Goiberri 274. zenbakia

Goierritarraren eta Otamotzen astekaria

274. zenbakia. 2018ko martxoaren 9a

GOI B ERRI Marokon autoak eta elkartasuna Hainbat goierritar joan dira Pandemonium Raid eta Panda Raid rally solidarioetan parte hartzera 8-11

1 / 2 ( + &

EHWDXUUHNR FQ@CT@ST

X]WLDN XUUHNR J *XUH EHWD E9CG9C <AJ9 <M ãáâé :AD

DQQDƦDWTDM @TQJ@JN KDH@QQDJHM

ŵ

Amaia Ibañez 3 Iritzia 4-5 Eñaut Arretxe gaztea Iparra Hegoari buruz 6-7 Etxean egindako garagardoa 12 Justo Dorronsororen haztegia 13 Zerainlaben proiektua 14-15

1DIDUURD (WRUEL Ţ 7HO %($6$,1

- 0 %DUDQGLDUDQ (QS Ţ 7HO 25',=,$

*5$'8$=,2 *8=7,(7$5$.2

$UUDVDWH Å&#x17E; %HUJDUD Å&#x17E; 'RQRVWLD Å&#x17E; (LEDU (UUHQWHULD Å&#x17E; ,UXQ Å&#x17E; /DVDUWH 2ULD Å&#x17E; 7RORVD VVV LTKSHNOSHB@RFHOTYJN@ BNL

Juan Mendizabal, Xiker Etxeberria eta Xabier Mendizabal, Panda Raid rallyan parte hartzen ari diren goierritar batzuk. GOIBERRI

*NMSRTKS@ST HSY@YT YTQD NOSHJ@M J@MO@HM@QDM DY@TF@QQH@J $YHMFN C@ ADRSD DRJ@HMSY@ A@SYTDS@M DQ@AHKH

KDGDM@ YDQAHSYT NOSHJNDS@M

02 GOIBERRI

PUBLIZITATEA

GOIBERRI 03

KATE MOTZEAn

Amaia Ibañez Gaintzan bizi den legorretarra

«Gaintzan lasaitasuna dugu, mendiz eta naturaz inguratuta gaude…»

Mikel Albisu Gaintza Amaia Ibañez, (Legorreta, 1986) «gustura» bizi da Gaintzan. «Lasaitasuna dugu, mendiz eta naturaz inguratuta gaude... Hori bai, kotxearekiko menpekotasuna dugu, eta haizea indarrean ibiltzen da!».

Legorretan Bizi Naturalaren Onurak izeneko denda dauka.

Bertan produktu naturalak saltzen ditu, bertakoak, bereziak edota ekologikoak.

Egunerokoan erraza al da?

Zein dira bizi naturalaren onurak?

Musika talde bat.

Osasuna, eta honekin batera zoriontasuna.

Abesti bat.

Janari bat.

Ez. Mundu estresatu batean bizi garelako. Baina, norberaren esku dago bizi naturalago batera gerturatzea.

Onddoak, edozein eratara.

Edari bat.

Sagardoa.

Oporretarako leku bat.

Zein zaletasun dituzu?

Asturias.

Mendira joatea, lagunekin irtetea, animaliak...

Jaso duzun oparirik bereziena.

Ilobek egindako marrazkiak.

Pelikula bat.

Zeri diozu beldurra?

12 años de esclavitud.

Heriotzari.

Liburu bat.

La formula de la felicidad, Stefan Kleinena.

Extremoduro.

Zea Maysen Elektrizitatea.

«Osasuna, eta honekin batera, zoriontasuna dira bizi naturalaren onurak»

Zerk sortzen dizu irribarrea?

Haitz nire txakurrak.

Goierriko txoko bat.

Ausa Gaztelu mendia.

Gaintzan biziko ez bazina...

Legorretan ere ez naiz batere gaizki bizi izan 29 urtez.

MIKEL ALBISU Diruz laguntzen duten erakundeak: Udalak: Altzaga, Arama, Ataun, Beasain, Itsasondo, Olaberria, Segura, Urretxu, Zaldibia, Zerain eta Zumarraga

GOI B ERRI

Argitaratzailea: Goierriko Hedabideak SL Zuzendaria: Iñaki Gurrutxaga Kudeatzailea: Josu Iñigo Koordinatzailea: Tere Madinabeitia

Diseinua eta banaketa: Bidera zerbitzuak. Berria Taldea Lege gordailua: SS-1638/2011

Egoitzak: Beasain:

Webgunea:

Oriamendi, 32. 20200.

Posta elektronikoa:

goiberri.eus

Urretxu:

goiberri@hitza.eus

Iparragirre, 11 (Kaletxiki). 20700.

Publizitatea:

Telefonoak: Beasain: 943-16 00 56 Urretxu: 943-72 34 08

Bezero arreta / harpidetzak:

607 530 424 – jizagirre@hitza.eus 902-82 02 01 – harpidetza@hitza.eus

04 GOIBERRI

IRITZIA

Itxaro Mendizabal Amundarain Ttiklik! Elkargunea

Sinesmena zken aldian buelta asko eman dizkiot gaitasunen eta etiketen gaiari. Txiki-txikitatik jasotzen ditugun etiketa horiek nola markatzen gaituzten eta nola sartzen zaizkigun barru-barruraino, buruan eta gorputzean grabatuta geratu arte. Gure sinesmen sistema, haurtzarotik jaso ditugun etiketa eta baloreez osatzen joan gara jaio ginenetik. Sinesmen hauek slogan moduan funtzionatzen dute, eta slogan horiek jantzita gabiltza egunero alde batetik bestera. Gu, slogan horiek diotena garela erabat sinestuta.

