2
Kolofon “Grutte Gelf” is it doarpsblêd fan en foar Surhuzum Achtentweintichste jiergong, nûmer 10, 8 maart 2016 Redaksje: Djoeke Postma-de Jong, Bonhommestrjitte 2, till. 351767 Meindert Brouwer, De Iennen 8, till. 352201 Auke Elzinga, Bonhommestrjitte 9, till. 365144 Kornelis van Dekken, till. 0513-684467 Kopij-adres: Utjefte: Fjouwerwykliks Grutte Gelf Oplage: 475 stiks p/a Bonhommestrjitte 2 IBAN: NL27 RABO 0304 2716 91 9283 VC Surhuizum Besoarging: E-mail: gruttegelf@surhuzum.nl Fam. Mulder, H.J. v.d. Veenstrjitte 1 Website: www.gruttegelf.nl T. Linker-IJtsma, till. 351663 Harmen Scheepsma, till. 351769 De redaksje behâldt har it rjocht foar om ynlevere kopij te wegerjen of mooglik yn te koartsjen.
3
Bewonersavond Omgevingsplan ‘De Delfeart’ 24 februari
Op 24 februari werd het Omgevingsplan ‘De Delfeart’ gepresenteerd aan een gezelschap van ruim twintig bewoners. Daarnaast was er een delegatie van drie ambtenaren van de gemeente aanwezig en toonde wethouder Max de Haan als toehoorder zijn belangstelling voor de uitkomst van de avond. In de voorafgaande weken was de presentatie al aangekondigd in de Grutte Gelf, op de website Surhuizum-online en op het laatst nog met een flyer-ronde in het dorp. Het kan niemand ontgaan zijn. Voor de werkgroep was het namelijk belangrijk om nu het draagvlak onder de bevolking te peilen. Na afloop kunnen we vaststellen dat er een goed plan ligt. Opmerkingen en aanvullingen van de aanwezigen zal de werkgroep in haar volgende vergadering bespreken. Dat kan leiden tot een aanpassing van de voorstellen, maar op hoofdlijnen zal er eigenlijk niets hoeven te veranderen. De ambtenaren toonden een eerste bestektekening. Er is al het nodige rekenwerk verricht aan het plan. Ook de gemeente gaat voor een goede kwaliteit, ook als dat wat boven het beschikbare budget uitgaat. Werkgroep en gemeente gaan dus creatief subsidies, onderhoudsbudgetten en eigen werk combineren om het hele Omgevingsplan uit te voeren. Dat staat nog voor dit jaar gepland. De inrit en parkeerplaats moeten vóór de Spulwike in augustus opgeleverd zijn. De herinrichting van het terras start met de NL Doet actie 12 maart en loopt in
4
5 fasen door tot in de zomer. Het opknappen van het speel- en manifestatieveld (bol leggen en begreppelen) wordt na de Spulwike opgepakt. In het najaar volgt dan het plantwerk van bomen, struiken en hagen. Daar wil de gemeente ook de scholen bij betrekken. Het kan ook een mooie invulling zijn voor de Burendag in september. Daarbij lukt de uitvoering van het Omgevingsplan ‘De Delfeart’ niet zonder ‘eigen werk’ van het dorp. Op de bewonersavond kon al worden ingetekend op de belangrijke klussen. De komende maanden zult u als bewoner of bedrijf ook benaderd worden door werkgroepleden of vrijwilligers die zich al hebben aangemeld. We willen graag een ‘kern met pit’ zijn en dat kunnen we bewijzen door deze klus samen te klaren. Kijkt u regelmatig op www.surhuizum-online.nl/omgevingsplan voor meer informatie. Voor aanmelding of vragen kunt u altijd terecht bij de werkgroep via de mail PBSurhuizum@gmail.com Werkgroep Omgevingsplan ‘De Delfeart’
Potgrond verkoop World Servants Surhuizum Al vele jaren komen de leden van de Chr. Brassband Excelsior in Surhuizum langs de deuren met de verkoop van potgrond. Helaas staat Excelsior op non-actief. In goed overleg met Excelsior en World Servants Surhuizum is besloten om deze aktie wel door te laten gaan. Nu zullen de deelnemers van World Servants de potgrond verkoop verzorgen. In de week voor Pasen kunt u ons verwachten met de potgrond. We hopen dat u als Surhuizumers ook deze aktie zult steunen. We hebben nog ruim € 7.000,00 nodig voor ons bouwproject in Zambia. We houden u op de hoogte over de potgrond verkoop ! U ziet ons wel aan uw deur verschijnen met potgrond, tot ziens ! Met vriendelijke groet, Kristyn, Nicole, Jolanda, Eva, Theunis, Emiel, Frank en Ieneke
6
Voor al uw partytenten,marktkramen tafels en stoelen, terrasverwarmers springkussens en verlichting. Alles voor uw feest en evenement!
