1
Benvidos 谩 XII edici贸n Welcome to the XII Edition
2
“C
inema has been said to be a weapon, a gun. It is just as deadly and powerful. It has influence and impact. It shapes perception.
”
«Dise que o cinema é unha arma, unha pistola. Igual de mortal e poderosa. Prodúceche un impacto, inflúeche. Moldea a túa percepción.»
Charles Burnett
3
8 Secci贸n oficial/ Competition 12 Xurado Internacional & Camira / International & Camira Jury 14 CHARLES BURNETT 19 Especial AVANT-GUTTER / AVANT-GUTTER special program 24 LES BLANK / LES BLANK 27 Especial cine experimental iugoslavo / Yugoslavian experimental cinema special program 32 Cinema galego / Galician cinema 38 Resonancias
4
47 Seminario / Seminar 50 DOC’S KINGDOM 52 PLAY-DOC LIVE 56 Organización / Credits 57 Sponsors 58 TUI 59 Horario / Schedule
Foto_ Tamara de la Fuente
Claire Simon
P
equena vila fronteiriza. Cada día, cada noite, preguntábame de onde saían todas aquelas persoas que enchían as salas deste festival.
Aqueles días de encontro cun público totalmente descoñecido foron extraordinarios. Coñecín a críticos moi esixentes, cando non duros, ao tanto de todas as novidades do mundo, verdadeiros amantes da singularidade no cinema… Comemos todos xuntos, falamos e descubrimos outras vidas, outras cinefilias… E a fermosa arquitectura baixo a choiva. Quedei conmovida a noite que pasaron o meu documental La Gare du Nord de Paris. O público sorría tras a proxección, a pesar da dureza das vidas das persoas que se cruzaban no filme, comprenderon que aquel lugar se asemellaba a un foro, a unha utopía. Lembráronme a razón do meu desexo por facer esa película. Claire Simon
6
A
small border town. Every day, every night, I would wonder where all those people came from who filled all the seats at this festival.
Those days in which I would meet cinema-lovers who were completely unknown to me were extraordinary. I met very demanding, even harsh critics, who were up to date with all the latest developments, true lovers of cinematic originality‌ We ate together, talked and discovered other lives, other types of cinephilia‌ And then there was the beautiful architecture in the rain. I was really moved the night they screened my documentary La Gare du Nord de Paris. The audience were smiling after the screening, despite the tough lives of the people shown in the film, and they understood that that place was rather like a forum, a utopia. They reminded me of the reason why I wanted to make that film.
Foto_ Tamara de la Fuente
Claire Simon
SECCIÓN OFICIAL / competition
TALES OF TWO WHO DREAMT
Nicolás Pereda, Andrea Bussmann / 82’ / 2016 / CANADÁ-MÉXICO
Sala 1 xoves Thursday ás 18:30h
Directores: Andrea Bussmann, Nicolás Pereda Fotografía: Noé Rodríguez, Andrea Bussmann Produción: Andrea Bussmann, Nicolás Pereda, Dan Montgomery Produtoras: MDFF, Interior 13 Montaxe: Andrea Bussmann Guión: Andrea Bussmann, Nicolás Pereda Son: Dan Montgomery, Alejandro de Icaza Contacto: Interior 13 Bruna Haddad bruna@interior13.com Cunha mestura entre ficción e documental, Historias de dous que soñaron segue a unha familia de xitanos húngaros que solicitaron asilo en Canadá e que viven nun gran complexo habitacional en Toronto. A película rexistra a súa vida cotiá e indaga nos seus soños e esperanzas. A paisaxe arquitectónica do edificio permítenos coñecer a varios membros da familia. Vemos como sofren os efectos do desprazamento e o alleamento mentres loitan por construír unha comunidade nunha contorna allea. A película consta de varios relatos: unha muller que se volveu tola despois de que o seu fillo caeu dun balcón, un can abandonado encerrado nun apartamento, un incendio que acabou con todo un piso do edificio, unha enorme serpe que se escapou e nunca se atopou, un neno que se converteu en ave, e otras historias. Drifting between fiction and documentary, Tales of Two Who Dreamt follows a family of Hungarian Roma (Gypsy) asylum seeking refugees living in a large apartment complex in Toronto. The film follows their everyday life routines and also ventures into the characters’ hopes and dreams. Constructed through characters and the building’s corporeal landscape, we drift with various members of the family through spaces and people suffering the effects of displacement and disconnection in their hope to build a sense of community in a foreign space. The film tells the several different tales: a woman who went crazy after her son fell of a balcony, an abandoned dog locked in an apartment, a fire that burned an entire floor in the building, an enormous snake that escaped and was never found, a child that turned into a bird, among other stories.
8
GOD BLESS THE CHILD
Robert Machoian, Rodrigo Ojeda-Beck / 94’ / 2015 / EUA Sala 2 venres Friday ás 21:30h
Directores: Robert Machoian, Rodrigo Ojeda-Beck Fotografía: Robert Machoian Produción: Robert John Thomas, Laura Heberton Montaxe: Rodrigo Ojeda-Beck Guión: Robert Machoian, Rebecca Graham Contacto: Laura Heberton lheberton@gmail.com Cinco irmáns de idades comprendidas entre un e trece anos, pasan un día a soas, sen saber se a súa pouco fiable e deprimida nai marchou para sempre ou non. Harper, a maior e a única moza, coida dos seus irmáns pequenos como sempre fixo, mentres o día se mergulla na fantasía e o caos. Five siblings, aged one to thirteen, spend a day on their own, uncertain whether this time their depressed and unreliable mother is really gone for good. Harper, the eldest and the only girl, looks after her brothers as she always does, as their day descends into fantasy and chaos.
INGEN KO PÅ ISEN (NO COW ON THE ICE) Eloy Domínguez Serén / 63’/ 2015 / ESPAÑA-SUECIA Sala 1 xoves Thursday ás 23:00h
Dirixida, producida, filmada e editada por Eloy Domínguez Serén Super 8: Pilar Monsell Son: Ricardo Atienza, Niklas Billström, Johanna Byström, Sara Campanella. Contacto: Eloy Domínguez Serén eloydseren@gmail.com A linguaxe e a paisaxe como portas de entrada a unha nova vida. Un novo realizador galego emigra a Suecia, onde leva a cabo diferentes traballos temporais. A aprendizaxe dun novo idioma e a súa fascinación pola paisaxe sueca, convértense nunha motivación fronte a todas as dificultades. A medida que aprende sobre a cultura, a sociedade e o modo de vida, desenvolve unha nova identidade. Language and landscape as a gate into a new life. A young Galician filmmaker emigrates to Sweden, where he performs different part-time jobs. His learning of a new language and fascination for the Swedish landscape become a driving force against the difficult life conditions.
9
OLEG Y LAS RARAS ARTES Andrés Duque / 70’ / 2016 / ESPAÑA
Sala 1 sábado Saturday ás 16:30h
Director: Andrés Duque Fotografía: Carmen Torres Produción: Marta Andreu, Tània Balló, Serrana Torres, Luis Miñarro Montaxe: Félix Duque Son: Boris Alexseev Pos-produción: Federico Delpero Música: Oleg Karavaychuk Contacto: contact@olegthefilm.com Oleg Nikolaevich Karavaichuk, aos seus 89 anos de idade, continúa sendo unha figura controvertida e enigmática para a cultura rusa. Quen é este home que parece sacado dun conto de Gogol? É seica un servo do Tsar Nikolas II a quen lle foi confiado o piano do palacio para manter vivo o espírito doutros tempos? Oleg desafía coa súa arte a identidade do seu país, transformándose e reinventándose a cada pouco. Oleg Nikolaevich Karavaichuk at 89 years of age continues to be a controversial and enigmatic figure for the Russian culture. Who is this man who looks like a character out of a story by Gogol? Is he a servant of the Tsar Nikolas II who was entrusted with the piano of the palace to keep alive the spirit of the past? Oleg with his art challenges the identity of his country, transforming and reinventing himself at every moment.
DEAD SLOW AHEAD
Mauro Herce / 74’ / 2015 / ESPAÑA-FRANCIA Sala 1 venres Friday ás 18:30h
Unha película de Mauro Herce Fotografía: Mauro Herce Produción: José Alayón (El Viaje Films), Ventura Durall (Nanouk Films), Jasmina Sijercic, Mauro Herce (Bocalupo Films) Montaxe: Manuel Muñoz R. Guión: Manuel Muñoz R., Mauro Herce Son: Daniel Fernández, Alejandro Castillo, Manuel Muñoz R., Carlos E. García, José M. Berenguer Contacto: bocalupofilms1@gmail.com Un cargueiro atravesa o océano. A hipnótica cadencia das súas engrenaxes revela o continuo movemento da maquinaria devorando os seus traballadores: os últimos xestos do vello oficio dos mariñeiros, desaparecendo baixo o ritmo autómata do s. XXI. Quizais se trate dunha nave á deriva. Ou do último exemplar dunha especie en extinción cos seus motores virando, imparables. A freighter crosses the ocean. The hypnotic rhythm of its pace reveals the continuous movement of the machinery devouring its workers: the old sailor’s gestures disappearing under the mechanical and impersonal pulse of the 21st century. Perhaps it is a boat adrift, or maybe just the last example of an endangered species with engines still running, unstoppable.
