Goiberri 184. zenbakia

Goierritarraren eta Otamotzen astekaria

184. zenbakia. 2016ko martxoaren 18a

Iker Irribarria Pilotaria

ÂŤOraindik kazkarreko asko hartu beharrean gaudeÂť 10-11

GOI B ERRI Inazio Jabier Garmendia 3 Iritzia 4-5 Gazteen irakurle taldea Beasainen 6 Ines Elorza ehulea 7 Denboraren igarobidea 8-9 Laida Elizegi 12 Elikadura minbiziari aurre egiteko 13 Herriaren indarra 14-15 Aste Santu goiztiarra 16 Errezeta: Mutiloako ostatua 19 Iker Irribarria aramar pilotaria, herriko pilotalekuan. Datorren astean urtea beteko da profesionaletan debuta egin zuenetik. AIMAR MAIZ

02 GOIBERRI

PUBLIZITATEA

GOIBERRI 03

KATE MOTZEAN

JOSUNE ZARANDONA

Inazio Jabier Garmendia Gaintzako alkate ohia

«Politikariek herritarrentzako lan egitea da daukadan ametsetako bat» Josune Zarandona Gaintza Inazio Jabier Garmendia (Gaintza, 1968) herriko alkate izan da bi legealditan (1995-1999 eta 2007-2011) eta zinegotzi beste batean (1999-2003). Esperientzia bezala aberasgarria dela dio, «administrazioak barrutik nola funtzionatzen duen» jakiteko balio duelako.

Bestetik, politika polarizatua dagoela uste du, eta sarri, «lan eta baliabide gehiago jartzen direla ideologiak aurrera eramateko, herritarren beharrei erantzuteko baino».

Zein zaletasun dituzu?

Mendian ibiltzea, ehiza, pilota eta txirrindularitza.

Enirioko larreak, Lareoraino.

Amets bat.

Politikariek herritarrentzako lan egitea, munduko injustiziak ezabatzeko.

Liburu bat.

Irakurle kaskarra naiz, baina historiarekin zerikusia duen edozer gustura irakurtzen dut.

Jaso duzun oparirik bereziena?

Musika talde bat.

Nire bi alabak.

Bruce Springsteen.

Zeri diozu beldurra?

Abesti bat.

Bakardadeari eta injustiziari.

Benito Lertxundiren Loretxoa.

Zerk sortzen dizu irribarrea?

Janari bat.

Txipiroiak.

Edari bat.

Ardo beltza.

Oporretarako leku bat.

Galizia.

Goierriko txoko bat.

Diruz laguntzen duten erakundeak: Udalak: Altzaga, Arama, Ataun, Beasain, Itsasondo, Lazkao, Olaberria, Urretxu, Zerain, Segura eta Zumarraga

GOI B ERRI

«Niretzat ez dago Gaintzan bezain gustura biziko nintzatekeen beste lekurik»

Argitaratzailea: Goierriko Hedabideak SL Zuzendaria: Iñaki Gurrutxaga Kudeatzailea: Ione Berasategi Koordinatzailea: Tere Madinabeitia

Diseinua eta banaketa: Bidera zerbitzuak. Berria Taldea Lege gordailua: SS-1638/2011

Bi haur koskorrek elkarri hitz egitean sortzen duten konplizitateak eta garbitasunak.

Gaintzan biziko ez bazina?

Ez dakit. Ez dut irudikatzen Gaintzan bezain gustura biziko nintzatekeen beste lekurik.

Egoitzak: Beasain:

Webgunea:

Oriamendi, 32. 20200.

Posta elektronikoa:

goiberri.eus

Urretxu:

goiberri@hitza.eus

Iparragirre, 11 (Kaletxiki).

20700.

Publizitatea:

Telefonoak: Beasain: 943-16 00 56 Urretxu: 943-72 34 08

Bezero arreta / harpidetzak:

607 530 424 – publi@goiberri.eus 902-82 02 01 – harpidetza@hitza.eus

04 GOIBERRI

IRITZIA

Andoni Salamero Irakaslea

Adineko pertsonak hizpide gunero, pauso geldoan joaten ikusiko dituzu, norbaiten besartea lagun dutela edo makila eskuan hartuta, urrats txikian, baina ziurrean, uneaz gozatuz, jendearekin geldituz eta elkarrizketa ederrean denbora igaroz; adineko pertsonak dira, zure aitona, amona, aita, ama, osaba edo anaia, arreba, agian, baina horixe, besteok bezala, gizakiak, gizaki sentiberak, biziaz beteak, jende hurbila, maitagarria.

Haiekin gelditzen bazara, hitz-aspertu polita egingo dute zurekin, ez izan zalantza izpirik; ezagutzen ez bazaituzte, jakin nahiko dute zure berri, eta zure familiako baten arrastoa jakinez, irribarre samur bat zabaltzen ikusiko duzu haien ezpainetan, jada, zu ezagutzeko bidea urratua izango dute eta.

Oso maite ditut adineko pertsonak, egunero nire joan-etorrian ikusten eta agurtzen ditut, haiekin solasean aritzeko den-

E

bora hartzen dut, biziberritzen naute, barruz piztarazten. Gure aritze bizian, badakit nola gabiltzan, hara-honaka, gelditu nahi ezinik, unetxo bat guri eta haiei eskaini ezinaren aitzakian.

Baina ez gara ausartzen egia guztia esatera: ez dugu unerik haientzat, gure barrua pipertuta daukagulako, gure aritzean aiton-amona hauexen jarduna motelegia delako, larregiko denbora dutelako, eta jakina, guk haiei ezer esaten badiegu, segunduak, minutuak, orduak‌ gal ditzakegulako.

Presa present dago gure bizitzotan, larregi esango nuke, eta presentzia gutxiegi dakargu gure barruetara. Konszientzienteki, nola bizi gaitezke etengabeko itolarrian, burutu beharreko gure lanak, jokabideak, emozioak estutasunaren besoek besarkatzen badituzte? Uste dut, biziak ez digula horixe erakusten, bestelako irakasbidea da berarena, haren jarioa lurrarena, zeruarena eta haien osagaiek taupaka jariatzen duten bihotzarenak dira,

eta ez dago hori guk usaintzen dugun giroan, hain zuzen, giro horixe guk, gizakiok, sortu dugulako. Gainera, giro zabar hori piztuz gizakiak ez du horrenbesteko atseginik hartu, eskutatik asko joan zaiolako nekea, ezereza eta larrialdia nagusitzeraino.

Aiton-amonon zimurren mapan barna nabigatuz samurtasunaren itsaso zabala zeharkatu izan dut, hitzen atzean dagoen jakintzaz gozatu, eta zenbatetan! Zenbat esapide, irakasbide latz eta gordinen

gordairu dira, baina zein zintzotasun garden erakusten dute haien sentimendu minenetan.

Ikasitakoaren ondorioz, ondo dakite guk dugula haien beharra, haiek guk bezainbeste, eta gerturatzen dira, etengabe, eta ez diegu, askotan, bidea horren erraz jartzen. Poz handia hartzen dut edozein adineko pertsonak nork laguntzeko bidea jartzen duenean, izan ere, gure herriotan jende asko bakarrik bizi baita, horietatik emakume ugari.

Martxoaren 8an, Emakumeen Nazioarteko Eguna ospatu genuen; emakumeak ez ditugu ahoz bakarrik behar ditugula esan behar, alboan gaudela erakutsi behar diegu haiei, maitatzeko, haiekin bat eginik bat izateko, haien eta gure zubi eraikitzailetik berdintasuna zuzenki bizitzeko. Ederra litzateke adineko emakumeoz oroituko bagina, laguntzeko, elkar hartzeko, haiei gure tartea eskaintzeko, izan ere, sarri, edonorentzat persona bat gutxi den bezala, horrelako egoeran direnentzat, bat hori asko izan baitaiteke. Zu, ni eta asko gara BAT hori, ea jarrera hori erakusten dakigun, hurbiltasunetik, gizatasunetik eta Maitasunetik, zintzoki garena barrutik azaleratzeko. Gu gara urratsa, bidea eta helmuga, eman diezagun halako egoeratan direnei bere ahotsa agertzeko aukera. Aldez aurretik, eskerrik asko.

