DISPLACING PLACES:
ΠΕ ΡΙΕΧ ΟΜ ΕΝΑ
2.
3.2.1
3.2.2
3.4
ΕΙΣ ΑΓ Ω
Το
• Heidegger |Κτίζειν
(1952),
• Christian Norberg-Schulz |Existence, Space, Architecture (197 1),
• Maurice Merleau-Ponty | Phénoménologie de la perception (1945 ),
• Edward Relph |Place and Placelessness (1976),
• Yi-Fu Tuan |Space and Place (1977).
ΕΙΣΑΓΩΓΗ
Σημαντικές
• François Ascher |Métapolis ou l’avenir des villes (1995),
• Manuel Castells |The rise of the network society (2010),
• Rem Koolhaas|Generic City (1995),
• David Harvey |Mapping the Futures (1989),
• Marc Augé |Non-lieux : introduction à une anthropologie de la surmodernité (1992),
• Stephen Graham και Simon Marvin |Telecommunications and the City: electronic spaces, urban places (1996),
• GUST | The urban condition: space community and self in the contemporary Metropolis (1999),
• Doreen Massey |A global sense of place (1995).
(Castells, 2010, σ. xxxi). Το 1982,
το 1927 (Floridi , 2008, σ. 130). Αν
• Pierre Lévy |Becoming Virtual (1998),
• William J. Mitchell |City of Bits (1995),
• Lev Manovich|Language Of New Media (2002),
• Adriana Silva de Souza |From Cyber to Hybrid: Mobile Technologies as Interfaces of Hybrid Spaces (2011),
• Michael Heim |The metaphysics of virtual reality (1993),
• Frank Eckardt et al. (eds.) |Mediacity: situations, practices and encounters (2008),
• Eric Kluitenberg |The Network of Waves Living and Acting in a Hybrid Space (2006),
• Mitchell Schwarzer |A Sense of Place, A World of Augmented Reality (2010).
Μελέτες
• Adriana Silva de Souza |Hybrid spaces 2.0: Connecting networked urbanism, uneven mobilities, and creativity, in a (post) pandemic world (2023),
• David Bell |An Introduction to Cybercultures (2001).
• Cresswell |Place a short introduction (2004)
• Νικόλαος-Ίων
(2009)
• Doreen Massey | For Space (2005)
• Δήμητρα
• Παύλος Λέφας| Αρχιτεκτονική
τον Heidegger στον Koolhaas (2008)
Locus amoenus
Cole Thomas, The Arcadian or Pastoral State. Oil on canvas, 183 4.
Ο Jeff Malpas,
«Place And Experience: A Philosophical Topography» (1999),
Christian Norberg-Schulz (1971,
Ο Casey,
Fate of Place» (1998),
Newton, Descartes, Leibniz, Kant),
taner, 2018, σ. 41).
(Cresswell, 2004, σσ. 8-10)
1.2Οτόποςωςυπαρξιακόςχώρος
O Martin Heidegger (1951),
(Entrikin, 1976, σ. 622).
(Heidegger,
(Heidegger, 2008,
(Merleau-Ponty, 2005, σ. 420, Λέφας, 2008, σ. 153).
Merleau- Ponty, ο
σ. 494).
Merleau-Ponty
1.3Οτόποςωςιδέα,έννοιακαιτρόπος
3, Hubbard & Kitchin, 2011,
(Cresswell, 2009,
5-6).
Barnes, T. (2001a) «Retheorizing economic geography: from the quantitative revolution to the cultural turn», Annals of the Association of American Geographers, 91, σσ. 546–565 και Barnes, T. (2001b) «Lives lived and tales t old: biographies of geography’s quantitative revolution», Environment and Planning D: Society and Space, 19, σσ. 409–429.
(2005)
Tuan
meaning of place)
(the sense of place),
(Hubbard, 2005, σ. 42).
«Place and Placelessness» (1976) και ο Tuan,
«Space and Place» (1977). Η
(Tuan, 1977, σ. 6)
(Relph, 1976, σ. 8, Tilley, 1994, σ. 11).
1.3.1Ηαίσθησητουτόπου
1976, σ. 41).
(Cresswell, 2004, σ. 22).
2009,
(Gregory, et al., 2009, σ. 679).
είναι θετικές (τοποφιλία), ή αρνητικές (τοποφοβία) (Cresswell, 2004, σ. 21).
Αντίστοιχα, ορμώμενος από τη φαινομενολογική παρακαταθήκη, ο Schulz, στο βιβλίο του «Genius Loci: Towards a phenomenology of perception» (1980), θα μιλήσει
του «genius loci», σε μια
(Schulz, 2009, σ. 7).
(Reid, 2008, σ. 21).
(Relph, 1976, σσ. 29-42).
(Reid, 2008, p. 21).
(Relph, 1976, pp. 29-42).
ΠΑΓΚΟΣΜΙΟ--Π
ΣΤΗΝ --ΠΟΙΗΜΕΝΗ ΠΟΛΗ ΔΙΚΤΥΩΝ
« We live in confusing times, as is often the case in periods of historical transition between different forms of society. »
(Castells, 2010, σ. 1)
ΔΙΚΤΥΩΝ
(Knox & Pinch, 2010, σ. 27).
(Graham & Marvin, 2004, σ. 33),
(Knox & Pinch, 2010, σσ. 29, 13).
Ο .
ΤΟΠΟΣ ΣΤΗΝ
ΠΑΓΚΟΣΜΙΟΠΟΙΗΜΕΝΗ
ΠΟΛΗ
ΤΩΝ
ΔΙΚΤΥΩΝ
σ. 33).
