Goiberri 253. zenbakia

Goierritarraren eta Otamotzen astekaria

Sekundino Esnaola musika eskolaren zuzendaria da urretxuarra. Trikitixaren egoeraz aritu da, eta ikasketa moduaz dituen kezkak plazaratu ditu. ASIER ZALDUA

Edurne Iturbe Trikitilaria

ÂŤGehiegi nabaritzen da trikitilari bakoitzaren maisua nor denÂť 8-9

R.P.S. 175/15 I.L.G.

253. zenbakia. 2017ko urriaren 6a

Maerose Palma 3 Iritzia 4-5 Batzuri Punk 6 Sagardo astea Igartubeitin 7 Landa lurrak aztergai 10-11 Izan Kantuz erronka Zaldibian 12-13

02 GOIBERRI

PUBLIZITATEA

GOIBERRI 03

KATE MOTZEAn

Maerose Palma Dendaria

«Argazki batean Txindoki ikustean ‘hor bizi nahi dut!’ pentsatu nuen» Mikel Albisu Zaldibia Lau urte dira Maerose Palma (Matanzas, Kuba, 1987) Zaldibian bizi dela. «Gipuzkoara bidali ninduten lanera. Etxe asko ikusi ondoren, argazki batean Txindoki ikustean «hor bizi nahi dut!» pentsatu nuen. Zaldibian fruta-denda ireki du eta oso gustura dago herritarrek egin dioten harrerarekin; «gainera, Goierriko mango eta ahuakate hoberenak ditut».

Momentu honetan, euskarazko hiztegia.

Mugarik ez egotea ez fisikorik, ez mentalik, ez eta herrien artekorik ere.

Musika talde bat.

Jaso duzun oparirik bereziena.

Buena Fe kubatarra. Gatibu ere bai, Alex Sarduirekin flipatzen dut.

Aurten gazte festetan dantza kubatarren ikasleek egin didaten koadroa, nire herriko argazkiarekin eta bertso batekin.

Liburu bat.

Abesti bat.

Mikel Laboaren Gure bazterrak.

Janari bat.

Congris arroza eta platano frijitua.

Edari bat.

Ze zaletasun dituzu?

Sagardoa eta rona.

Familiarekin mendira joatea, dantzatzea.

Oporretarako leku bat.

Pelikula bat.

La vida es bella.

Edozein leku, baina hondartzarekin.

Amets bat.

Zeri diozu beldurra?

Sugeei.

Goierriko txoko bat.

«Herriko alkate izango banintz, astean egun bat dantzarako izendatuko nuke»

Osinberde .

Herriko alkate bazina...

Astean egun bat dantzarako izendatuko nuke.

Zaldibian biziko ez bazina...

Zaldibian aurkitu dut nire txokoa .

MIKEL ALBISU Diruz laguntzen duten erakundeak: Udalak: Altzaga, Arama, Ataun, Beasain, Itsasondo, Olaberria, Urretxu, Zerain, Segura, Zaldibia eta Zumarraga

GOI B ERRI

Argitaratzailea: Goierriko Hedabideak SL Zuzendaria: Iñaki Gurrutxaga Kudeatzailea: Josu Iñigo Koordinatzailea: Tere Madinabeitia

Diseinua eta banaketa: Bidera zerbitzuak. Berria Taldea Lege gordailua: SS-1638/2011

Egoitzak: Beasain:

Webgunea:

Oriamendi, 32. 20200.

Posta elektronikoa:

goiberri.eus

Urretxu:

goiberri@hitza.eus

Iparragirre, 11 (Kaletxiki). 20700.

Publizitatea:

Telefonoak: Beasain: 943-16 00 56 Urretxu: 943-72 34 08

Bezero arreta / harpidetzak:

607 530 424 – jizagirre@hitza.eus 902-82 02 01 – harpidetza@hitza.eus

04 GOIBERRI

IRITZIA

Itxaro Mendizabal Amundarain Ttiklik! Elkargunea

Sugaar

G

aurkoan ez nuen atzera begira jarri nahi. Baina data hauetan nola lortu hori? 19 urte pasatu dira dagoeneko gurasoak kamioi portuges puĂąetero batek azpian eraman zituenetik eta duela gutxi izan da egun hori.

Zaila. Zaila benetan atzera begira ez jartzea. Egun hauetan oroitzapenak pilatzen dira, tristurak azaleratzen eta falta direnek utzitako zuloa gehiago nabaritzen da. Aurrera begira jarri eta pasatutakoari ez begiratu nahi izatea mision imposible bilakatzen da.

Pasa den irailaren 29an eguneroargitzenduelako blogean (Berria) idatzi nuen bezala, San Migel eguna, Aralarko Sugaar haitzulora itzultzen zen eguna omen da, San Migelek (Done Mikel, euskara jatorrean) hil zuen herensugea. Ni urte guzti hauetan San Migeli barkatu ezinik ibili naiz, herensugea ez ezik gurasoak ere era-

man zituela eta. Esan beharra daukat ez naizela fededuna, baina San Migelekin badut halako zerbait‌ barruak ondo mugitzen dizkidan herensuge txiki bat edo.

