FIETSEN ROTTERDAMSE STIJL GROEN LINKS FEBRUARI 2014
Dit is een uitgave van GROEN LINKS ROTTERDAM, werkgroep Fysiek Werenfried Spit, Jan Hendrik Bos, Astrid Kockelkoren, Arno Bonte, Judith Bokhoven Met medewerking van: Karen Bebelaar, Amelie Veenstra, Willem Visser, Stefan Leewis, Henk Kamps, de Fietsersbond Inhoud en opmaak boekje: Astrid Kockelkoren
FIETSEN ROTTERDAMSE STIJL GROENLINKS
1 FEB 2014
FIETSEN ROTTERDAMSE STIJL GROEN LINKS INHOUD 1. VISIE EN CONTEXT 2. FIETSEN ROTTERDAMSE STIJL 3. NETWERK; ONTBREKENDE SCHAKELS 4. FIETS TWEERICHTINGSVERKEER 5. ONDERHOUD EN BEHEER 6. FIETSPARKEREN 7. AANBEVELINGEN
FIETSEN ROTTERDAMSE STIJL GROENLINKS
1 FEB 2014
Kaart 3. Hoofdfietsroutes Fietsroutes 1. 2. 3. 4. 5. 6. 7. 8. 9. 10. 11. 12. 13. 14. 15. 16.
Nesselanderoute Erasmusroute Nieuwe Maasroute Prinsenlandroute Rotteroute Schiebroekroute Hofpleinlijnroute Route Park Zestienhoven Airportroute Overschieroute Schieroute Beverwaardroute Oude Maasroute Portlandroute Zuidwijkroute Kuiproute
17.
Lombardijen route
FIETSEN ROTTERDAMSE STIJL GROENLINKS
1 FEB 2014
1. VISIE EN CONTEXT Fietsen is gezond, goedkoop, snel en vervuilt niet. Het fietsgebruik in Rotterdam moet dan ook bevorderd worden. Daarvoor zijn nog ruim voldoende kansen, want hoewel het fietsgebruik in Rotterdam snel groeit blijft het nog achter bij andere grote steden. GroenLinks wil het fietsen in Rotterdam aantrekkelijker maken en stimuleren door fietspaden en fietsvoorzieningen te verbeteren . In augustus 2003 heeft GroenLinks Rotterdam het Zwartboek Fiets opgesteld met praktijk-voorbeelden om het inconsistente fietsbeleid te laten zien. Het gemeentebestuur heeft destijds de handschoen opgepakt en sindsdien is er veel verbeterd voor de fietser in Rotterdam, stelt ook Dirk Ligtermoet in het artikel ‘Relaxed fietsen, juni 2012’. Citaten uit het artikel; ‘Rotterdam telt in Nederlands perspectief weinig fietsers. Een aandeel in de modal split van circa 14% is laag. Andere grote steden scoren beter (Den Haag 18%, Utrecht 20%, Eindhoven 22%, Amsterdam 21%).Onderzoek geeft een licht stijgende lijn in fietsgebruik te zien. In het uitgestrekte Rotterdam omvat het geheel van 17 fietshoofdroutes bijna 200 kilometer. In 2006 werd van al die hoofdroutes de kwaliteit vastgesteld. Een klein deel kreeg het etiket ‘matig’, voor bijna driekwart was de kwaliteit ‘op orde’ en 46 km gold als ‘slecht’. In 2006 namen de wethouders het besluit om in de collegeperiode minstens 20 van de 46 km van rood naar groen te brengen.’
