GoiBerri 023. alea

Goierritarraren eta Otamotzen astekaria

23. zenbakia. 2012ko uztailaren 13a

GOI B ERRI Zumarragan jaio eta Seguran bizi den Gisasolak, hilaren 2an hartu zuen MCCko presidente kargua. ASIER ZALDUA

Txema Gisasola MCCko presidentea

ÂŤGure izaera azaltzean, kooperatibista izan nahi dute kanpokoek ereÂť 6-7

Mikel Valdivielso 3 Iritzia 4-5 Caritas: gehien behar dutenei laguntzea helburu 8-9 Zaldibiako gazte festak 10 Maria Cauni 11 Gabiriako eskolako umeak 1941ean 12 Goierriko iturriak 14

02 GOIBERRI

PUBLIZITATEA

GOIBERRI 03

KATE MOTZEAn

Mikel Valdivielso Ehunmiliak probako burua

«Nire ametsik handiena egunen batean Himalayara joatea da» Asier Zaldua Beasain Mikel Valdivielsok (Beasain, 1977) mendian korrika egitea asko atsegin du, eta lasterketa gogorrenetan parte hartu du.

Goierrin halako proba bat antolatzea erabaki zuen eta, hala, 2010ean, Ehunmiliak eta Goierriko Bi Handiak jaio ziren.

Zaletasun bat.

Kirola. Kirol guztiak atsegin ditut, batez ere egiteko: korrika egin, eskalatu, eskiatu, bizikletan ibili...

Diruz laguntzen duten erakundeak: Altzaga, Arama, Itsasondo, Urretxu, Olaberria eta Zumarragako Udalak

GOI B ERRI

Inoiz ahaztuko ez duzun eguna.

Aita hil zen eguna, eta Mont Blanceko proba lehenengoz egin nuena.

Amets bat.

Bat baino gehiago dut, baina handiena egunen batean Himalayara joatea da.

Janari bat.

Oporretarako leku bat.

Pirinioak.

Edari bat.

Liburu bat.

Garagardoa.

Ez naiz oso zalea. El codigo Da Vinci ari naiz irakurtzen.

Jaso duzun oparirik bereziena.

Musika talde bat.

Gorroto duzuna.

Berri Txarrak.

Nire esku ez dauden gauzak gaizki ateratzeak ernegatu egiten nau.

Argitaratzailea: Goierriko Hedabideak SL Zuzendaria: Eskeine Legorburu Kudeatzailea: Aloña Landa Koordinatzailea: Loinaz Agirre Produkzio arduraduna: Mikel Albisu Diseinua eta banaketa: Bidera zerbitzuak. Berria Taldea Lege gordailua: SS-1638/2011

Berri Txarrak eta Metallica taldeen edozein.

Jaki guztiak gustatzen zaizkit.

Bat aukeratzekotan, sagardotegiko menua.

«Alkate banintz, herriari entzun eta eskatzen duena egiten saiatuko nintzateke»

GOIBERRI

Abesti bat.

Guztiak ongietorriak dira.

Goierriko txoko bat.

Aralar.

Herriko alkate bazina.

Herriari entzun eta eskatzen duena egiten saiatuko nintzateke.

Egoitzak: Beasain:

Webgunea:

Urbialde plaza 7, behea. 20200.

Posta elektronikoa:

goiberri.hitza.info

Urretxu:

goiberri@hitza.info

Barrenkale 13. 20700.

Publizitatea:

Telefonoak: Beasain: 943-16 00 56 Urretxu: 943-72 34 08

Bezero arreta / harpidetzak:

647 319 775 – azudaire@bidera.eu 902-82 02 01 – harpidetza@hitza.info

04 GOIBERRI

IRITZIA

Joseba Imaz Kazetaria

Nafarroa, arraroa? arraiztik Ausa-Gaztelurako bidean noala, giro ederraz gozatu eta ibilalditxo bat egiteko asmoz, espero gabeko bidelagun batekin egin dut topo. Hemen harkaitz batean, han zoruan iltzatutako harri batean, Nafarroako armarriaren irudia ikus dezaket bide osoan zehar. Poztu nau seinale hori paraje hauetan ikusteak; erreinu zaharreko mugak zaintzen zituen gotorlekura igoko naizela gogoratu didate. Eta pausoz pauso aurrera noan bitartean, Nafarroa eta nafarrak buruan ditudala ekin diot aldapari. Aurrez iragartzen zaila baita ibiltari bakartiaren pentsamendua nondik nora ibiliko den.

Urrun geratzen da San Ferminetako burrunba Aralarreko paraje hauetatik. «Igualeko egoten da hemen», pentsatu dut. Ez baita ohitura txarra pagoen itzalpean eguneroko bizimoduaren pisuak arintzea. Xabier Leteren kanta ezaguna etorri zait gogora halako batean. «Nafarroa arragoa, sua eta ura / Kondaira baten oihartzun oihukatua / Amets bat baino gehiago, ez oparotasun osoa / Nahiaren eta ezinaren burrukatoki ekaitzez betea».

