GoiBerri 351. zenbakia

Goierritarraren eta Otamotzen astekaria

351. zenbakia. 2019ko azaroaren 22a

GOI B ERRI

Hauspoari eraginez Xabier Santxez Elorza 3 Iritzia 4-5 Iker Goikoetxea, Kursaaleko zuzendari kudeatzailea 8-9 Yartu, adiorik ez 16-17 Emaria eten ez dadin 18 Ormaiztegiko San Andres jaiak 20-22

Euskararen arnasgune diren herrien garrantzia azaleratzeko kanpaina Goierrira iritsi da 10-13

02 GOIBERRI

PUBLIZITATEA

GOIBERRI 03

KATE MOTZEAn

TERE MADINABEITIA

Xabier Santxez Elorza Areto futboleko jokalaria eta entrenatzailea

«Taldeko jokalari guztiok kuadrilla bat osatzen dugu, oso giro ona daukagu» Tere Madinabeitia Idiazabal Astelehenak eta asteazkenak bete-beteak izaten ditu Xabi Santxezek (Idiazabal, 1991), entrenamendua izaten duelako, eta ostiraletan partida. Gipuzkoako lehen mailan ari den Idiazabal Bai Reformas areto futbol taldeko jokalaria eta entrenatzailea da, eta herriko beste talde bat ere entrenatzen du, nesken Idiazabal Areto Futbola. CAFen egiten du lan soldatzaile bezala, eta bi semealaben aita da. Ez du denbora libre askorik, baina gustura

ematen dio duen apur hori areto futbolari, jokalari guztiek kuadrilla osatzen dutelako eta oso giro ona dutelako.

Jokalari ala entrenatzaile?

Biak.

Ez dut liburuak irakurtzeko ohiturarik; sare sozialetako kontuak irakurtzen ditut batez ere.

Oporretarako leku bat.

Janari eta edari bana.

Amets bat.

Aitak egiten duen paella eta garagardoa.

Goierriko txoko bat.

Eguraldi ona dagoen lekua; hondartza, igerilekua...

Momentukoa bizitzea.

Defentsa postuan.

Katea aldea, erreka ondoan dagoen pasealekua.

Zaletasun bat.

Idiazabalgo alkate bazina...

Zein posiziotan jokatzen duzu?

Korrika egitea.

Musika talde bat eta abesti bat.

Sorotan Bele eta Mariñelaren zain.

Pelikula bat.

Gladiator.

Liburu bat.

Diruz laguntzen duten erakundeak: Udalak: Altzaga, Arama, Ataun, Beasain, Itsasondo, Olaberria, Segura, Urretxu, Zaldibia, Zerain eta Zumarraga

GOI B ERRI

«Urtean zehar egiten dituzten ekintzekin herriari bizi handia ematen diote elkarteek»

Argitaratzailea: Goierriko Hedabideak SL Zuzendaria: Iñaki Gurrutxaga Kudeatzailea: Josu Iñigo Koordinatzailea: Tere Madinabeitia

Diseinua eta banaketa: Bidera zerbitzuak. Berria Taldea Lege gordailua: SS-1638/2011

Idiazabalen dauden elkarteek urtean zehar antolatzen dituzten ekintzekin herriari bizia ematen diote, alaitu, eta hori mantentzeko lan egingo nuke .

Idiazabalen biziko ez bazina…

Kostaldeko herri txiki batean.

Egoitzak: Beasain:

Webgunea:

Oriamendi, 32. 20200.

Posta elektronikoa:

goiberri.eus

Urretxu:

goiberri@hitza.eus

Iparragirre, 11 (Kaletxiki). 20700.

Publizitatea:

Telefonoak: Beasain: 943-16 00 56 Urretxu: 943-72 34 08

Bezero arreta / harpidetzak:

607 530 424 – jizagirre@hitza.eus 902-82 02 01 – harpidetza@hitza.eus

04 GOIBERRI

IRITZIA

Itxaro Mendizabal Amundarain Ttiklik! Elkargunea

Gripea lasterketa bat bezala da izkarreko hezurretik hasi eta bururaino doan hotzikara, bat-batean gorputz osoa dardarka...

Badator... Badator eta ez dut nahi. Aste honetan gure etxean eroriko den bigarrena izango naiz, eta aurretik pasatu duenak nola pasatu duen ikusita, ez daukat gogo askorik ni ere horrela egoteko.

Ezin berotan sartu... Salda beroa, manta pila gainean jarri eta sofan etzanda… Ohera joateko ordua iritsi da. Badakit zer dudan aurretik... Amets gaizto, hotzikara eta izerdi patsetako gau zoragarri bat… eta halaxe izan da. Goizean ibuprofeno baten bila altxatu naiz, buruko min honekin dena lehertuko zaidan sentsazioa daukat eta.

Ibuprofenoa ezin bilatu hasi naiz eta burua bueltaka... Ene...

Badator…. Mareatzen hasi naiz… Ahal dudan moduan ohera iritsi eta bikotea esnatu dut... Eskerrak bere 3.eguna

B

den eta ni baino hobeto dagoen. Ura ekarri dit, eta droga hartuta, berriro sartu naiz ohera.

Memento hauetan konturatzen gara, zein ondo gauden ondo gaudenean. Ai! Zenbat botatzen dudan faltan ama ondoan….

Alabak esan didan bezala: «Ama, gripea lasterketa bat bezala da, ikusiko duzu nola pasatutakoan ondo sentituko zaren, nekatuta, baino ondo».

Gripea sendatzeko likido asko hartzeko eta atsedena behar dudala esan dit medikuak. Baina Murphyren legeak dioen bezala... gauza bat oker badoa, lasai, gehiago okertu daiteke... Eta hala, bi alabak ere gaixotu zaizkit... Beraz, nire atsedenaldia zailagoa izango da oraingoan ere.

Gaixo egotearen alde on bat badago, sofan etzanda egon eta pelikularen bat edo beste ikusteko denbora hartu dezakezula. Nik aspalditik berriro ikusteko gogoa neukan bat ikusi nuen atzo: 1997an Roberto

Benigni protagonista izan zen La vida es bella filma.

Film hori Robino Romeo Salmoni-k idatzi zuen Alla fine ho sconfitto Hitler (Hitler garaitu dut) liburuan oinarritua dago.

Romeo Salmoni Auschwitzetik bizirik atera zen judu erromatar bat izan zen, eta bere esperientzia kontatu zuen liburu horretan.

Filma, zoragarria izateaz gain, irakaskuntza handia ematen duen lana da. Esaldi sinple batek, sinesmen konkretu batek edo memento batean sortutako ideia batek pertsona baten mundua nola alda dezakeen erakusten digu. Bizitza

ikusteko gure modua eraldatu dezakegu, inguruan dugun guztiak zentzu positiboa izan dezan.

Duela gutxi gai horretaz hitz egiten duen liburu bat irakurri nuen: Viktor Frankl psikiatraren Gizakia zentzu bila. Bertan, bere esperientzia kontatzen du; nahiz eta torturatua izan, gose asko pasatu eta justizia eza pairatu, bidali zuten kontzentrazio-esparruetatik bizirik ateratzea nola lortu zuen. Liburu honetan Nietzsche-ren esaldi bat aipatzen du: «Bizitzeko zergati bat duenak, nola guztiei erantzun diezaieke».

Pentsamendu negatibo batek gure gorputza 6 orduz mintzen omen du, eta pentsamendu positibo batek, aldiz, errealitatea eraldatu eta bizitza beste modu batean ikustea lor dezake. Nik nire gaurko pentsamendu positiboa gripeari aurre egiteko erabiliko dut. Ea errealitate honi beste forma bat eman eta dudan buruko min hau gutxiagotzen zaidan.

