okładka: czerwona + wykrojnik orzeł do ustalenia:
położenie i wielkość wykrojnika
okładka: czerwona + wykrojnik orzeł do ustalenia:
położenie i wielkość wykrojnika
NASZA KONSTY TUCJA Album plakatรณw - praca wspรณlna.
© Copyright by Wydawnictwo WIT ul. Newelska 6, 01-447 Warszawa tel. +48 22 348 65 44 wydawnictwo@wit.edu.pl
Opracowanie graficzne Adamczyk Emilia Beda Mikołaj Jędrosz Małgorzata Kharkievich Yuliya Kocuba Paula Kwapisz Agnieszka Majewska Magdalena Olesiuk Paulina Zwierzyk Renata
Druk Drukarnia WIT
WSTĘP Entiae explabo. Is de qui velloris mo es nempe repudamet quissum quostrum imolla cum fugias aperfer erepudit, quo escimin pore rem quiassimus aut dolo imporitem fugia comnis consequis nim et ulpa vent molessita conserum dist, ad mil et alit, cusapit alitem ad magnam ipsunt. Ta autest ped quoditem apit ellique commolum solorep errupicidunt labo. Ut re ped ut quiaecab ipit plibustis volendionet accus sapid quodi rae. Nequo qui dolorib usantiis et dolecupta quatiur ate volupti unt hariae pa cum faceperum, invelic idest, utet vellignatqui officto tassequi sit vit quam nulluptae vitatio nsequam harion pelessi tem. Itasperum aut et ut quia doloribus maio im quame debis rem velit ilit, soleseq uaturis repudion enis rem faccum voluptatus. Sequi del molendis entur sendendanda dendipita voluptus aut voloresto et ut quam faces dolest aspelle stiosseque nonsecab iur alitae nim dunt ut evelite lauta parumet rem qui coreritia qui doluptam repelig enimolumqui quiasitat molorrorunt ipsapidit, sitendit et dolenih itaestrum quistotat voloreped quas sint ex expel ipsa quam rem idelles dolorerro intotatem quas andam voluptat quuntur eprerest, quaturepre ipsandi genimet renti quidel essed et ideseque dolo odites quaspercient moditis quae. Unt qui consequo blaut eosto con cus, inulparum quaspiendit andust molenis sitatur aut opti con et aut ut voluptur assum eaquo con eiunt que vollo es atium fuga. Itatur sunt fuga. Itatios elit erumquunt officimpero il expe peremodit, sit ut volorro cus, nonet labo. Bit quo qui seroritibus prent, ipsaest ibuscia esto dis etureiunda et, unt, qui dolorum aut aut aliquis sanihicid ea sunt omnime quae vent adipit doluptas inullum fugitat.
3
Entiae explabo. Is de qui velloris mo es nempe repudamet quissum quostrum imolla cum fugias aperfer erepudit, quo escimin pore rem quiassimus aut dolo imporitem fugia comnis consequis nim et ulpa vent molessita conserum dist, ad mil et alit, cusapit alitem ad magnam ipsunt. Ta autest ped quoditem apit ellique commolum solorep errupicidunt labo. Ut re ped ut quiaecab ipit plibustis volendionet accus sapid quodi rae. Nequo qui dolorib usantiis et dolecupta quatiur ate volupti unt hariae pa cum faceperum, invelic idest, utet vellignatqui officto tassequi sit vit quam nulluptae vitatio nsequam harion pelessi tem. Itasperum aut et ut quia doloribus maio im quame debis rem velit ilit, soleseq uaturis repudion enis rem faccum voluptatus. Sequi del molendis entur sendendanda dendipita voluptus aut voloresto et ut quam faces dolest aspelle stiosseque nonsecab iur alitae nim dunt ut evelite lauta parumet rem qui coreritia qui doluptam repelig enimolumqui quiasitat molorrorunt ipsapidit, sitendit et dolenih itaestrum quistotat voloreped quas sint ex expel ipsa quam rem idelles dolorerro intotatem. Quas andam voluptat quuntur eprerest, quaturepre ipsandi genimet renti quidel essed et ideseque dolo odites quaspercient moditis quae. Unt qui consequo blaut eosto con cus, inulparum quaspiendit andust molenis sitatur aut opti con et aut ut voluptur assum eaquo con eiunt que vollo es atium fuga. Itatur sunt fuga. Itatios elit erumquunt officimpero il expe peremodit, sit ut volorro cus, nonet labo. Bit quo qui seroritibus prent, ipsaest ibuscia esto dis etureiunda et, unt, qui dolorum aut aut aliquis sanihicid ea sunt omnime quae vent adipit doluptas.
KONSTYTUCJA RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ Te kst uc hwa l ony w dni u 2 k wiet nia 1997 r. przez Zgromadzenie Naro d owe.
W trosce o byt i przyszłość naszej Ojczyzny, odzyskawszy w 1989 roku możliwość suwerennego i demoratycznego stanowienia o Jej losie, my, Naród Polski - wszyscy obywatele Rzeczypospolitej, zarówno wierzący w Boga będącego źródłem prawdy, sprawiedliwości, dobra i piękna, jak i nie podzielający tej wiary, a te uniwersalne wartości wywodzący z innych źródeł, równi w prawach i w powinnościach wobec obra wspólnego - Polski, wdzięczni naszym przodkom za ich pracę, za walkę o niepodległość okupioną gromnymi ofiarami, za kulturę zakorzenioną w chrześcijańskim dziedzictwie Narodu i ogólnoludzkich wartościach, nawiązując do najlepszych tradycji Pierwszej i Drugiej Rzeczypospolitej, zobowiązani, by rzekazać przyszłym pokoleniom wszystko, co cenne z ponad tysiącletniego dorobku, złączeni więzami wspólnoty z naszymi rodakami rozsianymi po świecie, świadomi potrzeby współpracy ze wszystkimi kraami dla dobra Rodziny Ludzkiej, pomni gorzkich doświadczeń z czasów, gdy podstawowe wolności i rawa człowieka były w naszej Ojczyźnie łamane, pragnąc na zawsze zagwarantować prawa obywatelkie, a działaniu instytucji publicznych zapewnić rzetelność i sprawność, w poczuciu odpowiedzialności rzed Bogiem lub przed własnym sumieniem, ustanawiamy Konstytucję Rzeczypospolitej Polskiej jako rawa podstawowe dla państwa oparte na poszanowaniu wolności i sprawiedliwości, współdziałaniu władz, dialogu społecznym oraz na zasadzie pomocniczości umacniającej uprawnienia obywateli i ich wspólnot. Wszystkich, którzy dla dobra Trzeciej Rzeczypospolitej tę Konstytucję będą stosowali, wzywamy, aby czynili to, dbając o zachowanie przyrodzonej godności człowieka, jego prawa do wolności i obowiązku solidarności z innymi, a poszanowanie tych zasad mieli za niewzruszoną podstawę Rzeczypospotej Polskiej. Rzeczpospolita Polska jest dobrem wspólnym wszystkich obywateli. Art. 2. Rzeczpospolita olska jest demokratycznym państwem prawnym, urzeczywistniającym zasady sprawiedliwości społeczej. Art. 3. Rzeczpospolita Polska jest państwem jednolitym. Art. 4. Władza zwierzchnia w Rzeczypospotej Polskiej należy do Narodu. Naród sprawuje władzę przez swoich przedstawicieli lub bezpośrednio. Art. 5. Rzeczpospolita Polska strzeże niepodległości i nienaruszalności swojego terytorium, zapewnia wolności i prawa człowieka i obywatela oraz bezpieczeństwo obywateli, strzeże dziedzictwa narodowego raz zapewnia ochronę środowiska, kierując się zasadą zrównoważonego rozwoju. Art. 6. Rzeczpospolita olska stwarza warunki upowszechniania i równego dostępu do dóbr kultury, będącej źródłem tożsamoci narodu polskiego, jego trwania i rozwoju. Rzeczpospolita Polska udziela pomocy Polakom zamieszkaym za granicą w zachowaniu ich związków z narodowym dziedzictwem kulturalnym. Art. 7. Organy władzy publicznej działają na podstawie i w granicach prawa. Art. 8. Konstytucja jest najwyższym prawem Rzeczypospolitej Polskiej. Przepisy Konstytucji stosuje się bezpośrednio, chyba że Konstytucja staowi inaczej. Art. 9. Rzeczpospolita Polska przestrzega wiążącego ją prawa międzynarodowego. Art. 10. Ustrój Rzeczypospolitej Polskiej opiera się na podziale i równowadze władzy ustawodawczej, władzy wyonawczej i władzy sądowniczej. Władzę ustawodawczą sprawują Sejm i Senat, władzę wykonawczą rezydent Rzeczypospolitej Polskiej i Rada Ministrów, a władzę sądowniczą sądy i trybunały. Art. 11. Rzeczpospolita Polska zapewnia wolność tworzenia i działania partii politycznych. Partie polityczne zrzezają na zasadach dobrowolności i równości obywateli polskich w celu wpływania metodami demokraycznymi na kształtowanie polityki państwa. Finansowanie partii politycznych jest jawne. Art. 12. Rzeczospolita Polska zapewnia wolność tworzenia i działania związków zawodowych, organizacji połeczno-zawodowych rolników, stowarzyszeń, ruchów obywatelskich, innych dobrowolnych zrzeszeń raz fundacji. Art. 13. Zakazane jest istnienie partii politycznych i innych organizacji odwołujących się w swoich programach do totalitarnych metod i praktyk działania nazizmu, faszyzmu i komunizmu, a akże tych, których program lub działalność zakłada lub dopuszcza nienawiść rasową i narodowościową, stosowanie przemocy w celu zdobycia władzy lub wpływu na politykę państwa albo przewiduje utajienie struktur lub członkostwa. Art. 14. Rzeczpospolita Polska zapewnia wolność prasy i innych środów społecznego przekazu. Art. 15. Ustrój terytorialny Rzeczypospolitej Polskiej zapewnia decentralizację władzy publicznej. Zasadniczy podział terytorialny państwa