GoiBerri 386. zenbakia

zk. 386 2020ko irailaren 4a www.goiberri.eus

Iritzia

03

Aitor Sarriegi Galparsoro.

Euskaraz bizi nahi dut. Benetan?

Errainuak

Jose Venegas legazpiar argazkilariak ondutako ‘Behelaino artean’ irudia

IBAI ETA ERREKAK, EKOSISTEMA ZABAL BATEN BABESLEKU Osasuna berreskuratzen ari dira

10-11

04

Elkarrizketa

14-15

Arantxa Etxeberria: «Denok behar dugu espazio bat entzunak izateko»

02 Publizitatea # 386 • 2020ko irailaren 4a

Iritzia 03 Aitor Sarriegi Galparsoro • Irakaslea eta bertsolaria

2020KO IRAILAREN 4A

# 386 Argitaratzailea:

Itzain

Euskaraz bizi nahi dut. Benetan?

Goierriko Hedabideak SL

Koordinatzailea: IĂąaki Gurrutxaga

Kudeatzailea: Josu IĂąigo

Erredakzio-burua: Loinaz Agirre

Diseinua: Adaki (Eneko Maiz)

Banaketa: Bidera zerbitzuak.

Berria Taldea Lege gordailua: SS-1638/2011

Egoitzak: Beasain: Oriamendi, 32. 20200.

Urretxu: Iparragirre, 11 (Kaletxiki).

20700.

Telefonoak: Beasain: 943-16 00 56 Urretxu: 943-72 34 08 Webgunea: goiberri.eus

Posta elektronikoa: goiberri@hitza.eus

Publizitatea:Â 607 530 424 jizagirre@hitza.eus

Bezero arreta, harpidetzak: 902-82 02 01 harpidetza@hitza.eus

Diruz laguntzen duten erakundeak: Udalak: Altzaga, Arama, Ataun, Beasain, Itsasondo, Olaberria, Segura, Urretxu, Zaldibia, Zerain eta Zumarraga

Azaleko irudia: Gorka Gomez

E

txeko labera hurbiltzen naizenero ikus- rago euskararen beharrik ez sentitzera darama ten dut Euskal Tonbolan tokatutako euskal hiztuna, eta aurrez aipatu ditudanak imana. Hainbat balkoi eta leihotan ere norbere aukeraren esku egon ez arren, norbere ikusi ditut zapiak lelo berarekin: Euska- esku dauden aukeretan ere gaztelerara jotzera raz bizi nahi dut. Egunerokoak ordea, benetan eramaten ditu pertsona asko. Horrela, jatetxeehala ote den galdetzera narama etengabe. tan menuak gazteleraz irakurtzen ditu euskalGure bizitzan hezurretaraino daukagu sartu- dun alfabetatuak, bankutik iritsitako mezuetan ta gazteleraren (Bidasoatik hoere gaztelera hobesten du, eta nakoon kasuan) makulua. Gazaisialdirako libururen bat autelera garden bihurtu zaigu, keratu behar duenean gaztelegeure egin dugu, eta ohikoak rara egindako itzulpena aipaditugun gauza askotan ez ginatzen du jatorrizkoa balitz bezateke gai izango euskaraz ala la, ziurrenez euskarara egindagazteleraz egin ditugun esateko itzulpenik ba ote dagoen beko. Har ditzagun, esaterako, tegiratu ere egin gabe. Etxe erosi lebista-kateak. Inoiz baino auberriaren eskriturak gaztelera kera zabalagoa dugun honetan Aitor Sarriegi Galparsoro hutsean 2020an, autoaren zein Irakaslea eta bertsolaria euskarak ez du tokirik (ia). etxearen aseguru-paperak gazErosketak egitera joan eta gaztelera hutsean, euskaraz konfiteleraz etiketatutako produkguratzeko aukera duen ordenatuak erosten ditugu. Edozein gailua zein mugikorra ere gazGure bizitzan gailu elektriko erostean (baita telera hutsean... Eta hori 3 urtehezurretaraino etxeko deitzen diegun marketik hasita euskaraz eta D eredaukagu sartuta takoak ere) ez dugu euskararik duan alfabetatutako jendeak. aurkitzen gida eta eskuliburueSukaldean sartu eta Euskagazteleraren raz bizi nahi dut leloa duen tan. Autoak ez digu euskaraz makulua imana hartu eta jolasean ibili hitz egiten pantailan, ezta telenaiz, labearen altzairutik bistak berak ere. Arnasaldi bat urrundu, askatu eta ea itsasten nahi eta zinera hurbilduz gero, den, ez den... gugan benetan pantaila handiak ere euskaraz ez dakiela ikusten dugu. Askotan esan diet lagu- itsasteko besteko distantzia kalkulatu nahian nei gazteleraz begietatik sartzen zaigun guztia bezala. Barkatuko didazue petralaldia, baina gutxineraz balego, agian ohartuko ginatekeela re esku daudenak aldatzen hastea geuri dagokizenbateraino dagoen sartuta gure bizitzetan gu, eta halakoetan euskaraz bizi nahi dugula erakusten hasten ez bagara nekez aldatuko dira gaztelera.

Honek guztiak harreman informaletatik ha- gure esku ez daudenak.

04 Sakonean Goierriko ibai eta erreken egoera

# 386 • 2020ko irailaren 4a

Erreportajea

EMARIAZ HARAGO Testuak: Iñaki Gurrutxaga

Oria eta Urola. Bi arro, bi ibai nagusi, eta ibaiadar ugari ertzeetan. Arroen goialdeak dauden osasunik onenean, barrenetan okertzen da egoera, joera hoberanzkoa bada ere.

Ekosistema zaurgarria da, ibaia ez baita ura bakarrik.

A

izkorri Parke Naturalaren magalean sortzen diren ibaiak dira Oria eta Urola. Lehena Aizkorriko errekasto biltzaileetatik sortzen da, Leizarratetik gertu, 660 metroko altueran. Gipuzkoako ibairik luzeena (80 km) eta emaritsuena da, eta Goierriko zazpi udalerri zeharkatzen ditu (Zegamatik Legorretara), Tolosaldeko eta Beterriko hainbat herritatik pasa ondoren Orion itsasoratzen den arte. Oriaren unitate hidrologikoaren azalera 913 kilometro koadrokoa da, eta arro nagusiarena 882 kilometro koadrokoa. Oriaren goiko arroko zati bat, Oria Garaia izenekoa, Natura 2000 sareko parte da eta Kontserbazio Bereziko Eremu (KBE) izendatu zuen Eusko Jaurlaritzak 2012ko urriaren 16an.

Bigarrena Aizkorriren iparraldeko magalean jaiotzen da, Urkimendi (783 m), Altzola (869 m) eta Pagola (834 m)

mendien inguruetan, Legazpiko Brinkola auzotik hurbil. 64,5 kilometro da luze, eta Legazpi, Zumarraga eta Urretxu zeharkatu ondoren, eta Urola Erdia igaroz, Zumaian isurtzen ditu urak.