Kostata baina azkenean barkatu diot, badira urte pare bat bera eta ni lagun egin garela.

Berari barkatzeko ordea, aurretik lan asko egin behar izan dut.

Hasteko nire buruari barkatu behar izan diot. Urte askoan barruan nuen ÂŤ nik hil ditut Âť esaldi horri buelta eman diot, kostata, baina ulertu dut ez zela nire errua izan.

Gertatzen diren gauza asko ez daude gure esku; gertaera horiek eragiten digutena bai ordea. Askotan errazena gure burua zigortzea izaten da. Karga gure gain hartu eta sufrimendua justifikatzen dugu. Honela, pasatzen zaigun guztia merezi dugula sinestuz. Urte asko pasatu ditut horrela. Urte guzti hauetan eraman dudan motxilak ikaragarrizko pisua izan du, eta nik pisu gehiago gehitu izan diot.

Motxila hori hustu ahal izatea gertatu zaidan gauzarik hoberena izan da. Beste pertsona bat naiz orain. San Migelek egin zuen bezala, nik ere kateak puskatzea lortu dut, iraganarekin nituen kateak. Orain sufrimendurik gabe atzera begiratu dezaket, tristura handiaz batzuetan eta harrotasunez bestetan.

Mundu honetan izan genitzakeen gurasorik hoberenak izan ditugu eta.

Kateak puskatzea ez da erraza izan. Urte luzeak izan dira.

Kate-maila bat puskatzea lortu orduko berehala beste lodiago bat agertzen zitzaidan, aurrekoa baina zurrunagoa. Baina, poliki-poliki eta etsi gabe aurrera egitea lortu dut.

Gertatzen zaidan guztiaren pisua nire gain hartzeak zein ondorio dituen ohartu naiz.

Beste edozein pertsonak bezala nik ere gertaeren aurrean erantzun desberdinak emateko aukera daukat eta nik erabakiko dut, kontziente edo inkontzienteki gertaera horrek nola sentiaraziko nauen. Pentsatzen dugunaren kontzientzia izatea, eta hau aldatzean dago gakoa; ikaragarria da pentsamendu bat aldatzen dugun momentuan gure barrua nola aldatu daitekeen.

Gertatzen zaigunak baino gehiago, gertaera horren aurrean ematen dugun erantzunak du garrantzia beraz. Bizitzan ditugun gora-beheren aurrean sortzen diren jarrerak, pentsamenduak, eta jartzen dizkiogun hitzak.

Askotan ez da erraza izaten, baina gertaera ororen aurrean, gertatu zaiguna analizatzeko gaitasuna izan beharko genuke. Gelditu, hausnartu, egoera horretara zerk eraman gaituen ikusi eta aurrera nola jarraitu nahi dugun erabaki.

Gauza bakarra dut garbi: gertatzen zaigunak ez du gure gain botererik izango guk uzten ez badiogu.

GOIBERRI 05

IRITZIA

Asteko irudia

Josu Maroto

Sagardoa antzinako erara Sagardo astea ospatuko da aurten berriz ere Igartubeiti baserrian. XVI. mendean sagardoa nola egiten zuten ikusteko aukera ezinhobea!

Kito, Joxepa, hemendik aurrera ezer ez dun lehen bezalakoa izango! Ez han, ez hemen.

Kataluniaz ari naun, jakina. Joan dun urriaren lehena eta, lerro hauek idazterakoan zenbaketaren daturik ez badinat ere, zein irakaspen ederra eman diguten katalanek herritarren mugimenduan arnasa hartzen dugunoi. Bai eguna bai bidea, biak eredugarri. Nola eutsi dieten katalanek probokazioei azken bi asteetan! Eta egunean berean? Ordena publikoaren zaindari behar luketenak berorren urratzaile bihurtu zitunan goiz-goizetik, eta herritarrek hartu behar izan zinaten ordena publikoa zaintzeko ardura. Zein irudi bortitzak?

Ez al zinaten esaten ahoa betean armarik edo bortxarik gabe edozertaz hitz egitea izango zela? U1ean oso nabarmen geratu dun Europaren eta mundu osoaren aurrean hori ez dela horrela gertatu: zazpiehundik gora zauritu, Espainiako Polizia eta Guardia Zibila hautetsontzi eta bozka paperen bila itsu baino itsuago aurrean harrapatutako guztia txirtxilatuz (nork emango zizkien eskola umeei

azalpenak biharegunean gaur gertatutakoaz?), Guardia Zibila Mossoak jipoituz, suhiltzaileak Mossoak babestuz… Nabarmen, oso nabarmen geratu ditun Rajoy eta enparauak. Eta orain zer? Senekak Neroni esan omen zionan: «Zure boterea nire beldurrean oinarritzen da. Nik beldurra galtzen badut, zuk boterea galduko duzu».

Kataluniak aspaldi galdu zinan beldurra eta aurrera zoan. Ea gu ere «Ez dugu beldurrik» abesteko moduan noiz izango ote garen…

Inaxio Usarralde

bat eta

Aupa, Inaxio! Espainiatik joan duk Katalunia, kataluniarrak ez dituk jada espainiar. Visca la terra!, visca el poble!, visca la republica!, visca Catalunya!; gora Katalunia errepublika askea !!!