uwzględniający więzi społeczne, gospodarze lub kulturowe i zapewniający jednostkom terytorialnym zdolność wykonywania zadań publicznych kreśla ustawa. Art. 16. Ogół mieszkańców jednostek zasadniczego podziału terytorialnego stanowi z mocy prawa wspólnotę samorządową. Samorząd terytorialny uczestniczy w sprawowaniu władzy pulicznej. Przysługującą mu w ramach ustaw istotną część zadań publicznych samorząd wykonuje w mieniu własnym i na własną odpowiedzialność. Art. 17. W drodze ustawy można tworzyć samorządy awodowe, reprezentujące osoby wykonujące zawody zaufania publicznego i sprawujące pieczę nad naeżytym wykonywaniem tych zawodów w granicach interesu publicznego i dla jego ochrony. W drodze stawy można tworzyć również inne rodzaje samorządu. Samorządy te nie mogą naruszać wolności wyonywania zawodu ani ograniczać wolności podejmowania działalności gospodarczej. Art. 18. Małżeńtwo jako związek kobiety i mężczyzny, rodzina, macierzyństwo i rodzicielstwo znajdują się pod ochroną opieką Rzeczypospolitej Polskiej. Art. 19. Rzeczpospolita Polska specjalną opieką otacza weteranów walk o niepodległość, zwłaszcza inwalidów wojennych. Art. 20. Społeczna gospodarka rynkowa oparta a wolności działalności gospodarczej, własności prywatnej oraz solidarności, dialogu i współpracy parterów społecznych stanowi podstawę ustroju gospodarczego Rzeczypospolitej Polskiej. Art. 21. Rzeczpopolita Polska chroni własność i prawo dziedziczenia. Wywłaszczenie jest dopuszczalne jedynie wówczas, dy jest dokonywane na cele publiczne i za słusznym odszkodowaniem. Art. 22. Ograniczenie wolności ziałalności gospodarczej jest dopuszczalne tylko w drodze ustawy i tylko ze względu na ważny interes ubliczny. Art. 23. Podstawą ustroju rolnego państwa jest gospodarstwo rodzinne. Zasada ta nie naruza postanowień art. 21 i art. 22. Art. 24. Praca znajduje się pod ochroną Rzeczypospolitej Polskiej. aństwo sprawuje nadzór nad warunkami wykonywania pracy.Art. 25. Kościoły i inne związki wyznaiowe są równouprawnione. Władze publiczne w Rzeczypospolitej Polskiej zachowują bezstronność w prawach przekonań religijnych, światopoglądowych i filozoficznych, zapewniając swobodę ich wyrażaia w życiu publicznym. Stosunki między państwem a kościołami i innymi związkami wyznaniowymi są ształtowane na zasadach poszanowania ich autonomii oraz wzajemnej niezależności każdego w swoim akresie, jak również współdziałania dla dobra człowieka i dobra wspólnego. Stosunki między Rzecząpo-
my Naród Polski – wszyscy obywatele Rzeczypospolitej, zarówno wierzący w Boga jak i nie podzielający tej wiary
Projekt: Renata Zwierzyk
MY, NARÓD POLSKI – WSZYSCY OBYWATELE RZECZYPOSPOLITEJ
plakat: wyciągnięty na spady do ustalenia: zarówno wierzący
RÓWNI
w Boga
dopasowanie do a4
jak i nie podzielający
tej wiary
W PR AWACH I W POWINNOŚCIACH
POLSKI WOBEC DOBRA WSPÓLNEGO
7
W trosce o byt i przyszłość naszej Ojczyzny, odzyskawszy w 1989 roku możliwość suwerennego i demoratycznego stanowienia o Jej losie, my, Naród Polski - wszyscy obywatele Rzeczypospolitej, zarówno wierzący w Boga będącego źródłem prawdy, sprawiedliwości, dobra i piękna, jak i nie podzielający tej wiary, a te uniwersalne wartości wywodzący z innych źródeł, równi w prawach i w powinnościach wobec obra wspólnego - Polski, wdzięczni naszym przodkom za ich pracę, za walkę o niepodległość okupioną gromnymi ofiarami, za kulturę zakorzenioną w chrześcijańskim dziedzictwie Narodu i ogólnoludzkich wartościach, nawiązując do najlepszych tradycji Pierwszej i Drugiej Rzeczypospolitej, zobowiązani, by rzekazać przyszłym pokoleniom wszystko, co cenne z ponad tysiącletniego dorobku, złączeni więzami wspólnoty z naszymi rodakami rozsianymi po świecie, świadomi potrzeby współpracy ze wszystkimi kraami dla dobra Rodziny Ludzkiej, pomni gorzkich doświadczeń z czasów, gdy podstawowe wolności i rawa człowieka były w naszej Ojczyźnie łamane, pragnąc na zawsze zagwarantować prawa obywatelkie, a działaniu instytucji publicznych zapewnić rzetelność i sprawność, w poczuciu odpowiedzialności rzed Bogiem lub przed własnym sumieniem, ustanawiamy Konstytucję Rzeczypospolitej Polskiej jako rawa podstawowe dla państwa oparte na poszanowaniu wolności i sprawiedliwości, współdziałaniu władz, dialogu społecznym oraz na zasadzie pomocniczości umacniającej uprawnienia obywateli i ich wspólnot. Wszystkich, którzy dla dobra Trzeciej Rzeczypospolitej tę Konstytucję będą stosowali, wzywamy, aby czynili to, dbając o zachowanie przyrodzonej godności człowieka, jego prawa do wolności i obowiązku solidarności z innymi, a poszanowanie tych zasad mieli za niewzruszoną podstawę Rzeczypospotej Polskiej. Rzeczpospolita Polska jest dobrem wspólnym wszystkich obywateli. Art. 2. Rzeczpospolita olska jest demokratycznym państwem prawnym, urzeczywistniającym zasady sprawiedliwości społeczej. Art. 3. Rzeczpospolita Polska jest państwem jednolitym. Art. 4. Władza zwierzchnia w Rzeczypospotej Polskiej należy do Narodu. Naród sprawuje władzę przez swoich przedstawicieli lub bezpośrednio. Art. 5. Rzeczpospolita Polska strzeże niepodległości i nienaruszalności swojego terytorium, zapewnia wolności i prawa człowieka i obywatela oraz bezpieczeństwo obywateli, strzeże dziedzictwa narodowego raz zapewnia ochronę środowiska, kierując się zasadą zrównoważonego rozwoju. Art. 6. Rzeczpospolita olska stwarza warunki upowszechniania i równego dostępu do dóbr kultury, będącej źródłem tożsamoci narodu polskiego, jego trwania i rozwoju. Rzeczpospolita Polska udziela pomocy Polakom zamieszkaym za granicą w zachowaniu ich związków z narodowym dziedzictwem kulturalnym. Art. 7. Organy władzy publicznej działają na podstawie i w granicach prawa. Art. 8. Konstytucja jest najwyższym prawem Rzeczypospolitej Polskiej. Przepisy Konstytucji stosuje się bezpośrednio, chyba że Konstytucja staowi inaczej. Art. 9. Rzeczpospolita Polska przestrzega wiążącego ją prawa międzynarodowego. Art. 10. Ustrój Rzeczypospolitej Polskiej opiera się na podziale i równowadze władzy ustawodawczej, władzy wyonawczej i władzy sądowniczej. Władzę ustawodawczą sprawują Sejm i Senat, władzę wykonawczą rezydent Rzeczypospolitej Polskiej i Rada Ministrów, a władzę sądowniczą sądy i trybunały. Art. 11. Rzeczpospolita Polska zapewnia wolność tworzenia i działania partii politycznych. Partie polityczne zrzezają na zasadach dobrowolności i równości obywateli polskich w celu wpływania metodami demokraycznymi na kształtowanie polityki państwa. Finansowanie partii politycznych jest jawne. Art. 12. Rzeczospolita Polska zapewnia wolność tworzenia i działania związków zawodowych, organizacji połeczno-zawodowych rolników, stowarzyszeń, ruchów obywatelskich, innych dobrowolnych zrzeszeń raz fundacji. Art. 13. Zakazane jest istnienie partii politycznych i innych organizacji odwołujących się w swoich programach do totalitarnych metod i praktyk działania nazizmu, faszyzmu i komunizmu, a akże tych, których program lub działalność zakłada lub dopuszcza nienawiść rasową i narodowościową, stosowanie przemocy w celu zdobycia władzy lub wpływu na politykę państwa albo przewiduje utajienie struktur lub członkostwa. Art. 14. Rzeczpospolita Polska zapewnia wolność prasy i innych środów społecznego przekazu. Art. 15. Ustrój terytorialny Rzeczypospolitej Polskiej zapewnia decentralizację władzy publicznej. Zasadniczy podział terytorialny państwa uwzględniający więzi społeczne, gospodarze lub kulturowe i zapewniający jednostkom terytorialnym zdolność wykonywania zadań publicznych kreśla ustawa. Art. 16. Ogół mieszkańców jednostek zasadniczego podziału terytorialnego stanowi z mocy prawa wspólnotę samorządową. Samorząd terytorialny uczestniczy w sprawowaniu władzy pulicznej. Przysługującą mu w ramach ustaw istotną część zadań publicznych samorząd wykonuje w mieniu własnym i na własną odpowiedzialność. Art. 17. W drodze ustawy można tworzyć samorządy awodowe, reprezentujące osoby wykonujące zawody zaufania publicznego i sprawujące pieczę nad naeżytym wykonywaniem tych zawodów w granicach interesu publicznego i dla jego ochrony. W drodze stawy można tworzyć również inne rodzaje samorządu. Samorządy te nie mogą naruszać wolności wyonywania zawodu ani ograniczać wolności podejmowania działalności gospodarczej. Art. 18. Małżeńtwo jako związek kobiety i mężczyzny, rodzina, macierzyństwo i rodzicielstwo znajdują się pod ochroną opieką Rzeczypospolitej Polskiej. Art. 19. Rzeczpospolita Polska specjalną opieką otacza weteranów walk o niepodległość, zwłaszcza inwalidów wojennych. Art. 20. Społeczna gospodarka