Urtekaria 2014

URTEKARIA

OSTEGUNA, 2014KO ABENDUAREN 18A XI. URTEA, 2.434. ZENBAKIA

Goierri 2014

TESTUAK ARKAITZ APALATEGI

ERABAKIA ESKUTIK ESKURA AIMAR MAIZ

GOIERRI.HITZA.EUS

Erabakitzeko eskubidearen urtea izan da 2014a; Eskoziako eta Kataluniako prozesuei Euskal Herrian egindako gizakatea gehitu zaie; Goierri katebegi garrantzitsua izan da 2 //

2 //

GOIERRI HITZA Osteguna, 2014ko abenduaren 18a

Urtekaria Politika Hainbat iheslari politiko etxera itzultzen hasi dira IHESLARIAK // EIPK Euskal

Iheslari Politikoen Kolektiboak hartutako erabakiaren bidetik, hainbat iheslari euren herrietara itzuli ziren, urte asko erbestean egin eta gero. Goierrin, hiru izan ziren martxoaren 29an lehen pauso hori eman zutenak: Idoia eta Gurutze Arrondo ahizpa zegamarrak eta Xabier Arin ataundarra. Hurrengo asteetan, harrera ekitaldiak ere egin zizkieten bi herrietan, hainbat herritarren babesa jasoz.

Erabakitze eskubidearen urtea Iruñea eta Durango lotu zituen Gure Esku Dagok deituta ekainaren 8an egindako giza-kate erraldoiak; argazkian, Lazkao. MIKEL ALBISU

‘‘

«Gatazka modu integralean konponduko da.

Hurrengo bost urteetan aldaketa izugarriak ikusiko ditugu, onerako» Juan Mari Olano AAMren bozeramaile ohia

Herriko tabernen auzian 111 herriko konfiskatu dituzte HERRIKO TABERNAK // Espai-

niako Auzitegi Nazionalak 35702 sumarioaren edo herriko tabernen auziaren sententzia eman zuen. Euskal Herri osoan 111 herriko taberna konfiskatzeko agindua eman zuen, ETArekin harremana izatea leporatuta. Horien artean, Goierriko zortzi taberna edo elkarte daude: Urretxu, Zumarraga, Lazkao, Beasain, Segura, Ordizia, Legazpi eta Zaldibiakoak.

.

Katalunian, Eskozian nahiz Euskal Herrian, erabakitzeko eskubidearen aldeko mugimenduak indarra hartu du Ekaineko giza-kateak 150.000 lagun bildu zituen Erabakitzeko eskubidea betebetean sartu da agenda politikoan, aurten Eskozian nahiz Katalunian martxan jarritako prozesuei esker. Beraien etorkizuna nolakoa izatea nahi duten erabakitzeko aukera, horixe aldarrikatu dutena. Erraztasun eta berme legal guztiekin egin ahal izan zuten galdeketa Eskozian; traba eta debeku guztien gainetik eta modu ez ofizialean Katalunian.

Biek ala biek, ordea, pauso garrantzitsu bat eman dute erabakitzeko eskubidearen alde.

Kanpora begira ez ezik, barrura begira ere hainbat egitasmo egin dira aurten Euskal Herrian.

Berriena azaroan Donostian egindako mosaiko erraldoia bada ere, arlo politikoan arrastorik handiena utzi duen dinamika giza-katea izan zen. Gure Esku Dago herritar mugimen-

duak sentsibilitate ezberdinetako jendea bildu eta aldarrikapen baten alde lanean jartzea lortu zuen. Auzolanean, Angel Oiarbidek berak Lazkaoko jaialdian esan zuen moduan.

«Jende uholdea»

Ekainaren 8an Iruñea eta Durango lotu zituen giza-kateak aurreikuspen guztiak hautsi zituen. Hasieran 50.000 lagun behar zirela aipatu bazen ere, 150.000 lagunetik gora elkartu ziren errepide bazterretan. Ibilbide osoak zituen 123 kilometroetatik 36 egin zituen kateak Goierrin. Nafarroa aldetik Ataunen sartu eta Goierri osoa zeharkatuz, Urretxun eta Zumarragan barrena jarraitu zuen bideak, Deskargan gora. Guztira 150.000 lagun inguru bildu zituen GizaKateak, eta Lazkao izan zen

Kataluniako galdeketa babesteko Urretxun egindako ekitaldia.

«puntu beroetako bat», 10.000 lagunekin. Eta hori guztia antolatzen, 2.500 boluntario baino gehiago aritu ziren.

Dinamikak irudi ikusgarriak utzi zituen, bai argazkietan eta baita bideoetan ere jasota gelditu direnak. Irudirik ederrena, ordea, parte hartu zutenei gogoan

gordeta gelditu zitzaien hura da.

Jendea gogotsu, irrifarrez eta halako ekitaldi erraldoi baten parte izatearen harrotasunez. Gure Esku Dagok 80 euskal kantariren laguntzaz osatu zuen kantak dioen bezala: «Jende zoriontsua herri libre batean». Hori irudikatu baitzuen giza-kateak.

GOIERRI HITZA Osteguna, 2014ko abenduaren 18a

//

Hauteskundeak EH Bilduk irabazi zituen Goierrin, eta EAJ izan zen bigarren indarra

Ikurren legea

Geure ikurren defentsan Espainiako Gobernuak ezarritako Ikurren Legeak zeresana ematen jarraitzen du. 2013an onartu bazen ere, udal askok 2014an zehar jarri behar izan dute Espainiako bandera udaletxeetako balkoietan. Hori salatzeko, hainbat ekintza egin dira aurten ere; horietan ikusgarriena, Legorretakoa. Dozenaka lagunek, ikurriñak eskuan hartuta, mosaikoa osatu zuten, udaletxe atarian. ARKAITZ APALATEGI

Politika egunez egun URTARRILA 10, Goierri. Euskal presoen sakabanaketa eta tratu txarrak salatzeko Tantaz Tanta dinamika Goierrira iritsi zen.

17, Beasain. Karlos Saez de Egilaz presoa aske gelditu zen, Frantzian kondena osoa beteta.

Abioiez Madrilera joan eta gero, iluntzean iritsi zen Beasainera.

APIRILA 8, Segura. Espainiako Auzitegi Gorenak Euri Albizu segurarra absolbitu zuen, Auzitegi Nazionalak ezarritako 7 urteko zigorra bertan behera utziz.

16, Altzaga. Altzagan hainbat zinegotzik kargua utzi eta gero, Foru Aldundiak udal kudeaketa batzordea osatu zuen. Imanol Mujika da batzordeko buru.

MAIATZA

8, Beasain. Herriko tabernen eta Segi gazte erakundearen aurkako makroepaiketak salatzeko, Irrien Lagunek jaialdi jendetsua egin zuten Beasainen.

2, Zaldibia. Joan Mari Olano Amnistiaren Aldeko Mugimenduko bozeramailea aske gelditu zen, 10 urteko zigorra beteta.

25, Goierri. Europako Parlamenturako hauteskundeak egin zituzten.

MARTXOA

EKAINA

9, Lazkao. Eusko Alkartasunak Lazkaoko alkartetxea inauguratu zuen. Besteak beste, Pello Urizar eta Carlos Garaikoetxea izan ziren bertan.

8, Goierri. Gure Esku Dago dinamikak deituta, Durango eta Iruñea lotu zituen milaka lagunek osatutako erabakitzeko eskubidearen aldeko giza-kateak.

OTSAILA

Alderdiak dagoeneko hasi dira datorren maiatzean egingo diren udal eta foru hauteskundeetarako motorrak berotzen. Aurten, ordea, beste hauteskunde batzuen urtea izan da, Europako Parlamentukoena, alegia. Hauteskunderik «epelenak» izateko fama dute, eta hala erakutsi dute aurengo parte-hartze datuek, aspaldiko baxuenak izan baitira.

Alderdiei dagokionean, EH Bildu izan zen zerrendarik bozkatuetan 8.584 botorekin; EAJk 6.574 izan zituen. PSE-EEk eta PPk behera egin zuten, eta Podemosek aurrea hartu zien biei.

11, Goierri. Xumai Matxain, Jon Telleria eta beste 38 auzipetuak absolbitu zituen Espainiako Auzitegi Nazionalak, gazte erakundeen kontrako auzian.

14, Beasain. EAJk Donostian egindako ekitaldian jakinarazi zuen Markel Olano izango dela Gipuzkoako Ahaldun Nagusi izateko bere hautagaia, 2015eko foru hauteskundeetan.

15, Zaldibia. Presoen sakabanaketaren inguruan Etxeratek egindako langintza Goierrira iritsi zen, Zaldibiako ekitaldiekin.

Urtekaria Politika Herri harresia

Goierritarrak harresian Espainiako Auzitegi Nazionalaren aginduz, 28 gazteren kontrako epaiketa hasi zen Madrilen, irailaren 22an. Auzipetu haietatik bost ez ziren aurkeztu, eta Loiolan osatutako herri harresian bildutako ehunka lagunen artean babestu ziren. Ertzaintzak, indarrez atera zituen, eta batzuk, kolpeak salatu zituzten. Beñat Hach Embarek ormaiztegiarra atxilotu ere egin zuten. JANIRE ARRONDO

bakitzeko eskubidearen aldeko mozioak ere onartu ziren.

URRIA

2, Lazkao. Anitz Eskisabel preso lazkaotarra aske gelditu zen, sei urteko kartzela zigorra beteta.

Harrera egin zioten Lazkaon.

25, Lazkao. Euskal preso eta iheslariekiko Elkartasun Eguna egin zuten Lazkaon, bederatzigarren urtez.

29, Zegama. Foru aldundiak harrera egin zien gaixo dauden presoen senideei, tartean, Inma Berriozabalen familiari.

30, Goierri. Udabiltza laguntzeko hartutako hainbat udalen erabakiari helegitea jarri zien Espainiako Gobernuko ordezkariak, tartean Goierriko lau udali.

31, Zumarraga. Zumarragako PSE-EEk Mikel Serranoren hautagaitza aurkeztu zuen 2015eko udal hauteskundeetarako.

IRAILA

AZAROA

18, Goierri. Eskoziako erreferendumari babesa erakusteko elkarretaratzeak egin zituzten Goierriko hainbat herritan. Era-

4, Ordizia. Mikel Korta preso politikoa aske gelditu zen, 18/98 makrosumarioan ezarritako kondena osorik beteta. Iluntze-

UZTAILA

3

an harrera egin zioten Ordizian.

