GoiBerri 410. zenbakia.

zk. 410 2021eko otsailaren 26a www.goiberri.eus

Iritzia Aitor Sarriegi Galparsoro.

Jokoz kanpo

03

Elkarrizketa

10-11

Marian Lasa: «Harrobi falta ikusten dut abesbatzan, zubi horren falta»

Garapena

14-15

Goierri Valleyk lankidetza baliotzat duela helduko die 2021eko erronkei

AHALDUNTZEA DA BIDEA 04

Talde feministen esanak Emakumeen Egunaren atarian

02 Publizitatea # 410 • 2021eko otsailaren 26a

Iritzia 03 Aitor Sarriegi Galparsoro • Irakaslea eta bertsolaria

2021EKO OTSAILAREN 26A

# 410 Argitaratzailea: Goierriko Hedabideak SL

Itzain

Jokoz kanpo

Koordinatzailea: Iñaki Gurrutxaga

Kudeatzailea: Josu Iñigo

Erredakzio-burua: Loinaz Agirre

Diseinua: Adaki (Eneko Maiz)

Banaketa: Bidera zerbitzuak.

Berria Taldea Lege gordailua: SS-1638/2011

Egoitzak: Beasain: Oriamendi, 32. 20200.

Urretxu: Iparragirre, 11 (Kaletxiki).

20700.

Telefonoak: Beasain: 943-16 00 56 Urretxu: 943-72 34 08 Webgunea: goiberri.eus

Posta elektronikoa: goiberri@hitza.eus

Publizitatea: 607 530 424 jizagirre@hitza.eus

Bezero arreta, harpidetzak: 902-82 02 01 harpidetza@hitza.eus

Diruz laguntzen duten erakundeak: Udalak: Altzaga, Arama, Ataun, Beasain, Itsasondo, Olaberria, Segura, Urretxu, Zaldibia, Zerain eta Zumarraga

Azaleko irudia: Goiberri

K

ultur-munduan ezinbestean izan den geraldiak atzera begira jarri eta hemendik aurrera gerta litekeenaz pentsatzera eraman nau. Urteak dira hara eta hona bertsotara joaten hasi ginela, eta behin baino gehiagotan gertatu zait (nahi ala ez hala gabiltzan guztioi bezala) arrazoi desberdinengatik jokoz kanpo sentitzea. Hasieran gaztetxoak ginelako izan zitekeen, gureak ez ziren kezka eta hizketagaiak zituztenei kantatzera joaten ginen, edo asfaltokoak garelako eta naturarekin harreman estuagoan bizi diren inguruetan Martera iritsi berri omen den robota baino arrotzago ikusten genuelako gure burua. Urteen joanarekin, ordea, tokian tokira egokitzen ikasten da, eta neurria hartzen zaio horri ere (ustez behintzat). Eta hori da arazoa. Jende oso gaztearen artean kantatzea egokitzen denean, esaterako, oso erraza da jokoz kanpo geratzea.

Hasierako haietatik, ordea, al-

Aitor Sarriegi Galparsoro Irakaslea eta bertsolaria

Nire burua hemendik hogei urtera ikusten saiatu naiz, eta oraindik jaiotzeko dauden etorkizuneko nerabe horien egunerokoa irudikatzen.

Ezinezkoa zait.

de handia dago oraingo hauetara. Jokoz kanpo sentitzetik hala ez sentitu baina besteen begietan erabat jokoz kanpo egotera, alegia.

Lankide asko ikusi ditut erretiroa hartzen. Lanean ilusioz hasten gara, nik ere gogoan dut lehen aldiz nerabeen aurrean klasea eman behar izan nuen eguna, eta asko dira ilusio horri eustea lortzen dutenak. Deskonexio izugarria dutenak ere tokatu zaizkit, heztea tokatzen zaigun belaunaldi berriak ulertzeko zailtasun handiak dituztenak (eta kasuren batean interesik ere ez). Jokoz kanpo, beraz.

Nire burua hemendik hogei urtera ikusten saiatu naiz, eta oraindik jaiotzeko dauden etorkizuneko nerabe horien egunerokoa irudikatzen. Ezinezkoa zait. Bizimodua esponentzialki aldatzen ari den honetan zin egin diot nire buruari aldian-aldian jokoz kanpo ez geratzen saiatuko naizela.

Ai, gizaajoa! Baliteke dagoeneko jokoz kanpo egotea.

04 Sakonean Emakumeen Nazioarteko Egunaren atarian

# 410 • 2021eko otsailaren 26a

Erreportajea

EMAKUMEAK AHALDUNDUZ BERDINTASUNERA

Testuak: Kerman Garralda Zubimendi / Ariane Vierbücher

Martxoak 8 Emakumeen Nazioarteko Egunaren aitzakian, Urola Garaiko jabekuntza eskolara gerturatu eta sorreratik egin duten lanaren xehetasun guztiak eman ditu Ainhoa Aguado Urola Garaiko Koordinadora feministako kideak.

B

ada Urretxun eraikin bat emakumeek gidatzen dutena, emakumeentzako. Emakumeen Etxea da hori. Askotariko zerbitzuak eskaintzen dira bertan, hala nola, emakumeen ahalduntzea eta partaidetza, aholkularitza, ikusgarritasuna, aliantzak eta saretzea, formazioa...

Ahalduntze edo jabetze eskolak ematen dira urte osoan zehar. «Emakumeok gure artean gai desberdinen inguruan ikasteko eta konpartitzeko espazio seguru bat da», laburbildu du Ainhoa Aguado Lizarralde Urola Garaiko Koordinadora Feministako kideak. «Formazioaren bitartez emakumeen ahalduntzea, biltzea, indartzea... bilatzen da».

Ikastaro teorikoak eta praktikoak uztartzen dituzte, betiere, feminismoaren eta ahalduntzearen inguruan. Talde batzuk finkoak dira, besteak beste, emakume musulmanen ahalduntze eta

alfabetatze taldea, zaintzaile emakumeena, Sua emakume etorkinena... baina tailer puntualak ere egiten dituzte.

Nagusiki, irailetik abendura bitartean eta martxotik ekainera.

Bolada honetako ekintzak aurkeztu berri dituzte. Denera, sei ikastaro izango dira, hamar bat saiotakoak: zoru pelbikoa indartzeko tailerra; doluari aurre egiteko tresnak; emozioak marrazten; batukada feminista, emakumeak mugimendua; eta, emakumeen aurkako indarkeria janariaren, formaren, moldeen eta pisuaren bitartez. Ekintza guztiak doakoak dira. Izen ematea zabalik dago, jabekuntza eskolarekin harremanetan jarrita. Telefonoa 943 25 23 89 da eta helbide elektronikoa, jabekuntzaeskola@gmail.com.

«Interesen eta eskatzen denaren arabera antolatzen dira tailerrak», argitu du Aguadok. «Urola Garaiko Manko-

Ahalduntze eskolan ikastaro teorikoak eta praktikoak uztartzen dituzte, beti ere, feminismoaren inguruan Martxotik ekainera bitarteko ikastaroetako izen ematea zabalik dago.

Emakumeen Etxean egin behar da

Sakonean 05 Emakumeen Nazioarteko Egunaren atarian

2021eko otsailaren 26a • # 410

Ehun emakume inguruk harrera egin zioten joan den larunbatean Mariarazko zubian Emakumeen Mundu Martxari. Asier Zaldua

1 Goierri osoan jabetze eskola bakarra dago, Urretxukoa. Urola Garaia Mankomunitateak kudeatzen duenez, Ezkioko, Legazpiko eta Zumarragako herritarrei ere ematen die zerbitzua

70.000

emakumeko Emakume Etxe bat dago Euskal Autonomi Erkidegoan. Goierrin kopurua mantendu egiten da. Emakumeen etxeek, jabetza eskolez gain, bestelako zerbitzuak ere eskaintzen dituzte

munitateak egiten ditu antolaketa lanak. Baina hautaketa aurreko urteetako jabetza eskoletan parte hartu duten emakumeen eskarien harira egiten da», gaineratu du. Mankomunitatea erakunde publikoa da eta atzean agintariak daude. Halere, Emakumeen Etxea gorpuzten dutenak, udal teknikariekin batera, lotura politikorik ez duten emakumeak dira, koordinadora feministako kideak, esaterako. Izan ere, behin Emakumeen Etxea izanda arriskua dago pentsatzeko nahikoa dela, egin beharrekoak eginda daudela, eta berditasuna bere kabuz etorriko dela. «Ez da ahaztu behar zein den helburua: emakumeak ahalduntzea», borobildu du.

