Goiberri 237. zenbakia

Goierritarraren eta Otamotzen astekaria

237. zenbakia. 2017ko maiatzaren 19a

Garbiñe Aranburu LABeko idazkari nagusitarako hautagaia

«Langile klasearen berrosaketa dago gure ardatzen artean» 7-9

Olatz Larrea 3 Iritzia 4-5 GazteDitxa, Goierriko gazteen topalekua 6 Ekintzailetza, proiektuak egi bihurtzeko 10-11 Urretxu-Zumarraga Ikastolak 50 urte 12-13 Saretik 14

GOI B ERRI Garbiñe Aranburu legorretarra LABeko idazkari nagusi izendatuko dute. MIKEL ALBISU

02 GOIBERRI

PUBLIZITATEA

GOIBERRI 03

KATE MOTZEAn

Olatz Larrea Goieniz zineklub taldeko kidea

«Ikusle bezala hasi nintzen, eta gero egin nintzen zineklubeko kide» Josune Zarandona Beasain Olatz Larrea (Beasain, 1972) saltsa guztietako perrexila da.

Goieniz zineklub taldeko kidea da. Dioenez, filmak ikustera joaten hasi zen, eta orduan egin zuen zineklub taldeko kideekin harremana. «Gero laguntza eskatu zidaten eta zinema gustuko dudanez baiezkoa eman nien».

Ehunmilak proban ere ibili zen laguntzaile lanetan 2-3 urtetan. Orain, lagunak eta familiakoak animatzera eta laguntzera joaten da, «lo gutxi eginda askotan». Ostadar dantza taldean ere badabil, helduekin.

«Inauterietan kalean dantza egin genuen eta oso ondo pasa genuen».

Goierriko txoko bat.

Larraitzen Txindoki miresten.

Amets bat.

Zein zaletasun dituzu?

Pozik eta osasuntsu bizitzea.

Zinea, dantza eta lagunekin egotea.

Jaso duzun oparirik bereziena.

Liburu bat.

Zeri diozu beldurra?

Bizikleta bat.

Edozein, misteriozkoa bada.

Heriotzari.

Musika talde bat.

Zerk sortzen dizu irribarrea?

Amaral.

Marenen aurpegiak.

Abesti bat.

Amaralen Perdoname.

Janari bat.

Gorroto duzuna

Erreboiloa.

Edari bat.

Xarpoteko gin-tonic-a.

Oporretarako leku bat.

Baiona (Galizia).

«Beasainen biziko ez banintz, lagunak ditudan beste edozein lekutan biziko nintzateke»

Harrokeria.

Herriko alkate bazina...

Jendearen parte hartzea gehiago sustatuko nuke.

Beasainen biziko ez bazina?

Lagunak ditudan beste edozein lekutan.

JOSUNE ZARANDONA Diruz laguntzen duten erakundeak: Udalak: Altzaga, Arama, Ataun, Beasain, Itsasondo, Olaberria, Urretxu, Zerain, Segura eta Zumarraga

Argitaratzailea: Goierriko Hedabideak SL Zuzendaria: Iñaki Gurrutxaga Kudeatzailea: Josu Iñigo Koordinatzailea: Tere Madinabeitia

Diseinua eta banaketa:

GOI B ERRI

Bidera zerbitzuak. Berria Taldea Lege gordailua: SS-1638/2011

Egoitzak: Beasain:

Webgunea:

Oriamendi, 32. 20200.

Posta elektronikoa:

goiberri.eus

Urretxu:

goiberri@hitza.eus

Iparragirre, 11 (Kaletxiki). 20700.

Publizitatea:

Telefonoak: Beasain: 943-16 00 56 Urretxu: 943-72 34 08

Bezero arreta / harpidetzak:

607 530 424 – jizagirre@hitza.eus 902-82 02 01 – harpidetza@hitza.eus

04 GOIBERRI

IRITZIA

Nekane Gonzalez Itzultzailea

Ustel usaina ehinola film batean ikusi zuen Karlak, eta bere buruari zin egin zion noizbait berak ere gauza bera egingo zuela. Txundituta geratu zen mutil batek maitasun gutun bat idatzi, botila batean sartu, eta itsasora nola botatzen zuen ikusita; eta are gehiago, ekaitz eta olatu artean ozeanoak zeharkatu, eta munduaren beste puntara iristean, neska batek idatzitakoa begi distiratsuz irakurri zuenean.

Nerabezaroaren ametsetan igeri zebilenean, pausoa ematea erabaki zuen Karlak. Papera hartu, eta zeruari so geratu zen, higiezin. Ez zekien zehazki zer idatzi, baina konturatzerako, eskua dantzan zeukan, eta zirkinik egin gabe igaro zuen hurrengo ordubetea, jo eta su.

Bere esku zuri leunekin papera botilan sartu, ondo itxi, eta itsasora jaurti zuen, ingurumariko labar baten goiko aldetik.

Esku ez oso handi eta zikin batzuek jaso zuten botila. Hitz totelka eta bere kolkorako irakurri zituen nazioarteko hizkun-

B

tzan idatzita zeuden hitzak. « Munduko herritar ezezagun hori, ez dakit nor zaren, ez eta non zauden ere, baina elkar ezagutzea nahi nuke. Iaz, duela bi edo hiru urte izan balitz, esango nizuke hitzordua jar genezakeela oporraldietako gure 5 izarreko hotelean, baina aurten, aitaren enpresan gorabehera batzuk izan dira, eta ezingo omen gara hara joan. Beraz, ez dakit non elkar gaitezkeen.

Nire sakelako telefonoaren zenbakia emango nizuke, deitu nahiko bazenit, baina amak konfiskatu egin dit, lagun bati telefono bidezko jazarpena egin diotela-eta kirioak dantzan dabilelako emakumea.

