newsletter nr 1
„Innowacyjny model produkcji, przetwórstwa i dystrybucji ziół w Dolinie Zielawy”
lipiec-wrzesień 2018
Operacja
Grupa Operacyjna: agroleśnictwo w dolinie zielawy
Celem operacji jest opracowanie i wdrożenie kompleksowego, nowego modelu uprawy, zbioru, zarządzania gospodarstwem rolnym i produkcją za pomocą nowego systemu oraz modelu przetwórstwa w wyniku, którego powstaną dwa końcowe nowe produkty, które zostaną wprowadzone na rynek za pomocą ulepszonej metody marketingowej. W wyniku realizacji operacji zostaną osiągnięte następujące wyniki/efekty: opracowanie i wdrożenie dwóch nowych: produktów, procesów i metod organizacji oraz jednej metody marketingu.
KONTAKT:
Fundacja Rozwoju Lubelszczyzny
– Lider Operacji ul. Józefa Franczaka „Lalka” 43, 20-325 Lublin tel. 81 710 19 00, wew. 2 e-mail: biuro@fundacja.lublin.pl
www.fundacja.lublin.pl
„Europejski Fundusz Rolny na rzecz Rozwoju Obszarów Wiejskich: Europa inwestująca w obszary wiejskie” Instytucja Zarządzająca PROW 2014-2020 – Minister Rolnictwa i Rozwoju Wsi. Publikacja opracowana przez Fundację Rozwoju Lubelszczyzny, współfinansowana ze środków Unii Europejskiej w ramach Działania 16 „Współpraca” Programu Rozwoju Obszarów Wiejskich na lata 2014-2020
Innowacyjny model produkcji, przetwórstwa i dystrybucji ziół w Dolinie Zielawy
O PROJEKCIE Okres realizacji: Budżet projektu:
12.06.2018 r. – 11.06.2021 r. 1 054 328,8 zł
Liczba partnerów:
5
Liczba nowych wdrożeń:
7
Operacja „Innowacyjny model produkcji, przetwórstwa i dystrybucji ziół w Dolinie Zielawy” uzyskała wsparcie z Europejskiego Funduszu Rolnego na rzecz Rozwoju Obszarów Wiejskich w ramach Programu Rozwoju Obszarów Wiejskich, Działania „Współpraca”. Realizacja operacji rozpoczęła się 12 czerwca 2018 roku. Operacja będzie wdrażana przez 36 miesięcy na terenie Doliny Zielawy w Miejscowości Sosnówka (Gmina Sosnówka). Operacja jest realizowana przez Grupę Operacyjną „Agroleśnictwo w Dolinie Zielawy”, w skład której wchodzą Fundacja Rozwoju Lubelszczyzny, która jest Liderem operacji oraz partnerzy: Instytut Uprawy Nawożenia i Gleboznawstwa Państwowy Instytut Badawczy w Puławach (IUNG-BIP), Szkoła Główna Gospodarstwa Wiejskiego w Warszawie (SGGW), ECO-FARM Sosnówka Sp. z o.o. oraz Pani Barbara Baj Wójtowicz – rolnik.
