Grape issue 5 spring 2017

No 5 • Άνοιξη 2017 • FREE PRESS

A magazine about wine

Wine Stories

Περιεχόμενα

5

6 Ο ΓΥΡΟΣ ΤΟΥ ΟΙΝΟΚΟΣΜΟΥ

22

38

ΝΕΜΕΑ

KΡΑΣΙ ΚΑΙ ΤΥΡΙ

Το Grape συναντά στη Νεμέα οινοπαραγωγούς που με μεράκι και γνώση παντρεύουν την παράδοση με την τεχνολογία και παράγουν σπουδαία κρασιά.

Μια ματιά στον κόσμο του κρασιού

8

28

ΤΟΣΚΑΝΗ

ΧΑΡΜΑΝΙΑ ΑΓΙΩΡΓΙΤΙΚΟΥ

To Grape ταξιδεύει στην Ιταλία και ανακαλύπτει τη μαγεία του τοπίου και των κρασιών της διάσημης περιοχής.

Ποια είναι τα καλύτερα blends με Αγιωργίτικο;

16

30

ΣΥΝΑΝΤΗΣΕΙΣ

Οι δύο συνιδρυτές της Γαία Οινοποιητικής, Λέων Καράτσαλος και Γιάννης Παρασκευόπουλος, μιλούν για τις εμπειρίες τους σε μια απολαυστική συζήτηση.

20

ΚΑΘΕΤΩΣ

Ο Γρηγόρης Μιχαήλος, Dip WSET, σε μια άκρως διαφωτιστική κάθετη δοκιμή του διάσημου Cepparello. Όλα όσα θα θέλατε να ξέρετε για το εμβληματικό κρασί του Chianti.

Ιδανικοί συνδυασμοί

40 SOMMELIER VS PRODUCER

Ο σομελιέ Άρης Σκλαβενίτης και ο οινοπαραγωγός της Νάουσας Πέτρος Καρυδάς λύνουν τις απορίες μας γύρω από τη μετάγγιση του κρασιού.

42 WINE AND ARCHITECTURE

O διάσημος αρχιτέκτονας Renzo Piano «υπογράφει» το οινοποιείο Rocca di Frassinello.

46

32

ΤΑΒΟΟ

Ο Μaster of Wine Kωνσταντίνος Λαζαράκης σπάει το Τaboo που θέλει το κρασί να παντρεύεται πάντα με το φαγητό.

FOOD AND WINE PAIRING

OINOΠΟΙΕΙΟ

Ο Γρηγόρης Κόντος, Dip WSET, μας ξεναγεί στο Οινοποιείο Παπαργυρίου.

Ο σεφ της «Σπονδής» Άγγελος Λάντος μάς παρουσιάζει τις δημιουργίες του και το Festival Umami της Αλεξανδρούπολης μας ανοίγει νέους γαστρονομικούς ορίζοντες.

36 ΠΡΟΣΩΠΟ

48 ΤΡΕΙΣ ΚΑΒΕΣ ΠΡΟΤΕΙΝΟΥΝ

...από οκτώ κρασιά με την καλύτερη σχέση ποιότητας-τιμής.

Ο οινοποιός και ιδιοκτήτης του διάσημου Isole e Olena, Paolo de Marchi, μας ανοίγει την κουζίνα του και την... καρδιά του.

Περιοδικό Free Press PKATSATOU & CO GRAND CRU

Διεύθυνση Επικοινωνίας

Βοηθός Φωτογράφου

Βιβλιοδεσία

Εpic communication

Μάρθα Βόσδου

ΑΝΔΡΟΒΙΚ ΕΥΑΓ. ΔΗΜΗΤΡΑ Κύπρου 68, Κορωπί, Τ.Κ. 19400

(Σοφία Συμεών, Λιλή Δράκου) Συνεργάτες

Έκδοση και διανομή περιοδικού Πλ. Βασιλέως Γεωργίου Β’, 6

Σχεδιασμός εντύπου

Κωνσταντίνος Λαζαράκης

Δεν επιτρέπεται η αναδημοσίευση

Τ.Κ. 15452 Ψυχικό

k2design

Γρηγόρης Κόντος

ή αποσπασματική μεταφορά κειμένων

Τ 215 555 4430

(Γιάννης Κουρούδης, Γιάννης Κονδύλης)

Γρηγόρης Μιχαήλος

χωρίς τη γραπτή συναίνεση των

Νίκος Λουκάκης

κατόχων των δικαιωμάτων.

E pkatsatou@gmail.com Photo production agency Διεύθυνση – Επιμέλεια

Διόρθωση κειμένων

This is not another agency

Δήμητρα Καράμπελα

Θάλεια Καρτάλη, Πηνελόπη Κατσάτου Φωτογράφος

GRAPE wine stories

grape_wine_stories

Σύμβουλος έκδοσης

Γιώργος Καπλανίδης

Εκτύπωση

WSPC

(This is not another agency)

B.& Σ. Κοτσάτος & Σια Ο.Ε.

3

www.grapemag.gr

Editorial

Grape

Ενας χρονοσ νησο. Εκεί συναντήσαμε οινοποιούς που με μεΠέρασε κιόλας ένας χρόνος από την ημέρα που ράκι και αφοσίωση παντρεύουν την παράδοση μια ιδέα που γεννήθηκε από την επιθυμία μας με την τεχνολογία και δημιουργούν σπουδαία να μάθουμε και να μοιραστούμε ιστορίες για το κρασιά με έμφαση στο Αγιωργίτικο. Μιλήσαμε με κρασί από ανθρώπους που έχουν αφιερώσει τη τους ιδρυτές της Γαία Οινοποιητικής, που συμζωή τους σε αυτό έγινε πραγματικότητα και πήφωνούν διαφωνώντας για τα πάντα. Έχουν όμως ραμε όλοι στα χέρια μας το πρώτο Grape. Ένας ένα σημαντικό κοινό στοιχείο, το εξαιρετικό χρόνος πραγματικά συναρπαστικός. Ταξιδέψαμε κρασί που παράγουν. Εκεί, πάνω σε έναν λόφο, από την Καλιφόρνια, την Καμπανία και την Ιταλία μιλήσαμε για κρασιά που ωριμάζουν στον βυθό μέχρι τη Νάουσα, την Κρήτη και τη Νεμέα. Διατης θάλασσας, για ξεκινήματα και φορετικοί άνθρωποι μας άνοιξαν τα συνεργασίες χρόνων, αλλά και για σπίτια τους, τα οινοποιεία τους, μας την παρουσία του ελληνικού κραφιλοξένησαν, και ο καθένας με τον σιού στο εξωτερικό. Ο Κωνσταντίτρόπο του μας μίλησε για τον κόπο, νος Λαζαράκης ΜW αναρωτιέται τις ώρες, τα κομμάτια της ζωής που πόση σημασία έχει τελικά το πάπαραμέλησε για να αφιερωθεί στο ντρεμα κρασιού και φαγητού, σπάκρασί. Μοιράστηκαν μαζί μας αυτά Θάλεια Καρτάλη ζοντας ένα ακόμη Τaboo, ενώ μια που και εμείς με τη σειρά μας μοιρα& νέα υπογραφή μάς κάνει ιδιαίτερα στήκαμε με εσάς. Με τον χειμώνα να Πηνελόπη Κατσάτου χαρούμενες. Ο Γρηγόρης Μιχαήλος φεύγει, είμαστε έτοιμοι για νέα ξεDip WSET, expert στις κάθετες δοκινήματα. Σκέφτεστε τίποτα καλύκιμές που τόσο αγαπάμε, ξεκινά δυτερο από άνοιξη στην Τοσκάνη; Σαν ναμικά με τα εξαιρετικά Cepparello πίνακας ζωγραφικής τα τοπία, με τα του Ιsole e Olena σε μια νέα στήλη μεσαιωνικά κάστρα, την παράδοση, που θα ονομάζεται «Καθέτως». Ο την κουλτούρα και τους Ιταλούς να σεφ του φημισμένου εστιατορίου στήνουν τραπέζια γιορτής παντού, «Σπονδή» μάς παρουσιάζει τη δική γιατί το φαγητό και το κρασί στην του πρόταση για ένα εξαιρετικό γεύμα, συνοΙταλία είναι γιορτή. Δοκιμάσαμε υπέροχα κρασιά δευόμενο από το ιδανικό κρασί, και το Umami και αισθανθήκαμε από πρώτο χέρι τι θα πει φιλοFestival της Αλεξανδρούπολης ανοίγει νέους ξενία. Ο Paolo de Marchi μάς άνοιξε την κουζίνα ορίζοντες στην ελληνική –και όχι μόνο– γαστροτου σπιτιού του –μας μαγείρεψε μακαρόνια– σαν νομία. Ο διάσημος αρχιτέκτονας Renzo Piano να ήμασταν φίλοι από παλιά και μας αποκάλυψε «υπογράφει» το οινοποιείο Rocca Di Frassinello, τα πάντα για το κρασί που φτιάχνει με αγάπη τα που αξίζει να γνωρίσετε, ενώ ο Γρηγόρης Κόντος τελευταία 40 χρόνια. Είναι η Νεμέα η Τοσκάνη Dip WSET μάς ξεναγεί στο Οινοποιείο Παπαργυτης Ελλάδας; Αυτόν τον γρίφο επιχειρήσαμε να ρίου στην Ορεινή Κορινθία. g λύσουμε στο ταξίδι μας στην όμορφη Πελοπόν-

4

Μεγάλα κρασιά Μικροί παραγωγοί Τιμές οινοποιείου

Agenda

O γύρος του oινοκόσμου

Μπες στο www.botilia.gr και άλλαξε τον τρόπο που αγοράζεις κρασί για πάντα!

Κόκκινο κρασί & Aλτσχάιμερ Μία ακόμη μελέτη για τις ευεργετικές ιδιότητες του ερυθρού κρασιού στον ανθρώπινο οργανισμό ήρθε πρόσφατα στο φως της δημοσιότητας και αφορά στις θετικές επιπτώσεις στην καταπολέμηση του Αλτσχάιμερ. Ομάδα επιστημόνων της Ιατρικής Σχολής Gefen του Πανεπιστημίου της Καλιφόρνια δημοσίευσε τα αποτελέσματα έρευνας, σύμφωνα με τα οποία η ρεσβερατρόλη, συστατικό το οποίο περιέχει το κόκκινο κρασί, ενισχύει τη δράση του εγκεφάλου σε ασθενείς που παρουσιάζουν αρχικά συμπτώματα της νόσου, γεγονός που οδηγεί στο συμπέρασμα ότι η κατανάλωση κόκκινου κρασιού μπορεί να λειτουργήσει ως μέθοδος πρόληψης της ασθένειας. Οι επιστήμονες τονίζουν ότι η θετική δράση της ρεσβερατρόλης, η οποία διαθέτει αντιοξειδωτικές ιδιότητες, δεν αφορά ασθενείς σε προχωρημένο στάδιο της ασθένειας, μπορεί όμως να βοηθήσει σε περιπτώσεις έγκαιρης διάγνωσης, σε πρώιμα στάδια.

Μία φιάλη κερασμένη από εμάς στην 1η παραγγελία σου

ΚΡΑΣΙ... για πεταμα Στις 12 Δεκεμβρίου 2012, άγνωστοι εισέβαλαν στο οινοποιείο του Gianfranco Soldera, έβγαλαν τις τάπες από τα βαρέλια και τις δεξαμενές και 16.500 χιλιάδες γαλόνια κρασί χύθηκαν στο πάτωμα. Πέντε σοδειές, σκληρή δουλειά και οικονομική επένδυση μεγάλης αξίας κυριολεκτικά εξανεμίστηκαν. Πίσω όμως από τον βανδαλισμό αυτό, που σόκαρε τους πάντες, κρυβόταν ένα ακόμα μεγαλύτερο σκάνδαλο και μια πράξη αντεκδίκησης. Το Brunello di Montalcino βάσει νόμου πρέπει να είναι από 100% Sangiovese, ωστόσο πολλοί παραγωγοί ήταν ύποπτοι για προσθήκη Cabernet Sauvignon ή Merlot προκειμένου να προσθέσουν χρώμα ή να μαλακώσουν τις έντονες τανίνες του κρασιού τους. Ένας από τους πλέον φανατικούς επικριτές της παράνομης αυτής πράξης ήταν και ο Gianfranco Soldera, ο ιδιοκτήτης του οινοποιείου που βανδαλίστηκε και ο οποίος τελικά αποδείχθηκε ότι έκανε ακριβώς αυτό για το οποίο κατηγορούσε τους άλλους. g

ΒΥΘΙΣΜΕΝΟΣ ΘΑΛΑΣΣΙΤΗΣ

Ένα καλά φυλαγμένο μυστικό, κρυμμένο για πέντε χρόνια στον βυθό της Σαντορίνης, μακριά από την αδιάκριτη παρουσία φωτός και οξυγόνου, αποκάλυψε το άνοιγμα του Βυθισμένου Θαλασσίτη 2011 της GAIAWines. Πεντακόσιες φιάλες παρέμειναν στον βυθό και ωρίμασαν σε βάθος 25 μέτρων, για να χαρίσουν ένα κρασί με λαμπερό χρώμα και εκπληκτικά αρώματα, χωρίς κανένα ίχνος οξείδωσης, γεγονός που οφείλεται στην υποθαλάσσια παλαίωσή του. Το κρασί που αναδύθηκε από τον βυθό της Σαντορίνης δεν άφησε ασυγκίνητο κανέναν από όσους παρευρέθηκαν στην ειδική εκδήλωση που διοργανώθηκε από τη Γαία στον πολυχώρο Piree στις 23 Ιανουαρίου.

6

“

Το πείραμα, που ξεκίνησε πρώτη φορά το 2009 ο οινολόγος της Γαία Γιάννης Παρασκευόπουλος, από μια προσωπική ροπή προς την περιπέτεια, φαίνεται πλέον να πετυχαίνει μετά από δυσκολίες, αναποδιές, καταιγίδες και πολύ, πολύ κόπο. Η παλαίωση μέσα στο απόλυτο σκοτάδι του βυθού της θάλασσας, με απόλυτη απουσία οξυγόνου, είναι μια μέθοδος που είχαν κατά καιρούς εφαρμόσει οινοποιεία ανά τον κόσμο, μεταξύ των οποίων η Veuve Clicquot, η οποία αποφάσισε να βυθίσει για παλαίωση 300 φιάλες, μετά την ανακάλυψη το 2010 ενός σπάνιου φορτίου 168 φιαλών σε ναυάγιο στη Βαλτική, στο οποίο περιλαμβάνονταν φιάλες εσοδείας 1837 οι οποίες είχαν παραμείνει άθικτες!

Γιατί το μεγαλείο κρύβεται εκεί που δεν το περιμένεις!

”

 211 8508688

7

Ταξίδι

Τοσκάνη Το Grape ταξίδεψε στην Τοσκάνη. Ιστορικά οινοποιεία, σπουδαία κρασιά, διαδρομές σε παραμυθένια τοπία, τεράστια γαστρονομική παράδοση και οι πιο φιλόξενοι άνθρωποι του κόσμου. Ένα όνειρο... Κειμενο Θάλεια Καρτάλη & ΠΗΝΕΛΟΠΗ ΚΑΤΣΑΤΟΥ

Η ιστορία της περιοχής μεγάλη, με τους Ετρούσκους να ασχολούνται τόσο με την αμπελουργία όσο και με το εμπόριο, τους Ρωμαίους να ακολουθούν τα βήματά τους και την αριστοκρατία της Φλωρεντίας τον Μεσαίωνα να συνεχίζει την παράδοση, με οικογένειες όπως οι Antinori και Frescobaldi, μέχρι και τις μέρες μας. Ο αμπελώνας της Τοσκάνης έγινε γνωστός κυρίως για το Chianti, αλλά και τα Brunello Di Montalcino και Vino Nobile di Montepulciano. Όμως, όπως λέγεται, οι Ιταλοί κάθε 50 χρόνια κάνουν και μία επανάσταση. Η μεγάλη επανάσταση των Super Tuscans ξεκίνησε από την καρδιά του Chianti Classico και σάρωσε όλες τις περιοχές, αποτελώντας σημείο-καμπή για τη διεθνή εικόνα των ιταλικών κρασιών. Τα νέα αυτά κρασιά δεν έφεραν μόνο αέρα ανανέωσης στις παραδοσιακές ονομασίες προέλευσης, αλλά χρησιμοποιώντας διεθνείς ποικιλίες –όπως το Cabernet Sauvignon ή το Syrah– έφεραν και έναν γενικό αέρα αλλαγής, επαίνους για την ποιότητά τους και την ανάλογη οικονομική επιβράβευση. Στις μέρες μας έχουν και πιστοποίηση, καθώς οι αρχές καθιέρωσαν νέες περιοχές DOCG και συναίνεσαν στην κατηγορία Indicazione Geografica. ▷

Η Τοσκάνη είναι σαν το κρασί της, δυναμική και φινετσάτη. Κάθε φορά που κάποιος έχει την τύχη να την επισκεφτεί τη βρίσκει ακόμα καλύτερη. Τα σπουδαία κρασιά της τα γνωρίζεις μαζί με τους ζεστούς και χαμογελαστούς Ιταλούς που τα φτιάχνουν και με τις ιστορίες που έχουν πάντα να σου αφηγηθούν σφίγγοντάς σου το χέρι. Η περιοχή χωρίζεται περίπου σε 3 τμήματα: την περιοχή του Chianti στον Βορρά, τους λόφους και τις πεδιάδες στον Νότο και την επίπεδη παράκτια πεδιάδα. Τα Απέννινα Όρη κυριαρχούν και τα σταφύλια καλλιεργούνται στις πλαγιές τους, με το υψόμετρο να μετριάζει το ζεστό κλίμα και στις παράκτιες περιοχές να απολαμβάνουν τη θαλάσσια αύρα. Αναμφισβήτητος πρωταγωνιστής της περιοχής Chianti Classico, το Sangiovese, με οξύτητα και τανίνες, αρώματα, αλλά και χαρμάνια με γνωστά ιταλικά και γαλλικά σταφύλια. Η κουζίνα βρίσκεται σε απόλυτη αρμονία με τα κρασιά και μερικά από τα καλύτερα εστιατόρια του κόσμου βρίσκονται στην περιοχή. Δεν είναι όμως μόνο τα αστέρια Michelin. Σε κάθε χωριό, σε κάθε osteria, ristorante ή tratoria τρως ανεπανάληπτα, αφού οι πρώτες ύλες, η παραδοσιακή κουζίνα και το κρασί συμπληρώνουν το ένα το άλλο και δένουν απόλυτα μεταξύ τους.

Sangiovese

Pinocchio

Ο Πινόκιο είναι από την Τοσκάνη.

Η ονομασία του προέρχεται από το λατινικό «sanguis Jovis», που σημαίνει το «αίμα του Δία».

Vin Santo

Γνωστό και ως Ιερό Κρασί, φτιάχνεται από τις ποικιλίες Trebbiano και Malvasia.

250 – 500 μ.

8.000.000

είναι το υψόμετρο των αμπελώνων. Τα ασβεστολιθικά εδάφη Galestro δεν κατακρατούν την υγρασία και έχουν πολύ καλή στράγγιση.

κιβώτια παράγονται κάθε χρόνο μόνο στο Chianti. 11 αναγνωρισμένες ζώνες DOCG βρίσκονται στην Τοσκάνη. Μεγαλύτερη είναι το Chianti.

Vino Nobile di Montepulciano

Bettino Ricasoli

Διετέλεσε πρωθυπουργός της Ιταλίας από το 1861, γόνος ευγενών από την Τοσκάνη και έμπορος κρασιού. Εγινε γνωστός για τη συνταγή με την οποία φτιάχνεται το σωστό Chianti: 70% Sangiovese, 15% Canaiolo Nero, 10% λευκές ποικιλίες.

είναι ένα κόκκινο κρασί γεμάτου σώματος από Sangiovese και όχι από Montepulciano. Αντίθετα με το Montepulciano d’Abbruzzo, που είναι από Montepulciano.

Το Gallo Nero ή αλλιώς μαύρος κόκορας είναι το σύμβολο του Chianti Classico. Τα όρια της περιοχής στην οποία καλλιεργείται καθορίστηκαν πρώτη φορά από τον Κόζιμο Γ΄ των Μεδίκων το 1716.

9

Grape Story

ΤΡΑΠΕΖΙΚΗ ΕΜΠΕΙΡΙΑ

ς Συνεργάτες x10 yellows στου

τος & στο του Προγράµµα

Isole e Olena Ομορφιά x 2 επί ιταλικού εδάφους είναι το Isole e Olena. Δύο ξεχωριστά κτήματα, με ιστορία εκατοντάδων ετών, δύο μεγάλες πλαγιές ουσιαστικά, οι Ιsole και Οlena, ενώθηκαν τη δεκαετία του ’50 από την οικογένεια De Marchi. Επικεφαλής σήμερα, ο Paolo de Marchi, ένας γνήσιος, χαμογελαστός, ζεστός Ιταλός που έχει αφιερώσει όλη του τη ζωή στο κτήμα αυτό και σε κάνει να νιώθεις ότι τον γνωρίζεις χρόνια. Οινολόγος και οινοποιός ο ίδιος, έχει αφήσει το προσωπικό του στίγμα τόσο στο κτήμα όσο και σε όλη την περιοχή του Chianti Classico. (βλ. σελ. 34 & σελ. 36) Το Ιsole e Οlena έγινε γνωστό και για τη διορατικότητα του Paolo να διευρύνει τους ορίζοντές του, κάνοντας άνοιγμα σε διεθνείς ποικιλίες σε μια εποχή που οι αυστηροί κανονισμοί του Chianti έκαναν τη ζωή των παραγωγών δύσκολη, ενώ δούλεψε πολύ και με τους κλώνους. Τα κρασιά του οινοποιείου συγκαταλέγονται στη λίστα με τα 10 κορυφαία Super Tuscans, και δικαίως, αφού έχουν επανειλημμένα αποσπάσει διακρίσεις, όπως τα Tre Bicchieri του Gambero Rosso, ενώ το Cepparello χρόνο με τον χρόνο κερδίζει όλο και περισσότερους φανατικούς θαυμαστές σε όλο τον κόσμο. Το διάσημο κρασί, που πολλοί ισχυρίζονται ότι ονομάστηκε έτσι από τον Paolo για τον πατέρα του και σημαίνει «ξεροκέφαλος», έχει γίνει από μόνο του brand. Το κρασί αυτό δείχνει ακριβώς τι σημαίνει Sangiovese. Παράγεται από τα καλύτερα αμπελοτόπια του κτήματος, με επιλογή του καλύτερου φρούτου και το χαρακτηριστικό του είναι η κομψότητα, περισσότερο από τη δύναμη. Έχει μια εξαιρετική συνέπεια από χρονιά σε χρονιά, ακόμα και στην ετικέτα του, και έχει γίνει το σήμα κατατεθέν της

περιοχής του Chianti. Εκτός όμως από τη σφραγίδα στον τρόπο που φτιάχνει τα κρασιά του αλλά και την εκρηκτική προσωπικότητα του Paolo, που είναι παντού, η φυσική ομορφιά της περιοχής δεν περιγράφεται με λόγια. Βόρεια του χωριού Castellina και κάπου μέσα στους φιδίσιους επαρχιακούς δρόμους της Τοσκάνης, ανάμεσα σε κυπαρίσσια, αμπέλια και ελιές, το Ιsole e Οlena έχει μερικούς από τους πιο ακριβούς αμπελώνες της περιοχής του Chianti. Τα αμπελοτόπια, σε υψόμετρο περίπου 400 μ., με εδάφη πετρώδη που αναμειγνύονται με άμμο και πηλό (galestro), με καλή στράγγιση, σε ετήσια βροχή που υπολογίζεται στα 900 mm ετησίως, αποτελούν, όπως λέει και ο Paolo, συνθήκες που «δημιουργούν ένα ιδιαίτερο κρασί. Δεν ξέρω αν είναι καλό ή κακό, κανείς όμως δεν μπορεί να πει ότι δεν έχει τον δικό του χαρακτήρα. Έχει την ταυτότητα του τόπου από τον οποίο προέρχεται».