6, Goierri. Kataluniko A9ko galdeketari elkartasuna erakusteko ekitaldi ugari egin ziren Goierriko herrietan.

11, Zumarraga. Zumarragako Udalak ETAren indarkeriak eragindako biktimak omendu zituen, Memoriaren Egunarekin bat eginez. PSE-EEko eta PPko zinegotziek parte hartu zuten.

19, Ordizia. Ordiziako PSE-EEk Iñaki Dubreuilen hautagaitza aurkeztu zuen, 2015eko udal hauteskundeetarako.

ABENDUA 1, Lazkao. Espainiako Gobernuaren Ordezkariak jarritako salaketa dela eta, presoen aldeko bandera kentzeko agindua iritsi zitzaion Lazkaoko Udalari.

1, Goierri. Espainiatik kanpo betetako espetxealdia presoaren zigor orokorretik kentzea onartu zuen Espainiako Auzitegi Nazionalak.

4 //

GOIERRIKO HITZA Osteguna, 2014ko abenduaren 18a

Goierrin behera egin du hondakin kopuruak eta gaikako bilketak gora %56 Urtekaria Hondakinak

Datuak

.

Zabortegietara urtean zazpi tona gutxiago bildatzea lortu da 2010etik Atez atekoa edo sistema mistoa duten herrietan %70etik gora jasotzen da gaika, batzutan %80tik gora Gipuzkoako eskualdeen artean daturik onenak dituen eskualdea da Goierri, hondakinen gaikako bilketari dagokionean.

Hondakinak gehien sailkatzen dituen eta zabortegira gutxien bidaltzen duena da Sasieta Mankomunitatea, aurten Gipuzkoako Foru Aldundiak emandako datuen arabera. Urte askoan egindako kontzientziazio lanaren ondorio dira datu horiek, baina azken urteetan, gaikako bilketa sistema berrien sorrerak, nabarmen igoarazi du eskualdeko birziklatze tasa.

Atez ateko bilketa edo sistema mistoren bat jarri duten herrietan, hilabete gutxian pasa dira %30-40ko tasa izatetik %70etik gorakoa izatera. Zenbait herritan, gainera, kopuru hori %80tik gorakoa da. Emaitzarik onenak lortu dituztenen artean daude Ataun, Ormaiztegi, Arama, Itsasondo, Legazpi eta Zaldibia. Portzentaje txikiena, berriz, Zumarragan dute, azken datuen arabera, oraindik ez baitira %40ra iristen.

Sasieta Mankomunitateko arduradunek urte hasieran azaldu zutenez, azken urtean «aurrerapauso izugarria» eman da gaikako bilketan. Izan ere, gaika bildutako hondakin kopurua %17,2 handitu da, eta materia organikoaren bilketa %83. Hala, gaikako bilketa %56ko mailara iritsi zen Goierrin 2013an. Horrenbestez, zabortegira zuzenean bideratutako errefusa %44 da.

Iñaki Errazkin Ingurumeneko eta Lurralde Antolaketako dipu-

GAIKAKO BILKETA Sasieta Mankomunitatea osatzen duten 22 herriek 2013an gaika bildutako hondakinen portzentajea. Gipuzkoa mailan, daturik onena du Goierrik.

Ondoko datuak, 2014ko urrian herriz herri jasotakoak dira: HERRIA

Zero Zabor taldekoek ekintza sinbolikoa egin zuten Beasainen, edukiontzi berdeak zigilatuz. ANE ARRIETA

tatuaren arabera, «Sasieta erreferentea» da Gipuzkoa mailako gainontzeko mankomunitateentzat. Izan ere, Goierrik du birziklatze tasarik altuena. Aldundiaren helburua 2016rako %60ko birziklatze tasara iristea dela azaldu zuen Errazkinek.

Sistema aldaketak

Azken urteetan hainbat herrik hartutako bideari jarraituz, bilketa sisteman aldaketak egin dituzte beste zenbait herrik ere.

Ormaiztegin, esaterako, atez ateko sistemak nahikoa adostasunik lortu ez zuela ikusita, herriko alderdi eta eragile ezberdinek sistema misto bat jartzea erabaki zuten, organikoa edukiontzie-

Zabortegia behin behinean itxiko du mankomunitateak Gipuzkoako Foru Aldundiak lurralde horretako hiru zabortegiak 2015. urtea bukatzerako ixteko asmoa agertu bazuen ere, azken hilabeteetako gertaerek aurreikuspen guztiak aldarazi dituzte. Eusko Jaurlaritzak azaroan jakinarazi zuen ez zuela Zubietako TMB planta egiteko baimena emango. Hasiera batean erabaki horrek Sasietako zabortegiaren itxiera ekarriko zuela zabaldu bazen ere, mankomunitateko arduradunek kontrako erabakia

hartu zuten. Sasietak jarraitzeko behar zituen baimenak lortzeko, zabortegia behin behinean ixtea erabaki zuten, urtarrilaren 31tik aurrrera. Beharrezko aldaketak egin ondoren, atzera zabaltzeko asmoa agertu zuten, noiz arte egongo den irekita zehaztu gabe.

Zabortegia behin behinean ixteko erabaki honek ezinegona eragin zuen hainbat sektoretan. PSE-EEko eskualde mailako hainbat ordezkarik, prentsa aurreko agerraldia egin zuten. Bertan, Mikel Serranok «arazoa larria» dela azaldu eta «otsailaren 1etik aurrera zaborrak nora joango diren» zehazteko eskatu zuen.

Altzaga Arama Ataun Beasain Ezkio-Itsaso Gabiria Gaintza Idiazabal Itsasondo Lazkao Legazpi Legorreta Mutiloa Olaberria Ordizia Ormaiztegi Segura Urretxu Zaldibia Zegama Zerain Zumarraga

GAIKA

ZABOR.

%66 %86 %90 %47 %55 %55 %67 %44 %85 %77 %83 %73 %64 %51 %74 %89 %75 %46 %80 %45 %68 %38

%34 %14 %10 %53 %45 %45 %33 %56 %15 %23 %17 %37 %36 %49 %26 %11 %25 %54 %20 %55 %32 %62

Iturria: Sasieta (2014ko urria)

tan eta errefusa atez ate biltzeko.

Sistema honek oso emaitza onak eman ditu, hilabete gutxiren buruan, %80tik gorako tasetara iritsi baitira.

Zumarragan, hondakin organikoak biltzeko edukiontziak txartel bidez zabaltzeko sistema jarri zuten, eta Beasainen, txartela erabiltzen dutenei hobariak aplikatzea adostu zuten. Azkenik, Zegaman, edukiontzi berdeak kendu eta organikoarentzako marroia eta errefusarentzako grisa jarri zituzten.

GOIERRIKO HITZA Osteguna, 2014ko abenduaren 18a

//

5

Urtekaria Gizartea

Ingurumena

Elkartasuna

‘‘

GOIERRI: Ingurumen arloan, bi proiektuk kezka eta protesta ugari sortu dituzte urte honetan: goi tentsio linea edo autopista elektrikoa eta fracking-a. Bi gai horiek presente izan ziren maiatzean Gabirian egin zuten Lurkide egunean. Urrian, berriz, goi tentsioko linearen aurkako itsaso gorria Donostiaraino eraman zuten. J. ARRONDO

Integrazioa

«Etengabe pentsatu du eskolak non dagoen eta nora joan nahi duen. Bidaia horretan elkarlana ezinbestekoa da» Iñaki Zabalo Goierri Eskolaren zuzendaria

Garraio sistema denen artean hobetzeko prozesua TOPONIMIA // Gipuzkoako ga-

GOIERRI: Gero eta ugariagoak dira gure artean bizi diren etorkinak integratzeko egitasmoak eta programak. Ordizian, Zurrumurruei aurre eginez egitasmoa jarri dute martxan; Beasainen etorkinentzako informazio zerbitzua sortu dute; Urretxun, berriz, Kulturen Azoka eta formakuntza tailerrak egin dituzte aurten. G. ARANBURU

Gizartea egunez egun URTARRILA 10, Idiazabal. Emakume batek jasandako erasoa salatzeko bilkura egin zuten, Emakumeen aurkako erasorik ez lelopean.

13, Goierri. Minbiziaren kontrako elkarteak bere lana Goierri osora zabaltzeko asmoa agertu zuen, Zumarragako egoitza ireki eta urtebetera.

13, Urretxu. Garun paralisia duten pertsonen komunikazioa errazteko eta indartzeko Equipo 2.0 Adap-Meeting proiektua aurkeztu zuen Aspacek Urretxun.

17, Ezkio-Itsaso. Gizonen eta emakumeen arteko berdintasuna indartzeko taldea sortu zuten Ezkio-Itsasoko gazteek.

MARTXOA 8, Goierri. Emakumearen Nazioarteko Eguna ospatu zuten Goierrin, abortu eskubidea eta berdintasuna aldarri hartuta.

11, Ordizia. II. Berdintasun Plana aurkeztu zuten Ordizian; genero ikuspegia udaleko alor guztietara eramatea du helburu.

12, Gabiria. Berrogei urteko ibilbidearen ondoren, Aztiriako Bentak ateak itxi zituen, egungo jabeek erretiroa hartu eta gero.

rraio sistema hobetzeko partehartze prozesua gauzatu du aurten Gipuzkoako Foru Aldundiak. Lehen fasean, 20 bilera egin zituzten herriz herri, eta 3.000 ekarpenetik gora jaso zituzten; bigarren fasean, beste 2000 inguru. Goierriri dagokionean, herri txikien eskaintza zabaldu eta herri nagusiekiko komunikazioa hobetu nahi da. Aldaketak 2015ean zehar jarriko dituzte martxan.

13, Goierri. Goierri Garaiko udalen elkarteak, Koordinadora Feminista sortu izana txalotzeko agerraldia egin zuen.

14, Goierri. Foru aldundiak garraio zerbitzuak hobetzeko prozesuaren 2 fasea aurkeztu zuen.

Herriz herri, 20 bilera egin zituzten martxoan eta apirilean.

