UÇUŞ NOKTASI EKİM 2014 - FLIGHT POINT ISSUU OCTOBER

Ekim |October 2014 Sayı | Issue 39 Alabilirsiniz | Your Complimentary Copy

Ekim - October 2014

Ankara’nın en güzel iki mesire yeri The prettiest recreation spots of Ankara

Mogan ve Eymir gölleri

Mogan and Eymir lakes

Binyıllık ağaçların gölgesinde In the shade of millennial trees

Gökyüzüne uzanan tarlalar besin sorununu çözecek Alabilirsiniz | Your Complimentary Copy

Sky-reaching farms to solve the issue of food availability

Kurban Bayramı sofraları Meals for the Feast of Sacrifice

2

EKİM - OCTOBER 2014

Lütfi Elvan

Ulaştırma, Denizcilik ve Haberleşme Bakanı Minister of Transport, Maritime Affairs and Communication

Değerli vatandaşlarım;

Dear citizens;

Bir ülkenin, bir bölgenin, bir kentin kalkınması için olmazsa olmazların başında eğitim altyapısı, beşeri sermaye, insani kalkınma ve ulaşım altyapısı gelir.

Bunlardan biri eksik oldu mu o coğrafyada kalkınmanın bir bacağı eksik kalır, bu da çeşitli sorunlara sebep olur. Biz Ulaştırma, Denizcilik ve Haberleşme Bakanlığı olarak ulaşım ve haberleşme altyapısına yönelik yatırımlarımızı tüm olanaklarımızı seferber ederek yapıyoruz. Ve ülkemizin her köşesinde aynı imkânları sunmayı bir görev biliyoruz.

Eğer bir bölgenin ulaşım altyapısı güçlüyse, o bölgenin kalkınmasını hiç kimse engelleyemez. Hem insana hem de başta ulaşım olmak üzere tüm sektörlere yapılan yatırımlarla, Türkiye küresel ölçekte hak ettiği yere ulaşacak. Tüm çabalarımız bunun için...

Bu perspektif doğrultusunda, havayolu taşımacılığında gerçekleştirdiğimiz atılımlardan ve hedeflerimizden söz edeceğim. Hükümetimiz’in belirlediği ve Bakanlığımız’ın başarıyla uyguladığı doğru politikalar sayesinde 12 yılda havacılık sektörü çok büyük gelişmeler gösterdi.

2003 yılında tek havayolu şirketiyle yurtiçinde sadece iki noktadan 26 noktaya uçuş gerçekleştirilebiliyordu.

Bugün ise altı havayolu şirketi, yedi merkezden 52 noktaya uçuş gerçekleştiriyor. Şu anda yapımı devam eden yeni havalimanları ve ilave terminal binaları var.

Avrupa Hava Birliği verilerine göre, Avrupa’da 2014’te yolcu sayısında yüzde 4.6 oranında bir artış öngörülüyor.

Bunun 2 puanı yani yüzde 2’lik büyümesi sadece Türk Hava Yolları tarafından gerçekleştiriliyor.

2014 yılı Eylül sonu (dokuz aylık) gerçekleşmelerine göre; hizmet verilen toplam uçak trafiği (üstgeçişler dâhil) 1.269.113 oldu. Yolcu sayısı ise eylül ayı sonu itibarıyla 128 milyonu geçti. Bu yılsonunda 170 milyon yolcu sayısına ulaşacağız. 2013 yılı sonunda gerçekleştirdiğimiz rakam 150 milyon yolcuydu. Uçak trafiğine bakıldığında bir önceki yıla göre yüzde 10.9 büyüme söz konusu.

Sivil havacılık sektörünün her alanında önemli projeleri hayata geçiriyoruz. Ülkemizde bölgesel yolcu uçağı üretilmesine yönelik proje çalışmalarımız son aşamaya geldi. Ülkemizin potansiyelini görüyor ve son hız bu potansiyeli destekleyecek ulaşım yatırımlarını yapıyoruz. Her yıl daha da fazlasını yapmak için yedi gün 24 saat yorulmaksızın, tüm personelimiz Türkiye’nin geleceği için çalışıyor.

Educational structure, human capital, social progress and transportation infrastructure are the essentials of the development of a city, a region or a country. In cases that any one of these is missing, development of that geography might be lacking a leg – which causes various problems. The Ministry of Transport, Maritime Affairs and Communications uses all means to make proper investments for the field of transportation and communication. We take offering the same services in all parts of our country as our duty.

If the transportation infrastructure of a region is powerful enough, nobody and nothing can hinder the progress. Turkey will reach its deserved place in the world thanks to all the investments made in to all sectors, transportation being in the first place. All our efforts are for this goal...

In line with this perspective, I would like to talk about our projects and goals for the air transportation field. Thanks to the proper policies defined by our Government and applied by our Ministry, the aviation sector has improved greatly in the last 12 years. In 2003, only one airline company flied from two points to 26 destinations. Today, six airline companies fly from seven centers to 52 destinations. New airports and terminal buildings are under construction currently. According to the data by the Association of European Airlines, the number of passengers increased by 4.6 percent in 2014 in Europe. Almost half of this rate (2 percent) has been realized by Turkish Airlines.

According to September 2014 (nine months period) data, the number of aircraft (including overflights) that received services was 1 million 269 thousand 113. And the number of passengers went beyond 128 million until the mentioned period. We will be reaching 170 million passengers by the end of this year.

The number of passengers that received services throughout 2013 was 150 million. The rate of air traffic increased by 10.9 percent when compared with the previous year.

We are carrying out remarkable projects in every area of the civil aviation sector. Our project studies to manufacture regional passenger airplanes in our country are at the final stage. We acknowledge the potential of our country and invest in transportation projects that will support this potential. Our entire personnel is working 24/7 with might and main, to do better each year for the future of Turkey.

İyi uçuşlar dilerim…

Have a nice flight…

EKİM - OCTOBER 2014

3

Orhan Birdal Yönetim Kurulu Başkanı ve Genel Müdür Executive Board Chairman

and General Manager

Değerli misafirlerimiz;

Dear guests;

İstanbul, DHMİ’nin de katkılarıyla iki büyük uluslararası etkinliğe ev sahipliği yaptı. Kamu-özel sektör işbirliği (KÖİ) modeliyle yatırımların ele alındığı ‘PPP Airport Investments Summit 2014’ toplantısı İstanbul Conrad Otelde yapıldı. 23-25 Eylül tarihleri arasında gerçekleştirilen zirveye KÖİ alanında otorite çok sayıda uzman katıldı. KÖİ yatırımlarının tüm yönüyle ele alındığı toplantı DHMİ açısından da önem taşıyordu. Çünkü KÖİ projelerinde dünya çapında şöhrete sahip DHMİ, bu konuda büyük adımlar atan ve dünyanın en büyük KÖİ projesi olan İstanbul Yeni Havalimanı Projesi’ni hayata geçiren kuruluş. İki gün süren zirvede altını çizdiğimiz gibi, gerek özkaynak gerekse KÖİ modeliyle birçok terminal binalarımız yenilendi, standartları ve kapasitelerinin artırılması sağlandı. Bunlardan 28’i özkaynaklarımızla inşa edildi, 19 proje de KÖİ kapsamında gerçekleştirildi. 19 projeden 18’i tamamlandı, bir tanesi (Nevşehir) ihale aşamasında. KÖİ olanaklarıyla gerçekleştirilen yatırım tutarı toplamda 2 milyar doları aşıyor. Bu rakama asrın projesi dâhil değil.

KÖİ kapsamında gerçekleştirilecek İstanbul Yeni Havalimanı’nın yatırım bedeli 10 milyar 247 milyon avro, DHMİ’nin elde edeceği kira geliri ise 22 milyar 152 milyon avro.

Eylülün etkinlik bereketi bununla sınırlı değil. Dünyanın sayılı havacılık fuarları arasına giren İstanbul AirShow, Atatürk Havalimanı Genel Havacılık Terminali’nde, Ulaştırma, Denizcilik ve Haberleşme Bakanımız Sayın Lütfi Elvan´ın da katıldığı törenle açıldı. 25 Eylül’de başlayıp 28 Eylül’de sona eren İstanbul AirShow, Avrupa´da Paris, Ortadoğu´da Dubai’de gerçekleştirilen havacılık fuarları gibi kendi bölgesinin en büyük havacılık organizasyonu olma özelliğini taşıyor.

Fuarın açılış konuşmasında Sayın Bakanımız Lütfi Elvan’ın dile getirdiği gibi; yılsonu itibarıyla aşağı yukarı 170 milyon yolcu sayısına ulaşacağız. 2013 yılı sonunda gerçekleştirdiğimiz rakam 150 milyon yolcuydu. Uçak trafiğine bakıldığında, bir önceki yıla göre yüzde 10 büyüme söz konusu. Havacılık sektörü bugün 24 milyar dolarlık bir ciroya ulaştı ve doğrudan 180 bin 500 kişiye iş sağlar duruma geldi.

Türk havacılığının ulaştığı bu eşsiz seviyede pay sahibi olduğumuz için mutluyuz, gururluyuz. Daha iyi noktalara erişmek için geceli gündüzlü mesaimiz devam edecek.

Kurban Bayramı’na hazır olduğumuzu, yolcularımızın konfor ve emniyeti için gerekli tüm tedbirleri aldığımızı da belirtmek istiyorum. Bu duygularla yolcularımızın, DHMİ ve tüm havacılık camiasının bayramını, en içten duygularımla tebrik ediyorum.

İstanbul has hosted two major international events with the support of SAA. The PPP Airport Investments Summit 2014, which discussed the investments made via public-private sector collaboration model, took place in İstanbul on 2325 September. Experts of the model attended the summit.

Covering all sides of the mentioned model, the event was of vital importance for SAA. Because, SAA is globally recognized in realizing public-private sector collaborations and it is the institution that materialized the world’s greatest publicprivate sector collaboration project, the İstanbul New Airport Project. As we highlighted during the two-day summit, we have renewed many terminal buildings and enhanced standards as well as capacity by using both our capital and the publicprivate sector collaboration model. 28 of these have been built with our capital and 19 public-private sector collaboration projects have been carried out. 18 among 19 projects, except for Nevşehir, are complete and Nevşehir project is in the contracting stage. The investment amount in total exceeds 2 billion dollars, while the best project of the era is not even included in this. The İstanbul New Airport project’s investment cost is about 10 billion 247 million euros. SAA will derive 22 billion 152 million euros of lease income.

The activities in September were not limited to this. Considered as one of the leading aviation fairs of the world, İstanbul AirShow was launched at Atatürk Airport General Aviation Terminal with the attendance of our Minister of Transportation, Maritime Affairs and Communications Lütfi Elvan. Started on 25 September and ended on 28 September, İstanbul AirShow is the leading one in the region - just like the other aviation shows in Paris for Europe or Dubai for the Middle East.

As the Minister Lütfi Elvan stated in the opening speech of the event, we will have reached 170 million passengers by the end of this year. The number we reached in 2013 was 150 million.

The aviation sector has reached 24 billion dollars of income, as of today, and offers employment to 180 thousand people.

We feel elated to be a part of this matchless point the Turkish civil aviation has reached. Our efforts will continue day and night, to achieve better.

I would like to note that we are ready for the Feast of Sacrifice and that we have taken all measures for the safety and comfort of our passengers. I would also like to celebrate the feast for all our passengers, SAA and the aviation sector.

İyi uçuşlar dilerim…

Have a nice flight…

EKİM - OCTOBER 2014

5

EKİM - OCTOBER 2014

32

10 MERCEK / ZOOM

Sivil havacılıktan son haberler Latest news from civil aviation

20 SİVİL HAVACILIK / CIVIL AVIATION

DHMİ Genel Müdürü Orhan Birdal kurumun hedeflerini anlatıyor SAA General Manager Orhan Birdal talks about the corporate goals

32 SEYAHAT / TRAVEL

Ankara’nın gölleri: Eymir ve Mogan Lakes of Ankara: Eymir and Mogan

38 DOĞANIN MUCİZELERİ / MIRACLES OF NATURE Asırlık değil binyıllık ağaçlar Millennial trees

50 MİMARİ / ARCHITECTURE Gökyüzüne uzanan tarlalar Sky-reaching farms

54 MUTFAK KÜLTÜRÜ / CULINARY CULTURE Kurban Bayramı sofraları Meals for the Feast of Sacrifice

66 SOSYAL SORUMLULUK / SOCIAL RESPONSIBILITY Otistik çocuklar sporla hayata uyum sağlıyor Children with autism adapt to life with sports

76 KEŞİF / EXPLORE

Uzaklardaki tenhalar Lonely places way out there

86 SAĞLIK / HEALTH

Kaliteli ve sağlıklı bir hayatın vazgeçilmezleri Fundamentals of a quality and healthy life

94 UÇUŞ REHBERİ / FLIGHT GUIDE

Dış ve iç hat uçuşları

International and domestic flights

98 BULMACA / PUZZLE

6

EKİM - OCTOBER 2014

38 76

YÖNETİM / MANAGEMENT DHMİ Genel Müdürlüğü Personeli Yardımlaşma Vakfı

Emek 8. Cadde 75. Sokak No: 7/1 Emek - Ankara / TÜRKİYE DHMİ Personeli Yardımlaşma Vakfı Kuruluşu Meydan Reklam Adına Sahibi Onursal Başkan Honorary President and Owner on behalf of DHMI Personnel Assistance Foundation Orhan Birdal

50

54

Yayın Kurulu | Publishing Board Funda Ocak, Mehmet Ateş, Mehmet Karakan, Celal Özuğur, Cemal Köksal, K. Zafer Topuz, Ahmet Ergin, Mustafa Karpuzcu, Vahdet Nafiz Aksu, Ali Fuat Emre, Ayhan Öztekin

YAYIN / PUBLISHING FORA MEDYA İstanbul: Barbaros Bulvarı No: 143/1 Balmumcu-Beşiktaş 0212 213 98 80 Ankara: Tunalı Hilmi Caddesi No: 68/12 Çankaya 0312 430 51 00 Genel Koordinatör | General Coordinator Süleyman Karan suleyman@foramedya.com Yazı İşleri Müdürü | Chief Editor Doğan Uluyüz dogan@foramedya.com Editör | Editor Nezahat Solmaz Yiğit Sanat Yönetmeni | Art Director Ferhat Gedik İngilizce Bölüm Editörü | English Section Editor Ayşegül Kıratlı Reklam Departmanı Advertisement Department Rüştü Altıner rustu@foramedya.com

66 86

Pınar Güneş pinar@foramedya.com Murat Arslan murat@foramedya.com Reklam rezervasyon: 0212 213 98 80 Katkıda Bulunanlar | Contributors Ayşin Albayrak, Eren Cerciz, Elif İzgi Uluyüz, Ilgın Çelik, Lokman Karakaş, Sezai Özden Baskı | Printing Azim Matbaacılık Büyük Sanayi 1. Cad 99/33 İskitler - Ankara Tel: (0312) 342 03 72 Basım Yeri ve Tarihi Place and Date of Publication Ankara, Ekim- October 2014 Yayın Türü | Type of Publication Yerel, aylık, süreli Local, monthly, periodical ISSN 1306 - 6323 www.foramedya.com

EKİM - OCTOBER 2014

7

??????? | ???????????

8

EKİM - OCTOBER 2014

EKİM - OCTOBER 2014

9

mercek | zoom

KONYA HAVALİMANI’NIN YENİ TERMİNAL BİNASI HİZMETE GİRDİ Dünya çapında tarih ve kültür merkezi olan Konya’ya hızlı, rahat, konforlu bir havayolu ulaşımı sağlamak amacıyla inşa edilen 3 milyon 500 bin yolcu kapasiteli Konya Havalimanı yeni terminal binası, Başbakan Ahmet Davutoğlu’nun Konya’da gerçekleştirdiği toplu açılış programıyla hizmete girdi. Özel uçak ‘ANA’ ile beraberinde eşi Sare Davutoğlu ile Konya’ya gelen Başbakan Ahmet Davutoğlu’nu, Konya Havalimanı’nda Vali Muammer Erol, Büyükşehir Belediye Başkanı Tahir Akyürek ve diğer protokol üyeleri karşıladı.

Davutoğlu’na ,Başbakan Yardımcısı Bülent Arınç, Ulaştırma, Denizcilik ve Haberleşme Bakanı Lütfi Elvan, AK Parti Genel Başkan Yardımcıları Beşir Atalay ve Mehmet Ali Şahin eşlik etti. Başbakan Davutoğlu, eşi Sare Davutoğlu ve Bakan Lütfi Elvan ile birlikte toplu açılış töreninde açılışını gerçekleştireceği Devlet Hava Meydanları İşletmesi Genel Müdürlüğü tarafından yaptırılan, 3.5 milyon yolcu kapasitesine sahip yeni terminal binasında incelemelerde bulundu ve terminal hakkında DHMİ Genel Müdürü Orhan Birdal’dan bilgiler aldı.Toplu açılış programı kapsamında Konya kent meydanında halka hitap eden Başbakan Ahmet Davutoğlu, “Bakan olarak ilk Konya’ya geldiğimde havalimanı terminalinin inşa edilmesini talep etmiştiniz. Şimdi 3 milyon kapasiteli havalimanı emrinizdedir. Emeği geçenlere teşekkürü sizler adına bir borç biliyorum” dedi.

Başbakan Davutoğlu konuşmasının ardından

10

EKİM - OCTOBER 2014

beraberindeki katılımcılarla birlikte Konya Çevre Yolu’nun temel atma, Konya Havalimanı’nın 3.5 milyon yolcu kapasiteli terminal binası açılışıyla Konya Büyükşehir Belediyesi’nin iki köprülü kavşağı başta olmak üzere, yapılan çeşitli eserlerin açılış ve temel atmasını gerçekleştirdi. Konya Havalimanı’na telekonferans sistemiyle bağlanan Başbakan Ahmet Davutoğlu, yeni terminal binasını meydanda toplanan on binlerce kişiye izletti. Modern tesisin Konya’ya hayırlı olması temennisinde bulunan Başbakan Davutoğlu, havalimanının açılışı için bekleyen Konya milletvekilleri ve DHMİ Genel Müdürü Orhan Birdal ile birlikte Konya Havalimanı yeni terminal binasının açılışını telekonferans sistemiyle gerçekleştirdi.

Mevcut terminal binasının altı kat büyüklüğünde olan yeni terminal binası, 30 yıllık ihtiyacı karşılayacak kapasitede inşa edildi. 24.175 metrekare kapalı alana sahip yeni bina Hz. Mevlana’nın yedi öğüdünden esinlenilerek yedi ana kolon üzerine kuruldu.

Terminal binası, yıllık 3 milyon 500 bin yolcu kapasitesine sahip olacak. Ayrıca içinde gelen-giden yolcu salonları, 13 adet chek-in bankosu, pasaport kontrol noktası, VIP ve CIP salonları, üç adet kafeterya ve restoran, çalışma ofisleri bulunuyor. 550 araçlık otoparkı bulunan havalimanının apronuna sekiz uçak aynı anda yanaşabiliyor. Konya Havalimanı yeni terminal binası, ‘Engelsiz Havaalanı Projesi’ne uygun şekilde tamamlandı.

KONYA AIRPORT’S NEW TERMINAL BUILDING IS AT SERVICE The new terminal building of Konya Airport, which has the capacity to welcome 3 million 500 thousand passengers, was constructed with the aim to offer fast and comfortable air transportation to Konya that is a global center of history and culture. The new terminal has been launched within the scope of the opening program by Prime Minister Ahmet Davutoğlu.

Governor Muammer Erol, Metropolitan Mayor Tahir Akyürek and other protocol members welcomed Ahmet Davutoğlu and his wife Sare Davutoğlu, who traveled to Konya in the private airplane ‘ANA’. Deputy Prime Minister Bülent Arınç; Minister of Transportation, Maritime Affairs and Communications Lütfi Elvan, AK Party Vice Chairman Beşir Atalay and Mehmet Ali Şahin accompanied Davutoğlu. The Prime Minister, his wife Sare Davutoğlu and Minister Elvan inspected the new terminal building, which is to welcome 3.5 million passengers and built by the General Directorate of State Airports Authority.

SAA General Manager Orhan Birdal gave information on the new terminal. Within the scope of the opening program, Prime Minister Davutoğlu addressed the public in the Konya city square and said: “During my first visit to Konya as a minister, I was demanded to construct the airport terminal.

And now, the airport is at your service with a capacity to host 3 million passengers. I would like to present thanks to all that contributed.” Following the speech, Prime Minister Davutoğlu

and his company attended to the opening ceremonies of various works such as Konya Highway groundbreaking, Konya Airport terminal building and Konya Metropolitan Municipality’s double bridge crossing. Prime Minister Ahmet Davutoğlu, who connected to the airport via teleconference system, let the tens of thousands of citizens, who gathered in the square, view the new terminal building. Wishing that the modern facilities would bring good luck to Konya, Davutoğlu completed the opening ceremony of Konya Airport’s new terminal building via the teleconference system and with the participation of Konya parliament representatives and SAA General Manager Orhan Birdal. Six times bigger than the existing terminal building, the new structure has been built to fulfill the need for the next 30 years. The new structure, whose closed area is as big as 24 thousand 175 square meters, has been built on seven columns as inspired by the seven advice of Mevlana.

The terminal building will offer services to 3 million 500 passengers per year. The sections of the terminal building include: arrivals and departures halls, 13 check-in counters, passport check point, VIP and CIP halls, three cafes, restaurants and offices. 550 cars can park in the new terminal’s parking lot, while the apron is able to welcome eight airplanes simultaneously. Konya Airport’s new terminal building has been constructed in accordance with the ‘Accessible Airport Project.’

EKİM - OCTOBER 2014

11

??????? ||??????????? mercek zoom

BAŞBAKAN AHMET DAVUTOĞLU İSTANBUL ULAŞIM PROJELERİNİ İNCELEDİ PRIME MINISTER AHMET DAVUTOĞLU REVIEWED İSTANBUL’S TRANSPORTATION PROJECTS Başbakan Ahmet Davutoğlu, Ulaştırma, Denizcilik ve Haberleşme Bakanı Lütfi Elvan ile birlikte yapımı devam eden üçüncü havalimanıyla Yavuz Sultan Selim Köprüsü inşaatında incelemelerde bulundu. Helikopterle Yavuz Sultan Selim Köprüsü’nün Garipçe’deki şantiyesine giden Başbakan Davutoğlu, köprünün Anadolu ve Avrupa yakalarındaki ayaklarını ve buraya yapılacak bağlantı yollarını havadan inceledi.

