Goiberri 178. zem

Goierritarraren eta Otamotzen astekaria

178. zenbakia. 2016ko otsailaren 5a

Roberto Ruiz Sukaldaria

ÂŤInauterietan kaleko ilusioa etxe barrura sartzen daÂť 8-9

GOI B ERRI Roberto Ruiz beasaindar sukaldaria, Tolosako Cafe Fronton jatetxeko sukaldean. M. IGARTUA

Juan Luis Elgarresta 3 Iritzia 4-5 Gasoila esnearen prezioan 6-7 Unai Elias 10 Ekainaren 19a: Bidea eraikiz 12-13 Saretik 14 Errezeta: Rubiorena jatetxea 15

GOIBERRI 03

KATE MoTZEAN

Juan Luis Elgarresta Lurra dantza taldeko kidea

«Inauterietakoa esperientzia polita eta aberasgarria da niretzat» Josune Zarandona Urretxu Juan Luis Elgarresta (Urretxu, 1964) Lurra dantza taldeko kidea da. Urtero bezala, bihar inauterietako baserri erronda egingo du taldekideekin batera.

Aurten Lizartzako inauteriari egingo diote gorazarre, bertako dantzak Urretxuko baserrietara gerturatuz.

Noiz hasi zinen Lurran dantzan?

14 bat urte nituela hasi nintzen.

Fandangoa eta arin-arina ikasteko asmoz eman nuen izena... eta gaur arte.

Zeintzuk dira zure dantza kuttunak?

Diruz laguntzen duten erakundeak: Udalak: Altzaga, Arama, Ataun, Beasain, Itsasondo, Lazkao, Olaberria, Urretxu, Zerain, Segura eta Zumarraga

GOI B ERRI

Bidera zerbitzuak. Berria Taldea Lege gordailua: SS-1638/2011

Dantza egitea eta ikertzea.

Liburu bat.

Stephen King-en edozein.

Musika talde bat.

Oskorri.

Abesti bat.

Salbadorren heriotzean.

Janari bat.

Angulak.

Edari bat.

Gin Tonic-a.

Goierriko txoko bat.

Denak. Bakoitzak berea dauka.

Santa Barbara.

Amets bat.

Argitaratzailea: Goierriko Hedabideak SL Zuzendaria: Iñaki Gurrutxaga Kudeatzailea: Ione Berasategi Koordinatzailea: Tere Madinabeitia Diseinua eta banaketa:

Zein zaletasun dituzu?

Nola bizi duzu Urretxuko inauteria?

«14 urterekin hasi nintzen Lurran fandangoa eta arin-arina ikasteko asmoarekin»

JOSUNE ZARANDONA

Esperientzia polita eta aberasgarria da. Garai batean koplak kantatzen ziren baserriz baserri, guk orain dantzak bakarrik eramaten ditugu.

Euskal presoak etxera ekartzea.

Jaso duzun oparirik bereziena.

Nire alabek egin zidaten lehenengoa.

Gorroto duzuna.

Gezurra eta faltsukeria.

Urretxun biziko ez bazina.

Edonon, Zumarragan izan ezik.

Egoitzak: Beasain:

Webgunea:

Oriamendi, 32. 20200.

Posta elektronikoa:

goiberri.eus

Urretxu:

goiberri@hitza.eus

Iparragirre, 11 (Kaletxiki). 20700.

Publizitatea:

Telefonoak: Beasain: 943-16 00 56 Urretxu: 943-72 34 08

Bezero arreta / harpidetzak:

607 530 424 – publi@goiberri.eus 902-82 02 01 – harpidetza@hitza.eus

04 GOIBERRI

IRITZIA

Joxe Begiristain Euskara teknikaria

Bizikletariak betiereko arriskuan?

z dago inongo eragozpenik Goierri guztian zeharreko errepideetan bizikletaz ibiltzeko. ikusi besterik ez dago egunero-egunero edozein bazterretan zenbat bizikletazale dabilen hara eta hona. Kirola egitearen aitzakiaz edo besterik gabe aisialdia betetzeko ibiltzen direnez diot hori. Orain, ordea, ibili nahi bai, baina ausartzen ez diren beste hainbaten ezinegona ekarri nahi dut honutza.

Asko baitira baita ere, bizikleta, eskolarako edo lanerako eguneroko garraiobide bezala erabili nahiko luketenak, eta urteak joan urteak etorri, zain daudenak. Zeren zain? Bada, Beasain-Ordizia edo Zumarraga-Urretxu erdiguneak eskualdeko bailaretako gainontzeko herriak lotzen dituzten errepideek, bizikletarientzat gutxieneko segurtasun bat izan dezaten zain.

Ausardia handia behar da, adibidez, Ataundik Lazkaora bitarteko tartea egunero-egunero bizikletaz egiteko. Orain ez bada gero, auto batek atzetik jo eta bertan akabatuko zaituen beldur. Eta, pentsatzen dut, gauza bera gertatuko zaiela,

E

esate baterako, Zaldibiatik Ordiziara, Idiazabaldik Beasainera edo Ormaiztegitik Zumarragara ibiltzen direnei edo ibili nahi bai, baina oraindik ausar-

tzen ez direnei: betiereko istripu-arriskuaren beldurrak menperatzen dituela, alegia.