Emakumeen Etxea mankomunitatearena denez, eta nahiz eta Urretxun egon, Ezkioko, Legazpiko eta Zumarragako emakumeei ere ematen die zerbitzua. «Adin ezberdinetako jendea el-

kartzen da, kultura ezberdinetakoak...

20 edo 22 urteetakoak eta 70 urtetarainoko jendea elkartzen gara. Izena emateko paperik ere ez da behar, eta hori ere bada abantaila bat eta babesleku bat».

Aguadok hurbiltzera animatu ditu oraindik jabetze eskoletan parte hartzen ez duten emakumeak. «Edozein etor daiteke. Ez dugu profil zehatzik bilatzen. Eduki behar dena gogoa edo interesa da». «Nik edozein animatuko nuke parte-hartzera. Uste dut ezin dela imajinatu espazioak berak zer eskaintzen duen barrutik ezagutu gabe. Ikastaroetan nahasketa handia ematen da eta aberastasuna hortan datza».

Osasuntsu ikusten ditu Emakumeen Etxea eta jabetze eskolak, baina gehiegizko optimismorik ere ez du nahi. «Urte batzuk badaramatzagu eta lan dezente egin dugu gure lana ezagutarazten eta emakumeak erakartzen. Martxa

06 Sakonean Nazioarteko Emakumeen Egunaren atarian

Ahalduntze eskola emakume guztiei zabalik dago. Adin eta jatorri askotariko emakumeak nahasten dira Osasuntsu ikusten dituzte erabiltzaileek Emakumeen etxea eta jabetze eskola, baina lanean jarraitu behar dela diote

# 410 • 2021eko otsailaren 26a

hartzen ari gara. Geroz eta ezagunagoa da herrian, nahiz eta oraindik ere badagoen jendea ezagutzen ez duena». Presarik ez dute: «Dena betetzearekin itsutzen gara askotan. Iruditzen zait garrantzitsuagoa dela kalitatea kantitatea baino, eta pixkanakako lanarekin kalitatezko ekintzak lortzen ari gara».

Emaitzak bistaratzen hasiak dira.

«Azken urteetan gizartea aldatu da feminismoak sekulako indarra hartu duelako. Baina zergatik hartu du halako indarra? Bada, halako espazioei esker».

Egoitza aldaketa «Jabekuntza eskola lehenago Zumarragan zegoen, Euskadi plazako pisu batean. Etxebezitza bat zen, hiru gelakoa.

M8aren aurrean zein izango da jarrera?

M

artxoaren 8rako egun gutxiren faltan, Goierriko bost talde feministari galdera bera plazaratu die aldizkari honek.

Itaia Goierri, Goierriko Neska Gazteak, Kimetz Elkartea, Urola Garaiko Koordinadora Feminista eta Asmube izan dira ‘Aurtengo Martxoaren 8aren aurrean zein izango da jarrera?’ galderari erantzun diotenak.

Osasun krisiak egun horretarako antolatzeko sortu dituen oztopoen gainetik, azkeneko urte hau irakaspen handia izan dela bat datoz guztiak. Eta aurten, emakumeen eskubideen aldeko mobilizazio oso jendetsuak egiteko unea ez dela ikusten badute ere, borroka feminista gizarteratzen segiko dute.

Orduan ere zerbitzua mankomunitatearena zen eta funtzionamendua antzekoa zuen, baina ez zen espaziorik egokiena: txikiegia zen, insonorizazioa txarra zen eta ez zegoen nahikoa pribazitate... Gainera, garai batean udalean aldaketa batzuk egon ziren eta ez zuten ulertzen zertarako balio zuen, eta ikastaro asko moztu zituzten. Hor hasi ginen borroka batean eta emakumeen etxearen aldeko mugimenduak indarra hartu zuen. Azkenean, berdintasun planean ere sartu zen eta lortu genuen», oroitu du Aguadok. Ez zen egun batzuetako kontua izan. «Bidea luzea izan zen, eta indar pila bat egin eta gero lortu genuen. Horrela lortzen dira gauzak, insistentziaz».

Iraitz Sarasola

Kizkitza Ormaetxea

Itaia Goierri

Goierriko Neska Gazteak

«Martxoren 8ak eguneroko antolakuntzaren osagarri gisara besterik ez du balio»

«Konfinamenduan oso argi geratu da emakumeok dugun indarra»

Iraitz Sarasola (Ordizia, 1999) Itaia Goierriko kidea da. Uste du «historiak ezarritako borroka egun hau», bere egin eta kaleak hartu beharrean daudela, baina ulertuta, beti ere, «M8a bezalako borroka egunek, eguneroko antolakuntzaren osagarri gisara besterik ez dutela balio». Beraz, Itaiak, «esku artean daukan lan asistentzialen dinamika politikoari jarraiki eta berau indartzeko asmoz»; argitara atera eta irmoki salatu nahi du «emakume langileok egunerokoan bizi dugun miseria egoera». Era berean, urgentziazkoa dela deritzote «gure zapalkuntza betikotzen duen lege burgesari zein haren espresio diren agenteen aurkako borrokari ekitea urgentziazkoa» dela. Hori horrela, lanean dihardute: «Emakume langileon bizi eredua ezaugarritzen duen errealitate soziala ulertzeko tresnak eskaini eta berau gainditzeko praktika politiko eraginkor bat martxan jartzea dagokigu».

Kizkitza Ormaetxea (Legorreta, 1997) Goierriko Neska Gazteak taldeko kidea da. Aurtengo Martxoaren 8a «erabat desberdina» izango dela dio, «egungo egoeragatik, mugak besterik ez daudenez, ezin elkartu, ezin harremanak estutu,...». Horrek guztiak «zuzenki» eragin die, «desmotibazio puntu bat sortuz».

Dena den, pandemiak eragin duen egoera honek «alde onak» ere izan dituela nabarmendu du, «datorren urteari begira jarri gara; indartsuago, motibatuago eta askoz hobea izango delakoaren aurrikuspena dugu». Pandemian, «gauza asko ikasi» dituzte: «Borrokatzeko dugun grina ez dela edonolakoa, gizarte hau eraldatzeko borroka hau ez dela gutxi batzuen arazoa, askorena baizik,...».

Goierriko Neska Gazteen izenean dio, konfinamenduan argi geratu dela «emakumeok dugun indarra» eta urte gorabeheratsua izanda ere, «feminismoaren borrokan segiko» dutela.

Sakonean 07 Emakumeen Nazioarteko Egunaren atarian

2021eko otsaiaren 26a • # 410

Beharbada erraztasun falten erruz, ez daude Emakumeen Etxe askorik.

70.000 emakume bakoitzeko etxe bat dago. Euskal Autonomi Erkidegoan hamasei daude, horietatik erdiak baino gehiago Gipuzkoan. Goierrin bakarra dago. Jabetze eskolak gehiago dira, hogeita bi, baina eskualdean Urola Garaikoa besterik ez dago. Egiari zor, Goierri behean ere egon badaude elkarte feministak antolatuta eta formakuntza saioak antolatzen dituzte.