Daha sonra buradan ayrılan Ahmet Davutoğlu, yapımı devam eden üçüncü havalimanındaki çalışmaları havadan bir süre takip etti.

Ulaştırma, Denizcilik ve Haberleşme Bakanı Lütfi Elvan ile DHMİ Genel Müdürü Orhan Birdal’dan çalışmalar hakkında bilgiler alan Başbakan, ardından inşaat alanına indi. Bir saat kadar havalimanı bölgesini inceleyen Davutoğlu, yetkililerden de brifing aldı.

12

EKİM - OCTOBER 2014

Prime Minister Ahmet Davutoğlu and the Minister of Transportation, Maritime Affairs and Communications Lütfi Elvan has inspected the third airport under construction and the Yavuz Sultan Selim Bridge construction site. After taking a helicopter ride to Yavuz Sultan Selim Bridge in Garipçe, Prime Minister Davutoğlu viewed the Anatolian and European base pillars of the bridge and the connecting roads from the air. Ahmet Davutoğlu then moved on to the third airport to view the construction works there. The Prime Minister, who had been given followup on the works by the Minister of Transportation, Maritime Affairs and Communications as well as by the SAA General Manager Orhan Birdal, then entered the construction site. After inspecting the area, the Prime Minister received briefing from the authorities.

EKİM - OCTOBER 2014

13

??????? ||??????????? mercek zoom

DHMİ Genel SAA General Manager Müdürü Orhan Birdal Orhan Birdal:

“TÜRK HAVACILIK SEKTÖRÜ 2019 YILINA KADAR HER YIL YÜZDE 10 BÜYÜYECEK”

14

“TURKISH AVIATION SECTOR WILL GROW BY 10 PERCENT EVERY YEAR UNTIL 2019”

Kamu-özel sektör işbirliği (KÖİ) modeliyle yatırımların ele

The PPP Airport Investments Summit 2014 gathering,

alındığı ‘PPP Airport Investments Summit 2014’ toplantısı İstanbul Conrad Otel’de yapıldı. İki gün süren zirvede, DHMİ Genel Müdürlüğü tarafından ihale edilen İstanbul Yeni Havalimanı Projesi hakkında yüklenici firma yetkilileri tarafından katılımcılara bilgiler verildi. Havacılık alanında çeşitli ülkelerden katılan katılımcılar, KÖİ projeleri hakkında sunumlar yatırımlar ve oturumlar düzenleyerek katılımcıları bilgilendirdiler.

Ulusal ve uluslararası düzeyde katılımın olduğu zirvede açılış konuşmasını yapan DHMİ Genel Müdürü Orhan Birdal, DHMİ’nin KÖİ uygulamaları bakımından dünyanın önde gelen kuruluşları arasında yer aldığını belirterek “Kuruluşumuz 19 önemli projeyi KÖİ kapsamında gerçekleştirmiştir. 19 projeden 18’i tamamlanmış, bir tanesi (Nevşehir) ihale aşamasındadır. Toplamda 2 milyar dolar

which discusses the investments made via public-private sector collaboration, took place at İstanbul Conrad Hotel.

The summit continued for two days and was about giving information to contractor company representatives about the İstanbul New Airport projectcontracted out by the General Directorate of SAA. The participants, who attended from various countries, held sessions about the investments and public-private sector collaboration projects. SAA General Manager Orhan Birdal, who made the opening speech at the summit that received national and international participation, expressed that SAA took place among the world's leading companies in publicprivate sector collaboration works. He said: "Our institution

EKİM - OCTOBER 2014

tutarında yatırım yalnızca KÖİ olanaklarıyla gerçekleştirildi.

Yeni İstanbul Havalimanı Projesi kuruluşumuzun bu alandaki başarısını taçlandıran asrın projesidir” dedi. İşte Orhan Birdal’ın açılış konuşması: “Sizleri tarih boyunca medeniyetlere, kültürlere ev sahipliği yapmış; dünyanın ortak geleceğine ilişkin büyük imkân ve umutları da içinde barındıran bir şehirde misafir etmekten mutluluk duyuyoruz.

Geçmişiyle göz kamaştıran İstanbul, geleceğin önemli bir turizm ve finans merkezi olmaya adaydır. Havacılık sektörü, bu hedefin gerçekleştirilmesi için adeta bir lokomotif görevi görecektir.

“TÜRKİYE HAVACILIĞIN MERKEZİNDE YER ALIYOR” Şu anda hem yolcu hem de kargo taşımacılığının önemli bir bölümü; tam merkezinde bulunduğumuz, Avrupa-Afrika-OrtadoğuAsya ekseninde cereyan ediyor. Türkiye bu eksenin ana merkezi durumunda bir ülke. İstanbul ise bu eksenin tam anlamıyla merkez üssünü oluşturuyor...

Havacılık sektörü; hızlı ve devamlı gelişme gösteren, ileri teknolojilerin kullanıldığı, stratejik açıdan önem taşıyan sektörlerin başında gelmektedir. Dünya ticaret hacmindeki ve turizm sektöründeki büyümeler, küreselleşme, ayrıca insanların daha hızlı ve daha konforlu yolculuğu tercih etmeleri, tüm dünyada havayolu taşımacılığının diğer taşımacılıklara göre daha hızlı gelişmesini sağlamıştır.

Türkiye’nin, özellikle son 10 yılda dünya havacılığında yükselen değer olduğuna rakamlar tanıklık ediyor.

“TÜRKİYE, AVRUPA’DA İÇ HAT VE ORTADOĞU TRAFİĞİNDE İLK SIRADA” Hava ulaşımında son 10yılda toplam uçak trafiğinde (üst geçiş dâhil) yüzde 10, yolcu trafiğinde yüzde 14.3, yük trafiğinde ise yüzde 9.3 artış gerçekleşti. Üstgeçişlerle birlikte geçen yıl hizmet verilen uçak trafiği 1.5 milyona çıktı, bu yılın sonunda 1.7 milyon olacağını bekliyoruz. Böylelikle Türkiye, Avrupa hava ulaşım ağlarına günlük trafik ekleme kapasitesi en yüksek ülkelerden biri oldu. Şu an itibarıyla Türkiye, Avrupa hava sahasına iç hat ve Ortadoğu uçuşları ağırlıklı olmak üzere günde eklediği 358 trafikle birinci durumda.

Beklentiler orta dönemde (2019’a kadar) hava trafiğinde yılda ortalama yüzde 10 oranıyla en hızlı büyüyecek ülkenin Türkiye olacağı yönünde. Rakamların tanıklık ettiği gibi Türkiye, hem yolcu, hem kargo taşımacılığında küresel ölçekte cazip bir aktarma merkezi konumuna gelmiş bulunuyor. İstanbul ise havacılığın doğal HUB’u durumunda.

Bu gurur verici, geleceğe umutla bakmamızı sağlayan tablonun oluşmasında kurumsal tutumumuzun, büyük payı olduğunu memnuniyetle belirtmek istiyorum. Eğer, DHMİ gerekli altyapıyı zamanında oluşturmasaydı, bu başarı çizgisini yakalamamız elbette mümkün olamayacaktı.

carried out 19 significant projects within the scope of public-private sector collaboration investments. 18 among 19 projects have been completed, the uncomplete one (Nevşehir) is at contracting stage. A 2 billion dollar worth investment has been made via public-private sector facilities. The New İstanbul Airport project is a leading one that crowns our institution's success in the area."

Here is how Birdal continued his speech: "We feel elated to have you as guests in our city, which has been home to civilizations and cultures throughout the history, also has great opportunities and hopes. Standing out with its past, İstanbul can be the finance and tourism center of the future. The aviation sector serves as the engine of this dream."

“TURKEY IS THE CENTER OF AVIATION" Currently, a major part of passenger and cargo transport activities takes place in the axis of Europe-Africa-Middle East-Asia. Turkey is in the center of this axis. And İstanbul serves as the central base of this all. The aviation sector comes first among the strategically important sectors that use advanced technologies. The progresses in the global commercial volume and the globalized tourism sector, the increasing choice of people toward air transport have led to the rapid growth of aviation. Numbers are the witness to Turkey's progress especially of the last 10 years.

“TURKEY RANKS FIRST IN DOMESTIC FLIGHTS IN EUROPE AND IN MIDDLE EAST TRAFFIC" The air traffic (including overflights) increased by 10 percent in the last decade, while passenger traffic increased by 14.3 percent and cargo transport increased by 9.3 percent.

The number of aircraft (again including overflights) that received services reached 1.5 million and we expect this to reach 1.7 million. As a result of these numbers, Turkey has become one of the countries with the highest capacity to add daily traffic to European airways. Currently, Turkey ranks first with 358 daily traffic added to the European air field predominantly and Middle East flights. The expectations show Turkey as the fastest growing country for the medium term (until 2019) with a percentage of 10 per year. As the numbers witness, Turkey has become an attractive hub for the world's passenger and cargo transportation needs. And İstanbul is the natural hub of aviation. I would like to highlight that our corporate attitude has big part in this elating picture that gives us hope for the future. If SAA failed in creating the necessary infrastructure right on time, these achievements wouldn't be possible at all.

EKİM - OCTOBER 2014

15

??????? ||??????????? mercek zoom “10 YILDIR YATIRIM SEFERBERLİĞİNDEYİZ”

“INVESTING THROUGHOUT THE LAST DECADE"

Zamanında, eksiksiz planlama ve mükemmel uygulama prensibiyle çalışan DHMİ, özellikle son 10 yıldır tüm ülke çapında bir büyük yatırım hamlesini ve işletme becerisini başarıyla yürütüyor.

Türkiye’nin küresel havacılık merkezi olmasının koşullarını bilinçli bir şekilde oluşturuyor. Ülkemiz hava ulaşımı 11 yılda hak ettiği büyümeyi sadece ulusal ölçekte değil, küresel ölçekte de yakalamıştır. Avrupa Hava Seyrüsefer Emniyeti Teşkilatı’nın (EUROCONTROL- European Organisation for the Safety of Air Navigation) raporuna göre, 2013’te Avrupa’da günlük ortalama trafik artışında Türkiye birinci sırada yer almıştır. Ülkemiz havayolu yolcu sayısı, Avrupa’da dördüncü, dünyada ise dokuzuncu sıraya yükselmiştir.

KÖİ kapsamında gerçekleştirilecek İstanbul’un yeni havalimanı, Avrupa yakasında Karadeniz sahil şeridinde yer alan yaklaşık 76.5 milyon metrekare büyüklüğündeki alana yapılacak. Bu alan, bölgenin ekolojik dengesi, rüzgâr verileri ve doğal/yapay mania durum tespitleri yapılarak belirlendi.

Yeni Havalimanı, yüksek düzeydeki uçak ve yolcu trafiğini kaldıracak, uzun yıllar Türkiye’nin ve dünyanın havacılık hizmetlerine yeterince cevap verecek, Türkiye’nin iç ve dış hatlarda havacılıktaki büyümesine ve gelişmesine katkı sağlayacak, teşvik edecek olmasının yanı sıra Batı Avrupa ile Uzak Doğu arasında da önemli bir transfer merkezi haline gelecek. Bu anlayışla devreye soktuğumuz İstanbul Yeni Havalimanı Projesi, modern bir havalimanında olması gereken tüm altyapı ve üstyapı tesisleri içermektedir.

Operating with the principles of punctual planning and flawless practice, SAA has been successfully working and investing in the country for the last decade. SAA is consciously creating the conditions for Turkey to become the global center of aviation. Our country has achieved this success in air transportation not only in the nation but also in the world. According to the report prepared by EUROCONTROL- European Organisation for the Safety of Air Navigation, Turkey ranked first in daily traffic increase in Europe in 2013. Our country has risen to being fourth in Europe and ninth in the world, in the number of airline passengers. The new airport of İstanbul, which will be constructed within the context of public-private sector collaboration model, is located on an area of 76.5 million meter squares in the European Side's Black Sea coast. The zone has been determined after completing studies regarding the ecologic balance, wind data and natural/manmade obstacle situation of the region. In addition to being able to welcome high numbers of aircraft and passengers, to meet the world's and our country's aviation services needs for many years, to contribute to the development of Turkey in domestic and international aviation, the new airport is going to serve as the leading transfer point between Western Europe and the Far East. Launched with this understanding, the İstanbul New Airport Project offers all sorts of infrastructure and structure that a modern airport should have.

“YENİ İSTANBUL HAVALİMANI KÜRESEL GEREKSİNİMLERİ KARŞILAYACAK” Bu havalimanı, sadece Türkiye’nin ihtiyacını görecek bir havalimanı değil aynı zamanda batıdan doğuya, doğudan batıya, Afrika’dan da Avrupa’ya hava trafiğinin uğrak noktası olacak. Toplam yatırım tutarının ise 10 milyon avro üzerinde olması bekleniyor. Dünya havacılığının önemli bir parçası olarak, böyle devasa bir dünya projesine imza atmaktan mutluyuz, gururluyuz DHMİ olarak bu büyük eseri zamanında bitirerek dünyanın hizmetine sunmak için ciddiyetle çaba göstereceğiz.

Sözlerime son verirken, özel olarak bu Zirveyi düzenleyenlere teşekkürlerimi sunuyorum. Zirvenin, havalimanlarının özel sektör imkânlarını da kullanarak geliştirmeye ve KÖİ havalimanı yatırımlarına yönelik fırsatlar ve bu endüstrideki KÖİ stratejilerine ilişkin bilgi ve teknoloji paylaşımları adına verimli geçmesini diliyor, katılımcılara en iyi dileklerimi iletiyorum.”

16

EKİM - OCTOBER 2014

“THE NEW İSTANBUL AIRPORT TO FULFILL GLOBAL NEEDS" This airport is not just going to meet the needs of Turkey but also will be the haunt of air traffic from west to east, east to west, Afrika to Europe... The total amount of investment is predicted to exceed 10 billion euros. As a significant part of the global aviation, we feel elated to be carrying out such a giant project. SAA is working with might and main to offer this service to the world. As for the closing part of my speech, I would like to present thanks to the organizers of this summit.

I hope that this event creates the atmosphere for exchange of knowledge and technologies related to the development of airports via private sector facilities and public-private sector collaboration opportunities. Best wishes to all participants."

EKİM - OCTOBER 2014

17

??????? ||??????????? mercek zoom

SEKİZ AYDA UÇAK SAYISI 1 MİLYON 100 BİNİ YOLCU SAYISI İSE 110 MİLYONU AŞTI… NUMBER OF AIRCRAFT REACHES 1 MILLION 100 THOUSAND NUMBER OF PASSENGERS EXCEEDS 110 MILLION...

18

DHMİ tarafından açıklanan 2014 Ağustos ayı istatistiklerine göre; Türkiye geneli havalimanlarından ağustos ayında hizmet alan yolcu sayısı 19 milyonu, sekiz aylık dönemdeki toplam yolcu sayısı ise 110 milyonu geçti. 2014 Ağustos ayı itibarıyla havalimanları toplam uçak trafiği; bir önceki yılın ağustos ayına göre, iç hatlarda yüzde 10.8 artışla 74 bin 55, dış hatlarda yüzde 9 artışla 69 bin 7 olmak üzere toplamda yüzde 9.9 artışla 143 bin 62 oldu.

Türkiye hava sahasından ağustos ayında yüzde 32.8 artışla 34 bin 920 üstgeçiş (overflight) trafiği gerçekleşti. Böylece 2014 Ağustos ayında hizmet verilen uçak sayısı yüzde 13.8 artışla 177 bin 982’ye ulaştı.

According to the August 2014 statistics as announced by SAA, the number

TOPLAM YOLCU TRAFİĞİ YÜZDE 11 ARTTI

TOTAL PASSENGER TRAFFIC INCREASED BY 11 PERCENT

Ağustos 2014 itibarıyla, havalimanlarında (direkt transit dâhil ) toplam 19 milyon 107 bin 803 yolcuya hizmet verildi, toplam yolcu sayısı geçen yılın aynı ayına göre yüzde 11 arttı. Ağustos ayında iç hat yolcu sayısı yüzde 7.2 artışla 8 milyon 250 bin 426, dış hat yolcu sayısı yüzde 14 artışla 10 milyon 857 bin 377 oldu.

Ağustos ayında dış hat yolcu trafiğinin yoğun yaşandığı havalimanlarından; Atatürk Havalimanı’nda 5 milyon 500 bin, Antalya Havalimanı’nda 4 milyon 500 bin, Sabiha Gökçen Havalimanı’nda 2 milyon 500 bin, Adnan Menderes 1 milyon 200 bin, Esenboğa 1 milyon, Dalaman 864 bin ve Milas- Bodrum Havalimanı’nda ise 781 bin yolcu trafiği gerçekleşti.

2014 yılının ilk sekiz aylık döneminde Türkiye geneli dış hat yolcu trafiğinin yüzde 46’sını İstanbul Atatürk Havalimanı, yüzde 29’unu da Antalya Havalimanı karşıladı. Türkiye geneli toplam yolcu trafiğinin yüzde 51’i de iç hatlarda gerçekleşti.

Until the end of August 2014, all airports in Turkey welcomed 19 million 107 thousand 803 passengers (including direct transit) - which amounts up to 11 percent increase when compared to the same period of the previous year. In August, the number of domestic passengers increased by 7.2 percent and reached 8 million 250 thousand 426; while the number of international passengers increased by 14 percent and reached 10 million 857 thousand 377. Again in August, the airports with intense international passenger traffic presented these numbers: Atatürk Airport sent off 5 million 500 thousand international passengers, while Antalya Airport 4 million 500 thousand, Sabiha Gökçen Airport 2 million 500 thousand, Adnan Menderes Airport 1 million 200 thousand, Esenboğa Airport 1 million, Dalaman Airport 864 thousand and Milas-Bodrum Airport 781 thousand.

In the first eight months of 2014, 46 percent of the entire international passenger traffic in Turkey was operated by İstanbul Atatürk Airport, and Antalya Airport contributed with a percentage of 29; while 51 percent of the entire passenger traffic composed of domestic passengers.

YÜK TAŞIMACILIĞI YÜZDE 10.4 ARTTI

CARGO TRANSPORTATION INCREASED BY 10.4 PERCENT

Yük taşımacılığında aylık değişim 2014 Ağustos ayında yüzde 10.4 oranında artışla 316.286 tona ulaştı.

2014 Ağustos sonu (sekiz aylık) gerçekleşmelerine göre; hizmet verilen toplam uçak trafiği (üstgeçişler dâhil) yüzde 10.9 artışla 1 milyon 107 bin 838’e, toplam yolcu trafiği (direkt transit dâhil) yüzde 12.2 artışla 111 milyon 853 bin 855’e, yük (kargo + posta + bagaj) trafiği ise yüzde 12 artışla 1.897.631 ton olarak gerçekleşti.

Monthly variation of cargo transportation increased by 10.4 percent in August 2014 and reached 316 thousand 286 tons. According to the figures of the last eight months until August 2014, the number of aircraft that received services (including overflights) increased by 10.9 percent and reached 1 million 107 thousand 838; while the rate of total passenger traffic (including direct transit) increased by 12.2 percent and reached 111 million 853 thousand 855. The rate of cargo traffic (cargo+mail+baggage) increased by 12 percent and reached 1 million 897 thousand 631 tons.

EKİM - OCTOBER 2014

of passengers that received services from all airports in Turkey reached beyond 19 million in August and 110 million in the last eight months. The total aircraft traffic that took place until August 2014 has increased by 10.8 percent for domestic lines, reaching 74 thousand 55, and by 9 percent for international lines, reaching 69 thousand 7 - when compared with the rates of last year. The increase made up to 143 thousand 62 with 9.9 percent increase in total. The Turkish air field welcomed 34 thousand 920 overflights in August, with 32.8 percent rise, which led the total number of aircraft that received services to reach 177 thousand 982 by 13.4 percent increase.

EKİM - OCTOBER 2014

19

??????? ||??????????? mercek zoom

ATC GLOBAL 2014 FUARI’NDA DHMİ STANDI BÜYÜK İLGİ GÖRDÜ SAA’S STAND AT THE ATC GLOBAL 2014 FAIR RECEIVES GREAT INTEREST 17-19 Eylül 2014 tarihlerinde Çin’in Pekin şehrinde düzenlenen

Organized on 17-19 September 2014 in Beijing, China, the

ATC Global 2014 fuarına sergileyici olarak katılan Devlet Hava Meydanları İşletmesi Genel Müdürlüğü’nün (DHMİ) standı büyük ilgi gördü. Fuarda, DHMİ ve TÜBİTAK BİLGEM işbirliğiyle geliştirilen proje ve çözümler sergilendi. Bu iki kuruluşun işbirliği çerçevesinde geliştirilmiş olan Ar-Ge ürünlerinin tanıtımı yapıldı.

Etkinlik süresince DHMİ tarafından başlatılan Ar-Ge projesi kapsamında, DHMİ ve TÜBİTAK BİLGEM Bilişim Teknolojileri Enstitüsü tarafından birlikte geliştirilen Hava Trafik Kontrol Kule ve Radar Simülatörü atcTRsim, Hava Trafik Kontrolörü Seçim Sistemi ATCSES, Kuş-Uçak Çarpışması Önleme Radarı KUŞRAD (Kuş radarı) ve Hava Aracı Takip Sistemi HATS uluslararası ölçekte hayranlık uyandırdı.

ATC Global 2014 fair hosted SAA as a participator. The fair stand prepared by the General Directorate of State Airports Authority (SAA) received great interest. Projects and solutions developed by the collaboration of SAA and TÜBİTAK BİLGEM institutions were on display at the event. Also, the R&D products, which have been developed within this joint work, were publicized. Developed by SAA and TÜBİTAK BİLGEM Information Technologies Institute's R&D project, that has been launched by SAA, the Air Traffic Control Tower and Radar Simulator atcTRsim, Air Traffic Controller Selection System ATCSES, Bird-Aircraft Strike Prevention Radar KUŞRAD and Aircraft Tracking System HATS evoked admiration of international visitors.