Kontua da, ordea, lehenago edo beranduago gero eta jende gehiago ibiliko dela aipatutako errepideetan bizikletaz, halabeharrez. Hau da, lehen aipatu dugun nahitaezko ibili beharrak eraginda: lanera joateko, besteak beste. Izan ere, bukatuko dira, bakoitza norbere autoan ibiltze horiek. Ingurunearekiko jasangarritasun kontzientzia onarengatik egiten dute dagoeneko batzuek, eta hiriguneetan autoa non utzi gero eta zailagoa delako, beste batzuek.

Garai batean jendea bizikletaz taldean ibiltzen zen Ataungo Aiako puntatik Beasaina edo Zumarragara, lanera; txistu joka, kontu kontari, aldarte ederrean. Gerora motorretan eta azkenean, urte pilo batez autoz, eta gainera, pertsona bakoitzak auto bat erabiliz gabiltza.

Etorriko da buelta (badator) eta berriz ere bizikletak ugarituko dira errepide horietan, zorionez. Baina, eta hau da gaurko zera honen muina: zertan da

«Garapen iraunkorraren baitan eztabaidaezina da bizikletaren aldeko hautua egitea, autoaren erabilera bultzatu beharrean»

gai honen inguruan agintariek sustatu eta bermatu behar luketen bizikletarientzako errepideetako segurtasuna? Bere garaian paperera jaso bai, baina harrez gero inondik ere antzematen ez den aipatutako bailara horietako errepideetarako Plana, zertan da? Gipuzkoako Bizikleta-bideen Arlokako Lurralde Plana zeritzanak, helburua «Gipuzkoako Bizikleta Bidea behin betiko txertatzea» zela zioen, Diputazioak 2007ko apirilean argitaratutako Memorian. Hortxe azpimarratua dut, esleitutako ibilbideetako adarretako bat: ‘I-3.7 Beasain-Ataun (Ergoiena) (10,9 km)…’. Ataungoa bezala, Ormaiztegitik Zumarragara bitartekoa, ‘2. laurtekoan egitekoak’, betiere. Duela 9 urte.

Garapen iraunkorraren baitan eztabaidaezina da bizikletaren aldeko hautua egitea, autoaren erabilera bultzatu beharrean. Eta ez da zertan itxurakeriazko ekologia-lezioak ematen ibili beharrik, Ataungo kotxe elektrikoen proiektu antzuarekin bezala, adibidez.

Gure errepide arriskutsuak oraindik ere bizikletarientzat gutxieneko segurtasunezko gune publiko bezala egokitu ez izana, ezin daitekeelako dirurik ezaz arrazoitu.

GOIBERRI 05

IRITZIA

Asteko irudia

Josu Maroto

Roberto Ruiz Tolosako Cafe Fronton jatetxeko sukaldaria da Roberto Ruiz beasaindarra.

Babarrunaren erregea ere deitzen diote, produktu hau ezagutarazteko egindako lanagatik. Gaur egun jaki preziatua bihurtu bada ere, kontuz ibili haizeekin!

Irudipena dut, gure artean, ukiezina dena ikusezin ere bihurtzen dugula sarriegi. (Halako esaldi sasi-filosofikoekin zertara natorren galdetuko duzu; eta ez da gutxiagorako! Baina ezin azken aldian buruan darabilkidan kezka hau idatziz jarri gabe lasai geratu!).

Baieztapen hau arrazoitzeko duela gutxi inauguratu duten Donostia 2016ren kasua aipatuko dut. Zeresan franko eman du azken urte eta hilabeteetan, eta jarritako data iritsi da eta are zeresan eta polemika handiagoa sortu da. Inaugurazio ekitaldi nagusiak jaso ditu kritika handienak. Ez dakit mereziak edo merezi gabeak diren (aitortu behar dut ni ekitaldian izan nintzela eta akats potolo batzuk egon zirela uste badut ere, oro har gustatu zitzaidala –oso arraroa behar dut izan, nonbait!–), baina uste dut diruaren gaia gehiegi egurtu zela.

Edozein errepide bazterretako harri-lubeta bat egiten, eraikin zahar bat birgaitzen, parke bat egiten eta abarretan 640.000 euro erraz eta askotan joaten dira. Baina hain barneratuta dugunez ikusten den gauza materialeko gastua ikusten ez denekoa baino naturalagoa dela, kritika egiten dugu beharrezkoa den edo ez, baina ez gastuari berari buruz. Aldiz, kultura arloan denean, eta ezer materialik geratzen ez denean inbertsioaren ondoren, goitik behera egurtzen dugu gure gustukoa ez bada. Kultura arloan oso nabar-

mena da hau; baina berdina esan genezake berrikuntzako arlo gehienetan. Enpresa batek eraikin berri bat egiten 5 milioi euro gastatzen baditu, enpresa ondo doan zentzua eta berritzen ari den itxura hartzen diogu denok eta oro har, positiboki baloratu. Aldiz kopuru berbera enpresaren barne antolakuntza hobetzen edo langileen parte hartzea bultzatzen inbertitzen bada, enpresa horrek «txorradetan» dirua xahutzen duela askotan entzuten dugu.