www.tm-verhuur.nl - mobiel 06 16870888
7
Nieuws van Peuterspeelzaal “it Hummelhoekje”
De afgelopen periode zijn wij bij TIKO, waarvan peuterspeelzaal It Hummelhoekje een onderdeel is, kunstzinnig bezig geweest. We hadden namelijk thema: KUNST. En ik moet zeggen, er lopen verborgen talenten rond in Augustinusga en Surhuizum. Echte kleine kunstenaars in de dop. De ouders van de peuters hebben dat kunnen aanschouwen in Kunst Museum “it Hummelhoekje”. Zij werden daar namelijk door alle kunstenaars uitgenodigd om de werken te komen bekijken. Het moet gezegd worden het bezoekersaantal was op sommige dagen erg hoog. De peuters hadden plezier in dit thema, er werden prachtige schilderijen gemaakt en de kinderen leerden zo spelenderwijs begrippen als: kunstenaar, verf, penseel, kwast, museum, enzovoort. Ook de beeldhouwer kwam aan bod. Met een groot stuk steen, beitels, schuurpapier en hamer gingen ze verwoed aan de slag. Het viel Daniel tegen dat beeldhouwen zo moeilijk was, zijn commentaar was dan ook: “Dit wurdt noait wat”. Zijn schilderijen daarentegen waren prachtig. Ook sloegen wij aan het boetseren, hierbij gebruikten wij klei, kralen en schelpen. Het laatste onderdeel van het kunst thema was theater, circus theater. We zongen een liedje van een clown, lazen een boek over een clown die zijn rode neus kwijt was, maakten een circustent en keken waar circusartiesten wonen. (zie foto’s) Natuurlijk speelden we in deze tijd ook vaak buiten, voerden de vogels op het plein die het koud hadden en gingen een winterwandeling maken in het Styns-
8
9 gea bosk, waar de peuters lekker rond renden en even een kijkje gingen nemen bij de ijsbaan, die niet bevroren was. Terwijl ik dit stukje schrijf zijn we al weer bezig met de voorbereiding van het volgende thema namelijk: Maitiid. Tot slot nog een paar peuteruitspraken die ik u niet wil onthouden: Daniël staat te kijken wie er binnen komt in de klas. Anna Borger (oppas van Ilian) komt binnen met Ilian zegt Daniël: “Ilian hast dû in nije mem”? Peuter: “Wat een mooie kikkerdil” (krokodil) Aukje zegt tegen een buurpeuter, die steeds zit te praten tijdens het appel eten: “Hoe mear as dû praatst, hoe minder as dû ytst”. Juf vraagt aan een peuter: “Hoe komst dû oan dy seare knibbel?”. Peuter: “Ik bin oer myn beppe stroffele”. Nog even dit: De gemeente Achtkarspelen heeft besloten dat peuters vanaf 2 jaar naar de speelzaal mogen, dit was voorheen 2,5 jaar. Wilt u ook eens kennismaken met de peuterspeelzaal voor Augustinusga en Surhuizum, kom dan gerust een keertje langs. Ook zonder afspraak bent u van harte welkom. Wij hebben iedere dag OPEN DAG aan de W.B. van der Kooiwei 4 a in Augustinusga. Telefoon: 0512-351783 Voor meer informatie en aanmelding: www.tikokinderopvang. nl/peuterspeelzaal
10
11
Skûtelbank
Geboren Jubileum
In memoriam
IJbeltje Boer-Boersma ’t Suyderhuys, Surhuisterveen Overleden 3 februari 2016 Leeftijd 97 jaar
: 11 februari; Riemer-Jan, zoon van Hendrik en Alie, Uterwei 4d. : Op 12 maart zijn Pier en Geartsje Dijkstra, Doarpsstrjitte 1, 45 jaar getrouwd. Op 14 maart zijn Wiebe en Klaske van der Meer, Van Haersmastrjitte 4, 25 jaar getrouwd. Op 25 maart zijn Pope en Aukje Geertsma, Doezumerwei 3, 50 jaar getrouwd.
Berichten voor de Skûtelbank kunt u mailen naar: gruttegelf@surhuzum.nl
Dankbetuiging “It komt goed” Wat hat it ús rekke. Al dat leafdefolle en waarme omtinken nei it sa hastich ferstjerren fan ús leave
Finne Pool-Zandberg Al dy kaarten, blommen, besykjes, tillefoantsjes, de belangstelling by de útfeart en safolle mear... Tank foar al jim meilibjen, it docht ús sa goed. Tseard Pool bern en bernsbern
12
13
Vereniging voor Plaatselijk Belang Surhuizum Hierbij nodigen wij u uit voor de jaarlijkse ledenvergadering van de Vereniging Plaatselijk Belang Surhuizum op: Dinsdag 22 maart 2016 om 20.00 uur in Pannenkoekenhuis “Landzicht”. Stemrecht hebben de leden die minimaal twee weken voor de vergadering lid zijn geworden. Tijdens de vergadering overschrijven van het lidmaatschap naar de op de vergadering aanwezige partner is niet toegestaan. Ieder stemgerechtigd lid is bij afwezigheid bevoegd zijn/haar stem uit te brengen door een schriftelijk daartoe gemachtigd lid. Agenda: 1. Opening 2. Jaap Koen Bijma van “Doarpswurk” komt spreken over de dynamiek waar ieder dorp mee te maken heeft, het belang van een lange termijn visie, maatschappelijk belang binnen de dorpsgemeenschap in de breedste zin van het woord enz. 3. Wa wurdt der dit jier “Yn it sintsje set”? 4. Ingekomen stukken, deze kunnen tot 21 maart ingeleverd worden bij het secretariaat op de Deutechemstrjitte 1 5. Verslag van de ledenvergadering van 23 maart 2015 6. Jaarverslag 2015 7. Financiële verslagen - Grutte Gelf - Activiteitencommissie 8. Verslag kascommissie en aanwijzing nieuw kascommissielid 9. IJsbaancommssie 10. Mededelingen betreffende de volgende dorpszaken: - Omgevingsplan Doarpshûs “de Delfeart” - Doarpsjûn - “Bistepôle” - Informatieborden 11. Bestuursverkiezing - Aftredend en niet herkiesbaar: Henk van der Veen - Kandidaat bestuurslid: vacant 12. Rondvraag 13. Sluiting
14
15
105 jaar geleden…
Onder de naam “Kirilëyson” werd op 28 februari 1911 in Surhuizum een christelijke muziekvereniging opgericht, een naam die later werd veranderd in de voor ons welbekende naam “Excelsior”. Van de oprichtingsvergadering zijn helaas geen notulen, maar uit overlevering weten we dat het idee voor een plaatselijk korps ontstond tijdens een repetitie van de zangvereniging. Eerder was er namelijk een korps geweest voor Surhuizum en Augustinusga samen, maar dit was echter om de een of andere reden gestrand, zodat er nu nog wel een korps in Augustinusga was maar Surhuizum zonder zat. Bij plaatselijke feesten e.d. kwam dit gemis naar voren. Men stak de hoofden bijelkaar, liefhebbers waren er wel en zo was men het spoedig eens. Het korps stond onder leiding van dirigent Oebele van der Veer uit Augustinusga, linksonder op de foto. Maar wie waren de eerste muzikanten van het korps. De namen kunt u mailen naar: verhaal@surhuizum-online.nl
16
17
Evangelisatiedienst in de Doarpstsjerke Zondag 13 maart a.s. is er een evangelisatiedienst in de Doarpstsjerke met medewerking van Peter en Engbert Braam. Peter en Engbert Braam worden ook wel de Friese “Simon en Garfunkel” genoemd. Dit komt door de sound van hun 2-stemmige zang begeleid op gitaar. Dit duo heeft, naast dat ze hun medewerking verlenen aan kerkdiensten, ook een eigen theatershow. Voor wie nieuwsgierig is… neem een kijkje op www.peterenengbert.nl. De dienst begint om 9.30 uur en de dienst wordt geleid door dhr. Jan van der Meer uit Oosternijkerk. Iedereen is van harte welkom!