GOIBERRI 05

IRITZIA

Josu Maroto

Asteko irudia

Iker Irribarria Aramako pilotariak profesionaletan debutatu zuenetik urtea beteko da datorren astean.

Joxepa!, egun hauetan Seguran Kataluniako prozesuaz gehiago ikasteko aukera izan dinagu Iparra-Hegoa ekimenari esker. Politikariak eta gizarte mugimenduetako ordezkariak hor izan ditinagu, zeinek baino zeinek azalpen interesgarriak eskainiz.

A ze hizlari onak diren katalanak! Nola menderatzen duten berbaldiaren erretorika eta zein gustagarri egiten den beraiei entzutea.

Hori ere nonbaiten ikasiko diten‌ Hona entzundakoetatik buruan geratu zaizkidanak: prozesuak helburu bera duten arerio politikoen arteko harremanak estuagotu egiten ditin. Alde bakoitzak esan behar duena esanda ere, nolako errespetua dioten elkarri. Aitortzen dutenez, inork ez zietenan esan independentziarena gauza erraza izango zenik. Gure baitan zagon gakoa, independentzia zaleongan, eta ez zagon beste biderik borrokatzea baino. Besteak beste, Espainiak ez digulako ezer emango inori. Gaur egungo munduan, eliteek, otzan ikusi nahi gaitizten. Parte hartu, bai, baina, kontsumitzera, eta pobre izatea beste irtenbiderik ez dagoen eta munduan esandako guztiari amen

egitera eta lau urtez behin bozka ematera mugatzen den parte hartzea eskaintzen ziguten. Geratzen den beste bidea borroka egitea dun, era baketsuan eta demokraziak eskaintzen dituen bide guztiekin saiatuz; baita hala beharko balitz desobedientziaren bidea jorratuz ere.

Inongo konplexurik gabe hitz egiten diten independentzia prozesuaz. Epea ere ezarria zeukaten independentzia aldarrikatzeko: hamasei hilabete. Eta gu, non gauden?.

tzun Au

Inazio Usarraldea,

bat eta

Ah!, IĂąaxio, to!, etsipenez betetako erantzuna: galduta gaudek, indarrak sakabanatuta, bakoitza geure zilborrari begira. Arerio politikoak elkar ezin ikusita: nirekin ados bazaude, biok lagun; ados ez bazaude, arerio. Errespetua, hitz potoloegia gertatzen zaiguk, praktikan jartzeko. Independentzia eman nahi ez bazigutek, gainera, lortzeko bide bakarra borroka baldin badiagu, ez gaudek prest, eroso bizi gaituk kolonizatuta bada ere. Desobedientzia eta horrelakoak, bizimodua konplikatzeko bidea besterik ez dituk.

Euskal Herri independentea, non hago? Ze larretan? Ze basotan, ze itsasotan? Lortu ezin den lekuan, behintzat.

To!, orain, esperantzazko erantzuna, Seguran hartutako indarrak ekarria: herri bat gaituk eta geure etorkizuna erabakitzeko eskubidea diagu. Kataluniarrak aurretik badoaz ere, oinarri eta arerio berak dizkiagu eta beraiekin elkartuta, indartsu, helburua lortzera jo behar diagu (bakoitzak bere erritmoan, bere bidetik, baina elkarrekin). EAJren eta Ezker Abertzalearen arteko akordioak behar dizkiagu. Bi alderdiok, baduzue garaia, diferentzietan ez, baizik eta

bat

Aupa, hi!; tulun-tulun!, Joxepa Madariaga

antzekotasunetan indarra jartzeko eta elkarrekin aurrera egiteko.

Eta herritarrok zer? Bada, mugi gaitezen! Independentzia ez duk politikoen esku uzteko gaia, geuk izan behar diagu protagonista.

Non gauden gu, IĂąaxio? Hemen, hemen gaudek, katalanen ondoan, aurrera begira egon ere!

Frantziatik eta Espainiatik askatu, iparra eta hegoa elkartu eta Euskal Herri independentea lortu arteko bizia opa dizuet, zorionak eta eskerrik asko Iparra-Hegoa.

06 GOIBERRI

GAZTEAK

Hilean behin egiten dute hitzordua Beasaingo gazteen irakurle taldekoek, Igartza jauregian. JOSUNE ZARANDONA

Gazteen irakurle taldean pertsona libreak helburu Josune Zarandona Beasain Pertsona batek izan dezakeen bertuterik handiena askea izatea da. Nahi duen hori, nahi duen eran esateko askatasuna izatea. Eta irakurzaletasunak zentzu horretan askatasunaren bideak zabaltzen laguntzen du, Ekaitz Goikoetxea Beasaingo gazteen irakurle taldeko dinamizatzailearen hitzetan. Irakurtzeak «lexiko, hizkuntza eta hiztegi zabalago bat izateko aukera» ematen duelako.

Babeslea

2015eko azaroan egin zuen Beasaingo irakurle gazteen taldeak lehendabiziko saioa. Hamalau eta hemezortzi urte arteko gaztetxoei zuzenduta dago, eta «Euskal Herri mailan dagoen bakarrenetakoa» da, Goikoetxeak argitu duenez.

Taldean neskak bakarrik daude, adin tarte horretan «gehien irakurtzen dutenak» beraiek direlako. Taldea hilean behin elkartzen da, aurrez hitzartutako liburu, ipuin, edo dena delakoa

irakurri eta gero, haren gainean jarduteko.

Irakurtzea, gozatzeko Goikoetxea bera da liburuak aukeratzeaz arduratzen dena.

«Taldekideen gustuetara egokitzen diren lanak aukeratzen saiatzen naiz, baina era berean proposamen berriak eramaten ere saiatzen naiz». Gazte horiek, adibidez, olerki gutxi irakurri dute. «Garai batean olerkia ilun samarra zen, ulertzeko zaila, baina gaur egun euskarri ezberdinetan eskuragarri daukagu», adierazi du. Musika talde askoren hitzetan olerkiak daude oinarrian. «Orain gutxi Bizio taldearen rap bat ekarri nien, eta asko gustatu zitzaien».

Maddi irakurle taldeko kideetako bat da, eta beti izan du

gustuko irakurtzea. Orain arte, «gaztelaniazko liburuak irakurtzeko joera handiagoa» zuela eta, euskarazko lanak ezagutzeko bitarteko ona iruditu zitzaion irakurle taldea. Gustura dago, «irakurritako lan batetik gai ezberdinak jorratzeko» aukera izaten dutelako.

Taldean agindutako liburua irakurtzea ez da derrigorrezkoa, irakurle bakoitzak liburu bat uzteko askatasuna izan behar duelako, Goikoetxearen iritziz.

Hil honetarako Jon Benitoren Bulkada poesia liburua eta Ekaitz izenburudun ipuin laburra irakurri dituzte. Solasaldia «irakurritakoa gustatu zaien ala ez» galderarekin hasten da.

Hortik aurrera taldekideen beraien hausnarketek bideratuko dute topaketaren gainerakoa.

GOIBERRI 07

MOTZEAN

Ines Elorza Maiztegi

kultur etxeetatik deitzen hasi ziren: Legorreta, Lazkao, Zegama, Idiazabal, Olaberria. Beasain eta Itsasondon ibilia naiz.