‘In juni 2010 toont de gemeente in het boekje ‘20 kilometer extra fietspad’ het resultaat. Foto’s van alle 34 trajectdelen binnen de 17 hoofdroutes waaraan gewerkt is. Buiten de hoofdroutes is in die jaren ook gewerkt aan het op orde brengen van nog bijna 9 km, plus alles wat de deelgemeenten deden aan het onderliggend net van fietsroutes. De 34 belangrijkste verbeteringen aan de hoofdroutes betreffen voor een belangrijk deel verbeteringen aan fietspaden langs verkeersaders.’ Deze collegeperiode, met GroenLinks in de oppositie, is het fietsnetwerk geen specifiek target en krijgt dus ook minder aandacht en geld. Bestaande projecten gaan nog wel door en worden afgerond. Nieuwe projecten worden nu van een ander budget gefinancierd (het RAL-budget; Rotterdamse Aanpak Luchtkwaliteit). De herinrichting van de Oude Dijk is bijvoorbeeld uit deze pot gefinancierd. De focus ligt op de hoofdfietsroutes. Die vallen onder de verantwoordelijkheid van de stad; de deelgemeentes zijn verantwoordelijk voor de andere fietsvoorzieningen. De dienst Stadsontwikkeling werkt wel veel samen met deelgemeenten. Ook gemeenten uit de regio (Schiedam en Vlaardingen) maken gebruik van de Rotterdamse expertise. Er wordt regionaal gewerkt aan een plan om 38 knooppunten te verbeteren.
FIETSEN ROTTERDAMSE STIJL GROENLINKS
1 FEB 2014
ronde fietsschouw Rotterdam
FIETSEN ROTTERDAMSE STIJL GROENLINKS
1 FEB 2014
2. FIETSEN ROTTERDAMSE STIJL Dit boekje, FIETSEN ROTTERDAMSE STIJL is een vervolg op het Zwartboek Fiets waarin GroenLinks door middel van een fiets-schouw en gesprekken met de dienst stadsontwikkeling, de fietsersbond en met de deelgemeenten inventariseert hoe Rotterdam er als fietsstad voorstaat. Uit deze inventarisatie zijn een aantal aandachtsgebieden naar voren gekomen die we willen benoemen. Dit om ervoor te waken dat de aandacht voor de fietser verslapt en aanbevelingen te doen waar nog zaken verbeterd kunnen worden zodat fietsen ook voor Rotterdammers steeds aantrekkelijker wordt. Er zijn een heel aantal goede ontwikkelingen te vermelden waarvoor hulde! Rotterdam is op de goede weg. Rotterdam kent al een Rotterdamse stijl voor straatmeubilair, verharding en andere elementen die het beeld van de openbare ruimte in de stad bepalen. Het zou goed zijn als ook voor de fietsinfrastructuur een lijn van kwaliteit en eenheid zou worden doorgezet: FIETSEN ROTTERDAMSE STIJL
FIETSEN ROTTERDAMSE STIJL GROENLINKS
1 FEB 2014
Wegindeling geeft weinig ruimte voor de fiets
Hoofdfietsnetwerk de stad uit
Materiaalgebruik niet geschikt voor fietspad
FIETSEN ROTTERDAMSE STIJL GROENLINKS
1 FEB 2014
Onoverzichtelijke kruising voor fietser
3. NETWERK, ONTBREKENDE SCHAKELS Gelukkig heeft de gemeente aandacht voor het netwerk van hoofdfietsroutes in Rotterdam. Op een aantal plekken zijn aanpassingen gedaan om dit netwerk beter in te richten. Wij constateren echter ook nog belangrijke hiaten in deze hoofdroutes; onoverzichtelijke kruisingen, waar de fietser ondanks dat die zich op een hoofdroute bevindt geen voorrang heeft, of plekken waar de fietsroute domweg ophoudt te bestaan. Op sommige plekken is hier vrij eenvoudig wat aan te doen door middel van het doortrekken van het gekozen wegprofiel voor de fietser of door fietsers op de hoofdfietsroute voorrang te geven.
Fietspad Schouwburgplein
Op complexe kruisingen is het soms lastiger om het probleem op te lossen, maar kan bijvoorbeeld goede bewegwijzering en verlichting al veel schelen voor de beleving door de fietser (zeker als die niet zo goed bekend is op het betreffende fietstracĂŠ).