Ledenvergadering begrafenisvereniging ‘De Laatste Eer’ Dinsdag 29 maart 2016 om 20.00 uur in Pannenkoekenhuis “Landzicht”. Agenda: • Opening • Mededelingen • Ingekomen stukken • Notulen • Financieel verslag • Verslag kascommissie • Jaarverslag • Vaststellen ledenkorting • Bestuursverkiezing Aftredend: Rieneke van der Veen Aftredend en herkiesbaar: Djoeke Postma • Kandidaten kunnen tot aanvang van de vergadering worden gemeld • Rondvraag Het bestuur, J. Dijkstra, voorzitter W. Elzinga, secretaris
18
19
“Presentatie promotiebord Popkoor Akkoord”
Donderdag 25 februari tijdens de jaarlijkse ledenvergadering presenteerde het bestuur van Popkoor Akkoord het promotiebord met logo en contactinformatie. Dit promotiebord zal voortaan tijdens ieder optreden van het koor, onder de bezielende leiding van Sietske Smid, worden gebruikt. Het logo drukt de liefde voor zingen en muziek van de koorleden uit. Ook wordt op het promotiebord de weg gewezen naar verdere informatie. Door op internet te googelen op de woorden “Akkoord Surhuizum” vindt de geïnteresseerde veel informatie over het koor. Op de foto toont aftredend voorzitter Karin Broekens enthousiast en met trots het zojuist onthulde promotiebord. Zij wordt geflankeerd door bestuursleden v.l.n.r. Andries Poelman, Marijke Kooistra, Arend Walda en Albert de Haan. Meer informatie over popkoor akkoord kunt u vinden op onze website: www. koor-akkoord.nl
Plastic tasjes gevraagd voor de voedselbank Beste mensen, Als jullie nog plastic tasjes hebben en die niet gebruiken kunt u ze aan de voedselbank geven. U mag ze komen brengen, maar ik wil ze ook wel ophalen. Bedankt voor de moeite. Riet Veenstra – Alberts, Lustenburg 39, tel. 351354.
20
21
Samobiel Beste dorpsgenoten, Plaatselijk belang Surhuizum is benaderd door Samobiel om Samobiel op te starten in Surhuizum. Uiteraard willen wij eerst peilen of er animo is bij de bewoners van ons dorp, lees het volgende even aandachtig door en ga eventueel naar de website of facebookpagina voor meer informatie. Graag horen wij van u. Samobiel: samen mobiel binnen ĂŠn buiten je dorp Rijden er geen of weinig bussen in uw dorp? Is het voetbalveld of school te ver weg om te fietsen of zijn winkels en arts onbereikbaar? Samobiel is een nieuwe vervoersoplossing voor kleine kernen die zijn waarde in Zweden al ruimschoots bewezen heeft. Het idee is simpel: meerijden met dorpsgenoten die dezelfde kant opgaan. Met Samobiel maken en houden bewoners van kleine kernen samen omliggende bestemmingen bereikbaar. Meerijden makkelijk gemaakt Samobiel maakt meerijden met dorpsgenoten makkelijker via een, ook voor ouderen, eenvoudig te gebruiken website die vraag naar en aanbod van ritten vanuit het dorp bij elkaar brengt. Een groep betrokken bewoners trekt de kar en vormt de motor achter Samobiel. Samen stellen zij het netwerk van stopplaatsen, routes en de geografische dorpsgrenzen vast. Van de mensen achter Samobiel krijgen zij alle ondersteuning bij het opzetten, invoeren en draaiende houden van Samobiel in het dorp, inclusief technische ondersteuning en training van lokale ambassadeurs. Hoe werkt Samobiel in het kort? U meldt of vraagt een rit aan via de eigen Samobiel dorpssite. Per sms ontvangt u een melding als er een dorpsgenoot dezelfde kant op gaat of wil als u. U kiest zelf of u de rit samen wilt maken of niet. Per rit betaalt of ontvangt u een kleine kilometervergoeding. Alle betalingen lopen via de site dus er is geen gedoe met contant geld. Samobiel is gemakkelijk, vertrouwd, voordelig, veilig, milieuvriendelijk en bovenal erg gezellig. Meedoen? Samobiel zoekt een pilotdorp, waar we samen met dorpsbewoners Samobiel kunnen invoeren. Lijkt het u leuk om samen met ons Samobiel in Surhuizum in te voeren? Laat het ons weten. Neem contact op met victor.wollaert@samobiel. nl of kijk op www.samobiel.nl en onze facebookpagina (www.facebook.com/ samobiel) voor meer informatie.