20, Beasain. Arrazakeriaren Aurkako Nazioarteko Egunaren atarian, Beasaingo Udalak etorkinentzako informazio eta salaketa zerbitzua aurkeztu zuen.

APIRILA 10, Urretxu-Zumarraga. Bi herrietako hezkuntza eragileek

Saharako umeei harrera Tindoufeko kanpamenduetako bizimodu gogorra utzi eta bi hilabetez oporrak Goierriko familiekin pasatzeko aukera izan dute aurten Saharako 13 umek. Hare Haizea eta Saada Sahara elkarteen bidez etorri ziren, ekainaren bukaeran. Beasaingo eta Zumarragako udalek harrera egin zieten. Zaldibian, berriz, ongietorri festa ospatu zuten. Elkartasunak indarrean jarraitzen badu ere, harrera familien kopurua jaitsi egin dela nabarmendu zuten elkarteetatik. AIMAR MAIZ

osatutako LOMCErik ez! taldeak agerraldia egin zuen.

MAIATZA 17, Goierri. Goi Tentsioko Linearen Aurkako Taldeak Lurkide Eguna antolatu zuen Gabirian, festa eta aldarrikapen giroan.

31, Urretxu-Zumarraga. Urretxu eta Zumarragako LOMCErik ez! taldeak sinadura bilketa egin zuen. Denera 500 sinaduratik gora jaso dituzte.

EKAINA 5, Olaberria. Euskadiko Auzitegi Nagusiak Olaberriko tiro eremua ixteko agindua eman zuen,

herritar talde batek jarritako salaketa haintzat hartuz.

5, Ordizia. SOS Arrazakeriak eta hainbat udalek bultzatuta, Zurrumurren Aurkako Sarea aurkeztu zuten Donostian. Herri horien artean dago Ordizia.

18, Goierri Garaia. Innobasque agentziak Aurrera Atera elkartearen Tanttaka Lagunduz proiektua hautatu zuen Crowdsasuna egitasmorako.

25, Ordizia. Goierri Eskolak sortu zeneko 50. urtemuga ospatu zuen. Iñigo Urkullu lehendakariak parte hartu zuen ekitaldian, eta eskola bultzatzeko lan egin dutenak omendu zituzten.

6 //

GOIERRIKO HITZA Osteguna, 2014ko abenduaren 18a

Berdintasuna eta erasoen aurkako jarrera aldarri

Urtekaria Gizartea

.

Emakumeen Nazioarteko Egunean berdintasuna eta abortu eskubidea aldarrikatu dituzte Sexu erasoak eta indarkeria salatzeko bilkurak ere izan dira

Ordizian egin duten ‘Uda minean negua’ dokumentaleko grabazioan hartutako irudia. HITZA

Ahaztuak gogoan, duintasuna itzultzeko

Egia, justizia eta ordaina helburu, 36ko gerran eta ondorengo urteetan bizitakoak ikertu, bildu eta zabaltzeko hainbat lan egin dituzte aurten; bi liburu eta dokumentala egin dituzte, eta beste lan ere bat bidean da.

E

gia estaltzea, ezkutatzea eta ahaztea. Horixe izan da 36ko gerra galdu zutenek bizi behar izan zutena. Bizia galdu zuten askok; beste batzuk, berriz, galtzailearen lotsa eta mespretxua sentitu izan dituzte urtetan. Eta ia 80 urte pasa badira ere, badira oraindik garai haietaz hitz egiteko beldurrez jarraitzen dutenak ere. Zorionez, ordea, gero eta gehiago dira garai hartan gertatutakoa berreskuratu eta ahaztuei duintasuna bueltatzeko ekintzak eta egitasmoak.

Beasainen 2013an hasi zen lantalde bat memoria historikoa

berreskuratzeko lanean. Gerra garaian fusilatutakoei omenaldia egin eta eskultura bat jartzeaz gain, hainbat datu eta testigantza ere bildu dituzte. Horiek denak Aranzadi elkartearen esku utzi, eta udalarekin sinatutako elkarlan akordio bat medio, liburu bat aterako dute datorren urtean.

Beste horrenbeste egin dute Zumarragan ere. Memoria historikoa ikertzeko martxan jarritako beka bati esker, Gerra Zibila eta Frankismoa Zumarragan liburua argitaratu zuten uztailean. Maialen Aranguren, Ana Peña eta Antonio Prada zumarragarrak arduratu dira ikerketa lanak egin eta liburua osatzeaz.

Beste hainbat herritan ere egin dituzte memoria berreskuratzeko hainbat egitasmo. Ataunen, esaterako, hitzaldi sorta egiten ari dira abenduan zehar. Gabirian, berriz, gudariak omentzeko kamisetak atera zituzten.

Gizonen eta emakumeen arteko berdintasunak eta sexu erasoen eta indarkeriaren aurkako ekintzek markatu dute Emakumeen Nazioarteko Egunarekin hasi eta Emakumeenganako Indarkeriaren Aurkako Egunarekin bukatu den urtea.

Martxoaren 8aren inguruan, urteroko moduan, ekitaldi sorta antolatu zuten herriz herri. Aurten, berdintasun aldarriari, Espainiako Gobernuak proposatutako abortuaren legearen kontrako jarrera gehitu zitzaion.

Eraso sexisten aurka

Bestalde, duela aste batzuk izan zen Emakumeenganako Indarkeriaren Kontrako Eguna. Herriz herri egin zituzten indarkeria mota hori salatzeko ekintzak; Urretxun, gainera, Beldur Barik

Topaketa egin zuten, egun horren harira.

Aurten, sexu erasoen arazoa oso gertutik bizi izan da Goierrin. Urtarrilean, emakume batek erasotu zuten Idiazabalen; eta urrian, Beasainen izan zen beste eraso bat. Biak salatzeko bilkurak egin zituzten aipatutako herrietan.

Berdintasun planak

Berdintasunaren bidean, erakunde publikoek zeresan handia dute, eta Goierriko hainbat herritan ari dira Berdintasun Planak lantzen. Beasainen eta Legorretan, esaterako, aurten hasi dira lan horretan. Ordizian berriz, dagoeneko II. Berdintasun Plana aurkeztu dute, «genero ikuspegia udalaren alor guztietara» eramatea helburu hartuta.

Liburua eta dokumentala

Memoria eta duintasuna berreskuratzeko bide horretan, Ordiziako herritar talde batek ere jarri du bere alea. Abenduan aurkeztu dituzte Ahaztuen mindura. 1936ko gerra eta lehen frankismoa Ordizian liburua eta Uda minean negua dokumentala, gerra bizi izan zutenei omenaldia egitearekin batera.

Emakumeen egunean Lazkaoko ikastolan egindako mosaikoa. HITZA

GOIERRIKO HITZA Osteguna, 2014ko abenduaren 18a

11.000

Integrazioa

//

7

Urtekaria Gizartea Osasuna

IKASLE SU ESKOLAN Ordiziako Su Eskola martxan jarri zutela bost urte bete dira aurten, eta bertako arduradunek, balantzea egin zuten azaroan. Epe horretan, 11.000 ikasle pasa dira Ordiziako instalazioetatik. Horietatik 2000 inguruk, suhiltzaile gisa aritzeko goreneko formazioa jaso dute.

Hezkuntza eta ikerketa, osasun arazoei aurre egiteko HEZKUNTZA // Ikerketa eta ga-

LOMCE legearen aurka Hautsak harrotu ditu Espainiako Gobernuak proposatutako LOMCE hezkuntza erreformak, eta Goierrin, lege horren aurkako hainbat ekintza izan dira aurten. Urretxu-Zumarragako hezkuntza eragileek agerraldia egin zuten apirilean, eta sinadura bilketa bat (irudian) ere jarri zuten martxan. Bestalde, Ikasle Abertzaleak taldeak deituta, manifestazioa egin zuten Beasain eta Ordizia artean. M. LUKI

Gizartea egunez egun UZTAILA 3, Goierri. Hare Haizea eta Saada Sahara elkarteen bidez, Saharako 13 haur etorri dira aurten uda Goierrin pasatzera. Zaldibian jaialdia egin zuten, ongietorri moduan.

ABUZTUA 15, Beasain. Beasaingo gaztetxeak 10 urte bete zituen. Urtemuga abuztuan izan bazen ere, urte osora zabaldu zituzten ospakizunak, ekintza sorta batekin.

IRAILA 8, Ezkio-Itsaso. Herritarren aspaldiko eskaerari erantzunez,

herri eskola martxan hasi zen; tokia, hala ere, behin behinekoa dute oraindik, udaletxe zaharra egokitu bitartean.

25, Goierri Garaia. Goierri Garaiko Jabekuntza Eskolaren udazkeneko jardunaldiak hasi zituzten, generoa eta hirigintza oinarri hartuta.

URRIA 17, Beasain. Bezperan izandako eraso sexista salatzeko bilkura egin zuten Beasainen, Asmube elkarteak deituta.

21, Zumarraga. Ademgi esklerosi anizkoitza dutenen senideen elkarteak deituta, 1000 lagun inguruko oinezko martxa egin zuten, Antiora.

24, Goierri. Atzegi elkarteak

rapena, ezinbestekoak dira osasun arazoak edo arazo fisikoak dituztenei euren bizimodua errazteko. UGLE lanbide eskolan bi urte daramatzate ortoprotesika arloan lanean, eta aurten bukatu dute formakuntza lehen promoziokoek. Bestalde, garuneko paralisia dutenei komunikatzen laguntzeko Equipo 2.0 Adap-Meeting proiektua aurkeztu zuten Urretxun.

Elkarri On kanpaina aurkeztu zuen, adimen urritasuna duten pertsonek emateko uste baino gehiago dutela aldarrikatzeko.

AZAROA Goierri. Foru Aldundiak autobus zerbitzua hobetzeko parte hartze prozesua bukatu zuen.

Azken fasean, 500 lagunek baino gehiagok parte hartu zuten.

9, Beasain. Bikale taberna beteranoak ateak itxi zituen, ia mende erdiko ibilbidea egin eta gero.

11, Beasain. Beasaingo Zero Zabor taldeak herriko edukiontzi berdeak zigilatu zituen.