& Marvin,
(Harvey, 2009,
τους (Graham & Marvin, 2004, σ. 33).
Οι Knight and Gappert (1989) παρατήρησαν, ότι σαν αποτέλεσμα,
στους, Graham & Marvin, 2004, σ. 34). Αναπόφευκτα, λοιπόν,
(Harvey, 2009, p. 219).
(Savitch, 1988)
(Harvey, 2009,
ΤΟΠΟΣ
ΣΤΗΝ
ΠΑΓΚΟΣΜΙΟΠΟΙΗΜΕΝΗ
ΠΟΛΗ
ΤΩΝ
ΔΙΚΤΥΩΝ
(Gamble, 2012, σ. 46) Ο
(Hepworth, 1987),
(Graham & Marvin, 2004, σ. 34).
(Knox & Pinch, 2010,
(Gamble, 2012, p. 46).
(neighborliness),
μοιράζονταν
τοποθεσία (Knox & Pinch, 2010, σ. 29). Αυτό είχε σαν αποτέλεσμα την ανάπτυξη μιας παγκόσμιας
McLuhan, (McLuhan & Powers,
Ο . ΤΟΠΟΣ
ΠΑΓΚΟΣΜΙΟΠΟΙΗΜΕΝΗ
ΠΟΛΗ
ΤΩΝ
ΔΙΚΤΥΩΝ
& Pinch, 2010, σ. 33).
ροής κεφαλαίου» (Χατζησάββα, 2023, σ. 173). Ταυτόχρονα,
(ο.π. p. 177).
2.1Μίανέαπαγκόσμιααστικήσυνθήκη(η εμφάνισητηςνέαςμητρόπολης
1989, Massey
(Harvey, 2009, σ. 206).
η
και η βίωση του χώρου μετατοπίστηκε (Χατζησάββα, 2023, σ. 175), ενώ
(Αθανασίου, 2008, σ. 50).
Ο . ΤΟΠΟΣ ΣΤΗΝ
ΠΑΓΚΟΣΜΙΟΠΟΙΗΜΕΝΗ
ΠΟΛΗ
ΤΩΝ
ΔΙΚΤΥΩΝ
olis» (Ascher 1995), «City a la carte» (Fishman 1990), «Informational city» (Castells, 1996),
2.1.1Μετάπολη&Cityalacarte
(Ascher, 1995, σ. 16).
(Gausa, et al., 2003, σ. 430).
Τα απομονωμένα θραύσματα του «μετα-αστικού»
(GUST, 1999, σ. 46).
Robert Fish
ΠΑΓΚΟΣΜΙΟΠΟΙΗΜΕΝΗ
ΠΟΛΗ
ΤΩΝ
ΔΙΚΤΥΩΝ
carte» (Fishman, 1990, σ. 38).
Fishman (ο.π.,
(GUST, 1999, σ. 46).
(Gausa, et al., 2003,
431).
(Gausa, et al., 2003, σσ. 430-1).
2.1.2Ηκοινωνίατωνδικτύωνκαιοχώροςτων ροών
Ο . ΤΟΠΟΣ ΣΤΗΝ
ΠΑΓΚΟΣΜΙΟΠΟΙΗΜΕΝΗ
ΠΟΛΗ
ΤΩΝ
ΔΙΚΤΥΩΝ
442).
(Graham & Marvin, 2004,
(Harvey, 2009, σ. 275)
(Castells, 2010,
ΠΑΓΚΟΣΜΙΟ-
2.2Οτόποςωςανταγωνιστικόπροϊόν
ΠΑΓΚΟΣΜΙΟΠΟΙΗΜΕΝΗ
ΠΟΛΗ
ΤΩΝ
ΔΙΚΤΥΩΝ
(Castells, 2010,
Harvey (1996, σ. 292)
443-4).
μέσω της δημιουργίας
οδηγώντας στην αναδιάρθρωση των πόλεων (ο.π., p. 298). Οι πόλεις παγκοσμίως διαμορφώνονται μέσα από την οργάνωση «θεματικών χώρων» που αποσκοπούν στην προσέλκυση κεφαλαίων και ανθρώπων (Harvey, 2009, σ. 135). Η μανιώδης προβολή της «γνήσιας» ταυτότητας τους συγκεντρώνεται σε μουσεία, πινακίδες κλπ. (Harvey, 1996, σ. 306).
2023,
ΤΟΠΟΣ
ΣΤΗΝ
ΠΑΓΚΟΣΜΙΟ-
ΠΟΙΗΜΕΝΗ
ΠΟΛΗ
ΤΩΝ
ΔΙΚΤΥΩΝ
(Graham & Marvin, 2004, σ. 179).
Bauman (2003, σ. 19),
(Χατζησάββα, 2009, σ. 293).
τους (GUST, 1999, σ. 51). Όπως υποστήριξε
ίδιες» (Koolhaas, 1995, σ. 252).
Koolhaas,
Ο . ΤΟΠΟΣ ΣΤΗΝ
ΠΑΓΚΟΣΜΙΟΠΟΙΗΜΕΝΗ
ΠΟΛΗ
ΤΩΝ
ΔΙΚΤΥΩΝ
(Castells, 2010, σ. 448).
haas, 1995, σ. 253).
ανεξέλεγκτης παγκόσμιας αγοράς, οι αστικοί τόποι αναδιαμορφώνονται και κατακερματίζονται όλο και περισσότερο, σε διάφορα «συσκευασμένα» ή «θεματικά» και «προσομοιωμένα» στοιχεία (Knox, 1993, σ. 1). Ταυτόχρονα, όπως επισημαίνει ο Sorkin (όπως αναφέρεται στους Graham & Marvin, 2004, σ. 185), οι πρωτοβουλίες αστικής ανάπλασης
(Σημαιοφορίδης, 2005, σ. 435). Για το Harvey (2009, σ. 101), η
(Castells, 2010, σ. 449)- περιγράφει
συνθήκη, στο
παγκόσμιο συνυπάρχουν.
