Goiberri 241. zenbakia

Goierritarraren eta Otamotzen astekaria

Soiltasuna eta lurra, parez pare Euskal izaera islatzen duten piezak sortzen 25 urte daramatzate Itsasoko Pott Keramika tailerrean 10-11

241. zenbakia. 2017ko ekainaren 16a

Debabarrenetik Itsasora bizitzera etorri, eta Pott Keramika tailerra zabaldu zuten orain 25 urte Jone Urainek eta Maite Salutregik.

AIZPEA LASA

Txakel Urarte 3 Iritzia 4-5 Aitor Gabirondo 6 Gudariei omenaldia Gernikan 8-9 Magiaz betetako dantza 12-13 San Joan jaiak Seguran 14-15 San Joan jaiak Olaberrian 16-17 ‘Tori.eus’ 18

02 GOIBERRI

PUBLIZITATEA

GOIBERRI 03

KATE MOTZEAn

Txakel Urarte

Diseinatzaile grafikoa

«Legazpin biziko ez banintz, Legazpin bizitzea nahiko nuke» Josune Zarandona Legazpi Txakel Urarte (Legazpi, 1957) Dekorazioan eta diseinu grafikoan lizentziatua da. Hasieran, 10 urtez lan egin zuen Legazpiko Patrizio Etxeberria lantegian, kamioiak kargatzen. Gero, diseinuarekin eta sormenarekin zerikusia duten lanetan aritu da. 2015ean Turarte estudioa ireki zuen Legazpin, diseinu eta argazkigintzari lotuta.

Legazpiarra izeneko arropa marka propio bat ere badu.

JOSUNE ZARANDONA

Diruz laguntzen duten erakundeak: Udalak: Altzaga, Arama, Ataun, Beasain, Itsasondo, Olaberria, Urretxu, Zerain, Segura eta Zumarraga

GOI B ERRI

Edari bat.

Coca Cola hotza botilan.

Oporretarako leku bat.

Hondartza.

Goierriko txoko bat.

Lazkaomendi.

Amets bat.

Hegan egitea.

Zerk sortzen dizu irribarrea?

Winston nire txakurrak.

Argazkigintza, diseinu grafikoa, eguzkia hartzea, aspertzea...

Gorroto duzuna.

Liburu bat.

El Cuenco y El Baston.

Musika talde bat.

Jaso duzun oparirik bereziena?

Triana.

Legazpiko alkate bazina?

«Argazkigintza, diseinua, eguzkia hartzea eta aspertzea ditut gustuko»

Goierriko Hedabideak SL Zuzendaria: Iñaki Gurrutxaga Kudeatzailea: Josu Iñigo Koordinatzailea: Tere Madinabeitia Bidera zerbitzuak. Berria Taldea Lege gordailua: SS-1638/2011

Nire amaren xerra birrineztatuak.

Zein zaletasun dituzu?

Argitaratzailea:

Diseinua eta banaketa:

Abesti bat.

Txoria txori Mikel Laboarena.

Janari bat.

Ez dut inor ez ezer gorrotatzen.

Alabaren bisita nire azken urtebetetzean.

Nor naizen eta nondik natorren ez ahazten saiatuko nintzateke.

Legazpin biziko ez bazina.

Legazpin biziko ez banintz, hemen bizitzea nahiko nuke. Baina Legazpin bizi naizenez, kostaldeko herri txiki batean biziko nintzateke.

Egoitzak: Beasain:

Webgunea:

Oriamendi, 32. 20200.

Posta elektronikoa:

goiberri.eus

Urretxu:

goiberri@hitza.eus

Iparragirre, 11 (Kaletxiki). 20700.

Publizitatea:

Telefonoak: Beasain: 943-16 00 56 Urretxu: 943-72 34 08

Bezero arreta / harpidetzak:

607 530 424 – jizagirre@hitza.eus 902-82 02 01 – harpidetza@hitza.eus

04 GOIBERRI

IRITZIA

Joxe Begiristain Euskara teknikaria

Filosofiarako sena

B

arruak jan izan ohi dizkit, askotan, ikasteari zeinen azkar utzi nion pentsatzeak. Araututako ikasketei buruz ari naiz; ikasgelan egiten denaz. Baina batik bat, eguneroko bizitzan hain beharrezkoak zaizkigun ezagutzak, ikasle garaietan irakasleek gurekin ez partekatu izanak haserretzen nau. EGB garaikoa naiz, Francoren agindupekoa; ados. Askoz geroago, 39 urterekin bukatu nituen irakasle-ikasketak EHUn eta hura bai, hura beste mundu bat izan zen niretzat. Baina han ere gabeziak sumatu nituen: pertsonen arteko elkarbizitzarako harremanei buruz, zer?

Gaur egun ere irakaskuntza arautuan erabakia dago irakurtzea, idaztea, eta oinarrizko zenbaki-kontuak (diru-kontutan zenbat iaio!!) ume guztiei irakastekoak direla. Baina hortik aurrerakoak norberak kudeatu beharko ditu, letretako bidea hartu ala zientzietako bidea aukeratzeko bidegurutze-

ra iristen denean, adibidez.

Bata ala bestea. Batean nahiz bestean, ordea, elkarrekin ikasten ari direnen arteko bizikidetza zertan datzan norberaren esku dago, eta ordura arte bezala, norberarena besteek erabakitzen ez dutenean, gaitzerdi.

Filosofia dut hizpide gaurkoan. Ikasketa arautuan landu daitekeena, baina nik honez gero ikasgelatik kanpo ikasten dudana. Marina Garces filosofoaren liburu baten izenburuaz baliatu naiz aurrekoa esateko: Fuera de clase. Textos de filosofia de guerrilla. Saiakera-liburuari esaldi bat lapurtuz, nik ere, ÂŤpentsatzen uzten ez digun guztiaren aurka pentsatzenÂť ikasi behar izan dut urteen joanean, horixe baita, berriz ere bere hitzetan, ÂŤgaur egun askatasun bermeaÂť.

Liburu hori eta beste batzuk gomendatu dizkidan Antonio Casado da Rocha, filosofian doktore den donostiarrak, Una casa en Walden. Sobre Thoreau y cultura contemporanea saiakera-liburua argitaratu be-

rri du. Zoragarria iruditu zait liburua!! Bi arrazoiengatik: alde batetik, Henry David Thoreau ezagutzera eman didalako eta bestetik, ordea, Antonio Casadok, EHUko irakasleak, ni bezalako filosofia-ezjakinari eskaintzen dion ikasketa zaparradarengatik. Antonio Casadori, poesia nion irakurria eta orain, aparteko poeta filosofoa dela antzeman dut, aparteko filosofo poeta dena.

