Guido Young Starters gids

Afgestudeerd: en nu?

Selectietests JOBPA R C O U R S

ADIL EL ARBI & B I L A L L FA L L A H EVI HANSSEN CHARLOT TE VA N D E R M E E R S C H WIM HELSEN

Zelfstandig worden Solliciteren Op de werkvloer

Keep your ISIC handy and save on your student budget

Bestel je ISIC nu online WWW.ISIC.BE ENDORSED

BY UNESCO

20% korting op je maaltijd in Hard Rock CafĂŠ Brussels

10% korting bij elke aankoop bij Zest Fresh Juice Bars

5% korting op je huurfiets bij BimBimBikes

10 euro korting op overnachtingen dankzij HostelsClub

Tot 40% korting in Franse pretparken

Disclaimer

De vermelde ISIC-voordelen, te raadplegen op www.isic.org, waren correct en geldig bij het ter perse gaan. Lokale partners kunnen echter eenzijdig voordelen wijzigen of opzeggen, iets waarvoor ISIC Belgium geen verantwoordelijkheid draagt.

Niets uit deze uitgave mag worden verveelvoudigd en/of openbaar worden gemaakt d.m.v. druk of op welke wijze ook, zonder voorafgaande schriftelijke toestemming van de uitgever.

4

Studeren en ondernemen

6

Studentenjobs

12

Diploma in buitenland

14

Werk in buitenland

Jobparcours 16

Adil & Bilall

42

Evi Hanssen

54 Charlotte

18 Cv

Vandermeersch

20

66

FAQ’s voor sollicitanten

Wim Helsen

22 Apps 24 Selectietests 32

ABC van de sollicitant

40 Zelftest 44 Salaris 46

Is lid van de Unie van de Uitgevers van de Periodieke Pers. Sinds 2000 lid van CIM, Centrum voor Informatie over de Media

Op de werkvloer

58 Pictogrammen 60

FAQ’s voor starters

68 Bedrijfsfiches

GUIDO NV

Bruiloftstraat 127 9050 Gent info@guido.be

REDACTIE

Herbert De Paepe Sofie Van Rossom redactie@guido.be

LAY-OUT

Meindert Peirens

ADVERTENTIEWERVING

+32 (0) 9 210 74 84 regie@guidooh.be www.guidooh.be

3

D R EE D TU ES FG A

Begin je een eigen zaak terwijl je nog aan het studeren bent? Dan ben je een studentondernemer. Dat is een apart statuut waar wel wat voordelen aan verbonden zijn.

Voorwaarden

Het statuut van studentenondernemer krijg je natuurlijk niet zomaar.

De voorwaarden zijn niet precies dezelfde bij de verschillende uniefs en hogescholen, maar komen grotendeels hierop neer:

4

→ Je moet voor minstens de helft van de studiepunten geslaagd zijn in het vorige academiejaar. → Je moet een concreet businessplan kunnen voorleggen. → Je neemt deel aan en scoort goed in een erkende start-upcompetitie (bv. Start-Academy, Battle of talents, Durf Ondernemen, Bizidee, Bridee...) → Je begint een eenmanszaak of vennootschap. → Je begint een vzw die niet gericht is op een eenmalig evenement.

Voordelen

Ook hier is het aan de respectieve hogescholen en universiteiten om hun eigen concrete voordelen voor studentondernemers te bepalen. Let er trouwens op dat een aantal van die voordelen net dezelfde zijn als die voor studenten met een topsportstatuut. → Je onderwijsinstelling helpt je bij de promotie. → Je onderwijsinstelling stelt vergaderzalen en andere infrastructuur ter beschikking. → Je onderwijsinstelling zorgt voor coaching. → En het belangrijkste van allemaal: je geniet de voordelen van ‘flexibel studeren’, wat ervoor zorgt dat je lessen mag brossen en examens kan verplaatsen indien nodig voor het goede verloop van je onderneming.

Verplichtingen

→ Als je geen studievooruitgang boekt, vervalt ook je statuut van studentondernemer. → Je onderneming moet in overeenstemming zijn met de ethische waarden en het imago van je onderwijsinstelling. → Als de onderwijsinstelling promotie voor je regelt (events, interviews...) dan moet je daar de nodige tijd voor vrijmaken.

Maar zoals gezegd: de modaliteiten verschillen van school tot school. Doe dus eerst en vooral navraag op je eigen onderwijsinstelling!

Fiscale vrijstelling voor studentondernemers vanaf 2017

Jobstudenten genieten een fiscaal aantrekkelijk statuut met verminderde RSZ-bijdragen. Daarover lees je alles op onze pagina’s over studentenjobs. Voor studentondernemers is het Belgische belastingsysteem veel minder gunstig.

Dat onevenwicht tussen jobstudenten en studentondernemers wordt nu weggewerkt: vanaf 2017 worden studentondernemers vrijgesteld van sociale bijdragen zolang ze minder dan 6505,33 euro per jaar verdienen. Op die manier kunnen ze ook ten laste blijven van hun ouders.

→ Zolang ze de 475 uren per jaar niet hebben overschreden, wordt bij jobstudenten slechts 2,71% solidariteitsbijdrage van hun brutoloon afgehouden. → Studenten die in hoofdberoep zelfstandig worden, moesten tot 2016 21,5% sociale bijdragen betalen. → Studenten die in bijberoep zelfstandig worden, moesten tot 2016 21,5% RSZ betalen vanaf 1439,42 euro.

5

D R EE D TU ES FG A

Ook afstuderende studenten mogen nog een vakantiejob doen!

6

Als je in juni afstudeert, mag je in je laatste zomervakantie (juli, augustus en september) werken alsof je nog student was, ook al is je thesis netjes ingediend en ben je geslaagd voor je eindexamens. Voor schoolverlaters gelden in die periode net dezelfde rechten en plichten als voor ‘gewone’ studenten. Vanaf oktober verlies je het statuut van student en mag je dus geen studentenjob meer doen.

Toch is een onder studentencontract werkende pas afgestudeerde niet helemaal gelijk aan een ‘gewone’ student, want elke dag dat hij of zij werkt ná 31 juli - of dat nu studentenarbeid of gewone arbeid is - telt mee voor de beroepsinschakelingstijd.

Jobsites

Jobtip 1 BEKIJK EERST OF JE WEL IN AANMERKING KOMT VOOR EEN STUDENTENJOB

Alle voltijds studenten in België mogen zowel tijdens de zomervakantie als in het academiejaar arbeid verrichten met een studentencontract, behalve: →→ wie jonger is dan 15 →→ stagiairs (in het kader van hun stage-opdracht) →→ als je het toegelaten aantal uren (475) overschrijdt

Jobtip 2 ZOEK JE STUDENTENJOB OP EEN SLIMME MANIER

Een studentenjob vind je door op verschillende kanalen te gaan rondneuzen.

Interimkantoren

De werking van een interimkantoor is eigenlijk heel eenvoudig: zij bemiddelen tussen werkgever en werknemer (of jobstudent, in dit geval) en zoeken de juiste persoon voor tijdelijke opdrachten in de bedrijven die in hun klantenportefeuille zitten. In de praktijk werk je bij het bedrijf, maar op papier heb je een contract bij het interimkantoor, dat ook je loon zal uitbetalen. Het interimkantoor is dus jouw officiële werkgever.

Zoek je een geschikte studentenjob online? Dan moet je weten dat je op zulke websites meestal zelf een job zal moeten zoeken, en dus ook zelf solliciteren. Hou daarom de vacatures op de jobsites goed in de gaten, want elke dag komen er nieuwe, interessante jobaanbiedingen bij. Interessant aan die sites is ook dat je je cv online kan plaatsen en updaten naarmate je meer ervaring opdoet. Doe dit wel zorgvuldig, want een cv dat niet goed gemaakt is, biedt je geen job. Jezelf verkopen is hier de boodschap.

VOORBEELDEN VAN JOBSITES:

Mise en Place www.wannajob.be

VDAB

Stepstone www.stepstone.be

www.vdab.be

MoveUp www.moveup.be

Uiteraard kun je ook terecht bij de jobdiensten van je hogeschool of universiteit.

Meer nog, die zijn met stip genoteerd! Ze zoeken voor jou een geschikte job die binnen je studies past. Uiteraard hou je ook de jobkranten in de gaten.

Als je dan toch niets vindt, ga eens luisteren bij familie of vrienden. Je weet nooit of ze een gepaste job voor je hebben. Hou ten slotte ook de sociale media in de gaten.

Zie je het niet zitten om alle websites of uitzendkantoren Student Job af te schuimen? Dan kun je je www.studentjob.be wenden tot de VDAB. Op hun website kun je gericht op zoek Monster gaan naar een studentenjob. www.monster.be Naast werkaanbiedingen kun je ook op hun site terecht voor Vacature alles wat te maken heeft met www.vacature.com studentenarbeid.

Jobat www.jobat.be Careerjet www.careerjet.be

Andere

7

D R EE D TU ES FG A

Jobtip 3 ZORG DAT JE CONTRACT VOOR STUDENTENARBEID IN ORDE IS

Een contract voor studentenarbeid wordt in drievoud ondertekend (één exemplaar is voor jou) en bevat volgende gegevens: →→ Identiteit, geboortedatum, woon-en/of verblijfplaats van werkgever en werknemer →→ begin- en einddatum van tewerkstelling →→ plaats van tewerkstelling →→ beknopte functiebeschrijving →→ arbeidsduur per dag en per week →→ toepasselijkheid van de wet van 12/04/65 betreffende bescherming van het loon →→ het overeengekomen loon, of de wijze en basis van berekening ervan →→ tijdstip van loonbetaling

8

→→ eventuele proeftijd

→→ plaats van de verbandkist

→→ eventuele plaats van huisvesting als werkgever de student huisvest

→→ namen en contactmogelijkheden van de werknemersvertegenwoordigers in de ondernemingsraad (als die opgericht is)

→→ het bevoegde paritair comité →→ aanvang en einde van de gewone arbeidsdag, tijdstip en duur van de rusttijden, dagen van regelmatige onderbreking van de arbeid →→ plaats en manier waarop persoon te bereiken is, die overeenkomstig het Algemeen Reglement voor de Arbeidsbescherming is aangewezen om de eerste hulp te verlenen bij ongevallen

→→ namen en contactmogelijkheden van de vakbondsafvaardiging (als er een syndicale delegatie is) →→ adres en telefoonnummer van bedrijfs- of interbedrijfsgeneeskundige dienst →→ adres en telefoonnummer van de inspectie van de sociale wetten.

Nachtarbeid

Jobtip 4 Laat je behoorlijk betalen

Als student van 21 of ouder heb je recht op hetzelfde loon als een ‘gewone’ werkkracht in het bedrijf en in de sector waarin je werkt. Jongere jobstudenten krijgen maar een percentage van die barema’s.

Minimuminkomen

Het nationaal gewaarborgd gemiddeld minimum maandinkomen bedraagt op de cent af 1501,82 euro voor werknemers van 21 jaar die minstens 1 maand werken. Per jaar beneden de 21, wordt het met een quotiënt van 6% verminderd.

21 jaar (of ouder) 20 jaar 19 jaar 18 jaar 17 jaar 16 jaar

100% 94% 88% 82% 76% 70%

1501,82 euro 1411,71 euro 1321,60 euro 1231,49 euro 1141,38 euro 1051,27 euro

→ alle prestaties tussen 20 en 6 uur → minderjarigen NOOIT tussen middernacht en 4 uur → minstens 12 uur tussen twee shifts → geen shifts van 23 tot 7 of van 22 tot 6 uur

Weekendwerk

→ zondagwerk in principe verboden, maar er is een waslijst uitzonderingen: • horeca • zelfstandige kleinhandel • bepaalde zondagen van het jaar • toeristische centra • enzovoort

Jobtip 5 WERK NIET MEER DAN 475 UREN (REGELING VANAF 2017)

Op 1 januari 2017 verviel de 50-dagenregel en werd die vervangen door een regel die uren telt in plaats van dagen. Vanaf 2017 mogen studenten per kalenderjaar 475 uren werken in het voordelige statuut van studentenarbeid. Dat komt omgerekend neer op bijna 60 dagen van 8 uur, maar je hoeft dan tenminste geen volledige dag meer prijs te geven als je maar een paar uur hebt gewerkt.

Dit minimumloon kan je proberen aan te vullen aan de hand van overuren, nachtarbeid en weekendwerk.

Overuren

→ alleen voor 18 of ouder → alleen bij “plotse en onverwachte toename van de hoeveelheid werk” → niet meer dan 11 uur per dag werken → 50% extra loon; op zonen feestdagen 100%

Of dat werk gebeurt in de zomervakantie, of in het academiejaar, of allebei, dat maakt niet uit. Zolang je je 475 uren niet hebt overschreden, wordt slechts 2,71% solidariteitsbijdrage van je brutoloon afgehouden.

Student@Work is een overheidsinitiatief waarmee je in de gaten kunt houden of je die 475 uren nog niet hebt overschreden.

Hoe werkt het?

Student@Work kan je uiteraard alleen maar van dienst zijn als je je registreert. Dat kan op twee manieren. Ofwel maak je een gebruikersnaam en

wachtwoord aan, ofwel gebruik je je eID of Token.

Eenmaal geregistreerd kan je het aantal resterende uren raadplegen van je contingent van 475 uren, zodat je meteen

9

D R EE D TU ES FG A

weet hoeveel uren je als student nog kan werken met een verminderde sociale bijdrage.

Raadplegen kan ook mobiel, want niet alleen kan je de website desgewenst bereiken op je smartphone, je kan ook de app installeren die bestaat voor iOS en Android. Het voordeel van de app is dat hij een stuk gebruiksvriendelijker is: je blijft na elk gebruik drie maanden lang automatisch aangemeld.

Attest voor de werkgever

Student@Work doet echter meer dan je aantal uren bijhouden. Je kan ook een attest maken voor de werkgever, zo weet die zeker dat je nog recht hebt op zoveel werkuren als student. De verminderde sociale bijdrage geldt namelijk niet alleen voor de jobstudent, maar ook voor wie hem of haar tewerkstelt.

Virtuele documenten

Wie Student@Work gebruikt via eID of Token heeft trouwens een voetje voor op de gewone inloggers. Naast het aantal resterende uren en de attestmodule, zie je dan ook nog een overzicht van de werkgevers met wie je een studentenovereenkomst hebt, de periodes die in je studentenovereenkomst zijn voorzien en de manier waarop het aantal resterende uren werd berekend. Bovendien heb je toegang tot je eBox, een persoonlijke elektronische brievenbus waarin je virtuele documenten ontvangt van de instellingen van de sociale zekerheid. De bovenvermelde attesten voor de werkgever bijvoorbeeld, in handige pdfvorm. www.mysocialsecurity.be/ student

10

Jobtip 6 ZORG DAT JE OUDERS HUN KINDERBIJSLAG NIET VERLIEZEN

Voor het derde kwartaal is er geen probleem. Dat zijn de maanden juli, augustus en september, de klassieke zomermaanden waarin de meeste vakantiejobs worden uitgevoerd.

Hoeveel je in dat derde kwartaal werkt, heeft geen enkele invloed op je kinderbijslag.

In het eerste, tweede en vierde kwartaal geldt de volgende beperking: per kwartaal mag maximum 240 uur worden gewerkt. Wordt dat aantal uren in een bepaald kwartaal overschreden, dan verliezen je ouders voor de drie maanden van dat welbepaalde kwartaal hun recht op kinderbijslag.

Jobtip 7 GEEF DE FISCUS GEEN CADEAUS

Als jobstudent moet je mogelijkerwijs zelf belastingen betalen op je inkomsten, al is de kans niet zo heel groot. De meeste jobstudenten blijven veilig onder de fiscale drempel. Alleen als je in 2016 een nettobelastbaar inkomen van 7420 euro of meer had, zal je in 2017 zelf belastingen moeten betalen.

Bereken je nettobelastbaar inkomen

Wat in ‘s hemelsnaam is een nettobelastbaar inkomen, en hoe kan je dat te weten komen zonder een boekhouder in te huren?

Het is niet eenvoudig, maar met behulp van een rekenmachine moet het wel lukken.

Zorg er eerst voor dat je alle loonbrieven van je voorbije studentenjobs in 2016 bij de hand hebt.

Daarop vind je telkens het ‘belastbaar loon’. Als je die allemaal optelt, ken

je alvast je brutobelastbaar inkomen.

Het nettobelastbaar inkomen bereken je door je beroepskosten af te trekken van je brutobelastbaar inkomen.

Tenzij je veel beroepskosten hebt die je zelf wil bewijzen aan de belastingdiensten, zal de fiscus een forfaitaire aftrek toepassen. Die aftrek bedraagt 30% op de eerste 8450 euro, 11% op het gedeelte tussen 8450 en 19.960 euro en 3% boven 19.960 euro, met een maximale aftrek van 4240 euro.

Kom je na de aftrek uit op een bedrag onder de 7420 euro? Dan hoef je in 2017 geen cent belastingen te betalen.

Geen paniek als je nettobelastbaar inkomen boven de 7420 euro uitkomt, want je betaalt enkel belastingen op het gedeelte boven dit bedrag.

Jobtip 8

Jobtip 9

BLIJF FISCAAL TEN LASTE VAN JE OUDERS

MAAK HANDIG GEBRUIK VAN DE PROEFTIJD

Het uitoefenen van een studentenjob kan gevolgen hebben voor de belastingen van je ouders. Normaal gezien wordt een student beschouwd als persoon ten laste van zijn ouders. Voor het inkomstenjaar 2016 blijf je fiscaal ten laste van je ouders als je op 1 januari 2017 deel uitmaakte van het gezin (lees: nog steeds gedomicilieerd bent bij je ouders) én je nettobestaansmiddelen in 2016 niet hoger waren dan 3140 euro. Voor eenoudergezinnen is dit bedrag 4530 euro. Als je niet meer fiscaal ten laste bent, verliezen je ouders een aanzienlijk belastingvoordeel.

OPGELET: nettobestaansmiddelen zijn niet hetzelfde als nettobelastbaar inkomen.

Je nettobestaansmiddelen bereken je als volgt:

Je studentenjob wordt doorgaans beëindigd op de datum die in je contract is vastgelegd. Maar misschien wil je baas er wel vroeger een einde aan maken, of ben jij het na een paar dagen beu.

Je wordt ontslagen tijdens je proeftijd.

→ proeftijd = minimum 7 dagen, maximum 14 dagen (3 arbeidsdagen als uitzendkracht, tenzij anders is overeengekomen in je contract) → eerste 7 dagen: je kan in principe niet ontslagen worden, behalve om dringende redenen → dag 8 tot 14: je werkgever kan de overeenkomst beëindigen zonder opzegging of vergoeding

Je wordt ontslagen na je proeftijd.