Ο Pierre Lévy εισάγει την έννοια της «πολλαπλότητας
(Lévy, 1998, σσ. 30-31).
2.2.1Ρευστάόρια-Αυστηράτείχη
(Χατζησάββα, 2023, σ. 176)
(Castells, 2010, σ. 453).
ο Castells (2010, σ. 459)
(Castells, 2010, σ. 445).
Bauman (2003, σ. 15),
(Harvey, 2009,
Ο
ΠΑΓΚΟΣΜΙΟΠΟΙΗΜΕΝΗ
ΠΟΛΗ
ΤΩΝ
ΔΙΚΤΥΩΝ
σ. 121).
Ο Ignasi de Solà-Morales (όπως
χώρους κατά μήκος των συνδετικών γραμμών του χώρου των
malls, αεροδρόμια, σταθμοί) δημιουργούν μια αίσθηση εξοικείωσης
2010, σ. 179).
de Solà-Morales (όπως
GUST, 1999, σ. 89),
(Δανιήλ, 2010, σ. 202). Πρόκειται ουσιαστικά για χώρους
δίκτυα 19 . Επιπρόσθετα, χαρακτηρίζονται από ένα διευρυμένο πολύ-λειτουργικό ρόλο
Atkinson, R & Flint, J. (2004). Fortress UK ? Gated communities, the spatial revolt of the elites and time–space traje ctories of segregation. Housing Studies. 19(6) pp. 875-892
(Χατζησάββα, 2023, σ. 275).
2010, σ. 149).
(GUST, 1999,
(Harvey, 1997, σ.2),
(Smith, 1996, σ. 32).
ΠΑΓΚΟΣΜΙΟΠΟΙΗΜΕΝΗ
ΠΟΛΗ
ΤΩΝ
ΔΙΚΤΥΩΝ
1999,
(Bauman, 2003,
(Castells, 2010, σ. 446).
ham & Marvin, 2004, σ. 186).
(Harvey, 1997, σ. 115).
(1995) ένας
Για το Harvey (2009, σ. 116),
(Massey, 2005, σ.
(Harvey, 1997, σ.
(Massey, 2005, σ. 5).
Εικόνα 3:
Cumballa Hill, Mumbai, India (2010)
Εικόνα 4: Ghatkopar Wadi, Mumbai, India (2009)
2.3Ηανάδυσητωνμη-τόπων
Relph (1976,
Sassen,
442-3).
(Castells, 2010,
442-3).
GUST, 1999, σ. 51).
Castells,
(Delalex, 2002,
Koolhaas (2002),
(Castells, 2010,
ΤΟΠΟΣ ΣΤΗΝ
ΠΑΓΚΟΣΜΙΟΠΟΙΗΜΕΝΗ
ΠΟΛΗ
ΤΩΝ
ΔΙΚΤΥΩΝ
2002, p. 175).
Augé,
της «υπερνεωτερικότητας», στο βιβλίο του «Nonlieux: introduction à une anthropologie de la surmodernité», η οποία χαρακτηρίζεται
(Augé, 1995, σ. 40).
όπως
ΤΟΠΟΣ ΣΤΗΝ
ΠΑΓΚΟΣΜΙΟ-
τόπος» (Augé, 1999, σ. 157).
ο Delalex (2002, σ. 106),
2005, σ. 439).
ΤΩΝ
ΔΙΚΤΥΩΝ
« Τhe life of the nomad is the intermezzo »
(Deleuze & Guattari, 2010, σ. 44)
ΠΑΓΚΟΣΜΙΟΠΟΙΗΜΕΝΗ
ΠΟΛΗ
ΤΩΝ
ΔΙΚΤΥΩΝ
chine» (2010)
2023, p. 179).
«Nomadology: The War Ma
of the nomad is the intermezzo» (Deleuze & Guattari, 2010, σ. 44).
(2009, σ. 339),
(Delalex, 2002, σ. 103).
Ο Augé (1995, p. 106) ισχυρίζεται
ΠΑΓΚΟΣΜΙΟΠΟΙΗΜΕΝΗ
ΠΟΛΗ
ΤΩΝ
ΔΙΚΤΥΩΝ
2003,
(Cresswell, 2004, p.
59, Cresswell, 2004, σσ. 72-4)
Massey
Ο .
ΤΟΠΟΣ ΣΤΗΝ
ΠΑΓΚΟΣΜΙΟΠΟΙΗΜΕΝΗ
ΠΟΛΗ
ΤΩΝ
ΔΙΚΤΥΩΝ
(Massey, 2005, σ. 130).
1999,
(Augé, 1995,
ΠΑΓΚΟΣΜΙΟ-
(Relph, 2007, σ. 3)
ΑΠΟ ΚΥΒΕΡΝ
ΣΤΟΝ ΥΒΡΙ ΧΩΡΟ
Εικόνα 7:
Εξώφυλλο των TIMES, “Machine of the Year” (3 Ιαν. 1983)
« When I enter cyberspace, what body will I inhabit? »
(Heft, 2023)
ΥΒΡΙΔΙΚΟ ΧΩΡΟ
είναι αυτές
αστική ζωή (Graham & Marvin, 2004, σ. 67). Με
2009, σ. 353),
(Heim, 1993, σ. xii).