Gure bizitzan zehar dauzkagun portaera asko justifikatzeko, guri buruz pentsatzen dugun horretara jotzen dugu, etiketa hauetara: «Alperra naiz, beraz ez dut balio gauza berririk ikasteko», «desastre bat naiz ordutegiekin, beraz inoiz ez naiz orduan helduko». Askotan etiketa hauei duten indarra baino gehiago ematen diegu

A

eta honela, geroz eta pisu gehiago hartuz doaz. Sinesmen asko lagungarriak ere izan daitezke, baina askotan gure ekintzak blokeatu egiten dituzte; eta ez hori bakarrik, sinesmen askok auto-sabotajea egiten digute gure helburuak lortu nahi ditugunean.

Batzuetan oso zaila izaten da gure sinesmen sisteman ditugun mezu mugatzaileak zein diren identifikatzea, ez baitugu mugatzaileak direnik pentsatzen; egia absolutu direla iruditzen zaigu. Eta ez, zorionez, ez dago egia absoluturik. Sinesmen sistema horietatik sortutako portaerak aldatzea ez da lan erraza. Hasteko, kontzientzia hartu behar dugu zein sinesmen den mugatzen gaituena, sinesmen hori zein etiketek sortu duten eta nondik datozkigun. Adorea, indarra eta gureganako maitasuna behar-beharrezkoak dira sinesmen hauek aldatzen hasteko. Ez da lan erraza, ez, baina ezinezkoa ere ez.

Askotan aipatu dut nola 40

urtez kirolerako balio ez nuela sinestuta neukala. Txikitatik jaso nituen mezu desberdinek alperra, patosa, traketsa... bezalako etiketek nire sinesmen sisteman hori grabatu zuten… eta ondo grabatu gainera. Sinesmen hori medio, urte hauetan guztietan ez dut kirolik egin.

«Nik ez dut horretarako balio» esatea nahikoa zen sinesmen hori indartu eta lehen aipatu dudan bezala, egia absolutu bezala sentitzeko. Ze abildadea duen gure pentsamen-

duak sinesten dugun horri indarra emateko!

Sinesmen hori zalantzan jarri dudan unean etorri da aldaketa ordea, «eta zergatik ez?». Nork, noiz eta non esan du nik zerbait egiteko gaitasunik ez dudala?

Nola jakingo dut gauza batean trebetasuna dudan hori probatzen ez badut? Eta trebetasunik ez izanda ere, zergatik ezin dut gustuko dudan gauza bat egin?

Badira zazpi hilabete sinesmen honi kontra egiten hasi nintzela. Erronkak jarriz eta poliki-poliki nire buruari gogor eginez, korrika metro batzuk egitetik, 20 kilometroko lasterketak egitera. Sinesmena sustraietatik hartu eta bere lekutik ateraz, bere lekuan beste mota bateko landarea emango duen hazia landatuz. Eta ez da korrika egiten hastea bakarrik izan. Sinesmen hau puskatzeak beste asko zalantzan jartzera eraman nau. Trebea ez naizela eta horregatik egin ez ditudan gauza berriak egiten hasia naiz.

Hizkuntza bat ikasteko, marrazten ibiltzeko... ate berriak zabaldu zaizkit eta… bada hilabete bat mendian korrika hasi naizela!

Bizkarrean daramagun motxila pisutsu honek arinagoa izan beharko luke, eta mugatzaile zaizkigun sinesmen, beldur, aitzakia eta beste hainbat pentsamendu atera beharko genituzke bertatik.

GOIBERRI 05

IRITZIA

Asteko irudia

Josu Maroto

Ainhoa Sanz finalera Emakumearen Eguna izan zen atzo, eta Gailurra Xtremeko finalera iritsi den Ainhoa Sanz urretxuarrari omenalditxoa egin nahi dio Marotok txoko honetatik.

Kemena. Horixe beharko dugu aurrerantzean ere, atzoko greba hotsak itzaltzen direnean. Ez dut uste, baina, aukeraketa kontua denik beti; batzuetan ez dago beste erremediorik, eta aurrera egin beharra dago. Premia da, bizitzeko eta duintasunez egiteko, gainera. Ez dugu geuk aukeratu gizarte eredu honetan bizitzea, nahiz eta egunero elikatzen dugun geure soldatapeko lanarekin eta kontsumoarekin. Baita gure arteko harreman ereduekin ere, zenbaitetan menderakuntzan oinarritutako erlazioak baitira, eta ez soilik gizon eta emakumeen artekoak direnean. Bestalde, prekarizazioak bere hatzaparretan hartu gaitu gutako asko. Euskalgintza deritzon horretan gabiltzanoi, neure adibidea jartzearren, hilero mila euroko soldata ematen digute, etxebizitzaren alokairua ordain dezagun. Sobratzen zaigun diruarekin bultzatzen gaituzte astean behin lagunekin pintxo-potera joatera, autoa erabiltzera, merkealdian arropa erostera, burukoak ez gorputzeko beste ile guztiak kentzera, dirua xahutzera gorputzerako eta aurpegirako

ukenduetan. Hitz gutxitan: ezer pasako ez balitz bezala, eder eta eraginkor agertzera jendaurrean, gero benetan etxean lur jota bagaude ere, irentsi egiten gaituelako eredu honek, zaborretara botatzeko gero. Hala eta guztiz ere, hain gaizki ez gaudela esaten dugu, okerrago daudela etxeko langileak, kasu: baldintza are prekarioagoetan. Bada, haiengatik eta guregatik, datorren urtean, berriro. Indartsuago.

Ane Azurmendi Lasa

bat eta

Bai, datorren urtean berriro eta indartsuago ekingo diogu.