Esperientzia positiboak pilatu eta banoa ohera... Salmonik bizitako egoera garratz hartatik lan zoragarri hura ateratzea lortu bazuten, biharko etxetik kanpo izango ditugu gure birusak!

GOIBERRI 05

IRITZIA

Asteko irudia

Josu Maroto

Donostiako Kursaala Josu Marotoren irudian ageri den Kursaaleko –Donostiako kongresu jauregia eta auditorioa– zuzendari kudeatzailea da Iker Goikoetxea beasaindarra.

Euskara eta lan mundua lotzera noan gaur, Joxepa. Burubidea Jon Sarasua irakaslearen esaldi honek eman zidan: «Ahalegin handia egin dugu hezkuntza euskalduntzeko, baina lan mundua masiboki erdalduna eta erdalduntzailea da». Urte hauetan Debagoienan lanean ikusitakoaren arabera, hala dela baiezta zezakenat: bere ikasketa prozesu osoa euskaraz egin duen gazte batek lan mundura jauzi egiten duenean ia prozedura gehienak gaztelaniaz egiten direla ikusiko din.

Beste era batera esanda, herritarrei begira lan egiten duten administrazio, merkatari eta hainbat lantokik zerbitzu hizkuntza gisa, gutxi edo gehiago, ziurta ziezaioketen euskaraz doanari berak hautatu bezala jasoko duela arreta. Baina, gero, gune horietan eta industria arloan, batez ere atez barrura, euskara lan hizkuntza izatetik urrun gaudela ikusten dun.

Har ditzagun Goierriko enpresa eta lantokiak, publikoak edo pribatuak. Lanean hasi berri diren goierritarrak nola ari dira barrurako idatzizko nahi ahozko harremanetan? Egunero egiten dituzten la-

nen zerrenda idazteko inprimakiak zein hizkuntzetan dauzkate?

Eta gero langileek horiek nola betetzen dituzte? Lan egin behar duten makinaren pantailak zein hizkuntzatan dituzte? Ordenagailu aurrean ari direnek nola dituzte lan tresnak? Ba ote zegoen hizkuntza irizpiderik adostuta eta horiek betetzea ziurtatuko duen protokolorik?

Gure gazteek ez diezagutela esan «euskara lanean hasi nintzenean galdu nuen, han ezin zelako euskaraz lanik egin».

Inaxio Usarralde

bat eta

Bai, Inaxio, arrazoia duk. Jon Sarasuak, Bilbon (Euskaltzaindiak antolatutako Jagon jardunaldietan) eta Juan Jose Ibarretxek, Donostian (Udako Euskal Unibertsitateak antolatutako Ekonomialari Euskaldunen I. Biltzarrean) eman dituzten hitzaldietako kronikak, interesgarriak eta kontuan hartzekoak iruditu zaizkidak. Nola jokatu, nondik nora jo, pista asko ematen zizkigutek, nola batak, hala besteak. Sentsibilitate askotariko jendea gaudek, eta elkarrekin, errespetuz jokatu beharra diagu. Borondate onez denok aktibatu eta aurrerapauso asko eman zitzakeagu. Guztion proiektu eta lanak dizkiagu beharrezko: erakunde publiko handiak (Jaurlaritza, diputazioak), tokiko erakunde publikoak (udalak), nazio mailako euskalgintza (Kontseilua, Topagunea…), herri mailako euskalgintza (euskara elkarteak, kulturakoak…), teknikariak, herritarrak (haur, gazte eta heldu, kolore guztietakoak), denak elkarlanean. Akordio politiko sendoak eta beteko ditugun konpromisoak behar ditiagu.

Kultura, batez ere euskal kultura, ez diagu balioztatzen. Bi an-

bat

Joxepa Madariaga

tzerki eta lau kontzertu euskaraz antolatu urtean eta gure kulturari lekua egin diogula iruditzen zaiguk, askotan. Kultura, ordea, hori baino gehiago duk. Kultura elkarbizitza duk, errespetua duk, eguneroko bizitza, festa eta lana, elikadura, hezkuntza, kirola, politika…; ekonomia ere kultura duk, nola ez, bada?

Bigarren Euskaraldia antolatzen parte hartu nahi duzuenok, etorri batzorde bileretara!

06 GOIBERRI

MOTZEAN

Egin koxk bibote gozoenari Movember kanpainarekin bat egin du Ordiziako Unanue gozotegiak, ‘MoCake’ izeneko pasteltxoen bidez.

Ariane Vierbücher Ordizia Azaroarekin batera, gizonei eragiten dien minbizien inguruan gizarteak kontzientzia hartzeko Movember kanpaina aurrera doa. Hilabete honetan asko eta asko dira kanpainarekin bat egin eta bibotea utzi dutenak, hori baita Movemberren

ikur dibertigarriena. Eskualde mailan kirol taldeak, elkarteak, herritar soilak, eta beste hainbat dira kanpainara batu direnak. Ordiziako Jose Mari Unanue gozogileak kontatu du berak ere helburu horrekin bibotea uzteko saiakera egin zuela: «Ispilu aurrean jarri eta

C

Ordiziako Unanue gozotegiak egindako ‘MoCake’-ak. UNANUE

hobe nuela beste zerbait egitea pentsatu nuen». Buruari bueltaka, eguneroko lana eta Movember bat egiteko modua otu zitzaion. MoCake izeneko pasteltxoak sortu zituen: Mo, ingelesezko moustache (bibote) hitzari erreferentzia eginez, eta Cake, pastelari. «Mugurdia, yogurta eta glaseatua dute, eta hilabetea amaitu bitarte, astebururo salgai jarriko ditugu Ordiziako Kale Nagusiko dendan». Pasteltxoek, nola ez, txokolatezko bibotea dute.

Unanue gozotegiko arduradunak argitu du «pasteltxoen salmentarekin eskuratutako dirua Movember kanpainari bideratzeko» izango dela. Orain arte, salmentan jarritako MoCake guztiak saldu dituztela ere azaldu du. «Pozik» agertu da, herritarrek izandako erantzunagatik, modu oso gozoan ere Movember kanpainarekin bat egiteko modua delako.

Movember ekitaldiak Goierriko Movemberreko lan taldearentzat, MoHerri izenekoa, «sorpresa oso polita» izan da. «Bibotea uzteaz gain, norberak kanpainara batzeko bidea bilatzea interesgarria da, eta oso eskertuta gaude».

Asteburuan jarriko dituzte salgai eta dirua Movember kanpainari bideratuko diote

Bestalde, oraindik azaroa amaitzeko aste bat pasa gelditzen da, eta antolatu dituzten ekintzetara batzeko deia egin diete herritar guztiei. Gaur arratsaldean, Jesus Mendibil urologoak Zer jakin behar da prostatari buruz? izeneko hitzaldia egingo du D’elikatuz zentroan, 19:30etik aurrera.

Datorren astean, azaroaren 26an, asteazkena, eta 27an, osteguna, Pintxo Biboteak egingo dituzte Ordizian. 26koa, auzoetako tabernetan egingo dute, eta 27an, herrigunean. Eta kanpainari behar bezalako amaiera emateko, hilaren 29an, Ordiziako Plaza Nagusian ekitaldi handi bat izango da. AmetsBide dantza taldekoek herriko abesbatzekin elkarlanean antolatutako emanaldia izango da, eta hainbat sorpresa izango direla aurreratu dute.