(Καρυδάς, 2007, σ. 93),
22 , ο Gibson,
(Νeuromancer) (1984).
εννοιολογήθηκε,
των υπολογιστικών, ηλεκτρονικών κυκλωμάτων (Heim, 1993, σ. 79), ή, διαφορετικά, ως ένας «τόπος χωρίς χώρο» (spaceless place) (Odgen, 1994, σ. 715). Σε κάθε περίπτωση, οι
ως νοητικό τόπο, όσο, και ως χώρο πληροφοριών, δημιουργημένο
20
22
(de Souza e Silva, 2003, σ. 229).
229-30).
(de Souza e Silva, 2003,
(Bell, 2001, σσ. 140-1).
(Heim, 1993, σ. 76). Ωστόσο,
(Lévy, 1998, σ. 23).
δικτυακής πραγματικότητας η οποία ορίστηκε ως «δυνητική/εικονική» (Καρυδάς, 2007, σ. 94, Heim, 1993, σ. 76). Ενώ το «δυνητικό» υποδηλώνει ένα άυλο, εν δυνάμει σενάριο/περιβάλλον, εν αντιθέσει του υλικού, απτού περιβάλλοντος που πρεσβεύει το πραγματικό, στην πραγματικότητα δεν ταυτίζεται με το φανταστικό (Lévy, 1998, σ. 23). Ουσιαστικά, περιγράφει μια συνθήκη
(Lévy, 1998, σ. 16). O Serres (όπως
Lévy, 1998,
εσωτερικού
Baudrillard,
2009, σ. 355).
(Cresswell, 2014, σ. 69),
« My name is wjm@mit.edu (though I have many aliases), and I am an electronic flaneur. I hang out on the network. »
(Mitchell, 1995)
Η Boyer (1996)
τον κόσμο (Boyer, 1996, σ. 14). Για τον Baudrillard (όπως αναφέρεται στο Τερζόγλου, 2009, σ. 354-5), ο «υπερ-χώρος» των μεταπόλεων, σε αντιδιαστολή με τον κυβερνοχώρο, μετουσιώθηκε σε ένα χώρο χωρίς νόημα, χωρίς σημεία αναφοράς, χωρίς βάθος. Ο Mitchell (1995), σε
(Graham & Marvin, 2004, σ. 228).
Calhoun (1986,
(Lévy, 1998, σ. 29)
1999, σ. 89).
(GUST, 1999, p. 89, Graham & Marvin, 2004, σ. 212).
Graham & Marvin, 2004, σ. 187),
Graham & Marvin, 2004,
(Graham & Marvin, 2004, σ. 119).
(Sassen, 2005, σ. 30)
3.2Post-DesktopEra:απότονυπολογιστήστην
2023,
233).
Manovich,
ΥΒΡΙΔΙΚΟ ΧΩΡΟ
(Manovich, 2006).
(de Lange, 2013, σ. 77).
Το
Microsoft, Bill Gates,
«The Enduring magic of software»
(Gates, 2004).
Mark Weiser,
«The Computer for the 21st Century» (1999),
(Weiser, 1999, σ.
(ubiquitous computing) (ο.π.).
(Alcañiz & Rey, 2005, σ.
ΑΠΟ ΤΟΝ
Galloway, 2004, σ. 285).
(“always-on” connection) (de Souza e Silva, 2006, σ. 262),
(McCullough, 2006, σ. 26).
(“always- accessible”) (Varnelis & Friedberg, 2008,
(de
Silva, 2006, σ. 262).
(Location-based Systems),
(de Souza e Silva, 2006, σ. 262).
(locative media) (Diamantaki & Charitos, 2008, σ. 245).
(McCullough, 2006,
(Diamantaki & Charitos, 2008, σ. 252).
(Augé, 1995, Harvey, 2009),
(Castells, 2010),
(Collis & Nitins, 2009).
& Charitos,
(Diamantaki & Charitos, 2008, σ. 252).
εγγύτητας» (compulsion of proximity)
(Boden & Molotch, 2004).
3.2.2.ΕπαυξημένηΠραγματικότητα(AR)
Jurgenson
ital Dualism vs Augmented Reality» (2011),
(Jurgenson,
Jurgenson,
(augmented
reality) (ο.π.).
Manovich (2006,
Milgram & Colquhoun, 2001, σ. 2).
Colquhoun
«A taxonomy of real and virtual world integration» (1999)
de Souza e Silva, 2006,
(Manovich, 2006, σ. 225).
3.3Πολλαπλέςαναγνώσειςτουφυσικούχώρου
3.3.1Ηεπαύξησητουχώρου
(Heim, 1993, σ. 77)
220).
(Manovich, 2006, σσ. 225-6)
(Manovich, 2006, σ. 221).
28
Venturi, R., Brown, D. S. & Izenour, S., 19 77. Learning from Las Vegas: the forgotten symbolism of architectural form. Cambridge: MIT Press.
(de Souza e Silva, 2006, σ. 264).
Cyber to Hybrid: Mobile Technologies as Interfaces of Hybrid Spaces» (2006),
Castells,
de Souza e Silva,
(Castells, 2010, σ. 444) (de Souza e Silva, 2006, σ. 271).
(de Souza e Silva, 2006, 2003),
(Castells, 1996,
2020).
Ο Kluitenberg (2015, σ. 15),
«The Network of Waves Living and Acting in a Hybrid Space» (2006),
(2006, σ. 8).