Thoreau, 1845ean egurrezko etxe batera bizitzera joan zen basora, bi urtez, eta esperientzia hartatik idatzi zuen Wal-

den liburua. Hark han jasotakotik gaur egunera gakartza Casadok eta Thoreauk gaur egungo filosofiari zer eman diezaiokeen galdetzen dio bere buruari, liburuan zeharreko hamaika gogoeten artean. Hauxe dio, adibidez: Thoreau irakurtzeak ematen diguna da, batez ere, konfiantza. Konfiantza, pentsamenduaren ahalmenean, bizitzari eusteko eta berau luzatzeko pentsamenduak duen ahalmenean konfiantza.

Liburuaren azken kapituluan, Walden hemen eta orain izenburuz, literaturaz ari da, irakurtzearen garrantzia azpimarratuz: irakurri era kontziente batez, ez, zertan ari garen jakin gabe, orduan, libururik onenak ere ezingo ligukelako lagundu; maila goreneko jarreran irakurtzen ikasteak dakartzan onurez ari da bera. Hainbat idazle euskaldun garaikideren poemak aztertzen ditu bertan. Casadok dio, poesia, zirraren eskola dela, ez horien museoa.

Bada, Casadok pentsatzeko egiten digun gonbita eta irakurtzeari buruz egindako gogoeta horiei, Marina Garcesek filosofiari buruz diona gehituz, bada zer ikasia, zorionez, ikasgelatik kanpo. Azken honek dio, jakinmina eta jakin-min hori inoiz ez dela erabat asetuko jabetzen gaituen adierazpen gizatiarrik nabarmenena dela, filosofia.

GOIBERRI 05

IRITZIA

Asteko irudia

Josu Maroto

Zorionak Pott!

Itsasoko Pott Keramikak 25 urte bete ditu. Eskuz egindako lanaren omenez, eskuz egindako akuarela eskaini die Josu Marotok Jone Urain eta Maite Salutregi artistei.

Baserriaren, hiriaren eta ingurumenaren arteko erlazioak ardatz zituen mahai-inguru batean egoteko aukera izan nuen duela gutxi. Solasaldian hainbat ikuspegi eta begirada partekatu zituzten hizlariek, baserriaren eta hiriaren arteko harremanaz, baserriak naturan duen eraginaz, baserriko produktuek gizartearen elikaduran duten paperaz, gastronomiaz eta abarrez. Zinez interesgarria izan zen begiradaren arabera, nola errealitate bera oso ezberdin dakusagun, eta nola helburu berberak edukita ere (adibidez natura zaintzea, osasuntsu bizitzea, elikadura sanoa edukitzea, etab.) bide kontrajarriak aurkitzen ditugun askotan, hiritarren eta baserritarren artean. Mahai-inguruaren amaieran, beste behin ere, sentsazio bat izan nuen: zein gertu eta zein urruti gauden.

Uda garaia bertan dugun honetan, egun eguzkitsuak eta luzeak datozkigun honetan, oso metroren gutxian ikusten ditugu gurean, belarra ontzen dabiltzan baserritarrak eta igerilekura doazen herritarrak. Anekdotikoa eta gizarte plural baten erakusgarri den postala izan daiteke. Baina zeinen errealitate urrunak diren! Oraindik

ere (edo bereziki orain) ze distantzia fisiko txikia eta distantzia kultural handia dagoen urbanitaren eta baserritarraren artean. Eta batez ere: zer ezagutza falta dagoen!

Bizitza ikusteko eta naturarekiko harremana ulertzeko bi modu oso ondo jasotzen dira gure kezka batean: bihar eguraldi ona egingo ote du? Galdera horren oinarrian dago, ordea, diferentzia: belarra ontzeko edo mendi-hondartzara joateko?

Ion MuĂąoa

bat eta

Belarra ontzeko edo mendi-hondartzara joateko, bi kasuetan ere eguzkia beharko da, eta hori da kontua: elkartzen gaituzten puntuak topatu eta hori aberastasun iturri bihurtzea. Baserritarra eta kaletarra azokak edo sal-erosketak elkartu ditzake: Zuk egiten duzunarekin nik beste hau egin dezaket edo nik egiten dudan honekin zuk beste hau egin zenezake. (Zuk landatutako barazkiak erosita, nik primerako bazkariak egin ditzaket, edo nik barazkiak erosten badizkizut, diru horrekin barazki gehiago landa zenitzake) Hiritarren eta baserritarren artean eta esparru guztietan gerta liteke hori: bata jakitun izatea gai baten inguruan eta bizilagunari berriz bost axola izatea gai berberak. Kontua da elkarbitzitzen jakitea, eta batak egiten duenak besteari kalterik ahal dela ez eragitea.

Hala ere, herri txikian bizitzeak ez du esan nahi baserri kontuez bakarrik dakigunik edo jakintza kultural murritza izan behar dugunik. Alderantziz, kaleko bizitzaz gain, gertuko zaizkigun esparru guzti horietako jakintzak, aberastu egiten gaituela pentsatu behar

bat

Eneritz Gorrotxategi

genuke. Herri txikikoa edo hirikoa izan, mundu zabala ikusten eta ezagutzen joatea da kontua, mundua ulertzeko modu ezberdinak daudela ohartzeko eta denei errespetua zor zaiela jabetzeko. Azken finean norberak pixkanaka osatutako betaurreko horien eta norberaren neurtzeko moduaren araberakoa baita gertu edo urruti bizitzea bezala, bi mundu oso ezberdin edo pareko diren ondorioztatzea.

06 GOIBERRI

GAZTEAK

«Kilometroak festa koordinatzea etxera itzultzea bezala da» Aitor Gabirondo urretxuarra da Kilometroak 2018 festaren koordinatzailea.

Hasita dago jada prestaketa lanekin.

Josune Zarandona Urretxu Urretxu-Zumarragako Ikastolak antolatuko du 2018ko Kilometroak festa, bere eraikuntzaren zaharberritzea ordaintzeko helburuarekin. Obrak hasita daude jada, eta eraikin berria sistema pedagogiko berritzaile baten mesedetan eraikiko da. Aitor Gabirondo (Urretxu, 1988) izango da datorren urteko Kilometroak festaren koordinatzailea.

JOSUNE ZARANDONA

horrek animatu ninduen batez ere.

Etxera bueltatzea dela bezala diozu. Zergatik?

Nolatan Kilometroak jaiaren koordinatzaile?