08 GOIBERRI

ELKARRIZKETA

Iker Goikoetxea Kursaaleko zuzendari kudeatzailea

«Kursaalen erronka nagusiena kongresuak erakartzea da» Loinaz Agirre Beasain Marketing arloan Amerikako Estatu Batuetako Miamin, Marie Brizard enpresan, Madrilen Lorealen eta Gasteizen SMC multinazional japoniarrean aritu ondoren, 2008ko urtarrilean Donostiako Kursaalaren zuzendari orokor postua hartu zuen Iker Goikoetxeak (Beasain, 1974). 20 urte bete ditu Kursaalak; 20 urte emozioz, elkarrizketaz, ezagutzaz eta esperientziez bete ditu, artistez, profesionalez, musikariz eta pertsonaz inguratuta.

Hainbat urtean batetik bestera ibili ondoren, 12 urte beteko dituzu Kursaalean. Gustura zaudenaren seinale izango da hori.

Egia esanda, bai. Zorteko sentitzen naiz, lan ederra da. Badu osagai bat, niretzat garrantzitsua dena: kapital publikoko enpresa bat da eta zentzu horretan guk egiten dugunaren onura zuzenean biztanleriak jasotzen duela. Bi hanka ditu Kursaalak. Bata, kultura arlokoa da: Gipuzkoako auditorio nagusia gara, eta herritarrei ahalik eta kultura hoberena eskaintzen saiatzen gara.

Kongresuak, bilerak... erakartzea da bigarren helburua.

Kongresu bat erakartzeak, onurak ditu bai ekonomikoki bai ezagutzaren aldetik, eta berta-

ko talentua erakusteko erakusleihoa delako... Gauza polita da norberaren inguruko biztanleriarekiko edo zu bizi zaren herriarekiko erlazio zuzena izatea.

20 urtean, Kursaalak 1.374 miloi euro ekarri ditu Barne Produktu Gordinera. 5.336 ekitaldi egin dira: urteko 365 egunetatik 293tan ekitaldiren bat egon da. Datuak ikusita, 20. urteurrenean Kursaala osasuntsu dagoela dirudi.

Datuak eskuan hartuta, hala esateko gai gara. Gainera, 2018a, 20 urte hauetako urterik onena izan zen; 2017tik %15 haziz. Ea beste urte askoan osasun on hori mantentzen dugun, eta ahalik eta bilera, kongresu eta konbentzio gehien erakartzeko gai izaten garen.

Erronka hori da.

Gehien kostatzen dena hori da, kongresuak-eta erakartzea?

Kursaala kudeatzeko orduan, eremu desberdinak daude: eraikina ondo egotea, zerbitzu ona ematea, jendea ondo prestatuta edukitzea.... Baina egia da, arlo komertzialean ari garenean, erronka nagusiena kongresuak eta konbentzioak erakartzean dagoela. Kultura aldetik, kulturaz aberastu nahi duen biztanleria daukagu, zortea daukagu Gipuzkoan kultura asko errespetatzen da, jakin

nahi handia dago, eta normalean egiten dugun eskaintzaren erantzuna ona izaten da. Baina kongresuen arloan, konpetitu beharra daukagu, konpetentzia oso-oso latza dago. Jauregi bezala ez, ekosistema bezala, destino bezala konpetitzen dugu beste hiri, lurralde, estatu batzuekin.

Zeintzuk dira ekosistema horretako ahulguneak?

Irisgarritasuna, adibidez. Na-

«Kulturaz aberastu nahi duen biztanleria daukagu Gipuzkoan» «2018a, 20 urte hauetako urterik onena izan zen; 2017tik %15a haziz» «Donostia berriaren irudia da Kursaala.

Sinbolismo hori hartu du»

zioarteko kongresu batean garrantzi handia du irisgarritasun egokia edukitzea. Adibidez, aireportuarekin zein konexio dituen neurtzen da eta hori ez da gure indargunea. Beste elementu bat, hotelena da. Kontraesan puntu bat ematen da: Donostian, turismoan, orokorrean, oso arrakastatsuak izaten ari gara. Baina horrek dakar hoteletako logela erabilgarritasuna eta prezioa ez izatea guk nahiko genukeen bezalakoa.

Horretan ere beste zailtasun bat edukitzen dugu. Ahuldade handienak horiek dira. Baina indar puntu handiak ere baditugu, eta batarekin eta bestearekin, ibiltzen gara lehian. Orain arte lortzen ari gara eta aurrerantzean ere lortuko ditugu.

Kultur arloari dagokionean, Zinemaldia, Musika Hamabostaldia, Orkestra Sinfonikoa eta Jazzaldiaz gain, eskaintza zabala dago Kursaalen, diziplina askotariko aukera.

Aipatutako horiek urtero ditugu eta oso ekimen garrantzitsuak dira guretzat kultura aldetik.

Horietaz aparte, beste eskaintza bat daukagu: promotore pribatuen eskaintza eta guk sustatzen dugun Kursaal Eszena eskaintza. Eraikin zoragarri honen bi helburuetako bat, Gipuzkoako auditorioa izateaz

GOIBERRI 09

ELKARRIZKETA

gain, lehen mailako kultur eskaintza eskaintzea da. Gehiengo historikoetan gaude eta hori mantentzeko gaitasuna izatea da erronka, eskaintza hori kalitatezkoa izatearekin batera. Iaz 152 kontzertu izan genituen, hau da, ia bi egunetik behin kontzertu bat. Eta aurten ere, antzera gabiltza. Eskaintza oso aberatsa da eta erantzuna oso ona da. Gipuzkoar biztanleriak kultura nahi du eta kontsumitu egiten du.

Ez dela zahartzen dirudi.

20 urteko balorazio txostenean diozuenez, 10 gipuzkoarretik 8 Kursaalean izan da noizbait.

Ez gurea zehazki, baina egoera ekonomiko aldetik inflexio puntua izan da denontzat azkeneko krisi latza. Etxeko lanak eginda geuneuzkan kongresuekin eta abar, eta lortu genuen krisiaren eraginik gogorrena atzeratzea; baina 2012a eta 2013a bi urte gogor izan ziren.

Gure aktibitatea jaitsi egin zen eta kezkak sortzen dira, ea buelta emateko gai ginen. Baina ondo kudeatu genuen eta datuak hor daude: 2013tik 2018ra bitartean, %51ko hazkundea izan dugu. Orain ekonomikoki zerbait datorrela dirudi eta espero dugu aurrekoa bezain gogorra ez izatea. Ekipo zoragarria daukagu eta dibertsifikatuta gaude.

Moneoren meritu garbia da.

Nahiko minimalista egin zuen, material naturalekin. Eta nik uste dut horrek denak zahartze ona duela. Ondo mantentzeko inbertsioa egin beharra dago eta horretan murgilduta gaude.

Toki zoragarria da, baina itsasoaren ondoan dago, kresala dago, asko jotzen digu... eta inbertsio behar bat badu.

Inflexio punturen bat egon da 20 urte hauetan?

Hori oso garrantzitsua da, gipuzkoarrak Kursaalera hurbiltzen ari garelako. Logikoki errazagoa da donostiarrak hurbiltzea, baina gure eraikinaren jabeak Donostiako Udala eta Gipuzkoako Foru Aldundia dira, erdibana. Beraz, auditorio hau ez da donostiarrena bakarrik, gipuzkoarrena da. Zentzu horretan, Kursaal Eszenarekin lotuta, Kursaal Eskura ekimena bultzatu dugu. Donostiatik urrutien dauden herri horietako herritarrei errazten diegu gure eraikinaren erabilpena, autobusa antolatuta.