Unitate hidrologikoaren azalera 345 kilometro koadrokoa da, eta arro nagusiarena 342koa. Urolaren ibaiadar nagusiak ez daude Goierrin –Barrendiola eta Urtatza hasierako zatian–, bai ordea Oriaren nagusienak, Araxes eta Leitzaran ez direla. Ezker aldetik, Estandak isurtzen dizkio urak Oriari, eta eskuin aldetik, Urtsuaranek, Agauntzak eta Zaldibiak (Amundarain). Azken bi erreka horiek Aralarko Parke Naturalean sortzen dira, eta Oria Garaia eremu babestuko parte dira.

Lareoko urtegiak (2,1 Hm3) eta Arriarangoak (3,2 Hm3) hornitzen dituzte urez Goierri beheko herriak, eta lehenak, gainera, emaria dakarkio Agaun-

tzari. Saneamenduari dagokionez, Goierri beheko herri gehienak 2003an eraikitako Legorretako hondakin-uren araztegian (HUA) tratatzen dira. Ibaiko habitatari dagokionez, Aralar eta Aizkorriko mendilerroetatik igarotzen diren guneak kontserbazio egoera onean daude. Ardatz nagusiaren eta ibaiadar batzuen beheko ibarrak erasanda daude, industrialdeak nahiz azpiegiturak ezarri baitira. Isurketek, ibai-bideratzeek eta aprobetxamendu hidroelektrikoek larri degradatu dute ibaiko habitata.

Urolaren goiko aldean Barrendiola urtegia dago, 1,4 Hm3 har ditzakeen hornikuntzarako urtegia, baita Urtatza urtegia ere (0,7 Hm3), industria erabilerarako dena. Saneamendu planak ere amaituta daude. 2001. urtean jarri zen martxan Urola Garaiko HUA, eta han tratatzen dira Legazpiko, Urretxuko eta Zumarragako ur zikinak. Ibaiko habita-

Sakonean 05 Goierriko ibai eta erreken egoera

2020ko irailaren 4a • # 386

Pagadia eta bi errekasto Lizarrustin (Ataun), Erraizti parean. Arkaitz Apalategi

Gipuzkoako ibairik luzeen eta emaritsuena da Oria.

Goiko arroa, Oria Garaia izenekoa, Kontserbazio Bereziko Eremua da Bi ibaion ardatz nagusiak eta ibaiadar batzuen beheko adarrak industriak eta hainbat azpiegiturak erasanda daude

ta ondo kontserbatzen da arroaren goiko aldean, Aizkorri aldean batez ere, han jatorrizko basoaren zati handi bat gordetzen baita. Haran barruan, ordea, hiri eta industria garapen handia eman da, eta gune lauetan hiri eta industria erabilerak ezartzen joan dira labore atlantiarren eta sega belardien kaltetan, ibaiko ekosistemari erasanez. Ibai biak bortizki bideratuak izan dira azken hamarkadetan, hein handi batean uholdeak saihesteko, eta horrek larri aldatu ditu ibaiertzak, kasu askotan ibaiertzetako landaredia suntsitzeraino.

Neurketa eta laginketa puntuak Gipuzkoan uraren kalitatea aztertzeko neurketa jarraituko 14 estazio daude, horietako hiru Goierrin: Estanda (Beasaingo Salbatoren), Amundarain (Zaldibian) eta Aitzu (Zumarragan). Estazio bakoitzak parametro neurgailuak ditu,

uraren tenperatura, erredox potentziala, eroankortasun elektrikoa, oxigeno disolbatua, pHa eta uhertasuna neurtzeko. Zaldibiakoan materia organiko kopurua ere neurtzen da, eta Aitzun amonioa, solido esekiak eta ortofosfatoak ere bai. Hiru horiez gain, Gipuzkoako Foru Aldundiaren Aforaleku Iraunkorren sarea osatzen duten gune bana daude Arriarranen, Agauntzan, Lareon eta Barrendiolan. Estazio horiek 10 minutuz behin neurtzen dute parametro bakoitza, eta neurriok euskarri informatikoan gordetzen dira, urtean zehar bildutako uraren kalitate fisiko-kimikoari buruzko datu zehatzak lortuz.

Horiez gain, uraren datu fisikoak lortzeko 14 langinketa puntu dauzka diputazioak bailaran. Lau Urola arroan daude (Brinkolan, Telleriarten, Legazpi behean eta Urretxun) eta beste hamar Oriakoan (Zegaman, Mutiloa-Troin, Se-

06 Sakonean Goierriko ibai eta erreken egoera

# 386 • 2020ko irailaren 4a

guran, Urtsuaran-Idiazabalen, OriaIdiazabalen, Arriaranen, Estandan, Agauntza-Lazkao zubian, Amundarain behean eta Ordizia-Itsasondo mugan).

Uraren bikarbonato, kaltzio, kloruro, sodio eta sulfato kopuruak neurtzen dira eremu horietan, besteak beste.

Ibaien egoera ekologikoa Gipuzkoako Foru Aldundiak Uraren kalitateari buruz argitaratua duen azken txostenak (2015) Goierriko ibai eta erreken egoera anitza dela erakusten du.

Oria arrokoen kasuan, Oria ibaiaren lehen tartea (Seguraraino), Arriaran erreka (Estandarekin bat egin arte), Urtsuaran, Agauntza (Lazkaora bitarte) eta Amundarain (Zaldibiako herrigunera arte) erreken egoera oso ona da, eta gainontzeko tarteetan ona. Oria ibaiaren egoera moderatua da Beasain eta Ordiziako zatian, baita Itsasondotik behera Legorreta pasatu bitarte ere. Santa Lutzi errekaren egoera ere maila berean kokatzen du. Ur kalitate eskasa bakarrari ematen dio aldundiaren txostenak: Mutiloako Troi errekari.

Urolako arrokoetan honakoa da egoeraren argazkia. Urola sorburutik Urtatza batzen zaion zatira arte egoera oso onean dago, baita Barrendiola ere (azken zatian ona izatera pasatzen da).

3 Neurketa estazio Goierrin. Aitzu, Amundarain eta Estanda dira estazioak. Horiez gain, beste lauk osatzen dute aforaleku sarea: Agauntzak, Arriaranek, Lareok eta Barrendiolak.

14

Laginketa eremu. Uraren datu fisikoak lortzeko Gipuzkoako Foru Aldundiak Goierrin barrena dituen eremuak. Lau Urola ibaiaren arrokoak dira, eta beste hamarrak Oriaren arrokoak.

Hortik aurrera, eta Aizpurutxotik behera Urola Erdiko lurretara igarotzen denera arte, Urola ibaiaren egoera moderatua da, zati batean maila ona erakusten duen arren.

Mailaketari horri jarrituz, Oriaren goiko arroa, eta Urtsuaran, Arriaran, Agauntza (Lazkaoko zubiraino) eta Amundarain erreka –ia bere ibilgu oso-

an– dira izokinkideetzat (amuarraina eta izokina) ur kalitate egokia dutenak.

Izokinkideentzako muga den uraren tenperaturari (21,5º) eusten diote urteko zatirik nagusienetan. Oriaren Estanda eta Santa Lutzi ibaiadarretan tenperatu horiek gainditu egiten dituzte, eta mugatzaile da hori izokinkideentzat.