Το Ιsole e Οlena έγινε γνωστό και για τη διορατικότητα του Paolo να διευρύνει τους ορίζοντές του, κάνοντας άνοιγμα σε διεθνείς ποικιλίες 10

Δοκιμάσαμε 2013 Isole e Olena Cepparello Βλ. στήλη ΚΑΘΕΤΩΣ σελ. 30.

Chianti Classico Isole e Olena 2014 100% Sangiovese. Πολύ ζωντανό κρασί, με κόκκινο κεράσι, δαμάσκηνο, γλυκά μπαχαρικά και βιολέτα. Μέτριο σώμα και εντυπωσιακή ισορροπία. Το χρώμα του έντονο ρουμπινί. Ώριμες τανίνες και χαρακτηριστική μακρά επίγευση.

Collezione Privata 2009 Syrah Aφού μείνει για λίγο στο ποτήρι και ανοίξει, αυτό το Syrah βγάζει μαύρα φρούτα, πιπέρι και μούρα. Στο στόμα δεν είναι τόσο έντονο όσο περιμένει κανείς. Αντίθετα, αντί για δέρμα ανακαλύπτεις μαύρο φρούτο στο τελείωμα. Ο Paolo de Marchi σχεδίαζε αρχικά να χρησιμοποιήσει την αγαπημένη γαλλική ποικιλία για να την αναμείξει με Sangiovese και Canaiolo, αλλά τα εξαιρετικά αποτελέσματα του 1987 άλλαξαν τα σχέδιά του. Πρόκειται για ένα πλούσιο τοσκανέζικο Syrah με δυνατό φρούτο και πολύ καλή δυνατότητα παλαίωσης.

Vin Santo Το Vin Santo του κτήματος από Malvasia και Trebbiano θεωρείται από πολλούς το καλύτερο της Ιταλίας. Ωριμάζει 5 χρόνια σε βαρέλια και είναι εξαιρετικός συνοδός για επιδόρπια. Μαλακό και πλούσιο, γλυκό, αλλά με σωστή οξύτητα, το φινετσάτο αυτό γλυκό κρασί μοσχοβολάει αμύγδαλο, φουντούκι και τσάι, καταλήγοντας σε μια έντονη επίγευση. ▷

Ήρθαν τα yellows για να κερδίζεις κάθε µέρα! Το νέο είδος καθηµερινής επιβράβευσης από την Τράπεζα Πειραιώς είναι εδώ. Στο νέο Πρόγραµµα Επιβράβευσης yellow κερδίζεις τα δικά σου yellows µε απλές κινήσεις και καθηµερινές συναλλαγές: • µε τις κάρτες της Τράπεζας Πειραιώς σε όλες τις αγορές σου • µε τις καταθέσεις σου • µέσα από την υπηρεσία winbank web & mobile banking. Τα yellows που κερδίζεις, µπορείς να τα εξαργυρώσεις: • στους Συνεργάτες του Προγράµµατος • στην υπηρεσία προσφορών yellowday. yellow. Κάνε ό,τι έκανες πάντα και κέρδισε όπως δεν κέρδισες ποτέ! Μάθε πώς θα εγγραφείς: www.piraeusbank.gr/yellow, T. 18 2 18 και στα καταστήµατα της Τράπεζας Πειραιώς.

Η πρώτη τράπεζα στην Ελλάδα

Ταξίδι Γεμάτο σώμα και αρώματα από ώριμα φρούτα και μαύρο κεράσι, και γήινοι, πιπεράτοι τόνοι.

Santacroce Το Santacroce, το εμβληματικό κρασί του κτήματος, είναι από 50% Cabernet Sauvignon και 50% Sangiovese. Το κρασί μένει για 18 μήνες σε γαλλικά βαρέλια των 225 λίτρων και είναι ένα τυπικό Super Tuscan, αποτέλεσμα ενός εξαιρετικού ταιριάσματος ποικιλιών και οινοποίησης.

Poggio delle rose Το Poggio Delle Rose είναι φτιαγμένο αποκλειστικά από συγκεκριμένους αμπελώνες που δίνουν και το όνομά τους στο κρασί. Ωριμάζει για τουλάχιστον 18 μήνες σε γαλλική δρυ και οι τανίνες του αλλά και το ώριμο φρούτο είναι χαρακτηριστικά. Ακόμα και όταν είναι φρέσκο, έχει περίπλοκη μύτη και μαλακές τανίνες, με έντονα αρώματα κερασιού και γήινα χαρακτηριστικά.

Fontodi

Castell’in Villa Στο νότιο τμήμα της αμπελουργικής ζώνης του Chianti Classico, λίγα χιλιόμετρα από την πόλη της Siena, βρίσκεται το Castell’in Villa, ένα από τα ιστορικότερα και σπουδαιότερα οινοποιεία της Τοσκάνης. Για να είμαστε ειλικρινείς, η διάκριση σε ένα τόσο ανταγωνιστικό περιβάλλον δεν είναι και το πιο εύκολο πράγμα στον κόσμο. Στην πιο δημοφιλή οινική γειτονιά του πλανήτη, με πολλά από τα ιερά τέρατα μαζεμένα, όπως η οικογένεια Antinori, η οικογένεια Frescobaldi, το Badia a Coltibuono, το Castello di Ama και κάποια οινοποιεία που σίγουρα μου διαφεύγουν, το Castell’in Villa καταφέρνει τρύγο με τρύγο να βρίσκεται ανάμεσα στα κορυφαία. Εμείς ως Έλληνες έχουμε έναν επιπλέον λόγο να καμαρώνουμε για τα κρασιά του συγκεκριμένου κτήματος. Πολύ απλά γιατί στη θέση του οδηγού βρίσκεται η Ελληνίδα Κοραλλία Γκέρτσου-Πινιατέλη. Ο πρώτος επίσημος τρύγος του κτήματος ήταν το μακρινό 1971, αν και κατά την προσωπική μου γνώμη η ημερομηνία-κλειδί ήταν το 1985, όταν μετά την απώλεια του συζύγου της η κ. Πινιατέλη αποφάσισε να εγκατασταθεί αποκλειστικά στο κτήμα και να αφοσιωθεί εξ ολοκλήρου στη λειτουργία του. H Πριντσιπέσα, όπως την αποκαλούν στην περιοχή, αφιερώνει έκτοτε μεγάλο μέρος της καθημερινότητάς της στην καλλιέργεια της γης, σε αντίθεση με τη μόδα της εποχής που επιβάλλει στους οινοπαραγωγούς να «καλλιεργούν» δημόσιες σχέσεις με τα οινικά media. Tο Castell’in Villa αποτελείται από 3.000 στρέμματα γης, εκ των οποίων το μεγαλύτερο τμήμα είναι δασική γη, ενώ μεγάλο μέρος καταλαμβάνει ο αμπελώνας, που αποτελεί και την κύρια δραστηριότη-

τα του κτήματος, και σε μικρότερη έκταση είναι ο ελαιώνας, που παράγει το φημισμένο ελαιόλαδο της Τοσκάνης. Το κυρίαρχο κτίσμα του κτήματος είναι ένας (αναπαλαιωμένος πλέον) πύργος του 13ου αιώνα και άλλα αντίστοιχης αρχιτεκτονικής κτίρια που προστέθηκαν με την πάροδο του χρόνου με σκοπό την καλύτερη λειτουργία του κτήματος. Σήμερα λειτουργεί εστιατόριο με έμφαση στην τοπική κουζίνα, καθώς και καταλύματα για όσους επιθυμούν να φιλοξενηθούν σε ένα πραγματικά ειδυλλιακό τοπίο. Σε γενικές γραμμές, θα μπορούσαμε να πούμε πως τα κρασιά του Castell’in Villa αντανακλούν τη γη, το terroir που τα γέννησε: κρασιά κυρίως για φαγητό, ρωμαλέα, στιβαρά, κρασιά παλαίωσης. Με μια πιο προσεκτική ματιά οφείλουμε να παραδεχτούμε πως είναι κρασιά ιδιοσυγκρασίας, σε κάθε γουλιά καθρεφτίζουν την προσωπικότητα της γυναίκας που τα παρήγαγε: γοητευτικά, μεστά, ιδιαίτερα, απόλυτα και σίγουρα αξιομνημόνευτα…

Chianti Classico Το Castell’in Villa Chianti Classico είναι 100% Sangiovese. Πρόκειται για ένα περίπλοκο χαρμάνι από διαφορετικά αμπέλια. Το κρασί παλαιώνει σε παραδοσιακά βαρέλια από 12 έως 24 μήνες. Γήινα αρώματα, πιπέρια, ένα ιδανικό κρασί για παλαίωση.

Chianti Classico Riserva Φτιαγμένο από Sangiovese, το κρασί παλαιώνει σε δρυ για 2-3 χρόνια και είναι ιδανικό για κατανάλωση μετά από 6-15 χρόνια.

12

To σταφύλι –όπως και οι άνθρωποι– δεν πρέπει να στρεσάρεται, μας λέει ο Νίκολας συνοψίζοντας σε αυτή τη φράση όλη τη φιλοσοφία του Fontodi. Και συνεχίζει: Ποιος θέλει, εξάλλου, δίπλα του ένα κακό κρασί ή έναν αγχωμένο άνθρωπο; Το καλό κρασί φτιάχνεται στο αμπέλι και όχι στις δεξαμενές, φωνάζει από παντού το Fontodi. Πιστοποιημένο βιολογικό οινοποιείο, με βιοδυναμικές καταβολές σε όλη τη διαδικασία παραγωγής του κρασιού – οινοποιείο βαρύτητας και κάτω από αυτό περίπου 45 αγελάδες, η κοπριά των οποίων ανακατεύεται με φλούδες, στέμφυλα και τα υπόλοιπα του τρύγου και σε περίπου δύο χρόνια γίνονται κομπόστ για τα αμπέλια. Η τοποθεσία όπου βρίσκεται το κτήμα σού κόβει την ανάσα με την ομορφιά της, κρύβει όμως και τη μαγική συνταγή για καλό κρασί. Υψηλό υψόμετρο, έδαφος πετρώδες, μεγάλη έκθεση στον ήλιο και εξαιρετικό μικροκλίμα το οποίο χαρακτηρίζουν οι διαφορές θερμοκρασίας ανάμεσα στη μέρα και τη νύχτα. Όλα τα κρασιά του κτήματος παράγονται από σταφύλια που προέρχονται από τους αμπελώνες του, με χειρωνακτικό τρύγο, ενώ και το βιολογικό λάδι που παράγουν έχει εντυπωσιακή φρεσκάδα και άρωμα. Το οινοποιείο ανήκει στην οικογένεια του Giovanni Manetti από το 1968. Η οικογένεια έχει ταυτιστεί επί πολλές δεκαετίες με μια άλλη προσφιλή επιχειρηματική δραστηριότητα της περιοχής του Chianti: κατασκευάζουν τα περίφημα πλακάκια από τερακότα. Περισσότερα από 90 εκτάρια, εκ των οποίων 70 είναι φυτεμένα με αμπέλια, κοιτάζουν αμφιθεατρικά. Απαγορεύονται αυστηρά τα χημικά προϊόντα, αναδεικνύοντας έτσι την πλέον αγνή έκφραση του αμπελιού. Οινοποίηση και ωρίμαση γίνονται σε ένα μοντέρνο κελάρι, του οποίου η κατασκευή υπακούει στους νόμους της βαρύτητας, σεβόμενο απόλυτα τη φύση του σταφυλιού. Περίπου 300 χιλιάδες φιάλες παράγονται τον χρόνο, μια μέτρια παραγωγή για τα μεγέθη της περιοχής, ωστόσο το οινοποιείο έκανε αίσθηση το 1981 με τη δημιουργία του περίφημου Flaccianello (κρασί από 100% Sangiovese, φτιαγμένο με διεθνές στυλ). Το Flaccianello έχει γίνει από τα αγαπημένα των συλλεκτών σε όλο τον κόσμο. Το Fontodi όμως δεν έμεινε εκεί, αλλά το 1985 έκανε ένα ακόμη εντυπωσιακό βήμα με τη δημιουργία του Chianti Classico Riserva από 90% Sangiovese και 10% Cabernet Sauvignon, που έχει γίνει σταθερή αξία στο Chianti. ▷

Ταξίδι

Οι αμφορείς-δεξαμενές στους οποίους ζυμώνεται το κρασί, πιστά αντίγραφα των αμφορέων τους οποίους χρησιμοποιούσε η οικογένεια των Μεδίκων για να αποθηκεύει κρασί και λάδι, είναι πραγματικά εντυπωσιακοί. Τα καλύτερα σταφύλια της ποικιλίας Sangiovese τοποθετούνται στη δεξαμενή με τις φλούδες τους για την πρώτη ζύμωση. Παραμένουν εκεί επί εννέα μήνες για τη μηλογαλακτική ζύμωση και στη συνέχεια μεταφέρονται στους αμφορείς-δεξαμενές για έξι μήνες και μετά πάλι στις ανοξείδωτες δεξαμενές για δύο φεγγάρια. Μετά τον κύκλο των φεγγαριών εμφιαλώνονται, μόνο όμως εάν έχει φεγγάρι. Τα βαρέλια είναι από γαλλική δρυ και, όπως μας λέει ο Νίκολας, είναι εξαιρετικά, αλλά αν βάλεις μέσα κακό κρασί, δεν θα βγάλεις Romanée-Conti. Δοκιμάσαμε Chianti Classico 2013 100% Sangiovese. Η πρώτη επιλογή σταφυλιών γίνεται από νεαρά αμπέλια και η δεύτερη από πιο ηλικιωμένα. Η ωρίμαση γίνεται για δύο χρόνια σε δρυ: έξι μήνες σε μεγάλα δρύινα βαρέλια και 18 μήνες σε μικρά δρύινα χρησιμοποιημένα βαρέλια. 150.000 μπουκάλια είναι η παραγωγή του συγκεκριμένου κρασιού και αποτελεί περίπου το 50% της παραγωγής του οινοποιείου. Το 2013 ήταν μια εξαιρετική χρονιά, σχεδόν τόσο καλή όσο το 2010. Πολύ καλή δομή, φρεσκάδα αλλά και περιπλοκότητα με δυνατότητα παλαίωσης. Έντονα αρώματα κόκκινων φρούτων, κεράσι, φράουλα, ορυκτότητα και πιπέρια στη μύτη, στο στόμα άγρια μούρα, βότανα, κέδρος και σωστή οξύτητα. Πολύ πολύ μακρά επίγευση.

Flaccianello della Pieve 2011 100% Sangiovese, η εμβληματική ετικέτα του Fontodi. Tα καλύτερα σταφύλια επιλέγονται για την παρασκευή αυτού του εξαιρετικά δυνατού και πλούσιου κρασιού από αμπελώνες ηλικίας τουλάχιστον 25 ετών, που βρίσκονται σε υψόμετρο 400 μ. Έντονο ρουμπινί χρώμα, μαύρο κεράσι και δέρμα, γεμάτο σώμα, σωστή οξύτητα και βελούδινες τανίνες με μακρά επίγευση. Τι άλλο να ζητήσει κανείς; Αυτό όμως που μένει ακόμα και όταν έχεις πιει το κρασί είναι η εκρηκτική μύτη του. Παλαίωση για 24 μήνες σε γαλλική δρυ και παραγωγή 60.000 μπουκάλια.

Case Via Syrah 2013 Έντονα αρώματα από μαύρα μούρα και γαλλική δρυ. Δεν έχει κάτι που να παραπέμπει σε γαλλικό Syrah ούτε και ο χαρακτήρας της ποικιλίας είναι εκεί. Αντίθετα, εντυπωσιακές είναι η κρεμώδης υφή του, οι βελούδινες τανίνες και η μακρά επίγευση. Τα αρώματά του από μαύρα φρούτα, γλυκόριζα, γη και κυνήγι παρουσιάζει ενδιαφέρον πώς θα εξελιχθούν.

Castellare Di Castellina I Sodi... Με αυτή τη φράση περιγράφουν οι Τοσκανέζοι τα τραχιά εδάφη και τις πέτρες galestro που προσδίδουν την ορυκτότητα στα κρασιά τους. San Niccolò είναι το εκκλησάκι που βρίσκεται στο κεντρικό κτίριο του κτήματος –όπου μας υποδέχτηκαν για την ξενάγηση– και το I Sodi di San Niccolò είναι το κρασί-καμάρι του Castellare di Castellina, που έχει βρεθεί, όχι τυχαία, δύο φορές στο top 100

του Wine Spectator. Παρά το κρύο –αφού επισκεφτήκαμε το οινοποιείο χειμώνα– το τοπίο λουσμένο στο φως του ήλιου ήταν σαν ζωγραφιά. Με εξαιρετικό προσανατολισμό, αφού κοιτάζει νοτιοανατολικά, και υψόμετρο περίπου 370 μ., αμπέλια 5-30 ετών και πολλές πολλές ελιές, το Castellare di Castellina βρίσκεται στην καρδιά του Chianti, δίπλα στο ομώνυμο κλασικό χωριό. Το 1979 πρωτολειτούργησε το οινοποιείο – που περιλαμβάνει πέντε κτήματα– από τον σημερινό του ιδιοκτήτη, Paolo Panerai, και σήμερα παράγει περίπου 250 χιλιάδες φιάλες τον χρόνο. Κυρίαρχο σταφύλι, όπως είναι φυσικό, είναι το Sangiovese (Sangioveto) το οποίο αναμειγνύεται με άλλες ποικιλίες, όπως Cannaiolo και Malvasia Nera. Από λευκές ποικιλίες προτιμούν το Cabernet Sauvignon και το Chardonne και από τις τοπικές τις Trebbiano και λευκή Μalvasia, που τις χρησιμοποιούν για το Vinsanto. Ενδεικτική παραγωγή μιας χρονιάς είναι περίπου: 130.000 μπουκάλια Chianti Classico και Chianti Classico Reserva, 50.000 μπουκάλια Governo, ένα ελαφρύ φρέσκο κόκκινο κρασί, 35.000 μπουκάλια από το I Sodi di San Niccolò και λιγότερα από διάφορες άλλες ποικιλίες, όπως το Le Ginestre, ένα χαρμάνι από Chardonnay και Sauvignon Blanc.

Aνοξείδωτες και τσιμεντένιες δεξαμενές χρησιμοποιούνται μόνο για την οινοποίηση και στη συνέχεια το κρασί μεταφέρεται σε δρύινα γαλλικά βαρέλια, όπου παραμένει το λιγότερο έξι μήνες και το περισσότερο δύο χρόνια. Πριν από την εμφιάλωση το κρασί μπαίνει και πάλι στις τσιμεντένιες δεξαμενές, προκειμένου να ενσωματωθούν και να ενοποιηθούν τα αρώματα και οι γεύσεις. Η βόλτα μας στο παλιό κελάρι ηλικίας 100 ετών ήταν ένα ταξίδι στον χρόνο, αφού δεν υπάρχουν μηχανήματα που ρυθμίζουν τη θερμοκρασία. Όλα γίνονται με φυσικό τρόπο. Οι χοντροί τοίχοι κρατούν τη θερμοκρασία σταθερή, στους 18-20 βαθμούς Κελσίου, ενώ το πάτωμα από χώμα βρέχεται συχνά. Η εξάτμιση του νερού εξασφαλίζει την απαραίτητη υγρασία, που πρέπει να φτάνει το 67%.

και λόγω εδάφους, και ωριμάζει για δύο χρόνια στο βαρέλι και δύο χρόνια στο μπουκάλι. Πρόκειται για ένα πολύ περίπλοκο κρασί, με έντονα αρώματα από μαύρα φρούτα, δαμάσκηνα, πιπέρι, σοκολάτα και γλυκόριζα. Οι τανίνες του νεαρές, έχει γεμάτο σώμα και δυνατότητα παλαίωσης 20 ετών.

Chianti Classico Riserva του 2015 Είναι το τυπικό κρασί της περιοχής, απόλυτα συμβατό με τους περιορισμούς του DOCG –95% Sangiovese και 5% Cannaiolo–, ωριμάζει έξι μήνες σε βαρέλι και μένει άλλους έξι μήνες τουλάχιστον σε μπουκάλι. Έντονα μαύρα φρούτα και σε αυτό το κρασί, νότες από μπαλσάμικο και πιπέρι. Μια χρονιά –το 2015– εξαιρετική για την περιοχή.

