hainbat abeslarirekin eta Musika Eskolako hainbat ikaslere-

GOIBERRI 07

ERREPORTAJEA

Kronologia

Ezkerrekoa, 1946ko argazkia da eta eskuinekoa gaur egungoa. kin. Abesbatzaren izena euskaraz jarri zuten ziklo berrian: Loinatz Abesbatza.

Belen Callejo garai hartan sartu zen abesbatzan, 14 urte zituela. Gaur egun ere, kantuan jarraitzen du beasaindarrak.

«Hasieran, asteartetan gizonek bakarrik entseatzen zuten; asteazkenetan, neskek, eta ostiral eta larunbat arratsaldeetan denak batera. Gaur egun, astean behin bakarrik entseatzen dugu. Elkartean hasi ginen entseatzen; gero udalak lokala utzi zigun eta ordutik bertan aritzen gara», dio Callejok.

Gaur egun 35 kidek osatzen dute Loinatz abesbatza. Irati Otamendi Migel Irizarren biloba da horietako bat. Belaunaldi desberdinen topagunea izan da beti Loinatz abesbatza. «20 urtetik 80 urte bitarteko beasaindarrak gabiltza. Oso aberatsa da belaunaldi desberdineko herritarrak elkarrekin aritzea. Loinatz abesbatzak horretarako aukera ematen du», dio Otamendik.

Urte horietan guztietan kontzertu ugari egin ditu Loinatz abesbatzak, herrian zein atzerrian. Gaur egun, Junkal Guerreroren zuzendaritzapean, elkarlanari esker, beste abesbatza batzuekin (Eskifaiarekin

LOINATZ ABESBATZA

«Sorozabalek baldintza bat jarri zuen bere diskoa grabatzeko: Loinaz koralak abestea» Josetxo Zufiaurre

Loinaz Koraleko kide ohia

«Elkartean hasi ginen entseatzen, baina gero udalak lokala utzi zigun» Belen Callejo

Loinatz abesbatzako kidea

«Oso aberatsa da belaunaldi desberdinetako herritarrak elkarrekin aritzea» Irati Otamendi

Loinatz abesbatzako kidea

eta Landabasorekin, adibidez) proiektu desberdinak gauzatzen ari dira. «Elkartuta proiektu handiagoak lortzen dira: adibidez, Donostiako musika hamabostaldian parte hartzen dugu».

Beste herrialde batzuetako abesbatzak Beasaina ekartzea ere bada abesbatzaren helburua. «Urtero saiatzen gara Tolosako Nazioarteko Abesbatza Lehiaketako taldeak Beasaina ekartzen. Aurten Esloveniakoak etorri dira. Urtarrilean, berriz, AEBko Wisconsineko talde bat etorriko da Beasaina».

Urteurreneko kontzertua Loinatz abesbatzak berak ere, urtean, hiru kontzertu egiten ditu herrian. Baina gabonetako kontzertua berezia izango da aurten: 75. urteurreneko kontzertua. Abenduaren 20ean, 19:00etan, lehengo, gaur egungo eta etorkizuneko (Narama abesbatza gaztea) kantariak elkartuko dira Loinazko San Martin baselizan.

Datorren urteko Loinatz festetako kontzertua ere berezia izango da Otamendik eta Callejok aurreratu dutenez: «Festetan zerbait alaiagoa egiten saiatzen gara eta datorren urtean pop musika pixka bat

Loinatz abesbatzaren historiako hainbat data esanguratsu daude zerrendatuta hurrengo lerroetan: 1939.

Parrokiako koruko eta herriko beste kantuzale batzuk elkartu ziren. Pedro Jose Iguain izan zen zuzendaria, 1950era arte.

1946.

Emakumezkoak sartu ziren abesbatzan.

1948.

Gipuzkoako I. Abesbatza lehiaketan 1. saria irabazi zuten.

1951.

Javier Garcia Basoco izendatu zuten zuzendari.

1956.

Rafaek Brizek hartu zuen zuzendaritza kargua.

1959.

Migel Irizarrek hartu zuen abesbatzaren ardura, 1971ra arte.

1964.

Sorozabal. 20 euskal kantu diskoa grabatu zuten.

1986.

Loinatz Abesbatza izenarekin ibilbide berria hasi zuen Xabier Sarasolaren zuzendaritzapean.

1990.

Concurso Avilésen 3. saria.

1992.

Ejea de los Caballerosen 2 sari.

1995.

Cd-aren grabazioa.

1999.

Ejea de los Caballerosen 1. saria.

2003.

Noveldako musika erlijioso lehiaketan 2. saria.

2007.

Burgosko Antonio Jose lehiaketan 1. saria.

2012.

Junkal Guerrero izendatu zuten zuzendari.

egingo dugu Sorotoan Bele taldeko Mikel Errazkinen lau kantarekin. Josu Elberdinek, Javi Bustok, Junkal Guerrerok eta Eva Ugaldek abesbatzentzako moldatu dituzte eta guk estrenatuko ditugu».