(discontinuity), η πολλαπλότητα (multiplicity) (Kluitenberg, 2006, σ. 8), καθώς και η ταυτόχρονη παρουσία (co-presence) ετερογενών και, ενίοτε, αντιφατικών χωρικών λογικών (2015, σ. 15), που χαρακτηρίζουν τον υβριδικό χώρο, θέτει και πάλι υπό αμφισβήτηση τη διχοτομική
2010,
29
Lefebvre, H., 1974. The Production of Space. Oxford: Blackw el.
Lefe
(2002),
(van Loon, 2002,
duction),
(Kitchin & Dodge, 2011,
(Kitchin & Dodge, 2011, σ. 74).
3.4Παράλληλεςσυνθήκες
(Schwarzer,
& Charitos,
ΑΠΟ
ΤΟΝ
ΚΥΒΕΡΝΟΧΩΡΟ
ΣΤΟΝ
ΥΒΡΙΔΙΚΟ
ΧΩΡΟ
(de Souza e Silva, 2006, σ. 270). Όπως
ο Cresswell (2014),
Manovich (2002)
Graham
Zook 31 (2007),
(Diamantaki & Charitos, 2008, σ. 252).
Zook & Graham, 2007, p. 466).
(Zook & Graham, 2007, p. 468).
ΑΠΟ
ΤΟΝ
ΚΥΒΕΡΝΟΧΩΡΟ
ΣΤΟΝ
ΥΒΡΙΔΙΚΟ
ΧΩΡΟ
e Silva, 2006, σ. 267).
(Diamantaki & Charitos, 2008, σ. 251).
(de Souza e Silva, 2006, pp. 266-7).
(Varnelis & Friedberg, 2008, σ. 16)
(Howard, et al., 2011).
(Diamantaki & Charitos, 2008,
(Sassen, 2006,
(a place to be) (Varnelis & Friedberg, 2008, σ. 20),
Εικόνα 9: Brian Vu’s photo series “Spirit Power Song” (2016-7)
Εικόνα 8: La Société du Spectacle - Guy Debord
(Bissell, 2021, p. 1)
(Battisti, et al., 2022, σ. 38)
(Battisti, et al., 2022, σσ. 38-9).
4.1Οισυνέπειεςτηςπανδημίας
(OECD, 2022).
Souza e Silva, 2023,
απόστασης (πχ αισθητήρες θερμότητας, διαβατήρια εμβολίων, εντοπισμός φυσικών επαφών) (de Souza e Silva, 2023, σ. 61). Οι εφαρμογές αυτές είχαν τη δυνατότητα να συλλέγουν προσωπικά δεδομένα, χωρίς απαιτούμενη αδειοδότηση. Για τον Andrejevic, η «αυτοματοποιημένη επιτήρηση»
ψηφιακή ένταξη (de Souza e Silva, 2023, σ. 62). Το πιο χαρακτηριστικό
(Bissell, 2021, σ. 6).
Bissell (2021, σ. 7),
(Caldwell, 2000).
(Bissell, 2021, σ.
Εικόνα 11: Vogue Portugal (2020)
ANTI ΕΠΙ ΛΟ ΓΟΥ :
« Now that we can do anything, what will we do? »
(Bruce Mau, Massive Change, 2004)
Λέξεις και εκφράσεις όπως «αντίληψη», «ταυτότητα», «αίσθηση του ανήκειν», «δίκτυα», «τοπικό», «παγκόσμιο», «κινητικότητα», «ανοίκειο», «μεταβλητότητα», «ετερογένεια/ομοιογένεια», «αλληλεπίδραση», «παράλληλες συνθήκες», «καθεστώς ελέγχου», «αποκλεισμός», αποτελούν ελάχιστα
ΑΝΤΙ
ΕΠΙΛΟΓΟΥ:
ΚΑΙ
ΠΟΥΘΕΝΑ
ΒΙΒΛ ΙΟΓ ΡΑΦ
•Aarts,E.,2007 . Foreword. Στο: Streitz, N., Kameas, A. & Mavrommati, I., επιμ. The Disappearing Computer: Interaction Design, System Infrastructures and Applications for Smart Environments. Βερολίνο: Springer, σσ. xiii-xiv.
•Alcañiz,M.&Rey,B.,2005. New Technologies for Ambient Intelligence. IOS Press.
•Ascher,F.,1995. Métapolis ou L’avenir des villes. Παρίσι: Odile Jacob
•Augé,M.,1995. Non-Places: Introduction to an Anthropology of Supermodernity. 1η έκδ. Λονδίνο: Verso.
• Augé,M.,1999. Για μια ανθρωπολογία των σύγχρονων κόσμων. 1η επιμ. Αθήνα: Εκδόσεις Αλεξάνδρεια..
•Bauman,Z. , 2003. Πόλη των φόβων, πόλη των ελπίδων. Κομπρεσέρ, για το χώρο και την πόλη, τεύχος 3, Αθήνα, σσ. 7-31
•Bell,D. , 2001. An Introduction to Cybercultures. 1η επιμ. Λονδίνο, Νέα Υόρκη: Routledge.
•Bissell,D. , 2021. A changing sense of place: Geography and COVID-19. Geographical Research, Απρίλιος, 59(1), σσ. 1-10.
•Blakely,E.&Snyder,M.G. , 1997. Fortress America: Gated Communities in the United States. Ουάσινγκτον: Brookings Institution.
• Boden,D.&Molotch,H. , 2004. Cyberspace meets the compulsion of proximity. Στο: Graham, S., επιμ. The Cybercities Reader. Λονδίνο: Routledge, σσ. 101-105.
•Boyer,C.,1993. The city of illusion: New York’s public places. Στο: Knox, P., επιμ. The Restless Urban Landscape. Englewood Cliffs: Prentice Hall, Χωρίς τόπο έκδοσης: χωρίς εκδότη, σσ. 111-126.