DHMİ YERLİ ‘HASTA NAKİL ARACI’ İMAL ETTİ SAA MANUFACTURES DOMESTIC ‘PATIENT TRANSPORT VEHICLE’ Esenboğa Havalimanı Ekipman Üretim Müdürlüğü bir ilke daha imza atarak Türkiye’nin ilk yerli AMBULİFT üretimini gerçekleştirdi. Yıllardır yurtdışından ithal edilerek havalimanlarında kullanılan hasta nakil araçlarının (AMBULİFT) artık DHMİ atölyelerinde imal edileceğini belirten Genel Müdür Orhan Birdal; konveyör, el bagaj arabası, ışıklı rüzgâr tulumu, konturpua, mobil kule gibi imalatların kurum imkânlarıyla üretilmesinin önemli bir başarı olduğunu söyledi.

Bir Ar-Ge çalışması olarak geliştirilen ve tamamen DHMİ’nin mühendis ve teknisyenlerinin bilgi, proje ve emeğiyle imal edilen bu tip araç ve sistemlerin üretilmesi nedeniyle tebrik ve takdirlerini dile getiren Orhan Birdal şöyle konuştu: “DHMİ kurumsal kimliğinin bu tür projelerle daha da gelişip tanınarak önem kazanmakta. Yeni üretilen Ambulift aracı yürüyüş motorlu şase, hidrolik çapraz makaslarla uçağa 3.5 metre yükselebilen kabin kısmı, jeneratörle hidrolik sensörlü uçağa bindirme ve indirme kısımlarından meydana geliyor. Ülkemizde ilk kez kuruluşumuz tarafından imalatı gerçekleştirilen bu ürün yurtdışı maliyetinin yüzde 10’u gibi bir rakamla DHMİ ekiplerince imal edildi. Bu tür güzel ve önemli çalışmalardan dolayı arkadaşlarımızı kutluyorum. DHMİ Genel Müdürlüğü’nün havacılık alanındaki çalışmaları artarak devam edecek.”

20

EKİM - OCTOBER 2014

Esenboğa Airport Equipment Manufacturing Department has blazed another trail by manufacturing Turkey's first domestically made Ambulift. General Manager Orhan Birdal explained that Turkey had imported from other countries the patient transport vehicles (Ambulift) used in airports, since many years. He added that these would be manufactured in SAA's workshops and that it is a remarkable success that the institution is able to facilitate the manufacturing of conveyor, hand baggage cart, lighted windsock, counterweight, mobile tower etc... Expressing his appreciation and respect for the SAA engineers and technicians, who manufacture these types of vehicle and systems, thanks to their knowledge and efforts; Orhan Birdal said: "SAA's corporate identity has improved and gained importance, with these projects. The newly manufactured Ambulift vehicle composes of the motor chassis, the cabin that can escalate up to 3.5 meters via hydraulic crossovers, the embark and disembark sections with hyrdaulic sensorfit and the auxilliary engine.

Manufactured for the first time in our country by our institution, the production of Ambulift has costed about 10 percent of the amount that had been paid for the import version of it. I would like to present my thanks to fellow employees, for this amazing and remarkable job. The General Directorate of SAA will keep on creating projects for the aviation field."

EKİM - OCTOBER 2014

21

mercek | zoombizden önce “Böyle bir girişimi, düşünen yabancılar var; söz gelimi İspanyol AENA... Devlet kontrolündeki AENA, İspanya’da 46 havalimanını yönetirken; dünya çapında ise doğrudan veya dolaylı olarak 15’ten fazla havalimanının yönetiminde bulunuyor. AENA’nın yüzde 41 hissesinin ise 2014 sonunda özelleştirilmesi ve ciddi bir gelir elde edilmesi düşünülüyor.”

“Foreigners projected such a venture before us; AENA from Spain is an example... Statecontrolled AENA operates 46 airports in Spain and more than 15 others around the world, either directly or indirectly. It has been planned to privatize 41 percent share of AENA by the end of 2014, and derive serious amount of income.”

22

EKİM - OCTOBER 2014

“DHMİ küresel piyasalara açılacak”

“SAA opens to the global market”

DHMİ’nin kazandığı tecrübeyi dünya ülkelerinde de kullanmak istediğini ve bu hedefi gerçekleştirmeye hazırlandığını belirten DHMİ Genel Müdürü Orhan Birdal, kurumun bunun için önce sermaye artırımına gideceğini, ardından da dünyadaki havalimanı ihalelerine teklif vermeye başlayacağını söylüyor. DHMİ’nin Türk firmalarla birlikte, ihalelere ortak teklif vermesi de gündemde...

Mentioning that SAA aspired to use the experience in world countries and that it was ready to realize this goal, SAA General Manager Orhan Birdal expressed that the institution would move on to increase in capital and then start bidding for international airport tenders. It is also planned for SAA to offer bids in partnership with other Turkish companies.

Devlet Hava Meydanları İşletmesi (DHMİ), kanuni

The State Airports Authority (SAA) decided on capital contribution

düzenlemeyle sermaye artırımına giderek, dünyadaki havalimanı ihalelerine teklif vermek için kolları sıvadı. DHMİ Genel Müdürü Orhan Birdal, Türk firmalarıyla ortaklık kurup, yurtdışındaki ihalelere katılmayı planladıklarını belirterek, toplam 1 milyar 700 milyon TL’lik sermayesi olan kurumun sermayesinin 7 milyar TL’ye çıkarılacağını söyledi. DHMİ’nin iş bitirme ve iş yeteneği konusunda en yüksek seviyede olduğunu belirten Birdal, “Böylesine büyük bir şirket dünyaya açılabilmeli. Dünyada kendi alanında bazı işler yapabilmeli. Bunu ülke ekonomisine katkıda bulunmak üzere hayata geçirmemiz lazım” diyor.

Birdal’ın Dünya gazetesine verdiği röportajı dergimizde sizlerle paylaşıyoruz.

by way of legal regulations and rolled up sleeves to tender for international airports. General Manager Orhan Birdal talked about SAA’s plans to make partnerships with Turkish companies and join international tenders together. He added that the capital stock will increase from 1 billion 700 million TL up to 7 billion TL. Talking about how advanced SAA’s work completion and business skills are, Birdal says: “Such a great company should open to the world, be able to complete global tasks in its field. We need to realize these projects to contribute to our country’s economy.” We are sharing with you in these pages the interview he has given to Dünya newspaper.

Sivil havacılık sektörüne talep sürekli şekilde artış gösteriyor. Yolcu ve uçak trafiğinde son durum nedir?

The civil aviation sector continues to receive demand. What is the most recent status of passenger and aircraft traffic?

Looking at the number of passengers, the rate has increased by five times in the last decade. The total number of passengers was Yolcu sayısı itibarıyla bakıldığında, son 10 yılda beş kat artış yaşandı. 33 million in 2003; this number increased up to 150 million in 2013.

2003’te toplam yolcu sayısı 33 milyondu, 2013’te 150 milyona ulaştı. The number of aircraft that received services climbed up to over 1.5 million, from 500 thousand. The number of air cargo was 276 Hava trafik sayısı da 500 binden 1.5 milyonun üzerine çıktı. 2003 yılında, 276 bin 283 olan hava kargo sayımız 4 milyon 960 bin 648’e thousand 283 in 2003 and this number increased up to 4 million 960 thousand 648. We predict that this uptrend will continue. We are yükseldi. Bu artış trendinin devam edeceğini öngörüyoruz. Yolcu sayısının bu yıl 165 milyonun üzerine çıkmasını bekliyoruz. Avrupa expecting over 165 million passengers this year. In Europe, the rise of the last decade varies between 0.2 and 4 percent. The average is 2.5 ile kıyaslandığında 10 yıldaki ortalama artış yüzde 0.2 ile yüzde 4 percent while our growth average for the last 10 years is 14.5 percent. arasında değişiyor. Genel ortalama yüzde 2.5... Bizim son 10 yıllık ortalamamız yüzde 14.5. Dünyada yolcu ve trafik artışının yaşandığı There are only a couple of places in the world where passenger and bir kaç nokta var; Türkiye, Rusya, Çin ve Brezilya... Diğer ülkelerde aircraft numbers are increasing: Turkey, Russia, China and Brazil.

Other countries show no progress in this. herhangi bir artış yok.

Birçok havayolu şirketinin Ukrayna hava sahasını kullanmama kararı hava trafiğini nasıl etkiledi? Hava trafik artışından şirketlerimiz bir kazanç sağlayacak mı?

How has air traffic been affected by the fact that several airline companies decided to avoid using the Ukrainian air field?

There is significant increase in our air traffic. The uncertainty that

??????? ||??????????? mercek zoom

24

Hava trafiğimizde çok ciddi artışlar var. Ukrayna’daki krizden sonra belirsizlikten dolayı oradaki trafiğin büyük bölümü bize kaydı. Geçen senelere göre yaklaşık yüzde 15 civarında bir trafik artışı oldu. Bu, Ukrayna’dan kaynaklanan bir artış... Hava sahası altyapımız güçlü olduğu için güvenli bir şekilde hizmet veriyoruz. Bu kadar trafiğe ‘dar alanda kısa paslaşmalar’ şeklinde hizmet veriyoruz. Türkiye üzerindeki akan trafik eskisi gibi çok regüle değil. Artık belirlenen formatın dışında akıyor. Ona rağmen kurumsal tecrübemiz ve teknik donanımımızla çok rahatlıkla hizmet verebiliyoruz. Gelen her uçaktan para alıyoruz. Hava seyrüsefer hizmetine yaptığımız yatırımı ve çalışan personelin ücretini milli maliyet olarak belirleyip, o maliyete göre şirketlere pay ediyoruz.

Trafik arttığı zaman trafiğin artışı hava sahasını kullanan şirketlere yarıyor. Daha çok bölüşülüyor.

followed the crisis in Ukraine has canalized a major part of the traffic toward us. When compared with the previous years, the increase in traffic was approximately 15 percent – which takes its source from Ukraine. We are offering safe service thanks to the powerful air field substructure. We are achieving this success in quite narrow spaces.

The traffic over Turkey is not as regulated as it was in the past. Now it is going beyond the defined format. Despite all this, we are able to offer our services easily thanks to our corporate experience and technical means. We charge each and every arriving plane. We define the investments we make in air navigation services and the salaries of our personnel as national expense and allocate this amount to companies. Companies that use the air field also benefit from the increase in traffic. The amount is divided into more pieces.

DHMİ’nin gelir-gider projeksiyonundaki dengesizlik çok konuşuldu. Konunun çözümü hakkında ne düşünüyorsunuz?

The imbalance in SAA’s income-expense projections has been the subject for quite some time. What are your thoughts on the solution of this?

Bu karışık bir konu; iki faktör var... Faaliyet konularımızdan biri hava seyrüsefer hizmetleri yani hava trafiğini yönetmek. Milli maliyet sistemi içinde çalışıyoruz. Ülkelerin hava seyrüseferle ilgili yaptıkları yatırım ve personel giderlerinin toplamı bir milli maliyet rakamı yaratıyor. Bu rakam hava sahasını kullananlara bölüştürülüyor. Bunun için de ‘birim mesafe’ baz alınıyor. ‘Birim mesafe’ başına bildirilen tahmini maliyet rakamları, o birim rakamına bölünüyor. O mesafeyi kullanan uçak, parayı ödüyor.

Sene sonuna gelindiğinde bakılıyor; eğer belirlenen milli maliyet rakamı gerçekleşen rakamın üstündeyse, eksik kalan kısmını bir sonraki senenin milli maliyetine yansıtıyoruz. Diğer faktör ise havalimanı işletmeciliği. Türkiye’de mevcut 53 tane havalimanının 51 tanesinin işletmesini DHMİ yapıyor. Biz bunun bir kısmı işletiyoruz ya da işlettiriyoruz. Kiralama hakkı suretiyle işletme hakkını devrediyoruz. Terminallerde işletme hakkını devrettiğimiz yerler de var. Bundan da para kazanıyoruz.

This is a complicated matter. There are two factors. Air traffic control – in other words, air navigation services – is among our areas of activity. We use the national expense system. The investments that countries make in air navigation and personnel expenses make up an amount of national expenditure. The amount is then allocated to those who use the air field. We base this on a ‘unit of distance’. The estimated expenditure that is defined per unit is divided by this number. Airplanes that cover that distance make us payments. At the yearend, if the specified national expense rate is bigger than the actual rate, we include the deficit into next year’s national expense. Airport operations and management is the other factor. SAA is operating 51 among 53 airports in Turkey. We either operate or have some of them operated. We transfer the operational rights by means of leasing rights. We also transfer operational rights of various places inside the terminals. We make income this way too.

EKİM - OCTOBER 2014

EKİM - OCTOBER 2014

25

??????? ||??????????? mercek zoom DHMİ’nin bilançosu hakkında bilgi verebilir misiniz?

Kârlılık ne düzeyde?..

Can you talk about SAA’s balance sheets; how is the profitability?

51 havalimanının 51’inin de kâr etmesi ve her yerde aynı fiyatı uygulamamız mümkün değil. Her yerde aynı potansiyeli bulmamız da imkânsız. Bölgesel şartlar Türkiye’de çok değişken. Ülkenin her tarafını havayolu haline getirmemiz lazım. Önceliğimizin kâr olmaması lazım. Bunun sosyal faydasını düşünmeliyiz. Bizim büyük havalimanlarında elde ettiğimiz kâr, diğerlerini bir anlamda sübvanse ediyor. Totalde DHMİ kurumsal olarak 2013’te 794 milyon TL kâr elde etti. KİT’ler içinde ilk üç sıradayız. ABD’de yolcusu az olan yerlere şirketlerin sefer yapması için devlet, şirketlere ilave bir bedel ödüyor. Türkiye’de bu bedeli bu tesisleri yaparak ödüyoruz.

Her türlü altyapının hazır olması lazım, bu da masraf demek.

Bundan kaçınamayız.

It is not quite possible to have all airports derive profit, since we can’t apply the exact same prices everywhere. It is also unlikely to find the same potential everywhere. Regional conditions are very unstable in Turkey. We need to make all parts of the country available for flights.

We shouldn’t focus on profitability but consider the social benefits.

The profit we derive in big airports subsidizes the others, in a way. SAA gained 794 million TL in total, in 2013. We rank in top three among other State Economic Enterprises. The American state pays additional money to the companies for them to make flights to places with low passenger activity. We create the fund for the same purpose by way of building these facilities. All sorts of infrastructural works should be ready, which calls on going to expenses. We can’t avoid this.

Bazı limanların kapasitesi yetmiyor. Kapasite artırmak için nasıl çalışmalar yapıyorsunuz? Altyapı yatırım yapmayı sürdürüyor musunuz?

Some airports are out of capacity. What do you do to increase the capacity? Do you make investments in the infrastructure?

Son 11 yılda terminallerin kapasitesini dört katın üzerinde artırdık.

Terminal kapasitesi 2003’te 49.5 milyondu, şu anda 200 milyonun üzerine çıktı. 2023 hedeflerimizden biri de bu kapasiteyi 400 milyona çıkarmak. Ülke adına umut verici gelişmeler... İleriye yönelik birtakım projeksiyonlar var. Havacılık adına altyapıyı sağlam yapmazsanız, ileriye dönük bir hesap yapmanız da mümkün olmaz. Önce altyapıyı sağlamlaştırmak gerek. Son 12 yılda havacılık adına yapılan altyapının güçlendirilmesi ve en az önümüzdeki 25-30 yıla hizmet verecek hale getirilmesi gerek. Bazı havalimanlarının konumları itibarıyla bu imkâna sahip olmadığımız için sıkıntı yaşıyoruz. Telafi etmeye çalışıyoruz.

Atatürk Havalimanı’nın daha fazla genişleyip hizmetine devam edip edemeyeceği tartışmalarına ne diyorsunuz?

We quadrupled the capacity of our terminals in the last 11 years. The capacity was 49.5 million in 2003 and now it is over 200 million.

Increasing this number up to 400 million is among our 2023 targets.

These are hopeful news for our country. We have specific projections for the future. If the aviation infrastructure is weak, future plans go to waste. Infrastructure is the priority. We need to enhance the works that have been carried out in the last 12 years and improve these in a way to offer services easily in the next 25-30 years. Since some of our airports’ location and positions are unavailable, we are having troubles in this field. We are trying to atone for the better.

What are your thoughts on the stir about Atatürk Airport’s current situation and whether it should expand?

Atatürk Airport is of crucial importance. There is no room for it to expand in the middle of the city. Whatever can be done within its borders is done already. We are doing whatever needs to be Atatürk Havalimanı çok önemli. Şehrin ortasında genişleme imkânı yok. Kendi içerisinde ne yapılabiliyorsa o yapılıyor. Atatürk done for this airport. An incredible construction work is going on simultaneously with a traffic of 1 thousand 300 flights. The Havalimanı’na ne yapılması gerekiyorsa onu yapıyoruz. Bin 300 construction will be complete in short time. The biggest problem of üzerinde trafikle beraber müthiş bir inşaat çalışması yapılıyor.

Atatürk Airport, car parking, will be resolved with our efforts. Until the Çok kısa sürede tamamlanacak. Atatürk Havalimanı’nın en büyük sıkıntısı olan park yeni sorununu gidermiş olacağız. Yeni havalimanı new airport is built, the services will remain available, also without

26

EKİM - OCTOBER 2014

“51 havalimanının 51’inin de kâr etmesi ve her yerde aynı fiyatı uygulamamız mümkün değil. Her yerde aynı potansiyeli bulmamız da imkânsız. Bölgesel şartlar Türkiye’de çok değişken. Ülkenin her tarafını havayolu haline getirmemiz lazım. Önceliğimizin kar olmaması lazım.

Bunun sosyal faydasını düşünmeliyiz.

Bizim büyük havalimanlarında elde ettiğimiz kâr, diğerlerini bir anlamda sübvanse ediyor.”

“It is not quite possible to have all airports derive profit, since we can’t apply the exact same prices everywhere. It is also unlikely to find the same potential everywhere.

Regional conditions are very unstable in Turkey. We need to make all parts of the country available for flights. We shouldn’t focus on profitability but consider the social benefits. The profit we derive in big airports subsidizes the others, in a way.”

yapılıncaya kadar trafiği azaltmadan emniyet çerçevesinde artırarak reducing the traffic. The apron project will be finalized by 2015. hizmeti sürdüreceğiz. Apron çalışması yapılıyor. Proje süresi 2015’in Extended activities are going on there. An hourly program is pursued ortaları olacak. Orada sürekli bir faaliyet var. Zamana yayılmış bir iş. by looking at the traffic situation.

Trafiğin durumuna göre saatlik çalışılıyor.

Kurum sermayesinin artırılmasıyla ilgili bir planlama var.

Bu girişimle ne hedefleniyor?

DHMİ, 51 havalimanını bünyesinde barındırıyor. Dünyada bu çaptaki şirketler arasında en büyük şirketlerden biriyiz. Fakat bu yasal konular yüzünden bizim bilançomuza yansımıyor. TBMM’de kanun tasarısıyla bunu çözmeye çalışıyoruz. Böylesine büyük bir şirket dünyaya açılabilmeli. Dünyada kendi alanında bazı işler yapabilmeli. İş yeteneği, iş bitirme seviyesi itibarıyla belki en yüksek seviyedeyiz. Bunu ülke ekonomisine katkıda bulunmak üzere hayata geçirmemiz lazımdı. Ancak karşımıza bazı zorluklar çıktı. Rakamlara bakıldığında; “Sizin sermayeniz çok düşük” denildi. 1 milyar 700 milyon sermayemiz var. Ödenmiş kısmı 1.4, gerisi ödenmemiş. Bizim YİD ile yaptırdığımız havalimanları iz bedelle bizim defter kayıtlarımızda yer alıyordu. Neticede bunlar bir değer ve bunlara bir bedel ödendi. Gerçek bedeliyle biz bunu kayıtlara alırsak, sermayemiz ve tüm kayıtlar ortaya çıkacaktı.

Kanuni düzenlemeyi yaptık. Yurtdışında bir iş imkanı doğduğunda girişileceği zaman da daha güçlü olarak, dominant ortak olarak girme şansımız olacak. Bunu altyapısını şu anda hazırlıyoruz.

Yaklaşık 7 milyar civarında bir rakamla çıkmayı planlıyoruz.

What are your goals with the plans to increase corporate capital?

SAA operates 51 airports within the body. It is one of the biggest companies in the world, that operates in this scale. However, this situation doesn’t find representation in our balance sheets because of legal issues. We are trying to resolve this with a draft of law at the Grand National Assembly. Such a great company should open to the world, be able to complete global tasks in its field. Our work completion and business skills are very advanced. We needed to realize these projects to contribute to our country’s economy but there have been some challenges. Looking at the figures, we have been told that our capital was low – 1 billion 700 million TL. The issued part makes 1.4 and the rest is unpaid yet. The airports we constructed via BOT were included in our register in token values. In the end, these are values that were paid for. If we registered this in actual values, all our capital and other records would be revealed. We have released the necessary legal regulation. Now we have the chance to take on international business opportunities more powerfully and dominantly.

We are preparing the infrastructure for this currently. We are planning to start out with 7 billion TL.

İspanya’da da AENA modeli var. Birçok ülkede de limanları var. Dev bir şirket oldu. Model olarak alınabilir mi?

Spain benefits from the AENA model. They have ports in many countries. It has become a giant company. Do you think it is a good model?

Evet, aşağı yukarı aynı... AENA ile benzerliğimiz çok fazla. AENA, iki yıl önce hava seyrüseferi yani işleyişi ayırdı. Aynen yapıları DHMİ gibiydi. Çok iyi işler yapıyorlar. O model bize çok uygun olan bir model. Zaman zaman bize teklifler de geliyor. Türk müteahhitlik

Yes, more or less the same... We have a lot in common with AENA. They separated air navigation and operation, two years ago. The company structure was exactly like SAA’s. They are really successful.