Celem operacji jest opracowanie i wdrożenie kompleksowego nowego modelu uprawy, zbioru, zarządzania gospodarstwem rolnym i produkcją za pomocą nowego systemu oraz modelu przetwórstwa w wyniku, którego powstaną dwa końcowe nowe produkty, które zostaną wprowadzone na rynek za pomocą ulepszonej metody marketingowej. Zgodnie z założeniami operacji rolnik będzie produkował surowce pochodzące z upraw współrzędnych i monokulturowych gospodarstwa (owoce, liście i ziele). Surowce zostaną wykorzystane przez ECO-FARM Sosnówka Sp. z o.o. do produkcji herbatki i przyprawy o działaniu prozdrowotnym. Receptura produktów zostanie opracowana przez SGGW, która przeprowadzi również badania w zakresie opracowania agrotechniki, doboru gatunków, sposobów suszenia, oceny jakościowej uzyskanych surow-
Newsletter nr 1
ców oraz ich wykorzystania w nowych produktach. IUNG-PIB przeprowadzi badania w zakresie: opracowania mapy gleby w wersji elektronicznej gospodarstwa; opracowania systemu informacji przestrzennej (GIS) do zarządzania produkcją w gospodarstwie; badania gleb pod względem chemicznym i fizycznym oraz potrzeb nawadniania; analizy warunków agroklimatycznych (opady, temperatura przy gruncie i na wysokości 2 m); analizy wpływu środowiskowego przedsięwzięcia dla produkcji w gospodarstwie; analizy wpływu środowiskowego przedsięwzięcia dla przetwórstwa (emisja gazów cieplarnianych technologii suszenia, porównanie emisyjności tradycyjnej technologii suszenia z technologią z wykorzystaniem peletu). Wyniki analizy będą podstawą opracowania ulepszonej metody marketingu produktów końcowych tj. herbatki i przyprawy. Fundacja Rozwoju Lubelszczyzny jest odpowiedzialna za koordynowanie działań w ramach operacji, świadczenie usług doradczych dla członków Grupy oraz promowanie rezultatów operacji. W ramach operacji zostanie opracowany model produkcji, przetwórstwa i dystrybucji dla kilkuhektarowego, pilotażowego gospodarstwa w Dolinie Zielawy, który zostanie poddany wielokierunkowej analizie w warunkach rzeczywistych. Po etapie wdrożenia model będzie upowszechniany jako dobra praktyka w zakresie systemów polikulturowych, zwanych też rolno-leśnymi (agroleśnictwa) i wprowadzania do uprawy dziko rosnących zagrożonych i/ lub chronionych gatunków w innych regionach Polski i poza jej granicami.
Zapraszamy do odwiedzenia strony www.lubelskieziola.iung.pl
2
Innowacyjny model produkcji, przetwórstwa i dystrybucji ziół w Dolinie Zielawy
Przetacznik leśny
Przetacznik leśny (Veronica officinalis), znany również jako lekarski, to roślina pochodząca z rodziny babkowatych, klasyfikowana zwykle do rodziny trędownikowatych. Występuje w Azji, Afryce i Europie. W Polsce występuje kilka gatunków przetacznika, a najpospolitszy z nich – przetacznik ożankowy lub polny – obejmuje swym zasięgiem obszar całego kraju. Przetacznik leśny rośnie głównie w lasach, na zrębach, wrzosowiskach, polach, łąkach i pastwiskach. Porasta zwykle gleby kwaśne, wilgotne, gliniaste i piaszczyste. Przetacznika leśnego znaleźć jest zdecydowanie trudniej niż ożankowego. Roślina osiąga wysokość 10-20 cm i jest w całości gęsto owłosiona. Lubi stosunkowo suchą glebę, stąd łatwiej ją spotkać na zrębach, na skrajach lasu, przy rowach i żywopłotach. Kwitnie w okresie od czerwca do sierpnia. Kwiaty są małe, koloru niebiesko-fioletowego, zebrane w gęste i proste kwiatostany groniaste. W gronie jest od 15 do 26 kwiatów na krótkich szypułkach.
