Goiberri 213. zenbakia

Goierritarraren eta Otamotzen astekaria

213. zenbakia. 2016ko azaroaren 18a

Sarah J. Turtle Itzultzailea

«Haurrak hizkuntzak ikasten goiz jartzeko joera dago hemen»

10-11

Iñigo Arrese 3 Iritzia 4-5 Ane Urzelai margolaria 6 Biboteen aroa da azaroa 7 Europako lehen exoeskeletoa 8-9 Itsua, soinuaren maisua 13 Familia bereko lau odol-emaile 14-15 San Andres Ormaiztegin 16-19

GOI B ERRI Sarah J. Turtle itzultzailea Ezkioko muino batean duten etxearen atarian. MIKEL ALBISU

02 GOIBERRI

PUBLIZITATEA

GOIBERRI 03

KATE MOTZEAn

ARKAITZ APALATEGI

Iñigo Arrese Beasain K. E. lehendakaria

«Goierri Gorri nesken futbolean erreferente izatea lortu nahi dugu» Josune Zarandona Beasain Iñigo Arrese (Beasain, 1964) Beasain kirol elkarteko lehendakaria eta Goierri Gorri nesken futbol taldeko lehendakari ordea da. Goierrin nesken futbola egonkortzeko proiektua da Goierri Gorri, Lazkaoko kirol elkartearekin elkarlanean aurten sortu dena. Epe motzean, bazkide, babesle, jokalari eta entrenatzaileei dagokienean «taldearen egitura sendo bat» osatu nahi dute, hala, epe luzera, Goierri Gorri nesken futbolaren alorrean erreferente izatea lortzeko.

Futbolean zein talde dituzu gustukoen?

Janari bat.

Arrautza frijituak patata frijituekin.

Beasain K. E., Goierri Gorri eta Reala.

Oporretarako leku bat.

Bereziki gustatzen zaizun kirolari bat?

Amets bat.

Fuerteventura.

Matt Biondi.

Egun bat gehiago izatea.

Zein beste zaletasun dituzu?

Jaso duzun opari bereziena.

Familia eta lagunak.

Bizitza.

Liburu bat.

Exhibicion impudica.

Musika talde bat.

Zeri diozu beldurra?

Michael Nyman Band.

Abesti bat.

Theme from Harry’s game.

Edari bat.

Garagardoa.

Diruz laguntzen duten erakundeak: Udalak: Altzaga, Arama, Ataun, Beasain, Itsasondo, Lazkao, Olaberria, Urretxu, Zerain, Segura eta Zumarraga

GOI B ERRI

«Beasaingo alkate banintz lana, lana eta lana izango litzateke nire helburua»

Argitaratzailea: Goierriko Hedabideak SL Zuzendaria: Iñaki Gurrutxaga Kudeatzailea: Ione Berasategi Koordinatzailea: Tere Madinabeitia

Diseinua eta banaketa: Bidera zerbitzuak. Berria Taldea Lege gordailua: SS-1638/2011

Ilusioa galtzeari.

Goierriko txoko bat.

Olaberria.

Beasaingo alkate bazina?

Lana, lana eta lana.

Beasainen biziko ez bazina?

Hondarribian.

Egoitzak: Beasain:

Webgunea:

Oriamendi, 32. 20200.

Posta elektronikoa:

goiberri.eus

Urretxu:

goiberri@hitza.eus

Iparragirre, 11 (Kaletxiki). 20700.

Publizitatea:

Telefonoak: Beasain: 943-16 00 56 Urretxu: 943-72 34 08

Bezero arreta / harpidetzak:

607 530 424 – publi@goiberri.eus 902-82 02 01 – harpidetza@hitza.eus

04 GOIBERRI

IRITZIA

Joxe Begiristain Euskara teknikaria

Trumpen tranpan tronpatuta

asai!! Ez nator eta, Trumpek irabazi izanaz azterketa politikoa egitera. Ez daukat horretarako gaitasunik, Jainkoak guarda!, gure amak esaten duen bezala.

Nik beti aitortu dut nire ezjakintasuna Euskal Herritik kanpoko politikaz. Kasu honetan, Estatu Batuetakoez orokorrean ohi dudan bezala, Noam Chomsky jarraitu dut, adibidez. Edo esate baterako, Ekialde Hurbilekoa Mikel Aiestaranen bidez jakiten dut. Ez dut gehiagorako pretentsiorik. Nahiko lan izaten baitut geure hurbileko bizikidetza ulertzen.

Beraz, inongo pulpitura igotzeko nahirik gabe, baina bai esan dezakedala, zera: ni ez nau harritu Trumpek irabazi izanak; harritu nauena da, zenbat jendek aitortu duen ezustea!! Nire senak esaten zidan Trumpek irabaziko zuela. Erresuma Batuko Brexitak ustekabean harrapatu ez ninduen bezalaxe, eta Espainiako hauteskundeetan berriz ere PPk irabaztea eta gobernua PSOEren laguntzaz osatzea, publikoki aurreikusi nuen bezalaxe.

Bagatoz hurbiltzen geure zilborrera: EAEn PNVk irabaziko zuela eta gobernua PSEren laguntzaz bideratuko duela ere esana dut (hau idaztean orain-

L

dik zer gertatuko den ez bada ezagutzen ere). Espainiakoaz eta EAEkoaz diodana esateko laineza, hauteskunde horien aurretik kuadrillan egin genituen kinieletan nik aurreikusitakoak babesten dit: EAEko alderdi bakoitzaren ordezkaritza, ia-ia bete-betean asmatu nuen. Eta zergatik gertatzen da hori? Nik oso garbi daukat: zer entzun eta zer irakurri, horixe bera gara; edo gero eta gehiago, horixe bihurtzen ari gara.

Brexit , Brexit , Brexit ... Brexit gertatzen da. Trump, Trump, Trump... Trumpi botoa. PP, PP, PP... PPri botoa. Ez dago besterik.

Begira, nik ez dut batere jarraitzen, adibidez, futbola; batere ez (zero), baina ezinezkoa da nik ez ezagutzea Ronaldo eta Messi. Ezinezkoa den bezalaxe, higuina sortzeraino «armaginak» eta «babazorroak» entzun gabe bizitzea, Euskadi Irratia entzuten baduzu.

Nik ez dut ikusten Telecinco, baina egunero aditzen ditut nire inguruan Belen Estebanen zerak... Eta horrela, adibidez josiz gainezka nuke iritzi-artikulua.

Tentel hutsak bihurtzen ari gara. Jaten duguna gara, nonbait, eta jaio berritan geure kabuz jateko gai ez ginenean bezalaxe, orain bestelako jana (informazioa) ere eman, eman

«Jaten duguna gara, nonbait, eta jaio berritan geure kabuz jateko gai ez ginenean bezalaxe, orain bestelako jana (informazioa) ere eman, eman diezagutela nahi dugu»

diezagutela nahi dugu. Gaur egun inoiz baino errazagoa dugunean edozertaz ondo informatuta bizitzea, egiazko informazioa aurkitzeko ahalegin txikienik ere ez dugu egiten. Eta informazioa, dirua dutenen hedabideek ematen digute etengabe, uneoro, Trump, Trump, Trump… Eta tranpan tronpatuta gauzkate: libre zen pertsona, borreroak aukeratzen hasi da; alegia, bere buruaren esklabotza aldarrikatzen.