08 GOIBERRI

ASTEKO GAIA

Goierriko azokak Durangori lekukoa hartu eta liburu eta disko azokak egingo dituzte asteburu honetan Goierriko hainbat txokotan. Irakurleei literatura eskura jartzen, kultura sustatzen, mende laurden daramate Beasainen eta Lazkaon.

Janire Arrondo Euskal literatura eta musikagintzarako zaletasuna sustatzeko asmoz, liburuak eta diskoak kalera ateratzeko apustua egin zuten orain dela mende laurden Goierriko hainbat txokotan. Gaur egun Euskal Herrian erreferente bihurtu den Durangoko Azokaren biharamunean bost dira azoka egiten duten herriak bailaran: Lazkao, Beasain, Ordizia, Ataun eta Segura. Literatur ekitaldiak, deskontuak, zozketak... guztien artean sendotu dute euskal kulturaren goierritar topaketa.

Urteurren berezia izango du aurtengoa Beasaingo disko eta liburu azokak; 25 urte bete baitira AEK azoka antolatzen hasi zenetik. Hainbeste urteren ondoren, hogeitabosgarrenez mahaiak eta liburuak prestatu eta azoka egitea bera izango dute urteurren oparirik politena. Ibilbide luzearen ondoren, gorabeherak tarteko, azokari ekiteko gogoz daude Jaione Barandiaran eta Karmele Santoyo.

AEK-ko ikasleak euskal literaturara gerturatzeko asmoarekin ekin zioten azokari Bea-

sainen. Euskaltegian egiten zuten irakurle kanpaina herritar guztiei zabaltzea zuten asmoa.

Kale Nagusiko lokaletan egiten bazen hasieran, geroago kalerako saltoa eman zuten. Hainbat urteren ondoren, herriko kultur eragile ugariren arteko elkarlanarekin antolatzen da azoka. Orduko hartan AEK-k Ordizian ere antolatu zuen azoka. Hainbat urtetako etenaren ondoren, berriro berreskuratu zuten han ere. ÂŤZuzenean ekartzen genuen materiala argitaletxeetatik; aurrera eta atzera ibiltzen ginen

azoka egunetanÂť, gogoratzen du Santoyok. Hasiera haietan, gainera, hamabost egunez jarraian egiten zuten azoka izaten zen Beasaingoa. Geroago, zuzenean beharrean, liburu-denden bidez hasi ziren materiala ekartzen, argitaletxeek hala behartuta.

Sortzaileek sor dezaten 1989an atera zuten lehenbizikoz mahaia kalera Lazkaon; 26. azoka izango dute aurten. Dionisio Amundarainen burutazioa izan zela kontatzen du Goretti LarraĂąagak. Sortzaileak

GOIBERRI 09

ASTEKO GAIA

eta irakurleak elkartzeko topagunea izatea nahi zuten hasieratik Gerriko Elkartekoek. Jendea azokara gerturatzea da duten erronka nagusienetako bat.

«Pastak, kafea, kandelak... formatua aldatu eta berrikuntzekin esperimentatuz jendea erakartzeko formularik onenaren bila aritu gara urtez urte», dio Joxepa Madariagak. Patxi Zubizarreta nahiz Auxtin Zamorarekin hasi eta punta-puntako idazleak ekarri izan dituzte Laz-

kaora; hala ere, «badirudi abenduko hotzarekin eta azokaren bueltan jendea ez dela idazleak entzutera gehiegi animatzen», dio Madariagak. Horregatik, urtean zehar egiten duten Liluraturarako utzi dute, adibidez, idazleen solasaldia.

Tonbola, zozketak... Beasainen bezala, herriko eragile ugari bildu dituzten Lazkaoko azokaren bueltan ere.

Durango Azokak idazleen eta musikarien artean sortzen

Karmele Santoyo, Joxepa Madariaga eta Jaione Barandiaran. Lazkaoko liburu azokokako argazkia. JANIRE ARRONDO - ARKAITZ APALATEGI

Asteburuan egingo dituzte azokak Seguran, Ataunen, Lazkaon, Ordizian eta Beasainen

duen mugimendua aprobetxatzearekin batera, Eguberrietarako oparien garaia delako ere egokia dute data hau Goierriko liburu azokek. Bakoitzak berearekin jarraitzeko asmoa dute; nahiz eta elkarlanean aritu, elkarren osagarri izan.

Lan mardula eskatzen die azokak antolatzaileei baina «egin beharrekoa» dela ikusten dute. «Irakurleak zain daude eta sortzaileek sor dezaten ere egin behar dugu guk lan».