fietsoversteek Schouwburgplein - Westersingel
FIETSEN ROTTERDAMSE STIJL GROENLINKS
1 FEB 2014
Tweerichtingsverkeer fiets Kruising Vierambachstraat - Burg. Meineszlaan
BeĂŤindiging tweerichtingsverkeer fiets; Vierambachtstraat
FIETSEN ROTTERDAMSE STIJL GROENLINKS
Waardevolle fietsverbinding in twee richtingen Graaf Florisstraat
1 FEB 2014
4. FIETS TWEERICHTINGSVERKEER Op een aantal plekken in de stad zijn er aan beide zijden van de autorijbaan fietspaden aangelegd waar fietsers in twee richtingen gebruik van kunnen maken. Dit scheelt met name op drukke verkeersaders onnodig oversteken. Tweezijdige fietspaden zijn daardoor verkeersveiliger en aantrekkelijker voor fietsers. Bijvoorbeeld voor de Westzeedijk met een drukke auto verkeersader is er aan de zuidzijde van de weg tweerichtingsverkeer voor de fiets toegepast. Dit scheelt aanzienlijk in de verkeersbewegingen, nog beter zou zijn hier aan beide zijden tweerichtings fietspaden zouden zijn. Het wegprofiel is hier ook breed genoeg om dit op een goede manier te accomoderen. Er zou op meer plaatsen gekeken kunnen worden of het bestaande wegprofiel dit toelaat. Een voorbeeld is het fietspad over de Mathenesserbrug noordzijde én aan de zijde van de AH op het Mathenesserplein (voor het fietsverkeer vanuit Spangen). Daarnaast is het goed om daar waar tweerichtingsverkeer al is toegepast ervoor te zorgen dat koppelingen op een logische wijze worden gemaakt. Een gemiste kans (beeld linksonder) is bijvoorbeeld dat bewoners uit het zuidelijke gedeelte van de Meineszlaan die naar CS willen via de Graaf Florisstraat nu dubbel moeten oversteken omdat de de koppeling in tweerichtingverkeer Vierambachtstraat-Graaf Florisstraat ontbreekt. Bij de herinrichting van de Aelbrechtskade in Delfshaven is een tweerichtingsverkeer fietspad aan één zijde van de weg toegevoegd, waarmee een belangrijke schakel in het netwerk van hoofdfietsroutes is aangelegd.
Fietspad tweerichtingsverkeer
Aelbrechtskade
FIETSEN ROTTERDAMSE STIJL GROENLINKS
1 FEB 2014
Omleiding Beukelsdijk
Werkzaamheden Beukelsdijk
FIETSEN ROTTERDAMSE STIJL GROENLINKS
Omleiding Schiedamsedijk - Blaak
1 FEB 2014
5. ONDERHOUD EN WEGWERKZAAMHEDEN Bij grootschalig onderhoud en wegwerkzaamheden is het nog steeds zo dat er veel aandacht is voor het op een goede manier omleiden van de automobilist en weinig aandacht voor het bieden van een goede alternatieve route voor de fiets. Voor fietsers is dit extra frusterend op de hoofdroutes of bijvoorbeeld in nabijheid van stations, ook omdat het tijdrovend is voor een fietser op snelheid om te moeten afstappen. De werkzaamheden aan het Centraal Station bijvoorbeeld leidde tot gevaarlijke situaties omdat fietsers- en voetgangersstromen op de stoep voor Nationale Nederlanden met elkaar werden vermengd (foto rechtsonder) waarbij men moest slalommen tussen gele hekken op de stoep. Dit terwijl het enige alternatief was om aan de overzijde van het Weena illegaal tegen het fietsverkeer in te rijden.
Werkzaamheden Weena
Tijdelijke wegmarkering Centraal Station richting Weena
FIETSEN ROTTERDAMSE STIJL GROENLINKS
1 FEB 2014
Fietskluizen bij station
Fietsparkeren Zuidplein
Fietsparkeren Schouwburgplein
Bewaakte fietsenstalling, metro Beurs
FIETSEN ROTTERDAMSE STIJL GROENLINKS
1 FEB 2014
6. FIETSPARKEREN Er zijn te weinig fietsparkeerplekken bij verschillende instellingen in Rotterdam. Dit heeft te maken met het feit dat instellingen deels zelf verantwoordelijk worden geacht door de deelgemeenten om in het fietsparkeren te voorzien. Maar anders dan voor autoparkeren wordt er veel minder streng genormeerd en alleen achteraf getoetst of er aan een redelijke fietsparkeernorm voldaan is. Bij het Erasmus Medisch Centrum is bijvoorbeeld heel karig voorzien in fietsenstallingen, met name aan de zijde van het Sofia Kinderziekenhuis.Maar ook andere instellingen als De Doelen en De Rotterdamse Schouwburg hebben veel te weinig fietsparkeerplekken in de nabijheid van de entree. Het is mede daarom een gemiste kans dat in nieuwe parkeergarages, zoals in het Museumpark, geen fietsparkeerplaatsen zijn meegenomen.