22
23
ASC’75 Tennis Binnenkort starten we weer met het tennisseizoen. Wij als tennissers kunnen niet wachten tot we weer een balletje kunnen slaan. Als het weer het toelaat gaan we weer aan de slag. Op 1 april openen we het seizoen met onze tennisavonden. De jaarlijkse Snerttoss avond. Iedereen die wil tennissen (misschien is het iets voor jou) is van harte uitgenodigd op deze avond. Op 23 april beginnen we weer met onze trainingen onder leiding van een ervaren tennisleraar. Er wordt les gegeven op maandagavond en woensdagmiddag. Kom geef je op en geniet samen van het spel, de sport, en gezelligheid van onze club. Ook kun je altijd een keertje langskomen, op een van onze lessen, neem gerust vriend of vriendin mee. Je hoeft alleen sportschoenen mee te nemen (geen voetbalschoenen). Een tennisracket ligt alvast klaar voor je. Wil je aan de trainingen meedoen. Ze worden gegeven op woensdagmiddag, de indeling en tijd hangt af van de leeftijd en deelname. Op maandag 19.00-19.45 uur worden er lessen gegeven voor de jeugd van 13 jaar en ouder. Vanaf 20.00 uur Seniorentraining We geven je de mogelijheid om het eerst eens enkele lessen te proberen. Ben je geinteresseerd, neem vrijblijvend kontakt met ons op via onderstaande telefoonnummers. Dan kunnen we je informeren over het tennisspel en onze club. Info bel: Tine Atsma: 0512-351889, Augustinusga, Mettie Elzinga, tel. 0512331114, Augustinusga. Of met Reins van der Meer, tel. 0512-351817, Surhuizum
24
Ofskied fan de Pypketsjerke Sa gewoan as it foar ús is foarby de Pypketsjerke te kommen, as wy fan it iene nei it oare doarp geane, sa sil it foar de Stynsgears en de Surhústers fan hûndert jier ferlyn net west hawwe.
Der wiene doe allinne mar lannen en greiden te sjen tusken de beide doarpen yn. Om dan te betinken dat der in kloftsje boufakkers oansetten kaam, dy’t in tsjerke begûnen te bouwen, is net samar wat. Omdat midden yn elk fan de beide doarpen al in tsjerke stie, bouden hja dêr leafst net, mar begûnen se te timmerjen alhiel op it fuottenein fan Stynsgea en ek it fierste ôf fan Surhuzum. Wat sil der, oer en wer, in soad oerlis oan te pas kaam wêze eardat de plannen dêrfoar op tafel kamen te lizzen. Wolhast fiifentweintich jier earder ûntstie al de winsk fan in eigen ûnderkommen en it moast leafst ek in tsjerke wurde dy’t sjoen wurde mocht... Boppedat wiene hja mei in opset dwaande dy’t yn it hiele lân fan ’e grifformearden net earder tapast wie
25
“Niemand kan een ander fundament leggen, dan hetgeen gelegd is, hetwelk is Jezus Christus�
26
27 en neitiid ek gjin ferfolch krigen hat. Yn de nij te bouwen tsjerke soene sneins nammentlik twa selsstannige gemeenten gearkomme mei elk in eigen tsjerkeried, ûnder it gehoar fan ien en deselde dominee.
It hat bliken dien dat soks yn ’e praktyk wol goed foldie en noait problemen oplevere hat. Hja koene goed mei inoar, kin sein wurde. Der waard net fergetten om it gebou in goede “ûndergrûn” mei te jaan want op 2 novimber 1916 waard boppe de yngong, ûnder de toer, in stien ynmitsele mei dit opskrift út de bibel: “Niemand kan een ander fundament leggen, dan hetgeen gelegd is, hetwelk is Jezus Christus”. Der komt nei de bou fan ’e tsjerke folle mear ta stân lykas in pastorij foar de dûmny en in wente foar de koster. Om it sjongen te begelieden spilet
it muzykkorps yn it earstoan sneins noch, mar letter komt der in royaal piipoargel. It gehiel is dan wol aardich kompleet en nei’t sin. De oargelist kin der no, by wize fan sprekken, foar soargje dat soms de pannen op it dak lizze te ratteljen. Sa ienriedich en mei ynmoed wurdt der dan spile en songen, faakgenôch yn in grôtfolle tsjerkeseal. Ienriedigens is ek moai en goed as it giet om gearwurking mei oare tsjerkemienskippen en dyjingen dy’t net wend binne om nei tsjerke ta. It is yn dy snoarje dat ús lân, provinsje en doarp libbet yn it tiidrek fan de “zuilen”. De “pylders” yn ’t Frysk sein. Politike partijen en ek tsjerken, bygelyks, binne der yn dy jierren oan wend frij wat leden te hawwen, om sa bolwurken te foarmjen en eigen doelen te berikken. Fêstgenoch ek om jin feilich en fertroud te fielen by de groepearring dêr’t men by oansletten is. Yn ’e perioade, lykwols, dat wy libje, is der in soad feroare yn stânpunten en ynsichten dy’t yn eardere tiden sekerheid joegen. Neffens ús foarâlden is geandewei it
28
29 libben der yn it algemien wol in stik moderner en nofliker op wurden. Dat is bygelyks goed te sjen oan de gruttere en nijmoadske gebouwen dy’t oeral út ’e grûn stampt wurde. Sa’n modernisearring hat de tsjerke ek ûndergien doe’t yn ’e santiger jierren de toer der ôfsloopt is. It ynterieur waard rommer makke en der is in nije gevel foar mitsele mei dêrop yn grutte letters: PYPKETSJERKE. In buis dêr’t wetter trochhinne rint ûnderstreket dizze namme om goed oan te jaan hoe’t dy ûntstien is. Tichteby wie eartiids ommers in ferheging yn ’e wei mei dêr ûndertroch in pipe om it wetter fan it streamke de Homear, krekt tusken de doarpen yn, frij-baan te jaan.