Eta Goierritik kanpo, Oñati, Bergara, Antzuola eta Azpeitin.

Orain, Legazpiko jubilatuetan nabil bakarrik.

Ehulea eta eskulan eta harizko lanen irakaslea

«Nik dakidana irakasteaz gain, ikastea ere asko gustatzen zait»

Zeu ere jubilatu egingo zara.

Bai. Urteak beteta ditut, eta iritsi da ordua. Faltan emango dut lana, bereziki jubilatuen etxeko eskolak. Hainbeste urte egin ditugu elkarrekin...

Tere Madinabeitia Legazpi Hariekin eta oihalekin egiten du lan Ines Elorza legazpiarrak, eta egiten dituen lan horiek nola egin beste batzuei erakusten die. Hariz Ari dendan eta gizarte zentroan ematen ditu eskolak.

Goierriko hainbat herritan ere eman ditu ikastaroak. Orain, erretiroa hartu behar du.

Zeu joan beharko zara orain ikasle gisa.

Ekainera arte emango ditut klaseak, eta urrian irakasle berriarekin hasten direnean, agian ni ere joango naiz . Ikastea asko gustatzen zait eta beti nago gauza berriak ikasteko prest.

Jubilatzerakoan zer lan utziko duzu atzean?

Lan berezi batzuk ere egin dituzu urte hauetan guztietan.

Gauza pila bat. Hariz Ari dendaeta gizarte zentroan Buztintegi elkarteko jubilatuei ematen dizkiedan eskolak besteak beste.

Bai. Oñatiko Korpuseko prozesioan ateratzen den San Migel santuarentzako pieza batzuk josi nituen.

Nolako denda da Hariz Ari? Duela 15 urte ireki nuen, josteko eta harizko lanak egiteko materiala saltzeko eta ikastaroak emateko. Baserritarren jantziak egiten, patchwork -ak, bainika eta bordatu teknikak erakusten ditut han.

Buztintegiko kideei ere antzeko klaseak ematen dizkiezu.

Bai. Ikasleak 15 emakume dira, eta astearte eta ostegunetan bi orduz ematen ditut klaseak.

Gantxiloa, puntua, bainikak, patchwork-a, bordatuak... horrelako lanak egiten dituzte, nire laguntzarekin.

Noiztik ari zara Buztintegin?

Apirilean 33 urte egingo ditut.

Nola hasi zinen lan horrekin?

Legazpin kultur etxea sortu berria zenean, 1983an, tapizak egiteko ikastaroa antolatu zu-

TERE MADINABEITIA

ten, eta nire ama Carlotarekin joan nintzen. Dohainik eman zuten, eta trukean udan gaztetxoei guk ikasitakoa erakusteko eskatu ziguten. Nik eman nuen ikastaro zoragarri hura, eta amaieran erakusketa bat egin genuen. Udaleko kultura sailekoei gustatu egin zitzaien eta diputazioaren dirulaguntza batzuei helduta, jarraipena eman zioten egitasmoari. Ikastaro gehiago ekarri ziren, makramearena lehena, eta nik ikasi eta gero erakutsi egiten nuen.

ikasteko, eta harizko lanekin hasi nintzen. Gero, eskulanetara ere jo nuen eta gauza asko ikasi nituen, gero erakusteko, tartean maketak egiten. Erakustea asko gustatzen zitzaidala konturatu nintzen eta lanbide bihurtu nuen hura.

Kultur etxetik, jubilatuetara.

Bai. Hiru hilabeterako deitu zidaten, eta jende helduarekin lan egiten hasi nintzen. Harrezkero nabil lanean adinekoekin, eta ez bakarrik Legazpin, baita beste hainbat herritan ere.

Tapiza, makramea, zer gehiago?

Goierrin asko ibili omen zara.

Udak aprobetxatzen nituen

Bai. Jubilatuen etxeetatik eta

Poesiaren munduan ere murgildu zara.

Joxean Artzeren Mundua gizonarentzat egina da, baina ez gizona munduarentzat ikuskizunean parte hartu nuen, Zumarraga-Urretxuko Hits & Fits Bandarekin 1994an. Haiek poesia errezitatzen zuten bitartean, nik tapiz bat ehuntzen nuen eskenatokian. Harrez gero, kontaktua mantendu dut Artzerekin eta Urretxu-Zumarragako gazte haiekin.

Omenaldi bat egin dizute duela gutxi.

Bai. Talde hartako Iñaki Baztarrikaren bitartez eta kolaborazio haren harira, Beasaingo Igartza jauregian. Ibaiari Begira saria eman zidaten, ekitaldi hunkigarri batean.

08 GOIBERRI

ERREPORTAJEA

Denboraren igarobidea Aranzadik duela 14.000 urteko giza aztarnak aurkitu ditu San Adrianen.

Tunel hori jauregi natural bat zen.

Asier Zaldua Zegama Goierrik toki esanguratsu asko ditu eta horietako bat San Adriango tunela da. Aranzadi zientzia elkarteak zortzi urte daramatza bertan lanean eta sekulako aurkikuntzak egin ditu. Duela 14.000 urteko giza aztarnak aurkitu dituzte eta oraindik asko dute aztertzeko.

Tunel natural hori historiaurreko Maria Cristina hotela izan zen eta Erdi Aroko N-1a.

Alfredo Moraza arkeologo hernaniarrak zortzi urte daramatza San Adrianen lanean eta balio handiko tokia dela dio.

Hasteko, bere balio naturala azpimarratu du. «Paisaia sekulakoa da. Balio natural ikaraga-

rria du. Nire ustez, bisitatu beharreko toki mitiko bat da».

Askotan urrutira joateko ohitura dago esperientzia berrien bila eta etxekoa estimatzea kosta egiten da. Morazaren esanetan kasu honetan ez da hala gertatzen. «San Adrian toki nahiko estimatua da. Mendizaleentzat erreferente bat da eta gipuzkoar, arabar eta nafar askok ezagutzen dute».

Historiaurreko gizakiek ere estimu handian zuten. Batez ere, luxuzko bizitoki bat zelako.

«Oso toki egokia da bizitzeko.

Ate bat itxiz gero, korrontearekin bukatzen zuten. Inguruan lehengaiak zituzten eta tunel barruan iturri bat dago. Teilatua

San Adriani buruzko erakusketa Donostiako San Telmo museoan ranzadi elkarteak jendeak San Adriango tunelaren balioa eta bertan egin dituzten aurkikuntzak ezagutzea nahi du.

Horretarako ez da nahikoa bisita gidatuak antolatzearekin eta bertara joaten direnen galderak erantzutearekin. San Adrianera hurbiltzeko asmorik ez dutenentzat erakusketa bat prestatu dute eta liburu bat argitaratu. Erakusketa Donostiako San Telmo museoan ireki dute, San Adrian, denboraren igarobidea. Azken Glaziaziotik Donejakue bidera Gipuzkoako historian zehar izenburua duena. Museoko Laborategia izeneko gunean izango da ikusgai apirilaren 3a arte.

Sarrera doan da. Horrez gain, San Adrian-Lizarrate (Gipuzkoako historiaren igarobidea) liburua ere argitaratu dute. Liburu horretan 2008.urtetik gaurdaino egin diren indusketei buruzko informazioa bildu dute Aranzadiko arkeologoek.

A

egina zegoen. Bost izarreko hotel bat zen».

Aranzadikoek duela 14.000 urteko aztarnak aurkitu dituzte, baina zaharragoak aurkitzea espero dute. Izan ere, bi metroko sakonera bakarrik arakatu dute eta sei metro pasatxo falta zaizkie.

Pasabidea Baina San Adrian pasabide oso garrantzitsu bat ere izan zen.

Araba eta Gipuzkoa lotzen ditu eta horrek bertan galtzada bat eta gaztelu bat egitea ekarri zuen. «Gaztelako erresumak inguru hori konkistatu zuen.