Legazpin ere, lortzeko lanean Legazpin ari dira Emakumeen etxea izango denaren atzetik lanean, Urretxuraino joan behar izatea deserosoa delako. «Ez da errealista dena toki baka-

rrean zentralizatzea. Urretxu-Zumarragan bertan kosta egiten da ezagutaraztea eta emakumeak bertaratzea, pentsa beste herri batetik etorri behar badira». Urretxuko egoitzaren «beso» baten antzekoa izango dela deskribatu du, emakume gehiagorengana heltzeko, baina aldi berean, batzuk eta besteak koordinatuta jarraituko dute.

Emakumeen etxeak eta jabekuntza eskolak elkarren artean saretuta daude, Eusko Jaurlaritzaren Berdingune atariaren bidez. Aguadok azpimarratu du Arrasateko edo Azpeitiako eskolekin badutela harremanik, eta Gipuzkoatik kanpora ere joandakoak direla beste tokietan antolatutako ekintzetan parte hartzera.

Emakumeen Etxea eta jabetze eskola lortzeko trabak gainditu eta asko tematu behar izan zutela dio Aguadok Egindako lanaren fruituak ikusten hasiak dira parte-hartzaileak.

Feminismoak indarra badu, eurengatik da

Belen Balerdi

Ianire Hidalgo

Ana Asla

Kimetz

Urola Garaiko Koordinadora Feminista

Asmube

«Emakumeen ahalduntze prozesuan pausoak ematen jarraituko dugu»

«Gure artean sareak sortzea bezain garrantzitsua da kaleak hartzea»

«Erronka asko eta gainditu beharreko oztopoak dauzkagu oraindik»

Belen Balerdi (Ordizia, 1950) Ordiziako Kimetz elkarteko kide nekaezina da.

Duela 28 urte Kimetzen sorreratik elkartean dabil modu oso aktiboan. Lehenik eta behin, aurtengo Martxoaren 8rako ekintzak antolatzeko izan dituzten zailtasunak aipatu ditu, nahiz eta azkenean, egitarau bat osatu duten, hurrengo egunetan ezagutuko dena. Esan du, aurten, Zubi guztien gainetik, mugarik ez! leloarekin bat egingo dutela, hain zuzen, Emakumeen Mundu Martxaren leloa izan dena. Hori ardatz hartuta, emakumeen eskubideen alde lanean jarraitzeko asmo sendoa erakutsi du: «Desberdintasunen kontra eta berdintasunaren alde lan egiten, emakume guztien ahalduntze prozesuan pausoak ematen jarraituko dugu». Izan ere, XXI. mendean egonda ere, «emakumeek oraindik oztopo asko ditugu, beraz oso garrantzitsua da emakumearen ahalduntzean pausoak ematen eta borrokan jarraitzea».

Ianire Hidalgo (Urretxu, 1992) Urola Garaiko Koordinadora Feministako kidea da. «Aurtengo Martxoaren 8a ezingo dugu nahi dugun eran antolatu, batez ere dauzkagun mugengatik, baina hala ere, manifestazio deialdia egingo dugu».

Horrez gain, «ibilaldiren bat» egitea ere pentsatzen ari direla ere esan du. Oztopoak oztopo, Martxoaren 8 honetan ere, hainbat ekintza egingo dituzte «saretzeko helburuarekin», uste dutelako, «oso garrantzitsua» dela «sareak sortzea gure artean, emakumeen artean», eta hori bezain «garrantzitsua» da, «kaleak hartzea, espazio publikoa gureganatzea,...». Aurten, «inoiz baino gehiago, ikuspuntu positiboa atera» eta feminismoaren aldarriak gizarteratuko dituzte Martxoaren 8an; «Baju xamar sentitu gara bileretan, ezertarako gogorik gabe,... Baina animoak aldatu eta goratu nahi ditugu Martxoaren 8 honetan, gure aldarriei ahotsa emateko».

Ana Asla (Beasain, 1953) Beasaingo Asmubeko kidea da. Elkartearen 30. urteurrenean, Martxoaren 8ari begira «zalantza askorekin, baina azkenean lanean jarri ginen».Pandemiaren urtean ikasi dutelako, «emakumeak zein indartsuak garen; konfinamenduan inoiz baino gehiago gure beharra izan dute gure seme-alabek, gure bilobek,... zaintza lanen garrantzia agerian geratuz!».Aurten, zaintza lanak egiten dituzten emakume guztien eskubideak aldarrikatuko dituzte. Baina, «tamalez», aurreko urteetako lelo «berberak ere» kaleratuz.

«Erronka asko eta gainditu beharreko oztopoak dauzkagu oraindik; elkartasuna, giza eskubideen aldeko borroka, hezkidetza, enpatia, askatasuna, parekidetasuna...». Bestalde, oso garrantzitsutzat jo du udalerri eta eskualde mailan, berdintasunaren arloan lan egiten duten «zinegotziak, teknikariak...» egotea, eta denak «elkarlanean» aritzea.

08 Herri jakintza Ondare immateriala

# 410 • 2021eko otsailaren 26a

Orrialde honetarako ekarpenik egin nahi izanez gero: goiberri@hitza.eus

Hitzen ganbara

Esaera zaharra

Efemerideak

Kukurre: Gandorra. Lotura, oilarraren ‘kukurrukua’ onomatopeia. Inozentzio Oleak ‘Goierriko lorak’ liburuan (1970): «Biar ixilik gelditu leike / gaur zaunkaz dagon zakurra; / esan nai nuke goi xamarrian / dabilkizula kukurra».

«Arrima, gorputz eta arima»

1824 -02 - 23: Jose Ignazio Gerriko euskal idazle eta apaiz segurarra hil zen, Mutiloan.

1949 -02 - 25: Juan Telleria Arrizabalaga musikari eta konpositore zegamarra hil zen, Madrilen.

Zerbait egiten asmo eta erabakimen osoarekin hasteko deia da. Askotan, otordua egiteko mahaira biltzeko esan ohi zen: gosea eta jateko gogoa, biekin ekiteko mahai gainekoari.

Ondare immateriala

Goierriko inautea, mozorroak dantzan Lazkaoko mozorroak, 1950. urtean, plazan.

Ezker-eskuin: Ezkio (soinujolea), Manuel Alkaiaga, Mariano Altuna, Julian Galparsoro, Felipe Altuna, Jose Alkaiaga, Joxemiel Iztueta 'Lazkao Txiki', Bittor Galparsoro eta Inazio Alkaiaga. Bittor Galparsoro / ‘Lazkao 1988’ aldizkaritik hartua

Testua: Aimar Maiz

E

rabat desagertu den ohitura bat izan zuen Goierrik duela 60-70 urte arte, inauteriak ospatzeko.

Mozorroak deituriko pertsonaiak etxerik etxe eta kalez kale dantzan eta eskean ibiltzen ziren. Herri askotako ohitura zen, baina, denak ia aldi berean eten ziren, 1960 inguruan.

Beste hainbat bezala, erronda-festa egiten zuten inauterietan ere. Baina bazuen bereizgarri bat, inauteriek oro har oso berea dutena: isekarako, finkatutako arau sozialak puskatzeko eta aginteari trufa egiteko lizentzia zeukaten.

Mozorroak izenarekin ezagutzen zituzten. Zortzi-hamar bat mutileko tal-

dea elkartzen zen –emakumerik ibili zenik ez dugu aurkitu–. Sei edo zortzi lagun, dantzari jantzita: praka eta alkondara zuriak; apreta zuriak xingola koloredunekin zeharkatuak; txapela eta gerriko gorriak; eta lepoan lotuta zapi loreduna.

Beste bi pertsonaia tratulariaren brusa beltzarekin eta kapelekin jantzita ibiltzen ziren, inguruan. Saskia eramateko ardura zeukan batek (zesteroa), eskean bildutako jakiak, opilak eta apurrak sartzeko. Zahatozaina zen bestea (boteroa), ardoa ezinbesteko bide-laguna baitzuten. Edonori eskaintzen zion.