Izan ere, intangibleetan inbertitzen dena ikusteko zailagoa denez, ikusezin bihurtzen dugu, eta ondorioz balioa kendu. Eta ez dakit ados zauden, Eneritz, baina ez ote dituzte bizi honetan ukiezin diren gauzek sortzen gizakiongan poz eta sentimendu ikusgarrienak?

Ion Muñoa

bat eta

Niretzako maitasunez eta asmo onenez egindako keinu eta detaile txikienek dute baliorik handiena. Baina, esango nuke, ukiezinak edo ikusgarriak izan, norberak duela gauzei balioa jartzeko neurgailua, eta norberaren ikusmoldearen arabera jartzen zaiola muga alde batera edo bestera.

Donostiako inaugurazio ekitaldiari erreparatuz, zuk esan bezala zeresan asko eragin du aurretik ere, baina, espektatiba edo itxaropen gehiegi sortu delakoan nago eta horrelakoetan, langa oso goian jartzeak duen arriskua horixe izaten da, gutxitxo iruditzea. Urtea hasi besterik ez da egin eta lehenengo ekitaldi horrek batzuen nahia asebete ez bazuen ere, ikusi egin beharko da aurrera begira zer dakarren.

Zuk diozun eran, bidezkoa izan liteke gastuari erreparatzea eta alde bateko edo besteko kritika egitea. Baina ez nuke nahi ahaztu, honen guztiaren atzean egon beharko lukeen gogoeta: agintarien

bat

Eneritz Gorrotxategi esku izaten da dirua zertan inbertitu nahi den zehaztea eta hor ikusten da balioa zeri ematen zaion. Sarri, inbertsioen zerrendan azken postuan izaten da kultura eta aisialdiaren atala, eta murrizketen zerrendan berriz aurrena, hezkuntza eta osasunarekin batera. Bakoitzak eman diezaiola balioa balantza horri.

06 GOIBERRI

ASTEKO GAIA

David Garcia zumarragarra, bere autoari gasolina botatzen. ASIER ZALDUA

Gasolioa esnearen prezioan Gasolindegira joatea gozamena bihurtu da ia, prezioek inoiz ikusi gabeko merkatzea bizi baitute.

Asier Zaldua Zumarraga Merke saltzen den produktu bat bada –ekoizleak estututa–, hori esnea da. Gasolinak eta gasolioak, ordea, garesti ospea izan dute beti. Duela hilabete batzutik hona prezioa etengabe behera egiten ari da eta esnearen pare jarri dira. Auto gidariak oso gustura daude, noski, eta prezioarena bihurtu da gasolindegietako mintzagai nagusia.

Gasolindegietako langileak pozik daude, ez baitzeuden ohituta aurpegi alaiak ikustera.

Santi Jimenezek Zumarragako San Gregorio kaleko gasolindegian lan egiten du eta sekula ez duela halakorik ikusi dio. «Inoiz ez dut prezioen halako beherakadarik ikusi. Hemen asko hitz

egiten dugu gai horri buruz, noski. Bezeroak oso pozik daude: aspaldiko partez litroak euro bat baino gutxiago balio duela, orain autoari gasolina gustura botatzen diotela... esaten dute. Lehen prezioak gora ala behera egin al zuen galdetzen zuten. Orain ez dute prezioarengatik galdetzen. Jaitsi egin dela konturatzen dira».

Bestalde, beti diru kopuru berbera gastatzeko ohitura zuten batzuek, orain kopuru txikiagoa markatzen dutela dio: deposituan ez baitzaie horrenbeste gasolina kabitzen.

Auto gidariak oso pozik daude. Batez ere, autoa asko erabiltzen dutenak. Anjel Zangitu urretxuarrak basoak garbitzen lan egiten du eta astero 50 euro

GOIBERRI 07

ASTEKO GAIA

behar dut gasolina. Autoa partekatzen dugunean ez da horren garestia ateratzen, baina proiektua egiten ari naiz eta askotan bakarrik joaten naiz Arrasatera. Orduan bai nabaritzen dudala prezioak behera egin duela!».

Teorian, pozik egoteko arrazoi gehien dutenak kamioilariak dira. Ez daude oso pozik, ordea. «Gasolioaren prezioaren jaitsiera gustura hartu dugu, baina enpresariek jaitsiera hau guri gutxiago ordaintzeko erabiltzen ari dira. Ez dira konturatzen gainontzeko prezio guztiek gora egin dutela: tailerrak, bidesariak...», aipatu dute Goi Garraioak enpresakoek.

Merkatzearen arrazoiak

gasolio botatzen dizkio bere Toyota Land Cruiser 4x4 ibilgailuari. «Oso pozik nago gasolioaren prezioa jaitsi delako, noski.

Beti 50 euro gasolio botatzen dizkiot autoari eta azkenaldian diru horren truke bizpahiru litro gehiago botatzen dizkiodala konturatu naiz. Poztekoa da.

Izan ere, auto guztiek erretzen dute gasolioa, baina handiek gehiago. Gainera, nik kilometro asko egiten ditut autoarekin».