Choć dzisiaj przetacznik leśny jest rośliną nadal mało znaną, to jednak w historii tradycyjnej medycyny ludowej zajmuje ważne miejsce, ze względu na swe walory prozdrowotne. O jego cennych własnościach wiedzieli już starożytni Rzymianie. Uważany był za lek na wszelkie niedomagania, dlatego też określany był jako ‘zdrowie świata’, ‘męska stałość’ (lekko dotknięte liście odpadają), ‘wężowe ziele’. Głównie przekazy niemieckie stanowią źródło informacji o jego leczniczych właściwościach wykorzystywanych w medycynie ludowej. Z przekazów wynika, że młode pędy były wykorzystywane do walki ze szkorbutem; ponadto na zbicie gorączki, poprawę apetytu, wzmocnienie wątroby, do nacierania ran i odcisków. Przetacznik leśny to przede wszystkim bogactwo flawonoidów, glikozydów irydoidowych, kwasów fenolowych, kwasów organicznych, saponin oraz garbników. Saponiny mają działanie wykrztuśne, garbniki i fenolokwasy działają antybakteryjnie. Z uwagi na ten skład przetacznik zaliczany jest do roślin cechujących się właściwościami moczopędnymi oraz działaniem pomagającym w oczyszczaniu organizmu z toksyn. Wspomaga
Newsletter nr 1
także przemianę materii i odporność organizmu. Ponadto wykazuje właściwości napotne, bakteriobójcze, ściągające i przeciwzapalne oraz wspomaga odporność organizmu. W medycynie ludowej jest polecany przy chrypce i kaszlu, ze względu na swe działanie wykrztuśne pomagając odblokować oskrzela i płuca. Zalecany jest dla osób pracujących umysłowo, gdyż wspomaga pamięć i koncentrację. Ma działanie dobroczynne dla całego układu nerwowego. Wykazuje działanie uspokajające, dlatego stosowany jest w sytuacjach stresogennych. Przyspiesza gojenie się ran, odbudowę naskórka, także w przypadku oparzeń pierwszego i drugiego stopnia. Wspomaga leczenie chorób skóry (owrzodzenia, liszaje, trądzik, świąd) oraz dolegliwości reumatyczne i artretyzm. Wspomaga oczyszczanie krwi i obniża poziom cholesterolu. Zalecany jest przy notorycznym zmęczeniu organizmu, zmęczeniu oczu i bólach głowy. Z przekazów wynika również jego dobroczynne działanie w walce z wrzodami żołądka i niewydolnością nerek. Leczniczą częścią rośliny są górne części pędów, które należy zbierać 3
w okresie kwitnięcia (czerwiec-sierpień). Wyciągi z przetacznika leśnego można stosować zarówno zewnętrznie, jak i wewnętrznie w formie wywaru i naparu, soku oraz nalewki do wcierania. O sposobie ich wykonania i dawkowania można przeczytać w publikacjach poświęconych ziołolecznictwu. Ze względu na walory prozdrowotne i rzadkie występowanie na stanowiskach naturalnych przetacznik leśny zostanie objęty badaniami w ramach Operacji „Innowacyjny model uprawy, przetwórstwa i dystrybucji ziół w Dolinie Zielawy”. Działanie obejmie założenie pierwszej w Polsce towarowej plantacji przetacznika leśnego w uprawie współrzędnej z bzem czarnym. Informacja została opracowana przez Pana Roberta Wójtowicza na podstawie materiałów ogólnodostępnych online oraz innych publikacji na temat tej rośliny.
Innowacyjny model produkcji, przetwórstwa i dystrybucji ziół w Dolinie Zielawy
Monitoring warunków pogodowych w gospodarstwie z wykorzystaniem automatycznej stacji meteorologicznej Jednym z zadań IUNG-PIB realizowanym w ramach Operacji „Innowacyjny model produkcji, przetwórstwa i dystrybucji ziół w Dolinie Zielawy” jest monitoring warunków agrometeorologicznych w miejscowości Sosnówka, gdzie znajduje się gospodarstwo wdrażające uprawy w systemie rolno-leśnym. W październiku 2018 roku zainstalowano tam przenośną, automatyczną stację meteorologiczną będącą własnością IUNG-PIB. Nadzór techniczny nad działaniem stacji prowadzi rolnik. Zainstalowana stacja meteorologiczna wyposażona jest w czujnik temperatury, wilgotności powietrza oraz deszczomierz (fot. 1).