Lan eskaintza publikoa egin zuen ikastolak eta nire burua aurkeztea erabaki nuen. Hasieran beldur askorekin, proiektu handia delako. Baina animatuta ere banago, niretzat etxera itzultzea bezala da, gurasoak, irakasleak, eta ikastolako komunitatea ezagutzen ditut eta

Babeslea

«Inflexio puntu handia izango da Oñatiko Kilometroak gertutik bizitzea»

Ikastolako ikasle izan nintzen, eta gero irakasle lanetan ere aritu naiz bertan. Ordezkapenetan aritu naiz 6-7 urtez. Polita da niretzat berriz ere bueltatzea. Haurra nintzenetik oso gertuko harremana izan dut ikastolarekin.

Nola oroitzen dituzu zure lehendabiziko Kilometroak?

Haurra nintzela gurasoekin joaten nintzen. Festa handi bat zela oroitzen dut, jende pila bat alde guztietan. Ondo pasatzeko egun bat da niretzat.

Orain festa beste aldetik bizitzea tokatuko zaizu?

Bai. Orain egokitze fasean nago, ikasten. Beldur pixka batekin ere bai, egiteko dagoen guztia ikusita, baina ilusio askorekin, egia esan. Inflexio puntu

handia izango da Oñatiko Kilometroak gertutik bizitzea. Behaketa lana egitera joango gara bertara, egindakoaz ikastera.

Zertan zabiltzate orain?

Ikastolako komunitatearen barruan batzorde ezberdinak sortu behar ditugu, eta horretan gabiltza. Guraso batzuek egindako proposamenari heldu eta maila bakoitzeko guraso, ikasle eta ikasleek batzorde bana osatuko dute. Helburua, hezkuntza komunitatearen barruan dauden harreman sareak indartzea da.

Zer nabarmenduko zenuke, batez ere?

Antolaketari begira jende pila bat dago lanerako prest, trukean ezer eskatu gabe. Horrek lasaitasun handia ematen dit. Kilometroak ez da egun bakarreko festa izango, urte osora zabalduko da. Badaukagu lan pixka bat.

GOIBERRI 07

ASTEBURUKO PROPOSAMENA

Haria eta baserria ehunduta ‘Haria galtzen’ bilduma ikus daiteke urriaren 1era bitarte Igartubeitin.

Etzi, Baserri Eguna ospatuko dute.

Iñaki Gurrutxaga Ezkio Zazpi emakumezko sortzailek ondutako Haria galtzen erakusketa kolektiboak zuntza darabil adierazpen artistiko gisa.

Historiaren eta euskal ohituren arteko harreman estua azalaraztea du helburu, ikuspegi berritu batetik. Lola Altolagirre, Idoia Cuesta, Arantxa Diez Redondo, Karmen Esnaola, Kris Meraki, Yolanda Sanchez eta Maria Zubizarreta dira bildumaren egileak.

Donostiako Kristina-Enean iazko abenduan estreinatu zen erakusketaren ikuspegi berri eta berrinterpretatu bat da Igartubeitin urriaren 1era arte ikusgai dagoena, testuinguru berrian eta elementu berriekin.

Diputazioaren funtsetatik eta Gordailutik ekarritako tresna eta lanabesak ezagut daitezke; goruak, ezpatak eta ardatzak.

Tradizioaren eta garaikidetasunaren arteko solasaldia proposatzen dute sortzaileek. Igartubeitiko hainbat gunetan erakusten diren piezak bertako familiaren beharrizanak asetzen zituzten produktu –artoa– material –maluta, zumea, lihoa, artilea– objektu eta lanekin uztartzen dira.

Zuntzaren balioa goratu ez ezik, zuntz-sorkuntza ezberdinak lantzeko tekniken berri ere ematen du: irazki-hari garaia, irazki-hari baxua, irutea, saski-

gintza teknikak, brodatuak, tinteak... Ekainaren 25eko bisita gidatuan bertatik bertara ezagutu ahalko dira xehetasunak.

Jardunaldi tematikoa Bildumaren osagarri, etzi, hilak 18, Baserri Eguna ospatuko dute Igartubeitin. Jardunaldi tematiko horretan baserriaren baratze ekologikoa eta haren ingurua, umeentzako belarmeta tailerra eta bazkaria izango dira, besteak beste.

Jarduerak Ezkioko Igartubeiti baserri museoko jarduera eskaintza.

Baserri eguna. Etzi, hilak 18, ospatuko da. Jakoba Errekondok Igartubeitiko baratze ekologikoa aurkezpen-solasaldia egingo du (12:00); Ekogunearen Belar-meta tailerra haurrentzat (12:00); eta Bertatik Bertara produktuekin bazkaria (14:00).

‘Haria lantzen’ erakusketa.

Urriaren 1era bitarte zazpi sortzaileren erakusketa ikusi ahalko da.

Asteartetik larunbatera (10.0014:00 / 16:00-19:00) eta igandeetan (10:00-14:00).

Bisita gidatua eta ecoprint tailerra. Erakusketaren bisita gidatua izango da ekainaren 25ean, 10:00etan, eta segidan, Ecoprint tailerra, 11:00etan.

08 GOIBERRI

GARAI BATEAN

Azken domina, azke 1936ko gerran hildako eta Gernikan lurperatutako 72 gudari gipuzkoar omenduko ditu aldundiak. Tartean zazpi goierritar daude. Lurperatzaileari esker geratu ziren haien hezurrak eta izen-abizenak Gernikan.

Aimar Maiz Pakita Alustiza legazpiarraren bost osaba ibili ziren 1936ko gerran, gudari. Haietako bi ezagutzera ez zen iritsi, hil egin zizkiotelako, bera jaiotzerako. Familiako puzlean zati bat falta zuen, hildako bi osaba gudari haiek —Juan eta Damian Agirre Alustiza anaiak— non lurperatu zituzten ere ez zekielako. Orain dela gutxi lortu du jakitea: Gernikako hilerrian hilobiratu zituzten, 1936-1937ko gerran.

«Familian gerrari buruz asko ez da kontatu. Bi osaba gerran hil zirela bakarrik. Bost anaia

joan ziren gerrara, eta bi hil ziren. Zaharrena [Juan] eta gazteena [Damian] ziren», kontatu dio Goiberri-ri Pakita Alustizak. «Ideiarik ez geneukan non zeuden lurperatuta. Non hil ziren bai, bat Durangon eta bestea Legution. Orain jakin dugu Gernikan zeudela».

Larunbatean (12:00) omenaldia egingo die Gipuzkoako Foru Aldundiak 1936ko gerran hil eta Gernikako hilerrian lurperatu zituzten 72 gudari gipuzkoarri. «Joango gara zapatuan Gernikara. Orain han daudela behintzat badakigu. Tristea da

Gernikan osatutako lau batailoietako gudariak hobiratu zituzten, batez ere, EAJk erosi hobietan Han ehortzi zituzten hiru gabiriar, bi anaia legazpiar, eta zumarragar nahiz urretxuar bana

haien historia, baina orain gogoratzea pozgarria ere bai. Jendeak lan egin du haien historia ateratzeko, eta hori polita da», iritzi dio Alustizak.