Zer datorkigun? Kataluniak independentzia gehiengo botoz aise lortu nahi badu, Errepublikako presidentetzarako hautagai Messi izendatu beharko dute; Euskal Herrian?

Barkatu… Aurrena, Euskal Herria nork osatzen duten (dugun?), futbolaren Euskal Selekzioaren zuzendaritzak edo, erabakiko du, noizbait; azkenik, Madrilen, batzuen eta besteon burujabetza-asmoak galarazteko atakan gertatzen badira, Espainiako Erreinuko presidentetzarako Belen Esteban aurkeztuko dute eta akabo.

Guztiok pozik.

Borondate eta kontzientzia gaiztoak dituztenek, menpean izan ditzaketenen ezjakintasunean izan dute beti bazka. Eta orain, ezjakinkerian! Hala, guztiok haien meneko, men, men, men, hemen nahiz Lepen. Le Pen, Le Pen, Le Pen…

GOIBERRI 05

IRITZIA

Asteko irudia

Josu Maroto

Jon Maroto gogoan Gaur, Zumarragan egingo den Mendi Tour Festivalaren barnean, uztailean zendu zen Jon Marotori omenalditxoa egingo diote. Josu Maroto haren anaiak ere omenaldi berezia eskaini dio txoko honetatik.

Zer, Joxepa, piztu al duzue beheko sua dagoeneko? Iritsi zaigula negua, alajaina! Garaian garaikoa, hau ere ederra dun eta. Natura lo zorroan sartzen den moduan sartu behar geniken guk ere soseguan, barnera so, geure baitara. Gogoan dinat behin irratian Nafarroako mendialdeko herri txiki bateko emakume bati entzun niona elurte bat tarteko zela. Irrati-esatariak, inguru guztia elurtuta egonda eta abelera eskasa izango zutenaren harriduraz, halakoetan zer egiten zuten galdetu zionan. Eta hark: «Zer eginen dugu ba!? Etxean gelditu su goxoaren ondoan. Elurte garaian natura isilik gelditzen den moduan geuk ere gauza bera egin behar genuke.

Eguneroko zurrunbiloarekin eten eta etxe barruan gelditu, eguneroko martxan astirik hartzen ez dugun beste gauza horiek eginez: irakurri, solasean aritu garai bateko kontuak oroituz, irratia entzun…».

Eta gure ingurura begiratu eta zer? Bada, egun hauetan azaldu diren hainbat daturekin kezkatuta geratu naizela: etxeko argia edo berogailua ordaindu ezin dutenen kopuruak gora egin duela. EAE

mailako datua dun: 237.000 biztanle bizi ditun gure ondo-ondoan pobreziaren atarian. Horien negua ere ez dun laburra izango, izango ez denez!

Bertolt Brecht-en hitzak geurera ekarriz ez ahal zaigu honelakorik gertatuko baldinbaitere: «Kontatu didate Lazkaon, Gurutze eta Hirigoien karriken kantoian, negu gorrian, pertsona batek, gauero jendeari otoi eskatzen, aterpea bilatzen duela biluzirik daudenentzat».

Inaxio Usarralde

bat eta

Bai, Inaxio, sua piztu eta ekarri diagu goxotasuna geure etxe txokora. Sua, taloak, babarruna eta gaztainak, ze ederrak! Arrazoi duk, neguan, negu portatzen baduk behintzat, gustuko izaten diat epelean goxo egotea, oinak bero, burua hotz eta sabela aseta. Elurretan oinez ibiltzea atsegin diat; ez, ordea, autoan. Urtean bitan zapata handiak, eskiak, jantzi eta irristaka ibiltzen ere gozatzen diat. Irakurtzea, idaztea, kontu kontari aritzea… Adiskide onen aldamenean, telebista beharrik ez zagok. Zoriontasuna, Euskal Herri berdeko negu beltzean.

Baina, baina, baina… hik esan bezala, berotasuna, goxotasuna, jana, oinarrizko gauzak falta dituztenak eta eskean dabiltzanak inguruan dizkiagu. Diferentzia handiak zaudek gure artean, pobreak oso pobre, aberatsak oso aberats.

Elkartasunean hezitakoak gaituk euskaldunok, elkartasuna eta laguntza gure heziketan oinarrizkoak izan dizkiagu lehen eta, oraindik ere, maila apaldu badugu ere, uste diat, jarraitzen dugula ikasitako bidetik. Elkartasuna, laguntza. Horiei esker iristen gaituk mun-

bat

Joxepa Madariaga

duko hainbat herritara eta herritarrengana (lurrikara non, eskola falta non, osasungintzan hutsunea non, gu han); eta gertuago, hemen bertan, zenbat proiektu ez dizkiagu sortzen, mantentzen eta indartzen, geure ahalegintxo, hondar aletxoei esker? Horra hor Ikastolak, euskaltegiak, egunkariak, presoak eta gaixoak dituzten familiak… Soldata dugunok, zorteko gu! Ohituta gaudek laguntzetara bideratzen jasotzen dugunetik zati bat. Gehiago egin beharko genikek, baina egiten duguna ez duk ahuntzaren gauerdiko eztula!

06 GOIBERRI

GAZTEAK

ÂŤPintura inpresionista da nirea, azkarra eta freskoaÂť Haurra zenetik gustatu zaio margotzea Ane Urzelairi (Legazpi, 2003); kolorepaletarekin erraztasuna izan du beti.

Josune Zarandona Legazpi Haurra zela koloreztatzeko liburuak margotzen aritzen zela oroitzen du Ane Urzelaik. Margotzeko zaletasuna haziz joan zaio urteak egin ahala, eta ez dio inoiz marrazteari utzi. Amaren jaiotetxea, Mirandaola baserria, horren erakusgarri da, sukaldeko paretak Urzelairen margoez apainduta baitaude, erakusketa baten gisan. Bere talentua ez da nolanahikoa, marrazketa lehiaketa ugaritan lehendabiziko sari ugari irabazi baititu azken urteetan.

Beti gustatu izan zaizu marraztea, ezta?

Bai, haurra nintzenetik. Legazpiko Arkatza marrazki eskolan izena eman nuen 7 edo 8 urterekin. Margoekin hasi nintzen, gero pasteletara pasa nintzen.

Akuarela pixka bat ere egin nuen, baina orain, batez ere, akrilikoarekin eta olio-pinturarekin aritzen naiz.

Zein duzu gustukoen marrazterako orduan?

Marrazki normal bat egiteko olioa dut nahiago, adibidez klasean margotzeko. Lehiaketa baterako berriz, akrilikoa, errazago sikatzen da eta akatsen bat egin ez gero, konpontzeko aukera gehiago ematen dituelako.

JOSUNE ZARANDONA

Babeslea

Nola definituko zenuke zure estiloa?

Pintura inpresionista egiten dut, freskoa eta azkarra. Esan daiteke nire lanak ez daudela oso landuta, unean ateratzen zaidanaren isla izaten dira, denbora gutxian margotutakoak.