David Garcia zumarragarra ere gustura ageri da. 20 urte ditu eta ingeniaritza ikasten ari da Mondragon Unibertsitatean. Egunero Arrasatera joan beharra du eta, ikaslea izanik, dirua ez du soberan. «Gurasoek emandako dirua bukatzen denean, nire poltsikotik ordaindu

Gasolinaren eta gasolioaren prezioak iragartzen dituen kartela, Olaberriko BP gasolindegian. ASIER ZALDUA

Kamioilariek gasolioaren prezioa jaisten ari delako gutxiago ordaintzen dietela diote Eskaintza asko igo da, AEBk fracking bidez petrolio asko merke atera dezaketelako

Baina, zergatik ari da jaisten horrenbeste gasolioaren eta gasolinaren prezioa? Joseba Barandiaran ekonomialari legazpiarrak ez zutela halakorik espero aitortu du. «Azken hamar urteetako sorpresa handiena izan da. Ekonomialari guztiok espero genuenaren aurkakoa gertatu da. Izan ere, petrolioa agortzen ari da eta eskaera gora doa. Gainera, geroz eta urrutirago joan behar dira petrolioa lortzera».

Baina, hala ere, petrolioaren prezioak behera egin du. «Iraultza honen faktore nagusia eskaintzak gora egin duela da.

Inork espero ez zuen moduan, gainera. AEB izan da eskaintza handitu duena. Zergatik? Fracking-aren bidez petrolioa merke atera dezakeelako eta espero ez zuen tokietatik gainera.

Besteek metodo garestiagoak erabiltzen dituzte eta, gainera, behartuta daude saltzera: beraien herrialdeetako ekonomiak petrolioaren mendekotasuna duelako eta petrolioa ateratzeko makinerian sekulako inbertsioa egin dutelako», azaldu du Barandiaranek.

Petrolioa merke egoteak, denak bezela, bere alde onak eta txarrak ditu. «Epe laburrera, ona da petrolioa merke egotea.

Gasolinaren eta gasolioaren salneurriak, Goierrin auek ziren gasolinaren eta gasolioaren salneurriak, joan zen ostiralean, Goierriko bost gasolindegitan: Zumarragako Galp gasolindegian gasolio arruntak 0,929 euro balio zuen eta 95 oktanoko gasolinak 1,109 euro; GI-632 errepideko Repsol gasolindegian gasolioak 0,949 euro balio zuen eta gasolinak 1,119; Olaberriko BP gasolindegian gasolioak 0,923 eta gasolinak 1,113; Carrefourren gasolioak 0,895 eta gasolinak 1,109; eta Olaberriako GasogasAvia gasolindegian gasolioak 0,9 eta gasolinak 1,118. Gasolio merkeenetik garestienera 5,4 xentimoko aldea zegoen, beraz.

H

Guk, ezinbestean, petrolioa inportatu beharra dugu eta merke erostea komeni zaigu. Baina hainbeste merketu denez, gure bezero batzuk arazo ekonomikoak dituzte eta ezin digute erosketarik egin».

Ingurumenarentzat txarra da, zalantzarik gabe. «Energia iturri fosilei uko egin nahi zaien momentuan, petrolioa izugarri merkatu da. Garestia egongo balitz, errazagoa izango litzateke jendea kontzientziatzea».

Gainera, fracking-a kaltegarria da. «AEB eta Kanada fracking-a erabiltzen ari dira petrolioa ateratzeko. Bost milioi upel ateratzen dituzte egunean. Horretarako ur asko erabili behar da, lurrazpiko putzuak zikintzen dituzte...».

Beraz, ez gaitzatela engaina: hobe baserritarrari esnea behar bezala ordaindu eta bizikleta erabili, esnea merke erosi eta autoa erabili baino.

08 GOIBERRI

ELKARRIZKETA

MAIALEN IGARTUA

Roberto Ruiz Aginaga

Cafe Fronton jatetxeko sukaldaria

«Duela 25 urte Tolosako babarrunak etxean jaten ziren, ez jatetxeetan»

GOIBERRI 09

ELKARRIZKETA

Maialen Igartua Tolosa Ia 25 urte daramatza Roberto Ruiz (Beasain, 1968) sukaldariak Tolosako Cafe Fronton jatetxean. Babarrunaren hiriburu den herrian, Ruiz da babarrunaren errege. Etxean baino jaten ez ziren garaian hasi zen Ruiz babarrunak jatetxean prestatzen eta, orain, kanpoko jende ugari propio joaten zaio, bertako produktu tipikoa probatzeko desioan. Eta jaioterriarekiko lotura ez hausteko, babarrunen alboan, Beasaingo Olano harategiko odolkia.

Noiz hasi zinen sukaldaritzan?

Gaztetan aita ikusten nuen elkarteko sukaldean, eta orduan hasi zitzaidan interesatzen.

Arrain zopa, usoak, ehizeko haragia... prestatzen zituen, eta nik lagundu egiten nion. Hemezortzi bat urterekin, Donostiako sukaldaritza eskolara joatea erabaki nuen. Oso urte intentsoak izan ziren. Besteak beste, Martin Berasategirekin lan egin nuen garai hartan, El Bodegon jatetxean, Berasategik oraindik Michelin izarrik ere ez zuenean.

Errioxan ere lan egin izan dut.