→ opzegtermijn: 3 of 7 dagen, afhankelijk van

het feit of je werd aangenomen voor minder of meer dan een maand → vraag een ontslagbewijs

Je stapt zelf op tijdens je proeftijd.

Tijdens je proefperiode kan je steeds opstappen zonder opzegtermijn of bijkomende opzegvergoeding (na 7 dagen).

Je stapt zelf op na je proeftijd.

→ geef schriftelijk, liefst aangetekend je opzeg → opzegtermijn: 1 of 3 dagen, afhankelijk van het feit of je werd aangenomen voor minder of meer dan een maand

1 Tel het belastbaar loon

op dat je terugvindt op loonbrieven, vervangingsinkomsten, je leefloon enzovoort, met uitzondering van de eerste 2610 euro die je als jobstudent hebt verdiend met een studentencontract.

2 Trek er 20% van af, met

een minimum van 440 euro. Noteer het verkregen bedrag.

3 Tel je alimentatiegeld op,

minus 3140 euro, en trek er 20% van af.

4 De som van de bedragen

die je hebt verkregen na de berekeningen in stap 2 en stap 3 vormt je nettobestaansmiddelen.

Jobtip 10 VERGEET DE BETAALDE FEESTDAGEN NIET

In de zomervakantie vallen een paar officiële feestdagen, zoals 21 juli en 15 augustus. Als je werkt met een deugdelijk studentencontract, dan zit je op rozen. Elke officiële feestdag die valt binnen je periode van tewerkstelling geldt evengoed voor jou als voor de collega’s die daar ‘echt’ werken. Je werkgever dient je voor die dag een volwaardig loon uit te betalen. Als je langer dan één maand bent tewerkgesteld zonder onderbreking, dan is je werkgever zelfs verplicht loon te betalen voor alle feestdagen die vallen binnen een periode van 30 dagen die volgt op het einde van de arbeidsovereenkomst. Heb je 15 dagen tot één maand zonder onderbreking gewerkt? Dan zal je werknemer je het loon voor één feestdag moeten betalen, als die valt binnen een periode van 14 dagen die volgt op het einde van je contract.

11

D R EE D TU ES FG A

Hoe haal je een bijkomend diploma of attest in het buitenland?

Je bent afgestudeerd aan een Belgische universiteit of hogeschool, en de wereld lonkt lonkt. Of wil je eerst nog een jaartje voortstuderen in het buitenland?

Er zijn verschillende mogelijkheden.

WANNEER na basisopleiding hoger onderwijs master in buitenland (1 of 2 jaar) stage in buitenland (duur afhankelijk van opleiding) werken in buitenland (duur afhankelijk van bedrijf) vakantiecursus in buitenland (duur afhankelijk van organisatie) ontwikkelingshulp (duur afhankelijk van organisatie)

Organisatie → via eigen organisatie → via organisatie vanuit hogeschool of universiteit → via onafhankelijke organisaties → via bilaterale of multilaterale akkoorden (voor uitwisselingen tussen instellingen van verschillende landen)

12

onafhankelijke organisaties: EF (Education First) www.efbelgie.be WEP www.wep.be

AFS Interculturele programma’s www.afsvlaanderen.be

Enforex www.enforex.com

WBI (Wallonie-Bruxelles International) www.wbi.be

Financiële steun STUDEREN IN HET BUITENLAND WORDT IN BELGIË AANGEMOEDIGD VIA VERSCHILLENDE BEURZEN:

→→ studietoelagen (voor studenten van Vlaamse hogeschool of universiteit) →→ Erasmusbeurs →→ beurs voor bilaterale samenwerking →→ beurs voor vakantiecursus Op www.vlaanderen.be vind je de officiële informatie van de Vlaamse overheid over het reilen en zeilen van subsidies (over voorwaarden, procedures, bedragen).

Check de voorwaarden voor een studietoelage op www.studietoelagen.be

IK GA OP REIS EN IK NEEM (ZEKER) MEE →→ identiteitskaart en/of paspoort →→ reisdocumenten →→ verblijfsdocumenten (visum) →→ officiële reistoestemming voor minderjarigen →→ verzekeringsdocumenten DIEN ELKE AANVRAAG VOOR OFFICIËLE DOCUMENTEN TIJDIG IN!

ONLINE HULPSTUKKEN WEBSITE

ORGANISATIE

INFO

onderwijs.vlaanderen.be

Infolijn Onderwijs van Vlaamse overheid

studeren in het buitenland

www.diplomatie.belgium.be

Federale Overheidsdienst Buitenlandse Zaken

reisadvies per land

VANUIT OVERHEID

VANUIT EUROPESE UNIE www.ec.europa.eu/ploteus

Ploteus

leermogelijkheden binnen Europa

euroguidance-vlaanderen.be

Euro Guidance Center

studie- en loopbaanbegeleiding

www.epos-vlaanderen.be

Europese Programma’s voor Onderwijs, Opleiding en Samenwerking

overzicht studie-uitwisselings-programma’s in Europa

www.europa.eu/youth

Jongerenportaal EU

europass-vlaanderen.be

Europass

Europass aanvragen

VANUIT ONAFHANKELIJKE ORGANISATIES www.jint.be

vzw JINT

internationale uitwisseling van jeugd (organisaties)

www.kamiel.info

Kamiel, de ‘paperassen’-gids

administratieve hulp op alle niveaus

www.gostrange.be

Go Strange

algemene infosite voor buitenlandplannen

www.viw.be

Vlamingen in de Wereld

actief netwerk van Vlamingen over de hele wereld

www.4depijler.be

4de Pijler van Vlaamse Ontwikkelingssamenwerking

verzameling van organisaties voor vrijwilligerswerk

Bij problemen

SocialeZekerheid.be: alles over sociale zekerheid www.socialsecurity.be

Joho: praktische tips voor problemen op reis en hoe die te voorkomen www.problemenopreis.nl

13

D R EE D TU ES FG A

Je bent afgestudeerd aan een Belgische universiteit of hogeschool, en de wereld lonkt lonkt. Werken in het buitenland?

Er zijn verschillende mogelijkheden.

Europa BINNEN DE EUROPESE UNIE GELDT IN PRINCIPE VRIJ VERKEER VAN WERKNEMERS.

Je kan dus in theorie net zo goed een job zoeken in een ander land van de Europese Unie als in BelgiĂŤ. Zeker sinds de invoering van de euro is dat een stuk eenvoudiger geworden. Toch zijn er nog twee obstakels:

14

1 De kans dat je een

overheidsbetrekking op de kop kan tikken in een andere lidstaat is vrij klein.

2 Vaak rijst het

probleem dat je diploma in het buitenland niet dezelfde waarde blijkt te hebben als bij ons.

↳ Daar zijn Europese richtlijnen voor uitgevaardigd, maar de miserie is dat die in de lidstaten geen wettelijke impact hebben, dus ondertussen zitten we er toch maar mooi mee opgescheept. Informeer dus op voorhand bij het ministerie van onderwijs van het land waar je heen wil of je diploma voldoet.

GA JE ERVOOR? Weet dan dat je je als Belg in elke andere Europese lidstaat mag inschrijven in een arbeidsbemiddelingsbureau, zeg maar de plaatselijke VDAB. Als je ondertussen in België stempelgeld ontvangt, kan je dat nog drie maanden lang behouden terwijl je werk zoekt in het buitenland.

De wereld VIND JE DE GRENZEN VAN DE EUROPESE UNIE TE BENEPEN? TREK DE WIJDE WERELD IN!

Multinationals

De meest rechtlijnige manier om een tijdlang in een ver buitenland terecht te komen, is in België werk zoeken bij een multinational, en daar je bereidheid te kennen geven om naar het buitenland te gaan. Op die manier wordt zowat alles voor jou geregeld en heb je financieel ook niets te vrezen. Integendeel.

Op eigen houtje

Op eigen houtje een job in de wereld zoeken zal niet meevallen, want landen die buitenlandse werkkrachten met open armen ontvangen, zijn zeldzaam. Begin er in elk geval niet aan zonder je eerst grondig te informeren. De stichting Vlamingen in de Wereld heeft tal van nuttige en praktische tips voor wie zich in het buitenland wil vestigen en begeleidt expats bij formaliteiten, sociale zekerheid, onderwijs...

Ontwikkelingssamenwerking

Een sector die per definitie actief is in het (verre) buitenland, is de ontwikkelingssamenwerking. Vacatures bij de FOD Buitenlandse zaken worden ingevuld via wervingsexamens bij SELOR, het selectie-

Dé instantie die je kan helpen bij het zoeken naar een job binnen de Europese Unie is EURES (European Employment Services). Zij hebben 450 zogenaamde ‘Euroconsulenten’ in 18 landen. In Vlaanderen zijn er vier EURES-kantoren, in de lokalen van de VDAB in Antwerpen, Gent, Kortrijk en Lanaken.

kantoor van de overheid. De uitvoering en het beheer van de ontwikkelingsprojecten liggen bij de Belgische Technische Coöperatie, die ook personeel werft.

Liever niet-gouvernementele ontwikkelingssamenwerking in een NGO? Je kan de NGO’s rechtstreeks contacteren, ofwel de coördinerende vzw COPROGRAM raadplegen. Ook de Vlaamse Vereniging voor Ontwikkelingssamenwerking en Technische Bijstand (VVOB) heeft werk in het buitenland voor hooggekwalificeerden.

Diplomatie

Ons land wordt in het buitenland vertegenwoordigd in allerhande diplomatieke vormen, en daar is natuurlijk ook personeel voor nodig. Op zoek naar werk in een ambassade, een permanente vertegenwoordiging of een consulaat? Contacteer FOD Buitenlandse zaken en hou de examens van SELOR in de gaten.

Stages en eerste werkervaringen

Jonge werkzoekenden worden tijdens hun wachttijd aangemoedigd om stage te lopen in het buitenland of een eerste werkervaring op te doen bij een NGO. Je ontvangt dan een wachtuitkering, wordt geholpen bij de vertrekkosten en krijgt je vliegticket gratis.

Er zijn wel voorwaarden (vraag na bij de RVA). Deze projecten worden gecoördineerd door de Directie-Generaal Ontwikkelingssamenwerking (DGOS).

EURES https://ec.europa.eu/eures De vier EURES-kantoren bij de VDAB: www.vdab.be/internationaal Somersstraat 22 2018 Antwerpen 03/202.18.77 Kongostraat 7 9000 Gent 09/265.47.32 Kasteelkaai 1 8500 Kortrijk 056/24.74.15 Stationsstraat 145 3620 Lanaken 089/71.82.41 Stichting Vlamingen in de Wereld (VIW) Tervuursesteenweg 115 2800 Mechelen 015/33.95.77 www.viw.be Federale Overheidsdienst Buitenlandse Zaken, Buitenlandse Handel en Ontwikkelingssamenwerking Karmelietenstraat 15 1000 Brussel 02/501.81.11 http://diplomatie.belgium.be Belgische Technische Coöperatie (BTC) Hoogstraat 147 1000 Brussel 02/505.37.00 www.btcctb.org Netwerk voor Vlaamse NGO’s Vlasfabriekstraat 11 1060 Brussel 02/536.19.14 www.11.be COPROGRAM Vlasfabriekstraat 11 1060 Brussel 02/536.19.20 http://ngo-federatie.be Vlaamse Vereniging voor Ontwikkelingssamenwerking en Technische Bijstand (VVOB) Maria-Theresiastraat 21 1040 Brussel 02/209.07.99 www.vvob.be Directie-Generaal Ontwikkelingssamenwerking (DGOS) Brederodestraat 6 1000 Brussel 02/519.02.11 www.dgdc.be

15

S R U VA

N

...

O C R A BP JO ET H

Adil EL ARBI & Bilall

FA L L A H

"IEDEREEN VOND ONS SYMPATHIEK OP SINT-LUKAS, MAAR NIEMAND NAM ONS AU SÉRIEUX." GUIDO: Wat wilden jullie worden toen jullie tien jaar waren?

ADIL: (zonder aarzelen) Filmregisseur.

BILALL: Ik wou toen acteur worden.

ADIL: Toen ik zeven was, wou ik dat ook. Acteur worden in Hollywood, dat schreef ik in de klasgenotenboekjes van mijn vrienden. Maar toen ik acht werd, ontdekte ik dat er zoiets bestond als een regisseur, die alle touwtjes in handen heeft. En toen wou ik dat worden.

BILALL: Ik veranderde altijd van gedacht nadat ik een film had gezien die me fascineerde. Door Indiana Jones

16

wou ik archeoloog worden. Ik kwam buiten bij Apollo 13 en wou astronaut worden. Na Jurassic Park zag ik mezelf als paleontoloog. Snap je? Maar toen ik in het middelbaar zat, zag ik La Haine. Toen wist ik dat ik filmmaker wou worden.

GUIDO: Jongensdromen zijn mooi, maar hoe breng je zoiets in de praktijk?

ADIL: In het middelbaar studeerde ik Latijn-Wiskunde-Wetenschappen. Mijn klasgenoten gingen allemaal burgerlijk ingenieur worden, of advocaat...

GUIDO: Serieuze beroepen.

ADIL: Ja voilà. Iets deftigs. Terwijl ik

film wou doen, iets waar mijn toenmalige leraars raar van opkeken. Maar voor mij leed het geen twijfel: het moest en zou film worden. Mijn ouders waren daar wel een beetje bang van, maar ze zeiden: probeer het. Waarschijnlijk dachten ze: het zal toch fucked zijn na een jaar, en daarna doet hij wel iets serieus.

BILALL: Ik heb me wat meer laten beïnvloeden. Het is voor blanke jongeren al niet evident om voor kunstonderwijs te kiezen, en als je een allochtone achtergrond hebt al helemaal niet. Ik heb een jaar een poging ondernomen om Kunstwetenschappen te studeren aan de universiteit, maar film bleef door mijn hoofd spoken. Toen heb ik tegen mijn vader gezegd: ofwel word ik filmmaker, ofwel fucking clochard. (lacht) GUIDO: Jullie waren studiegenoten op de filmschool?

ADIL: Ja, ik was daar de enige Marokkaan.

BILALL: Het liep vol hipsters op Sint-Lukas. Arty-farty volkje.

ADIL: Totaal niet ons profiel eigenlijk.

GUIDO: Waren jullie outsiders?

BILALL: O ja. Iedereen vond ons sympathiek, maar niemand nam ons au sérieux.

ADIL: Niemand geloofde dat wij echt filmmakers zouden worden. Er werden toen vooral kunstfilms gemaakt op Sint-Lukas. Genrefilms zoals wij die wilden maken, dat was uit den boze. Als je afkwam met Spielberg of Scorsese of Tarantino, zeiden ze dat we beter RITS konden gaan doen, want dat was een meer technische opleiding. Dat vonden wij bullshit, want genrefilms kunnen evenzeer artistiek zijn. En toen zagen we Plan B van Robin Pront, die later D'Ardennen heeft gemaakt. Robin zat drie jaar hoger dan wij. Toen dachten we: wat hij doet, zoiets willen wij ook.

BILALL: Ja, of Carlo van Michaël R. Roskam, nog zo'n kortfilm die onze ogen heeft geopend. Wow, Vlaamse film kon dus ook cool zijn, kon een Hollywoodiaanse stempel hebben!

ADIL: Wij zijn opgegroeid met Hollywoodfilms. Dat zijn de films die ons zin hebben gegeven om cinema te gaan doen. Hollywood is altijd ons einddoel geweest.

GUIDO: Dat zijn natuurlijk de films die veel geld kosten...

ADIL: Ha ja, daarom willen we ook naar daar gaan, want hier kunnen we zulke films niet maken.

BILALL: De verhalen die wij willen vertellen, kosten nu eenmaal veel geld.

ADIL: En het zou een beetje moeilijk zijn om Denzel Washington, Brad Pitt of Leonardo DiCaprio naar Sint-Joostten-Node te halen hé. (lacht) GUIDO: Wanneer hebben jullie beslist om te werken als duo?

ADIL: Dat was niet echt een beslissing, dat is gewoon organisch gegroeid. Ik was Bilall aan het helpen met zijn eindwerk, en hij mij met het mijne. Gaandeweg realiseerden we dat we die films eigenlijk samen aan het maken waren, en zeiden we: laat we dat voortaan altijd zo doen.

BILALL: We delen dezelfde visie. Hetzelfde einddoel. We hoefden niet eens na te denken over onze samenwerking, het is gewoon gebeurd.

GUIDO: Hebben jullie elk een specialiteit?

ADIL: Onze samenwerking is puur organisch. Soms zeggen we wel eens dat ik meer met de acteurs communiceer en Bilall meer met de cameramensen en zo. Maar dat kan evengoed switchen.

BILALL: Adil is de bad cop, ik ben de good cop. Soms kan hij een keiharde opmerking maken die een acteur bijna doet wenen, en dan ga ik die een beetje moed inpraten.

17

EN ER IT IC LL SO 18

Studentenjobs op cv beĂŻnvloeden je jobkansen niet

Wie pas een diploma op zak heeft en een cv opstelt, zit vaak fronsend te turen naar het vakje ‘werkervaring’. Die ervaring heb je nog niet, want je bent de voorbije jaren vooral bezig geweest met studeren. Dan toch maar je studentenjobs daar invullen? Dat mag, maar eigenlijk maakt het geen zier uit, zo blijkt uit een onderzoek van de Universiteit Gent.

Onderzoekers van de economische faculteit van de UGent stuurden meer dan duizend fictieve sollicitaties als reactie op echte vacatures. Voor elke vacature werden vier kandidaturen ingediend, die alleen verschilden qua werkervaring. De eerste kandidaat had geen enkele ervaring, de tweede had vakantiejobs achter de rug die geen verband hielden met zijn studies, de derde deed jobs tijdens het academiejaar die geen verband hielden met zijn studies, en de laatste deed vakantiejobs die wél verband hielden met zijn studies.

Het maakt niks uit

Wat blijkt? Het maakt eigenlijk allemaal zo goed als niets uit. In absolute cijfers kregen de kandidaten zonder werkervaring zelfs iets meer positieve reacties en uitnodigingen voor een sollicitatiegesprek dan degenen die wel studentenjobs in hun cv hadden opgenomen, maar het verschil was te klein om relevant te zijn. De onderzoekers konden dus niets anders dan concluderen dat de vermelding van studentenarbeid bij het solliciteren geen positief of negatief effect heeft. Ook het uitoefenen van een studentenjob tijdens het jaar of in de vakantie had geen invloed op een eventuele positieve reactie van de rekruteerders.