Erreferenduma, kanpaina, bortizkeria, emaitzak… Bazirudik dena esana dagoela, baina ez; Estatu katalana eraikitzeko prozesua luzea izango duk, konkistatzaileengandik banandu eta herria eraikitzea ez baita dendara joan eta praka parea erostea… Kanpaina garaian ikusi eta entzun ditugun perla guztien artean bihotza hunkitu eta burua ukitu didaten kantak aipatuko dizkiat: Canço a Catalunya (X. Lete, 1978) eta L’Estaca (L. Llach, 1976). Horiekin geratzen nauk.

Franco berpiztu egin duk eta herri okupatuoi okupatzaileek ez zigutek egurra besterik emango, geuk lortu, irabazi, birkonkistatu beharko diagu geurea, gerra alde batera utzi eta modu baketsuan.

Nahiz eta badakigun gerrarako nortzuk dauden, nork astintzen dituen armak, nork erabiltzen duen biolentzia, herritarrei iritzia emateko eskubidea kentzeko. Geuk irabazi beharko diagu geurea, inork eman zain egon gabe. Oraingoan Katalunia izan duk protagonista, Kataluniak izan dik jokoan independentzia, baina gu ere beraien-

bat

Joxepa Madariaga

gandik hurbil egon gaituk, ikusten, ikasten, laguntzen. Bidea zabaldu didate eta ea gu ere zidor horretara bideratzen garen.

Hemendik aurrera lanean jarraitu beharra zagok, piztu dugun sua pizturik mantendu beharra diagu. Su bat eta bi zuzi, Kataluniakoa eta Euskal Herrikoa. Elkartasuna agertu zieagu kataluniarrei eta beraiengandik, elkartasunaz gain, laguntza, laguntza handia jaso beharko diagu, erreferendumerako bidean.

Katalunia librea, baketsua eta demokratikoa eraikitzen baditek lana, baina lortuko ditek, ez diat dudarik. Zorionak, felicitats!

06 GOIBERRI

GAZTEAK

Batzuri Punk, punkaren onenera bidaia Ariane Vierbücher Ordizia Gaur-gaurkoz, gazteen artean reggaetoia hain hedatuta dagoen gizarte honetan, musika komertzial mota hori baino harago, beren aukera egiten jakin duten gazteak ere egon badaude. Beste asko eta asko bezala, «punkarekin hazi» direla esaten dute Batzuri punk talde ordiziarreko bost kideek. «Musika hori entzuten den tokietan mugitu» dira eta txikitatik ezagutu dituzten talde horien bertsioak egiten dituzte –Potrotaino, Eskorbuto, Cicatriz edota Deskontrol besteak beste–, nahiz eta Euskal Herriak bizitako punkaren onenak ez dituzten gertu-gertutik ezagutu.

Ianire Herzog, Susana Barreiro, Jone Bendoiro eta Jon Aranburu dira Batzuri Punk taldearen sortzaileak. Orain gutxi, batu zaie bosgarren laguna, Luken Mendiguren. Orain dela urtebete pasatxo sartu ziren proiektu honetan, «juerga egun bateko komerien ondorio».

Ordiziako gazte hauek adierazitakoaren arabera, «kuadrillako lagun batek musika talde bat sortzeko proposamena bota eta baietz esandakoen artean jaio zen Batzuri Punk». Eskorbutoren antzera hasi zirela esan daiteke, «musika ezagutzarik izan gabe», baina horrek ez zituen atzera bota.

Hasieran, txantxa zirudien

Babeslea

Ezkerretik eskubira, Barreiro, Mendiguren, Bendoiro, Aranburu eta Herzog. A. VIERBÜCHER

«Gure aldarrikapenak egiteko kantuak sortzea da oraintxe dugun helburua» Ianire Herzog Batzuri Punk

ideia hartatik, pixkana eskualdeko gazteen artean indarra eta jarraitzaile ugari dituen taldea bilakatzen ari da eta dagoeneko, kontzertu ugari eman dituzte Goierriko hainbat gaztetxe, herrietako jai edota bestelako ospakizunetan. Baita Goierritik kanpoko beste hainbat tokitan ere.

Lehen kontzertua Iaz, Ordiziako Euskal Jaietan igo ziren lehenengo aldiz eskenatoki batera Batzuri Punkekoak, Ordiziako Gaztetxean.

Gustuko dozena bat abesti prestatu zituzten eta «urduri, oso urduri» igo ziren taula gainera. Euskal Jaiak oso errotuta dauden jaiak dira Ordizian eta gaztetxea jendez beteko zela bazekiten. Lehenengo hartan,

normala den bezala, urduritasuna nagusitu bazen ere, uste baino gusturago gelditu ziren emandako itxura eta emaitzarekin. Kontzertua entzuten egon zen jendea ere «gustura gelditu» zela esaten dute eta horrek, «jarraitzeko animoak piztu» zizkiela ere gehitzen dute.

Taldea sortu zenetik urtebete pasata, Batzuri Punkek bere lehenengo abestia sortu du, Ciegos. Erlijioari buruz hitz egiten duela adierazten du Herzog-ek. «Erlijioak begiak ixten dizkigula adierazten du kantuak eta horri kontra egin behar zaiola aldarrikatu nahi» dute.