Ormaiztegin, hala ere, loina eta mazkar populazioaren gorakada antzeman da 2007an egin ziren saneamendu lanen ondoren. Oria ibaiaren Goierriko gainontzeko zatietan ziprinidoak bizi dira bereziki: barboak, loinak, ezkailuak eta mazkar arantzagabeak.

Urola ibaiaren Goierriko zatian uraren kalitateari buruzko mailaketaren araberakoa da baita ere arrain-faunaren populazioa. Legazpiko herrigunera iritsi bitarteko ibai zatiak baldintza egokiak ditu izokinkideentzat, baita Urretxuko azken zatiak ere, nahiz eta agorraldian uraren kalitate biologikoa eskasa den azken horretan. 2015eko laginketan ezkailu eta mazkar populazio ugariak detektatu ziren, baita amuarrain populazio ahul bat ere.

Ibai ekosistemen kalitatea hobetzea da, zentzurik zabalenean, administrazio eskudunen helburu eta betebehar, iparrorratz argi bat izanda: ibaia ura baino gehiago dela.

Aforaleku iraunkorren sareko datuak 2020. urtean ARRIARAN Arroa Oria Datuak noiztik 1997 Azalera 2,77 km2 Uraren tenperatura Beroena 24,4º (06/24) Hotzena 2,0º (01/01) Hilabete euritsuena Martxoa Euri egunak 19 egun Euri kopurua 160,7 mm Egunik euritsuena 03/16 Euri kopurua 39,3 mm Hilabete lehorrena Uztaila Euri egunak 4 Egunik euritsuenean 2,6 mm Ur emari handiena Noiz Martxoa Zenbat 0,857 m3/s Ur emari txikiena Noiz Uztaila Zenbat 0,006 m3/s ITURRIA: GIPUZKOAKO FORU ALDUNDIA

ESTANDA Oria 1990 55,02 km2

AGAUNTZA Oria 1986 69,64 km2

LAREO Oria 1989 --

AMUNDARAIN Oria 2000 28,82 km2

AITZU Urola 1998 56,13 km2

BARRENDIOLA Urola 1989 3,8 km2

26,6º (07/30) 2,4º (01/01) Martxoa 18 egun 133,5 mm 03/16 32,5 mm Uztaila 7 4,5 mm

26,4º (08/07) 1,8º (01/12) Martxoa 19 egun 113,4 mm 04/24 33,6 mm Uztaila 8 2,4 mm

24,4º (06/24) -1,0º (01/20) Martxoa 19 egun 259,3 mm 03/16 62,1 mm Uztaila 4 15,9 mm

25,8º (07/30) 1,9º (01/01) Martxoa 18 egun 128,4 mm 04/24 46,0 mm Uztaila 9 4,5 mm

24,7º (07/30) 1,0º (01/12) Martxoa 18 egun 154,9 mm 03/16 36,7 mm Uztaila 11 4,2 mm

23,0º (06/24) 0,3º (01/20) Martxoa 21 egun 177,0 mm 03/16 37,2 mm Uztaila 7 7,7 mm

Martxoa 13.810 m3/s

Martxoa 24.447 m3/s

---

Martxoa 10.447 m3/s

Martxoa 15.063 m3/s

Martxo3 0,421 m3/s

Abuztua 0,051 m3/s

Abuztua 0,122 m3/s

---

Uztaila 0,058 m3/s

Abuztua 0,070 m3/s

Uztaila 0,005 m3/s

Sakonean 07 Goierriko ibai eta erreken egoera

2020ko irailaren 4a • # 386

«Amuarrainena arazo global bat da, eta denoi antzeko datuak ateratzen zaizkigu. Ur-emariarekin lotzen da batez ere» «Presarik eta oztoporik ez balego Orian gora iritsiko litzateke izokina. Lana ondo eginez gero posible da. Erronka polita da» Iñigo Mendiola Basa animalien zerbitzuburua

Amuarrainei jarraipena egiten, eta izokin eta aingirekin lanean gora egin dezaten

dute ikerketa gehienek. «Arazo global bat da, eta denoi antzeko datuak ateratzen zaizkigu. Ikertzen jarraitu nahi dugu egoera hori aldatzeko». Orain bi urte hil gabeko arrantza jarri zuten barruti askotan, eta aldaketa «onerako» izan dela dio, «asko eta asko ugalketa lekuak» direlako.

Itxaropentsu izateko datuak

E

uropako gainerako lekuetan bezala, Gipuzkoan ere behera egin du amuarrainen populazioak azken hamarkadetan. Hainbat dira joera hori eragin duten faktoreak: kutsadura, ibaiko habitataren aldaketa, kirol arrantzaren presioa... Gipuzkoako sei arroetan daude amuarrainak, baino sarriago ekialdekoetan, habitataren kontserbazio maila hobea dutelako.

Gipuzkoako Foru Aldundiaren Ekonomia Sustapena, Landa Ingurunea eta Lurralde Orekako Departamenduak 2019an egindako Amuarrainen laburpena txostenak dioenez, 1997aren aurretik arrain-hazkuntzatik etorritako arrainen birpopulaketa masiboak egin ziren. «Lortutako emaitzak ez ziren espero zirenak izan, eta oso biziraupen tasa-txikia lortu zen. Harrezkero ez dugu birpopulaketarik egin, eta 20 urte daramatzagu amuarrain populazioari jarraipena egiten, zer dinamika daraman jakiteko», adierazi du Iñigo Mendiola Basa animaliak eta landareak departamenduko zerbitzuburuak.

Amuarrain populazioaren beheranzko joera ur-emariarekin lotzen

Txosten horrek iaz Gipuzkoako 24 laginketa puntuetan lortutako emaitzak jasotzen ditu. Horietako hiru Goierrin daude: Orian, Zegamatik gora, laginketa puntu espezifikoa; Agauntzan, Ataundik gora, finkoa; eta Urolan, Telleriarten, finkoa hau ere. Arrain dentsitatea, biomasa eta populazio egitura aztertzen dituzte laginketa horietan.

Ondorioetan, Ataungo eta Telleriarteko datu bana nabarmentzen ditu.

2.280 Arrainkume hektareako Agauntzan. Jarraipenak egiten direnetik Ataundik gora inoiz atzemandako arrainkume kopuru handiena, guztiaren %63.

Dentsitate osoa hektareako 3.626 amuarrainekoa izan zen iaz. 531 gazteak ziren (%15) eta 815 helduak (%22). Ugalketa maila handia erakusten du datuak.

Agauntzan populazio dentsitatea ertaina da, eta gora behera handiak agertzen ditu. Hektareako 3.626 amuarrain atzeman dituzte, eta «maximo historikoa» lortzen du arrainkume kopuruak: 2.280 hektareako (%63). Telleriarteko estazioan, gainontzekoetan ez bezala, joera goranzkoa da. Behea joa zuen 2004. urtean (124 amurrain hektareako), eta iaz 1.099 neurtu zituzten.