Mei it gean fan de jierren wreide gearwurking him mear en mear út, mei gefolch dat hjir en dêr, better mei inoar opwurke wurde koe. Wy witte no, dat de Pypketsjerke oer en tefolle is en yn ’e takomst gjin funksje mear hawwe soe. Us beide doarpen moasten dêrom ôfskie nimme fan dit gebou as tsjerke. Hoe’t men hjir ek tsjinoan sjocht,rasjoneel of mear mei gefoel, it feit leit net oars. De bewenners fan Stynsgea en Surhuzum sjogge no mei niget út wat oft der yn ’e takomst mei de trije gebouwen, de tsjerke, pastorij en kosterswenning heve sil… Harmen Scheepsma
30
31
Bijzondere berichten uit de media
Boswachters stoppen ‘beangstigende’ studentenceremonie Ongeveer twintig studenten van een vereniging in Groningen hadden een fors kampvuur gemaakt en produceerde geluiden die omwonenden angst inboezemden. Niemand kreeg een boete. “Mar it feest is bedoarn. Dat is harren straf”, zegt Roel Vriesema van Staatsbosbeheer. Vriesema stond vrijdagavond al op scherp. De laatste jaren kwamen er tegen het eind van februari vaker meldingen van overlast uit de omgeving van het bos tussen Wijnjewoude en Bakkeveen. Mensen uit de buurt spraken van vuren en vreemde geluiden. Vriesema: “At wy de oare deis dan kamen, hienen wy der in dei opromjen fan: brânbulten op ’e paden, oeral
Grutte Gelf seit... Sy moatte (noch) hiel wat leare, dy studenten!
Grutte Gelf Doordenker Deed Roel Vriesema met dit feest:
kapotte bierfleskes. En der is ek al ris in sitbankje yn ‘e brân gien.” Deze keer besloot Vriesema met een collega te posten. Ze hadden al gauw beet. De boswachters stuitten op een “soarte fan seremoanje”. Er was vuur, sommigen waren verkleed, “en dêr kamen lûden by dêr’t je bang fan wurde soene.” Ook beschikte de groep over een zwaard. Vriesema en zijn collega sommeerden de studenten het bos te verlaten. “Want dit kaam net oerien mei wat wy mei it bosk wolle. Wy ha sein: at jim noch ris wat wolle, bepraat dat dan earst mei ús.” Daarop laadden ze hun kratten bier in de auto en vertrokken.
32
Over de Elfstedentocht van 1986 Herinneringen aan de tocht van 1986 van Pietsje TalstraBouma, de enigste vrouw uit Surhuizum die 30 jaar geleden de Elfstedentocht uitreed.
In de jaren ’80 waren er veel meer strenge winters dan nu het geval is. We konden elke winter volop schaatsen. Er werden in die tijd zeer veel toertochten gereden. Enkele bekende toertochten waar we aan meededen waren de Grote Pincenhoftocht, de Sterrit Mid Friesland. De eerste onder zeer barre weersomstandigheden toertocht die we hebben gereden was de 16 dorpentocht bij de Veenhoop, (75 km). Met Rykje de Jong en Ite Hofman heb ik in 1986 de 10e Elfmerentocht uitgereden (120 km). De 11de en de 12de Elfmerentocht heb ik in ’87
33 en ’97 uitgereden met Jantsje Luimstra, Baukje van Dijk en Tiny Sietsema. Maar dezen waren onder normale weersomstandigheden, wel met veel wind maar dat hoort erbij. Februari 1985 was ook een ouderwetse winter. De Elfstedentochtkoorts zou na 22 jaar weer flink oplaaien en op 21 februari “koe it heve”. Ook ik raakte in de ban van de Elfstedenkoorts, maar helaas en onder invloed en de vele mooie verhalen over de zware tochten die er werden gereden door mijn vader, die zelf zes keer aan de start stond en vier keer het kruisje heeft gehaald vond hij het niet verantwoord voor mij, om als moeder van 3 jonge kinderden, de Elfstedentocht te rijden. Ik dacht danook dat het ook voor mij een te zware tocht zou zijn, en liet het hierbij. Het jaar daarop was er weer volop ijs. Op 12 februari 1986 reden we de Oostergo driegemeententocht van 65 km en de dag erop 13 februari de Elfmerentocht van 120 km en op 19 februari nog de Grietmantoertocht. Dus de winter was lang en streng. Het vroor dat het kraakte…De elfstedenkoorts wakkerde weer aan.