Oppassen in de industriële sector!

Pas wanneer de wetenschappers begonnen te filteren naar deelgroepen in het onderzoek, kwamen statistisch relevante resultaten naar boven. Voor jobs in de industriële sector bleek de kans op een positieve reactie met een kwart te dalen bij sollicitanten die studentenjobs vermeldden op hun cv.

Hoe valt dat te verklaren?

Misschien zijn rekruteerders van mening dat studenten die jobs uitoefenen niet het beste uit hun studies hebben gehaald? Veel werken tijdens de studies zou misschien ook kunnen wijzen op desinteresse in het studiegebied en zelfs een lagere sociale afkomst?

Globaal gezien haalt het vermelden van studentenjobs bij een sollicitatie dus bitter weinig uit, maar de onderzoekers vermoeden toch dat dat verderop in het sollicitatieproces en ook op de werkvloer zelf misschien anders kan zijn. De opgedane ervaringen tijdens een studentenjob kunnen een mooi aanknopingspunt vormen bij een jobinterview, en de verworven skills kunnen tijdens de eerste job leiden tot een snellere promotie.

19

EN ER IT IC LL SO

Wie solliciteert, stelt zichzelf vragen.

GUIDO legt zijn oor te luister en beantwoordt die frequently asked questions, zodat de weg naar je eerste job zonder hindernissen voor je open ligt.

20

1

3

5 BIJ ELK SOLLICITATIEGE-

IK BEN HOMO. IS DAT

MEN VRAAGT ME OM EEN

IETS WAT IK MOET, OF

FOTO BIJ MIJN SOLLICI-

SPREK BEN IK BLOED-

MAG, OF ZOU VERMEL-

TATIEBRIEF TE VOEGEN.

NERVEUS. NET ZOALS BIJ

DEN BIJ MIJN SOLLICI-

ZOALS IEDEREEN HEB IK

MONDELINGE EXAMENS.

TATIE?

HONDERDEN FOTO'S VAN MEZELF OP MIJN SMART-

Uiteraard moet dat niet: je seksuele geaardheid behoort tot je privésfeer. Anderzijds is de maatschappij gelukkig zodanig geëvolueerd dat homoseksualiteit zo goed als nergens nog een punt is.

Bijgevolg is het geen enkel probleem om bijvoorbeeld ervaring bij een (studenten) homobeweging in je cv op te nemen. It's up to you!

2 TOEN MIJN LIEF HET UITMAAKTE IN HET TWEEDE BACHELORJAAR, HEB IK EEN JAAR IN EEN DIPJE GEZETEN. IK HEB TOEN MIJN STUDIES COMPLEET VERWAARLOOSD, ZODAT IK MET EEN GAT IN MIJN CV ZIT. HOE CAMOUFLEER IK DIT?

Niet. Een gat in een cv camoufleer je niet zomaar, want een beetje rekruteerder heeft dat meteen in de... euh... gaten. Wees dus eerlijk. Een negatieve ervaring hoeft niet meteen een weerslag te hebben op je jobkansen. Integendeel: je hebt er ongetwijfeld veel uit geleerd over jezelf, wat dan juist weer positief kan zijn.

PHONE STAAN, MAAR IK KAN NIET KIEZEN.

Maak gebruik van eliminatie.

Geen vakantiefoto's. Geen festivalfoto's. Geen foto's met drank, tabak of andere genotsmiddelen. Geen foto's waar je te uitgelaten op lacht. Geen foto's waar je sip op kijkt. Geen foto's waar je gekke bekken op trekt.

Geen formele pasfoto's.

Geen stijve portretten. Geen foto's met een gehuurde smoking of galajurk van op een huwelijksfeest. Blijft er nog een foto over? Die wordt het dan.

Je mag de twee niet met elkaar vergelijken. Bij een mondeling examen moet je je kennis en inzicht bewijzen.

Bij een sollicitatiegesprek is de rekruteerder op zoek naar de beste kandidaat voor een welbepaalde functie, en hij of zij wil graag weten of jij dat bent. Dit gezegd zijnde, het heeft geen zin om je nervositeit te verbergen. Zeg het gewoon, maak er een grapje over, dat breekt het ijs en het zal meteen stukken beter gaan.

6 DE REKRUTEERDER VRAAGT ME OF IK NOG

4

ANDERE SOLLICITATIES

IS HET IN ONZE GEGLO-

IK EEN ERNSTIGE KANS

HEB LOPEN WAARBIJ

BALISEERDE WERELD

MAAK OP DE JOB. WAT

EEN GOED IDEE OM MIJN

MOET IK DAAR NU OP

CV IN HET ENGELS OP TE

ANTWOORDEN?

STELLEN?

Nee, tenzij dit expliciet wordt gevraagd. Als je in Vlaanderen of Brussel solliciteert, dan stel je je cv en sollicitatiebrief op in het Nederlands.

In foutloos Nederlands om precies te zijn, want niets is zo'n onmiddellijke afknapper als spelfouten of kromtaal bij een sollicitatie. Wil je toch per se je perfecte kennis van het Engels etaleren? Wat je in dat geval zou kunnen overwegen, is een tweetalig cv.

Dat is een kwestie van aanvoelen, maar meestal kan je het wel toegeven. Als de andere sollicitatie voor een gerenommeerde functie is, in een bedrijf met een ronkende naam, dan mag je dat gerust vermelden. Dat maakt indruk, en zo word je als sollicitant meteen ernstig genomen.

Heb je nog een sollicitatie lopen voor een mindere functie, zeg dat dan ook: zo krijgt de huidige rekruteerder het gevoel dat hij een troefkaart in handen heeft.

21

EN ER IT IC LL SO

7

9

TOT MIJN GROTE

MOET IK REFERENTIE-

VERBAZING KRIJG IK

PERSONEN OP MIJN CV

OP HET EINDE VAN HET

OF SOLLICITATIEBRIEF

SOLLICITATIEGESPREK

VERMELDEN? WANT IK

TE HOREN DAT IK DE

KAN EERLIJK GEZEGD

JOB HEB EN WORDT ME

NIET METEEN IEMAND

ONMIDDELLIJK EEN

BEDENKEN.

CONTRACT ONDER DE NEUS GESCHOVEN OM TE TEKENEN. IS DAT NIET EEN BEETJE HEEL SNEL?

Dat is inderdaad te snel. Het hoeft niet per se een instinker te zijn - misschien is je nieuwe baas iemand die nu eenmaal tegen een razend tempo beslissingen neemt - maar we raden je toch aan om op z'n minst één nachtje bedenktijd te vragen. Direct tekenen lijkt ons iets te impulsief, en impulsiviteit kan op termijn ook in je nadeel spelen.

8 HOEWEL IK EEN AANTAL INTERESSANTE STUDENTENJOBS ACHTER DE RUG HEB, VIND IK HET TOCH MOEILIJK OM HET OVER

Ha, daar grabbel je zelf al meteen het addertje onder het gras bij de staart. Nogal wat sollicitanten zetten zonder nadenken de namen en contactgegevens van leidinggevenden in deze rubriek, zonder erbij stil te staan of die wel een positief verhaal te vertellen hebben. Als je niet zeker weet of je vorige baas lovende woorden over jou zal uiten, hou hem of haar dan maar veiligheidshalve uit de referentierubriek.

10 IK SOLLICITEER VOOR EEN GRAFISCHE JOB, DUS IK BEN VAN PLAN OM MIJN CV VAN EEN BIJZONDERE VORMGEVING TE VOORZIEN. IS DAT EEN GOED IDEE?

MIJN 'WERKERVARING' TE HEBBEN.

Het gaat vast wat makkelijker als je beseft dat de rekruteerder niet geïnteresseerd is in wat de bedrijven waar je hebt gewerkt allemaal doen, maar wel in wat jij daar precies hebt gedaan. Zeg niet: "In dat bedrijf vertrekken dagelijks honderd vrachtwagens vol orders", maar zeg: "Ik mocht er dagelijks helpen bij het voorbereiden van een tiental orders".

22

Ja hoor, want jij hebt hoogstwaarschijnlijk wel kaas gegeten van vormgeving, en waarom zou je dat niet meteen aantonen op je cv zelf?

Overdrijf niet: geen ingewikkelde origami, onleesbare lettertypes of gekartonneerde cv's ter grootte van een barnumaffiche. En als je géén verstand hebt van vormgeving, hou je cv dan maar lekker sober: zwarte letters op een witte achtergrond doen het altijd goed.

10 A P P S O M T E O N T S T R E S S E N V Ó Ó R J E S O L L I C I TAT I E G E S P R E K Farming Simulator 16 (iOS en Android) De koeien staan op springen en het hooi moet van het land.

Card Wars (iOS en Android) Parodie op Magic The Gathering van Cartoon Network.

SimCity BuildIt (iOS en Android) De bekende stadsbouwer is nu ook in een Farmville-achtige game gegoten voor je tablet.

Grayout (iOS) Een intrigerend spel waarin je het verhaal ontdekt van een vrouw die op mysterieuze wijze in het hospitaal belandde.

Kimoji (iOS) Emoji’s, maar dan met het gezicht van Kim Kardashian.

Op de kontversie is het nog wachten.

Tsum Tsum (iOS en Android) Wie ooit verslaafd was aan Candy Crush, moet zeker deze hitgame van Disney proberen. De pluche Tsum Tsums zijn bovendien te koop in Disneyland.

Neko Atsume (iOS en Android) Lok zoveel mogelijk poesjes naar je tuin door speeltjes en lekkere snoepjes te voorzien.

Dots (iOS en Android) Verslavend spel waarbij je zoveel mogelijk gekleurde bolletjes moet verbinden. Hoog Tetrisgehalte!

Pancake Tower (iOS en Android) Hoe hoog kan jij de pannenkoeken stapelen?

De simpelste games zijn het verslavendst.

Miitomo (iOS en Android) De Mii van op je Wii komt tot leven in deze allereerste smartphone-app van Nintendo.

23

EN ER IT IC LL SO

Hoe slaag je voor selectietests?

Eindelijk zitten die allerlaatste examens erop en sta je klaar om de arbeidsmarkt te veroveren. Maar wat blijkt? Als sollicitant word je alwĂŠĂŠr getest! Bedrijven of gespecialiseerde selectiebureaus onderwerpen je aan een batterij persoonlijkheids- of andere tests. Hoe zitten die in mekaar? Kan of moet je je erop voorbereiden? Kortom, wat staat de argeloze sollicitant allemaal te wachten?

24

Intellectueel versus emotioneel: wat is intelligentie?

Wat je zeker in een testing zal terugvinden zijn ‘intelligentietests’ - de juiste term is intellectuele vaardigheidstests - en ‘persoonlijkheidstests’. De eerste hebben niet tot doel je IQ (intelligentiequotiënt) te meten, maar wel te evalueren hoe en hoe snel je nieuwe informatie verwerft en aanleert. Uit wetenschappelijk onderzoek blijkt dat iemands intellectuele capaciteiten nog steeds de beste voorspeller zijn van diens slaagkansen in een bepaalde job. Bij persoonlijkheidsvragen is het doel die aspecten van je persoonlijkheid in kaart te brengen die belangrijk zijn voor de job.

Emotionele intelligentie

Emotionele intelligentie verwijst naar de vaardigheid om je emoties in alle facetten van het leven op een intelligente manier te beheren. Gezien emoties zo’n essentiële rol spelen in de beslissingen die we nemen en de handelingen die we verrichten, is het maar logisch dat dit bij een selectie geëvalueerd wordt, zeker bij ‘hogere’ functies.

Merk je het als iemand interesse voor je betoont op een feestje?

a Jazeker, bijna altijd en

meteen.

b Na een tijdje wel, ja. c Af en toe. Soms heb ik

het helemaal niet door, soms onmiddellijk. d Als die persoon me niet aanspreekt, heb ik er meestal geen benul van.

Als je al een hele tijd aan het discussiëren bent, en je weet dat je gelijk hebt,

Wat doe je wanneer

wat doe je dan?

iemand boos is op jou?

a Ik geef nooit toe en blijf

discussiëren tot ik gelijk krijg. b Ik zal voorstellen om de discussie te staken voor ze uitdraait op een regelrechte ruzie. c Ik zal toegeven dat ik het misschien verkeerd voor heb, ook al weet ik in mijn hart dat ik gelijk heb.

a Je reageert defensief en

neemt het op voor jezelf.

b Je verontschuldigt je om

de persoon in kwestie te kalmeren. c Je probeert jezelf in zijn of haar schoenen te plaatsen om te weten te komen waarom die persoon boos is op jou. d Je zet je schrap en trotseert de storm.

Test je emotionele intelligentie

Om je een idee te geven, krijg je hierbij enkele vragen uit zo’n test naar emotionele intelligentie.

25

EN ER IT IC LL SO

Intelligentietests bij een selectie: om te leren dat je kan leren

Bij een selectie word je met “intellectuele vaardigheidstests” geconfronteerd. Zo zijn verbaal, numeriek en abstract redeneervermogen de meest courante tests die worden gebruikt om deelaspecten te evalueren.

Typisch is dat je talenkennis zeer zelden aan de hand van een echte taalproef wordt getest. Vereist een functie meertaligheid, dan zullen de verschillende fases van de sollicitatie en selectie in de betreffende talen verlopen.

26

Verbaal, numeriek en abstract

Niet elk element is even belangrijk is voor elke job.

Voor een jurist is het verbaal redeneren meer voor de hand liggend dan voor een ingenieur, die meer met het numerieke te maken heeft.

Hoe dat wordt geëvalueerd kan van het ene bedrijf tot het andere, het ene selectiekantoor tot het andere verschillen.

VERBAAL REDENEREN:

Eén variante: woordenreeksen waar je telkens dat ene eruit moet halen dat niet in de rij past.

VOORBEELD:

→→ kat – vogel – hond – kast – roofdier.

Het woord dat hier niet thuishoort is kast.

Van een andere kaliber is een verbale redenering, waar je moet beoordelen of de conclusie die daaruit getrokken wordt juist, fout of niet te beoordelen is wegens te weinig informatie.

VOORBEELD:

→→ “Honden zijn zoogdieren.

Niet alle zoogdieren zijn honden.” →→ Besluit: Katten zijn zoogdieren.

Velen hebben de neiging te antwoorden dat de redenering klopt, maar vergeet niet dat het feit juist is, maar je onvoldoende informatie hebt om de conclusie van de verbale redenering op haar juistheid te beoordelen.

Ook hier kan men je vragen om numerieke redeneringen te beoordelen: VOORBEELD:

“De inflatie in België lag vorig jaar onder het Europees gemiddelde. Duitsland heeft een lager Bruto Nationaal Product dan België. De Duitse inflatie ligt doorgaans 10 procent lager dan die van België.”

Besluit: De Europese inflatie lag vorig jaar boven de Belgische.

De redenering klopt. De informatie over het Duitse BNP en de Duitse inflatie heb je niet nodig om de geldigheid te beoordelen.

Dit is een voorbeeld van “distractor”-informatie, overbodige informatie die de moeilijkheidsgraad van de vraag opdrijft.

Ook hier dien je je dus te baseren op de juistheid van de redenering, niet op de feiten.

NUMERIEK REDENEREN:

Getallenreeksen worden frequent gebruikt: een reeks getallen moet je met één of twee stappen verder zetten op basis van de logica in de basisreeks:

ABSTRACT REDENEREN:

Zoek de figuur die de reeks verder zet:

VOORBEELD:

2 4 5 10 11 .. ..

Als je de volgende twee getallen moet invullen zijn dat 22 en 23. Het systeem is immers: maal twee plus één, maal twee plus één enzovoort.

27

EN ER IT IC LL SO

Specifieke vaardigheidstests: weten wat je al weet en kan Je toekomstige werkgever wil niet alleen weten of en hoe snel je leert; wat je reeds kent en beheerst is bij een selectie ook belangrijk om verschillende redenen. Zo komen ze te weten of je genoeg basiskennis hebt voor een welbepaalde functie. Ze kunnen er ook uit afleiden hoe snel je effectief in dienst kan komen en de job efficiënt kan uitoefenen.

Voorbeelden

TEST NAAR COMPUTERKENNIS, meer specifiek hardware en onderhoud.

Deze test evalueert je kennis en inzicht als je als specialist in computerhardware aan de slag wil. Het is een proef van 40 minuten met 40 multiple choice-vragen (gemiddeld 1 minuut per vraag dus) met elk 2 tot 8 antwoordmogelijkheden én groeiende moeilijkheidsgraad.

De vragen handelen over processoren, computergeheugen, harde schijven…

Laat ons het maar bij de makkelijke voorbeeldjes houden: Op welke poort wordt een muis of modem normaal gezien aangesloten?

1 een seriële poort 2 een parallelle poort 3 beide

Tijdens je werk neem je een telefoon aan van een boze klant. Die windt zich op en wordt behoorlijk onbeleefd, hoewel je meerdere keren geprobeerd hebt hem tot bedaren te brengen. Wat doe je in een dergelijke situatie?

1 Je verheft je stem opdat de klant naar je 2 3 4

5

Je bent in gesprek met een belangrijke klant en je baas komt plots het kantoor binnengewandeld. Wat doe je?

1 Je zet het gesprek met de klant verder.

2 Je staat op en stelt je baas aan de klant

voor.

3 Je staat op maar stelt je baas niet voor.

Je wacht tot de baas zichzelf aan de klant voorstelt.

Waar staat de afkorting ‘RISC’ voor?

1 2 3 4

Reduced Information Set Coding Reduced Instruction Set Coding Reduced Instruction Set Computing Reduced Instruction Source Coding

TEST NAAR KANTOORVAARDIGHEDEN, evalueert je kennis van dagdagelijkse kantooractiviteiten. Alweer een proef van 40 vragen in 40 minuten met 2 tot 8 antwoordmogelijkheden. De vragen gaan over basis-kantoorvaardigheden, procedures op kantoor, interpersoonlijke communicatie, administratie…

28

zou luisteren en probeert met de klant te argumenteren.

Je zegt ‘sorry, ik heb gedaan wat ik kon’ en sluit het gesprek beleefd af.

Je vraagt een collega de zaak verder af te handelen.

Je luister geduldig tot de klant zijn verhaal gedaan heeft terwijl je noteert, je resumeert daarna rustig de feiten en maakt met de klant een concrete afspraak voor opvolging.

Je vraagt de klant later terug te bellen en zorgt ervoor dat je je antwoord tegen dan klaar hebt.

TEST NAAR TALENKENNIS. Hoewel dit zeker niet courant is, kan ook je kennis van een taal via een test geëvalueerd worden.