10 GOIBERRI

GAZTEAK

Espainiako gimnasia erritmiko txapelketa irabazi duten neskak. HITZA

Lau goierritar, gimnasia erritmikoan txapeldun Asier Zaldua Urretxu Azaroaren 22an Saroi Eskisabel eta Mireia Aldasoro ordiziarrek, Leire Nazabal beasaindarrak, Garazi Garmendia zaldibiarrak eta Joana Zugasti tolosarrak urrezko domina lortu zuten haur mailako Espainiako gimnasia erritmiko txapelketan. Bost neska horiek Tolosako taldearekin aritzen dira eta 64 talderi gailendu zitzaizkien. Bigarren postuan eta hirugarren postuan Castelloko (Herrialde Katalanak) bi talde

Babeslea

sailkatu ziren: Tramuntana eta Pintor Sorolla.

Lau goierritarren taldea Gipuzkoako eta Euskadiko txapelduna ere bada, eta parte hartutako lehiaketa guztiak irabazi ditu, Euskalgym izenekoa izan ezik. Hirugarren postuan sailkatu ziren.

Bost neska horiek 11 eta 12 urte dituzte. Euren entrenatzaileak Arantxa Ariztondo eta Nerea Otaegi tolosarrak eta Sara Alonso donostiarra dira.

Ariztondok meritu handia

dutela diote, ez baitaramate denbora asko elkarrekin. «Iaz hirugarren postua lortu zuten Espainiako txapelketan, baina Leireren ordez Lazkaoko neska bat zegoen. Leire uztailean sartu zen taldean. Oso ondo moldatu da, besteek oso ondo hartu baitute».

Euren arrakastaren gakoa lana dela aipatu du. «Oso ondo entrenatzen dute. Euren jarrera bikaina da. Entrenamenduetara lan egiteko gogoarekin etortzen dira».

Euren hurrengo erronka, banakako txapelketa da. «15 eguneko oporraldia eman diegu eta ondoren buruz burukoa prestatzen hasiko dira. Buruz burukoan emaitza onak lortzea zailagoa da, maila altuagoa baita. Dena den, Saroi Euskadiko eta Gipuzkoako txapelduna da».

Tolosako taldeak 120 neska inguru ditu. Horietatik 30 bat goierritarrak dira. Gimnasia erritmiko eskoletako onenak hartzen dituzte.

GOIBERRI 11

PUBLIZITATEA

12 GOIBERRI

INTERNET

saretik Zerrenda

Sarean ikusia

.eus

domeinua. PuntuEUS domeinuarekin bat egin duten webguneen artean, badira Goierriko erakunde, elkarte eta enpresak ere. erakunde publikoak

Badok euskal musikaren atariaren APPa Badok.info euskal musikaren atariak telefono mugikorretarako nahiz tabletetarako APPa estreinatu du. Durangoko Azokan egin zuten aurkezpena. Aplikazioak Badoken atal nagusiak erabiltzeko aukera ematen du, baita kantuak, taldeak edo diskoak bilatzeko aukera ere. Eta nola ez, euskal musikari buruzko aplikazioa izanda, musika entzuteko aukera ere ematen du; guztira, 11.000 euskal kanta daude zerrendatuta.

Android eta iOS sistemetarako balio du, eta Google Play nahiz Apple Store dendetan eskuratu daiteke, doan. badok.info

GOIERRI ERE .EUS DA Apenas hilabete batzuk pasa dira .EUS domeinua martxan jarri zenetik, eta ehun bat aitzindarik hasitako bideari, milatik gora erakundek, proiektuk eta enpresak eman diete jarraipena, sareko euskal komunitatea zabalduz eta indartuz. Hala, dagoeneko 1.292 webgunek darabilte .EUS luzapena.

Abenduaren 3an, Euskararen Nazioarteko Egunarekin batera eman zuten pausoa. Iñigo Urkullu lehendakaria bertan zela egin zuten ekitaldia, EiTBren Bilboko egoitzan. Izan ere, Eusko Jaurlaritza izan da bigarren fase honetan .EUS domei-

nurako jauzia eman dutenetako bat, euskadi.eus atariarekin.

Ekitaldi horretan, «PuntuEUS domeinua euskara eta euskal kulturaren komunitatea» dela azaldu zuen Josu Waliño fundazioaren zuzendariak.

Orain zabaldu den bigarren fase honetan, erakunde publiko, elkarte eta enpresa ugari igo dira PuntuEUSen trenera. Izan ere, «.EUSek, euskal jendartearen ispilu birtuala izatea du helburu, euskal komunitate osoaren Interneteko irudi birtuala».