Oroitu naiz aurten justu 500 urte betetzen direla Gaztelako erresumak Nafarroa konkistatu zuenetik. Konkistatu diot, bai,

L

hitz horixe erabiltzeko argudioak ematen ari baitira aspaldian hainbat historiagile eta ikertzaile. Historia ofizialak mendetan zehar defendatu duen anexioaren teoria indargabetzeko ekimen ugari sortu dira azkenaldian, mendeurrenaren harira. Ausa-Gazteluko malkarrak gertutik ikusten ditudan honetan, baina, badut irudipena dibulgazio lan horrek, bere eragina izanda ere, ez duela lagun berri askotxo ekarriko Nafarroaren historia zintzoki berridazten ari direnen kausara. Alegia, lehenagotik konbentzituta zeudenez aparte, ez dela jende asko jabetuko egungo Nafarroaren zimenduei beraiei eragiten dien errealitateaz.

Ibilian-ibilian, auspoa berotu zait jada, eta konturatu naiz jarrera pesimista batera naramala nekeak. Gaztelupeko iturri oparoan atseden hartu eta bueltatu naiz nire onera. Ez dut esan nahi historiaren alderdi ilunetara argia igortzea alferrikako lana denik. Ezta gutxiago ere! Bertsio ofizialen harresitik harago ikustea, gertatutakoaren egira gerturatzea, hori baita benetako historiagintzaren eginbeharra. Ikerlarien lana da urtetan zehar eraikitako pareta lodi horiek gainditzea, gertakari historikoek utzitako aztarna eta datuak arma bezala erabiliz. Ez da komenigarria soilik.

Ezinbestekoa da gizarte heldu eta hezi bat garatu ahal izateko.

«Arraroa al da ideia batzuk defendatzeko beren historiari uko egiteraino iristen diren nafarren jokabidea?»

Baina, beste gauza askorekin bezala, kasu honetan ere gure eskemetara egokitzen diren gauzei bakarrik erreparatzen diegulakoan nago. Jatetxe bateko kartarekin bezala jokatzen dugu historiarekin ere. Jakitunek eskaintzen digutena entzun, aztertu eta gure apetitura egokitzen den menua osatzera ohituak gaude. Gazteluko malda pikoan gora noan honetan, beldur naiz anaia nafarrei ere (horien artean lagun maite asko) antzeko zerbait gertatzen ez ote zaien mendeurrenaz ari direnean; norbere pentsakeraren arabera erabakitzen dutela, Nafarroaren konkista ala anexioa, bietako zein erabili.

Iritsi naiz tontorrera halako batean! Parean zabaldu zaidan paisajearen ederra ikusita, azken galdera bat egin diot nire buruari, gotorleku zaharreko egitura lekukotzen duten harrien ondoan. Arraroa al da ideia batzuk defendatzeko beren historiari uko egiteraino iristen diren nafarren jokabidea?

Izerdi patxetan, arnas estuka eta nekatu antzean nago, baina esango nuke ezetz. Pena da, baina gertakari historikoak nahieran kontatzeko tentazioa aspaldikoa eta ohikoa dela esango nuke.

Pekatutik libre denak jaurti dezala lehen harria, Ausa-Gaztelutik behera.

GOIBERRI 05

IRITZIA

Asteko irudia

Josu Maroto

Ehunmiliak Goierritarren eta euskaldunen mendiarekiko zaletasunaren beste adibide bat da asteburu honetan jokatuko den ehun milietako proba.

Ospitaletik bueltaka nabil aspaldi honetan, semearekin lehenengo, amarekin gero eta, azkenik, ni neu ere bai. Zorionez, ez da ezer larririk izan, baina oraindik ez zait nekea joan. Izan ere, neketsua baita ospitaleko gorabehera. Horregatik, inoiz baino behar handiagoa sentitu dut oporrak hartzeko. Ez da asko falta!

Ni, hemen inguruko asko bezala, oporretara Errioxara joaten naizen horietakoa naiz. Ordu eta erdi eskasean beste mundu batean sartzen zara, eta normalean eguraldia lagun izateaz gain, ohitura diferenteak, lagun desberdinak eta leku askotakoak, eta jatekoa eta edatekoa ez dira inoiz falta izaten. Herri txiki batera joaten gara gu, eta udako oporretarako gehienok nahi izaten dugun guztia bertan dugu: igerilekua, tabernak, gaueko giroa... eta, batez ere, lasaitasuna. Justu aurten behar dudana eta nire ingurukoek behar dutena.

Hala ere, egingo dugu tartetxo bat lasaitasun horretatik aldendu eta aparteko planen bat egiteko. Horietako bat: abuztuaren lehen astean lagun batzuekin eta beren seme-alabekin aqua-park deri-

tzan txirristadun igerileku batzuetara joango gara, «en plan dominguero», patata-tortila eta oilasko frijitua fianbreran sartuta, eta sagardo botilak (sangria ere eraman behar omen dugu) hozkailuan. Txikiek ondo pasatzen badute, imajinatu nola pasatzen dugun helduok, horrela deitzerik baldin badago txirristatik behera algaraka jaisten diren gizon puskei, gure gizon puskei. Aurtengo plana iaz bezain ondo aterako zaigulakoan...