18, Goierri. Sasieta Mankomunitateko oposizioak zabortegia ixteko eskatu zion Bilduri, Jaurlaritzak Zubietako TMB planta

Ospitalaren urteurrena Zumarragako Ospitalak 30 urte bete ditu aurten. Baina ospakizun soiletan gelditu beharrean, hainbat berrikuntza ere egin dituzte. Batetik, erresonantzia magnetikoak egiteko gune bat ere zabaldu dute (irudian); inaugurazio ekitaldian, I単igo Urkullu lehendakaria izan zen. Bestalde, kanpo kontsultetarako eraikina egiten ari dira, eta 2015ean, aparkaleku berri bat ere izango du zentroak. GOTZON ARANBURU

egiteko onespena eten eta gero.

20, Ordizia. Ordiziako Su Eskolak zabaldu zuteneko 5. urtemuga bete zuen. Arduradunek balantze positiboa egin zuten, bost urtean 11.000 ikasle pasa baitira.

25, Goierri. Emakumeekiko Indarkeriaren Kontrako Egunaren harira, elkarretaratzeak eta beste hainbat ekitaldi antolatu zituzten Goierriko herrietan.

26, Goierri. Sasietako arduradunek, zabortegia aldi baterako ixteko erabakia jakinarazi zuten, Ingurumen Baimen Bateratua lortzeko behar diren iragazgaitze lanak egiteko.

26, Lazkao. Lazkaomendiko pasabidea nola egin aukeratzeko bozketa egin zuten Lazkaon. 768 lagunek parte hartu zuten, eta

gehiengoak (%31) 6. aukeraren alde egin zuen.

27, Goierri. LOMCE eta Eu2015 hezkuntza erreformen kontra manifestazioa egin zuten Beasain eta Ordizia artean, Goierriko Ikasle Abertzaleek deituta.

28, Urretxu-Zumarraga. Emakumeenganako Indarkeriaren Kontrako Egunaren harira, Beldur Barik topaketa egin zuten Urretxu-Zumarragan.

29, Zumarraga. Minbiziaren aurkako martxa berdea egin zuten, AECC elkarteak deituta.

ABENDUA 5, Zumarraga. Erresonantzia magnetikoak egiteko unitate berria inauguratu zuten Zumarragako Ospitalean.

8 //

Urtekaria Ekonomia

GOIERRIKO HITZA Osteguna, 2014ko abenduaren 18a

Ekonomiaren argiak... .

GOIERRIKO HITZA Osteguna, 2014ko abenduaren 18a

... eta itzalak 4.096 .

Alderik beltzenean daude lan istripuak eta langabezia Arcelor Mittal lantegian ere alarma guztiak piztu dira aurten

Urteurreneko ospakizunen aitzakian eta emaitza ekonomiko onek hauspotuta, esne mamitan dabiltza Ormaiztegiko Irizar eta Idiazabalgo Ampo kooperatibak. Bi enpresak sortu zituzteneko urteurrenak ospatu dituzte aurten. Baina ospakizunez harago, bi proiektuen sendotasunak ematen die etorkizunari lasaitasunez eta esperantzaz begiratzeko patxada.

Urteurrena, emaitza onek lagunduta etorri da bi kasuetan.

Irizar taldeak, 556 milioi euroko irabaziekin bukatu zuen 2013. urtea; eta bide beretik hasi zuen aurtengoa ere. Ormaiztegiko autobus enpresa 1889an sortu zuen Jose Antonio Irizarrek, eta data horren 125. urtemuga ospatu dute aurten. Baina atzera begira gelditu beharrean, proiektu berriak aurkezten jarraitzen du Ormaiztegiko enpresak; uztailean, esaterako, i2e modeloa aurkeztu zuten, %100 elektrikoa den autobus urbanoa.

Ampon ere ospakizun urtea izan dute, Idiazabalgo kooperatibak ere 50 urte bete baititu aurten, eta ekitaldi ugari egin dituzte ospatzeko. Idiazabalgo jaietan, krosa lantegi barrutik pasa

Txanponak bi alde ditu, ordea, eta urte borobila izan dutenen beste aldean, krisiaren eragina euren azalean nabaritu duten enpresak eta langileak daude.

Eskualdeko langabe kopuruak iaztik behera egin badu ere, oraindik 4.000 lagun baino gehiago daude lanik gabe Goierrin. Gainontzean, ArcelorMittalen etorkizunari buruzko zalantzek eta hainbat alorretako langileen protestek osatu dute urtea, ekonomiaren arloan.

Beasaingo Fundimolde enpresako langileen protestarekin hasi zen urtea. Iazko abenduaren bukaeran, zazpi langile kaleratu zituen zuzendaritzak, tartean CCOO sindikatuko delegatu bat. Langileen arabera, 2008an gerentea aldatu zutenean hasi zen enpresaren gainbehera. Tartean hainbat langile «bederatzi hilabete kobratu gabe» egon zirela ere salatu zuten.

Martxoan, hainbat sindikatuk eta gizarte eragilek, «prekarietatearen aurkako martxa» egin zuten, Goierriko hainbat herritan barrena. Langabeziaz gain, «enpleguaren prekarietatea» salatu zuten: «Gero eta gehiago dira pobrezian bizi direnak nahiz eta

enplegua izan». Ernai gazte erakundeak ere, «gazteek bizi duten prekarietatea» salatu eta «egoera iraultzeko» deia egin zuen.

Urretxu-Zumarragako Langileria taldeak deituta, hainbat lagun Zumarragako Lanbideren bulegora sartu ziren apirilean, protesta moduan. Batetik, iaz egindako 10 kontratutik 9 aldi baterakoak zirela salatu zuten; bestetik, iaz Hego Euskal Herrian izandako lan istripuetan 55 lagun hil zirela gogorarazi zuten.

lantegian 40 urteko gizonezko bat hil zen, lan ezbeharra izan eta gero. Lankideek protesta egin zuten biharamunean.

17, Beasain. CAF enpresak 118 milioi euroko kontratua itxi zuen Istanbulgo (Turkia) metroarekin.

IRAILA

Ekonomia egunez egun URTARRILA 14, Beasain. Salbatore auzoan dagoen Fundimolde enpresako langileek elkarretaratzea egin zuten, CCOOk deituta, enpresak iazko urrian eta abenduan egindako kaleratzeak salatzeko.

29, Ordizia. Goierriko Etxe Kaleratzeak Stop plataformak deituta, «etxe gabetzeekin bukatzea posible» dela aldarrikatzeko elkarretaratzea egin zuten Ordizian, Kutxabanken bulegoaren atarian.

MARTXOA Goierri. Lemniskata elkarteak antolatuta, Ekimena eta Berrikuntza Goierrin egitasmoa antolatu zuen. Ampo Kooperatibaren inguruko erakusketa ibiltaria eta Mikel Navarro eta Pedro Martinez ekonomia

zen. Apirilean, langile ohiekin topaketa eta 50 urteen errepasoa egiten duen erakusketa egin zituzten. Irailean, Ordiziako lehiaketa irabazi zuen gazta erdia erosi zuten, enkantean 13.050 euro ordainduta. Urrian, ate irekien eguna ospatu zuten, langileekin eta haien senideekin batera.

CAFek kontratu ugari

Krisiak krisi, nazioarteko hainbat proiektutarako kontratuak itxi ditu aurten ere CAFek. Beasaingo enpresak 119 milioiko kontratua itxi zuen ekainean, Is-

adituen hitzaldiak izan zituzten.

18, Goierri. Goierriko Gutun Soziala osatzen duten sindikatuek eta gizarte eragileek deituta, «prekarietatearen kontrako martxa» egin zuten Goierriko hainbat herritan barrena.

22, Ezkio-Itsaso. Gazteek bizi duten «prekarietatea» salatzeko agerraldia egin zuen Goierriko Ernai gazte erakundeak, AHTko lanen ondoan.

28, Zumarraga. Eusko Jaurlaritza Osakidetzan «lanpostuak suntsitzen» ari dela salatzeko elkarretaratzea egin zuten Zumarragako ospitalean.

APIRILA 30, Zumarraga. UrretxuZumarragako Langileria taldeko hainbat kide Lanbideren bulegoan sartu ziren, langabezia eta gazteen prekarietatea salatzeko.

tanbuleko metroa egiteko. Garai beretsuan, Euskotrenentzat 28 tren egiteko kontratu bat lortu zuen. Udazkenean, beste bat itxi zuen Bucaresteko (Errumania) metrorako 16 bagoi egiteko.

Urte bukaeran etorri dira, ordea, albisterik onenak. Abenduaren hasieran, urteko kontratu nagusia sinatu zuen, Herbehereetarako 118 tren egiteko proiektua. Frantziarako 42 milioiko beste kontratu bat ere itxi zuen, eta Mexikoko proiektu erraldoi batean sartu da, beste enpresa batzuekin batera.

MAIATZA 1, Goierri. Maiatzaren Lehenean ehunka langilek manifestazioa egin zuten Ordiziako kaleetan, LABek deituta. Bertan, «burujabetza ekonomikoa, politikoa eta soziala» aldarrikatu zuten.

14, Beasain. ELA eta LAB sindikatuek deituta, Gipuzkoako garbitasun arloko langileaek greba egin zuten, lan hitzarmena eskatzeko. Goierrin, Orkli eta CAF lantegien parean bildu ziren.

26, Beasain. Langileen %80k onartu zuen CAFeko zuzendaritzak eta langile batzordeak adostutako lan hitzarmenak; 1.058 langilek bozkatu dute alde, 194k kontra, eta 60 boto zuri izan ziren.

EKAINA 4, Zumarraga. ArcelorMittalek Zumarragan duen metalurgia

UZTAILA 3, Goierri. Goieki garapen agentziak Enpresa Ekimen Berrien XVII. sariak banatu zituen. Gailur Kooperatiba, Ekilit eta Areavan proiektuak izan dira aurtengo sarituak.

15, Ormaiztegi. Irizar Kooperatibak 12e autobus elektrikoa aurkeztu zuen Donostiako Aquariumean.

18, Ormaiztegi. Irizar autobus konpainia sortu zuteneko 125. urteurrena ospatu zuten.

Urkullu lehendakaria etorri zen kooperatibaren instalazio berriak inauguratzera.

Arcelor Mittal, ezbaian

Urte gogorra izan da aurtengoa Zumarragako ArcelorMittal enpresako langileentzat. Maiatzean hiru lan ezbehar izan ziren bertan, baina albisterik beltzena, ekainaren 3an etorri zen; 40 urteko langile urretxuarra hil zen, orga batek arrapatuta.