Tira... nire osabak ere bere onetik ateratzen du. Nire osaba mundiala da, eta oso ondo pasatzen dut harekin. Etxeko lanak egiten laguntzen dit beti, gurasoak oso lanpetuta egon ohi direlako. Eta harekin joaten naiz zinemara, igerilekura, zoora... beharrezko sosak gurasoek jarrita, hori bai! Niri primerakoa iruditzen zait, baina aitak 'proletario zikin' deitzen dio. Berak jakingo du zergatik! Ospakizun

«Bere esku zuri leunekin papera botilan sartu, ondo itxi, eta itsasora jaurti zuen»

berezi guztietan liskarra izaten dugu. Aitak jende bat defendatzen du, eta osabak esaten dio lapur nazkante batzuk baino ez direla horiek, eskuluzeak, muturluzeak, begiluzeak... egin dituzten ekintza txarren zerrenda adina luze. Eta egindakoak eginda ere, beti zigorgabe. Aitak, gorbata bere tokian jartzeko ahaleginetan, bakean uzteko esaten dio, eta segitzeko bere tankerakoekin etxe okupaturen batera, naturarekin eta munduarekin bakean bizitzera.

Orduan, osabak argindar enpresaren auzia jartzen du mahai gainean, 'zuk debalde izango duzu, ezta, koinatutxo?' esanez. Lepoko zainak irten beharrean, erdi more, bi-biak. Aitak dio ez egiteko kasu osabaren esanei, beste mundu batean bizi dela. Eta osabak, atzetik, nahi bai bestelako mundu batean bizi, gurean ustel usaina omen daukagu-eta. Beraz, pentsatu dut nahiago dudala zu zauden tokira joan, eta hango parajeak eta jendea ezagutu. Seguru nago-eta hemen baino lasaiago bizi zaretela.

Muxu bat. Karla».

Siria kostaldeko Latakia herriko mutiko bat zen hartzailea.

Bere inguru ketuari begiratu, eta hatz zikinarekin masailean behera arrastoa uzten zuela, ahopeka esan zuen: «Hemen ere ustel usaina dugu, ba, lagun... baina desberdina».

GOIBERRI 05

IRITZIA

Josu Maroto

Asteko irudia

GarbiĂąe Aranburu LAB sindikatuko idazkari nagusi kargua hartuko du GarbiĂąe Aranburu legorretarrak hilaren 25 eta 26an Gasteizen egingo den kongresuan.

Drogak hartu izan ditut Josu auzokide galaia. Batzuk. Ez gutxi eta ez asko.

terako, lunpeneko heroinazaleez trufatuz zera esatean: ÂŤnik ere probatu izan

Edo ez dakit. Ez nago ez harro eta ez ez-harro. Batzuk maiztasun handiagoz,

dut hau eta beste, eta ez dut amaitu beraiek bezala zezelka eginez...Âť. Pentsa-

baita oraindik ere (alkohola eta erregaiak ez ditugu ahaztuko ezta!). Besteak,

tu izan ote du inoiz Escohotado intelektual argitsuak, bohemio burgesaren

aldi bakanetan baino ez. Batzuetan arduratsuago, besteetan axolagabeago.

posiziotik beharrean, batere baliabiderik gabekoenetik ezagutu izan balu zal-

Batzuetan disfrutatu izanaren konbentzimenduarekin, bestetan porrot egin-

diaren engantxea, oso bestelakoa zatekeela bere errealitatea?

dakoarekin. Batzuetan esperientzia eta irakaspenik atera izanaren sentsazio-

Zoritxarrez gure zumarraga-urretxuotan badugu zaldiak eragindako tris-

arekin, besteetan kale egin izandakoarekin. Garaian garaiko bizipenek, kon-

kantzaren berri. Eta susmoa dut, behar baino gutxiago hitz egin dugula gure

painiek, aldarteek, kezka/interesek eragina izan dute bateko edo besteko es-

artean horretaz...

perientziak pilatu izateko.

Denboraren talaiatik begiratuta, pare bat irakaspen-edo atera ditut. Drogak distinzioaren nahikariz hartu izan duenaren jarrera okagarria egin izan zait; are okagarriagoa nire baitan halako nahirik identifikatu izan dudanean.

Bestetik, droga deitzen ditugun sustantzia horien inguruko informazio gehiago edukitzea gustatu izango zitzaidan. Informazio osoa, berdaderoa. Antonio Escohotado pentsalari espainiarra lekzio batzuk emandakoa da gai honen inguruan (Historia general de las drogas biziki gomendagarria, tartean). Oraintsu ikusi dut, ordea, La Tuerca saioan, nork eta Pablo Iglesiasek elkarrizketatua, eta bere zenbait adierazpen elitista bezain arbuiagarriak egin zaizkit; esa-

Gorka Ersoarbe

bat eta

Gogoratzen dut haurrak ginela oso ohikoa zela kale kantoietan eta baita ikastolaren inguruetan ere xiringa zuriak ikustea, Gaztelekua drogataz beterik zegoela eta bertara ez sartzeko debekuak ere bagenituen, koadrilak ia osorik desagertzen ikusten genituen... Merezi luke azterketa sakonik egitea, baina Errenteria, Elgoibar, Santurtzi edo Manchesterren bezala langabezia-tasa altuek eta bizi-baldintzen okertzeak izango zuen eraginik.

Bada dioenik heroinaren hedatzea Guardia Zibilaren esku-hartzearen ondorioz izan zela eta zaldia euskal gaztedia lokartzeko erabili zela, baina nik

bat Josu Aztiria

behintzat ez dut askorik sinesten halako teoria konspiratiboetan. Baina, hori esanda, ez da kasualitatea ere armagintza eta droga-trafikoaren arteko harremana: armak esportatzen ditugun lekuetatik inportantzen da droga; drogekin armak erosiz eta armekin drogak.