Zer gustatzen zaizu batez ere margotzea?

Batez ere paisaiak margotzea gustatzen zait, naturarekin zerikusia dutenak. Etxeak, eraikuntzak-eta gutxiago. Erretratuak egin zalea ere ez naiz. Oraintxe nabil bat margotzen eskolan, baina ez daukat pazientziarik.

Erretratu bat margotzerakoan arreta gehiago jarri behar zaie xehetasunei, eta gainera, ni ez nago ohituta pintzel txikiekin aritzen.

Zure lanen beste ezaugarrietako bat kolorea da ezta?

Bai asko gustatzen zait koloreak erabiltzea. Gainera, beti izan dut erraztasuna kolore-paletarekin, ondo moldatzen naiz koloreak erabiltzerako orduan.

Hainbat lehiaketa irabazi dituzu azken urteetan.

Bai. Aurten Tamayok antolatutako hiru lehiaketa irabazi ditut: Donostiako Gipuzkoa plazan, Chillida Lekun eta portuan. Baita Aramaioko pintura lehiaketa ere. OĂąatin, herriko eta Arantzazuko lehiaketak ere irabaziak ditut, baita Beasaingoa ere, besteak beste.

Gustuko dituzu?

Bai, batez ere aukera ematen didalako kalera atera eta bertan ikusitakoa margotzeko.

Klasean argazki batean ikusitakoarekin inspiratzen naiz margotzerako orduan. Gainera, gainontzeko parte hartzaileek egiten dutena ikusiz ikasteko ere balio izaten dit.

Etorkizunean margotzen jarraitzea gustatuko litzaizuke?

Bai. Arte Ederrak ikastea gustatuko litzaidake, eta ahal izango banu honetatik bizitzea ere bai.

Ez da erraza, egiten duzuna ona izanda ere, zaila baita mundu honetan leku bat egitea.

GOIBERRI 07

MOTZEAN

Ordizia MoTown kanpainan, Movember mugimenduarekin bat egin duten talde, norbanako, tabernari eta ile-apaintzaile batzuk. ORDIZIAMOTOWN

Azaroan, biba biboteak Gizonezkoek sarrien jasaten duten prostatako minbiziaren aurka kontzientzia piztu eta ikerkuntza laguntzeko, Ordizia MoTown ekimena abian da, Ordizian.

Movember mugimenduaren barruan, atxikimenduak eta sosak jasoko dituzte.

Aimar Maiz Ordizia Azaroa, bibotea hazten uzteko aroa da. Batik bat Ordizian, eta hedaduraz Goierri osoan. Movember mugimenduaren ikurra da bibotea, eta gizonezkoek jasaten duten minbizi mota ohikoena, prostatakoa, saihesteko ahalegina du itaurreko.

Azaroan zehar, bibotea uztea

da kanpainarekin bat egiteko adierazle bat. Eta sosak biltzea, ikerkuntzan aurrera egiteko.

Ordizian hainbat pertsonak, eragilek eta elkartek bat egin dute . Errugbiko Ordiziaren lehen taldeko jokalariek, esaterako. Iker Irribarria pilotari aramarrak elastiko sinatua oparitu du, saldu eta dirua ateratzeko.

Ordiziako hainbat tokitan, gainera, bibotea txukuntzeko boluntarioak prest izango dira.

Iaz, estatuko 4. onena Iaz, Ordizian 8.123 euro bildu zituzten Ordizia MoTown kanpainan, Nick Knight ingelesak mugitua. Espainiako estatuko laugarren onena izan zen, jasotako

diru kopuruz. Palibex (16.092 euro), Coolmunication (15.364) eta Chemours (8.421) soilik geratu ziren aurretik.

Azaroaren 18an Kantubibotea egingo dute, Santa Zezilian, Larrun Arri koruarekin. Azaroaren 22-23an pintxopotea, eta 26an haur jolasak eta musika, 17:00etan, Plaza Nagusian.

08 GOIBERRI

ASTEKO GAIA

Bertako robotak Gogoa enpresak Europako lehen exoeskeletoa egin du. Ibili ezin direnei ibiltzen lagunduko die.

Asier Zaldua Urretxu Hank robot baten izena da. Robota dela eta zein izen duen ikusita, Amerikako Estatu Batuetakoa (AEB) dirudi, baina ez: goierritarra da. Hemen ere badakigu robotak egiten eta bere izenak euskal jatorria du gainera: Hank hanka hitzetik dator. Gutxitu fisikoei eta errehabilitazioa egin behar dutenei ibiltzen lagunduko diete.

Duela aste batzuk aurkeztu zuten. Europan egindako lehen exoeskeletoa da. Jantzi daitekeen robot bat da. Janzten duenak robotari aginduak ematen dizkio eta honek gaixoaren hankak martxan jartzen ditu.

Robot hau Goierri garaiak 2011n arlo soziosanitarioaren alde egindako apustuaren emaitza ikusgarriena da. Exoeskeletoak etorkizun handiko produktuak zirela ikusi zuten eta Japoniako enpresa batekin harremanetan jarri ziren. Japoniarrek hemen errehabilitazio zentro bat irekitzea nahi zuten.

Baita japoniarren produktuak Europan eta Hego Amerikan zabaltzeko kontzesioa lortu ere. Baina japoniarrek bete ezin ziren baldintzak jarri zituzten.

Azkenean, Gogoa enpresa sortu zuten eta exoeskeletoak hemen bertan egiten hasi ziren.

Carlos Fernandez enpresako zuzendariak azaldu du enpresa nola sortu zen. «RealiZe inge-

niaritza eta aholkularitza enpresako bazkidea naiz. Uggasa garapen agentziarekin lan egiten genuen arlo soziosanitarioa bultzatzeko, eta Bostoneko errehabilitazio zentro batean exoeskeleto bat ikusi genuen.

CSICek (Espainiako ikerketa zientifiko zentroak) egindakoa zela esan ziguten eta beraiekin harremanetan jarri ginen. Hala, hitzarmen bat sinatu genuen.

Goierri garaiko norbaitek exoeskeletoak ekoizteko aukera sortu zen eta, inor animatzen ez zenez, guk geuk heldu genion erronkari».

Enpresen inplikazioa Ordutik, prototipoa prezio egokian merkaturatu daitekeen produktua bilakatzeko lan egin dute. Gainera, Goierri garaiko hainbat enpresa inplikatu dituzte. «Gure poltsikotik diru asko jarri dugu. Bestalde, merkaturatzeko produktuak dituzten enpresei laguntzeko Europako programa batera aurkeztu ginen eta gure proiektua onartu zuten. 270etik 15 bakarrik onartu zituzten».

Exoeskeletoek etorkizuna dutela uste du. «Aitzindariak gara, baina ikerketa guztiek merkatua dagoela diote. Izan ere, biztanleria zahartzen ari da, eta geroz eta iktus gehiago daude. Milioika bezero potentzial egongo dira, baina orain-

dik ez dago eskaerarik», azaldu du Fernandezek.