Etxerik etxe, dantzan Musika jotzeko soinu jotzailea eta pandero jotzailea ziren beste bi osagai be-

har-beharrezkoak. Izan ere, dantza zuen beste bereizgarri bat inauterietako eskeak, eta ez kantua, gainontzeko erronda-egunetan bezala.

Inauteri giroa zabaltzeko, etxerik etxe dantzan ibiltzen zen taldea. Lazkaon, adibidez, Lazkaomendiko mutil kuadrilla bat ibili ohi zen. Bittor Galparsorok Iñaki Linazasorori kontatu eta hark idatzi zuenez, 200 bat baserri zeharkatzen zituzten. Lazkaon ezezik, Zaldibian, Gaintzan eta Abaltzisketan ere ibiltzen zen mozorroen taldea.

Inauteri guztia hartzen zuten, horretarako: igande eta astelehen egun osoan, eta asteartean goizez. Bar Carmen zaharrean bazkaltzen zuten azken egun horretan. Arratsaldean Bernardatarren komentuko mezara joan ohi ziren udalbatzako agintariak, eta irteeran arkua egiten zieten mozorroek; baina erratzekin. Plazan bukatzen zuten ibilia, baserrietan bezala, dantza eginez.

Iseka eta absurdu giroa islatzeko, erratzak zituzten tresnatzat. Kalera jaisten zirenean edo baserri aurrera iritsitakoan, lurra garbitzeko imintzioak eta parodiak egiten zituzten. Maskuria erabiltzen zuten, eta bidean topatutako guztiei bizkarrean astintzen zieten, izan haur edo heldu.

Bertsoa • Kate motzean 09 Ekaitz Goikoetxea Asurabarrena • Maider Castellano

2021eko otsailaren 26a • # 410

Gaiak hala dio

Kate motzean Maider Castellano Etxeberria • Feminista

«Txikitatik hezi naute balio feministekin» Ekaitz Goikoetxea Asurabarrena

Gaia: Sexu heziketa Neurria: Hamarreko txikia Doinua: Agur sagar beltzaran Ikasgela: sabaia eta lau pareta, platanoei kondoia ipini tarteka, "Kontuz harremanekin!" sasi-errieta, pitito ta potota, culo eta teta...

Hori da gaur egungo sexu heziketa.

Ixaz gain bada beste hainbat ezezagun, zalantza ta galderak dituztenak lagun; beraz, irakasle nahiz hezitzaile ahaldun, geroago dugunaz nahi badugu jardun, lehendabizi garenaz hitz egin dezagun.

HURRENGOA » Bertsolaria: German Urteaga Garmendia Gaia: Egokitzapen fisikoa

Testua eta argazkia: Mikel Albisu

EAZ eta Zuzenbideko Gradu Bikoitza ikasi ondoren justiziako oposizioak prestatzen ari da gaur egun Maider Castellano Etxeberria (Zaldibia, 1995). Martxoaren 8a gerturatzen ari den honetan, Goierriko Neska Gazteak taldeko kide bezala, zaintzak emakumeen gain duen zamak kezkatzen du. «Zaintza lanak kolektibizatzea beharrezkoa da, horrekin lortuko baitugu emakumeok arlo sozial, ekonomiko eta profesionalean parte hartze handiagoa izatea».

Hori nola aldarrikatuko duzue?

Aurtengo egoerak asko mugatu gaitu Goierri mailan antolatzeko, eta herri bakoitzean zentratzea da asmoa. Baina, eskualde bezala lotura hori bermatu nahi da elkar saretuz. Osatzen dugun sare ikusezinari balioa eman nahi zaio, gure sareak indartze aldera.

Abesti bat.

Zerk bultzatuta ari zara mugimendu feministan?

Gozategiren Porru patata.

Txikitatik datorkidan zeozer dela esango nuke, txikitatik hezi naute balio feministekin.

Laranja.

Ze zaletasun dituzu?

Zer gosaltzen duzu?

Zakurrarekin paseatzea, lagunekin egon eta barre asko egitea, irakurtzea, leku desberdinak ezagutzea, frontenisean jolastea...

Kafesnea eta ogi txigortua ahuakatearekin.

Pelikula bat edo telesail bat.

Eso que tu me das.

Liburu bat.

Karmele Jaioren Aitaren etxea.

Musika talde edo abeslari bat.

Bizitzako plazer txiki bat.

Gozategi.

Herri handiago batean.

Kolore bat.

Oporretarako leku bat.

Kostako edozein leku.

Amets bat.

Oposizioak gainditzea.

Otordu on bat egitea, konpainia onean.

Goierriko txoko bat.

Ibargungo ataria.

Zaldibian biziko ez bazina...

10 Elkarrizketa Marian Lasa • Santikutz abesbatzako zuzendaria

# 410 • 2021eko ostailaren 26a

Elkarrizketa Marian Lasa Gordoa Santikutz abesbatzako zuzendaria

«MUSIKA KORALA BETI GUSTATU ZAIT, AHOTSEKIN JOLASTEA-ETA» Legazpiko Santikutz abesbatza ez dago bere une gozoenean, iazko martxotik ez duelako emanaldirik egiteko aukerarik izan, eta entseatzeko ere apenas. Marian Lasa zuzendariak ziurgabetasunez bizi du egoera hau, eta pena du taldeko gidari gisa egindako 25 urteak ezin izan dituelako ospatu.

Testua eta argazkia: Tere Madinabeitia

Mende laurdena daramazu Santikutz abesbatzaren zuzendari lanetan.

Bai, 2020an egin nituen 25 urte, eta ospatzekoa nintzen abesbatzako kide guztiekin, baina pandemiak ez dit utzi.

Nola eragin dizue pandemiak?

Urte arraroa izan da. Martxoan, Aste Santuko kontzertua prestatzen ari ginela iritsi zen geldialdia. Ordutik ez gara elkartu koru osoa, eta egin dugun bakarra talde txikitan egin dugu, edukiera dela eta. Hala ere, zerbait abesteko aukera izan dugu, hiletetan batez ere, baina oso lan gutxi egin dugu. Urtebete geldi egonda, hasiera zaila izango da.

Elkarrizketa 11 Marian Lasa • Santikutz abesbatzako zuzendaria

2021eko ostailaren 26a • # 410

Entsegu gutxi batzuk egin dituzue.

Jubilatuen abesbatzan ere ibili zinen.

Nola funtzionatzen du taldeak?

Irailean hasi ginen, ahots talde txikiak eginez. Udalari abesbatza osoak batera pilotalekuan entseatzeko baimena eskatu genion, baina hasi behar ginen ostegunean, azaroan, murrizketa gehiago iritsi, eta denak etxera! Ordutik ezer gutxi egin dugu. Ni irrikitan nago hasteko, eta abeslariak ere zain daude.

Buztintegi koruko zuzendaria izan nintzen, bai. Gero Ainhoa Enatarriaga bili zen. Hori ere desagertuta dago.

Ahotsetan banatuta ikasten ditugu partiturak. Astelehenetan gizonekin egiten dut lan, eta astearteetan emakumeekin, talde bakoitza bi kordatan banatuta.

Ostegunetan eta kontzertuen aurreko egunetan denak elkartzen gara.

Nola iritsi zinen abesbatzara?

Etxean beti izan da musikarekiko zaletasuna, ama Santitaren eraginez. Txistua zela, eskusoinua zela... eta solfeoa derrigorrezkoa zen! Ni, solfeoa amaitzean, pianoa ikasten hasi nintzen, eta 14 urterekin herriko abesbatzara hurbildu nintzen, han zebilen Rafa nire anaiak bultzatuta. Rafa gero Donostiako Orfeoira joan zen, Marilur ere bai.

Bost gara, eta denak musikariak gara.

Gaztetxoa zinela hasi zinen koruan.