• Boyer,C.,1996. CyberCities: Visual Perception in the Age of Electronic Communication. 1η επιμ. Νέα Υόρκη: Princeton Architectural Press.
• Caldwell,N.,2000. Virtual Domesticity: Renewing the Notion of Cybernetic Living and Working Environments. M/C Journal, 3(6)
•Calhoun,C.,1986. Computer Technology, Large-Scale Social Integration, and the Local Community. Urban Affairs Quarterly, Δεκέμβριος, 22(2), σσ. 329349.
• Castells,M.,1999. Grassrooting the space of flows. Urban Geography, 20(4), σσ. 294-302.
•Castells,M.,2009. Communication Power. Οξφόρδη: Oxford University Press.
• Castells,M.,2010. The Rise of the Network Society. 2η έκδ. Ηνωμένο Βασίλειο: Wiley-Blackwell a John Wiley & Sons Ltd, Δημοσίευση.
• Christopherson,S.,1994. The Fortress City: Privatized Spaces, Consumer Citizenship. Χωρίς τόπο έκδοσης: χωρίς εκδότη
• Collis,C.&Nitins,T.,2009. Bringing the internet down to earth: emerging spaces of locative media. Στο: Record of the Communications Policy & Research Forum 2009, 19-20 Νοεμβρίου.
• Cresswell,T.,2004. Place: A Short Introduction. Χωρίς τόπο έκδοσης: Blackwell Publishing Ltd.
• Cresswell,T.,2009. Place. Elsevier B.V.
• Cresswell,T.,2014. Place: An Introduction. 2η επιμ. Χωρίς τόπο έκδοσης: Wiley Blackwell.
• deLange,M.,2013. The smart city you love to hate: Exploring the role of affect in hybrid urbanism. Conference: The Hybrid City II, 23-25 May. σσ. 77-84.
• deSouzaeSilva,A.,2003. Hybrid Spaces in Art and Science Fiction: From cyberspace to mobile interface. Journal of Communication and Culture, 1(1), σσ. 223-247.
•deSouzaeSilva,A.,2006. From Cyber to Hybrid: Mobile Technologies as Interfaces of Hybrid Spaces. Space and Culture, August, 9(3), σσ. 261-278.
• deSouzaeSilva,A.,2023. Hybrid spaces 2.0: Connecting networked urbanism, uneven mobilities, and creativity, in a (post) pandemic world. Mobile Media & Communication, 11(1), σσ. 59-65.
• Delalex,G.,2002. Non-places: The Everyday Experience of Flows. disClosure: A Journal of Social Theory, 15 April, 11(9), σσ. 101-115.
• Deleuze,G.&Guattari,F.,2010. Nomadology: The War Machine. Seattle: Wormwood Distribution.
• Diamantaki,K.&Charitos,D.,2008. Locative Media in the City: Spatial Practices and Social Dynamics. Στο: F. Eckardt, και συν. επιμ. MEDIACITY: Situations, Practices and Encounters. Βερολίνο: Frank & Timme, σσ. 245-262.
• Ellin,N.,1996. Postmodern Urbanism. Cambridge: Blackwell.
• Entrikin,J.N.,1976. Contemporary humanism in geography. JSTOR, December, 66(4), σσ. 615632.
• Fishman,R.,1990. America’s new city: Megapolis unbound.
Wilson Quarterly.
• Floridi,L.,2008.
• Frampton,K.,1974. On_Reading_Heidegger. Oppositions.
• Galloway,A.,2004. Intimations of everyday life: Ubiquitous computing and the city. Cultural Studies, March/May, 18(2/3), σσ. 384-408.
• Gamble,A.,2012. The changing world order: From the opening of the Berlin Wall to the financial crash. Στο: Telò, M., επιμ. State, Globalization and Multilateralism: The Challenges of Institutionalizing Regionalism. Χωρίς τόπο έκδοσης: χωρίς εκδότη, σσ. 45-60.
• Gates,B.,2004. The Enduring Magic Of Software. Information Week, 18 October.
• Gausa,M.καισυν.,2003. The Metapolis Dictionary: City, Technology and Society in the Information Age. Χωρίς τόπο έκδοσης: ActarD Inc.
• Graham,S.&Marvin,S.,2004. Telecommunications and the City: Electronic spaces, urban places. Taylor & Francis e-Library: Routledge.
•Gregory,D.etal.,eds.,2009. The Dictionary of Human Geography. 5η έκδ. Ηνωμένο Βασίλειο: Blackwell Publishing Ltd.
• GUST,1999. The urban condition: Space, community and self in the contemporary Metropolis. Rotterdam: 010 Publishers.
•Harvey,D.,1996. From space to place and back again. Στο: Justice, Nature and the Geography of Difference. 1st επιμ. Oxford: Blackwell Publishers, σσ. 291-326.
• Harvey,D.,1997. The New Urbanism and the Communitarian Trap. Harvard Design Magazine, Winter/ Spring, σσ. 1-3.
• Harvey,D.,2009. Η κατάσταση της μετανεωτερικότητας: Διερεύνηση των απαρχών της πολιτισμικής μεταβολής. 1η επιμ. Αθήνα: Εκδόσεις Μεταίχμιο.
• Harvey,D.,2012. Εξεγερμένες πόλεις: Από το δικαίωμα στην
επανάσταση της πόλης. Αθήνα: Εκδόσεις ΚΨΜ.
• Heidegger,M.,2008. Κτίζειν, κατοικείν, σκέπτεσθαι. Αθήνα: εκδόσεις Πλέθρον.
•Heim,M.,1993. The Metaphysics of Virtual Reality. 1st επιμ. Oxford: Oxford University Press.