Munduko beste toki batzuetan exoeskeletoak saltzen hasi dira dagoeneko. «Gogoa Europako lehen exoeskeleto ekoizlea da. Beste herrialde batzuetan prototipoak garatzen ari dira oraindik. Gure lehiakideak AEBn eta Japonian daude. AEBetako armadak diru asko jarri du exoeskeletoak garatzeko, hauen laguntzarekin soldaduek bizkarrean 150 kiloko pisua eraman baitezakete edo 100 kilometro egin ia nekatu gabe. Armadatik mundu zibilera pasa dira. Dagoeneko lau enpresak ekoizten dituzte exoeskeletoak. Urtean 65 bat saltzen dituzte, baina burtsan kotizatzen dute jada. Japoniako enpresak ez ditu exoeskeletoak saltzen, alokatu baizik. Honek ere burtsan kotizatzen du eta 2.000 milioi dolarreko balioa du Tokioko burtsan. Han 1.000 exoeskeleto inguru daude».

AEBko armadakoek exoeskeletoak erabiltzen dituzte pisu gehiago garraiatzeko Hank-ek 60.000 euro balio du, baina asko ekoiztea eta 20.000 eurotara jaistea espero dute

GOIBERRI 09

ASTEKO GAIA

Gogoa enpresako Carlos Fernandez, Iker Mariñelarena eta Elene Santos, Hank exoeskeletoarekin. ASIER ZALDUA

Goierriko exoeskeletoa guztietan arinena da, eta aldapak eta eskailerak igotzeko balio duen bakarra da. 60.000 euro balio du, baina etorkizunean exoeskeleto asko ekoiztea eta prezioa 20.000 eurotara jaistea espero dute.

Gogoak lau egin ditu jada.

Bat Urretxun dago, gutxitu fisikoen eta ospitaleen eskura, proba dezaten. Nafarroako Adacen elkarteak bat erosi du eta Aita Menni ospitalea beste baten erosketa negoziatzen ari da. Hank-en estatu mailako aurkezpena abenduaren 1ean izango da, Iruñean.

Exoeskeletoen eskutik lanpostu berriak sor daitezke Goierri garaian. Egunen batean robot asko ekoizten badira, muntaketa lana egiteko jendea beharko da. Gainera, pieza batzuk bertako enpresek egiten dituzte.

Bi langile gazte Gogoan, berriz, hiru lagunek lan egiten dute jada. Fernandezekin batera, bi ingeniari gazte ari dira: Ibarrako Elene Santos eta Errenteriako Iker Mariñelarena.

Biek Mondragon Unibertsitatean ikasi zuten. Santosek Diseinu Industriala ikasi zuen eta Mariñelarenak Biomedikuntza.

Biak oso gustura daude. «Ez nekien exoeskeleto bat zer zen, baina pixkanaka mundu honetan murgiltzen ari naiz eta egunero zer edo zer ikasten dut», dio Santosek.

Mariñelarenak, biomedikua izanik, bazuen exoeskeletoen berri. «Exoeskeletoak muntatzen lan egin behar nuela esan zidatenean, sekulako poza hartu nuen. Aukera bikaina da». Ea azkenaldi honetan albiste onen faltan dagoen Goierri garaiarentzat ere aukera ona suertatzen den.

10 GOIBERRI

ELKARRIZKETA

Sarah J. Turtle Itzultzailea

«Euskal Herrira iristean euskara misteriotsua iruditu zitzaidan» Miriam Luki Ezkio Sarah J. Turtle (Croydon, Inglaterra, 1952) Ezkioko muino batean bizi da. Itzultzailea da.

Egunero ateratzen da paseatzera. Etxean lan egiten du. Tea, azukrerik gabe, esne laino batekin edaten du. Ez zaio batere gustatzen txakurrak kate motzean lotuta ikustea. 1975etik bizi da Euskal Herrian.

Euskadi Saria Iñaki Mendigurenekin batera jaso zuen 2013an. Mendiguren itzultzailea da, eta Turtlen senarra. Euskara eta ingelesa gurutzatzen dira beraien arteko hitzetan.

Aspaldi aukeratu zenuen hizkuntzekin lan egitea.

Filologia alemana eta espainola ikasi nituen. Inglaterran Bradfordeko Unibertsitatera joan nintzen, han itzulpengintzak pisu gehiago zeukalako.

Hizkuntza bakoitzak bere soinua dauka. Alemana, erdoilduta daukat, baina daukan doinua asko gustatzen zait.

Baliteke nire zaletasuna nola gaitasuna aitarengandik jaso izana. Gure aitak, atzerrira egin genituen bidaietan, hizkuntzaren kontua prestatzen zuen eta aurrez diosalak nahiz oinarrizko esaldiak ikasten zituen grezieraz edo italieraz.

Egingo zenuke zure hizkuntzen inbentarioa?

Nire ama hizkuntza ingelesa da

eta interesagatik edo hobby gisa irakurtzen dudanean ingelesez irakurtzen dut. Unibertsitatean hasi aurretik Alemaniara joan nintzen bizitzera urtebetez; ingelesa eta alemana familia berekoak dira eta ahoskatzeko errazago egiten zait, biek hamabi silaba dituzte.

Gaztelaniak bost bakarrik ditu eta euskarak ere bai; batzuetan zaila egiten zait asmatzea! R hizkia ondo ahoskatzea ere ez da gauza erraza. Frantsesa eskolan ikasi genuen eta gutxi asko moldatzen naiz. Gure eskolako irakasle batek dezente landu zuen frantsesezko ahoskera; hainbesteraino, ezen pastela nola esaten den galdetuta, nik gâteau ingeles doinuarekin erantzun, eta ongi eginak laudatu baino nire azentua gutxietsi zuela. Latina ere, eskolan...

Eta euskara...

Bai, euskara niretzat hautu logiko bat izan zen. Euskaldun batekin bizi nintzen Euskal Herrian eta gainera hizkuntza isolatua, misteriotsua iruditu zitzaidan. Oso hizkuntza zaila da.

Zailena. Nik, horrenbestez, presarik gabe ikasi nuen. Esaldi laburrekin hasi nintzen, eta gero, poliki-poliki, luzatu nituen. Zer edo zer esateko euskarazko hitzak banituen euskarazkoak erabiltzen nituen, eta aurrera egin ezinda geratzen banin-

tzen, gaztelaniazko hitza erabiltzen nuen. Metodoak funtzionatu zidan.

Gogoan dut Iñakiren familiaren baserrian, 1980ko hamarkadan, telefonoa jarri zuteneko pasarte bat; oso berandu iritsi zen telefonoa baserrietara. Nik Inglaterratik deitu, eta bai hitza behin eta berriro errepikatzen ari nintzela, gure aitak harrituta begiratzen zidan. Ingelesez agur esateko hitzak euskarazko bai horren antzeko doinua dauka eta aita aho bete hortz zegoen horrenbeste aldiz agur esan, eta telefonoa eskegitzen ez nuelako.

Zein hizkuntzatan pentsatzen duzu?

Testuinguruaren arabera. Txikitako zerbait gogoratzen badut ingelesez, Alemaniako lagunarekin akordatzen banaiz alemanez, Iñakirekin bada euskaraz. Amestu, antzera.

Irakaslea ere izan zara luzaroan eta badaukazu hizkuntzak irakasteko moduen gaineko kezka.