Gune estrategikoa bihurtu zen, Nafarroako erresuma sei kilometrora baitzegoen. Gaztelak bide bat egin zuen Europarekin konektatzeko eta bidean hiribilduak sortu zituen: Agurain, Segura, Ordizia, Tolosa, Hernani...».

San Adrian oso goian dago, baina bidea bertatik pasatzen zen. Izan ere, Etzegaratetik edo Otsaurtetik pasatzeko etsaien lurretatik pasa behar ziren.

Hala, hasieran bizitokia zena, pasabide oso garrantzitsua ere bihurtu zen. Bertatik, erregeak, Aita Santuak, lapurrak... pasa ziren. «Garai hartako N-1a zen». Gaztelak beste bide bat ere bazuen, Arlabandik pasatzen zena, eta bien artean lehia handia zegoen. «Bakoitza jendea bere bidera erakartzen saiatzen zen. Izan ere, diru asko zegoen jokoan».

Hori guztia dela eta, San Adrian paradisu bat da arkeologoentzat. «Garrantzitsuena,

GOIBERRI 09

ERREPORTAJEA

Ezkerrean, San Adriango tunela airetik, eta goian, Aranzadiko arkeologoak indusketa lanak egiten. ARANZADI ZIENTZIA ELKARTEA

San Adrian bizitoki oso egokia zen, estalpea, iturria eta lehengaiak baitzituen Gaztelako erreinua Europarekin lotzen zuen bidea San Adriango tuneletik pasatzen zen Arkeologoek bi metroko zuloa egin dute eta oraindik sei metro pasatxo falta zaizkie arakatzeko

14.000 urteko sekuentzia luze honetan dena kontserbatu dela da. Egoera onean, gainera.

Duela 14.000 urtetik 1915era arte, jendea bizi izan da San Adrianen. Euskal Herrian ez dago halako sekuentzia luzea mantendu duen beste tokirik.

Euskal Herriko aztarnategi garrrantzitsuenetako bat da».

Lan asko dago oraindik egiteko. San Adrianek altxor asko ditu oraindik ezkutuan. «San Adrian nire bigarren etxea da, udan behintzat. Bertan jubilatuko naizela uste dut», aipatu du Morazak.

Bertan aurkitu dituzten guztien artean, ez du objektu kuttunik. «Puzzle bat da. Garrantzitsuena pieza asko egoera onean daudela da. San Adrianen Euskal Herriko historia dago kontzentratuta. Gure helburua hori argitzea eta zabaltzea da. Diru publikoarekin lan egiten dugu eta diru publikoarekin egiten dena sozializatu egin behar da».

Hala, edonor joan daiteke indusketa lanetan laguntzera eta Aranzadikoek azalpenak ematen dizkiete San Adriandik pasatzen diren guztiei. Bisita gidatuak ere antolatzen dituzte.

Bukatzeko, Morazak eskerrak eman nahi dizkie egitasmo honetan parte hartzen ari diren erakundeei: Aldundiari, Partzoneriari eta Zegamako Udalari.

10 GOIBERRI

ELKARRIZKETA

Iker Irribarria Pilotaria

«Gozamena dezente handiagoa izan da sufrimendua baino» Aimar Maiz Arama Ostiral goiza. Patxadatsu dago Arama, N-1eko zarata etengabea kenduta. Eta patxadan azaldu da Iker Irribarria Olazabal (Arama, 1996), etxetik Loitza frontoirako 50 metroak lasai eginez. Urtebete osatuko du martxoaren 22an pilotari profesional. Nola kirolari, hala pertsona gisa, heldutasun harrigarria erakutsi du. Frontoietako argiek ez dute itsutu.

Urtebete egin duzu profesional.

Zer iruditu zaizu mundu hori?

Berria. Gauza asko aldatzen dira, batez ere frontoiko tentsioa, ikustera joaten den jendea eta daukan oihartzuna. Urtea niretzat oso ona izan dela uste dut. Aurrena, ez nuen espero debutatzea. Gero, 2. Mailako finala jokatzea eta 4 t’erdian sartzea opari handia izan zen. Binakakoa, zer esanik ez.

Maila emateko eta ikasteko urtea izan da.

Lehendabiziko urterako gehiago eskatzea zaila da, ala?

Bai. Arantza bat ere badugu: finala ezin irabazia eta 4 t’erdikoan aurrenekoan etxera joan beharra. Binakakoan, nahiz eta maila txukuna eman, 22ra ezin izan dugu nahi genuen beste ailegatu. Hor ikusten da goian dagoen maila; ez baduzu %100 jokatzen, ezinezkoa da irabaz-

tea. Baina, beste alde batetik, ikaragarrizko urtea izan da.

Gauza asko ikasi dut, aldi onak eta aldi txarrak pasatu ditut, eta pilotari bezala ere hazten joan behar dugu pixkanaka.

Debutari izateko, zeure buruarekiko oso eskatzaile eta lehiakor ikusten zaitut.

Azkenean, lehiakorrak ez baldin bagara izaten, ez gara aurrera joaten. Baina oraindik 19 urte dauzkagu, profesionaletara ailegatzen azkenak gara, eta oraindik kazkarreko asko hartu eta ikasi beharra daukagu.

Espero zenuena aurkitu duzu profesional esparruan?

Ez. Egia esan, pentsatzen nuen aldagelan giro kaxkarragoa egongo zela. Gazte dezente igo gara, gure artean lehen ere harreman oso ona genuen, eta lehen zeudenekin ere inongo arazorik ez dago. Denak pertsona onak dira. Giro hori ez nuen espero. Txapelketa baten aurrean, tentsioa egongo zela uste nuen. Nahiz eta badagoen, umorea ere ikaragarria da, eta gustua ematen du horrela.

Espero baino hobeto, orduan?

Bai, bai.

Zer gustatu zaizu gehiena? Pilotari bizimodua zer moduz?

Pilotari bizimodua ederra da.

Futbolarekin ezin da alderatu, bi dimentsio diferentetako ki-

rolak dira. Baina, bere txikitasunean, Euskal Herrian garrantzia handia dauka pilotak, eta alde horretatik bizimodu polita da.

Bidaiatu gutxi egingo dugu: kilometroak hemen egiten ditugu; Errioxa aldean, asko jota.

Euskal Herria ezagutu, eta giro on horretan gustura ibiltzen da.

Futbolarien famaren pare ez agian, baina pilotariek ere baduzue prestigioa, oihartzuna.

Bai. Noski, hemen bertako kirola izanda, bere inportantzia badauka. Ekonomikoki ez futbolak hainbeste, baina segitzen da. Oihartzuna badauka.

Ondo hartu duzu ospe hori?

Nik lehen bezalakoa izaten jarraituko dut. Bakoitza den bezalakoa da: ni saiatzen naiz

egunerokoan lehen nintzen bezalakoa izaten. Momentu askotan zaila izaten da; jendeak askotan gelditzen zaitu kalean.

Zurea egiten segi behar duzu, eta hankak lurrean eduki. Ez naiz famatua kontsideratzen, eta lehengo gauza igualak egiten ditut. Nire aldetik, hori nahiko ondo daramat.

Frontoian patxada transmititzen duzu. Eguneroko bizitzan ere hala dirudi.

Amak esaten dit patxada frontoian-eta bai, baina etxean pazientzia gutxi dudala [barreak].

Nik ikasten segi behar dut, bai ikasketetan, bai pilotan. Bertatik bizi baldin baliteke, askoz hobeto. Baina badakigu pilota dagoen tokian dagoela oso zaila dela. Gozatzen saiatuko gara. Nahi dudan gauza bat da pilota; gustatzen dena egitea eta gainera hortik bizimodua atera ahal izatea une batean, bere alde onak baditu.