Arkitektura aldetik eraikin berritzailea izan zen Moneorena.

Oso eraikin berritzailea izan zen eta ika-mikak sortu zituen. Baina nik uste dut ez zuela asko iraun ika-mika horrek, berehala onartu zelako oso eraikin berezia zela, ondo egindakoa, eta inspiratzailea. Mies Van Der Rohe saria jaso zuen berehala, eta Moneok berak Pritzker arkitekturako Nobel saria. Mugarri bat izan zen Donostiaren berrikuntza prozesuan eta gaur egun, Kontxa tradizionalarekin lehiatzen du pixka bat: Kontxa, betiko argazki zoragarria, eta Donostia berriaren irudia Kursaala. Sinbolismo hori hartu du. Hori gure kudeaketan onuragarria izan da. Eraikinak badu berriztasun ukitu edo mezu bat, eta hona etortzen diren enpresei eta kongresuei interesatzen zaie.

20. urteurreneko gala daukazue azaroaren 28an.

Xume ari gara, azkenean gauzak neurrian egin behar dira eta. Azaroaren 28an bi ekitaldi egingo ditugu: 18:00etan, Kubo Txikian, Rafael Moneoren eta IĂąaki Gabilondoren arteko hizketaldia; eta 20:00etan, Kubo Handian, kontzertu handia.

Kursaalen izaten dugun aktibitate kulturala islatu nahi dugu.

Zer izango da kontzertuan?

LOINAZ AGIRRE

Osagai klasikoa izango du orkestra sinfonikoarekin, orfeoi gaztearekin, Lucia Lakarra dantzariarekin eta Elena Sancho sopranoarekin. Bigarren zatia, herrikoiagoa izango da: orkestra sinfonikoarekin batera, EĂąaut Elorrieta, Mikel Erentxun eta Izaro ariko dira. Sarrerak salmentan daude. Ea lortzen dugun auditorioa betetzea.

10 GOIBERRI

ERREPORTAJEA

Euskararen arnas izatetik hauspotzera ‘Arnasa gara’ kanpainak euskararen arnasgune diren herrien berri zabalduko du, hizkuntzaren normalizazioan eta biziraupenean duten garrantziaz kontzientzia hartzeko.

Aimar Maiz Goierriko herri txikietan, oraintsu arte ikusten –eta entzuten– ez ziren hizkuntza errealitateak azaldu dira. Haurrak euren artean erdaraz. Arnasgune izendapena eman zaien tokietan, kezkaz hartu dute joera aldaketa. Ur garbia darion iturburu naturala kutsatzearen pareko arriskua izan daiteke, soziolinguistikoki, euskararen errekak beherakoan bustitzen dituen lurretan eta herri haziagoetan eragingo duelako.

Baina euskararen arnasguneen eta ez direnen arteko harreman-fluxua bi norabidetakoa da, aspalditik. Komunikazio eta konexio teknologiko berriek askotariko edukiak sartu dituzte, bestetik, erdiraino.

GOIBERRI 11

ERREPORTAJEA

‘Arnasa Gara’ kanpainaren aurkezpen nagusia, Azpeitian, urriaren 3an. Eskualdeka berri ematen ari dira orain. Goierriko agerraldia Zerainen da. GOIBERRI

Ataun herri euskalduna da, 10etik 9k badakite euskara.

«Ataunen euskaraz egitea naturala da, baina euskararen espazioa galtzen ari dela ikusten ari gara», azaldu du Irati Arratibel ataundarrak. Etxean, edota kalean umeen artean, gaztelaniarako joera bat sumatu dute.

«Arnasguneak gero eta gutxiago dira arnasgune».

Esparru guztietarako

Goierrin bezala Euskal Herriko beste bailara askotan, ezagutza bermatuta dago, baina erabilerak sortzen du kezka.

Eta, horrekin batera, euskara biziberritzeko prozesu naturala eteteak, iturria herdoiltzeak.

«Garrantzitsua da herritarrak kontzientziatzea. Ez badute garbi zer paper jokatzen duten, erraz joko dute erdarara, inguruko erasanen ondorioz», esan du Uemako komunikazio arduradun Garikoitz Berasaluzek.

Hala, eta kontraesana badirudi ere, kontzientzia hartze handiena arnasguneetan beretan nabaritzen da. Euskararen behar gutxiena dagoen lekuetan, hizkuntza horretan bizi direlako berez. Helburua, izan ere, horrela jarraitzea delako.

Euskararen osasunerako, arnasguneek sendo iraun behar dute. Datozen belaunaldi berriei beste hizkuntza baterako joerako etetea da lehen lana.

«Esparru guzti-guztietan euskaraz bizi ahal izateko jauzi kualitatibo bat eman beharrean gaude. Ezinbestekoa da euskarazko erreferentzia kulturalak izatea eta euskarazko kultura kontsumitzea», gaineratu du Arratibelek.

Lehen baldintza, arnasguneetako herritarrek direnaren kontzientzia hartzea da. «Euskaraz bizitzeko apustua egin ezean, jai dugu.

Era berean, euskarak izan beharko luke integraziorako ardatza, eta ahalegindu behar dugu herrira bizitzera datozenei euskara ikasteko beharra eta interesa pizten. Gaur egun, gaztelania da Ataungo integraziohizkuntza. Tristea bada ere, Ataunen inolako arazorik gabe bizi daiteke euskararik jakin gabe».

Seguran ere %90 euskalduna da. Baina «arnasgunea babesteko» beharra nabaritu dute han ere, «hizkuntza indartsuek espazioak hartzen dituztelako. Kaleko hizkuntza euskara da, baina erabileran badago lana egiteko, beste joera batzuk nabaritu dira eta», argi-

Zer eta zein da arnasgunea? oshua Fishman soziolinguista eta ohorezko euskaltzainak (Filadelfia, AEB, 1926 – Bronx, AEB, 2015) 1991n atera zuen mahai gainera arnasguneen papera, «physical breathing space» kontzeptuarekin, hizkuntza bat biziberriteko garaian duten garrantziagatik.

Harrezkero, arreta eta zaintza ipini izan zaie. Euskal Herrian ere bai. Udalerri Euskaldunen Mankomunitatearen (Uema) ildoa oso lotuta doa. Baina horko kide diren 87 udalerriez eta dituzten 253.000 bizilagunez kanpora ere baditu euskarak arnasguneak.

Baina zer dira arnasguneak? Hamaika ezaugarri erantsi zizkion Fishmanek. Oro har, lehen hizkuntza euskara duen, euskaraz bizi den, eta bertako hizkuntza normala euskara den tokiak dira. Bai ezagutza, bai erabilera, %80koak edo goragokoak izan ohi dira.

«Bizi-bizirik dago euskara arnasguneetan. Eremu horietan, euskaraz egitea da arau soziala, eta euskaraz bizitzea joaera naturala», laburbildu dute Arnasa gara kanpainaren bultzatzaileek.

Herri txikiak izan ohi dira.

Euskara belaunaldiz belaunaldi transmititzen jarraitzen dute.

tu du Egoitz Apaolaza segurarrak. Herri euskalduna izanagatik, Hitz edo Irri euskara elkartea daukate, eta lan handia egiten du sentsibilizazioan eta.

«Euskararen kontzientzia lantzen gauza asko antolatzen ditu: hitanoa indartu, mahaijolas bat ateratzeko lanketa bat egiten ari dira, euskararen eremu guztietan sartzen dira...».