Op 24 februari kwam de mededeling “it giet oan” en dat de 14e tocht op 26 februari door zou gaan (mijn ouders waren in Australië en konden me nu niet weer tegenhouden). Ik was helaas geen lid van de Elfstedenvereniging en had dus ook geen startkaart, totdat ik op 25 februari om 17.00 uur een telefoontje kreeg van Wiebe Loonstra. Hij had een vriend die een startkaart had maar door ziekte niet kon deelnemen aan de tocht. Dolgelukkig was ik, want ik wou maar al te graag meedoen en toen heb ik alles in het werk gesteld om de kaart te bemachtigen, o.a. bewijs ophalen, me in laten schrijven,
skibril kopen enz. Op de bewuste dag bracht Tjalling mij om 5.30 uur naar Buitenpost om daarna met de trein naar Leeuwarden te gaan. In Leeuwarden stonden bussen klaar die je naar de vertrekhallen brachten en dan moest je nog zoeken naar de juiste rij om te mogen starten (er waren duizen-
34 den mensen op de been). Toen werd ik voor het eerst rustig en zag ik ook mijn oudste broer die op dezelfde tijd mocht starten nl. 8.00 uur. We hadden afgesproken als we elkaar kwijt raken, dan gaat ieder zijn eigen gang, maar ik was hem in de drukte bij de start direct al kwijt. Zodoende heb ik de hele 200 km alleen gereden. Wel schaatste ik vaak achter deelnemers die dezelfde schaatsstijl hadden.
Frans Geertsma, die de tocht in 1985 uitreed had gezegd, als je tussen 16.00 en 17.00 uur in Franeker bent dan haal je de finish wel. Het weer en het ijs waren goed. Ik had kranten tussen mijn trainingspak zodat de koude wind geen vat had op mijn lichaam. Naar Stavoren over de meren met de wind in de rug was het heerlijk schaatsen. Bij elke stad waar je kwam, ging je wat rustiger rijden, om te genieten van al die mensen die je over de streep
hielpen. Overal kreeg je wel wat warm water en/of thee en/of bouillon in je hadden gestopt. Om 16.30 uur was ik in Franeker en heb ik voor het eerst een stilstaande pauze gehouden en ook voor het eerst met iemand gesproken. Maar de moeilijkste rit kwam nog: De Blikfeart. Pal in de wind en achter de grote mannen aan en met veel scheuren in het ijs kwam ik om 18.00 uur in Barthlehiem aan. Het was nog licht maar dat duurde niet lang meer. Halverwege Birdaard werd het donker en met de vele scheuren in het ijs was het moeilijk om nog te kunnen schaatsen. Hier kwam ik “de man met de hamer” tegen. Na de zoveelste valpartij bleef ik liggen en dacht: “ik hou er mee op,het is mooi geweest, ik ga terug”. Iemand kwam naar me toe en gaf me een kopje warme thee en zei: “Kom op, nog een klein eindje. Je hebt het langste eind gehad, de laatste kilometers haal je ook wel, je bent nu al zover”. Na die opbeurende woorden hielp ze me overeind en ging ik verder, richting Dokkum. Hier kregen we zo’n geweldige ontvangst dat ik het jammer vond om verder te gaan. Maar het werd wel koud als je stil stond, dus moesten de
35 laatste kilometers naar Leeuwarden wel gereden worden. Ik heb toen alleen gereden want vanwege de duisternis zag je de scheuren in het ijs niet en zodoende kon je ook niet achter iemand aan rijden. Sommigen hadden een zaklamp bij zich, maar daar had ik niet aan gedacht. Het schaatsen werd ook niet leuk meer, het was meer strompelen en struikelen en proberen om niet te vallen. Er zat maar ĂŠĂŠn ding op; volhouden en op naar Leeuwarden en het Elfstedenkruisje binnen halen. De laatste loodjes wegen altijd het zwaarst en uiteindelijk kwam ik moe en voldaan om 21.20 uur aan op de Bonkevaart in de anonimiteit. Alleen, maar heel veel onbekende mensen, die naar je toe schreeuwden en je over de streep hielpen en daar heb ik even bij stilgestaan en van genoten. Na 13 uren schaatsen, zonder dat ik naar de EHBO hoefde, heb ik het gehaald. Nog een laatste stempel en met de bus naar de
Frieslandhal, afmelden en met de trein naar Buitenpost waar Tjalling mij om 23.00 uur van de trein haalde. De volgende dag waren er veel felicitaties, bloemstukken van familie, buren en vrienden. De 26ste februari 1986 zal nooit meer uit mijn geheugen gewist worden. Pytsje Talstra
36
37
kleuren met lytse gelf
Vrolijk pasen
38
39
Gosse van der Meer verrast met zesde plek in Middelkerke Het thuisfront kreeg zaterdagmiddag 13 februari een enthousiaste Gosse van der Meer aan de lijn. De youngster uit het Habitat MTB Team had even daarvoor het beste resultaat uit in een Super Prestige wedstrijd behaald: zesde, Eli Iserbyt won. “Ik ben echt dolenthousiast”, vertelde de Surhuizumer. “Ik lag zelfs even derde en dit is natuurlijk een prima afsluiting van een lang seizoen.” Daarin piekte Van der Meer dus op het juiste moment. “Dat denk ik wel want op het NK was ik ook al goed en nu nog steeds, ik kijk dus vol goede moed naar volgend seizoen”, aldus Van der Meer. Die gaat de komende zomer vaker op de weg rijden want in meerdaagse wedstrijden hoopt hij macht op te doen die hij goed kan gebruiken in het veld. “En ik ga natuurlijk weer mountainbiken want dat is fantastisch om te doen.”