«Profesionaletan, aldagelan giro kaxkarragoa espero nuen.

Umore ona dago»

Jakitun zara pilotaren promesa handietako bat zarela etorkizunerako, ezta?

«Promesa garela?

Etorkizuna, ez baldin badugu egunean lan egiten, alferrik da»

Jendeak hala esaten du, eta egunkarietan irakurtzen duzu hiru gaudela momentuan oso onak atera garenak, edo etorkizun handia daukagunak. Baina etorkizuna, ez badugu egunean lan egiten, alferrik da. Orain bezala entrenatuz segi behar da,

GOIBERRI 11

ELKARRIZKETA

gauzak garbi edukiz, egunetik egunera. Ailegatzen baldin bada, askoz hobeto; eta ez bada, sentsazioa eduki behintzat dena eman duzula.

Binakakoan izan zenuen lesiotik osatu zara erabat?

Bai. Eskua nahiko gaizki eduki nuen. Gero, lesioa joaten den azken tokia burua izaten da. Ez duzu zure maila ematen. Baina pasatu genuen, eta azken hiru partidetan eman dut.

11 hilabetean 51 partida jokatu dituzula dio Asperen webgunean. Eskuek ere antzeman behar.

55 bat jokatu ditut. Aurreneko urtea izateko, partida dezente dira. Eta, asko baino gehiago, zer mailatako partidak. Udaz geroztik nahiko maila altukoak jarri dizkidate. Horrelako jaialdietan irabaztea oso-oso zaila da. Batzuk irabazten dira, baina normalean galtzea tokatzen da. Txapelketan, aurreneko urtea izanda ere, ez dira oso zenbaki onak. Baina partida zailak izan dira hor.

Probatzeko falta zaizuna buruz buruko txapelketa da. Zerbait esan al dizute aurtengo?

Ez. Oraindik nahiko urruti gelditzen da [martxoaren 4an]. Gu prestatzen hasiko gara, eta etortzen baldin bada, saiatuko gara aprobetxatzen.

Zure burua nola ikusten duzu frontoi osoan, banaka?

Ez da erraza. Gehien gustatzen zaidan modalitatea buruz buru da. Baina gehiena sufritzen dena ere bada. Partida txukuna eginez gero irabazi bai, baina galtzeko ere erraza izaten da.

Gaizki ere ez dut ikusten nire burua, aukerekin bai.

Orain arteko pilotari esperientzian, gozamen eta sufrimendu balantza norantz daukazu?

AIMAR MAIZ

Gozamena dezente handiagoa izan da. Momentu txarrak ere pasatu ditugu, eta buelta ematen jakin dugu. Hori ere inportantea da. Hainbeste urtetan, gazte-gaztetatik egindako lanak eta ilusioak bere fruituak eman ditu. Orain lana beste era batera hartzen duzu.

12 GOIBERRI

KIROL AGENDA

Laida Elizegi

Martxoa

Mendi lasterkaria

«Transgrancanariaren berri handirik ez neukan, ezustekoa izan da irabaztea» Iñaki Gurrutxaga Zaldibia Martxoaren 5ean Kanariar Uharteetan Transgrancanaria 43,7 kilometroko mendi maratoia irabazi zuen Laida Elizegik (Zaldibia, 1991). Apirilean hasiko den Goierri Trail Kopako lau probetan ahalik eta txukunen aritzea da orain haren nahia, aparteko helbururik gabe.

Apirilaren 9an abiatuko da Goierriko Trail Kopa, Gabiriako Leharrei probarekin. Zer erronka jarri diozu zure buruari?

Disfrutatzea. Orain badirudi Transgrancanaria irabazita ez dakit zer lortzeko gai naizela, baina Euskal Herrian maila oso ona dago. Faborito naizela esatea eta horrelako kontuak, presio hori... ni nirea egitera aterako naiz, helburu jakinik gabe.

Zer sentsazio izan zenituen helmuga aurrena zeharkatzean?

Poza, poz handia. Asimilatzea kosta egin zait. Komunikabideak hoska, jendea zoriontzen...

Transgrancanaria irabaztea ez nuen espero inondik inora. Hemengo probetan dabilen jendea ezagutzen dut, baina hango berririk ez neukan, eta zentzu horretan ezustekoa izan da.

Irabaztea ez zegoela zure helburuen artean ulertu daiteke beraz. Zer asmorekin joan zinen Kanariar Uharteetara?

Lasterketa aprobetxatuz opor egun batzuk pasatzera joan ginen. Egia esan, negua entrenatzeko-eta egokia izan da, eta bi hilabetetan ibili naiz nire kasa entrenamenduak egiten.

Eta noiz ikusi zenuen lasterketa irabaz zenezakeela?

Lasterketaren zatirik handienean bosgarren joan nintzen, eta

Presio aipatu duzu. Iaz Marimurumendi proba faboritoen artean jarri zintuen antolakuntzat. Kalterako izan al zen?

GOIBERRI

erreferentzia garbirik ez nuen.

Probaren erdi parean hirugarren jarri nintzen, eta gero hortik aurrera gogorra egin zitzaidan erabat. 4 kilometroren faltan bigarren nindoala konturatu nintzen, eta aurrenekoa ikusi egiten nuen gainera. Hark txakalaldi bat-edo izango zuen, eta hiru kilometroren faltan aurreratu egin nuen. Egur batean joan nintzen helmugaraino.

Aurrera jarraitzeko motibazioa ere emango zizun garaipenak.

Orain arte bezala segitzeko animoa eman dit, baina aparteko beste ezer ez.

Erguin Portugal Tour sei eguneko proban Jon Erguin kirolari beasaindarrak Portugal Tour sei eguneko mendi bizikleta proban parte hartuko du datorren astean –martxoaren 21etik 26ra– Unai Yus txirrindulari ohiarekin bikotea osatuz. Portugal iparraldeko Viseu eta Vouzela herrien artean 223,5 kilometro osatu beharko dituzte, sei etapatan banatuta. Astelehenean 5,6 kilometroko aitzin-etapa dute, eta denetan gogorrera laugarrena izango da –106 km. eta 3.550 metroko desnibel positiboa–.

Ez dakit, baina nahiko aste aldrebesa pasa nuen. Saihetsetako eta ipurgaineko minez ibili nintzen. Ziatika zela esan zidan fisioterapeutak, baina beharbada presio horrek eragina izan zuen, ez dakit. Iazko Marimurumendin 40. kilometroan eroriko bat izan nuen, eta belaun azpia ireki nuen. Aurten arantza hori atera beharra daukat.

Ez zara hasi zaharra horrelako probetan. Prestaketa berezirik egiten al duzu?

Ekainean bi urte beteko dira lehen mendi proban parte hartu nuenetik. Nire erara ibiltzen naiz, eta daukadan denboraren arabera entrenatzen dut.

Martxoak 19. Xabier Mendizabalen Oroimenezko mendi lasterketa Beasaingo Arriaran auzoan. 15 kilometro.Irteera ordua:16:00. Izen-ematea: www.kirolprobak.com.

Martxoak 19. III. Goierriko Rallyesprinta. 16 kilometro. Irteera: 15:00. www.eaf-fva.net

Apirila Apirilak 9. Gabiriako Leharrei I. Mendi Lasterketa. 24 kilometro. Partaide muga: 200.

Irteera ordua: 09:30. Izenematea: www.kirolprobak.com Apirilak 30. 73. Lazkao txirrindulari proba (afizionatuak). www.gtxe.org.

Maiatza Maiatzak 7. Sanson (SeguraZerain) I. mendi lasterketa. Bi proba (15,3 kilometrokoa eta 24koa). Izen-ematea: www.kirolprobak.com Maiatzak 14. IV. Urola Garaia BTT Maratoia. 80 kilometro.