Duela hogei-bat urte, herriz kanpoko bizilagun ugari jaso zituen Segurak, etxebizitza berrietara joanak. Migranteak ere hartu ditu. Herriaren giharre linguistikoak lortu du hurrengo belaunaldia euskalduntzea: «Umeak kalean euskaraz entzuten dira, euren arteko giroa euskaraz delako eta eskolaren bidez ondo integratu direlako.

Etorkinei Aisa euskara ikaskuntza programa herrian bertan eskaintzen zaie. Harrera egiten ere ikasi beharra daukagu, herri euskalduna jakinarazteko».

J

Arnasguneei airea Hizkuntzaren biziraupenerako eta berrikuntzarako ezinbesteko gune diren arren, arnasguneen kontzeptua eta garrantzia «arrotz samarrak» dira oraindik herritar gehienentzat. Lehenengo aldiz, arnasguneen indarra eta pisua nabarmenduko ditu kanpaina batek, Arnasa gara izenpean.

Iaz 8 herritan jasotako esperientzien ondorioetatik ondu dute. Euskal Herri osoko erakunde publikoek babestu dute: Eusko Jaurlaritzak, Nafarroako Gobernuak eta Euskararen Erakunde Publikoak.

Turismoan ere tokitxoa Segurak turismo eskaintza indartsua dauka, bestetik, Erdi Aroko hiribildu izateak indartua. Arlo horretan ere ezin da ahaztu paisaia linguistikoa dela kanpotarrei erakusteko balio bat. «Azalpenak egiterakoan, euskaldunak garela azpimarratzen da, eta euskaraz bizi garenak. Garrantzia ematen diogu», gehitu du Apaolazak.

Baina, oro har, Seguran ere erreferentzia kulturalek sortzen dute galga, eransten diote kontrapisua euskararen lanari.

12 GOIBERRI

ERREPORTAJEA

«Asko beste hizkuntza batean dira. Kontzientzia mantentzea da gakoa, zer garen eta zer paper jokatzen dugun jakitea.

Bestela, zaila da».

Herriko erakundeek ere badute zeresana, eta ez gutxi. Segura, Ataun bezalaxe, Uemako kide da, eta udalak berak erabaki kontziente bat hartua du, euskaraz jarduteko. «Barne funtzionamendu guztia euskaraz du, harrera beti euskaraz egiten da, eta hornitzaileekin saiatzen da euskaraz egiten, fakturak euskaraz eskatuz eta horretarako bitartekoak jarriz.

Udalak berak eredu eta eragile izan behar du».

Bide horretan, Urrezko Bikain ziurtagiria jasoko du Segurako Udalak, abenduan.

Hezkuntza eta heziketa Etorkizuneko zimenduak jartzerakoan, eskola da orube zabalenetakoa, familiarekin batera. Uemaren bidez, arnasguneei buruz unitate didaktikoak eskaini dizkiete udalerrietako ikastetxeei. Batzuek txertatu dituzte, Seguran eta Legorretan kasu. Beste batzuk aztertzen ari dira edo sartzeko bidean dira. Ezezkoa eman dienik ere bada.

Baina hezkuntza ez da hau-

rrena bakarrik. Helduek ere badute zer ikasia, eta haientzat zuzendutako ikastaro bereziak antolatzen dituzte arnasguneetan. Euskara ikasteko zuzenean ez bada, taupada zeharka mantentzeko behintzat bai.

Gabirian, adibidez, azaroan zehar noka hizketa-moldea lantzeko saioak egin dituzte, eta Nokaldia antolatu dute.

«Gabirian saiatu izan gara euskara irakastetik goragoko mailetan ere lanketak egiten: bertako hiztegia eta garai bateko hitzak gorde, hika bezalako altxorrak mantendu... Gure ardura da hori», ohartarazi du Eresti Oiarbide gabiriarrak.

Izan ere, herri txikiek —eta, horrenbestez, arnasguneek– egundoko eragina jasan dezakete edozein mugimendu demografikoren aurrean. «Arnasguneetan eragin handia dauka kanpotik datorren eta euskaraz ez dakien jendeak. Ahalegin berezia egin behar da euskaraz ez dakitenei irakasten. Tarte handia sortzen da euskaraz bizi garenon eta arnasgune ez direnetatik etorri direnen artean».

Dena ez da oskarbia arnasguneetako zeruan ere. Gabirian, esate baterako, aurten ezin izan dute euskara ikasteko ikastaroa antolatu, inor ez de-

Zerainen azaroaren 29an egingo dute kanpainaren Goierriko festa rnasa gara’ kanpaina bi fasetan zabalduko dute. Herrietan aurkezpenak egingo dituzte, lehenengoan. Hego Euskal Herrian, 22 herritan guztira. Goierriko bakarra Zerainen egingo dute, azaroaren 29an. Bigarren kolpea Durangoko Azokan hasiko da, abenduan, ‘Kartzela’ webseriea aurkeztuta.

Zeraingo aurkezpenean, lehenengo gaia aurkeztuko dute. Arnasguneak ahalduntzeko eta prestigiatzeko helburua du kanpainak, eta zer garrantzia duten kokatuko du aditu batek. Gero, webseriearen aurreneko bi atalak primizian ikusteko aukera izango da. Bi aktorek bertan egingo dute arnasguneen eta webseriearen arteko lotura.

‘Kartzela’ ikuskaria Barakaldoko BECen kokatuta dago: Bertsolari Txapelketa Nagusian irten ezinik geratuko dira barruan toki askotako lagunak. Bakoitzak bere herriko hizkeran egingo du, eta zeharka, euskara biziaren pintzelkadek koloreztatuko dute solasa, zuzenean eta era esplizituan arnasguneez jardun beharrik gabe.

A

lako interesdunik aurkeztu. Eta ez beharrik ez dagoelako. Oro har, herri euskaldunenetan erabilera %8 eta 13 artean apaldu da azkeneko ia 40 urtean. Ezagutza ere %10 jaitsi da, eta %90eko mailari batek soilik eusten zion 2011ko neurketan.

Eredu eta esportatzaile

«Erreferentzia kultural asko beste hizkuntza batean dira. Kontzientzia izatea da gakoa» Egoitz Apaolaza

Segurako zinegotzia

«Kontzientzia hartu behar dugu zer garrantzitsua den arnasgunea izaten jarraitzea» Eider Amundarain Zaldibiako Lardizabal eskolako zuzendaria

«Ataunen euskaraz egitea naturala da, baina espazioa galtzen ari dela ikusten ari gara» Irati Arratibel

Ataungo zinegotzia

«Ahalegin berezia egin behar da arnasguneetan ez dakitenei euskara irakasten» Eresti Oiarbide

Emun-eko teknikaria eta Gabiriako zinegotzia

Arnasa gara kanpainak herritarren ahalduntzean iltzatu nahi du kakoa, kasu honetan euskararen soinekoari eusteko. «Arnasgune diren herriek ez direnen eredu izan behar dute, izan gaitezke eta. Herritik kanpora joandakoan ere, arnasguneko euskararen bizitza eta irradiazioa eman dezakegu, herritik kanpo eragin dezakegu. Aukera eta ardura da, biak batera», azaldu du Oiarbidek.

Bidea ez da batere laua. Iaz Nafarroako, Bizkaiko eta Gipuzkoako zortzi herritan egindako aurre-lanketan, ondorioak eta aurreiritziak atera ziren. Arnasguneetako euskaldun askok, hizkuntzaren egoeraz galdetuta, uste dute inguruko herrien errealitatea hobea dela. Lantokietan gaztelaniak duen presentzia handiagatik kezka dute.