Amuarrain txiki eta ertainena da kopururik nabarmena (618, %56).

Izokinik ez oraingoz, aingirak bai Izokinaren eta aingiraren zabalkunderako lanean ere ari dira departamenduan. Usurbilen egiten du kontaketa, eta izokina Iruraraino iritsi dela sumatu dute. «Horrek esan nahi du gauzak ondo eginez gero posible dela izokina Orian gora iristea. Presarik edo oztoporik ez balego iritsiko litzateke goraino, eta hori oso erronka polita da». Leitzaranen dute egun izokina berreskuratzeko proiekturik mardulena.

Aztirekin elkarlanean egin du Diputazioak Oria ibaian eta ibaiadarretan aingirari jarraipena egiteko lana, eta emaitzak aipagarriak dira. Legorretan 350 zenbatu zituzten 2018an, Ordizian 69, Zegaman 438, Zaldibian 98 eta Ataunen 17. Ia mila aingira leudeke Goierrin, 972. «Oztopoekin batera beheraka doa dentsitatea, eta horiek kenduta kolonizatzeko ahalmen ikaragarria du aingirak». Zentzu horretan ulertu behar da Obra Hidraulikoetako departamendua azken urteetan presak eraisteko egiten ari den lana.

08 Herri jakintza Ondare materiala

# 386 • 2020ko irailaren 4a

Orrialde honetarako ekarpenik egin nahi izanez gero: goiberri@hitza.eus

Hitzen ganbara

Esaera zaharra

Efemerideak

Samatsa: Txikia, nimiñoa. Adibidez,

«Abuztuaren erditik aurrera, egunak moztu eta euliak zorroztu»

1841 -08 - 31: Ramon Usabiaga politikari errepublikarra jaio zen, Ordizian.

80 urte bete zituen egunean hil zen, 1921ean, Donostian.

1874 -09 - 02: Esteban Lasa organista eta apaiza jaio zen, Beasainen.

begian sartzen den gauza txikia, ikusi ere egiten ez dena, «gauza samatsa».

Esamoldea: “Hori ez da samatsa!”, pertsona edo gertaera bati buruz aritzeko.

Iparraldean simaurra, ongarria da.

Argia urritzen eta beroa apaltzen hasten denean, euliak gehiago mugitu behar, mantenduko bada. Antonio Zabala, ‘Esaera zaarren bilduma berria’-tik.

Ondare materiala

Bailara baten aldaketarako gasolina Goierriko bi errepide nagusiak lotzen ziren tokian bertan, estrategikoki kokatu zuten Ihurreko gasolindegia: Donostia-Madril (N-1) eta Bergararako errepidearen bidegurutzean.

Testua eta argazkia: Aimar Maiz

O

laberriko Ihurre bailararen zokoan dago monumentu industrial izendatutako gasolindegia. Artean inguruan galsoroak eta belardiak besterik ez zeudenean, Juan Iguain Telleria beasaindarrak eraiki eta zabaldu zuen, errepide jeneralaren alboan –orain N-1–. Aristrainen altzairutegia bera baino lehenagokoa da gasolindegia, 1951n inauguratua. Altzairu fabrika 1955ean sortu zen.

Aitzindaria izan zen Iguain, bai negozio eredu bat aurreikusten, eta baita gasolindegiari itxura fisikoa ematen ere.

Kontuan hartu beharra dago Espainia-

ko Gobernua 1950ean bertan hasi zela errepide sare nagusia berritzeko plangintza garatzen.

Jakitez, errepidearen eta garraioaren arloan zerbait bazekien Juan Iguainek.

Pedro Jose anaiarekin eta hirugarren batekin batera, Ifarra garraiolari enpresa sortu zuten lehenago, gerra ostean.

Pedro Jose Iguain, Loinatz koruaren sortzaile eta Beasaingo musika bandako zuzendari izan zen, baita ere. Garajeak eta gasolindegia eraikitzeko baimena 1947ko urrian jaso zuten, DonostiaMadril errepidea taxutzen ari zirela.

Zerbitzugune bokazioa aspalditik Erregaia eta ibilgailuentzat olioztapenak bakarrik ez. Gidariengan ere negozio iturria berehala ikusi zuten gasolin-

degiaren jabeek. Iguainek 1962ko abenduan eskatu zion Olaberriko Udalari Ihurreko autozerbitzu-estazioan jatetxe-kafetegi bat eta tabako saltoki bat jartzeko baimena. Lehendik taberna bat bazeukan han bertan.

Hala, gasolindegi eta zerbitzugune bistosoa eraikiarazteko, Florencio Mokoroa Gastesi (Tolosa, 1903) arkitektoarengana jo zuen. Egunerokoaren arkitektoa deiturarekin igaro da historiara, estilo arrazionalistaren eredu behinena baita Gipuzkoan. Etxebizitzak eraiki zituen batez ere, eta lantegien eskariak baliatzen zituen azken arkitektura-joerak txertatzeko. Mokoroak diseinatu zuen Manufacturas Olaran lantegi berria (1939), ondare izendatua. 1935etik 1960ra garatu zituen proiektuak. Gasolindegiaren proiektua Juan Urkola ingeniariak aurkeztu eta sinatu zuen.

Baimena 1947 bukaeran jaso arren, asko luzatu zen ireki arteko denbora.

Erregaia lortzeko estatuak zeuzkan ezinengatik, 1948an geratu egin behar izan zuten obra. 1951ko irailean ia bukatuxea zegoen. Erregaia banatzeko bost gailu zeuzkan: gasolinarena , gasolioarenak hiru eta superkarburantea . Udalak 1953an eman zion erabilera-lizentzia.

Harrezkero, bailararen eta Goierriren eraldaketaren lekuko eta eragile izan da Ihurreko gasolindegia.

Bertsoa • Kate motzean 09 June Aiestaran Iparragirre • Kontxi Simon

2020ko irailaren 4a • # 386

Gaiak hala dio

Kate motzean Kontxi Simon • Margolaria

«Lan koloredunak egiten saiatzen naiz» June Aiestaran Iparragirre

Gaia: Ikasturte berria Neurria: Hamarreko handia Doinua: Aita izena kanta beharrak

Irailekoa guztiontzat da hasiera eta drama, gehituz birusak ekarritako arau-multzoaren zama.

Tenperatura, gela, 2 metro eta musu-sare bana, hori da aurtengo ikasturteaz kontatu diguten dana; lehen maldari aurre egiten edukiko dugu lana!

Urtarrilean barrezka denok jotzen genion adarra, baina gurera ere heldu zen ta akabo irriparra.

Ikasgelara buelta izango denez arraro xamarra, arduraz, zentzuz jokatzea da dugun zeregin bakarra, ta udazkena ez da izango dirudien bezain txarra.

HURRENGOA » Bertsolaria: Jon Iturrioz Nazabal Gaia: Iraileko aldapa

Testua eta argazkia: Asier Zaldua

Kontxi Simon margolaria Segovian jaio zen eta bi urterekin Itsasora ekarri zuten. 1980an Ormaiztegira ezkondu zen, eta ordutik bizi da han. Umetatik gustatzen zaio margotzea, eta gaztetan San Telmo museoaren atzealdean zegoen akademia batera joan zen ikastera. Ezkonberritan Goiart taldearekin erakusketak egin zituen, logoak egin ditu, Ormaiztegiko kultur etxea apaindu du...