Urtea bukatzerako, domeinu hau duten webguneak 2.000ra iristea espero dute.

euskadi.eus. Eusko Jaurlaritza. gipuzkoa.eus. Foru Aldundia. idiazabal.eus. Idiazabalgo Udala. lazkao.eus. Lazkaoko Udala. legazpi.eus. Legazpiko Udala. legorreta.eus. Legorreta Udala. ordizia.eus. Ordiziako Udala. urretxu.eus. Urretxuko Udala. zaldibia.eus. Zaldibiako Udala. zerain.eus. Zeraingo Udala. bestelakoak goierri.hitza.eus. Goierriko Hitza. gitb.eus. Goierri Irrati Telebista. jakintza.eus. Jakintza Ikastola. lazkaotarrok.eus. Lazkaoko herri informazioaren ataria. ordiziarugby.eus. Ordiziako Errugbi Elkartea. uzikastola.eus. Urretxu-Zumarragako Ikastola. iparragirre.eus. Idiazabalgo Iparragirre eraikuntza enpresa. zingizango.eus. Legazpiko Zingi-Zango euskara elkartea.

GOIBERRI 13

GURE LURRA

Etxeko perretxikoak Ekosetas kita salgai dute Ordiziako ferian: perretxikoak norberak bere etxean hazi eta gozatu ahal izateko kita. Kafe hondarrak eta perretxiko haziak dakartza kitak kaxa barruan. Bakoitzak bi aldiz ematen ditu perretxikoak.

Ane Arrieta Ordizia Ez da magia; esporak dira. Ekosetas kita da. Kafe hondarrak perretxiko bihurtzen dituen kita da. Erdi eta erdi ditu osagaiak: erdia kafe hondarrak eta erdia perretxiko hazia, eta nahasketa horretatik sortzen da Belarri Landua izeneko (Peurotus Ostreatus)onddoa.

Ordiziako azokara joaten hasi berriak dira Ekosetas etxekoak, euren produktua ezagutaraztera eta saltzera, eurentzat ere Ordiziako feria, nekazaritzaren mundu txikiko plaza handia baita. Olio erabilia berrerabiltzen duen Ekogras enpresaren etxe berekoa da Ekosetas ere, eta etxea Etxarri Aranatzen dute.

Bi aldiz hazten dira Hamarretik hogei egunerako tartean ateratzen dira perretxikoak eta Boni Zelaiaeta Ekosetaseko saltzailearen esanetan, ÂŤazkar ateratzen dira, baina pazientzia behar daÂť. Behin hazita daudenean, jaso eta nolabait bigarren aldi batez berpizten direla esan liteke, jaso eta beste hamar-hogei egunen artean berriro ateratzen baitira.

17-19 gradu zentigradu artean edukitzea komeni da kita, berogailuetatik urrun. Argiari dagokionean, berriz, ezin dio argiak zuzenean eman, baina ze-

harkako argia beharrezkoa du: beraz, onena, kit hori leihotik urrun dagoen txoko batean jartzea da, zuzenean argiak ez emateko.

Egunean bi aldiz ureztatzea komeni da, eta horretarako, Ekosetas kitaren barruan datorren lainoztagailua erabil daiteke, neurri egokian betez.

Kartoizko kaxa da kita biltzen duena. Hori moztu eta plastikozko edukiontzian gurutze formako mozketa bat egin behar zaio laban edo guraize batzuekin. Moztutako zulo horretatik bota behar da ura gero, aldioro.

Hiru helburu Ekosetas kitak hiru ezaugarri ditu. Ekologikoa da alde batetik, tabernetan bildutako kafe hondarra birziklatzen dutelako sustratoa egiteko. Soziala ere bada, kit horien salmenta bakoitzeko euro bat Gureak erakundeari ematen diotelako.

Eta hezitzailea ere bada, haurrak landareen munduan eta birziklatze ohituretan murgiltzen laguntzen duelako.

Gainera, behin bi aldiz ateratakoan ongarri edo konposta bezala erabil daiteke.

Asteazkenetan Ordiziako feriara etortzen hasi dira, eta bertan eros daitezke. ANE ARRIETA

14 GOIBERRI

GARAI BATEAN

Pertsonaiaren atzeko lanak Aurten 80 urte dira Joxe Migel Barandiaranek ‘Euskalerriko leen gizona’ liburua atera zuela, euskaraz.

Aimar Maiz Ataun Pertsonaiak 125 urte beteko zituzkeen, aurtengo Urte Zahar egunean, bizi balitz. Baina, biografiaz harago, izenak ez ote dio hark egindako lanari gain hartu? Izan ere, aurten beste efemeride borobil bat bete da: Joxe Migel Barandiaranek Euskalerriko leen gizona argitaratu zuela 80 urte dira. Agerkari berezituren batean izan ezik, ia oharkabean pasatu da hori.

Berritasun handia izan zen.

Batetik, Barandiaranen lehenengoetariko liburua zen (aldizkarietako artikuluez eta lankidetzako lanez aparte). Bestetik, euskaraz zen, orduan batere ohikoa ez bazen ere; gutxiago zientzia lanetan.