Lagun artean, nahiz beti euskaraz jardun ohi, erdaldunen bat dagoenean gaztelania bihurtzen da komunikazio tresna.

Hizkuntza batetik bestera «saltoka» hitz egiteko ohitura ere gero eta zabalduagoa da.

Positiboen artean, Euskal Herri gehienarekin alderatuta, norbere herriko egoera soziolingustikoa hobea dela uste dute. Beren ingurua «euskalduntzeko izan duten gaitasunak oso harro» daude, bestetik.

Laiotzak eta eguterak izan arren, euskarari arnasa ematen jarraitzeko hauspo lanerako prest daude herri euskaldunenak. «Garrantzitsua da udalerri euskaldunok elkarren berri izatea, politika bateratuak lantzea eta esperientziak partekatzea.

Batera indar handiagoa egingo genuke». Eta euskarari putz, birikak betean.

GOIBERRI 13

ERREPORTAJEA

Eskoletarako unitate didaktikoa ondu du Uemak iltzarritzat jotzen da euskararen arnasguneen gaia esk o l e t a n lantzea. Goierrin, Segurako Laiotzen LH6ko haurrekin tailerrak egiten dituzte, DBH ikastera herri handiagoetara joan aurretik. «Garrantzitsua iruditzen zaigu LH6ko ikasleekin zuzenean egotea, hurrengo ikasturtean hizkuntza ohituretan gertatuko diren aldaketei buruz hausnartzeko, batetik; eta inguru erdaldunago horretan joka dezaketen paper garrantzitsuaz ohartarazteko, bestetik», dio Bagoaz unitatearen sarreran Uemak.

Arnasguneek hizkuntzaren normalizazioan betetzen du-

G

ten edo bete dezaketen funtzioari begia jartzea da, azken batean, egitekoa. «Eurek naturaltasunez jaso dute euskara, baina beste hizkuntza ohitura batzuk dauden tokietara doaz, eta kontzientzia hartu eta ahal den neurrian eragile izan behar dute», dio Egoitz Apaolazak.

Legorretako Ugaro herri eskolan LH3 eta 4ko haurrekin lantzen dute, Ispiluari begira tailerrean. Egunerokoan erabiltzen edo entzuten dituzten hizkuntzak identifikatu eta margotu egiten dituzte, horma-irudi batean. Gurasoei erakusten diete ondoren. Haurren eta gurasoen kontzientzian eragitea, eta norbere ohiturekin pentsaraztea da helburua.

Zaldibian eta Zerainen ere

haurren eta gurasoen tailerra egin izan da. «Unitate didaktikoaren proposamena Uematik etorri zitzaigun, udala ere bertan sartuta dagoenez. Eskolan saio bat egin zuten lehen ere, irakasle guztientzat, lehenengo geuk jakiteko arnasgunea zer den. Oso ondo etorri zen», azaldu du Zaldibiako Lardizabal eskolako zuzendari Eider Amundarainek.

«Altxorra ikusarazi» Herri euskaldunenetan ere, eta ondorioz hezkuntza sistemako eskoletan, lehen ezagutzen ez ziren hizkuntza egoerak hasi dira. Familiakoek oharrak euskaraz ez ulertzea da bat, adibidez, edo ikasle askoren amahizkuntza euskara ez izatea.

«Horrek egoera diferenteak sortzen ditu», Amundarainek argitu duenez. Egintzat jotzen diren arlo asko, birpentsatzea dakar ondoriotzat, baina beti ere lehentasuna euskarari emanda.

«Kontzientzia hartu behar dugu zer garrantzitsua den arnasgunea izatea, eta nola ez dugun erlaxatu behar eta eutsi behar zaiola hala izaten jarrai dezan». Ikasleen artean ere kontzientzia zabaltzea lortu nahi dute, eta Euskararen Egunaren ingurumaria garai egokia da lanketarako: «Ikasleek ere jakin behar dute zer zeregin garrantzitsua daukagun denok euskara zaintzeko, zein den egoera eta guk egin dezakegun ahalegina zenbatekoa den».

Segurako Laiotz herri eskolako haurrak, aurtengo inauterietan, plazan. Ikastetxe horretan lantzen ari dira arnasguneen gaia. NAIA BEGIRISTAIN

14 GOIBERRI

PUBLIZITATEA

16 GOIBERRI

ERREPORTAJEA

Yartu, adiorik ez Ezkioko Yartu kultur elkarteak 20 urte bete ditu. Urteurrena ospatu dute, eta bide batez, udalerriko kultur eta ondare arloak urteotan guztietan hauspotu dituen taldeak etenaldia iragarri du. Ez dago, oraingoz, erreleborik.

Miriam Luki Ezkio Seamous Heaney Ipar Irlandako poetak (1939-2013) Aldamioa olerkian zioen igeltseroak eraikin baten eraikuntzan hasten direnean, erne dabiltzala aldamio guztiak egonkorrak izan daitezen. Hala, ohol solterik ez dute uzten, torlojuak estu lotzen dituzte eta eskailerak finkatzen dituzte. Eraikina eginda dagoenean aldamioa erori, eta bistan geratzen dira harrizko horma sendoak.

Ezkioko Yartu kultur elkartean lan eta lan aritutako herritarrek elkartea sortu zuten orain 20 urte. Poemako igeltseroek nola, hala eraiki dute Yartu. Aldamioak eror daitezke, baina egindako lan guztia hor dago, harrizko horma sendoa bezala.

20. urteurrenaren ospakizunari adio modukoa gehitu diote.

Taldea oraingoz desegin egingo da, ez baitago erreleborik.

Yartu deitzen diote ezkiotarrek Igartubeiti baserriari; Igar-

Yartu kultur elkartea sortzeko lehen batzarra Igartubeiti baserrian, 1999ko otsailaren 28an. YARTU tu Yartu bihurtzen da euren hizkeran. Hortik hartu zuten izena 1999ko otsailaren 28an Yartu kultur elkartea sortzeko lehenengo batzarra egin zutenean.

Estatutuen arabera, Ezkion kul-

tura, zentzurik zabalenean, suspertzeko sortu zuten elkartea.

Garai hartan Igartubeiti ez zegoen zaharberrituta eta baserria ondare gisa berreskura-

tzea izan zen elkartearen xede nagusietako bat. Bestetik, lehenengo ekintza udalerrian zaharkinen bilketa egin eta erakusketa antolatzea izan zen.

Yartuko arima beti izan dira

GOIBERRI 17

ERREPORTAJEA

Ezkioko bizilagunak. Udalak beti babestu ditu Yartuk bultzatutako ekintzak. Are, udal jardunean aritutako ezkiotar asko Yartuko kideak izan dira eta alderantziz.

Irteerak, hitzaldiak eta ikerketak antolatu dituzte, besteak beste. Ezkioko historia, geografia, toponimiak, ondarea zein pertsonaiak ezagutzeko lan egin dute, baita ezagutzera emateko ere. Jaiak eta ohiturak berreskuratu dituzte, hala nola Santa Ageda bezperako kopla kantatzea.

Denetariko ekintzak Yartu martxan jarri zenerako garaiko Ezkio-Itsason EUP! herri aldizkaria existitzen zen.

Behin Yartu agertu zenean, elkarteak bere gain hartu zuen aldizkaria argitaratzeko ardura eta 8.zenbakitik 45.era kaleratu zituzten; 1996ko urritik 2004ko otsailera.