Esperientzia horiek, ia konturatu gabe, arrastoa utzi dute sukaldean aritzeko nire moduan.

Gero, ikasketak amaitutakoan, Goierri eskolan egon nintzen sukaldaritza irakasle.

Tolosako Cafe Fronton jatetxearen ardura hartu zenuen oso gazte zinela.

1993an, 24 urterekin. Umemoko bat baino ez nintzen orduan, eta zer egiten nuen ere ez nekien ia. Lehenengo bi urteak laino baten antzera oroitzen ditut; lan eta lan, ez nuen besterik egiten. Eta gero, gutxika, negozio bat nola eraman ikasten joan naiz. Aurtengoak dagoeneko gure 24. inauteriak izango dira Tolosan.

Nola bizi dituzue inauteriak Tolosako erdigunean egonda?

Inauteriak guretzat oso intentsoak izaten dira, lan aldetik.

Bestalde, oso zortedunak gara.

Tolosako erdigunean gaudenez, desfileak, txarangak...

ikusteko aukera izaten dugu, eta kaleko ilusioa jatetxe barrura ere sartzen da. Goierritarrok beti begiratzera etorri izan gara, eta, gehienez ere, parranda egitera. Baina Tolosako Inauteria ulertzeko, bizi beharra dago.

Janari bereziren bat prestatzen duzue inauterietarako?

Inauterietako jaki tipikoa torrada izaten da, eta postrean ateratzen dugu.

Inauteriak alde batera utzita, zuen espezialitatea babarrunak dira, ezta?

Bai, eta inauterietan ere ateratzen ditugu, jendeak eskatu egiten baititu. Jatetxearen ardura hartu genuenean, 1993an, gure ingurunea aztertu genuen.

Konturatu ginen Tolosa babarrunekin eta txuletekin identifikatzen zela, gehienbat. Erretegi asko zeuden Tolosan, kalitate onekoak, gainera. Hortaz, babarrunekin espezializatzea erabaki genuen.

Garai hartan Tolosan babarrunak eskaintzen zituen jatetxe bakarra zineten?

Egunero babarrunak eskaintzen zituen jatetxerik ez zegoen. Izan ere, babarrunak etxean jaten ziren, eta ez jatetxeetan.

Ondorioz, kanpoko jendea etortzen zenean hemengo janari tipikoak probatzeko asmoz, menuan ez zuten babarrunik aurkitzen. Egunero eta urte osoan zehar babarrrunak eskaintzearen aldeko apustua egin genuen eta, gaur egun, jendea propio etortzen da jatetxera, babarrunak jatera. Apustua ongi atera zitzaigun.

Zein da babarrunak prestatzeko sekretua?

Lehengaiak onak izatea eta haziak ondo aukeratzea. Tolosako Babarrun Elkartearekin eta ekoizle partikularrekin lan egiten dugu. Eta, prestatzerako orduan, denbora da sekretua.

Urarekin, gatzarekin eta olioarekin jartzen ditugu lapikoan, eta hiruzpalau orduz edukitzen ditugu sutan, poliki-poliki egosten. Maitasun handiz egitea ere oso garrantzitsua da.

Babarrunez gain, gainontzeko osagaiak ere ingurukoak erabiltzen dituzue.

Bai, eta hori da politena. Ibarrako piperrak, Beasaingo odolkia, aza ere bertako ekoizleena... Inguruko herri ezberdinetako produktuekin, plater bat osatzen dugu. Egia esan, orain oso modan dago bertako produktuaz hitz egitea, eta pixka bat amorratzen nau. Oso moderno geratzen da hori esatea. Baina gero militantea izan behar da, eta benetan praktikara eraman. Guk urteak daramatzagu bertako ekoizleen produktuekin lanean.

Zure jaioterriko odolkia erabiltzen duzu, hortaz.

Olano harategian erosten dugu odolkia. Beasainen eta inguruetan egiten den odolkiak kalitate handia du. Jatetxera etortzen den jendeak askotan esan dit oso odolki ona dela, eta ea horrelakoak non aurkitzen ditudan galdetzen didate. Nik erantzuten diet aurkitu ez, ni jaiotzetik bizi izan naizela odolki horre-

«Inauterietan kaleko ilusioa jatetxe barrura ere sartzen da; oso zortedunak gara» «Kanpoko jendea propio etortzen da jatetxera Tolosako babarrunak jatera, tipikoak direlako» «Olano harategian erosten dugu odolkia; Beasaingo odolkiak kalitate handia du»

kin. Andre Mari kalean jaioa naiz, eta kalera atera orduko iristen zitzaigun odolki usaina.

Kofrade ere izendatu ninduten orain dela urte asko.

Babarrunez gain, zein da zure sukaldaritzaren ezaugarria?

Gure sukaldaritza produktuan oinarritzen dena da. Lehengaiari ematen diogu garrantzia, eta platerean presentzia izan dezan saiatzen gara. Elaborazioari dagokionean, berriz, sukaldaritza klasikoa da gurea.

Badakizu Madrilen zure izen bera duen sukaldari bat dagoela?