Etorkizun laburrean, «aldarrikapenak egiteko kantuak sortzen jarraituko» dutela nabarmendu dute.

GOIBERRI 07

MOTZEAN

Txotx! ibiltaria, pasa dituen hainbat eta hainbat herrietako batean. KULTURATELIER

Sagardotegi ibiltaria Igartubeiti baserri museoak Sagardo Astea ospatuko du urriaren 13ra bitarte.

Ohiko eskaintzaz gain, Cider Truck, Txotx! ibiltaria egongo da astebukaeran.

Sagardoa eta Bertatik Bertara produktuak dastatzeko aukera egongo da.

Ariane VierbĂźcher Ezkio Sagardoarekin akordatzen garenean, sagardotegiak, kupelak eta txuletak datozkigu burura.

Uda amaitu berri da eta oraindik hilabeteak geratzen dira sagardoaren denboraldia hasteko. Ezkiotik gertu bizi direnak, ordea, sagardoa hitza entzun eta sagardotegiak gogora ekartzeaz gain, Igartubeiti baserri museaorekin ere oroitzen dira.

Are gehiago, Sagardo Astea ospatzen ari diren honetan. Aurten gainera, betikoaz gain, eskaintza berriekin ere badator; Cider Truck sagardotegi ibiltaria izango da nobedadea.

Gipuzkoako Foru Aldundiko

Kultura eta Turismo sailak, Txotx, euskal bizipen gastronomikoa sagardotegien sustapen kanpaina berria aurkeztu zuen maiatzean, Gipuzkoar Sagardogileen Elkarteak, Sagardoaren Lurraldeak eta Behemendi Donostialdea Bidasoako Landa Garapenerako Elkarteak lagunduta.

Txotx! ibiltaria Sagardotegia zer den eta sagardotegian sortzen den giroa ezagutzera ematea da Cider Truck ibiltariaren helburua.

Txotx! kalitatezko esperientziaren berezitasuna eta gure lurraldearen esentzia irudika-

tuko ditu. Ibiltari izateak, berriz, sagardotegi sarearen kontzeptua indartzen du eta bide batez, sagardoaren kultura ezagutu, dastatu eta esperientziarekin gozatzeko bidea izango da.

Cider truck-ek, sagardotegi bat dirudi, bertan, Txotx! deialdiaren esperientzia senti daiteke. Txotx! egitea kultura eta natura uztartzen dituen euskal ohiturazko usadio gastronomikoa da. Igartubeitin, asteburuan eta San SebastianExplore Region-en eskutik ezagutu ahal izango dute bisitariek Cider Truck sagardotegi ibiltaria.

Bertan, sagardoa eta Bertatik Bertara inguruko baserritarren

elikagaiak dastatzeko aukera egongo da; Idiazabal gazta, intxaurrak,artisau ogia eta gailetak, dastatu ahal izango dira.

Urriaren 13ra bitarte Igartubeitiko dolarea beste behin ere martxan jarriko da Sagardo Astearen 16. edizioaren harira eta horrela, sagardoa egiteko duela 500 urte erabiltzen zen teknikaren esperientziaz gozatzeko aukera izango dute bisitariek. Igartubeitira gerturatzen direnek, esperientzia desberdinez gozatu ahal izango dute; zanpaketetaz, antzezpenetaz, kirikoketaz eta sagar erakusketaz.

08 GOIBERRI

ELKARRIZKETA

ASIER ZALDUA

Edurne Iturbe Trikitilaria

«Trikitixa gainontzeko musika tresnen pare egotea nahi dugu»

GOIBERRI 09

ELKARRIZKETA

Asier Zaldua Zumarraga Edurne Iturbe (Urretxu, 1978) umetan hasi zen trikitixa jotzen.

13 urte bakarrik zituen irakasle lanetan hasi zenean eta makina bat lehiaketa irabazi du.

Egun, Secundino Esnaola musika eskolako zuzendaria da.

Irailaren 7an Inpernuko Poza trikitixaren jardunaldietan parte hartu zuen.

Nolatan hasi zinen trikitixa jotzen?

Etxean asko entzuten zen eta zortzi urterekin hasi nintzen. Aitari, batez ere, asko gustatzen zaio. Beti esaten du gaztetan gustura ikasiko zukeela, baina ez zuela horretarako aukerarik izan.

Norekin ikasi zenuen?

Villabonan hasi nintzen, Martinekin. 13 urte bete nituen arte hara joan nintzen. Zenbakiekin hasi nintzen, baina notekin ere ikasi nuen. Han akordeoi eskolak ematen zituen batek irakatsi zidan. Ondoren, Azkonabieta herriko musika eskolara etorri zen eta harekin jarraitu nuen.

Oso gaztetan hasi zinen irakasle lanetan.

13 urte bakarrik nituen, baina gauza normala iruditu zitzaidan. Bertako irakasle bat nahi zuten eta eskaintza egin zidaten. Ostiral arratsaldetan eta larunbat goizetan ematen nituen eskolak. Bide batez, musika ikasketak egin nituen. Ezin izan nintzen kontserbatoriora joan, trikitixak ez duelako bertan tokirik.