Zerrendatu ahal izan diren 71 gudarien artean zazpi goierritar daude: Gabiriako hiru, Legazpiko bi, eta Urretxuko eta Zumarragako bana. Batailoi abertzaleetako gudariak ziren denak, EAJri atxikitako guda-sailetakoak. Izan ere, zerikusi handia daukate borrokatutako batailoiak eta Gernikan lurperatu izanak. Behin Eusko Jaurlaritza eratu ondoren (1936ko urrian),

GOIBERRI 09

GARAI BATEAN

Gernikan lurperatutako goierritarrak

Amaiur batailoiko gudariak, 1936ko abenduaren 11n, Arabako guda-lerroan. GOIBERRI

enean hark hartu zuen Euskal Armadaren agintea. Batailoika antolatu zituen ordura arteko alderdien eta sindikatuen miliziak.

Gernikan lau batailoi Gipuzkoatik alde egindako gudari ugari zebilen Bizkaian, 1936ko negutik aurrera. Gernikan sortu zituzten Loiola, Itxarkundia eta Amaiur batailoiak, nahiz eta azken horrek gero Mundaka hartu zuen kuartel nagusitzat. 1937an, Saseta batailoia ere Gernikan osatu zen.

Gerran hildako batailoi horietako gudariak Gernikako hilerrian lurperatu zituzten. Denera 82 gorpuzki zerrendatu ahal izan dira, horietatik 72 Gipuzkoako 28 herritakoak. Eta gehienak lau batailoi horietakoak.

Gudari-unitate horiek EAJren

Alustiza Agirre, Damian.

Legazpiarra. Otxandion hil zuten, 1936-12-1ean. 19 urte zituen.

Bost anaia ibili ziren gerran, eta bi hil zituzten (Damian eta Juan).

Abertzalea zen, dantzaria eta pilotaria. Gerra aurretik ‘El Dia’ egunkaria saltzen zuen, kalean.

Alustiza Agirre, Juan.

Legazpiarra. Durangon hil zuten, 1937-3-31ko bonbardaketan. 28 urte. Damian anaia lau hilabete lehenago hil zioten. Txoferra lanbidez, lan horretan aritu zen gerran, Loturak eta Transmisioak sailean.

Anduaga Unamuno, Miguel.

Legazpikoa. Oñatin jaioa, 18 urterekin Brinkolako Errementari baserrira joan zen, lanera. Miliziano ibili zen, hasieratik (Aztiria, Ormakio, Korostiagan). UHPren batailoian sartu zen. Gernikaren bonbardaketan, zauritu bat esku-ohean zeramala, bonba batek hil zuen

(1937-4-26). 20 urte zituen. Ez da ageri hilerriko zerrendan.

Fernandez de Lekuona Cortes, Jose Maria.

Zumarragarra. Loiola batailoiko gudaria, 1936-9-24an kapitain izendatu zuten, herriko eskuindarrak ekartzeagatik. Candido Sasetaren laguntzaile izan zen. Legutio-Otxandioko frontean hil zuten 1936-11-30ean. 29 urte.

Intxausti Arozena, Joxe Mari.

Gabiriarra, Igeribarrazpikoa baserrikoa. Gerra piztu zenean Legazpin bizi zen. Loiola batailoiko gudaria. 25 urte zituen. Otxandion hil zuten, 1936-12-1ean. Damian Alustiza gudari legazpiarraren besoetan hil zen; egun berean hil zuten Damian bera. Intxaustiren iloba Resu Arozena ere gerran zebilen; familiakoek tren-makinista baten bidez jakin zuten bietakoren

bat hil zela, baina ez zehazki zein.

Irastortza Intxausti, Juan.

Gabiriarra, Urkiztegi baserrikoa.

Amaiur batailoiko gudaria zen.

Otxandion hil zuten, 1937-4-4an, eta Gernikako hilerrian lurperatu bi egun geroago.

Uria Iparragirre, Tomas.

Gabiriarra, Araneaundi baserrikoa. Amaiur batailoiko gudaria.

Asturiasen hil zuten, Nalon ibaia zeharkatzen ari zela, 1937-222an. Gernikan lurperatu zuten, bi egun geroago.

Zabaleta Lizarralde, Regino.

Urretxuarra.Urolako futbolaria, altziarutegiko bulegaria. Loiola batailoiko gudari zen. Legutioko ofentsiban hil zuten, 1936-1130ean. 23 urte zeuzkan.

babespekoak zirenez, alderdi horren Euzkadi Buru Batzarrak hilobi batzuk erosi zituen Gernikako hilerrian, frentean hilko zirenak hobiratzeko.

Gasteiz hartzeko ahaleginean, Legutio-Otxandioko ofentsiba gogorrean Amaiur, Itxarkundia eta Loiola borrokatu ziren. Amaiur Asturiaresa ere eraman zuten, Candido Saseta gudalburuaren brigadaren zati.

Azkenik, 1937ko martxotik aurrera, frankisten Bizkaiko erasoaldiei aurre egiten aritu ziren.

Apiril bukaeran erori zen Gernika frankisten esku, 26an italiarrek eta alemaniarrek bonbaz suntsitu eta berehala.

Gernikako hilerriko erregistro liburuko datuak argigarriak dira. Gerra piztu aurretik hilean gehienez 5 herritar lurperatzen baldin bazituzten, 1936ko abenduan 44 gorpu sartu zituzten; haietatik 36 gudariak. Azarotik 1937ko apirilaren 23ra arte 73 gudari hobiratu zituzten han.

«Gudari hauek 80 urtean egon dira aitortzarik jaso gabe.

Kasu askotan, beraien familiek

Erorien Haranetik salbu lurperatzaileari eskerrak

ere ez zekiten bertan zeudela.

Larunbateko ekitaldian erakunde-aitortza egingo zaie, eta plaka bat jarriko da euren izenekin, haien historia ahatz ez dadin», aurreratu du Gipuzkoako aldundiak.

usko gudarien gorpuak Gernikan geratzea, zoriaren eta lurperatzaile baten mugimendu ausartaren ondorio da. Frankismoak 1940tik 1958ra eraiki zuen Erorien Harana. Lehen asmoa frankisten alderdian hildako soldaduen gorpuak eramatea zen. 1952an egin zien Gobernuak gonbita sendiei, baina gutxik nahi izan zuten.