Bai, musika korala txikitatik gustatu zait, ahotsekin jolastea-eta. Nire ahotsa mezzosopranoarena da, baina kontralto gisa abestu dut beti. Eta koruan abesten hasi eta gutxira, zuzendaritza ikasten ere hasi nintzen. Gure aurretik, Xabier Barriolak eta Rafa anaiak ikastaroak egin zituzten, eta gero, Barriola izan zen koruko zuzendaria, eta ondoren Rafa. Rafak lau abeslari bidali gintuen zuzendaritza ikastera: Anabel Aldalur, Maider Alustiza, Marilur ahizpa eta ni.

Nola hasi zinen Santikutz zuzentzen?

Aurretik Rafari laguntzen nion entseguekin, eta ahots talde batzuk nik hartzen nituen. Rafa Orfeoira joan zenean, niri pasa zizkidan zuzendari lanak.

1995. urtea zen, 27 urte nituen, eta Arrasaten egin nuen debuta publikoaren aurrean. Oso urduri nengoen!

Inguruko emakume bakarra al zara?

Nik dakidala bai. Helduen abesbatzetako zuzendari gehienak gizonezkoak dira, baina haurren koruetan emakume gehiago ikusten dira, ordea.

Zer da zuretako Santikutz abesbatza?

Dena! Abesbatza oso gustuko dut, nahiz eta zuzendari izatea batzuetan zaila den. Oso ezberdinak gara guztiak, eta denen arteko harmonia mantentzea kosta egiten da.

Nolako korua da Santikutz?

Gaur 48 lagunek osatzen dugu, emakume gehiago gizonak baino, koru batek horrelakoa izan behar duelako. Ahots mota guztiak ditugu, eta lantzen dugun errepertoria askotarikoa da. Azken aldian beste herri batzuetako folklorea jorratzen ari gara, eta oso ondo datorkigu.

Eta ikasitakoa praktikan jarri zenuen berehala, haurren abesbatza sortuz.

Hala da, Eluska. Orduan bazegoen beste koru bat, Santikutz Txiki, eta hura Anabelek, Maiderrek eta Marilurrek eraman zuten, baina 9-10 urtetik gorakoentzat zen. Eluska haur txikiagoentzako sortu nuen, 6 urtetik hasita hartzen nituen. 1990eko hamarkadan egon ginen martxan, hamar bat urtez. Arrakasta handia izan zuen, 77 haur izatera ere iritsi ginen! Entsaioak parrokiko aretoetan egiten genituen, larunbatetan, eta urtean bi emanaldi egiten genituen parrokian, Santa Zezilia egunean eta Gabonetan. Azkoitiko gabon kanten jaialdira ere joaten ginen. Oso urte onak izan ziren, eta oso ondo pasa genuen. Azken urteetan bi abesbatza txikiak Eluskan elkartu genituen, baina azkenean nik ezin nuelako eta beste inork ez zuelako ardura hartu, desegin egin zen.

Orain ez dago haur abesbatzarik.

Doinua Musika Eskola arduratzen da horretaz, eta horri esker haurrek abesteko aukera dute.

Zein da zuzendariaren lana?

Lehenengo, zure abesbatza ezagutu behar duzu, eta gero, abesbatza mota horretarako partitura egokiak bilatu. Motibazio lana ere egin behar duzu, denen gustukoak izatea zaila delako. Azken aldian koreografia txikiak ere sartzen ditugu, eta horiek egiteko ere animatu egin behar izaten da jendea. Abesbatzaren alderdi teknikoaz arduratzen naizela esan daiteke. Alderdi administratiboa eramateko, berriz, batzordeak ditugu: elkar trukeetarako, arropetarako, partituretarako, jaietarako eta udaleko harremanetarako... Eta hori guztia koordinatzeko, zuzendaritza talde bat dago.

Santikutz abesbatza oso errotuta dago Legazpin. Zuk hala sentitzen al duzu?

Bai, 63 urte ditu, eta herriaren parte bat da, Legazpi Musika Banda eta Alaitasuna errondailla bezala. Abesbatzak presentzia handia du herrian urtean zehar egiten diren ekitaldien bidez, eta guk sentitzen dugu legazpiarren babes hori.

Baina bandarekin alderatzen gaituztenean nolabait zigortu egiten gaituztela ere esan behar dut: kopuruz gutxiago garela, adinez zaharragoak garela...

Adin muga al dago koruan sartzeko?

«Helduen abesbatzetako zuzendari gehienak gizonezkoak dira, haurren koruetan emakume gehiago ikusten dira» «Santikutz abesbatzak 63 urte ditu, eta herriaren parte bat da, musika banda eta Alaitasuna errondailla bezala»

Ez! Abestea gustatzea da baldintza bakarra. Nik, hala ere, harrobi falta ikusten dut. Musika eskolatik oso ondo prestatuta ateratzen dira musikariak, eta hango banda txikitik banda handira pasatzen dira. Abesbatzara heltzeko zubi hori falta da, eta hori landu beharko genukeela iruditzen zait.

Zuk jarraitzeko asmoa al duzu?

Ea pandemiak zer uzten digun! Bai, aurrera jarraituko dut. Nire pasioa da!

Baduzu beste pasio bat ere.

Bai, zaldiak! Duela 30 urte Presumido iritsi zen familiara, eta ordutik nire pasio izan dira, lanbide bihurtzeraino. Ormazarreta zalditegia sortu genuen duela 10 urte nire bikote Mariano Fernandezek eta biok, eta ikastaroak, irteerak eta ukuilu zerbitzua ematen ditugu.

Danborradetan eta ikuskizunetan ere parte hartzen dugu, baina azken urtea ez da oso ona izan horretarako.

12 Erretratua Irudi baten istorioa

# 410 • 2021eko otsailaren 26a

Erretratua

IRAGANEKO ARGIAK

Mikel Babiano Urretxu

Villarreal de Urrechua, 1943ko irailak 19. Igandea.

Bazkalordua den arren, familia argazki bat atera behar dutela tematu da Angelines, gutxitan elkartzen direla eta horrelako egun berezi batek merezi duela hainbeste.

G

ainera, Ramon argazkilariak berehala itzuli beharko du Donostiara eta, segituan erretratatzen ez baditu, argazkirik gabe geratuko dira. Ordainduko diote denen artean. Horrelako egun berezi batek merezi du hainbeste! Ez bat eta ez bi, meza nagusia bukatu bezain laster jo dute Kaletxikirantz. Mercedesen jostundegiak Kale Nagusira ematen du, baina ilunegia da denda, jendetsuegia kalea. Horregatik, jostundegiaren atzeko aldean jarri dira, betidanik Kaletxiki izenez ezagutu duten horretan. Eguzkia. Herriko bi kale nagusien artean dago eta batzuek diote kale izena ere merezi ez duela, baina leku lasaia da eta ez die hor inork enbarazurik egingo. Haize firfira leuna dabil, inguruko garrasiek salatzen dute hasiak direla bizilagunak bazkaltzen. Arkume errearen usaina dago.

Nolabaiteko ezinegona du Angelinesek, egon behar ez lukeen lekuan dagoenaren sentsazioa. Jakin badaki prestatzeke duela entsalada, eta arraina friji-

1943ko irailaren 19ko argazkia. Mikel Babianok utzia

tzeko ere denbora beharko duela. «Gose naiz!» kexatu da lurrean, lehengusutxoen artean, eserita dagoen Javier.

Ama Rosario erdi-erdian jarri dute, Narcisa polita magalean duela. Horman pausatuta, mezara joan beharrean pilotarekin jolasean aritu den Enrique; atzealdean hiru ahizpak. Harro erakusten dituzte aurten jaio diren alaba txikienak. Horien artean, gaurko protagonista: Isabel bataiatu berria. Urduri dago Angelines, gazta erostea ere ahaztu zaio. «Laster bukatuko al du!» pentsatu du bere golkorako, Ramon argazkilariari begira.