Haur eta gazteentzako ekintzak ere egin dituzte. Yartuk, finean, Ezkioko ondarea eta kultura suspertzeko lana egin du, baita Ezkioz kanpoko kultura bertan suspertzeko lana ere. Irteera seinalatua izaten da, adibidez, abenduan Durangoko Liburu eta Disko Azokara egiten dutena. Aurten ere egingo dute, eta Bermeoko Arrantzale Museora joango dira egun berean.

Dena antolatuta daukate jada. ÂŤAutobusa bete egiten da.

Ekintzek harrera oso ona izaten

Yartu elkartearen agurreko ekitaldia, Ezkioko udaletxeko ganbaran. MIRYAM GALILEA

Ezkioko kultur eragile emankorra izan da Yartu elkartea azken 20 urteotan Yarturekin hasi zirenak adinean sartu dira eta bakandu; indarra ahuldu da

dute. Aitzitik, gure arazoa da ekintza horiek guztiak antolatzeko jendea behar dugula eta gu gero eta gutxiago garelaÂť, dio Yartuko lehendakari Marilu Pildainek.

Gutxi-asko bazekiten zer zetorren. 2016an, Yarturi bultzada emateko bide berriak urratzeko inkesta bat egin zuten ezkiotarren artean . Gogoeta egin zuten, baina bideak toki berera zeraman: errelebo falta. Miren Iturralde Yartuko kontuzain eta Ezkioko Udal Liburutegiko liburuzainak dioenez, ÂŤudalerria asko aldatu da. Etxe berriak eraiki dira, jende berria etorri da eta Yarturen berri badute, herri

txikia izanda, komunikatzeko kanal ugari erabiltzen ditugulakoÂť. Hala ere, Ezkioko mugetatik harago gero eta zabalduago dagoen joera da boluntario faltarena.

Yartukoek nahiko lukete elkarteak jarraipena izatea, baina egun daudenak ez dabiltza indartsu. Hasi zirenak adinean sartu dira, arrazoi asko medio bakandu egin dira eta ekintzak antolatzeko indarra ahuldu da.

Umorez ospatu zuten, edonola ere, 20. urteurrena eta agur erdia. Harrizko hormaren sendoa geratuko da, eta eraikina beteko dute atzetik datozenek, akaso, ezberdin beteko badute ere.

18 GOIBERRI

INTERNET

saretik Sarean ikusia

zut.eus

Klik

1.370

Euskal ondarearen argazkiak.

Musikaren ‘gida morea’ sarean ikusgai Iparragirre Rock Elkarteak euskal musikaren gida morea sortu du sarean. Euskal Herriko eszenatokietan emakumeen presentzia sustatzeko helburuarekin egin dute gida.

Emakumezko talde nahiz bakarlarien inguruko informazioa eskaintzen dute bertan; horrez gain, «egunerokotasunean hau aurrera eramateko topatzen diren oztopoen edota gizartean barneratutako musika ereduen inguruan hausnartzeko tartea» zabaldu nahi dute. Norbere taldearen berri emateko aukera ere badago, fitxa bat beteta. musikagidamorea.eus

Gazteei zuzendutako aldizkari digital berria Gazteei, eta batez ere ‘Z belaunaldiari’ zuzenduta, euskarazko aldizkari digital berria jaio da. ZUT du izena, eta Gaztezulok eta ADMk sortu dute, elkarlanean. Aurretik hainbat hedabideren artean sortutako Ttap aldizkari digitalaren «gazteentzako alternatiba» izateko asmoz sortu dute, belaunaldi berriei zuzendutako formatu eta edukiak erabilita.

Atzo aurkeztu zuten egitasmo berria Donostian, musikaz eta ikus-entzunezkoz lagunduta. Izan ere, eduki mota hori

izango da hedabide berriaren oinarri nagusia. Bereizgarri bat ere izango du, «bertikalean kontsumitzeko garatu» baitute, «gazteen egungo hizkuntza-teknologikora» egokitzeko.

Hala, «produktu osoa mugikorrean eta modu bertikalean» erabiltzeko pentsatu dute.

Prestatu dituzten edukien artean, youtuberrak, musika eta erronkak ere izango dira. Ixa serie-aplikazioak ere toki berezia izango du. «Formatu bertikalean egin den euskarazko lehen websaila» izango da.

Wiki Loves Monuments nazioarteko lehiaketaren harira, Euskal Herriko ondarearen inguruko argazkiak bidaltzeko deia egin zuen irailean Euskal Wikilarien Elkarteak. Guztira 1.370 argazki jaso dituzte. Galder Gonzalezek Mollarri uharteari gauez ateratako argazkiak irabazi du sari nagusia. wikimedia.eus

Lan munduaren informazio gunea Langileei eta lan bila dabiltzanei zuzenduta, Bizilan.eus webgunea garatu du LAB sindikatuak. Informazio praktikoz eta erantzun nahiz aholkuz osatu dute webgunea. Besteak beste, lan kontratuen, finikitoen, erreserba kuoten edota kontziliazio txartelen inguruko informazioa eskaintzen du guneak. bizilan.eus

GOIBERRI 19

MOTZEAN

Joxe Azurmendi, 2015ean Donostian ateratako argazkian. AIMAR MAIZ

Emaria eten ez dadin Joxe Azurmendi pentsalariari buruzko kongresua egingo dute Donostiako San Telmon abenduaren 11tik 13ra.

Erredakzioa Joxe Azurmendi Otaegi (Zegama, Gipuzkoa, 1941) filosofoaren ekarpena egungo begiradatik aztertu eta landuko du Jakinek, EHUk eta Gipuzkoako Foru Aldundiak antolatutako Joxe Azurmendi. Euskal pentsamenduaren ur-jauzia kongresuak.

Euskal Herri garaikideko pentsalaririk oparoena da Azurmendi, eta horren lekuko dira argitaratu dituen 41 liburuak eta ia 500 artikuluak. Filosofia, politika, hizkuntza, kultura eta literatura izan ditu aztergai bere lanetan Azurmendik.

Azurmendiren ekarpena ertz ugaritatik aztertzeko, 50 aditu elkartuko ditu kongresuak San Telmo museoan. Horien artean izango dira Pako Sodupe, Elixabete Garmendia, Juan Ignacio Perez Iglesias, Eduardo Apodaka, Victor Gomez-Pin, Aitzpea Leizaola, Idurre Eskisabel, Ekai Txapartegi, Fito Rodriguez, Mi-

rene Zufiaurre eta Elena Martinez Rubio. ÂŤDena egiteke eta herri bat birpentsatzeke zegoen garaian hasi zen Azurmendi idatziak plazaratzen, Euskal Herriari baliagarri izango zitzaizkion auziei helduz, eta pentsamenduarekiko eta kulturarekiko aparteko kezka adieraziz. Gaur egun arteÂť, adierazi du Jakinek kongresua iragartzeko oharrean.

Hiru eguneko kongresua Irekiera ekitaldi bereziarekin ekingo dio kongresuak abenduaren 11n. Hurrengo egunean, hiru aretotan banatuko dute, Azurmendiren ildo ezberdinak aldi berean landu ahal izateko. gizaberearen filosofia, gogoeta etikoak, pentsamendu soziala, kooperatibismoa, nazioa, estatua eta kultura. Abenduaren 13an saio guztiak areto nagusian izango dira. Informazioa eta izen-ematea: jakin.eus.

20 GOIBERRI

ORMAIZTEGIKO SAN ANDRES JAIAK

Mozorrotu eta festara Azaroak 22, ostirala: 16:00: Mus txapelketa 8 erregetara, jubilatuen egoitzan.

16:30: Umeen showa, Zubipe kiroldegian.

19:00: Gazteen txosna irekiera, karpan.