Donostiako Euskaltzaleak elkarteak hauspotu zuen libu-

rua ateratzera, eta Bernardo Estornes Lasaren Beñat Idaztiak etxeak argitaratu zuen, 1934an. Hain justu, Barandiaranen lan harekin hasi zuten Egia Sorta saila. Arrakasta izan zuen liburuak. 4,5 errealean saldu zen (1,12 pezeta; 0,006 euro).

Egunerokoetan euskara erabiltzen geroago hasi zen Barandiaran, gainera. Hiru eguneroko eramaten zituela gogoratzen da Jesus Altuna antropologo eta Barandiaranen ikasle berastegiarra: bat pertsonala; bestea zientifikoa; eta hirugarrena indusketa bakoitza hasten zuenean irekitzen zuena, lankideekin partekatua.

Egunerokoetan data jakin bat bada, gutxi gora-behera, euskara erabiltzen noiz hasi zen

esaten duena: 1947. «Ataunera itzuli baino lehentxeago hasi zen euskaraz idazten bere egunerokoetan. Lehen, tarteka baditu pasarte batzuk, batez ere San Gregorioko jaiak zirela eta, herrimina sortzen zitzaion [Lapurdin bizi zen, Ataunera etorri ezinik artean]. Behin hona etorriz gero, eta lehenago, euskaraz idazten hasten da: Ataungo euskaran eta hika, bere buruari», dio Jexux Aizpurua ataundarrak, etnologo herrikidearen ikertzailea bera.

Beraz, ia bi hamarkada lehenago Euskalerriko leen gizona euskara hutsean atera izanak balio aipagarria dauka.

Tradizio sortzailea Errepublika garaian (19311936) Euskal Pizkundea deituriko mugimenduaren eragileetako bat izan zen Barandiaran.

Gasteizko apaizgaitegian irakasle zen, eta irakaskuntza elebiduna aldarrikatu zuen, apaizek gero herri euskaldunetan

GOIBERRI 15

GARAI BATEAN

Ezkerrean, Joxe Migel Barandiaranen gizairudia, Ataungo Sara etxeko bere bulego-bibliotekan. Goian, ‘Euskalerriko leen gizona’, orain 80 urteko liburua. AIMAR MAIZ

jardun beharko zutela argudiatuz. Arazo ugari sortu zizkion jarrera horrek elizaren hierarkian.

Bestetik, Euskal Herria gorpuzteko, kulturak ere goi mailan egon behar zuela sinesten zuen. Euskal kulturak, alegia.

Giro horretan erne zen Euskalerriko leen gizona liburua.

«Liburu hartan erabili zituen hitz askok tradizioa sortu dute.

Orduan gai horretan ez zen euskararik erabiltzen, eta hango hitzek-eta gaurko ikertzaileentzat balio izan dute», dio Jexus Aizpurua ataundarrak, Barandiaranen ikertzailea bera.

Goierriko pertsonaia unibertsal bat sortu zenetik 125. urteurrenean, izena zoriontzeaz gain, mereziko luke duela 80 urte egindako lehen liburua irakurtzea. Euskaraz, gainera.

16 GOIBERRI

MOTZEAN

Martuteneko kartzelan 300 preso daude, horietatik %12 inguru emakumeak dira. ARGAZKI PRESS

Kartzelara begira Arropa bilketa egiten ari dira Goierriko hainbat herritan. Bilduko duten guztia Ordizian batu eta Martuteneko presondegira eramango dute. Goierritarrek «elkartasun itzela» erakusten dutela esan du Javier Ezeiza antolatzaileak.

Miriam Luki Ordizia Orain hamar urte hasi zen Javier Ezeiza ordiziarra, astero, Martuteneko kartzelara bisitak egiten. Garai hartan, gizartearen maila guztiak aintzat hartu-

ta, azkeneko tokian presoak zeudela iruditu zitzaion: «Egun, beharbada, kalean dagoen hainbat eta hainbat pertsona okerrago dago». Ezeizak Ordiziako artzapez-barrutitik, Goie-

rriko beste herri askotako kiderekin batera eta Caritasen lankidetzarekin, arropa eta beste zera batzuen bilketa antolatu du azken urteotan. Bilketa egunotan egiten ari dira eta bildu-

takoa Martutenera eramango dute ondoren. Ezeizaren hitzetan, «goierritarrek elkartasun handia erakusten dute».

Barruko arropak, bainurako oinetakoak zein kirola egiteko-

GOIBERRI 17

MOTZEAN

ak, galtzerdiak, azazkalak moztekoak, artilezko txanoak, tabakoa eta metxeroak, turroi biguna, gutun-azalak eta zigiluak biltzen ari dira, besteak beste.

Datozen asteazkenean eta ostegunean bildutako guztia batuko dute Ordizian, eta Martuteneko espetxera eramango dute.