10
11
XURADO INTERNACIONAL / INTERNATIONAL JURY Akosua
AKOSUA ADOMA OWUSU
Adoma Owusu é unha realizadora de vangarda e produtora americana de ascendencia ghanesa cuxas películas foron proxectadas en prestixiosos festivais, museos, galerías e universidades de todo o mundo. O seu traballo céntrase no choque de identidades. Nomeada recentemente pola revista Indiewire como unha das 6 mulleres cineastas que redefiniron o cinema, Akosua Adoma Owusu, recibiu bolsas da MacDowell Colony e a prestixiosa Guggenheim. A súa compañía Obibini Pictures, LLC, fundada en 2007, produciu películas multipremiadas en festivais internacionais incluído o seu traballo máis recente, Reluctantly Queer, nomeado ao Oso de Ouro e ao Premio Teddy na Berlinale 2016. Varias universidades e museos teñen traballos de Akosua en colección permanente coma o Whitney Museum of American Art en Nova York, Fowler Museum, Yale University Film Study Center e Indiana University Bloomington, fogar do Black Film Center/Arquive.
Akosua Adoma Owusu is an avant-garde filmmaker and producer whose films have screened worldwide in
prestigious film festivals, museums, galleries, universities and cinemas. Her work addresses the collision of identities. Named by Indiewire as one of the 6 Avant-Garde Female Filmmakers Who Redefined Cinema, Akosua Adoma Owusu is a MacDowell Colony Fellow and a Guggenheim Fellow. Founded in 2007, her company, Obibini Pictures, LLC, has produced award-winning films including Reluctantly Queer (nominated for the Golden Bear and Teddy Award at the Berlinale, 2016). Her work is included in the permanent collections of the Whitney Museum of American Art, the Fowler Museum, Yale University Film Study Center, and Indiana University Bloomington, home of the Black Film Center/Archive.
KUMJANA NOVAKOVA Kumjana Novakova é co-fundadora e directora do Pravo Ljudski Film Festival
de Saraievo, en Bosnia e Herzegovina. Estudou ciencias políticas e traballos de investigación social en Sofía, Saraievo, Boloña e Amsterdam, centrándose en temas de identidade. Foi a impulsora da fundación da primeira escola de documental creativo nos Balcáns, xunto aos festivais Dokufest, en Kósovo e Makedox, en Macedonia. Así mesmo Kumjana dá clases de cinema social na prestixiosa escola fundada por Béla Tarr, o film.factory, en Saraievo.
Kumjana Novakova is the co-founder and Director of the Pravo Ljudski Film
Festival in Sarajevo, Bosnia and Herzegovina. She studied political science and social research in Sofia, Sarajevo, Bologna and Amsterdam, focusing on the issues of identity, until she co-founded the Pravo Ljudski Film Festival in 2006. She initiated the establishment of the first regional creative documentary school in the Balkans - ACTive, in cooperation with DokuFest from Prizren, and MakeDox from Skopje. She also teaches socially engaged documentary cinema in the film.factory, Sarajevo.
Nuno
NUNO LISBOA AFONSO
Lisboa Afonso é o director do Doc’s Kingdom, Seminario Internacional de Cinema Documental dende 2013, sendo programador do mesmo dende 2006. Nuno é así mesmo membro da actual Dirección de Apordoc, Associação pelo Documentário. É tamén profesor na licenciatura de Imaxe e Son na Escola Superior de Artes e Deseño de Caldas da Rainha. Nuno Lisboa é Licenciado en Ciencias da Comunicación pola Faculdade de Ciencias Sociais e Humanas da Universidade Nova de Lisboa, onde prepara unha tese de Doutoramento en Cinema. Nuno Lisboa Afonso is the Director of Doc’s Kingdom, the annual International Seminar on Documentary Film presently based in Arcos de Valdevez, in northern Portugal. Nuno is also the Vice-president of Apordoc - the Portuguese Documentary Association. He also teaches undergraduate courses in Sound and Image at Escola Superior de Artes e Design de Caldas da Rainha, Portugal. He holds a Bachelor’s Degree in Communication Sciences from the Social and Human Sciences Department at Universidade Nova de Lisboa, where he is preparing his doctoral thesis on Cinema. 12
XURADO CAMIRA / CAMIRA JURY MIREIA INIESTA Licenciada en Filoloxía Románica e Filoloxía Italiana pola UB. Máster en cinema e audiovisual contemporáneo pola Universitat Pompeu Fabra. Vicedelegada de CAMIRA en España. Colaboradora de La Furia Umana, Cinergia e El Destilador Cultural. Xurado en Márgenes e no Premio Ópera prima do Col.legi de directors i directores de cinema de Catalunya. Actriz en La academia de las musas de José Luis Guerín.
Graduate in Romance Philology and Italian Philology by the UB. Master in
Cinema and Contemporary Visual Arts by the Pompeu Fabra University. Vicedelegate of CAMIRA in Spain. Collaborator of La Furia Umana, Cinergia and El Destilador Cultural. Juror in Márgenes and for the Premio Ópera prima del Col.legi de directors i directores de cinema de Catalunya. Actress in The Academy of the Muses by José Luis Guerín.
Licenciado
LUÍS MENDONÇA
en Comunicación Social polo Instituto Superior de Ciencias Sociais e Políticas da Universidade Técnica de Lisboa. Master en Ciencias da Comunicación na especialidade de Cinema e Televisión pola Faculdade de Ciencias Sociais e Humanas da Universidade Nova de Lisboa. Traballou na área funcional de programación da Cinemateca Portuguesa – Museu do Cinema. Escribe en dous espazos fundados por el: no blogue CINEdrio e na web de cinema À pala de Walsh. Delegado de CAMIRA en Portugal. Graduate in Social Communication by the Instituto Superior de Ciências Sociais e Políticas da Universidade Técnica de Lisboa. Master in Communication Sciences in the speciality of Cinema and Television by the Faculdade de Ciências Sociais e Humanas of the Universidade Nova de Lisboa. He has worked in the functional area of programming of the Cinemateca Portuguesa - Museu do Cinema. He writes for two sites that he founded: for the blog CINEdrio and for À pala de Walsh. Delegate of CAMIRA in Portugal.
GABRIELA WONDRACEK LINCK Delegada de CAMIRA en Alemaña. Escribe en revistas como La Furia
Umana, Interlúdio, Rebeca (SOCINE), Cadernos de Não-Ficção, Aurora ou Zinematógrafo. Programadora de ciclos como “Nouvelle Vague Tcheca - O Outro Lado da Europa”, no Centro Cultural Banco do Brasil, ou “Frutos do Paraíso”, na Sala P.F. Gastal, en Porto Alegre. Colaborou en diversos festivais, como Fronteira Festival de Cine Documentário e Experimental. Produciu o filme Terror (2015). Agora traballa na produción do documental Beyond Borders Band. Delegate of CAMIRA in Germany. She writes in magazines like La Furia Umana, Interlúdio, Rebeca (SOCINE), Cadernos de Não-Ficção, Aurora or Zinematógrafo. Curator of programs like “Nouvelle Vague Tcheca - O Outro Lado da Europa”, for Centro Cultural Banco do Brasil, or “Frutos do Paraíso”, in Sala P.F. Gastal, in Porto Alegre. She has collaborated in several festivals, such as Fronteira Film Festival de Cine Documentário e Experimental. She produced the film Terror (2015). She is currently working as a producer in the documentary Beyond Borders Band.
13
CHARLES BURNETT
C
unha forma de falar pausada e tranquila, Burnett proxecta a imaxe, xa a primeira vista, de home sereno, que transmite calma. É un grande conversador, moi bo contando historias cando ten a palabra, mais interlocutor atento e curioso á hora de escoitar. Vendo as súas películas pódese intuír que é un hábil cronista na súa vida diaria, e falando con el confírmase. (…) A súa primeira longametraxe, Killer of Sheep (1977), non é unha película calquera. Realizada como proxecto de fin de carreira, non o é nin por como está feita nin polo que representa na historiografía do cinema estadounidense. Alongando a súa matrícula para ter acceso aos materiais da universidade, Burnett filmou esta cinta durante varios meses a mediados dos setenta nas fins de semana. Os actores non son profesionais, senón persoas do seu barrio que deciden interpretar un alter ego de si propios. Cun estilo similar ao de Several Friends(1969), Burnett sérvese de historias per-
14
W
ith his measured and tranquil way of speaking, Burnett projects the image, at first glance, of a man who transmits calm. He is a great conversationalist, a grand storyteller when he has the floor, but also an attentive and curious listener when the moment comes to cede it. Seeing his films, one can tell that he is an expert chronicler in his daily life, and speaking with him only confirms this. (…) His first feature, Killer of Sheep (1977), is not just any film. Carried out as a university capstone project, it is much more, both for how it is made and for what it represents in the history of cinema in the United States. Postponing his graduation to continue to have access to the university’s materials, Burnett filmed it on the weekends over several months during the mid-1970s. The actors are not professionals, but rather people from the neighborhood who decide to act out alter egos of themselves. With a style similar to that of Several Friends (1969), Burnett
soais que viviu e escoitou en Watts para compor takes personal stories he has lived and heard in un retrato de grande sinxeleza e beleza. Watts and composes a portrait of great simplicity A fotografía en branco e negro, coa cámara opera- and beauty.