Hier een voorbeeld uit een test naar kennis van zinsstructuur in het Engels.

Gebruik een van volgende antwoordmogelijkheden opdat volgende zin grammaticaal en logisch correct is: ‘Nelson Mandela was ………………… solitary confinement in prison.’

1 2 3 4

upheld in withheld in hold in held in

Persoonlijkheidsvragenlijsten bij een selectie: zicht krijgen op je karakter Persoonlijkheidsvragenlijsten brengen de resultaten in verband met aspecten die van invloed zijn of kunnen zijn op je werkinstelling. Denk aan initiatief, besluitvaardigheid, durf, stabiliteit en sociabiliteit.

Het gaat bij dergelijke

vragenlijsten niet om objectief scoorbare prestaties. Vandaar dat in de instructies vermeld wordt dat het niet om goede of foute antwoorden gaat, maar dat je die uitspraak moet aanduiden die het best bij je past.

Meerdere mogelijkheden

Soms moet je in een persoonlijkheidstest verplicht kiezen tussen antwoordmogelijkheden, dan lijkt dat inderdaad alsof je de ‘meest passende’ keuze niet kan aanvinken. Of het lijkt alsof je jezelf moet tegenspreken: je gaf bijvoorbeeld al eerder aan dat de aangeboden uitspraken niet de ‘meest passende’ zijn voor jou, maar dat is de bedoeling. Men poogt op die manier je eigenschappen te rangordenen, men onderzoekt het relatieve belang van persoonlijkheidsaspecten.

Algemene persoonlijkheidsvragenlijst - normatief

Specifieke Persoonlijkheidsvragenlijst: assertivi-

1

2

3

4

5

DEZE UITSPRAAK IS OP MIJ… 1) helemaal niet van toepassing 2) niet van toepassing 3) neutraal 4) van toepassing 5) helemaal van toepassing

teit - normatief

Is op feestjes de gangmaker

IK VERMIJD MOEILIJKE SITUATIES DIE CONFRONTATIE INHOUDEN

Heeft veel voor een ander over

Bijna nooit

Wijst mensen op hun tekortkomingen

Zelden

Vat taken te licht op

Soms

Komt op tijd

Vrij vaak

Blijft kalm

Meestal

Wisselt van stemming Volgt gebaande paden

IK GEEF MIJN MENING TE KENNEN, OOK WANNEER ANDERE GROEPSLEDEN HET ONEENS ZIJN MET MIJ

Specifieke Persoonlijkheidsvragenlijst: werkgericht - ipsatief MEEST MINST

Bijna nooit

Persoonlijke objectieven stellen

Zelden

Anticiperen op klantenbehoeften

Soms

Uitwisselen van kennis en ideeën

Vrij vaak

Reflecteren over eigen performance

Meestal

Ideeën voor voortdurende verbetering genereren

Resultaten bereiken Goed gezind blijven wanneer de zaken tegengaan

Checken of klanten tevreden zijn Feedback vragen Het imago van het bedrijf evalueren Vertrouwen uitstralen Desk research ondernemen

29

EN ER IT IC LL SO

IK HEB MOEITE MIJN WOORDEN TE VINDEN IN GEZELSCHAP VAN IEMAND DIE IK AANTREKKELIJK VIND

Bijna nooit Zelden Soms Vrij vaak Meestal

IK VOEL ME GESPANNEN WANNEER IK PRAAT MET PERSONEN IN EEN GEZAGSPOSITIE

Bijna nooit Zelden Soms

Interviews tijdens de selectie: weten wat je te zeggen hebt en hoe je het zegt

Persoonlijkheid

Over je persoonlijkheid gaat het in een eerste gesprek doorgaans minder. Hoewel: de vraag naar sterke en relatief minder sterke kwaliteiten Het interview is een onderwordt vaak gesteld. "Geef deel van het geheel van een selectieprocedure. Het geheel een voorbeeld van de kwaliteiten die jij sterk vindt van moet een zo betrouwbaar jezelf en kwaliteiten waarvan mogelijk beeld opleveren van je geschiktheid, capaciteiten, je vindt dat je ze nog verder zou kunnen ontwikkelen." je motivatie… Bij een eerste Deze vraag doet een beroep gesprek wordt vooral naar je ervaring en motivatie gepeild. op je zelfinzicht. Wees zo eerlijk mogelijk, maar zorg Als pas afgestudeerde doe je ook voor een goede balans er goed aan van je ervaring tussen sterke en minder stervooraf in kaart te brengen: stages, vakantiewerk, practica, ke kwaliteiten (en noem geen praktisch gedeelte van je minder sterke kwaliteiten die thesis. De interviewer zal zich toch eigenlijk positief zijn, als baseren op wat je daarover in "ik ben perfectionistisch"). je cv vermeldt.

Vrij vaak Meestal

Specifieke Persoonlijkheidsvragenlijst: leiderschap - normatief WANNEER ÉÉN VAN JE MEDEWERKERS ZICH ZIEK MELDT, DAN VOEL JE:

Medeleven Frustratie Woede

STAR STAAT VOOR SITUATIE, TAAK, ACTIE, RESULTAAT SITUATIE:

VIND JE HET MOEILIJK EEN MEDEWERKER TE BERISPEN?

Altijd Hangt af van de situatie

Nooit

De gespreksleider zoekt naar een helder beeld van de situatie waarin een door de gespreksdeelnemer ingebrachte gebeurtenis plaatsvond.

TAAK: Wat mocht in deze situatie van de gespreksdeelnemer verwacht worden?

ACTIE:

DROOM JE VAN BEROEMDHEID EN EEN BEKEND IEMAND ZIJN?

Ja Soms Nee 30

Hoe werd de activiteit uitgevoerd?

RESULTAAT: Wat was het effect van de actie, naar anderen, naar de gespreksdeelnemer zelf?

ROLLENSPELEN

Soorten interviews

Een BIOGRAFISCH INTERVIEW heeft het over je studies en ervaring, en eventueel over niet-werkgerelateerde onderwerpen zoals je familiale situatie. Dat laatste kan vreemd lijken, maar als een interviewer aan de weet komt welke waarden je uit je opvoeding hebt meegekregen, kan die de link leggen met elementen die voor de functie van belang zijn, bijvoorbeeld zelfstandigheid, integriteit of zin voor initiatief.

Een ervaringsgericht interview heeft tot doel te peilen naar je professionele of extra-professionele ervaring.

Denk bij dit laatste aan sociaal engagement in een studenten- of jeugdbeweging.

Een persoonlijkheidsgericht interview is dan weer een aanzet om je persoonlijkheid en karakter te evalueren.

In een eerste gesprek is dat minder diepgaand. Ga je verder in de selectie, dan zal de interviewer veel dieper gaan, kritischer vragen stellen ook. Vaak merk je dat de resultaten van een persoonlijkheidsvragenlijst als ‘kapstok’ dienen om over je karakter te praten.

Dan is er nog het motivatie-interview. Wees concreet ! Leg je motivatie niet uit aan de hand van algemene termen.

Assessment Centers De voorspellende waarde van een selectie is beperkt en kan nooit een garantie geven over iemands slaagkansen in een job. Interviews, tests en vragenlijsten hebben allemaal hun beperkingen op dat vlak.

Via een assessment center probeert men die tekortkoming te ondervangen door het gedrag van een kandidaat te observeren terwijl die een situatie aanpakt.

Soorten simulaties bij een assessment.

POSTBAK-OEFENING. (IN-BASKET, IN-TRAY)

→→ Je moet als kandidaat een aantal poststukken (memo’s, klachtenbrieven, nota’s enzovoort) behandelen die representatief zijn voor de functie die je later moet vervullen.

Daarvoor heb je van een uur tot drie uur. →→ Je wordt beoordeeld op vaardigheden als plannen en organiseren, problemen analyseren, besluiten nemen, delegeren, stressbestendigheid en doorzettingsvermogen.

ANALYSE-PRESENTATIE-OEFENING

→→ Je krijgt ook hier een grote hoeveelheid informatie over een probleem of situatie te verwerken. Er wordt je gevraagd om het geheel door te nemen, te analyseren en een presentatie te brengen voor één of meerdere toehoorders.

→→ Een functie waar je na korte tijd medewerkers moet leiden: je dient een medewerker te ontslaan of je hebt er een gesprek mee om die terug op het juiste spoor te krijgen. →→ Een commerciële functie: Klant x is niet te spreken over de laatste levering en wenst een oplossing. →→ Een IT-functie: je hebt een softwarepakket gekocht maar dat werkt niet naar behoren en je wil zelf een oplossing van de leverancier.

FACT-FINDING

→→ Je krijgt een summiere beschrijving van een probleemsituatie en dient door het stellen van vragen de zaak verder uit te zoeken. Je hebt een kwartier om het probleem te bekijken en een kwartier om je vragen aan de rollenspeler te stellen (die is dan een levende databank die alles over dat onderwerp weet, maar geen mening heeft).

Daarna breng je je standpunt naar voor, krijg je er vragen over en wordt het besproken.

GROEPSDISCUSSIE

→→ Komt alleen voor bij groepsassessment natuurlijk. Je krijgt een bundel instructies om een probleem in de groep te bespreken en al dan niet tot een consensus te komen voor een oplossing.

Je hebt een halfuur de tijd om de gegevens door te nemen en het gesprek voor te bereiden, daarna een uur voor het gesprek zelf.

31

EN ER IT IC LL SO

Van de slimme sollicitant

Daar sta je dan, met dat diploma in je hand, klaar om een sierlijke duik in de professionele wereld te nemen. Solliciteren: bijna iedereen moet het doen, maar hoe pak je het aan als kersverse schoolverlater? GUIDO legt het solliciteerparcours bloot van a tot z. Grasduin mee in het alfabet van de sollicitant.

32

A ADVERTENTIES

Bedrijven die een vacature hebben, kunnen ervoor kiezen een jobadvertentie te plaatsen in een of andere (job)krant. Het voordeel is dat ze dan precies uit de doeken kunnen doen wat voor werknemer ze zoeken, en dat ze een paar weken later kunnen kiezen uit een heleboel binnengestroomde reacties. Het nadeel is dat zo’n jobadvertentie veel geld kost. Maar da’s niet onze zorg. Wij vragen ons vooral af: hoe reageer je als prille werkzoekende op bestaande jobadvertenties? Probeer het kaf van het koren te scheiden door naar meer info te hengelen. Staat er een telefoonnummer bij voor verdere vragen, bel dan. Wat voor bedrijf is het? Wat doen ze? Waar zitten ze?

een keurig afgeprinte sollicitatiebrief aflevert, bewijst al meteen dat-ie kan omgaan met een tekstverwerker. En trouwens, op een tekstverwerker staat meestal ook een spellingchecker, nietwaar?

Zorg voor een kapstok. Begin je epistel niet in het wilde weg, maar vermeld dat je reageert op advertentie zus en zo. Of, als je vrij solliciteert, verwijs naar een nieuw product dat het bedrijf heeft gelanceerd, een nieuwe vestiging die is geopend, of alludeer simpelweg op andere jobadvertenties die je van dat bedrijf hebt gezien, wat je doet vermoeden dat het een firma in volle expansie is.

Zorg wel dat je documentatie correct en volledig is, zodat je niet uit je nek begint te lullen.

D DIPLOMA

C CURRICULUM VITAE

B

al in de prullenmand nog voordat iemand de moeite heeft genomen de rest van het cv door te nemen. Zet bovenaan gewoon naam, adres en woonplaats, zoals bij een brief. Als je echt zeker bent van je stuk en heel precies weet wat je wil, kan je daaronder een kadertje zetten met daarin een soort ‘mission statement’ waarin je duidelijk stelt welk soort functie je zoekt. Om dit als schoolverlater te doen, moet je wel stevig in je schoenen staan. Niet doen als je breed solliciteert.

Een gouden tip om te beginnen: bewaar je personalia voor onderaan. Door meteen in koeien van letters je prille geboortedatum bovenaan te plakken, beland je dikwijls

Je studies! Maak een chronologisch lijstje van je loopbaan als scholier en student, en vergeet je afstudeerdatum niet te vermelden. De titel van je eindverhandeling mag er gerust bij, maar begin niet uit te weiden over de specialistische details ervan.

Anderzijds mag je natuurlijk wel de specifieke vaardigheden benadrukken die je hebt opgedaan bij het samenstellen van die thesis.

BRIEF

Laten we maar meteen een hardnekkige mythe uit de weg ruimen: nee, een sollicitatiebrief hoef je niet per se met de hand te schrijven. Je mág dat natuurlijk wel doen, maar er zijn bitter weinig mensen die zich bezighouden met grafologie. De huidige redenering luidt eerder: wie

33

EN ER IT IC LL SO

E E-MAIL

Natúúrlijk mag je per e-mail solliciteren, maar ook hier gelden een paar vuistregels.

Je mag gerust je cv en sollicitatiebrief attachen, maar zorg ervoor dat je ook in het e-mailvenster een kort briefje tikt. Attachments zonder begeleidende mail worden doorgaans meteen als spam gedeletet. Een link leggen naar een site waarop je jezelf voorstelt, is ook gevaarlijk: vaak wordt niet doorgeklikt.

En ook de dooddoener als zou er op het internet geen protocol bestaan, mag je klasseren onder de noemer ‘urban legends’. Even beleefd blijven als in een klassieke brief is de boodschap: je allereerste woord is “Geachte” en daarmee uit.

G GSM

Als je pakweg 3 weken na je sollicitatie niets gehoord hebt, bel dan gerust eens.

Vraag naar de personeelsdienst, en informeer beleefd naar je dossier. Trouwens: ben je zeker dat het niet jouw schuld is dat je niks hebt gehoord? Heb je een persoonlijk gsm-nummer en een e-mailadres gegeven?

Een telefoonnummer waarop je moeder antwoordt, die je vervolgens uit je nest moet roepen, dat geeft niet bepaald een goeie indruk…

H

I INTERIM

Zelfkennis is de sleutel van alle wijsheid. Kon je op school vlot samenwerken met anderen tijdens groepsopdrachten? Functioneerde je goed in een jeugdbeweging of studentenvereniging?

Daaruit kan je afleiden of je eerder geschikt bent voor teamwerk dan wel individuele opdrachten. Als je het niet zeker weet, neem dan een tijdelijke opdracht aan via een interimkantoor, om zo te ervaren wat je ligt en niet ligt. Zorg echter wel dat het verrijkend werk is: ga geen slachtafval sorteren met een diploma TEW in je achterzak.

Volg dan liever een of andere cursus bij de VDAB om je wachttijd zinvol door te brengen.

HULPCURSUSSEN

F FOTO

Een foto bij je cv voegen is niet nodig als die niet specifiek werd gevraagd. Wel belangrijk zijn de personalia: naam, geboortedatum, adres, gsm (zéér belangrijk als je solliciteert), e-mail, nationaliteit en burgerlijke stand. Geef ook aan of je bereid bent tot pendelen of verhuizen.

34

Vergeet in je curriculum je avondcursussen en bijscholingen niet op te sommen, voor zover die min of meer professioneel waren. Cursus Windows voor gevorderden: yes! Cursus langeafstandsrochelen voor beginners: no!

Een andere mogelijkheid is een paar specifieke elementen uit je cv benadrukken en extrapoleren naar de professionele wereld. Bijvoorbeeld: je organiseerde met veel succes jeugdkampen voor de scouts, dus waarom zou je geen team building-weekends kunnen organiseren voor de werknemers van een bedrijf?

J JOBSITES

Op jobsites wordt de mogelijkheid geboden om elektronische cv-templates in te vullen. Dóen natuurlijk, maar dat wil niet zeggen dat je geen klassiek curriculum vitae meer hoeft op te stellen. De meeste rekruteerders krijgen uiteindelijk nog steeds graag een overzichtelijk cv op hun bureau, netjes uitgeprint

op papier, niet recto-verso, gepagineerd met je naam in de footer, maximum twee pagina’s aan elkaar geniet.

Da’s goed nieuws, want alleen in zo’n cv kan je echt de persoonlijke dingen kwijt die de doorslag kunnen geven bij de selectie.

baar vervoer naartoe, moet je zelf een auto kopen én onderhouden (onderschat die kost niet), zijn er extra’s, is er een bedrijfsrestaurant, zal je moeten verhuizen? De regel is de volgende: natuurlijk mag je je niet laten afschepen met een prutsloon, maar vergeet niet dat je pas begint, dat je groeipotentieel hebt en dat de inhoud van de job in eerste instantie veel belangrijker is dan je paycheck. Om het cynisch uit te drukken: de kassa rinkelt later wel.

K KLEDIJ

De dresscode: wat trek je aan als je gaat solliciteren?

Probeer dat vooraf een beetje in te schatten aan de hand van de bedrijfscultuur.

Een gescheurde jeans en een Marilyn Manson-T-shirt zijn wellicht niet de meest geschikte keuze, maar anderzijds kan een deftig pak met vest en das ook vloeken in een bedrijf met een hip imago. Gewone, conventionele kledij is de beste gok.

L LOON

O ja: het loon. We zouden het haast vergeten. Eerst en vooral: laat je niet opjutten door de simplistische salarisenquêtes die jobsites geregeld organiseren, want dan kweek je frustraties. Er zijn zoveel meer factoren die meetellen: waar is het kantoor, kan je er met het open-

M

N NICE TO HAVES

Probeer tussen de regels te lezen. Als er staat “kennis van pc-netwerken is een pluspunt”, dan wil dat niet zeggen dat je een expert-netwerkbeheerder hoeft te zijn. ‘t Is een pluspunt; met andere woorden: ‘t is niet noodzakelijk, ‘t is een van de nice to haves.

Een tip: als je een functiebeschrijving in je eigen woorden kort kunt samenvatten, dan wil dat zeggen dat je de job begrepen hebt en ben je op de goede weg. Stel jezelf vragen. Moet je voor die job veel de baan op? Welke begeleiding krijg je? In welke hiërarchische structuur kom je terecht? Wie zijn je collega’s? Kan je veel contacten leggen?

MUSTS

Eerste goede raad: laat je niet de ogen uitsteken door de functietitel, want die is meestal weinig meer dan verpakking. Wat telt is de functie-inhoud: wat houdt de job precies in? Dáár moet je op focussen. En laat je ook niet afschrikken door het profiel, want daarin wordt een soort ideale, perfecte werknemer afgeschilderd, en die bestaat natuurlijk niet. Probeer in het profiel de musts te onderscheiden. Zorg vooral dat je goed weet wat er in je cv en sollicitatiebrief staat. Laat vooral niet blijken dat die brief maar een van de vele was; je moet direct kunnen inpikken en toelichten wat je erin hebt neergepend.