Tere Madinabeitia

bat eta

Meloia ahaztu duzu, Tere. Baina normala da, hainbeste gauza ditugu buruan. Arrazoia duzu, horrelako plan «normalak» bikainak dira, lagunartean egiten direnean batez ere. Egunean, gutxienez, bizpahiru aldiz entzuten dut oporrak hartzeko gogo eta irrika horrena. Nik neronek ere badut gogoa, noski, eta beharra. Baina gero ekaina eta uztaila, urteko egunik luzeenak dituzten hilabeteak izanda, argiak, eguzkitsuak…batzuetan oso gutxi aprobetxatzen ditugula uste dut, beharretan blai gabiltza eta. Onenaren zain irrikaz, eta egunerokoa gozatu ezinda! Eta nekea. Neke ikaragarria sumatzen dut azkenaldian nire inguruan. Neke fisikoa eta emozionala. Horregatik, errezeta ona da zuk planteatzen duzuna. Gehiegi mugitu gabe, beste mundu batean murgiltzea, pilak kargatuta bueltatzeko. Azkenean, lasaitasuna eta norberarentzat denbora librea edukitzea luxua bilakatu dira. Horrelako erritmoan ezingo dugu pozik iraun! Agian inoiz bukatzeko itxurarik ez duen krisi honetatik balore aldaketa ere sortuko da, eta oinarrizko gauzetara

bat Idoia Luzuriaga

bueltatuko gara. Erraza da hemen idaztea, baina gero martxan dagoen gure bizitzaren trenari abiadura aldatzea zailagoa da. Nik behintzat ez dut oraindik horretarako botoirik edo palankarik aurkitu. Eta zin dagizut, bila ari naizela. Dena den, jendeak bere aisialdian egiten duenari begiratzen badiogu, ez da gehiegi behar, zuk aipatzen duzunetik ez da gehiegi urrunduko. Plan bikaina.

06 GOIBERRI

ELKARRIZKETA

Txema Gisasola MCCko presidentea

ÂŤZein merkatutan eta zein dimentsiorekin egon asmatzea da erronkaÂť Asier Zaldua Arrasate Txema Gisasola (Zumarraga, 1962) MCC Mondragon Korporazio Kooberatiboko presidente berria da. Hilaren 2an hartu zuen kargua, Santa Isabel egunean. Arrasaten lan egiten du, baina Goierrirekin lotura estua du: Zumarragan jaioa da eta Seguran bizi da.

Azken urteotan Fagor Etxetresnak taldearen zuzendari nagusia izan zara. Zein egoeratan

utzi duzu etxetresnen taldea?

2006tik 2012ra bitartean izan naiz kudeatzailea. 2005ean Frantziako Brandt enpresa erosi genuen. Gure tamainakoa zen, 4.500 langile zituen. Urte gogorrak, baina politak, izan ziren. Prozesua arrakastatsua izan zen, eta integrazioa erabatekoa da. 2008tik hona, ordea, merkatuak izugarri egin du behera; Espainian, batez ere. Duela lau urte saltzen zenaren

%40 bakarrik saltzen da orain, eta Espainiako merkatua guretzat oso garrantzitsua zen, baina zorionez, Frantzian eta Polonian ere liderrak ginen. Egun, %24 Espainian saltzen dugu, eta gainerakoa Espainiatik kanpo. Dena den, zartada latza hartu dugu, eta neurri gogorrak hartu behar izan ditugu.

Nola ikusten duzu etorkizuna etxetresnen alorrean?

beharra dago. Frantzia, Benelux eta Alemania merkatu sendoak dira oraindik, baina Alemanian alemaniarrek bakarrik saltzen dute. Ekialdeko herrialdeei dagokienez, Errusiak gorabehera asko ditu, eta bertan ez dugu asko saltzen. Europan %76 saltzen dugu eta gainerakoa Europatik kanpo. Sufritzen ari gara, baina aurrera aterako gara.

Europan zer gertatzen den ikusi

Zein formula erabiliko duzue

GOIBERRI 07

ELKARRIZKETA

horiek hona ekarri ditu: lana, egitasmoak... Hurrengo urteetarako erronka zein merkatutan eta zein dimentsiorekin egon asmatzea da. Halakoetan, handitasunari ematen diogu garrantzia, baina ez da hori garrantzitsuena: funtsezkoena lehiakorra izatea da, lanpostuak sortzeko.

Kanpora joanez hemen lanpostuak sortzea lortzen al da?

ASIER ZALDUA

aurrera egiteko?

Egokitzapena. Salmentek behera egin dute, baina ez dugu partizipazioa galdu. Lehiakide batzuk gu baino hamar aldiz handiagoak dira eta, iraun nahi badugu, beste batzuekin elkartu beharko dugu. Orain arte kooperazioa MCC barruko enpresekin egin dugu, eta hemendik aurrera beste batzuekin ere egin beharko dugu. Hizketan ari gara, baina oraindik ezin dugu esan norekin elkartuko garen. Asko gara egoera berean gaudenak.