Muziek met het jonge kind Ouders/verzorgers met baby’s of peuters vanaf 8 maanden tot 4 jaar worden opgeroepen zich aan te melden voor de 10-wekelijkse muziekcursus in It Koartling te Buitenpost. Er zijn al eerder een aantal muziekcursussen geweest en de mensen waren laaiend enthousiast. Ze stonden er versteld van dat zulke jonge kinderen d.m.v. muziek zoveel konden leren. Dat is geen wonder, want muziek en jonge kinderen horen bij elkaar. Al heel vroeg hebben ze interesse in klanken en geluiden. Een peuter die muziek hoort begint vaak spontaan te klappen en te dansen. En hoeveel baby’s zijn er niet in slaap gezongen. Aan de hand van nieuwe en traditionele kinderliedjes komen allerlei muzikale activiteiten aan bod. Er wordt met muziekinstrumentjes gespeeld en ook luisteren naar en bewegen op muziek komt aan de orde. Voor de (groot)ouder/ begeleider die meekomt is geen muzikale kennis noodzakelijk. Het samen met het kind mee doen is het belangrijkst. Bij voldoende deelname start de cursus na de voorjaarsvakantie op 7 maart op de maandagochtend van 9.30-10.15 uur. De prijs en het aantal lessen is afhankelijk van het aantal deelnemers. Na afloop is er gelegenheid voor een gratis kopje koffie. Opgave en inlichtingen bij coördinator Evertje Gatsonides tel.: 0511-542772 of e-mail: evertje.gatsonides@upcmail.nl of bij het Sociaal Cultureel Werk It Koartling: 0511-541214.
40
41
Doelpuntenactie sv ASC’75 Om extra geld in te zamelen voor de vereniging organiseert sv ASC’75 een Doelpuntactie: Scoren voor svASC’75! Een echte voetbalactie voor iedereen die de club een warm hart toedraagt. Voor de Doelpuntactie is svASC’75 op zoek naar Doelpuntsponsoren. Iedereen kan meedoen: familie, vrienden, buren, kennissen etc. Als Doelpuntsponsor betaalt u een bijdrage voor elk doelpunt dat het team van de betreffende speler scoort tijdens de actie. U kunt daarbij zelf uw bijdrage bepalen. Zo kan iedereen meedoen! De spelers van de club zullen u binnenkort benaderen voor de Doelpuntactie. Meer informatie over de actie kunt u vinden op www.doelpuntactie.nl/sponsor. Doet u mee? Samen scoren we meer!
Consultatiebureau naar dorpshuis Surhuizum Het consultatiebureau dat voorheen in de Pypketsjerke tussen Augustinusga en Surhuizum werd gehouden, vindt voortaan plaats in dorpshuis De Delfeart in Surhuizum. Door de verkoop van de Pypketsjerke moest GGD Fryslân op zoek naar een andere locatie. Het consultatiebureau in De Delfeart is bestemd voor baby’s en peuters uit zowel Surhuizum als Augustinusga.
Voorjaarsconcert in de Kruiskerk Op zaterdag 19 maart a.s. treden gevorderde ensembles van cultuurcentrum de Wâldsang op in de Kruiskerk in Burgum. Er zullen volop violen, dwarsfluiten, saxofoons, gitaren en slagwerk te horen zijn. Een gevarieerd concert door leerlingen, voor jong en ouder. Het concert begint om 19.30 uur en de entree is gratis. Welkom! Doordat er verschillende instrumenten te horen en te zien zijn, is dit concert ook een leuke gelegenheid om er van dichtbij nader kennis mee te maken. Na afloop zullen docenten er met alle plezier informatie over geven aan wie dat wil. Ook is er een informatietafel ingericht. Cultuurcentrum de Wâldsang verzorgt muzieklessen voor jong en oud op 25 leslocaties in Achtkarspelen, Dantumadiel, Kollumerland en Tytsjerksteradiel. Naast een ruim vrije-tijds-aanbod worden er lessen gegeven op een groot aantal basisscholen. Naast het muziekaanbod is er aanbod in andere disciplines zoals dans en theater, fotografie en film. Meer informatie is te vinden op www.cultuurcentrumdewaldsang.nl en op de Facebookpagina.
42
43
Zoekplaatje Staar er niet te lang op, want dan raakt u van het pad. Dat geldt in het algemeen voor het zoeken van ons plaatje, maar het was de speciale hint bij het zoekplaatje van de vorige keer. De goede opletter had de woorden lang en pad herkend, en had dus kunnen weten dat het ergens aan het Langpaed moest zijn waar deze twee glazen ogen u aankijken. Tenminste, zo leek het ons een beetje toe. Al zijn het wel vierkante ogen, maar met al die schermpjes van tegenwoordig is dat nu ook weer niet zo raar. Een beetje verdekt opgesteld was het huisnummer. Is dit een huis dan, zult u denken. Wij weten niet of het zo beschouwd mag worden, maar het zit er wel degelijk op. Het is dan ook een soort “huisje”, zoals Jappie IJtsma vertelt: “Volgens ons zijn dit de deuren van het “baarhuisje” naast de kerk en heeft zelfs een huisnummer 2a. Voorheen stond hier de koets in waar mee men de overledene naar zijn laatste rustplaats bracht.” Mooi, dat geeft al enige duidelijkheid. Alhoewel, Jacob en Maike noemen het toch weer anders: “De foto van het zoekplaatje zijn de deuren van het schuurtje aan het Langpad 2a”. Eens kijken wat Jelle de Vries er van vindt: “Zonder hint zou het heel wat lastiger zijn om het beoogde zoekplaatje te vinden. De hint: niet te lang staren anders kun je