Ingang Sophia Kinderziekenhuis
Overigens is in de afgelopen jaren op sommige plekken verbetering gekomen, zoals de bewaakte fietsenstallingen bij Blaak en metrostation Beurs (foto links, rechterkant) laten zien. Goede fietsparkeeroplossingen nemen bij voorkeur niet te veel kostbare openbare ruimte in beslag. Te denken valt aan een fietsflat zoals bij station Leiden CS, Amsterdam CS en Groningen CS of inpandige fietsenstallingen die op een goede manier zijn opgenomen in de bebouwing. Dit kan ook in woonstraten een oplossing zijn voor de vele fietsen van bewoners die anders op het trottoir komen te staan. GroenLinks vindt het daarom belangrijk dat particuliere fietsenstallingen in buurten, zoals in de Taanderstraat, Van Weelstraat, Opzoomerstraat, Essenburgsingel en in de Lambertusstraat worden gesteund als ze de touwtjes niet aan elkaar kunnen knopen. Fietsparkeerplaatsen Erasmus Medisch Centrum
FIETSEN ROTTERDAMSE STIJL GROENLINKS
1 FEB 2014
Bewegwijzering uitgang Maastunnel, Zuidzijde
FIETSEN ROTTERDAMSE STIJL GROENLINKS
1 FEB 2014
7. AANBEVELINGEN
Los hiaten in hoofdfietsroutes op waardoor deze routes optimaal benut kunnen worden.
Zorg voor een aansluitende overgang van het fietspad met de tramrails zonder hobbels en gaten daar waar fietspaden tramrails kruisen (zoals op de Zaagmolenweg, Coolsingel, Nieuwe Binnenweg).
Besteed aandacht aan geëigend materiaalgebruik op met name hoofdfietsroutes.
Handhaven op dubbel parkeren (+ laden en lossen) en parkeren op het fietspad.
Geef prioriteit aan fietsers op kruisingen waar een hoofdfietsroute een secundaire autoroute kruist (bijvoorbeeld de kruising Erasmusbrug met de Wilhelminakade).
Geef meer prioriteit aan de fietser in situaties waar auto’s tot óp het fietspad moeten rijden om te kunnen afslaan vanuit een woonstraat naar een hoofd-route, waarbij de weg voor fietsers wordt versperd.
Geef prioriteit aan fietsers, zeker op hoofdfietsroutes.
Zorg ervoor dat de maatregel ‘Bromfiets op de rijbaan’ in de hele stad op dezelfde manier is uitgevoerd. Pas tweerichtingsverkeer voor fietsers op meer plekken in de stad toe.
Besteed extra aandacht aan de fietser bij wegomleidingen, werkzaamheden etc. zodat deze ook de fietser zo goed mogelijk zijn weg kan vervolgen.
Vergroot de opstelplaatsen voor fietsers bij kruisingen waar veel fietsers wachten en daarbij ander fietsverkeer hinderen (bijvoorbeeld op het Hofplein). Zorg voor voldoende fietsparkeerplekken bij meer haltes voor openbaar vervoer en zeker ook bij OV-knooppunten waar latente vraag verwacht mag worden. Zorg voor voldoende fietsparkeerplaatsen bij zowel woningen als instellingen. Gebruik hiervoor slimme oplossingen als een fietsflat, het benutten van ruimte in (leegstaande) gebouwen etc. zodat deze parkeerplaatsen zo min mogelijk openbare ruimte innemen. FIETSEN ROTTERDAMSE STIJL GROENLINKS
1 FEB 2014