22:30: Kontzertuak gazteek antolatuta, karpan: Aurrez Aurre, Yakolev 42 eta DJ Bull.

Azaroak 23, larunbata, Eleganteen Eguna: XIX. mendeko eleganteen VII. bilkura: Egun osoan zehar: Photocall-a XIX. mendeko dekoratuekin, garaiko autoen erakusketa, Ormaiztegiko bainuetxea erakusketa eta photocall-a, Muxika egurastokian.

12:00-15:00: Jundajo txarangak kaleak alaituko ditu.

12:00-14:00: Pintxo eleganteen VI. lehiaketa. Murua, Jubilatuenea eta Itxune tabernetan. Pintxoen osagai nagusia gaztaina izango da.

12:30: Paseo elegantea, museotik bainuetxeraino.

14:30: Elegante guztien bazkaria, karpan.

Bazkalondoren: Bingo herrikoia.

16:30: Kadete mutilen eskubaloi partida Zubipe kiroldegian: Ormaiztegi-Bera-Bera.

ARKAITZ APALATEGI

17:00: Paperezko panpinak eta osagarriak egiteko haurrentzako tailerra, eliz atarian.

18:00: Txokolatea eta Bolatuekin musikaz girotua, eliz atarian.

18:30: Senior mutilen eskubaloi partida Zubipe kiroldegian: Ormaiztegi-Usurbil.

18:30: Joselontxo’s txarangak kaleak alaituko ditu.

23:30: Kontzertuak, gazteek antolatuta, karpan: Rude Ska etaGuri5!.

Azaroak 24, igandea: 12:00: Haurren danborrada, herriko kaleetan zehar.

17:00: Monda Lironda pailazoak,karpan.

Ondoren: Goruntz taldearen saioa, karpan.

Azaroak 27, asteazkena: 15:30: Zahar-berritutako Ormaiztegiko buruhandien aurkezpena 1983-2019, San Andres ikastetxean.

Azaroak 29, ostirala, jaien hasiera: 10:00-14:00: Haur parkea, Zubipe kiroldegian.

16:00-18:30: Zumbalain musika animazioa, karpan.

18:00: Trikipoteoa.

18:30: Zumba saio parte hartzailea ikastaroko txikiekin, karpan.

19:00: Pregoia eta txupinazoa.

Pregoilariak: Zumalakarregi Museoko lan taldea, museoaren 30. urteurrenean.

GOIBERRI 21

ORMAIZTEGIKO SAN ANDRES JAIAK

LOINAZ AGIRRE

Ondoren: Buruhandiak eta trikitilariak.

20:00: Helduen danborrada, herriko kaleetan zehar.

Ondoren: Helduen danborradako partaideen afaria, Itxunen.

23:00: Kontzertua, gazteek antolatuta, karpan: Basagain.

Azaroak 30, larunbata, Ander Deunaren eguna, Mozorro Eguna: 10:30: Txindata musika eskolako txistularien goiz eresia, herriko kaleetan zehar.

11:30: Urmaiz abesbatzak abesturiko meza.

12:00: Udalak eskainitako hamaiketakoa, Barduliarrak elkartearen laguntzarekin, eliz atarian.

13:00: Herri kirol jaialdia karpan.

Harri jasotzen: Joseba Ostolazaeta Udane Ostolaza. Aizkoran: Iñaki Azurmendi - Ugaitz Mugerza eta Irati Aatondoa - Miaka Aristegi.

12:00-15:00: Jundajo txaranga herrian zehar.

14:30: Mozorroturiko lagun taldeen bazkaria, kiroldegian.

17:00: Zezentxoak eta poniak, 16 urtetik beherakoentzat, eskolako zelaian.

18:15: Mozorroturiko lagun taldeen jaitsiera elektrotxarangarekin.

20:00: Mozorro lehiaketako sari banaketa, karpan.

23:00-03:00: Iratzar taldearen berbena, karpan.

Abenduak 1, igandea, Odolki Eguna: 10:00-14:00: Haurrentzako

parkea, Zubipe kiroldegian.

Goiz osoan zehar: Artisau produktu gastronomikoen azoka, Muxika egurastokian.

11:00-14:00: Herriko plazan: – Ormaiztegiko 33. Odolki lehiaketa.

– 22. Odolki osagaien azoka eta lehiaketa.

– Odolkia osagaitzat duten plateren XVIII. sukaldaritza lehiaketa.

– Luis Mokoroari Urrezko Odolkia.

– Iñaki Sasietari omenaldia.

12:00: Martin Callejo II. Ardo Dastaketa, Zumalakarregi kaleko karpan.

Ondoren: Lehiaketetako sari banaketak.

Ondoren: Odolkia babarrunekin pintxo dastaketa Basotxulo elkartearen laguntzarekin.

18:30: Kontzertua Gizarte etxean: Hiru Bidean.

19:30: Kontzertua karpan: Alarma Morea.

22 GOIBERRI

ORMAIZTEGIKO SAN ANDRES JAIAK

Ander Murua, Ormaiztegiko Murua harategikoa, etxeko odolkia mozten. ARIANE VIERBÜCHER

Hotzaren sasoiko errege Abenduaren 1ean Ormaiztegin egingo den Euskal Herriko Produktuen Azokaren barruan egingo den Odolki Txapelketan parte hartuko dute beste behin ere Murua Harategikoek. Etxeko betiko errezeta dute odolkitarako.

A. Vierbücher Ormaiztegi Urte sasoi hontako jakien artean erregea da odolkia. Denboraldi jakin bateko produktu izateak berezi egiten du. Urteen poderioz jateko ohiturak aldatuz joan badira ere, gaur-gaurkoz kontsumitzen jarraitzen den produktua da. Goierrin, estimu handia zaio eta kontsumitzaileek aukera ugari dute produktua erosteko, Ia herri guztietan ekoizle bat baino gehiago egon badagoelako.

Ormaiztegiko Murua harategia da horietako bat. Pablo Murua izan zen «duela 60 urte inguru» harategia jarri eta odolkigintzari ekin ziona. Pabloren hiru semeek aitaren ogibideari

jarraitu diote, eta langintza horretan aritzen dira.

Betiko errezeta

«Kanpokoak bai, baina batez ere eguneroko eroslea zaintzea da gure helburua» Ander Murua Harakina

Murua Harategian etenik gabe lanean ari dira, baina tartetxo bat egin du Anderrek ederki ezagutzen duen produktuaz hitz egiteko. «Beasainengo odolki txapelketaren lehen edizioa irabazi zuen aitak», kontatu du Ormaiztegiko odolkigileak. «Handik aurrera toki guztietatik iristen ziren erosleak».

Dena den, apustu sendoa egin zuten muruatarrenean: «Kanpotik etorritakoak bai, baina batez ere, egunero-eguneroko eroslea zaintzea». Gaur-gaurkoz, herriko odolki txapelketan

parte hartzen dute bakarrik.

Datorren abenduaren 1ean izango da, Euskal Herriko produktuen azokaren barruan.

Azaroan hasi eta maiatza bitarte egiten dituzte odolkiak Murua anaiek, harategi ondoan duten obradorean. «Gurasoek irakatsitako betiko errezetarekin egiten dugu: tipula, porrua, oreganoa, pikantea, odola eta txerri manteka».

Etxean prestatzeko sekreturen bat ote dagoen galdetuta, ondorengoa erantzun du: «Lapikoa urez bete tipula eta porruarekin, odolkia sartu, su altuan irakin arte jarri, eta ondoren, sua jaitsi eta beste ordu eta 10 minutuz egosi».