Martxoaren 8an eta egunero. Sistema patriarkala oso errotuta dago, etxean, lanean, kalean, zinean, eskolan... Batzuetan errazagoa egiten zaigu besteenean gertatzen denaz aritzea, horiek larritzat jotzea. Ni, ordea, gure inguru berdinzale eta feministan gertatzen direnekin nago kezkatuta. Azken hilabetean hainbat gizon entzun behar izan ditugu protestan. Atzokoan ez zirelako protagonista. Teorian berdinzale eta feminista den gizon horrek egunerokoan sistema honen oinarri diren pribilegioei ez die muzin egin nahi. Zaintza lanak ere ez ditu erdigunean jarri nahi. Eroso sentitzen da umeen eguna emazteak antolatzen dionean, edo erosketen zerrenda neska-lagunak egiten dionean. Semearen motxilan sartu behar duena bikoteak gogorarazten dionean. Lagun taldean dagoenean eta haren ahotsa emakumeenaren gainetik jartzen duenean. Onartu zure pribilegioak eta egin uko. Hori da zure aportaziorik onena. Guk, hemendik aurrera ere, gurean jarraituko dugu,

bat

Maider del Olmo Zubeldia

gure lekua hartzen eta zuri pribilegioak kentzen; desoreka estruktural honekin amaitzeko. Eredu honekin bukatzeko: Ekairi nahi duena izaten utzi ez dion jendarte honekin; Rocio zaharrak lan baldintza oso kaxkarretan zaintzea behartzen duen sistema honekin; Saioari, atzo, lanuztea egiteko aukera ere kendu zion sistema honekin; finean, indarkeria molde sexista, klasista eta arrazistekin amaitzeko.

06 GOIBERRI

GAZTEAK

«Euskal Herria gehiago ezagutzeko balio du» Eñaut Arretxe segurarrak 23. Iparra Hegoan parte hartuko du.

Aurtengoak badu berezitasun bat, gaia ‘Gazteak Euskal Herrian’ izango baita.

Izaro Insausti Segura

Iparra Hegoa martxoaren 12tik 18ra ospatuko da. Gaia ‘Gazteak Euskal Herrian’ izango da.

Aurten gazteen gaia aukeratu da. Gehienbat Iparra Hegoaren etorkizuneko erronketako bat belaunaldi berriak tartean sartzea delako. Horren ildoan izango dira ekintza eta hitzaldiak, eta aurten bereziki gazteen topagune bat antolatu da, dinamika berezi bat bezala gaiarekin lotuta egongo dena.

Aurreko urteetako edizioak ere, zu segurarra izanda, gertutik jarraituko zenituen?

Gure belaunaldikoak Iparra Hegoko umeak garela esan genezake. Gazte bezala, badira bost bat urte gazte asanbladatik ere antolaketan parte hartzen dugula, larunbatetan ospatzen den Gazte Eguna prestatuz.

IZARO INSAUSTI

Iparra Hegoko gaiak beti izaten dira gizartean denon ahotan dabiltzanak. Aurtengoak alde horretatik beste zentzu bat hartu du.

Bai, aurrez esan bezala, Iparra Hegoaren helburu bihurtu delako jada belaunaldi berrien

transmisioa egitea. Gazteak antolakuntzan sartuz mugitzea, izan segurarrak zein ekimen honen inguruan interesa duen oro; belaunaldiz belaunaldi pasa den filosofia horri eustea da aurtengoaren funtsa.

Zuk ba al duzu gogoan markatu zaituen gairen bat?

Babeslea

Bai, duela bi urte egin zen Kataluniaren ingurukoa. Urte batzuk badira gai hori pil-pilean dela, eta duela bi urte horregatik hautatu zen. Azken urteetako bereziena bezala gogoratzen dut, Iparra Hegoara katalunia-

rrak gerturatu zirelako. Berezia eta desberdina izan zen; Ipar Euskal Herriko eta Hego Euskal Herrikoak biltzen gara normalean, eta jauzi bat egin zen Kataluniara begira jartzean.

Gazteak gai bezala aukeratu izanak zer esan nahi du, geldi samar daudela?

Ez dakit, alde batetik joera bat badago gazteok geldi gaudela esateko, baina ez dakit guztiz horrela den. Azken urteetan gure gurasoek antolatu zutena ez dela osotasunean transmititu ikusi da, hori egia da. Baztandarren Biltzarrean gertatu da

GOIBERRI 07

GAZTEAK

ÂŤParranda elkar ezagutzeko tresna egokia da, baina ezin gara horretara bakarrik mugatuÂť

ÂŤIparra Hegoa Seguran bertan izatea izugarria da, eta merezi du parte hartzeaÂť

hori esaterako. Kasu batzuetan hutsunea ikus daiteke, baina ez nuke esango gazteak geldi gaudenik. Nik uste dut interes aldaketa bat dagoela, eta lan egiteko modua ere aldatu da.

Aurten esfortzu berezia egin duzue, larunbat horrek festa giroaz gain beste zerbait izateko ez?

Zer egin behar da gazteak gehiago mugitzen hasteko?

Nik uste dut aukera eman behar zaiela nahi dutena egiteko.

Hau da, leku eta guneak sortzeko askatasuna izan behar dute, beraiek mugiarazten eta kezka eragiten dieten gaiak jorratzeko. Askotan, aurretik datozen ohitura horiei segitzeko beharrak bultzatzen dituzte ekintzetara, nahiz eta ez gustatu. Ez zaie uzten burutu nahi dutenaren aukeraketa egiten. Ez zaie galdetzen beren uste edo arazoen inguruan; inposizio moduko baten bidez esleitzen zaizkie gai batzuk: alkohola, drogak, sexua... Beraiei hitza ematea hobe da, eta beren intereseko gaiak landu ditzatela.

Martxoaren 14an gazteen arteko topaguneak azaltzeko mahai-ingurua duzu.