rynkowa oparta a wolności działalności gospodarczej, własności prywatnej oraz solidarności, dialogu i współpracy parterów społecznych stanowi podstawę ustroju gospodarczego Rzeczypospolitej Polskiej. Art. 21. Rzeczpopolita Polska chroni własność i prawo dziedziczenia. Wywłaszczenie jest dopuszczalne jedynie wówczas, dy jest dokonywane na cele publiczne i za słusznym odszkodowaniem. Art. 22. Ograniczenie wolności ziałalności gospodarczej jest dopuszczalne tylko w drodze ustawy i tylko ze względu na ważny interes ubliczny. Art. 23. Podstawą ustroju rolnego państwa jest gospodarstwo rodzinne. Zasada ta nie naruza postanowień art. 21 i art. 22. Art. 24. Praca znajduje się pod ochroną Rzeczypospolitej Polskiej. aństwo sprawuje nadzór nad warunkami wykonywania pracy.Art. 25. Kościoły i inne związki wyznaiowe są równouprawnione. Władze publiczne w Rzeczypospolitej Polskiej zachowują bezstronność w prawach przekonań religijnych, światopoglądowych i filozoficznych, zapewniając swobodę ich wyrażaia w życiu publicznym. Stosunki między państwem a kościołami i innymi związkami wyznaniowymi są ształtowane na zasadach poszanowania ich autonomii oraz wzajemnej niezależności każdego w swoim akresie, jak również współdziałania dla dobra człowieka i dobra wspólnego. Stosunki między Rzecząpo-
... zobowiązani, by przekzać przyszłym pokoleniom wszystko, co cenne z ponad tysiącletniego dorobku
plakat: wyciągnięty na spady do ustalenia:
Projekt: Paulina Olesiuk
dopasowanie do a4
9
W trosce o byt i przyszłość naszej Ojczyzny, odzyskawszy w 1989 roku możliwość suwerennego i demoratycznego stanowienia o Jej losie, my, Naród Polski - wszyscy obywatele Rzeczypospolitej, zarówno wierzący w Boga będącego źródłem prawdy, sprawiedliwości, dobra i piękna, jak i nie podzielający tej wiary, a te uniwersalne wartości wywodzący z innych źródeł, równi w prawach i w powinnościach wobec obra wspólnego - Polski, wdzięczni naszym przodkom za ich pracę, za walkę o niepodległość okupioną gromnymi ofiarami, za kulturę zakorzenioną w chrześcijańskim dziedzictwie Narodu i ogólnoludzkich wartościach, nawiązując do najlepszych tradycji Pierwszej i Drugiej Rzeczypospolitej, zobowiązani, by rzekazać przyszłym pokoleniom wszystko, co cenne z ponad tysiącletniego dorobku, złączeni więzami wspólnoty z naszymi rodakami rozsianymi po świecie, świadomi potrzeby współpracy ze wszystkimi kraami dla dobra Rodziny Ludzkiej, pomni gorzkich doświadczeń z czasów, gdy podstawowe wolności i rawa człowieka były w naszej Ojczyźnie łamane, pragnąc na zawsze zagwarantować prawa obywatelkie, a działaniu instytucji publicznych zapewnić rzetelność i sprawność, w poczuciu odpowiedzialności rzed Bogiem lub przed własnym sumieniem, ustanawiamy Konstytucję Rzeczypospolitej Polskiej jako rawa podstawowe dla państwa oparte na poszanowaniu wolności i sprawiedliwości, współdziałaniu władz, dialogu społecznym oraz na zasadzie pomocniczości umacniającej uprawnienia obywateli i ich wspólnot. Wszystkich, którzy dla dobra Trzeciej Rzeczypospolitej tę Konstytucję będą stosowali, wzywamy, aby czynili to, dbając o zachowanie przyrodzonej godności człowieka, jego prawa do wolności i obowiązku solidarności z innymi, a poszanowanie tych zasad mieli za niewzruszoną podstawę Rzeczypospotej Polskiej. Rzeczpospolita Polska jest dobrem wspólnym wszystkich obywateli. Art. 2. Rzeczpospolita olska jest demokratycznym państwem prawnym, urzeczywistniającym zasady sprawiedliwości społeczej. Art. 3. Rzeczpospolita Polska jest państwem jednolitym. Art. 4. Władza zwierzchnia w Rzeczypospotej Polskiej należy do Narodu. Naród sprawuje władzę przez swoich przedstawicieli lub bezpośrednio. Art. 5. Rzeczpospolita Polska strzeże niepodległości i nienaruszalności swojego terytorium, zapewnia wolności i prawa człowieka i obywatela oraz bezpieczeństwo obywateli, strzeże dziedzictwa narodowego raz zapewnia ochronę środowiska, kierując się zasadą zrównoważonego rozwoju. Art. 6. Rzeczpospolita olska stwarza warunki upowszechniania i równego dostępu do dóbr kultury, będącej źródłem tożsamoci narodu polskiego, jego trwania i rozwoju. Rzeczpospolita Polska udziela pomocy Polakom zamieszkaym za granicą w zachowaniu ich związków z narodowym dziedzictwem kulturalnym. Art. 7. Organy władzy publicznej działają na podstawie i w granicach prawa. Art. 8. Konstytucja jest najwyższym prawem Rzeczypospolitej Polskiej. Przepisy Konstytucji stosuje się bezpośrednio, chyba że Konstytucja staowi inaczej. Art. 9. Rzeczpospolita Polska przestrzega wiążącego ją prawa międzynarodowego. Art. 10. Ustrój Rzeczypospolitej Polskiej opiera się na podziale i równowadze władzy ustawodawczej, władzy wyonawczej i władzy sądowniczej. Władzę ustawodawczą sprawują Sejm i Senat, władzę wykonawczą rezydent Rzeczypospolitej Polskiej i Rada Ministrów, a władzę sądowniczą sądy i trybunały. Art. 11. Rzeczpospolita Polska zapewnia wolność tworzenia i działania partii politycznych. Partie polityczne zrzezają na zasadach dobrowolności i równości obywateli polskich w celu wpływania metodami demokraycznymi na kształtowanie polityki państwa. Finansowanie partii politycznych jest jawne. Art. 12. Rzeczospolita Polska zapewnia wolność tworzenia i działania związków zawodowych, organizacji połeczno-zawodowych rolników, stowarzyszeń, ruchów obywatelskich, innych dobrowolnych zrzeszeń raz fundacji. Art. 13. Zakazane jest istnienie partii politycznych i innych organizacji odwołujących się w swoich programach do totalitarnych metod i praktyk działania nazizmu, faszyzmu i komunizmu, a akże tych, których program lub działalność zakłada lub dopuszcza nienawiść rasową i narodowościową, stosowanie przemocy w celu zdobycia władzy lub wpływu na politykę państwa albo przewiduje utajienie struktur lub członkostwa. Art. 14. Rzeczpospolita Polska zapewnia wolność prasy i innych środów społecznego przekazu. Art. 15. Ustrój terytorialny Rzeczypospolitej Polskiej zapewnia decentralizację władzy publicznej. Zasadniczy podział terytorialny państwa uwzględniający więzi społeczne, gospodarze lub kulturowe i zapewniający jednostkom terytorialnym zdolność wykonywania zadań publicznych kreśla ustawa. Art. 16. Ogół mieszkańców jednostek zasadniczego podziału terytorialnego stanowi z mocy prawa wspólnotę samorządową. Samorząd terytorialny uczestniczy w sprawowaniu władzy pulicznej. Przysługującą mu w ramach ustaw istotną część zadań publicznych samorząd wykonuje w mieniu własnym i na własną odpowiedzialność. Art. 17. W drodze ustawy można tworzyć samorządy awodowe, reprezentujące osoby wykonujące zawody zaufania publicznego i sprawujące pieczę nad naeżytym wykonywaniem tych zawodów w granicach interesu publicznego i dla jego ochrony. W drodze stawy można tworzyć również inne rodzaje samorządu. Samorządy te nie mogą naruszać wolności wyonywania zawodu ani ograniczać wolności podejmowania działalności gospodarczej. Art. 18. Małżeńtwo jako związek kobiety i mężczyzny, rodzina, macierzyństwo i rodzicielstwo znajdują się pod ochroną opieką Rzeczypospolitej Polskiej. Art. 19. Rzeczpospolita Polska specjalną opieką otacza weteranów walk o niepodległość, zwłaszcza inwalidów wojennych. Art. 20. Społeczna gospodarka rynkowa oparta a wolności działalności gospodarczej, własności prywatnej oraz solidarności, dialogu i współpracy parterów społecznych stanowi podstawę ustroju gospodarczego Rzeczypospolitej Polskiej. Art. 21. Rzeczpopolita Polska chroni własność i prawo dziedziczenia. Wywłaszczenie jest dopuszczalne jedynie wówczas, dy jest dokonywane na cele publiczne i za słusznym odszkodowaniem. Art. 22. Ograniczenie wolności ziałalności gospodarczej jest dopuszczalne tylko w drodze ustawy i tylko ze względu na ważny interes ubliczny. Art. 23. Podstawą ustroju rolnego państwa jest gospodarstwo rodzinne. Zasada ta nie naruza postanowień art. 21 i art. 22. Art. 24. Praca znajduje się pod ochroną Rzeczypospolitej Polskiej. aństwo sprawuje nadzór nad warunkami wykonywania pracy.Art. 25. Kościoły i inne związki wyznaiowe są równouprawnione. Władze publiczne w Rzeczypospolitej Polskiej zachowują bezstronność w prawach przekonań religijnych, światopoglądowych i filozoficznych, zapewniając swobodę ich wyrażaia w życiu publicznym. Stosunki między państwem a kościołami i innymi związkami wyznaniowymi są ształtowane na zasadach poszanowania ich autonomii oraz wzajemnej niezależności każdego w swoim akresie, jak również współdziałania dla dobra człowieka i dobra wspólnego. Stosunki między Rzecząpo-
Art. 3.
RZECZPOSPOLITA POLSKA JEST PAŃSTWEM JEDNOLITYM.