Governo di Castellare Είναι ένα απλό, φρέσκο κρασί. Παράγεται με μια μέθοδο σταφιδιάσματος του σταφυλιού, που μας θυμίζει λίγο αυτή που χρησιμοποιείται για το Amarone. Στη συνέχεια, η ζύμωσή του στη δεξαμενή αφήνει μια φρέσκια αίσθηση. Ελαφρύ, αλλά πιπεράτο κρασί, μπορεί να καταναλωθεί ευχάριστα και το καλοκαίρι, πιο δροσερό. Ιδανικός του συνδυασμός τα πιάτα με προσούτο και σαλάμι, για τα οποία φημίζεται τόσο η περιοχή, αλλά και γιατί όχι ψάρια όπως ο τόνος. g

Isole e Olena Località Isole, 1 - Barberino Val d'Elsa, 1, 50021 Barberino Val D'elsa FI, Ιταλία ― Tα κρασιά του κτήματος Isole e Olena θα τα βρείτε στο Mr. Vertigo

Castell’in Villa 53019 Castelnuovo Berardenga Σιένα, Ιταλία → www.castellinvilla.com ― Tα κρασιά του κτήματος Castellin Villa θα τα βρείτε στο Paleo

Castellare Di Castellina Strada Provinciale 130 di Castagnoli, 14-15, 53011 Castellina in Chianti SI, Ιταλία → castellare.it/eng/introcastellareCastellina.html

Δοκιμάσαμε I Sodi di San Niccolò του 2012 Ένα κρασί με 85-90% Sangiovese και 10-15% Μalvasia Νera. Προέρχεται από τα δύο καλύτερα αμπέλια του κτήματος, τόσο λόγω έκθεσης όσο 14

― Tα κρασία του Castellere di Castellina θα τα βρείτε στον Αίολο

Azienda Agricola Fontodi 50022 Panzano in Chianti, Florence - Italy → www.fontodi.com ― Tα κρασιά του κτήματος Fontodi θα τα βρείτε στο Paleo

Συναντήσεις

Δυο και

ΜΟΝΑΔΙΚΟΙ Συμφωνούν διαφωνώντας. Μιλούν διακόπτοντας ο ένας τον άλλο, συμπληρώνουν ο ένας τις απόψεις του άλλου, διαφωνούν, αλλά τελικά συμφωνούν... Εντάξει, όχι πάντα. Όποιος δεν τους γνωρίζει θα μπορούσε εύκολα να αναρωτηθεί: Μα τι κάνουν αυτοί οι δύο άνθρωποι μαζί; Πώς συνυπάρχουν; Ακόμη και η γλώσσα του σώματος αποκαλύπτει δύο πολύ διαφορετικές προσωπικότητες. Ο ένας, καθισμένος απέναντί μου καθ’ όλη τη διάρκεια της συζήτησής μας, αναλύει με την αυστηρότητα του επιχειρηματία που γνωρίζει σε βάθος το αντικείμενό του. Ο άλλος, υπερκινητικός, χειρονομεί, κάθεται, σηκώνεται, βηματίζει, παρεμβαίνει, μιλάει με πάθος για τη δουλειά του. ΣΥΝΕΝΤΕΥΞΗ ΘΑΛΕΙΑ ΚΑΡΤΑΛΗ Φωτογραφίες ΓΙΩΡΓΟΣ ΚΑΠΛΑΝΙΔΗΣ

Μοιράζονται, ωστόσο, το ίδιο πάθος. Λέγεται Γαία Οινοποιητική και είναι η εταιρεία που ίδρυσαν πριν από 23 χρόνια ο Λέων Καράτσαλος και ο Γιάννης Παρασκευόπουλος. Με κοινό σημείο εκκίνησης τη Γεωπονική Σχολή, οι δρόμοι τους χώρισαν για να συναντηθούν ξανά μετά από χρόνια σε ένα πάρτι και, τελικά, πάνω σε ένα λιφτ σε κάποια πίστα του σκι και με ενάμισι εκατομμύριο δραχμές ο καθένας στην τσέπη να αποφασίσουν να ιδρύσουν μια εταιρεία που σήμερα κατέχει κορυφαία θέση στον κόσμο του ελληνικού κρασιού.

«Ο Λέων τα χρήματα, εγώ το κρασί», απαντά ο Γ. Παρασκευόπουλος στην ερώτησή μου για τη μεταξύ τους σχέση. «Είμαστε το ίδιο προβληματικοί άνθρωποι, δυσλειτουργικοί, με παρόμοιους τρόπους. Έχουμε στιγμές έντασης, αλλά έχουμε γίνει και οι δύο καλύτεροι άνθρωποι», συμπληρώνει ο Λ. Καράτσαλος κι εκεί καταλαβαίνω ότι έχω απέναντί μου ένα σπάνιο δίδυμο που, παρά τους εντελώς διαφορετικούς και μάλλον αντικρουόμενους χαρακτήρες, έχουν μεταξύ τους μια χημεία που δύσκολα συναντάς σε συνεταίρους. Πρόκειται για δύο ανθρώπους με βαθιά γνώση του αντικειμένου τους, που δεν διστάζουν να παραδεχτούν ότι «γηράσκουν αεί διδασκόμενοι», κάτι που άλλωστε αντικατοπτρίζεται στην εξέλιξη της ποιότητας των κρασιών τους. Η γνωριμία τους ξεκινά από τα φοιτητικά τους χρόνια στη Γεωπονική Σχολή Θεσσαλονίκης. «Εγώ φοιτητοπατέρας, ο Λέων, αναρχοαυτόνομος πάνω σε μια παλιά Moto Gucci, με έφτυνε ως κομματόσκυλο, τον έφτυνα ως αναρχοαυτόνομο». Λίγα χρόνια αργότερα και έχοντας και οι δύο πλέον επιλέξει διαφορετική καριέρα, ο ένας οινολόγος με πτυχίο από το Bordeaux και ο άλλος στέλεχος φαρμακευτικής εταιρείας, οι δρόμοι τους ξανασμίγουν. Εγκαταλείπουν, ο καθένας για τους

δικούς του λόγους, τις δουλειές τους –ο Γ. Παρασκευόπουλος, όπως λέει, απολύθηκε από την Μπουτάρης Οινοποιητική και ο Λ. Καράτσαλος παραιτήθηκε από τη Φαρμακευτική– και εκεί κάπου, τον Φεβρουάριο του 1994, ξεκίνησε η περιπέτεια της Γαίας Οινοποιητικής.

Πρώτη ετικέτα του οινοποιείου που έφτιαξαν στη Σαντορίνη, ο Θαλασσίτης, «τον οποίο πουλήσαμε πόρτα πόρτα. Ήταν ένα κρασί που τάραξε τότε τα νερά με μια οινοποίηση πολύ διαφορετική από οποιαδήποτε Σαντορίνη μέχρι τότε», θυμάται ο Λ. Καράτσαλος.

Έκτοτε κύλησε πολύ νερό στο αυλάκι και η Γαία Οινοποιητική εξελίχθηκε σε μια εταιρεία με σοβαρή παρουσία όχι μόνο εντός Ελλάδος, αλλά και εκτός, μια παρουσία για την οποία και οι δύο είναι ιδιαίτερα περήφανοι.

G Ας μιλήσουμε για το ελληνικό κρασί

στο εξωτερικό. ΓΠ Στο εξωτερικό πέφτουμε πάντα πάνω στην Α΄ Εθνική του ελληνικού κρασιού. Είναι όσοι πριν από 20 χρόνια πήραμε την τσάντα μας και χτυπήσαμε πόρτες εκτός συνόρων. Ως ομάδα είχαμε πολλά κοινά, ίδιες αντιλήψεις και μπορέσαμε να το εκμεταλλευτούμε. Και καταφέραμε ως κλάδος να αλλάξουμε την κακή αντίληψη που υπήρχε στο εξωτερικό για το ελληνικό κρασί. ΛΚ Αν και δεν μου αρέσει ο όρος «Α΄ Εθνική», συμφωνώ με τον Γιάννη ότι η διαφορά είναι πως αυτοί οι άνθρωποι καταλάβαμε ότι δεν έχει σημασία να πάρω χώρο εγώ από τον διπλανό μου, ότι ο ανταγωνιστής μου δεν ήταν ο διπλανός Έλληνας. Οι διεθνείς αγορές είναι τόσο μεγάλες, αυτό που παράγουμε εμείς είναι τόσο λίγο, δεν υπάρχει περίπτωση να συναντηθούμε πουθενά.

17

Και αυτό έκανε τη διαφορά. Επίσης αντιληφθήκαμε νωρίς ότι έπρεπε να βασιστούμε σε οργανωμένα δίκτυα διανομής, ούτως ώστε να μπορέσουμε να δουλέψουμε σωστά.

G Υπάρχει πάντως μια αντίληψη ότι το

ελληνικό κρασί είναι ακριβό. ΓΠ Υπάρχει η περιρρέουσα αίσθηση ότι τα entry level ελληνικά κρασιά είναι ακριβά. Παραδέχονται όμως παράλληλα ότι το ελληνικό high end κρασί είναι φθηνό σε σχέση με την ποιότητά του. Υπάρχει ένα μεγάλο κενό μεταξύ των δύο. Θεωρώ ότι οι Έλληνες δεν θα μπορέσουμε να ανταγωνιστούμε ποτέ τα entry level κρασιά, θα πρέπει να στραφούμε στα κρασιά υψηλής ποιότητας. ΛΚ Πιστεύω ότι στην Ελλάδα δεν υπάρχει value for money κρασί. Τα ακριβά κρασιά είναι φθηνά και τα φθηνά ακριβά.

G Υπάρχει κάποια ποικιλία στην οποία

ως χώρα θα πρέπει να δώσουμε έμφαση; ΛΚ Όσοι έρχονται και ψάχνουν για να ανακαλύψουν καινούργια πράγματα δεν είναι απαραίτητο να σταθούν μόνο στη γηγενή ποικιλία. Ωστόσο, εμείς στην Ελλάδα πρέπει να εξελίξουμε τις εγχώριες ποικιλίες τεχνικά, κάτι που δεν έχει γίνει όλα αυτά τα χρόνια. ΓΠ Κάθε χώρα έχει μια ευκαιρία να τοποθετήσει στην παγκόσμια αγορά μια ποικιλία. Π.χ. η Αυστρία με το Gruner Vertliner, η Γερμανία με το Riesling κ.λπ. Εμείς, ως μικρή χώρα, μία ποικιλία θα τοποθετήσουμε και αυτή είναι το Ασύρτικο. Ασχέτως του αν κάνουμε και άλλα πράγματα. Θέλεις κάπως να σε θυμάται ο άλλος, και την Ελλάδα θα τη θυμούνται με το Ασύρτικο. ▷

Συναντήσεις

↑ Λέων Καράτσαλος και Γιάννης Παρασκευόπουλος

G Πού θα εντοπίζατε τις μεγαλύτερες

παθογένειες του κλάδου σήμερα; ΓΠ Mεγαλώνοντας και ωριμάζοντας, συνειδητοποιήσαμε ότι η Ελλάδα έχει δύο μεγάλα μειονεκτήματα αυτή τη στιγμή. Το ένα είναι το αμπέλι. Το δεύτερο είναι τα marketing skills. Είναι μία από τις αιτίες που δεν μπορούμε να τοποθετήσουμε τα προϊόντα μας εκεί που πρέπει. Θεωρώ ότι είμαστε οι πρωταθλητές του αντι-μάρκετινγκ. Ένα παράδειγμα: Ο αμπελώνας της Σαντορίνης είναι ο πιο παλιός στον πλανήτη. Αν βρισκόταν στη Γαλλία ή στην Ιταλία, θα το γνώριζαν και οι πέτρες. Εμείς δεν μπορούμε καν να φτιάξουμε το αφήγημα. Αποτέλεσμα; Διαβάζεις στο Wine Spectator ότι το πιο παλιό αμπέλι βρίσκεται στην Αυστραλία. Φταίει αυτός; Όχι βέβαια. Πάντως, κάποια πράγματα αρχίζουν να διορθώνονται σιγά σιγά.

G Και το αμπέλι στο οποίο αναφερθήκατε; ΓΠ Υπάρχει μεγάλη υστέρηση γνώσης ως προς το αμπέλι, είμαστε πίσω 30 χρόνια. Αντίθετα, στο κομμάτι του οινοποιείν οι Έλληνες είμαστε στο ίδιο επίπεδο με τους άλλους. Έχουμε τεχνογνωσία του οινοποιείου πολύ καλύτερη από την τεχνογνωσία του αμπελιού. Γι’ αυτό κάναμε και το μεγάλο βήμα στα λευκά κρασιά. Για να κάνεις τη διαφορά στο κόκκινο κρασί, πρέπει να έχει προηγηθεί πολύ καλή δουλειά στο αμπέλι. Όταν γίνει αυτό, τότε η Ελλάδα θα κάνει και το επόμενο βήμα στο εξωτερικό. Ακόμη τα κόκκινά μας κουβαλούν στην πλάτη την έλλειψη τεχνογνωσίας της αμπελουργίας.

1994

Ú 1996

Ιδρύεται η Γαία Οινοποιητική από τους Γιάννη Παρασκευόπουλο και Λέοντα Καράτσαλο. Κυκλοφορεί το κρασί Θαλασσίτης.

Η Ελλάδα έχει δύο μεγάλα μειονεκτήματα. Το ένα είναι το αμπέλι. Το δεύτερο είναι τα marketing skills. Θεωρώ ότι είμαστε οι πρωταθλητές του αντι-μάρκετινγκ.

G Ποια θεωρείτε την καλύτερη στιγμή

που έχετε ζήσει στη μακρόχρονη πορεία

της Γαίας Οινοποιητικής; ΛΚ Όταν το Κτήμα Γαία βραβεύτηκε με το International Trophy, ήμουν στο Λονδίνο και όλοι αυτοί οι είρωνες, περίεργοι Εγγλέζοι, οι οποίοι ταυτόχρονα είναι πολύ ανοιχτοί και ψάχνουν τα πάντα, έρχονταν και έλεγαν τι είναι αυτό που πήρε Ιnternational Τrophy (τα Όσκαρ των κρασιών). Ήταν από τις πιο ωραίες στιγμές... ΓΠ Μια στιγμή που δεν έχει να κάνει με τη Γαία, αλλά με τον κλάδο. Όταν ζήτησαν από τη διάσημη οινογράφο Jancis Robinson να διαλέξει μία ποικιλία από τις 1.368 που περιλαμβάνει το

Ú 1999

Η Γαία υποδέχεται ως τρίτο μέτοχο τη Χριστίνα Λεγάκη. Αποκτά ιδιόκτητο αμπελώνα 70 στρεμμάτων στο Κούτσι. Δημιουργεί ένα άρτια εξοπλισμένο οινοποιείο.

Ú 2001

Κυκλοφορούν πρώτη φορά ο Θαλασσίτης Βαρέλι σε περιορισμένο αριθμό φιαλών και το Κτήμα Γαίας.

G Βυθισμένος Θαλασσίτης, μια τρέλα

του Γ. Παρασκευόπουλου; ΓΠ Η πατρότητα της ιδέας ανήκει στον Γιώργο Στεργίδη. Στην αρχή το απέρριψα ως πολύ μαρκετινίστικο. Άρχισα όμως πάλι να το επεξεργάζομαι και τότε ξεκίνησε ένα μεγάλο πείραμα, σχετικά με τη διαχείριση οξυγόνου και την ικανότητα παλαίωσης του Ασύρτικου. Έτσι αποφασίσαμε να υλοποιήσουμε την ιδέα να βουλιάξουμε κάποιες φιάλες στον βυθό της θάλασσας για πέντε χρόνια. (βλ. σελ. 6) G Εσείς πώς αντιδράσατε όταν σας

πρωτοείπε αυτή την ιδέα ο Γιάννης; ΛΚ Ο Γιάννης έχει χιλιάδες ιδέες... είναι κύματα ιδεών. Οι περισσότερες από αυτές είναι σχεδόν καταστροφικές οικονομικά. Αναγκάζομαι και προσπαθώ να φιλτράρω, να μην μπαίνω στην ουσία της ιδέας, αλλιώς θα οδηγούμασταν στην καταστροφή. Για να είμαι ειλικρινής, δεν τη βρήκα και τόσο καταπληκτική ιδέα. Του είπα: 500 φιάλες είναι, κάνε ό,τι γουστάρεις... Θεωρούσα ότι δεν θα πουλήσει, ότι ο μπελάς θα ήταν πολύ μεγάλος, τον οποίο παρεμπιπτόντως τον τραβάει ο ίδιος... ΓΠ Η επόμενη ιδέα μου είναι ένα αμπέλι στον Άρη... g

Ú 2007

Το Κτήμα Γαίας βραβεύεται στο Decanter World Wine Awards με Ιnternational Trophy.

18

βιβλίο της «Wine Grapes», απάντησε ευθέως: «Είναι δύσκολη ερώτηση, αλλά αν με υποχρεώσετε να διαλέξω μία, αυτή είναι το Ασύρτικο της Σαντορίνης».

Ú 2008

Κυκλοφορεί το Γαία S, ένα χαρμάνι Syrah με Αγιωργίτικο που σηματοδοτεί νέα εποχή στην οινοπαραγωγή της Νεμέας.

Ενα «αιρετικό» κρασί ξεπηδά από το οινοποιείο στη Σαντορίνη. Το Ασύρτικο της Γαία-Wild Ferment.

Taboo

ΚΡΑΣΙ & ΦΑΓΗΤΟ

ΓΑΜΟΣ ή ΔΙΑΖΥΓΙΟ; Κειμενο ΚωνσταντίνοΣ ΛαζαράκηΣ, MW

Ας ξεκινήσουμε με μερικά δεδομένα. Το κρασί είναι ένα από τα πιο πολύπλοκα καταναλωτικά προϊόντα, ειδικά τα τρόφιμα. Μάλιστα αυτή η πολυπλοκότητα φτάνει στον καταναλωτή, ενώ σε άλλα προϊόντα, στο τσάι για παράδειγμα, η πολυπλοκότητα φτάνει μόνο στον ψαγμένο που θέλει να τη βρει. Το θέμα είναι όμως ότι για τον μέσο καταναλωτή κρασιού αυτή η πολυπλοκότητα απωθεί, τρομάζει, γεμίζει ανασφάλεια. Όπως πάντα λέω, ο μέσος πελάτης μας αγοράζει το κρασί με πάνω-κάτω την ίδια «συναισθηματική εμπλοκή» με την οποία αγοράζει οδοντόκρεμα. Και ποιο είναι το, για κάποιους, οξύμωρο; Αυτός είναι ο καταναλωτής που συντηρεί την αγορά. Η βιομηχανία του κρασιού δεν γυρίζει από τα χρήματα που δαπανούν σε κρασί οι Masters of Wine και οι Master Sommeliers, αλλά από τον άνθρωπο που βλέπει μια λίστα με τριάντα κρασιά, για τα οποία ελάχιστα γνωρίζει τι γεύση έχουν και πολλά δεν ξέρει ούτε να τα προφέρει καλά-καλά, και νιώθει άμεσα την ανάγκη να παραγγείλει «μια πράσινη», γιατί μόνο έτσι θα γλιτώσει το ρεζίλι. Άρα, ως επαγγελματίας του χώρου του κρασιού, ως άτομο που είτε άμεσα είτε έμμεσα με ταΐζει ο παραπάνω καταναλωτής, πιστεύω πως ό,τι κάνει το κρασί πιο προσιτό και πιο ευανάγνωστο αξίζει την πιο θερμή μου υποστήριξη. Αντίθετα, ό,τι το κάνει πιο δύσκολο πρέπει να μένει εκτός. Ένα από τα βασικά πράγματα που κάνει το κρασί ακατάληπτο είναι η εμμονή στο πάντρεμα κρασιού και φαγητού, που για μένα είναι μια μη απαραίτητη λεπτομέρεια. Έχει που έχει θέμα ο άνθρωπος να βρει κάτι που θα του αρέσει, του βάζουμε και έξτρα εμπόδια του τύπου «αυτό μπορεί να σου αρέσει, αλλά αν το πιεις με αυτό το φαγητό, είσαι φάουλ»! Υπάρχει πάντρεμα κρασιού και φαγητού; Μάλλον. Με την έννοια ότι αν βάλουμε ένα φαγητό με τρία διαφορετικά κρασιά και βάλουμε 100 άτομα να διαλέξουν ποιο κρασί προτιμούν, τότε πιθανόν, αλλά όχι σίγουρα, κάποιο από τα τρία θα συγκέντρωνε παραπάνω ψήφους από τους 33 που θα περιμέναμε στατιστικά. Όμως θα υπάρχουν άνθρωποι που δεν θα επιλέξουν ό,τι και η πλειοψηφία. Τι θα πρέπει να πούμε σε αυτούς; Ότι είναι ελαττωματικοί; Εγκληματικό. Αυτό που θα πρέπει να πούμε είναι ότι διαφορετικοί άνθρωποι έχουν διαφορετικές ευαισθησίες, αντιπάθειες και συμπάθειες που ορίζουν αυτό που τους αρέσει σε ένα πάντρεμα κρασιού και φαγητού, και δεν θα πρέπει να νιώθουν κα-

ο μέσος πελάτης μας αγοράζει το κρασί με πάνω-κάτω την ίδια «συναισθηματική εμπλοκή» με την οποία αγοράζει οδοντόκρεμα. θόλου άβολα αν «ο νόμος» δεν αντικατοπτρίζει τα γούστα τους. Για παράδειγμα, είναι πια αποδεδειγμένο πως, αν σας αρέσουν τα γλυκά κρασιά και πίνετε μόνο τέτοια, κάτι που προκαλεί εγκεφαλικά στον «οινογνώστη», αυτό συμβαίνει γιατί έχετε εξαιρετικά ευαίσθητη την αίσθηση της γεύσης. Χρησιμοποιείτε τη γλύκα σαν ασπίδα για να προστατευτείτε από την πίκρα και την οξύτητα που νιώθετε πολύ πιο έντονα από τον αναίσθητο διπλανό σας – την ώρα που εκείνος μιλάει με στόμφο για την ποιότητα ενός Ξινόμαυρου. Ας πάμε σε ένα παρόμοιο πείραμα. Παίρνουμε τους ίδιους ανθρώπους, τους βάζουμε να δοκιμάσουν τρία διαφορετικά κρασιά και τους ζητάμε να επιλέξουν ποιο αγαπούν πιο πολύ και ποιο αντιπαθούν. Στη συνέχεια βάζουμε μπροστά τους ένα πιάτο φαγητό και τους λέμε να επιλέξουν τον πιο όμορφο και τον χειρότερο γι’ αυτούς συνδυασμό. Πόσοι νομίζετε ότι θα αλλάξουν επιλογή; Ελάχιστοι... Που σημαίνει το εξής: 20

Αν μου αρέσει η Μαυροδάφνη ενώ απεχθάνομαι τη Σαμπάνια, το ότι έχω μπροστά μου ένα πιάτο με καπνιστό σολομό δεν θα με κάνει να δω τη Σαμπάνια με άλλο μάτι. Θα εξακολουθώ να αποζητώ ένα ακόμη ποτήρι Μαυροδάφνη. Και θα έχω κάθε δικαίωμα να το κάνω... Έστω όμως ότι πραγματικά υπάρχει ένα κοινώς αποδεκτό modus vivendi για το πάντρεμα κρασιού και φαγητού. Αυτό θα προϋποθέτει ότι το μενού είναι δομημένο σε courses, δηλαδή πρώτο πιάτο, δεύτερο, κυρίως πιάτο, επιδόρπιο κ.λπ., όλοι οι συνδαιτυμόνες πρέπει να τρώνε το ίδιο πιάτο με ένα κρασί και, όταν θα πάνε στο επόμενο, πρέπει να επιλεγεί ένα άλλο κρασί. Ακόμη και αν φάμε όλοι ένα πρώτο πιάτο διαφορετικό ή αρνηθούμε να αλλάξουμε κρασιά κατά τη διάρκεια του φαγητού, δεν υπάρχει αρμονία. Αν δεν υπάρχει η συγκεκριμένη ροή του δείπνου, το να μιλάμε για πάντρεμα κρασιού και φαγητού μάλλον μας εκθέτει. Αν κάνουμε ό,τι είναι το πιο σύνηθες στην Ελλάδα, με τα πιάτα στη μέση και να τρώμε λίγο από το ένα και λίγο από το άλλο με έναν χαοτικό τρόπο, τότε απλώς διαλέγουμε ένα κρασί που μας αρέσει και όλα θα πάνε καλά. Μάλιστα γνωρίζουμε πως το να σερβίρουμε τα φαγητά σε «family style», όπως λέγεται στην Αμερική το «στη μέση», είναι κάτι που φέρνει τους ανθρώπους γύρω από το ίδιο τραπέζι πιο κοντά και τους βοηθά να περάσουν καλύτερα. Ακόμη και αν ο «γνώστης» της παρέας παραπονεθεί πως το Chardonnay που επιλέξατε πάει με τις γαρίδες, αλλά είναι τραγικό με την τηγανητή μελιτζάνα... Όλα τα παραπάνω έχουν βάση την εξαιρετική δουλειά που έχει κάνει στο θέμα ο Αμερικανός Tim Hanni MW, ένα από τα πιο λαμπρά μυαλά στον χώρο του κρασιού. Η θεωρία του συνοψίζεται στα εξής σημεία: →

→

→

Δεν πρέπει να παντρεύουμε το κρασί με το φαγητό, αλλά με τα γούστα αυτού που θα το πιει. Τα πιο πολλά πιάτα θα πάνε μια χαρά με τα πιο πολλά κρασιά. Στις ελάχιστες περιπτώσεις που έχουμε πραγματικές παραφωνίες, το πρόβλημα είναι το φαγητό και όχι το κρασί.