We find that model quite applicable. We receive offers from time to EKİM - OCTOBER 2014

27

??????? ||??????????? mercek zoom sektörü dünyada belli bir yer edinmiş durumda. Bizim herhangi bir yerli şirketimiz, yurtdışında bir işe teşebbüs ettiğinde yeterlilik bakımında eksik kalırsa, partner olma imkânımız var. Bundan birkaç sene önce mevzuatımızı da hazır hale getirdik. Bu kanuni düzenlemenin altı doldurulursa sermaye anlamında daha iyi şeyler olacak. Bundan sonraki süreçte şartlar hazırlanacak. Artık yeterliliğimizi gördükleri zaman teklifler gelecektir.

time. The Turkish construction sector established a market presence in the world. If any one of our local companies lack efficiency in overseas business, we can become partners. We prepared the regulations couple years ago. If we can fulfill the regulation, better developments in capital will take effect. The next period is all about working on the conditions. Once our competence is proven, offers will follow.

Hava koridorlarının kısaltılmasıyla ilgili çalışma ne zaman tamamlanacak? Yeni rotalarla ne kadarlık bir tasarruf sağlayacak?

When do you think the operation for shortening aerial corridors will be completed? How much of saving do you project for these new routes?

Hava sahasını düzenlerken, havadaki yollar belirleniyor. Bunu belirlerken pek çok parametre var. Örneğin; yasak bölgeler, askeri bölgeler var. Uçakların bu alanların üzerinden geçmemesi lazım.

Kontrollü havayolumuz 2003 yılında 46.000 kilometreydi, bugün 64.000 kilometreye çıktı. Biz de havada yol yaptık. Uçak müsaade almadan o yolun dışında uçamaz. Sema sonsuz ama başı boş değil.

Bu yollar her zaman uçuş noktalarına direkt ulaştırmayabiliyor uçakları. Belli bir açıda gitmeli. Yolun kısalması, yakıtın az kullanılması demek. Bunları topladığınızda İstanbul- İzmir arasında THY 20’ye yakın seferi var. Diğer havayolu şirketlerini de düşünürseniz, ciddi bir tasarruf olacak. Hava sahasını kullandırtan kurum olarak kural koyucu Sivil Havacılık Genel Müdürlüğü (SHGM) ve Hava Kuvvetleri Komutanlığı ile müşterek bir çalışma yapıyoruz. Hava sahasının esnek kullanımı adı altında askerlerin kullanmadığı saatlerde koordinasyonla biz kullanmak istiyoruz.

Askeri otoritelerin bazı çekinceleri var. Bunları minimize etmeye çalışıyoruz. Biz o hizmeti vermeye hazırız.

Air ways are defined in the process of regulating the air field. There are various parameters for this; such as forbidden zones or military zones... Airplanes are not allowed to fly over these zones. Our controlled air corridor was as long as 46 thousand kilometers in 2003.

Today it is 64 thousand kilometers. We built the ways in the air. An airplane can’t fly outside these ways without permission. The sky is unlimited but it is never unattended. Sometimes, these ways are not directly connected to the desired destination. A specific angle might be necessary. Shorter ways mean less fuel. For example, Turkish Airlines operates 20 flights between İstanbul and İzmir. Think about all the other airline companies. This is going to save so much. We are operating in collaboration with the rule-making General Directorate of Civil Aviation (GDCA) and Turkish Air Force. Under the name of ‘flexible use of air fields’ - we want to use the air field in coordination during military-free hours. Military authorities have some worries at this point. We are trying to minimize that. We are ready to offer the mentioned service.

İstanbul Yeni Havalimanı’nda yer zemin ve hafriyat There have been news about the problems that have been konusunda sıkıntılar olduğu şeklinde haberler çıktı. Şu anda encountered during the excavations for the third airport. How inşaat nasıl ilerliyor? is the construction going?

Yeni Havalimanı, mutlaka yapılması gereken bir havalimanıydı. En uygun yer olarak İstanbul’un kuzeyindeki alan belirlendi. Bu boş alan, madenciler tarafından işgal edilmiş, bozulmuş bir araziydi.

Kağıt üzerinde orayı orman arazisi olarak göremiyorsunuz. Artık

The third airport is a must. The northern part of İstanbul is the most appropriate and available space for it. This empty space was a spoilt area that has been occupied by miners. This zone isn’t even a forest on legal papers. It has been abandoned to its fate. The land structure

“Son 11 yılda terminallerin kapasitesini dört katın üzerinde artırdık. Terminal kapasitesi 2003’te 49.5 milyondu, şu anda 200 milyonun üzerine çıktı.

2023 hedeflerimizden biri de bu kapasiteyi 400 milyona çıkarmak.”

“We quadrupled the capacity of our terminals in the last 11 years.

The capacity was 49.5 million in 2003 and now it is over 200 million. Increasing this number up to 400 million is among our 2023 targets.”

28

EKİM - OCTOBER 2014

EKİM - OCTOBER 2014

29

??????? | ??????????? “İstanbul Yeni Havalimanı, mutlaka yapılması gereken bir havalimanıydı. En uygun yer olarak İstanbul’un kuzeyindeki alan belirlendi. Bu boş alan, madenciler tarafından işgal edilmiş, bozulmuş bir araziydi.

Kağıt üzerinde orayı orman arazisi olarak göremiyorsunuz. Artık ormanlıktan çıkmış bir bölge. İşlettikten sonra kaderine terk edilmiş.” “İstanbul New Airport is a must.

The northern part of İstanbul is the most appropriate and available space for it. This empty space was a spoilt area that has been occupied by miners. This zone isn’t even a forest on legal papers. It has been abandoned to its fate.”

ormanlıktan çıkmış bir bölge. İşlettikten sonra kaderine terk edilmiş. Çok zor bir arazi yapısı var. Ama bu yapıyı bilerek ihaleye çıktık. Yapımı için de 10 milyar avroluk bir bedeli var. İhaleye katılan her şirketin bir maliyet bedeli vardı. Biz kira bedelini yarıştırdık. Şu anda hukuki süreçler devam ediyor. Zemin etüdü ve sondaj çalışmaları yapılıyor. Orada zeminde çok farklılıklar var. Madenden çıkan pasa denilen malzemeler yığılmış vaziyette.

O malzemenin üzerine devasa bir tesisi yapmak kolay değil. Ciddi araştırma yapılması gerekiyordu ve şu anda bu sürüyor. Uluslararası firmalar vasıtasıyla yapılıyor. Belli bir noktaya geldikten sonra inşaata geçilecek. Orman izinleri alınacak. Sonra yer teslimini yapacağız. İnşaat normal planlandığı gibi yürüyor.

30

here is challenging as well. But we knew this before we entered the tender. The construction price is 10 billion euros. Each company that bid for the tender gave us prime costs. We matched rental values.

Currently, the legal process is on. Ground studies and drilling works are also going on. The ground structure varies in different parts.

The waste material called ‘tallow’ are in piles. It isn’t easy to build a huge facility on this material. A serious research was required and it is being done currently. International companies carry out these studies. At some point, we are going to initiate construction.

Permissions for cutting the forest will arrive too. And then we will transfer the area. The construction is going as planned.

SMART Projesi’ne geçiş süreci ne zaman başlayacak? Beş yıl önce tamamlanması gereken proje neden bu kadar gecikti?

When will the transition to SMART Project begin? Why would a project, that should have been completed five years ago, be delayed for this long?

SMART Projesi, Türkiye’deki hava seyrüsefer yönetimi kaynaklarının sistematik modernizasyonu demek. Türkiye hava sahasını yeniden dizayn ediyoruz. Türkiye hava sahası 1 milyon kilometrekare büyüklüğünde... Diğer dünya devletleriyle kıyaslandığında, kıyas kabul etmeyecek şekilde daha büyük bir hava sahası. Projenin kapsamında hava trafik kontrol merkezlerinin oluşturulması var. Ankara’da ana merkez, İstanbul, İzmir, Antalya, Bodrum, Dalaman ve KKTC’de oluşturulan yaklaşma kontrol merkezleri var. Sonra donanım işine geçildi. İçindeki cihazlar tamamen yeni sıfırdan konuldu. Her şeyden daha önemlisi 25 tane radar istasyonunu yeniledik. Veritabanını sisteme kurduk.

2008’den beri sistemi kullanıyoruz. Ara modernizasyon yaptık.

Eski sistemlerin tamamını yokmuş gibi yeni bir sistem kurarak çalıştırdık. Bunları yaparken gecikme olabileceği ihtimalini hesapladık. Yeni yaptığımız sistem, şu anki sistemden daha farklı olacak. Gecikme İtalyan firmadan kaynaklandı. İşi ağırdan aldılar.

Ama madalyonun diğer tarafına bakıldığında cezalı çalıştılar. Proje hayata geçtiğinde tamamı Ankara kontrol merkezinden kontrol edilecek. Kabul işlemleri yapıldı. Şu anda geçiş dönemindeyiz.

The SMART Project is about the systematic modernization of air navigation management in Turkey. We are re-designing the Turkish air field - that is as big as 1 million square kilometers. It is so big that there is no comparison of it in other world countries. Air traffic control centers will be reformed within the scope of this project. The main center is going to be in Ankara and approaching control centers will be installed in İstanbul, İzmir, Antalya, Bodrum, Dalaman and TRNC. And then we moved on to the equipment and hardware. The devices have been renewed completely. More importantly, we renovated the 25 radar stations. We installed the database. We have been using the system since 2008. We completed the modernization. We entirely ignored the old systems and built a new one. We considered the possibility that there might be delays while doing this. The new system is going to be quite different than the previous one. The delays have been caused by the Italian company. They dragged their feet.

But on the other side of the medallion, they completed the job with a penalty. Once the project is complete, the system will be controlled from Ankara. This plan is accepted, now we are in the transition process.

EKİM - OCTOBER 2014

EKİM - OCTOBER 2014

31

??????? | |??????????? seyahat travel

Ankara’nın denizi yok belki ama öyle iki güzel gölü var ki...

Ankara’nın özellikle yaz aylarında vazgeçilmez mesire yerleridir Mogan ve Eymir gölleri... Sıcak havada bir vaha gibi karşılar başkentlileri her iki göl de... İster çevredeki restoranlarda yemek yiyerek, ister çimlerin üzerinde piknik yaparak huzur dolu bir gün geçirir Ankaralılar bu göllerin kıyısında...

32

EKİM - OCTOBER 2014

Ankara may not have a sea, but has two gorgeous lakes...

Mogan and Eymir lakes are the two top recreation spots of Ankara, especially in summer... Both lakes welcome their guests in warm weather, like an oasis... The people of Ankara spend days of joy here, sometimes at a meal by the neighboring restaurants or picnicing on the grass...

EKİM - OCTOBER 2014

33

??????? | |??????????? seyahat travel

34

Ankara'da hafta sonu ne yapılır? Ya Gölbaşı’na ya

What does one do in the weekend in Ankara?

da Eymir’e gidilir. Göle karşı kahvaltının ardından yürüyüş yapılır, bisiklete binilir, kayıkla gölde gezilir, acıkınca büfelerden birine uğranır ya da evden getirdiğiniz malzemelerle piknik masası kurulur. Özellikle yaz aylarında bu iki göl bir vaha gibi oluyor Ankaralılar için...

Eymir Gölü, Ankara ili sınırları içinde bir set gölü... Göl çevresindeki ağaçlık alanıyla başkente oksijen sağlayan eşsiz bir yer... Ayrıca çeşitli sportif faaliyetler için de harika bir mekân. Burada bisiklet kiralamak, yürüyüş yapmak veya oltayla balık tutup kürek çekmek mümkün.

Eymir Gölü uzun kıyı şeridiyle, nispeten büyük ve sığ bir göl. Eymir Gölü’nün en önemli su kaynağı Mogan Gölü’nün taşkın suları ve bu sular Eymir’e bir kanalla ulaşıyor. Burada en çok görülen kuş türleri sakarmeke, yeşilbaş ördek, elmabaş patka ve bahri...

Goes to Gölbaşı or Eymir. Goes for a walk after the breakfast across the lake, rides the bike, boats in the lake, drops by a small cafe to have a snack or unpacks the picnic basket... Especially in summer, these two lakes feel like oasis to the people of Ankara.

Lake Eymir is a set lake in Ankara... It is a matchless place with lots of trees that give plenty of oxygen to the capital city. This place is very suitable for many sportive activities, too. One can rent a bike, take a walk, angle or go boating here. With its long coastline, Lake Eymir is rather big and shallow. The high waters of Lake Mogan is the number one water resource of Lake Eymir. These waters reach Eymir via the canal. Birds like the coot, mallard, pochard and kingfisher are the most common species that can be observed here.

You can have weekend meals at one of the many

EKİM - OCTOBER 2014

EKİM - OCTOBER 2014

35

??????? | |??????????? seyahat travel Eymir Gölü kıyısındaki tesislerde hafta sonu yemek yiyebilir, isterseniz yemyeşil çimenlere yayılıp piknik yapabilirsiniz. Gölde sandalla gezmek de mümkün, tabii su seviyesi uygunsa...

EYMİR’İN SUYU MOGAN’DAN GELİR Mogan Gölü veya yerel adıyla ‘Gölbaşı’, Ankara'nın 25 kilometre güneyinde Gölbaşı ilçesinde yer alıyor. Ankaralılar yaz ve bahar aylarında en çok tercih ettikleri mesire alanı burası... Eymir Gölü ile bağlantılı olan Mogan Gölü toplam 11 dereyle besleniyor. Bunların başlıcaları Sukesen, Başpınar, Gölova, Yavrucak, Çolakpınar, Tatlım, Kaldırım

36

EKİM - OCTOBER 2014

facilities by Lake Eymir, or sprawl about and have your own kind of picnic meal. And if the water level is suitable, you can even boat the lake...

EYMİR’S WATER COMES FROM MOGAN Locally known as Gölbaşı, Lake Mogan is located 25 kilometers south of Ankara, in Gölbaşı neighborhood.

This is the most popular recreation area among the people of Ankara in spring and summer... Connected to Lake Eymir, Mogan gets its waters from 11 brooks.

The major ones include Sukesen, Başpınar, Gölova, Yavrucak, Çolakpınar, Tatlım, Kaldırım and Gölcük...

Divided by Gölbaşı neighborhood and Ankara-Konya

ve Gölcük dereleri. Gölbaşı ilçesinin ve Ankara-Konya karayolunun böldüğü Mogan ve Eymir gölleri Ankara-Konya yolu altından da geçen bir kanalla birbirlerine bağlı ve Eymir Gölü’nün suyu Mogan Gölü’nden geliyor.

BAZEN İKİ GÖL BİRLEŞİR 1910 yılında oluşan aşırı yağışlar akabinde Mogan ve Eymir gölleri yüzeyde birleşerek geçici olarak tek göl halini almışlar. Kıyıları yoğun bağlık, etrafı tarımsal arazi, güneyi sulak çayırlarla kaplı bu göller, yaklaşık 160 kuş türüne ev sahipliği yapıyor. Mogan Gölü’nde günümüze kadar 226 kuş türü kaydedilmiş. Göl, özellikle dikkuyrukların ve pasbaş patkaların dünya üzerindeki en önemli üreme alanlarından birisi. Mogan Gölü’nde sazan, kadife balığı, turna balığı, gümüş balığı ve kerevit bulunuyor.

highway, Mogan and Eymir lakes are connected via a canal that goes under the highway. The waters of Eymir come from Mogan.

SOMETIMES THE LAKES UNITE Following the excessive rainfall in 1910, Mogan and Eymir lakes united on the surface and became a temporarily single lake. These lakes that are surrounded with agricultural lands, filled with lots of fish and covered on the south with water meadows; are home to 160 bird species. Until today, 226 bird species have been observed in Lake Mogan. This place is one of the most important breeding grounds of the white-headed duck and the ferruginous duck. There are also carp, tench, horned pike, atherina and crayfish in the lake.

EKİM - OCTOBER 2014

37

doğanın mucizeleri | miracles of nature

Geleceği görmek!

Onbinlerce yıl yaşayan ağaç kolonileri varsa da, tek bir ağacın bin yıl boyunca ayakta kalması çok daha muhteşem bir olaydır. Bu kadim ağaçlar uygarlıkların kurulup yıkılmasına tanıklık etmiş, değişen iklime uyum sağlamış ve hatta insan işi endüstrinin yıkıcı gelişimine direnmiştir.

Onlar, uzun zamandır var olan ve Tabiat Ana’nın Dünya’ya sahip çıkacağını savunan görüşün bir kanıtıdır. Şimdi dünyanın yaşayan en yaşlı 10 ağacına bir göz atalım.

Yazı - By: Elif İzgi Uluyüz 38

HAZİRAN - JUNE 2014

Taking the long view There are colonies of clonal trees that have lived for tens of thousands of years, but there’s something majestic about a single tree able to stand on its own for millennia. These ancient trees have borne witness to the rise and fall of civilizations, survived changing climates, and even persevered through the fervent development of human industry. They are a testament to the long view that Mother Nature takes in tending the Earth. With that in mind, consider the world’s 10 oldest living trees.

HAZÄ°RAN - JUNE 2014

39

??????? | mucizeleri doğanın ???????????| miracles of nature

METHUSELAH 4 bin 841 yıllık bu Bristlecone çamı, dünyanın bilinen en yaşlı klonal olmayan organizması. California’nın Inyo Milli Parkı içindeki White Dağları’nda bulunan Methuselah’ın tam lokasyonu, ağacı insanlardan koruma amacıyla bir sır gibi saklanıyor. (Prometheus ismindeki daha eski bir ağaç, 1964 yılında 4 bin 900 yaşındayken bir araştırmacı tarafından kesilmişti – hem de Amerikan Orman Yönetimi’nin izniyle.)

Günümüzde Methuselah’ın saklandığı ağaçlık alanı ziyaret edebilirsiniz, fakat hangisinin o olduğunu tahmin etmek zorundasınız.

At 4,841 years old, this ancient bristlecone pine is the oldest known non-clonal organism on Earth.

Located in the White Mountains of California, in Inyo National Forest, Methuselah's exact location is kept a close secret in order to protect it from the public. (An older specimen named Prometheus, which was about 4,900 years old, was cut down by a researcher in 1964 with the U.S. Forest Service's permission.)

Today you can visit the grove where Methuselah hides, but you'll have to guess at which tree it is.

40

EKİM - OCTOBER 2014

SARV-E ABARQU SARV-E ABARKUH Sarv-e Abarkuh – diğer adıyla ‘Zoroastrian Sarv’ – İran’ın Yezd bölgesinde yaşayan bir selvi ağacı...

En az 4 bin yaşında olduğu tahmin edilen ve insan uygarlığının çok da uzak olmayan doğuşuna tanıklık eden ağaç, İran için ulusal bir anıt niteliğinde. Birçok kişiye göre, Sarv-e Abarkuh Asya’nın yaşayan en eski organizması.

Sarv-e Abarqu, also called the ‘Zoroastrian Sarv’, is a cypress tree in Yazd province, Iran. The tree is estimated to be at least 4,000 years old and, having lived through the dawn of human civilization not far away, it is considered an Iranian national monument. Many have noted that Sarv-e Abarqu is most likely the oldest living thing in Asia.

EKİM - OCTOBER 2014

41

doğanın mucizeleri | miracles of nature

LLANGERNYW YEW Bu inanılmaz porsuk ağacı, Kuzey Galler’in Llangernyw kasabasındaki St. Dygain Kilisesi’nin avlusunda bulunuyor. Yaklaşık 4 bin yaşındaki bu ağaç tarihöncesi Tunç Devri’nde dikilmiş ve hâlâ büyüyor!

2002’de Kraliçe II. Elizabeth’in ellinci yıldönümü kutlamaları vesilesiyle, Ağaç Konseyi kararıyla, ‘en önemli 50 İngiliz ağacı’ndan biri olarak ilan edilmiş.

This incredible yew resides in a small churchyard of St. Dygain's Church in Llangernyw village, north Wales.

About 4,000 years old, the Llangernyw Yew was planted sometime in the prehistoric Bronze Age — and it's still growing! In 2002, in celebration of the golden jubilee of Queen Elizabeth II, the tree was designated as one of 50 Great British trees by the Tree Council.

42

EKİM - OCTOBER 2014

EKİM - OCTOBER 2014

43

??????? | mucizeleri doğanın ???????????| miracles of nature

ALERCE ‘Alerce’, Patagonya selvisi (Fitzroya cupressoides) için kullanılan yerel bir isimdir. And Dağları’na özgü yüksek bir ağaç türünü tanımlar. Çoğu örneği 19'uncu ve 20’nci yüzyıllarda dikildiği için, bu ağaç türünün kaç yaşına kadar yaşayabileceği hakkında henüz fikrimiz yok. Birçok botanik uzmanına göre bu ağaç, dünyanın Kuzey Amerika’nın Bristlecone çamından sonra en uzun yaşayan ağacı olabilir. Bugüne kadar bilinen en yaşlı Alerce 3 bin 640 yaşına ulaşmıştır.

The Alerce is a common name for Fitzroya cupressoides, a towering tree species native to the Andes mountains.

There's almost no telling how old these trees can get, since most of the larger specimens were heavily logged in the 19th and 20th centuries. Many botanists believe they are the second-longest living trees on Earth aside from the bristlecone pine of North America. To date, the oldest known living specimen is 3,640 years old.

44

EKİM - OCTOBER 2014

THE SENATOR Florida’da bulunan ‘Senator’ Amerika Birleşik Devletleri’nin en büyük bataklık selvisidir ve bilinen en eski türlerden biri olduğu kabul edilir. Mississippi Nehri’nin doğusunda kalan bütün ağaç türleri arasında en büyük olanıdır. Yaklaşık 3 bin 500 yaşında olduğu tahmin edilen Senator, Seminoller ve diğer yerli kabileler için bir simge olarak kullanılıyordu.

Senator’un ebatı bilhassa etkileyici bulunur, çünkü birçok fırtınadan sağ çıkmıştır – 1925 yılında boyunu 12 metre kadar kısaltan kasırga dâhil. İsmini, 1927 yılında ağacı ve etrafındaki araziyi bağış olarak veren Senatör M. O. Overstreet’ten almıştır.

The Senator, located in Florida, is the largest bald cypress tree in the United States, and it is widely considered the oldest of its species known to exist. It is likely the largest U.S. tree of any species east of the Mississippi River. Estimated to be around 3,500 years old, the Senator was used as a landmark for the Seminole indians and other native tribes. The Senator's size is particularly impressive because it has endured many hurricanes, including one in 1925 which reduced its height by 40 feet. The tree gets its name from from Sen. M. O. Overstreet, who donated the tree and surrounding land in 1927.