Hemen haurrak hizkuntzak ikasten goiz jartzeko joera dago. Ni ez naiz aditua, baina 22 urtez ingelesa erakutsi dut eta ume-umetan hasitakoek, ahoskera hobea duten arren, bigarren hezkuntzara iristean ez dakite esaldi oso bat josten.

Zerbaitek ez du funtzionatzen.

Eskandinavian beranduago hasten dira, norberak ama hizkuntza barneratuta duenean.

Hemen asko aurreratu da, baina materiala egokitu beharra dago. Ikastolen Elkarteak material berria prestatu du, nik zuzenketak egin ditut. Materiala ona da, eskolara joateko gogoa sortzen dizuna. Irakasleentzat ere ongi prestatu dute.

Zer itzultzen duzu?

Dagoeneko ez ditut lan luzeak hartzen. Aukeratu egiten ditut lanak, eta hori pribilegioa da.

Antzeko lanak direnean gorde egiten ditugu eta programa batek alferrikako lanik ez egiten laguntzen digu. Bestelako lan interesgarriak ere etortzen dira, espero gabe.

Adibidez, Nader Koochakirekin lankidetza sortu, eta bere proiektu batean parte hartu dugu. Astigarretan bizi da, aita kurdu-iraniarra du, eta ama donostiarra. Koochakik ardien txintxarriek egiten dituzten doinu ezberdinak jaso ditu eta bakoitzari buruz fitxa bat idatzi du.

Fitxak ingelesera itzuli ditut.

Orain zer ari zara itzultzen?

David Azurzak eta Koldo Izagirrek Altzoko Handiari buruzko opera bat egin dute umeentzat.

Izagirrek libretoa idatzi du eta Azurzak musika jarri dio. Ingelesera ekartzeko niregana jo zuten. Lan zaila da, ezin baitira

GOIBERRI 11

ELKARRIZKETA

rria eta GOIERRIKO HITZA irakurtzen ditugu.

testuak besterik gabe itzuli, musikari egokitu behar zaizkio.

Azkenean gaia hartu eta ondoren datorrena asmatu egin dut neurri batean. Udan musikariekin elkartu ginen; IĂąaki testuak zuzentzen ibili da eta gainean landu ditut. Emaitza ona izateko jatorrian ingelesez idatzita balego bezala irakurri behar da. Lan zaila da.

Ni ez naiz batere kreatiboa.

Txikitan, eskolan, poemak-edo idatzi behar zirenean aitak idazten zizkidan.

Orain konturatzen naiz horrekin, urteekin.

Gustura bizi zara hemen?

Bai, hemen ondo bizi gara. Kanpotik etortzen direnak konturatzen dira, Inglaterrako toki batzuetan baino bizimodu hobea dago hemen.

Baina zu ingelesa zara.

Bai, jakina. Nik hizkuntzak ikasi nituenean banekien litekeena zela atzerrira bizitzera joatea.

Bestela Inglaterran geratu, eta akaso hizkuntza atzerritarrak erakutsi? Gure familian natural hartu zuten ni joatea. Gure kulturan mugikortasuna hemen baino ohikoagoa izan da.

Brexita?

Apirilean Britainia Handian Europan geratzeari ezezkoa eman ziotenean desastrea izan zen; desastrea aurretik, bitartean eta ondoren. Kontua horrenbesteraino korapilatu da, hango politikariek ez dutela askatzen asmatuko. Prozesu luzea izango delakoan nago, agian nik ez dut amaituta ikusiko.

Nolakoa zen zure familia?

Lau anaia-arreben artean gazteena eta neska bakarra naiz. Aita kulturzalea eta ingeniaria. Ama administraria.

Gure etxean 17 urte betetzean guztioi oparitu zizkiguten gida baimena ateratzeko klaseak.

Gure etxean ez zen anaien eta nire arteko ezberdintasunik egon, berdintasuna egon zen eta garai hartan ez zen ohikoena. Zorte handia izan nuen.

Euskara eta euskal kulturaren gaineko kezka ere baduzu.

Euskara eta euskal kultura desagertuko balira sekulako galera litzateke. Euskal Herria independente balitz ona litzateke, aukera gehiago leudeke bertakoa aukeratu eta erabakiak bertan hartzeko. Hala ere, globalizazioarekin ez da batere erraza izango.

Ezkio komunitate txiki bat da.

Aukera ematen dizu jendea ezagutzeko. Bizitza soziala egiten dugu elkartean eta abesbatzan. Kultur elkartearekin txangoak-eta egiten ditugu; ongi pasatzen dugu. Gure koruaren zuzendaria, Xabier Barriola, ikaragarri ona da, daukagun gutxia ateratzeko gauza da.

Jubilatzekoa zara datorren urtean. Planik?

Ezkio eta Itsaso bananduko dira. Ba al duzu iritzirik?

Zaila da ulertzea. Eskoziak galdeketa egin behar zuela ulertu nuen, baina hemen ez diot zentzurik aurkitzen.

Nondik jasotzen duzu munduaren berri?

BBC ikusten dugu ingelesez entzuteko, han zer gertatzen den jakiteko eta hangoen gertaeren irakurketen berri izateko. Euskadi irratia entzuten dugu. Be-

MIKEL ALBISU

Lanean jarraituko dut, baina poliki-poliki lan gutxiago eginez.

Abesbatzan arituko naiz eta Ezkioko zein Itsasoko hiletetan kantatuko dugu, zeinen jendetsuak diren hemengo hiletak!

Igeri egingo dut, egunero berrogei minutuko pasioak, noizbehinka Inglaterrara joan...

12 GOIBERRI

INTERNET

saretik PuntuEus, puntu bat gorago uskarak eta euskal kulturak Internet sarean duten presentzia indartu eta nortasun propioa eraikitzeko asmotan sortu zuten Puntueus Fundazioa, eta apenas bi urteko epean, 6.000 webgunek baino gehiagok erabiltzen dute .eus domeinua.

Gainerako domeinuak bataz beste %7 jaisten ari diren garaian, %18ko hazkundea izan du azken bederatzi hilabeteetan. Dagoeneko, Araban, Bizkaian, Gipuzkoan, Nafarroan eta Ipar Euskal Herrian dauden 245.000 titularretatik %3 dira domeinu horien jabeak.

Abenduan beteko dira bi urte aurreneko .eus domeinuak martxan jarri zirenetik. Aurreneko kolpe hartan, hainbat era-

Sarean ikusia

E

Olentzerori gutuna PuntuEus Fundazioaren zuzendaritza taldea. PUNTUEUS kunde publiko eta pribatu, kultur elkarte eta komunikabide –tartean H ITZA – izan ziren proiektuaren aitzindariak. Geroztik ordea, dozenaka webgune sortu dira. Egun, enpresak dira gehiengoa, %34ko erabilera kuotarekin. Horien atzetik daude instituzioak (%19), eus-

kara eta kultur esparrukoak (%15), hezkuntza arlokoak (%8) eta norbanakoak (%6).

Zerbitzuaren kalitatea ere bereziki zaintzen du PuntuEus fundazioak, eta Interneteko domeinu berrien artean, mundu mailako rankingean laugarrena da arlo horretan.