Aspaldi desagertu zen iragana Zuri-beltzeko argazki zahar bat infinituaren joan-etorri amaigabean istant bat atxikitzeko ahalegina dela zioen Roland Barthes teorialariak, itsasargi bat ozeano zabalean, anbar aletxo batean duela milioika urte preso geratu zen euliari erreparatzearen parekoa. Urretxuko Kaletxikin 1940eko hamarkadan ateratako argazki honek ez dauka milioi bat urte, baina inpresio bera eragiten digu, aspaldi desagertu zen iragana islatzen duelako. Ispilu horri begira, jakin nahiko genuke Urretxu hartan nola

janzten ziren, nola jolasten ziren, nola amesten ziren, nola bizi ziren… Argazki honek familiaren garrantziaz dihardu, familiek betikotu nahi izaten zituzten uneez, baina baita ausentziaz ere: non daude argazkiko Angelinesen eta beste emakumeen senarrak? Zergatik ez dira halako familia erretratu garrantzitsu batean agertzen?

Kontuan hartu behar dugu 1943 urrun hartatik hona gauza asko aldatu egin direla. Besteak beste, orduko argazkiek erlikia kutsu handia zuten, oso ezohikoak zirelako eta senideek bizitza osorako gordetzen zituztelako. Gaur egun, kamera digitalek argazkien desakralizazioa eragin dute eta apenas so egiten diegun, milaka irudien artean itota bizi garen honetan. Hala eta guztiz ere, argazkietarako apain-apain jartzen jarraitzen dugu eta beti «ondo» atera nahi dugu, etorkizunean irudiok ikusten ditugunean iragana izan zena baino ederragoa irudikatu nahiko bagenu bezala, argazki bakar batek iragan iluna argiztatzeko eta berrasmatzeko boterea izango balu bezalaa, iraganeko argazki bati begira aspaldi hil ziren pertsona kuttunek bizirik jarraitzen dutela sinetsi ahalko bagenu bezala.

Gaztejira 13 Xabier Martin Mujika • Yon Ander Marcos

2021eko otsailaren 26a • # 410

«Amestutako unea da, beste kamiseta batekin» XABIER MARTIN MUJIKA • Errugbi jokalaria

YON ANDER MARCOS Egurrezko zaldia

Testua eta argazkia: Ane Garmendia

@axerigorri

Plazatik mahaira

A

O

rdizia Rugbyko harrobitik ateratako jokalaria den arren, Madrilgo Alcobendas taldean dabil gaur egun Xabier Martin Mujika (Beasain, 2001). Pasa den astean Altamirara itzultzeko aukera izan zuen, Alcobendaseko kamiseta jantzita oraingoan.

Duela gutxi itzuli zinen Ingalaterratik bertan ikasten eta jokatzen aritu ostean. Nolatan erabaki zenuen hara joatea?

Oso laguna dudan jokalari batek bere egoera azaldu eta Ingalaterran jokatzeko modua zein zen erakutsi zidan. Bertako pare bat talderekin probak egin, eta ikasketa planak ere bilatu nituen.

Etxekoekin hitz egin ondoren bertara joateko erabakia hartu nuen.

Zer moduzko esperientzia izan da?

Sekulako bizipena izan da, bizitzan behin egiten diren lagunak egin ditut. Egunero nire taldekideez inguratuta bizi izan naiz, ikasketetan zein entrenamenduetan. Oso harro nago hartu nuen erabakiaz, esango nuke pertsona bezala osatu nauela.

Ordizia Rugbyko harrobitik ateratako jokalaria zaren arren, Madrilgo Alcobendas taldean jokatzen duzu orain.

Nolakoa izan da aldaketa hau?

Nire lehenengo urtea da gizonezko errugbian eta taldeko giroaren beldur nintzen hasieran, baina harrera ezinhobea egin didate eta esan dezaket sekulako giza-taldea dela. 2020ko udan iritsi nintzen Madrilera, eta ordudanik Zazpiko selekzioarekin eta Alcobendasekin entrenatzen aritu naiz. Esperientzia hau oso lagungarria izaten ari da niretzat jokalari moduan maila hobetzeko.

Pasa den igandean Altamirara itzuli zinen, baina oraingoan Alcobendas

taldeko jokalari gisa. Zer moduzko esperientzia izan zen etxera itzultzea?

Sekulako bizipena izan zen, egun hori betirako eramango dut bihotzean. Txikitatik amestutako une bat izan zen niretzat, baina beste kamiseta bat jantzita. Alde batean familia izan nuen animatzen eta kuadrilla bestean, eta betiko taldekideak zelaian.

Etxean jokatzeaz gain, zure lehengusuen aurka ere jokatu zenuen.

Etxean errugbia bihotzean daramagu eta Lander eta Aitor sekulako jokalariak dira. Aitorren aurka jokatzeko aukera izan nuen, eta beste behin erakutsi zidan maila oso altuan dabilela. Sekulako ilusioa egin zidan zelaian parez pare egoteak.

urrekoan, kuadrillako lagunekin hizketan dieten eta diruaren gaiaz aritu ginen hizketan. Ze egunetan joaten garen erosketak egitera, zenbat diru xahutzen dugun... guraso komeriak. Baten batek astean 30 euro inguru gastatzen zituela zioen eta besteren batek, aldiz 40. Neuk 20 euro gastatzen ditudala esan nuen. Hori ezinezkoa zela esan zidatenean eguneko erosketaren txartelak erakutsi nizkien eta hara!

Haragia+arraina+barazkiak+esnea+gosarirako gozoak... 21-22 euro inguru. Ea hori nola lortzen dudan galdetu zidatenean honela erantzun nien: Dena merkatuan erosten dut. Merkatu txikian. Betiko plazan. Produktu ona, egunekoa eta freskoa. Zer dudan ikusi, zer behar dudan pentsatu eta zer behar ez dudan jakin ostean joaten naiz. Nire gula ez dut ase behar. Nire beharrak ase behar ditut eta herriko lagunari lagundu behar eta nahi diot.

Supermerkatu kapitalistak ahalik eta gehien baztertzen saiatzen naiz. Eta hara non, atzo bertan, kuadrillako batekin topatu nintzen merkatuan. Erosi zituen porru, patata, tipula eta tomateak erakutsi zizkidan. Itxura onekoak, alajaina.

Dena bost sosen truke erosi zuela esan eta kafea hartzera joan ginen.

Hala ere gutxi iraun zuen kafean.

Korrika batean joan zen poz-pozik bazkariko porrusalda prestatzera.

14 Garapena Goierri Valleyren 2021eko egitasmoa

# 410 • 2021eko otsailaren 26a

Garapena

ELKARLANAREN BALIOA Otsailaren 12an egindako ez-ohiko batzarrean finkatu ditu Goierri Valley elkarteak 2021eko erronka nagusiak.

COVID-19ak eragindako egoerari aurre egiteko elkartearen nortasuna definitzen duten balioek inoiz baino garrantzia handiagoa dute gaur egun.

2021ERAKO ERRONKAK Goierri Valleyk orain arte jorratu dituen bost ardatz nagusietan egingo du lan.

Testua: Iñaki Gurrutxaga

» Enpresen interkooperazioa sarea

P

andemiak sortutako egoera bereziaren ondorioz eta bazkide guztien partaidetza eta segurtasuna bermatzeko helburuz, modu telematikoan egin zuen Goierri Valleyk urteko ez-ohiko batzarra Teams plataformaren bidez. 2020an garatutako ekintzen errepasoa eta 2021eko kudeaketa plana eta aurrekontua azaldu ondoren, onespena eman zitzaien aurrekontuei. Partaidetza handia izan zuen batzarrak, eta orain arte jorratu dituen bost ardatz nagusietan lanean jarraitzeko konpromisoa hartu zuen.

Urtea bukatzerako, berriz, elkartearen estrategia berria aztertzeari ekin nahi dio Goierri Valleyk.