Abeslari bat edo musika talde bat.

Mikel Laboa, Benito, Imanol... Musika oso gustuko dut eta Ormaiztegiko Urmaiz abesbatzako kidea naiz.

Abesti bat?

Nire abesti kuttuna Joan Mari Torrealdairen agurrean abestu zuten Mendian gora haritza da.

Kolore bat.

Zein estilo atsegin duzu?

Ez dut bakar bat baztertzen. Lan koloredunak egiten saiatzen naiz.

Inpresionismoa gustatzen zait.

Oporretarako toki bat.

Museoetara joateko ohitura al duzu?

Zokoa, Lapurdin.

Ahal dudan guztietan joaten naiz. Beasaingo Aterpe tabernara ere joaten naiz, erakusketa onak egiten baitituzte.

Goierriko txoko bat.

Pelikula bat?

Umeen aurpegiak. Beraien alaitasunak.

Ez naiz oso zinema zalea. Julia Roberts aktorea gustatzen zait.

Zein da jaso duzun opari bereziena?

Liburu bat?

Amets bat?

Maite Otxotorenaren Victory asko gustatu zitzaidan. Egun Amaia Telleriaren Haize-lekuak ari naiz irakurtzen.

Gizaki guztiek bizitza duina izatea.

Itsaso.

Zerk eragiten dizu barrea?

Bi semeek oparitutako lepokoa.

Ormaiztegin biziko ez bazina...

Itsason.

10 Errainuak Jose Venegas

# 386 • 2020ko irailaren 4a

BEHELAINO ARTEAN

Jose Venegas Flores Ikatza argazkilari elkartea (Legazpi) Legazpiko Ikatza argazkilari elkarteko kide 1982tik, autodidakta naiz, eta argazkilaritzaz gozatzea eta ikasten jarraitzea dut helburu, beti. Kirol argazkilaritza, paisaia eta book-ak lantzen ditut batez ere.

Hainbatetan goizean goiz jaiki eta gero, azkenean irudiko argazkia ateratzea lortu nuen. Egunsenti honek merezi zuen. Jende gehiena lo dagoen bitartean, naturak halako egunsentiekin gozatzeko aukera ematen digu. Zerain ageri da laino artean, ‘Barkutik’ ateratako argazkian.

Datu teknikoak Nikon D700 • Nikkor 70-200 2.8 • Iso 500 • 6s • f10

Errainuak 11 2020ko irailaren 4a • # 386

Jose Venegas

12 Erretratua Irudi baten istorioa

# 386 • 2020ko irailaren 4a

Erretratua

IKASTEKO BIDEA, JAKINTZA Goitik hasita,ezkerretik eskuinera: J. Sagastizabal, G. Cordero, M. Garin, L. Iztueta, E. Lasa, F. Arrieta, J. Amondarain, G. Cuadrado, A. Reyes, L. Garmendia, A. De Juan (irakaslea), N. Arza, I. Mendizabal, U. Oiartzabal, A. Garmendia, A. Landa, A. Izagirre, U. Rubio, J. Aierbe, J. Aranzegi, M. Arizmendi, A. Mintegi, L. Etxeberria eta A. Barandiaran.

J

Itxaro Mendizabal Amundarain Ordizia

Ordiziako Jakintza ikastolan pasa nituen urteen oroitzapenak bueltaka dabilzkit azken urte honetan. Oroitzapen gazi-gozoak. Gure haurtzaroak markatzen gaituela garbi dago eta haurtzaro horretan bizitako ordu gehienak ikastola honetan pasatakoak dira.

akintza Ikastolan 18 urte izan arte ikasi nuen. Eta duela urtebete berriro bertan izateko aukera suertatu zitzaidan. Bizitzak kasualitaterik ez dituela sinesten duen horietako bat naiz. Iazko urtean bertan lanean hasteko aukera izatea benetan opari bat izan da niretzako.

Oroitzapen gazi-gozoak diodanean, badatozkit batzuk burura, gozoak, lagun arteko jolasak, elkarrizketak, aurreneko nerabezaroko maitemintzeak, irteerak. Baina gozoena, gure ama. Juanita andereñoa. Edozer gauza zela hantxe neukan nik babesa. Gogoratzen dut nola, ikastolara sartu behar ginen orduan astero euskal musikako abesti bat jartzen zuela bozgorailuetatik. Ikastolako eguna hasteko modu ezin hoberik ez zait bururatzen. Gero, guk gelan aste horretan tokatzen zen abestia lantzen genuen. Horrela ikasi genituen askok Hertzainak taldearen Aitormena -ren letra, Benito lertxundiren abestiak…

Urteak aurrera pasa ahala eta nire emozio gorabeherak dantzan zeudenean, banekien bere gelara joateko aukera banuela. UBI garaian, klaseren batean pira egin behar banuen ere 3. solairuan zuen txokora joan eta esan egiten nion…

«Ama, gaur ez naiz fisikako klasera jo-

ango, lagunekin kiroldegira noa». Ondo egina ez bazegoen ere, ez zidan inoiz hitz txarrik esango. Bazekien adin horrekin klase batzuk galtzeko aukera bagenuela, eta galdutako hori berreskuratuko nuen konfiantza ere ematen zidan.

Jakintzara bueltatzea oparia izan dela aipatu dut. Gurasoak istripuz hil zirenetik ez dut indarrik izan ikastolara joateko, eta are gutxiago gure amaren gelan sartzeko. Lanean hasi nintzen astea oso gogorra izan zen. Oroitzapen asko bueltaka. Gozoak zirenak aipatu baditut ere gaziak badaude. Horien artean, txikitan gizena nintzelako isekak, ondoren betaurrekoak jarri zizkidaten eta «boliche de manteca, cuatro ojos» izenordea jartzea, 7. mailan jasandako jazarpen egoera… Eta urte batzuetara elikadurarekin izan nituen arazoak daude.

Aste horretan denak batera etorri zitzaizkidan eta egunero-egunero negarrez itzuli nintzen etxera.

Gela agurtu eta atea itxi Egun horietako batean, gure amaren gelara lagundu zidan lankide batek, uf!

Ezin dut deskribatu bertan sentitu nuena. Oraindik berak sortutako materiala zegoen bertan, baita bere apunte zahar batzuk ere. Gauzak nola diren, lanean hasi eta urtebetera Jakintza ikastolak aldaketa prozesu bat hasi du. Obratan daude, eta desagertzen ikusi dudan aurreneko gauza, Juanitaren gela izan da, gure amaren gela. Dagoeneko ez dago.

Baina nik bertara bueltatzeko aukera izan dut. Gela hori agurtu eta beste ate bat ixtekoa. Ez dakit besteentzako ikastola zer izango den, baino niretzako hau da, kontatu dudan guztia. Ona eta ez hain ona. Ikasteko bidea. Jakintza.