Επιλέξτε ό,τι κρασί σάς αρέσει. Στη συνέχεια ένα φαγητό να σας αρέσει. Και τέλος την παρέα που θα σας αρέσει. Είναι σίγουρο πως η βραδιά θα πάει περίφημα. g

Ταξίδι

ΝΕΜΕΑ

στη γη του αγιωργιτικου Την αποκαλούν Τοσκάνη της Ελλάδας. Άλλοι μιλούν για δυναμικό που θα μπορούσε να τη μετατρέψει σε Νapa Valley. Υπερβολές; Ενδεχομένως. Το σίγουρο είναι ότι η Νεμέα, μία από τις δύο πιο σημαντικές Ονομασίες Προέλευσης (ΠΟΠ Νεμέα) κόκκινου κρασιού της Ελλάδας και η μεγαλύτερη σε όγκο παραγωγής κρασιού της χώρας, διαθέτει τα στοιχεία εκείνα που θα μπορούσαν να τη μετατρέψουν σε δυναμική οινοτουριστική περιοχή. Κειμενο Θάλεια Καρτάλη & ΠΗΝΕΛΟΠΗ ΚΑΤΣΑΤΟΥ

22

Grape Story Ένα μαγευτικό τοπίο όπου οι αμπελώνες μπλέκονται με τα κυπαρίσσια και τις ελιές, αρχαία μνημεία που μαρτυρούν την ιστορία των 2.500 χρόνων και ένας αμπελώνας που χαρίζει κρασιά αξιώσεων από παραγωγούς με εμπειρία και γνώση. Βασιλιάς αναμφισβήτητα το Αγιωργίτικο, μια ποικιλία με ρίζες στην αρχαιότητα, η σύγχρονη ονομασία της οποίας προέρχεται από τον Άγιο Γεώργιο, την ονομασία της Νεμέας επί Τουρκοκρατίας. Μια πολυδύναμη ποικιλία η οποία χαρίζει ευρεία γκάμα κρασιών, από ελαφριά ροζέ έως κόκκινα με βαθύ έντονο χρώμα, ξηρά αλλά και γλυκά. Όπως μας λέει ο Γιώργος Παλυβός, γέννημα-θρέμμα της Νεμέας, ένας άνθρωπος με πάθος για τη γη, «η ζωή μας και η ψυχή μας είναι το Αγιωργίτικο». Στην περιοχή όμως καλλιεργούνται και πολλές διεθνείς ποικιλίες, ερυθρές και λευκές, με κυρίαρχη το Cabernet Sauvignon, το οποίο φαίνεται να αγαπά ιδιαίτερα την πελοποννησιακή γη. Η επίσκεψη στη Νεμέα αποκλείεται να αφήσει τον επισκέπτη ασυγκίνητο. Ακόμη και μια υγρή, παγωμένη ημέρα του χειμώνα, όταν τα πάντα είναι λίγο υποτονικά, σαν να βρίσκονται σε χειμερία νάρκη, η περιοχή μάς αποκαλύπτει την ομορφιά της. Οι ρυθμοί είναι αργοί, αμπέλια και παραγωγοί ξεκουράζονται μετά την ένταση των προηγούμενων μηνών και ετοιμάζονται να υποδεχτούν την άνοιξη και τα νέα τους κρασιά. Σε κάποιους αμπελώνες έχει ήδη ξεκινήσει το χειμερινό κλάδεμα. Ορισμένα οινοποιεία της περιοχής εκμεταλλεύονται αυτή την περίοδο για να κάνουν κάποιες εργασίες και έτσι μένουν για λίγο κλειστά για τους επισκέπτες. Μία από τις πρώτες ζώνες που χάραξε τους Δρόμους του Κρασιού, η Νεμέα καλωσορίζει κάθε χρόνο χιλιάδες επισκέπτες, Έλληνες και ξένους, που έρχονται εδώ για να θαυμάσουν από κοντά τον αρχαιολογικό χώρο, τον Ναό του Διός, το Αρχαίο Στάδιο και το εξαιρετικό μουσείο, αλλά και για να γευτούν τα κρασιά της περιοχής. Η μικρή απόσταση, άλλωστε, που τη χωρίζει από την Αθήνα –μόλις μιάμιση ώρα δρόμος– αποτελεί ένα από τα τεράστια πλεονεκτήματα της Νεμέας. Ωστόσο, παρά τις προσπάθειες που καταβάλλονται και την πρόοδο που έχει επιτευχθεί τα τελευταία χρόνια, υπάρχουν ακόμη προβλήματα που εμποδίζουν την ανάπτυξη της περιοχής όπως θα της άξιζε. Oι προτάσεις είναι λίγες για έναν τόπο που θα μπορούσε να προσφέρει γαστρονομικές εμπειρίες υψηλού επιπέδου, συνοδευόμενες από τα εξαιρετικά κρασιά που παράγονται εδώ, καθώς και ξενώνες που θα καθιστούσαν πραγματικό προορισμό τη Νεμέα. Οι άνθρωποι που ζουν εδώ καθημερινά αναγνωρίζουν το μεγάλο δυναμικό της περιοχής τους, παραδέχονται όμως και οι ίδιοι ότι υπάρχουν σημαντικά δομικά προβλήματα. «Το θέμα είναι να αντιληφθεί και ο υπόλοιπος κόσμος της περιοχής τι σημαίνει κρασί και οινοτουρισμός. Ο αμπελουργός, για παράδειγμα, δεν βάζει τίποτα στην τσέπη από την προστιθέμενη αξία αυτού που παράγει», υπογραμμίζει ο κ. Παλυβός. «Έχουμε και εμείς ευθύνες ως οινοποιοί», μας εξηγεί ο οινολόγος Γιάννης Παρασκευόπουλος της Γαία Οινοποιητικής, αναφερόμενος στο ζήτημα που υπάρχει ως προς την αμπελουργία. «Οι οινοποιοί δεν φροντίσαμε ώστε να μη σταματά η σχέση του αμπελουργού με το σταφύλι με την πώλησή του. Δυστυχώς, δεν έχουμε καταφέρει να τους κάνουμε κοινωνούς της επόμενης φάσης». Σε κάθε περίπτωση, όλοι παραδέχονται ότι οι βάσεις για την περαιτέρω ανάπτυξη της περιοχής της Νεμέας έχουν τεθεί, οι προϋποθέσεις υπάρχουν, σήμερα παράγονται μεγάλα κρασιά με δυναμικό παλαίωσης. Θαύματα δεν γίνονται, αλλά η συστηματική δουλειά και η συνεργασία μπορούν τελικά να οδηγήσουν στο επιθυμητό αποτέλεσμα.

Το Grape, πάντως, διαπίστωσε από κοντά την ομορφιά του τοπίου, γεύτηκε εξαιρετικά κρασιά, μίλησε με τους ανθρώπους της Νεμέας και κατάλαβε από πρώτο χέρι γιατί η περιοχή αποτελεί το δυνατό χαρτί του ελληνικού αμπελώνα. ΟΙΝΟΠΟΙΕΙΟ ΣΕΜΕΛΗ Χτισμένο σε υψόμετρο 660 μ., σε μια πλαγιά κατάφυτη από αμπέλια, το οινοποιείο Semeli Estate αποτελεί ένα από τα σημεία αναφοράς της αμπελουργικής ζώνης που εκτείνεται γύρω από το χωριό Κούτσι. Φτάνοντας στην κορυφή της πλαγιάς, συναντάμε το κτίριο του σύγχρονου οινοποιείου, ένα από τα πρώτα που έδωσαν έμφαση στον τομέα του οινοτουρισμού και σήμερα διαθέτει οκτώ ξενώνες και μεγάλη αίθουσα γευσιγνωσίας. Τα κρασιά του οινοποιείου παράγονται από σταφύλια που προέρχονται από ιδιόκτητους αμπελώνες ή αγοράζονται από αμπελουργούς που βρίσκονται στην ίδια κοινότητα, υπό την καθοδήγηση του οινολόγου Λεωνίδα Νασιάκου. Το οινοποιείο δίνει έμφαση στις τοπικές ποικιλίες, Αγιωργίτικο, Μοσχοφίλερο, Ροδίτη και Μαλαγουζιά, τις οποίες συχνά συνδυάζει με διεθνείς ποικιλίες που καλλιεργούνται τοπικά, όπως Cabernet Sauvignon, Μerlot, Syrah, Chardonnay, Sauvignon Blanc και Gewustraminer. Κορυφαία ετικέτα, ωστόσο, είναι το Νεμέα Reserve Σεμέλη, ένα κρασί με όλη τη γλύκα του Αγιωργίτικου και δυνατότητες παλαίωσης. ▷

23

↓ Ο Ναός του Διός στη Νεμέα

Ταξίδι ← Ο αμπελώνας του Κτήματος Παλυβού στη Νεμέα ↓ Το κελάρι του οινοποιείου Λαφαζάνη

ΟΙΝΟΠΟΙΕΙΟ ΓΑΙΑ Λίγα μέτρα πιο κάτω στην πλαγιά, βρίσκεται το οινοποιείο της Γαίας. Χτισμένο το 1997, στην καρδιά ιδιόκτητου αμπελώνα 70 στρεμμάτων που βρίσκεται σε υψόμετρο 550 μ., είναι ένα βιομηχανικό κτίριο με σύγχρονο εξοπλισμό, ο οποίος προσφέρει μεγάλες δυνατότητες παραγωγής κρασιών υψηλής ποιότητας. Επικεφαλής της ομάδας των οινολόγων είναι ο Γιάννης Παρασκευόπουλος. Με έμφαση στο Αγιωργίτικο, το οινοποιείο παράγει μια σειρά από ετικέτες που περιλαμβάνουν από κρασιά που εκφράζουν τη νεαρή έκφραση της ποικιλίας έως και κρασιά βαθιάς παλαίωσης. Εμβληματική ετικέτα αποτελεί το Κτήμα Γαία, κρασί που αποδεικνύει περίτρανα τις δυνατότητες παλαίωσης του Αγιωργίτικου. ΚΤΗΜΑ ΔΡΥΟΠΗ Σε υψόμετρο 380 μ., στην ίδια περιοχή, κοντά στο Κούτσι, βρίσκεται το τελευταίο απόκτημα του Γιάννη Τσέλεπου, το Κτήμα Δρυόπη. Μέσα στο κτήμα, 85 στρεμμάτων συνολικά, κατασκευάζεται ένα νέο οινοποιείο το οποίο θα καλύψει τις ανάγκες του κτήματος που προς το παρόν δεν είναι επισκέψιμο. Στο κτήμα εφαρμόζονται πρωτοποριακές μέθοδοι αμπελουργίας, αρχής γενομένης από την αναμπέλωση μεγάλου τμήματος με ειδικούς επιλεγμένους κλώνους. Κορυφαίες ετικέτες του κτήματος η Νεμέα Δρυόπη και η Δρυόπη reserve, δύο κρασιά από 100% Αγιωργίτικο. ΚΤΗΜΑ ΝΕΜΕΙΟΝ Πήρε το όνομά του από την Αρχαία Νεμέα. Βρίσκεται στην καρδιά της σύγχρονης Νεμέας, ένα λιτό κτίριο χτισμένο σε πέντε επίπεδα, χωρίς παράθυρα. Οι αμπελώνες του κτήματος είναι βιολογικής καλλιέργειας και βρίσκονται σε υψόμετρο μεταξύ 400 και 600 μ. Εμβληματικές ετικέτες, το Νεμέα Reserve και το Grand Reserve «Ηγεμών», εξαιρετικά κρασιά μακράς παλαίωσης τα οποία φέρουν την υπογραφή της οινολόγου Αρτέμιδος Κοκκινάκη.

ΚΤΗΜΑ ΧΑΡΛΑΥΤΗ Κατεβαίνοντας στην κοιλάδα της Νεμέας, στην περιοχή Αχλαδιά συναντήσαμε τον βιολογικό αμπελώνα του Κτήματος Χαρλαύτη. Όπως μας εξήγησε ο Νίκος Χαρλαύτης ξεναγώντας μας σε ένα τμήμα του, ο αμπελώνας φυτεύτηκε το 1997 με Αγιωργίτικο και ακολούθησαν φυτεύσεις με διεθνείς ποικιλίες, με τελευταίο απόκτημα το Μalbec, την ποικιλία-σήμα κατατεθέν της Αργεντινής που είχαμε και την ευκαιρία να δοκιμάσουμε. Υπό την καθοδήγηση του οινολόγου Πάνου Ζουμπούλη και την επίβλεψη της οινολόγου Νίκης Νεγρεπόντη, το κτήμα παράγει ευρεία γκάμα κρασιών, κυρίως μονοποικιλιακών, με έμφαση βεβαίως στο Αγιωργίτικο. Ιδιαίτερη επιτυχία ωστόσο γνωρίζουν τα ροζέ του κτήματος, Πεταλούδες και Saumon, δύο μονοποικιλιακά από Shiraz και Cabernet Sauvignon αντίστοιχα. Τελευταία προσθήκη το Flamingo, ένα χαρμάνι πέντε ποικιλιών (Μalbec, Αγιωργίτικο, Syrah, Λημνιώνα και Cabernet Sauvignon), το οποίο περνά και από βαρέλι. ▷ 24

Grape Story

Κατευθυνόμενες προς την Αρχαία Νεμέα και το Κτήμα Παλυβού, συναντούσαμε διαρκώς μπροστά μας ταμπέλες από τα δεκάδες οινοποιεία που βρίσκονται στην περιοχή. Πού να πρωτοπάς και ποιον να πρωτοσυναντήσεις... Το βέβαιο είναι ότι μία επίσκεψη στην περιοχή δεν αρκεί. Στο Κτήμα Παλυβού, πάντως, μας περίμενε ο Γιώργος Παλυβός, ένας άνθρωπος γεμάτος αγάπη για τον τόπο καταγωγής του, ο οποίος μιλάει με πάθος για το Αγιωργίτικο και τις δυνατότητές του. Το οινοποιείο του, το οποίο χτίστηκε το 1995 ως συνέχεια του οικογενειακού αμπελώνα –που σήμερα καλύπτει 300 στρέμματα– ήταν από τα πρώτα που άνοιξαν τις πόρτες τους στους επισκέπτες και σήμερα υποδέχεται 20.000 τον χρόνο. Το κτήμα παράγει 11 ετικέτες που καλύπτουν όλη την γκάμα των κρασιών που παράγονται από Αγιωργίτικο, με την ετικέτα Κτήμα Παλυβού Νεμέα να αποτελεί ένα κλασικό, ποιοτικό δείγμα. ΚΤΗΜΑ ΠΑΠΑΪΩΑΝΝΟΥ To οινοποιείο του Κτήματος Παπαϊωάννου βρίσκεται μέσα στην Αρχαία Νεμέα. Η φωτογραφία που κοσμεί την αίθουσα γευσιγνωσίας, ένα τμήμα του βιολογικού αμπελώνα με φόντο τον Ναό του Διός, μας υπενθυμίζει αμέσως τις βαθιές ρίζες της οινοπαραγωγής στην περιοχή της Νεμέας. Στο Κτήμα Παπαϊωάννου το νέο παντρεύεται με την παράδοση, όπως μας εξηγεί ο Θανάσης Παπαϊωάννου, από τους πρώτους παραγωγούς της περιοχής που αντιλήφθηκε τις τεράστιες δυνατότητες του Αγιωργίτικου και από πολύ νωρίς –ήδη από τη δεκαετία του ’80– άρχισε να επενδύει σε νέες τεχνικές οινοποίησης και αμπελουργίας. Εδώ θα βρούμε μερικές από τις καλύτερες «Νεμέες», ετικέτες ιδιαίτερων αξιώσεων, όπως το Μικροκλίμα και το Τerroir, ενώ από τη μεγάλη γκάμα των κρασιών του κτήματος ξεχωρίζουμε κάποια μονοποικιλιακά από διεθνείς ποικιλίες, όπως το Petit Verdot και την πορτογαλική Turiga Νacional, που βρίσκεται σε πειραματικό στάδιο.

↑ Τοπικά πιάτα και προϊόντα σε τέλεια αρμονία με το κρασί στο οινοποιείο Σεμέλη

ΟΙΝΟΠΟΙΕΙΟ ΛΑΦΑΖΑΝΗ Γνωρίζετε ότι... Στον δρόμο της επιστροφής πια, στην τοποθεσία Αρχαίες Κλεωνές συναντήσαμε το Οινοποιείο Λαφαζάνη. Περιστοιχισμένο από έναν ιδιόκτητο αμπελώνα 100 στρεμμάτων, το οινοποιείο είναι εξοπλισμένο με σύγχρονα μηχανήματα και είναι επισκέψιμο όλο τον χρόνο. Ανάμεσα στις ετικέτες του ξεχωρίσαμε τα δύο Αγιωργίτικα, το Νεμέα Αγιωργίτικο και το Αγιωργίτικο Λαφαζάνη, καθώς επίσης και τη Συλλογή Λαφαζάνη, ένα blend Aγιωργίτικου με Cabernet Sauvignon. g

Η Νεμέα χωρίζεται σε τρεις διαφορετικές ζώνες, που ταξινομούνται με βάση το υψόμετρο. Ο διαχωρισμός δεν είναι ακόμη επίσημος, γίνονται όμως προσπάθειες προκειμένου αυτές οι ζώνες να κατοχυρωθούν και επισήμως. ▶ Η πρώτη ξεκινάει από την κοιλάδα της Νεμέας σε υψόμετρο 230 μ. και φτάνει τα 450 μ. Είναι η θερμότερη και έχει τα πλουσιότερα εδάφη. Τα σταφύλια εδώ ωριμάζουν γρηγορότερα και φτάνουν σε υψηλά επίπεδα ωρίμασης. ▶ Η δεύτερη ξεκινάει από τα 450 μ. και φτάνει έως τα 650 μ. Αμπελώνες χαμηλής στρεμματικής απόδοσης, δίνουν κρασιά με περισσότερο εκχύλισμα, ισορροπημένη οξύτητα και δυνατότητες παλαίωσης. ▶ Η τρίτη ζώνη φτάνει μέχρι τα 850 μ. Το κλίμα είναι αρκετά ψυχρό και εδώ παράγονται ροζέ κρασιά με υψηλή οξύτητα και έντονο φρουτώδη χαρακτήρα, τα οποία ωστόσο, ως ροζέ, δεν επιτρέπεται να φέρουν την ένδειξη ΠΟΠ.

Αγιωργίτικο → Χρώμα: Βαθύ → Οξύτητα: Μέτρια, μαλακή → Αρώματα: Κόκκινα φρούτα, κεράσι, γλυκά μπαχάρια, καφές, σοκολάτα → Στυλ: Φρουτώδες, πυκνό, πλούσιο

Αποκλειστική διάθεση για την Ελλάδα ΒΣ Καρούλιας ΑΒΕΕΠ, Τ: +30 214 6876200

ΚΤΗΜΑ ΠΑΛΥΒΟΥ

Η καινοτοµία χτίζει την παράδοση

www.kiryianni.gr

ΝΕΜΕΑ → Έκταση αμπελώνα: 3.000 στρέμματα → Ετήσια παραγωγή: 220.000 εκατόλιτρα → Αριθμός οινοποιείων: 40

Aðïìáàóôå ùðåàõùîá 26

Grape

Τα ΧΑΡΜΑΝΙΑ

ΤΟΥ ΑΓΙΩΡΓΙΤΙΚΟΥ ΕΠΙΜΕΛΕΙΑ ΓΡΗΓΟΡΗΣ ΚΟΝΤΟΣ, Dip WSET

Με το Αγιωργίτικο και μόνο ο οινοποιός μπορεί να δημιουργήσει από ελαφρά, δροσιστικά ροζέ και φρουτώδη κόκκινα κρασιά μέχρι σαρκώδεις οίνους μεσαίου όγκου, αλλά και πυκνά κρασιά δομής με δυνατότητες παλαίωσης. Παρʹ όλα αυτά, η λογική των χαρμανιών ανοίγει στον οινοποιό νέους ορίζοντες και προοπτικές. ΑΓΙΩΡΓΙΤΙΚΟ & CABERNET SAUVIGNON

ΑΓΙΩΡΓΙΤΙΚΟ & SYRAH

ΑΓΙΩΡΓΙΤΙΚΟ ΜΕ CABERNET SAUVIGNON ΚΑΙ MERLOT

ΑΓΙΩΡΓΙΤΙΚΟ ΜΕ CABERNET FRANC & MERLOT

Αν δεχτούμε το συμπέρασμα ότι το Merlot και το Αγιωργίτικο παίζουν παρόμοιους ρόλους, τότε εξηγείται και θεωρητικά η αποδεδειγμένη αρμονία του Αγιωργίτικου με το Cabernet Sauvignon, αφού το τελευταίο προσφέρει στο χαρμάνι δομή, φυτικότητα, μια μπαχαρένια διάσταση και τέλεια προσαρμοστικότητα σε οινοποιήσεις με δρύινα βαρέλια. Πράγματι το Αγιωργίτικο-Cabernet ή Cabernet-Αγιωργίτικο είναι μακράν το πιο διαδεδομένο χαρμάνι Αγιωργίτικου.

Το Syrah είναι εξαιρετικά προσαρμοσμένο στα ζεστά αμπελοτόπια της Ελλάδας και στο χαρμάνι με το Αγιωργίτικο χαρίζει ένταση, πιπεράτα αρώματα και πυκνό μαύρο φρούτο. Φυσικά βελτιώνει και τη δομή των κρασιών, με υψηλές τανίνες που ωριμάζοντας δημιουργούν ένα στιβαρό αποτέλεσμα.

Εδώ συνδυάζεται το Αγιωργίτικο με το Cabenet Sauvignon αλλά και με το μαλακό, γλυκόπιοτο Merlot, δημιουργώντας πιο βατά και εμπορικά γευστικά μονοπάτια με έμφαση στο κόκκινο φρούτο και στις γλυκές τανίνες.