MCC osoaren ardura duzu orain. Gogotsu hartu al duzu kargu berria?

Bai, noski. Kooperatiben egitasmoan sinesten dugu, eta ilusio handia dut. Unea ez da egokiena, baina ez guretzat, eta ez beste inorentzat. Egoera orokorra aldatzeko ezin dugunez ezer ere egin, barruan lan egin behar dugu.

Erronka sekulakoa da.

Gure erronka enpresa sarea eraldatzea da. Hemen bizi gara, baina azken urteotan munduko zenbait tokitan hazkundea eman da. Toki horietan egon denak irabaziak lortu ditu, eta

Gure 42 enpresa aztertu ditugu: horietako erdia nazioarteko bihurtu zen, eta beste erdia ez. Lehenengoek gehiago saltzen dute, irabazi handiagoak lortu dituzte eta, guretzat garrantzitsuena dena, Euskal Herrian lanpostu gehiago sortu dituzte. Beste merkatu batzuetan egoteak enpresa matrizean gauza gehiago egiteko aukera ematen du. Hori nabarmena da. Nazioarteko bihurtu ez ziren enpresetan langile kopurua %11 jaitsi da, eta besteetan %25 igo da.

Zaila al da zuen filosofiari eustea mundu globalizatu honetan?

Ez. Gure filosofiaren ardatza parte hartzea da, kudeaketan, erabaki organoetan eta jabegoan. Gure izaera azaltzen diegunean, hemendik kanpokoek ere kooperatibista izan nahi dute.

Jendeari autonomia eta erabakitzeko aukera eskaintzen badiozu, ez dizu ezezkorik emango.

Langileak lehen bezainbeste inplikatzen al dira?

Normalean, bai. Fagorreko bazkideek sekulako ahalegina egin dute: soldata %7,5 jaistea erabaki dute. Frantzian eta Polonian hori ezinezkoa dela pentsa daiteke, baina ez da hala. Han langileek eta sindikatuek soldatak ez igotzea erabaki dute.

data %7,5 jaistea oso esanguratsua da.

Nola ikusten duzu mundu mailako ekonomiaren egoera?

Munduan ez dugu halakorik ezagutu orain arte. Dena globalizatuta dago eta horrek ondorioak ditu: nik dirua toki batean sartzen dut, baina diru hori munduko beste puntan mugitzen da. Horrek mesfidantza sortu du. Izan ere, ezin dugu gertatzen den guztiaren berri izan.

Baina globalizazioak gauza onak ere baditu: beste toki batzuk ezagutzeko eta beste batzuekin lan egiteko aukera eskaintzen du. Gure korporazioak 16.000 pertsona ditu lanean Espainiatik kanpo; 250 bulego komertzial eta 92 lantoki ditugu. Arrautzak zenbat eta saski gehiagotan sakabanatu, hobe.

Eta hori guztia, lehen esan bezala, hemengoa indartzeko egiten dugu.

Eta Europa mailan, zein da egoera?

Duela 15 urte kanpora joatea Europara joatea zen. Egun, ordea, txikia dela dirudi. Nire ustez, Europa, merkatu bezala, mantenduko da. Beharbada apur bat igoko da, gainera.

«Etxetresnen alorrean, iraun nahi badugu, beste batzuekin elkartu behar dugu»

Gezurra da, beraz, lehen inplikazioa handiagoa zela.

«Nazioarteko bihurtu ziren enpresetan langile kopurua igo egin da eta besteetan jaitsi»

Askotan hitz egin dugu horretaz, baina azken urteotan argi gelditu da beharrezkoa denean, jendea inplikatu egiten dela.

Horri garrantzia handia eman behar zaio. Izan ere, pertsona bakoitzak bozka bat du, eta hori sekretua da. Norberak bere sol-

«Gure izaera azaltzen diegunean, kanpokoek ere kooperatibista izan nahi dute»

Oraindik indar handikoa da.

Hori bai, Frantziak edo Alemaniak behera egingo balute, arazo latza izango genuke. Espainia, berriz, dagoeneko lur jota dago. Euskal Herriari eta Goierriri dagokienez, oasi batean gaude: behekoak baino askoz ere hobeto eta goikoen pare.

Nola ikusten duzu etorkizuna?

Erabakiak hemen hartzeko ahalmena izan behar dugu. Kataluniak inbertsio handiak egin zituen, baina multinazionalen aldeko apustua egin zuen. Horrek fruituak eman ditu, baina orain multinazionalak alde egiten ari dira. Hurrengo urteetan Kataluniak arazo larria izango du. Laguntzak emateko orduan, bertako enpresek lehentasuna izan behar dute.

Santa Isabel egunean izendatu zintuzten MCCko presidente.

Lehen aldiz ez dut Antiguako erromeriara joaterik izan.