Drogarik gabe heztea baino, drogetan heztea ikasi beharko genuke. Beldurra, informazio falta eta eztabaida ezaren aurrean, substantziei buruzko infor-

Bestetik, teoria konspiratibo eta gobernuen jokabideez landa, 80ko ha-

mazio zehatza jasoz. Ai Laket! bezalako mugimenduek lan bikaina egin dute

markadan gaztediaren zati handi baten erreferentzia ideologiko nagusia izan

horretan. Baina era berean, iraganaz hitz egin dugun arren, drogen kontsumoa

zen ENAMek drogekiko izan zuen ikuspegiak ere ez du askorik lagundu drogen

oso lotua dago gu guztion bizi-etapa batekin, esperimentatzearekin eta gau-

inguruko eztabaidan. Kalimotxoz eta patxaranez lepo jarrita, droga batzuen

za berriak probatu nahi horrekin. Drogen kontsumoa errealitatea da atzo, gaur

aurkako borroka bultzatzen zuten iraultzaileak ez dira gutxi izan gure artean.

eta bihar, beraz bultza ditzatela herri-erakundeek politiko publikoak kontsu-

Gogora ez ekartzeagatik Bordatxo, Universal eta Txitxarro diskoteken kontra-

mitzaileak informaturik izateko, sustantzien gutxieneko kalitatea bermatze-

ko gurutzada santua.

ko eta drogen inguruan dagoen hipokrisiarekin amaitzen laguntzeko.

06 GOIBERRI

GAZTEAK

Josune Zarandona Zaldibia Autogestioa, burujabetza, euskal kultura eta hizkuntza oinarri izango dituen GazteDitxa Goierriko gazteen topalekua egingo dute lehenengo aldiz bihar, Zaldibian. Goierriko herri ezberdinetako gazteen harremanak sendotzea eta eskualdeko sortzaile, artista edota kultur eragileei euren lanak plazaratzeko espazio komun bat eskaintzea dira bihar festa giroan egingo den topalekuaren helburu nagusiak.

Zaldibiako Gazte Asanbladan sortu zen gerora GazteDitxa izena hartu duen jaialdi honen ideia. Bertako kide Eider Jimenezek esan duenez, Zaldibiako Gazte Asanbladan bazegoen, Goierriko gainerako taldeekin zegoen komunikazio faltak eragindako kezka.

«Goierri guztian talde antolatu asko badagoela ikusten genuen, baina gure artean komunikaziorik ez zegoen».

Era berean, eskualde mailan, kulturaren, sorkuntzaren edo hizkuntzaren esparruetan mugimendu handia ere bazegoela sumatu zuten. Horregatik, «espazio bat sortu nahi izan dugu sortzaile eta eragile hauei guztiei euren lanak plazaratzeko abagune bat eskaintzeko», gaineratu du.

Itxaropentsu Pasa den urteko abenduan hasi ziren ideiari gorputza ematen.

Lehendabiziko lana gainontzeko asanblada guztiei ideiaren berri ematea izan zen. «Guztiek gustura hartu zuten ideia, eta orduan hasi ginen lanean». Ez dute lan makala izan, bi astez behingo maiztasunarekin elkartu dira asanblada ezberdi-

Babeslea

Egitaraua

Lazkaoko Fumut taldea, parte hartuko duen taldeetako bat. FUMUT

GazteDitxa, gazteen topagunea netako ordezkariak topaguneari forma emateko lanean.

«Antolaketa ahalik eta dinamikoena izatea nahi genuen», zehaztu du Jimenezek.

Goierriko gazteen topalekua izanik, egitarauaren barruan Goierriko herri gehienak ordezkatuta egoten saiatu dira. Elkarlana eta sortzaileentzako espazioak sortzea izango dira helburu nagusiak, baina asan-

«Goierrin talde antolatu asko dago, baina gure artean ez zegoen komunikaziorik» Eider Jimenez Zaldibiako Gazte Asanblada kidea

Gazteditxa. Maiatzak 20 11:00. Herrien arteko herri kirolak: Ataun, Gabiria, Idiazabal, Lazkao, Ormaiztegi, Segura, Urretxu-Zumarraga, Zerain eta Zaldibia.

13:00 . Bertso poteoa: Aratz Igartzabal (Gabiria), Eneko Araiztegi (Segura) eta Ane Beloki (Legazpi) 14:30. Bazkaria. Txartelak herrietan salgai. Menu beganoa ere izango da.

15:30. Bazkalondorena Erein musika taldearekin (Legazpi).

16:30. Kale animazioa. TrakaTraka elektrotxaranga (Urretxu).

18:00. Kontzertuen hasiera: Altxa Gudari (Zaldibia), Zesura (Ordizia), Fumut (Lazkao), Otsein (Legorreta), Guri 5 (Gabiria), Inguma (Ataun), The Frankys (Idiazabal), Sukarra 37 (Beasain) eta Trikuharri (Zumarraga).

bladek antolatutako eguna izanik «feminismoa, autogestioa, edo burujabetza bezalako gaiak ere presente izango dira zeharka bada ere», azaldu du.

Itxaropen handia dute jarrita biharko egunean. Egitaraua goierritar gazteen artean antolatu badute ere, Jimenezek deialdi zabala egin du: «Nahi duen guztia dago bertan parte hartzera gonbidatuta, inguruko eskualdeetako bizilagunak, haurrak, gazteak eta helduak».

GazteDitxa denboran iraunarazteko asmoz jaio da, eta Jimenezek ez du baztertu datozen urteetan edizio gehiago egin ahal izatea. Biharkoa nola atera zain daude bitartean.

GOIBERRI 07

ELKARRIZKETA

MIKEL ALBISU

Garbiñe Aranburu

LAB sindikatuko Idazkari Nagusi kargurako hautagaia

«Gure apustua ELArekin aliantzan sakontzea da» Loinaz Agirre Beasain Garbiñe Aranburuk (Legorreta, 1973) 1997an eman zituen lehen urratsak LAB sindikatuan Arrasate eskualdean. Donostia eta Tolosa-Goierri eskualdeetan aritu ondoren, 2004an, Rafa Diezen garaietan, «exekutibora salto egin» eta 2008az geroztik Ainhoa Etxaideren zuzendaritzan egon da. Momentu

honetan Ekintza sindikaleko eta negoziaketa kolektiboko arduraduna da. Hilaren 25eko eta 26ko IX. Kongresuaren ondoren, LABeko Idazkari Nagusia izango da.

