Voetstappenpad 25 jaar nieuw

Afgelopen zomer alweer 25 jaar geleden werd het Voetstappenpad eindelijk feestelijk geopend. Wat bij de oorspronkelijk aanleg in 1939 door de politieke spanningen niet mogelijk was, kon in 1997 wel gevierd worden.

Iedereen wist wel een aantal van die betonnen palen met voet in het veld te staan, maar deze als wandeling volgen wasnietmogelijk.Dewerkgroepdoe-het-zelf-wandelingen had bij GNR het plan aangekaart om de oorspronkelijke route van het Voetstappenpad in ere te herstellen. Dat viel bij Goois Natuurreservaat (GNR) in goede aarde, want het paste mooi bij de festiviteiten van hun 65-jarig bestaan.

Dat betekende dat wij eerst in de archieven van GNR en de gemeente Hilversum moesten duiken om op zoek te gaan naar kaarten waarop de route was ingetekend. En inderdaad vonden we een soort schets met de route en de aanduiding waar de betonnen voetstappen neergezet waren. In drie expedities zijn we met de fiets op zoek gegaan naar de oorspronkelijke palen. Een van de keren was het zo koud dat we na het vinden van een paal ergens op de Zuiderheide geheel bevroren meteen naar huis zijn gefietst. We vonden een deel van de palen nog steeds op de oorspronkelijk plek, andere moesten nieuw gemaakt en teruggeplaatst worden.

Opvallend was dat het grootste deel van de route na zoveel jaar nog steeds door natuurgebieden leidt. Dan zie je hoe belangrijk de oprichting van GNR is geweest voor het behoud van de natuur rond Hilversum en Laren. De route doorkruist ook gebieden van andere eigenaren zoals het Cronebos van Natuurmonumenten (NM).

Op twee plekken was het pad duidelijk anders dan bij de aanleg: de passage van de A27 die aangelegd is in 1975, gaat nu via de Zwaluwenbrug. Dat is iets zuidelijker dan het oorspronkelijke tracé. Later is de route door de bouw van het ecoduct, waardoor een deel van het terrein is afgesloten, nog verder omgeleid. Door de Kerkelanden wordt het oorspronkelijk plan zoveel mogelijk gevolgd, alleen nu door een woonwijk waar eerst bouwland was.

In augustus 1997 was het zover. Tot op de laatste avond voor de officiële opening werd er gewerkt aan het schilderen van de witte voetprinten op de nieuwe betonnen palen en aan het ophangen van de nieuwe rode schildjes om de route nog duidelijker te kunnen aangeven. Slechts één mal was er in de betonfabriek beschikbaar zodat er per dag één paal kon worden geleverd die met de hand beschilderd werd en dan steeds ergens anders in het terrein werd ingegraven. Een hele klus. Onder de grond zit meer beton dan bovengronds doet vermoeden.

Op een mooie zaterdagochtend was de opening met een toespraak van Pieter Winsemius, destijds voorzitter van NM tevens hardloper, en daarna een estafetteloop door de Gooise Atletiekclub. In de dagen, jaren daarna konden wandelaars hun hart ophalen met deze verrassende route door bossen, over de hei en een zandverstuiving, slechts hier en daar onderbroken door een weg of stedelijk gebied.

Een half jaar terug stond ik na een tweedaagse wandeling ergens bij Spijkenisse op de bus te wachten. Ik raakte in gesprek met fanatieke wandelaars uit het zuiden van het land. Zij waren enthousiast over de tocht die ze een week eerder hadden gelopen. Ze hadden meegelopen met een evenement - de Voetstappen Wandelrally – jaarlijks georganiseerd door de Gooise Atletiekclub. Op zondag 14 mei kun je weer deelnemen aan deze wandelrally. Er kan 10, 14, 16 km of het hele Voetstappenpad (29 km) gelopen worden. (https://voetstappenpad.nl/)

De tocht met de wat ouderwets aandoende bewegwijzering is nog steeds in volle glorie te lopen, landelijk bekend en erg populair.