Eguerdian joateko asmoa nuen, baina Bilbon bilera izan nuen. Hori bai... ez dut gehiago kale egingo!

Bizitza ia osoa Goierrin eman duzu, lehenengo Zumarragan eta gero Seguran. Alde handia al dago batetik bestera?

Ez. Zumarraga eta Urretxu handiagoak dira, baina ez dago alde handirik. Beharbada, beti euskaldun giroan mugitu naizelako diot hori. Dantzaria izan nintzen eta ezpata-dantza dantzatu nuen hamar urtetan jarraian. Zumarragan oso gustura bizi nintzen, baina emaztea Segurakoa dut eta bertan bikain bizi naiz. Herri txikia da, baina zerbitzuak ditu: ikastetxea, anbulatorioa... Oso integratuta nago, gainera.

Zeintzuk dira zure zaletasunak?

Lehen kirol dezente egiten nuen. Larunbatetan eta igandetan ibiltzea gustatzen zait.

Lehen, Zumarragan bazkaria genuen bakoitzean, emaztea autoz joaten zen, eta ni oinez.

Baita lagunekin egotea ere.

Denetaz hitz egiten dugu, lanaz izan ezik. Etxean egotea eta irakurtzea atsegin dut.

08 GOIBERRI

ASTEKO GAIA

Eskerrak Caritasi Krisia dela eta, gero eta jende gehiagok behar du laguntza. Behartsuenek Caritasera jotzen dute, elizak eurei laguntzeko duen erakundera. Caritasek Goierriko herri guztietan ditu boluntarioak, behar dutenei laguntzeko prest.

Asier Zaldua Beasain Krisia gogor ari da jotzen, jende asko diru sarrerarik gabe gelditu da, eta Caritas du laguntza bakarra. Baina gehienbehar dutenei laguntzea helburu duen elkarte honek, nekez ase ditzake guztien beharrak. Goierriko herri guztietan daude boluntarioak eta Beasaingo Arantza Riezu eta Zumarragako Lucia Quesada, Mila del Bosque, Maria Anjeles Segura eta Milagros Irizar dira horietako batzuk.

Eskualdeko herri guztietan daude taldeak, txikienetan ez

ezik, eta bakoitza bere herriko bizilagunei laguntzen saiatzen da. Beasainen, Ordizian eta Lazkaon ostegun arratsaldetan hartzen dute jendea; Legazpin Urretxun eta Ataunen asteartetan eta Zumarraga eta Ormaiztegin asteazkenetan. Gainerako herrietan laguntza behar dutenek boluntarioengana jotzen dute zuzenean.

Riezuk dioenez, euren lehen xedea jendeari harrera eskaintzea da. «Lehenik eta behin entzun egiten diegu. Ondoren, informazioa eskaintzen diegu,

administraziora bideratu...

Izan ere, erakundeek guk baino askoz ere indar gehiago dute. Dena den, guk ere erantzun zehatzak ematen ditugu.

Inori ezer eman aurretik berarekin sakon hitz egiten dugu, bere beharren berri izateko. Informazioa gizarte laguntzaileekin kontrastatzen dugu, bikoiztasunik gerta ez dadin».

Arropategiak Caritasek janaria erosteko eta errenta ordaintzeko diru laguntza, eta arropa banatzen du, besteak beste. Goierriko

arropategiak Beasainen, Ordizian eta Zumarragan daude.

Jende askok eskaintzen dio laguntza Caritasi: kuota ordainduz, mezetan dirua emanez, arropa emanez... «Krisi garai honetan, jendearen borondatea azpimarratzekoa da.

Beharrak hazi egin dira, baina jendearen eskuzabaltasuna ere bai», esan du Riezuk.

Hala ere, ezin guztien beharrak ase. Caritasera ia muturreko egoeran daudenak heltzen dira. Gainontzeko guztien ezetza jaso dutenak. Hori dela eta, eurengana jotzen duten

GOIBERRI 09

ASTEKO GAIA

gehienak inmigranteak dira.

Riezuren ustez, bertakoek ez dute oraindik Caritasera jotzeko beharrik. «Hemengoek familiaren babesa dute eta, gainera, jendeari bere herriko Caritasera joateak lotsa ematen dio». Bertako familien egoera oraindik ez dela horren larria diote Zumarragakoek ere.

Inmigranteen, batez ere emakumezkoen, premia larriak ikusita, Goierri Behean tailerrak antolatu dituzte.

Haietan gazteleraz eta euskaraz hitz egiten eta etxeko lanak egiten irakasten diete. «Guregana etortzen ziren askori ez genien ulertzen. Guk jendea gizartean txertatzea nahi dugu, eta horretarako hizkuntza eta lana funtsezkoa da.

Hona etortzen diren etorkinek kultura maila baxua dutenez, etxeko lanetan trebatzea erabaki genuen».

Jende askok Caritas janaria eta arropa ematera mugatzen dela uste du, eta boluntarioek irudi horrekin bukatu nahi dute. Jendeak bere kasara

moldatzeko gai izatea nahi dute eta helburu hori lortzen laguntzen diete.