Σπάνιο, ιντριγκαδόρικο, μοναδικό χαρμάνι, παρόμοιο με το προηγούμενο, με τη διαφορά της χρήσης του Cabernet Franc αντί του Cabernet Sauvignon. Το Cabernet Franc αποτελεί γενετικά πρόγονο του πολύ διασημότερου Cabernet Sauvignon και προσφέρει φινέτσα, ανθώδη χαρακτήρα και επιπλέον φυτικότητα.

Με icon κρασιά που έχουν γράψει τη δική τους ιστορία όπως ο Μέγας Οίνος ή ο Λαβύρινθος (Μέγας Οίνος σε solera από το 1999) του Σκούρα, το μοναδικό Deux Dieux του Αϊβαλή ή το εκτός Νεμέας Cabernet-Αγιωργίτικο της Οινότριας Γης Κτήμα Κώστα Λαζαρίδη, το χαρμάνι αυτό δείχνει ότι αποτελεί μια σταθερά στο σύγχρονο ελληνικό κρασί και δημιουργεί συνειρμούς με τα Super Tuscans, που πρώτα διέδωσαν την ιδέα της συνάντησης των ντόπιων ποικιλιών με τις διάσημες γαλλικές ντίβες, με πρωταγωνιστή φυσικά το Cabernet Sauvignon.

Το Γαία S, που οινοποιεί η Γαία Οινοποιητική σε ανοιχτούς ξύινους οινοποιητές, και το Syrah-Αγιωργίτικο του Λαυκιώτη σε reserve λογική είναι ενδεικτικά της κατηγορίας, ενώ το χαρμάνι αυτό δίνει και κρασιά μεσαίας κατηγορίας, όπως ο Ορεινός Ήλιος ερυθρός της Semeli ή το –εκτός Νεμέας– Thema ερυθρός του Κτήματος Παυλίδη.

Το χαρμάνι Αγιωργίτικο-Cabernet Sauvignon-Merlot μάς έχει χαρίσει κάποια από τα δημοφιλέστερα και πιο εμπορικά πετυχημένα ελληνικά κρασιά, όπως ο Αμέθυστος ερυθρός του Κώστα Λαζαρίδη, η Τέχνη Αλυπίας ερυθρός (Τέχνη Οίνου) και το Κατώγι Αβέρωφ. Όλα καλλιεργημένα εκτός Νεμέας, εκτός από το Αγιωργίτικο που περιλαμβάνει το Κατώγι. Η Cava Λαντίδη πάντως προσφέρεται σε όσους θέλουν να δοκιμάσουν το χαρμάνι αυτό από οινοποιείο της Νεμέας.

Το χαρμάνι αυτό το συναντάμε σε δύο εκπληκτικά κρασιά: το single vineyard Σύνορο του Σκούρα από τη Νεμέα και το Cyrus One (La Tour Melas), με το Αγιωργίτικο να προέρχεται από τη Νεμέα και τα Cabernet Franc και Merlot από τον ιδιόκτητο αμπελώνα στον Αχινό Φθιώτιδας. Και τα δύο κρασιά χαρίζουν μπορντολέζικη φινέτσα με μελάνι, γραφίτη, πυκνά μαύρα φρούτα, βελούδινο στόμα και μοναδική επίγευση.

ΑΓΙΩΡΓΙΤΙΚΟ: Tι προσφέρει στο χαρμάνι Το δυνατότερο στοιχείο του Αγιωργίτικου είναι το άφθονο καθαρό φρούτο (κόκκινα κεράσια και βύσσινα), τα γλυκά μπαχαρικά (κανέλα, γαρίφαλο, βανίλια) που προέρχονται από την ποικιλία, αλλά και οι ώριμες, ζουμερές, σαρκώδεις τανίνες. Θα μπορούσε κανείς να ισχυριστεί ότι το Αγιωργίτικο έχει παρόμοιο ρόλο με αυτόν του Merlot: γλυκόπιοτο, σαρκώδες, φρουτένιο και εύκολα προσεγγίσιμο.

28

Grape

Cepparello 2013 Δύσκολα θες να πάρεις τη μύτη σου από το ποτήρι. Εκπληκτική κομψότητα και φρεσκάδα, με διαπεραστικό κόκκινο κεράσι, βιολέτες και πιπέρι. Ψάχνεις να βρεις το βαρέλι, το οποίο ήδη δείχνει εξαιρετικά ενσωματωμένο. Στο στόμα νεύρο και οξύτητα κάνουν το κρασί να πάλλεται, τανίνες βελούδινες και επίγευση μακρά και νόστιμη. Ήδη όμορφα ισορροπημένο, αλλά, αν δεν βιάζεστε, δώστε του 3-4 χρόνια στο κελάρι σας πριν σκεφτείτε να το ανοίξετε πρώτη φορά.

Cepparello 2012 Μεγάλες εντάσεις στη μύτη, με το φρούτο πιο σκουρόχρωμο σε σχέση με το 2013, πιο ζεστό, να συνδυάζεται με πολύπλοκες ζωικές νότες. Το στόμα δείχνει αρκετά πιο αυστηρό και τανικό σε μια πιο ρωμαλέα, «αθλητική» εκδοχή σε σχέση με το 2013, πάντα όμως με την περιβολή της κομψότητας. Έχει πολλά χρονιά μπροστά του ακόμα για να συναρπάζει.

Cepparello 2008 Περισσότερο εξελιγμένο από το 2007, με πράσινο πιπέρι, βοτανικές νύξεις και ζωικούς χαρακτήρες. Το βαρέλι του «ακούγεται» λίγο παραπάνω τόσο στη μύτη όσο και στο στόμα, το οποίο έχει αποξηραμένο δαμάσκηνο και οι τανίνες προεξέχουν ελαφρώς, χωρίς

να ξεδιπλωθεί αυτό το μεγαλείο από μια κάθετη γευστική δοκιμή σε 7 χρονιές Cepparello, φτάνοντας πίσω στο 1998. Πρόκειται για ένα κρασί ανέγγιχτο από τον χρόνο, το οποίο φτιάχνεται με τον ίδιο σχεδόν τρόπο από το ξεκίνημά του και πρεσβεύει τις ίδιες ακριβώς αξίες από τότε. 100% Sangiovese, αυστηρά επιλεγμένο από τα καλύτερα κομμάτια του κτήματος, με στόχο τη φρεσκάδα, τις εντάσεις, το γευστικό βάθος, μαζί με μεγάλες δυνατότητες παλαίωσης. Η μαγεία όμως της κάθετης έγκειται περισσότερο στο πόσο ελεύθερα εκφράζεται η διαφορετικότητα της κάθε χρονιάς, ένα στοιχείο το οποίο ο Paolo de Marchi προσπαθεί να αναδείξει μέσα από τα κρασιά που παράγει. Σε μια εποχή τεχνολογικών κρασιών όπου η τελειότητα, η ομοιομορφία και οι βαθμολογίες οινοκριτικών είναι το απόλυτο ζητούμενο, ο Paolo αναζητά την πρόκληση κάθε τρύγου και παλεύει να αποτυπώσει τη χρονιά –καλή ή λιγότερο καλή– στα κρασιά του. Αν αυτό δεν ορίζει την έννοια του terroir, δεν ξέρω τι άλλο θα μπορούσε. Και από υψηλές βαθμολογίες δεν νομίζω πως έχει παράπονο…

Κειμενο Γρηγόρης Μιχαήλος, Dip WSET

να ενοχλούν όμως ακόμα. Θα το άνοιγα αύριο το μεσημέρι με μια ζουμερή σπαλομπριζόλα, φοβούμενος ότι, αν το κρατήσω παραπάνω, μπορεί και να το μετανιώσω. Μπορεί και όχι όμως…

Cepparello 2007 Γλυκιά μύτη με περισσότερο μπαχαρένιο χαρακτήρα από το βαρέλι και ώριμο σκουρόχρωμο φρούτο, όχι τόσο τυπικό στυλ για την ποικιλία. Από την άλλη, ένα στόμα υπέροχα δομημένο, σοκολατένιο, με περισσότερο όγκο και μια ελαφρά πικράδα στο τελείωμα που ανοίγει την όρεξη.

Cepparello 2005 Αν θέλετε να δείτε πώς παλαιώνει με χάρη ένα κρασί της κλάσης του Cepparello, τότε αυτή είναι η χρονιά σας. Μύτη που παίζει στην κυριολεξία ανάμεσα στη φρεσκάδα και την εξέλιξη και συνεχώς αλλάζει χαρακτήρα. Αιθέρια, βοτανική, με αρώματα που θυμίζουν τσάι, το κεράσι του Sangiovese και ανθικές νότες δίνουν τη θέση τους σε ένα στιβαρό στόμα, στο 30

οποίο όμως οι τανίνες πατάνε πάνω στο ζουμερό φρούτο ισορροπώντας απόλυτα. Γευστική έκρηξη και ένα επίμονο τελείωμα, το οποίο δεν σε αφήνει να προχωρήσεις στην επόμενη γουλιά.

Cepparello 2003 Ίσως η κατανάλωσή του δύο-τρία χρόνια πριν να μην το αδικούσε, πιθανόν γιατί δοκιμάστηκε μετά το εκπληκτικό 2005, αλλά το Cepparello του 2003 δεν βρέθηκε στη μέρα του. Αρκετό δαμάσκηνο στη μύτη, λιωμένο υπερώριμο φρούτο και πυρήνας ελιάς. Η γλύκα του βαρελιού έντονη στο γεμάτο στόμα, αλλά το φρούτο έχει υποχωρήσει δείχνοντας σημάδια κόπωσης. Δεν είναι δυσάρεστο, αλλά σίγουρα έχει περάσει το καλύτερό του σημείο.

Cepparello 1998 Μανιτάρι, βρεγμένο χώμα και φύλλα τσαγιού στη μύτη, η οποία δείχνει σημάδια προχωρημένης εξέλιξης από την άλλη, θα χάριζε τεράστιες συγκινήσεις στους φανατικούς της παλαίωσης. Σε μια κίνηση ματ, το στόμα παλεύει με τη φρεσκάδα, διαθέτοντας εντυπωσιακή οξύτητα, καθαρότητα και αρκετό δρόμο μπροστά του ακόμα. Love it or hate it, αλλά σίγουρα άκρως εντυπωσιακό για τη –σχεδόν– εικοσαετία που κουβαλάει στις πλάτες του. g

Cepparello Isole e Olena

Κ Α Θ Ε Τ Ω Σ

Ένα μικρό ρέμα που διασχίζει το Κτήμα Isole e Olena δανείζει την ονομασία του στο εμβληματικό Cepparello. Το πρωτοκλασάτο Super Tuscan κατάφερε ήδη από την πρώτη χρονιά παραγωγής του, το 1980, να αποδώσει πιστά τη φιλοσοφία και τις ιδέες του ιδιοκτήτη του, Paolo de Marchi. Για τους περισσότερους αποτελεί την αποθέωση της ποικιλίας Sangiovese, για τον ίδιο τον παραγωγό είναι ένα κρασί που τιμά την προέλευσή του, τη γη από την οποία παράγεται δηλαδή, και αποδίδει πιστά την τυπικότητα του σταφυλιού. Αν προτιμάτε τα μεγάλα, πληθωρικά, υπέρμετρα δυνατά, εκχυλισμένα κόκκινα κρασιά, μπορείτε να προσπεράσετε σε αυτό το σημείο. Το Cepparello δεν πρόκειται ποτέ να γίνει το κρασί σας και το Sangiovese σε καμιά περίπτωση η αγαπημένη σας ποικιλία. Είναι σαν να προσπαθείς να βρεις στην ευαισθησία της Penelope Cruz τον δυναμισμό της Angelina Jolie. Το μεγαλείο του Cepparello δεν βρίσκεται στην υπέρμετρη δύναμη, αλλά στις φίνες γραμμές, στη λεπτότητα και στην κομψότητα του χαρακτήρα του. Δεν μπορώ να σκεφτώ καλύτερο τρόπο για

Grape

FOOD & WINE

PAIRING ΦωτογραφίΕΣ γιωργοσ καπλανιδης

Σπονδή Η Σπονδή, που συμπλήρωσε ήδη 20 χρόνια παρουσίας, αποτελεί σταθερό σημείο αναφοράς της υψηλής γαστρονομίας στην Αθήνα. Το βραβευμένο με δύο αστέρια Michelin εστιατόριο στεγάζεται σε ένα νεοκλασικό στο Παγκράτι και αποτελεί δημιούργημα του Απόστολου Τραστέλη, ενός ανθρώπου ο οποίος με την επιμονή του και την εμμονή του στην υψηλή ποιότητα έχει αφήσει το δικό του στίγμα στην ελληνική γαστρονομία. Τα ηνία της κουζίνας κρατάει ο σεφ Άγγελος Λάντος, ο οποίος με την ομάδα του δημιουργεί μοναδικές γεύσεις, συνδυάζοντας αρώματα και χρώματα με σεβασμό στη γαλλική παραδοσιακή κουζίνα. Την υψηλή γαστρονομική εμπειρία συμπληρώνει η κάβα του εστιατορίου, στην οποία περιλαμβάνονται μερικές από τις πιο διάσημες ετικέτες του ελληνικού και του διεθνούς αμπελώνα.

→ 44 γρ. ζάχαρη άχνη → 18 γρ. ζάχαρη άχνη → 100 γρ. καραμελωμένα καρύδια Ανακατεύουμε την αλμπουμίνη με την κρυσταλλική ζάχαρη και τη ρίχνουμε στο ασπράδι αυγού σιγά-σιγά, έχοντας μέτρια ταχύτητα στο μίξερ. Όταν αρχίσει να διογκώνεται επαρκώς, προσθέτουμε την άχνη ζάχαρη και ανακατεύουμε για λίγα λεπτά ακόμα. Πρέπει η μαρέγκα να στέκεται και να είναι λεία. Προσθέτουμε την υπόλοιπη ζάχαρη και τα καρύδια. Ψήνουμε στον φούρνο στους 130° C για 1 ώρα και 25 λεπτά. Ελέγχουμε το ψήσιμο λόγω διαφοροποίησης των φούρνων.

Coulis ρόδι-φραγκοστάφυλο → 70 γρ. χυμός ροδιού → 25 γρ. πουρές φραγκοστάφυλου → 0,8 γρ. αγάρ αγάρ

Συνταγή (Για 4 άτομα) Foie gras poele / Αλμυρή μαρέγκα με καραμελωμένα καρύδια και Jamiaca πιπέρι, ρόδι, φραγκοστάφυλλο, δαμάσκηνο αρωματισμένο με Jerez Sherry Καραμελωμένα καρύδια → 15 γρ. νερό → 40 γρ. κρυσταλλική ζάχαρη → 100 γρ. καρύδια → 5 γρ. αλάτι Maldon → 5 γρ. Jamaica πιπέρι Φτιάχνουμε καραμέλα με τη ζάχαρη και το νερό στους 166° C. Ρίχνουμε το αλάτι και το πιπέρι και ανακατεύουμε. Μαρέγκα → 65 γρ. ασπράδι → 1,3 γρ. αλμπουμίνη → 5,3 γρ. κρυσταλλική ζάχαρη

Ζεσταίνουμε τον χυμό ροδιού και τον πουρέ φραγκοστάφυλου. Προσθέτουμε το αγάρ αγάρ και αφήνουμε να πάρουν μια καλή βράση. Το αφήνουμε στο ψυγείο για 6 ώρες και το δουλεύουμε με ένα μίξερ χειρός για να αποκτήσει λεία υφή. Δαμάσκηνο → 60 γρ. δαμάσκηνα απύρηνα και ξερά → 6 γρ. sherry → 60 γρ. νερό Βάζουμε τα δαμάσκηνα στο νερό για 3 ώρες περίπου. Όταν μαλακώσουν, τα πολτοποιούμε και προσθέτουμε το sherry. Πηκτίνη δεντρολίβανου → 70 γρ. νερό → 25 γρ. κρυσταλλική ζάχαρη → 14 γρ. δεντρολίβανο → 20 γρ. ξίδι Framboise → 1 γρ. αγάρ αγάρ 33

Ζεσταίνουμε το νερό και τη ζάχαρη, προσθέτουμε το δεντρολίβανο και το αφήνουμε σκεπασμένο για 12 λεπτά. Αφαιρούμε το δεντρολίβανο και ζεσταίνουμε ξανά, προσθέτοντας το αγάρ αγάρ. Το αφήνουμε στο ψυγείο για 6 ώρες και μετά το δουλεύουμε με ένα μίξερ χειρός για να αποκτήσει λεία υφή.

Foie gras → 4 foie gras των 90 γρ. → παλαιωμένο μπαλσάμικο 12 ετών → 12 φύλλα από αντιδοσαλάτα → φύλλα βαλεριάνας → λάδι από καρύδι Σοτάρουμε το foie gras και το αλείφουμε με το παλαιωμένο μπαλσάμικο, ανακατεύουμε το φύλλο βαλεριάνας με λάδι από φουντούκι και αλάτι Maldon. Τοποθετούμε το foie gras πάνω στο coulis από το ρόδι, κάνουμε ίσιες γραμμές από την πηκτίνη δεντρολίβανου και προσθέτουμε τις μαρέγκες και το δαμάσκηνο. Ο σομελιέ προτείνει Με το συγκεκριμένο foie gras προτείνουμε το Tokaji του Oremus. Το κρασί αυτό χαρακτηρίζεται από πολυπλοκότητα και λεπτή ισορροπία ανάμεσα στο φρέσκο και το ώριμο φρούτο, από τις κομψές και καθαρές οξειδωτικές νότες και τα γλυκά μπαχάρια του νέκταρ, που το καθιστά ιδανικό ταίρι του foie gras. Άλλη πρόταση θα μπορούσε να είναι ένα λευκό παλαιωμένο Port, καθώς και μια Μαυροδάφνη, αν το γεύμα μας συνεχιστεί με κόκκινο κρασί.

Info: Πύρρωνος 5, Παγκράτι, Τ 210 752 0658 → spondi.gr

Food & Wine Pairing

Umami Festival Ενα νέο οινικό και γαστρονομικό γεγονός, το Umami Festival έκανε αισθητή την παρουσία του στη Θράκη. Συγκέντρωσε περίπου 1500 επισκέπτες και φιλοδοξεί να γίνει θεσμός ώστε να αποτελέσει αρωγό διασύνδεσης των ελληνικών κρασιών, τόσο με το ντόπιο κοινό όσο και με τους επαγγελματίες της ευρύτερης περιοχής της Μακεδονίας και της Θράκης. Το φεστιβάλ — ιδρυτής του οποίου είναι ο Γιώργος Τουρατζής πλαισίωσε γαστρονομικά ο σεφ Χρόνης Δαμαλάς με το Δείπνο Ασίας. Συνταγή (Για 4 άτομα) GYU UMAMI Rib eye με μανιτάρια λεντινούλες, μαύρο σκόρδο και τρούφα → 4 κομμάτια rib eye (250 γρ. έκαστο) → 1/2 μάτσο φρέσκο θυμάρι → 50 γρ. βούτυρο → 100 γρ. λεντινούλες (Shiitake μανιτάρια) → 12 σπαράγγια πράσινα → 1 κουτ. της σούπας λάδι τρούφας → 1 σκελιδα μαύρο σκόρδο → μαϊντανός ψιλοκομμένος → σχοινόπρασο → 50 γρ. σόγια σος με λίγο αλάτι → 20 γρ. ζάχαρη → 2 κουτ. της σούπας παλαιωμένο ξίδι Μαρινάρουμε το κρέας με λίγο θυμάρι. Το βγάζουμε από το ψυγείο μισή ώρα πριν το μαγειρέψουμε και το αλατοπιπερώνουμε καλά. Σε ένα καυτό τηγάνι σοτάρουμε το κρέας μέχρι να πάρει ωραίο χρώμα. Προσθέτουμε λίγο βούτυρο και φρέσκο θυμάρι. Το μαγειρεύουμε μέχρι να ψηθεί όπως μας αρέσει, 7-8 λεπτά για μέτριο, 15 λεπτά για καλοψημένο. Το αφαιρούμε από το τηγάνι και το κρατάμε ζεστό. Κόβουμε τα μανιτάρια σε πολύ λεπτές φέτες και ξεφλουδίζουμε τα σπαράγγια. Σοτάρουμε σε δυνατή φωτιά και τα δύο μέχρι να πάρουν λίγο χρώμα. Σβήνουμε με το ξίδι, προσθέτουμε τη σόγια και το λάδι τρούφας. Τελειώνουμε με τα φρέσκα μυρωδικά και το μαύρο σκόρδο. Σερβίρουμε το κρέας με τα λαχανικά και τη σάλτσα που έχει στο τηγάνι. Κρασί που σερβιρίστηκε με το πιάτο Κτήμα Γεροβασιλείου – Άβατον 2013 Παράγεται από τις ελληνικές γηγενείς ποικιλίες Λημνιό, Μαυρούδι και Μαυροτράγανο. Το Λημνιό –αναφέρεται από τον Αριστοφάνη ως «λημνία αμπελος» τον 5ο αιώνα π.Χ.– είναι η αρχαιότερη ελληνική ποικιλία και κυριαρχεί στο κρασί. Στο στόμα ευγενικές τανίνες υποστηρίζονται από άφθονο φρούτο, δημιουργώντας δύναμη και ισορροπία. Η επίγευση του είναι διαρκής με επανάληψη των μπαχαρικών. Παρουσιάζει μεγάλη δυνατότητα παλαίωσης και σερβίρεται στους 16-18 °C. Γευστικοί συνδυασμοί: κόκκινα κρέατα κατσαρόλας με πικάντικες σάλτσες, κυνήγι. g

→ umamifestival.gr

34

Συνέντευξη

PAOLO

de MARCHI Ως γνήσιος Ιταλός, ο Paolo de Marchi, εκτός από τα υπέροχα κρασιά του, μας άνοιξε και το σπίτι του. Με τη γυναίκα του Μάρτα και την ξαδέλφη του –που ετοίμασε την ωραιότερη μακαρονάδα– φάγαμε στην κουζίνα του σαν να ήμασταν φίλοι χρόνια. Είναι ποτέ δυνατόν αυτός ο γενναιόδωρος άνθρωπος να μη φτιάχνει ωραίο κρασί; ΣΥΝΕΝΤΕΥΞΗ ΠΗΝΕΛΟΠΗ ΚΑΤΣΑΤΟΥ

«Ανέλαβα το Isole e Olena το 1976. Επομένως, έχω στην πλάτη μου 41 σοδειές. Δεν μπορεί, κάτι θα έχω μάθει», λέει με σεμνότητα αυτός ο χαρισματικός άνθρωπος που φτιάχνει το Cepparello ένα από τα πιο γνωστά και αγαπητά κρασιά του Chianti. Από τον τρόπο που μιλάει ο Paolo –θεωρείται ένας από τους δέκα καλύτερους μικρούς παραγωγούς παγκοσμίως– καταλαβαίνεις αμέσως ότι συγκεντρώνει τις σωστές δόσεις παιδείας, εμπειρίας αλλά και πάθους γι’ αυτό που κάνει.