da por el propio, transmite unha pretendida aridez, cun racho ao que contribúen os temas de blues e jazz que elixe para a súa banda sonora, sobre todo nesa abafadora escena na que os protagonistas bailan ao ritmo de “The Bitter Earth”, de Dinah Washington. (…) “Non te aproveites dos teus personaxes”, adoitaba repetirlle o seu profesor Basil Wright, e esta é unha máxima que dende Killer of Sheep en adiante xa aplicou en todas as súas películas, sendo moi respectuoso cos seus retratados e actores, aos que sempre trata con dignidade. (…) En My Brother’s Wedding (1983) realiza unha lectura irónica de certas situacións nas que quedan ao descuberto as tensións de clases dentro da propia raza negra. Burnett critica os prexuízos de individuos vidos a máis en pouco tempo, enfrontados a quen, con similar lóxica (a desconfianza e a envexa), os desprezan por snobs. Mediante unha película moi distinta o realizador acaba trazando outro pertinente retrato de corte social, ao que volverá en parte cunha cinta de espírito semellante, When It Rains (1995). (…) To Sleep With Anger (1990), un drama familiar clásico con elementos folclóricos e fantásticos da tradición negra do Sur, será o seu primeiro gran éxito nos Estados Unidos. Obtén o Recoñecemento Especial do Xurado no Festival de Sundance, encabeza as listas do mellor do ano para moitas asociacións de críticos estadounidenses e leva catro premios principais Spirit, con estatuas como guionista e director para el, e galardóns para os actores Danny Glover e Sheryl Lee Ralph. (…) Aínda que heteroxéneo, o conxunto da obra de Burnett (...) pode lerse coma un percorrido pola historia da negritude en Estados Unidos.
The black-and-white photography, with the camera in the director’s own hands, transmits a studied barrenness, with an anguish augmented by the blues and jazz themes he chose for the soundtrack, above all in the heartrending scene in which the protagonists dance to the rhythm of Dinah Washington’s “The Bitter Earth.” (…) “Don’t take advantage of your characters,” his professor Basil Wright used to repeat to him, and this is a maxim that he has applied in all of his films from Killer of Sheep onward, showing great respect for his subjects and actors, and always treating them with dignity. (…) [In My Brother’s Wedding (1983)] he criticizes the prejudices of people who have risen quickly against those who, with a similar logic (distrust and envy), disparage them as snobs. Through a very different film, the director traces another pertinent portrait of a social sort, to which he will return, to a certain degree, with a later picture done in a similar spirit, When It Rains (1995). (…) [To Sleep With Anger (1990)] is a classic family drama with folkloric and fantasy elements from the southern black tradition, would be his first great success in the United States. It received Special Jury Recognition at the Sundance festival, headed the year’s best lists for many associations of American critics, and took four Spirit awards, with two of the statues going to Burnett, for best screenplay and best director, and one each for the actors Danny Glover and Sheryl Lee Ralph. (…) Though heterogeneous, the whole of Burnett’s work, including a number of later titles not listed here (...) can be read as a journey through the history of blackness in the United States.
Extracto de/Excerpt from Charles Burnett. A Troublesome Filmmaker. Play-Doc Books 2016
15
CHARLES BURNETT
TO SLEEP WITH ANGER / 102’ / 1990 / EUA
Sala 1 domingo Sunday ás 18:30h
16
Director: Charles Burnett Produtor executivo: Danny Glover Produción: Caldecot Chubb, Thomas S. Byrnes, Darin Scott Fotografía: Walter Lloyd Montaxe: Nancy Richardson Reparto: Danny Glover, Paul Butler, DeVaughn Nixon, Vonetta McGee, Sheryl Lee Ralph, Carl Lumbly Música: Stephen James Taylor, Sister Rosetta Tharpe, Bobby Bland, Little Milton Campbell, Jimmy Witherspoon, Ethel Ayler, Z. Z. Hill Cun reparto excelente encabezado polo actor Danny Glover, To Sleep With Anger relata a loita metafórica e metafísica dunha familia afroamericana emigrada a Los Ángeles, desde o sur de Estados Unidos; unha loita entre a súa actual e confortable vida e as tradicións e supersticións ancestrais das súas raíces. O catalizador deste conflito mortal é un querido e vello amigo da familia, Harry Mention (interpretado maxistralmente por Danny Glover), un gaioleiro que chega de maneira inesperada traendo consigo os aspectos máis sinistros do folclore sureño. O esconxuro encantador e diabólico de Harry, vaise infiltrando gradualmente na familia, ata que se ve obrigada a confrontar as fisuras profundas que existen entre as tres xeracións que a conforman.
Featuring a highly accomplished ensemble cast headed by the film’s executive producer, actor Danny Glover, To Sleep With Anger concerns a transplanted African American family’s metaphorical and metaphysical tugof-war between their comfortable life in Los Angeles and the age-old superstitions and cultural traditions native to their former home in the South. The catalyst for this mortal conflict is a beloved family friend from back home, Harry Mention (Danny Glover), a “trickster” who arrives unexpectedly with a twinkle in his eye and a soul-rooted connection to the more sinister aspects of Southern folklore. As Harry’s initially charming, but ultimately devilish, conjuring gradually infiltrates three generations of the family unit, deep-seated fractures in their interrelationships are forced to confrontation.
MY BROTHER’S WEDDING / 81’ / 1983 / EUA
Sala 1 sábado Saturday ás 18:30h
Dirixida, escrita, producida, editada e filmada por Charles Burnett Produtores: Gaye Shannon-Burnett, Zweites Deutsches Fernsehen, Brigitte Kramer, Thomas M. Penick Montaxe: Thomas M. Penick Son: Veda Campbell, Arthur J. Lopez Reparto: Everette Silas, Jessie Holmes, Gaye Shannon-Burnett, Ronald E. Bell, Dennis Kemper, Sally Easter, Hobert Durham Jr, Angela Burnett, Tim Wright, Cora Lee Day Música: Dr. Henry Gordon, John Briggs Consort, Johnny Ace, Stephen Jay. Nesta obra de realismo traxicómico, Pierce Mundy traballa na lavandaría dos seus pais sen demasiadas perspectivas de futuro. Todos os seus amigos da infancia están mortos ou en prisión. O mellor amigo de Pierce, Soldier, acaba de saír do cárcere. O seu irmán maior, un prometedor avogado chamado Wendell, está ocupado cos preparativos da súa voda con Sonia, unha estirada muller negra de clase media alta. É entón cando as obrigas de Pierce e o seu receo cara as capas altas da sociedade entran en conflito.
In this tragicomic work of realism, Pierce Mundy is employed at his parents’ South Central dry cleaners with no prospects for the future — his childhood buddies are all in prison or dead. Pierce’s best friend Soldier is just getting out of jail. Pierce’s brother Wendell, an up-andcoming lawyer, is busy planning a wedding to a snooty uppermiddle-class black woman named Sonia. Pierce navigates his conflicting obligations and his mistrust of the upper crust while trying to figure out what he really wants.
Dirixida, escrita, producida, editada e filmada por Charles Burnett Produción: Chantal Bernheim Reparto: Ayuko Babu, Kenny Merritt, Charles Bracy, Soul, R. Ray Barness. Música: Stephen James Taylor
WHEN IT RAINS / 13’ / 1995 / EUA
Sala 1 sábado Saturday ás 18:30h
Un home (Ayuko Babu) con rastas e ataviado cun dashiki, deambula polo barrio o día de Ano Novo tratando de obter axuda para pagar a débeda dunha amiga, a quen o seu caseiro ameaza con mandala á rúa xunto á súa filla. A voz do protagonista vai narrando historias persoais e reflexións sobre a relación entre o blues e o jazz.
A dreadlocked, dashiki-clad man (Ayuko Babu) roams his community on New Year’s Day trying to drum up help for a female friend whose overdue rent could land her daughter and herself on the street. The protagonist’s voiceover narration free-ranges from personal backstories to musing on the relationship between blues and jazz. 17
KILLER OF SHEEP / 80’ / 1977 / EUA
Sala 1 venres Friday ás 23:00h
18
Dirixida, escrita, producida, editada e filmada por Charles Burnett Son: Charles Bracy Reparto: Henry Gayle Sanders, Kaycee Moore, Charles Bracy, Angela Burnett, Eugene Cherry, Jack Drummond. Música: Etta James, Dinah Washington, Paul Robeson, Little Walter, Earth, Wind & Fire. Killer of Sheep examina o barrio negro de Watts (Los Ángeles), a través dos ollos de Stan, un home soñador e sensible a quen o dano psicolóxico de traballar nun matadoiro está a convertelo nun ser distante e indiferente. Frustrado polos problemas económicos, Stan atopa alivio en pequenos momentos de beleza: a calor dunha cunca de té contra a súa fazula, bailar lentamente coa súa muller, ter a súa filla en brazos. A película non ofrece solucións, simplemente presenta a vida tal e como é, unhas veces terriblemente desoladora, e outras veces chea de humor e ledicia.
Killer of Sheep examines the black Los Angeles ghetto of Watts in the mid-1970s through the eyes of Stan, a sensitive dreamer who is growing detached and numb from the psychic toll of working at a slaughterhouse. Frustrated by money problems, he finds respite in moments of simple beauty: the warmth of a teacup against his cheek, slow dancing with his wife, holding his daughter. The film offers no solutions; it merely presents life — sometimes hauntingly bleak, sometimes filled with transcendent joy and gentle humor.