Baina euren burua oso mugatuta ikusten dute. «Zein txikiak garen eta zein lotuta gauden!», dio Riezuk. Izan ere, pobreziaren atzean arazo larriagoak daude askotan: emakumeenganako indarkeria, adibidez. Hori dela eta, sarritan laguntzarik onena jendea beste erakunde batzuetara bideratzea da.

Baina toki guztietan nabari da baliabide falta. «Legedia asko zorroztu da eta, gainera, xenofobia ugaritzen ari dela uste dut. Informazio falta handia dago eta jendeak uste du inmigranteei laguntza asko ematen zaizkiela».

Zailtasunak Zumarragako boluntarioek beste zailtasun baten berri ere eman dute: lehen Diru-sarrerak Bermatzeko Errenta (DBE) Foru Aldundiak kudeatzen zuen, eta orain Eusko Jaurlaritzaren Lanbidek. Ardura duela

Beasainen antolatutako tailerretan parte hartu duten etorkinak eta Zumarragako Caritasen lan egiten duten emakumeak. GOIBERRI

«Etorkinek kultura maila baxua dutenez, etxeko lanetan trebatzea erabaki genuen» Arantxa Riezu

Caritaseko boluntarioa

«Lehen baino askoz ere arazo gehiago daude: banantzeak, tratu txarrak...»

Lucia Quesada

Caritaseko boluntarioa

gutxi hartu duelako edo krisian dagoelako, ordainketak atzeratzen ari dira, eta Caritasek aurreratzen du dirua. Baina Caritasen baliabideak ez dira mugagabeak.

Bost emakumeek urte mordoxka daramate Caritasen lanean, eta Quesadak lana gero eta gogorragoa dela dio. «Deitu zidatenean astean ordubeteko lana zela esan zidaten, baina egun, lehen baino askoz ere arazo gehiago daude: banantzeak, tratu txarrak, inongo laguntzarik jasotzen ez duten familiak... Gainera, dei asko egin behar da, ematen diguten arropa sailkatu, bilerak egin, lokala garbitu...».

Zorionez, herritarren laguntza dute. Hori bai, argi utzi nahi dute, egoera onean dauden gauzak bakarrik eraman behar direla. «Hona etorri eta zer edo zer jasotzen duena ez da umiliatuta sentitu behar. Arropa eta jostailuak ondo egon behar dira». Zumarragako boluntarioek zapata premia dagoela ere azpimarratu dute.

10 GOIBERRI

GAZTEAK

Egitaraua azte Festak atzo hasi zituzten Zaldibian, Baina, gaur eta bihar ere, izango da festarako tarterik.

Gaur, uztailak 13.

16:30: Venezuelari buruzko hitzaldia.

18:00: Sasi pilotariko finalak.

20:00: Sagardo dastaketa.

23:00: Karma erromeria.

Bihar, uztailak 14.

13:00: Argazki erraldoia.

14:00: Paella lehiaketa.

17:00: Pailazoak.

19:00 Mozorrotu eta Txamarretxea.

21:30: Afaria eta jolasak.

23:00: Ingo al deu? erromeria.

Goizaldean, gosaria.

G

Zaldibiako Gazte Festak «jai herrikoiak eta parte hartzaileak» dira. GOIBERRI.

Herritik herriarentzat egindako festak Josune Zarandona Zaldibia Udaberria eta uda festarako garaia izaten da Euskal Herrian, baita Goierrin ere. Harremanak estutu eta elkar hobeto ezagutzeko egunak dira festak.

Ondo dakite hori Zaldibian.

Izan ere, jada atzotik ospatzen ari diren Gazte Festak 15 urte bete dituzte aurten. Orain urte batzuetako San Joan bezperan hasi zen ideia ernaltzen. Zaldibiako Gazte Asanbladatik azaldu dutenez, «gazteak elkartzeko zegoen beharrak bultzatuta

hasi zen lanean gazte kuadrilla bat».

Hasierako helburu nagusia gazteak elkartzeko leku bat bilatzea izan zen. «Lortu dugula esan liteke, gaztetxea hor baitaukagu», dio Gazte Asanbladak.

Balorazio positiboa Baina helburua haratago zihoan. «Bai orduan eta baita gaur ere, gazteen arteko komunikazioa bultzatzea izan da asmo nagusia, baita herri giroa lan-

tzea ere, herria bizirik mantentzeko», gaineratu dute gazte asanbladako kideek.

Zaldibiako Gazte Asanbladak urte guztian zehar antolatzen dituen ekintzetatik beste bat dira Gazte Festak. Herriko jai nagusiak, Santa Fe jaiak, udazkenean ospatzen dituzte, eta uda partean herrian festarik ez zegoela eta zerbait antolatzea «ideia ona» izan zitekeela pentsatu zuten orain 15 urte.

Festak ondo pasatzeko ere antolatzen direnez, «ezinbes-

tekoa da» gazte asanbladarentzat guztiei antolaketan parte hartzeko aukera ematea, «jaiak herritik herriarentzat» egiten dituztelako.