Fot. 1. Automatyczna stacja meteorologiczna na terenie gospodarstwa w Sosnówce (autor zdjęcia: Jerzy Kozyra)
korzyŚci z Posiadania wŁasneJ stacJi Meteo w gosPodarstwie W dobie powszechnego dostępu do Internetu, wydaje się, że inwestowanie we własną stację meteorologiczną w gospodarstwie jest zbędne. Przecież można wejść na stronę internetową lub zainstalować aplikację na smartfonie i sprawdzić jaka jest obecnie temperatura powietrza na zewnątrz oraz jaka jest prognoza pogody na najbliższe godziny. Jako agrometeorolog sam nie posiadam termometru za oknem mojego domu, dlatego korzystam z tej bardzo wygodnej usługi. Postępuję tak dlatego, że mam
świadomość jak niedoskonały jest pomiar z wykorzystaniem termometru umieszczonego za oknem, głównie wynikający z miejsca jego zainstalowania. W sytuacji gdy potrzebuję sprawdzić temperaturę powietrza do celów zawodowych korzystam z dostępu przez Internet do danych najbliżej stacji meteorologicznej. Trzeba jednak pamiętać, że temperatura wyświetlana na ekranie smartfona w serwisie pogodowym, najczęściej nie jest bezpośrednim odczytem ze stacji meteorologicznej, lecz jest to wynik szacowany z modelu pogodowego wykorzystywanego do prognozowania pogody. Wartości szacowane przez modele są na tyle dokład4
Newsletter nr 1
ne, że w większości przypadków można korzystać z takiego wirtualnego termometru. Problem powstaje, gdy chcemy ocenić: jaka pogoda kształtowała przebieg wegetacji w danym roku, jaki był opad atmosferyczny, w których dniach wystąpił i jaki był jego poziom, jaka była minimalna i maksymalna temperatura, kiedy wystąpiły przymrozki, a kiedy były upały i jak długo trwały. Oczywiście, dane do takiej analizy są również dostępne przez Internet (z modelu lub najbliższej stacji meteorologicznej), jednak w większości przypadków trzeba za ich udostępnienie zapłacić. W dodatku uzyskamy dane szacowane z modelu lub ze stacji meteorologicznej oddalonej najczęściej o 20-30 km od naszej lokalizacji, co w przypadku sum opadu atmosferycznego niekoniecznie pokrywa się z warunkami panującymi aktualnie w gospodarstwie. Z tego względu posiadanie własnej stacji meteorologicznej z zapisem danych do późniejszej analizy jest jak najbardziej uzasadnione. transMisJa danych - Podstawowy wyMÓg dla stacJi agroMeteorologiczneJ Podstawowym wymogiem warunkującym wybór stacji meteorologicznej, którą chcemy zainstalować w gospodarstwie, powinna być możliwość transmisji danych ze stacji do Internetu. W przypadku, gdy stacja znajduje się w zasięgu sieci Internetu bezprzewodowego najtańszą opcją jest jej podpięcie bezpośrednio do sieci. W przypadku, gdy takiej możliwości nie ma, korzysta się z usług telefonii komórkowej i opcji przesyłania danych. Gdy chcemy sprawdzać aktualne wyniki pomiarów, producent stacji powinien udostępnić wraz ze swoim produktem aplikację do podglądu danych, najlepiej poprzez aplikację w telefonie lub przez serwis www. Dane archiwalne powinny być dostępne dla użytkownika w dowolnym czasie i w dowolnej lokalizacji. Producent powinien również umożliwić pobieranie tych danych na własny komputer, czy to z bazy danych, która jest częścią dostarczanej usługi, czy bezpośrednio z urządzenia.
Innowacyjny model produkcji, przetwórstwa i dystrybucji ziół w Dolinie Zielawy Jakie czUJniki dla stacJi Meteo w gosPodarstwie Stacja meteorologiczna składa się z czujników i urządzenia (urządzeń), do którego te czujniki są podłączone. Umożliwiają one odczytywanie pomiarów oraz zapisywanie i przesyłanie danych do Internetu. Podstawowymi czujnikami, w które powinna być wyposażona stacja agrometeorologiczna są: zintegrowany czujnik temperatury i wilgotności powietrza, czujnik opadu atmosferycznego oraz czujnik prędkości wiatru. Czujnik opadu temperatury i wilgotności powietrza standardowo umieszczany jest w tzw. osłonie antyradiacyjnej na wysokości 2 metrów nad poziomem gruntu. Osłona radiacyjna zapobiega nagrzewaniu się elementów przyrządu bezpośrednio od słońca oraz chroni przed ochładzaniem w wyniku oddziaływania wiatru (fot. 2). Drugim podstawowym czujnikiem stacji meteorologicznej jest deszczomierz. Wlot deszczomierza standardowo umieszcza się na wysokości 1 metra nad poziomem gruntu. Najbardziej rozpowszechnione są deszczomierze korytkowe, gdzie pomiar polega na zliczaniu impulsów elektrycznych wahającego się „korytka” (fot. 3). Automatyczna stacja meteorologiczna powinna posiadać czujnik temperatury powietrza umieszczony 5 cm nad poziomem gruntu, który wskazuje wystąpienie przymrozków przygruntowych. Podobny czujnik umieszczany jest w glebie i służy do pomiarów temperatury gleby. Standardową wysokością zamontowania czujnika prędkości wiatru jest 10 metrów nad poziomem gruntu, co wymaga posadowienia odpowiedniego masztu. W stacjach agrometeorologicznych dopuszcza się jednak montaż wiatromierza na wysokości 2 metrów nad poziomem gruntu. W bardziej rozbudowanych stacjach agrometeorologicznych montowany jest również czujnik służący do pomiaru promieniowania słonecznego. Pomiar promieniowania słonecznego ułatwia dokładniejsze obliczanie parowania potencjalnego, a później określenie bilansu wodnego, czyli różnicy pomiędzy opadami atmosferycznymi i parowaniem.