Galderarik ez Kartzelako pastoralaren kide den heinean, bilketan parte hartzeaz gain, bisita egiten die Ezeizak astero presoei. Igandero joaten da orain dela hamar urtetik. «Nire lan aroa oso bizia izan zen eta asko jaso nuen.

Erretiroa hartu nuenean gizarteari emandakoa nolabait itzuli behar niola pentsatu nuen eta kartzelaren esparruan hasi nintzen».

Martutenera iritsi, eta meza entzuten du presoekin, «asko eta asko doaz mezara». Gero, haietako askorekin egoten da.

«Hitz egiteko premia» dutela dio, «gizartearen eta presoaren arteko zubi lana egiten dugu, presoaren eta, egoerak hala aginduz gero, familiaren artean ere bai. Kanpoan izapideak bete behar badituzte, horretan ere laguntzen diegu». Dena dela, «presoek gehien estimatzen dutena da norbaitekin hitz egiteko aukera izatea».

Martutenera joan zen lehen aldia gogoan du, eta hango apaizaren ahotik jaso zuen le-

henengo aholkua, gaur arte erabili duena: «Ez galdetu inoiz zergatik daude hemen». Ezeizaren hitzetan, «denborarekin gero eta konfiantza gehiago dute zugan eta gauza asko kontatzen dizkizute, beti ere, bakoitzaren izaeraren arabera».

Martuteneko kartzelako azpiegiturei dagokienez «zaharkituta» dagoela dio, «hala ere, ez da espetxe modularra eta mezatik ateratzean, espazioaren antolaketa horrek preso guztiekin egoteko aukera baliatzen dit».

Presoei buruzko aurreiritzi bat baino gehiago hautsi zaio urte hauetako guztietako jardunean: «Ñabardurak ñabardura, zu edo ni bezalako pertsonak dira. Akats bat egin zuten eta ordaintzen ari dira».

Badago, baita ere, jaio diren familiaren ezaugarriak direla eta, «hasieratik oso-oso bizitza zaila izan duen jendea».

Egun, Martuteneko kartzelan 300 bat preso daude, horietatik %12 inguru emakumeak dira. Batzuk atzerritarrak dira eta ez dute inolako sare sozialik kanpoan; hizkuntzarekin ere zailtasunak dituzte. Ezeizak dioenez, «denetarik dago, delitu gogorrak egin dituztenak ere badaude, baina pertsonak dira denak».

Denbora pasa ahala eta bisitan astero joaten dela ikusita, «asko eskertzen dute zure bo-

«Erretiroa hartu nuenean gizarteari emandakoa itzuli behar niola pentsatu nuen» «Presoak zu eta ni bezalako pertsonak dira, akats bat egin zuten eta ari dira ordaintzen» «Etorkizunean gure jardunean lekukoa hartuko duenik egongo dela espero dut» Javier Ezeiza

Kartzelako pastorala

luntario lana, konturatzen dira musu truk zoazela eta konfiantza hartzen dizute. Jakina, han entzuten duzun guztia sekretua da». Asko jota ordu erdiko bisitak egin ditzake.

Gazte jendeak bisitari lanak egiten dituen galdetuta, elizarekin lotuta ez dauden erakundeak ere aritzen direla dio: «Guk adin bat daukagu jada eta etorkizunean gure lekukoa hartuko duenik egongo dela espero dut. Gazte jendea ez dago elizarekin hain lotuta, ez dira behintzat elizara joaten.

Aitzitik, beste bide batzuk ere badaude, beste erakunde batzuk, alegia». Kartzelatan gisa horretako boluntario lanaren beharra beti egongo dela azpimarratu du Ezeizak.

Goierritarren elkartasunaren isla izango da egunotan bilduko duten material guztia. Gipuzkoako biltegi orokorrera batu duten guztia eramaten dutenean, «hara zenbat bildu duzuen» esaten dietela dio Ezeizak, «beste hainbat bilketa egin dira, Elikagai Bankuarena, adibidez. Eta, hala eta guztiz ere, elkartasunak ez dauka etenik».

Bilketak ugaritu egiten dira Gabonak ate-joka daudenean.

Ez dira egun errazak izango Martuteneko presoentzat, «egun politak dira guretzat, baina bakar bakarrik eta preso dagoenarentzat are gogorragoak dira egun hauek».

18 GOIBERRI

MOTZEAN

Eskolan ere bertsotan Hamahiru ikastetxetako 1.114 haur ‘Bertsolaritza irakaskuntzan’ proiektuan parte hartzen ari dira.

Asier Zaldua Urretxu Bertsolaritza euskara eta ahozko komunikazioa lantzeko primerako tresna da. Hori dela eta, duela 24 urte Bertsozale Elkarteak Bertsolaritza Irakaskuntzan egitasmoa martxan jarri zuen. Egun, zazpi herrialdeetako 21.000 ikaslek parte hartzen dute proiektuan. Horietatik 1.114 goierritarrak dira.