1958an, nolabait bete beharrez, gerran hildako oro eramateko agindu zuen Gobernuak. Hala, 20 urte lehenago hobi komunetan sartu zituzten errepublikarren gorpuzkiak eraman zituzten.

Ofizialki 33.847 gorpu daude Erorien Haranean. Horietatik 22.000 inguru errepublikarrenak dira. Gernikako gudarienik ez, ordea.

E

Iturriak: ‘Legazpi 1936’, ‘II. Errepublika Urretxun eta Zumarragan’ eta ‘Gerra Zibila eta frankismoa Zumarragan’ liburuak, eta lanketa propioa.

Hezurrak batetik bestera Inork gutxik zekien, 1995 ingurura arte, Gernikako hobi komun batean zeuden hezurrak gudarienak zirenik. Gernikazarra elkartea hasi zen haien historia azaleratzen.

1958an, Espainiako Gobernu frankistak gorpuak atera eta Erorien Haranera eramateko agindu zuenean, Gernikako lurperatzaileak atera bai, baina ez zituen entregatu. Hilerriko beste lur batean lurperatu zituen, panteoi baten atzean. Eta guztien izen-abizenak jasotzeaz arduratu zen. Hari esker gorde da gudarien oroitza eta patua.

1987an, panteoi batean sartu zituen hezur guztiak udalak, bonbardaketan hildakoekin batera. 1995ean, azkenik, oraingo mausoleoa eraiki zien.

10 GOIBERRI

ASTEKO GAIA

Buztina eskuetan Maite Salutregi eta Jone Urain Debabarrenetik Itsasora bizitzera etorri zirela 25 urte dira. Bertan bizitzen jarri eta Pott zeramika tailerra ireki zuteneko urtemuga da aurten. Orain Internet bidezko denda sortzen ari dira.

Miriam Luki Itsaso Pott zeramika tailerreko arimak dira Maite Salutregi (Eibar, 1963) eta Jone Urain (Mendaro, 1967). 25 urte dira Itsason zeramikagintzan ari direla eta itsasoarrekin ospatu zuten maiatzean, Katilu Eguna 35 bat lagunekin partekatuz. Katilua edo dena delako pieza egiteko aukera izan zuten bertaratuek, hasi eta bukatu.

Itsasora ez ziren zoriak eramanda iritsi. Salutregiren amak bertan zuen baserria eta hangoak dira naturarekin haurretan errotu zituen harremanak.

Debako Arte eta Eskulangintza eskolan ezagutu zuten elkar. Salutregi «txiripaz» iritsi zen zeramikara, eta te-ontzi baten irudia ikusi ondoren Urain. «Tea sekula edan gabe nengoen, baina halakoak egin nahi nituela jakin nuen». Deban harrapatu zituen zeramikak, eta handik Manisesera (Valentzia, Herrialde Katalanak) joan ziren ikasketekin jarraitzera. Ordurako biek ilusio berbera zuten: zeramika tailer bat sortzea.

Sortu zuten. Itsasoko eskola zaharrean ireki zuten lehenengo tailerra.

Biek ala biek ez daukate Itsaso saltzeko. «Herriak asko eman digu eta gu beti saiatu gara emandakoa itzultzen», dio Salutregik. Hortik, besteak beste, Katilu Eguna.

Zeramika Euskal Herrian Pasioz hitz egiten dute biek zeramikari buruz. Munduari begiratzeko era bat da haientzat.

Ikasketekin, sormenarekin eta urteen eskarmentuarekin trebatu dute euren jarduna. Esateko daukatena zeramikaren bitartez esaten dute. Izan ere, diotenez, zeramikak kontatze-

ko dohaina izan du betidanik.

«Gizakion historia zeramika lanetan irakur daiteke. Zeramikak kontatu digu, esate baterako, nola janzten ziren edota zertan jarduten ziren gure aurrekoak.

Gaur egun, herri baten sentsibilitatea bere zeramikan islatzen da», adierazi du Salutregik.

Espainian zeramikak zeresan handia izan du lurralde gehienetan, eta dekorazio gisa jorratu da. Euskal Herrian, aldiz, zeramika piezak erabilgarritasunari lotu dira historian zehar, Salutregik dioenez: «Gure izaerarekin bat dator, euskaldunok

GOIBERRI 11

ASTEKO GAIA

ez dugu zeramika era horretan lantzeko beharrik sentitu. Hemen beste elementu batzuk landu dira gehiago: egurra, harria, burdina...».

Euskal izaera hori islatzen da Pott-ekoen lanetan. Pieza xumeak eta soilak ateratzen dituzte labetik. Kolore eztandarik izan dute euren ibilbidean, baina ohikoenak lurrari hartutako koloreak dira, dirdirarik gabeak, mateak. Pieza bakoitza eskuz eginda dago, lurraren, eskuen eta suaren batuketak ematen duen magiarekin. Emaitza ederra da. Ederra ikusteko, ederra erabiltzeko eta ederra ukitzeko.

Pieza erabilgarrietan zentratuta daude orain, baina lan artistikoak ere egiten dituzte elkarrekin zein banaka. Goiart Arte Plastikoen Sariketan, Ordizian, saria jaso zuen iaz Salutregik. Zeramikaren magia lehenengo egunean bezalaxe bizi dute bi artistek. Hasteko egin nahi duten pieza buruan irudikatu, paperean ondoren, eskuekin landu, lehortzen utzi, esmaltatu labetik zein kolore ate-

rako den zehatz-mehatz jakin gabe, eta labera sartu.

Labearen atea irekitzeko unea iristen denean emaitza zein den ikusteko ilusioa ez dute galdu. Labea berez da edukiontzi magiko bat Potteko estudioan. Elkarrizketan zehar pieza bat atera dute, oraindik epel dago, izango denaren lehenengo lagina da; eskuetan, buztinaren epeltasuna lurrazalaren oihartzuna da.

Eskolak eta denda Pott-ekoek hasieratik eman dituzte eskolak. Itsasoko lehenengo tailerra ireki zutenetik trukean eskolak emateko konpromisoa hartu zuten. Haurrekin zein helduekin aritzen dira.

Haurren sormen gaitasuna laudatu dute. «Zortzi urtetik gorako adina da egokiena, ahalmen ikaragarria daukate», esan du Urainek, eta Salutregik gehitu: «Autoestimua, sormena, eskuekin lan egin eta helburuak lortzeko aukera ematen die».