«Η καταγωγή της οικογένειάς μου είναι από το Piemonte. Εκεί είχαν ένα μικρό οινοποιείο, αλλά δεν ήταν οινοποιοί, ήταν γιατροί και δικηγόροι. Ο πατέρας μου αγόρασε το Isole e Olena το 1956, επομένως εγώ είμαι δεύτερη γενιά και ελπίζω ότι και τα αγόρια μου θα ασχοληθούν με τη

μεγάλη μου αγάπη. Ήδη ο γιος μου Luca “τρέχει” το οινοποιείο μας στο Piemonte Proprieta Sperino και ελπίζω κάποια στιγμή να αναλάβει και την εδώ δουλειά, αυτό όμως δεν σημαίνει ότι εγώ θα βγω στη σύνταξη», μας λέει γελώντας ο Paolo. «Σε αυτή τη δουλειά διαρκώς πρέπει να σκεφτόμαστε το μέλλον, οτιδήποτε κάνουμε εμείς επηρεάζει την επόμενη γενιά».

Ο Paolo de Marchi σπούδασε οινολογία στο πανεπιστήμιο του Τορίνο και δούλεψε τόσο στην Καλιφόρνια όσο και στη Γαλλία. Από την αρχή βρήκε έναν τρόπο να ισορροπήσει την παράδοση με την εξέλιξη και έβαλε σε εφαρμογή το βασικό του σχέδιο, να ασχοληθεί και με διεθνείς ποικιλίες. «Το 1976 που ξεκίνησα ήταν μια πολύ άσχημη χρονιά εδώ, όπως και αλλού. Είχε πάρα πολλή βροχή 36

και χαλάζι. Είπα δεν θα τα καταφέρω ποτέ. Στη δεύτερη προσπάθειά μου, το 1977, αποφάσισα – επειδή νόμιζα ότι είχα καταλάβει το αμπέλι– να κάνω μια προσπάθεια μόνο με Sangiovese. Ήταν η αρχή του κρασιού που αργότερα ονόμασα Cepparello.

»Στη συνέχεια, αρχές του ’80, άρχισα να κρατώ στην άκρη μέρος από τα λευκά κρασιά και έφτιαξα ένα κρασί από Τrebbianο και Μalvazia. Εκεί φύτεψα και λίγο Chardonnay για να δω πώς θα βγει και βγήκε πολύ καλό. Στην πορεία και επειδή δεν έβρισκα καλό Sangiovese, αποφάσισα να φτιάξω το δικό μου. Δημιουργήσαμε τους δικούς μας κλώνους και τώρα χρησιμοποιούμε στην παραγωγή των κρασιών μας αποκλειστικά δικά μας αμπέλια.

»Η πορεία μου μέχρι τώρα ήταν δύσκολη, αλλά και εξαιρετικά ενδιαφέρουσα. Οι δυσκολίες τις περισσότερες φορές σού δίνουν την ευκαιρία να λύσεις προβλήματα και να βελτιώσεις πράγματα. Έκανα πολλά λάθη, αυτά τα λάθη όμως μου επιτρέπουν να έχω δική μου άποψη για το πως πρέπει να γίνουν τα πράγματα».

G

Πόσο έχει αλλάξει το Chianti;

PdM «Το Chianti είναι μια εξαιρετικά σημαντική και ιστορική περιοχή και συνάμα εξαιρετικά νεαρή. Άλλαξε ριζικά και δραματικά στα μέσα της δεκαετίας του ’60 και αργότερα τη δεκαετία του ’80 με τα Super Tuscans. Επί 600 χρόνια τίποτα δεν έχει αλλάξει στην περιοχή. Υπήρχε σχέση με τους φεουδάρχες, οι οποίοι έδιναν στους αμπελουργούς κομμάτια της γης για να τα καλλιεργήσουν και τα εκμεταλλεύονταν. Οι αγρότες καλλιεργούσαν τα πάντα εκεί. Η τυπική μορφή του κτήματος ήταν 5 εκτάρια, στα οποία καλλιεργούσαν ζωοτροφές, αμυγδαλιές, ελιές, αμπέλια. Στο τέλος της χρονιάς έπρεπε να γίνει ένας απολογισμός και να στείλουν στον ιδιοκτήτη ό,τι του ανήκει, από ζώα μέχρι το κρασί.

»Το σύστημα αυτό δεν κατέρρευσε μόνο οικονομικά, αλλά και κοινωνικά, γιατί δεν ήταν δυνατό στην Ιταλία του ’60 να υπάρχει αυτή η σχέση. Έτσι οι αγρότες άρχισαν να μετακινούνται προς τον βιομηχανικό Νότο, όπου βρίσκονταν τα πολλά χρήματα. Όταν ο πατέρας μου αγόρασε το οινοποιείο το 1956, εδώ δούλευαν 120 άνθρωποι. Λειτουργούσε με μια απαρχαιωμένη λογική, αλλά δεν ήταν μόνο το δικό μας οινοποιείο, αυτό συνέβαινε σε όλη την περιοχή, σε όλο το Chianti. Η αλλαγή ήταν δραματική: μετά από μόλις πέντε χρόνια εδώ δούλευαν 40 άνθρωποι και αυτό γιατί έσπευσαν να κυνηγήσουν την τύχη τους στα αστικά κέντρα. Εξάλλου η Ιταλία εκείνη την περίοδο είχε πανίσχυρη οικονομία. Οι άνθρωποι εγκατέλειψαν τα χωράφια και απλώς έφυγαν. Η Ευρώπη αποφάσισε να χρηματοδοτήσει την περιοχή. Τέθηκε σε εφαρμογή ένα μεγαλόπνοο σχέδιο: να ξαναφυτευτούν αμπέλια. Το 1967 είναι επίσης μια πολύ σημαντική χρονιά, καθώς εφαρμόστηκε και επίσημα η ονομασία προέλευσης. Ο πατέρας μου βρέθηκε αντιμέτωπος με νέες προκλήσεις, γεγονός που επέφερε μεγάλη αναστάτωση στην οικογένεια για το πώς θα συνεχίσουμε. Ήταν όμως τολμηρός άνθρωπος και αποφάσισε να ακολουθήσει τη ροή των πραγμάτων, να μη μείνει πίσω.

»Μέχρι τότε οι άνθρωποι που δούλευαν εδώ αναμείγνυαν το λευκό κρασί που είχαν με το Sangiovese. Έτσι, ήταν υποχρεωτικό να βάζεις ένα ποσοστό περίπου 30% λευκό κρασί, συνήθως Trebbiano.

»Κάτι που είναι λιγότερο γνωστό είναι ότι, όταν βγήκε η πρώτη ονομασία, υπήρχε ανάμειξη με κρασί εκτός περιοχής. Τα πέντε πρώτα χρόνια υπήρχε πολύ μικρή παραγωγή από το Chianti. Η Ευρώπη έδινε τα χρήματα, έπρεπε όμως να καθαριστεί πρώτα το έδαφος. Ξεριζώθηκαν τα παλιά αμπέλια και φυτεύτηκαν καινούργια, γεγονός που οδήγησε τις τιμές πολύ ψηλά. Οι περιορισμοί, ήταν πολύ σκληροί.

»Η παραγωγή όμως ήταν πολύ φτωχή, αφού τα νέα μηχανήματα, και κυρίως τα τρακτέρ, προκάλεσαν φθορά στο έδαφος. Η ποιότητα έπεσε πολύ, φύτευαν μεν Sangiovese, αλλά χρησιμοποιούσαν φθηνούς κλώνους από φυτώρια. Αυτή τη δύσκολη εποχή έρχεται ένα πολύ μεγάλο οινοποιείο, το Antinori, και παρουσιάζει ένα κρασί υψηλής ποιότητας, το Τignanello. Ήταν εκτός ονομασίας προέλευσης και πήρε την ονομασία Super Tuscan. O Antinori συνειδητοποίησε ότι οι κανονισμοί μάς περιορίζουν και αποφάσισε να φτιάξει κρασί με έναν άλλο τρόπο. Το κρασί αυτό ήταν απλώς vino da tavola. Η κίνηση αυτή άλλαξε όμως τον χάρτη του κρασιού στην Ιταλία».

G

Και η συνταγή της επιτυχίας του...

PdM «Όλη η δουλειά γίνεται στο αμπέλι. Ό,τι ακολουθεί μετά τον τρύγο είναι δευτερεύον. Μόνο το σταφύλι μετράει. Πάντα πίστευα ότι η ποιότητα δεν κρύβεται στη δύναμη ενός κρασιού, αλλά στη φινέτσα, στην ισορροπία και στην περιπλοκότητα της μεγάλης του παλέτας. Αν έχω μία χρονιά η οποία είναι και δυνατή, ακόμα καλύτερα. Αλλά ποτέ ένα δυνατό κρασί δεν πρέπει να καταπίνει την ισορροπία και τη φινέτσα. Όταν δεν έχω και τόσο δυνατές χρονιές, προσπαθώ να αναδείξω άλλες πλευρές του. Πιστεύω ότι οι έντονα παρεμβατικές μέθοδοι θα έπρεπε να απαγορευτούν ιδιαίτερα στις περιοχές με ονομασία προέλευσης όπως η δική μας, γιατί αλλάζουν το κρασί. Και ένα αλλαγμένο κρασί απλώς δεν με ενδιαφέρει». g 37

Grape

Grape

CHEESE

Κρασί και τυρί. Μία από τις μεγαλύτερες απολαύσεις, που μπορεί όμως να αποδειχθεί σκέτη καταστροφή αν δεν γίνει με τοΝ σωστό τρόπο. παράγοντες, όπως η υφή, η οξύτητα, τα λιπαρά και οι τανίνες, καθιστούν τον απόλυτο συνδυασμό για πολλούς πραγματικό πονοκέφαλο.

& WINE Συντάκτες

Ομως, όπως και οι υπόλοιποι συνδυασμοί φαγητού και κρασιού, με κάποιους βασικούς κανόνες μπορούν να μας οδηγήσουν σε ένα φανταστικό παιχνίδι γεύσεων και το σημαντικότερο από όλα, να αναδείξουν και όχι να καταπιούν τα αρώματα του κρασιού μας και τη γεύση του τυριού μας.

GRAPE & Νίκος Λουκάκης Senior Lecturer WSPC

ΣΚΛΗΡΑ ΤΥΡΙΑ

ΗΜΙΣΚΛΗΡΑ ΤΥΡΙΑ

ΜΑΛΑΚΑ ΤΥΡΙΑ

ΤΥΡΙΑ ΤΥΡΟΓΑΛΑΚΤΟΣ

ΚΑΤΣΙΚΙΣΙΑ ΤΥΡΙΑ

ΜΠΛΕ ΤΥΡΙΑ

ΕΠΕΞΕΡΓΑΣΜΕΝΑ ΤΥΡΙΑ

Τυπικά τέτοια τυριά είναι η παρμεζάνα και η κεφαλογραβιέρα. Το τυρόπηγμα πιέζεται σε τέτοιο βαθμό ώστε να αφαιρεθεί όσο το δυνατόν περισσότερο τυρόγαλο, για να αποκτήσει πυκνότερη και σκληρότερη σύσταση το τυρί. Τα τυριά αυτά έχουν είτε φυσική εξωτερική κόρα είτε παραφίνης.

Τυπικά τέτοια τυριά είναι το κασέρι και η gouda. Δεν πιέζονται σε πρέσα για να αφαιρέσουμε το τυρόγαλο, γι αυτό και έχουν περισσότερη υγρασία. Τα βρίσκουμε σε διάφορα σχήματα μικρότερου μεγέθους με σκληρό εξωτερικό περίβλημα.

Τυπικά τέτοια τυριά είναι το χλωρό Σαντορίνης και το Camembert. Είναι μαλακά, δεν έχουν εξωτερικό σκληρό περίβλημα και έχουν μικρής διάρκειας ζωή. Θα τα συναντήσουμε σε διάφορα σχήματα μικρού μεγέθους.

Τα τυριά αυτά έχουν ελαφρύ σώμα και ελαφριά αλμυρότητα. Τέτοια τυριά είναι η μυζήθρα, το ανθότυρο, το μανούρι κ.ά. Με την πρόσθεση ή μη φρέσκου γάλακτος παράγονται διάφορα είδη τυριών. Τρώγονται φρέσκα ή αλατισμένα.

Παράγονται από κατσικίσιο γάλα ή και με μικρή προσθήκη αγελαδινού γάλακτος. Έχουν διάφορα σχήματα και υφές και κυμαίνονται από πολύ μαλακά μέχρι με μαλακό φυσικό περίβλημα. Έχουν έντονη και αλμυρή γεύση λόγω του αρκετού αλατιού που περιέχουν για να μπορούν να συντηρηθούν.

Τυριά έντονα αλμυρά και λιπαρά. Τέτοια τυριά είναι τα roquefort, stilton, danish blue και gorgonzola. Αυτά τα τυριά δεν είναι ούτε βρασμένα ούτε πιεσμένα. Εμβολιάζονται στο εσωτερικό τους με μούχλα και η ζύμωση γίνεται από μέσα προς τα έξω, διαμορφώνοντας τη χαρακτηριστική έντονη γεύση και εμφάνισή τους.

Τυριά λιπαρά και με μέτριο προς γεμάτο σώμα. Τέτοια τυριά είναι το emmental και το cheddar. Γίνονται από τυριά που έχει προστεθεί γάλα, κρέμα γάλακτος ή βούτυρο, αφού έχουν υποστεί ξανά επεξεργασία.

Διαφορετικοί τύποι κρασιών μπορούν να συνδυαστούν με αυτά τα τυριά, όπως αφρώδη (Champagne & Franciacorta), κόκκινα κρασιά, όπως Chianti Classico Riserva ή Gran Selezione, Cabernet Sauvignon από Napa Valley, και λευκά, όπως Riesling από Αλσατία.

Μεγάλο εύρος συνδυασμών με κρασί, όπως λευκά Chardonnay από τη Βουργουνδία, Viognier από το Condrieu, Ασύρτικο από τη Σαντορίνη, Βιδιανό. Στα κόκκινα κρασιά θέλουμε μέτριες τανίνες και πολύ φρούτο, όπως Pinot Noir Βουργουνδίας ή Νέας Ζηλανδίας, Beaujolais από κάποιο Cru, Αγιωργίτικο Νεμέας τύπου Reserve, Ξινόμαυρο μέτριας παλαίωσης. Ενισχυμένα, όπως Tawny Port 10.

Για τυριά τύπου Camambert ή Brie επιλέξτε μέτριου σώματος φρουτώδες κόκκινα κρασιά, όπως Pinot Noir Nέας Ζηλανδίας ή Όρεγκον, Carmenere από τη Χιλή, Cabernet franc από τον Λίγηρα, Ξινόμαυρο από το Αμύνταιο ή τη Ραψάνη. Για τυριά όπως το χλωρό Σαντορίνης, ελαφριά γλυκά κρασιά, όπως Μοσχάτο Λήμνου, Πάτρας ή Ρίου.

Το κρασί θα πρέπει να έχει ελαφρύ ή μέτριο σώμα, με μέτρια και προς τα πάνω οξύτητα και με διακριτικά αρώματα. Τέτοια κρασιά είναι το Σαββατιανό, η Βηλάνα ή το Αθήρι.

Χρειαζόμαστε κρασιά με υψηλή οξύτητα χωρίς βαρέλι. Sauvignon Blanc, Albarino, Chablis, Gruner Veltliner, Ασύρτικο Σαντορίνης, Ρομπόλα.

Τα τυριά αυτά θέλουν αρκετή γλύκα για να ισορροπήσουν. Ταιριάζουν με Sauternes, Tokaji, Σάμο παλαιωμένη, Vintage Port.

Χρειαζόμαστε κυρίως κόκκινα κρασιά με μαλακές τανίνες και αρκετό φρούτο. Αγιωργίτικο, Merlot, Barbera, Zinfandel ή λευκά κρασιά που έχουν γίνει με ερυθρή οινοποίηση ή οξειδωτική παλαίωση, όπως Vin Jaune ή Orange wines, ειδικά αν τα τυριά αυτά έχουν και μεγάλη ωρίμαση.

38

ΦΡΕΣΚΑ ΤΥΡΙΑ

ΤΥΡΙΑ ΑΝΑΚΑΤΕΡΓΑΣΜΕΝΑ

Τυριά που εκτός από ελαφριά αλμυρά είναι και λιπαρά. Είναι αυτά που έχουν υφή γιαουρτιού, όπως το κατίκι Δομοκού, η στάκα κ.ά.

Τυριά μέτριου σώματος, ελάχιστα αλμυρά, με έντονη τη γεύση του γάλακτος. Τέτοια τυριά είναι τα cottage cheese, mozzarella, ricotta, philadelphia. Παράγονται χωρίς τη χρήση πυτιάς, μόνο με τη ζύμωση του γάλακτος. Δεν ζυμώνονται και δεν παλαιώνουν και έχουν κρεμώδη υφή.

Τυριά που είναι έντονα αλμυρά. Τέτοια τυριά είναι η κοπανιστή και η ξινομυζήθρα. Είναι έτοιμα τυριά που ξαναεπεξεργάζονται, ζυμώνονται και έχουν ακαθόριστη και πηκτή μάζα.

Το κρασί που τους ταιριάζει είναι με ελαφρύ σώμα και υψηλή οξύτητα. Sauvignon Blanc με Ασύρτικο, Μοσχοφίλερο, Ρομπόλα.

Κρασιά μέτριου σώματος, ιδανικά για ελαφριά αφρώδη κρασιά, όπως Prosecco, Μοσχοφίλερο, ήρεμα λευκά, όπως Σαββατιανό, Βηλάνα ή Soave, και απαλά κόκκινα, όπως Merlot, Beaujolais ή Αγιωργίτικο.

Δύσκολα θα ταιριάξουν με ένα ξηρό κρασί και είναι προτιμότερο να κινηθούμε προς τα γλυκά και ενισχυμένα λευκά κρασιά. Μοσχάτο Σάμου χωρίς παλαίωση, Gewurztraminer όψιμου τρύγου, Amontillado Sherry. Είναι επίσης εξαιρετικά και με λευκά αποστάγματα σταφυλιού.

ΓΙΑΟΥΡΤΟΤΥΡΑ

39

Grape

Sommelier

VS

Wine Maker – Πότε μεταγγίζουμε ένα κρασί; – Υπάρχουν κρασιά που δεν ωφελούνται από τη μετάγγιση; – Γιατί κάποια πολύ καλά κρασιά απαιτούν διπλή μετάγγιση;

Άρης Σκλαβενίτης

Πέτρος Καρυδάς

Σομελιέ / Οινολόγος

Παραγωγός, Κτήμα Καρυδά

Η μετάγγιση είναι μια ιεροτελεστία. Θα μπορούσαμε να την παρομοιάσουμε και με φετίχ αυτών που αγαπούν το κρασί και ψάχνουν την παραμικρή λεπτομέρεια που θα μπορούσε να κάνει την απόλαυσή τους μεγαλύτερη. Η συζήτηση για το αν πρέπει και πότε να μεταγγίσουμε ένα κρασί απασχολεί τους οινόφιλους συνέχεια, οδηγώντας σε μεγάλες κόντρες και διαφωνίες. Αρκετοί ισχυρίζονται ότι η μετάγγιση είναι μια διαδικασία που το μόνο που προσφέρει είναι εντυπωσιασμό. Υπάρχει επίσης η θεωρία της μη μετάγγισης, αλλά ανάδευσης στο ποτήρι για αρκετή ώρα. Πολλοί πιστεύουν, επίσης, ότι όλα τα κρασιά πρέπει να αερίζονται πριν από την κατανάλωση. Η αλήθεια, όπως πάντα, βρίσκεται κάπου στη μέση. Αρχικά, η μετάγγιση γίνεται για να απομακρυνθεί το ίζημα που μπορεί να υπάρχει σε μια φιάλη κρασιού από την παλαίωση ή το μη φιλτράρισμά του. Το ίζημα αυτό απομακρύνεται για αισθητικούς λόγους και η παρουσία του δεν είναι σε καμία περίπτωση αρνητική για ένα κρασί. Αντιθέτως, θεωρείται ότι είναι ένα κρασί με λιγότερες επεμβάσεις. Η παρουσία του ιζήματος στη φιάλη αποτελεί επιλογή του παραγωγού, με ξεκάθαρο σκοπό ένα ποιοτικό αποτέλεσμα. Πολλά κρασιά μένουν για χρόνια ή ακόμα και δεκαετίες κλειστά μέσα σε ένα μπουκάλι, αρκετά μέτρα κάτω από τη γη, σε σκοτεινά κελάρια ή συντηρητές. Τα κρασιά αυτά χρειάζονται χρόνο και αέρα να αναπνεύσουν, γιατί μπορεί να είναι «κλειστά» λόγω παλαίωσης και να έχουν οσμή κλεισούρας. Η μη επαφή αυτών των κρασιών με το οξυγόνο για καιρό θα τα σοκάρει μόλις έρθουν σε επαφή με αυτό. Θα το παρομοίαζα με έναν εσώκλειστο έφηβο που μετά από πολλά χρόνια ξαφνικά έρχεται σε επαφή με την πραγματική ζωή και χρειάζεται σίγουρα χρόνο προσαρμογής. Η μετάγγιση είναι το μέσο που θα βοηθήσει στην προσαρμογή αυτή. Από την άλλη πλευρά, κρασιά με έντονο αρωματικό χαρακτήρα, μονοδιάστατα αρώματα και φτιαγμένα ή όχι για σύντομη κατανάλωση δεν ωφελούνται από τη διαδικασία αυτή, η οποία πρέπει να γίνεται για συγκεκριμένους λόγους και όχι απλώς για εντυπωσιασμό. Σε περίπτωση που δοκιμάσουμε να μεταγγίσουμε ένα τέτοιου στυλ κρασί, το αποτέλεσμα θα είναι να χάσουμε τον φρουτώδη και έντονα αρωματικό χαρακτήρα του. Τέλος, υπάρχει και η διαδικασία της διπλής μετάγγισης. Πρόκειται στην ουσία για την επαναφορά του κρασιού από την καράφα πίσω στη φιάλη του, από την οποία όμως πρώτα πρέπει να απομακρυνθεί το ίζημά της με απεσταγμένο νερό και στη συνέχεια να καθαριστεί εκ νέου με το κρασί για την απομάκρυνση του νερού. Πολλές φορές, όταν μεταγγίζουμε ένα πολύ καλό κρασί, υπάρχει ο φόβος να το «χάσουμε» αν έρθει για πολλές ώρες σε επαφή με το οξυγόνο. Έτσι, εφόσον του δώσουμε τις ανάσες που χρειάζεται, μπορούμε να το επαναφέρουμε στη φιάλη του. Επίσης ένας άλλος λόγος είναι πως ο καταναλωτής πάντα θέλει να βλέπει τη σπάνια και ακριβή φιάλη κρασιού που καταναλώνει, αλλά και να είναι ορατή και από τους γύρω του και να «εισπράττει» την αίγλη της.