Jose Antonio Guerra elkarteko presidenteak azaldu zuen 2020ko ekintzen memoria. Iazko uztailean hartu zion lekukoa presidentzian Orkliko Jose Luis Perezi, GH Cranes&Components-eko ordezkari modura. 2020. urtea «indarrez eta proiektuz beterik» hasi zela esan zuen: Internazionalizazioa –Mexikon lehenengo aldiz presentzia izanez– eta Ilusion proiektua ziren –komunikazioa areagotzeko ereduak, proiektu partekatuak eta lidergoa lantzea enpresa

bazkideetan–, besteak beste, 2020rako elkarteak zituen erronka nagusietako bi. Baina martxoan erabat irauli zen egoera, eta «2020a gogor kolpatutako urtea» izan zela nabarmendu zuen.

Berregituratu eta aurrera egin Egun batetik bestera konfinamendu zorrotza ezarri zuen Espainiako Gobernuak, eta «aktibitate minimora buelta» bideratu zuen Goierri Valleyk. Era berean, esku artean zituen proiektu batzuk bertan behera utzi behar izan zituen, eta aurreikusitako plangintzak berregituratu. «Egun gutxitan denon egunerokotasuna erabat aldatu zen, eta horrek lehentasunak aldatzea ekarri zuen.

Egoera horrek enpresen jarraipen bat egitea, eta elkarte bezala elkar laguntza bultzatzea ekarri zuen». Norbera babesteko ekipoen –EPI, gazteleraz– erosketa bateratu bat ere kudeatu zuen.

COVID-19aren lehen olatua igarota, bailarako industriaren «jasangarritasuna bermatzeko» lanari berrekin zion.

Gosari aurkezpenak, CAF, Ampo eta Arcelor-Mittal Olaberria enpresen Begirada Estrategikoak, eta Erosketa, Giza Baliabide eta Laneko Arriskuen Preben-

Gosari aurkezpenak eta Ordezkarien datu baseak mantenduko ditu. Horrez gain, Value ShARE, Munduan eta Enpresen guztien arteko proiektuak landuko ditu.

» Traktoreen lankidetza sarea Enpresa traktoreen lankidetza sarea bermatzeko Mailakako foroak eta Ordezkarien arteko harremanak sustatuko ditu.

» ETEak indartzen jarraitu Digitalizazioa, Industria 4.0., Elektromugikortasuna, Erosketak, Lidergoa eta Enpresen Diagnosia gauzatuko ditu Berrabiarazi proiektuaren bidez.

» Ikusgarritasuna eta notorietatea Arlo hauek sakon lantzeko asmoa du aurten Goierri Valleyk eta elkarteko publiko direnen artean marka ezagutarazteko hainbat proiektu jarriko ditu martxan bitarteko digitalak erabiliz.

» Balio erantsiko zerbitzuak COVID-19k eragindako egoerari aurre egiteko laguntza eta horien kudeaketa, interesezko solasaldiak, gune industrialen kudeaketa, formazioa, inbertsio mahaia eta beste zerbitzu batzuk eskainiko ditu.

Garapena 15 Goierri Valleyren 2021eko egitasmoa

2021eko otsailaren 26a • # 410

Goierri Valleyk 2018ko ekainean egindako batzar orokorraren argazkia. Goierri Valley

«Gure inguruko industria lehiakortasuna, etorkizun jasangarria eta bizitza kalitatea bermatu nahi ditugu, lankidetzan arituz eta berrikuntzak eginez» «Ekintzailetza espiritua, munduarekiko irekitasuna eta berrikuntzarako jarrera iraunkorra dira gure inguru honetako enpresen ezaugarriak» Jose Antonio Guerra Goierri Valleyko presidentea

tzioko mahaien ekintzak mantendu eta garatu zituen, formatu digitalean beti ere. Eta Gipuzkoako Foru Aldundiaren laguntzarekin gauzatzen ari den Berreabiarazi proiektuaren bidez elkarrizketa indibidualizatuak egin zituen enpresa bazkideekin, haien egoera ezagutu eta bide horretan laguntzeko. «Elkarteko bazkide guztien jarraipena egingo dugu aurten ere, bizi dugun egoeraren aurrean behar diren irtenbideei buruz hausnartzeko», zehaztu du Guerrak.

Elkartearen balioetan sakondu Elkarteko idazkari Iker Galparsororen esanetan, 2021ak ez ditu erronka txikiak ekarriko. Batzarrean adierazi zuen elkarteak «bere estrategia aztertzeko beharra» ikusi zuela, eta urte amaieran heldu nahi zaiola definizio berriari. Ho-

451.044 Euroko aurrekontua. Goierri Valley elkarteak 2021eko egitasmorako duen aurrekontua. ri gauzatu bitartean, orain arte jorratu dituen bost ardatz nagusietan lan egingo du Goierri Valleyk, Galparsororen esanetan: Enpresa guztien Interkooperazio sarean; Enpresa traktoreen lankidetza sarean; ETEak indartzen; Ikusgarritasunean eta notorietatean; eta Balio erantsiko zerbitzuetan. Azkenik, Eider Iztueta diruzainak 2021eko egitasmoaren aurrekontuaren berri eman zuen.

Elkartearen nortasuna definitzen duten balioak «orain inoiz baino garrantzitsuagoak» direla argi ikusi zen

batzarrean. Hona Jose Antonio Guerraren hausnarketa: «Goierri Valleyn elkarlana jorratzen dugu, hori da gure helburu eta esentzia. Ilusioz beteriko elkarte bat gara, eta gauzak beste era batera eginez hobetzeko prest gaude.

Goierrin mundu guztian lehiatzen diren enpresa asko daude. Urrutira iristeko gertu begiratu behar da, aliantza baita eboluzionatzeko biderik onena. Benetako lankidetza aktiboaren bidez, ezagutza partekatuz eta berrikuntzak eginez, gure inguruko industria-lehiakortasuna, etorkizuneko jasangarritasuna eta bizi kalitatea bermatu nahi ditugu. Gainera, ingurune honetako enpresek elkarren arteko ezaugarriak dituzte: Ekintzailetzaren espiritua, munduarekiko irekitasuna eta berrikuntza jarrera iraunkorra».

16 Eszena Goierriko kultur plaza

# 410 • 2021eko otsailaren 26a

Zinema

Antzerkia Julen Arakama Butak21 zinekluba

Post-zeozer

P

andemia urteak ezinbestean film katastrofiko apokaliptiko, oro har etorkizun beltza irudikatzen dutenekin gogoratzera bultzatzen naute. Mutur ilunez lagun bati «Nik badakit zer datorren» lakoniko bat esateko edo azken finean uste bezain gaizki ez gaudela pentsatzeko balio dezakete, hautsa, gainbehera eta txikizioa nagusi diren film hauek. Hortxe batzuk: 1- Mad Max I-II 1979-1981 (George Miller): Lehenengoan mundua gainbehera datorrela ikusten dugu, ordena eta justizia karretera zahar bateko pintura marra bat bezala dira, ia desagertuta daude. Bortizkeriak dena irensten du, gizakia animalia hutsa bezala portatzen da, eta ez dago itxaropenik, filmeko heroia bortizkeriaren erauntsi horretan jausten baita. Bigarrenean mundua pikutara joana da eta zinemako historiako Intro onenak bi minutu lazgarritan egiten digu laburpena. Basamortua, gasolina, berebil hausiak... Saga ahaztezina.

2- Pisma myortvogo cheloveka (Dead man's letters) 1986 (Konstantin Lopushansky): Sobiet Batasunean egindako zientzia fikziozko bitxikeria. Gatazka nuklear baten ondorioz geratzen den gizateria apurrak lurpeko bunkerretan bizirauten du, ahal duen moduan. Gizon edadetu batek ez du itxaropena galdu eta desagertuta dagoen semeari jaso ezingo dituen gutunak idazten dizkio eta inguruan dituenei bizitzen laguntzen die.