EKİM - OCTOBER 2014

45

??????? | mucizeleri doğanın ???????????| miracles of nature

PATRIARCA DA FLORESTA ‘Cariniana legalis’ türünün bir örneği olan bu ağacın ismi ‘Patriarca da Floresta’dır.

Yaklaşık 3 bin yıldır Brezilya’da yaşar ve bu ülkedeki en eski kozalaksız ağaçtır.

Kutsal kabul edilmesine rağmen; Brezilya, Kolombiya ve Venezuela’daki ormansızlaşma yüzünden tehdit altındadır.

This tree, an example of the species Cariniana legalis named Patriarca da Floresta in Brazil, is estimated to be about 3,000 years old, making it the oldest non-conifer in Brazil. The tree is believed to be sacred, but its species is widely threatened due to forest clearing in Brazil, Colombia and Venezuela.

46

EKİM - OCTOBER 2014

VOUVES ZEYTİN AĞACI OLIVE TREE OF VOUVES Bu kadim zeytin ağacı Yunanistan’ın Girit Adası’nda bulunur ve Akdeniz’in en az 2 bin ila 3 bin yaşında olduğu bilinen en eski yedi zeytin ağacından biridir. Ağacın tam yaşı bilinmese de, bu ağaçlar arasında en yaşlısı olduğu düşünülmektedir. 3 bin yaşında olduğu tahmin edilen ağaç hâlâ çok değerli zeytin meyvesini verir. Zeytin güçlü bir ağaçtır; kuraklık, hastalık ve yangına karşı dirençlidir. Bu kadar uzun yaşamasının ve bölgede en sık dikilen ağaç olmasının sebebi de budur.

This ancient olive tree is located on the Greek island of Crete and is one of seven olive trees in the Mediterranean believed to be at least 2,000 to 3,000 years old.

Although its exact age cannot be verified, the Olive Tree of Vouves might be the oldest among them, estimated at over 3,000 years old. It still produces olives, and they are highly prized. Olive trees are hardy and drought-, disease- and fire-resistant — part of the reason for their longevity and their widespread use in the region.

EKİM - OCTOBER 2014

47

??????? | mucizeleri doğanın ???????????| miracles of nature

JŌMON SUGI Japonya-Yakuşima’da bulunan ‘Jōmon Sugi’, bu adadaki en yaşlı ve büyük sedir ağacıdır. Ada, büyük oranda bu ağaç sayesinde UNESCO Dünya Mirası SİT Alanı ilan edilmiştir. En az 2 bin yaşında olduğu tahmin edilse de, bazı uzmanlar, ağacın 5 bin yıldan bile eski olabileceğini öne sürüyor. Bu teoriye göre, Jōmon Sugi dünyanın yaşayan en yaşlı ağacı olabilir – Methuselah’tan bile yaşlı. Rakamlar ne derse desin, bu sayfalarda bahsetmeye değer bir ağaç, Jōmon Sugi.

Jōmon Sugi, located in Yakushima, Japan, is the oldest and largest cryptomeria tree on the island, and is one of many reasons why the island was named a UNESCO World Heritage Site. The tree dates to at least 2,000 years old, but some experts believe it could be older than 5,000 years old.

Under that theory, it's possible that Jōmon Sugi is the oldest tree in the world — even older than Methuselah. Regardless of the numbers, it's a tree that deserves mention here.

48

EKİM - OCTOBER 2014

YÜZ ATLININ KESTANE AĞACI CHESTNUT TREE OF ONE HUNDRED HORSES Sicilya’daki Etna Yanardağı’nda bulunan bu ağaç, dünyanın bilinen en büyük ve yaşlı kestane ağacıdır.

2 bin ila 4 bin yıldır yaşadığı düşünülen ağacın yaşı – dünyanın en aktif yanardağında ikamet etmesi sebebiyle – özellikle etkileyicidir. Kraterin sadece 8 kilometre uzağında bulunan ağacın ismi (Yüz Atlının Kestane Ağacı) bir efsaneden geliyor: Şiddetli bir gökgürültülü fırtınaya yakalanan 100 şövalye, bu büyük ağacın altına sığınıp hayatta kalmayı başarmış.

Ağaç, 57 metrelik çevre ölçüsüyle Guinness Rekorlar Kitabı’na da girmiştir.

This tree, located on Mount Etna in Sicily, is the largest and oldest known chestnut tree in the world. Believed to be between 2,000 and 4,000 years old, this tree's age is particularly impressive because Mount Etna is one of the most active volcanoes in the world. The tree sits only 5 miles from Etna's crater. The tree's name originated from a legend in which a company of 100 knights were caught in a severe thunderstorm. According to the legend, all of them were able to take shelter under the massive tree. It is listed by Guinness World Records as having the 'greatest tree girth ever,' at 190 feet in circumference.

EKİM - OCTOBER 2014

49

??????? | ??????????? mimari architecture

Gökdelenden tarlalar Farm towers

Bazı ülkeler için, hele Singapur gibi küçük yüzölçümüne sahip ülkeler için toprak bir hazine kadar değerli... Tarıma yer açacak alan bulamayan Singapur, gökyüzüne yükselen tarlalar inşa etmek için kolları sıvadı. Küresel ısınma böyle devam ederse pek çok ülke için bu yöntem, açlığa bir çözüm olacak gibi görünüyor!

For some countries, especially for ones with little space like Singapore, the land means a lot... Unable to find space for farming, Singapore is getting ready to build farm towers that reach the skies. If the globe continues to get warm, this method might be the solution to hunger!

50

EKİM - OCTOBER 2014

Singapur, toplam 716 kilometrekare içinde yaşayan 5.4 milyon nüfusuyla, dünyanın en kalabalık ülkesidir.

Yüzölçümü Rhode Island’ın dörtte birinden bile az olan bu ülkede tarım kendine yer bulamıyor; tüketilen gıdanın yüzde 90’ı diğer dünya ülkelerinden ithal ediliyor. Bu durum Singapurlular'ın yiyecek masraflarını epey artırmasının yanında, gelecekte gıdaya ulaşılabilirlik açısından sorun yaratacak gibi duruyor; çünkü diğer ülkelere bel bağlamak zorundalar. Singapur’un tarım için yeterli yeri olmasa da, sahip olduğu su kaynakları kayda değer. Barcelona merkezli JAPA Architects’ten (değişen ismiyle Forward Thinking Architecture) mimar Javier Ponce ‘Floating Responsive Agriculture – FRA’ (Yüzen Tepkisel Tarım) adında bir oluşum tasarladı. Bu sistem, büyük ve L şeklindeki yapıların su üzerinde yüzmesiyle tarım için ihtiyaç duyulan alanı yaratmayı hedefliyor.

FRA, vatandaşları için yeterince yiyecek üretemeyen Singapur ve diğer yoğun nüfuslu ülkelere küçük

Singapore has roughly 5.4 million people crammed into 716 square kilometers, making it the most densely populated country in the world. This country - whose area is less than a quarter of that of Rhode Island - does not have enough room for agriculture and thus imports over 90 percent of its food from other countries all over the world. Not only does this add considerable cost to food prices for Singaporeans, but the reliance on others might become problematic in the future if availability is low. While Singapore might not have much land to spare to grow food, it is surrounded by plenty of water. Barcelona-based architect Javier Ponce of JAPA Architects (now under the name of Forward Thinking Architecture) has designed what he calls Floating Responsive Agriculture (FRA). Essentially, they’re large L-shaped structures that float, providing some much-needed space to grow food. They were imagined to help Singapore - as well other densely populated countries unable to produce enough food

FRA, olağanüstü derecede verimli olması düşünülerek tasarlandı.

Yapı, güneş ışığı alımını azami seviyeye çıkarırken gölgeyi en aza indirgeyebiliyor. Güneş ışığı toplama sisteminin etkinliği ise atık azaltma sistemiyle birleşiyor.

The FRA is designed to be incredibly efficient. The structure is oriented in such a way that maximizes sunlight exposure while simultaneously minimizing shadows.

EKİM - OCTOBER 2014

51

??????? | ??????????? mimari architecture alanlarda elverişli üretim sağlayarak bağımsızlıklarını elde etmelerine destek olmak için tasarlandı. Ayrıca, bir veya iki adet bağımsız ünite halinde değil de Singapur’u çevreleyecek şekilde planlanan bu yapılar bütün vatandaşlar için gıdaya kolay erişim sağlayacak.

52

for their citizens - gain some independence over their food supply while taking up as little room as possible.

The FRA is not designed to be a standalone unit or two; a network of the towers would surround Singapore, allowing all residents to have quick access to locallygrown produce.

HER SANTİMİNDEN EN YÜKSEK VERİMİ ALMAK İÇİN...

GATHERING YIELD FROM EVERY INCH...

FRA, olağanüstü derecede verimli olması düşünülerek tasarlandı. Yapı, güneş ışığı alımını azami seviyeye çıkarırken gölgeyi en aza indirgeyebiliyor. Güneş ışığı toplama sisteminin etkinliği ise atık azaltma sistemiyle birleşiyor. Arzın bir noktada talebi çarpıcı şekilde geçmesini önlemek için, FRA'lar ile yerel pazarlar arasında çok gelişmiş bir ağ iletişim sistemi kurulması öngürülüyor. Dünyada üretilen gıdanın yaklaşık üçte birinin çöpe gittiği dikkate alınırsa; tüketici ihtiyaçlarının gerçek zamanlı iletişim yoluyla anlaşılması bu israfı da önleyecektir.

The FRA is designed to be incredibly efficient. The structure is oriented in such a way that maximizes sunlight exposure while simultaneously minimizing shadows. The efficiency of sunlight collection is matched by the waste-reduction system. It is envisioned to have an advanced networking system to facilitate between the FRAs and the local markets, ensuring that supply does not dramatically exceed demand. About a third of all food produced around the world goes to waste, so real-time communication about the consumers’ needs will help the FRA cut

EKİM - OCTOBER 2014

Ponce bir de, ‘Dynamic Vertical Networks – Dyv-Net’ (Dinamik Dikey Ağlar) adında, karada üslenmiş bir dikey tarım sistemi tasarlamış. Bu sistemin 2013’te Çin’de kullanılması düşünülmüş. Çin’in yüzölçümü fazla olsa da, bu alanın sadece ufak bir kısmı tarıma elverişli... Dyv-Net’in sunduğu dairesel platformlar güneş ışınlarını takip etmek üzere bir eksen çevresinde dönüyor ve böylece gıdanın yoğun nüfuslu bölgelere yakın yerlerde yetiştirilmesini sağlayarak ulaşım ve diğer masraflardan tasarruf ediliyor.

HER ALANDA TASARRUF Artan gıda güvenliği ve azalan masrafların yanında, yiyeceklerin yerel olarak üretilebiliyor olması, bu ülkelerin gıda ithal ederken sebep oldukları çevresel etkiyi de en aza indirgiyor. Daha az sayıda geminin yiyecek taşıması, daha az yakıt kullanımı demek.

Ayrıca, gıda tazeliğini korumak için kullanılan soğutma sistemi masrafları da azalır. Bu tasarımlar şimdilik kavramsal olsa da, Ponce yakında küçük ölçekli prototiplerini hayata geçirmeyi umuyor.

down on that waste. Ponce also designed a land-based vertical agricultural system called Dynamic Vertical Networks (Dyv-Net) in 2013 that was proposed for use in China. Though China does have available land, only a small portion of it can be cultivated. Dyv-Net features circular platforms that rotate to follow the sunlight.

This would allow food to be produced near heavily populated areas, cutting down on transport time and costs.

SAVINGS OF ALL AREAS In addition to added food security and reduced costs, the ability for these countries to produce food locally also minimizes the environmental impact associated with importing food. Fewer ships bringing food in from overseas means using less fuel, and it will also cut down on the amount of refrigeration needed to keep the food fresh.

Though the designs are conceptual for now, Ponce hopes to develop small-scale prototypes in the near future.

EKİM - OCTOBER 2014

53

??????? |kültürü mutfak ??????????? | culinary culture

Kurban Special tastes Bayramı’na for the Feast özel lezzetler of Sacrifice Kurbanınızı kestiniz, komşularınıza etleri dağıttınız. Şimdi gelenekleri hatırlama zamanı… Geçmişten günümüze gelen yüzlerce yöresel tariften sizler için sadece birkaçını seçebildik. Zira her şehrimizin kendine özgü bayram yemekleri var. Artık unutmaya başladığımız üç sakatat yemeğinin yanında, bir kebap, iki de et yemeği tarifini paylaşıyoruz. Bayramınız mübarek, sofralarınız geleneksel olsun!

You have sacrificed the animal, delivered the meat to your neighbours. Now it’s time to remember the traditions….Among hundreds of regional recipes we could have chosen only a few. Because all of the regions have their own feast meals.

Besides three offal meals we almost about to forget, we have one kebab and two meat meals. Let your tables be traditional and Happy Bairam to all!

Yazı - By: Ömür Akkor 54

EKİM - OCTOBER 2014

Kurban Bayramı ve sonrasında kurban etinden yapılan

Feast of Sacrifice and meals made from sacrifice meat

yemekler Türk mutfağında önemli bir yer tutar. Sadece Kurban Bayramı için hazırlanan bu yemekler her yörede birbirinden farklı olarak çeşitlenir. Kavurmalar, sakatat yemekleri, çorbalar ve et yemekleriyle Türk mutfağındaki en meşakkatli yemekler de bu bayramın yemekleridir. Bayram namazından sonra evin erkeklerince kesilen kurbanın önce ciğeri yemek yapılır ve yenilir, daha sonra da mangalda kebaplar yahut kavurmalar yapılır.

Ciğerin önce yapılmasının sebebi ise hem kolay pişmesi hem de kurban etinin tazeliğinden dolayı sert olmasıdır.

Kavurmalar ve et yemekleri de bu bayramın en önemli yemekleridir. Gelen misafirlere et yemekleri ve kavurmaların yanı sıra yemeklerden sonra; baklava çeşitleri, güllaç ve hamur tatlıları da ikram edilir. Bu bayramın Anadolu’nun her tarafında birbirinden farklı yemekleri olduğu gibi birbirinden farklı ritüelleri de vardır. Bunlardan birkaçına değinmek isterim: Kurban Bayramı’ndan bir gün evvel ailede vefat edenler için ‘kabir kurbanı’ denilen bir kurban kesilir, bu kurbanın eti eve getirilmeden dağıtılır ve kabir kurbanı kesenler tarafından yenilmezdi. Diğer bir önemli ritüel de Kurban Bayramı’nda kesilen kurbanın sağ tarafı hayır için dağıtılıp sağ böbreğinin de kurbanı kesene yedirilmesiydi. Başka bir ritüel ise mahalle çocuklarının kapı kapı gezip bayramlaşırken onlara şeker yerine parça et verilmesiydi. Toplanan tüm etler bir arada pişirilip afiyetle yenilirdi. Bir başka gelenek bayram namazından sonra kabir ziyareti yapılıp tüm aile bir araya gelinip kurbanın kesilmesidir.

Bu geleneklere daha pek çok örnek verebiliriz. Çünkü her şehrin farklı adetleri bulunur. Bayram yemekleri gibi adetler de sonsuz bir çeşitlilik gösterir. Şimdilerde marketlerde kesilmiş olarak satın aldığımız kurbanlarla dini vecibelerimizi yerine getirdiğimizi düşünsek de Kurban Bayramı’nın sadece kurban kesmekten ziyade olmadığını da bilmemiz gerek. Sizlere bu sayıda Türk mutfağında kurban etinden yapılan birkaç tarif vermek istiyorum.

Hayırlı ve hep bir arada bayramlar diliyorum.

have a special place in Turkish Cuisine. Bairam meals have different variaties around the regions. Offals, deep fried meats, soups and meat meals are really difficult to make. After bairam prayer, men in the house cut the animal. Liver is cooked and eaten first. Then, deep fried meats or kebabs are cooked in the barbeque. The reason of cooking the liver first is because it's cooked easily and it's hard of the freshness of the sacrifice meat. Deep fried meats and meat meals are the most important meals for this bairam. Also variaties of baklava and rose pudding (güllaç) is served to the guests, after meat meals. Besides different kinds of meals, there is also different rituals all around Anatolia. I would like to mention some of them.

Just one day before the bairam an animal is sacrificed for the dead ones in the family and it's called “sacrifice of tomb”. The meat of this animal should be delivered before bringing home and should not eaten by the ones who cut it. Another important ritual is, the right side of the animal sacrificed in the bairam, should be delivered for benefaction and the right kidney should be given to the ones who cut the animal. The other ritual is to give meat to children when they come to doors to ask for sweets. All the meats that have collected, should be cooked and eaten all together. Another tradition is to visit graveyard after the bairam prayer and all family to come together to sacrifice the animal. There is more of this traditions because every city has different ones. Like bairam meals, bairam traditions are various. Nowadays, we think of carrying out our religious duties by buying sacrifice meat from the markets, we must know that, Feast of Sacrifice doesn't only mean cutting an animal. I would like to give some recipes made from the sacrifice meat in this issue. Wish you a happy bairam.

EKİM - OCTOBER 2014

55

??????? |kültürü mutfak ??????????? | culinary culture

EKŞİLİ BAŞ ÇORBASI SOUR HEAD SOUP MALZEMELER: Bir koyun başı, sekiz diş dövülmüş sarımsak, yarım su bardağı sirke, üç limon, iki çay kaşığı tuz, bir çay kaşığı karabiber, bir çay kaşığı kırmızı pul biber…

TARİFİ: Tencereye koyun başı konur ve üzerine çıkacak kadar su ilave eklenir. Koyun başı etler kemikten ayrılana kadar yaklaşık 3 saat kaynatılır. Etler kemikten ayrıldıktan sonra tencereye dövülmüş sarmısak, tuz ve sirke eklenerek bir taşım daha kaynatılır. Çorba karabiber, kırmızı pul biber ve limonun suyu eklenerek servis edilir. Bu çorba bahçede yakılan odun ateşinde geceden kazana koyulan kellenin sabaha kadar pişirilmesiyle ikinci gün sabah için yapılan bir çorbadır.

56

EKİM - OCTOBER 2014

INGREDIANTS: 1 sheep's head, 8 cloves of pounded garlic, half glass of vinegar, 3 lemons, 2 tea spoons salt, 1 tea spoon black pepper, 1 tea spoon red chilli pepper

RECIPE: Put the head into the cooking pot an add some water to cover it. Boil the head about 3 hours until the meat and the bones split up. After that put the pounded garlic,salt and vinegar and come to a boil. The soup is served with adding the black pepper, red pepper and lemon juice. This soup is usually made for the second day by boiling the head until morning on the wood fire in the garden.

EKİM - OCTOBER 2014

57

??????? |kültürü mutfak ??????????? | culinary culture

BURSA MUMBARI CASING OF BURSA MALZEMELER: 250 gram koyun akciğeri, yeterince kuzu bağırsağı, bir su bardağı pirinç, yarım su bardağı ayçiçek yağı, bir kıyılmış soğan, üç domates, bir yemek kaşığı domates salçası, bir demet kıyılmış maydanoz, bir çay kaşığı karabiber, bir çay kaşığı kırmızı pul biber, bir çay kaşığı tuz…

TARİFİ: Koyun ciğeri ince ince doğranır. İçine yağ, pirinç, ince kıyılmış maydanoz, yemeklik doğranmış domates, soğan ve baharatlarla salça ilave edilip karıştırılır. Bu karışım bağırsakların içine doldurulur ve bağırsakların ağzı sıkıca bağlanıp haşlanır.

Daha sonra dilim dilip kesilip, kızgın yağda kızartılıp servis edilir. Mumbar yaparken dikkat edilecek önemli bir nokta mumbarın hem fazla haşlanmaması hem de fazla kızartılmamasıdır. Çünkü her iki durumda da mumbar parçalanabilir. Mumbar, Güneydoğu Anadolu mutfağının neredeyse tamamında yer alır. Adana’da haşlanarak pişirilen mumbar Diyarbakır, Mardin, Gaziantep ve Kilis mutfağında haşlanarak ve ardından kızartılarak pişirilir. Bursa’daki tarif Gaziantep ve Kilis mutfaklarında yapılanlara daha çok benziyor ancak içine kıyılmış koyun akciğeri koyulmasıyla Türkiye’deki diğer tüm tariflerden tamamen ayrılıyor.

58

EKİM - OCTOBER 2014

INGREDIANTS: 250 gr sheep lungs, lamb bowel,1 glass of rice, half glass of oil, 1 chopped onion, 3 tomatoes, 1 spoon of tomato paste, 1 chopped parsley, 1 tea spoon of black pepper, 1 tea spoon of red chilli peppers, 1 tea spoon of salt.

RECIPE: Chop the sheep lungs in small pieces. Put oil, rice, parsley, chopped tomatoes, onion, spices and tomato paste inside and mix it. Full the bowels with this mixture, tie them tightly and boil it. Then cut it into pieces fry them in the hot oil and serve it. The important point when making casing is not to boil and fry it too much. It may split up.

Casing is known in South-east Anatolian cuisine very well. They cook it by boiling in Adana. For example, they boil it then fry it In Diyarbakır, Mardin, Gaziantep and Kilis. The recipe i gave you looks similar to the ones that cooked in Gaziantep and Kilis but by putting chopped sheep langs in it, makes it a bit different then any other recipes in Turkey.

KUZU KÜLBASTI GRILLED CUTLET MALZEMELER: 1 kilo parça kuzu eti, yarım su bardağı sıvı yağ, bir çay kaşığı kırmızı pul biber, yarım çay bardağı sirke, dört diş sarımsak, bir limonun suyu, bir su bardağı et suyu, bir çay kaşığı tuz…

TARİFİ: Kuzu eti parçalara bölünüp iyice dövülür.

Yufka gibi açılan kuzu etleri yağlandıktan sonra bir gece dinlendirilir. Kuzu külbastı genelde bayramın ikinci ya da sonraki günleri için hazırlanır. Parçalara ayrılan etler ızgarada pişirilerek tepsiye dizilir.

Limon suyu, sarımsak, sirke, tuz, et suyu ve pul biber iyice karıştırılarak tepsiye dökülür.

Tepsi ağzı kapatılarak kömür ateşine konur ve yarım saat daha pişirilip servis edilir.

INGREDIANTS: 1 kilo lamb meat, half glass of oil, 1 tea spoon red chilli peppers, half glass of vinegar, 4 gloves of garlic, 1 lemon's juice, 1 glass of meat broth, 1 tea spoon of salt.