lokalizacJa stacJi Meteo Odpowiednie miejsce dla lokalizacji stacji meteorologicznej to teren otwarty, przy zachowaniu przynajmniej 30 metrowej odległości od budynków i drzew. Stacja nie powinna być zlokalizowana w pobliżu placu manewrowego, czy często wykorzystywanej drogi dojazdowej. Zaleca się, żeby stacja meteorologiczna znajdowała się na trawniku, a trawa była regularnie koszona. Czujniki pomiarowe powinny być umieszczane na odpowiedniej wysokości, a ich stan regularnie sprawdzany. Zalecane jest ogrodzenie stacji w celu zmniejszenia ryzyka uszkodzenia czujników podczas wykonywania prac polowych. koszty zakUPU stacJi W zależności od jakości komponentów składających się na automatyczną stację meteorologiczną z przesyłem danych do Internetu, koszt zakupu jest bardzo zróżnicowany. Najbardziej kompaktowe (zminiaturyzowane) urządzenia można kupić w zakresie cenowym od 2 do 6 tysięcy złotych. W tym przypadku należy się liczyć, że takie urządzenie nie będzie spełniało wszystkich zaleceń, co do umiejscowienia czujników. Przykładowo, czujnik opadu atmosferycznego będzie połączony z czujnikiem temperatury. Zaleca się wtedy, żeby pomiar temperatury powietrza i opadu był prowadzony na wysokości 2 metrów nad poziomem gruntu. W tym przypadku uzyskamy dane o opadzie atmosferycznym z wysokości niestandardowej, ale i tak kompromis ten jest lepszy od wykorzystywania danych z najbliższej stacji meteorologicznej. Bardziej zaawansowane automatyczne stacje meteorologiczne to wydatek przekraczający 6 tysięcy złotych. Jednak w tym wariancie zachowana jest już większość wymagań dotyczących jakości czujników i możliwości prawidłowego ich montażu. W przypadku bardziej zawansowanych urządzeń, przekraczających koszt 10 tysięcy złotych, można liczyć na pomoc w instalacji stacji, co może jednak wiązać się z dodatkową opłatą. Stacje o większej wartości powinny mieć możliwość dowolnej konfiguracji czuj5
Newsletter nr 1
Fot. 2. Osłona antyradiacyjna czujnika temperatury i wilgotności powietrza umieszczonego na wysokości 2 metrów nad poziomem gruntu (autor zdjęcia: Jerzy Kozyra)
Fot. 3. Widok komponentów pomiarowych deszczomierza stacji automatycznej, widoczny lejek kierujący wodę opadowa na korytko pomiarowe. Na pierwszym planie panel fotowoltaiczny zapewniający doładowanie akumulatora zasilającego stację
ników i ich umiejscowienia. Wybierając czujniki o dużej trwałości i dokładności oraz stosowanych certyfikatach należy się liczyć ze znaczącym wzrostem kosztu zakupu. Producenci automatycznych stacji meteorologicznych lub ich dystrybutorzy wraz z usługą dostępu do danych oferują możliwość korzystania z systemów doradztwa, które wykorzystują dane meteorologiczne. Oferowane systemy doradcze np. związane z sygnalizacją potrzeby przeprowadzenia zabiegów ochrony roślin lub nawadnianiem, mogą znacząco ograniczyć koszty tych zabiegów i szczególnie zachęcić do wyposażenia gospodarstwa w automatyczną stację meteorologiczną. dr hab. Jerzy Kozyra (IUNG-PIB)
Innowacyjny model produkcji, przetwórstwa i dystrybucji ziół w Dolinie Zielawy
Newsletter nr 1
W 2018 roku IUNG-PIB wykonał w ramach swoich zadań założenie sieci monitoringu gleb w Gospodarstwie w Sosnówce. Sieć oparto o mapę ewidencyjną gospodarstwa, co pozwoliło na precyzyjne wystrefowanie działek pod kątem zróżnicowanych potrzeb nawozowych i wodnych.