Bai, gehienbat Euskal Herriko gazteen topalekuak zein diren azalduko dugu. Nik Seguran duela bost urtetik hona antolatzen dugun larunbatetako Gazte Egun horren ingurukoa azalduko dut. Nola hasi ginen Euskal Herriko hainbat tokitako gazteekin harremanetan izango dut hizpide, nola antolatzen dugun egun bat Iparraldetik, Bizkaitik edo Gipuzkoako txoko desberdinetatik etortzen direnekin. Gure esperientziaren berri emango dut, eta aurten egingo den bilgune berezi horren inguran ere arituko naiz. Aurten jai giroaz gain, beste hainbat kontu ditugulako.

Bai, askotan izaten dugun barne borroka hori izaten da, parrandara bakarrik mugatzen garela. Egia da, baita ere, eraginkorra dela eta elkar ezagutzeko oso tresna egokia dela, baina ezin gara horretara bakarrik mugatu. Larunbat goizean herriko kutur etxean biltzeko deia egin da, mundu guztia dago gonbidatuta, eta gazteoi eragiten diguten hainbat gairen lanketa egingo da. Hainbat gai aipatuko ditugu, etxebizitza dela, lana dela, herri mugimenduak direla...

Proiektuetan oinarritutako metodologiaren bidez, ezinezkoak ziruditen lanak gauzatu ditugu.

Laura Axpe Valle

Bergara. Mekanikako Ingeniaritza, 4. maila

Segurarra izanik, ekintza hauetatik kanpo Iparraldearekiko lotura hori nabari al duzu?

Lagunak egiteko ere balio izan digu guri Iparra Hegoak. Ipar Euskal Herria gehiago ezagutzeko ere balio izan digu guri, eta, esaterako, egun ez dugu esaten Iparraldetik datozela, gehiago zehazten dugu. Hori da adibide garbiena, eta bi aldeei eragiten digun zerbait da. Izan ere, beraiek ere ez diote hegoaldera datozela, Segurara datozela baizik. Iparra Hegoak, niri eta beste askori, Ipar Euskal Herria kokatzeko balio izan digu, bertaratzeko eta hobe ezagutu ahal izateko.

GOIERRI MARTXOAK 17 LARUNBATA, 10:30 Areto Nagusia

Azpitik datozen segurarrei zer esango zenieke?

Iparra Hegoa bezalako ekimen batekin, Seguran, izugarrizko zortea dugula iruditzen zait.

Herrian honelako zerbait antolatzeak, eta parte hartzeak, merezi duela esango nieke.

Gauza asko ikasten dira eta bidean lagun pila bat egiten dira.

etorriko zarela jakinarazi!

902 110 436 www.mondragon.edu/prest

Arranomendia, 2. ORDIZIA tel. 943 88 00 62 / bulegoa@goierrieskola.eus

08 GOIBERRI

ASTEKO GAIA

Xabier Mendizabal, iazko Panda Raidean. GOIBERRI

Paris-Dakar rallya baino hobeak Panda Raid eta Pandemonium raidek Paris-Dakar rallyaren abentura kutsuari eusten diote, eta gainera, Marokoko herrixketako bizilagunei laguntzen diete.

Bi proba horietan geroz eta goierritar gehiagok parte hartzen dute.

Asier Zaldua Zumarraga Paris-Dakar rallya desertuan egiten den proba ezagunena da. Askok garai bateko izpiritua galdu dutela uste dute, ordea.

Izan ere, dagoeneko ez da Afrikan egiten eta, gainera, parte hartzaile askok teknologia modernoenak erabiltzen dituzte.

Rally ezagun honen atzetik

beste batzuk sortu dira, ordea.

Jatorrizko izpirituari eusten diote eta, gainera, elkartasuna lantzen dute. Horietako bi Panda Raid eta Pandemonium dira. Bi proba horietan geroz eta goierritar gehiagok parte hartzen dute.

Raid zaleentzako proba asko antolatzen dira. Guztietan za-

harrena 4L Trophy da. Horiek Renault 4L autoekin joaten dira Marokora. Proba zaharrena izateaz gain, arrakastatsuena da, baina ikasleek bakarrik parte har dezakete. Hala, raid bat egin nahi duten gehienek gainontzeko guztien artean hautatu beharra dute. Goierritarren artean, Pandemonium eta

Panda Raid dira arrakasta gehien dutenak.

Pandemonium raideko antolatzaileek Maroko eta marokoarrak zoragarriak direla diote eta mundu guztiari raidean parte hartzea gomendatzen diote. Hori bai, argi uzten dute beraien proba ez dela lasterketa bat. Eta batez ere, parte har-

GOIBERRI 09

ASTEKO GAIA

Lau parte hartzaile eta bi teknikari, Pandemoniumera Pandemonium proban arituko direnen artean, urretxuar eta zumarragar talde bat dago.

Lauk proban parte hartuko dute: Enrique Agirrek, Ramon Araunzok, Gorka Egigurenek eta Jon Andoni Torquemadak.

Dani Martinek komisario tekniko lana egingo du eta Aitor Balerdik, logistika lanak.

Bi horiek azken bi edizioetan parte hartu dute eta aurten antolakuntza lanetan arituko dira.

«Aurten gogorragoa izango da, 26 auto zaharrez arduratu beharko bainaiz. Erronka bat da.

Nik, gainontzeko guztiek bezala, arropa eramango dut. Eta mekanikari lanak egingo ditut», azaldu du Martinek.

Lau parte hartzaileek aurten ezagutuko dute Pandemonium proba. «Beraiek uste baino go-

gorragoa da. Oso pozik joaten zara, baina desertuak berehala zure tokian jartzen zaitu. Dena den, abentura bikaina da», aipatu du Martinek.

Probaren filosofiagatik erabaki dute parte hartzea. «Solidaritatea eta taldeko lana lehenesten ditu eta hori da gehien gustatzen zaiguna. Urte asko generamatzan halako abentura batean parte hartu nahirik eta azkenean animatu egin gara», azaldu du Agirrek.