Irakaskuntza metodoak asko aldatu al dira?

Esan bezala, zenbakiekin hasi nintzen eta ondoren notekin ikasi nuen. Egun, notekin irakasten dugu. Trikitixa ikasi nahi duenak, solfeoa ikasi beharra du. Izan ere, trikitixa gainontzeko musika tresnen pare egotea nahi dugu. Garai batean musika eskoletako bitxorraroa zen.

Partiturekin jotzen ikastea oso aberasgarria da.

Makina bat txapelketa irabazi duzu.

1991n trikiti pieza berrien lehia-

keta sortu zen eta norberak konposatutako piezak aurkeztu behar ziren. Urtero finalera sailkatu nintzen. 1992an, 14 urterekin, bigarren saria lortu nuen. Ahizparekin jo nuen. Zabalek, Lajaren semeak, Asier Gozategik... parte hartu zuten.

Sariak eman behar zituztenean atzera joateko esan nion ahizpari. «Bigarren saria, Urrats » entzun nuenean, ezin nuen sinetsi. EITBren txapelketa, berriz, hiru aldiz irabazi nuen: behin Andoni Elortzarekin eta bitan Oihana Irastortzarekin.

Bestalde, Donato Goienetxe katedratikoarekin erakustaldiak egin nituen Gipuzkoako herrietan.

Zer dela eta gustatzen zaizu horrenbeste trikitixa?

Euskal kulturan oso sartua dago. Gainera, kalean jotzeko oso aproposa da, alaia da...

hera. Trikitixa ikasle kopuruak herri guztietan egin du gora.

Haurrek kalean ikusten dutena nahi dute eta Urretxun eta Zumarragan trikitixak presentzia handia du herriko festa guztietan.

Inpernuko Poza jardunaldietan parte hartu duzu. Zein ondoriotara heldu zara?

Erika Lavillard-Isasik, Aritz Alustizak eta hirurok parte hartu dugu. Ikuspuntu erabat ezberdinak ditugu. Aritzek zenbakiekin eta notekin irakasten du eta Erikak aurrez-aurre irakasten du (entzunez ikasi). Bestalde, Erika kontserbatorioan ikasten ari da. Hemen trikitixa ez da instrumentu ofiziala, baina Iparraldean kontserbatorioko titulua ateratzeko aukera du.

Kontserbatorioan ematen di-

Zu hasi zinenean trikitixaren gorakada eman zen. Zein da egungo egoera?

Txapelketetan egun baino jende gehiagok parte hartzen zuen eta maila egungoa baino hobea zen. Trikitixak hor jarraitzen du, baina garai batean indar handiagoa izan zuen. 2000. urte inguruan EITBren txapelketak bultzadatxoa eman zion, baina egun taldeek dute arrakasta. Trikitilari gazteek nahiago dute musika taldeetan jo, txapelketetan parte hartu baino.

Ikasle asko al dituzu?

Hasieran 30 bat ikasle nituen eta egun 50 baino gehiago daude. Ikasle kopuruak gora egin du. Aretxabaletan eta Bergaran eskolak emateari utzi behar izan nion, hemengo ikasle kopuruak gora egin zuelako.

Zuzendaria ere banaizenez, Imuntzo eskola ordu batzuk ematera etortzen da.

Ikasle kopuruarekin pozik zaudete, beraz.

Bai. Secundino Esnaola musika eskolan instrumentu ia guztiak ikasi daitezke, baina ez da trikitixa ikaslerik falta. Trikitixak gora egin du eta akordeoiak be-

tuzten ikasgaiak trikitixarekin lantzen ari da. Hemen hori izango bagenu! Utopikoa da. Trikitilari guztiok elkartu egin beharko ginateke hori eskatzeko, baina elkarri partiturak uzteko gai ere ez gara. Oso itxiak gara. Trikitixa kontserbatoriora sartuko balitz, jotzeko modu egokiena zehaztuko litzateke: soinua nola hartu, hauspoa nola erabili, eskuak nola jarri... Hori ez dago zehaztuta eta bakoitzak bere erara egiten du. Hala, gehiegi nabaritzen da trikitilari bakoitzaren maisua nor den.

Nola ikusten duzu trikitixaren etorkizuna?

Nire ustez, aurrera egingo du.

Trikitixa jotzen duten taldeak sortzen badira, ez da arazorik egongo. Egungo arazoa irakasle falta da. Norbaitek baja hartzen badu, asko kostatzen da ordezkoa aurkitzea.

Zein da zure trikitilari kuttuna?

«Trikitixa jotzen duten musika taldeak sortzen badira, ez da arazorik egongo» «Irakasle batek baja hartzen badu, asko kostatzen da ordezkoa aurkitzea»

Kepa Junkera. 1994an habilitazio ikastaro bat egin zen eta eskolak Juan Mari Beltranek eta Kepa Junkerak eman zizkiguten. Sekulako dominioa du.

Bera eta Tapia dira onenak.

Trikitixa pieza bat?

Aitor Furundarenaren Slalom.

Trikitixa pieza berrien lehiaketarako konposatu zuen eta, bera akordeoilaria denez, Epelde anaiek aurkeztu zuten. Ufa...