Ilusioz eta gogotsu al zaude erronka berriari ekiteko?

Ilusioa eta gogoa bai, eta bertigoa ere bai pixka bat! Hankak lurrean ere bai.

Izan ere, LAB sindikatuko Idazkari Nagusia izango zara datorren astetik aurrera.

Gurea bezalako proiektu batean pertsona bati tokatzen zaio aurpegi ematea, edo aurrera urrats bat egitea. Kasu honetan niri tokatu zait, baina guretzat oso garrantzitsua izaten da talde lana, taldearen funtzionamendua eta talde izaera hori

indartzea. Denon artean halako ariketa bat egin genuen, zein profiletako jendea gauden, bakoitzaren profilak nola osagarritzen ditugun, eta horren arabera, ni naiz hautagaia.

Bigarren emakumea izango zara.

Bai, ni hautagai izate horretan horrek ere badu bere balioa eta bere pisua. Guretzat oso ga-

08 GOIBERRI

ELKARRIZKETA

rrantzitsua da. Sindikatu honek batez ere 2000. urtetik hona, emakumeen berdintasunaren edo parekidetasunaren aldeko hainbat urrats egin ditu, aitzindariak izan gara lehenengo idazkari nagusia emakumea izaten. Zuzendaritza parekidea daukagu, baina zuzendaritza parekideak ez du bermatzen politika feministak egiten direnik. Gure erronketako bat da praktika feminista horretarako urratsak egitea eta horretarako erabaki berriak hartuko ditugu ponentzia politiko sindikalean eta antolakuntzan ere bai.

Zeintzuk izango dira LABen proiektu edo lan ildo nagusiak?

Eztabaidagai jarri ditugun ponentziatan, lehenik eta behin testuinguruaren azterketa egin dugu, testuinguru ekonomiko eta soziala; eta langileen ikuspegitik egoera oso latza da.

Eredu kapitalista basati baten baitan gaude, politika neoliberal hutsak inposatzen zaizkigu.

Gaur egungo eredu ekonomiko eta sozial hau ez da jasangarria, ez da bizigarria. Guk lehenik eta behin egiten duguna da kapitalismoarekin daukagun talka berrezaugarritu; hau da, betiko kapital-lan eskema klasikoetatik, kapital-bizitza terminoetan hitz egin behar dugula.

Zer esan nahi duzu horrekin?

Lehenik eta behin garbi dagoena da, sistema kapitalistak langileongandik plusbalia ateratzeko daukan elementu edo bitarteko nagusiena lan harremanen prekarietatea dela, soldatak eta lan baldintzak kaskartuz. Horrezaz gain, lan guztien aitortza ez da berdin egiten, lan produktiboak eta lan erreproduktiboak bereizten dira. Horrek esan nahi du, zaintza lanen zama oraindik ere emakumeon eskuetan dagoela. Gainera, emakumeak lan mundura sartu garenean bigarren mailako langile bezala sartu izan gara; prekarietate tasa altuagoak dauzkagu, soldata bajuagoak… lan baldintza askoz ere kaskarragoak. Lan

munduan ematen den prekarietatearekin gainera ez dago babes sozial sistema egokirik garatuta. Beraz, langileria txikituta dago eta gure ekintza sindikala pixka bat berritu nahi dugu, ez bakarrik momentu honetan soldatapekoak diren langileei egoerari erantzuteko, baizik eta langile kolektibo guztiei (langabeak, pentsiodunak, etxez etxeko langileak, autonomo faltsuak...) erantzuteko.

Langile klasearen berrosaketa gure lehentasunezko ardatzetako bat da.

Egoera horretatik ateratzeko zein irtenbide proposatzen duzue?

Ezinbestekoa da beste eredu ekonomiko eta sozial bat. Gaur

egungo eredu honen barruan, lau gauza aldatuta ezinezkoa da langileontzat onura asko ateratzea; horretarako bitarteko juridikoak eta politikoak behar ditugu, erabaki ahalmen osoa gure eskuetan eduki behar dugu. Azken batean, estatu propio bat behar dugu. Eta hori ibilbide baten emaitza izango da; burujabetza prozesu bat martxan jarri beharko dugu horra iristeko.

«Ilusioa eta gogoa badaukat, eta bertigoa ere bai pixka bat! Hankak lurrean ere bai» «Langile klasearen berrosaketa gure lehentasunezko ardatzetako bat da» «Adierazle guztiak kontuan hartuta, Europarekin alderatuz askoz ere okerrago gaude»

Ibilbide horretan, ELArekin aliantza estrategikoren bat egitea aurreikusten duzue?

Azkeneko urteetan urruntze bat egon da, oso estrategia desberdinak eraman izan ditugu ELAk eta guk. Baina ezinezkoa da lan harremanetan ematen diren prekarietate egoera horiei guztiei aurre egitea eta eraldaketa soziala egitea, aldaketa politikorik gabe. Burujabetza prozesu bat behar dugu.

Gure apustua da ELArekin aliantza horietan sakontzea, eta ponentzietan ere horren aldeko apustua egiten dugu.

LABen berrikuntzen artean, egitura sozialeko ardura sortzea dago. Zergatik?

Langileria zatituz eta ahulduz joan da, gero eta prekarietate gehiago dago, eta sindikalgin-

tza inoiz baino beharrezkoagoa denean, sindikatuak inoiz baino bitarteko gutxiago dauzkagu errealitate horri aurre egiteko.

LABen birpentsatze prozesu oso bat egin dugu, errealitate horri aurre egiteko eredu sindikalik eraginkorrena zein den ikusteko. Gaur egun, joko arauen mugetara mugatzen baldin bagara, hortik bakarrik soldatapeko langile jakin batzuei eskaini ahal diegu irtenbidea. Horregatik egin dugu gure ekintza sindikala berritzeko apustua, kolektibo guztietara zabaltzeko. Kongresu honetako berrikuntzetako bat egitura sozialeko ardura sortzea da, kolektibo horiengana guztiengana iristen saiatzeko. Ez bakarrik maila diskurtsiboan, baita ere antolakuntzako marko berriak eskainiz.