Izen-ematea: www.kirolprobak.com.

Maiatzak 20, 21 eta 22. Zegama Aizkorri kilometro bertikala, junior traila eta mendi maratoia. www.zegama-aizkorri.com.

Maiatzak 28. Urretxu-Zumarraga Trail. Bi proba (11 kilometrokoa eta 22koa). Izen-ematea: www.kirolprobak.com.

Goierri Rallysprint solidarioa Lazkaon Bihar, martxoak 19, jokatuko da Goierriko III. Rallysprinta. Iazko edizioan bezalaxe, aurten ere helburu solidaria izango du probak, lorturako dirua Stop San Filippo Fundazioari bideratuko baitzaio.

Parte-hartzaile guztiek erlolupeko hiru txanda jokatu beharko dituzte Lazkao, Lazkaomendi, Zaldibia eta Gaintzan zehar prestatutako ibilbidean –15,94 kilometro–. Egiaztatze teknikoak goizean dira Lazkaoko plazan, eta lehen txanda 15:00etan abiatuko da.

GOIBERRI 13

MOTZEAN

Minbizia saihesteko, elikadura Zumarragan eta Ormaiztegin koloneko minbizia saihesteko zer jan eta nola kozinatu azaldu dute saio banatan.

Asier Zaldua Zumarraga Martxoaren 31 koloneko minbiziaren aurkako eguna da. Hori dela eta, Gipuzkoako minbiziaren aurkako elkarteak minbizia mota horren aurkako kanpaina bat abian jarri du. Besteak beste, topaketa gastronomiko batzuk antolatu ditu. Beraietan, zer jan eta nola kozinatu azaldu dute. Hamar topaketa egon dira, eta horietako bi Goierrin izan dira: hilaren 10ean Zumarragako La Amistad elkartean eta hilaren 15ean Ormaiztegiko Barduliarrak elkartean.

Koloneko minbizia EAEko biztanleen artean ohikoena da: bigarrena da bai gizonezkoen bai emakumezkoen artean, eta lehenengoa bi sexuak kontuan hartzen badira. Gizonezkoen artean minbizi ohikoena prostatakoa da eta emakumezkoen artean bularrekoa. Minbizi guztien %14,6 kolonekoak dira.

Baina populazioaren %29ak ez du detekzio proba egiten.

Hori dela eta, kanpainaren helburuetako bat jendea detekzio proba egitera animatzea da.

«Proba honek minbizia garaiz detektatzen laguntzen du eta ez du inongo buruhausterik sortzen: azkar egiten da, ez da itxaron behar, ez du minik egiten eta bizia salba diezaguke», azaldu du elkarteak.

Kanpainaren beste helburu bat minbizia saihesteko har daitezkeen neurrien berri ematea da. Elikadura funtsezkoa da. Hori dela eta, Gipuzkoako hamar elkarte gastronomiko-

Koloneko minbizia saihesteko, garaian garaiko jakiak eta zuntza dutenak jatea komeni da Elikagaiak ez dira erre behar, gutxi egosi behar dira eta egosketa moztu egin behar da

Paula Aldaz Biodonostiako ikertzailea, Zumarragako hitzaldian. ASIER ZALDUA

tan topaketak antolatu dituzte.

«Koloneko minbiziaren eragileak azaldu ditugu eta jendeari bere osasunaren ardura hartzeko eskatu diogu. Osasuntsu jatea oso garrantzitsua da eta ez da batere aspergarria».

Eta zer da osasuntsu jatea?

«Garaiko produktuak jan behar dira. Bestalde, zuntza duten produktuak oso onak dira minbizia saihesteko. Porruak eta ilarrak, adibidez, kolonarentzat oso onak dira», azaldu du Maider Sierra minbiziaren aurkako elkarteko prebentzio saileko arduradunak.

Kozinatzeko moduari dagokionez, elikagaiak gutxi egosi

behar dira. «Jakiak ez dira gehiegi egosi behar eta egosi ondoren, egosketa moztu egin behar da. Izan ere, ur berotik atera ondoren, egosketak jarraitu egiten du. Egosketa mozteko, elikagaia izotzarekin hoztutako uretan sartu behar da.

Hori da jakien bitaminak mantentzeko modu bakarra».

Duela hilabete batzuk haragi gorria eta hainbat hestekin osasunarentzat kaltegarriak zirela zabaldu zen, baina minbiziaren aurkako elkartekoak ez dira haragi gorriaren aurkakoak. «Haragi gorriak ez du minbizia sortzen. Garrantzitsuena kozinatzeko modua da. Haragia ez da erre behar. Erretako zati horiek oso kutsagarriak dira. Eta haragi gorriarekin batera, barazkiak jan behar dira».

14 GOIBERRI

2016: GALDEKETAREN URTEA (VI)

Jose Maria Clavero, Joan Solé eta Liz Castro Kataluniako herri mugimenduetako ordezkariak Seguran, Iparra-Hegoako mahai inguruan. M.A.

Herriaren indarra Kataluniako independentziaren inguruan bertako herri mugimenduak Segurako Iparra-Hegoan izan dira hango prozesuaren nondik norakoak azaltzen. Independentzia «alternatiba bakarra» dela azaldu dute hizlariek.

M.Aranburu Segura Katalunian independentzia lortzeko prozesuaren berri izan dute Segurako Iparra-Hegoa ekitaldira hurbildu diren askok eta askok. Guztira hiru hitzaldi izan dira, eta horietan Kataluniako eta Euskal Herriko hainbat ordezkari izan dira. Bai Katalunian bai Euskal Herrian independentziaren alde dauden herri mugimenduen inguruan hausnarketa egin dute, eta elkarren arteko alderaketa ere plazaratu dute.

Nola lortu duzue Kataluniako gizartearen zati handi bat in-

dependentziaren alde egotea?

Baiezko botoa ematea? Kalera milioi bat pertsona ateratzea kontsultaren alde? Galdera horiei erantzun zieten Kataluniako bi herritar mugimenduren ordezkariek.

ANC Asamblea Nacional Catalanako Liz Castro, eta Sumate mugimenduko Jose Maria Clavero eta Joan Solé izan ziren haien bizipenak kontatzen. Hasiera batean Omnium taldeak ere parte hartu behar zuen mahai inguruan, baina ezin izan zen taldeko kidea bertaratu.

Hango prozesuaren berri eman

zuten hitzaldian, eta «gomendio» batzuk ere luzatu zituzten, Euskal Herriak jarraitu ditzaketen jarraibideak.

Castro ANC komisioko koordinatzailea da. «87. urtean independentzia oso termino arraroa zen, ezinezkoa. Orain jendeak posiblea dela ikusten du, eta lortzear gaude», esan zuen. Jendea kalera irteten hasi zenean independentziaren aldeko aldarria indarra hartzen hasi zela azaldu zuen.

Lehenengo kontsulta 2009ko irailaren 13an egin zen

independentziaren inguruko lehenengo kontsulta. Arenys de Munt herrian izan zen, eta ez zuen inolako balio legalik izan.

Kontsulta horretara inguruko jendea ere hurbildu zen. «Jendeak bere iritzia eman nahi zuen gaiaren inguruan, eta guk ere galdetu egin nahi genuen», kontatu zuen Castrok. Horrek berak, jendea erakarri zuen. Orduan hasi ziren nabaritzen zerbait mugitzen hasia zela Kataluniarren barnean, beraien iritzia emateko gogoa zeukatela, eta geroz eta gehiago zirela kalera ateratzen hasiak zirenak.

GOIBERRI 15

2016: GALDEKETAREN URTEA (VI)

Espainiak jartzen dizkien trabei buruz ere mintzatu zen, baina horrek ez diola axola mantentzen du koordinatzaileak.