Na 6 działkach ewidencyjnych założono 17 punktów monitoringu gleb, na których przebadano na 2 poziomach (30 – 60 cm): Skład granulometryczny; Zawartość makroskładników: N, P i K; Zawartość mikroskładników: Mg i S; Zawartość substancji organicznej; Zasolenie gleby. Zebrane wyniki posłużyły do określenia zasobności gleb i potrzeb nawozowych oraz ich przydatności pod poszczególne uprawy.
Wiedza o aktualnej zawartości makro- i mikroskładników jest kluczowa dla racjonalnego nawożenia, powodzenia upraw i oszczędności środków produkcji. Wykonywana w tym celu analiza gleby pozwala oszacować niedobory lub nadmiar danego składnika i obliczyć optymalną dawkę dla gatunku gleby i rośliny. Jakkolwiek analizy wykonano w IUNG-PIB, w Polsce analizy gleb dla celów rolniczych wykonywane są przede wszystkim przez okręgowe stacje chemiczno-rolnicze, oferujące szeroki zakres usług we względnie niskiej cenie. Na stronach okręgowych stacji chemiczno-rolniczych znajdują się instrukcje pobierania próbek, np. w OSChR w Lublinie (www.oschr.pl). Przejrzystość opisu i prosty sposób wykonania nie powinny nastręczyć problemów. Instrukcje uzupełniono o poradnik video.
Wyniki analiz gleb z danego pola mogą posłużyć do określania potrzeb nawozowych. Stacje rolnicze udostępniają rolnikom kalkulatory nawozowe, dostępne na stronie głównej Krajowej Stacji Chemiczno-Rolniczej w Warszawie, w zakładce „Doradztwo nawozowe”. Program doradczy obejmuje podstawowe rośliny uprawne, niestety nie ma wśród nich owoców miękkich i gatunków uprawianych w sadach. Stacje chemiczno-rolnicze (cennik na stronie KSChR) wykonują też odpłatnie plany nawozowe na żądanie dla dowolnej rośliny uprawnej. 6
UŚrednione PoMiary? Jako gleboznawca mam uwagi co do uśredniania pomiarów z próbek pobieranych wg instrukcji OSChR. Zaleca ona 6 schematów pobierania próbek, nie biorąc pod uwagę zmienności gleb na danym polu. W mojej praktyce często obserwowałem gleby klasy IIIa i VI w obrębie jednego pola. Zapotrzebowanie na nawozy jak i wysokość spodziewanego plonu na polach o takiej zmienności bardzo się więc różnią. Obliczenie wartości średniej potrzeb nawozowych i wysianie obliczonej dawki zaowocuje niedoborem składników na glebach lżejszych i ich okresowym nadmiarem na cięższych. Dlatego warto różnicować dawki nawożenia i dopasowywać je do gatunku (uziarnienia) gleby. Rolnicy są zazwyczaj zorientowani jak zmienne są gleby na ich polach i gdzie występują te piaszczyste, gliniaste czy
Innowacyjny model produkcji, przetwórstwa i dystrybucji ziół w Dolinie Zielawy pylaste. Jeśli powierzchnia pól jest znaczna można się posłużyć mapą ewidencyjną, na której zaznaczone są klasy bonitacyjne. Dlatego też sieć monitoringu gleb w projekcie oparto o mapę ewidencyjną, dającą względnie dobrą informację o zmienności pokrywy glebowej na polu. Praktyczne zastosowanie analiz glebowych Selektywny wysiew nawozów w małych i średnich gospodarstwach, używających prostych siewników rzutowych, jest utrudniony, ale wskazany ekonomicznie. Największe korzyści z dobrego rozpoznania zasobności gleb obserwuje się w nawożeniu w rolnictwie precyzyjnym, gdzie dawka nawozu dobierana jest na podstawie mapy zasobności i aktualnego położenia siewnika określanego z pomocą GPS. Podobne korzyści przynosi stosowanie fertygacji. O ile w przypadku rolnictwa precyzyjnego utworzenie mapy
zleca się wyspecjalizowanym firmom a zakup specjalistycznego siewnika jest dużą inwestycją, o tyle w przypadku fertygacji koszty są relatywnie niskie, ponieważ rolnik ma zwykle pola podzielone na sekcje nawodnieniowe już na etapie zakładania systemu nawadniania. Ponieważ strefowanie na sekcje zależy ściśle od gatunku gleby (o ile został określony prawidłowo), można na nim oprzeć również próbkowanie gleby do analizy i fertygację.