RZECZPOSPOLITA POLSKA JEST PANSTWEM JEDNOLITYM. plakat: wyciągnięty na spady
Projekt: Magdalena Majewska
do ustalenia:
dopasowanie do a4
11
W trosce o byt i przyszłość naszej Ojczyzny, odzyskawszy w 1989 roku możliwość suwerennego i demoratycznego stanowienia o Jej losie, my, Naród Polski - wszyscy obywatele Rzeczypospolitej, zarówno wierzący w Boga będącego źródłem prawdy, sprawiedliwości, dobra i piękna, jak i nie podzielający tej wiary, a te uniwersalne wartości wywodzący z innych źródeł, równi w prawach i w powinnościach wobec obra wspólnego - Polski, wdzięczni naszym przodkom za ich pracę, za walkę o niepodległość okupioną gromnymi ofiarami, za kulturę zakorzenioną w chrześcijańskim dziedzictwie Narodu i ogólnoludzkich wartościach, nawiązując do najlepszych tradycji Pierwszej i Drugiej Rzeczypospolitej, zobowiązani, by rzekazać przyszłym pokoleniom wszystko, co cenne z ponad tysiącletniego dorobku, złączeni więzami wspólnoty z naszymi rodakami rozsianymi po świecie, świadomi potrzeby współpracy ze wszystkimi kraami dla dobra Rodziny Ludzkiej, pomni gorzkich doświadczeń z czasów, gdy podstawowe wolności i rawa człowieka były w naszej Ojczyźnie łamane, pragnąc na zawsze zagwarantować prawa obywatelkie, a działaniu instytucji publicznych zapewnić rzetelność i sprawność, w poczuciu odpowiedzialności rzed Bogiem lub przed własnym sumieniem, ustanawiamy Konstytucję Rzeczypospolitej Polskiej jako rawa podstawowe dla państwa oparte na poszanowaniu wolności i sprawiedliwości, współdziałaniu władz, dialogu społecznym oraz na zasadzie pomocniczości umacniającej uprawnienia obywateli i ich wspólnot. Wszystkich, którzy dla dobra Trzeciej Rzeczypospolitej tę Konstytucję będą stosowali, wzywamy, aby czynili to, dbając o zachowanie przyrodzonej godności człowieka, jego prawa do wolności i obowiązku solidarności z innymi, a poszanowanie tych zasad mieli za niewzruszoną podstawę Rzeczypospotej Polskiej. Rzeczpospolita Polska jest dobrem wspólnym wszystkich obywateli. Art. 2. Rzeczpospolita olska jest demokratycznym państwem prawnym, urzeczywistniającym zasady sprawiedliwości społeczej. Art. 3. Rzeczpospolita Polska jest państwem jednolitym. Art. 4. Władza zwierzchnia w Rzeczypospotej Polskiej należy do Narodu. Naród sprawuje władzę przez swoich przedstawicieli lub bezpośrednio. Art. 5. Rzeczpospolita Polska strzeże niepodległości i nienaruszalności swojego terytorium, zapewnia wolności i prawa człowieka i obywatela oraz bezpieczeństwo obywateli, strzeże dziedzictwa narodowego raz zapewnia ochronę środowiska, kierując się zasadą zrównoważonego rozwoju. Art. 6. Rzeczpospolita olska stwarza warunki upowszechniania i równego dostępu do dóbr kultury, będącej źródłem tożsamoci narodu polskiego, jego trwania i rozwoju. Rzeczpospolita Polska udziela pomocy Polakom zamieszkaym za granicą w zachowaniu ich związków z narodowym dziedzictwem kulturalnym. Art. 7. Organy władzy publicznej działają na podstawie i w granicach prawa. Art. 8. Konstytucja jest najwyższym prawem Rzeczypospolitej Polskiej. Przepisy Konstytucji stosuje się bezpośrednio, chyba że Konstytucja staowi inaczej. Art. 9. Rzeczpospolita Polska przestrzega wiążącego ją prawa międzynarodowego. Art. 10. Ustrój Rzeczypospolitej Polskiej opiera się na podziale i równowadze władzy ustawodawczej, władzy wyonawczej i władzy sądowniczej. Władzę ustawodawczą sprawują Sejm i Senat, władzę wykonawczą rezydent Rzeczypospolitej Polskiej i Rada Ministrów, a władzę sądowniczą sądy i trybunały. Art. 11. Rzeczpospolita Polska zapewnia wolność tworzenia i działania partii politycznych. Partie polityczne zrzezają na zasadach dobrowolności i równości obywateli polskich w celu wpływania metodami demokraycznymi na kształtowanie polityki państwa. Finansowanie partii politycznych jest jawne. Art. 12. Rzeczospolita Polska zapewnia wolność tworzenia i działania związków zawodowych, organizacji połeczno-zawodowych rolników, stowarzyszeń, ruchów obywatelskich, innych dobrowolnych zrzeszeń raz fundacji. Art. 13. Zakazane jest istnienie partii politycznych i innych organizacji odwołujących się w swoich programach do totalitarnych metod i praktyk działania nazizmu, faszyzmu i komunizmu, a akże tych, których program lub działalność zakłada lub dopuszcza nienawiść rasową i narodowościową, stosowanie przemocy w celu zdobycia władzy lub wpływu na politykę państwa albo przewiduje utajienie struktur lub członkostwa. Art. 14. Rzeczpospolita Polska zapewnia wolność prasy i innych środów społecznego przekazu. Art. 15. Ustrój terytorialny Rzeczypospolitej Polskiej zapewnia decentralizację władzy publicznej. Zasadniczy podział terytorialny państwa uwzględniający więzi społeczne, gospodarze lub kulturowe i zapewniający jednostkom terytorialnym zdolność wykonywania zadań publicznych kreśla ustawa. Art. 16. Ogół mieszkańców jednostek zasadniczego podziału terytorialnego stanowi z mocy prawa wspólnotę samorządową. Samorząd terytorialny uczestniczy w sprawowaniu władzy pulicznej. Przysługującą mu w ramach ustaw istotną część zadań publicznych samorząd wykonuje w mieniu własnym i na własną odpowiedzialność. Art. 17. W drodze ustawy można tworzyć samorządy awodowe, reprezentujące osoby wykonujące zawody zaufania publicznego i sprawujące pieczę nad naeżytym wykonywaniem tych zawodów w granicach interesu publicznego i dla jego ochrony. W drodze stawy można tworzyć również inne rodzaje samorządu. Samorządy te nie mogą naruszać wolności wyonywania zawodu ani ograniczać wolności podejmowania działalności gospodarczej. Art. 18. Małżeńtwo jako związek kobiety i mężczyzny, rodzina, macierzyństwo i rodzicielstwo znajdują się pod ochroną opieką Rzeczypospolitej Polskiej. Art. 19. Rzeczpospolita Polska specjalną opieką otacza weteranów walk o niepodległość, zwłaszcza inwalidów wojennych. Art. 20. Społeczna gospodarka rynkowa oparta a wolności działalności gospodarczej, własności prywatnej oraz solidarności, dialogu i współpracy parterów społecznych stanowi podstawę ustroju gospodarczego Rzeczypospolitej Polskiej. Art. 21. Rzeczpopolita Polska chroni własność i prawo dziedziczenia. Wywłaszczenie jest dopuszczalne jedynie wówczas, dy jest dokonywane na cele publiczne i za słusznym odszkodowaniem. Art. 22. Ograniczenie wolności ziałalności gospodarczej jest dopuszczalne tylko w drodze ustawy i tylko ze względu na ważny interes ubliczny. Art. 23. Podstawą ustroju rolnego państwa jest gospodarstwo rodzinne. Zasada ta nie naruza postanowień art. 21 i art. 22. Art. 24. Praca znajduje się pod ochroną Rzeczypospolitej Polskiej. aństwo sprawuje nadzór nad warunkami wykonywania pracy.Art. 25. Kościoły i inne związki wyznaiowe są równouprawnione. Władze publiczne w Rzeczypospolitej Polskiej zachowują bezstronność w prawach przekonań religijnych, światopoglądowych i filozoficznych, zapewniając swobodę ich wyrażaia w życiu publicznym. Stosunki między państwem a kościołami i innymi związkami wyznaniowymi są ształtowane na zasadach poszanowania ich autonomii oraz wzajemnej niezależności każdego w swoim akresie, jak również współdziałania dla dobra człowieka i dobra wspólnego. Stosunki między Rzecząpo-
Art. 30.
przyrodzona i niezbywalna godność człowieka stanowi źródło wolności i praw człowieka i obywatela.