«Gure estatu propioa izan arte ez gara geldituko. Eskubidea dugu, jendearen babesa, eta independentziaren aldeko parlamentu bat ere bai», erantsi zuen. Castrok esan zuen Kataluniako kirolaren legea ere bertan behera utzi zutela duela gutxi. «Ezezkoa ematen digute beti, baina berdin da, guk lanean jarraituko dugu», zehaztu zuen.

Espainiaren erantzuna Sumate plataforma 2013. urtean sortu zuten, eta egun 600 bazkide inguru ditu. Bertako kide den Solé kazetariak azaldu zuen erabakitzeko eskubidea eskatzea dagoen gauzarik eta «absurdoena» dela. «Hori gertatzen da aurrean ez badaukagu herrialde normal bat, eta hori da gure kasua». Bestalde, zorrotz mintzatu zen Clavero. 15 urte zituenetik errepublikaren aldekoa dela argitu zuen. Hasieran federalista zen, baina «ikusi nuen ez zuela ezertarako balio», azaldu zuen.

Jendearekin hitz egiten dute, «kornerra» deituriko leku bat ere badute, iskina batean. Jendearekin hitz egiten dute bertan, jendeari adierazten diote zer nahi duten, zein den helburua. «Espainiak esaten du ilegala dela independentzia»,

baina «hori ez da egia», adierazi zuen Claverok.

«Gezurrekin erantzuten du Espainiak, demagogiarekin, beti egin ohi duen moduan», mintzatu zen berriz ere zorrotz Clavero, gerturatu zirenen artean txaloak sortuz. Estatu berri baten sorrera ezinezkoa dela mantentzen du Espainiak, eta sortuko balitz, ez zela Europar Batasunaren kide izango. Horrela erantzun zion ideia horri: «1945. urtean, mundu gerra amaitu zenean 51 herrialde zeuden, 2011. urtean berriz, 193.

Kalkulatzen da urteko bi estatu sortzen direla». Jose Maria Claveroren arabera, gezur bat mila aldiz esaten du Espainiak errealitatea bihurtuko den esperantzarekin. Katalunia protagonista bihurtu dutela ere kritikatu zuen, inbestidura saioetan ere Kataluniaz hitz egiten dutela gogoraraziz. «Kataluniak, eta Euskal Herriak jasan dituzte estatuaren terrorismoaren ondorioak», gaineratu zuen.

«Independentzia posiblea dela ikusten du orain jendeak, eta lortzear gaude» Liz Castro ANC

«Erabakitzeko eskubideaz hitz egitea dagoen gauzarik eta absurdoena da»

Irtenbide «bakarra»

Joan Solé

Dudarik gabe mintzatu ziren hiru hizlariak. «Irtenbide bakarra independentzia da», izan zen gehien nabarmendu zuten esaldia. Ez zuten zalantzarik egin hitz egiterakoan: «Estatu hobe batera iristeko tresna da independentzia, Espainiaren antzarik ez duen zerbaitetara iristeko», adierazi zuen Claverok. Bat egiten du Solék bere

Sumate

«Espainiak gezurrekin eta demagogiarekin erantzuten du, betiko moduan»

Jose Maria Clavero Sumate

taldekidearekin. Haren iritziz, aukera bakarra errepublika katalana sortzea da.

Gazteak ere kontuan hartu zituen kazetariak, eta azaldu zuen soziologo askok esaten dutela egungo gazteak inoizko belaunaldi prestatuena direla, baina «gazteen artean langabezia tasa %40an dago». Horrez gain, etorkizun «prekario» baten aurrean «ilusio berri bat» aurkezten dutela ere azaldu zuen: «errepublika».

Hizkuntzaz harago «Ez dugu independentzia lortuko soilik katalanez hitz egiten», azaldu du Solék. Haien iritziz, frantsesez hitz egin behar bada helburua lortzeko eta jendea kausara gehitzeko, ba hala egin beharko dela. «Hizkuntza ezin da traba izan helburu bat lortzeko», gaineratu zuen. Bestalde, Kataluniak independentzia lortzen duenean bertan gaztelania eta katalana, biak hitz egingo zirela ere erantsi zuen. Eta ez dauka zalantzarik, egun kontsulta egingo balitz argi dauka baiezkoak irabaziko zuela, jendeak independentzia nahi duela.

Joan Sole: «Historiaren pisu hila da axolagabetasuna». Ezer egiten ez duenak «status quoaren alde» egiten duela azaldu zuen. Horregatik, bakoitzak bere iritziak alde batera utzi, eta proiektu komun baten aldeko apustua egin dute.

16 GOIBERRI

MOTZEAN

Ilargiaren indarra Aste Santuan Aste Santua oso goiz dator aurten, baina goizago ere izan daiteke, martxoaren 22an hain zuzen ere.

Laureano Telleriak altxor ugari du paper artean gordeta. L. AGIRRE Loinaz Agirre Segura Segurako Aste Santuko prozesioak antolatzen 33 bat urte daramatza Laureano Telleriak, Jose Luis Etxeberriarekin batera. Urtero egun desberdinean ospatzen da Aste Santua, baina Telleriak ondo baino hobeto ezagutzen ditu horren arrazoiak: «Udaberriko lehenengo ilargi betetik hurrengo igandea da Pazkoa».

Segurarrak zehaztu duenez, Niceako Kontzilioak 325. urtean erabaki horixe hartu zuen eta harrezkeroztik, egun desberdinetan ospatzen da Aste Santua. Telleriak 1883 eta 2200. urtera arteko Pazko Egunak zehazten dituen orritxoa ondo baino hobeto gordeta duen altxorra da: «Erroman lortu nuen», gogoratu du.

Aurten, esate baterako, mar-

txoaren 27an izango da Pazko Eguna; datorren urtean, berriz, apirilaren 16an. «Aurten goiz dator Aste Santua, baina izan litekeen goizena martxoaren 22a da», zehaztu du. 1818. urtean izan zen egun horretan Pazko Eguna azkeneko aldiz; «hurrengo goizena 2285. urtean izango da». Beranduena, berriz, apirilaren 25ean izan daiteke. «1943an izan zen egun horretan. Ni gogoratzen naiz horretaz, 12 urte nituen. San Joan eguna Corpus eguna izan zen», gogoratu du. Apirilaren 25ean 2038. urtean izango da berriz Pazko Eguna.

Inauteriak eta Azintzio Pazko Egunaren arabera urteko beste egun batzuk zehazten dira: Inauteriak, Azintzio eguna (Beasaingo eta Legorretako

Datozen 10 urteetako Aste Santuaren egutegia Urtea

Pazko igandea

Inauteriak

Azintzio igandea

2017 2018 2019 2020 2021 2022 2023 2024 2025 2026

apirilak 16 apirilak 1 apirilak 21 apirilak 12 apiriak 4 apirilak 17 apirilak 9 martxoak 31 apirilak 20 apirilak 5

martxoak 2 otsailak 15 martxoak 7 otsailak 27 otsailak 18 martxoak 3 otsailak 23 otsailak 15 martxoak 6 otsailak 19

maiatzak 28 maiatzak 13 ekainak 2 maiatzak 24 maiatzak 16 maiatzak 29 maiatzak 21 maiatzak 12 ekainak 1 maiatzak 17

festak, adibidez), Pentekoste (Zegamako erromesaldi eguna), Corpus eguna eta Trinitate eguna (Idiazabaldarren erromesaldia). «Gainerako santu egun guztiak ez dira aldatzen», nabarmendu du.

Horren arabera, inauteriak goizen otsailaren 2an izan dai-

tezke; eta beranduen martxoaren 7an. Batez ere tabernariek eskatu izan diote Telleriari urteko egun berezi horien egutegia.