«Arropa eta sendagaiak eramatea oso polita da. Beraiekin hartu-emana oso aberasgarria da. Marokon egonda nago eta

Agirre, Torquemada, Araunzo, Egiguren, Martin eta Balerdi, eramango dituzten autoetan.

hangoekin hartu-emanak asko aberasten zaitu. Hemen presaka bizi gara eta han ia ezer gabe bizi daitekeela konturatzen zara».

Martin erabat ados dago.

«Lehen urtean neska bati galleta bat eman nion eta jarri zuen aurpegia ikustekoa izan zen. Negarrez hasi nintzen, baina hango bizimodua halakoa da. Ez dute ia ezer, baina zoriontsu bizi dira. Hona besarkaden zakua beteta itzultzen gara, baina hamabost egunetan pasa egiten zaigu. Dena den, mundu guztiak bizi beharko luke esperientzia hau».

UGLEren laguntza UGLE lanbide eskolaren laguntza jaso dute autoak prestatzeko. «UGLEn lan egiten dut eta proba honen filosofia UGLErenarekin bat dator. Balio berberak ditugu», azaldu du Torquemadak. Hori dela eta, ikasleek autoak prestatzen lan egin dute. «Karrozeria kontuetan lagundu digute, batez ere», gehitu du.

Prestaketa oso gogorra izaten ari da. «Azken aste honetan, lauzpabost ordu bakarrik

lo egin dugu egunean». Prestatzen ari ziren autoetako bat aldatu beharra izan zuten. «Proba sagardotegi batean aurkeztu zen eta, hara gindoazela, bihotzekoak eman zion. Korrika eta presaka, beste bat prestatu behar izan dugu», azaldu du Agirrek.

Auto batean Agirre eta Egiguren joango dira eta bestean Araunzo eta Torquemada. Zozketa bidez egin dituzte bikoteak. «Atzean pegatina bat jarriko dugu, beste bi hauek non gauden jakin dezaten», esan du Agirrek txantxetan.

Suzuki Santana autoak aukeratu dituzte. Izan ere, autoek 25 urte baino gehiago eduki behar dituzte eta 1.300 zentimetro kubiko eta 60 zaldi baino gutxiago. «Denok antzerako autoak hartzen ditugu. Hala, batek matxura bat badu eta ordezko pieza ez badu, beste batek eman diezaioke», aipatu du Torquemadak. «Inor ez da Marokon gelditu oraindik», lasaitu ditu Martinek.

Bukatzeko, lagundu dieten guztiei eskerrak eman nahi dizkiete. Bereziki, beraien enpresei eta bikoteei.

ASIER ZALDUA

Datuak Pandemonium proba joan den astean aurkeztu zuten Eibarren eta gaur abiatuko dira.

Autoak.

Autoek 25 urte baino gehiago eta 1.300 zentimetro kubiko eta 60 zaldi baino gutxiago izan behar dituzte. ibilbidea.

Marokon 3.500 kilometro inguru egingo dituzte, zazpi etapatan banatuta. elkartasuna.

Arropa, eguzkitako betaurrekoak eta sendagaiak eramango dituzte, besteak beste. goierritarrak.

Lau parte hartzaile eta antolakuntzan lagunduko duten bi lagun joango dira.

10 GOIBERRI

ASTEKO GAIA

Dani Martin eta Aitor Balerdi, iazoko Pandemunium raidean. GOIBERRI

tzaileen bizitza ez dela arriskuan jartzen. Horrek ez du esan nahi abentura kutsua ez duenik: tentsio uneak bizi dira eta iparraldeko hotzak eta hegoaldeko beroak ez dute barkatzen.

Pandemonium rallykoak Atlas ingurura joango dira lehenengo. Han hotz handia egiten duenez, arropa asko eramango dute hango biztanleei emateko.

Ondoren, basamortura jaitsiko dira. Bertan, eguzkitako betaurrekoak banatuko dituzte. Izan ere, eguzkia dela eta, basamortuan bizi direnetako askok begietan arazoak dituzte.

Dokumentala ere bai Gaur irtengo dira Maroko aldera. Aurkezpena Eibarren egin zuten. Bertako plaza beraientzat itxi zuten. 26 autok parte hartuko dute. Antolakuntzako kideek beste lau ibilgailu eramango dituzte. Auto gutxik parte hartzen dute eta horrek raid honi familia giroa ematen dio.

Pandemonium joan den astean aurkeztu zuten Eibarren eta gaur irtengo dira Maroko aldera Panda Raideko parte hartzaileek bihar amaituko dute proba Marrakexen, 8 etaparen ondoren

Parte hartzaileen artean, Espainiar estatu osoko gidariak daude. Adin guztietako jendea.

Beraien artean, El conquistador del fin del mundo telebista saioko Yeray Gonzalez dago.

Aurten dokumental bat grabatuko dute.

Zazpi etapa egingo dituzte.

4.500 kilometro inguru, guztira.

1.000 Eibartik Tarifara eta beste 3.500 inguru Marokon. Duela egun batzuk elurra zegoen oraindik toki batzuetan.

Autoek 25 urte baino gehiago eduki behar dituzte eta 1.300 zentimetro kubiko eta 60 zaldi baino gutxiago. Normalean gasolinazko autoak eramaten dituzte, Marokon gasolinazko autoak gehiago erabiltzen baitira. Hala, horiek konpontzeko zailtasun gutxiago dago.

Pandemonium proban 25 urte baino gehiagoko eta 1.300 zentimetro kubiko eta 60 zaldi baino gutxiagoko autoak erabili behar badira, Panda Raid de-

lakoan, izenak dion moduan, auto modelo zehatz bat erabili behar da: Fiat eta Seat marken Panda (Marbella) modeloa.

200 auto inguruk parte hartzen dute.

Erlezainei laguntza Aurtengo edizioa amaitzear da.