Badakit, bai. Bere berri izan nuenean, babarrun pakete bat, odolki batzuk eta Ibarrako piperrak bidali nizkion, aurkezpen modura. Orain elkar ezagutzen dugu, eta Cafe Frontonen izana da jaten. Hark jatetxe mexikar bat du Madrilen, eta Michelin izar bat ere bai. Ni asko pozten nau berak Michelin izar bat izateak, bakarren batek uste izaten baitu nik dudala.

Cafe Fronton jatetxean jarraitzeko asmotan, ala bide berriei ekiteko gogoz?

Jatetxea, berez, udalarena da eta 25 urtean behin lehiaketara ateratzen dute. Momentuz, pare bat urte geratzen zaizkigu.

Gure helburua etapa hau ongi amaitzea da, eta gero ikusiko dugu ea hemen jarraitzen dugun ala bide berri bati ekin behar diogun. Gustura gaude egindako lanarekin. Oso gutxik lortzen dute negozio bat 25 urtez mantentzea.

Negozioa ere asko aldatuko zen hasi zinenetik.

Kontsumitzeko modua asko aldatu da. Oso ongi mantentzen ditugu familia ospakizunak, bikoteak... Baina, esaterako, kuadrilla bazkariak eta halakoak tokatzea oso zaila da. Horrez gain, orain asko funtzionatzen dugu kanpoko bezeroekin. Eskerrak produktu batean espezializatu ginen, horrek kanpoko jende askorekin lan egiteko aukera eman baitigu. Neguan egiten dugu lan gehien.

10 GOIBERRI

GAZTEAK

«Xakean orain arte bizi izandako uneak nekez errepikatuko ditut» Unai Eliasek (Urretxu, 1999) xakean jokatzea du gustuko.

Aurten seigarren aldiz ari da Eire Torneoa lehian.

Josune Zarandona Urretxu Oso gazte zela, 11 urterekin hartu zuen parte lehendabizikoz Unai Eliasek Urretxuko Eire tabernan antolatzen duten Eire Xake Torneoan. Aurtengoa seigarren urtea du, baina partiden aurretik, oraindik, urduri jartzen dela aitortu du. Xakea gozatzeko modu bat da Eliasentzat, baina lagun on asko egiteko bitartekoa ere izan da.

JOSUNE ZARANDONA

nire maila zein zen ikusi nahi baitzuten antolatzaileek. Partida bat irabazteko helburuarekin etorri nintzen orduan, baina ia ligaxkako kanporaketetatik pasatzea lortu nuen. Oso oroitzapen polita dut, lehenengo urte hura ahaztezina izan zen niretzat.

Nolatan eman zenuen izena Eire Torneoan 11 urte zenituela?

Aitarekin etorri nintzen partidetako bat ikustera. Izen-ematea irekita zegoela eta jendea falta zela esan ziguten, eta parte hartzea erabaki nuen. Hasieran, mesfidantzaz hartu ninduten, umeegia nintzelakoan.

Galdera batzuk egin zizkidaten, eta zenbait saio egin nituen,

Babeslea

«Eire Torneoko lehenengo urtean mesfidantzaz hartu ninduten, umeegia nintzelako»

Zer azpimarratuko zenuke Eireko txapelketatik?

Bertako giroa, batez ere, baina lehiatzea ere asko gustatzen zait. Giro ederra sortzen da partiden inguruan eta urte hauetan lagun on asko egiteko aukera izan dut. Begiratzen, gure artean komentatzen asko ikasten dut. Orain, gauetan ere etortzen naiz partidak ikustera. Lehen ez zidaten uzten!

Noiz hasi zinen xakean jokatzen?

Oso gazte, zortzi bat urte nituela. Aita eta anaia ikusten nituen jokatzen eta halako batean ni

ere animatu nintzen. Partidak irabazteko gai nintzela ikusi eta horrela hasi nintzen.

Legazpiko Santikutz xake taldeko kidea zara. Nolatan?

Xakean hasi berri nintzela Legazpin antolatu zuten torneo bat jokatzera joan nintzen. Irabazi eta Santikutzen aritzeko gonbitea egin zidaten. 12 urte bete arte Santikutzekin eta Urretxuko Goierri xake taldeko Jon Alvarezekin aritu naiz. Asko ikasi dut berarekin. 12 urterekin federatzeko garaia iritsi zitzaidan eta talde baten aldeko hautua egin behar izan nuen.

Gipuzkoako, Euskal Herriko eta Espainiako txapelketetan ere aritu zara.

Bai, oso esperientzia politak izan dira. Xakean orain arte bizi izandako une politak nekez errepikatuko ditut. Orain partidak jokatu eta xakeaz gozatzea dut helburu.

12 GOIBERRI

2016: GALDEKETAREN URTEA (III)

Bidea eraikiz Herri galdeketa tresnatzat hartuta, goierritarren arteko zubiak eraikiz eta elkarbizitzan normalizazioa lortzeko urratsak eginez ari da Gure Esku Dago.

Prozesuaren aberastasuna eta herritarren parte hartzea aldarrikatu nahi ditu.