ESPECIAL / SPECIAL
AVANT-GUTTER
por / by Akosua Adoma Owusu
AVANT-GUTTER é un programa que rende homenaxe ao traballo do realizador afroamericano Charles Burnett. Podería dicirse que Burnett é un dos máis talentosos e importantes directores negros de América. Os seus traballos, que inclúen Killer of Sheep (1977) e To Sleep with Anger (1990) inspiraron en boa medida a miña obra, así como a de innumerables cineastas contemporáneos, como os que se inclúen nesta selección. Avant-Gutter é un termo popularizado polo prolífico director Kevin Jerome Everson. Avant-Gutter quere dicir cineastas vangardistas “felices de mostrar as súas películas onde sexa. Simplemente mostra o teu traballo e el porase a andar si propio” -Kevin Jerome Everson. AVANT-GUTTER presenta sete películas, Dreams Are Colder Than Death (2014) de Arthur Jafa, Until The Quiet Comes (2012) de Kahlil Joseph, Drylongso (1998) de Cauleen Smith, Visual Insights: Bee Walker’s Family Story / Self Portrait: Rog Walker’s Family Story (2016) de Rog Walker, Erie (2010) de Kevin Jerome Everson, e When I Die, I Won’t Stay Dead (2015) de Billy Woodberry, así como unha curtametraxe miña, Bus Nut (2012). Todas estas películas supoñen respostas visuais ao día a día da cultura moderna afroamericana. Burnett dixo unha vez: “Non me creo capaz de dar solución a problemas que estiveron aí desde hai moitos anos. Pero si podo presentalos de maneira que un sinta a necesidade de resolvelos”. Estas películas son un recordatorio doloroso da exasperante persistencia das condicións de desigualdade e iniquidade que se achan na diáspora africana. E con todo, todas elas representan a asombrosa resistencia e capacidade de adaptación da “negritude”. As sete películas seleccionadas para este programa que rende tributo a Charles Burnett atravesan estereotipos, ofrecendo unha perspectiva real, chea de sensibilidade e lirismo, da condición humana da raza negra dende o interior. Lembro a primeira vez que vin a película Killer of Sheep de Burnett, sendo alumna de Billy Woodberry en Calarts. As imaxes resoaron no meu interior, en particular a escena da nena negra cantando con tenrura á súa boneca branca e que máis tarde orixinou a miña película Me Broni Ba (2009), cuxa estrea en España foi ese mesmo ano en Play-Doc. É unha honra para min poder presentar o meu traballo xunto ao de Burnett e poder realizar este programa coas obras de amigos e compañeiros para renderlle homenaxe.
AVANT-GUTTER is a film presentation that pays homage to the influential work of African-American writer-director Charles Burnett. Charles Burnett is arguably one of America’s most gifted and important Black filmmakers. His works, including Killer of Sheep (1978) and To Sleep with Anger (1990) have greatly inspired my work, and the production of countless other contemporary films and filmmakers, including those featured in AVANT-GUTTER. Avant-gutter is a term popularized by prolific filmmaker Kevin Jerome Everson. Avant-gutter signifies filmmakers of the avant-garde “who are happy to show [their] films anywhere. Just get your work out there and it’ll all take care of itself.” - Kevin Jerome Everson. AVANT-GUTTER features seven films, Dreams Are Colder Than Death (2014) by Arthur Jafa, Until The Quiet Comes (2012) by Kahlil Joseph, Drylongso (1998) by Cauleen Smith, Visual Insights: Bee Walker’s Family Story / Self Portrait: Rog Walker’s Family Story (2016) by Rog Walker, Erie (2010) by Kevin Jerome Everson, And When I Die, I Won’t Stay Dead (2015) by Billy Woodberry, and my short film, Bus Nut (2012). These films establish visual responses to modern African-American culture and experiences in everyday life. Burnett’s once stated, “I don’t think I’m capable of answering problems that have been here for many years. But I think the best I can do is present them in a way where one wants to solve these problems.” These films are a poignant reminder of the exasperatingly persistent circumstances of disparity and iniquity within the African diaspora. And yet, they embody the astounding resilience of “blackness.” 19
The seven films selected for this complimentary program in honor of Charles Burnett puncture stereotype and give an authentic perspective of the Black human condition with sensitivity and visual lyricism through an insider’s gaze. I remember first watching Charles Burnett’s Killer of Sheep as a student of Billy Woodberry at CalArts. The images resonated with me – more specifically, the scene with a little Black girl tenderly singing to her White doll; which would eventually influence my film, Me Broni Ba (2009) and premiered at Play-Doc in Spain that same year. I’m very honored to have the opportunity of showing my work alongside Burnett and curating this program of my friends and peers to pay homage to him.
BUS NUT
Akosua Adoma Owusu / 7’ / 2015 / EUA
Sala 1 xoves Thursday ás 20:30h Dirixido, filmado e editado por Akosua Adoma Owusu Produción: Obibini Pictures, LLC Reparto: MaameYaa Boafo Son: Kari Rae Seekins Bus Nut escenifica o chamado “boicot do autobús”, unha protesta política e social contra a segregación racial no sistema de transporte público que tivo lugar en 1955 en Montgomery, Alabama, e a súa relación cun vídeo educativo sobre seguridade no transporte escolar. Bus Nut re-articulates the 1955 Montgomery Bus Boycott, a political and social protest against US racial segregation on the public transit system of Montgomery, Alabama, and its relationship to an educational video on school bus safety.
DREAMS ARE COLDER THAN DEATH Arthur Jafa / 52’ / 2013 / EUA
Sala 1 xoves Thursday ás 20:30h Dirixido por Arthur Jafa Produción: Khalil Joseph, Onye Anyanwu, Asa Mader, Alexandra Johnes Fotografía: Arthur Jafa, Malik Hassan Sayeed, Hans Charles Montaxe: Khalil Joseph, Anthony Langdon, Lashawn McGhee Con: Kara Walker, Hortense Spillers, Fred Moten, Kathleen Cleaver, Charles Burnett, Wangechi Mutu, Saidiya Hartman and Melvin Gibbs, entre outros. Pasaron cincuenta anos dende que Martin Luther King presentou o seu soño en Washington. Agora, as esperanzas e utopías daquel soño desvanecéronse, deixando tras de si expectativas minguadas e antigos terrores imperecedoiros. Que significa ser negro en America hoxe en día? Fifty years have passed since the fabled March on Washington where Dr. Martin Luther King presented his dream. Now, the hopes and utopian desires of that dream have faded, leaving behind stains of diminished expectations and ancient, undying terrors. What does it mean to be Black in America today? 20
AND WHEN I DIE, I WON’T STAY DEAD
Billy Woodberry / 89’ / 2015 / EUA-PORTUGAL
Sala 2 venres Friday ás 17:30h Director: Billy Woodberry Cámara: Pierre Desir Montaxe: Amir Manesh, Luis Nunes Produción: The BK Project, Rosa Filmes Contacto: Rui Alexandre Santos ruialexandresantos@outlook.com Nado en 1925 e considerado como o Rimbaud americano, Bob Kaufman contribúe coa súa singular voz ao imaxinario poético e político da literatura mundial. And When I Die, I Won’t Stay Dead é unha viaxe cara a feroz beleza da súa obra, que incide na importancia fundamental da poesía para a supervivencia moral da humanidade. Born in 1925 and considered “the American Rimbaud”, Bob Kaufman contributes a singular voice to the poeticpolitical imaginings of world literature. And When I Die, I Won’t Stay Dead is a journey into the ferocious beauty of his work, and his insistence that poetry is fundamental to humanity’s moral survival.
DRYLONGSO
Cauleen Smith / 86’ / 1998 / EUA
Sala 2 xoves Thursday ás 17:30h Directora: Cauleen Smith Produción: Cauleen Smith, Salim Akil Guión: Cauleen Smith Cámara: Andrea Black Montaxe: Cauleen Smith Reparto: Toby Smith, April Barnett, Will Power Pica (Toby Smith) é unha moza loitadora, estudante de arte, que vive nun fogar disfuncional xunto a súa nai. A paixón de Pica é a súa arte. Para a súa clase de fotografía debe preparar unha exposición. Como tema elixe presentar os novos homes negros coma se se tratasen dunha especie en perigo de extinción. Coa única cámara que ten, unha Polaroid, Pica fotografía a todos os mozos da súa veciñanza, o que a fará coñecer a unha serie de persoas. Pica (Toby Smith) is a young struggling art student living at home with her mother in a dysfunctional household. Pica’s passion is her art. For her photography class project she must present a gallery showing of her work. Pica chooses to tackle the subject of young black men as an endangered species. With the only camera she can come up with, a Polaroid, she takes pictures of every young black man she can from her neighborhood. This leads her to the meeting of several very different people who she becomes involved with. 21
ERIE
Kevin Jerome Everson / 81’ / 2010 / EUA
Sala 1 domingo Sunday ás 16:30h Dirixida, producida, filmada e editada por Kevin Jerome Everson Produción: Madeleine Molyneaux, Kevin Jerome Everson Música: Zoe Scruggs, Mario Dade Contacto: Madeleine Molyneaux picturepalacesale@yahoo.com Chea de imaxes de pura poesía, Erie explora a migración afroamericana dende o sur dos Estados Unidos cara o norte; as condicións actuais, os traballos e labores cotiáns, teatro e famosos obxectos artísticos. Full of images of pure poetry, Erie explores African American migration from the South to the North, contemporary conditions, everyday tasks and labors, theater, and famous art objects.