Gaztejira 13 Nerea Narraspe • Maddi Erauskin

2020ko irailaren 4a • # 386

MADDI ERAUSKIN

Norabide egokian ote? @maddi_erauskin

Gai izan ala erabili

«Paviara iritsi arte ez naiz lasai egongo» NEREA NARRASPE • Kimika ikaslea

Testua eta argazkia: Andrea Aranburu

N

erea Narraspe (Ezkio, 1998) Kimika ikasten ari da Euskal Herriko Unibertsitatearen Donostiako fakultatean 2016. urtetik. Datorren ikasturte berri honetan, irailaren 6an, Erasmus programa egitera joango da Italiako Pavia hirira.

Nola sortu zitzaizun atzerrira joateko aukera?

EHUk beste unibertsitateekin duen Erasmus+ izeneko hitzarmenari esker sortu zitzaidan. Bertan izena eman nuen eta gehien gustatzen zitzaizkidan hiriak aukeratu nituen. Hain justu lehenengo aukeratzat jarri nuen hiria egokitu zait, Pavia; eta bertan egongo naiz datorren bederatzi hilabeteetan.

Zeintzuk izango dira hartu beharreko prebentzio neurriak?

EHUk maiatzean bi aukera eman zizkigun: Erasmus programari uko egitea edo atzerriko unibertsitateak hartuko zituen erabakien berri izan arte itxarotea. Italiatik uztailean jarri ziren nirekin harremanetan, ikasturteak aurrera

@nereanarras

jarraituko zuela esanez, baina lehengo lauhilekoa behintzat online modalitatean egingo genuela esan ziguten. Horrez gain, herrialdean sartu ahal izateko, aurretik, PCR proba egin beharra dut. Aireportuan koronabirusa ez dugula frogatzeko PCR negatiboaren agiria erakutsi beharra dugu. Bestalde, laborategiko praktikak izango ditugunez, aldez aurretik badakigu unibertsitatera presentzialki joateko eskatuko digutela, baina oraindik ez dakigu nola antolatuko gaituzten.

Handia al da Paviako kutsatze kopurua?

Koronabirusaz kutsatu diren pertsonen kopurua gorantz jarraitzen badu ere, egoera kontrolpean dela dirudi. Lombardiako eskualdera noa, eta egia da bertan jasan dituztela kalte handienak.

Hala ere, irakurri dudanez, hemen okerrago gaude, oraingoz behintzat.

Zer espero duzu? Beldurrik bai?

Ez. Ezjakintasun hori dut denbora guztian: ez dakit joango naizen ala ez. Italiara iritsi arte ez naiz lasai egongo, hegazkina hartu arte ez dakit zer pasako den. Kutsatzeko beldurrik ez dut. Etxean bezalaxe, Italiako Gobernuak ezarritako neurriak jarraituko ditut eta egoerak okerrera egiten badu beti izango dut bueltatzeko aukera.

E

zohiko uda honen ostean, sartu gara irailean eta kurtso berriari ekiteko garaia heldu da.

Haurrak euren ikasgeletara itzuliko dira, eta sei hilabeteren ondoren lagunekin topo egingo duten lehen eguna izango da. Askok gure hizkuntza berriz entzun eta erabiliko dute denbora luze bateko etenaren ostean, eta horrekin batera lagunekin komunikatzeko zubia ez dela aldatu ohartuko dira. Izan ere, askorentzat eskola zein unibertsitatea baita euskara praktikatzeko gunea.

Horri esker, 60-70eko hamarkadarekin alderatuz euskaldun kopuruak nabarmen egin du gora eta lorpen handia izan da euskararentzat.

Hala ere, ez da berdina gertatu erabilpenarekin. Askorentzat gure hizkuntza, lanerako edo ikaslekuetako tresna bihurtu baita, eta eremu horretatik kanpo erabiltzeari utzi diote. Horren arrazoiak anitzak dira: gaizki hitz egiteagatik irainduak izatea, erdara erabiliz guayagoak sentitzea, euskaraz entretenitzea ezinezkoa dela sinestea...

Kontua da, hizkuntza batek egiten duela herri bat, eta geure identitatearen parte dela euskara. Lanerako tresna bat baino askoz gehiago da. Gizabanakoak komunikatzeko berezko beharra du eta euskara da euskaldunon zubi. Dakitenek erabiltzen ez badute ordea, norabide desegokian goaz.

14 Elkarrizketa Arantxa Iparragirre • Erizaina

# 386 • 2020ko irailaren 4a

Elkarrizketa Arantxa Etxeberria Erizaina

«PERTSONEN BEHARRAK IKUSTEN ETA BEHAR HORIEI ERANTZUTEN SAIATU NAIZ» Testua eta argazkia: Asier Zaldua

Arantxa Etxeberria (Ataun, 1956) erizainak Ormaiztegin eta Idiazabalen lan egin du, 41 urtez. Ekainean hartu du erretiroa. Bere izaeragatik eta ofizioa ulertzen duen moduagatik, estimu handian dute Goierriko bi herri horietan. Urte hauetan guztietan, pazienteei entzuten eta beraiei behar zuten guztia eskaintzen saiatu da.

Non jaio zinen?

Ataungo San Gregorio auzokoa naiz. Artilakoa, Sutegi ondoko etxekoa. Etxeak han jarraitzen du eta nire gurasoak bertan bizi dira. Nire ama oso saltsera da.

Berak ez zuen ikasteko aukerarik izan eta ikastera bultzatu gintuen. Hiru neska eta bi mutil gara, eta hiru ahizpok ikasketak egin genituen.

Urte asmo daramatzazu Ataundik kanpo.

17 urterekin Donostiara joan nintzen, Erizaintza ikastera. Nire senarra Pasai Antxokoa da, eta han bizi izan ginen.

Alaba zaharrena han jaio zen. Nire garaian, egun bezala, zerrendatan jartzen

gintuzten. Ormaiztegira etortzeko aukera eman zidaten. Garai hartan, bertan bizitzea eskatzen ziguten, 24 orduetan eskuragarri egon behar baikinen. Pasaia inguruko tailerrek egoera txarra bizi zutenez, etortzea erabaki genuen.

Asko aldatu al da zuen lana ordutik?

Lehen asistentziari ematen zitzaion garrantzia. Ez zegoen larrialdi zerbitzurik eta ez genuen jai egunik. Asteko zazpi egunetako 24 orduetan eskuragarri egon behar ginen. Egun, lan gehiago egiten dugu, baina gure lanbidea ez da hain lotua. Gure belaunaldikook gauzak aldatzeko borrokatu ginen. Prebentzioaren, informazioaren eta heziketaren alde egin genuen. Paziente bat etortzen zenean, bere bizitzaz kezkatzen ginen, gertatzen zitzaionaren arrazoiak jakiteko. Lan egiteko modu horrekin harremanak oso ezberdinak dira. Konfiantza lortzen da eta hori bi aldeentzat aberasgarria da.

Nola lan egin zenuten?