Krisi ekonomikoa atzean geratzen ari dela diote ahots batzuek.

Guk ez dugu inondik inora irakurketa hori partekatzen; gertatzen ari dena da, langileen kontura eta lan eta bizi baldintzen kontura, prekaritatearen kontura, ematen ari dela balizko hobekuntza hori. Datu makroekonomiko batzuetan nolabait hobekuntzak egon daitez-

GOIBERRI 09

ELKARRIZKETA

gehiengo zabal bat behin-behinekoa, soldatak gero eta murritzagoak, langile pobreak kategoria bezala aipatu behar da, 1.200 eurotik beherako soldatekin langileen laurdena baino gehiago dago…

Europara begiratuz gero, zure ustez, nola dago kokatuta Euskal Herria?

MIKEL ALBISU

ke baina errekuperazio hori prekarietate prozesuaren kontura da. Zerbitzu publikoen merkantilizazioa eta pribatizazioak bere horretan jarraitzen du, edo areagotzen ari da; babes soziala, RGIa suntsitu edo murrizten ari dira; lan baldintzen prekarietateak bere horretan jarraitzen du edo areagotzen ari da… Horrezaz gain, kapitalaren pilaketa bat ematen ari da, errenten pilaketa bat gero eta esku gutxiagotan, geroz eta desoreka sozial handiagoak ematen ari dira, langile pobreetaz hitz egin beharra dago, pobreziaz hitz egin behar da Euskal Herrian ere. Beraz,

hazkunderik ez dago gehiengoarentzat.

Prekarietatea al da krisitik ateratzearen prezioa?

Langabezia datuak gutxitu direla saltzen da baina horren atzean zer dagoen aztertu behar da: inaktibitate handiagoa jendeak erretiroa hartu duelako eta jende gutxiago dagoelako aktiboan edo denbora luzea daramalako langabezian eta desmotibatu delako eta ez dena apuntatzen lan bila… Edo bestetik, langabezia jaitsiera horren atzean dagoena da lanaldi partzialen igoera, sortzen diren lanak gainera oso-oso iraupen motzekoak dira,

Batez ere hemen ari da ematen errealitate hori, Estatu Espainiarrean eta Estatu Espainiarreko politika ekonomiko berdinak aplikatzen ari garelako, beraz, baita Euskal Herrian ere.

Batzuek saltzen digute hemen ere askoz ere hobeto bizi garela, beti Espainiarekin alderatzen gaituztelako; hori da EAJren politika, behin eta berriz Espainiako datuekin alderatzea. Baina Europako datu makroekonomikoekin alderatzen bagara, langabezia kopuruari begiratzen badiogu, soldatek zein pisu daukaten barne produktu gordinean, zein izan den guzti horren bilakaera, zein den lan baldintzen egoera, presio fiskala… adierazle guzti-guztietan ikusten da Espainiarekin alderatuta, Espainia baino hobetoxeago gaudela, baina Europarekin alderatuz askoz ere okerrago.

Goierri ere irla bat dela esan izan da sarritan.

Beste eskualde batzuek bizi duten egoerari erreparatzen badiogu, Goierriko egoera arinagoa dela esan daiteke, en-

presa oso garrantzitsuak daudelako. Baina nik uste dut horrek ezin gaituela irakurketa konplaziente batzuetara eraman. Hemen ere bilakaera ez da positiboa izan, hemen ere lanpostuak suntsitu dira, hemen ere badago prekarietatea… .

Zein dira kargua uzten duzunerako lortu nahiko zenituzkeen helburuak?

Egia esanda ez naiz gehiegi jarri horretan pentsatzen. Sindikatua jaio zenetik hazten joan den proiektu bat da, momentu honetan, bigarren sindikatua gara, CCOO gainditzea lortu dugu. Gustatuko litzaidake joera hori mantentzea eta distantzia horiek areagotzea. Proiektu sindikalak ikusita guk ikusten dugu badaudela horretarako baldintzak, ez dela momentu koiuntural batean eman den egoera bat, baizik eta egonkortuko dena dela. Bestetik, gustatuko litzaidake hemendik bost urtera herri honek bere burujabetza bidean urrats garrantzitsu batzuk emanak izatea, konbentzituta gaudelako langileen egoera hobetzeko, neoliberalismo fase honi buelta emateko biderik eraginkorrena estatu propioa dela, egitura propioak edukitzea dela. Hemen erabakitzen badugu askoz ere aukera gehiago ditugulako beste politika ekonomiko eta sozial batzuk egiteko, eta langileon egoera hobetuko du.

10 GOIBERRI

ASTEKO GAIA

Norbere buruan sinestea

dute. Dena den, ideia edo proiektu baten aurrean, «norberak bere buruan edota proiektuan konfiantza osoa izatea ere oso garrantzitsua» dela argitu dute.

Hogeigarrena aurten

Fashion Ole, Gertuko eta Ttiklik ekintzaileetzaren bidez errealitate bihurtutako proiektuak dira.

A. Vierbücher Ordizia Buruan dagoen ideia batetik, paperean idatzita dagoen proiektu batera, eta handik errealitate izatera pasa dira Fashion Ole, Gertuko eta Ttiklik. Goierrin jaiotako hiru enpresa horiek Goieki Goierriko Garapen Agentziaren Enpresa

Ekimen Berrien sariketan aurkeztu ziren eta, gainera, sariketaren irabazleak izan ziren.

Ekintzaileentzat horrelako sariketak izatearen «garrantzia» nabarmendu dute hiru enpresetako arduradunek eta beraien proiektuei «bultzada handia» eman ziela ere gehitu

L.AGIRRE

Aitor Martinez Fashion Ole

«Animatu proiektu berriak sortzera, baina benetan gustoko duzun sektore edo lan mota aukeratu»

Goiekik jada abian du aurtengo edizioa, Enpresa Ekimen Berrien XX. sariketa. Horretarako eskualdeko hainbat enpresaren laguntza izango du beste behin ere. Sustatzailearen irudia ezagutzera ematea, berrikuntza, enpresen garapena eta eskualdean enplegua eta aberastasuna sortzea dira lehiaketa honek bultzatu eta indartu nahi dituen baloreak.