UNTIL THE QUIET COMES Kahlil Joseph / 4’ / 2012 / EUA
Sala 2 xoves Thursday ás 17:30h Director: Kahlil Joseph Música: Flying Lotus Until the Quiet Comes é o cuarto álbum de estudio do produtor de música electrónica Flying Lotus. Flying Lotus lanzou así mesmo esta curtametraxe, dirixida por Kahlil Joseph. Filmada en 35 mm no proxecto de vivendas de Nickerson Gardens en Watts, Los Ángeles, a película incorpora tres cancións do álbum, See Thru to Ou, Hunger, e Getting There. A peza é unha descrición tráxica da vida urbana que mostra as interpretacións de Joseph sobre a inocencia, a violencia e a morte. Until the Quiet Comes is the fourth studio album by American electronic producer Flying Lotus. Flying Lotus released also this short film titled after the album and directed by Kahlil Joseph. It was shot in 35 mm film at the Nickerson Gardens housing project in Watts, Los Angeles, and incorporated three songs from the album— See Thru to U, Hunger, and Getting There. The film is a tragic depiction of urban life that features Joseph’s interpretations of innocence, violence, and death.
22
VISUAL INSIGHTS: BEE WALKER’S FAMILY STORY / SELF PORTRAIT: ROG WALKER’S FAMILY STORY Rog Walker / 2’ / 2016 / EUA
Sala 1 domingo Sunday ás 16:30h Unha peza de Rog Walker Producida por Rog and Bee Walker Visual Insights é unha serie documental que consiste en retratos fixos e pequenos vídeos que teñen como obxectivo examinar en profundidade a comunidade creativa global dende a perspectiva da educación e as crenzas persoais. Visual Insights is a documentary series consisting of still portraiture and video vignettes. Produced by Rog and Bee Walker, the aim is to take a deeper look at the global creative community from the perspective of personal beliefs & upbringing.
23
LES BLANK
por / by Sean Farnel
Ata a súa morte en 2013, Les Blank foi un dos directores máis inconfundibles do cinema americano. Aínda que, dado que a música e os músicos eran con frecuencia a materia do seu propio estilo documental, lírico e fluído, tal vez a mellor maneira de pensar en Les Blank sexa coma un trobador, vagando polas desgastadas lomas do folclore americano, cunha cámara en lugar dunha guitarra. Era alguén verdadeiramente orixinal. Cara o final da súa carreira, Blank levaría consigo unha bolsa chea de DVD para vender nos festivais de cinema. Iso proporcionaríalle o diñeiro necesario para a próxima aventura. Distribución “faino ti mesmo”, á vella escola. Play-Doc está encantado de presentar esta mostra picante e condimentada, con algunhas das primeiras “películas musicais” de Les Blank (tamén fixo moitas sobre comida). Temos ademais un manxar excepcional para ti, a proxección da súa “última película”, A Poem Is A Naked Person (1974/2015), que ata hai moi pouco só fora mostrada en raras ocasións. Como na maioría das películas de Blank, Poem non é tanto sobre o artista, neste caso Leon Russell, como sobre a comunidade creativa e social que o rodea. Filmada durante dous anos a principios dos anos setenta, co mesmo estilo rápido e solto que vemos e escoitamos na música e na vida frenética de Leon Russell, Poem é unha alucinante cápsula do tempo, saída directamente dos estraños e decadentes últimos días da América hippie, con soul psicodélico impreso en cada un dos seus fotogramas. Despois de graduarse, Blank dedicouse a facer durante algúns anos películas industriais. Finalmente deixouno para montar a súa propia produtora, Flower Films. Eran os anos sesenta. Continuaría sendo un artista totalmente independente ata a súa morte. Entre as súas primeiras películas encóntrase The Blues Accordin’ To Lightnin’ Hopkins (1969), que presenta a un dos maiores guitarristas de blues de todos os tempos. Nesta película, unha das primeirísimas obras de Blank, apréciase xa unha das súas marcas características, a intimidade distendida que consegue cos seus personaxes, así coma o seu interese en presentar ao artista dentro do seu propio mundo. As actuacións musicais que logra capturar son extraordinarias, coma o son os fragmentos da vida rural americana, neste caso de Texas, que cativan a curiosa e errante cámara de Blank. Outro guitarrista de blues texano, Mance Lipscomb, protagoniza A Well Spent Life (1971). Lipscomb, labrego de toda a vida, tiña sesenta e cinco anos, cando foi descuberto e logrou a fama como bluesman. Blank coñecera a Lipscomb mentres facía a película de Lightnin’ Hopkins, e quedou fascinado por el. É máis, Lipscomb, como Blank, mostra unha sinceira e poética consideración cara el. A música nesta película é unha revelación crúa e visceral. “Night time, is the right time, to be with the one you love”, canta un Lipscomb namorado, e é como se un nunca tivese escoitado antes esas palabras. Coma sempre, Blank comparte deliciosas comidas e conversas profundamente persoais con Lipscomb e a súa familia. A Well Spent Life é unha ollada amable e cariñosa ao interior da vida rural sureña, na América profunda de finais dos anos sesenta. En Always for Pleasure (1978) é onde vemos a Blank combinar dúas das súas cousas favoritas, a música e a comida, co gusto dun chef, o oído dun compositor e o ollo dun cineasta. Filmado durante as celebracións de Mardi Gras e o St. Patrick’s Day en Nova Orleáns, Always For Pleasure é posiblemente a quintaesencia do seu cinema. É un palpitante tapiz do espírito, a expresión e o goce humanos, ao estilo cajun. “Unha comida diaria, sinxela e ben feita” así é como un dos cociñeiros do filme describe a súa carta. O mesmo podería dicirse do cinema de Les Blank. As súas películas non son nunca pretensiosas nin condescendentes, e desbordan sempre dos praceres sensuais da vida. Until his death in 2013, Les Blank was among the most distinct filmmakers in American cinema. Though, given that music and musicians frequently formed the subject matter of his own lyrical, free-flowing documentary style, perhaps a better way to think of Blank is as a troubadour himself, wandering the weathered drifts of American folk culture with a camera rather than a guitar. He was a true original. Deep into his career Blank would drag a duffle bag of DVDs to sell at festival screenings. It would bring the cash he needed to pay for the next adventure. DIY distribution, old school.
24
Play-Doc is pleased as punch to be presenting this hot and spicy sampling of Les Blank’s early “music films” (he also made many films about food). And we have a very rare treat for you, a screening of Blank’s so-called “last film,” A Poem Is A Naked Person (1974/2015), which until recently was rarely seen. As in most of Blank’s films, POEM is less about a single artist, here Leon Russell, than about the creative and social community that surrounds him. Shot over two years in the early 1970s, with the same fast and loose style as we see and hear in Leon Russell’s frenetic music and lifestyle, Poem is a mind-blowing time capsule direct from the weird, decadent last days of hippie America. It also rocks, with psychedelic American soul burned into every frame. After graduating from school, Blank was making essentially industrial films for a few years. He finally quit to start his own production company, Flower Films. It was the Sixties. He would remain a staunchly independent artist until his death. Among his first films was The Blues Accordin’ to Lightnin’ Hopkins (1968), featuring one of the greatest blues guitarists of all-time. Here, in this very early work, we already see Blank’s trademark relaxed intimacy with his subjects, as well as his interest in showing the artist in his own unique world. The musical performances captured are extraordinary, as are the snippets of rural American life, here Texas, that captivate Blank’s curious, roving camera. Another Texas blues guitarist, Mance Lipscomb, is featured in A Well Spent Life (1971). Lipscomb was sixty-five years old, a tenant farmer his entire life, when he was discovered and achieved fame as a master bluesman. Blank had met Lipscomb while making the Lightnin’ Hopkins film and found him fascinating. Indeed, Lipscomb, much like Blank, has a plain-spoken, poetic thoughtfulness about him. The music in this film is a raw, visceral revelation. “Night time, is the right time, to be with the one you love,” sings a lovesick Lipscomb, and it’s like you’ve never heard the line before. As always, Blank shares delicious meals and deeply personal conversation with Lipscomb and his family. A Well Spent Life is a loving, gracious look inside rural southern life in the deep American south of the late 1960s. It’s in Always for Pleasure (1978) that we see Blank blending two of his favourite things, music and food, with a master chef’s nose, a composer’s ear, and a filmmaker’s eye. Shot around Mardi Gras and St. Patrick’s Day celebrations in New Orleans, Always For Pleasure may be the most quintessentially “Les Blank” film. It’s a pulsating tapestry of human joyfulness, spirit and expression, Cajun-style. “A simple, everyday, well-made meal,” is how one of the film’s cooks describes his fare. The same could be said for Les Blank’s filmmaking. His films are never pretentious, nor condescending, and are always brimming with the sensual pleasures of life.
THE BLUES ACCORDIN’ TO LIGHTNIN’ HOPKINS
LES BLANK/ 31’ / 1969 / EUA Sala 1 mércores Wednesday ás 20:30h
Unha película de Les Blank con Skip Gerson. O gran bluesman texano Lightnin’ Hopkins é capturado de maneira brillante neste conmovedor retrato no que Blank mostra un inspirado Lightnin’ ofrecéndonos unha boa ración de blues clásico. A película mostra actuacións nunha grellada ao aire libre, un rodeo e unha visita ao barrio da súa nenez en Centerville, Texas. Este poderoso filme é unha das obras mestras de Les Blank.