RECIPE: Cut the lamb meat into pieces and pound it well. Let the meat for rest one night after oiling and rolling out and like a pastry. It's usually made for the second day or the other days of bairam. Grill the meats and put them on the pan. Mix the lemon juice, garlic , vinegar, meat broth and red peppers well and pour it on the pan. Cover the pan and put it on to the coal fire and cook another half an hour.

EKİM - OCTOBER 2014

59

??????? |kültürü mutfak ??????????? | culinary culture

KUZU ŞİŞ LAMB BALLS MALZEMELER: 1 kilo. kuzu kuşbaşı, 200 gr. kuyruk yağı, bir kase yoğurt, iki yemek kaşığı tatlı biber salçası, bir yemek kaşığı zahter, tuz, karabiber, bir bardak sıvı yağ…

Servis için: Beş lavaş, beş domates, sekiz yeşil biber…

TARİFİ: Yoğurdu, salçayı, zahteri, tuzu, sıvıyağı ve karabiberi iyice karıştırıp içerisine kuzu şiş ve kuyruk yağlarını koyup iyice ovun. En az 3 saat bekletip şişlere takıp kömür ateşinde pişirin. Onlar pişerken bir taraftada domates ve biberi pişirin ve hep beraber lavaşla servis yapın.

60

EKİM - OCTOBER 2014

INGREDIANTS: 1 kilo lamb meat cut into small pieces, 200 gr tail fat, 1 bowl of yogurt, 2 spoons of sweet pepper paste, 1 spoon of lemon thyme, salt, black pepper and one glass of oil.

For serving: 5 thin breads (lavash), 5 tomatoes, 8 green peppers…

RECIPE: Mix the yogurt, lemon thyme, paste, salt, oil, black pepper, put the meat in it and rub it well. Leave it for rest at least 3 hours. Then put them on the skewer and cook it in the coal fire. Meanwhile you may cook the tomatoes and peppers.

Then serve them all together with lavash.

EKİM - OCTOBER 2014

61

??????? |kültürü mutfak ??????????? | culinary culture

İRMİK HELVASI SEMOLINA DESSERT MALZEMELER: 250 gr. tereyağı, 500 gr. irmik, iki yemek kaşığı çam fıstığı, dört su bardağı kaynar su, üç su bardağı toz şeker, toz tarçın

TARİFİ: Geniş bir tencerede tereyağını eritip fıstık ve irmiği ilave edin. Orta ateşte fıstıklar ve irmik pembeleşene kadar kavurun.

Helva pembeleşince diğer tarafta suyu ısıtın ve kaynar suyu azar azar ekleyin.

En son toz şekeri ekleyin ve karıştırarak suyu tamamen çekmesini bekleyip altını kapatın. 15 dakika dinlendirip tarçın ekleyerek servis edin.

62

EKİM - OCTOBER 2014

INGREDIANTS: 250 gr. butter, 500 gr semolina, 2 spoons of pine kernel, 4 glass of boiled water, 3 glass of granulated sugar, cinnamon powder…

RECIPE: Melt the butter in a large pot and add the pine kernel and semolina. Deep fry until pine kernels and semolina turns brown.

When it turns, boil the water and add it slowly. Lastly, add the sugar, mix it and wait until it drains, then turn it off.

Leave it rest for 15 minutes. Put some cinnamon on top and service.

PİDELİ KEBAP KEBAB WITH PITTA BREAD MALZEMELER: 1 kilo şerit doğranmış kurban eti (but kısmı olabilir), beş ince tırnak pide, dört yemek kaşığı tereyağı, bir su bardağı et suyu, iki kase süzme yoğurt, iki yemek kaşığı domates salçası, bir çay kaşığı tuz ve karabiber…

TARİFİ: Tırnak pideler küp küp kesilir ve fırınlanarak kızartılır. Diğer tarafta bir su bardağı et suyu kaynatılır ve kesilen tırnak pidelerin yarısı et suyuna batırılarak servis tabağına konur. Üzerine sadece tereyağında kavrulan et konulduktan sonra, kalan pideler de et suyuna bandırılarak, etlerin üstü kapatılır. Üzerine çırpılmış süzme yoğurt ve tereyağında kavrulan domates salçası dökülerek servis edilir.

INGREDIANTS: 1 kilo sacrifice meat chopped line shaped ( it might be leg part) 5 thin pitta breads, four spoons of butter, 1 glass of meat broth, 2 bowls of condensed yogurt, 2 spoons of tomato paste, 1 tea spoon salt and pepper.

RECIPE: Cut the thin pitta breads in cube shape and fry them by roasting in the owen.

Boil one glass of meat broth and dip the half of the pitta breads into it, then put them on the service plate. Dip the pitta breads left into the meat broth and cover the top of the meat. On top, put condensed yogurt and butter fried tomato paste.

EKİM - OCTOBER 2014

63

??????? |kültürü mutfak ??????????? | culinary culture

CİĞER KAVURMASI DEEP FRIED LIVER MALZEMELER: 1 kilo ince kuşbaşı doğranmış karaciğer, 150 gr. kuyruk yağı, 50 gr. sıvı yağ, iki kuru soğan, dört yeşil biber, üç taze kırmızı biber, tuz ve karabiber…

1 kilo liver chopped in small pieces, 150 gr tail fat, 50 gr oil, 2 onions, 4 green peppers, 3 fresh red peppers, salt and pepper

Servis için: Beş lavaş, kimyon, sumak, yarım demet maydanoz, yarım demet yeşil soğan, bir limon…

For serving: 5 thin breads (Lavash),

TARİFİ:

RECIPE:

Kuyruk yağını ve sıvı yağı kızdırın. Ciğerle beraber ince kıyılmış tüm sebzeleri koyup ara ara karıştırarak 45 dakika kavurun. Lavaşın arasına kavurmadan koyup yeşillikler ve baharatlarla servis edin.

64

INGREDIANTS:

EKİM - OCTOBER 2014

cummin, sumac, half bunch of parsley, half bunch of spring onions and 1 lemon.

Boil the tail fat and the oil (very hot).

Deep fry the liver about 45 minutes with all the chopped vegetables. Put inside of the thin bread some of the meat and serve it with the greens and spices.

EKİM - OCTOBER 2014

65

sosyal sorumluluk | social responsibility

66

EKİM - OCTOBER 2014

Otistik çocukları hayata kazandırmanın yolu spordan geçer Sports is a way to get children with autism on track of life Yazı - By: Nezahat Solmaz Yiğit

Bizim Çocuklar Spor Kulübü’nün eğitimlerinin pek çok amacı var. Çocuklara spor becerileri kazandırmak, motorik özelliklerin ve koordinatif becerilerin gelişimi ilk akla gelenler... Vücudunu hissetme ve kendini kontrol edebilme becerilerini geliştirmek ve sosyal becerileri desteklemek de amaçlar arasında...

Bizim Çocuklar Sports Club trainings aim for many things, which include enabling sport skills for children, improving motoric and coordinative skills, as well as simpler goals like feeling the body, improving the ability to control it and supporting social abilities...

Ankara’da açılmış olan spor ve yaşam liderliği eğitimi veren bir gençlik ve spor kulübü, Bizim Çocuklar Spor Kulübü... Yaygın gelişimsel bozukluk (YGB) çatısı altında bulunan; otizm, Asperger, dezintegratif bozukluk, Rett sendromu, dikkat eksikliği ve hiperaktivite bozukluğu (DEHB), hiçbir sınıfa girmeyen (PDD-NOS) ve bunların dışında kalan, Down sendromu, mental ve zihinsel engel gruplarının spor ve motor becerileri üzerine çalışan bir sivil toplum kuruluşu...

Bizim Çocuklar Spor Kulübü; kâr amacı gütmeyen, mental, zihinsel engelli, Down sendromlu ve otizmli çocuklarımızın spor yaparak otokontrollerini sağlamaları, bağımsız yaşamın içine adapte olmaları, yetenekleri doğrultusunda yönlendirilmeleri, içlerinden yetenekli olanları ulusal ve uluslararası arenalarda spor yapmalarına fırsat vermek için; bağışlarla ayakta duran engellilere yönelik kurulmuş spor kulübü derneği...

MENTAL ENGELLİ ÇOÇUKLARA YÖNELİK Bizim Çocuklar Spor Kulübü’nde çalışmalar, alanında uzman özel spor antrenörleriyle bire bir

Bizim Çocuklar Sports Club is a youth and sports center in Ankara that offers sport and life leadership trainings... Categorized under pervasive developmental disorders (PDD): autism, Asperger's syndrome, disintegrative disorder, Rett's syndrome, attention deficit and hyperactivity disorder (ADHD); as well as non-classified PDD-NOS and others like Down's syndrome and mental disorder groups gain and improve skills under the roof of this nongovernmental organization...

The non-profit center has been established to enable for children with mental disabilities, by way of sportive activities, autocontrol and adaptation into the independent life, opportunities to do sports in national and international arenas...

FOCUSED ON CHILDREN WITH MENTAL DISORDERS At Bizim Çocuklar Sports Club, activities are performed in company of specialized trainers. The trainings compose of special programs developed for children with autism, Down's syndrome and mental disorders. Sports activities intended for EKİM - OCTOBER 2014

67

sosyal sorumluluk | social responsibility yapılıyor. Otistik, Down sendromlu ve mental engelli çocuklara yönelik geliştirilmiş özel spor programları uygulanıyor. Bu öğrencilere yönelik spor hareketlerini daha bilinçli programlarla uygulamak gerekiyor.

Bizim Çocuklar Spor Kulübü’ne kayıt yaptıran her sporcunun, ilk beceri testleri, çalışma sonu testleri ve dönemlik antrepometrik ölçümleri, buna bağlı olarak bireysel spor programları, spor-eğitim koordinatörlüğü tarafından yapılarak, içinde spor branşları ve hareket eğitiminin bölümlerini içeren bir program haline getiriliyor. Bu programlar, temel spor becerileri (TSB) çalışmalarıyla başlıyor, süreç branşlara doğru yönlendiriliyor.

Spor kulübünün tesisi, Ankara Balgat’ta 2.000 metrekare kapalı alana sahip. İçerisinde jimnastik salonu, basketbol alanı, badminton alanı, temel spor beceri egzersizlerinin uygulanabileceği salon, kardiyo çalışmalarının yapıldığı fitness salonu, paten ve bisikletin basamaklarını öğretebilecekleri

68

EKİM - OCTOBER 2014

these students require programs prepared with specific awareness.

Each student that enters Bizim Çocuklar Sports Club go through skill tests, end of training tests, periodical anthropometric measurements that are finalized with personal sport programs. These programs are prepared by the sport-education coordinatorship and turned into a program that involves various sports branches and movement training sections. The programs start with basic sportive skills and move on to specific branches.

The club is located in Balgat, Ankara, on a closed area of 2 thousand square meters. The complex holds a gymnastics hall, basketball court, badminton court, a hall for basic sporting activities, a fitness area for cardio works, 25 meters long zone for roller skate and bicycle learning, darts room, table tennis room, an academic study room, separate locker rooms and showers for boys and girls, movie room for 25 students, as well as a dining hall and a meeting room for in-service trainings.

EKİM - OCTOBER 2014

69

??????? sivil toplum | ??????????? | civil inisiative

25 metrelik alanı, dart salonu, masa tenisi salonu, çocukların rahat vakit geçirecekleri akademik çalışma odası, kız-erkek soyunma odaları ve duşlukları, çocuklar için 25 kişilik sinema odası, hizmet içi eğitimlerimiz için toplantı salonu, çocuklar ve öğretmenler için yemek salonu mevcut.

14 YILLIK BİRİKİMİN SONUCU Kulüpte pek çok sportif program uygulanıyor.

Programlar spor koordinatörünün 14 yıllık birikimleri neticesinde geliştirdiği ‘EN-BİR otizm spor test bataryası’ kullanılarak kişiye özel hazırlanıyor. Amaç; çocukları sportif çalışmalara yöneltmek, beceri kazanmalarını sağlamak ve yaşama ilişkilendirmek. Eğitim süreci, bireyin motor becerilerdeki eksikliklerinin dışında, yaşamını devam ettirmede ve uyumun da zorlanması durumuna göre şekillendiriliyor.

70

EKİM - OCTOBER 2014

THE YIELD OF 14 YEARS OF KNOWLEDGE The club offers alternative sportive programs.

The programs are personalized using the 'EN-BİR autism sportive test battery' - which has been developed by the coordinator as a result of his 14 years of knowledge in the area. The goal is to lead children into doing sportive activities, support their skills and relate them to life. The training process is shaped in consideration of difficulties in adaptation and continuance of life, other than of motor skills deficiencies.

A DETAILED FOUR-MONTH PROGRAM The programs focus on four-month goals, which are shared with the families via e-mailing to let them keep track. Education reports and progress videos are then presented to the families, and this creates the opportunity for them to follow up the program.

Otizmde spor eğitimi, tedavi edici bir yöntem değil bir ‘beceri eğitimi... Beceri artışı, davranış bozukluğunu azaltır. Ama ebeveynler bilmelidir ki, tüm bu çabalar çocuğun hastalığını tümüyle ortadan kaldırmaacak, ancak yaşam kalitesini çok yükseltecektir.

Sportive trainings of children with autism is not considered a curing treatment, yet a training of skills... Behavioral disorders tend to disappear with the improving skills.

However, parents should know that all these efforts will not completely eliminate the disorder, but improve life quality.

DÖRT AYLIK DETAYLI BİR PROGRAM Programlar dört aylık belirlenen hedefler şeklinde uygulanıyor. Programlar elektronik posta yoluyla ailelere iletiliyor, takip etmeleri sağlanıyor. Dönem sonun da eğitim raporları ve gelişim videoları aileyle birlikte değerlendiriliyor. Böylelikle aileler çalışmaların içinde tutulmuş oluyor. Beceri eğitiminde öğrenme ve genelleme evresi en az dört aylık bir sürece yayılıyor.

Spor eğitimi, bireyin yetenekleri doğrultusunda

Learning and generalization processes expand over a period of at least four months.

A sport training focuses on planning personal training methods and branches, while a life and sport training serves as a model that supports the individual's skills in life. The program is about planning life with the support of specialists.

THE PURPOSE OF SPORT TRAINING Bizim Çocuklar Sports Club trainings aim for EKİM - OCTOBER 2014

71

???????sorumluluk sosyal | ??????????? | social responsibility planlanmış kişiye özel genel ve özel antrenman metotları ve branşlarla donatılmış eğitim modeli...

Yaşam ve spor eğitimi ise, bireyin yaşamı içinde bulunan tüm eğitimlere ve yetilerinin gelişimine yardımcı olacak bir model. Uzmanların desteğiyle birebir hayatı planlamaya yönelik bir program.

SPOR EĞİTİMİNİN AMACI Bizim Çocuklar Spor Kulübü’nün eğitimlerinin pek çok amacı var. Çocuklara spor becerileri kazandırmak, motorik özelliklerin ve koordinatif becerilerin gelişimi ilk akla gelenler... Vücudunu hissetme ve kendini kontrol edebilme becerilerini geliştirmek ve sosyal becerileri desteklemek de amaçlar arasında... Bu programlar çocukların

72

EKİM - OCTOBER 2014

many things, which include enabling sport skills for children, improving motoric and coordinative skills, as well as simpler goals like feeling the body, improving the ability to control it and supporting social abilities... These programs relieve behavioral disorders and makes adaptation to daily life much easier. The activities also support their independent life skills, which improves the life quality of these children and their families. Sportive trainings of children with autism is not considered a curing treatment, yet a training of skills... Behavioral disorders tend to disappear with the improving skills. However, parents should know that all these efforts will not completely eliminate the disorder, but improve life quality.

EKİM - OCTOBER 2014

73

???????sorumluluk sosyal | ??????????? | social responsibility

Programlar dört aylık belirlenen hedefler şeklinde uygulanıyor. Programlar elektronik posta yoluyla ailelere iletiliyor, takip etmeleri sağlanıyor. Dönem sonun da eğitim raporları ve gelişim videoları aileyle birlikte değerlendiriliyor. Böylelikle aileler çalışmaların içinde tutulmuş oluyor. Beceri eğitiminde öğrenme ve genelleme evresi en az dört aylık bir sürece yayılıyor.

The programs focus on four-month goals, which are shared with the families via e-mailing to let them keep track. Education reports and progress videos are then presented to the families, and this creates the opportunity for them to follow up the program.

Learning and generalization processes expand over a period of at least four months.

davranış problemlerini azaltıyor, günlük yaşama uyumlarını kolaylaştırıyor. Aynı zamanda bağımsız yaşam becerilerini geliştirmelerini destekliyor ki, bu da çocuk ve ailenin yaşam kalitesini artırıyor.

Otizmde spor eğitimi, tedavi edici bir yöntem değil bir ‘beceri eğitimi’... Beceri artışı, davranış bozukluğunu azaltır. Ama ebeveynler bilmelidir ki, tüm bu çabalar çocuğun hastalığını tümüyle ortadan kaldırmayacak, ancak yaşam kalitesini çok yükseltecektir.

OTİZMDE NEDEN SPOR? Otistik bireylerde spor eğitimi bedeni, fiziki yönüyle geliştirdiği gibi, hareketler, yarışmalar vasıtasıyla beyin gelişimine, mukayese ve muhakeme yönü ile destek veren, fayda sağlayan, dolayısıyla psikolojik rahatlık kazandıran, oyunlar ile iletişim yönünü destekleyen, sosyalleştiren onların sağlıklı diye nitelendirilen çocuklarla kaynaşmalarını birlikte vakit geçirmelerini sağlayan rekreasyon faaliyetleri yapmalarını sağlar.

Otistik bireylerde spor çalışmaları; el-göz, denge ve vücut koordinasyonlarının artmasına, temel spor beceri çalışmalarıyla (atlama-sıçrama- itmeçekme vb...) sosyal hayatta ihtiyaçları karşılamak için uyguladığımız temel motor hareketlerin kombinasyonunu oluşturmaya olanak sağlar.

Spor programları kapsamında yapılan paten, temel spor egzersizleri, basketbol, yüzme, masa tenisi, bisiklet gibi oyunlar, otistik çocukların sosyal ilişkilerinde, iletişim kurmalarında ve özgüvenlerinin gelişiminde önemli role sahiptir.

74

EKİM - OCTOBER 2014

WHY SPORTS FOR AUTISM? Sportive activities can be especially good for individuals with autism, for improving physical condition and brain development by way of moves and competitions, also for supporting the individual in comparing and reasoning, thus gives psychological relief, contributes to communication and socialization by playing games. These activities that include jumping, pushing and pulling help them enhance hand-eye coordination, balance and body control as well as forming basic motor movement combinations to fulfill the social needs of life. The roller skating, basic sports activities, basketball, swimming, table tennis and bicycle riding activities play great role in establishing self-confidence and maintaining social relations comfortably.

EKİM - OCTOBER 2014

75

keşif | explore

Her yere çok uzak ama kiminin gönlüne yakın!

Way out of everywhere yet so familiar to some!

Yazı - By: Ayşegül Kıratlı

76

Çoğumuz arada bir her şeyden uzaklaşmak

Some people just need to get away from it all

isteriz; fakat bazıları iki günlük doğa turlarıyla bu isteğini tatmin edebiliyorken diğerleri bundan çok daha ciddi adımlar atabiliyor – en yakın manavın en az 20 dakika uzaklıktaki olduğu yerlere, vahşi doğaya yerleşmek gibi... Bir de, günlerce, hatta haftalarca, en yakın kafe veya bankamatikten uzak yaşamayı seçenler var. Bu yürekli öncüler, ücra köşelerde yaşayan toplumlarda görülen sakin ve basit hayatı kendilerine daha yakın görürler. Bu tip yerlerde hayat ille de kolay olacak değil, ama modern hayatın başına bela olan karmaşanın bir kısmından muaf olduğu söylenebilir.

Uzaklara yayılmış bu yerleşim yerlerinin bir kısmı belirli işletme konseptlerini desteklemek amacıyla yapılmışken, diğerleri de yüzlerce yıl boyunca işlevsel anlamda izole yaşayan toplumlardan geriye kalanlardır. Bir gün ‘kibar toplum’dan sıkılır ve uzak bir yerde yaşama mücadelesine girmek isterseniz diye, aşağıdaki altı ücra topluluğa bir göz atın.

every now and then, but while most of us are satisfied with a weekend trip to the mountains, others take the more committed route of moving out into the wild (aka anywhere more than 20 minutes from the nearest grocery store). Then there are those who choose to live days and even weeks away from the nearest coffee shop or ATM. These hardy pioneers are attracted to the laidback, simple lifestyle found in remote communities. Life in these places isn't necessarily easy, but it can be free of some of the complexities that plague modernday life. Some of these far-flung settlements were built to support a business concept, and others are the remnants of communities that have been functionally isolated for hundreds of years. If you ever get sick of polite society and think you're up for the challenge of living way out there, take a look at these six remote communities.

EKİM - OCTOBER 2014

EKİM - OCTOBER 2014

77

keşif | explore

TRISTAN DA CUNHA Resmi kayıtlara göre, Tristan da Cunha dünyanın en uzak meskun takımadasıdır.

Güney Afrika’nın en yakın kıyısına 2.800 kilometre uzaklıktaki adalar bölgesinin başlıca adasında 300’den az bir nüfus yaşar. Bu adalar, 1506 yılında Portekizli kaşif Tristão da Cunha tarafından bulunmuş. Adanın ilk sakini ise, 1810 yılında burayı ziyaret eden Amerikalı Jonathan Lambert olmuş. Lambert takımadada hâkimiyetini ilân ettikten iki yıl sonra bir tekne kazasında öldü. Ve sonuçta adalar, bugün de olduğu gibi, Britanya’nın kontrolü altına girmiş.

Bugün ada nüfusunun büyük kısmı Edinburgh of the Seven Seas yerleşiminde ikamet ediyor ve geçimini çiftçilikle yerel yönetim işlerinde çalışarak sağlıyor. Ada, benzersiz posta kodu sayesinde madeni para ve pul satışından da iyi bir gelir elde ediyor. Sağlık hizmetlerinin ücretsiz olduğu adada ciddi bir yaralanma geçirmek ise, Cape Town'a doğru yol alan bir balıkçı gemisinden size 2.800 kilometrelik ulaşım sağlamasını istemek demek!