Goierri osoan eurekin aritu diren umeen etxeetako apaletan

Ezkerreko argazkian, Jone Urainek eta Maite Salutregik Itsason duten Pott estudioa jendez beteta, 25. urtemugaren harira ospatutako Katilu Egunean. Goian, bi artisauen eskuak, katiluarekin. AIZPEA LASA

«Gizakion historia zeramika lanetan irakur daiteke: nola janzten ziren, zer egiten zuten» Maite Salutregi Zeramikagilea

«Tea sekula edan gabe nengoen, te-ontzi bat ikusi, eta halako bat egin nahi izan nuen» Jone Urain

Zeramikagilea

bakoitzak bere eskuekin egindako baleak, saguak edo harrak daude —ume horietako asko kozkortu dira jada–. Orain, Salutregik, asteazken arratsaldero eta ordutegi finkorik gabe, helduei estudioa irekitzen die zeramikan aritzen ikasteko.

Pott-ekoen produkzioa ez da oso handia. Enkarguak jasotzen dituzte eta erantzun ere.

Krisiak ere ukitu ditu. Eutsi egin diote halere. Eutsi, besteak beste, egiten duten horretan sinesten dutelako. Azken aldian Internet bidezko salmentari bultzada eman nahian dabiltza eta Ion-line denda bat sortzen ari dira: pottzeramika.com.

Katiluak, horren kuttunak dituzten ardi latxak, belar-metak, sortu berri duten Itsaso eta Marraza izeneko baxerak; marrazak garai batean idiei jartzen zitzaizkien estalkiak dira, baserri bakoitzak berea zuen, eta baxerak marraza haien marrak eta laukiak gogora ekartzen ditu, zeramikak nortzuk garen eta nongoak garen kontatzeko ahalmena duelako.

12 GOIBERRI

ERREPORTAJEA

Ahanzturari konjurua Mendizabal idazleak eta Maroto margolariak Zumarragako ezpata-dantzaren erroak aletu dituzte.

Miriam Luki Zumarraga Ezpata-dantzaren jatorriaren gaineko teoria asko daude, hari asko mataza berberetik eratorriak. Hari horietako bati heldu dio Antxiñe Mendizabal idazleak (Zumarraga, 1968) Josu Maroto (Urretxu, 1975) margolariarekin batera Zumarragako ezpata-dantza, magia dantza liburuan. Hain zuzen, Jose Antonio Urbeltz folkloristak urteetan garatutako hipotesiaren alde egin du. Hipotesi horren arabera, ezpata-dantza ez da gerra dantza bat, elkarbizitza errazteko dantza bat baizik.

Elkarbizitza ezpata artean?

Ezinezkoa dirudi. Magia dago tartean, baina, eta ezpatak ez dira horren ezpata. Urbeltzek folklore erritoak adierazpen poetiko gisa irakurtzen ditu, areago, gaur arte iraun duten dantzen arrastoak pentsamendu arkaikoaren eta magikoaren barrenean sortutako erritualtzat hartzen ditu. Ezpata-dantza, horrenbestez, magia da.

Nolatan magia? Zientziak eta teknologiak baliabiderik eta erantzunik eskaintzen ez zuten garaietan, biziraupena eragozten zuten hainbat gaitzei aurre egiteko erreminta magia zen.

Noiztik ezpata-dantza? Neolitoan kokatu ditu lehenengo aztarnak Urbeltzek, hau da, ne-

kazari mundua abiatu zenean.

Orduan, intsektuekiko mendekotasuna handia zen uztak hondatzeko gaitasuna zutelako, baita abereei zein gizakiei gaixotasunak kutsatzen zizkietelako ere.

Zer da Gipuzkoa? Ipuscua leku izenak ihi-putz-koa –ihiz betetako putzuak– esan nahi du eta intsektuek halako hezeguneak bereziki gustukoak dituzte. Antzinako nekazari haiek intsektuen kalapita uxatzeko konjuruak asmatzen zituzten eta ezpata-dantzak halako konjuru bat irudikatzen du.

Izan ere, udako berotasunak erruz ugaritzen ditu intsektuak.

Konjuruak piztien eta gizakien arteko hitzarmen antzeko bat irudikatzen du elkarren arteko eremuak errespetatzeko. Konjuruak intsektuak erreka ertzeetara itzularaziko ditu.

Aurreko lerro guztiak Mendizabalek Zumarragako ezpatadantza, magia dantza liburuaren hitzaurrean emandakoak dira. Ondotik dator fikzioa, historia, irudimena eta zientziak uztartuta osatu duen ipuina.

Hitzaurreak amuarena egiten du, hurrengo orriek biltzen duten kontakizuna irakurtzeko gogoa zinez pizten baitu.

Ezpatak ezparak dira Ez al dira ezpatak? Ez, ez dira ezpatak hastapenetan dantzariek eskuetan zeramatzatenak.

Ezpata-dantzariek intsektua bera irudikatzen dute eta eskuetan daramatzaten sastakaietan eta egiten dituen mugimenduetan datza intsektuen alegoria. Izan ere, Urbeltzen teorien arabera, ezpata-dantza hitzaren oinarrian ezpara-dantza dago eta ezparak ezpateuliak, mandeuliak eta iteuliak arbasoak horrenbeste beldurtzen zituzten pizti txikiak dira.

Elkarbizitza nola? Urtero errepikatzen da neolitiko garaitik intsektuak uxatzeko ezpatadantza erritoa. Zumarragan uztailaren 2an egiten da, Santa Isabel egunean. Uda betean.

Gipuzkoa izenak ihiz betetako putzua esan nahi du, intsektuetarako hezegune aproposa Nekazariek konjuruak asmatzen zituzten intsektuen kalapita uxatzeko, tartean dantza hau

Liburua Irrintzi dantza taldearen eta Antxiñako Ama txistulari taldearen 50. urteurrenaren harira Mendizabali egindako enkargua da. Behin enkargua jasota ilustrazioak egingo zituen bidelagun bat bilatzen jarrita, Josu Marotoren konplizitatea aurkitu zuen. Zinez erantzun diote biek Zumarragako bi taldeok egindako gonbiteari.

Liburua Zumarragako Udalak argitaratu du eta bertako liburu dendetan, kultur etxean eta Antioko Interpretazio Zentroan salgai jarri dute 14 euroan.

Ezpaten dantza elkarbizitza errazteko errito poetiko gisa ikusteko aukera ematen du eta metafora horrekin ehundu dituzte hitzak nahiz ilustrazioak iraganaren ahanzturaren aurkako konjuru bat izan daitezkeenaren esperoan.

GOIBERRI 13

ERREPORTAJEA

Argi dantzaria da Mendizabalek idatzitako liburuaren protagonista. Irudian, intsektuak uxatzen. JOSU MAROTO

14 GOIBERRI

SEGURAKO SAN JOAN JAIAK

Zopajaleen jai nagusiak

Ekainak 17, larunbata: 16:00: 59. San Joan txirrindulari proba, Gipuzkoako Txapelketa (Elite eta 23 azpikoak).