A film by Les Blank with Skip Gerson. The great Texas bluesman Lightnin’ Hopkins is captured brilliantly in this deeply moving film. Blank reveals Lightnin’s inspiration, and features a generous helping of classic blues. The film includes performances at an outdoor barbeque and a black rodeo, and a visit to his boyhood town of Centerville, Texas. This powerful portrait is among Blank’s special masterworks.
25
A WELL SPENT LIFE
LES BLANK / 44’ / 1971 / EUA
Sala 2 xoves Thursday ás 19:30h
ALWAYS FOR PLEASURE
LES BLANK / 58’ / 1978 / EUA Sala 1 sábado Saturday ás 23:00h
A POEM IS A NAKED PERSON
LES BLANK, LEON RUSSELL / 89’ / 1974-2015 / EUA Sala 1 sábado Saturday ás 20:30h
26
Unha película de Les Blank con Skip Gerson. Moitos consideran ao bluseiro Mance Lipscomb o maior guitarrista e poeta do blues de todos os tempos. Este radiante retrato do lendario músico, está entre os máis coñecidos de Blank. En lugar de amargalo, os tempos difíciles fixeron a Lipscomb un home doce. Dise que esta foi a película favorita do famoso escritor norteamericano Kurt Vonnegut.
A film by Les Blank with Skip Gerson. Many people consider Texas bluesman Mance Lipscomb to be the greatest blues guitarist and songster of all time. This glowing portrait of the legendary musician (also life-long husband and sharecropper) is among Blank’s special masterworks. Instead of growing bitter, tough times made Lipscomb sweet. This is reportedly the favorite film of Kurt Vonnegut, Jr.
Unha película de Les Blank con Maureen Gosling Always For Pleasure é unha celebración da alma de Nova Orleáns e as súas tradicións, mostrando as festividades de Mardi Gras e o día de San Patricio. Un intenso percorrido polo interior das festas rueiras, os desfiles das Second-line, a gastronomía e a música. A película mostra actuacións en directo de Professor Longhair, The Wild Tchoupitoulas, The Neville Brothers, Allen Toussaint, e Kid Thomas Valentine entre moitos outros. Este glorioso filme que satisface o espírito, atópase tamén entre os favoritos do autor.
A film by Les Blank with Maureen Gosling Les Blank’s celebration of the spirit and social traditions of New Orleans, featuring Mardi Gras and St. Patrick’s Day celebrations. It is an intense insider’s portrait of New Orleans’ street celebrations and the unique cultural gumbo of Second-line parades, Mardi Gras, and the Jazz Fest. The film features live music by Professor Longhair, The Wild Tchoupitoulas, The Neville Brothers, Allen Toussaint, Kid Thomas Valentine and more. This glorious, soul-satisfying film is among Blank’s special masterworks.
Unha película de Les Blank con Maureen Gosling Cunha mestura indescritible de ledicia desenfreada e realismo documental, A Poem is a Naked Person mostra o famoso e adorado cantautor Leon Russell filmado por Les Blank entre os anos 1972 e 1974. A cámara de Blank penétranos no universo de Russell e os seus amigos e compañeiros músicos, no estudio de gravación deste, logrando capturar momentos íntimos e espontáneos que combina con fascinantes escenas das súas actuacións en directo. Esta singular película sobre o artista e a súa comunidade, xamais foi estreada, adquirindo o status de lenda. Agora, despois de máis de corenta anos, finalmente sae á luz e pode ser vista e oída en toda a súa brutal e extraordinaria beleza. Algúns críticos declarárona xa a mellor película de Rock and Roll de toda a historia.
A film by Les Blank with Maureen Gosling An ineffable mix of unbridled joy and vérité realism, A Poem is a Naked Person presents the beloved singer-songwriter and Rock and Roll Hall of Famer Leon Russell as filmed by documentarian Les Blank between 1972 and 1974. Blank’s camera lets us into the world of Russell and his friends and fellow artists in and around his recording studio in northeast Oklahoma, capturing intimate, off-the-cuff moments and combining them with mesmerizing scenes of Russell and his band performing live. This singular film about an artist and his community never got an official theatrical release and has attained legendary status. Now, after more than forty years, it can finally be seen and heard in all its rough beauty. Some critics have declared it the best film ever made on Rock and Roll.
ESPECIAL / SPECIAL
CINE EXPERIMENTAL IUGOSLAVO
Yugoslavian experimental cinema por / by Kumjana Novakova O vello-novo experimento* ou sobre a vangarda iugoslava: ex partisanos, artistas en xeral, revolucionarios e contrarrevolucionarios, experimentadores. con amor para Play-Doc, que se atreve a experimentar. Este programa de curtas experimentais iugoslavas, feito para Play-Doc 2016, é unha mostra moi cativa do cinema experimental de vangarda que tivo lugar nas décadas comprendidas entre os anos sesenta e oitenta, en Iugoslavia. “Iugoslavia”, unha vez chamada e pronunciada ”Jugoslavia”, foi un país do sueste de Europa durante a maior parte do século XX. Como diría Wikipedia. Hoxe en día a maioría dos seus (antigos) cidadáns prefiren chamala antiga Iugoslavia. Por moitas razóns e con numerosas consecuencias. Aquilo era un verdadeiro país. Como moitos dos seus antigos cidadáns dirían. O vello-novo experimento rende tributo aos experimentadores daquela Jugoslavija que adoitaba ser un verdadeiro país. Na actualidade as súas imaxes son recordadas como antifilme, filme alternativo, novo filme, filme amateur; sendo a vangarda unha práctica artística radical e extravagante, que introducía e exploraba novas formas e novos temas. O cinema vangardista destas décadas, orixinouse, paradoxalmente, nos cineclubs estatais (kino klub) da antiga Iugoslavia, xestionados por afeccionados ao cinema dentro dos socialistas “Narodna tehnika”, “os clubs da técnica para a xente”. Estes clubs reuniron a diversos grupos vangardistas, compostos por “almas perdidas”, que non atopaban pracer nin estímulo na produción artística masiva do novo e valente réxime socialista. E contrapuxeron o cinema como experimento ao cinema como rutina. O cinema do sistema, o bastión da visión heroica dos novos homes e mulleres iugoslavos, era un tema serio a través do cal a sociedade case utópica de solidariedade social multiplicábase a si propia nos círculos adeptos ao sistema, “educando” os seus súbditos. O cinema da experimentación, polo contrario, desmontaba a utopía da irmandade, mostrando o ridículo dunha modernización acelerada, a brutalidade patriarcal arraigada firmemente na grandiosa e moderna sociedade iugoslava, os valores caducos dos novos ricos socialistas aínda con lama nos seus zapatos. O cinema experimental ríase á cara do ego cómico do grande estado que salvagardaba a súa sociedade sen clases mediante unha comicamente autoproclamada elite comunista, sen ningún sentido do humor. O cine-experimento era un acto de total compromiso político. O experimentador era un revolucionario en permanente estado de confrontación. O experimentador era anti artista. O experimentador facía esvaecerse a liberdade, liberándoa do seu propio concepto de liberdade. O experimentador cría que a creación da verdadeira liberdade era unha opción. 27
O experimentador creaba anti imaxes reflexivas sobre o transfundo do sistema. O experimentador non cuestionaba movementos nin políticas menores. Cuestionaba a premisa mesma sobre a que a sociedade iugoslava se construíra: as fermosas mentiras do Pobo de Potiomkin. O experimentador cría que a revolución non era só un sentimento. *Experimento é unha acción adoptada provisionalmente sen un resultado predicible, co propósito de probar algo novo, para gañar experiencia e facer novos descubrimentos. The Old-New Experiment* or about the Yugoslav Avant-Garde: ex-partisans, artists of general practice, revolutionaries and contra-revolutionaries, experimenters. by Kumjana Novakova, with love to PlayDoc, who dare to experiment. The Yugoslav Avant-Garde short program, curated for PlayDoc 2016, is a tiny frame of the experimental and avant-garde cinema of the 60ies to the 80ies of Yugoslavia. ‘Yugoslavia’, once spelled and called “Jugoslavia”, was a country in Southeast Europe during most of the 20th century. As Wikipedia would define it. Today most of its (former) citizens prefer to call it former-Yugoslavia. For many reasons and with many consequences. That used to be a real country. As many of its former citizens would define it. The Old-New Experiment program pays homage to the experimenters of Jugoslavija that used to be a real country. Their images today are remembered as anti-film, alternative–film, new film, amateur film. Some remember it and write of it as the Yugoslav neo-avant-guard film. Avant-garde being an extravagant, radical art practice introducing and exploring both new forms and new subject matters. The avant-garde film of the 60ies - 80ies originates, paradoxically enough, from the state-formed Yugoslav cine clubs (kino klub), mostly organized by film amateurs and film buffs within the socialist established Narodna tehnika (People’s Technique Clubs). These gathered different and diverse avantgarde groups comprised of “lost souls” who found no joy or stimulus in the massive art-production of the brave new socialist order. And they opposed to the cinema as routine with the cinema as experiment. The cinema of the system, the bastion of the heroic visions of the new Yugoslav man and woman, was a “serious thing” through which the almost-utopian society of social solidarity was multiplying itself in the non-partisan circles of art, “educating” its subjects. The cinema of experiment, on the other side, was undressing the utopia of the brotherhood, showcasing the ridicule of the accelerated modernization, of the patriarchal brutality still standing firm in the roots of the grandiose modern Yugoslav society, of the worn-out values of the nouveau riche socialistic elites still with mud on their shoes. The cinema of the experiment was laughing in the face of the comical ego of the “grand” state that safeguards its classless society through a comical self-proclaimed communist elite without a sense of humor. The cinema experiment was to be an act of uncompromised political engagement. The experimenter was a revolutionary, in a permanent state of confrontation. The experimenter was an anti-artist. The experimenter was de-materializing freedom, liberating it from the concept of freedom itself. The experimenter believed that the creation of real freedom is an option. The experimenter was creating reflexive anti-images against the background of the system. The experimenter questioned not moves and petty politics. The experimenter questioned the very premises on which the Yugoslav society was built: the beautiful lies of the Potemkin village. The experimenter believed that revolution is not just a sentiment. The experimenter was only experimenting. *Experiment is a course of action tentatively adopted without a predictable outcome, with the aim to try something new, in order to gain experience and make new discoveries. 28
14441 KVADRAT / SOBRE A ARTE DO AMOR OU UNHA PELÍCULA CON 14.441 FOTOGRAMAS Karpo Aćimović Godina / 10’ / 1972 / IUGOSLAVIA
Sala 2 sábado Saturday ás 21:30h Unha película de Karpo Aćimović Godina “O exército encargoume unha película militar oficial. En lugar diso fixen unha que dicía: Fai o amor e non a guerra. Os militares fixérona anacos literalmente cunha machada, pero fun capaz de gardar unha copia.” Karpo Godina 14441 Kvadrat / About the Art of Love or a Film with 14441 Frames “The army asked me to make an official military film. Instead I made one that said: ‘Make love, not war.’ The military literally chopped it up with an ax, but I was able to save one print.” Karpo Godina
JUDA / XUDAS
Vlatko Gilić / 11’ / 1972 / IUGOSLAVIA
Sala 2 sábado Saturday ás 21:30h Dirixida por Vlatko Gilić Cámara: Ljubomir Ivković Produción: Dunav Film Montaxe: Aleksandar Ilić Aparentemente sinxelo e á vez coa expresividade creativa específica de Gilić, o filme confróntanos con nós mesmos. A chamada do deserto, a loita contra as asexantes forzas do mal, os demos cos que batallamos. O director trata de superar todo isto de maneira paradoxal. Seemingly simple and at the same time very specific expression of Gilić’s creativity involves the viewer to confront his own Inner Self. The call of the wilderness which we listen in, the confrontation like a touch of evil forces which haunt us, the demons which we tackle. This director is trying to overcome this game which takes as on in a paradoxical way.