Η μετάγγιση των κρασιών είναι μια διαδικασία επιλογής ή αναγκαία ανάλογα με την περίπτωση. Σε θεωρητική βάση, ένα κρασί μεταγγίζεται κυρίως στις ακόλουθες περιπτώσεις: από τον περιέκτη αρχικής οινοποίησης στον δεύτερο για τη συνέχισή της, από μια δεξαμενή σε έναν περιέκτη ωρίμασης, π.χ. δρύινα βαρέλια στη δική μας περίπτωση, από μια δεξαμενή σε μια άλλη για λόγους διαύγασης-διαχωρισμού από οινολάσπες. Υπάρχουν φυσικά περιπτώσεις κρασιών που δεν ωφελούνται από μια μετάγγιση, κυρίως γιατί μια τέτοια διαδικασία έχει ως αποτέλεσμα την αύξηση της ποσότητας του οξυγόνου στο κρασί, που μπορεί να επιφέρει αλλοιώσεις, όπως οξείδωση κάποιων αρωμάτων του, κάτι που δεν είναι επιθυμητό, ή ακόμη και επιτάχυνση του φαινομένου παλαίωσής του. Από την άλλη, υπάρχουν περιπτώσεις όπου η παρουσία του οξυγόνου σε συγκεκριμένες φάσεις οινοποίησης ή ωρίμασής του όχι μόνο δεν επιβαρύνει ή αλλοιώνει χαρακτηριστικά του, αλλά είναι και αναγκαία, είτε για την αποφυγή οινολογικής φύσεως ελαττωμάτων είτε για τη βελτίωση αρωματικών και οργανοληπτικών χαρακτηριστικών του. Πιο συγκεκριμένα, για την παραγωγή κόκκινων κρασιών παλαίωσης, που κατά περίπτωση μπορεί να διαρκεί από μερικούς μήνες μέχρι και κάποια χρόνια, η παρουσία οξυγόνου καθ’ όλη τη διάρκεια της παλαίωσης είναι ένας παράγοντας καθοριστικής σημασίας για το τελικό προϊόν. Η διάρκεια παλαίωσης καθορίζεται από την αρχική πρώτη ύλη, το σταφύλι, από τη δυναμική που αυτό αγκαλιάζει μέσα του, αλλά και από τον τρόπο οινοποίησής του. Επομένως, ένα πολύ καλό κόκκινο κρασί που έχει προέλθει από σταφύλι με πλούσιο φάσμα αρωμάτων, έχει συνήθως και μεγάλη ικανότητα ωρίμασης μέχρι την εμφιάλωσή του. Σε αυτό το στάδιο, λοιπόν, ωρίμασης των κρασιών είναι που το οξυγόνο παίζει καθοριστικό ρόλο. Πολλές φορές η μικροοξυγόνωση των κρασιών στη φάση αυτή, ακόμη δηλαδή και όταν αυτά ωριμάζουν σε ξύλινα βαρέλια όπου η παρουσία του οξυγόνου υφίσταται λόγω της διείσδυσής του μέσω των πόρων του ξύλου, φαίνεται να μην είναι αρκετή για την αρωματική εξέλιξη ή για την ωρίμαση. Σε αυτές τις περιπτώσεις ένας οινοποιός-οινολόγος καλείται να επέμβει με μετάγγιση και κατά συνέπεια μακροοξυγόνωση. Και αυτή η διαδικασία μπορεί να καταστεί αναγκαία περισσότερες από μία φορές... g

40

Aρχιτεκτονική

Rocca di Frassinello

Aπό απόσταση πολλών χιλιομέτρων μπορεί κανείς να διακρίνει τη χαρακτηριστική κόκκινη οροφή του Rocca di Frassinello στην Τοσκάνη. Κομψό και εντυπωσιακό, σχεδιάστηκε από τον διάσημο αρχιτέκτονα Renzo Piano, όταν γεννήθηκε η ανάγκη να δημιουργηθεί ένα νέο οινοποιείο στα πρότυπα του πολύ επιτυχημένου Castellare di Castellina στην περιοχή του Chianti. ΚΕΙΜΕΝΟ ΠΗΝΕΛΟΠΗ ΚΑΤΣΑΤΟΥ

Aρχιτεκτονική

Advertorial

Κτήμα

Πόρτο Καρράς Νέες εμπειρίες στον ιστορικό αμπελώνα

Ω

ς ιδανική περιοχή, λόγω κυρίως του εδάφους της αλλά και του κλίματος, επελέγη η Marema, και συγκεκριμένα το Gavorrano, πολύ κοντά στο αρχαίο χωριό Giuncarico. Εκτός όμως από την ευλογημένη από τον Θεό, όπως λένε οι Ιταλοί, τοποθεσία και μια σπουδαία σύμπραξη κάνει το οινοποιείο αυτό ακόμα πιο ξεχωριστό. Η συμφωνία ανάμεσα στο Castellare και το διάσημο Domaines Barons de Rothschild, που συνενώνουν την εμπειρία των Ιταλών στην καλλιέργεια και την οινοποίηση του τοσκανέζικου Sangioveto με τις γαλλικές ποικιλίες Cabernet Sauvignon, Cabernet Franc, Merlot και Shiraz. Η σύμπραξη αυτή δημιούργησε τα βραβευμένα Poggio alla Guardia, Sughere of Frassinello, Rocca di Frassinello και Vermentino. Τα υπέροχα αυτά χαρμάνια φιλοξενούνται στον κεντρικό θάλαμο του κτιρίου, σε ένα «σπηλαιώδες» αμφιθέατρο με 2.500 δρύινα βαρέλια, ενώ ο διάσημος αρχιτέκτονας, πέραν των εντυπώσεων που κερδίζει με δωμάτια σαν και αυτό, έχει μπει και βαθιά στην ουσία και στη λειτουργικότητα. Κατασκεύασε ένα οινοποιείο βαρύτητας, που εξασφαλίζει την ποιότητα στα κρασιά που παράγει, με σταθερές θερμοκρασίες και συνθήκες υγρασίας. Στον χώρο φιλοξενείται και μια σημαντική συλλογή αρχαίων αντικειμένων, κυρίως κανάτες, κούπες και σκεύη, που ανακάλυψαν αρχαιολόγοι στη γύρω περιοχή. Τα αντικείμενα χρονολογούνται από την εποχή των Ετρούσκων και ταξιδεύουν τον επισκέπτη πίσω στον χρόνο, σχεδόν 3.000 πριν, αποδεικνύοντας την οινική κουλτούρα της περιοχής και όχι μόνο. Σε πλήρη αντίθεση, στην αίθουσα χορού που βρίσκεται στην ταράτσα φιλοξενείται το έργο του διάσημου φωτογράφου David LaChapelle «Rapture of the Grape», το οποίο δημιούργησε ο καλλιτέχνης θέλοντας να εκφράσει τον θαυμασμό του για το κρασί και την ιστορία του. g

Μ

ε το βλέμμα στραμμένο στο μέλλον, αλλά και με ιστορία που το καθιστά μία από τις σημαντικότερες παρουσίες στον οινολογικό χάρτη της Ελλάδας, το Κτήμα Πόρτο Καρράς εξακολουθεί να αποτελεί σημείο αναφοράς για τους οινόφιλους εντός και εκτός Ελλάδας. Ο αμπελώνας του Κτήματος, συνολικής έκτασης 4.750 στρεμμάτων, είναι ο μεγαλύτερος βιολογικός αμπελώνας της Ελλάδας και ένας από τους μεγαλύτερους της Ευρώπης. Εδώ καλλιεργούνται 28 γηγενείς και διεθνείς ποικιλίες, με το περίφημο Λημνιό και το Cabernet Sauvignon να κυριαρχούν ανάμεσα στις ερυθρές και το Ασύρτικο, τη Μαλαγουζιά και το Sauvignon Blanc ανάμεσα στις λευκές. Το πρώτο ελληνικό Cabernet Sauvignon γεννήθηκε εδώ, υπό την καθοδήγηση του πατέρα της σύγχρονης οινολογίας, Emil Peynard, ενώ στη διάρκεια της δεκαετίας του ’60 η συστηματική έρευνα των οινολόγων του Κτήματος οδήγησε στη διάσωση της Μαλαγουζιάς, μιας από τις πιο δυναμικές γηγενείς ελληνικές ποικιλίες.

Località Giuncarico Scalo

Σήμερα, τα περισσότερα κρασιά του Κτήματος παράγονται από μοναδικές ποικιλίες, όπως το Λημνιό, το οποίο ανάγει τις ρίζες του στην αρχαία Ελλάδα, κερδίζοντας σημαντικές διακρίσεις σε διεθνείς διαγωνισμούς. Θέλοντας να μοιραστεί την αγάπη της και το πάθος της για το κρασί, η οινοπαραγωγός του Κτήματος, Υλιάνα Στέγγου, έστρεψε το βλέμμα της προς τον οινοτουρισμό, προσφέροντας μοναδικές εμπειρίες στους επισκέπτες του Πόρτο Καρράς. Το υπέροχο τοπίο με τους αμπελώνες που εκτείνονται στις πλαγιές του Μελίτωνα αποκλείεται να αφήσει τον επισκέπτη ασυγκίνητο, ενώ οι γευστικές δοκιμές που οργανώνονται στους κήπους του Κτήματος, οι υψηλής ποιότητας γαστρονομικές προτάσεις των εστιατορίων του Porto Carras Grand Resort και η φιλοξενία στο φημισμένο συγκρότημα αποτελούν μόνο μερικές από τις προτάσεις. Για να μην ξεχάσουμε τη φημισμένη βίλα Γαλήνη, από όπου πέρασαν προσωπικότητες όπως ο Σαλβαδόρ Νταλί, η Τζίνα Μπαχάουερ, ο Ζισκάρ Ντ’ Εστέν, η Μελίνα Μερκούρη. Όλοι τους είχαν τη χαρά να απολαύσουν το μοναδικό τοπίο με ένα ποτήρι κρασί στο χέρι... g

ΚΤΗΜΑ ΠΟΡΤΟ ΚΑΡΡΑΣ Α.Ε. Σολωμού 20, ΤΚ 17456, ‘Αλιμος, Αττική T 210 99 77 000, E wines@portocarras.com

58023 Gavorrano GR, Italy → castellare.it/eng/introFrassinello.html

↑ Αντικείμενα από την εποχή των Ετρούσκων, που βρέθηκαν στην περιοχή

44

www.portocarraswines.gr

45

Grape

ΟΙΝΟΠΟΙΕΙΟ

ΠΑΠΑΡΓΥΡΙΟΥ Στον Λαλιώτη της Ορεινής Κορινθίας, σε απόσταση μόλις μιάμισης ώρας από την Αθήνα, βρίσκεται ένα από τα πιο δυναμικά οινοποιεία της Ελλάδας, το Κτήμα Παπαργυρίου. Η θέση του οινοποιείου –οριακά εκτός ΠΟΠ Νεμέας– αφήνει στους ανθρώπους του πολύ χώρο για πειραματισμούς, εξέλιξη και καινοτομία, μακριά από τις αγκυλώσεις της σκληροπυρηνικής πολλές φορές ΠΟΠ νομοθεσίας. ΕΠΙΜΕΛΕΙΑ ΓΡΗΓΟΡΗΣ ΚΟΝΤΟΣ, Dip WSET

Μοσχούδι (Μοσχάτο Ρίου) και 35% Ασύρτικο, αλλά και το επιδόρπιο Όψιμος Τρύγος από μικρόρωγο Μοσχούδι (Μοσχάτο) Ρίου μαρτυρούν και την οινική φιλοσοφία του κτήματος που επικράτησε για χρόνια στα λευκά: κρασιά που εστιάζουν στην κομψότητα, στη φινέτσα, στο άριστο ταίριασμα με φαγητό. Στον αντίποδα βρίσκονται τα ερυθρά, αφού ο όγκος, η δύναμη, η πληθωρικότητα και η πλήρης ωρίμαση βρίσκονται στην κορυφή της ατζέντας του παραγωγού. Γενική εντύπωση, πάντως, είναι πως το οινοποιείο Παπαργυρίου έχει καθιερώσει ένα δικό του οινικό προφίλ που δεν αντιγράφει καθόλου το στυλ άλλων Ελλήνων παραγωγών.

Εκτός από το ευρύτερης κυκλοφορίας Papargyriou Blanc, το οποίο παράγεται με αυθόρμητες ζυμώσεις σε 15.000-20.000 φιάλες ετησίως, το οινοποιείο διαθέτει ένα ακόμα λευκό ξηρό κρασί, το Le Vigneron Grec –δηλαδή «ο Έλληνας αμπελουργός»– με τη χαρακτηριστική τυπωμένη πάνω στο γυαλί φιάλη –αντί ετικέτας– σφραγισμένη με βουλοκέρι. Πρόκειται για ένα Ασύρτικο ζυμωμένο με τα στέμφυλά του, αλλά και με στέμφυλα από Μοσχούδι, για 10 ημέρες με άγριες ζύμες. Μετά από πεντάμηνη παλαίωση σε βαρέλι 500 λίτρων με την τεχνική sur lie, εμφιαλώνεται αφιλτράριστο σε 3.000-4.000 φιάλες ετησίως. Τέλος, από τον τρύγο του 2016 αναμένεται ένα νέο κρασί από Chardonnay από ορεινό αμπελώνα στα 700 μέτρα, με έμφαση στην οξύτητα και ωρίμαση σε βαρέλια 500 λίτρων. Το μοναδικό ροζέ του Κτήματος ονομάζεται Papargyriou Rosé και αποτελεί χαρμάνι 70% Αγιωργίτικου και 30% Μαυροδάφνης με ετήσια παραγωγή 4.000-5.000 φιάλες.

C

M

Y

Οι αλσατικού τύπου, ψηλόλιγνες flute φιάλες στις οποίες εμφιαλώνεται το λευκό Papargyriou Blanc, η σημαία του οινοποιείου, αλλά και το επιδόρπιο Όψιμος Τρύγος μαρτυρούν και την οινική φιλοσοφία του κτήματος

Π

Σοφιανά, σε απόσταση 37 χιλιομέτρων από το οινοποιείο και 25 χιλιομέτρων από το Ξυλόκαστρο. Όλα τα αμπέλια έχουν βόρειο προσανατολισμό.

Καθίσαμε σε ένα μεγάλο τραπέζι και αρχίσαμε σιγά σιγά να γνωρίζουμε περισσότερα για τη δουλειά και την ιστορία της οικογένειας. Ο Γιάννης Παπαργυρίου ξετυλίγει το νήμα και μας διηγείται τα πρώτα βήματα, τις σπουδές Γεωπονίας, το μεταπτυχιακό στη Γερμανία. Γεωπόνος και η σύζυγός του, η Ελένη Παπαργυρίου, οπότε το επιστημονικό δυναμικό έχει γερές βάσεις. Οινολόγος δεν υπάρχει, την οινοποίηση την κάνει ο ίδιος ο Γιάννης, κάτι που αποδεικνύει πως η κορυφαία πρώτη ύλη, το ταλέντο, η εμπειρία και η σκληρή δουλειά έχουν τελικά τη μεγαλύτερη αξία. Η οικογένεια ξεκίνησε με μια μικρή παραγωγή 2.000 φιαλών και πρώτη εμφιάλωση το 1993, ενώ σήμερα παράγουν περίπου 45.000 φιάλες. Η δε πρώτη φύτευση έγινε το 1978 και μιλάμε για τους πρώτους γραμμικούς αμπελώνες στον Λαλιώτη Κορινθίας.

Οι αλσατικού τύπου, ψηλόλιγνες flute φιάλες στις οποίες εμφιαλώνεται το λευκό Papargyriou Blanc, η σημαία του οινοποιείου, από 65% μικρόρωγο

αράλληλα, η θέση των αμπελώνων 160 στρεμμάτων, που βρίσκονται κυρίως στα Σοφιανά, αποτελεί εγγύηση κομψότητας και φινέτσας λόγω του υψομέτρου των 850 μ. και του κρύου που αυτό συνεπάγεται. Πίσω από το κτήμα βρίσκονται δύο δυναμικοί άνθρωποι και επιστήμονες, ο Γιάννης και η Ελένη Παπαργυρίου και –όλο και περισσότερο– τα παιδιά τους, αλλά και οι παππούδες τους, η πρώτη γενιά του οινοποιείου το οποίο ίδρυσαν το 1978.

Τα κρασιά τους συζητιούνται όλο και περισσότερο κι έτσι η ιδέα της επίσκεψης στο Κτήμα Παπαργυρίου άρεσε σε όλους. Μαζευτήκαμε ένα κυριακάτικο πρωινό μια παρέα φίλων και ξεκινήσαμε για την Ορεινή Κορινθία. Ο καιρός θυμωμένος, χειμωνιάτικος. Από το Κιάτο ακολουθήσαμε τον ελικωτό δρόμο προς Λαλιώτη, με τη μαγική θέα προς τον Κορινθιακό κόλπο. Λίγα λεπτά αργότερα, φτάσαμε στο σπίτι του Γιάννη και της Ελένης Παπαργυρίου, όπου συστεγάζεται και το οινοποιείο τους, σε υψόμετρο 240 μ. Τα γύρω αμπέλια είναι κυρίως Μαυροδάφνη, ενώ ο βασικός αμπελώνας βρίσκεται στα 46

CM

MY

CY

CMY

K

Τα δύο κρασιά που αποτελούν τα τελευταία χρόνια την αιχμή του δόρατος των ερυθρών του Κτήματος Παπαργυρίου είναι η σειρά «Le Roi des Montagnes» (ο Βασιλιάς των Βουνών). Αποτελείται από το μονοποικιλιακό Le Roi des Montagnes Syrah και το χαρμάνι Le Roi des Montagnes Cuvée, που είναι βασισμένο σε Cabernet Sauvignon με λίγη Μαυροδάφνη και την πορτογαλική Touriga Nacional. Κοινός τόπος η εντυπωσιακή συμπύκνωση, η υπερώριμη πρώτη ύλη, η πολυπλοκότητα, το δυναμικό παλαίωσης αλλά και η μακρά επίγευσή τους.

Τα υπόλοιπα τρία ερυθρά κρασιά του Κτήματος είναι το The Black Daphne, μια ξηρή Μαυροδάφνη με πολύ χαμηλές αποδόσεις από τον αμπελώνα στον Λαλιώτη Κορινθίας, το Don Giovanni από τη σπουδαία ιταλική ποικιλία Nebbiolo του Πιεμόντε και ένα blend από 70% Αγιωργίτικο και 30% Touriga Nacional με την ονομασία Μικροί Οινοποιοί, που παραδοσιακά τρυγούν και εμφιαλώνουν τα παιδιά της οικογένειας. Στον επερχόμενο τρύγο του 2017 θα συλλεγεί πρώτη φορά η πρώτη ύλη για την οινοποίηση της ποικιλίας Μαυρόστυφο με καταγωγή από την περιοχή της Αργολίδας. Το κρασί αυτό αναμένεται να κυκλοφορήσει στα τέλη του 2018, σε ξηρή εκδοχή.

Αμέσως μετά τη δοκιμή από φιάλες, κατεβήκαμε στο πρώτο και το δεύτερο υπόγειο, όπου είχαμε την ευκαιρία να δοκιμάσουμε κάποια κρασιά από βαρέλια: Touriga Nacional, Cabernet Sauvignon, Μαυροδάφνη. Η δοκιμή κρασιών από τα βαρέλια μαζί με τον οινοποιό είναι πάντα μια μοναδική εμπειρία και πράγματι αποτέλεσε το highlight της επίσκεψής μας. Μεσοπρόθεσμος στόχος του οινοποιείου είναι η παραγωγή τους να διπλασιαστεί εντός πενταετίας, φτάνοντας τις 90.000 φιάλες ετησίως. Εμείς πάντως τους ευχόμαστε να συνεχίζουν να ιντριγκάρουν την αγορά για πολλά χρόνια ακόμα με τις ευφάνταστες εμφιαλώσεις και τα σπουδαία οινοτεχνήματά τους! g 47

Παλαιολόγου Μπενιζέλου 4Γ, Πλάκα, Αθήνα Τηλ.: 210 3226 711, 693 2423 921 www.monorestaurant.gr mono.restaurant

Spring Best Βuys

ΤΡΕΙΣ καβεσ

Προτεινουν

Οκτώ κρασιά με την καλύτερη σχέση ποιότητας-τιμής.