Sekulako pieza da. Habilitazio ikastaro hartan Junkerak kanta bat jotzeko esan zidan eta Slalom jo nuen. Oso pieza zaila da.

Egun ez nuke jotzen asmatuko.

Plaza bat?

«Gehien gustatzen zaidan trikitixa pieza Aitor Furundarenaren ‘Slalom’ da» «Trikitilariok trikitixa kontserbatorioan sartzeko lan egin beharko genuke»

Santa Isabel egunean oso gustura jotzen dut. Bakoitzak ordu erdi dugu jotzeko eta jende askok dantza egiten du. Aristerrazuko erromeria ere sekulakoa da. Hiru orduko emanaldia da eta inork ez dio dantza egiteari uzten.

Zein izan da zure emanaldi bereziena?

Duela lauzpabost urte Getxoko trikitixa jaialdian parte hartu genuen. Bizkaitarrak oso beroak dira eta hori eskertzekoa da. Eromena izan zen.

10 GOIBERRI

ASTEKO GAIA

Landa lurrak aztergai Goierriko zazpi udalen eskariz landa lurrei buruzko azterketa egin dute, haien erabilpena bultzatzeko.

Asier Zaldua Urretxu Historian lehen aldiz, landa lur asko erabili gabe daude. Erabili gabeko lur horiek lanpostu berriak sortzeko balio dezaketela ikusirik, Goierriko zazpi udalek landa lurrei buruzko azterketa bat eskatu dute. Gaur Gabiriako kultur etxean aurkeztuko dute eta asteartean Legazpikoan. Bi aurkezpenak 18:00etan hasiko dira eta bertako herritarrei zuzenduak daude, herri horietako lurren egoera azalduko baitute.

Ikerketa hau Goimenek eta Ezkio, Gabiria, Itsaso, Legazpi, Ormaiztegi, Urretxu eta Zumarragako udalek eskatu dute.

«Ezkiok eta Itsasok diagnostiko bat egin nahi zuten eta Ormaiztegiri ere eskaini genion, ondoan baitago eta beste bi herriek bezala lautada handiak baititu. Zumarragak ere diagnostikoa egitea eskatu zuen eta, hala, Bertatik Bertara egitasmoan parte hartzen duten herri guztietara zabaltzea erabaki genuen», azaldu du Goimen elkarteko Manex Aranburuk.

Landa lurren erabilpena jaisten ari da, baina bertako jakien eskaerak gora egin du eta, gainera, lurra landu nahi duten gazteak daude. Hori dela eta, erabili gabe dauden landa lurren inguruko diagnostikoa beharrezkoa zen. «Lurren egoera zein den, Arau Subsidiarioek

nola eragiten dieten... aztertu beharra zegoen. Izan ere, lur hauen erabilpena jaisten ari da, baina bertako jakien eskaerak gora egin du eta lurra landu nahi duten gazteak daude. Erabiltzen ez diren lursail horiek erabiltzen hasiz gero, lanpostuak sor daitezke», gehitu du Aranburuk.

Ambientalia 21ek aipatutako zazpi udalerrientzat egindako diagnostikoaren arabera, egun erabiltzen ez diren landa lur guztiak erabiliz gero, 300 lanpostutik gora sortzeko aukera egongo litzateke.

Baserritarrak Baina, horretarako, lur horien jabeen, baserritarren, parte hartzea behar da. Hori dela eta, lehen bi aurkezpenetara baserritarrak gonbidatu zituzten.

«Baserritarrei lursail horiek aktibatzeko formula egokiak daudela erakutsi behar diegu. Baserritarrek ez dituzte beraien lurrak edonoren esku utzi nahi, baina formula batzuk denentzat egokiak dira. Hamar urterako alokairuak egin daitezke, adibidez. Horrela, lanpostuak sor ditzakegu, baserritarrek dirua lor dezakete, beraien belardiak zainduta egongo dira eta herritarrek bertako jakiak kontsumituko dituzte. Denontzat ona da».

Baserritarren inplikazioaz

gain, nekazaritzan lan egiteko prest dauden gazteak behar dira. «Nekazaritzan lan egin nahi duten gazteak, egon badaude, baina detektatzea falta da. Egitasmo hau horretarako ere baliagarria da», azaldu du Goimeneko teknikariak.

Hutsetik hastea ez da erraza, baina Aranburuk ekintzaileentzat laguntzak daudela gogoratu du. «Ikastaroak daude, dirulaguntzak daude... Gainera, egitasmo honek zazpi udalen, Gipuzkoako Foru Aldundiaren eta Goimenen babesa du».

Baina egitasmo honek ez du helburu ekonomikoa bakarrik.

Ingurumenaren eta ondare inmaterialaren zainketa ere aintzat hartzen ditu. «Diagnostiko honek udalek landa eremu guztia ez okupatzeko ere balio du.

Diagnostikoari esker, dena urbanizatzen badugu, landa eremurik gabe geldituko direla ikusi dute».