29
POSLIJE PODNE (PUŠKA) / TARDE (A PISTOLA)
Lordan Zafranović / 15 ‘/ 1968 / IUGOSLAVIA
Sala 2 sábado Saturday ás 21:30h Unha película de Lordan Zafranović Cámara: Ivica Rajković Produción: Filmski autorski studio – FAS Montaxe: Katja Majer Nunha calorosa tarde de verán, no patio dunha cidade, un home divírtese apuntando e disparando ao azar coa súa pistola de balines. Un neno tráelle unha golondrina ferida como branco. O home dispara gradualmente, con habilidade e indiferenza; o neno axúdalle mostrando non menos brutalidade. O filme explora as orixes e as manifestacións da maldade, un dos temas recorrentes de Zafranović. On a hot summer afternoon in a city courtyard, a young man amuses himself by aiming air guns at random targets. A dramaturgical nerve hits a boy, bringing a helpless sparrow as a target… The man hits gradually, indifferently and skillfully; the kid helps him showing no less viciousness. The film examines the roots and manifestations of Evil, which will become the director’s permanent concern.
ŽEMÜKO / MOZA
Dunja Ivanišević / 6’ / 1968 / IUGOSLAVIA
Sala 2 sábado Saturday ás 21:30h Dirixida por Dunja Ivanišević Cámara: Andrija Pivčević Produción: Kino Klub Split Montaxe: Dunja Ivanišević Ademais de pór a obsesión pola beleza física no corpo e a enerxía da muller (tamén do home), e os desexos (eróticos) no centro da atención, o título tamén soaba e era atractivo á vista. Este título, toda unha declaración de xénero, gañou aínda máis valor simbólico co paso do tempo, polo que Moza viaxa hoxe en día como modelo paradigmático da cultura feminista croata. As well as putting female body and energy, obssesion with its own physical beauty (male also) and (erotic) desires in the center of attention, this little film also looked and sounded attractive. The gender declaratory title gained more of its simbolic value with time so Gal travels the world nowdays as a paradigmatic model of croatian feminist culture.
30
KASABE / CIDADES DE PROVINCIA Mirza Idrizović / 10’ / 1977 / IUGOSLAVIA
Sala 2 sábado Saturday ás 21:30h Director: Mirza Idrizović Cámara: Dragan Resner Montaxe: Zlata Miličević Son: Ljubo Petek Guión: Zuko Džumhur O collage das pegadas da modernización social; unha mestura de culturas, entre o vello e o novo, tradicións e folclore. The collage of everyday impressions of social modernization; mixed cultures of old and new mediums, traditions and folklore…
PIONIRI MALENI MI SMO VOJSKA PRAVA, SVAKOG DANA NIČEMO KO ZELENA TRAVA PEQUENOS PIONEIROS Želimir Žilnik / 18’ / 1968 / IUGOSLAVIA
Sala 2 sábado Saturday ás 21:30h Escrita e dirixida por Želimir Žilnik Cámara: Miodrag Jakšić Fanđo Produción: Neoplanta film, Novi Sad Son: Dragan Stanojević Montaxe: Dragan Mitrović Os nenos abandonados pola sociedade, que saben coidarse sós, atrévense a roubar e a quebrantar a lei. Discuten cuns pais que nin lles comprenden nin lles dan afecto. Como contrapunto vemos un programa de televisión no que o popular presentador Gula (Dragoljub Milosavljevic), diríxese a nenos felices e despreocupados. Socially neglected children, taking care of themselves, dare to steal and break the law. They argue with parents who neither understand them, nor do they have feelings for them. As a counterpoint to this story we see a TV show where popular actor-entertainer Gula (Dragoljub Milosavljevic) addresses happy and carefree children.
31
CINEMA GALEGO / Galician Cinema
SIN DIOS NI SANTA MARÍA
Samuel M. Delgado e Helena Girón / 12’ / 2015 / ESPAÑA
Sala 2 domingo Sunday ás 19:30h Dirección, guión e montaxe: Samuel M. Delgado e Helena Girón Deseño sonoro e mestura: Juan Carlos Blancas Reparto: Enedina Perdomo, Carmen Montero Voces: Zacarías Campos Cruz, Luis Diego Cuscoy e Nazario Hernández Siverio Contacto: samuelmdelgado@gmail.com Como non había avións, a xente trasladábase por medio duns rezados dunha terra a outra e volvían cedo, antes do amencer. Nunhas antigas gravacións sonoras, as voces dos pastores falan dunha existencia mítica, de bruxas e de viaxes. No cotiá dunha muller materialízase a maxia dos seus relatos ao tempo que agarda a chegada da noite. A noite é o momento no que as viaxes son posibles. Since airplanes did not exist, people moved around using prayers. They went from one land to another and returned early, before dawn. In old audio recordings, the voices of pastors speak of the mythical existence of witches and their travels. In the daily life of a woman the magic of her tales begin to materialize as night falls. Night is the time when travel is possible.
OÙ EST LA JUNGLE?
Iván Castiñeiras / 32’ / 2015 / FRANCIA Sala 1 venres Friday ás 20:30h Dirixida, filmada, montada e producida por Iván Castiñeiras Gallego Asistencia realización: Jorge Moneo Quintana Dirección produción: Barbara Merlier Produción: Studio National des Arts Contemporains Le Fresnoy Son: Frederico Lobo, Miguel Moraes Cabral Contacto: ntrebik@lefresnoy.net Ao tempo que a expansión da cidade devora a selva, outra selva nace nas ruínas e memorias da propia cidade. Onde está a fronteira entre un espazo e outro? The city spreads and devours the jungle. At the same time, the city’s ruins host another jungle, a veritable internal memory. The question of the frontier arises. What delimits one space from the other?
32
FREEDOM TO KILL THE OTHERS’ CHILDREN David Varela / 31’ / 2016 / ESPAÑA
Sala 2 domingo Sunday ás 19:30h Cámara, edición e dirección: David Varela Produción e son directo: Lola Martínez, David Varela Mestura son: Sergio López-Eraña Posprodución vídeo: Flavio G. García Contacto: davidvarelaalvarez@yahoo.es Gilad Shalit, un soldado das forzas armadas de Israel, foi capturado en 2006 por milicianos de Hamas e mantido prisioneiro durante cinco anos ata a súa liberación a cambio de 1.027 prisioneiros palestinos. Esta é a visión da historia de alguén que estivo cun pe a cada lado e máis tarde reviviuna a través dos medios. Gilad Shalit, a soldier of the Israeli Army, was captured in 2006 by the Hamas militia and kept prisoner for five years until his liberation in exchange of 1,027 Palestinian prisoners. This is the vision of the story from someone that experienced both sides and then revived it through the media.