Goierri aldean, gure adinekoak eta elkar ezagutzen genuenak, herri ezberdinetan egon ginen lanean: Zaldibian, Itsasondon, Legorretan... Guztiok antzeko pentsaera genuen eta Ormaiztegiko sendagilea (Maixabel Irizar) ere gure ildokoa zen. Guztiok aldaketak egitearen alde geunden, eta goitik aldatzeko agindua heldu aurretik, aldaketak egin genituen. Jendeari bere osasuna zaintzen irakatsi genion. Osasuna ez da gaixo ez

egotea, baizik eta oreka fisikoa, emozionala eta soziala izatea.

Zenbat urte eman zenituen Ormaiztegin?

15. Ni heldu nintzenean zegoen sendagilea Idiazabalera etorri zen eta bere ordez etorri zena antzinako eskolakoa zen. Baina gure ikuspegia, pixkanaka, txertatzen joan zen.

Ormaiztegitik Idiazabalera etorri zinen.

Nire lanbidea asko gustatzen zait eta ikastaro asko egin ditut. Jaurlaritzak eskuduntza hartu zuenean, aurkeztea erabaki nuen. Izan ere, banekien gure lan egiteko modua ezarriko zutela eta gainera plaza finkoa nahi nuen. Lanean urte dezente neramatzanez eta nota ona lortu nuenez, plaza lortu nuen. Ordurako Idiazabalen bizi ginenez, Idiazabalera etorri nintzen lanera. Gainera, banekien hemen lan dezente zegoela.

Hemen Maixabel Irizar medikuarekin elkartu nintzen berriro. Bikote baten moduko harremana izan dugu: konfiantza eta segurtasun handiarekin lan egin dugu elkarrekin. Niri iritziak onartu ditu.

Gustura egon al zara Idiazabalen?

Bai. Batzuetan estres dezente izan dugu, baina nire gustuko lana da eta ahal dudan guztia eman dut. Jendea nirekin gustura egon dela uste dut.

Zure borondatez hartu al duzu erretiroa?

Elkarrizketa 15 Arantxa Iparragirre • Erizaina

2020ko irailaren 4a • # 386

65 urte datorren urtean betetzen ditut eta 65 urte bete arte jarraitzeko asmoa nuen, baina urte hasieran osasun arazo bat izan nuen. Bertigoak eta mareoak izan ditut, nire ustez estresaren eraginez, eta asko kosta zait errekuperatzea.

Gainera, COVID-19a heldu da. Ez nuen erretiratu aurretik beste mundura joan nahi eta erretiroa hartzea erabaki dut.

Baina nire lana asko gustatzen zait eta oso gustura lan egin dut.

Zergatik duzu horren gustuko?

Ematea gustatzen zait eta orain nire buruari ematea dut erronka. Erizaintza ofizialaz gain, beste arlo batzuk ukitu ditut: akupuntura, reikia... Terapia alternatibo asko egin ditut eta erizaintza ofiziala uztekotan egon nintzen. Jarraitzea erabaki nuen eta hortik kanpo ikasitakoa txertatu nuen, ahal zen neurrian. Terapia alternatiboei esker, jendeari laguntzeko erreminta gehiago izan ditut. Beharbada, hemendik aurre-

ra, terapia alternatibo horiei denbora gehiago eskainiko diet.

Idiazabalgo herriari zer edo zer esan nahi al diozu?

Oso gustura egon naiz eta ondo moldatu gara. Pertsonen beharrak ikusten eta behar horiei erantzuten saiatu naiz. Bakoitzari behar duena eskaini behar zaio.

Askotan, hitz egitearekin bakarrik, asko laguntzen da. Askok anbulatoriotik kanpo beste kontsulta bat jarri beharko nukeela esan didate. Denok behar dugu espazio bat entzunak izateko eta gauzak beste modu batera ikusteko. Horretan saiatu naiz.

Hemendik aurrera denbora libre asko izango duzu. Erabaki al duzu zer egin behar duzun?

Oraindik agenda bat banu bezala bizi naiz eta lotura horrekin bukatu nahi dut. Bestalde, baratze txiki bat dut, gurasoak adinekoak dira... Denbora betetzea ez zait batera kostatzen.

«Gure belaunaldikook prebentzioaren, informazioaren eta heziketaren alde lan egin genuen» «Denok behar dugu espazio bat entzunak izateko eta gauzak beste modu batera ikusteko.

Horretan saiatu naiz»

16 Eszena Goierriko kultur plaza

# 386 • 2020ko irailaren 4a

Kultur albisteak

Irailak dakarrena

Zinemaldiak 21 euskal film aurkeztuko ditu egunotan

Iparragirreren omenezko bi ikuskizun

K

oronabirusak kulturgintza ia erabat geldiarazi badu ere, euskal zinemak eutsi dio aurtengo produkzioari.

Horren erakusgarri da egunotan Donostian egiten ari diren Zinemaldia. Guztira 21 euskal produkzio berri aurkeztuko dira bertan, horietatik 13, Euskal Zinemaren Irizar sarirako lehian ariko dira. Zinemira atalean, Nora filma estreinatuko du Lara Izagirre zuzendariak. Eugene Green zinemagile estatubatuarrak egindako Atarrabi et Mikelats lana ere bertan ikusi ahal izango da, eta David Gonzalezek La noche nos lleva filma aurkeztuko du. Hainbat dokumental ere aurkeztuko dituzte atal honetan; Mikel Zabaltzaren desagerpena lantzen duen Non dago Mikel?, Alfonso Etxegarai ETAko militante ohiaren istorioa dakarren Caminho longe, eta Enrique Villareal musikariai buruzko El Drogas lanak dira horren adibide. El estado contra Pablo Ibar eta Jo ta ke dokumentalak ere proiektatuko dituzte, baina lehiaketatik kanpo.

Gainontzeko ataletan banatuta, beste hainbat ekoizpen estreinatuko dituzte. Sail ofizialean Pablo Agüeroren Akelarre; zuzendari berrien atalean, Imanol Rayoren Hil kanpaiak; Culinary Zineman, Asier Altunaren Arzak since 1987 dokumentala; Zabaltegin, Laida Lertxundiren Autoficcion eta Marina Palacioren Ya no duermo; eta azkenik, Made in Spain atalean, Paula Cons Varelaren La isla de las mentiras.

Iparragirre omentzeko aurten egiten ari diren ekitaldi sortaren barruan, bi musika emanaldi izango dira datozen egunetan.

Bihar, Antioko Musikaldiaren barruan, Joxan Goikoetxeak eta Euskameratak Iparragirre eta Leteren omenezko saioa egingo dute Antion (19:30). Hilaren 11n, berriz, Loraldia jaialdia egingo dute Urretxun, Bihotzeko Joxe Mari lemapean. Musika, antzerkia eta kantua uztartuko dituzte Labeagan (20:00).

Beltranen ‘Hots larretan’ saioa Zelai Ariztin Juan Mari Beltran musikari eta ikerlaria Hots larretan ikuskizun berriarekin dator. Hilaren 25ean, Zumarragako Zelai Arizti aretoan (22:30ean) ariko da, laukote formatuan.

