Mamo

Elisabetta Costantino

mamo, tato!

ci e i z d ą r o i b ię s d ą k s O seksualności i uczuciach nie wstydzę się rozmawiać

Od 3 do 6 lat

Tytuł oryginału: Io cresco diventare grandi è una meravigliosa avventura © Edizioni San Paolo s.r.l., 2010

© Copyright for the Polish edition by Wydawnictwo JEDNOŚĆ, Kielce 2012

ISBN 978-83-7660-437-4

Projekt graficzny i ilustracje: Cristina Raiconi Tłumaczenie: Zofia Pająk Redakcja i korekta: Barbara Żołądek Redakcja techniczna: Wiktor Idzik Projekt okładki: Ola Makowska

Druk i oprawa: Drukarnia im. A. Półtawskiego www.drukarnia.kielce.pl Wydawnictwo JEDNOŚĆ 25-013 Kielce, ul. Jana Pawła II nr 4 Dział sprzedaży tel. 41 349 50 50 Redakcja tel. 41 349 50 00 www.jednosc.com.pl e-mail: jednosc@jednosc.com.pl

Tożsamość płci JESTEM CHŁOPCEM JESTEM DZIEWCZYNKĄ

Cześć!

Mam na imię Ludwik.

Jestem chłopcem i mam 4 lata.

Wszystko mnie bardzo, ale to bardzo ciekawi.

Różnię się od Cecylii i od mojej siostrzyczki, ponieważ mam siuśka, a one mają psitki.

Jestem chłopcem, a to znaczy, że mówiąc o sobie, używam słów w rodzaju męskim.

Słowa te często kończą się na literę „y”.

zadowolony, Mówię, zmęczony, m e t s je e ż głodny, chłopcem senny, i na przykład zły… jestem:

4

Jakie jest moje ciało?

Ludwik

Kiedy będę duży, wyrosną mi włoski na nogach, na piersi i na twarzy.

Jestem chłopcem!

Chłopcy mają siuśka i sikają na stojąco, tak jak mój tata.

Rano mój tata goli zarost na twarzy, a jeśli ma brodę i wąsy, przycina je u fryzjera.

Ja jeszcze nie mam zarostu na twarzy i nie muszę się golić.

5

Cześć! Mam na imię Cecylia.

Jestem dziewczynką i mam 5 lat.

Zawsze mam mnóstwo pytań.

Jestem dziewczynką, a to znaczy, że mówiąc o sobie, używam słów w rodzaju żeńskim.

Słowa te często kończą się na literę „a”.

dowolona, a z , ię Mów ęczona, m z m e że jest głodna, ą k n y z c w dzie senna, d ła k y z r p i na zła… jestem:

6

Jakie jest moje ciało?

Cecylia

Dziewczynki mają psitki i sikają na siedząco.

Tak samo sika moja mama.

Różnię się od Ludwika…

Jestem dziewczynką!

i od mojego brata.

Kiedy będę większa, urosną mi piersi.

Moja mama nosi biustonosz, żeby czuć się wygodniej, nad morzem zaś zakłada dwuczęściowy kostium. Ja jeszcze nie mam piersi i nie muszę nosić biustonosza ani dwuczęściowego kostiumu.

Mam psitkę, chłopcy zaś mają siuśka.

7

dla rodziców oglądanie nago rodziców i rodzeństwa jest całkiem naturalne, ponieważ spojrzenia dzieci są niewinne. Czym innym jest jednak chodzenie nago po domu i przesadne demonstrowanie własnej intymności.

Dzieci powinny nauczyć się naturalnego podejścia do cielesności, swojej i innych, ale owa naturalność nie może graniczyć z ekshibicjonizmem. Demonstrowanie nagości może spowodować u dzieci trudności ze zrozumieniem potrzeby szanowania swojej intymności i chronienia jej poza domem.

WASZE DZIECI wiedzą już, że chłopcy i dziewczynki różnią się od siebie. Pomóżcie im zrozumieć podobieństwa i różnice związane z płcią.

Wyjaśnianie dzieciom różnic między dziewczynkami i chłopcami nie może ograniczyć się jedynie do aspektów społecznych (różnice w ubiorze i zabawach, zawody „męskie i żeńskie”). Przede wszystkim trzeba wytłumaczyć dzieciom różnice anatomiczne oraz językowe związane z przynależnością do danej płci. Jeśli jednak powiecie dziewczynce, że jako dziewczynka powinna ubierać się na różowo i bawić się lalkami, może to zahamować jej fantazję i kreatywność. Może poczuć się zawstydzona, kiedy ubierze się inaczej albo może dyskryminować koleżanki, które będą nosiły ubrania w innych kolorach.

Różnice płci nie są związane z typem wykonywanej pracy czy z noszonymi ubraniami, ale z funkcjami biologicznymi i z budową anatomiczną.

W pierwszych latach życia u dzieci rozwija się tożsamość seksualna, ten proces dokonuje się przede wszystkim poprzez obserwację rodziców i innych dorosłych obu płci.

Na podstawie tej obserwacji dzieci przypisują różnice mężczyznom i kobietom.

DZIECI są ciekawe. Dzieciństwo jest delikatną i jednocześnie dynamiczną fazą rozwoju, w której dzieci odkrywają świat, ale przede wszystkim odkrywają same siebie.

Z entuzjazmem badają świat zewnętrzny i z takim samym zaangażowaniem zaczynają wykazywać zainteresowanie własnym ciałem, chcą poznać różnice pomiędzy mężczyznami i kobietami. Spróbujcie to zaakceptować z pełną czułością i zrozumieniem i zawsze chętnie udzielajcie im potrzebnych wyjaśnień. Jeśli rodzice okażą dzieciom, że zainteresowanie ciałem jest czymś nagannym, dzieci pomyślą, że poznawanie własnej cielesności jest czymś niezdrowym i własną ciekawość będą zaspokajać „po kryjomu”, zamiast w sposób naturalny, bez skrępowania.

NIE MA powodu do niepokoju, kiedy dzieci widzą rodziców nagich w wannie. Dla dzieci

8

Spis treści Tożsamość płci JESTEM CHŁOPCEM JESTEM DZIEWCZYNKĄ . ......................................................................... 3 Rozwój emocjonalny UCZĘ SIĘ POZNAWAĆ I WYRAŻAĆ SWOJE EMOCJE ...................... 9 Jak się rodzą dzieci? 1 POCZĘCIE ................................................................................................... 15 Jak się rodzą dzieci? 2 CIĄŻA I PORÓD ........................................................................................ 21