Eguberriak gainean ditugu, eta dagoeneko haurrak hasita daude Olentzerori zer opari eskatu nahi dioten pentsatzen. Olentzero ere garai berrietara egokitu da, eta orain, sakelakoaren bidez ere jasotzen ditu gutunak, Asoma etxeak garatu duen doako aplikazio berri bati esker. asoma.es

Klik

Euskal abizenen Bideo-deiak hiztegia osatzeko egiteko aukera proiektua APPan WhatsAppekin Euskaldunok garrantzia berezia ematen diegu gure abizenei, eta asko dira horien jatorriaren bila mendetan atzera jotzen dutenak ere. Azkue Fundazioak, euskal abizenen bilduma osatu nahi du; «abizenen hiztegi zabala» egiteaz gain, esanahia, jatorria edota genealogia aztertzeko aplikazio bat ere jarri dute martxan. Android eta Iphone gailuetarako erabilgarri dago eta doan deskargatu daiteke. azkuefundazioa.eus

WhatsApp mezularitza zerbitzuak testuak eta irudiak elkarbanatzeko aukeraz gain, aspalditik eskaintzen du telefono deiak egiteko aukera ere. Orain, pauso bat aurrera eman eta bideo-deiak eskaintzen hasiko dira. WhatsAppek jakinarazi duenez, modu mailakatuan hasiko dira zerbitzua eskaintzen; helburua, «milioi bat erabiltzailek baino gehiagok bideo deiak» egiteko aukera izatea da. web.whatsapp.com

GOIBERRI 13

MOTZEAN

Itsua, soinuaren maisua Ormaiztegiko zubia bezain ospetsua izan zen Jose Francisco Berasategi Lasa, ‘Ormaiztegiko itsua’. Bidaiarien trenak iristen zirenean esku soinua jotzen zien, geltokian. 17 urterekin, kareak erre zion ikusmena; ez negoziorako bista.

Aimar Maiz Ormaiztegi Trenak hainbat aldaketa ekarri zituen, duela 150 urte, Ormaiztegira. Paisaiaren parte ezin banatuzko bihurtu den zubia, bat.

Baina baita turismoa ere, herriko bainuetxea —zubi azpian zegoen— trenaren komunikazio ahalmenak indartu zuelako.

Eta ormaiztegiarren negozio aukerak ere handitu zituen.

Jose Francisco Berasategi Lasa (Ormaiztegi, 1858 – 1931) da horren adibide. Ormaiztegiko itsua ospetsu izan zen XIX. eta XX. mendeen kulunkan.

Esku soinua jotzen zuen tren geltokian, bidaiarien trenak ailegatu orduko. Entretenimendu bitxia zen, bidaia luze eta neketsuan aho gozagarri estimatua.

Bizia izan zen, txikitatik, Prantxisko —hala deitzen zioten—. Mekola baserrian jaioa, 14 urte zituela piztu zen III. Karlista gerra (1872-1876), eta aitaren ordezko soldadu joan behar izan zuen. Kapitain baten laguntzaile izendatu zuten.

Hargintzan bista galdua Hargina zen Berasategiren aita, eta berak ere laguntzen zion. 17 urterekin, letxera prestatzen ari zela, kare biziari ura bota zionean, irakin eta aurpegia erdiz erdi harrapatu zion. Itsutu egin zen, eta ondoan zegoen arrebari ere kaltetu zion ikusmena.

Itsutasunak beste lan batzuetarako ezindu zuenean, musikari ekin zion. Ahoko soinua, flauta, txilibitua eta dultzaina jotzen ikasi zuen, eta erakusle ere aritu zen beste batzuentzat. Elizan jotzen zuen, egun seinalatuetan, eta apaizak eskupekoa ematen zion.

Geroxeago ireki zuten trenbide alboan Ormaiztegiko geltokia, 1889an. Soinua hartu, eta bidaiari trenen orduan igotzen zen itsua. 1890 aldera hasi zen.

Erreginaren eskupekoa Garai hartan egunean bi edo hiru tren pasatzen ziren, bidaiarienak. Zubipeko Etxaluze etxean bizi zen Berasategi, Anasta-

Jose Francisco Berasategi Lasa, Ormaiztegiko itsua. ‘ORMAIZTEGI 1860-1970’ LIBURUTIK

sia Telleria astigarretar andrearekin eta lau seme-alabarekin.

Espartingileak ziren, apretak egiten zituzten. Baita aulkien zumezko estalkiak ere.

Zubi azpiko bidexkatik gora, edo 1922an errepidea zabaldu zutenean handik, geltokian ohiko irudi eta soinu bihurtu zen itsua. «Portugesak pasatzen baziren, beren martxa joko zien; frantsesei Marsellesa . Maria Cristina erregina bazen, berriz, Martxa Erreala. Erreginak, gainera, Donostiara etortzen zen bakoitzean, bost pezeta ematen omen zion. Diru asko garai

hartarako», idatzi zuten Garbiñe eta Elisabet Ezkurdia ahizpek Goierritarra -n, 1990eko udan. Xabier Irizarrek eta Zeles Otamendik Ormaiztegi 18601970 lanean berritu dute.

Bidaiariek ere txanponak botatzen zizkioten, eta alaba batek jasotzen zizkion. Rafael Pikabea kazetariak Ormaiztegiko itsuaren aipamen zabala egin zuen 1914ko Album grafico-

descriptivo del Pais vascongado lanean. Argazkitan ere jaso zuen, geltokiko kantinaren ondoan. 1915etik 1930era Antonio Antiak eduki zuen taberna.

Itxune taberna, Ormaiztegiko itsuaren oroimenean raindik geratzen dira Ormaiztegin Jose Francisco Berasategi itsuari buruzko testigantzak. Berriki, Zumalakarregi Museoak ekitaldi batean gogoratu du.

Soinu jotzailea bizi izan zen etxeak ere haren oroimen historikoa bizirik mantendu du.

Berasategik 1894an erosi zuen Etxaluze etxearen zati bat, eskuin aldekoa, bi mila pezetaren truke. Orduantxe hasi zen famatu egiten, geltokiko soinu joaldiekin. 1931n hil zen itsua, eta 1980an haren oinordekoei erosi zien etxea Agustin Galabidek. Bi urte geroago Itxune pub taberna zabaldu zuen (itsu-enetik eratorria), itsua oroituz.

O

14 GOIBERRI

ERREPORTAJEA

Axun Goikoetxea eta Migel Angel Amenabarro, erdian, eta alde banatan Manex eta Zelai seme-alabak. ARIANE VIERBÜCHER

Etxe bereko odola Legorretako Amenabarro-Goikoetxea familiako lau kideak odol-emaileak dira. 264 ateraldi dituzte pilatuta.

A. Vierbücher Legorreta Odola ematea ekintza librea, borondatezkoa, doakoa, anonimoa, elkartasunezkoa eta arduratsua da. Librea, norberak erabakitzen duelako ematea.