Hori dena gutxi balitz, zalantza ugari sortu dira Zumarragako lantegiaren etorkizunaren inguruan, zuzendaritzak aldi baterako ixteko asmoa zuela zabaldu eta gero. Azkenean, ordea, CCOO, ELA eta UGT sindikatuek zuzendaritzaren malgutasun plana onartu zuten, enpresa ez ixtearen truke.

5, Urretxu. Cyberdyne Inc. robotika enpresa japoniarrak filial bat irekiko du Urretxun, Goierri Garaiko Uggasa garapen agentziarekin elkarlanean.

8, Goierri. EHNE sindikatuak artzainek bizi duten «egoera larria» dela salatu zuen, eta askori Aldanondo enpresak ez diela saldutako esnea ordaindu.

URRIA 11, Idiazabal. Ampo Kooperatibaren 50. urteurrena ospatzeko ate irekien eguna egin zuten, langileekin eta haien senideekin.

14, Legazpi. Legazpiko Udalak hezkuntza zentro publikoetako inbertsioak finantzatzeko duen erantzukizuna betetzeko eskaera egin zion jaurlaritzari.

20, Goierri. GI-632 errepideko Urretxu-Antzuola zatiko obretan lan hitzarmena betetzen dela ziurtatzeko

LANGABETU Langabeziak behera egin du iaztik Goierrin. Aurtengo urrian, 4.096 langabetu zeuden eskualdean, iaz garai berean baino 310 langabe gutxiago. Ordizian, Urretxun, Zumarragan eta Beasainen nabarmen egin du behera; gainontzeko herrietan mantendu egiten da; langabe kopuruak gora egin duen herri bakarretakoa Zaldibia da.

HERRIA

Altzaga Arama Ataun Beasain Ezkio-Itsaso Gabiria Gaintza Idiazabal Itsasondo Lazkao Legazpi Legorreta Mutiloa Olaberria Ordizia Ormaiztegi Segura Urretxu Zaldibia Zegama Zerain Zumarraga GOIERRI

2014

2013

9 7 67 843 30 13 4 99 37 283 453 87 6 47 637 68 49 419 105 75 6 752

9 7 66 888 28 17 5 118 45 334 452 86 10 49 706 65 65 468 94 94 7 793

4.096

9

Urtekaria Ekonomia

Langabezia

Emaitza onak lagun, urteurren ospakizunetan buru-belarri sartuta ibili dira Ampo eta Irizar kooperatibak Irizar sortu zeneko 125 urteei, Amporen 50. urteurrena gehitu zaie aurten

Irizarren 125. urtemuga ospatzeko jaialdia, uztailean. ANGEL ELORTZA

//

4.406 Iturria: SEPE

sistema ezarri zuen aldundiak.

22, Goierri. Goierriko Gutun Sozialak deituta, Kutxabanken pribatizazioa salatzeko agerraldiak egin zituzten Beasainen eta Zumarragan.

30, Ordizia. Ordiziako Udalak, 2015ean udal tasak eta zergak ez igotzeko erabakia iragarri zuen.

AZAROA 6, Goierri. Goierriko osasun zentroetan 8 orduko lanuzteak egin zituzten «kalitatezko Osakidetza baten alde, lanpostuak sortu» lemapean.

28, Urretxu-Zumarraga.

Brasilgo hainbat oihalgintza enpresatako ordezkari izan ziren Urretxun eta Zumarragan.

ABENDUA 5, Beasain. Beasaingo CAF lantegiak Herbehereetako 118 tren egiteko kontratua lortu zuen, 500 milioi euroren truke.

10 //

Erakunde publikoek ere krisiaren itzala uxatu ezinda jarraitzen dute Urtekaria Ekonomia

.

Udal aurrekontuetan zein inbertsio publikoetan, oraindik nabari da ekonomiko arloko geldialdiaren eragina Hainbat egitasmo parte-hartze prozesuen bidez erabaki dituzte Langabezia eta etxegabetzeena dira geldialdi ekonomikoaren aurpegirik beltzenak. Baina erakunde publikoek ere nabaritu dute krisiaren eragina. Askok lanak izan dituzte iazko aurrekontuen kopuru berak mantentzeko, eta gehienek, murriztu egin behar izan dute aurtengoa. Eta gerrikoa estutu behar horrek, inbertsioetan izaten du eraginik handiena, bai udalen kasuan, eta baita aldundienean eta jaurlaritzarenean ere.

Goierriko udalek, orotara, ia 80 milioi euro kudeatuko dituzte aurten. Gehienek gerrikoa estutu eta murriztu egin behar izan dute aurrekontua. Lazkaoko Udalak, esaterako, 2013koa baino %13,8 txikiagoa onartu zuen.

Beasainen %6,8 txikiagoa, eta Urretxun, %2 murriztu dute iazkotik. Ataunen eta Itsasondon ere, %8 jaitsi dute aurrekontua.

Kontrako aldean daude Zuma-

rraga, Ordizia eta Legazpi, haiek izan baitira aurrekontua nabarmen igo duten bakarretakoak.

Inbertsio bakan batzuk bai

Antioko Interpretazio Zentroak aurten zabaldu ditu ateak. M. LUKI

Hainbat proiektu, parte-hartzearen bidetik erabakita Herri horietako askotan, inbertsioetarako gordetako diruarekin zer egin erabakitzeko parte-hartze prozesuak egin dituzte, Ordizian, Urretxun eta Zaldibian, esaterako. Proiektu

Deskarga apirilerako zabaldu nahi dute, peajerik gabe URRETXU //

Beasain-Durango errepidearen lanetan, zatirik zailenetako bat izaten ari da Deskargako tunelarena. 2.800 metroko luzeera eta 48 milioi euroko aurrekontua du UrretxuAntzuola zatiak. Larraitz Ugarte Gipuzkoako Foru Aldundiko bozeramaileak uztailean azaldu zuenez, zati horrek ez du peajerik izango, eta 2015eko apirilerako bukatuta izatea espero dute.

Deskargako lanak, otsailean. G. A.

jakinen inguruan ere galdetu dute: Seguran, Errebote eraikinarekin zer egin galdetu zuten; %92 eraikina botatzearen alde agertu zen. Lazkaon, berriz, Lazkaomendirako pasabidea nola egin erabaki zuten; 768 herritarrek eman zuten botoa, eta saihesbidearen azpitik doan pasabidearen proiektua aukeratu zuen gehiengoak.

5.350

METROKO TUNELA Abiadura Handiko Trenaren lanak aurrera doaz Ezkio-Itsaso eta Zumarraga artean. Iaz Ezkion pitzadurak izan baziren, aurten luizia izan da, Argixao inguruan. Zumarraga eta Urretxu lurpean zeharkatuko ditu trenak, 5,3 kilometroko tunelean.

Lan horiek egiterakoan sortu zen luizia, maiatzaren 29an.

Diru zorroak askorako ematen ez badu ere, inbertsio batzuk gauzatu dituzte aurten erakunde publikoek. Zumarragan, hainbat hilabetetako atzerapenen ondoren, bukatu zuten Antioko Interpretazio Zentroa. Beasainen, aparkaleku berriak egin dituzte Antzizarren eta Igartzan, eta Oriamendi kalea egokitzen ari dira. Ordizian, goitik behera berritu dute Urdaneta kalea, eta Agerre bidea konpontzeko lanetan ari dira. Legazpin, herriko sarbide nagusia konpontzen eta biribilgunea egiten ari dira. Eta Gaintzan, udaletxea eta hainbat zerbitzu hartuko dituen eraikina bukatu dute. Idiazabalen, azkenik, kiroldegia berritzeko proiektua jarri dute martxan.

GOIERRIKO HITZA Osteguna, 2014ko abenduaren 18a

79,2

Udal aurrekontuak

MILIOI EURO Goierriko 22 udalen artean 2014. urterako izan duten aurrekontua. Gehienek, mantendu edo jaitsi egin dute diru kopurua.

HERRIA

Altzaga Arama Ataun Beasain Ezkio-Itsaso Gabiria Gaintza Idiazabal Itsasondo Lazkao Legazpi Legorreta Mutiloa Olaberria Ordizia Ormaiztegi Segura Urretxu Zaldibia Zegama Zerain Zumarraga GOIERRI

Aurrekontua 228.000 379.800 1.499.064 13.849.464 839.629 554.025 396.549 2.830.000 870.000 7.279.669 9.008.161 1.500.550 522.000 2.310.000 10.974.943 1.255.747 1.439.732 8.122.439 1.615.069 1.889.345 723.000 11.177.079 79.264.265 Iturria: EUSTAT

Lazkaoko sarbide bakoitzak badu bere biribilgunea LAZKAO // Azpiegiturei dagokio-

nean Lazkaoko azken urteetako proiektu nagusia izan dena bukatutzat eman daiteke. Kanpandegiko biribilgunearekin osatu dituzte herriko hiru sarbideak egokitzeko lanak. Senperekoaren eta Lazkaomendikoaren ondoren, aurtengo uztailean bukatu zuten Kanpandegikoa. Udaleko eta aldundiko ordezkariak izan ziren irekiera ekitaldian.

Lazkaoko biribilgune berria. A. M.

GOIERRIKO HITZA Osteguna, 2014ko abenduaren 18a

//

11

Urtekaria Ekonomia

Natura, kultura eta gastronomiaren inguruko esperientzietan oinarritzen den turismoa, hori da Goitur agentziak Goierrirako planteatzen duen eskaintza; Idiazabal Gazta eta Ordiziako azoka dira egitasmoaren indargune nagusiak.

Nekazaritza eta turismoa, eskutik

B

aserria eta nekazal mundua ere ari dira garai berrietara egokitzen, eta gaur egun, ekoitzitako produktuez gain, beste aterabide batzuk bilatzeko aukera ere badago. Urteak dira nekazal turismoa bultzatzen hasi zirela, baina azken tendentzia, baserri munduan girotutako esperientziak dira. Goitur turismo agentziak ere, bertako ondarea eta aberastasuna ezagutaraziz turismoa bultzatzeko bide berri bat zabaldu du.

Natura, kultura eta gastronomia dira esperientzietan oinarri-

Ekonomia egunez egun OTSAILA Legazpi. Bertako nekazal produktu naturalak bultzatzeko Kontsumo Taldea sortu zuten hainbat herritarrek Legazpin.