3- Children of men 2006 (Alfonso Cuarón): Gizateria desagertze bidean dago 2027an ugaltzeko ahalmena galdu baitu, gizateria erabat antzu bihurtu da. Sinesgarritasuna itxura indartzen duten hainbat elementu erabiliz benetan deserosoa izateko ahalmena du filmak: estatu bortizkeria, terrorismoa, inmigrazioa, totalitarismoa, xenofobia.

Antzerki emanaldiak, oholtza batetik bestera

J

oan berri dena ez da urterik onena izan arte eszenikoen munduarentzat, baina inguruko udalak pixkanaka hasi dira kultur egitarauak osatu eta zuzeneko ikuskizunen aldeko apustua egiten. Beasainek eta Ordiziak martxan jarritako Antzerki Garaia egitarauari azken aleak gelditzen zaizkio oraindik, eta hura bukatzerako, Urretxuko eta Zumarragako Arte Eszenikoak programazioa hasiko da.

Antzerki Garaia egitarauaren barruan, Ttanttaka taldeak Ameriketako bidaia eskainiko du gaur Usurbe Antzokian; eta martxoaren 5ean Benetan Be taldearen Porno vs. Afrodita izango da ikusgai, Ordiziako Herri Antzokian.

Urretxu-Zumarragan, martxoan ekingo diote arte eszenikoen egitarauari, heldu nahiz umeentzako emanaldiekin.

Aurreneko saioa, Xake Produkzioak taldearen Fadoak entzuten zituen gizona –argazkian– antzezlana izango da, martxoaren 5ean. Handik aurrera, eta abendura bitarte, ia hilero izango da antzerki emanaldiren bat. Beste horrenbeste umeentzako ikuskizunekin. Safari antzezlanarekin hasiko dira hilaren 21ean, eta beste sei saio izango dira guztira, abendura arte. Tartean, Pirritx, Porrotx eta Marimotots pailazoen Amaren intxaurrak ikuskizuna; atzeratu egin behar izan zuten, baina maiatzaren 29an izango da.

Erakusleihoa 17 Merkataritza eta zerbitzuak

2021eko otsailaren 26a • # 410

Psikologia Saioa Otegi • Saiatuz psikologia (Ordizia)

Azken urteko gizarte eraldaketaren ondorioak

U

rteurrena badator. Iraganaren eta etorkizunaren artean, presente daukagu oso oraindik ere azken urte honetako gizarte eraldaketa. Harremanak. Gaztearen bizipozaren eta helduen arduren arteko talkak. Gure familietako helduenen beharrak, nahiz txikitxoenen arreta. Mundu honetatik joan eta heldu zaizkigunak barneak tristetu eta alaitzearen balantzan.

Bizitzaren joan-etorri honetan. Duda-mudaz inguratuta. Ezbaitasunean ibiltzen ohituak dagoeneko. Ziurgabetasunarekin dantza egiten ikasten hasiak bagara bai, eta ez da ohikoa izaten gizakiongan ziurgabetasuna atsegina egitea. Erronkez josi zaizkigu bizitzak, azken 350 egun hauetako bakoitzean, bizitza eta zaintza erdigunean jartzearen saiakeran sortu diren horiek denak.

Nola ez naiz ba (…honela..) sentituko ?

Indarra geneukala ez genekien txoko sakon eta adoretsu horietatik azaleratu da eta hemen darraigu erresilientziarik zitalena bideratzen, gure bizi maila eta banakotik jendarterako askatasun horiek denak kolokan jartzen. Askatasunaren eta mugapenen arteko hari fin, ikusezin horretan malabaristarenak

rutzen nola asmatu, eta lehenengo saiakeran?

Ez baita helmuga, bidea bera baizik bizitzen duguna pauso bakoitzeko.

Ez baita zer daukagun, zer garen baizik. Gure gabezien, sendatu gabeko horren isla baita barnean mugitzen zaiguna, eta kanpora atera ezin duguna.

Gizarte mailako gabezietan aipatu beharreko enpatia ezak kamusten gaitu harremanetan. Zer esanik ez lehendik daramagun motxila kontuan hartzen badugu. Nola ekin orain motxila hustutzeari? Enpatia lantzeari?

Kontzientziaz landutako norabidearen, nora joan eta honekin asmatzearen duda-muda horrek dauka gaurkotasuna, hausnarketak, itsuan mugitzeak baino urrunago garamatzalako. Zailtasun edo barne oztopoak ez ikusteak ez baitu esan nahi, ez dugunik sentitzen, ez dau(z)kagunik.

Garena gara egiten. Nork ez du barne eta kanpo erreboluzio bat ukan?

Armoniaren bilaketa Denok daramagu izan ere barne borroka honetan nolabaiteko armoniaren bilaketa: aurkibide horretan osasuntsu egoten laguntzen gaituzten emozio, sentimendu eta ekintza guzti horien kudeaketa egiten baditugu lanak, bai.

Bizitzak emandako erronka horiek bu-

Haserreak, tristezia, ezinegonak, nostalgiak, doluak, gainkargak, pazientzia ezak… denek, izan ere denek dute lekua, gure harremanetako adierazpenetan.

Inteligentzia emozionala, galera afektiboak, ziurgabetasunak, produktibitateak eta gizatasunak, gizaki garen heinean garapen batera garamatza. Bizitzan pasatzen diren horiek, ez dira pasatzen besterik gabe, geratu egiten dira, horiekin ikasi, horien bidez hazi. Horiei esker gara garena. Nola ez lagundu gure barreneko zurrunbiloei kolektiboki ere?

18 Kontrakantxa Komikia • Aliritzian

# 410 • 2021eko otsailaren 26a

Komikia

Aliritzian Asier Iriondo Hizkuntza aholkularia

Bitxia da

L

ionel Messi Legazpira etorri zenean udaltzainen txapelak harritu omen zuen gehien. Bitxia da. Lionel Messiren guraso balet zaleek Leonide Massine koreografoaren lana maite omen zuten, eta haren izenera gerturatu nahita hautatu omen zuten hirugarren haurraren deitura.

Bitxia dela esan dut udaltzainen txapelak harritu izana futbolaren koreografoa. Ez nau bere harridurak harritzen, kasualitateen kateak baino. Leonide Massinek Hiru Puntako Kapela baleteko lana koreografiatu zuen, eta hiru puntako kapelak erabili izan dituzte Espainiako jendarmeek eta, Legazpin, Trikornio izeneko kirol-txapelketa jokatu izan da.

Bitxia da Hiru Puntako Kapelaren koreografoaren izenkide kirolaria txapelak harritu izana, Trikornio txapelketa jokatzen zen herrian.

Telleriarteko talogileek postua jarri zuten 1980ko Agorreko Santikutzetan. Ilara luzeak izan zituzten. Tartean zen Lapurdiko hainbat herritatik etorritako kuadrilla bat eta eurekin zen Lili. Okzitaniako Blaiakoa izatez, baina Baionako lehengusina bisitatzera etorria Euskal Herrira. Arku txapelketa zen festa haietako beste nobedadeetako bat. Okerreko tiroa iritsi zen talogileen posturaino. Kopetan jo zuen gezi batek Lili. Eskuetatik eroritako taloa Gabinoren txakurrak jan zuen.

Delako Lili hori Lili Damita aktorea zen,1935etik 1942ra Errol Flynnen emazte izandakoa, 1938an zineman Robin Hood antzeztu zuen aktorearen emaztea.

Robin Hooden Lionel Messi emaztea geziak jota Legazpira etorri zauritu zuten Legazzenean udaltzainen pin. txapelak harritu Errol Flynnek El Zorro ere antzeztu omen zuen gehien zuen, eta Antonio Banderas andaluziarrak ere bai, Montxo Armendarizen 27 ordu filmean parte hartu eta urte batzuetara. Lilik 27 ordu egin omen zituen konortea galduta, Legazpiko Alo praktikantearen etxean.

Publizitatea 19 2021eko otsailaren 26a • # 410