Azken finean, Goiekik enpresa mailan Goierrin bertan egi bihur daitezkeen asmo guztiak bultzatu nahi ditu, eta Goierriko ekonomia berpizteko eta eguneratzeko kultura indartuko luketen proiektu guztien alde egin nahi du.

Azken sarituak Aurten 20. edizioa beteko duen Enpresa Ekimen Berrien sariketak era guztietako proiektuei egin die aitortza. Zerrendan azken edizioetan sarituak izan diren enpresak agertzen dira.

2016: Fashion Ole 2015: Gertuko 2014: Gailur 2013: Ttiklik 2012: Daia 2011: Aitor Aranburu 2010: Hazia 2009: Aib Driver Box 2008: Dolarea 2007: Birzikla 2006: Txirbil

Agiriak aurkezteko epea 2017ko maiatzaren 26an, 12:00etan amaituko da. Informazio gehiago www.goierri.eus webgunean aurki daiteke.

«Merkataritza txikia sustatzen duen on line proiektua» da Fashion Ole, webgunea eta sakelakorako aplikazioak erabilita, «herrietako eta hirietako merkataritza txikiari ahotsa ematen diona». Goierrin jaio da proiektua, nahiz eta estatu mailako komunitate bat den, eta nazioartera irekita dagoen. Plataforman blogariek arropak gomendatzen dituzte. Horrekin batera, arropa non erosi duten jartzen dute eta arropa erostera dendara joatea gomendatzen dute. Denda txiki horiek, beraz, Interneten erakusleihoa izango lukete.

Goiekiren saria irabazteak, proiektuari bisibilitatea emateaz gain, ateak ireki zizkiela adierazi du Aitor Martinezek, ateak ireki dizkietelako inguruko dendari elkarte eta profesionalekin hitz egiterako garaian. Horretaz gain, lehiaketaren saria dirutan izatea «primeran» etorri zitzaiela ere gehitu du.

Ekintzailetza kultura sustatzeko eta proiektuak ezagutzera emateko sariak eta lehiaketak «oso ondo» datozela uste du Martinezek. Horrez gain, «aukerak eta arriskuak» hortxe daudela ere uste du , baina garrantzitsuena da «bakoitzak proiektua aurrera ateratzeko emateko prest dagoena».

Benetan gustukoa den zerbait Familiako proiektua da Fashion Ole: Aitor eta Josu Martinez anaiena eta Ane Rodriguez Aitorren bikotearena. Neskaren moda zaletasunak bultzatu dituzte on line proiektua sortzera, eta joan den urtean, Goiekik antolatutako XIX. Enpresa Ekimen Berrien lehiaketan proiektu onenaren saria jaso zuen. Aitor «pozik» dago sariak ekarritakoarekin.

Fashion Oleko ordezkariak ekintzaile berriak beren proiektuak sortzera animatu nahi ditu. Dena den, kontuan izan beharreko gauza «garrantzitsu» bat erantsi du; «benetan gustuko duten sektore edo lan mota aukeratzea» gomendatzen die ekintzaile gazteei, «hurrengo urteetan denbora asko eskaini beharko diotelako proiektu horri aurrera egingo badu».

GOIBERRI 11

ASTEKO GAIA

Eñaut Gereñu Gertuko

«Mundua aukerez beterik dago eta gutxien espero dugun lekuan ere aukerak ditugu» 2013. urtearen amaieran, momentuan zuen lana utzi eta coaching-ean zertifikatu ondoren, 2014. urteko bigarren sei hilekoan buruan zituen ideiak antolatu eta Gertuko enpresa sortzea erabaki zuen Eñaut Gereñuk.

Enpresa sortu bezain laster Txilera joan zen bertan zeuden aukerak ikustera eta han ikusitakoarekin bere proiektua zehazten hasi zen.

Lan hartan aurrerapausoak ematen ari zela, Goiekiko sariketaren berri izan zuen eta ordurako proiektua ondo zehaztuta zeukanez, bertan parte hartzeko momentu egokia zela pentsatu eta bere proiektua aurkeztu zuen.

Gertuko bi bide ezberdin jorratzeko asmoarekin ireki zuen.

Alde batetik, «coaching-aren inguruko zerbitzuak» eskaintzeko eta bestetik Hego Amerikako, Txilekoak gehienbat, eta Euskal Herriko enpresen arteko zubiak eraikitzeko zerbitzuak» eskaintzeko.

Saria irabazteak hiru modutan lagundu zion Gereñuri: «Lehenik, proiektua ezagutarazteko». Bere proiektuan eskualdeko enpresa eta erakundeekin lan egiten duenez, saria irabazteak bide horretan «asko lagundu» diola adierazi du.

SUSI RODRIGUEZ

Itxaro Mendizabal Ttiklik

«Ilusioa eta bakoitzak bere buruan konfidantza izanda proiektuak aurrera ateratzea posible da» Errealitate bihurtutako proiektua da Itxaro Mendizabalena: Ttiklik proiektua. «Barru-barrutik sortutako proiektu bat da. Ilusio handiz sortua eta egunero-egunero, ilusio eta esfortzu handiz» elikatzen duena Beasainen. Egunerokotasunean «interesgarriak izan daitezkeen gaiak» eskura jartzen ditu Ttiklikek. Guraso eta hezitzaileentzako baliabide zentro bat martxan jartzea zuen buruan, «herrian behar hori» zegoela uste baitzuen aspalditik. Eta halaxe egin zuen.

Gaur egun, «coworking filosofian oinarrituz haurrentzako ha-

I.G.

Bestalde, sari ekonomikoa ere «oso garrantzitsua» dela nabarmendu du. «Txilen lan eginda gastuak ere handiak dira eta proiektuaren hasieran horrelako diru sarrerak beti ongi etorriak izaten dira».