Madrilgo Jarama zirkuitutik abiatu ziren hilaren 2an. Granadako Motril herrira joan ziren eta handik Marokoko Nador herrira. Raida Marrakexen bukatuko da bihar, zortzi etapa egin eta gero. Bakoitzean 400 bat kilometro inguru egin behar ziren. Baina hango bideetan ibiltzea ez da broma. 400 kilometro egiteko 10 ordu inguru behar dira.

Panda Raidekoek ingurumena ere kontuan hartzen dute.

Hala, CO2 isurketa konpentsatzeko, Mesginako basoko erlezainei lagunduko diete. Bertan bi kooperatiba daude eta erlezainei formazioa eskainiko diete.

GOIBERRI 11

ASTEKO GAIA

Datuak Panda Raideko parte hartzaileak joan den ostiralean abiatu ziren eta bihar amaituko dute Marrakexen.

Autoak.

Proba honetako parte hartzaileek Fiat eta Seat marketako Panda modeloak erabili behar dituzte. ibilbidea.

Parte hartzaileek zortzi etapa egingo dituzte, bakoitza 400 kilometro ingurukoa. elkartasuna.

Arropa eramateaz gain, Marokoko Mesgina basoko erlezainei lagunduko diete. goierritarrak.

Goierritik zazpi auto joan dira Panda Raid probara: Ordiziatik lau, Zegamatik bi eta Zaldibiatik bat.

Panda Raid proban, Goierriko zazpi bikote Panda Raid delakora sei auto joan dira Goierritik. Parte hartzaileen artean, Xabier Mendizabal ordiziarra dago. Mendizabalek iaz parte hartu zuen lehenengoz. Autoa Goierri Eskolan prestatu zuen eta, dena ondo irten zenez, aurten ere bertan prestatu dituzte autoak. «Dena hemen aldatu genuen. Motorraren pieza asko aldatu genuen, suspentsioa aldatu genuen... eta oso ondo atera zen» azaldu zuen Maroko aldera abiatu aurretik.

Iaz Ibon Arregi beasaindarrarekin parte hartu zuen eta aurten emaztearekin joan da.

Seme-alabak amonarekin utzi dituzte. Aitonarekin ezin izan dituzte utzi. Izan ere, Juan aitona ere raidean parte hartzen ari da! Baikor eta umoretsu ageri

zen joan aurretik: «Lehenengoz parte hartuko dut. Oraindik 50 metro besterik ez ditut egin Marokora eraman behar dudan autoarekin, baina beste autoak bezalakoa izango dela pentsatzen dut!».

Aita eta hiru seme Mendizabaldarrak ez dira geldirik egotekoak... Izan ere, aita beste seme batekin joan da: Jonekin. Hiru seme ditu eta hirurak parte hartzen ari dira Panda Raid proban: Luis, Xiker Etxeberria zaldibiarrarekin joan da.

Guztira, zazpi auto joan dira Goierritik: Zegamatik bi, Zaldibiatik bat eta Ordiziatik lau.

Panda Raid proba dela eta, 1980ko hamarkadan baino Panda gehiago daude Goierrin: «Auto hauek modan jarri dira

Juan Mendizabal, Xiker Etxeberria eta Xabier Mendizabal, Goierri Eskolan.

ASIER ZALDUA

eta geroz eta garestiagoak dira.

Lehenengoa 1.200 euroan erosi genuen. Azkenarengatik, berriz, 2.500 euro ordaindu ditugu.

Eta merkea dela esan digute, gainera! Lehen baino Panda gutxiago daude salgai. Garai batean gertuko bati eros zeniezaiokeen eta egun urrutira joan beharra duzu», aipatu du Xabier Mendizabalek.

Autoa prestatzea ere ez da merkea. «Italiar batek 18.000 euro gastatu zituela esan zidan. Beste batzuk ez dute autoa prestatzen eta gero ederki damutzen dira. Guk erdibidekoa egin dugu. Aldatu daitekeen guztia aldatu dugu, basamortuan autoek asko sufritzen baitute».

Mendizabalek iaz parte hartu zuen lehenengoz eta sekulako esperientzia izan zela dio.

Mundu guztiak probatzeko modukoa. «Proba honetan dena uztartzen da. Erregulartasun erakoa da, baina lasterketa kutsua ere badu. Izan ere, egunero, 30 bat kilometro lasterke-

ta moduan egiten dira», nabarmendu du.

Gainera, elkartasun proba da. «Marokoarrei arropa eramaten diegu. Han hotz handia egiten du eta harriak besterik ez dituzte. Asko estimatzen dute eramaten diegun guztia. Guk Ordiziako Kirkil tabernan jaso dugu arropa», aipatu du ordiziarrak.

Gaueko giroa Goierritar guztiak elkarrekin egotekoak ziren Panda Raidean. «Oso giro ona izaten da eta gu elkarrekin jarriko gara kanpamentuetan. Etapa amaieran herri moduko bat prestatzen da jangela, logela eta komunekin.

Gauean sekulako giroa egoten da. Gainera, etapan zehar elkarri laguntzen diogu», esan du Mendizabalek.

Mendizabaldarrak oso auto zaleak dira eta beraientzat raid batean parte hartzea amets bat da. «Proba hauek 1980ko Paris-Dakarren esentziari eusten diote. Izan ere, ez dugu laguntza teknologikorik. Iparrorratza eta bidaia liburua besterik ez ditugu erabiltzen», amaitu du.

12 GOIBERRI

MOTZEAN

Norberak egindakoak kutsu berezia dauka, baita garagardoak ere; etxean egiteko tresnak eta osagaiak Internetez eros daitezke. GOIBERRI

Etxekoak beste kutsu bat duelako Olaberriko kultur astearen barruan, garagardoa etxean nola egin daitekeen erakutsiko dute bihar Arkupe elkartean.