Egitasmo horrek, hasieratik, ikastetxeen babesa jaso du.

Egun, mota guztietako 410 eskola dira partaide: publikoak, ikastolak eta kristau eskolak.

Ikasturte honetan, Gipuzkoan, lau ikastetxek bat egin dute egitasmoarekin. Araban, finantziazio arazoak medio, Añana eskualdeko hiruk utzi egin behar izan dute. Gasteizko bik, berriz, bat egin dute. Bizkaian au-

rreko ikasturtean baino hamahiru eskola gehiago daude eta Iparraldean 25 ikastoletako 24ra hedatzea lortu dute.

Nafarroari dagokionez, orain arte Hezkuntza departamentuak proiektuaren zati handi bat finantzatzen zuen, baina 2014an babesa ukatu dio. Hala ere, bost ikastetxe berritara heltzea lortu da.

Nagusiki, Lehen Hezkuntzako 4., 5. eta 6. maila egiten ari diren haurrek parte hartzen dute. Bertsozale Elkarteko 38 irakaslek, astero edo bi astez behin, bertsolaritza eskola ematen dute ikasgelan. Eskola orduetan joaten dira, gehienetan euskara irakasgaiari dagokion orduan. Erabiltzen duten materialari dagokionez, 2011n Eusko Jaurlaritzaren Ixaka Lo-

pez-Mendizabal saria jaso zuen Gu ere bertsotan da euren lanaren oinarria.

Gainera, ikasturtean zehar egindako lana ikastetxetik kanpo erakusten dute: gurasoentzako jaialdiak antolatzen dituzte, irratsaioetara joaten dira...

Bertsozale Elkarteko Ixiar Eizagirrek egitasmo horrek hainbat helburu dituela azaldu du.

«Haurrek bertsolaritzan oinarrizko ezagutza bat lortzea nahi dugu. Bertsolaritzak indar handia du euskal kulturan eta gizartean eta asko du emateko: euskara maila hobetzeko, hizkuntzarekiko atxikimendua handitzeko eta ahozko komunikazioa lantzeko balio du».

Bertso eskolen iritzia Bertso eskoletako kideek ere ekimen ona dela uste dute.

«Egitasmo honi esker haurrek bertsolaritza ezagutzen dute.

Lehen iragazkia egiteko balio du. Bertso eskolara datozen

GOIBERRI 19

MOTZEAN

'Bertsolaritza irakaskuntzan' egitasmoan parte hartzen ari diren Zumarragako La Salle-Legazpi ikastetxeko haurretako batzuk. ASIER ZALDUA haurrek badakite bertsolaritza zer den, eskolan ezagutu dutelako, eta gustatzen zaielako etortzen diraÂť, aipatu du Urretxu eta Zumarragako bertso eskolako Gorka Azkaratek.

Goierritarrak Goierriko zortzi herritako hamahiru ikastetxek parte hartzen dute Bertsolaritza irakaskuntzan egitasmoan.

Beasain 186 Alkartasuna Lizeoa 94 Beasaingo ikastola 24 Murumendi LHI 68 Lazkao 121 San Benito ikastola 121 Legazpi 151 Domingo Agirre ikastetxea 58 Haztegi ikastola 93 Ordizia 212 Jakintza ikastola 88 Urdaneta ikastetxea 124 Segura 29 Laiotz herri eskola 29 Urre.-Zumarra.

386 Gainzuri ikastetxea 114 La Salle-Legazpi 100 Ikastola 172 Zaldibia 29 Lardizabal 29

20 GOIBERRI

SANTA LUTZI AZOKA

Santa Lutzi Abenduak 13, larunbata: 08:00-14:00: Abere feria eta sariketa. Zumarragako Urdaneta hiribidean.

08:00-14:00: Nekazaritza tresnen feria. Zumarragako La SalleLegazpi ikastetxeko patioan.

09:00-14:00: Azoka bereziak: errezil sagar, fruta eta barazki sariketak; landare salmenta, eskulan erakusketa eta Euskal Herriko jakiak salgai: eztia, ogia, gazta, taloak... Zumarragako Euskadi plazan eta Urretxuko Gernikako Arbola plazan.

09:00-14:00: Oilasko eta kapoi sariketak. Areizaga-Kalebarren plazan.

09:00-14:00: Eskualdeko ezti

Ardo azoka eta ardo dastaketa

Gaur ardoa izango da protagonista Urretxun. GOTZON ARANBURU

Santa Lutziko ospakizunak ardo azokarekin eta ardo dastaketarekin hasiko dira. Gaur, batetik, 18:00etatik aurrera, Araba Errioxako XXIII. Ardo azoka egingo dute Urretxuko Iparragirre plazan.

Bestetik, 19:00etan, Manuel Ruiz Arabako Errioxako ardo dastaketa irekia egingo dute Urretxuko udaletxean.