17:30-19:00: Gipuzkoako toka eta bola txapelketa, Erreboten.

20:00: Korpus eguneko herri afaria, Imanolek, Iñigok eta Unaik giroturik.

Ekainak 19, astelehena: 18:30: Tobera musika eskolako ikasleen ikasturte bukaerako kontzertua plazan.

Ekainak 22, osteguna, Mozorro Eguna: 18:00: Mutilen arteko areto futboleko txapelketaren finala. Baratze pilotaleku ondoko kantxan.

18:00: Unamendiko Mari eta Tartalo buruhandi berriei ongi etorria.

19:30-22:30: Zumbalain Dantza Festaren emanaldia, Alain, Josu eta Txurrurekin.

20:00: Zopa Pertzaren jaitsiera.

Pregoia eta ondoren, mokadua plazan.

20:30: 2017ko kuadrilla lehiaketa. Mozorro topaketa plazan.

21:30: Mozorro lehiaketako sari banaketa.

Ekainak 23, ostirala, San Joan bezpera, Kuadrillen Eguna: 11:30-14:00/16:30-19:00: Umeentzat eta gaztetxoentzat parkea, Wipeout, Baratze pilotalekuan.

12:30-15:00: The Joselontxo’s txaranga herrian zehar.

15:00: Kuadrillen arteko bazkaria, Frontoi Zaharrean. Eguraldi txarra bada, Baratze pilotalekuan.

17:00-20:00: The Joselontxo’s txaranga herrian zehar.

18:00: 2017ko kuadrilla lehiaketa. Jokoak plazan, ondoren sari banaketa.

20:00-21:30/23:30: Gau Argi taldearekin dantzaldia.

23:00: San Joan sua. Txistulariekin herritarren Sorgin Dantza.

Ekainak 24, larunbata, San Joan Eguna: 10:00: Plater hausketa, Mendotze aldean.

10:15: Goiz eresia Kriseilu Txistulari taldearekin.

10:45: Prozesioa San Joan irudiarekin eta meza nagusia parrokian.

12:00: Maialen Arzallus, Andoni Egaña eta Sebastian Lizaso bertsolarien saioa, herriko abesbatzaren emanaldia eta herritarren hamaiketakoa, Arabarren plazan.

13:00: Herriko kirolari txapeldunei omenaldia eta herri kirol mistoak plazan. Aizkoran eta trontzan: Iñaki Azurmendi, Nerea Sorondo, Donato Larretxea eta Santa Sousa. Harri jasotzen:Aimar Irigoien. Aizkoran alturan:Joxe Mari Esnaola. Txingak: Santa Sousa.

17:30: Buruhandi eta erraldoiak.

18:00: Pilota partidak Baratze pilotalekuan.

GOIBERRI 15

SEGURAKO SAN JOAN JAIAK

18:30: Tio Teronen Semeak dantza taldearen emanaldia plazan.

19:30-21:30/23:30: Disko Festa IĂąigo Etxenikerekin.

20:00: 2017ko Kuadrilla lehiaketako kantuak plazan. Ondoren sari banaketa eta 2017ko kuadrilla lehiaketako txapeldunari sai nagusia.

Ekainak 25, igandea, San Joan bigarrena, Jubilatuen Eguna, Umeen Eguna: 11:30: Jubilatuentzat toka, igel eta bote jokoak Plazan.

Ondoren: Hamaiketakoa, Atseden Elkartean.

11:00-13:00: Haur jokoak: krosa, jolasak, marrazki jaia...

12:00-14:30: Kilkir txaranga herrian zehar.

13:00: Toka, bola eta sokatira txapelketa herrikoia, plazan. Hiru mailatan banatuko dira: 14 urtez azpikoak, emakumeak eta gizonak.

13:00: Txakolin dastaketa eta sardina jana.

14:00: Haurren bazkaria, frontoi zaharrean.

18:00: Haurren danborrada.

19:30: Umorezko herritarren antzerkia Errebotean.

21:30: Herri afari elegantea.

23:30: Zopa Pertzarekin kalejira, trikitilari, poteolari elegante eta herritarrekin. Irteera Txanbolinpetik.

00:00: Zopa Pertzaren igoera eta agurra.

San Joan Ikastolako ikasle ohiek irakurriko dute aurtengo pregoia an Joan jaiei hasiera emateko pregoia San Joan Ikastolako ikasle zaharrenek eta gazteenek irakurriko dute hilaren 22an, 20:00etan, aurten 50 urte baitira San Joan Ikastola sortu zela. 1967ko martxoaren 28an hasi, eta 1981ean eskola publiko bihurtu bitartean, 230 ikasle inguru ibili ziren bertan. Hamabi haurrekin hasi zen Ikastola, Txanbolinpeko lokalean, Maixabel Telleria andereĂąo zela. Hasieratik Elizaren babesa jaso zuen eta Txanbolinpeko lokaleko atean Elizaren babespean sortutako ikastola zela jartzen zuen kartela jarri zuten. Urtetik urtera gero eta guraso gehiagok azaldu zuten konfidantza proiektu berrian, eta gero eta ikasle gehiago gerturatu ziren ikastolara. Ondorioz, Txanbolinpeko lokala bitan zatitu zuten lehendabizi, eta gaur egun jubilatuen elkartea dagoen tokia ere hartu zuten ondoren. Festetako pregoian gurasoen lehen batzordea sortu zuten gazte, guraso, andereĂąo, ikasle eta herritarrei eskerrak emango dizkiete.

S

16 GOIBERRI

OLABERRIKO SAN JOAN JAIAK

Herritar talde batek plazan makala jartzeko ohitura berreskuratu du. Eskuz eta garai bateko eran egiten dute. OLABERRIKO UDALA

Makala, sua eta dantza San Joan bezpera da gaur zortzi, eta suaren bueltan dantzan hasiko dituzte festak Olaberrian. Makala jasotzeko taldea indartu nahian ari dira urteotan.

Arkaitz Apalategi Olaberria Udako solstizioarekin batera hasten dira Olaberriko San Joan jaiak, makalaren eta suaren bueltan. Garai bateko tradizioari eusteko ahalegina egiten ari dira Olaberrian, eta makala altxatzeko eta suaren jiran dantza egiteko talde bana sortu dituzte. Gaur zortzi piztuko dituzte sua eta festa bi taldeek.

Olaberrian aspaldiko ohitura da San Joan bezperan tantaia edo makala altxatzekoa. Lehen traktorearekin eta mekanikoki altxatzen zuten, baina 2011n izandako ezbehar bat dela medio, talde hark utzi egin zuen, eta hurrengo bi urteetan, festetan ez zuten makala jaso.