«Tolosako taberna batean 2035 urte arteko inauteriak noiz izango diren daukate jarrita, baita Segurako Santa Barbarako ermitan ere».

Segurako Aste Santuko egitaraua egurako Aste Santuko prozesioak 300 urte baino gehiagoko tradizioa du. Ostegun eta Ostiral Santu egunetako prozesioetan 350 herritar inguruk parte hartzen dute.

Martxoak 24, Ostegun Santu eguna. 17:00etan Azken Afariko meza Parrokian. 18:15ean, prozesioa.

Martxoak 25, Ostiral Santu eguna. 08:00etan Gurutz bidea Santa Engrazitik. 16:30ean, Jaunaren Nekaldiaren Ospakizuna, Gurutzetik jaistea. Parrokian. 18:15ean, Prozesioa.

Martxoak 26, Larunbat Santu eguna. 21:30ean, Meza Santua Sorkundetarren komentuan.

Martxoak 27, Pazko Eguna. 11:00etan, Meza Nagusia Sorkundetarren komentuan.

S

Segurako Aste Santuko prosezioaren une bat. FESTAK.COM

GOIBERRI 17

ASTE SANTURAKO PROPOSAMENAK

GOIBERRI

Bertsoak, dantza eta aizkora Saturdin Zaldibiako Saturdin Pazko Bigarrenez ospatu ohi dute auzoko jaia. Eguerdiko meza, omenaldi, eta trikitilari eta bertsolarien saioaren ondotik, bazkaria egingo dute auzotarrek. Arratsaldean, 17:30ean, Xabier Aranburu Guzta-k Ernaitza harriarekin saiakera egingo du, eta segidan Angel Arrospide eta Miel Mari Jauregi Altzo buruz buru ariko dira aizkoran.

Lore eta Landareen XVI. azokarekin bat eginez, Euskal Herriko produktuen azoka egingo dute lehen aldiz Seguran igandean, hilak 20.

Lore, landare eta hazien, eta euskal produktuen salmenta eta erakusketa izango dira 10:00etatik 15:00etara.

ASIER ZALDUA

Pazko asteko asteazkenean emango diote hasiera aurten ere Idiazabal Gaztaren denboraldiari berriari Ordiziako Artzain Egunean.

Urteko lehen aparteko azoka Garagartza plazan jarriko duten ahari eta ardien erakusketa-lehiaketarekin esnatuko da 09:00etan. Ohi bezala, Eusko Labela duen esne bildotsa dastatzeko aukera ere izango da toki berean. 11:00etan, berriz, bi mila ardi buruk zeharkatuko dute Ordiziako kasko historikoa, eta segidan, 11:15ean, Idiazabal Gazta berria ebakiko dute udaletxeko areto nagusian. Ekitaldi horretan, gazta kalitatearen eta erregulartasunaren sariak ere banatuko ditu Idiazabal Jatorri Izendapenak. Mami egite erakustaldia eta ile-mozte erakustaldia egingo dira eguerditik aurrera.

Euskal Herriko produktuen azoka lehen aldiz Seguran

Pazko Bigarreneko jaia martxoaren 28an Antion Haurrentzako jolasak eta txokolate jatea (16:30), udal ordezkarien bisita Antioko Amari (18:00), aizkolarien erakustaldia (18:15) eta Antxi単ako Ama Txistulari taldeak eta trikitilariek girotutako erromeria izango dira Antioko zelaian martxoaren 28an.

M.LUKI

Gazta berriari harrera Ordiziako Artzain Egunean

18 GOIBERRI

INTERNET

saretik Albisteak

Sarean ikusia

Herritarren erdia, sareetan kateatuta

‘Bularretik mintzora’, berrituta Aurten 8 urte beteko ditu umeen irakurzaletasuna bultzatzeko Bularretik Mintzora sareko egitasmoak. Orain, webgunea berrituta eta teknologia berrietara egokituta datoz, sakeleko telefonoetarako eta tabletetarako bertsioa egin baitute. Orain arteko atalak osatzeaz eta ordenatzeaz gain, atal berriak ere sortu dituzte. Helduak bitartekari atalean, esaterako, gurasoei, irakasleei nahiz osasun arloko profesionalei zuzendutako informazioa jarri dute. Sare sozialetan ere zabalduko dituzte berriak.

Marrazkiak

Euskarazko telesailak eta marrazki bizidunak ork ez ditu gogoan Arturo erregea, Bihurkorrak, Pippi Galtzaluze edo Dragoi Bola marrazki bizidunak? Edota Gazteak, Lehenengo muxuak eta Parkek Lewis-ek ez du sekula galtzen bezalako telesail ezagunak? Belaunaldi baten haurtzaroa markatu zuten saioak izan ziren, eta denak, euskaraz ikus zitezkeen.

Sail horiek guztiak biltzen ur-

N

tetako lana egiten ari da Euskal Encodings, boluntario sare baten bitartez. Ahanzturatik atera, sistema digitaletara egokitu eta denen eskura jarri dituzte.

Hasieran foro moduan funtzionatzen zuen sare horrek, baina gaur egun, webgune batean bildu dituzte titulu guztiak. Guztira 200 telesail, beste horrenbeste dokumental eta 10.00 filme inguru aurki daitezke, baita telesail horien kantak ere, mp3 formatoan.

CIS Espainiako estatistika etxeak emandako datuen arabera, herritarren %98k du WhatsApp zerbitzua sakeleko telefonoan, eta %42,3k, «etengabe» begiratzen dutela aitortzen dute; gainontzeko %47,4ak berriz, egunean hainbat aldiz. Interneteko sare sozialak egunero begiratzera sartzen direnak %49,8 dira; e-posta egunero erabiltzen dutenak berriz, %37,5.

240 euroko isuna txio batengatik Twitter sareak edozein gairen inguruan hitz egin, eztabaidatu edo iruzkinen bat egiteko aukera ematen du. Adierazpen askatasunak, ordea, epaitegiekin egin du topo, beste behin ere.

Jose Maria Vazquez epaileak 240 euroko isuna jarri dio Ernest Bru valentziarrari, Espainiako erregea iraintzeagatik. Txio batean erregea «pikutara» bidali eta «putakume» deitu zion .

GOIBERRI 19

ERREZETA

Barazki eta ganba quiche-a Nerea eta Itziar Barrutia

Mutiloako ostatua

Osagaiak MUTILOAKO OSTATUA

Lehenik eta behin labea piztu 150º-tan. Hostorea zabaldu eta pastelentzako molde batean hedatu. Sardexkarekin zulotxoak egin eta aluminiozko paperarekin estali, gainean pisua jarriz, hostorea ez puzteko. Labean sartu 20 minutuz.

Bitartean, zartagin batean gurina jarri eta porrua erregosi, baina ez dezala kolorea hartu.

Brokolia eta orburuak bakoitza bere aldetik egosi behar dira, eta baratxuri freskoak zartagin batean goxatu. Tomate lehorrak ur epeletan hidratatu.

20 minutuak pasatakoan, hostorea labetik atera, aluminiozko papera kendu eta barazkiak bakoitza tamaina egokian moztuta –porrua izan ezik– eta ganbak zurituta txukun zabal-

du hostorearen gainean. Ondoren porruak, esne-gaina, arrautzak eta gazta irabiatu, gatz puntu egokia emanez.

Azkenik, nahasketa guztia hostorearen gainean bota, eta berriz ere labera sartu ,baina, oraingoa 180ºtara 25 minutuz.

Nahi izanez gero, perretxiko saltsa batekin lagundu dezakegu. On egin!

(4 lagunentzat) Hostorea 12 ganba Brokolia 6 baratxuri fresko Tomate lehorra 4 orburu Porru 1/2 3 arrautza 200 ml esne-gain Gatza Gazta arraspatua