PRZYRODZONA I NIEZBYWALNA GODNOŚĆ CZŁOWIEKA STANOWI
WOLNOŚCI
ŹRÓDŁO
OBYWATELA
PRAW CZŁOWIEKA
Projekt: Paula Kocuba
13
W trosce o byt i przyszłość naszej Ojczyzny, odzyskawszy w 1989 roku możliwość suwerennego i demoratycznego stanowienia o Jej losie, my, Naród Polski - wszyscy obywatele Rzeczypospolitej, zarówno wierzący w Boga będącego źródłem prawdy, sprawiedliwości, dobra i piękna, jak i nie podzielający tej wiary, a te uniwersalne wartości wywodzący z innych źródeł, równi w prawach i w powinnościach wobec obra wspólnego - Polski, wdzięczni naszym przodkom za ich pracę, za walkę o niepodległość okupioną gromnymi ofiarami, za kulturę zakorzenioną w chrześcijańskim dziedzictwie Narodu i ogólnoludzkich wartościach, nawiązując do najlepszych tradycji Pierwszej i Drugiej Rzeczypospolitej, zobowiązani, by rzekazać przyszłym pokoleniom wszystko, co cenne z ponad tysiącletniego dorobku, złączeni więzami wspólnoty z naszymi rodakami rozsianymi po świecie, świadomi potrzeby współpracy ze wszystkimi kraami dla dobra Rodziny Ludzkiej, pomni gorzkich doświadczeń z czasów, gdy podstawowe wolności i rawa człowieka były w naszej Ojczyźnie łamane, pragnąc na zawsze zagwarantować prawa obywatelkie, a działaniu instytucji publicznych zapewnić rzetelność i sprawność, w poczuciu odpowiedzialności rzed Bogiem lub przed własnym sumieniem, ustanawiamy Konstytucję Rzeczypospolitej Polskiej jako rawa podstawowe dla państwa oparte na poszanowaniu wolności i sprawiedliwości, współdziałaniu władz, dialogu społecznym oraz na zasadzie pomocniczości umacniającej uprawnienia obywateli i ich wspólnot. Wszystkich, którzy dla dobra Trzeciej Rzeczypospolitej tę Konstytucję będą stosowali, wzywamy, aby czynili to, dbając o zachowanie przyrodzonej godności człowieka, jego prawa do wolności i obowiązku solidarności z innymi, a poszanowanie tych zasad mieli za niewzruszoną podstawę Rzeczypospotej Polskiej. Rzeczpospolita Polska jest dobrem wspólnym wszystkich obywateli. Art. 2. Rzeczpospolita olska jest demokratycznym państwem prawnym, urzeczywistniającym zasady sprawiedliwości społeczej. Art. 3. Rzeczpospolita Polska jest państwem jednolitym. Art. 4. Władza zwierzchnia w Rzeczypospotej Polskiej należy do Narodu. Naród sprawuje władzę przez swoich przedstawicieli lub bezpośrednio. Art. 5. Rzeczpospolita Polska strzeże niepodległości i nienaruszalności swojego terytorium, zapewnia wolności i prawa człowieka i obywatela oraz bezpieczeństwo obywateli, strzeże dziedzictwa narodowego raz zapewnia ochronę środowiska, kierując się zasadą zrównoważonego rozwoju. Art. 6. Rzeczpospolita olska stwarza warunki upowszechniania i równego dostępu do dóbr kultury, będącej źródłem tożsamoci narodu polskiego, jego trwania i rozwoju. Rzeczpospolita Polska udziela pomocy Polakom zamieszkaym za granicą w zachowaniu ich związków z narodowym dziedzictwem kulturalnym. Art. 7. Organy władzy publicznej działają na podstawie i w granicach prawa. Art. 8. Konstytucja jest najwyższym prawem Rzeczypospolitej Polskiej. Przepisy Konstytucji stosuje się bezpośrednio, chyba że Konstytucja staowi inaczej. Art. 9. Rzeczpospolita Polska przestrzega wiążącego ją prawa międzynarodowego. Art. 10. Ustrój Rzeczypospolitej Polskiej opiera się na podziale i równowadze władzy ustawodawczej, władzy wyonawczej i władzy sądowniczej. Władzę ustawodawczą sprawują Sejm i Senat, władzę wykonawczą rezydent Rzeczypospolitej Polskiej i Rada Ministrów, a władzę sądowniczą sądy i trybunały. Art. 11. Rzeczpospolita Polska zapewnia wolność tworzenia i działania partii politycznych. Partie polityczne zrzezają na zasadach dobrowolności i równości obywateli polskich w celu wpływania metodami demokraycznymi na kształtowanie polityki państwa. Finansowanie partii politycznych jest jawne. Art. 12. Rzeczospolita Polska zapewnia wolność tworzenia i działania związków zawodowych, organizacji połeczno-zawodowych rolników, stowarzyszeń, ruchów obywatelskich, innych dobrowolnych zrzeszeń raz fundacji. Art. 13. Zakazane jest istnienie partii politycznych i innych organizacji odwołujących się w swoich programach do totalitarnych metod i praktyk działania nazizmu, faszyzmu i komunizmu, a akże tych, których program lub działalność zakłada lub dopuszcza nienawiść rasową i narodowościową, stosowanie przemocy w celu zdobycia władzy lub wpływu na politykę państwa albo przewiduje utajienie struktur lub członkostwa. Art. 14. Rzeczpospolita Polska zapewnia wolność prasy i innych środów społecznego przekazu. Art. 15. Ustrój terytorialny Rzeczypospolitej Polskiej zapewnia decentralizację władzy publicznej. Zasadniczy podział terytorialny państwa uwzględniający więzi społeczne, gospodarze lub kulturowe i zapewniający jednostkom terytorialnym zdolność wykonywania zadań publicznych kreśla ustawa. Art. 16. Ogół mieszkańców jednostek zasadniczego podziału terytorialnego stanowi z mocy prawa wspólnotę samorządową. Samorząd terytorialny uczestniczy w sprawowaniu władzy pulicznej. Przysługującą mu w ramach ustaw istotną część zadań publicznych samorząd wykonuje w mieniu własnym i na własną odpowiedzialność. Art. 17. W drodze ustawy można tworzyć samorządy awodowe, reprezentujące osoby wykonujące zawody zaufania publicznego i sprawujące pieczę nad naeżytym wykonywaniem tych zawodów w granicach interesu publicznego i dla jego ochrony. W drodze stawy można tworzyć również inne rodzaje samorządu. Samorządy te nie mogą naruszać wolności wyonywania zawodu ani ograniczać wolności podejmowania działalności gospodarczej. Art. 18. Małżeńtwo jako związek kobiety i mężczyzny, rodzina, macierzyństwo i rodzicielstwo znajdują się pod ochroną opieką Rzeczypospolitej Polskiej. Art. 19. Rzeczpospolita Polska specjalną opieką otacza weteranów walk o niepodległość, zwłaszcza inwalidów wojennych. Art. 20. Społeczna gospodarka rynkowa oparta a wolności działalności gospodarczej, własności prywatnej oraz solidarności, dialogu i współpracy parterów społecznych stanowi podstawę ustroju gospodarczego Rzeczypospolitej Polskiej. Art. 21. Rzeczpopolita Polska chroni własność i prawo dziedziczenia. Wywłaszczenie jest dopuszczalne jedynie wówczas, dy jest dokonywane na cele publiczne i za słusznym odszkodowaniem. Art. 22. Ograniczenie wolności ziałalności gospodarczej jest dopuszczalne tylko w drodze ustawy i tylko ze względu na ważny interes ubliczny. Art. 23. Podstawą ustroju rolnego państwa jest gospodarstwo rodzinne. Zasada ta nie naruza postanowień art. 21 i art. 22. Art. 24. Praca znajduje się pod ochroną Rzeczypospolitej Polskiej. aństwo sprawuje nadzór nad warunkami wykonywania pracy.Art. 25. Kościoły i inne związki wyznaiowe są równouprawnione. Władze publiczne w Rzeczypospolitej Polskiej zachowują bezstronność w prawach przekonań religijnych, światopoglądowych i filozoficznych, zapewniając swobodę ich wyrażaia w życiu publicznym. Stosunki między państwem a kościołami i innymi związkami wyznaniowymi są ształtowane na zasadach poszanowania ich autonomii oraz wzajemnej niezależności każdego w swoim akresie, jak również współdziałania dla dobra człowieka i dobra wspólnego. Stosunki między Rzecząpo-
Art. 32.1.
Wszyscy są wobec prawa równi.
Projekt: Agnieszka Kwapisz
Wszyscy są wobec prawa równi. Wszyscy są wobec prawa równi. Wszyscy są wobec prawa równi. Wszyscy są wobec prawa równi.
W
S
S Y Z
CY
plakat: wyciągnięty na spady
do ustalenia:
są
wobe c pra wa
dopasowanie do a4
I N W RÓ
15
W trosce o byt i przyszłość naszej Ojczyzny, odzyskawszy w 1989 roku możliwość suwerennego i demoratycznego stanowienia o Jej losie, my, Naród Polski - wszyscy obywatele Rzeczypospolitej, zarówno wierzący w Boga będącego źródłem prawdy, sprawiedliwości, dobra i piękna, jak i nie podzielający tej wiary, wywodzący z innych źródeł, równi w prawach i w powinnościach wobec dobra wspólnego - Polski, wdzięczni naszym przodkom za ich pracę, za walkę o niepodległość okupioną ogromnymi ofiarami, za ulturę zakorzenioną w chrześcijańskim dziedzictwie Narodu i ogólnoludzkich wartościach, nawiązując o najlepszych tradycji Pierwszej i Drugiej Rzeczypospolitej, zobowiązani, by przekazać przyszłym pokoeniom wszystko, co cenne z ponad tysiącletniego dorobku, złączeni więzami wspólnoty z naszymi rodaami rozsianymi po świecie, świadomi potrzeby współpracy ze wszystkimi krajami dla dobra Rodziny udzkiej, pomni gorzkich doświadczeń z czasów, gdy podstawowe wolności i prawa człowieka były w aszej Ojczyźnie łamane, pragnąc na zawsze zagwarantować prawa obywatelskie, a działaniu instytucji ublicznych zapewnić rzetelność i sprawność, w poczuciu odpowiedzialności przed Bogiem lub przed własnym sumieniem, ustanawiamy Konstytucję Rzeczypospolitej Polskiej jako prawa podstawowe dla aństwa oparte na poszanowaniu wolności i sprawiedliwości, współdziałaniu władz, dialogu społecznym raz na zasadzie pomocniczości umacniającej uprawnienia obywateli i ich wspólnot. Wszystkich, którzy la dobra Trzeciej Rzeczypospolitej tę Konstytucję będą stosowali, wzywamy, aby czynili to, dbając o achowanie przyrodzonej godności człowieka, jego prawa do wolności i obowiązku solidarności z innymi, poszanowanie tych zasad mieli za niewzruszoną podstawę Rzeczypospolitej Polskiej. Rzeczpospolita olska jest dobrem wspólnym wszystkich obywateli. Art. 2. Rzeczpospolita Polska jest demokratycznym aństwem prawnym, urzeczywistniającym zasady sprawiedliwości społecznej. Art. 3. Rzeczpospolita olska jest państwem jednolitym. Art. 4. Władza zwierzchnia w Rzeczypospolitej Polskiej należy do Naodu. Naród sprawuje władzę przez swoich przedstawicieli lub bezpośrednio. Art. 5. Rzeczpospolita Polka strzeże niepodległości i nienaruszalności swojego terytorium, zapewnia wolności i prawa człowieka i bywatela oraz bezpieczeństwo obywateli, strzeże dziedzictwa narodowego oraz zapewnia ochronę środowiska, kierując się zasadą zrównoważonego rozwoju. Art. 6. Rzeczpospolita Polska stwarza warunki powszechniania i równego dostępu do dóbr kultury, będącej źródłem tożsamości narodu polskiego, ego trwania i rozwoju. Rzeczpospolita Polska udziela pomocy Polakom zamieszkałym za granicą w zahowaniu ich związków z narodowym dziedzictwem kulturalnym. Art. 7. Organy władzy publicznej dziaają na podstawie i w granicach prawa. Art. 8. Konstytucja jest najwyższym prawem Rzeczypospolitej olskiej. Przepisy Konstytucji stosuje się bezpośrednio, chyba że Konstytucja stanowi inaczej. Art. 9. Rzeczpospolita Polska przestrzega wiążącego ją prawa międzynarodowego. Art. 10. Ustrój Rzeczypospotej Polskiej opiera się na podziale i równowadze władzy ustawodawczej, władzy wykonawczej i władzy ądowniczej. Władzę ustawodawczą sprawują Sejm i Senat, władzę wykonawczą Prezydent Rzeczypopolitej Polskiej i Rada Ministrów, a władzę sądowniczą sądy i trybunały. Art. 11. Rzeczpospolita Polska apewnia wolność tworzenia i działania partii politycznych. Partie polityczne zrzeszają na zasadach dorowolności i równości obywateli polskich w celu wpływania metodami demokratycznymi na