Ekitaldi hura galtzen uztea pena zela iritzita, Olaberriketan

euskara elkartekoak berriz makala jasotzen hasi ziren. Jon Zubiarrain elkarte horretako kide da, eta «ohitura berreskuratu nahian» hasi zirela dio. Lehengo eran egin nahi zuten, eskuz, traktorerik eta kablerik erabili gabe. 2013an osatu zuten taldea, baina lehen urtean, esperientzia falta nabaritu zuten: «Nahiko modu prekarioan aritu ginen, eta komeriak izan genituen makala zutitzeko». Iturmendin (Nafarroa) ere ohitura bera zutela jakin zuten, eta haiekin jarri ziren harremanetan. «Erreminta bereziak zituzten eta tresnak eskatu genizkien». Pare bat urtez haiek utzitakoekin moldatu ziren, baina iaz, udalak, tantaia altxatzeko erremintak lortu zituen.

Azken urteetan talde beretsua aritu izan da makala altxatzen. 20-25 lagun inguru dira, baina taldea «nahi duen guztiarentzat irekita» dagoela gogorarazi du Zubiarrainek.

Dantza taldea San Joan bezperarekin hasten dira festak Olaberrian. Sua piztearekin batera, ordea, haren bueltan dantzan egiteko ohitura dute olaberritarrek. Hasieran Lazkaoko dantzariak ekartzen bazituzten ere, orain, bertako

dantzariekin eusten diote ohiturari.

Ainara Urteaga kultur teknikariak azaldu duenez, 37 lagun ariko dira aurten; «adin guztietako jendea» dago, baina batez ere «haurrak eta gazteak» aritzen dira. Aurtzaka taldekoek emandako ikastaroa jaso dute dantzariek, eta gaur zortzi, San Joan dantza eta Sorgin dantza egingo dituzte, besteak beste.

Txalapartariek eta herriko Zeba abesbatzak ere parte hartuko dute ekitaldian.

GOIBERRI 17

OLABERRIKO SAN JOAN JAIAK

Hiru eguneko festak Ekainak 23, ostirala, San Joan bezpera: 11:00: Jolas parkea.

13:30: Haurrentzako bazkaria.

15:00: Jolas parkea.

18:30: Marrazki lehiaketako sari banaketa, udaletxean.

19:00: Lore bedeinkapena eliza atarian.

Ondoren: Pregoia, txupinazoa eta buruhandiak trikitilariekin.

19:30: San Joan arbolaren zutitzea.

20:00: Tsunami orkestraren emanaldia.

20:30: Txerria burruntzian erreta.

22:30: San Joan sua, dantzariekin, txalapartariekin eta Zeba abesbatzarekin.

Ondoren: Dantzaldia Tsunami orkestrarekin.

Ekainak 24, larunbata, San Joan Eguna: 10:00: Jubenil mailako 28.

Gipuzkoako Txirrindulari Itzulia.

10:30: Herri mailako San Joan pilota txapelketaren finalak.

11:00: Meza nagusia.

16:00: 3x3 saskibaloi txapelketa.

17:30: Herri kirol erakustaldia.

Aizkoran: Aitor Urteaga eta Xabier Dorronsoro, Alatzne Etxabu-

rua eta IĂąaki Azurmendiren aurka.

Harri-jasotzen: Aimar Irigoen.

Lasto-altxatzen: Anne Arbenoiz.

21:00: Arkume txuletatxoen parrilakada.

23:30: Su-festa Pirotecnia Zaragozanarekin.

Ekainak 25, igadea: 10:00: Gipuzkoa mailako bola txapelketa.

11:00: Meza Zeba abesbatzak lagunduta.

12:00: Pala txapelketa.

12:30: Hamaiketakoa.

Ondoren: Aratz Igartzabal eta Maialen Akizu bertsolarien saioa.

16:00: Goitiberak herriko gaztetxoentzat.

18:00: Bordetxe abere zirkoa.

20:00: Sagardo eta txorizo dastaketa.

18 GOIBERRI

INTERNET

saretik Albisteak

Sarean ikusia

Datuentzako kable erraldoia

Beasaingo TAO sistemak badu bere aplikazioa Beasainen aparkatzeko TAO sistemaren erabiltzaileek aplikazio berri bat dute doan eta eskura. TAOko makinetan egiten diren eragiketa guztiak mugikorretik bertatik egiteko aukera ematen du, makinaraino joan beharrik izan gabe. Sakelakotik aparkatu behar den denbora kopurua zehaztu behar da, eta ez da kotxean ordainagiririk utzi behar. Aparkatze aldia esandakoa baina motzagoa izan bada, dagokion diru kopurua itzuliko zaio erabiltzaileari. Mugipark izeneko aplikazioa jaitsi behar da, Android eta iOS sistemetan. beasain.mugipark.com

tori.eus

Edukiak elkarbanatzeko zerbitzu librea, euskaraz hiko posta elektroniko zerbitzuek mugak izaten dituzte tamaina handiko artxiboak bidaltzerako garaian, eta azken urteetan, lan hori egiten duten webgune eta baliabideak ugaritzen ari dira.

WeTransfer da horietan ezagunena, baina hemendik aurrera, euskal erabiltzaileek bertako erreminta bat erabiltzeko aukera izango dute: Tori.eus.

O

PuntuEus fundazioak garatu du zerbitzu berri hori, Dinahosting enpresarekin elkarlanean.

PuntuEusen arabera, ÂŤbazeuden lehen ere tori.eus bezalako zerbitzuak sarean, baina euskaraz eta libreak ezÂť.

Euskara hutsez izateaz gain, 2 Gb arteko fitxategiak doan partekatzeko aukera ematen du. Artxiboak posta elektronikoz edo esteka bat partekatuta bidal daitezke. Fitxategiak enkriptatzeko aukera ere badu.

Mundu mailan datuak garraiatzeko ahalmenik handiena duen kablea eraikiko dute Microsoft eta Facebook enpresek.

AEBak eta Europa elkartuko ditu 6.600 kilometroko luzeera duen kableak, Ozeano Atlantikoa zeharkatuz. Muturretako bat Euskal Herrian, Sopelako (Bizkaia) hondartzan lotu dute aste honetan bertan, eta itsasontzi batek garraiatuko du kablea AEBetako kostaraino.

Gailurra saioko bideoak ikusgai ETBko Gailurra, Gailurra Xtreme eta Gailurra Martxan telebista saioetakoek hainbat programa grabatu dituzte Goierrin, batez ere Aralarren eta Aizkorrin. Bost saio dira guztira, eta denak osorik ikus daitezke GoiBerri aldizkariaren webguneko multimedia atalean, goiberri.eus/ multimedia helbidean sartuta.