Tristan da Cunha is officially the most remote inhabited archipelago in the world, sitting 1,750 miles from the nearest land in South Africa. The main island of Tristan da Cunha is 7 miles across and a little under 38 square miles in all and has a permanent population of less than 300. The islands were discovered

by Portuguese explorer Tristão da Cunha in 1506. The island wouldn't get its first resident until American Jonathan Lambert showed up in 1810. He declared the islands his own but died in a boating accident only two years after establishing his empire. Eventually, the island came under the control of the United Kingdom where it remains today, a British Overseas Territory with Saint Helena and Ascension Island.

Most citizens live in the settlement of Edinburgh of the Seven Seas, where residents make a living farming or working for the local government. The island makes a fair amount of income from the sale of coins and stamps from this unique British postal code. Health care on the island is free, but serious injury could necessitate flagging down a passing fishing vessel to ask for a 1,750-mile ride to Cape Town, South Africa.

78

EKİM - OCTOBER 2014

FOULA Foula, İskoçya'nın kuzey ucundan Atlantik Okyanusu’na doğru çıkıntı yapan bir ada...

Yüzölçümü 4 kilometreye 6 kilometre olan adada 31 kişi yaşıyor. Geleneksel olarak balıkçılık yapılan adada, son zamanlarda turizm ve koyun gütme işlerinden de para kazanılıyor. Adada liman yok; fakat sahip olduğu küçük havalimanı buraya gidişgelişi oldukça kolaylaştırıyor. Çevreyle ilgili güzel bir haber de, adanın güney ucundaki deniz feneri rüzgâr ve güneş enerjisiyle çalışıyor.

Foula is a small island jutting out of the Atlantic Ocean off the northern tip of Scotland. The island is only 2.5 miles by 3.5 miles and is home to a mere 31 people. The island’s inhabitants traditionally made their living from fishing, but in recent years tourism and sheep herding have emerged as revenue generators. The island lacks a harbor, though a small airport makes getting to and from the mainland a relatively painless affair. On an environmental note, the lighthouse that warns ships away from the southern tip of the island is powered by wind and solar power.

EKİM - OCTOBER 2014

79

??????? keşif | explore | ???????????

ASCENSION ADASI ASCENSION ISLAND Tıpkı Saint Helena ve Tristan da Cunha gibi, Ascension Adası da Güney Afrika'ya yaklaşık 1. 600 kilometre uzaklıkta, Atlantik Okyanusu'nun güneyinde yer alıyor. Ascension Adası'nın yönetimi Britanya'da ve ilk kaşifi 1501 yılında Portekizli João da Nova olmuş.

Toplam sayısı 880 olan ada nüfusu, burada bulunan ve hem Britanya hem de Amerikan orduları tarafından kullanılan hava sahasında çalışarak geçiniyor.

Ascension Adası vatandaşı olmak ise imkânsız; o kadar ki, her sakinin bir çalışma sözleşmesi olması zorunluluğu var.

Like Saint Helena and Tristan da Cunha, Ascension Island is found in the South Atlantic Ocean, about 1,000 miles from South Africa. Ascension Island falls under the administration of the United Kingdom and was first discovered by Portuguese explorer João da Nova in 1501.

The island is home to an airfield used by the U.K. and U.S. militaries, both of which greatly contribute to the island’s total population of about 880 people. It is impossible to become a citizen of Ascension Island, and all residents require an employment contract.

80

EKİM - OCTOBER 2014

EKİM - OCTOBER 2014

81

keşif | explore

PASKALYA ADASI EASTER ISLAND İkonik taş heykelleriyle tanınan Paskalya Adası, aynı zamanda dünyanın en ücra toplumlarından birinin de evidir. En yakın meskun adaya 2.000 kilometre ve en yakın büyük kara parçası olan Şili’ye 3.500 kilometre uzaklıkta bulunur. 4 bin kişinin ikamet ettiği adanın ebatı ise 24 kilometreye 12 kilometredir. Adanın ilk sakinlerinin, M.Ö. 300 ile 1.200 arasında buraya gelen Polinezyalılar olduğu düşünülüyor. Polinezyalılar, büyük ve geniş kanolarla uzun mesafeleri kat etmede uzmanlaşmışlardı. Ada sakinleri, UNESCO Dünya Mirası SİT Alanı ilan edilen bu kara parçasını doğa, tarih ve kültür için ziyaret eden turistlere ikram servisleri sağlayarak geçimlerini sağlıyorlar.

Easter Island, famed for its iconic stone statues, is also one of the most remote communities in the world. It's more than 1,200 miles away from the closest inhabited island and 2,180 miles from Chile, the nearest large land mass. The island is 15.3 miles by 7.6 miles and has at least 4,000 residents.

Polynesians are believed to have been the island’s first inhabitants, arriving sometime between 300 and 1200 BC. The Polynesians were experts in the art of traveling vast distances in large, open-decked canoes. Today many residents make a living catering to the tourists who flock there to explore the nature, history and culture of this UNESCO World Heritage Site.

82

EKİM - OCTOBER 2014

SAINT HELENA Saint Helena, Tristan da Cunha ve Ascension Adası'nın bir komşusudur. Tabii, bu komşularına uzaklığı, sırayla, 2.430 ve 1.300 kilometredir. 121 kilometrekarelik yüzölçüme sahip adanın en heybetli hâkimi Diana'nın zirvesi 818 metre yükseklikle ve bölgenin ulusal parkı.

4 binden biraz fazla sayıdaki nüfusun çoğu İngiliz sömürgecilerin torunlarından oluşuyor. Saint Helena'nın sakinleri geçimlerini yönetim işlerinde çalışarak, kahve ve Hint inciri ihraç ederek ve Yeni Zelanda keteni yetiştirerek sağlıyor. Bu adayı ziyaret etmek isterseniz, ulaşım için iki seçeneğiniz var: İngiliz ordusunun gerçekleştirdiği uçuşlarda sivillere ayrılan birkaç koltuk için yarışabilirsiniz veya ada limanına yılda yaklaşık 30 kez uğrayan gemilerden birine bilet alabilirsiniz.

Saint Helena is a neighbor to Tristan da Cunha and Ascension Island (Well, relatively speaking: they are 1,510 and 810 miles apart, respectively) and has about 47 square miles of land. The island is dominated by Diana's Peak, a 2,684-foot-high mountain that doubles as a national park.A little more than 4,000 hardy souls call Saint Helena home, most the descendants of British colonists.

Saint Helena residents make their living working for the government, exporting goods like coffee and prickly pears, and growing New Zealand flax. If you want to travel to Saint Helena, you'll need to vie for one of the few seats available to civilians on a flight operated by the British military or buy a ticket on one of the ships that visits its port about 30 times a year.

EKİM - OCTOBER 2014

83

??????? | ???????????

McMURDO İSTASYONU, ANTARKTİKA McMURDO STATION, ANTARCTICA McMurdo İstasyonu, ABD tarafından Ulusal Bilim Vakfı yoluyla işletilen bir bilim ve araştırma tesisidir.

Bu tesis, İngiliz kaşif Robert Falcon Scott’ın 1902 yılında kurduğu ve 1956 yılında ilk defa kullanılan üssün civarında bulunuyor. Bugün, McMurdo’da bin 258 kişi yaşıyor fakat bu sayı kışın büyük oranda azalıyor. Burada yaşayanlar için yaz ayları bile zor geçiyor: Ortalama en yüksek sıcaklık -13.5 ve kışın uçuş gerçekleştirilemiyor. Neyse ki internet erişimine sahipler.

McMurdo Station is a science and research facility operated by the U.S. government through the National Science Foundation. The station is located near where British explorer Robert Falcon Scott built a base in 1902 and was first started in 1956. Today, McMurdo has up to 1,258 residents, though that number drops dramatically during the winter. Residents must deal with average summer daily temperatures that can drop well below zero (the average high is minus 13.5) and a complete lack of flights during the winter. Thankfully, they do have Internet access.

84

EKİM - OCTOBER 2014

EKİM - OCTOBER 2014

85

???????| health sağlık | ???????????

VİTAMİNLER VITAMINS Hapları var ama siz There are pills for that,

tabağınızdaki vitaminleri but do take your vitamins tercih edin!.. on a plate...

Vücudumuz, hastalıkla mücadele eden antioksidanlardan kemik geliştiren ağır metallere kadar bir dizi temel besin maddesine ihtiyaç duyar. Bu besin öğelerinin çoğunu günlük bir vitamin hapında bulabiliyor olsanız da, bunların neredeyse hepsi yediğiniz yemeklerde de bulunabilir – en azından her gün yemeniz gereken yemeklerde...

To keep itself running smoothly your body requires an array of essential nutrients, ranging from disease-fighting antioxidants to bone-building heavy metals. Although you can get many of these nutrients in a daily supplement, nearly all of them can also be found in the foods you eat—or should be eating-every day.

86

EKİM - OCTOBER 2014

A VİTAMİNİ / VITAMIN A

Neden gerekli? A vitamini ailesi bağışıklık, üreme davranışları ve özellikle görüş konularında kilit rol oynar. Betakaroten içeren A vitaminleri retina, kornea ve zarlara gözün düzgün çalışması için yardımcı olur.

Nelerde var? A vitamini en çok tatlı patateste bulunur; sadece bir adet orta büyüklükte tatlı patates 28 binden fazla uluslararası birim (IU), ya da önerilen günlük değerin yüzde 561'i kadar A vitamini içerir. Sığır karaciğeri, ıspanak, balık, yumurta ve havuç da iyi kaynaklardan.

Why you need it? The vitamin A family plays a key role in immunity, reproductive behaviors, and especially vision. The A vitamins, which include beta-carotene, help the retina, cornea, and membranes of the eye to function properly.

Where to get it? The highest concentration of vitamin A is found in sweet potatoes; just one medium-sized baked sweet potato contains more than 28,000 international units (IU) of vitamin A, or 561% of your recommended daily value (DV).

Beef liver, spinach, fish, milk, eggs, and carrots also are good sources.

B6 VİTAMİNİ / VITAMIN B6

Neden gerekli? B6, vücutta benzer etkilere sahip altı farklı bileşik için kullanılan kapsayıcı bir terimdir. Bu bileşikler yiyecekleri metabolize eder; hemoglobin (kırmızı kan hücresinde bulunur) oluşturmaya yardım eder; kan şekerini dengeler ve hastalıkla savaşan antikorları meydana getirir.

Nelerde var? Balık, sığır karaciğeri ve kümes hayvanlarının tümü B6 kaynağıdır, ama bu vitamin bakımından en zengin yiyecek vejeteryanlar için iyi haber - nohuttur. Bir fincan konserve nohutta 1.1 miligram (mg) veya günlük değerin yüzde 55'i kadar B6 vitamini vardır.

Why you need it? Vitamin B6 is an umbrella term for six different compounds that have similar effects on the body. These compounds metabolize foods, help form hemoglobin (part of your red blood cells), stabilize blood sugar, and make antibodies that fight disease.

Where to get it? Fish, beef liver, and poultry are all good sources of B6, but the food richest in this vitamin—good news for vegetarians—is the chickpea, or garbanzo bean. One cup of canned chickpeas contains 1.1 milligrams (mg) of vitamin B6, or 55% of your DV.

C VİTAMİNİ / VITAMIN C

Neden gerekli? C vitamini önemli bir antioksidandır ve protein metazbolizması ve nörotransmitterlerin sentezi gibi çeşitli temel bedensel işlemler için gerekli bir bileşendir.

Nelerde var? C vitamini deyince çoğu insanın aklına narenciye gelir, ama aslında tatlı kırmızı biber, porsiyon başına 95 miligram ile, diğer herhangi bir yiyecekten çok daha fazla C vitamini içerir (portakalın açık ara önünde ve porsiyon başına 93 mg olan portakal suyunu kıl payı geçiyor).

Diğer iyi kaynaklar arasında ise kivi, brokoli, brüksel lahanası ve kavun var.

Why you need it? Vitamin C is an important antioxidant, and it’s also a necessary ingredient in several key bodily processes, such as protein metabolism and the synthesis of neurotransmitters.

Where to get it? Most people think citrus when they think of vitamin C, but sweet red peppers actually contain more of the vitamin than any other food: 95 mg per serving (well ahead of oranges and just edging out orange juice, at 93 mg per serving). Other good sources include kiwi fruit, broccoli, Brussels sprouts, and cantaloupe.

EKİM - OCTOBER 2014

87

???????| health sağlık | ???????????

KALSİYUM / CALCIUM

Neden gerekli? Kalsiyum vücutta en bol bulunan mineraldir. Yüzde 99'undan fazlası vücutta depolanır - dişleri ve kemikleri güçlendirmeye yardımcı olur; geri kalanı ise kan damarları, kas fonksiyonları, hücre iletişimi ve hormon salgılanmasına katkıda bulunur.

Nelerde var? En yüksek miktarda doğal yolla gelişen kalsiyumu süt ürünleri içerir; sade, az yağlı yoğurt porsiyon başına 415 miligram (günlük değerin yüzde 42'si) ile başı çekiyor. Koyu yapraklı yeşiller (kara lahana ve çin lahanası gibi) ise diğer doğal kalsiyum kaynaklarıdır; ayrıca meyve suyu ve tahıllarda da bulunabilir.

Why you need it? Calcium is the most abundant mineral in the body. More than 99% is stored in—and helps fortify—teeth and bones, while the remainder goes toward blood vessel and muscle function, cell communication, and hormone secretion.

Where to get it? Dairy products contain the highest amounts of naturally occurring calcium; plain low-fat yogurt leads the pack with 415 mg (42% DV) per serving. Dark, leafy greens (such as kale and Chinese cabbage) are another natural source of calcium, which can also be found in fortified fruit juices and cereals.

D VİTAMİNİ / VITAMIN D

Neden gerekli? Tenimiz güneş ışığına maruz kalınca vücudumuzun kendiliğinden ürettiği D vitamini, kalsiyum emilimini ve kemik gelişimini desteklemeye yardımcı olur. Ayrıca hücre gelişimi, bağışıklık ve iltihapın azalmasında da önemlidir.

Nelerde var? Yağlı balıklar - kılıçbalığı, somon ve uskumru gibi - doğal şekilde oluşan besinsel D vitamini kaynaklarından biridir. Balık yağı, bir yemek kaşığı başına bin 360 uluslararası birimle maksimum miktarda, kılıçbalığı ise 566 uluslararası birim veya günlük değerin yüzde 142'si ile ikinci sırada bulunur. Çoğu insan D vitaminini süt, kahvaltılık gevrekler, yoğurt ve portakal suyu gibi güçlendirilmiş besinlerle birlikte tüketme eğilimi gösterir.

Why you need it? Vitamin D, which our body generates on its own when our skin is exposed to sunlight, helps spur calcium absorption and bone growth. It’s also important for cell growth, immunity, and the reduction of inflammation.

Where to get it? Fatty fishes—including swordfish, salmon, and mackerel— are among the few naturally occurring dietary sources of vitamin D. (Cod liver oil is tops, with 1,360 IU per tablespoon, while swordfish is second with 566 IU, or 142% DV.) Most people tend to consume vitamin D via fortified foods such as milk, breakfast cereals, yogurt, and orange juice.

E VİTAMİNİ / VITAMIN E

Neden gerekli? E vitamini, hücreleri serbest radikaller olarak bilinen zararlı moleküllerden koruyan güçlü bir antioksidandır. Bağışıklık sistemi, sağlıklı kan damarları ve pıhtılaşma için önemlidir.

Nelerde var? Buğday özü yağı diğer bütün besin kaynaklarına göre çok daha fazla E vitamini içerse de (porsiyon başına 20.3 miligram, veya günlük ihtiyacın yüzde 100'ü) çoğu insan E vitaminini ayçekirdeği (28 gramında 7.4 miligram - günlük ihtiyacın yüzde 37'si) veya bademden (28 gramında 6.8 miligram - günlük ihtiyacın yüzde 34'ü) almayı daha kolay bulacaklardır.

Why you need it? Vitamin E is a powerful antioxidant that protects cells from the harmful molecules known as free radicals. It’s important for immunity, and for healthy blood vessel function and clotting (such as occurs when you cut yourself).

Where to get it? While wheat germ oil packs more vitamin E than any other food source (20.3 mg per serving, or 100% DV), most people will find it easier to get their vitamin E from sunflower seeds (7.4 mg per ounce, 37% DV) or almonds (6.8 mg per ounce, 34% DV).

88

EKİM - OCTOBER 2014

LİKOPEN / LYCOPENE

Neden gerekli? Kırmızı meyveler ve sebzelerde bulunan bu kimyasal pigment antioksidan özelliklere sahip gibi görünüyor. Bazı çalışmalar gösteriyor ki likopen kalp hastalıkları ve birçok farklı kanser türü dahil bir dizi rahatsızlığın önlenmesine yardımcı olabilir.

Nelerde var? Domates en iyi bilinen likopen kaynağıdır ve hakikaten de bir fincan domates ürününde - soslar, salçalar ve püreler - 75 miligram kadar bulunuyor. Çiğ, işlem görmemiş domates likopen açısından çok da zengin değilken, bir porsiyon karpuz bundan daha fazla likopen içeriyor: bir domateste 3 miligrama karşı bir dilim karpuzda 12 miligram kadar...

Why you need it? This chemical pigment, found in red fruits and vegetables, appears to have antioxidant properties. Some studies suggest that lycopene may help guard against a range of ailments, including heart disease and several different types of cancer.

Where to get it? Tomatoes are the best-known source of lycopene, and sure enough, tomato products—such as sauces, pastes, and purees— contain up to 75 mg per cup. Raw, unprocessed tomatoes aren’t as lycopenerich, however, and watermelon actually contains more per serving: about 12 mg per wedge, versus about 3 mg per tomato.

LİSİN / LYSINE

Neden gerekli? Lisin, vücutta kalsiyumun emilmesine ve kemiklerle bağ dokuları için kolajen üretilmesine yardımcı olan bir amino asittir. Aynı zamanda kolesterol seviyesini düzenlemeye yardımcı bir yapı maddesi olan karnitinin üretiminde rol oynar.

Nelerde var? Protein bakımından zengin hayvansal gıdalar, özellikle kırmızı et, iyi birer lisin kaynağıdırlar; kuruyemiş, baklagiller ve soya fasulyesi de öyle...

Why you need it? Lysine, also known as l-lysine, is an amino acid that helps the body absorb calcium and form collagen for bones and connective tissue. It also plays a role in the production of carnitine, a nutrient that helps regulate cholesterol levels.

Where to get it? Protein-rich animal foods, especially red meat, are good sources of lysine, as are nuts, legumes, and soybeans.

MAGNEZYUM / MAGNESIUM

Neden gerekli? Vücut, magnezyumu 300'den fazla biyokimyasal reaksiyonda kullanır.

Bunlara kas ve sinir fonksiyonlarını devam ettirme, kalp ritmini sabit tutma ve kemiklerin gücünü koruma da dahildir.

Nelerde var? Bir porsyionda en yüksek miktarda magnezyumu buğday kepeği içerir (çeyrek fincanda 89 miligram veya günlük değerin yüzde 22'si kadar). Ancak bundan yarar sağlamanız için ham tahıllar yemeniz gerekiyor; tohumun özüyle kepeği buğdaydan ayrıldığı zaman (beyaz ve rafine ekmeklerde olduğu gibi) magnezyum da yok oluyor. Diğer iyi mineral kaynakları badem ve kaju gibi yemişlerle ıspanak gibi yeşil sebzelerdir.

Why you need it? The body uses magnesium in more than 300 biochemical reactions.

These include maintaining muscle and nerve function, keeping heart rhythm steady, and keeping bones strong.

Where to get it? Wheat bran has the highest amount of magnesium per serving (89 mg per quarter-cup, or 22% of your DV), but you have to eat unrefined grains to get the benefit; when the germ and bran are removed from wheat (as is the case with white and refined breads), the magnesium is also lost. Other good sources of the mineral include almonds, cashews, and green vegetables such as spinach.

EKİM - OCTOBER 2014

89

??????? | ???????????

FOLAT / FOLATE

Neden gerekli? Hamileler için folat - bir çeşit B vitamini doğum kusurlarını engellemeye yardımcı olur. Diğer herkes için yeni dokuların ve proteinlerin oluşmasına destek olur.

Nelerde var? Folat çok çeşitli yiyeceklerde bulunur; koyu yeşil yapraklı sebzeler, meyveler, kuruyemiş ve süt ürünleri gibi. En çok sığır karaciğerinde bulunur, ama ciğer damak tadınıza uymuyorsa ıspanakta da bolca mevcut: yarım fincan haşlanmış ıspanakta 131 mikrogram, veya günlük değerin yüzde 33'ü kadar. Folik asit, folatın insan yapımı hali; birçok ekmeğe, mısır gevreğine ve tahıla katılıyor.

Why you need it? For pregnant women, folate—a type of B vitamin—can help prevent birth defects. For everyone else, it helps new tissues and proteins form.

Where to get it? Folate is found in a wide variety of foods, including dark leafy green vegetables, fruit, nuts, and dairy products. Beef liver has the highest concentration, but if liver’s not to your taste, spinach also has plenty: 131 mcg per half cup (boiled), or 33% of your DV. Folic acid, a man-made form of folate, is also added to many breads, cereals, and grains.

DEMİR / IRON

Neden gerekli? Vücudumuzdaki proteinler bu metali oksijen taşımak ve hücreleri geliştirmek için kullanıyor. Vücudumuzdaki demirin çoğu hemoglobinde bulunuyor, yani bütün vücuttaki dokulara oksijen taşıyan kırmızı kan hücrelerindeki proteinde...

Nelerde var? Besinsel demirin iki şekli var: 'Heme' demir (kırmızı et, balık ve kümes hayvanları gibi hayvansal gıdalarda bulunur) ve 'nonheme' demir (mercimek ve fasulye gibi bitkisel kaynaklarda bulunur). Tavuk ciğeri diğer bütün gıdalara göre en fazla heme demire sahiptir, porsiyon başına 11 miligram veya günlük ihtiyacınızın yüzde 61'i kadar...

Why you need it? Proteins in our body use this metal to transport oxygen and grow cells. Most of the body’s iron is found in hemoglobin, the protein in red blood cells that carries oxygen to tissues all over the body.