1

5

2

3

7

6

4

8

Faidon 1. Ktima Karipidis Sauvignon blanc, Larisa Έντονη, εντυπωσιακή μύτη με φρουτώδη αρώματα ροδάκινου, ανανά, πεπονιού και νότες αρωμάτων χόρτου, αλλά και εσπεριδοειδών, που συμπληρώνεται από ένα γεμάτο σώμα, με ιδανική λιπαρότητα αλλά και πολύ ενδιαφέρουσα οξύτητα, και μα μακρά, φρουτώδη επίγευση. Μια άριστη οινοποίηση του Sauvignon Blanc που ασφαλώς εντυπωσιάζει. → 9,60 € 2. Emphassis Chardonnay Pavlides Estate, Drama Χρυσοκίτρινο χρώμα και πολυσύνθετο άρωμα τροπικών φρούτων (μάνγκο, ανανάς), μελιού και κηρού σε ένα διακριτικό φόντο ψημένου ψωμιού. Στο στόμα λιπαρό και στρόγγυλο, με μία αίσθηση γλυκύτητας, και αφήνοντας μία χαρακτηριστική φρεσκάδα στην επίγευση. → 15,80€ 3. Malagousia Lykos Estate, Evoia Ο έντονα φρουτώδης αρωματικός χαρακτήρας του χαρίζει αρώματα ροδάκινου, μήλου που συμπληρώνονται από λουκούμι τριαντάφυλλο.Το καλού όγκου σώμα του περιβάλλει την τραγανή, ευχάριστη οξύτητά του. Σε συνδυασμό με τα έντονα φρουτώδη αρώματα στόματος και τη μακρά επίγευση, συνθέτουν ένα εξαιρετικό λευκό με χαρακτήρα. → 9,80€

4. Greywacke Sauvignon Blanc, New Zealand Ένα κρασί που εξελίσσει το στυλ του Sauvignon Blanc από το Marlborough και θα τονώσει για άλλη μια φορά, το παγκόσμιο οινικό ενδιαφέρον για την περιοχή. Το Greywacke Sauvignon blanc αναμφισβήτητα πρέπει να αποτελέσει μια στάση στην αναζήτησή σας για το καλύτερο δείγμα της ποικιλίας παγκοσμίως. → 18,80€ 5. Domaine Costa Lazaridi Merlot Rose, Drama Από την νέα σειρά κρασιών του Κώστα Λαζαρίδη, ένα single vineyard ροζέ κρασί το oποίο ξεφεύγει από το ελληνικό πρότυπο που θέλει τα ροζέ σχεδόν κόκκινα σε χρώμα. Εδώ είμαστε κοντά στο χρώμα της κρεμμυδόφλουδας, πολύ απαλό, από την άλλη όμως η μύτη είναι εκρηκτική σε κόκκινα φρούτα, όπως φράουλα, lemongrass αλλά και γλυκές νύξεις όπως καραμέλα. → 13,90€ 6. Naoussa Thymiopoulos Vineyards, Ksinomavro Ο Αποστόλης Θυμιόπουλος, πρωτοστάτης της λογικής των Garage Wines του Μπορντό στην Ελλάδα, αλλάζει τα δεδομένα με ένα κρασί που παρότι φρέσκο και χωρίς να έχει περάσει βαρέλι, διαθέτει μοναδική λεπτότητα γεύσεων, φρεσκάδα και φρουτένιο χαρακτήρα. Πολύπλοκο 48

με αρώματα από μικρά κόκκινα φρούτα, λιαστή ντομάτα, μαύρη ελιά και βανίλια. Γεμάτη αίσθηση στο στόμα, με αρκετά στρογγυλές τανίνες και ισορροπημένη οξύτητα. Ευχάριστη, μακρά επίγευση. → 12,50€ 7. Romeo & Juliet Cabernet Sauvignon Agiorgitiko Gofas Estate, Nemea Έντονο πορφυρό χρώμα. Αρώματα ώριμων φρούτων με τόνους μελιού & ζεστής σοκολάτας. Ρωμαλέο με σαρκώδεις και στρογγυλεμένες τανίνες. Εμφιαλώνεται χωρίς ψύξη & φιλτράρισμα. → 15,80€ 8. Dona Silvina Petit Verdot Riserva 2012, Argentina Προέρχεται από τα σταφύλια του βιολογικού και βιοδυναμικού αμπελώνα στη Villa Seca, Maipu, που ωριμάζουν τέλη Μαρτίου στο νότιο ημισφαίριο. Οινοποιείται σε ανοξείδωτες δεξαμενές με φυσικές ζύμες και παλαιώνει σε νέα δρύινα βαρέλια για 18 μήνες, για να ξεκουραστεί 6 ακόμα μήνες στη φιάλη. Το χρώμα του είναι έντονο προφυρό. Αναδίδει αρώματα ώριμων βατόμουρων, ελιάς, βανίλιας και καπνού. Η οξύτητά του δένει αρμονικά με τις γλυκές του τανίνες, καταλήγοντας σε μία εκπληκτική μακρά επίγευση. → 23,30€

HOUSE OF WINE

© Σκούρας ΟΑΑΕ 2016

Spring Best Βuys

1

2

1. Karanika Brut Cuvée Prestige Από έναν σπεσιαλίστα στα αφρώδη, ένα κρασί που φτιάχνεται με την παραδοσιακή μέθοδο και παντρεύει δύο σπουδαίες Ελληνικές ποικιλίες, το Ασύρτικο και το Ξινόμαυρο. Φρεσκάδα, ένταση, κομψότητα, λεμονάτη οξύτητα αλλά και αρώματα εσπεριδοειδών, μήλου και ζύμης. Απολαύστε το με όστρακα, σολομό και άλλα μικρά ή μεγάλα ψάρια. → 18,10 € 2. Αρμύρα Σκούρα Ένα από τα καλύτερα και πιο φινετσάτα Chardonnay του ελληνικού αμπελώνα, που παρόλο που έχει προστεθεί 5% Μαλαγουζιά παραμένει κλασικό και απολαυστικό, με τροπικό χαρακτήρα και πλούσιο βουτυράτο σώμα που ισορροπεί λόγω της τονισμένης οξύτητας. Βάλτε το δίπλα σε πιάτα που φέρουν την αρμύρα της θάλασσας αλλά και πιάτα λευκών κρεάτων. → 11,50 €

3

4

Κτήµα Σκούρα: Το οινοποιείο, Αγιωργίτικο στη Νεµέα, ένα από τα κελάρια παλαίωσης, το bistro-wine bar.

3. Pure Μια Σαντορίνη που αποτυπώνει όλα τα ιδιαίτερα χαρακτηριστικά αυτού του χαρισματικού τόπου. Οι δημιουργοί του έχουν την υπομονή να περιμένουν, βγάζοντάς το σε κυκλοφορία με τουλάχιστον δύο χρόνια στην πλάτη του και το αποτέλεσμα είναι εκπληκτικό! ‘Καθαρό’, γεμάτο φρεσκάδα κρασί με αρώματα που θυμίζουν λεμόνι, αχλάδι και πέτρα, κοφτερή οξύτητα, πληθωρικό και ταυτόχρονα κομψό με μακρά λεμονάτη επίγευση. Ψάρια, θαλασσινά αλλά και λεμονάτα πιάτα θα απογειωθούν δίπλα σε αυτό το κρασί. → 30,00 €

5

Η εμπειρία Σκούρα

6

στη Νεµέα & στα χείλη σας

4. Πλαγιές Γερακιών Ροζέ, Κτήμα Αβαντίς Νέα έκφραση στη σπάνια Μαυροκουντούρα δίνει ο Απόστολος Μούντριχας, με τις ροζέ Πλαγιές Γερακιών. Έντονο, εκφραστικό αλλά και δροσερό κρασί, με άφθονα αρώματα κερασιού και φράουλας, κανέλας και γαρύφαλου. Δοκιμάστε το με γαριδομακαρονάδα, τηγανητά μπαρμπούνια, γεμιστά αλλά και πιάτα Ασιατικής κουζίνας. → 13,80 € FIND

5. Κίκονες Syrah 2009 Τα κρασιά της Μελίνας Τάσσου ενώ διαθέτει το καθένα τον δικό του ξεχωριστό χαρακτήρα καταφέρνουν να αναδεικνύουν την χαρακτηριστική υπογραφή του στυλ της οινοποιού. Αρωματική συμπύκνωση στη μύτη και ισορροπημένο στόμα με ώριμες μαλακές τανίνες, χωρίς εξάρσεις και γωνίες που καταλήγουν σε μία ‘γλυκιά’ παρατεταμένη επίγευση, για ένα υψηλής ποιότητας Syrah του Ελληνικού αμπελώνα. Αναζητά πιπεράτα φιλέτα, burgers, Πηλιορείτικο σπετζοφάι και οσομπούκο. → 17,80 €

7

8

SEE

VISIT

TASTE

DRINK

+

6. Λημνιώνα Ζαφειράκη Στα χέρια του Χρήστου Ζαφειράκη η σπάνια Λημνιώνα βρήκε τον ‘σωτήρα’ της και εκείνη του το ανταπέδωσε, δίνοντάς του ένα κρασί με μοναδική φινέτσα, κομψότητα και ελκυστικότατο αρωματικό μπουκέτο φουλ στο κόκκινο φρούτο και τα μπαχαρικά. Αν βαρεθήκατε τα υπερ-συμπυκνωμένα, υψηλού αλκοόλ, super-βαρελάτα ερυθρά κρασιά αυτό θα είναι το κρασί σας. Συνδυάστε το με ζυμαρικά με κρέας και κόκκινες σάλτσες, μπριζόλες στη σχάρα, μουσακά, γιατί όχι και με τόνο ή σολομό ψητό. → 18,80 €

7. Χατζηβαρύτη – Γουμένισσα Η Νεγκόσκα εδώ καταφέρνει να ‘τιθασεύσει’ το Ξινόμαυρο, διατηρώντας όμως τον ποικιλιακό του χαρακτήρα, δίνοντας ένα γεμάτο κρασί με αισθητές τανίνες, υψηλή οξύτητα και αρώματα που κυριαρχούν τα κόκκινα φρούτα, τα γλυκά μπαχαρικά, η ντομάτα και η ελιά. Απολαύστε το με αρνάκι σε όλες του τις εκδοχές, σουτζουκάκια, μοσχαράκι κοκκινιστό και κόκκινα κρέατα ψητά. → 13,60 € 50

8. Belvedere, Μερκούρη Η αρωματική Μαλβαζία αξιοποιείται στο Belvedere στο έπακρο, δίνοντας έναν εντυπωσιακό επιδόρπιο οίνο, που θα τελειώσει ευχάριστα το δείπνο ή το γεύμα σας συνοδεύοντας τα λαχταριστά γλυκά σας. Ιδιαίτερα αρωματικό γεμάτο με μέλια, λουλούδια και περγαμόντο, ισορροπία γλυκύτητας και οξύτητας αλλά και μια μακρά καραμελένια επίγευση που μένει αξέχαστη. → 22,50 €

© Σκούρας ΟΑΑΕ 2017

LIKE

SHOP

COME BACK

Αν αγαπάτε το κρασί ή αν θέλετε να το αγαπήσετε, επισκεφτείτε µας στο Κτήµα Σκούρα λίγο έξω από το Άργος στην Πελοπόννησο και θα γεµίσουµε τα ποτήρια σας γεύσεις, γνώσεις και εµπειρίες. Οι σύγχρονες εγκαταστάσεις µας (4.000m² µε πιεστήρια, δεξαµενές, υπερσύγχρονη εµφιαλωτική γραµµή, κελάρια και ευρύχωρους εσωτερικούς και εξωτερικούς χώρους υποδοχής) δηµιουργούν τις ιδανικές συνθήκες παρουσίασης των εξαιρετικών ετικετών του Κτήµατος, οι περισσότερες εκ των οποίων έχουν αξιοζήλευτα βιογραφικά και συστηµατική διεθνή αναγνώριση εδώ και τριάντα χρόνια. Εµπλουτίστε την επίσκεψή σας, συνδυάζοντας µια ξενάγηση στα αµπέλια

της ξακουστής Νεµέας και τους χώρους εµφιάλωσης, παλαίωσης και συντήρησης του Κτήµατος. Απολαύστε χρώµατα και ατµόσφαιρα, τανίνες και πολυπλοκότητα, διάλογο και κέφι. Παρακολουθήστε µια εισαγωγή στο ελληνικό κρασί ή µια εκπαίδευση δοκιµής κρασιών. Πάρτε µέρος σε γευσιγνωσία για επαγγελµατίες ή wine aficionados. Οργανώστε µια εκδροµήεπίσκεψη στο Κτήµα για µαθητές ή φοιτητές. Αυτοσχεδιάστε και χρησιµοποιείστε τους επισκέψιµους χώρους µας για µια ξεχωριστή εκδήλωσή σας, επαγγελµατική, καλλιτεχνική ή κοινωνική. Ενηµερωθείτε για τις πολιτιστικές εκδηλώσεις που παρουσιάζουµε, για τις ώρες που λειτουργεί το winery shop, το bistrowine bar, καθώς και για τη χωρητικότητα των χώρων εκδηλώσεων.

Σας περιµένουµε να σας ενθουσιάσουµε! Το portfolio κρασιών Κτήµα Σκούρα περιλαµβάνει τη σειρά Άκρες, ένα Μοσχοφίλερο, ένα Σάλτο, µία Αρµύρα, το σπάνιο Dum Vinum Sperum, δύο Viognier, δύο Νεµέες, δύο Πόρτες, ένα Σύνορο, µία Φλέβα, έναν µεγάλο και παγκοσµίως διάσηµο Μέγα Οίνο κι έναν πολύπλοκο Λαβύρινθο. ΚΟΡΙΝΘΟΣ

ΚΟΡΙΝΘΙΑ NEMEA

ΚΤΗΜΑ ΣΚΟΥΡΑ

ΑΠΟ ΤΟ 1986

Κτήμα Σκούρα: 10o χλμ Άργους-Στέρνας Μαλανδρένι 21200 Τηλ. 27510 23688 info@skouras.gr skouras.gr

AΡΓΟΛΙΔΑ

AΡΓΟΣ NAΥΠΛΙΟ

Spring Best Βuys

HALARI CORDIS

1

2

1. Lugana Menasasso 2012, Selva Capuzza Αυτό το Trebbiano από την περιοχή Lugana είναι η επιτομή της ισορροπίας. Συνδυάζει υπέροχα αρώματα λευκών λουλουδιών και φρέσκων εσπεριδοειδών, παίρνοντας από την παραμονή του σε μικρά δρύινα βαρέλια βουτυράτες νότες που αγκαλιάζουν πολύ όμορφα την λεμονάτη οξύτητά του. Το ιδιαίτερο αυτό τμήμα του αμπελώνα, το Menasasso, τρυγάται ελαφρά όψιμα ώστε να αποδώσει το μέγιστο δυναμικό του στον χαρακτήρα αυτού του κρασιού. → 9,60 € 2. Απλά Λευκό 2016, Oenops Wines Η πρώτη προσωπική δουλειά του οινολόγου Νίκου Καρατζά, που την αγαπήσαμε με την πρώτη δοκιμή. Ένα όμορφο, ντελικάτο λευκό από Μαλαγουζιά, Ασύρτικο και Ροδίτη από παλιά αμπελοτόπια. Φτιαγμένο χωρίς «πρωτόκολλο», μας παροτρύνει να το απολαύσουμε με αυτόν ακριβώς τον τρόπο. Το συνδυάζουμε με τις όμορφες στιγμές μας και... απλώς το λατρεύουμε. → 9,60 €

3

3. Chablis “La Chanfleure” 2015, Louis Latour Σε αντίθεση με τα αυστηρά Chablis που έχουμε συνηθίσει, το Louis Latour δίνει ένα κρασί πλούσιο και φρουτώδες κρατώντας όμως την τυπική μεταλλικότητα και οξύτητα της περιοχής. Είναι ένα κρασί δοτικό, που δείχνει την ανωτερότητα της πρώτης ύλης: ο καρπός έχει ωριμάσει και έχει δεχθεί αρκετές ώρες ηλιοφάνειας, προσφέροντας απλόχερα ένα διαφορετικό και απολαυστικό Chablis. → 9,60 €

4

5

6

4. Sancerre Les Romains 2013, Domaine Vacheron Κρυστάλλινη, αιχμηρή οξύτητα αλλά πάντα κομψή. Ένα αυστηρό κρασί, με εξαιρετική δομή και διάρκεια. Τα Sancerres του Domaine Vacheron δεν είναι ποτέ κρασιά που μπορείς να ξεχάσεις. Η τέλεια στιγμή τους είναι πλάι σε ένα πιάτο με ωμά όστρακα, που θα ισορροπήσουν με σεβασμό την πάντα φινετσάτη και λεμονάτη φύση τους. → 9,60 € 5. Rose et Or 2015, Chateau Minuty Αποτελεί το ορόσημο του Chateau Minuty, ενώ είναι από τα ομορφότερα παραδείγματα ενός αληθινού ροζέ Προβηγκίας. Τα αμπέλια καλλιεργούνται και τρυγώνται αυστηρά χειρονακτικά, ενώ η επιλογή των σταφυλιών γίνεται με αυστηρά κριτήρια ωριμότητας. Το αποτέλεσμα χαρίζει απλόχερα αρώματα ροδάκινου και ανοιξιάτικων λουλουδιών, ενώ το βελούδινο στόμα του κρατά μια χαριτωμένη οξύτητα που το κάνει ακόμη πιο αέρινο. → 9,60 € 6. Rennina Pieve Santa Restituta 2011 Brunello di Montalcino, Gaja Όταν η οικογένεια Gaja αποφάσισε να αποκτήσει ένα κτήμα εκτός του Piemonte, η Τοσκάνη ήταν η πιο σοφή επιλογή. Στο ιστορικό κτήμα Santa Restituta di Pieve οινοποιείται το Santa Reninna, ένα Brunello πλούσιο, εντυπωσιακό, με ανθικά αρώματα αρχικά και ώριμων φρούτων στη συνέχεια. Πυκνό και επιβλητικό, θέλει αρκετό χρόνο να αναπνεύσει για να το απολαύσετε τώρα αλλά προτείνουμε να το περιμένετε για τουλάχιστον δέκα χρόνια από την εσοδεία του για να αγγίξει την καλύτερη στιγμή του. → 9,60 €

7

7. Νάουσα 2012, Κτήμα Αργατία Ένα ευγενικό, στιβαρό αλλά όχι τραχύ Ξινόμαυρο. Με γήινη παλέτα αρωμάτων – μας ενθουσιάζουν τα αρώματα ντομάτας και μαύρης ελιάς που κυριαρχούν και μας ιντριγκάρουν οι ποιοτικές ταννίνες του ήδη στα πέντε χρόνια από την εσοδεία του. Ιδανικό για να συνοδεύσει λιπαρά κρέατα ενώ, αν συντηρηθεί σωστά, θα συνεχίσει να μας εκπλήσσει για την επόμενη δεκαετία. → 9,60 € 52

8

8. Απηλιώτης 2009, Κτήμα Σιγάλα Σίγουρα ένα από τα πιο αγαπημένα μας γλυκά κρασιά. Καταφέρνει και συνδυάζει την γλύκα ενός ώριμου κερασιού με την διακριτική οξύτητα του βύσσινου, ενώ οι ταννίνες του είναι υπέροχα μαλακές. Σε αυτή την εμπειρία προστίθενται και αρώματα παλαίωσης και το αποτέλεσμα είναι, αν μη τι άλλο, εντυπωσιακό. → 9,60 €

Το GRAPE συχναζει ● ACROPOLIS HILL HOTEL Μουσών 7, Αθήνα ● AΝΘΙΔΗΣ Λεωφόρος Κηφισίας 76, Μαρούσι / Πατριάρχου Ιωακείμ 45, Κολωνάκι / Γρηγορίου Λαμπράκη 77, Γλυφάδα ● ΑRIA HOTELS ● BΑΣΙΛΑΙΝΑΣ Αιτωλικού 72, Πειραιάς ● ΒΑR DE THEATRE Βουκουρεστίου 9, Αθήνα ● BY THE GLASS Σουρή 2, Αθήνα ● CAFE TAZZA D'ORO Πεντέλης 9, Αθήνα ● CAVA FAIDON Αγίου Ιωάννου 28, Βούλα / Σκίππη 4, Καλλιθέα ● CAva halari Ελευθερίου Βενιζέλου 9Α, Γλυφάδα ● Cava Vegera Βασιλέως Παύλου 61 και Ποσειδώνος 11, Βούλα ● CELLIER Κριεζώτου 1δ, Σύνταγμα / Λεωφόρος Κηφισίας 369, Κηφισιά / Λεωφόρος Συγγρού 320, Καλλιθέα / Αγίου Ιωάννου, Θέση Φάμπρικα, Μύκονος ● CHEFI Περικλέους 31, Χαλάνδρι ● CITY BISTROT Βουκουρεστίου 1, Αθήνα ● codice blue Χάρητος & Λουκιανού, Κολωνάκι ● Cookoovaya Χατζηγιάννη Μέξη 2, Αθήνα ● corksandforks Ακτή Θεμιστοκλέους & Πάργας 1 ● CULPA Σολωμού 1, Νέο Ψυχικό ● delicieux Golden Hall ● GASPAR Λεωφόρος Δημ. Βασιλείου & Λυκούργου, Φάρος Ψυχικού ● Geona's Δαβάκη 1, Ψυχικό ● DRY Κουμπάρη 5, Πλατεία Κολωνακίου ● ZOUMBOULAKI gallery Πλατεία Κολωνακίου 20 ● HETEROCLITO Πετράκη 30, Αθήνα ● House of wine Εθνικής Αντιστάσεως 40, Χαλάνδρι ● ΘΑ ΣΕ ΚΑΝΩ ΒΑΣΙΛΙΣΣΑ Βέροιας 13, Αθήνα ● IT Σκουφά 29, Αθήνα ● Jonah's Χρήστου Βουρνάζου 31, Αθήνα ● ΚΑΒΑ ΣΕΙΡΙΟΣ Κ. Καραμανλή 160, Θεσσαλονίκη ● KIKI DE GRECE Ηπίτου και Βουλής 38, Σύνταγμα ● ΚΟΛΙΑΣ Λεωφ. Ανδρέα Συγγρού, Παλαιό Φάληρο ● κρασοπουλιο Δημοκρατίας 11, Μελίσσια ● KYLIX Καρνεάδου 20, Αθήνα ● KYR-ΥIANNI BAR «Ελ. Βενιζέλος» ● ΛΙΘΟΙΝΟΝ Private 16 Λεωφ. Σαρωνίδας 122, Σαρωνίδα ● MAI TAI Πλουτάρχου 16-18, Κολωνάκι ● MATSUHISA ATHENS Απόλλωνος 40, Astir Palace, Βουλιαγμένη ● MELIA HOTEL Χαλκοκονδύλη 14 & 28ης Οκτωβρίου ● MOHNBLUMCHEN Πλατεία ∆εξαµενής 7 & Σπευσίππου 1, Κολωνακι ● MONK GRAPES AND SPIRITS Καρόρη 4, Αθήνα ● ΜΟΥΣΕΙΟ ΚΥΚΛΑΔΙΚΗΣ ΤΕΧΝΗΣ Νεοφύτου Δούκα 4, Αθήνα ● ΜΟΥΣΕΙΟ ΜΠΕΝΑΚΗ Κουμπάρη 1, Αθήνα / Πειραιώς 138 ● mr Vertigo Πλατεία Φιλικής Εταιρείας 15, Κολωνάκι ● NEW HOTEL Φιλελλήνων 16, Αθήνα ● ΝΟRA'S DELI Αναγνωστοπούλου 11, Κολωνάκι ● ΟΑΚ 282 Λεωφόρος Κηφισίας, Χαλάνδρι ● OENOKOSMOS Ορλώφ 5, Αθήνα ● OINOSCENT Βουλής 45-47, Αθήνα ● PALEO Πολυδεύκους 39, Πειραιάς ● ΠΑΝΔΑΙΣΙΑ Αγίου Ιωάννου 41, Αγ. Παρασκευή ● ΡΑΤΚΑ Xάρητος 32, Κολωνάκι ● scala vinoteca Σίνα 50, Κολωνάκι ● Scenario Bar Mαρωνείας 1, Κομοτηνή ● ΣΚΟΤΑΔΗΣ Λεωφόρος Δημοκρατίας 46, Αίγινα ● YOLENI'S Σόλωνος 9, Κολωνάκι ● FABRICA DE VINO Εμμανουήλ Μπενάκη 3, Αθήνα ● FUNKY GOURMET Παραμυθιάς 13 και Σαλαμίνος, Κεραμεικός ● VILLA GRIZIO 46 Αγίου Αλεξάνδρου 46, Παλαιό Φάληρο ● VINIFERA Λεωφόρος Κηφισίας 317β, Κηφισιά ● VINOTERRA Μαρίνου Αντύπα 74, Ν.Ηράκλειο ● VINTAGE Μητροπόλεως 66-68, Αθήνα ● Visit Nemea Δερβενακίων 100, Νεμέα ● Warehouse Μαυρομιχάλη & Βαλτετσίου 21, Αθήνα ● WINE UP Eλ. Βενιζέλου 86, Πετρούπολη ● WSPC Λεωφόρος Αμφιθέας 70, Παλαιό Φάληρο ● 8 LE BISTRO Φρύνης 8, Ηλιούπολη ● 48 Αρματολών και Κλεφτών 48, Αμπελόκηποι

g Το Grape συχνάζει επίσης σε επιλεγμένα σημεία στην

Ελλάδα και ως ένθετο στην εφημερίδα Η Καθημερινή.

54