Loinaz Agirre Gure Esku Dago dinamikak azaroaren 28an Lazkaoko Areriako oholtzatik goierritarrei botatako erronkak jaso du babesa: milaka goierritarrek sinadura bidez, bermea, babesa eta bultzada eman diete ekainaren 19ko herri galdeketari. Milaka goierritarrek, erabakitzeko eskubidearen bidea elkarrekin egin eta eraiki nahi dutela adierazi dute.

Izan ere, Gure Esku Dago dinamikako Ainhoa Etxabe ordiziarrak eta Ane Lapizondo ormaiztegiarrak argitu dutenez, «berme osoz» egin nahi dute herri galdeketa, eta sinadurekin erakutsi nahi izan dute Gure Esku Dagoren atzetik «herritar talde handi bat» dagoela erabakitze eskubidearen aldeko galdeketa egin nahi duena; ez dela talde baten nahia bakarrik. Ainhoa Etxabek gaineratu duenez, «jendea motibatzea kostatu egiten da, baina azaro-

ko aurkezpenetik aurrera herri bakoitzean aurkezpenak egiten hasi ginenean, herri guztietan taldeak sortu dira. Goierri mugitzen ari da».

Herri galdeketaren prozesuaren lehenengo urratsa zen sinadurak biltzea. Horrekin batera, baita herrietan lan taldeak osatzea ere. Goierriko 22 herriak «martxan jartzea» lortu dutela gaineratu dute. «Herri guztietan osatu ditugu taldeak», diote.

Elkarrekin eraikitzen Adin eta sentsibilitate desberdineko goierritarrak elkarrekin ari dira dagoeneko galdeketaren bidea eraikitzen. Ezberdinen artean, elkarlanean, erabakia eraikitzea da Gure Esku Dagoren helburua.

Izan ere, pasa den apirilean Beasainen izan ziren jardunaldietan Kataluniako hainbat kidek nabarmendu zuten bezala, ekainaren 19ko galdeketako emaitza bera baino garrantzitsuagoa da herri galdeketa antolatzeko elkarlanean egin beharreko bidea eta prozesua.

«Galdeketa herritarren elkargune izatea nahi dugu, herritarren borondateari bidez emanez, herritarrak ahalduntzeko tresna emanez. Prozesuan herritarrak izan behar dute protagonista», adierazi du Lapizondok.

Prozesuan sortzen ari diren emaitzak nabariak dira dagoeneko. Adin desberdinetako goierritarrak elkartzeko gunea bihurtu da Gure Esku Dago.

«Hainbeste urtean urrundutako harremanak normalizatzen lortzen ari gara» Ainhoa Etxabe Ordiziarra

«Sinadurekin erakutsi dugu herritar talde handi batek egin nahi duela galdeketa» Ane Lapizondo Ormaiztegiarra

«Talde gutxi egongo da adin desberdinetako herritarrak biltzen dituenak», zehaztu dute.

Sentsibilitate desberdineko goierritarrek dute lekua Gure Esku Dagon. Hainbeste urtean urrundutako harremanak normalizaziorantz bideratzen laguntzen ari da herri galdeketaren prozesua. «Elkarbizitzarako ariketa polita da herri galdeketa, normalizazio batera iristeko baliagarria da. Sentsibilitate desberdineko herritarrak talde berdinean ari gara lanean. Herritarren artean harremanak berreskuratu beharrean daude. Normalizazio batera iristeko baliagarria da galdeketaren prozesua», nabarmendu du Etxabek.

Parte hartzea Egin beharreko bide horretan, behin eta berriz, goierritarren parte hartzea bilatu nahi du Gure Esku Dagok; bai prestaketako prozesuan, bai herri galdeketaren egunean bertan. «Galderaren erantzuna bai ala ez izango da. Baina bai ala ez baino garrantzitsuagoa izango da herritarren parte hartzearen datua; %60ko parte hartzea lortuko bagenu, itzela litzateke.

Guretzat parte hartzea da garrantzitsuena, bai aurretik eta bai egunean bertan», diote Gure Esku Dagoko kideek.

Prozesuaren bigarren fasean murgilduko da orain Gure Esku Dago: galdera zehazteko fasean. Galdera bera ere, goierritarrek elkarrekin erabakiko dute.

«Otsailaren 27an batzar irekia

GOIBERRI 13

2016: GALDEKETAREN URTEA (III)

Ainhoa Etxabe eta Ane Lapizondo, Gure Esku Dagoren Beasaingo elkargunean. L.AGIRRE

egingo dugu galdera proposatzeko. Batzar horretara ere goierritar daude guztiak gonbidatuta. Hortik ateratzen den informazioa txosten batean osatuko da eta txostena galdera batzordera eramango da. Beraiek ere bi-hiru bileretan, galdera zehaztuko dute».

Galderaren batzordea 20 bat goierritarrek osatuko dute.

Otsailaren 13an aurkeztuko dute. «Taldea oso anitza da.

Sindikalistak, alderdi politikoetan ibilitakoak, atzerritarrak, kultura eta kirol arloko goierritarrak... egongo dira», aurreratu dute Gure Esku Dagoko kideek.

Bitartean, han eta hemen, arloz arlo, herriz herri, Gure Esku Dagoren filosofia eta mezua zabaltzen ari dira etengabe.

Beraien ustez, goierritar gehienek bat egiten duten puntua baita erabakitzeko eskubidea.