Eta landa eremuak ez dira

Diagnostikoaren arabera, landa lurrak erabilita 300 lanpostu sortzeko aukera legoke Baserritarrak inplikatu eta nekazari izan nahi duten gazteak detektatu behar dira

GOIBERRI 11

ASTEKO GAIA

Ezkioko Santa Lutzi auzoa, Antioko igoeratik. ASIER ZALDUA

ekonomikoki errentagarriak diren guneak eta arnasguneak soilik. Gure nortasuna gordetzen laguntzen duten tokiak ere badira. ÂŤLanda lurrak galtzen baditugu, gure nortasuna gal dezakegu. Ondarea gordetzea ez da gauzak nola egiten ziren gogoratzea, baizik eta gauzak egiten jarraitzea. Gure izaera eta kultura, egiten jarraitzen badugu gordeko diraÂť, azaldu du Aranburuk.

Lursailak Eta zenbat lur dago lurra lantzen jarraitu ahal izateko?

Diagnostikoa eskatu duten zazpi udalerrien azalera 11.115 hektareakoa da. %67,46 basoa da, %16,78 nekazaritza-abeltzaintza eremua (transizioko landa paisaia), %7,42 babestua dago, %5,30 urbanizatua dago eta %2 balio estrategiko altuko nekazaritza-abeltzaintza eremua da.

Herri guztietan lehen sektorean lan egiten duen jende kopuruak behera egin du 1996tik 2015era bitartean. Ezkio-Itsason %7,41etik %3,69ra, Gabirian %9,38tik %1,68ra, Legazpin %1,31tik %1,12ra, Ormaiztegin %1,45etik %0.70era eta Urretxun %0,83tik %0,77ra.

Zumarragan %0,74tik %0,79ra igo da. 199 lanpostu galdu dira guztira.

Pisu txikia Lehen sektoreak oso pisu txikia du herri hauetan. Ezkio-Itsason lehen sektorearen balio erantsi gordina %1,90ekoa da eta Gabirian %6koa. Gainontzeko herrietan ez da %0,50era heltzen (2012ko datuak dira). Gainera, bi herri indartsuenetan asko jaitsi da 2000. urtetik 2012. urterara: Ezkio-Itsason %2,90etik %1,90era eta Gabirian %13,30etik %6ra.

12 GOIBERRI

ERREPORTAJEA

26 orduz kantuan Zaldibiarrek Izan Kantuz egitasmoa sortu eta munduko errekorra jarri nahi dute 26 orduz jarraian euskaraz kantuan arituta. Horretarako, azaroaren 10eko 18:00etatik azaroaren 11ko 20:00etara arteko hitzordua finkatu dute.

Loinaz Agirre Zaldibia Kantatzen duen herria ez da inoiz hilko aldarrikapenarekin bat eginez, Izan Kantuz egitasmoa sortu berri dute Zaldibian.

Euskal kantugintza tresna gisa hartuta, belaunaldi desberdinetako sentimenduak berreskuratzeko, trukatzeko eta elkartzeko helburua dute. «Kantuak lotzen gaitu gazteak eta ez hain gazteak, emakumeak eta gizonezkoak, munduaren alde batekoak eta bestekoak», diote antolatzaileek. Era berean, kantagintzaren bidez, euskararen balioa azaleratu nahi dute, «euskal kantagintzak izan duen, egun duen eta etorkizunean ere izango duen garrantzia ahal den gehiena zabalduz eta ezagutaraziz».

Helburu horiek lortu ahal izateko erronka handia jarri dute mahai gainean: «Baietz 26 ordu igaro euskarazko abestiak kantatzen!». Erronka betez, munduko errekorra jarri nahi

dute. Official Word Record elkarteak ziurtatuko du 26 orduz abesten jardungo dutela.

«Euskal Herriko zenbait elkarteetako kideek osaturiko batzorde batek ere ziurtatuko du erronkaren garapena».

Lekua eta ordua Erronkarako lekua eta ordua finkatua dute dagoeneko: Zaldibiako Herri Antzokian, azaroaren 10ean 18:00etan hasi eta azaoaren 11ko 20:00etan amaituko dute. Bakarka edo taldeka abestu ahal izango da, baina gehienez hiruko taldeetan abestu ahal izango da. Herri Antzokiaren kanpo aldean karpa bat ere muntatuko dute, eta 26 orduz herritarrak bertan biltzeko hainbat zerbitzu eskainiko dituzte ekimenak irauten duen denbora guztian.

Zaldibiatik harago Zaldibiatik haragoko herri erronka bezala proposatu dute

Izena emateko Parte hartzeko hiru urrats bete behar dira. Informazio guztia http://www.zaldibia.org/izankantuz webgunean dago. abestia aukeratu.

Webgunean dagoen zerrendatatik aukeratu behar da abestia. ordutegia aukeratu.

Bakoitzari ondoen datorkion ordutegia aukeratu ahal izango da webgunean. izena eman.