• Howard,P.N.καισυν.,2011. Opening Closed Regimes: What Was the Role of Social Media During the Arab Spring?. [Ηλεκτρονικό] Διαθέσιμο στο: https://ssrn.com/abstract=2595096 [Πρόσβαση 21 Ιανουαρίου 2024].
• Hubbard,P.,2005. Space/Place. Στο: Cultural Geography: A Critical Dictionary of Key Concepts. Λονδίνο: I.B. Tauris & Co Ltd, σσ. 41-48.
• Hubbard,P.&Kitchin,R.,2011. Introduction: Why key thinkers?. Στο: Hubbard, P. & Kitchin, R., επιμ. Key Thinkers on Space and Place. 2η επιμ. Χωρίς τόπο έκδοσης: SAGE Publications, σσ. 1-17.
• Jameson,F.,1999. Το Μεταμοντέρνο
Εκδόσεις Νεφέλη.
• Jurgenson,N.,2011. Digital Dualism versus Augmented Reality. [Ηλεκτρονικό] Διαθέσιμο στο: https://thesocietypages.org/cyborgology/2011/02/24/ digital-dualism-versus augmented-reality/ [Πρόσβαση 10 Δεκεμβρίου 2023].
• Kitchin,R.&Dodge,M.,2011. Code/Space: Software and Everyday Life. Cambridge, Massachusetts: The MIT Press.
• Kluitenberg,E.,2006. The Network of Waves: Living and Acting in a Hybrid Space. Open 11, 11(Hybrid Space), σσ. 6-16.
• Kluitenberg,E.,2015. Affect Space: Witnessing the Movement(s) of the Squares. [Ηλεκτρονικό] Διαθέσιμο στο: https://onlineopen.org/affect-space [Πρόσβαση 19 Ιανουαρίου 2024].
• Knox,P.,1993. Capital, material culture and socio-spatial differentiation. Στο: Knox, P., επιμ. The Restless Urban Landscape. Englewood Cliffs: Prentice Hall. Χωρίς
1-33.
• Knox,P.&Pinch,S.,2010. Urban social geography: An introduction. 6th ed. London: Routledge.
• Koolhaas,R.,1995. Γενική Πόλη. Στο: Η σύγχρονη (ελληνική) πόλη.
Αθήνα: Δομές, σσ. 252-265.
• Koolhaas,R.,2002. Junkspace. October, Spring, Τόμος 100, σσ. 175-190.
• Kraan,A.,2006. To Act in Public through Geo-Annotation: Social Encounters through Locative Media Art. Open 11: Hybrid Space, Τόμος 11, σσ. 38-47.
• Lefebvre,H.,1974. The Production of Space. Oxford: Blackwel.
• Lévy,P.,1998. Becoming virtual: Reality in the Digital Age. New York: Plenum Trade.
• Malpas,J.,1999. Place and experience. Cambridge: Cambridge University Press.
• Manovich,L.,2006. The poetics of augmented space. Sage Journals, 5(6), σσ. 219-240.
• Massey,D.,1995. Η παγκοσμιότητα του τοπικού. Νέα Οικολογία.
• Massey,D.,2005. For Space. London: SAGE Publications.
•Matsuda,K.,2010. DOMESTI/CITY: The dislocated home in augmented space (Διπλωματική εργασία). 27 April.
• Matsuda,K.,2016. Hyper-Reality. [Ηλεκτρονικό] Διαθέσιμο στο: http://hyper-reality.co/ [Πρόσβαση 21 Ιανουαρίου 2024].
• McCullough,M.,2006. On the Urbanism of Locative Media. Places, 18(2), σσ. 26-29.
• McLuhan,M.&Powers,B.,1989. The global
ΒΙΒΛΙΟ ΓΡΑΦΙΑ
village: transformations in world life and media in the 21st century. New York : Oxford University Presse.
• Merleau-Ponty,M.,2005. Phenomenology of Perception. Taylor and Francis e-Library: Routledge.
• Milgram,P.&Colquhoun,H.,2001. A Taxonomy of Real and Virtual World Display Integration. [Ηλεκτρονικό] Διαθέσιμο στο: https://www.researchgate.net/publication/2440732_A_Taxonomy_of_Real_ and_Virtual_World_Display_Integration [Πρόσβαση 10 Δεκεμβρίου 2023].
• Mitchell,W.J.,1995. City of bits: Space, place, and the infobahn. Massachusetts: The MIT Press.
• Montaner,J.M.,2018. Ιστορία σύγχρονης αρχιτεκτονικής:
δεύτερο
του 20ου αιώνα. 2η έκδοση επιμ. Αθήνα: Νεφέλη.
• Odgen,M.,1994. Politics in a parallel universe: is there a future for cyberdemocracy?. Futures, 26(7), σσ. 713-729.
•Reid,M.,2008. Developing practical guidelines for sense of place using visual simulations: A case study at Pier 21. Μεταπτυχιακή διατριβή. [Ηλεκτρονικό] Διαθέσιμο στο: http://hdl.handle.net/10012/4096.
• Relph,E.,1976. Place and Placelessness. London: Pion Limited.
• Rheingold,H.,1993. The Virtual Community: Homesteading on the Electronic Frontier. Χωρίς τόπο έκδοσης: Addison-Wesley Publishing Company.
• Sassen,S.,2005. The Global City: Introducing a Concept. The Brown Journal of World Affairs, Winter/Spring, 11(2), σσ. 27-43.
• Sassen,S.,2006. Public Interventions: The Shifting Meaning of the Urban Condition. Open 11: Hybrid Space, Τόμος 11, σσ. 18-26.