Urteen joanean gauzak aldatu, aldatu direla aitortzen du Irastortzak, «hasierako helburua beteta, orain herria bizirik mantentzea» bilatzen dute.

Egitarauan ere berrikuntzak sartzen dituzte urtero. Eta aurten hamabosgarrenak direnez, abesti bat ere egin dute urtemuga ospatzeko.

GOIBERRI 11

MUNDUTARRAK GOIERRIN GOIERRITARRAK MUNDUAN

«Erabaki zaila izan zen semea Errumanian utzi eta senarrarengana Portugala joatea» «Oporretan Errumaniara joaten naizenean, itzultzeko desiatzen egoten naiz»

Natura, berdea, oso gustuko du Maria Caunik, eta Errumaniako berdea Goierrin aurkitu du. LOINAZ AGIRRE

Errumaniatik Portugala, eta Portugaldik Beasaina Maria Caunik 2002. urtean utzi zuen jaioterria, Portugalera lan bila joateko. Gaur egun Beasainen bizi da.

zela esaten zidan. Euskal Herriaz hain gauza politak esaten zizkidanez, maitemindu egin nintzen», gogoratzen du.

Beasainen oso gustura Loinaz Agirre Beasain Errumania iparraldekoa, Ukrainako mugakoa, da Maria Cauni.

Landa eremuan, baserrian hazitakoa da, eta hamaika anaiaarrebetan bigarrena. Gazterik, 18 urterekin, ezkondu zen Ioanekin eta Errumania hegoaldera, Hungariako mugara, joan ziren bizitzera. Errumanian etorkizun garbirik ikusten ez zutenez, bizimodu hobeago baten bila, senarra Portugalera joan zen lanera. Cauni Errumanian gelditu zen, haurdun.

«Oso gogorra izan zen», gogoratzen du Caunik. Semea jaio eta zazpi hilabete zituela, semea aitona-amonekin utzi eta 2002ko otsailean senarrarengana joan zen Portugalera.

«Erabakia oso zaila izan zen, baina senarraren ondora joa-

tea erabaki nuen. Familia asko hautsi da Errumanian, bikoteak banatuta, eta nik eutsi egin nahi nion», azpimarratu du.

Portugalen oso ondo egokitu ziren eta lanik ez zitzaien falta.

«Algarve inguruan egon ginen, oso turistikoa da». Berehala eduki zuten bigarren haurra.

Dena den, Portugal krisiak astintzen hasi zen eta Euskal Herrian bizi zen lagun batek, Euskal Herrira etortzeko gonbita egin zien. «Nik ez neukan batere gogorik beste herrialde batera joateko, beste hizkuntza bat ikasteko. Portugalen oso ondo geunden». Baina senarra lanik gabe gelditu zen, eta Beasaina etorri zen. «Ioani asko gustatu zitzaion Euskal Herria. Errumaniaren antza zuela, oso polita zela, berdea zela eta oso garbia

Bi seme-alabak hartu eta Beasaina etorri ziren 2006ko urrian. «Igande bat, 10a zela uste dut», dio. Hirugarren alaba Beasainen jaioa da. Oso gustura bizi da Euskal Herrian.

«Hasieran, mundu berri bat iruditzen zitzaidan, desberdina, eta gogorra egin zitzaidan. Baina gero eta gehiago gustatzen hasi zitzaidan. Gaztelera ere berehala ikasi nuen. Oso gustura bizi naiz. Duela hiru urte joan nintzen Portugala oporretan baina ez zitzaidan gustatu», ai-

Babeslea

tortu du. Errumaniarekin ere antzeko sentipena izaten duela dio: «Oporretan Errumaniara joaten naizenean, itzultzeko desiatzen egoten naiz. Nire herria ere ez zait gustatzen, ez dut ezagutzen, 10 urte daramazkit eta herritik kanpo. Euskal Herrian oso ondo sentitzen naiz, gehiago gustatzen zait».

Errumanieraz, ukraineraz, errusieraz, frantsesez, portugesez eta gazteleraz hitz egiteko gaia da Cauni. Baita euskaraz ulertu eta oinarrizko esaldiak esateko ere. «Ikastea gustatzen zait, eta uskara ere ikasten saiatzen naiz. Oinarrizko gauzak badakizkit». Euskaldun sentitzen dira dagoeneko.

«Asko gustatzen zaigu euskara eta euskal kultura». Semeak, Beasaingo idazlan lehiaketan, bertsoen atalean, bigarren saria lortu zuen.

Goierrin horrenbeste errumaniar zergatik bizi den galdetuta, ez dakiela dio: «niri asko gustatzen zait, gero eta gehiago. Jendea oso jatorra da. Portugalen baino jende abegikorragoa aurkitu dut hemen», argitu du Caunik.