Tere Madinabeitia Olaberria Kultur astean murgilduta daude Olaberrian egun hauetan, eta biharko egin duten proposamenak garagardoa du protagonista. Etxean norberak egin dezakeen garagardoa, alegia.

Prozesua erakusteko tailerra egingo dute 09:00etan hasita, Arkupe elkartean. Azken urteetan bezala, Joxe Bernardo Aldasoro eta Jose Mari Sardon izango dira gidariak. Zazpi bat urte dira beren kontsumorako eta lagunekin konpartitzeko garagardoa egiten ari direla, eta ikasi dutena ikasi nahi dutenei erakustea dute helburu.

Etxean egindakoak beti du balio erantsia, baita garagardoak ere. Osagaiak naturalak direla ziurtatuta, emaitza ere naturalagoa da eta, ondorioz, «garagardoak zapore handiagoa izaten du», Aldasororen arabera. Etxean egitea, gainera, «ez da zaila». Horixe da, hain zuzen, bihar Olaberrian transmititu nahi dutena. Merkatuan –Interneten batez ere– dauden kit bereziak eta osagaiak erosita, edonor da gai bere garagardoa egiteko.

Lager garagardoa Lager motakoa da bihar egingo dutena, «horia, oinarrizko garagardoa», baina beltza, txigortua edo gariarena ere egin dute bi garagardozale horiek. Hauek dira behar diren osagaiak: garagarra, ura, legamia, olo malutak

eta lupulua. «Garagardoari garraztasuna ematen dion belarra da lupulua» azaldu du Aldasorok; «hemen berez etortzen da, baina garai batean Olaberriko Amoskategi baserrian eta Goierriko beste toki batzuetan landatu ere egiten zen».

Prozesuak 8 ordu irauten ditu gutxi gorabehera. Lehenik, garagarra beratu egin behar da uretan, tenperatura ezberdinetan, pare bat orduz, ahalik eta azukre gehien ateratzeko. Sortzen den muztioa iragazi egiten da gero eta irakiten jarri lupulua erantsita. Ordu batzuk beharko ditu irakiten. Amaitutakoan, hozten utzi behar da eta hartzidura jarriko da martxan, legamia botata. Hartzidura bakarra edo bikoitza izan daiteke; bihar egin behar duten garagardoa hartzidura bikoitzekoa izango da, eta astebete beharko du.

Botilaratu egingo dute gero eta edateko prest egongo da hilabete eta erdi ondoren.

Dastaketa Biharko erakustaldian hartzidura hasi aurreko prozesua erakutsiko dute. Aste batzuk barru, dastatzeko moduan izango da garagardoa. 25 litro egitea da asmoa.

Aldasorok eta Sardonek gustuko dute garagardoa egitea eta nola egiten den erakustea, baina baita lagunekin batera dastatzea ere. Bigarren zatia izango omen du biharkoak.

GOIBERRI 13

GURE LURRA

Fruta arbolen loraldia Udaberria hasi bitarte horretan izaten da fruta-arbolak landatzeko garaia.

Aurtengo neguan egindako eguraldiak ez du gehiegi lagundu salmentan.

Lehenengo beroekin batera hasiko da fruta arbolen loraldia.

Josune Zarandona Ataun Bizi erdia baino gehiago darama Justo Dorronsorok fruta arbolen negozioan. Berea, lan honetan dabilen familiako laugarren belaunaldia da. Odolean daramala esan daiteke, ia. Bere aurretik aita aritu zen lan honetan. «Soldadutza amaitu eta etxera itzuli nintzenean hasi nintzen berarekin lanean», oroitu du Dorronsorok.

Ataungo San Gregorion, jaioterrian, du fruta arbolen haztegia. Bertan saltzen ditu fruta arbolak ez ezik, beste hainbat arbola espezie ere. Tolosako eta Ordiziako azoketan ere izaten da urtarriletik martxora bitartean generoa saltzen. Aurtengo denboraldia «gaizki doala» esaterakoan ez du zalantza izpirik egiten. «Ur askoko negua izan da, eta horrek ez du gehiegi lagundu salmentan», gehitu du. Azken aste hauetan hasi omen da salmenta «zerbait mugitzen»

Justo Dorronsoro –eskuinean– Ordiziako azokan, Zegamako Arakama pinu landare saltzailea ondoan duela. JOSETXO MARIN

Eguraldia etsai Euri asko bota du azken hiru hilabeteetan eta lurrak gainezka daude. Azken egunotako hego haizeak ere ez dio onik egiten lurrari, Dorronsororen hitzetan.

«Gogortuta uzten du, leku askotan ez da aitzurra sartzerik ere izaten». Fruta arbolak — edo beste edozein hazi— erei-

Ur askoko negua izan da, eta horrek ez du gehiegi lagundu fruta arbolen salmentan

terako orduan eguraldia faktore garrantzitsua da. «Abendura bitartean elurrak bota ditzala, baina hortik aurrera eguraldi normala behar da», nabarmendu du Dorronsorok.

Fruta arbolak landatzeko garairik onena «hostoa galtzen hasten denetik berriro kimatzen hasten den bitartekoa da». Bitarte horretan fruta arbolak geldi daude, «ez dute izerdirik botatzen eta lurrari ondo eusteko unerik aproposena da».

Salmentei buruz galdetuta, fruta arbolak ez direla garai batean bezainbeste saltzen azal-

du ataundarrak. «Garai batean baserri ia guztietan landatzen ziren etekin ekonomikoren bat ateratzeko. Gaur egun, gero eta jende gutxiago bizi da baserrietan, eta landatzekotan hiruzpalau ale landatzen dituzte, apaingarri gisa».

Sagarrondoak nagusi Sagarrondoak saltzen ditu gehien gaur egun, «sagardotarako sagarra ematen dutenak», batez ere. Gainontzean, arana, udarea, gereziak eta mizpirak ere bai. Gutxiago, melokotoiak edo pikuak. Limoiak landatzeko joera ere badela dio.