O ONZICHTBARE VACATURES

Jobadvertenties zijn maar het topje van de ijsberg, en meestal de moeilijkst in te vullen jobs. Het overgrote deel van de vrije betrekkingen blijft echter onzichtbaar, en dat zijn dikwijls juist de interessantste jobs voor schoolverlaters. Hoe raak je er dan aan? Stel: je ziet een vacature van een bedrijf dat

35

D R EE D TU ES FG A

je interesseert, maar de functie ligt je minder.

Geen probleem: reageer toch, en zeg dat je niet direct beantwoordt aan het profiel voor de geadverteerde functie, maar wel interesse hebt om bij het bedrijf te komen werken. Of vraag familie en kennissen dat ze de intranetsystemen van het bedrijf waar ze werken in de gaten houden: laat ze voor jou op jacht gaan naar de zogenoemde ‘interne vacatures’.

Q QUIZ

P PRE-ERVARING

Denk nooit dat je geen ervaring hebt: het hoofdstukje ‘pre-ervaring’ is heel belangrijk op je cv. Geef een chronologisch overzicht (met datums) van je studentenjobs, stages en interims. Vergeet de namen van de bedrijven niet, en licht die even toe als ze niet bekend zijn. Benadruk ook die aspecten van je studentenjobs die organiserend en leidinggevend waren.

Bijvoorbeeld: als je als rekkenvuller in de Delhaize de verhuis van de rayon droge voeding naar de andere kant van de winkel hebt helpen organiseren, mag dat gerust op je cv. O ja: presidiumwerk in een studentenvereniging telt uiteraard ook mee als pre-ervaring.

36

Mooi, het is jouw beurt. Een beetje zenuwachtigheid is niet erg, maar vergeet niet dat een sollicitatiegesprek geen quiz is. De persoon die je gaat ontmoeten is geen quizmaster, maar is vragende partij, en jij hebt iets te bieden. Blijf dus kalm, wees jezelf en bedenk dat die persoon gewoon z’n werk doet en zelf ook heeft moeten solliciteren om op die plek terecht te komen.

En onthoud dat je sollicitatiegesprek eigenlijk al begint op het moment dat je het bedrijf binnenstapt. Wees galant, hou waar nodig de deur open en knik vriendelijk tegen de mensen die je kruist in de gangen. Als je lomp bent tegen de receptioniste, of als je in de wachtkamer in je neus zit te pulken, dan krijgt de rekruteerder dat ongetwijfeld van haar te horen. Een onnozelheid kan de doorslag geven. Het zou niet de eerste keer zijn dat een receptioniste tussen de middag in het bedrijfsrestaurant tegen de rekruteerder zegt: “Die boer met zijn witte sokken ga je toch niet aannemen?” Of in positieve zin: “Zeg, je gaat dat vriendelijke meisje met haar paardenstaart toch aannemen, hoop ik?”

R REKRUTEERDERS

Je hebt het volste recht om te weten wie die man of vrouw aan de andere kant van het bureau eigenlijk is.

Iemand van de personeelsdienst? Een extern ingehuurde rekruteerder? Of… jouw toekomstige baas? Als-ie zichzelf niet met naam en toenaam voorstelt, vraag het dan. Schrik trouwens niet als de rekruteerder constant zit te noteren terwijl jij je uitleg doet. Dat is normaal, want zo’n man of vrouw ziet een heleboel sollicitanten. Trouwens: je mag zelf ook gerust notities nemen als je dat wil.

Sommige rekruteerders zien dit zelfs als een pluspunt.

Jouw tijd is tenslotte óók geld, en als je de job niet krijgt, heb je er tenminste toch iets van opgestoken.

S SURFEN

Alvorens je effectief begint te solliciteren, moet je natuurlijk weten welke bedrijven je wil contacteren, en dus informatie inwinnen. Op bedrijfswebsites vind je een schat van informatie terug.

Surfen geblazen is dus de boodschap. Maar het internet is niet alles. Ga ook naar jobbeurzen en vooral naar job- en careerdays van bedrijven. Als die georganiseerd worden tenminste, want uiteraard zijn zulke initiatieven heel conjunctuurgevoelig…

op zoek naar je talent. Wellicht heb je meer zelfkennis opgedaan toen je je thesis maakte: misschien vond je het verzamelen van gegevens leuk, of juist het ordenen en verwerken ervan. Het zijn signalen die in de richting van een bepaalde job wijzen. Ook uit je studentenjobs en stages kan je afleiden welk soort werk je ligt. Denk daarbij niet alleen aan de positieve ervaringen: het is even belangrijk te weten wat je niet wil. En vergeet nooit: jij hebt iets te bieden, en de werkgever is vragende partij.

U UITNODIGING

T TALENT

Oké, die studies heb je gehad, tijd om vooruit te kijken. Denk vooral niet dat je tijdens het blokken jezelf feilloos hebt leren kennen en inschatten: werken is nog heel wat anders dan studeren. Kijk in jezelf, en ga

Eindelijk is het zover: je mag jezelf in een bedrijf gaan voorstellen op een sollicitatiegesprek. Weinigen hebben hier veel ervaring mee, dus een paar richtlijnen zijn niet overbodig. Misschien eerst en vooral nog eens duidelijk stellen dat je wordt uitgenodigd voor een sollicitatiegesprek. Stap nooit zonder afspraak een bedrijf binnen met de doodleuke mededeling dat je jezelf komt presenteren. Een te agressieve toon is in je sollicitatiebrief is ook uit den boze. Schrijf niet: “Ik zal u volgende week dinsdag contacteren om een afspraak te maken”.

Misschien wordt dinsdag de schoonmoeder van de rekruteerder begraven, of heeft hij het razend druk. Zwijg liever over dat telefoontje, maar doe het wel.

V VRIENDEN EN FAMILIE

Als je pas afgestudeerd bent, lijkt de bedrijfswereld een mythische, onneembare vesting. Dat is natuurlijk onzin, en dat blijkt snel door even te gaan praten met familie of kennissen die al een job hebben. Ga gewoon eens een uurtje mee en laat je rondleiden. Luister naar mensen die al vijf jaar werken, en niet alleen naar je vrienden die pas begonnen zijn. Zoek info op jobbeurzen en het internet. Schrijf je ideale job neer, denk na over wat je wil en wat je kan. En laat je vooral niet te veel beïnvloeden door je ouders, want vanuit hun instinctieve bezorgdheid zullen zij je in de richting van zoveel mogelijk stabiliteit duwen, terwijl jij misschien net een ietwat spannender carrière op het oog hebt.

37

D R EE D TU ES FG A

X XENOGRAFIE

W WERKERVARING

Een onderdeel van jobadvertenties dat veel sollicitanten afschrikt, is het rubriekje ‘werkervaring’. Ook hier moet je leren tussen de regels te lezen. Als je leest: “3 jaar ervaring”, dan betekent dat meestal niet veel meer dan dat het bedrijf iemand zoekt met voldoende maturiteit. Staat er echter “3 jaar aantoonbare ervaring in een IT-functie”, dan mag je ervan uitgaan dat ze het wel letterlijk menen. Een beetje inschattingsvermogen dus, een weinig fingerspitzengefühl, en je leert in een mum van tijd lezen wat er echt staat. Wat natuurlijk niet wil zeggen dat je jobadvertenties moet behandelen als pure fictie: als pas afgestudeerde heb je weinig kans om geselecteerd te worden voor leidinggevende functies, daar is de ervaring wel relevant.

38

per se bij een groot, bekend bedrijf te gaan werken om het te maken. Integendeel: als schoolverlater kan het juist interessant zijn om eerst bij een klein bedrijf te beginnen. De leercurve is daar lekker steil en met wat geluk krijg je vrij snel heel wat zelfstandigheid.

Xenografie wil zeggen: het schrijven in een vreemde taal. Hey, we moesten toch iets uitdokteren om ook de letter x vruchtbaar te gebruiken. Talenkennis uiteraard, maar kom niet af met het klassieke tabelletje: ‘Frans goed, Engels zeer goed, Duits noties…’ want dat is nietszeggend. Veel beter is: “Ik kan een telefoongesprek voeren in het Duits”. Of: “Ik kan een handleiding lezen in het Spaans”. Of: “Ik kan een vergadering bijwonen in het Frans”. En vergeet je moedertaal niet.

Z ZIN VOOR INITIATIEF

Y YUPPIE

Laat je geen zand in de ogen strooien door ronkende yuppie-namen en uiterlijkheden. Niets is oppervlakkiger dan een dure Engelse titel zonder inhoud op je naamkaartje (“junior executive key account field managing gigaload of bollocks sales director”), en je hoeft niet

Als je je informaticakennis etaleert, maak dan een duidelijk onderscheid tussen programmeertalen en applicaties. Verder kan je nog summier je hobby’s en interesses neerschrijven (zelfstandige reizen zijn altijd een troef), praktische kennis vermelden (iedereen weet waarvoor een hamer en spijkers dienen, maar als je eigenhandig je kot hebt verbouwd, mag dat gezegd worden) en een paar persoonlijkheidskenmerken opsommen.

Wees wel zuinig met clichés als ‘dynamisch’ en ‘zin voor initiatief’, want die moet je later toch verduidelijken op het sollicitatiegesprek.

Bijna afgestudeerd, wat is uw volgende stap?

U zoekt misschien een zinvolle job en wenst uw loopbaan aan uw stadsgenoten te wijden…

Het Brussels Hoofdstedelijk Gewest is steeds op zoek naar Brusselaars die willen investeren in de 1001 beroepen van het openbare ambt.

Één website om deze 1001 beroepen terug te vinden:

publicjobs.brussels

ST TE LF ZE N O ST R A M

Zelfkennis is de basis van alle wijsheid, en dat geldt dubbel en dik voor wie het op een solliciteren wil zetten. Je zou bij je ouders op de sofa kunnen gaan liggen en je jeugd recapituleren, je zou urenlang in de spiegel kunnen staren, of je zou je aan de toog kunnen laten afzeiken door je vrienden.

Maar nuttiger is wellicht onze online GUIDO-test uitvoeren, waarbij je een helder profiel van jezelf krijgt, dat bovendien wetenschappelijk onderbouwd is.

WIE BEN IK, EN WAAR DEUG IK VOOR? DOE DE TEST VIA WWW.GUIDO.BE/MARSTON

Actief en reactief GUIDO's typologietest is gebaseerd op de methode van Marston, die mensen opdeelt in actieven en reactieven, waarin telkens respectievelijk twee subgroepen worden onderscheiden.

ACTIEVEN zijn mensen die gericht zijn op de toekomst.

Ze willen snelle resultaten, gaan op zoek naar actie en zijn niet bang van verandering.

Bij de actieven vind je twee subgroepen:

→→ ONDERNEMERS zijn dominante persoonlijkheden.

Zij gaan voor directe actie met onmiddellijke resultaten. →→ COLLEGIALEN zijn persoonlijkheden die anderen weten te beïnvloeden. Het zijn teamplayers die geloven in overleg met en interesse voor de anderen.

REACTIEVEN zijn mensen die gericht zijn op het heden of het verleden. Ze houden van een logische, overzichtelijke organisatie en streven niet per se verandering na.

Ook bij de reactieven vind je twee subgroepen:

→→ ANALYTICI zijn persoonlijkheden die een rotsvast vertrouwen hebben in logica, redeneren en een gedetailleerde analyse. Ze zijn perfectionistisch, technisch en hebben oog voor detail. →→ CONSERVATIEVEN kiezen voor zekerheid en stabiliteit. Ze willen alles onder controle houden en zijn bang voor het onbekende.

40

Weg met de hokjesmentaliteit Valt de hele mensheid dan onder te verdelen in die vier hokjes? Nee, zo eenvoudig is het nu ook weer niet. Subtiel als we zijn, leggen we je voorzichtig op de weegschaal van de nuance. We laten je weten tot welk hoofdtype je behoort, maar omdat het menselijke karakter niet zwart-wit is en anders reageert in verschillende omstandigheden, krijg je bovendien een tweede, minder dominant ondertype cadeau. Een voorbeeld? Stel dat uit onze test blijkt dat je in hoofdzaak analyticus bent, met conservatief als ondertype. Dan wil dat zeggen dat je in normale omstandigheden zal handelen en reageren als een analyticus, maar in stress-situaties zullen je conservatieve karaktertrekken naar boven komen. Gesnopen?

Vierentwintig keer kiezen

Hoe kom je nu concreet te weten bij welk type jij thuishoort? Daarvoor krijg je van ons een tabel met vierentwintig groepen met daarin vier karaktertrekken. Kies in elke groep één karaktertrek die het meest, en één karaktertrek die het minst bij je past. + -

+ -

+ -

+ -

1 Zachtaardig Overtuigend Nederig Origineel

7 Drukdoend Gehoorzaam Onoverwinnelijk Speels

13

19

Agressief Haantje-de-voorste Lichtgelovig Vreesachtig

Eerbiedig Pionier Optimistisch Inschikkelijk

2 Aantrekkelijk Godvrezend Hardnekkig Lief

8

14

20

Moedig Inspirerend Onderworpen Schuchter

Voorzichtig Beslist Overtuigend Gemoedelijk

Kan argumenteren Kan zich aanpassen Nonchalant Luchthartig

3 Gemakkelijk te leiden Stoutmoedig Loyaal Charmant

9 Gezellig Geduldig Zelfverzekerd Spreekt op zachte toon

15 Gewillig Geestdriftig Aangenaam Stoutmoedig

21 Vertrouwend Tevreden Positief Vreedzaam

4 Breeddenkend Voorkomend Wilskrachtig Opgewekt

10

16

22

Vol zelfvertrouwen Meevoelend Tolerant Zelfbevestigend

Vindt vlot aansluiting Gecultiveerd Krachtdadig Toegeeflijk

5 Joviaal Precies Onbeschaamd Gelijkmatig van humeur

11 Praatziek Beheerst Conventioneel Beslist

17 Gedisciplineerd Edelmoedig Levendig Volhardend

23

6 Competitief Attent Blij Harmonieus

12 Verfijnd Durvend Diplomatiek Voldaan

18

24

Bewonderenswaardig Vriendelijk Gelaten Karaktervol

Rusteloos Vriendschappelijk Populair Ernstig

Avontuurlijk Ontvankelijk Hartelijk Gematigd

Kameraadschappelijk Nauwkeurig Vrijmoedig Met zelfbeheersing

Klaar? Surf dan naar www.guido.be/marston en breng je resultaten online in. Je krijgt, als je alles goed hebt ingevuld, van ons een e-mail met je gedetailleerde typologie. Gratis!

41

S R U N

...

O VA

C R A BP JO ET H

Evi

HANSSEN “HOE IK PRESENTATRICE WERD? DOOR MIJN CV IN TE STUREN, ZOALS IEDEREEN.”

42

GUIDO: Iedereen heeft als kind wel eens restaurantje gespeeld.

Jij ook?

EVI: Ja, dat klopt. Of eerder: kokeneteke. Uiteraard heb ik dat ook nog gedaan.

GUIDO: Maar het is niet dat je daar dan later iets mee wou doen?

EVI: Nee. Mijn broer is wel kok geworden, dus er is toch nog iets professioneels gegroeid uit dat kokeneteke spelen. (lacht) Dankzij mijn broer weet ik ook hoe zwaar het leven in de horeca is. Maar het was voor mij dus zeker geen jeugddroom.

GUIDO: Wat was dan wel je jeugddroom?

EVI: Zangeres en presentatrice worden.

GUIDO: Ah, dat is dan uitstekend gelukt. Hoe heb je dat aangepakt?

EVI: Ik ben gaan studeren aan de Jazz Studio, een muziekopleiding. Als je gaat voortstuderen, ben je nog zo jong dat je totaal niet weet wat je moet verwachten, maar ik ben wel blij dat ik van mijn ouders de vrijheid heb gekregen om te studeren wat ik wou. Ik heb vijf jaar op de Jazz Studio doorgebracht en ik heb daar veel geleerd.

GUIDO: Wat waren je eerste stappen als presentatrice?

EVI: In de krant had ik gezien dat de toenmalige muziekzender TMF nieuwe vj’s zocht. Dat was het beste van twee werelden: ik kon gaan presenteren in een muzikale omgeving. Net zoals iemand die om het even welke job in de wacht wil slepen, heb ik toen mijn cv ingestuurd en ben ik uitgenodigd voor een sollicitatiegesprek. Vervolgens heb ik auditie gedaan en mocht ik beginnen.

GUIDO: Gaf presenteren jou evenveel voldoening als zingen?

EVI: Nee, maar het is ook iets helemaal anders. Presenteren is een vak dat je moet aanleren. Muziek ook, maar daar heb je om te beginnen al een soort aangeboren passie voor nodig, die je door hard te studeren en dingen uit te proberen en te oefenen kunt uitbouwen tot je er echt goed in wordt. Vraag aan om het even welke zanger hoelang

hij al zingt, en het antwoord zal luiden: sinds mijn prilste kindertijd. Voor presenteren gaat dat meestal niet op.

GUIDO: Er bestaat ook geen school om presentator te worden.

EVI: Nee, bij mijn weten niet.

GUIDO: Hoe zou de piepjonge Evi reageren als ze jou vandaag zou bezig zien op tv?

EVI: Die zou heel blij zijn.

GUIDO: Staat er nog iets op je professionele bucket list?

EVI: Ik zou heel graag reportages draaien.

43

EN ER IT IC LL SO

Wat moet je weten

Het heikelste moment in een sollicitatieprocedure breekt aan op het moment dat er moet worden onderhandeld over het loon. Nu ja, dat geldt niet voor alle beroepen, want vaak bots je op barema’s en vastgelegde loonschalen, maar als er moet onderhandeld worden, zet je dan maar schrap.

Wij nemen onze rekenmachine bij de hand en plaatsen de nulletjes waar ze thuishoren.

Vóór

→→ Uiteraard moet je proberen om wat de verloning betreft niet compleet onwetend op het sollicitatiegesprek te arriveren.

→→ Probeer de (minimum)lonen te weten te komen in de sector waar je wil tewerkgesteld worden: ↳↳ via cao’s (collectieve arbeidsovereenkomsten, te raadplegen op www.meta.fgov.be) ↳↳ via vakbonden ↳↳ via kamers van koophandel ↳↳ via andere werknemersorganisaties. →→ Het kan ook geen kwaad om aan vrienden en familie te vragen hoeveel zij verdienen, al is niet iedereen even happig om daar een eerlijk antwoord op te geven. →→ Geef nooit vooraf een concreet bedrag op als je schriftelijk solliciteert. Reserveer de loononderhandeling voor het moment dat je onder vier ogen aan tafel zit met je toekomstige werkgever. →→ Als op een sollicitatieformulier een loonindicatie van jou wordt gevraagd, vul dan een woord in als: ↳↳ ‘open’ ↳↳ ‘competitief’ ↳↳ ‘onderhandelbaar’.