APIRILA 9, Idiazabal. Udari begira prestatutako turismo eskaintza aurkeztu zuten, Idiazabal Gazta eta gastronomia oinarri hartuta.

10, Goierri. Bertako nekazarien produktuak bultzatzeko Bertatik Bertara egitasmoak urteko proiektuak aurkeztu zituen, parte-hartzea helburu hartuta.

tutako turismo mota berri honen ardatz nagusiak. Hala, Idiazabal gaztak eta artzantzak toki berezia hartu dute eskualdeko eskaintza turistikoan. Idiazabal Gaztaren ibilbidea egitea, Ordiziako azoka bertatik bertara bizitea edota artzainen bizimodua ezagutzeko aukera dira bisitariek bizi ditzaketen esperientzietako batzuk.

Gaztaren ibilbidea

Martxoan aurkeztu zuten turismo arloko aurtengo berrikuntza nagusia: GR-283 edo Idiazabal Gaztaren ibilbidea. Turismoa, kirolarekin, gastronomiarekin

23, Ordizia. Artzain Eguna ospatu zuten Ordizian, Idiazabal Gaztaren denboraldiari hasiera emanez. Ruben Trincado sukaldariak ebaki zuen gazta berria.

MAIATZA 1, Aralar. Larreen irekiera festa egin zuten Larraitzen. 18.000 ardi, 740 behi eta 800 behor eraman zituzten goi larreetara.

3, Idiazabal. XVI. Gazta Eguna ospatu zuten Idiazabalen, artzaintza eta artzainen bizimodua oinarri hartuta.

Ordizia. Ordizian ere Kontsumo Taldea sortu zuten, bertako nekazaritza produktuen kontsumoa bultzatzeko.

%3

Mendizale ezagunek parte hartu zuten Gaztaren Ibilbidea aurkezteko ekitaldian, Seguran. ASIER ZALDUA

eta kulturarekin uztartzen dituen proiektua da, eta bere helburua hiru osagai horiekin «lasaitasuna eta natura atsegin dituzten turistak» erakartzea da.

Artzaintza eta gazta oinarri hartuta, 95,7 kilometroko ibilbide zirkularra proposatzen dute, sei etapatan banatuta. Aurkezpen ekitaldian aurpegi ezagunak izan ziren; tartean Alex Txikon, Oihana Kortazar eta Jose Ramon Agirre Marron mendizaleak, eta

Iban Mate, Iker Markinez eta Xabier Martinez sukaldariak.

Azoka ere, erakargune

TURISTA GEHIAGO Aurtengo udan gora egin du Goierrik jasotako turista kopuruak; Goiturren datuen arabera, 12.202 lagun pasa ziren Goierri Beheko turismo bulegoetatik.

Goierri Garaian, berriz, 12.909 zenbatu zituzten uztailean eta abuztuan.

Gastronomiari garrantzia ematen dion turismo mota honen guneetako bat da Ordiziako Azoka. Hala, Pasaporte gastronomikoa edota 12 hilabete 12 produktu bezalako egitasmoak eta mugikorrerako APP bat ere jarri dituzte martxan, D’Elikatuz zentroarekin elkarlanean.

4, Goierri. Goiturrek Goierriko eskaintza turistikoa aurkeztu zuen Donostiako Aquariumean.

«Esperientzietan» oinarritutako turismoa bultzatu nahi dute.

zuten Zerainen, 20. urtez. Aurten 50 postu inguru izan dira.

28, Lazkao. Lazkaoko 20 baserrik herriko nekazaritzaren egoera erakutsi zuten, festa giroan ospatutako Basherri egunean.

IRAILA

URRIA

7, Legazpi. Gipuzkoako Artzain Eguna ospatu zuten Legazpin.

Jabier Muñoa zeraindarrak irabazi zuen gazta lehiaketa.

10, Ordizia. Segurako Karmele Muruak irabazi zuen Ordiziako gazta txapelketa. Gazta erdia 13.050 euroan erosi zuen Ampo kooperatibak.

21, Zerain. Gipuzkoako Nekazaritza Ekologikoaren azoka egin

12, Idiazabal. Baserritarren Eguna ospatu zuten Idiazabalen, 3. urtez.

25, Idiazabal. Zeanuriko Ipiñaburu gaztandegiak irabazi zuen Euskal Herriko 39. Artzain Gazta Txapelketa, Idiazabalen.

gazta lehiaketan, La Leze gaztandegia izan zen saritua.

14, Gabiria. Errezil sagar lehiaketa egin zuten Gabirian, 13. urtez. Beste horrenbeste ekoizlek parte hartu zuten bertan.

15, Ordizia. Elgoibarko Jesus Ansolak irabazi zuen Ordizia Txapeldun gazta lehiaketa.

19, Goierri. Goierriko 7 gaztandegik sari bana lortu zuten Londresen banatutako World Cheese Awards sarietan.

UZTAILA

AZAROA 13, Zegama. San Martin eguneko feria egin zuten. Aizkorriko

ABENDUA 5, Idiazabal. Gaztaren Europar Bidea elkarte sortu berriko kide izango da Idiazabal, beste bederatzi herrirekin batera.

12 //

7.000 Urtekaria Kirola

EURO SAHARARAKO Otsailaren 23an, Sahararen aldeko IX. krosa egin zuten ormaiztegin. Elkartasunezko proba honi esker, Sahararako 7.000 euro bildu dituzte aurten.

Irabazleak. Gorka Satrustegi eta Uxoa Irigoien izan ziren garaile. Proga nagusian 256 lagunek parte hartu zuten.

Estanda Ordiziak denboraldi borobila osatu zuen ORDIZIA //

Lorpen handiak egiten ari da Estanda Ordizia emakumezkoen areto futbol taldea.

2013/14 denboraldi borobila egin eta gero, Espainiako 1. mailara igotzea lortu zuten maiatzean. Ordizian harrera beroa egin zieten, lorpena ospatzeko. Urteko euskal kirol talderik onenen artean nabarmendu dute Estanda, eta Ajuria Enean izan ziren, I単igo Urkullu lehendakariak egindako harreran.

Kirola egunez egun URTARRILA 26, Idiazabal. Be単at Arnaiz eta Cristina Loeda izan ziren azkarrenak Idiazabalgo San Blas jaien barruan egiten den herri krosean.

OTSAILA 23, Ordizia. Alazne Furundarena atletak zilarrezko domina lortu zuen Espainiako txapelketan, 60 metroko lasterketan.

MARTXOA 2, Ordizia. Bi aldiz Espainiako Errege Kopa irabazi eta gero, Ampo Ordiziak ezin izan zuen finalaurreko fasea gainditu. Que-

GOIERRIKO HITZA Osteguna, 2014ko abenduaren 18a

Puntako txirrindularitzaren gune .

Euskal Herriko Itzuliak arrastoa utzi du aurten ere Goierrin, Ordizian jokatutako etaparekin Emakumeen Birak eta Ataungo eta Ordiziako probek bete dute urtea Gauza jakina da Goierrin betidanik txirrindularitzarako afizio handia egon dela. Zenbat proba egiten diren eta zer nolako zale kopuruak biltzen diren ikusi besterik ez dago. Aurtengoaren mailako urterik, ordea, nekez errepikatuko da. Euskal Herriko Itzuliko etapa gogoangarriari, haren inguruan antolatutako ekintza sorta gehitu behar zaio.

Hori gutxi balitz, Emakumezkoen Bira ere Goierrin barrena ibili zen, itzuliari bukaera Ataunen emanez. Bi herriotako beste bi lasterketek, aurten 50 urte bete dituen San Martin probak eta Ordiziako Klasikoak borobildu dute aurtengo urtea.

Ordizian gogotsu hartu zituzten Euskal Herriko Itzuliaren inguruko prestaketa lanak. Herriko hainbat taldek, Udaberrian

sos Entrepinares taldeak utzi zituen lehiatik kanpo.

8, Gabiria. Aingeru eta Angel Castro anaiek irabazi zuten Gabiriako Rallyesprint proba.

9, Beasain. Ritxar Fendandez eta Uxoa Irigoien izan ziren lehenak Beasaingo IV. Herri Lasterketan.

15, Beasain. David Garciak eta Elena Calvillok irabazi zuten Arriarango Mendi Lasterketa.

APIRILA 7, Ordizia. Alberto Contadorrek irabazi zuen Ordizian hasi eta bukatu zen Euskal Herriko Itzuliko lehen etapa, Gaintzako aldapan erakustaldia eman eta gero.

9, Segura. Zorroztarri Athletic zaleen lagun taldea inauguratu

Martxan egitaraua antolatu zuten, elkarlanean; martxotik apirilera bitartean, ekitaldi sorta egin zuten. Goierriko 7 Orduak kirol jaialdia izan zen denetan bereziena; Chiapucci eta Lejarreta bildu zituen hitzaldiak ere piztu zuten kirolzaleen arreta.

Irudia Ataun

Ataun eta Ordizia

Emakumeen Bira bukatu bezperan jokatu zen Ataungo San Martin proba; berezia aurten, 50. urtemuga bete baitu lasterketak. Lizarte taldeko Egoitz Martinez izan zen azkarrena.

Txirrindulari denboraldia borobiltzeko, Ordiziako Klasikoa.

Gorka Izagirre ormaiztegiarrak erakustaldia eman eta proba honetako hirugarren garaipena lortu zuen, azken metroetan Luis Leon Sanchezi aurrea hartuz.

zuten Seguran. Mikel Balenziaga eta Markel Susaeta jokalariak eta klubeko hainbat ordezkari izan ziren bertan.

26, Beasain. BKL saskibaloi taldeak bigarren mailako Gipuzkoako txapelketa irabazi zuen; denboraldi borobila osatu zuten, 26 partidetatik 24 irabazita.

MAIATZA 10, Urretxu-Zumarraga. Urola Garaia BTT Maratoiak 400 txirrindularitik gora bildu zituen.

18, Urretxu-Zumarraga. Beitiaren omenezko mendi martxan 982 lagunek parte hartu zuten.