12 GOIBERRI

ARGAZKI ZAHARRA

Gabiriako mutikoak Loinaz Agirre Gabiria Gabiriako eskolako mutikoak ageri dira argazkian, Juan Mujika maisuaren inguruan. Duela 71 urte, 1941eko uztailaren 3an, ateratako argazkia da. Eskolako paretan, Francoren argazkia eta Viva España bezalako irudiak ikus daitezke.

Irakaslearen atzeko ilaran, ezkerretik eskuinera, Joxe Oñatibia (Zantarte baserrikoa), Joxe Lasa (Elizaldekoa), Iñaki Altuna (Altolagirreazpikoa), Migel Garziandia (Sekretarioenekoa), Segundo Zumalakarregi (Izarrerdikoa), ezezaguna, Joxe Mari Goia (Gaztelukoa), Joxe Aramendi (Noaretxeberrikoa), Paulo Murua (Izarraundikoa), Txomin Apaolaza (Olalkiagakoa), Juanito Apaolaza (Olalkiagakoa), Patxi Izuzkiza (Jauregikoa) eta Inazio Goia (Itzaitegikoa) mutikoak ikus daitezke.

Aurreko ilaran, ezkerretik eskuinera daudenak, ondorengoak dira: Joxe Iruin (Torreakoa), Antonio Oñatibia (Etxeberri-

Argazkia 1941. urtekoa da. Gabiriako eskolan Francoren irudia, eta Espainiaren aldeko aldarrikapenak ikus daitezke. ANDER IURRITA

bizkai), Manolo Ortiz de Zarate (Kalebarrenekoa), Joxe Apaolaza (Barretxekoa), Juan Muji-

ka (maisua), Ramon Bidegain (Sodoruskoa), Pakito Oñatibia (Arenetxikikoa), Pedro Goia

(Gaztelukoa), Fernando Azarola (Araneaundikoa) eta Patxi Oria (Gabirizartxikikoa).

GOIBERRI 13

IBILBIDEA

Irteera

Ojarbi

Helmuga

OlaberriaIdiazabal Luzera: 3,9 kilometro Denbora: 1 h, 45 min.

Altituera max: 320 metro.

Desnibela: 288 metro.

Zailtasuna: Erraza Oiarbide jauretxea –irudian– eta Gurutzetako Amaren ermita dira ibilbideko altxorretako bi. LOINAZ AGIRRE

Ojarbi albotik Donejakue bidean, historia, natura eta artzantza uztartuta, Olaberria eta Idiazabal lotu daitezke pausoz pauso.

Eskeine Legorburu Olaberria Lazkaotik datorren bideak bat egiten duen biribilgunetik gora, Olaberriako Errekalde auzoko etxebizitza dotoreen aurretik igarota, hasten da Idiazabalerainoko bidea. Donejakue bideko erromesen bidetik aurrera eginda, gezi horiak izango dira

bide zuzenaren seinale, helmugara iritsi arte, Gaztaren Ibilbideko Segura eta Ordizia arteko zatiarekin bat eginez.

Olaberria atzean uzten hasita, belardi zabalen erdian doan bidean aurrera jarraituta, Aranguren Azpi eta Itxaro baserrietarako bidea albo batera utzi

eta gezi horiari jarraituta pinudi albotik jarraitu behar da aurrera, Ojarbi jauregirantz. Historia handiko eraikina da Oiarbide, jauretxe izandakoa, eta egun, oraindik, garai haien aztarnak ia aldatu gabe mantentzen dituena. Gora-beheradun bidea da, aldapa laburretan gora eta behera eginez egiten baita aurrera; zailtasunik gabekoa da, ordea.

Ojarbi atzean utzita, larre berdeen albotik jarraituz, Ferminenea baserri albotik jarrai-

tzen du ibilbideak, Domingo Goiburu artzainaren baserri ataritik. Aurrera jarraituta, antzarren, oiloen eta antxumeen albotik igarota, Florentino Goiburu bertsolariaren errimak idatzita dituen iturrian eztarria bustitzeko aukera dago, handik Barrenekoa baserrira jarraitu ahal izateko.

Barrenekoa ondoan ezkerrera hartu behar da, Gaztaren Ibilbidean aurrera egiteko. Asfaltoa zapaltzeari utzi eta lurrezko bidean jarraitu behar da artzain txabola bateraino, han eskuinera hartu eta aldapa gora Gurutzetako Amaren ermitara iritsi arte. Albitsu baserritik aurrera, maldan behera Idiazabalgo herri kaskoaren sarreran amaitzen da ibilbidea.

14 GOIBERRI

GOIERRI IRUDITAN

Goierriko iturriak (II)

Beasaingo Zunzunegi iturria. JOSETXO ZUFIAURRE

Idiazabaldik Olaberrira bidean dagoen iturria. GOIBERRI

Murumendiko iturria. JOSETXO ZUFIAURRE

Itsasoko iturria, Kizkitza inguruan. JOSETXO ZUFIAURRE

Goierriko iturrien argazkiak bidali, goiberri@hitza.info helbidera.

Bidalitako argazkien artean kamiseta zozkatuko dugu.

GOIBERRI 15

PUBLIZITATEA