Txartelak salgai egongo dira aurrez, kultur etxean abenduaren 9an, 10ean eta 11n.

2 euroan, ardoak eta bi pintxo edan eta jan ahalko dira.

GOIBERRI 21

SANTA LUTZI AZOKA

Jose Luis Elgarresta Kapoi hazlea ÂŤOilasko zikiratuak dira kapoiak; hiru hilabeterekin zikiratzen dituguÂť

Errezil sagarrek estimazioa handia daukate. MIRIAM LUKI sariketa. Urretxuko Areizaga kaleko arkupeetan.

09:00-14:00: Eskulanen erakusketa salmenta. Urretxuko Iparragirre kalean.

09:00-16:30: Arabako Errioxako XXIII. Ardo azoka. Urretxuko Iparragirre plazan.

13:30: Oilasko, kapoi, fruta,

barazki, errezil sagar, ezti eta ganadu sariketetako sari banaketak. Urretxuko Gernikako Arbolaren plazan.

09:00-10:00: Santa Lutzi feriako XXII. Argazki rallyan (digitala) parte hartzeko izen ematea. Hilaren 18an emango dute epaia, Urretxuko Aizpuruenean.

Loinaz Agirre Urretxu Duela zortzi urtetik kapoiak hazten ditu Urretxuko Jose Luis Elgarrestak. Biharko Santa Lutziko feriako lehiaketara 12 bikote eramango ditu.

Nolatan animatu zinen kapoiak haztera?

Mutikotan eskolan beti entzuten genuen kapoiak bazirela, gabonetako abestietan ere bai, baina guk baserrian sekula ez dugu kapoirik eduki.

Behin semeak afaltzen jan eta oso ona zela esan zidan. Nork zikiratzen jakin nuen eta probatzea pentsatu nuen.

Oilasko zikiratua da kapoia.

Bai, hiru bat hilabetekin zikiratzen dira. Behin zikiratutakoan, oilaskoetatik apartatu egiten dira.

Behin zikiratutakoan, zertan aldatzen dira kapoiak?

Zikiratuta bizio denak joan egiten zaizkie; mantsotu egiten dira. Beraien artean hartueman oso ona daukate.

Bestetik, lumajea aldatu egi-

Abereek arreta erakarriko dute aurten ere. GOTZON ARANBURU

ten zaie eta kukurra zurbilagoa bihurtzen zaie. Txikiagoa ere izaten dute kukurra. Kapoiak ez du kukurrukurik egiten. Jateko garaian, kapoiak koipe gehiago du.

Zikiratzerakoan aukeraketa egiten duzue?

Itxuraren arabera egiten dugu aukeraketa. Berdintsu samarrak izatea begiratzen dugu, lehiaketara bikoteak aurkeztu behar dira eta. Bikotearen berdintasuna baloratzen dute lehiaketan.

22 GOIBERRI

SANTA LUTZIKO AZOKA

Kirola eta musika ere bai 09:00: Urretxuko Lizarriturri Txistulari Elkartea eta Iratzarri Dultzaineroak Urretxuko kaleetan zehar.

10:00: Tolosako Dultzaineroak Zumarragako kaleetan zehar.

10:30 - 12:30: Secundino Esnaola Musika Eskolako Trikitilari Taldea Zumarraga eta Urretxuko kaleetan zehar.

11:30: Zumarragako Musika Banda eta Antxiñako Ama Txistulari Taldea Zumarragako kaleetan zehar.

Eguerdira arte, Zumarraga-Urretxuko trikitilariak bi herriotan zehar arituko dira.

13:30: Artzain txakur erakustaldi komentatua antzarrekin.

12:30: Herri kirolak.

Aizkolariak: Jose Mari Olasagasti-Donato Larretxea, Iñaki Azurmendi-Ugaitz Mugerza eta Aitzol Atutxa-Xabier Zaldua aizkolariak.

Harri jasotzaileak: Jokin Eizmendi, Jon Unanue eta Xabier Aranburu ‘Kuzta’. Urretxuko Ederrena pilotalekuan.

17:00: Profesionalen arteko pilota partidak. Urretxuko Ederrena pilotalekuan.

18:00: Idi probak: Pablo Aranberri, Jose Luis Zabaleta eta Egoitz Armaolea. Zumarragako Euskadi plazan.

Idi probetan Pablo Aranberrik, Jose Luis Zabaletak eta Egoitz Armaoleak hartuko dute parte. G.ARANBURU

Bukatzeko, musika

Imuntzo eta Beloki. GOTZON ARANBURU

Santa Lutzi egunarekin bukatzeko, kontzertuak eta dantzaldia izango dira Iparragirre plazako karpan, 20:00etan hasita.

Hiru taldek izango dute giroa alaitzeko ardura: Miriam, Inza, Salda Badago eta Imuntzo eta Beloki.