Borondatezkoa, norberak erabakitzen duelako noiz eman, jakinik dohaintza beti izango dela baliagarria. Doakoa, ordainez ez delako dirurik jasoko, ekintza on bat gauzatzeak ematen duen poztasuna bakarrik. Odola ezin daiteke tratatu merkantzia bat balitz bezala, eta ez du inoiz izan behar salmentako edo dirua irabazteko objektu. Anonimoa, ez delako jakingo nor baliatuko den egindako dohaintzaz, baina bai premia daukan gizakiren batek hartuko duela. Elkartasunez-

koa, dohaintza horri esker, beste komunikazio eta elkartasun era bat ezartzen delako gizakien artean. Eta arduratsua, erantzukizunezko ekintza bat delako.

Axun Goikoetxea eta Migel Angel Amenabarro senaremazteak dira eta Legorretan bizi dira. Orain dela 42 urte hasi ziren odola ematen Legorretan bertan. «1974an etorri ziren lehenengo aldiz Legorretara odol ateratzeak egitera, eta orduan hasi nintzen odola ematen», argitu du Goikoetxeak. «Haiek etorriko ez balira, agian ez ginateke hasiko odola ematen» gehitu du Amenabarrok. Angel, Axun baino bi hilabete beranduago hasi zen.

Are gehiago, Manex eta Zelai,

GOIBERRI 15

ERREPORTAJEA

Axun eta Migel Angelen semealabak dira eta haiek ere odola ematen dute aspalditik. Unibertsitate garaian hasi zen Manex, «Arrasaten ikasten hasi» zenean.«Oso prozesu naturala izan zen guretzat», argitu du alabak. «Gurasoak beti ikusi izan ditugu odola ematen, hortaz ez da harritzekoa gu ere odol emaileak izatea», gehitu du. «18 urte beteta» hasi zen Zelai ere odola ematen. Anaia bezala, unibertsiatetan hasi zenean eman zuen odola lehenengo aldiz.

Amenabarro-Goikoetxea familia, odol-emaile finak izan dira urte hauetan guztietan.

Gutxitan egin dute kale, eta horregatik, urrian, Goierriko odol emaileek Olaberrian egin zuten festan, domina jaso zuten Axunek, Manexek eta Zelaik. 25 odol emate baino gehiago egiteagatik jaso zuten domina seme-alabek. Amak, berriz, odol ematen hasi zenetik 100 ateraldi baino gehiago egin ditu eta horregatik, intsignia berezia jaso zuen. Senarrak, joan den urtean jaso zuen errekonozimendu hori. Familiako lauren artean kalkulua egin, eta odola ematen hasi zirenetik 132 bat litro eman dituzte.

Ematearen garrantzia Odola ezin da fabrikatu, hortaz, behar duenak, norbaitek eman duelako eskuratu dezake.

«Jendea batzuetan ahaztu egi-

20.000 bazkidetara heltzea da Gipuzkoako Odol Emaileen erronka ipuzkoako Odol Emaileen Elkartea 1964ean sortu zen.

Egun, 72 ordezkaritza ditu eta odola emateko sustapen lanetan ari diren 400dik gora laguntzaile. Elkartea sortu zen garai hartan, odola behar zutenek erosi edo gertukoek ematea lortu behar zuten. Gipuzkoan, lanera etorritako kanpoko jende asko zegoen, eta gertuan, ez zuten odolik emateko seniderik edo lagunik.

Hori horrela izanda, eta zegoen odol beharragatik, erizain talde bat hasi zen gaixoei eta behar zutenei odola ematen. Beharrak asetzeko ez zen nahikoa ordea, eta erizain haiek, inguruan zuten jendea odol emaile egitera animatu zuten, eta baita lortu ere. Pixkanaka-pixkanaka, jende gehiago batu zitzaien, elkartea sortu zuten arte. 1964koa da lehenengo akta. Eskuratzen zen odola tuberkulosiaren aurkako ospitalarentzat izatea izan zen elkarte bezala hartutako lehenengo erabakia. Gipuzkoa mailan gaixo gehien biltzen zituen ospitalea zen hura.

Gaur-gaurkoz, Gipuzkoan 18.000 odol emaile daude. Sabin Urzelai Gipuzkoako Odol Emaileen Elkarteko presidentearen arabera, «20.000ra heltzea nahiko» lukete. Bakoitzak, odola, urtean behin edo bitan emango balu, «31.000 odol emate lortuko» lituzkete. Gipuzkoak, urte oso batean dituen beharrak asebetetzeko nahikoa litzateke. Gainera, odol emaile kopuru horrekin, edozein urgentzia sortuz gero ere, odol beharra asetuta egongo litzateke.

Kopuru horietara heltzeko, emaile bakoitzak, urtean eman dezakeen guztietan eman beharko luke (3 aldiz emakumezkoek eta 4 aldiz gizonezkoek).

Gipuzkoako odol bankuaren egoera «nahiko ona» dela dio Urzelaik. Aspaldi odola ematen hasi zen jendeak, «ematen jarraitzen» duela esaten du Gipuzkoako Odol Emaileen presidenteak eta «pixkanaka, elkartean jende gazte berria sartzen ari» dela. Emaileen adinari dagokionez, 18 eta 25 urte bitarteko emaileen proportzioa, gainontzeko adin tarteetekin alderatuta, bikoitza da. Gipuzkoako Odol Emaileen Elkarteak «30 urte ingurura heltzean, batzuk odol emateari utzi egiten» diotela sumatu du, baina hala ere, urteetara «berriz ere» bueltatzen direla ohartu dira, «35-40 urtera heltzean, hain zuzen ere» . Elkartearen erronketako bat, «adin horretan dagoen jendeak odol emateari ez uztea» da eta hori horrela izateko «lanean» ari dira.

G

ten da odola emateak duen garrantziaz», adierazi du Axun Goikoetxeak. «Edozeini odola jasotzeko eskubidea duen galdetzen badiot, mundu guztiak baietz erantzuten du. Eta odol hori nola eskuratuko duten galdetzerakoan, orduan konturatzen da jendea zein garrantzitsua den odola ematea» erantsi du. «Jende guztiak uste du behar izanez gero jasotzeko eskubidea duela, baina oso jende gutxik pentsatzen du eman eman egin behar dela, ondoren guztiok jaso ahal izateko» nabarmendu du Migel Angel Amenabarrok.

Legorretako elkartea Legorretako odol emaileen elkartea 1974 urtean sortu zen eta egun, 180 bazkide ditu.

Axun eta Migel Angel elkarteko gidaritzan daude, orain urte batzuetatik hona. Urtean 3 ateraldi egiten dituzte, eta aldi bakoitzeko, jende berria dute odola ematen. Azkeneko aldian «sei pertsona berri» agertu zirela eta, «oso pozik» daude.

Legorretan, 100-110 bat pertsona joan ohi dira odol ematera.

Urteko hirugarren odol-ematea izan zen urrian, eta, urteko datu guztiak kontuan hartuta, 288 odol-emate izan dira, eta horietatik hamazazpi berriak. Legorretan duen biztanle kopuruarentzat –1.500 inguru–, Gipuzkoako batekoz bestetik dagoen herria da.

16 GOIBERRI

ORMAIZTEGI

San Andres festak Azaroak 18, ostirala:

Azaroak 20, igandea:

17:00: Umeen showa, Muxika egurastokian.

23:00: Kontzertuak gazteek antolatuta, txosnetan: Sukarra 37, Alerta Gorria eta Kao Etiliko.