Azkenik, eta «garrantzitsuena» haren ustez, «egiten ari zarena erokeria bat ez dela eta bide onetik zoazela erakusteko» balio izan dio sariak, proiektu berri bat martxan jartzerakoan «zalantza asko izaten» baitira.

Aukerak han eta hemen Baina alde negatibo horiek izan arren, «mundua aukerez beterik» dagoela uste du Gereñuk eta «gutxien espero den lekuan ere aukerak»daudela pentsatzen du. Zailtasunak beti egongo diren arren, gutxitzen joango direla espero du. Eta «benetako ekintzaile baten ilusio eta indarrak traba eta oztopo guztiek baino indar gehiago» daukatela sinesten du.

ziera eta hezkuntza egoki bat lortzeko tresnak» ematen» ditu, lankidetza sustatuz. «Haziera errespetagarrirako, hezkuntzarako eta osasunerako tresnak eta baliabideak topa daitezke Ttlikiken, ikastaro eta tailer desberdinen bidez». Aditu desberdinekin kontsultak egiteko aukera ere ematen dute.

Goiekiren Enpresa Ekimen berrien saria 2014. urtean irabazi zuen eta «bideari ekiteko oso ondo datorren sari ekonomikoaz gain, proiektua baliozkoa zela bermatzeko» balio izan diola aitortu du Mendizabalek. Horrelako sariketen inguruan «oso balorazio positiboa» egiten du, ekintzaileei «indarra» ematen diela uste baitu.

Gaur egun eta etorkizunean, «ekintzaileek babes eta laguntza gutxi» dutela uste du, eta horregatik «bide erraza» ez dutela pentsatzen du. Proiektu berri bat abian jartzeak duen gastu ekonomikoa, gainera, «handia izaten da askotan». «Bidea zaila da, baina era berean oso betegarria. Bakoitzak bere proiektu propioa garatzeko aukera izateak, bizitza proiektu batean sinestea dakar, horrek duen ondorio guztiarekin» dio Mendizabalek.

«Sinestea ezinbestekoa da» Ekintzaileen etorkizuna erraza ez dela uste badu ere, «ilusioa eta bakoitzak bere buruan konfidantza» izanda proiektuak aurrera ateratzea posible dela pentsatzen du Mendizabalek. Horregatik, buruan negozio ideia berritzaile bat duten haiei «benetan sinesten badute, egiteko» mezua bidalin die eta nahiz eta «ezinezkoa badirudi ere, eta bidea erraza ez bada ere», nahi izanez gero, posible dela nabarmendu du.

12 GOIBERRI

ERREPORTAJEA

Beti bezain gazte Urretxu-Zumarraga Ikastolak 50 urte bete ditu. 1967an egitasmo berritzailea izan zen eta 2017an egitasmo berritzailea izaten jarraitzen du: pedagogia sistema berria ezarri du eta eraikina berritzeko lanak hasi ditu, besteak beste.

Asier Zaldua Urretxu Urretxu-Zumarraga ikastolak 50 urte bete ditu, baina beti bezain gazte jarraitzen du. 1967an herriko guraso talde batek, pasiotarren laguntzarekin, egitasmo berritzaile bat jarri zuen abian: euskara eta hezkuntza eredu modernoa zituen ardatz.

Ordutik, ikastolak beti eutsi dio bere izpirituari: beti gazte, beti berritzaile. Hala, egun hamaika erronka ditu eskuartean: konfiantzaren pedagogia hezkuntza ereduaren ezarpena, eraikinaren zaharberritzea, bullyingaren aurkako KiVa programa,

Kilometroak 2018 festaren antolaketa, 50. urteurreneko ekitaldiak...

Urteurrenari dagokionez, dagoeneko makina bat ekitaldi egin dituzte: Urretxuko jaietako pregoia irakurri zuten, Pirritx, Porrotx eta Marimototsekin Irri Banda ikuskizuna egin zuten, maiatzean mendi irteera egin dute...

Hurrengo ekitaldiak irailean izango dira: urteurrenaren amaiera Kilometroak festaren antolaketaren hasierarekin lotu behar dute. Lekukoa OĂąatin hartuko dute, irailaren 24an.

Ondoren urteurreneko liburua aurkeztuko dute eta argazki zaharren erakusketa egingo dute.

Liburuaren ardatza ikastolaren historia markatu duten egitasmoak dira: pedagogia, hezkuntza materiala, udalekuak, mendi irteerak...

Azken ospakizuna, nagusia, OĂąatiko Kilometroak festaren ondorengo asteburuan egingo dute: lekukoa aurkeztuko dute eta ikasle ohien bazkaria egingo dute. Helburua, urteurrenari amaiera ematea eta Kilometroak festaren antolaketa lanari hasiera ematea da.

Izan ere, bazkariaren ondoren, Kilometroak festa antolatzeari ekingo diote. ÂŤLehen lana koordinatzaileak izendatzea izaten da. Bata elkarteak izendatzen du eta bestea ikastolak. Deialdia egin genuen eta hamabost bat curriculum jaso genituen. Ondoren, talde bat eratu genuen arduraduna izendatzeko. Urretxu-Zumarraga ikastolak izendatutako koordinatzailea Aitor Gabirondo de la Hera da. Gure ikasle ohia da eta ikastolan ordezkapenak egin izan ditu. Ikastolen elkartearen koordinatzailea, berriz, azken

GOIBERRI 13

ERREPORTAJEA

urteotan bezala, Mikel Egibar izango da», aurreratu du Montse Alkorta ikastolako zuzendariak.

Koordinatzailea hautatu ondoren, komunikazio ildoa zehazten ari dira. «Oñatik aisialdia hautatu du, Usurbilek aniztasuna erabili zuen... Guk gurea definitu behar dugu. Ekainean logoa eta leloa aukeratuko ditugu eta urri amaieran aurkezpen ofiziala egingo dugu. Komunikazio ildoa, logoa, leloa eta ibilbidea orduan aurkeztuko ditugu».