van het pad geraken. Dus het zoekplaatje is te vinden aan een pad, geen weg. Bovendien kon je op de foto huisnummer 2 waarnemen. Dan ga je zoeken waar een huisnummer 2 te vinden is. Zo gezegd, zo gedaan, op naar It Langpaed (2a). Dus: met hint is goed voor je denkvermogen”. Dat denkvermogen heeft De Blije Fietser ook, want ook nu slaagt ze er weer in de oplossing feilloos op rijm te zetten. Al komt ze eerst nog even terug op het plaatje van de vorige keer, over de typeschool en andere scholen in ons dorp: “Dom, dom, dom, natuurlijk hadden we ook nog de kleuterschool!! Ik had het moeten weten, onze kinderen gingen er ook naar school. De naam weet ik nog wel: “Us Beukerhiem” en Tineke en Teatske waren er als “juffenteam”. De kleuterschool was er van 1958 tot 1983
44 dat ik dat nog weet!! Is ’t niet prachtig? Hee, wandelvrouwen, ik weet niet wat er bij jullie aan schort maar de oplossing van jullie de vorige keer was wel erg kort! Jullie zoeken toch altijd het zoekplaatje tijdens het wandelen? dan kunnen jullie ook wel een langere oplossing bedenken tijdens dat wandelen! Maar nu weer naar het zoekplaatje van deze keer, dus stapte ik weer op mijn fiets, want het was mooi weer. En als dan de zon ook nog schijnen gaat, is het prachtig fietsen langs het Lanpaed. En warempel, het zoekplaatje zag ik al direct in het begin: de twee deuren met de raampjes erin. Het staat tussen de kerk en Sipke Scheepsma, om precies te zijn, Het Langpaed 2a. Oei, een sneer richting de wandeldames. Nu moeten wij als redactie bekennen dat wij hadden gevraagd om een hele korte reactie, vanwege ruimtegebrek. En korter kon niet, ook wel weer grappig. Deze keer komen ze keihard terug, met juist een heleboel informatie én een mooie foto als bewijs: “Op het zoekplaatje staan de deuren van het vroegere koetshuis bij de Herv. Kerk. Enige details. In 1940 stelt de kerkvoogdij van de Herv. Kerk grond beschikbaar om een huisje voor de koets op te bouwen en zij nemen ook de kostenverkregen door de verkoop van aandelen van f. 5,-- daarvan op zich. In 1950 werden de statuten van de begrafenisvereniging koninklijk goedgekeurd zodat op het koetshuisje nu officieel de naam “De Laatste Eer”geplaatst kon worden. In het koetshuis werd de lijkkoets bewaard. De beloning van een koetsier -met inbegrip van het paard- was destijds f. 3.50. 20 jaar later f. 5,-- en in 1960 werd het f. 14,-- In 1968 werd de koets met paard afgeschaft en vervangen door een auto.”
45 Dan de nieuwe opgave. Deze komt van Klaske Beukema, met als opmerking erbij: maak het niet te makkelijk met de hint. Dus dat doen we dan ook niet. Zoek het een beetje in de buurt van zijn/haar soortgenoten en wat ons betreft hoeft u zich hier niet aan te houden: “oogjes dicht en snaveltjes toe”, want dan krijgen we niets binnen. Geef uw oplossing door aan Meindert Brouwer, de Iennen 8, tel. 0512 352201 (sms of whatsapp: 06 11249922) of één van de andere redactieleden. Mailen naar gruttegelf@surhuzum.nl of de.brouwers@hotmail.com mag ook. Veel succes en tot de volgende Gelf.
Servicerubriek Alarmnummers Politie, buurtagent Hendrik de Haan, tel. 0900-8844 Misdaad Anoniem, tel. 0800-7000 Alarmnummer, tel. 112 Dorpsbibliotheek Surhuizum Openingstijden: dinsdagochtend van 10.00-12.00 uur, en iedere eerste donderdag van de maand van 19.00-21.00 uur. Bestuur Plaatselijk Belang Jacob Hooghiemstra, voorzitter André Barwegen, secretaris, email pbsurhuizum@gmail.com Gerke Holthuis, penningmeester Tietie Hartholt, notuliste Henk van der Veen Janet Elzinga MFC “De Delfeart” Jitske Schaafsma, agendabeheer, tel. 0512-352504, henkenjitske@hotmail.com Henk Schaafsma, voorzitter, email henkenjitske@hotmail.com Pieter Loonstra, secretaris, email pieter-loonstra@live.nl
46
47
Wurklist 12 maart 13 maart 22 maart 23 maart 23 maart 25 maart 26 maart 29 maart
Klaverjassen in “De Delfeart”. Evangelisatiedienst in de Doarpstsjerke m.m.v. Peter en Engbert Braam. Ledenvergadering Plaatselijk Belang in pan20.00 uur nenkoekenhuis Landzicht. 9.30-12.00 uur Open dag Johannes Looijengaskoalle. Algemene ledenvergadering ASC Tennis. 20.00 uur Klaverjassen in “de Praetkoer”, voor leden 19.30 uur en donateurs kv. DTS. 10.00-16.00 uur Lammetjesdag op Karin’s Feestboerderij. Ledenvergadering begravenisvereniging ‘De 20.00 uur Laatste Eer’ in pannenkoekenhuis Landzicht. 19.30 uur 9.30 uur
19.30 uur
1 april va. 4 april
Snerttoss. Opening van het nieuwe tennisseizoen. Start van de tennislessen.
Spreuk van de maand
Het leven is net ganzenbord; je kunt steeds opnieuw beginnen, behalve als je in de put blijft zitten.
Oplossing Grutte Gelf Doordenker
Antwoord: punt achter zetten
Kopijsluiting
Nieuwe kopij kunt u tot maandag 28 maart 2016 inleveren bij: Djoeke Postma-de Jong, Bonhommestrjitte 2 (zie ook kolofon)
of telefonisch doorgeven op nummer 351767
of mailen naar: gruttegelf@surhuzum.nl óók online op www.gruttegelf.nl