24, Ordizia. Estanda Ordizia areto futboleko nesken taldeak lehen mailarako igoera lortu zuen, play off-etan Bartzelona-

Emakumeen Bira Ataunen Mundu mailako txirrindularirik onenak biltzen dituen beste itzuli bat ere iritsi da aurten Goierrira: Emakumeen Euskal Bira. Proba horren azken etapa, Ataunen bukatu zen, ekainaren 15ean. Rabo Liv Women taldeak erabateko nagusitasuna erakutsi zuen bertan. Pauline Ferrand-Prevot frantziarrak irabazi zuen etapa; itzulia, berriz, Marianne Vos taldekidearentzat izan zen. ANGEL ELORTZA

ko Rubi taldea mendean hartu eta gero.

24, Ordizia. Maider Gazta単aga atleta ordiziarrak txapela lortu zuen Bilboko Triatloian.

25, Zegama. Kilian Jornet eta Stevie Kremer nagusitu ziren Zegama-Aizkorri mendi maratoian. Goierritarren artean, Aritz Egea eta Elena Calvillo izan ziren azkarrenak.

EKAINA 14, Beasain. Javi Dominguezek eta Silvia Triguerosek irabazi zuten Ehunmiliak proba; G2H proba, berriz, Pedro Etxeberriak eta Aitziber Osinaldek.

14, Olaberria. Olaberriko pala taldea txapeldunorde gelditu zen Herriartekoan, finalean Do-

nostiaren kontra galdu eta gero.

21, Lazkao. Polemikak inguratuta egin zen Quebrantahuesos proba. Angel Vazquez lazkaotarrak parte hartu bazuen ere, ez zioten lasterketa bukatzen utzi.

23, Ormaiztegi. Dani Maiora txirrindulari ormaiztegiarrak Gipuzkoako Itzulia irabazi zuen, Olaberriako eta Segurako etapetan aurrena egin eta gero.

29, Ormaiztegi. Ion Izagirre txirrindulari ormaiztegiarrak Espainiako Txapelketa irabazi zuen, Ponferradan.

UZTAILA 5, Urretxu. Aritz Egea urretxuarra eta Sandra Sevillano izan ziren azkarrenak Goierri Garaiko mendi lasterketan.

GOIERRIKO HITZA Osteguna, 2014ko abenduaren 18a

998

Mendi lasterketak

//

13

Urtekaria Kirola Mendia

MENDIZALE Aizkorrin Barrena mendi martxak 998 mendizale batu zituen irailaren 28an; gehienek, ibilbide luzea (31 kilometrokoa) egin zuten, 668k hain zuzen ere.

Beitiaren omenezkoa. Maiatzean berriz, Beitiaren omenezko mendi martxa egin zuten; 982 mendizale bildu ziren han.

Dominguez eta Trigueros nagusi Ehunmiliak proban MENDI LASTERKETAK // Ekai-

Jorneten zazpigarrena Kilian Jornet eta Stevie Kremer nagusitu daira aurten Zegama-Aizkorri mendi maratoian. Jornetek Zegaman lortutako zazpigarren garaipena izan da aurtengoa, eta marka ere jarri du, proba 3 ordu eta 48 minutuan bukatuta. Goierritarren artean, Aritz Egea eta Elena Calvillo izan ziren azkarrenak. Eguraldiak askorik lagundu ez bazuen ere, ehunka jarraitzaile bildu ziren ibilbidean zehar. A. APALATEGI 23, Beasain. Beasaingo futbol taldeak berrikuntza askorekin ekin zion denboraldi berria prestatzeari. Urtzi Arrondo izango da entrenatzaile, berria, eta I単igo Arrese lehendakaria.

25, Ordizia. Gorka Izagirrek sprintean irabazi zuen Ordiziako Klasikoa. Ormaiztegiarrak hirugarren garaipena du aurtengoa Ordizian.

29, Ordizia. I単igo Urkullu lehendakariak harrera egin zien Ajuria Enean Estanda Ordizia areto futbol taldeko jokalariei.

Cho Oyu mendia igotzeko asmoz.

30, Beasain. Jose Daniel Viejok irabazi zuen junior mailako 33.

Beasain txirrindulari proba.

31, Zegama. Mikel Bizkarra bizkaitarrak irabazi zuen Zegamako 81. San Bartolome proba, afizionatu mailan.

31, Olaberria. Guillermo Prieto olaberritarrak Txirrindularitza Egokituko Munduko Txapelketan parte hartu zuen, AEBetan; 20. postuan bukatu zuen.

ABUZTUA

6, Ordizia. Estanda Ordizia areto futboleko nesken taldea bigarren gelditu zen Euskal Kopan, finalean Lacturale Orvina talde nafarraren kontra galduta.

28, Goierri. Pedro Garcia, Oier Plazaola eta Xabier Urrate goierritarrek osatutako espedizioa Kathmandu aldera abiatu zen,

IRAILA

naren 13 eta 14 artean jokatu zen Ehunmiliak ultratrail probaren bosgarren edizioa. Proba luzean, Javi Dominguez (23:28:36ko denbora) eta Silvia Trigueros (28:48:23) izan ziren azkarrenak.

G2H proban, berriz, Pedro Etxeberriak eta Aitziber Osinaldek irabazi zuten. Guztira 390 lagunek bukatu zituzten probak; 240 izan ziren G2Hko helmugan, eta 150 EHMkoan.

8, Ordizia. Liga erregularri hasiera eman bezperetan, Ampo Ordiziak taldearen denboraldi berriko aurkezpena egin zuen.

14, Idiazabal. Aritz Egea urretxuarrak Axari trail proba eta EHko txapelketa irabazi zituen Idiazabalen. Emakumezkoetan, Maite Maiora izan zen nagusi.

20, Zaldibia. Hicham Onalla bilbotarrak eta Izaro Rubio ordiziarrak irabazi zuten Zaldibiako Herri Lasterketa.

20, Lazkao. Lazkaoko I. Mendi Duatloia jokatu zuten; Iban Urdangarin eta Maite Murgia izan ziren nagusi modalitate olinpikoan; Mikel Paredes sprintean.

21, Zaldibia. Caja Rural taldeko Jaime Rosonek irabazi zuen Zaldibiako Sari Nagusia.

Goierritarrak Cho Oyun Goierriko mendizaletasunak beste poz bat eman du aurten. Bertako hiru mendizalek Himalaiara egindako espedizioa ondo bukatu baita. Pedro Garcia ordiziarra, Oier Plazaola zumarragarra eta Xabier Urrate urretxuarrak urriaren 2an zapaldu zuten Cho Oyu (8.201 m.) mendiaren gailurra. Tontorrean, iaz zendu zen Xabier Ormazabal mendizalea izan zuten gogoan. CHO OYU 2014 27, Lazkao. Goierri Roller Skate Elkarteak antolatuta, Euskal Herriko Street Skate Txapelketa jokatu zuten Lazkaon.

28, Ordizia. Elhassan Oubaddi eta Elena Loyo izan dira azkarrenak Josetxo Imanezen omenezko proban.

URRIA 11, Lazkao. Agauntza errekaren Lazkaoko ibilgua arrantza intentsiboko barruti izendatu eta gero, festa giroko lehiaketa egin zuten, 40 bat arrantzalerekin.

17, Beasain. Euskal Herriko 30. maila nagusiko aizkora txapelketako finala jokatu zuten Beasainen. Aitzol Atutxak irabazi zuen, eta bigarren egin zuen I単aki Azurmendik.

AZAROA 9, Goierri. Guztira 26.428 lagunek bukatu dute aurtengo Behobia-Donostia maratoia; horietatik 595 goierritarrak izan dira.

14, Lazkao. Jon Gonzalez lazkaotarrak eta Enuk txakurrak irabazi zuten Euskadiko Txakurkros Txapelketa, Bergaran.

29, Urretxu-Zumarraga. Kirola Euskaraz Bizi manifestua sinatu zuten Urretxu-Zumarragako kirol arloko aurpegi ezagunek.

ABENDUA 2, Beasain. Ehunmiliak lasterketaren 2015eko edizioa aurkeztu zuten, berrikuntza nagusi batekin, EHM eta G2H probez gain, Mari Murumendi mendi maratoia ere egingo dute.

14 //

GOIERRIKO HITZA Osteguna, 2014ko abenduaren 18a

Goierriko Hitzak 10 urte Urtekaria Kultura

.

Hamarkada bateko ibilbidea osatu du dagoeneko eskualdeko euskarazko egunkariak Ospakizun urtea izan dute aurtengoa Ospakizun urtea izan da hau GOIERRIKO HITZA egunkariarentzat, sortu zeneko 10. urtemuga bete baita aurten. Herritarren bultzadari esker sortutako egitasmoa izan zen, eta aurten ere, herritarrekin batera ospatu dute urteurrena. Hain zuzen ere, irakurleen eta ekitaldietan parte hartu duten guztien babesa eta berotasuna eskertu nahi izan

dute proiektuaren arduradunek.

2004ko urrian ikusi zuen argia aurrenekoz GOIERRIKO HITZAk. Goierritarrak eta Zintzo Mintzo kultur elkarteen eta Berria egunkariaren babesean jaio zen Hitza. Eskualdeko beste hainbat kultur elkartek eta norbanakok ere parte hartu zuten sorrera hartan. Hamar urte hauetan, eskualdeko esparru komunikati-

boan erreferentzia izatea lortu du proiektuak.

Hori guztia ospatzeko, ekitaldi sorta antolatu zuten urrian eta azaroan, besteak beste. Irrien Lagunen jaialdia egin zuten Urretxun; Ordizian jaialdia egin zuten, Hitzarorekin eta Amets Biderekin batera; eta bukatzeko, bertso saioa izan zen Legazpin, Bertso Olarien laguntzarekin.

Hitzaren urteurren jaialdia ospatu zuten urriaren 4an Urretxun, Irrien Lagunekin batera. A. APALATEGI

Kultura egunez egun URTARRILA 11, Urretxu-Zumarraga. UZko Bertso Eskolak antolatutako Mingainluze lehiaketa hasi zen.

150 umek parte hartu zuten, eta Kat taldea izan zen nagusi urtarrilaren 26ko finalean.

17, Zaldibia. Bide ertzean talde tolosarrak 77 diskoa aurkeztu zuen Zaldibian. Guardia Zibilak hil zituen Sebastian Goikoetxea eta Nikolas Mendizabal Zaharra gazteak, eta gertakari haietan oinarrituta egin zuten diskoa.