44

over je salaris?

Tijdens

→ In België wordt in negen van de tien gevallen onderhandeld over het brutoloon. Het is niet altijd even gemakkelijk om in te schatten hoeveel percent van een brutoloon effectief netto zal overblijven. → Ga er maar van uit dat de hap die door de fiscus uit een beginnersloon wordt genomen minstens 30% bedraagt. → Wat je al evenmin mag vergeten in te calculeren, zijn de extralegale voordelen die je worden aangeboden bovenop het eigenlijke loon, zoals maaltijdcheques, een bedrijfswagen, een groepsverzekering en noem maar op. → Stel je vooraf de vraag: hoeveel geld heb jij per maand nodig om goed te kunnen leven en liefst ook nog een beetje te sparen? Hou dit bedrag in je achterhoofd, maar gooi het niet op tafel tijdens de onderhandelingen. Het is gewoon een referentiebasis. Probeer je noden dan af te wegen tegen wat je denkt dat je waard bent, gebaseerd op je vaardigheden en wat die kunnen betekenen voor de werkgever.

Na

Nog één ding om af te sluiten: wees niet al te teleurgesteld als je beginnersloon wat magerder is dan je had gehoopt. Als young starter liggen nog alle promotiekansen voor je open, en daar hangt haast vanzelf loonsopslag aan vast. The future is bright!

→ Wanneer de eigenlijke onderhandeling start, zal de rekruteerder ongetwijfeld vragen naar je voorgaande salaris (als je dat al had tenminste). Liegen of overdrijven heeft dan geen enkele zin, want de informatie die je geeft kan vrij makkelijk worden gecheckt. Als je vorig salaris lager was dan je eigenlijk had gewild, leg dan eerlijk uit waarom dat zo was, en waarom je denkt dat je nu beter verdient. → Als het moment is gekomen om een concreet getal te noemen, mik dan een paar honderd euro hoger dan waar je wil landen. Verwacht niet dat je dat hogere bedrag ook zal krijgen, maar het is perfect aanvaardbaar te onderhandelen over wat meer extralegale voordelen, om zo op een verloning uit te komen die voor beide partijen acceptabel is.

45

46

W ER KV LO

ER

Flirten op de werkvloer

Een onderzoek van Tempo Team toont aan dat één op de vier werknemers wel eens een uitdagende knipoog durft te geven aan een collega. Eén op de vijf geeft zelfs toe al ooit gekust te hebben tijdens de werkuren. Maar daar blijft het niet bij, want 14% ging al verder dan een stiekeme flirt of kus. Toch vindt meer dan de helft van de ondervraagden dat een relatie op het werk problemen geeft. Een lief buiten de werkvloer zoeken, is dus nog altijd de beste oplossing.

Zo snel zijn we afgeleid

Het duurt gemiddeld slechts elf minuten vooraleer we worden afgeleid van het werk. De telefoon die rinkelt, een collega die even langskomt of een kop koffie gaan halen: allerlei zaken die ons uit onze concentratie halen. Daardoor zijn we minder productief en behalen we slechtere prestaties. Wegvallende concentratie is echter niets abnormaals. Hersenen slorpen maar liefst 20 percent van onze totale energiecapaciteit op, waardoor het bijna onmogelijk is om acht uren volledig gefocust te blijven.

Dit is het cruciaalste moment van een sollicitatie

Elke sollicitant kent het wel: het moment tijdens een gesprek waarop je moeilijke carrièrevragen moet beantwoorden. Uit onderzoek blijken deze vragen echter niet doorslaggevend te zijn. Het belangrijkste moment van een sollicitatie zijn namelijk de eerste minuten, en meer bepaald de eerste twaalf woorden. Tijdens deze minuten vindt het small talk-gedeelte plaats, een klein praatje met de werkgever over koetjes en kalfjes. Zo’n gesprekje toont aan hoe goed het is gesteld met jouw communicatieskills, waardoor je meteen een positieve uitstraling toont. Met andere woorden, een eerste indruk is dus cruciaal.

47

ER LO KV ER W

Niet elke job is even gezond

Jobs met een hoog stressniveau of overuren, of die zware fysieke inspanningen vereisen, hebben – zoals we wel kunnen vermoeden – een negatieve invloed op de gezondheid. Zo kampen brandweerlui, verplegers en advocaten dikwijls met stress. Bovendien kloppen ze vaker onregelmatige uren, waardoor het bioritme in de war geraakt. Bijgevolg slaap je slechter en eet je ongezonder. Wie graag tussen de bloemetjes staat, moet zeker bloemist worden. Planten en bloemen verlagen het stressgehalte, verhogen de concentratie en geven je ook gewoon een goed gevoel. Fitnessinstructeurs, personal trainers of choreografen zijn dan weer de hele dag in beweging, wat uiteraard ook goed is voor de gezondheid.

Kleine en dikke mensen verdienen minder

Slecht nieuws voor mensen die iets kleiner en/of molliger door het leven gaan dan hun collega’s. Wetenschappers van de Britse Exeter University vergeleken de lichaamsbouw en economische situatie van 120.000 blanke mannen en vrouwen en concludeerden dat wie minder naar het schoonheidsideaal werd geschapen, ook minder verdient. Het verschil kan zelfs oplopen tot zo’n 2000 euro. Bij mannen zou vooral lichaamslengte een rol spelen, bij vrouwen eerder het gewicht. Hoe dat komt, werd niet onderzocht door de experts. Mogelijk hebben zwaardere/kleinere mensen een lager zelfbeeld of worden ze (on)bewust gediscrimineerd op een sollicitatiegesprek.

Stresserender dan werken? Pendelen

Een afgeschafte trein, urenlang in de file staan, een bus die gewoonweg niet komt opdagen… We willen allemaal liefst op wandelafstand van ons werk wonen. Sterker nog: op je werk proberen te geraken, vinden veel mensen stresserender dan het werk zelf. Vooral jongeren tussen 18 en 34 jaar hebben er last van. Dat blijkt uit een rondvraag bij zo’n 5500 pendelaars uit Barcelona, Londen, Rome, Berlijn, Madrid en Parijs. Zij leggen de schuld bij het openbaar vervoer: vaak komen ze te laat of zelfs helemaal niet aan op hun werkplek door problemen onderweg.

48

Zo krijg je een hoger loon

Werk je je dag en nacht kapot, maar is dat niet te zien aan je salaris? Hoog tijd voor een ferme opslag! Toch wat bang van de baas? Met deze 4 trucs wordt een hoger loon vragen een eitje. → Kies het juiste moment. Zo vlak na je halfjaarlijkse evaluatie is ideaal. Als je een positieve beoordeling kreeg, natuurlijk. → Zorg ervoor dat alle nieuwe afspraken op papier komen te staan, dan heb je wat achter de hand in geval van nood. → Stel realistische eisen. Vijfduizend euro per maand vragen voor een parttimejob is ietwat overdreven.

Wees ook duidelijk over brutoloon/nettoloon. → Overtuig je werkgever van je capaciteiten en liefst ook van hoe onmisbaar je bent.

Deze tips kan je trouwens ook toepassen op een sollicitatiegesprek. Wie niet waagt…

Binnenkort virtual reality als ontspanning op het werk?

Begeven we ons binnenkort in een andere wereld op de werkvloer? Dankzij virtual reality zou het zomaar even kunnen. VR wordt nu al af en toe gebruikt om werknemers op te leiden wiens training anders te gevaarlijk, te duur of te ver zou zijn. Of in de bouw, zodat projectontwikkelaars al eens door hun ontwerp kunnen wandelen. Maar experts denken dat het moderne snufje binnenkort ook als ontspanningsmiddel op het werk zal worden gebruikt. De werknemer kan zich dan even volledig terugtrekken uit de realiteit, wat voor volledige ontspanning en een mental boost moet zorgen. De middagpauze was in elk geval nog nooit zou leuk.

Belgen steeds vaker ziek

Een Belgische werknemer is gemiddeld acht dagen per jaar ziek, dat is één dag je meer dan vijf jaar geleden.

Weinig aan de hand, zou je denken, ware het niet dat de kost van die afwezige dagen na twee weken tot een maand van de werkgever naar de ziekenkas gaat. Niet zo ideaal, nu onze regering enkele miljarden bij elkaar probeert te sprokkelen. De ziekteverzekering moet 25,4 miljoen ziektedagen per jaar uitbetalen. Reken maar even uit op hoeveel geld dat komt als je weet dat een gemiddelde Belg algauw 100 euro bruto op een dag verdient.

49

ER LO KV ER W

Dit zijn de best én slechtst betaalde beroepen

Uit de jaarlijkse loonenquête van de Federale Overheidsdienst Financiën blijkt dat Jan(a) met de pet gemiddeld 3414 euro bruto verdient per maand. Dat schrijft de website van VTM Nieuws. Daarnaast zijn er uiteraard heel wat mensen die veel meer, of net veel minder centen krijgen. We zetten ze even op een rij, zodat je nog snel van studierichting kan veranderen indien nodig. (Dat was uiteraard een grapje. Wij zijn geen geldwolven.)

BEST BETAALDE JOBS

→→ Directeurs van grote ondernemingen € 9253 →→ ICT-managers € 6925 →→ Managers van zakelijke dienstverlening en administratie € 6734 →→ Artsen € 6722 →→ Managers van verkoop, marketing, reclame, pr, research en development € 6228 →→ Managers op gebied van professionele diensten € 6203 →→ Managers in de industrie, delfstoffenwinning, bouwnijverheid en logistiek € 6069 →→ Wiskundigen, actuarissen en statistici € 5154 →→ Natuurkundigen, scheikundigen en dergelijke € 4966 →→ Ingenieurs op gebied van elektrotechnologie € 4816

SLECHTST BETAALDE JOBS

→→ Kelners en barmannen € 2156 →→ Kappers en schoonheidsspecialisten € 2164 →→ Huishoudelijke hulpen en schoonmakers € 2185 →→ Kassiers en ticketverkopers € 2255 →→ Verkopers in winkels € 2344 →→ Autowassers, ruitenwassers en wasserijpersoneel € 2361 →→ Kleermakers, stoffeerders en schoenmakers € 2377 →→ Koks € 2400 →→ Personeel in kinderdagverblijven of onthaalmoeders € 2405 →→ Vuilnisophalers en –verwerkers € 2476

De 4 kenmerken van een goeie job Wie lacht, werkt harder

Een vierde van de werkgevers beschouwt gelach op de werkvloer als tijdverlies, zo blijkt uit onderzoek van uitzendbureau Tempo-Team. Maar Hans De Witte, professor arbeidspsychologie aan de KU Leuven, is ervan overtuigd dat lachen net prestatiebevorderlijk werkt: “Humor draagt bij tot gelukkigere werknemers die minder vaak ziek zijn. Een gezonde dosis humor boost immers de creativiteit, versterkt relaties, verbetert de communicatie en helpt stress tegen te gaan.”

Let op, niet alle mopjes worden gesmaakt.

Dertien percent van de werknemers en 21% van de werkgevers vinden opmerkingen die grappig bedoeld zijn al snel seksistisch.

50

Volgens de Stichting Innovatie & Arbeid zijn er vier punten waaraan een job moet voldoen om de werknemer gelukkig te houden. Allereerst moet de functie variatie bieden, zodat je nu en dan kan bijleren, en dat is bij acht op tien Vlamingen het geval. Daarnaast moet je voldoende gemotiveerd zijn om dagelijks naar je werk gaan, dat is zo bij 82%. Minder evident is het om een gezonde balans te houden tussen je werk en privéleven, de derde pijler.

Slechts één op tien vindt de verhouding momenteel oké. Last but not least: de job zou je geen chronische stress mogen geven en dat blijkt ook een pijnpunt in Vlaanderen. Bijna 30% zegt psychisch vermoeid te zijn en loopt dan ook een hoger risico op gezondheidsproblemen.

Creatieveling scoort sollicitatiegesprek dankzij geniaal idee

Populaire vacatures leveren werkgevers tientallen of zelfs honderden cv’s op. Hoe zorg je ervoor dat de jouwe dan zeker wordt gelezen? Door creatief te zijn.

Héél creatief, zoals de Litouwse slimmerik Lukas Yla, die na vijf jaar werken in z’n thuisland naar San Francisco trok op zoek naar een bloeiende carrière in de technologiesector. “Ik wist dat Amerikaanse sollicitanten voorrang zouden krijgen, dus ik moest een manier vinden om toch een gesprek te versieren,” vertelde hij aan de Britse krant Metro. Yla trok een T-shirt aan van de lokale bezorgingsdienst, kocht dozen donuts waarin hij netjes zijn cv stopte, en ging zo een veertigtal stuks eigenhandig afleveren bij zijn droomwerkgevers. Hij mocht al snel bij tien verschillende bedrijven op gesprek. Missie geslaagd.

Een ‘frenemy’ tilt je werk naar hoger niveau

In het kader van een onderzoek van de University of North Carolina en de Lehigh University in Pennsylvania deelden enkele professoren de studenten op in twee teams, om ze nadien opnieuw per twee te groeperen. In de ene bende moesten de studenten elkaar persoonlijke vragen stellen, met een vriendelijke en positieve ondertoon, terwijl bij de andere groep subtiel competitieve gevoelens werden opgewekt door vragen als: ‘Wie van jullie heeft de hoogste cijfers gehaald?’ Wat bleek?

Bij het eerste team heerste een heel aangename sfeer, terwijl het er bij de andere groep iets koeler aan toeging. Toen alle studenten nadien werd gevraagd een tekst te verbeteren die zogezegd door hun partner was geschreven, kruisten die uit het tweede team wel heel wat meer fouten aan. Zij hadden door hun kritische houding hun werk dus beter gedaan. Conclusie? ‘Frenemies’ tillen jouw werk naar een hoger niveau.

Pizza is goed voor je productiviteit

Wist je dat pizza een van de beste manieren is om mensen te motiveren en de productiviteit te verhogen? Dat blijkt uit een studie in een computerchipfabriek in Israël, waar onderzoekers werknemers beloonden voor het aantal chips dat ze hadden geproduceerd. Een eerste groep diende als controlegroep en kreeg niets extra, de tweede groep kreeg dertig dollar, de derde groep ontving een compliment van de baas en de laatste groep werd getrakteerd op pizza. Al snel was er iets opvallends zichtbaar: de productiviteit van die laatste groep steeg met maar liefst 7%, terwijl wie geld kreeg slechts 5% beter presteerde. Op dag twee bleek het effect van de cashbonus zelfs volledig uitgewerkt, want het personeel uit die groep deed het niet beter dan wie helemaal niets ontving. Met andere woorden, pizza is een betere (en goedkopere) motivator dan geld. En ‘t is nog lekker ook.

51

ER LO KV ER W

Hawaï wanhopig op zoek naar leerkrachten

Binnenkort zullen 1600 Hawaïaanse leerkrachten met pensioen gaan, wat in een acuut tekort resulteert. Het land probeert nu wanhopig mensen uit het buitenland aan te trekken om die functies over te nemen. Om te solliciteren hoef je geen specifiek diploma hebben. Eender welke bacheloropleiding volstaat, zolang je kan aantonen ooit met kinderen gewerkt te hebben. Babysitters, scoutsleiders, speelpleinwerking, noem maar op. Eigenlijk komt praktisch iedereen in aanmerking. Met een gemiddeld jaarsalaris van 50.000 euro word je nog mooi betaald ook, en bovendien blijkt uit onderzoek dat Hawaï het meest stressvrije land ter wereld is…

Waar wacht je nog op?

Twee derde van jobs met uitsterven bedreigd

“Tegen 2020 zal 65 procent van de huidige jobs niet meer bestaan,” zo citeert Jobat Saskia Van Uffelen, CVEO van Ericsson Benelux. Harde taal, maar wil dat zeggen dat we allemaal werkloos zijn tegen dan? Nee hoor. “Onze jobs zullen er binnen dit en vier jaar gewoon anders uitzien.

Robots en automatisering zullen standaardjobs overnemen en jobs eenvoudiger maken. Wij zullen ons als mens moeten aanpassen en voldoende creatief zijn om onze jobinhoud te bepalen in die veranderende digitale wereld. Mijn carrièreadvies voor de toekomst: levenslang leren. We zullen moeten leren om te werken en werken om te leren. Sommige scholen zijn hier niet goed op toegespitst. Hogescholen scoren zeker niet slecht, maar universiteiten hebben nog een lange weg af te leggen,” klinkt het.

Lang pendelen is nefast voor je geluksgevoel

Regiojobs.be heeft samen met onderzoeksbureau iVOX gepolst naar de impact van pendelen op je werk- en privéleven. Mensen die lang onderweg zijn om op het werk te geraken, zouden minder tevreden zijn over hun job, meer controle willen over hun privéleven en graag ook wat meer tijd hebben voor beweging. Van de mensen die een uur pendelen, geeft drie vierde toe dat ze graag een job dichter bij huis zouden hebben. Opmerkelijk is wel dat amper tien procent effectief op zoek gaat naar zo’n job dichter hun woonst.

52

VOOR JOBSTUDENTEN, STAGIAIRS OF FREELANCERS

c a redeur t WORD

VAN DE GUIDO STADSGIDSEN

2017 - 2018

WWW.GUIDO.BE/STADSREDACTEURS MEERDERE STEDEN AALST, ANTWERPEN, BRUGGE, BRUSSEL, BRUXELLES, CHARLEROI, DIEPENBEEK, GEEL, GENT, HAINAUT, HASSELT, KORTRIJK, LEUVEN, LIÈGE, LIER, LOUVAINEN-WOLUWE, LOUVAIN-LA-NEUVE, MECHELEN, MONS, NAMUR, OOSTENDE, ROESELARE, SINT-NIKLAAS, TIELT, TORHOUT, TOURNAI, TURNHOUT

JIJ BENT

de

d u t s

) e ( t en DIE WE ZOEKEN

GRIJP JE KANS! SURF NAAR WWW.GUIDO.BE/STADS REDACTEURS VOOR MEER INFO OF MAIL NAAR TOM@GUIDO.BE

S R U N

...

O VA

C R A BP JO ET H

Charlotte VA N D E R M E E R S C H “ALS JE IETS TÉ HARD WIL, DAN LUKT HET NIET.”

54

GUIDO: Wou jij als kind al actrice

worden?