Gurasoak ilusio handia dutela gehitu du. «Guraso asko ikasleak ziren 2002an Kilometroak antolatu genuenean eta oso oroitzapen polita dute. Orain, ordea, urte guztian lan egitea tokatuko zaie».

Zaharberritzea Aurten, urteurrena ospatu eta Kilometroak festa antolatzen hasteaz gain, eraikina zaharberritzeko obra hasi dute. «Aurreko arauetan fraideek katekesia emateko erabiltzen zuten erai-

kina botatzea aurreikusten zen eta orain, berriz, eraikin hori guri utziko digute. Obra apirilaren 24an hasi genuen», azaldu du Alkortak.

Lehen fasean udalak utziko dien eraikina eta idazkaritzaren solairua berrituko dituzte.

«Plangintza jarraituz, lanak udalak utzi digun eraikinean hasi ditugu. Ikasleek oporrak hartzen dituztenean, idazkaritzaren solairuan hasiko gara.

Lehen faseko lanak irailerako amaituko dira».

Udalak utzitako eraikinean haurreskola, idazkaritza, areto nagusia... kokatuko dituzte.

Egun idazkaritza dagoen solairuan, berriz, Haur Hezkuntzako haurrak egongo dira. Lehenengo faseko lanak Altuna eta Uria enpresak egingo ditu.

Lehen faseko obrak egiteko dirua Matxinportako lursailaren zati baten salmentatik lortu dute. Bigarren faserako dirua Matxinportan babes ofizialeko etxeak egiten hasten direnean lortuko dute. Hirugarren fasea hirugarren etxebizitza blokea

Ezkerreko argazkian, Arantxa Urrate eta bere ikasleak 1960ko hamarkadan. Erdian, 1980ko hamarkadako mendi irteera bat, eta eskubian Euskararen Eguna.

URRETXU-ZUMARRAGA IKASTOLA

«Kilometroak festaren aurkezpen ofiziala urri amaieran egingo dugu» «Kilometroakeko koordinatzailea Aitor Gabirondo de la Hera ikasle ohia izango da» Montse Alkorta

Ikastolako zuzendaria

egiten hasten direnean hasiko dute.

Bigarren fasean ikastolaren eraikinari gehitu zitzaizkionak bota egingo dituzte: soinketa gela, pilotalekuak... Ondoren, sarrera orokorra soinketa gela dagoen tokira eramango dute, portxe batekin, eta gimnasio berri bat egingo dute parke txikian. Futbol zelaia konpontzeko asmoa ere badute. Hirugarren fasean, eraikinaren barrualdea berrantolatuko dute.

Zaharberritzea ikastolaren hezkuntza eredu berria kontuan hartuta egingo da: konfiantzaren pedagogia du izena.

Eredu hau ezarri ahal izateko, gela klasikoak desagertu egingo dira. Espazioek irekitzeko eta ixteko aukera emango dute, talde ezberdinek besteekin lan egiteko aukera eduki dezaten.

Bestalde, ikasgelak pasillotik ikusiko dira. «Ikasleei, bere ahalmena garatzeko, erronkak planteatuko dizkieten instalazioak egongo dira. Mugitzea, pentsatzea... sustatuko dute», amaitu du Alkortak.

14 GOIBERRI

SARETIK

saretik Sarean ikusia

Albisteak

Sarean ere lehen hitza euskaraz

Legorretak ere badu APPa Legorretak badu herriko informazio guztia jasoko duen APPa. Herritarrek sakelakoan jaso ahal izango dituzte herriko albisteak. Eta kanpotik datozenek, herriari buruzko informazioa izango dute bertan. Atzo aurkeztu zuten aplikazioa herritarren aurrean. Albisteez gain, agenda, argazkiak eta bideoak, eta sare sozialetan argitaratutakoa ikusi ahal izango da.

Udalarekin zuzenean harremanetan jartzeko erreminta ere bada. Mapa turistikoa, telefonoen zerrenda eta garraio publikoaren ordutegiak ere badakartza. Aplikazioa doan deskargatu daiteke Android eta iOS sistemetarako. legorreta.eus

gipuzkoa.eus

NekaGip: nekazarientzat pentsatutako aplikazioa ekazari eta abeltzainak gero eta gertuago daude teknologia berrietatik, eta Gipuzkoako Foru Aldundiak lehen sektorearen eguneroko lana erraztea helburu duen erreminta berri bat sortu du.

NekaGip sakelako telefonoetarako aplikazioa da, eta Gipuzkoan dauden 14.800 ustiategietako jabeei eman nahi die zerbitzua.

N

Tresna honen bidez, ÂŤetxaldeko animalien kudeaketa hurbil eta azkar bat baserritik bertatikÂť egin ahal izango dutela azaldu du Ainhoa Aizpuru landa ingurumeneko diputatuak.

Izan ere, hainbat tramite egiteko paper ugari inprimatu, sinatu eta bidali behar izaten dituzte nekazariek, eta APP honek, burokrazia eta tramite horiek guztiak erraztuko dizkie. Tresna hainbat abeltzainekin elkarlanean egin dutela azaldu dute.

Interneten ere lehen hitza euskaraz lemapean eta Interneten Egunaren harira, kanpaina abiatu dute PuntuEus fundazioak, Codesyntaxek, Kontseiluak eta Ikastolen Elkarteak. Herritarrei beraien gailuak eta interneteko nabigatzaileak euskaraz konfiguratzeko deia egin diete. Horretarako, euskarazko konfigurazioa lehenesten duen plugin bat ere sortu dute.

APP bat elikadura burujabetzarako Nekazaritza eta elikadura burujabetzaren aldeko hainbat taldek, EtaldeAPP sakelako telefonoetarako aplikazioa garatu dute. Sasoiko eta gertuko produktuak bilatzeko aukera ematen du. Horretako, produktuen egutegia eta geolokalizazio sistema ditu erreminta horrek. Argibide gehiago elikaherria.eus webgunean aurki daiteke.