OTSAILA 14, Urretxu. Amaia Iturriotz urretxuarrak irabazi zuen Erniarraitz bertsolari txapelketa.

26, Gabiria-Ormaiztegi. Bertso eskola bana jarri dute aurten martxan, bi herri horietan.

MARTXOA 28, Urretxu-Zumarraga. Martxoan Bertsoa taldekako txapelketa herrikoiaren finala jokatu zuten. Azkenean, Gabiri 2 taldea izan zen nagusi.

APIRILA 1, Ordizia. Ordiziako Udalak euskararen egoera aztertu eta

lan ildoak finkatzeko parte hartze prozesua jarri zuen martxan.

12, Goierri. Aitor Irastortza zaldibiarrak irabazi zuen Osinalde bertsolari gazteen sariketa, Gabirian jokatutako finalean. Aurretik, Argi Berri saria ere irabazi zuen zaldibiarrak.

MAIATZA 22, Lazkao. Ladislao rock talde lazkaotarrak Pantailak diskoa argitaratu zuen. Uztailaren 10ean, herritarren aurrean aurkeztu zuen, kalean egindako kontzertuan.

23, Urretxu-Zumarraga. Urretxuko eta Zumarragako Mintza-

Literatur uzta oparoa utzi dute aurten Goierriko idazleek

Patxi Zubizarretak ‘Mundua baloi batean’ lana aurkeztu du. J. ARRONDO

Durangon nahiz Goierrin bertan, abenduko liburu eta disko azoken inguruan gorpuzten da euskarazko literatur eskaintza.

Patxi Zubizarreta ordiziarraren Mundua baloi batean ipuin liburua da labetik azkena atera denetako bat; azaroan, berriz, 50 eleberria aurkeztu zuen. Xabier Mendiguren beasaindarrak, narrazio laburrekin osatu du Arantzak barrurantz lana; Irati Goikoetxeak ere, formatu txikira jo du, Andraizea liburuan. Maia-

tzean, beste bi lan argitaratu zituen Elkarrek: Antxiñe Mendizabalen Printzesa bakoitzak du bere ipuina, eta Gus Jimenezen Moradero lanak.

Beste genero bat, entseguarena, landu du Joxe Azurmendi filosofo zegamarrak, azaroan argitaratutako Historia, arraza, nazioa liburuarekin.

Gaztelaniaz ere izan da ekoizpenik eskualdean; Noemi Rivera lazkaotarrak Un otoño en California argitaratu zuen irailean.

laguna egitasmoak 10 urte bete ditu aurten. Ikasturte amaierako festarekin eman zioten hasiera urtemugako ekintzei.

27, Goierri. Bi idazle goierritarren lanak argitaratu zituen Elkarrek: Antxiñe Mendizabalen Printzesa bakoitzak du bere ipuina eta Gus Jimenezen Moradero liburuak.

30, Lazkao. Dionisio Amundarain ohorezko euskaltzain izendatu zuen Euskaltzaindiak.

erabiltzea hobetsi du, Antonio Berasategi idiazabaldarrak egindako ikerketa batean oinarrituta.

10, Legazpi. Gorka Salmeron argazkilari legazpiarrak ‘Leaxpi industri paisaiak’ liburua argitaratu zuen, Burdinola elkartearen eskutik.

21, Urretxu-Zumarraga. Hilabetetako lanaren ondoren, seirehun herritar inguruk Gi-632 herri opera eskaini zuten Ederrena pilotalekuan.

28, Zumarraga. Asier Ibarguren eta Garazi Gurrutxaga azpeitiarrek irabazi zuten Zumarragako Dantza Libreko txapelketa.

EKAINA 7, Idiazabal. Euskaltzaindiko Onomastika batzordeak, 'Etxegarate'-ren ordez 'Etzegarate'

GOIERRIKO HITZA Osteguna, 2014ko abenduaren 18a

//

15

Urtekaria Kultura

Musika

Bertsolaritza

‘‘

GOIERRI: Urriarekin batera, musika arloko Goierriko bi jaialdi nagusiak egin zituzten: Ordiziarrock eta Jazpana Fest. Kashbad eta Willis Drummond aritu ziren Ordizian; Beasainen, berriz, Nueva Vulcano, Beach Beach eta Capsula bezalakoak. ARKAITZ APALATEGI

«Euskal abertzaletasuna irrazionala eta arrazista dela esaten dute, deskalifikatzeko» Joxe Azurmendi Filosofoa eta idazlea

Euskaltzaindiak ‘Etzegarate’ izena hobetsi zuen

Zinea

TOPONIMIA // Euskaltzaindiko

GOIERRI: 2014a urte oparoa izan da euskal zinemagintzarentzat.

Loreak batetik, eta Lasa eta Zabala bestetik, biak ere arrakasta handiko filmak izan dira, bai publikoaren eta baita kritikaren aldetik ere. Eta bietan, hainbat eskena Goierrin grabatu zituzten. G. ARANBURU IRAILA 2, Zaldibia. Alaitz Sarasola Zaldibian bizi den altzagarrak irabazi zuen Zarauzko XXX. Basarri bertsopaper txapelketa, Belarritakoak bertso sortarekin.

12, Ormaiztegi. Ormaiztegiko zubiaren 150. urteurrena ospatzeko ekitaldiak aurkeztu zituzten udalak eta Zumalakarregi museoak.

17, Lazkao. Noemi Rivera lazkaotarrak Un otoño en California, bere lehendabiziko eleberria argitaratu zuen. Urrian, herritarren aurrean aurkeztu zuen.

19, Goierri. Goierriko manifestua aurkeztu zuten Igartzan, To-

paguneak bultzatuta eta gizarte, kirol eta kultur arloko hainbat eragileren babesarekin.

20, Goierri. Dantza eta erromerien tradizioa berreskuratzeko asmoz, Goierriko Erromeri Bira aurkeztu zuten; 2015eko uztailera bitartean, 10 saiorekin.

25, Beasain. Xabier Mendiguren idazle beasaindarrak Arantzak barrurantz ipuin-liburua argitaratu zuen.

URRIA 2, Zaldibia. Iztueta kultur elkarteak Zaldibiko familiak liburua argitaratu eta herritarren aurrean aurkeztu zuen.

Onomastika batzordeak Etzegarate aldaera erabiltzea hobetsi zuen, ekainean argitaratutako txostenean. Antonio Berasategi irakasle eta ikerlari idiazabaldarrak egindako ikerketa batean dago aldaketa horren oinarria.

Honen arabera, Ursuarango auzotarrek ‘Etzeate’ erabiltzen zuten, eta hainbat dokumentu zaharretan ‘z’, ‘zz’ edota ‘ch’ erabiltzen ziren. Orain arteko ‘tx’ hori, beraz, geroztikoa litzateke.

11, Urretxu-Zumarraga. Mutamu kolektiboak antolatuta, He!!Zurre Fest! jaialdia egin zuten, herriko eta inguruetako taldeen partaidetzarekin.

17, Legazpi. D-Pintxos talde legazpiarrak estudioko bigarren lana zuzenean aurkeztu zuen, Legazpiko gaztetxean.

21, Segura. Amets Amubieta eta Maialen Aldalur azpeitiarrek irabazi zuten Euskal Herriko 31.

Dantza Txapelketa, Seguran.

21, Zerain. Zeraingo Udalalak UEMA Udal Euskaldunen Mankomunitatean sartzeko asmoa agertu zuen, herritarren aurrean egindako aurkezpenean.

Gabiriarrak txapeldun Martxoan Bertsoa lehenengo eta Atera! Txapelketa ondoren; biak ala biak ere gabiriarrek irabazi dituzte. Tituluaz harago, ordea, Goierrin eta batez ere gazteen artean bertsozaletasuna bultzatzea da bi txapelketa horien helburua. Urretxu-Zumarragan tradizio handiko txapelketa da Martxoan Bertsoa (2003tik egiten dute). Atera! Herriarteko Txapelketak, berriz, bigarren edizioa izan du, zazpi urteko etenaren ondoren berreskuratu baitute aurten. AIMAR MAIZ 25, Legazpi. Herriko taldeen entsegu lokaletan izandako lapurretei aurre egiteko, bertako taldeek SuBeltza eguna antolatu zuten, kontzertu sorta batekin.

25, Legorreta. Asier Altunaren Zela Trovke lanak irabazi zuen Legorretako III. Aitzol Aramaio Film Laburren Lehiaketa.

31, Zumarraga. Josune Goenaga aktore zumarragarrak Zirkuaren zain antzezlana aurkeztuko zuen, jaioterrian.

seba Juarez dantzariari.

18, Beasain. Irati Goikoetxea idazle beasaindarrak Andraizea ipuin bilduma argitaratu zuen, Erein argitaletxearekin.

28, Urretxu. Gorka Zufiaurre aktore urretxuarrak parte hartu duen Fuego filma aurkeztu zuten Zumarragan eta Beasainen.

29, Beasain. Sustraiz Blai kulturen arteko musika jaialdia egin zuten Beasaingo gaztetxean.

AZAROA

3, Goierri. Euskararen Eguna ospatu zuten Goierrin, euskara urteko 365 egunetan erabili behar dela aldarrikatzeko.

11, Ordizia. Amets Bide dantza taldeak, lagunek eta herritarrek azken agurra eskaini zioten Jo-

ABENDUA

16 //

GOIERRIKO HITZA Osteguna, 2014ko abenduaren 18a

Goierri Festak Ordizia

Ataun

Santa Ana jaiak: Umeen eguneko txupinazoak irudi koloretsuak utzi ditu aurten ere. ASIER ZALDUA

Zaldibia

Santa Fe jaiak: Mondejujaleen desfilearekin hasi ziren.

Ohitura zaharren jaia: Urrian egin zuten, eguraldi ona lagun. A. MAIZ

Legazpi

Zegama

Santikutzak: Tradiziozko ezpata dantza egin zuten. A. Z.

Zumarraga

Santa Lutzi Eguna: Jendetza bildu zuen abenduaren 13ko feria erraldoiak. A. ZALDUA

Cava Festa: Aurrenekoz egin dute aurten. J. ARRONDO

Urretxu

Santa Anastasia jaiak: Euskal jaia izaten da festetako egun nagusietako bat. A. ZALDUA