Ostiralero Zaldibiako plazan informazio mahaia jarriko dute, besteak beste, zalantzak argitu, abestia aukeratu eta izena eman ahal izango da. Behin aukera eginda, izen-abizenak eta telefono zenbakia izankantuz@gmail.com helbidera bidal daitezke. Dinamizatzaileak parte hartzaileekin jarriko dira harremanetan, eta parte hartzeko ordua konfirmatuko dute.

egitasmoa, «zaldibiar oro eta inguruko lagunak ekimen ludiko eta kultural honen inguruan elkartzea eta elkarlanean aritzea» baitu helburu. Baldintza taldeko kantarietako bat zaldibiarra izatea bada ere, euskal herritar orori irekita dago; «beharrezkoa izanez gero, dinamizatzaileak sartuko dira taldeetan abestera». Ehunka lagunen parte hartzea derrigorrezkoa da, 26 orduak kantuan aritzeko 400 abestitik gora kantatu beharko dira.

Izena eman behar da Parte hartu ahal izateko aurrez izena eman beharko da. Antolakuntzak egitarau moduko bat jarraituko du, eta aurrez egongo da zehaztuta abestien ordutegia. Abestiak ezingo dira errepikatu eta abestiak karaoke formatuan abestuko dira. Antolakuntzak aurreratu duenez, euskal kantagintzaren ardatz izan diren eta izango diren

GOIBERRI 13

ERREPORTAJEA

Zaldibiako haurrek egitasmoan parte hartuko dute. LOINAZ AGIRRE abeslariak gonbidatuko dituzte, «euskal kantagintzako milaka abesti horien sortzaileei nola edo hala eskerrak emateko».

Ekitaldia finantzatzeko Erronka girotzeko eta behar ekonomikoei aurre egiteko, kolore desberdinetako kamisetak eta zozketa-txartelak saltzen

ari dira Zaldibian; kamisetak 10 euroan eta txartelak euro batean. 26 orduei erreferentzia eginez, herriko 26 saltoki eta enpresek dohainik emandako opariak zozkatuko dituzte. Azaroaren 11n egingo dute zozketa.

Lekukoa eginda Izan Kantuz ekimen herrikoiak jarraipena izatea nahi dute zal-

dibiarrek. Horretarako, Izan Kantuz egitasmoaren ikurra sortu du Santi Ormaetxeak, harrian egindakoa, «erronkari heltzen dion hurrengo herriaren esku utziko dugu gurea amaitzean». Bigarren erronka, beraz, bota dute zaldibiarrek: ea beste herriren batek gainditzen duen zaldibiarren errekorra. Lekukoa prest dute.

14 GOIBERRI

INTERNET

saretik Sarean ikusia

Albisteak

Zer da zer? joko ezaguna APPan

Liburu Gaztea Book Trailer lehiaketa abian Galtzagorri elkarteak seigarren urtez jarri du martxan Liburu Gaztea Book Trailer lehiaketa. 25 ikastetxek eta 3.000 gazte inguruk parte hartuko dute. 12 eta 16 urte arteko gaztetxoen artean irakurtzeko zaletasuna bultzatzea du helburu lehiaketak.

Maila bakoitzeko liburu bat proposatzen du antolakuntzak; ikasleek hura irakurri eta book trailer bat egin behar dute. Egitasmoan parte hartzen duten irakasleei formazio saio bat ere emango diete Dejabu Panpin laborategiak.

Lanak aurkezteko 2018ko martxora arteko epea dago. galtzagorri.eus

gipuzkoa.eus

Gipuzkoa Europako zibersegurtasun sarean ipuzkoako Foru Aldundia ECSO Europako Zibersegurtasuneko Erakundean sartu da. Europa mailan arlo horretan dagoen sarerik garrantzitsuena da, eta erakunde publikoek, ikerketa zentroek eta enpresek parte hartzen dute bertan. Ainhoa Aizpuru diputatua Helsinkin izan da hil honetan, Europako Zibersegurtasun Sarearen batzarrean, eta bertan egin dute aldundia erakundean sartzeko ekitaldi ofiziala.

G

Batzar horretan, aldundiko ordezkariek Gipuzkoako Zibersegurtasuneko Zentro Aurreratua sortzeko proiektua aurkeztu zuten. Industria 4.0 egitasmoari lotutako zentroa izango da, «enpresa txiki eta ertainei laguntza, zerbitzua eta balio erantsia» emango dizkiena.

ECSO erakundean sartzea, «proiektua nazioartekotzeko prozesuan lehen pausoa» dela azaldu dute, zentro berria zibersegurtasuneko «sare nagusietan eta dinamika orokorretan» sartzeko aukera emango baitio.

Zer da zer? mahai-joko ezaguna sakelekorako eta euskaraz egokitu dute. Aurpegiekin, pertsonai ezagunekin, animaliekin, herriekin edo lekuekin jolastu daiteke, galderak egin eta aukerak baztertuz. Pertsonaiak eta tokiak ere Euskal Herrikoak dira.

Android eta iOS sistemetarako egokitu dute eta doan deskargatu daiteke Google Play eta APP Store plataformetan.

Albiste faltsuak bereizteko tresna Sare sozialen garapenarekin batera, azken urteetan asko zabaldu dira fake edo albiste faltsuak. Facebook-ek albiste mota hori atzematen laguntzeko tresna bat garatu du. Hamar aholkuko gida bat egin dute, eta besteak beste, izenburuez ez fidatzea, URLak egiaztatzea eta beste iturri batzuekin kontrastatzea gomendatzen dute.