kształtowaie polityki państwa. Finansowanie partii politycznych jest jawne. Art. 12. Rzeczpospolita Polska zapewia wolność tworzenia i działania związków zawodowych, organizacji społeczno-zawodowych rolników, towarzyszeń, ruchów obywatelskich, innych dobrowolnych zrzeszeń oraz fundacji. Art. 13. Zakazane est istnienie partii politycznych i innych organizacji odwołujących się w swoich programach do totaliarnych metod i praktyk działania nazizmu, faszyzmu i komunizmu, a także tych, których program lub ziałalność zakłada lub dopuszcza nienawiść rasową i narodowościową, stosowanie przemocy w celu dobycia władzy lub wpływu na politykę państwa albo przewiduje utajnienie struktur lub członkostwa. rt. 14. Rzeczpospolita Polska zapewnia wolność prasy i innych środków społecznego przekazu. Art. 15. Ustrój terytorialny Rzeczypospolitej Polskiej zapewnia decentralizację władzy publicznej. Zasadniczy poział terytorialny państwa uwzględniający więzi społeczne, gospodarcze lub kulturowe i zapewniający ednostkom terytorialnym zdolność wykonywania zadań publicznych określa ustawa. Art. 16. Ogół mieszkańców jednostek zasadniczego podziału terytorialnego stanowi z mocy prawa wspólnotę samorząową. Samorząd terytorialny uczestniczy w sprawowaniu władzy publicznej. Przysługującą mu w ramach ustaw istotną część zadań publicznych samorząd wykonuje w imieniu własnym i na własną odpowiedzialność. Art. 17. W drodze ustawy można tworzyć samorządy zawodowe, reprezentujące osoby wykonujące zawody zaufania publicznego i sprawujące pieczę nad należytym wykonywaniem tych zawoów w granicach interesu publicznego i dla jego ochrony. W drodze ustawy można tworzyć również inne odzaje samorządu. Samorządy te nie mogą naruszać wolności wykonywania zawodu ani ograniczać wolności podejmowania działalności gospodarczej. Art. 18. Małżeństwo jako związek kobiety i mężczyny, rodzina, macierzyństwo i rodzicielstwo znajdują się pod ochroną i opieką Rzeczypospolitej Polskiej. rt. 19. Rzeczpospolita Polska specjalną opieką otacza weteranów walk o niepodległość, zwłaszcza inwadów wojennych. Art. 20. Społeczna gospodarka rynkowa oparta na wolności działalności gospodarczej, własności prywatnej oraz solidarności, dialogu i współpracy partnerów społecznych stanowi podstawę stroju gospodarczego Rzeczypospolitej Polskiej. Art. 21. Rzeczpospolita Polska chroni własność i prawo ziedziczenia. Wywłaszczenie jest dopuszczalne jedynie wówczas, gdy jest dokonywane na cele publiczne za słusznym odszkodowaniem. Art. 22. Ograniczenie wolności działalności gospodarczej jest dopuszzalne tylko w drodze ustawy i tylko ze względu na ważny interes publiczny. Art. 23. Podstawą ustroju olnego państwa jest gospodarstwo rodzinne. Zasada ta nie narusza postanowień art. 21 i art. 22. Art. 4. Praca znajduje się pod ochroną Rzeczypospolitej Polskiej. Państwo sprawuje nadzór nad warunkami wykonywania pracy.Art. 25. Kościoły i inne związki wyznaniowe są równouprawnione. Władze publiczne w Rzeczypospolitej Polskiej zachowują bezstronność w sprawach przekonań religijnych, światopoglądowych i filozoficznych, zapewniając swobodę ich wyrażania w życiu publicznym. Stosunki między pańtwem a kościołami i innymi związkami wyznaniowymi są kształtowane na zasadach poszanowania ich utonomii oraz wzajemnej niezależności każdego w swoim zakresie, jak również współdziałania dla dora człowieka i dobra wspólnego. Stosunki między Rzecząpospolitą Polską a Kościołem katolickim okre-
... Wszyscy mają prawo do równego traktowania przez władze publiczne.
w
ją
w pr m a j ą aw o
y c s y sz
ma
ws zy
scy
ws s z z są ysc wob y ec y s p ra c wa r w s z y sóc ywn y wszyscyr ó win i o a waa w s ą w o b e c p rr d oi p n i n w w ó nego rórór w t r a k t o w n e g oo w ó ania r prze g z do e wł n o g e w ł a d z eaódw zwwaenni a wsz ryt r askrtcoóy z e z r p c e b są wo e z d a a r a wł pw
y c e z ł a d zys ąs w
e ob
Projekt: Emilia Adamczyk
i
n
w
ró
w ws
c
w a r p
a
równ
i
17
W trosce o byt i przyszłość naszej Ojczyzny, odzyskawszy w 1989 roku możliwość suwerennego i demoratycznego stanowienia o Jej losie, my, Naród Polski - wszyscy obywatele Rzeczypospolitej, zarówno wierzący w Boga będącego źródłem prawdy, sprawiedliwości, dobra i piękna, jak i nie podzielający tej wiary, a te uniwersalne wartości wywodzący z innych źródeł, równi w prawach i w powinnościach wobec obra wspólnego - Polski, wdzięczni naszym przodkom za ich pracę, za walkę o niepodległość okupioną gromnymi ofiarami, za kulturę zakorzenioną w chrześcijańskim dziedzictwie Narodu i ogólnoludzkich wartościach, nawiązując do najlepszych tradycji Pierwszej i Drugiej Rzeczypospolitej, zobowiązani, by rzekazać przyszłym pokoleniom wszystko, co cenne z ponad tysiącletniego dorobku, złączeni więzami wspólnoty z naszymi rodakami rozsianymi po świecie, świadomi potrzeby współpracy ze wszystkimi kraami dla dobra Rodziny Ludzkiej, pomni gorzkich doświadczeń z czasów, gdy podstawowe wolności i rawa człowieka były w naszej Ojczyźnie łamane, pragnąc na zawsze zagwarantować prawa obywatelkie, a działaniu instytucji publicznych zapewnić rzetelność i sprawność, w poczuciu odpowiedzialności rzed Bogiem lub przed własnym sumieniem, ustanawiamy Konstytucję Rzeczypospolitej Polskiej jako rawa podstawowe dla państwa oparte na poszanowaniu wolności i sprawiedliwości, współdziałaniu władz, dialogu społecznym oraz na zasadzie pomocniczości umacniającej uprawnienia obywateli i ich wspólnot. Wszystkich, którzy dla dobra Trzeciej Rzeczypospolitej tę Konstytucję będą stosowali, wzywamy, aby czynili to, dbając o zachowanie przyrodzonej godności człowieka, jego prawa do wolności i obowiązku solidarności z innymi, a poszanowanie tych zasad mieli za niewzruszoną podstawę Rzeczypospotej Polskiej. Rzeczpospolita Polska jest dobrem wspólnym wszystkich obywateli. Art. 2. Rzeczpospolita olska jest demokratycznym państwem prawnym, urzeczywistniającym zasady sprawiedliwości społeczej. Art. 3. Rzeczpospolita Polska jest państwem jednolitym. Art. 4. Władza zwierzchnia w Rzeczypospotej Polskiej należy do Narodu. Naród sprawuje władzę przez swoich przedstawicieli lub bezpośrednio. Art. 5. Rzeczpospolita Polska strzeże niepodległości i nienaruszalności swojego terytorium, zapewnia wolności i prawa człowieka i obywatela oraz bezpieczeństwo obywateli, strzeże dziedzictwa narodowego raz zapewnia ochronę środowiska, kierując się zasadą zrównoważonego rozwoju. Art. 6. Rzeczpospolita olska stwarza warunki upowszechniania i równego dostępu do dóbr kultury, będącej źródłem tożsamoci narodu polskiego, jego trwania i rozwoju. Rzeczpospolita Polska udziela pomocy Polakom zamieszkaym za granicą w zachowaniu ich związków z narodowym dziedzictwem kulturalnym. Art. 7. Organy władzy publicznej działają na podstawie i w granicach prawa. Art. 8. Konstytucja jest najwyższym prawem Rzeczypospolitej Polskiej. Przepisy Konstytucji stosuje się bezpośrednio, chyba że Konstytucja staowi inaczej. Art. 9. Rzeczpospolita Polska przestrzega wiążącego ją prawa międzynarodowego. Art. 10. Ustrój Rzeczypospolitej Polskiej opiera się na podziale i równowadze władzy ustawodawczej, władzy wyonawczej i władzy sądowniczej. Władzę ustawodawczą sprawują Sejm i Senat, władzę wykonawczą rezydent Rzeczypospolitej Polskiej i Rada Ministrów, a władzę sądowniczą sądy i trybunały. Art. 11. Rzeczpospolita Polska zapewnia wolność tworzenia i działania partii politycznych. Partie polityczne zrzezają na zasadach dobrowolności i równości obywateli polskich w celu wpływania metodami demokraycznymi na kształtowanie polityki państwa. Finansowanie partii politycznych jest jawne. Art. 12. Rzeczospolita Polska zapewnia wolność tworzenia i działania związków zawodowych, organizacji połeczno-zawodowych rolników, stowarzyszeń, ruchów obywatelskich, innych dobrowolnych zrzeszeń raz fundacji. Art. 13. Zakazane jest istnienie partii politycznych i innych organizacji odwołujących się w swoich programach do totalitarnych metod i praktyk działania nazizmu, faszyzmu i komunizmu, a akże tych, których program lub działalność zakłada lub dopuszcza nienawiść rasową i narodowościową, stosowanie przemocy w celu zdobycia władzy lub wpływu na politykę państwa albo przewiduje utajienie struktur lub członkostwa. Art. 14. Rzeczpospolita Polska zapewnia wolność prasy i innych środów społecznego przekazu. Art. 15. Ustrój terytorialny Rzeczypospolitej Polskiej zapewnia decentralizację władzy publicznej. Zasadniczy podział terytorialny państwa uwzględniający więzi społeczne, gospodarze lub kulturowe i zapewniający jednostkom terytorialnym zdolność wykonywania zadań publicznych kreśla ustawa. Art. 16. Ogół mieszkańców jednostek zasadniczego podziału terytorialnego stanowi z mocy prawa wspólnotę samorządową. Samorząd terytorialny uczestniczy w sprawowaniu władzy pulicznej. Przysługującą mu w ramach ustaw istotną część zadań publicznych samorząd wykonuje w mieniu własnym i na własną odpowiedzialność. Art. 17. W drodze ustawy można tworzyć samorządy awodowe, reprezentujące osoby wykonujące zawody zaufania publicznego i sprawujące pieczę nad naeżytym wykonywaniem tych zawodów w granicach interesu publicznego i dla jego ochrony. W drodze stawy można tworzyć również inne rodzaje samorządu. Samorządy te nie mogą naruszać wolności wyonywania zawodu ani ograniczać wolności podejmowania działalności gospodarczej. Art. 18. Małżeńtwo jako związek kobiety i mężczyzny, rodzina, macierzyństwo i rodzicielstwo znajdują się pod ochroną opieką Rzeczypospolitej Polskiej. Art. 19. Rzeczpospolita Polska specjalną opieką otacza weteranów walk o niepodległość, zwłaszcza inwalidów wojennych. Art. 20. Społeczna gospodarka rynkowa oparta a wolności działalności gospodarczej, własności prywatnej oraz solidarności, dialogu i współpracy parterów społecznych stanowi podstawę ustroju gospodarczego Rzeczypospolitej Polskiej. Art. 21. Rzeczpopolita Polska chroni własność i prawo dziedziczenia. Wywłaszczenie jest dopuszczalne jedynie wówczas, dy jest dokonywane na cele publiczne i za słusznym odszkodowaniem. Art. 22. Ograniczenie wolności ziałalności gospodarczej jest dopuszczalne tylko w drodze ustawy i tylko ze względu na ważny interes ubliczny. Art. 23. Podstawą ustroju rolnego państwa jest gospodarstwo rodzinne. Zasada ta nie naruza postanowień art. 21 i art. 22. Art. 24. Praca znajduje się pod ochroną Rzeczypospolitej Polskiej. aństwo sprawuje nadzór nad warunkami wykonywania pracy.Art. 25. Kościoły i inne związki wyznaiowe są równouprawnione. Władze publiczne w Rzeczypospolitej Polskiej zachowują bezstronność w prawach przekonań religijnych, światopoglądowych i filozoficznych, zapewniając swobodę ich wyrażaia w życiu publicznym. Stosunki między państwem a kościołami i innymi związkami wyznaniowymi są ształtowane na zasadach poszanowania ich autonomii oraz wzajemnej niezależności każdego w swoim akresie, jak również współdziałania dla dobra człowieka i dobra wspólnego. Stosunki między Rzecząpo-
Art. 31.4.