CHARLOTTE: Ja, zo rond mijn tien, elf jaar is het begonnen. Dan weet je natuurlijk nog niet of je het effectief zal worden, maar ik wou het gewoon graag doen. Niet alleen acteren, maar ook zang en dans, alles wat zich op een podium afspeelt.

GUIDO: En op je achttiende? Werd het toen al concreet?

CHARLOTTE:

Ik heb mezelf totaal verrast door die droom effectief serieus te nemen. In mijn familie zit verder niemand in de kunsten. Mijn ouders hebben beiden rechten gestudeerd, dus ik leek voorbestemd om ook naar de universiteit te gaan. Kunstwetenschappen zou dat dan zijn geworden. Wat kunstonderwijs betreft, wist ik niet eens dat er een conservatorium was in Gent of in Brussel. De enige toneelschool die ik kende, was Studio Herman Teirlinck in Antwerpen. Toen dacht ik: ik schrijf me in voor het toelatingsexamen, dan kan ik later tenminste geen spijt hebben dat ik het nooit heb geprobeerd.

Mijn moeder zei: doe maar, je moet doen wat je graag doet. Zij nam het toen ook nog niet al te serieus. Maar wat bleek?

Ik was geslaagd, dus ik begon aan de toneelschool in plaats van aan de unief.

En als ik ergens voor ga, dan ga ik ervoor.

Mijn ouders lieten met op dat moment helemaal los.

GUIDO: Je hebt die studie ook afgewerkt. Wat was je eerste betaalde job?

CHARLOTTE: Toen ik afstudeerde, had ik geen job. Toen ben ik vertrokken naar Argentinië, met een open ticket. De bedoeling was dat ik Spaans zou leren en de tango zou leren dansen, en niet zou terugkeren naar België voor ik werk had. Maar al na zes weken Argentinië kreeg ik een mail met de vraag of ik Nathalie Meskens wou vervangen voor een kindervoorstelling van Michael De Cock op het Wintervuur-festival in Antwerpen. Michael is

dus de man die me mijn eerste job heeft aangeboden. Het was een heel toffe productie, dus ik kon eigenlijk niet weigeren, al had ik eerlijk gezegd nog wel wat langer in Argentinië willen blijven. (lacht) GUIDO: En wanneer kwam het besef dat je je brood zou kunnen verdienen met podiumwerk?

CHARLOTTE: Na een jaar of drie. In het begin is het toch een beetje lastig. Dan spring je echt een gat in de lucht als je een telefoontje krijgt met de aanbieding voor een rol.

Hoe gelukkig je je dan voelt, dat is onbeschrijflijk.

Wow, deze regisseur heeft vertrouwen in mij! Ik weet dus maar al te goed hoe belangrijk het is voor pas afgestudeerden dat je ze een kans geeft, wat niet zo evident is in deze tijden met beperktere subsidies. In mijn beginjaren heb ik soms moeten stempelen. Dat was onvermijdelijk, terwijl ik iets probeerde op te bouwen.

GUIDO: Hoe ga je actief op zoek naar rollen? Door te netwerken en de juiste mensen aan te spreken?

CHARLOTTE: Dat hoort erbij, maar als je je daar te bewust op focust, bevries je. Ik ben in mijn leven ook wel een paar keer naar een toneelstuk geweest omdat ik die mensen té graag wou ontmoeten, begrijp je wat ik bedoel? Dat werkt totaal niet.

Dan ga je gegarandeerd de meest gênante avond van je leven tegemoet. Als je naturel blijft, en gewoon met mensen spreekt uit interesse, zonder erbij stil te staan dat je iets van hen wil, dan gaat het juist vanzelf.

Je moet niet iets té hard willen, want dan lukt het toch niet. Trouwens, die eerste jobs, dat zijn dikwijls vervangingen. Een actrice is zwanger. Oei, wie is er nog vrij?

Ha ja, Charlotte eens bellen.

GUIDO: Het feit dat je samenwoont met Felix van Groeningen, heeft dat je kijk op het filmvak veranderd?

CHARLOTTE: Dat heeft me natuurlijk enorm beïnvloed. We zijn al samen van toen ik pas 23 was. Dat is ondertussen

55

S R U N

...

O VA

C R A BP JO ET H

meer dan negen jaar geleden, en in die periode ben ik uiteraard gegroeid. Felix heeft me zeker voor een stuk gevormd, maar ik hem ook, denk ik. We leggen samen een mooi traject af. Hij heeft me vooral geleerd om beter scenario’s te lezen. Ik lees nu niet meer passief, ik denk echt mee met het verhaal. Dat is dankzij Felix.

GUIDO: Zijn er facetten van het acteursvak die je ballast zou durven noemen?

CHARLOTTE: Voor mij het feit dat je de hele tijd keuzes moet maken, want daar ben ik slecht in. Ik heb heel veel last van keuzestress, en dat weegt op me.

GUIDO: Is dat geen luxeprobleem?

CHARLOTTE: Ja, als je geen werk hebt, dan heb je een echt probleem. Maar te veel werk... (bedenkt zich) Nee, te veel werk bestaat niet. Het is alleen soms fysiek niet mogelijk om verschillende jobs te combineren, omdat er overlappingen zijn. En als je daarom iets moet afzeggen, dan steekt dat. Als het een klein beetje overlapt, dan lukt het misschien toch. Bij De Premier had ik dat probleem. Ik wou het heel graag doen, maar ik had ook veel theaterwerk.

Toen heb ik iemand onder de arm genomen om me te helpen mijn agenda te beheren. Zij werkt als mijn agente, maar eigenlijk noem ik haar eerder een werktherapeute. Zij kalmeert mij als ik haar weer eens in paniek bel dat een draaiperiode is opgeschoven en pal in mijn repetities van een ander project is terechtgekomen. Is dat een luxeprobleem?

Ja, maar dat maakt het probleem daarom niet minder reëel.

GUIDO: Wat staat er nog op je professionele bucketlist?

CHARLOTTE: (denkt na) Ik denk niet echt in die termen. Alles wat ik doe, leidt naar iets anders.

Zo’n bucket, een emmer, dat doet me denken aan iets één

56

keer doen en het vervolgens wegkieperen.

Maar als ik dan toch iets moet ophoesten, dan denk ik dat ik graag in het buitenland zou gaan acteren. Gezonde afwisseling: een project in België, dan voor een film naar Cyprus trekken, en vervolgens drie weken gaan toneelspelen in Parijs. Zo’n afwisselend leven, dat zou ik echt de max vinden. Daar droom ik wel van.

GUIDO: Dan moet je wel acteren in andere talen.

CHARLOTTE: Ik heb al eens in het Frans gespeeld, en ook in een Duits kortfilmpje.

Ik ben nogal taalvaardig aangelegd. Als ik een tekst krijg in een vreemde taal, dan zou ik me er helemaal in smijten. Ik denk dat ik in staat ben om te spelen in Spaans, Frans, Duits en Engels. Dat krijgen we wel geregeld. En ik zou het heel graag doen.

Diploma bijna binnen?

Tijd om een ziekenfonds te kiezen!

Je bent bijna afgestudeerd? Proficiat! Nu je op eigen benen staat, is het ook tijd om aan te sluiten bij een ziekenfonds naar keuze.

Wist je dat ieder ziekenfonds een eigen aanbod van voordelen en diensten biedt? Veel jongeren sluiten zich snel aan bij het ziekenfonds van hun ouders, maar dat is niet altijd de beste keuze.

Haal het maximum uit je ziekenfonds: kies het zelf!

Als jongere zit je alvast goed bij LM. Zo bieden wij jou onder andere : • Jaarlijkse tussenkomsten voor sport, verschillende dieetformules, psychologische begeleiding, een bril of lenzen en nog veel meer!

• Een geboorte- en borstvoedingspremie en andere interessante geboortevoordelen.

• Hospitalisatie- en tandzorgverzekeringen: je betaalt lage premies voor een hoge dekkingsgraad!

Surf snel naar www.lm.be, kies een regio en bekijk het volledige voordelenpakket.

Net afgestudeerd, wat nu?

Hoe zit dat met mijn rechten en plichten als ik afstudeer? En wat houdt de ziekteverzekering juist in? LM geeft een antwoord op je vragen in de brochure ‘Net afgestudeerd, wat nu?’. Surf naar www.lm.be > publicaties > studenten om de brochure gratis te downloaden.

EN M M A R G TO C PI

Pictogrammen op de werkvloer Wie in een industriĂŤle werkomgeving terechtkomt, zal merken dat daar nogal wat pictogrammen aan de muur hangen. Sommige daarvan spreken voor zich, maar andere kunnen wel een woordje uitleg gebruiken. Zeker als je weet dat die borden daar hangen om de veiligheid op de werkvloer te verzekeren.

Een overzicht.

58

VERBODSBORDEN

NIET ROKEN

NIET ROKEN, GEEN VUUR MAKEN

GEEN VOETGANGERS

NIET BLUSSEN MET WATER

NIET DRINKEN

GEEN DOORGANG VOOR ONBEVOEGDEN

GEEN TRANSPORTVOERTUIGEN

VERBODEN TOEGANG

VEILIGHEIDSHELM VERPLICHT

ADEMBESCHERMING VERPLICHT

VEILIGHEIDSHANDSCHOENEN VERPLICHT

GELAATSBESCHERMING VERPLICHT

GEBODSBORDEN

OOGBESCHERMING VERPLICHT

GEHOORBESCHERMING VERPLICHT

VEILIGHEIDS- VEILIGHEIDSPAK SCHOENEN VERPLICHT VERPLICHT

WAARSCHUWINGSPICTOGRAMMEN T

GIFTIG (T)

T+

ZEER GIFTIG (T+)

Xn

SCHADELIJK (XN)

F

F+

Xi

ZEER LICHT IRRITEREND (XI) CORROSIEF (C) ONTPLOFBAAR LICHT ONTVLAMBAAR (F) ONTVLAMBAAR (E) (F+)

O

OXIDEREND (O) MILIEUVERVUI- ONTVLAMBARE NATTE VLOER (BRANDBEVORLEND (N) STOFFEN OF DEREND) HOGE TEMPERATUUR

BELANGRIJK MAGNETISCH VELD

NIET-IONISERENDE STRALING

HOOGTEVER- LAGE TEMPERA- SCHADELIJKE TUUR SCHIL OF IRRITERENDE STOFFEN

STRUIKELEN

BIOLOGISCH GEVAAR

EXPLOSIEVE STOFFEN

VEILIGHEIDSDOUCHE

NOODTELEFOON

GEVAAR VOOR ELEKTRISCHE SPANNING

TRANSPORTVOERTUIGEN

GEVAAR

RADIOACTIEVE STOFFEN MET IONISERENDE STRALING

BIJTENDE STOFFEN

HANGENDE LASTEN

GIFTIGE STOFFEN

LASERSTRAAL

REDDINGSBORDEN

NOODUITGANG

EHBO

NAAR NOODUITGANG

UITGANG - LAGE TEMPERA- DRAAGBAAR NOODUITGANG TUUR

BRANDTELEFOON

VERZAMELPUNT

BRANDBESTRIJDINGSBORDEN

BLUSAPPARAAT

LADDER

BRANDDEKEN

BRANDSLANG

59

IG D N A ST LF ZE

VOOR S TA R T E R S

60

Wanneer moet ik als zelfstandige mijn sociale bijdragen betalen?

De sociale bijdragen voor zelfstandigen

Ik wil graag zelfstandig worden, want dan kan ik lekker alles aftrekken van mijn belasting. Dat klopt toch?

worden berekend op het inkomen van

Daar zou je toch beter mee oppassen. Ja,

drie jaar voordien. Toegegeven, dat kan

een zelfstandige kan heel wat beroepson-

mogelijks een ietwat kromme situatie wor-

kosten aftrekken van zijn belastingen,

den, als het inkomen van de zelfstandige

maar let daarbij in de eerste plaats op het

in kwestie jaar na jaar sterk schommelt.

woord ‘beroeps’. Sommige starters denken

Daarom is er de mogelijkheid om, als je

dat ze ook privé-onkosten kunnen aftrek-

in een succesvol jaar wat overschot hebt,

ken, maar dat is niet zo. Sterker nog: de

een voorafbetaling te doen. Dat laatste

fiscus is van plan daar voortaan strenger

blijft echter een keuzemogelijkheid en is

op toe te zien dan tot nog toe het geval

geenszins een verplichting.

was. Onkosten die duidelijk privé zijn,

Mijn partner wil graag een zaak opstarten, waarin ik zal meehelpen. Is het een goed idee om eerst te huwen?

bewijsfiches kunnen worden voorgelegd,

of waarvan geen volledige en correcte

Niet alle zelfstandige koppels zijn daarvan

kunnen worden bestraft met een ‘bijzondere aanslag geheime commissielonen’ van maar liefst 309%.

overtuigd, omdat ze door de wet niet als evenwaardig binnen de zaak worden beschouwd. Er bestaat namelijk het statuut van ‘meewerkende echtgenoot of echtgenote’, waaronder velen zich voelen als een soort aanhangsel van de zelfstandige partner met wie wordt samengewerkt. De meewerkende echtgenoot geniet namelijk geen volwaardig zelfstandigenstatuut.

Goede voorafgaande afspraken tussen de partners kunnen echter al veel frustraties wegnemen.

Ik wil graag een winkeltje met snuisterijen beginnen. Tot hoe laat mag ik ‘s avonds openblijven?

Normaal gezien mag dat tot 20 uur, en op vrijdagen of werkdagen die voorafgaan aan een wettelijke feestdag tot 21 uur. Tel daar gerust nog een kwartiertje bij om je laatste klanten de kans te geven hun aankopen af te ronden. Er zijn natuurlijk wel uitzonderingen mogelijk op deze openingsurenregel, maar dat is complexe materie die we hier niet in drie regels

Als jonge, ondernemende vrouw wil ik zelfstandig worden, maar ik wil ook graag snel kinderen. Is die combinatie haalbaar?

Gelukkig voor jou krijgen zelfstandige jonge moeders een hogere moederschapsuitkering dan vroeger. Het is nog steeds niet zo dat je maandenlang volledig betaald op moederschapsverlof kan gaan, zoals werknemers, maar een zelfstandige moeder kan toch acht weken moederschapsrust nemen (verplicht één week vóór en twee weken na de bevalling, de rest is vrijer op te nemen), waarbij ze een uitkering geniet van 431,96 euro per week.

kunnen uitleggen.

61

IG D N A ST LF ZE

Ik heb horen zeggen dat de overheid bepaalde zelfstandigen scherper in de gaten houdt dan andere. Welke zijn deze ‘risicosectoren’?

Uiteraard is het voor starters in alle sectoren aangeraden om naar eer en geweten om te gaan met hun zelfstandig statuut en elke vorm van fraude te vermijden. Maar dit gezegd zijnde, kunnen we verklappen dat de volgende bedrijfssectoren extra in de gaten worden gehouden: de bewakingssector, de schoonmaak, de dienstencheques, de horeca, de vleeshandel en de bouw.

Ik wil een bescheiden winkel opstarten en twijfel nog of ik een Bancontact-terminal zou laten installeren. Zijn die dingen niet erg duur?

Voor de aankoop van zo’n toestel betaal je eenmalig enkele honderden euro’s, dat is waar. Ook per verrichting wordt door Bancontact een bedrag van een paar eurocent afgehouden. Dat kost dus allemaal wel wat geld, maar anderzijds is elektronisch betalen veiliger dan betalen met cash, hoef je minder wisselgeld te voorzien en is de kans reëel dat de klanten meer geld zullen spenderen in je winkel dan als ze

Bedrijfswagens worden sinds kort zwaarder belast en het openbaar vervoer voldoet niet aan mijn noden als zelfstandige. Is er geen alternatief?

Heb je al eens gedacht aan een motorfiets of scooter? Als je kunt aantonen dat je die echt nodig hebt én gebruikt om je beroep uit te oefenen (om op klantenbezoek te gaan bijvoorbeeld) kan het beroepspercentage zelfs oplopen tot 100%. In tegenstelling tot bij auto’s zijn dan ook het brandstofverbruik, de verkeersbelasting en de verzekeringspremies volledig aftrekbaar. Ook je motorpak en -helm mag je in dat geval van je belastingen aftrekken.

62

cash hadden moeten betalen. Aan jou de keuze.

Vorig jaar werd ik zelfstandig en vorige week ben ik voor het eerst moeder geworden. Heb ik nu recht op dienstencheques?

Dat klopt: een zelfstandige moeder heeft recht op gratis dienstencheques ter waarde van een kleine 800 euro. Let wel op, want die dienstencheques vallen niet zomaar vanzelf in je bus. Je hebt tot 15 weken na de bevalling de tijd om ze aan te vragen bij het sociaal verzekeringsfonds waarbij je bent aangesloten. Laat je die termijn verlopen? Pech gehad!

Ik hoor wel eens dat mijn bedrijf goed zal functioneren als ik gebruikmaak van ‘paars management’. Wat wordt daarmee bedoeld?

Het heeft niets met politiek te maken,

Ik ben zelfstandig kinesist.

Bijna een derde van mijn patiënten komt niet of veel te laat opdagen na een gemaakte afspraak. Kan ik hen alsnog een consult aanrekenen?

als je daar bang voor was. Of toch niet

Dat kan, en in theorie zou je zelfs een ju-

rechtstreeks. ‘Blauw management’ is ma-

ridische schadevergoeding kunnen eisen

nagement dat vertrekt vanuit het bedrijf

van patiënten die een afspraak negeren,

zelf. In ‘Rood management’ worden de

maar is het sop de kool wel waard? Ten

mensen en hun talenten centraal gezet.

eerste komen daar een heleboel gedoe en

Beide managementtechnieken zijn nogal

onkosten bij kijken, en ten tweede zullen

eenzijdig, maar als je ze combineert, krijg

je patiënten vervolgens snel uitkijken naar

je ‘paars management’, en dat zou ideaal

een kinesist die minder moeilijk doet. Een

zijn. De term is bedacht door consultant

affiche in de wachtkamer met een vrien-

Lou Van Beirendonck, die er een boek

delijke aanmaning om op tijd te komen,

over schreef.

of indien verhinderd op zijn minst eens te bellen, lijkt ons een beter plan.

Ik verkoop kleren en zou graag solden aanbieden op het moment dat anderen dat niet doen. Mag ik dat?

Nee, de koopjesperiodes in ons land zijn wettelijk geregeld, en daar dien je je aan te houden, zoniet riskeer je een boete. In de weken vóór de traditionele solden van juli en januari geldt bovendien een sperperiode waarin het verboden is prijsverminderingen aan te kondigen. Een uitzondering kan wel worden gemaakt voor koopjes tijdens braderieën, wijkfeesten, kermissen en andere lokale feestelijkheden.