Where to get it? There are two forms of dietary iron: heme iron (found in animal foods such as red meat, fish, and poultry) and nonheme iron (found in plant sources like lentils and beans). Chicken liver contains the most heme iron of any food, with 11 mg per serving, or 61% of your DV.

K VİTAMİNİ/ VITAMIN K

Neden gerekli? K vitamini koagülasyon ve kanın pıhtılaşması için çok önemli bir bileşendir. K vitamini olmazsa, yaralandığınızda veya bir yerinizi kestiğinizde vücudunuz kanamayı durduramayacaktır.

Nelerde var? Yeşil yapraklı sebzeler filokinon olarak da bilinen bu vitamin için en iyi kaynaklardır. Bir kase lahana 1.1 miligram ile başı çekerken, kara lahana, ıspanak (bir kasede 1 miligram kadar) ve turp, hardal, pancar yaprağı gibi daha az bilinen türler de sıralamayı takip ediyor.

Why you need it? Vitamin K is a crucial ingredient in coagulation, or blood clotting.

Without it, your body would not be able to stop bleeding when you bruise or cut yourself.

Where to get it? Green, leafy vegetables are the best source of this vitamin, also known as phylloquinone. Kale leads the pack with 1.1 mg per cup, followed by collard greens and spinach (about 1 mg per cup), and more exotic varieties like turnip, mustard, and beet greens.

90

EKİM - OCTOBER 2014

EKİM - OCTOBER 2014

91

???????| health sağlık | ???????????

NİASİN / NIACIN

Neden gerekli? Emsali B vitaminleri gibi, niasin de, gıdaları enerjiye dönüştürmekte önemli rol üstlenir. Aynı zamanda sindirim sistemi, cilt ve sinirlerin düzgün çalışmasına yardımcı olur.

Nelerde var? Kuru maya en iyi niasin kaynağıdır, ama biraz daha lezzetli bir seçenek için yerfıstığı veya fıstık ezmesini deneyebilirsiniz. Bir fincan çiğ yerfıstığı 17.6 miligram, günlük değerin yüzde 100'den fazlasını içerir. Sığır ve tavuk ciğeri de niasin açısından özellikle zengindir.

Why you need it? Niacin, like its fellow B vitamins, is important for converting food into energy. It also helps the digestive system, skin, and nerves to function properly.

Where to get it? Dried yeast is a top source of niacin, but for something more appetizing, try peanuts or peanut butter; one cup of raw peanuts contains 17.6 mg, more than 100% of your DV. Beef and chicken liver are particularly niacin-rich, as well.

OMEGA-3 YAĞ ASİTLERİ / OMEGA-3 FATTY ACIDS

Neden gerekli? Yağlar genelde kötü ve zararlı bilinir; fakat bazı yağ çeşitleri - bir çeşit çoklu doymamış yağ olan omega-3 yağ asitleri gibi - abartılmadığı sürece aslında çok sağlıklı olabilir. Omega 3'ler beyin sağlığına katkıda bulunur ve iltihapın azalmasına yardımcı olabilir.

Nelerde var? Omega-3 yağ asitleri iki kategoriye ayrılır. 'Alfa-lilolenik asit' (ALA) bitkisel yağlar, yeşil sebzeler, kuruyemiş ve çekirdekler gibi bitkisel kaynaklarda bulunurken; ikinci kategorideki 'eikosapentaenoik asit' (EPA) ve 'dokosaheksaenoik asit' (DHA) yağlı balıklarda bulunur. Bir kase ton balıklı salata 8.5 gram çoklu doymamış yağ asidi içerir.

Why you need it? Fats get a bad rap, but certain types of fats—including omega-3 fatty acids, a type of polyunsaturated fat—are actually very healthy in moderation. Omega-3s contribute to brain health and may help reduce inflammation.

Where to get it? There are two categories of omega-3 fatty acids: Alpha-linolenic acid (ALA) is found in plant sources such as vegetable oil, green vegetables, nuts, and seeds, while eicosapentaenoic acid (EPA) and docosahexaenoic acid (DHA)—the second category—are found in fatty fish. One cup of tuna salad contains about 8.5 grams of polyunsaturated fatty acids.

92

EKİM - OCTOBER 2014

POTASYUM / POTASSIUM

Neden gerekli? Potasyum, kalbin elektriksel aktivitesini düzenlemek için gerekli olan temel bir elektrolittir. Aynı zamanda protein ve kas oluşumu ve karbonhidratları enerjiye dönüştürmek için de kullanılır.

Nelerde var? Bir adet orta boy tatlı patates yaklaşık 700 miligram potasyum içerir. Domates salçası, pancar yaprağı ve normal patates de kırmızı et, tavuk ve balık gibi iyi kaynaklar.

Why you need it? Potassium is an essential electrolyte, needed to control the electrical activity of the heart. It is also used to build proteins and muscle, and to break down carbohydrates into energy.

Where to get it? One medium-sized baked sweet potato contains nearly 700 mg of potassium. Tomato paste, beet greens, and regular potatoes are also good sources, as are red meat, chicken, and fish.

RİBOFLAVİN / RIBOFLAVIN

Neden gerekli? Riboflavin - bir başka B vitamini çeşidi - vücudun hastalıkla savaşmasına, enerji üretmesine ve kırmızı kan hücreleri üretmesine yardımcı olan bir antioksidandır.

Nelerde var? Neredeyse 84 gramlık bir porsiyonda 3 miligramla sığır karaciğeri doğal yolla oluşan riboflavin açısıdan en zengin kaynaktır. Ciğer yiyecek havada değil misiniz? Neyse ki güçlendirilmiş mısır gevrekleri neredeyse aynı miktarda vitamini daha uygun ve lezzetli bir pakette sunuyor.

Why you need it? Riboflavin—yet another B vitamin—is an antioxidant that helps the body fight disease, create energy, and produce red blood cells.

Where to get it? At nearly 3 milligrams per 3-ounce serving, beef liver is the richest source of naturally occurring riboflavin. Not in the mood for liver? Luckily, fortified cereals (like Total or Kellogg’s All-Bran) provide nearly as much of the vitamin in a far more convenient (and palatable) package.

TİAMİN / THIAMIN

Neden gerekli? B1 vitamini olarak da bilinen tiamin, vücudun karbonhidratları enerjiye dönüştürmesine yardımcı olur. Ayrıca beynin ve sinir sisteminin düzgün çalışması için önemli bir besin maddesidir.

Nelerde var? Riboflavinde olduğu gibi, 100 gramlık porsiyonda 11 miligram ile, kuru maya tiaminin en çok bulunduğu gıda kaynağı... Yine de tiamin deponuzu, ikinci sırada gelen çam fıstığı (bir porsiyonda 1.2 miligram) ve soya fasulyesiyle (1.1 miligram) doldurmayı daha kolay bulacaksınızdır.

Why you need it? Thiamin, also known as vitamin B1, helps the body turn carbohydrates into energy. It’s also an important nutrient for keeping the brain and nervous system running properly.

Where to get it?As with riboflavin, dried yeast is the best food source for thiamin, containing 11 mg per 100-gram serving. However, you may find it easier to get your fill of thiamin with runners-up pine nuts (1.2 mg per serving) and soybeans (1.1 mg).

EKİM - OCTOBER 2014

93

??????? | ???????????

DEVLET HAVA MEYDANLARI İŞLETMESİ

TÜRKİYE HAVALİMANLARINDAN TÜRKİYE HAVALİMANLARINDAN HAVAALANLARIDAN YERLİ YERLİ HAVAYOLU HAVAYOLU TAŞIYICILARININ TARİFELİ TARİFELİ DIŞ DIŞ HAT HAT UÇUŞ NOKTALARI Kaynak : 2011 Yerli Havayolu Taşıyıcıları Kaynak: 20 Kasım 2012 tarihli SHGM kış tarifesi esas alınarak hazırlanmıştır.

Tarifeli TarifeliDış DışHat HatUçuş UçuşNoktaları Noktaları

Yaz Tarifesine Göre Hazırlanmıştır.

ADANA ADANA ADANA DUSSELDORF LEFKOŞA-ERCAN FRANKFURT LEFKOŞA-ERCAN KÖLN LEFKOŞA MÜNİH STUTTGART ANKARA

ANKARA AMSTERDAM

AMSTERDAM BAĞDAT BAĞDAT BRÜKSEL BRÜKSEL DUSSELDORF DUSSELDORF ERBİL ANKARA ERBİL FRANKFURT FRANKFURT KÖLN AMSTERDAM KÖLN LEFKOŞA-ERCAN BAKÜ LEFKOŞA-ERCAN MOSKOVA-VNUKOVO BERLİN-SCHONEFELD MOSKOVA-VNUKOVO SOCHİ BRÜKSEL SOCHİ STUTTGART CİDDE STUTTGART DUSSELDORF TAHRAN TAHRAN FRANKFURT VİYANA VİYANA HAMBURG KOPENHAG KÖLN LEFKOŞA LINZ LONDRA-STANSTED MOSKOVA-DOMODEDOVO MÜNİH STOKHOLM STUTTGART TAHRAN VİYANA

ANTALYA ANTALYA ANTALYA AMSTERDAM

BASEL BASEL BAKÜ BERLİN-TEGEL BERLİN-TEGEL BASEL CENEVRE CENEVRE BERLİN-SCHONEFELD DRESDEN BERLİN-TEGELDRESDEN DUSSELDORF DUSSELDORF BREMEN FRANKFURT FRANKFURT CENEVRE GRAZ DORTMUND GRAZ HAMBURG DRESDEN HAMBURG KOPENHAG DUSSELDORF KOPENHAG KRASNODAR ERFURT KRASNODAR LEFKOŞA-ERCAN FRANKFURT LEFKOŞA-ERCAN LEIPZIG FRİEDRİCHSHAFEN LEIPZIG LINZ HAMBURG LINZ MOSKOVA-VNUKOVO KAZAN MOSKOVA-VNUKOVO MÜNİH KİŞİNEV MÜNİH NURNBERG KOPENHAG NURNBERG SALZBURG KÖLN SALZBURG STOKHOLM KRASNODAR STOKHOLM STUTTGART LEFKOŞA STUTTGART VİYANA LEIPZIG VİYANA ZÜRİH MANCHESTER ZÜRİH MOSKOVA-SHREMETYEVO MUNSTER MÜNİH NOVOSIBIRSK NURNBERG PADERBORN BRÜKSEL BRÜKSEL ROSTOK

ESKİŞEHİR ESKİŞEHİR

GAZİANTEP GAZİANTEP

ST.PETERSBURG STOKHOLM LEFKOŞA-ERCAN STUTTGART LEFKOŞA-ERCAN UFA VİYANA YEKATERİNBURG LEFKOŞA-ERCAN ZÜRİH LEFKOŞA-ERCAN

HATAY HATAY

94

EKİM - OCTOBER 2014

BODRUM AMSTERDAM BAKÜ LEFKOŞA LONDRA-GATWICK LONDRA-STANSTED

DALAMAN AMSTERDAM LEFKOŞA LONDRA-GATWICK

ELAZIĞ DUSSELDORF FRANKFURT

ESKİŞEHİR BRÜKSEL

GAZİANTEP FRANKFURT LEFKOŞA STUTTGART

HATAY LEFKOŞA

İSTANBUL ABU DHABİ ADİSABABA ALMATI AALBORG AALBORG AMMAN ABİDJAN ABİDJAN AMSTERDAM ABU DHABİ ABU DHABİ ASTANA ACCRA ACCRA AŞKABAT ADEN ADEN ATİNA ADİSABABA ADİSABABA BAĞDAT ALMATI ALMATI BAHREYN AMMAN BAKÜ AMMAN AMSTERDAM BANGKOK AMSTERDAM ASTANA BARSELONA ASTANA AŞKABAT BASEL AŞKABAT ATİNA BASRA ATİNA BAĞDAT BATUM BAĞDAT BAHREYN BELGRAD BAHREYN BAKÜ BERLİN-TEGEL BAKÜ BANGKOK BEYRUT BANGKOK BARSELONA BIRMINGHAM BARSELONA BASEL BİNGAZİ BASEL BASRA BİŞKEK BASRA BATUM BOLONYA BATUM BELGRAD BOMBAY BELGRAD BERLİN-SCHONEFELD BRÜKSEL BERLİN-SCHONEFELD BERLİN-TEGEL BUDAPEŞTE BERLİN-TEGEL BEYRUT BÜKREŞ BEYRUT BILLUND CENEVRE BIRMINGHAM BILLUND CENOVA BİLBAO BIRMINGHAM CEZAYİR BİNGAZİ BİLBAO CİDDE BİŞKEK BİNGAZİ DAKAR BOLONYA BİŞKEK DELHİ BOMBAY BOLONYA DNİPROPETROVSK BREMEN BOMBAY DOHA BRÜKSEL BREMEN DONETSK BRÜKSEL

İSTANBUL İSTANBUL

BUDAPEŞTE BUDAPEŞTE BUENOS DUBAİ AIRES BUENOS AIRES BÜKREŞ DUBLİN BÜKREŞ CAKARTA DUSSELDORF DUŞANBE CAKARTA CAPE TOWN ENTEBBE CAPE TOWN CENEVRE ERBİL CENEVRE CENOVA FRANKFURT CENOVA CEZAYİR GOTHENBURG CEZAYİR CİBUTİ GUANGZHOU CİBUTİ CİDDE HALEP CİDDE DAKAR HAMBURG DAKAR HANNOVER DAKKA DAKKA HARTUM DAMMAN DAMMAN HELSİNKİ DAR ES SALAAM DAR ES KONG SALAAM HONG DELHİ DELHİ ISLAMABAD DNEPROPETROVSK DNEPROPETROVSK İSKENDERİYE DOHA DOHA JOHANNESBURG DONETSK DONETSK KABİL DOULA KAHİRE DOULA DUBAİ KARACI DUBAİ DUBLİN KAZABLANKA DUBLİN DURTMUND KAZAN DURTMUND DUSSELDORF KIEV DUSSELDORF DUŞANBE KİŞİNEV DUŞANBE EDINBURG KOPENHAG EDINBURG ENTEBBE KÖLN ENTEBBE ERBİL KUVEYT ERBİL ERCAN LAGOS FRANKFURT ERCAN LEFKOŞA GENCE FRANKFURT LİZBON GOTHENBURG GENCE LJUBLJANA GUANGZHOU GOTHENBURG LONDRA-HEATHROW HAMBURG GUANGZHOU LOS ANGELES HANNOVER HAMBURG L’VIV HARTUM HANNOVER LYON HELSİNKİ HARTUM HELSİNKİ

HO CHI MINH CITY HO CHI MINH CITY HONG KONG HONG KONG MADRİD HURGADA HURGADA MALAGA ISLAMABAD ISLAMABAD İSKENDERİYE MANCHESTER İSKENDERİYE JOHANNESBURG MARAKESH JOHANNESBURG KABİL MEDİNE KABİL MEŞHED KAHİRE KAHİRE KARACI MİLANO KARACI MİNSK KAZABLANKA KAZABLANKA KAZAN MOSKOVA-SHREMETYEVO KAZAN MUSKAT KHARKIV KHARKIV KIEV MÜNİH KIEV NAIROBI KILIMANJARO KILIMANJARO KINSASA NAIROBI-DAR ES SALAAM-NAIROBI KINSASA NAPLES KİEV KİEV NECEF KİGALİ KİGALİ KİŞİNEV NECEF-BASRA KİŞİNEV NEWYORKKOPENHAG KOPENHAG KÖLN NİCE KÖLN KRASNODAR NURNBERG KRASNODAR ODESSA KUVEYT KUVEYT OMSK LAGOS LAGOS OSAKA LEFKOŞA-ERCAN LEFKOŞA-ERCAN OSLO LEIPZIG PARİS-CHARLES DE GAULLE LEIPZIG LIBREVILLE PEKİN LİZBON LIBREVILLE PODRORITSA LİZBON LJUBLJANA PRAG LJUBLJANA LONDRA-GATWICK PRİŞTİNE LONDRA-HEATHROW LONDRA-GATWICK RİGA LONDRA-STANSTED LONDRA-HEATHROW RİYAD LOS ANGELES LONDRA-STANSTED SANAA L’VIV LOS ANGELES ROMA LYON L’VIV ROSTOV MADRİD LYON SAO PAULO MALAGA MADRİD SARAYBOSNA MALE MALAGA SELANİK MANCHESTER MALE MARSİLYA MANCHESTER MASKAT MARSİLYA MASKAT

MEDİNE MEDİNE MEŞHED MEŞHED MISURATA SEUL MISURATA MİLANO SİMFEREPOL MİLANO MİLANO-BERGAMO SİNGAPUR MİLANO-BERGAMO MİNSK SOÇİ MİNSK MOGADISU SOFYA MOGADISU ST.PETERSBURG MOMBASA MOMBASA MOSKOVA-VNUKOVO STOKHOLM MOSKOVA-VNUKOVO MUSUL STUTTGART MUSUL MÜNİH SÜLEYMANİYE MÜNİH NAHÇIVAN ŞAM NAHÇIVAN NAIROBI ŞANGHAY NAIROBI NAPLES ŞİKAGO NAPLES NECEF ŞİRAZ NECEF NEWYORK TAHRAN NEWYORK NIAMEY TAŞKENT NIAMEY NİCE TEBRİZ NİCE NOUAKCHOTT TEL AVİV NOUAKCHOTT NOVOSIBIRSK TİFLİS NOVOSIBIRSK NURNBERG TİRAN NURNBERG TOKYO ODESSA ODESSA TORINO OMSK OMSK TORONTO OSAKA OSAKA TOULOUSE OSLO TRABLUS OŞOSLO TUNUS OŞ OUAGADOUGOU DAKAR OUAGADOUGOU PARİS ORLY UFA PARİS ORLY DE GAULLE PARİS-CHARLES ÜSKÜP PARİS-CHARLES DE GAULLE PEKİN VALENSİYA PODRORITSA PEKİN VARŞOVA PRAG PODRORITSA VENEDİK PRİŞTİNE PRAG VİYANA RİGA PRİŞTİNE WASHINGTON RİYAD RİGA YEKATERİNBURG ROMA RİYAD ZAGREB ROSTOV ROMA ZÜRİH SAINT ETIENNE-BOUTHEON ROSTOV SANAA SAINT ETIENNE-BOUTHEON SANAA

İZMİR AMSTERDAM ATİNA BASEL BERLİN-SCHONEFELD BERLİN-TEGEL BREMEN DUSSELDORF FRANKFURT HAMBURG HANNOVER KÖLN LEFKOŞA LONDRA-STANSTED MUNSTER MÜNİH NURNBERG SOFYA STUTTGART ÜSKÜP VİYANA ZÜRİH

KAYSERİ AMSTERDAM DUSSELDORF FRANKFURT MÜNİH STUTTGART VİYANA

SAO PAULO SAO PAULO SARAYBOSNA KONYA SARAYBOSNA SEBHA AMSTERDAM SEBHA SELANİK KOPENHAG SELANİK SEUL SEUL SHARM EL SHEIKI SHARM EL SHEIKI SİMFEREPOL MALATYA SİMFEREPOL SİNGAPUR FRANKFURT SİNGAPUR SOCHİ SOCHİ SOÇİ SOÇİ SOFYA S.GÖKÇEN SOFYA ST.PETERSBURG ST.PETERSBURG ALMATI STOKHOLM STOKHOLM AMSTERDAM STUTTGART BAKÜ STUTTGART SÜLEYMANİYE SÜLEYMANİYE BASEL ŞANGHAY BERLİN-SCHONEFELD ŞANGHAY ŞİKAGO BERLİN-TEGEL ŞİKAGO ŞİRAZ BEYRUT ŞİRAZ TAHRAN BRÜKSEL TAİFTAHRAN BUDAPEŞTE TAİF TAŞKENT BÜKREŞ TAŞKENT TEBRİZ DAMMAN TELTEBRİZ AVİV DOHA TEL AVİV TİFLİS DORTMUND TİFLİS TİRAN DUSSELDORF TİRAN TOKYO FRANKFURT TOKYO TORINO HAMBURG TORINO TORONTO HANNOVER TORONTO TOULOUSE KHARKIV TOULOUSE TRABLUS-TRİPOLİ KOPENHAG TUNUS TRABLUS-TRİPOLİKÖLN UFATUNUS KRASNODAR ULAN UFABATUR LEFKOŞA ÜSKÜP ULAN BATUR LINZ VALENSİYA ÜSKÜP LONDRA-STANSTED VARŞOVA VALENSİYA MARSİLYA VENEDİK VARŞOVA MİLANO-BERGAMO VİYANA VENEDİK WASHINGTON VİYANA WASHINGTON

YANBU YANBU YEKATERİNBURG MOSKOVA-DOMODEDOVO YEKATERİNBURG YOUNDA MÜNİH YOUNDA ZAGREB NAHÇIVAN ZAGREB ZÜRİH NURNBERG ZÜRİH PARİS ORLY ROMA SAINT ETIENNE-BOUTHEON SOFYA AMSTERDAM AMSTERDAM STOKHOLM ATİNA ATİNA STUTTGART BASEL BASEL TAHRAN BERLİN-TEGEL BERLİN-TEGEL TİFLİS DURTMUND DURTMUND ÜSKÜP DUSSELDORF DUSSELDORF VİYANA ERCAN ZÜRİH ERCAN FRANKFURT ZWEIBZICKEN FRANKFURT HAMBURG HAMBURG HANNOVER HANNOVER KÖLN SAMSUN KÖLN LEFKOŞA-ERCAN LEFKOŞA-ERCAN LONDRA-STANSTED DUSSELDORF LONDRA-STANSTED MÜNİH FRANKFURT MÜNİH STUTTGART MÜNİH STUTTGART VİYANA STUTTGART VİYANA ZÜRİH ZÜRİH

İZMİR İZMİR

TRABZON DUSSELDORF KAYSERİ FRANKFURT KAYSERİ DUSSELDORF

LEFKOŞA DUSSELDORF STUTTGART

EKİM - OCTOBER 2014

95

??????? | ???????????

96

EKİM - OCTOBER 2014

EKİM - OCTOBER 2014

97

bulmaca | puzzle

??????? | ???????????

100

EKİM - OCTOBER 2014