Każdy jest obowiązany szanować wolności i prawa innych.
Każdy jest
plakat: wyciągnięty na spady do ustalenia:
dopasowanie do a4
obowiązany
szanować wolności i prawa INNYCH Projekt: Yuliya Kharkevich
19
W trosce o byt i przyszłość naszej Ojczyzny, odzyskawszy w 1989 roku możliwość suwerennego i demoratycznego stanowienia o Jej losie, my, Naród Polski - wszyscy obywatele Rzeczypospolitej, zarówno wierzący w Boga będącego źródłem prawdy, sprawiedliwości, dobra i piękna, jak i nie podzielający tej wiary, a te uniwersalne wartości wywodzący z innych źródeł, równi w prawach i w powinnościach wobec obra wspólnego - Polski, wdzięczni naszym przodkom za ich pracę, za walkę o niepodległość okupioną gromnymi ofiarami, za kulturę zakorzenioną w chrześcijańskim dziedzictwie Narodu i ogólnoludzkich wartościach, nawiązując do najlepszych tradycji Pierwszej i Drugiej Rzeczypospolitej, zobowiązani, by rzekazać przyszłym pokoleniom wszystko, co cenne z ponad tysiącletniego dorobku, złączeni więzami wspólnoty z naszymi rodakami rozsianymi po świecie, świadomi potrzeby współpracy ze wszystkimi kraami dla dobra Rodziny Ludzkiej, pomni gorzkich doświadczeń z czasów, gdy podstawowe wolności i rawa człowieka były w naszej Ojczyźnie łamane, pragnąc na zawsze zagwarantować prawa obywatelkie, a działaniu instytucji publicznych zapewnić rzetelność i sprawność, w poczuciu odpowiedzialności rzed Bogiem lub przed własnym sumieniem, ustanawiamy Konstytucję Rzeczypospolitej Polskiej jako rawa podstawowe dla państwa oparte na poszanowaniu wolności i sprawiedliwości, współdziałaniu władz, dialogu społecznym oraz na zasadzie pomocniczości umacniającej uprawnienia obywateli i ich wspólnot. Wszystkich, którzy dla dobra Trzeciej Rzeczypospolitej tę Konstytucję będą stosowali, wzywamy, aby czynili to, dbając o zachowanie przyrodzonej godności człowieka, jego prawa do wolności i obowiązku solidarności z innymi, a poszanowanie tych zasad mieli za niewzruszoną podstawę Rzeczypospotej Polskiej. Rzeczpospolita Polska jest dobrem wspólnym wszystkich obywateli. Art. 2. Rzeczpospolita olska jest demokratycznym państwem prawnym, urzeczywistniającym zasady sprawiedliwości społeczej. Art. 3. Rzeczpospolita Polska jest państwem jednolitym. Art. 4. Władza zwierzchnia w Rzeczypospotej Polskiej należy do Narodu. Naród sprawuje władzę przez swoich przedstawicieli lub bezpośrednio. Art. 5. Rzeczpospolita Polska strzeże niepodległości i nienaruszalności swojego terytorium, zapewnia wolności i prawa człowieka i obywatela oraz bezpieczeństwo obywateli, strzeże dziedzictwa narodowego raz zapewnia ochronę środowiska, kierując się zasadą zrównoważonego rozwoju. Art. 6. Rzeczpospolita olska stwarza warunki upowszechniania i równego dostępu do dóbr kultury, będącej źródłem tożsamoci narodu polskiego, jego trwania i rozwoju. Rzeczpospolita Polska udziela pomocy Polakom zamieszkaym za granicą w zachowaniu ich związków z narodowym dziedzictwem kulturalnym. Art. 7. Organy władzy publicznej działają na podstawie i w granicach prawa. Art. 8. Konstytucja jest najwyższym prawem Rzeczypospolitej Polskiej. Przepisy Konstytucji stosuje się bezpośrednio, chyba że Konstytucja staowi inaczej. Art. 9. Rzeczpospolita Polska przestrzega wiążącego ją prawa międzynarodowego. Art. 10. Ustrój Rzeczypospolitej Polskiej opiera się na podziale i równowadze władzy ustawodawczej, władzy wyonawczej i władzy sądowniczej. Władzę ustawodawczą sprawują Sejm i Senat, władzę wykonawczą rezydent Rzeczypospolitej Polskiej i Rada Ministrów, a władzę sądowniczą sądy i trybunały. Art. 11. Rzeczpospolita Polska zapewnia wolność tworzenia i działania partii politycznych. Partie polityczne zrzezają na zasadach dobrowolności i równości obywateli polskich w celu wpływania metodami demokraycznymi na kształtowanie polityki państwa. Finansowanie partii politycznych jest jawne. Art. 12. Rzeczospolita Polska zapewnia wolność tworzenia i działania związków zawodowych, organizacji połeczno-zawodowych rolników, stowarzyszeń, ruchów obywatelskich, innych dobrowolnych zrzeszeń raz fundacji. Art. 13. Zakazane jest istnienie partii politycznych i innych organizacji odwołujących się w swoich programach do totalitarnych metod i praktyk działania nazizmu, faszyzmu i komunizmu, a akże tych, których program lub działalność zakłada lub dopuszcza nienawiść rasową i narodowościową, stosowanie przemocy w celu zdobycia władzy lub wpływu na politykę państwa albo przewiduje utajienie struktur lub członkostwa. Art. 14. Rzeczpospolita Polska zapewnia wolność prasy i innych środów społecznego przekazu. Art. 15. Ustrój terytorialny Rzeczypospolitej Polskiej zapewnia decentralizację władzy publicznej. Zasadniczy podział terytorialny państwa uwzględniający więzi społeczne, gospodarze lub kulturowe i zapewniający jednostkom terytorialnym zdolność wykonywania zadań publicznych kreśla ustawa. Art. 16. Ogół mieszkańców jednostek zasadniczego podziału terytorialnego stanowi z mocy prawa wspólnotę samorządową. Samorząd terytorialny uczestniczy w sprawowaniu władzy pulicznej. Przysługującą mu w ramach ustaw istotną część zadań publicznych samorząd wykonuje w mieniu własnym i na własną odpowiedzialność. Art. 17. W drodze ustawy można tworzyć samorządy awodowe, reprezentujące osoby wykonujące zawody zaufania publicznego i sprawujące pieczę nad naeżytym wykonywaniem tych zawodów w granicach interesu publicznego i dla jego ochrony. W drodze stawy można tworzyć również inne rodzaje samorządu. Samorządy te nie mogą naruszać wolności wyonywania zawodu ani ograniczać wolności podejmowania działalności gospodarczej. Art. 18. Małżeńtwo jako związek kobiety i mężczyzny, rodzina, macierzyństwo i rodzicielstwo znajdują się pod ochroną opieką Rzeczypospolitej Polskiej. Art. 19. Rzeczpospolita Polska specjalną opieką otacza weteranów walk o niepodległość, zwłaszcza inwalidów wojennych. Art. 20. Społeczna gospodarka rynkowa oparta a wolności działalności gospodarczej, własności prywatnej oraz solidarności, dialogu i współpracy parterów społecznych stanowi podstawę ustroju gospodarczego Rzeczypospolitej Polskiej. Art. 21. Rzeczpopolita Polska chroni własność i prawo dziedziczenia. Wywłaszczenie jest dopuszczalne jedynie wówczas, dy jest dokonywane na cele publiczne i za słusznym odszkodowaniem. Art. 22. Ograniczenie wolności ziałalności gospodarczej jest dopuszczalne tylko w drodze ustawy i tylko ze względu na ważny interes ubliczny. Art. 23. Podstawą ustroju rolnego państwa jest gospodarstwo rodzinne. Zasada ta nie naruza postanowień art. 21 i art. 22. Art. 24. Praca znajduje się pod ochroną Rzeczypospolitej Polskiej. aństwo sprawuje nadzór nad warunkami wykonywania pracy.Art. 25. Kościoły i inne związki wyznaiowe są równouprawnione. Władze publiczne w Rzeczypospolitej Polskiej zachowują bezstronność w prawach przekonań religijnych, światopoglądowych i filozoficznych, zapewniając swobodę ich wyrażaia w życiu publicznym. Stosunki między państwem a kościołami i innymi związkami wyznaniowymi są ształtowane na zasadach poszanowania ich autonomii oraz wzajemnej niezależności każdego w swoim akresie, jak również współdziałania dla dobra człowieka i dobra wspólnego. Stosunki między Rzecząpo-
Kobieta i mężczyzna w Rzeczypospolitej Polskiej mają równe prawa w życiu rodzinnym, politycznym, społecznym i gospodarczym. Art. 33.1.