LegoReggae jaialdia bertan behera Legorretako jaialdiren antolatzaileek aste honetan jakinarazi dute aurtengo edizioa bertan behera utziko dutela. Martxoan ziren egitekoak eta atzeratu egin zuten, baina oraindik baldintza nahikorik ez dagoela ikusita, ez egitea erabaki dute.

goiberri

Publierreportajea 17 Ordiziako Hizkuntza Eskola Ofiziala

2020ko irailaren 4a • # 386

Publierreportajea

Ingelesa eta frantsesa ikasteko modu segurua

rdiziako Hizkuntza Eskolak 11 urte egin ditu Ordiziako Barrena parkean duen egoitzan goierritarrak ingelesez eta frantsesez trebatzen. Ingelesaren kasuan A1etik C1era bitarteko maila guztiak ematen dituzte. Frantsesean, berriz, A1etik B2.2 mailarainokoak.

Hizkuntza eskolako ikasketek norbere beharretara egokitzeko aukera eskaintzen dute.

Klaserik gehienak arratsaldez ematen dituzte, baina taldeak osatuz gero (gutxienez 10 lagun), goizez ere badago aukera. Eskola erdipresentzialak, ingelesezko B1, B2.1, B2.2 eta C1 mailetan, arratsaldez ematen dituzte aurrez aurreko bi orduko saio batean, eta gainontzeko lana, norberak etxean duen denbora librearen arabera antolatu dezake Moodle plataformaren bitartez.

Hizkuntza laguntzailea ere badute ingeles nahiz frantses eskoletarako. Hiztun natibo hori astean behin sartzen da gelan mintzapraktika lantzeko.

Ordiziako Hizkuntza Eskolak eskaintzen duen zerbitzua ezagutarazi nahi die goierritarrei, askok ez baitakite zerbitzu publikoa direnik ere. Hala, herritarrei bertara gerturatzeko gonbita egin diete.

O

Irailean, neurri bereziak Aurreko ikasturtean, COVID-19 gaitzak eragindako osasun krisia dela eta, egoera berrira moldatzeko neurri bereziak hartu zituzten Or-

diziako Hizkuntza Eskola Ofizialean. Martxoan, eskola itxi bezain pronto, saioak telelanaren bidez hasi zituzten.

Ekainean egiteko ziren azterketa libreak bertan behera uztea erabaki zuen Eusko Jaurlaritzak, osasun krisiarengatik, eta horren ondorioz, irailean izango dira. Azterketa horiek egin ahal izateko oinarrizko babes neurriak hartuko dituzte: maskara edo musukoaren erabilera, distantziak mantentzea, garbitasuna...

2020-2021 ikasturteari begira Datorren ikasturterako Eusko Jaurlaritzak proposatutako hiru agertokiei aurre egiteko prest egongo da Hizkuntza Eskola. Ikasturtearen hasierari begira, eta osasun-egoeraren arabera, hezkuntza-jarduera ondoko hiru jokalekuetan gara daiteke: – Lehen agertokia: Normaltasun agertokia izango litzateke. – Bigarren agertokia: Tarteko bigarren jokaleku bat, osasun-egoerak prebentzioneurriak gomendatzen dituena. Ikastetxeak irakaskuntza-jarduera malgutasunez antolatzera behartzen ditu, aurrez aurreko jarduera eta jarduera telematikoa txandakatu eta aldi berean egin ahal izateko. – Hirugarren agertokia: Hirugarren aukera konfinamendua eta ikasgelaz kanpoko hezkuntza-jarduera izango da, telelanaren bidez.

Ordiziako Hizkuntza Eskola Ofiziala Eskaintza: - Ingelesa: A1, A2, B1, B2.1, B2,2 eta C1 mailak. Klase presentzialak eta erdi presentzialak.

- Frantsesa: A1, A2, B1 , B2.1 eta B2.2 mailak. Klase presentzialak.

- Matrikula ofiziala nahiz librea.

Saioen ordutegia: - Goizekoa: 09:00-11:15 11:30-13:45 - Arratsaldekoa: 15:30-17:45 18:00-20:15 Informazioa eta kontaktua: www.eoiordiziaheo.hezkuntza.net E-posta: eoiordiziaheo@gmail.com Telefonoa: 943 88 86 75

18 Kontrakantxa Komikia • Aliritzian

# 386 • 2020ko irailaren 4a

Komikia

Aliritzian

Jendaurreko lana

A

buztuan 31 urte bete ditut eta nire burua zahartzen ikusteak dilema existentzialak edukitzera bultzatu nau. Aurtengo buruhausteak bereziki enbarazu egin dit gainera, nahiz eta oporretan nire buruari gehiegi ez pentsatzeko lizentzia eman. Dilema hau izan da: Noiz bihurtu naiz hain arrotz? Hain antisozial?

Baliteke, norbaitek makinako ebaki deskafeinatua sakarinarekin, aparrik gabe eta oso beroa, kristalezko baso batean eskatu zidan egunean bihurtu izana, zorrozki eskatu bezala zerbitzatu eta gero beroegia zegoela aurpegiratu zidanean.

Baliteke, norbaitek entrekot plater bat eskatu eta ia guztiz irentsi eta gero, hau txarra zegoela leporatu eta soberakina zakurrari ere emango ez liokeela esan zidanean bihurtu izana, platera musu-truk emateko exijitu zidanean.

Baliteke, norbaitek bere nagusiak gaizki tratatzen zuelako negar batean entzun eta gero, mespretxuz beteriko txistu eta hatz keinu batez beste zerbeza bat zerbitzatzeko eskatu zidanean bihurtu izana.

Baliteke, norbaitek baimenik gabe barraren beste aldera

Marian Velasco • ikaslea salto egin eta ipurdia ukitu zidanean gertatu izana, baliteke kopa bat zerbitzatzen ari nintzela «Hoittun hoik errapek!» lizun bat bota zidatenean bihurtu izana.

Baliteke, norbaitek ogia oso txigorturik zuen ogitarteko bat eskatu zidan egunean bihurtu izana, honen kexak zirela eta ogia plantxatik hiru aldiz pasa eta gero, apur bat erreta zegoela leporatu zidanean.

Ni naiz erreta dagoena. Gizartearekiko burn-out sindrome kroniko jasanezina dut. 1937-ko Gernika naiz, zuen txotxolokerien etengabeko bonbardaketaren ondorioz guztiz suntsituta dagoena. Batzuetan, tarta pusketa baten patu berbera izan dudala pentsatzen dut: Maitasunez eginda- 1937-ko Gernika naiz, ko zerbait nintzen, enerzuen txotxolokerien giaz betetako mokadu gozoa, norbaitek mur- bonbardaketaren txikatu, irentsi eta bere ondorioz guztiz kolonetik pasa ondoren, suntsituta dagoena kaka bihurtu zuena.

Nire pazientzia, nire alaitasuna, nire duintasuna komun zulotik behera bota zenuen egunean bihurtu nintzen antisozial, eta ez hori bakarrik, ez naiz bakarra. Jendaurrean lan egiten dugun guztiek gorroto zaitugu.

Publizitatea 19 2020ko irailaren 4 • # 386