«Norbanakoengana eta eragileengana joaten ari gara eta mezua ondo zabalduta ia denek ateak irekitzen dizkigute.

Guk erabakitzeko eskubidea aldarrikatzen dugu. Hau da, denok daukagu eskubidea herritar bezala erabakitzeko nolako Euskal Herria nahi dugun». Bakoitzak bere iritzia emateko aukera izatea, festarekin ospatu nahi dute ekainaren 19an.

Goierri eredu Gure Esku Dago dinamikaren sehaska izan da Goierri eta herri galdeketaren arloan ere horrela izatea nahi dute. «Goierrik eredu izan nahi du, gero Euskal Herri mailan estrapolatzeko».

Oraingoan badakite sinbolikoa izango dela, baina benetakoa izango balitz bezala ari dira antolatzen, «ahalik eta seriotasunik handienarekin».

Izan ere, garbi daukate sortu den mugimendu hau ez dela ekainaren 19an geratuko; «Hau aurrera doa».

14 GOIBERRI

INTERNET

saretik Teknologia

Sarean ikusia

Tuenti desagertu egingo da aurten

Hitzak 1.500 jarraitzaile Twitter-en Goierriko Hitza-k 1.500 jarraitzaileko muga gainditu du Twitter sare sozialean, eta esker ona agertu nahi die txiolari eta jarraitzaile guztiei.

Lortutako kopurua ez da makala, baina gehiago izan gaitezke. Euskarak eta euskarazko komunikabideek denon laguntza eta zabalpena behar dute. Horregatik, txiolari guztiei, Hitzaren albisteen zabalkundean laguntzeko eskaera luzatzen zaie; horrez gain, beraien informazioak gure bidez zabaltzeko, nahikoa da @goierriHitza-ri aipamena egitearekin.

azpitituluak.com

Euskarazko azpitituluak elkarbanatzeko tresna arritan sortu berriak edo iraultzaileak diren webgune eta aplikazioek irabazten dituzte teknologia berrien inguruko sariak. Beste batzuetan ordea, urtetako lana da saritzen dena. Hori da azpitituluak.com atariaren kasua; sprint-a baino gehiago, iraupen luzeko lasterketa baita berea.

2008an sortu zuten webgunea, filmak bertsio originalean eta euskarazko azpitituluekin ikusi nahi zuten zine zale ba-

S

tzuen artean. Urte hauetan guztietan egindako lanaren esker ona jaso dute orain, Interneteko Argia Saria jasota.

Ia zortzi urteko ibilbidean zehar, 700 titulu baino gehiago bildu dituzte webgunean. Horiek denak deskargatzeko aukeraz gain, norberak ere badu testuak euskaratu eta igotzeko aukera; bideo-tutorial bat ere prestatuta dute horretarako.

Argia saria jasotzerakoan, erakunde publikoen konpromisoa eskatu zuen Luistxo Fernandez egitasmoaren sustatzaileak.

El Confidencial webguneak zabaldu duen informazio baten arabera, Tuenti aurten desagertuko da sare sozial moduan. Telefonica konpainiarena da egun zerbitzu hori eta 20 milioi erabiltzaile ditu erresgistratuta. Hala ere, Facebook eta Twitter sareek hartu duten indarra dela medio, ahaztuta gelditzen ari da Tuenti, eta ez du irabazirik sortzen telefonia konpainiarentzat.

Euskal ikerlarien webgune berria Eusko Jaurlaritzaren Ikerbasque fundazioak, euskal ikerlarien topagune eta haien lanak zabaltzeko erreminta izan nahi duen webgunea jarri du martxan: science.eus. Bertan, erabiltzaileek I+G alorreko erakundeei eta ikerketa azpiegiturei buruzko informazioa, lan eskaintzak eta zientziarekin lotutako ekitaldien agenda aurkitu ahal izango dituzte, besteak beste.

GOIBERRI 15

ERREZETA

Arroz krematsua onddo eta ziazerbekin Urki Balerdi

Rubiorena jatetxea

Osagaiak (4 lagunentzat) 300 g. bonba motako arroza Tipula 1 100 g, onddo konfitatu 150 g. ziazerba 350 ml. esnegain Oliba olioa Gatza MIKEL ALBISU

Platera prestatzeko, alde batetik arroza, eta bestetik ziazerbak eta onddoak egiten dira.

Arroza Lehenik arroza egosi behar da.

Horretarako tipula txikitu eta erregosi, ondoren arroza gehi-

tu, eta buelta batzuk ematen zaizkio bertan. Urarekin estali eta egosten jarri. 15 minutu inguru eduki behar da irakiten, ez du erabat egosita geratu behar.

Ziazerbak eta onddoak Beste lapiko batean, ziazerbak

erregosi, ondoren konfitatutako onddoak gehitu, eta pixka bat egiten utzi behar dira. Minutu pare bat pasa denean esnegaina gehitu.

Aurretik egosi dugun arroza nahastu eta irakiten eduki behar da esnegaina krematsua

geratu arte. Gatz puntua eman eta jateko prest dago.

Aurkezpena Zerbitzatzerakoan fruitu lehorrekin, ali-oliarekin edo belar ezberdinekin lagundu daiteke platera.