• Schulz,C.N.,1971. Existence, space & architecture. New York: Praeger Publishers, Inc..
• Schulz,C.N.,2009. Genius loci, το πνέυμα του τόπου: Για μια φαινομενολογία της αρχιτεκτονικής. Αθήνα:
• Schwarzer,M.,2010. A Sense of Place, A World of Augmented Reality: Part 1. [Ηλεκτρονικό] Διαθέσιμο στο: https://placesjournal.org/article/asense-of-place-a-world-of-augmented-reality-part-1/ [Πρόσβαση 22 Ιανουαρίου 2024].
• Seijdel,J.,2006. Editorial. Open 11: Hybrid Space, Τόμος 11, σσ. 4-5.
• Smith,N.,1996.
2012, σ. 26-35
• Streitz,N.,Kameas,A.&Mavrommati,I.,
2007. Preface. Στο: N. Streitz, A. Kameas & I. Mavrommati, επιμ. The Disappearing Computer: Interaction Design, System Infrastructures and Applications for Smart Environments. Germany: Springer, σσ. v-x.
• Tilley,C.,1994. A phenomenology of landscape places, paths and monuments. United Kingdom: Berg Publishers.
• Tuan,Y.-F.,1977. Space and place: The perspective of experience. Minneapolis:University of Minnesota Press.
• Urry,J.,2001. Sociology beyond Societies: Mobilities for the twenty-first century. Taylor & Francis e-Library: Routledge.
• vanLoon,J.,2002. Social Spatialization and Everyday Life. Space & culture. May, 5(2), σσ. 88-96.
• Varnelis,K.&Friedberg,A.,2008. Place: The Networking of Public Space. Στο: K. Varnelis, επιμ. Networked Publics. Cambridge, Massachusetts: The MIT Press, σσ. 15- 42.
• Venturi,R.,Brown,D.S.&Izenour,S.,1977. Learning from Las Vegas : the forgotten symbolism of architectural form. Cambridge: MIT Press.
• Weiser,M.&Brown,J.S.,1997. The Coming Age of Calm Technology. Στο: Beyond Calculation. New York: Springer, σσ. 75-85.
• Weiser,M.,1999. The Computerfor the 21st Century. ACM SIGMOBILE Mobile Computing and Communications Review, 3(3), σσ. 3-11.
• Wertheim,M.,2000. The pearly gates of cyberspace: a history of space from Dante to Internet. 1η επιμ. New York: W.W. Norton & Company, Inc. •Zook,M.&Graham,M.,2007. Mapping DigiPlace: Geocoded Inter-. Environment and Planning B-Planning and Design, Τόμος 34, σσ. 446-482.
• Αθανασίου,Ε.,2008. Η πόλη ως επιχείριση,
Γεωγραφίες, Άνοιξη, Τόμος 14, σσ. 46-59.
• Ασημάκη,Ά.,Κουστουράκης,Γ.& Καμαριανός,Γ.,2011. Οι έννοιες
Θεσσαλονίκη: Επέκεντρο, σσ. 179-211.
• Καλαντίδης,Ά.,2017. Σημειώσεις για την ταυτοτητα του τόπου. Γεωγραφίες, Χειμώνας, Τόμος 30, σσ. 53-65.
• Καμέας,Α.,2004. Ο υπολογιστής εξαφανίζεται. Popular Science.
• Καρυδάς,Ι.Χ.,2007. Ψηφιακές Πολεις: Κοινωνία, ψυχολογία, διαδίκτυο, αστική γειτονιά. Αθήνα: Παπαζήσης.
• Κυπαρισσίου,Μ.&Ψωμά,Α., 2020. Ψηφιακός χάρτης: μια υποκειμενική ανάγνωση του δημόσιου χώρου. [Ηλεκτρονικό] Διαθέσιμο στο: https://www.teetkm.
gr/%CF%88%CE%B7%CF%86%CE%B9%CE%B1%CE%BA%CF%8C%CF%82%CF%87%CE%AC%CF%81%CF%84%CE%B7%CF%82%CE%BC%CE%B9%CE%B1-%CF%85%CF%80%CE%BF%CE%BA%CE%B5%CE%B9%CE%BC%CE%B5%CE%BD%CE%B9%CE%BA%CE%AE-%CE%B1%CE%BD%CE%AC/ [Πρόσβαση 20 Ιανουαρίου 2024].
• Λέφας,Π.,2008. Αρχιτεκτονική
Heidegger
Koolhaas.
• Μουρίκη,Α.,1990. Merleu-Ponty και Husserl: από την υπερβατική φαινομενολογία
χιάσματος. Πάνδημος, σσ. 73-87.
•Παντελίδου,Χ.,2010. Σύγχρονος αστικός χώρος και υποκείμενο: Η περίπτωση των gated communities. Στο: Κ. Τσουκαλά, Μ. Ν. Δανιήλ & Χ. Παντελίδου, επιμ. Μετανεωτερικές επ-όψεις. 1η επιμ. Θεσσαλονίκη: Επίκεντρο, σσ. 133-178.
•Σημαιοφορίδης,Γ.,2005. Διελεύσεις: Κείμενα για την αρχιτεκτονική και τη μετάπολη. Αθήνα: METAPOLIS Press.
• Τερζόγλου,Ν.-Ί.,2009. Ιδεές του χώρου τον εικοστό πρώτο αιώνα. Αθήνα: νήσος- Π. Καπόλα.
• Τσουκαλά,Κ.,2006. Η γεωγραφία και η αντίληψη
Στο: Έ. Συγκολλίτου, επιμ. Περιβαλλοντική Ψυχολογία.