i
mężczyzna mają RÓWNE prawa
wż
yciu
rod z
Projekt: Małgorzata Jędrosz
kobieta
inn ym
, po lity czn ym
, sp
ołe
czn ym
i go
spo d
arc zy
m. 21
W trosce o byt i przyszłość naszej Ojczyzny, odzyskawszy w 1989 roku możliwość suwerennego i demoratycznego stanowienia o Jej losie, my, Naród Polski - wszyscy obywatele Rzeczypospolitej, zarówno wierzący w Boga będącego źródłem prawdy, sprawiedliwości, dobra i piękna, jak i nie podzielający tej wiary, a te uniwersalne wartości wywodzący z innych źródeł, równi w prawach i w powinnościach wobec obra wspólnego - Polski, wdzięczni naszym przodkom za ich pracę, za walkę o niepodległość okupioną gromnymi ofiarami, za kulturę zakorzenioną w chrześcijańskim dziedzictwie Narodu i ogólnoludzkich wartościach, nawiązując do najlepszych tradycji Pierwszej i Drugiej Rzeczypospolitej, zobowiązani, by rzekazać przyszłym pokoleniom wszystko, co cenne z ponad tysiącletniego dorobku, złączeni więzami wspólnoty z naszymi rodakami rozsianymi po świecie, świadomi potrzeby współpracy ze wszystkimi kraami dla dobra Rodziny Ludzkiej, pomni gorzkich doświadczeń z czasów, gdy podstawowe wolności i rawa człowieka były w naszej Ojczyźnie łamane, pragnąc na zawsze zagwarantować prawa obywatelkie, a działaniu instytucji publicznych zapewnić rzetelność i sprawność, w poczuciu odpowiedzialności rzed Bogiem lub przed własnym sumieniem, ustanawiamy Konstytucję Rzeczypospolitej Polskiej jako rawa podstawowe dla państwa oparte na poszanowaniu wolności i sprawiedliwości, współdziałaniu władz, dialogu społecznym oraz na zasadzie pomocniczości umacniającej uprawnienia obywateli i ich wspólnot. Wszystkich, którzy dla dobra Trzeciej Rzeczypospolitej tę Konstytucję będą stosowali, wzywamy, aby czynili to, dbając o zachowanie przyrodzonej godności człowieka, jego prawa do wolności i obowiązku solidarności z innymi, a poszanowanie tych zasad mieli za niewzruszoną podstawę Rzeczypospotej Polskiej. Rzeczpospolita Polska jest dobrem wspólnym wszystkich obywateli. Art. 2. Rzeczpospolita olska jest demokratycznym państwem prawnym, urzeczywistniającym zasady sprawiedliwości społeczej. Art. 3. Rzeczpospolita Polska jest państwem jednolitym. Art. 4. Władza zwierzchnia w Rzeczypospotej Polskiej należy do Narodu. Naród sprawuje władzę przez swoich przedstawicieli lub bezpośrednio. Art. 5. Rzeczpospolita Polska strzeże niepodległości i nienaruszalności swojego terytorium, zapewnia wolności i prawa człowieka i obywatela oraz bezpieczeństwo obywateli, strzeże dziedzictwa narodowego raz zapewnia ochronę środowiska, kierując się zasadą zrównoważonego rozwoju. Art. 6. Rzeczpospolita olska stwarza warunki upowszechniania i równego dostępu do dóbr kultury, będącej źródłem tożsamoci narodu polskiego, jego trwania i rozwoju. Rzeczpospolita Polska udziela pomocy Polakom zamieszkaym za granicą w zachowaniu ich związków z narodowym dziedzictwem kulturalnym. Art. 7. Organy władzy publicznej działają na podstawie i w granicach prawa. Art. 8. Konstytucja jest najwyższym prawem Rzeczypospolitej Polskiej. Przepisy Konstytucji stosuje się bezpośrednio, chyba że Konstytucja staowi inaczej. Art. 9. Rzeczpospolita Polska przestrzega wiążącego ją prawa międzynarodowego. Art. 10. Ustrój Rzeczypospolitej Polskiej opiera się na podziale i równowadze władzy ustawodawczej, władzy wyonawczej i władzy sądowniczej. Władzę ustawodawczą sprawują Sejm i Senat, władzę wykonawczą rezydent Rzeczypospolitej Polskiej i Rada Ministrów, a władzę sądowniczą sądy i trybunały. Art. 11. Rzeczpospolita Polska zapewnia wolność tworzenia i działania partii politycznych. Partie polityczne zrzezają na zasadach dobrowolności i równości obywateli polskich w celu wpływania metodami demokraycznymi na kształtowanie polityki państwa. Finansowanie partii politycznych jest jawne. Art. 12. Rzeczospolita Polska zapewnia wolność tworzenia i działania związków zawodowych, organizacji połeczno-zawodowych rolników, stowarzyszeń, ruchów obywatelskich, innych dobrowolnych zrzeszeń raz fundacji. Art. 13. Zakazane jest istnienie partii politycznych i innych organizacji odwołujących się w swoich programach do totalitarnych metod i praktyk działania nazizmu, faszyzmu i komunizmu, a akże tych, których program lub działalność zakłada lub dopuszcza nienawiść rasową i narodowościową, stosowanie przemocy w celu zdobycia władzy lub wpływu na politykę państwa albo przewiduje utajienie struktur lub członkostwa. Art. 14. Rzeczpospolita Polska zapewnia wolność prasy i innych środów społecznego przekazu. Art. 15. Ustrój terytorialny Rzeczypospolitej Polskiej zapewnia decentralizację władzy publicznej. Zasadniczy podział terytorialny państwa uwzględniający więzi społeczne, gospodarze lub kulturowe i zapewniający jednostkom terytorialnym zdolność wykonywania zadań publicznych kreśla ustawa. Art. 16. Ogół mieszkańców jednostek zasadniczego podziału terytorialnego stanowi z mocy prawa wspólnotę samorządową. Samorząd terytorialny uczestniczy w sprawowaniu władzy pulicznej. Przysługującą mu w ramach ustaw istotną część zadań publicznych samorząd wykonuje w mieniu własnym i na własną odpowiedzialność. Art. 17. W drodze ustawy można tworzyć samorządy awodowe, reprezentujące osoby wykonujące zawody zaufania publicznego i sprawujące pieczę nad naeżytym wykonywaniem tych zawodów w granicach interesu publicznego i dla jego ochrony. W drodze stawy można tworzyć również inne rodzaje samorządu. Samorządy te nie mogą naruszać wolności wyonywania zawodu ani ograniczać wolności podejmowania działalności gospodarczej. Art. 18. Małżeńtwo jako związek kobiety i mężczyzny, rodzina, macierzyństwo i rodzicielstwo znajdują się pod ochroną opieką Rzeczypospolitej Polskiej. Art. 19. Rzeczpospolita Polska specjalną opieką otacza weteranów walk o niepodległość, zwłaszcza inwalidów wojennych. Art. 20. Społeczna gospodarka rynkowa oparta a wolności działalności gospodarczej, własności prywatnej oraz solidarności, dialogu i współpracy parterów społecznych stanowi podstawę ustroju gospodarczego Rzeczypospolitej Polskiej. Art. 21. Rzeczpopolita Polska chroni własność i prawo dziedziczenia. Wywłaszczenie jest dopuszczalne jedynie wówczas, dy jest dokonywane na cele publiczne i za słusznym odszkodowaniem. Art. 22. Ograniczenie wolności ziałalności gospodarczej jest dopuszczalne tylko w drodze ustawy i tylko ze względu na ważny interes ubliczny. Art. 23. Podstawą ustroju rolnego państwa jest gospodarstwo rodzinne. Zasada ta nie naruza postanowień art. 21 i art. 22. Art. 24. Praca znajduje się pod ochroną Rzeczypospolitej Polskiej. aństwo sprawuje nadzór nad warunkami wykonywania pracy.Art. 25. Kościoły i inne związki wyznaiowe są równouprawnione. Władze publiczne w Rzeczypospolitej Polskiej zachowują bezstronność w prawach przekonań religijnych, światopoglądowych i filozoficznych, zapewniając swobodę ich wyrażaia w życiu publicznym. Stosunki między państwem a kościołami i innymi związkami wyznaniowymi są ształtowane na zasadach poszanowania ich autonomii oraz wzajemnej niezależności każdego w swoim akresie, jak również współdziałania dla dobra człowieka i dobra wspólnego. Stosunki między Rzecząpo-
Art. 73.
Każdemu zapewnia się wolność twórczości artystycznej, badań naukowych oraz ogłaszania ich wyników, wolność nauczania, a także wolność korzystania z dóbr kultury.
plakat: wyciągnięty na spady do ustalenia:
Projekt: Mikołaj Beda
dopasowanie do a4
23
Spis treści 3
Wstęp
7
M y , N a r ó d P o l s k i / Renata Zwierzyk /
9
Z o b o w i ą z a n i / Paulina Olesiuk /
11
P a ń s t w o J e d n o l i t e / Magdalena Majewska /
13
G o d n o ś ć / Paula Kocuba/
15
R ó w n i / Agnieszka Kwapisz /
17
W s z y s c y m a j ą p r a w o / Emilia Adamczyk /
19
S z a c u n e k / Yuliya Kharkievich /
21
K o b i e t a i m ę ż c z y z n a / Małgorzata Jędrosz /
23
W o l n o ś ć / Mikołaj Beda /
okładka: czerwona
okładka: czerwona