Newsletter nr 1
Gleba to dziedzictwo Zastanawiając się nad celowością analizy gleby należy pamiętać o samej glebie. Im lepiej jest przygotowana do uprawy, tym uzyskuje się lepsze efekty ekonomiczne i przez dłuższy czas. W ostatnich kilku latach niezrównoważone nawożenie i ochrona doprowadziły do długotrwałego odłogowania gleby. Nie każdą glebę da się jednak przywrócić do poprzedniej żyzności. Czy zatem wobec dużej presji intensyfikacji rolnictwa, nie należałoby na badanie gleby kłaść Czy ocena zasobności gleb jest ekonopodobnego nacisku jak micznie uzasadniona dla przeciętnego na własne badania krwi? rolnika w małym lub średnim gospodarPamiętajmy o tym, że stwie bez inwestycji w zaawansowane gleba jest dziedzictwem narzędzia czy systemy nawodnieniowe? naszych przodków i zaNajprościej odpowiedzieć – skoro opłaca razem spadkiem dla nasię „wielkiemu”, dlaczego nie miałoby się szych potomnych – jaką opłacać „mniejszemu”. Zapewnienie roim zostawimy glebę, taki ślinom optymalnych warunków wzrostu dobrobyt z niej mieć będą. zawsze zaowocuje większą odpornością na choroby i większym plonem dobrej jakości. dr Rafał Wawer (IUNG-PIB)
7
Innowacyjny model produkcji, przetwórstwa i dystrybucji ziół w Dolinie Zielawy
Newsletter nr 1
najważniejsze wydarzenia z udziałem członków grupy operacyjnej PodPisanie UMowy o doFinansowanie oPeracJi „innowacyJny Model ProdUkcJi, PrzetwÓrstwa i dystrybUcJi ziÓŁ w dolinie zielawy” W dniu 12 czerwca 2018 roku w Warszawie została podpisana umowa na realizację operacji „Innowacyjny model produkcji, przetwórstwa i dystrybucji ziół w Dolinie Zielawy”. Umowę podpisali Panowie: na zdjęciu (od lewej) dr inż. Henryk Łucjan – Prezes Zarządu Fundacji Rozwoju Lubelszczyzny oraz Marcin Skórski – Zastępca Dyrektora Departamentu Działań Delegowanych, Agencji Restrukturyzacji i Modernizacji Rolnictwa.
III SPOTKANIE SIECI na rzecz innowacJi w agroleŚnictwie Pani Barbara Baj Wójtowicz uczestniczyła w III Spotkaniu Sieci na Rzecz Innowacji w Agroleśnictwie, które odbyło się 10 lipca 2018 r. w Centrum Doradztwa Rolniczego w Krakowie. W spotkaniu uczestniczyli rolnicy, leśnicy, naukowcy, pracownicy administracji oraz doradcy rolni. Uczestnicy spotkania poddali ocenie ponad 80 innowacji zaproponowanych przez sieci ekspertów projektu AFINET. Podczas dyskusji ścierały się różne poglądy i padło kilka ciekawych, oryginalnych pomysłów. Rezultaty spotkania posłużą do opracowania broszur innowacyjnych praktyk rolno-leśnych, projektów badawczych i scenariuszy dla filmów. Spotkanie zostało zorganizowane przez Instytut Uprawy Nawożenia i Gleboznawstwa Państwowy Instytut Badawczy w Puławach w ramach projektu AFINET.
Szczegółowe informacje o projekcie znajdują się na stronie www.eurafagroforestry.eu/pl/afinet 8