12:00: Haurren danborrada.

16:30: Pilota eskolako partidak, Zubipe kiroldegian.

18:30: Goruntz taldearen saioa, Zubipe kiroldegian.

Azaroak 19, larunbata, Eleganteen eguna:

Azaroak 23, asteazkena:

Egun osoan zehar: Garaiko jokoak. Herriko denda, taberna eta zenbait lekutan XIX. mendeko dekoratuak. Garaiko autoen erakusketa. 108 Argazkilari Taldearen errekreazio historikoak eta kolodioi hezearekin egindako argazkiak.

12:30: Paseo elegantea, herrian zehar.

12:00-14:00: Pintxo eleganteen III. lehiaketa. Arana, Arantxa, Murua eta Txistu tabernek parte hartuko dute. Pintxoen osagai nagusia odolkia izango da.

14:30: Eleganteen bazkaria, gazte asanbladak antolatuta, herriko plazan.

Bazkalondoren: Bingo herrikoia.

18:00: Paperezko panpinak eta osagarriak egiteko tailerra eta karta jokoak, eliz atarian.

18:00: Txokolate beroa eta Eleganteen IV. bilkura.

23:30: Kontzertuak txosnetan: Alter Ego eta Guri5!.

16:00: Punttu txapelketa, jubilatuen elkartean.

Azaroak 24, osteguna: 16:00: Toka, bote eta igel txapelketak, jubilatuen elkartean.

Azaroak 25, ostirala:

ARKAITZ APALATEGI

16:00: Mus txapelketa, 8 erregeetara, jubilatuen elkartean.

16:15: Umeen kalejira, kiroldegitik herriko plazara.

Ondoren: Umeentzako merienda, Muxika egurastokian.

18:30: Ormaiztegiko dantza moderno eskolako ikasleen erakustaldia, Muxika egurastokian.

19:00: Ikurrina altxatzea, suzirien jaurtiketa eta zapia jartzea.

Ondoren: Buruhandiak eta Jundajo txaranga.

19:30: Umeentzako disko festa DJ Tirapurekin, Muxika egurastokian.

23:30: Kontertuak gazteek antolatuta, txosnetan: Gureran, Ziribuilo Sound eta Stepi Selektah.

GOIBERRI 17

ORMAIZTEGI

Azaroak 26, larunbata, Mozorro eguna: 12:00: Eskubaloi partida, Ormaiztegi - Urnieta, Zubipe kiroldegian.

12:00: Jundajo txaranga herrian zehar.

14:30: Mozorroturiko lagun taldeen bazkaria, Zubipe kiroldegian.

17:00: Zezentxoak eta poniak, 16 urtetik beherakoentzat, Zubipe kiroldegi kanpoaldean.

18:00: Mozorroturiko lagun taldeen jaitsiera Elektropatxaranga taldearekin.

20:00: Mozorro lehiaketako sari banaketa, Muxika egurastokian.

20:00-21:00 eta 23:00-02:00: Trakets taldearen kontzertua, Muxika egurastokian.

Azaroak 27, igandea, Odolki eguna: 11:00-14:00: Haurrentzako parkea, Zubipe kiroldegian.

11:00-14:00: Herriko plazan Or-

Azaroak 29, asteartea: 21:00: Helduen danborradako partaideen afaria, Zubipe kiroldegian.

23:00: Helduen danborrada.

Azaroak 30, asteazkena, Ander Deunaren eguna:

IĂ‘AKI GURRUTXAGA

maiztegiko 30. Odolki lehiaketa, XIX. Odolki osagaien azoka eta lehiaketa, Odolkia osagaitzak duten plateren XV. sukaldaritza lehiaketa. Busca Isusiri omenaldia bere jaiotzaren 100. urteurrenean, Ramon Roteta sukaldariarekin. Ane Mujika gozogileari

omenaldia, Juan Jose Lapitz gastronomoarekin 12:00: Ardo dastaketa, Zumalakarregi kaleko karpan.

Goiz osoan zehar: Artisau produktu gastronomikoen azoka.

19:00: Kantujira Bentazaharreko Mutiko Alaiak taldearekin.

Goizean: Txindata musika eskolako txistularien goiz eresia, herriko kaleetan zehar.

10:00-14:00: Haurrentzako parkea, Zubipe kiroldegian.

11:30: Urmaiz abesbatzak abesturiko meza.

12:00: Udalak eskainitako hamaiketakoa, Barduliarrak elkartearen laguntzarekin, plazan.

13:00: Herri kirol jaialdia Muxika egurastokian.

15:30-17:30: Haurrentzako parkea, Zubipe kiroldegian.

17:30: A Fuego Lento, Zumalakarregi kaleko karpan.

19:00: Demode Quartet taldearen kontzertua, Muxika egurastokian.

18 GOIBERRI

ORMAIZTEGI

Bi mende atzera, giro dotorean XIX. mendeko Eleganteen IV. Bilkura girotze asmoz, gastrokultura oinarri izan duen saio bat egin dute aurten. i. Gurrutxaga Ormaiztegi Dagoeneko urte batzu-batzutako ibilia badu ere –40 urte pasako historia– Ormaiztegiko Elegante Egunari bestelako kutsu bat eman behar zitzaiola erabaki zuen Zumalakarregi Museoak 2012. urtean. Elegante hitzaren adiera berritu, eta XIX. mendera itzultzeko proposamena egin zien herritarrei.

Biharko egunez, XIX. mendeko Eleganteen IV. Bilkura ospatuko dute Ormaiztegin, San Andres jaien atariko modura.

2013ko lehen ekinaldian XIX. mendeko burgesek soinean eraman ohi zituzten jantziak aurkeztu zituzten. 2014an photocall bat antolatu zuten, eta pintxo eleganteen lehiaketa ere jarri zuten abian. Iazko berrikuntza nagusia, berriz, eleganteen dantzaldia izan zen.

Ildo berari jarraituko dio aurten ere eleganteen festak. Garaiko jokoak egingo dituzte, herriko denda, taberna eta zenbait txoko XIX. mendeko dekoratuekin atonduko dituzte, eta auto klasikoak ikusteko eta

kalesan paseoak emateko aukera ere izango da. Lau tabernak parte hartuko dute aurten eguerdian hasiko den Pintxo Eleganteen III. Lehiaketan, odolkia osagai nagusi dela. Paseo Elegantea egingo dute 12:30ean dekoratutako eskaparateak bisitatuz, eta bazkaria 14:30ean eliz ondoko karpan.

Arratsaldean bingoa, tailerra eta txokolate jatea dute.

Sukaldean juntadizoa Aurtengo Eleganteen Eguna girotzeko, jardunaldi gastrokultural bat egin zuten azaroaren 12an Bardularriarrak elkartean.

Kuko jatetxeko Iker Markinez gidari zela, orain bi mendeko ohiko hiru jaki prestatu zituzten: zurrukutuna, olio gisatua eta Ezkurdiako fondako errezeta liburutik berreskuratutako kremazko bonbak. Saioak harrera bikaina izan zuen.

Ormaiztegiko XIX. mendeko Eleganteen III. Bilkuran iaz ateratako irudiak. ZUMALAKARREGI