14 GOIBERRI

ERREPORTAJEA

Okinaren bidea urratzen Egun batetik bestera okinaren etxez etxeko banaketarik gabe geratu ziren Zerainen. Arazoa aukeratzat hartu eta Zerainlabek proiektu aitzindaria jarri du martxan. Momentuz, ogia, egunkaria, esnea eta jogurtak banatzen ari dira.

Loinaz Agirre Zerain Otsailaren 19an berriz ere martxan jarri zuten Zerainen ogiaren eta egunkariaren etxez etxeko banaketa zerbitzua; Zerainlab elkarteak sustatu du proiektua. Goierriko Hitza eta GOIBERRI ere banatzen die harpideei. Zerainlabeko Loli Gonzalezen esanetan, «egun batetik bestera okinaren etxez etxeko zerbitzurik gabe geratu ginen eta, batez ere, herrigunetik aparte zeuden baserriei eragiten zien». Hainbat okinekin harremanetan jarri ziren zeraindarrak zerbitzua eskaintzen hasteko, baina ez zuten emaitzarik lortu.

Beraz, arazoa zena «aukera» bezala ikusi zuen Zerainlabek eta «irtenbidea bilatu nahian lanean hasi» ziren. Iñaki Intxausti herriko baserritar gaztearengana jo zuten: «Herriko ekoizle asko daude, aukera bat ikusi zen ogiaz eta egunkariaz gain, beraien produktuak banatzeko». Etxez etxeko banaketa egingo zuen laguna ere aurkitu zuten, Maite Intxausti idiaza-

«Ia 40 etxetan uzten dugu ogia, herri kaskotik kanpo dauden etxe gehienak dira» Loli Gonzalez

Zerainlab elkartea

«Bideak erakutsiko digu zer behar sortzen diren» Iñaki Intxausti Baserritarra

«Gure baserrira egunero joaten da okina eta badakit nolako garrantzia daukan» Maite Intxausti Banatzailea

baldarra. «Gure baserrira egunero joaten da okina eta badakit nolako garrantzia daukan.

Eskertzen da goizero ogia jasotzea etxean. Probatzea pentsatu dut», azpimarratu du Maite Intxaustik. Gonzalezen arabera, «oraingoz, Maite bere autoarekin dabil, baina diru laguntza eskatuta daukagu autoarentzako. Renting bidez edo alokatzeko edo...».

Banaketa guztia antolatzeko ere norbait behar zuten. «Egunero ogia labean egin, egunkariak prestatu, kontuak eraman... Aldabek egiten du hori, Mandio dendaren bidez». Errotaundiko ogia Mandioko labean egiten dute goizero; «larunbatetan baserriko ogia eskaintzen dugu, igandeetan banaketarik ez dagoenez, gehiago irauten duelako. Dena den, igandeetan herritar batzuek Mandioan bertan jasotzen dute», dio Aitziber Makatzagak.

Otsailaren 4a, santa eske eguna, aprobetxatu zuten Zerainlabekoek Zeraingo etxeetan etxez etxeko banaketa zer-

bitzuaren berri emateko, eta santa eskean lortutako diruaren erdia proiektua martxan jartzeko erabili zuten.

Erantzun ona izan du zerbitzuak eta otsailaren 19an etxean ogia eta egunkaria jasotzen hasi ziren egunero –igandean izan ezik– horrela eskatu duten zeraindarrek. «Ia 40 etxetan uzten dugu, herri kaskotik kanpo dauden gehienak dira. Jendea pixkanaka hasi da izena ematen». Interesatuek Mandiora dei dezakete: 943 80 17 05. Martxoaren 2an, berriz, esne pasteurizatua eta jogurtak banatzen hasi ziren. Iñaki Intxaustiren esanetan, «astearteetan eta ostiraletan banatuko ditugu Olaberritik ekarritako esnea eta jogurtak, aurrez eskaria eginda».

Proiektua garatzen Proiektua, dena den, hasi besterik ez da egin, pixkanaka produktu gehiago eskaintzen hasiko baitira, proiektua bideragarria izan dadin. «Aurrera begira, beste produktu batzuk sartzen

GOIBERRI 15

ERREPORTAJEA

Iñaki Intxausti, Maite Intxausti, Loli Gonzalez, Miren Makatzaga eta Aitziber Makatzaga. LOINAZ AGIRRE

joango gara, ahal dela, bertakoak eta modu jasangarrian eta ekologikoan ekoitzitakoak». Eta era berean, zerbitzua esparru edo herri gehiagotara zabaltzeko aukera ere ez dute baztertzen: «Zerainen hasi gara, eta aurrera begira Mutiloa eta beste herri batzuetara zabaltzeko aukera aztertu-

ko dugu, bideragarria izateko pausoak emango ditugu», nabarmendu dute.

Proiektu aitzindaria Zerainen martxan jarri duten «proiektu aitzindariarekin» Zerainlab elkartearen hiru ardatz betetzen dituela zehaztu du Gonzalezek. «Batetik, elkarbi-

zitza. Etxe askotan etxean izaten den bisita bakarra izango da banatzailearena». Eta bigarrena, ekonomia: «Batetik, denborarekin lanpostu oso bat sortzea da gure asmoa; eta bestetik, herriko eta inguruko ekoizleen produktuei irteera ematea». Iñaki Intxaustik gaineratu duenez, «orokorrean

jende heldua bizi da eta baserrian bizitzea nahi badugu, zerbitzu hau nahitaezkoa da, isolatuta ez egoteko. Aurre hartuko diogu urte batzuk barru sor daitekeen egoerari. Autorik gabe gelditzen direnei zerbitzua eskaintzea alegia. Bideak erakutsiko digu zer behar sortuko diren».