Hoe Hilversum aan zijn naam kwam

5 jaar geleden heb ik van Hilversum mijn woonplaats gemaakt. Met de natuur, de mensen en de dorpen in ’t Gooi was ik niet bekend. Om deze beter te leren kennen meldde ik mij in 2020 aan voor de IVN natuurgidsenopleiding. Nu twee jaar verder heb ik een hoop geleerd maar weet ik nog lang niet alles. De naam Hilversum bijvoorbeeld, waar komt die eigenlijk vandaan?

De historische vereniging Albertus Perk zegt daarover: Hilversum is een hemnaam en luidde oorspronkelijk Hildifridishaim; een middeleeuwse naam. Het middeleeuwse woord ‘hem, ‘ham, haim, betekent : akker, omheind met bijvoorbeeld een hek of door een sloot omgeven stuk land. ‘Hildifridishaim’ is dus het ‘hem’ of hier ‘haim’ van Hildifridis. Met andere woorden het afgescheiden stuk akker, land van ene boer Hildifridis.

Over de ontstaansgeschiedenis van de naam Hilversum doet ook nog een ander verhaal de ronde en hier is een andere boer bij betrokken. Lang geleden woonde boer Harmen met zijn vrouw en dochter genaamd Hille, in het dorpje Laren, gelegen in het ruige Nardinckland. Het boerenbestaan was zwaar en Harmen greep regelmatig naar de fles en sloeg vaak aan het gokken. Dit tot groot verdriet van zijn vrouw en dochter. Ook hun boerenbedrijf leed hier vreselijk onder. Toen de boerin op een dag overleed en Harmen door verdriet en schuldgevoel werd verteerd, ging het al snel van kwaad tot erger. Hoe Hille haar vader ook smeekte om te stoppen, Harmen bleef drinken en vergokte bijna al hun bezit. Op een avond was het geluk weer niet op zijn hand en riep hij “ Vervloekt! Ik geef het nog niet op! Ik, ik geef Hille voor de som! Harmen had bij zijn laatste kans, zijn dochter ingezet.

Hille die haar vader had horen schreeuwen, was zich rot geschrokken en sloeg huilend op de vlucht, het dorp uit en de hei op. Maar waar moest ze heen? Plotseling zag ze in de verte een glinstering en naderde haar een lichtcirkel waaruit de goden Wodan en Braga tevoorschijn kwamen. Hille stortte haar hart bij de goden uit en op hun beurt besloten zij Laren te vervloeken vanwege het leed wat zich daar had afgespeeld. Ze zegenden een nog te bouwen dorp wat de naam zou krijgen; Hille voor de Som.

Wodan en Braga wezen Hille de weg naar een verderop gelegen boerenhoeve. Daar werd ze liefdevol ontvangen door een sterke jonge boer. Na verloop van tijd trouwden Hille met deze boer en samen bouwde ze verder aan hun bloeiende boerenbedrijf. Rondom hun woning ontstond geleidelijk een steeds groter wordend welvarend dorp het grootste van Nardinckland. En de naam van dit dorp? Dat werd natuurlijk Hille voor de Som, wat we nu kennen als Hilversum.

Kim Booijen

Bronnen: Volksverhalen almanak Gooise legenden – Drs G.H.J Holthuizen-Seeger