Kan ik me verzekeren tegen een faillissement?

Dat kan. Als je zaak op de fles gaat, krijgen verzekerden (die dus vooraf een faillissementsverzekering voor zelfstandigen hebben afgesloten) een uitkering vanaf de maand volgend op het faillissement, en dat indien nodig een jaar lang. Bovendien worden in die periode de rechten op geneeskundige verzorging en kinderbijslag gegarandeerd.

63

IG D N A ST LF ZE

Ik ben een snoepwinkeltje begonnen. Meestal koopt men bij mij dus voor minder dan 5 euro. Mag ik biljetten van 50 euro of groter weigeren?

Zolang het een geldig biljet betreft, zou je het in feite moeten aanvaarden. Vijftig euro is nu ook weer niet zo’n groot biljet.

Als morgen echter iemand met een biljet van tweehonderd of vijfhonderd euro staat te zwaaien bij aankoop van een zakje cuberdons, dan mag je dat gerust weigeren, en wel om twee redenen. Ten eerste staat de waarde van het biljet niet in evenredigheid tot de waarde van de aankoop, en ten tweede is het vrij verdacht dat iemand zo’n

Wat is crowdfunding? En zou ik daar als starter gebruik van kunnen maken?

Crowdfunding is een alternatieve manier om kapitaal bijeen te brengen om een project te realiseren, dus zonder dat je naar de bank hoeft te gaan om een lening los te peuteren. In de praktijk komt crowdfunding erop neer dat je genoeg ‘fans’ bijeenbrengt die geloven in jouw project om het mee te willen financieren. En ja, waarom zou dat voor een starter ook niet kunnen?

Neem eens een kijkje op www.myfirstcompany.com, www.mymicroinvest.com of www.angel.me.

kleine aankoop probeert te doen met zo’n groot biljet, dus je zou kunnen vermoeden dat het om een vals biljet gaat.

Ik heb drie maanden lang een helper in dienst gehad met een tijdelijk contract. Al de week erop was hij actief bij mijn directe concurrent. Moest mijn ex-werknemer zich eigenlijk niet houden aan een concurrentiebeding?

Dat lijkt ons weinig waarschijnlijk. Zo’n concurrentiebeding, waarbij een ex-werknemer tijdelijk geen concurrerende activiteit mag uitvoeren, bestaat wel degelijk, maar kan pas worden gesloten vanaf een welbepaald vrij hoog jaarloon. Als tijdelijke werknemer bij een startbedrijf zal je ex-collega daar hoogstwaarschijnlijk niet aan hebben voldaan, dus het was zijn volste recht om onmiddellijk bij jouw concurrent aan de slag te gaan.

64

Ik wil graag de tijd nemen om een nieuw product te ontwikkelen, maar ondertussen moet mijn bedrijfje wel blijven draaien. Wat kan ik doen?

Je kan innovatiesubsidies aanvragen bij de overheid, zodat je geen financiële put voor jezelf hebt gegraven mocht de productontwikkeling toch niet het gewenste resultaat opleveren. Vlaamse, Belgische, Europese subsidies, in theorie is het allemaal mogelijk, als je weet waar en bij wie je moet gaan aankloppen. Als je zin hebt om dat allemaal zelf uit te spitten, ga je gang, maar je kan bijvoorbeeld ook gebruikmaken van diensten die de subsidie-aanvragen voor jou regelen, zoals bijvoorbeeld het subsidie-adviesbureau Subsideaal.

Ik zit in de opstartfase en moet dus nogal wat investeringen doen. Vaak zit ik met gefronste wenkbrauwen naar de facturen te krijgen: men vraagt soms tot 50% voorschot “of er wordt niet geleverd”. Is dat wel normaal?

Nee, dat is niet normaal. Een voorschot zou maximaal 20% van het totaalbedrag mogen zijn. Nu ja, het is anderzijds ook wel begrijpelijk. Leveranciers worden vaak geconfronteerd met slechte betalers, dus je kan je voorstellen dat ze door zulke clausules in te bouwen proberen dat probleem te voorkomen en/of in te perken.

Wie niet waagt, niet wint. Gewoon eens vriendelijk bellen is in zo’n voorschottenkwestie meestal voldoende om tot een redelijk compromis te komen.

65

S R U VA

N

...

O C R A BP JO ET H

Wim HELSEN “DOOR GEBREK AAN ZELFVERTROUWEN BEN IK LAAT BEGONNEN MET TE DOEN WAT IK ECHT WOU DOEN.” GUIDO: Wat wou jij worden toen je tien jaar was?

WIM: Dat weet ik niet meer, maar ik weet wel nog wat ik wou worden toen ik zes was: overdag bokser en ‘s nachts Zorro. (lacht) Ik had mijn eigen papa eens een bloedneus geslagen bij een bokswedstrijd en toen zei hij dat ik een goeie bokser zou kunnen worden, en dat is blijven hangen.

GUIDO: En toen je achttien was?

WIM: Toen wist ik het al helemaal niet meer. Ik wou wel iets doen met spelen, maar ik had geen flauw idee hoe ik daaraan moest beginnen. Ik had ook het zelfvertrouwen niet om op een of andere drama-opleiding zelfs maar toelatingsexamen te doen. Toen ben ik Germaanse gaan studeren. Geen erg geïnspireerde keuze, ik geef het toe, maar het lag op dat moment voor de

66

hand. Nu ja, het lag ook wel in de lijn van mijn interesses. Ik heb die studie graag gedaan en afgewerkt.

GUIDO: Kwam de speelmicrobe al tijdens je studententijd naar boven?

WIM: Nee, dat is pas later gebeurd.

Toen ik afstudeerde, heb ik eerst in een plastiekfabriek gewerkt, en daarna in een bank. Dan heb ik een paar maanden lesgegeven en vervolgens moest ik mijn burgerdienst doen. Dat was sociaal werk, en daarna ben ik een tijdje sociaal werker gebleven. Vervolgens heb ik nog in een café gewerkt en toen ben ik Nederlands gaan geven aan anderstaligen. Dat laatste deed ik heel graag. Ik deed op al die jobs mijn best en ben nooit ontslagen, ik ben altijd zelf vertrokken. Ik was te rusteloos om lang dezelfde job te doen, ook al omdat

ik niet deed waarvoor ik eigenlijk in de wieg was gelegd. Ik durfde dat toen nog niet toegeven aan mezelf.

GUIDO: Omdat je een laatbloeier bent?

WIM: Ik ben sowieso traag, denk ik.

Je zou kunnen zeggen: die tien jaar jobhoppen waren verloren tijd, maar ik heb er geen spijt van. De dingen zijn gegaan zoals ze zijn gegaan, daar heb ik geen moeite mee. Het is vooral een kwestie van gebrek aan zelfvertrouwen geweest.

GUIDO: Hoe kruipt iemand met gebrek aan zelfvertrouwen op een podium?

WIM: Door samen te werken. Ik heb eerst iets gemaakt met een vriend, heel kleinschalig, in een jeugdhuis. Met diezelfde vriend schuimde ik dan cafés en kleine zaaltjes af, zodat ik gaandeweg podiumervaring opbouwde. Toen ben ik voor het eerst twee keer alleen op een podium gekropen, in een café in Gent, en vanaf toen wist ik het zeker. Dit was wat ik wou doen, wat ik móest doen. Er zijn naderhand nog zaken mislukt, maar vanaf toen had ik het basisvertrouwen dat ik nodig had.

GUIDO: Kon je er toen ook al je brood mee verdienen?

WIM: In die periode werkte ik bij Radio 1, achter de schermen van het programma Groot Gelijk. Een toffe job, heel intensief ook. Maar na die twee voorstellingen in Gent was het voor mij zo duidelijk dat dit ‘het’ was, dat de vraag of het zou lukken niet meer aan de orde was. Ik ging ervan uit dat als ik er genoeg tijd en energie zou insteken, het niet anders kón dan lukken.

Vreemd hé? Voordien had ik dat gevoel helemaal niet, en plots was het er, gewoon door het te doen.

GUIDO: Is iemand die solo op het podium staat per definitie een eenzaat?

WIM: Ik ben nu bezig met de voorbereiding van mijn vijfde solovoorstelling sinds mijn debuut in 2002. Sommige collega’s gaan rechtstreeks van de ene voorstelling naar de volgende, maar ik heb tussendoor altijd zin om andere dingen te doen, om samen te werken

met andere mensen. Meespelen in een film, of iets doen voor tv...

GUIDO: Is op tv komen onvermijdelijk zodra je een bepaald niveau hebt bereikt als theatermaker?

WIM: Nee, maar als je er zin in hebt, waarom dan niet? Je leert mensen kennen, en die doen je al eens een voorstel. Je krijgt kansen. Vrienden van de Poëzie, de afsluiter die ik deed voor Man Bijt Hond, is er gekomen omdat ik Jan Eelen had leren kennen. Mogelijkheden bieden zich aan, en dan komt het eropaan te kiezen wat het beste bij je past. Tv is een medium met eigen wetmatigheden, en echte tv-makers zijn getraind om daarover na te denken.

Voor iemand als mij is het dan ook van groot belang om goed naar hen te luisteren.

GUIDO: Geldt dat ook als je een nieuwe voorstelling maakt? Leg je die eerst voor aan collega’s?

WIM: Tijdens het schrijfproces gebeurt het wel eens dat ik een stuk voorlees aan mijn vrouw, of aan vrienden, maar de echte lakmoesproef is de try-out.

Dan pas weet je of iets werkt op het podium, want je kan je vergissen. Het gebeurt zelfs dat iets twee keer werkt, en de derde keer plots niet meer, of veel minder goed. En dan moet je op zoek gaan naar de oorzaak.

GUIDO: Wat staat er nog op je professionele bucketlist?

WIM: Niets, eigenlijk.

GUIDO: Dus je kan met pensioen?

WIM: Nee, maar er is niets waarvan ik nu zeg: dit wil ik absoluut nog doen. Ik wil gewoon de dingen waar ik mee bezig ben zo goed mogelijk doen. Verder heb ik geen duidelijke plannen.

GUIDO: Hoe zou het zesjarig boksertje Wim Helsen reageren als hij jou vandaag bezig zou zien?

WIM: (lacht) Die zou me vragen: “Wat doe jij dan ‘s nachts?” Ik zou antwoorden: “Slapen hé jongen.” En dan zou hij toch een beetje teleurgesteld zijn dat ik ‘s nachts niet verander in Zorro.

GUIDO: En de achttienjarige Wim, die zich juist heeft ingeschreven op de universiteit?

WIM: Die zou blij verrast zijn!

67

ES H C FI FS IJ R D BE

BEDRIJFSNAAM

DELOITTE POSTADRES:

Berkenlaan 8B

EMAIL:

BEgraduatesrecruitment@deloitte.com

WEBSITE:

www.deloitte.be

PROFESSIONELE OMGEVING

OPPORTUNITEITEN

SECTOR: Professionele dienstensector AANTAL PERSONEELSLEDEN IN BELGIË: 3600 BEURSGENOTEERD? Neen WERKTALEN: Engels, Nederlands en / of Frans

STUDENTENJOBS?

 Ja  Nee

STUDENTENSTAGES? Vergoed?

THESISONDERWERPEN?

 Ja  Nee  Ja  Nee  Ja  Nee

TRAINEESHIPS?  Ja  Nee Deel in het buitenland?  Ja  Nee CARRIÈREMOGELIJKHEDEN In het buitenland?  Ja  Nee

PERMANENT GEZOCHTE PROFIELEN: Accountancy-Fiscaliteit, (Toegepaste) Informatica, (T)EW, Burgerlijk, Industrieel of Handelsingenieur, Handelswetenschappen, Business Administration, Fiscaliteit, Rechten, Management, Notariaat, andere financiële of economische opleidingen met interesse in Accountancy & Controlling, Audit, Consulting, Corporate Finance, Legal, Risk Advisory, Tax of Technology.

VEREISTE OPLEIDINGSNIVEAU: Bachelor, BanaBa, Master, ManaMa, Postgraduaat

VEREISTE ERVARING:

geen: minstens 1 jaar: 1 tot 2 jaar: 2 tot 5 jaar: >5 jaar:

 Ja  Ja  Ja  Ja  Ja

 Nee  Nee  Nee  Nee  Nee

TALENKENNIS: Engels, Nederlands en / of Frans HOE SOLLICITEREN: Solliciteer via www.deloitte.be. Nadat je je motivatiebrief en cv voor de jobtype van je keuze hebt opgeladen, neemt een recruiter telefonisch contact met je op. Zit je motivatie goed en heb je de juiste achtergrond, dan word je uitgenodigd voor een selectiedag.

Change the world not who you are.

What impact will you make? www.deloitte.com/be/mycareer

Š 2016 Deloitte Belgium

ES H C FI FS IJ R D BE

BEDRIJFSNAAM

UNILIN POSTADRES:

Ooigemstraat 3, 8710 Wielsbeke

EMAIL:

career@unilin.com

WEBSITE:

www.unilin.com

PROFESSIONELE OMGEVING

OPPORTUNITEITEN

SECTOR: Building Consumer Goods AANTAL PERSONEELSLEDEN IN BELGIË: 2100 BEURSGENOTEERD? Ja (NYSE) WERKTALEN: Nederlands, Engels

STUDENTENJOBS?

 Ja  Nee

STUDENTENSTAGES? Vergoed?

THESISONDERWERPEN?

 Ja  Nee  Ja  Nee  Ja  Nee

TRAINEESHIPS?  Ja  Nee Deel in het buitenland?  Ja  Nee CARRIÈREMOGELIJKHEDEN In het buitenland?  Ja  Nee

PERMANENT GEZOCHTE PROFIELEN: We hebben uitdagingen voor bachelors & masters die net starten of een eerste werkervaring achter de rug hebben. Je kan een carrière uitbouwen binnen het domein van sales & marketing, production & engineering, supply chain & procurement, R&D, IT, finance en safety & quality.

VEREISTE OPLEIDINGSNIVEAU: Bachelor elektromechanica en Master TEW, Handelsingenieur, Ingenieur, ...

VEREISTE ERVARING:

geen: minstens 1 jaar: 1 tot 2 jaar: 2 tot 5 jaar: >5 jaar:

 Ja  Ja  Ja  Ja  Ja

 Nee  Nee  Nee  Nee  Nee

TALENKENNIS: Nederlands en Engels HOE SOLLICITEREN: Solliciteren kan via http://jobs.unilin.com. Wanneer je profiel overeenstemt met wat wij zoeken, nodigen wij je uit voor een gesprek met HR. Daarna volgt een tweede gesprek met het lijnmanagement.

Contactpersoon: Marie Wieleman, Talent Acquisition Specialist, 056 67 53 14, marie.wieleman@unilin.com

T

W

ORKOU

WE ARE LOOKING FOR SMART TALENT Passion for quality and innovation is our driving force. We strive for excellence in everything we do, and entrepreneurship at every level is the key to our success. Naturally, we do our work with great respect for the environment.

And the safety and well-being of our employees always comes first.

At UNILIN we like to make smart choices. So when it comes to your career, we invite you to choose wisely too.

UNILIN, THE HAPPY WORKOUT Visit us at JOBS.UNILIN.COM Or contact Els Anseeuw, Talent Acquisition Specialist, T 056 67 52 27 www.facebook.com/unilingroup www.linkedin.com/company/unilin

ES H C FI FS IJ R D BE

BEDRIJFSNAAM

SELOR POSTADRES:

Simon Bolivarlaan 30 - 1000 Brussel

EMAIL: WEBSITE:

www.selor.be

PROFESSIONELE OMGEVING

OPPORTUNITEITEN

SECTOR: Federale overheid AANTAL PERSONEELSLEDEN IN BELGIË:

STUDENTENJOBS?

 Ja  Nee

STUDENTENSTAGES? Vergoed?

THESISONDERWERPEN?

 Ja  Nee  Ja  Nee  Ja  Nee

BEURSGENOTEERD? WERKTALEN: Nederlands + Frans

TRAINEESHIPS?  Ja  Nee Deel in het buitenland?  Ja  Nee CARRIÈREMOGELIJKHEDEN In het buitenland?  Ja  Nee

PERMANENT GEZOCHTE PROFIELEN: IT’ers, juristen, ingenieurs, verplegers, financiële profielen,... écht allerlei profielen om exact te zijn. Te veel om zomaar op te lijsten.

VEREISTE OPLEIDINGSNIVEAU: Meeste vacatures zijn voor masters en bachelors.

VEREISTE ERVARING:

geen: minstens 1 jaar: 1 tot 2 jaar: 2 tot 5 jaar: >5 jaar:

 Ja  Ja  Ja  Ja  Ja

 Nee  Nee  Nee  Nee  Nee

TALENKENNIS: De kennis van de andere landstaal is een troef, geen vereiste.

HOE SOLLICITEREN: 1. Surf naar Selor.be 2. Maak een Mijn Selor-account aan 3. Vul je cv in 4. Schrijf je in op onze wekelijkse jobmailing 5. Solliciteer!

DIPLOMA OP ZAK? KLAAR OM DE WERELD TE VEROVEREN? De federale overheid is steeds op zoek naar nieuw talent.

Ervaring is niet altijd vereist, ambitie echter wel.

Heb je je diploma net op zak of studeer je dit jaar af?

>>> >

>> >>

> >>

Solliciteer voor jouw perfecte job

Surf naar www.selor.be

>>> > >>

> > >> > >

>>>>> > >>>> > >>

Maak een Mijn Selor profiel aan

>>

> >>

>>>>>> >>>> > > >> Vul je cv in en laad je diploma op

>

>

Schrijf je in op de jobmailing

www.selor.be

Vind dankzij Start To Work je eerste job. Net zoals Jana, Heiderike, Cynthia en Gilles.

Bijna afgestudeerd? Dan begint binnenkort het echte werk: een job zoeken. Op starttowork.be helpen we je graag om je kansen op de arbeidsmarkt aanzienlijk te vergroten. Hiernaast vind je alvast enkele tips om je op weg te helpen.

If you want to go far, go together.

Wist jij dat...

• Je motivatiebrief de uitgelezen kans is om op te vallen?

Op starttowork.be vind je voorbeelden van hoe het moet.

• Het belangrijk is om je sollicitatiegesprek goed voor te bereiden? Op starttowork.be vind je de meest gestelde vragen en handige tips.

• Je recht hebt op jeugdvakantie als je jonger bent dan 25 en begint te werken?

Meer tips & tricks? Check starttowork.be.

Change the world not who you are.

What impact will you make? www.deloitte.com/be/mycareer

Š 2016 Deloitte Belgium