Christine Tamminga

Over voedselbossen en meer

“Er is koffie, hoor!”, hoor ik roepen. Ik snel naar beneden. Voor koffie ben ik altijd te porren. “Wat ben je eigenlijk aan het doen?”, vraagt mijn wederhelft. “Nou, je weet toch ook dat onlangs in Engeland de boeken van Roald Dahl door zgn. “sensitivy readers” zijn onderzocht op gevoeligheden in de teksten en een woord zoals “dik” wordt vervangen door “enorm” en “wolkenmannen” nu “wolkenmensen” heten? Je kunt erop wachten dat straks ook Nederlandse namen van planten en dieren onder vuur komen te liggen. Ik ben dus alvast aan het voorsorteren op deze onvermijdelijke actie”. “En, heb je al wat gevonden dan?”, vraagt mijn vrouw. “Jazeker!”, antwoord ik. “Wat dacht je van een gevoelige naam als de Grote eikelboorder. Dat kevertje kan er niks aan doen maar die naam kan straks echt niet meer. Dat wordt dan gewoon “Meer dan gemiddelde eikelboorder”. Hetzelfde geldt voor de Grote klit. En wat dacht je van het nonnetje? Dat eendje heeft die naam niet verzonnen en misschien vindt hij het helemaal niet leuk om te worden vergeleken met een non! En dan heb ik het nog niet eens over de naaktslak, de rotgans en de strontvlieg. Nee, ik ben voorlopig nog wel even bezig!”

Mijn vrouw kijkt me aan alsof ik totaal geschift geworden ben en vraagt snel ter afleiding: “Hoe was de contactavond over Voedselbossen eigenlijk?” Ik antwoord: “Ja, die was wel de moeite waard. Ik heb er zeker wel het één en ander over opgestoken. De zeven voedsellagen, van kroon- tot kruid-en knollaag, zitten helemaal in mijn hoofd nu. Wat mij aansprak is dat je mogelijk toekomstige lege weilanden vanaldannietuitgekochteveeboerenkuntomtoverennaar mooie voedselbossen zonder bemesting”. Overigens is het niet zo gemakkelijk om van de opbrengsten uit een voedselbos te kunnen leven maar dat hoeft natuurlijk ook niet direct, aldus de sympathieke voedselboss Martijn die de contactavond verzorgde.

Eén opmerking is wel bij mij blijven hangen en dat is het antwoord op de vraag of er alleen maar inheemse soorten worden gebruikt bij de aanplant van een voedselbos. Het, voor mij, verrassende antwoord was dat het merendeel van de aanplant bestaat uit exoten, dus planten en struiken, niet van eigen bodem. “Wel non-invasief, hoor”, werd erbij gezegd. Met de huidige klimatologische veranderingen kun je daar natuurlijk hele discussies over voeren. Ik heb in een eerderecolumnaleensopgemerktdatdeinheemseplanten van nu wellicht de exoten van de toekomst kunnen worden en vice versa. Maar goed, of je dat nu al extra wilt stimuleren door het aanplanten van exoten? Volgens een wetenschappelijk rapport over voedselbossen, uitgebracht in 2019 door de Radbouduniversiteit, bestaat een gemiddeld voedselbos uit meer dan 80% aangeplante exoten waarvan sommige soorten wel degelijk invasief kunnen zijn met gevolgen voor de biodiversiteit.

Als je dan een voedselbos aanlegt, is het misschien toch verstandig om vooral inheemse soorten te gebruiken hoewel de vruchten van de pawpawstruik afkomstig uit Noord-Amerika, getoond op de contactavond, mij wel heel smakelijk lijken! Maar goed, ik ben geen deskundige op het gebied van voedselbossen. Op geen enkel gebied trouwens. Volgens mijn vrouw kan ik wel heel goed doen alsof!

“Je koffie wordt koud”, hoor ik op de achtergrond.

Rob Le Febre