TOUT LE MONDE AIME LE BORD DE LA MER Keina Espiñeira / 2016 / 17’ / ESPAÑA
Sala 1 venres Friday ás 20:30h Dirección: Keina Espiñeira Guión: Keina Espiñeira e Samuel M. Delgado Produtora: El Viaje Films Produción: Lourdes Pérez Fotografía: Jose Alayón Montaxe: Samuel M. Delgado Son: Raúl Espiñeira Contacto: keina.espineira@gmail.com Un grupo de homes espera nas marxes dun bosque costeiro para viaxar a Europa. Atópanse nun limbo entre o tempo e o lugar. Alí fílmase unha película na que documental e ficción entrelázanse constantemente. A paisaxe muda, onde están xa non é o seu fogar. Non hai praias bonitas, a auga non é transparente, non é clara. No bosque, contos do pasado colonial fúndense co presente estático. A group of men are waiting at the fringes of a coastal woodland for the journey to Europe, in a limbo between time and place. A film is shot there with the men playing themselves. Fiction and documentary constantly intertwine. Myths from the colonial past collide with dreams of a better future in the former oppressor’s country.
33
CONTRAFACES
Fon Cortizo / 74’ / 2015 / ESPAÑA Sala 2 domingo Sunday ás 21:30h Director: Fon Cortizo Guión: Álex Cancelo, Fon Cortizo Operador de cámara: Javier Álvarez Música: David Regueiro Producida por: Asombra Cinema Con: Erin Moure, Elías Knorr, Iolanda Zúñiga, Elías Portela, Chus Pato, Fran Alonso Contacto: info@contrafaces.com A canadiana Erin Moure descubriu as súas orixes galegas hai 20 anos, o que rematou por cambiar a súa vida e a súa poesía. En Islandia, Elías Knörr é un recoñecido poeta. Durante anos conseguiu manter oculta a súa identidade, agora explora novos camiños de creación. Iolanda anda na procura da súa propia voz dende que descubriu que algúns dos seus poemas xa foran escritos noutros idiomas. Ninguén parece saber quen é Elisa Sampedrín pero ela segue escribindo e influíndo a creadores en diferentes partes do mundo. Erin Moure is a Canadian poet that found her Galician roots 20 years ago, changing her life and her work. In Iceland, Elías Knörr is a renowned poet. For years he managed to keep his identity hidden, now he explores new ways of creation. Iolanda is seeking her own voice since she discovered that some of her poems already existed in other languages. Nobody knows who Elisa Sampedrín is but she continues writing and influencing artists in different parts of the world.
A IMAXE REB/VELADA
Andrea Vázquez / 65’ / 2015/ ESPAÑA Sala 2 sábado Saturday ás 17:30h Dirección: Andrea Vázquez García Produción executiva: Miramemira, Carmen Rico Coira, Antonio Polín Pérez Produción: Miramemira Guión: Andrea Vázquez García, Carmen Rico Coira, Damián Varela Pastrana Dirección fotográfica: Damián Varela Pastrana Montaxe: Miramemira Son: Soundtroop Contacto: Miramemira andrea@miramemira.com En febreiro de 2008, a familia de Carmen e Toño recibe un correo electrónico moi sorprendente. Nel, un familiar afastado volvíase poñer en contacto con eles tras corenta anos de silencio. In February 2008, Carmen and Toño’s family receive a very surprising e-mail. Written by a distant relative, he has got in contact with them again after a forty-year silence.
34
DEN POBEDY: DÍA DA VICTORIA Alberto Lobelle / 37’ / 2015 / ESPAÑA
Sala 2 domingo Sunday ás 19:30h Dirección, produción e montaxe: Alberto Lobelle Produción asociada: Xurxo Chirro Material de arquivo: Anonym, People of Mariupol Edición de son: Oskar Lopez Deseño gráfico: Raquel Castro Contacto: contacto@albertolobelle.com O “Den Pobedy” (Día da Victoria) é un dos días máis importantes na maioría das ex-repúblicas soviéticas. Ten lugar o 9 de maio e nel conmemórase a victoria da U.R.S.S. sobre a Alemaña nazi na Gran Guerra Patriótica (1941-1945), rendendo homenaxe aos veteranos e aos máis de 26 millóns de caídos no bando soviético. Kalinichenko Vasily Porfirievich combateu na terceira Fronte Ucraniana e na primeira Fronte Bielorrusa do Exército Vermello. Como membro do 226º Rexemento de Infantería, entrou en Berlín o 22 de abril de 1945. Este documental trata sobre a guerra, sobre el e a súa familia. “Den Pobedy” (Victory Day) is counted among the most important celebrations for many former Soviet Republics. It is held on May 9 and commemorates the victory of the USSR over Nazi Germany in the Great Patriotic War (1941-1945). This day pays homage to the war veterans and to the over 26 million Soviets who lost their lives fighting this war. Kalinichenko Vasily Porfirievich fought in the Red Army on the 3rd Ukranian Front and on the 1st Belarusian Front. As a member of the 226th Infantry Regiment he entered Berlin on April 22, 1945. This documentary explores the war, his life and his family history.
OS DÍAS AFOGADOS
César Souto, Luis Avilés / 86’ / 2015 / ESPAÑA Sala 1 mércores Wednesday ás 23:00h Fotografía: David Rodríguez Muñiz Música: Fabio González Montaxe: Cristina Liz Cámaras: Armando Duarte, Jesús Santos, Mayra Hernández Produtor executivo: Iván Patiño Produción: Amanita Films Contacto: amanitafilms@gmail.com
Despois de 20 anos sepultada baixo as augas do encoro de Lindoso (Portugal), a aldea de Aceredo (Lobios, Ourense) quedaba ao descuberto a finais de 2012 debido á baixada inesperada do nivel da presa. Do fondo do encoro emerxían as ruínas do que foi en tempos un dos lugares con máis vida de toda a Baixa Limia, unha ocasión que aproveitaron os antigos veciños de Aceredo para reencontrarse coa aldea da que foron expulsados. Tomando como fío condutor da historia a Paco Villalonga, veciño de Aceredo, quen gravou a paulatina agonía anos antes, o documental recolle as testemuñas dos veciños afectados para reconstruír o abandono do lugar onde tiñan as súas raíces. After 20 years submerged under the waters of the Lindoso reservoir (Portugal), the village of Aceredo (Lobios, Ourense) emerged again in late 2012 as the water level dropped unexpectedly. 35
ECO
Xacio Baño / 20’ / 2015 / ESPAÑA Sala 2 sábado Saturday ás 17:30h Director: Xacio Baño Guión: Xacio Baño, Xose Barato, Rocío González. Reparto: Xosé Barato,Rocío González Imaxe: Lucía C. Pan Son: Xoan Escudero Arte: María Zaragoza Empresa produtora: Rebordelos Contacto: info@rebordelos.com A Eco quitáronlle a voz e condenárona a repetir o que dicían os demais. Anulada, decide refuxiarse nunha cova e afastarse do trato humano. Echo’s voice was stolen and she was sentenced to repeat what everyone else said. Trapped, she decides to take shelter in a cave and to distance herself from human touch.
Cinema da diáspora e identidade galega
Por Montse Dopico Non hai oposición real entre o galego e o “internacional”. E non cómpre recorrer a conceptos como o “glocal” para comprendelo. A dicotomía cultura galega/cultura “universal” só pode ser falsa nun país cuxa historia foi marcada pola emigración. E ata hoxe. Non é casualidade, por iso, que unha das achegas máis singulares de Galicia á cinematografía mundial fosen, entre os anos 10 e 50, as películas de correspondencia. Moreas de latas con filmacións encargadas polas sociedades galegas en América que viaxaban nos mesmos barcos que transportaban a emigrantes e retornados. Como non o é que Carlos Velo se convertese en quen foi tras marchar para México. O cinema realizado aquén e alén mar ollou a emigración desde distintas perspectivas. Antes do 36 foi, moitas veces, a óptica folclórica a que se impuxo. A ditadura franquista encargouse de promover, despois, o clixé do emigrante triunfador. En América, desde as películas de correspondencia ata as producións de entretemento que proxectan o estereotipo do galego pailán contribuíron tamén a conformar o imaxinario sobre os galegos. Coa fin da ditadura abríronse novas visións. Nos 80 Chano Piñeiro gravaba Mamasunción e Sempre Xonxa. Mantívose, con estes e moitos outros filmes, unha tradición de cinema da emigración que atopou continuidade no Novo Cinema Galego -Vikingland de Xurxo Chirro ou Bs As de Alberte Pagán, por exemplo- e en producións coetáneas. Mentres, cineastas da relevancia de Oliver Laxe continúan a desenvolver os seus proxectos noutros países. Mais, se algo caracteriza as miradas máis recentes é a -relativa- desdramatización da diáspora, xunto coa superación dos tópicos. Mostra diso é a cinematografía de Eloy Domínguez Serén. Sen vacas sobre o xeo é a frustración dunha xeración expulsada, -outra vez-, da súa terra. Mais tamén é a crónica da adaptación. Da experiencia que nos fai medrar. A imaxe reb/velada, de Andrea Vázquez e Damián Varela, é o dereito á memoria. A resignificación da vida de Baldo Pestana, o grande retratista. Contrafaces, de Fon Cortizo, indaga tamén na creación. Érguese sobre pares conceptuais como identidade-autoría. Mais o esencial non é a identidade do autor nin as súas circunstancias vitais, emigración mediante. É a obra. Non importa cal é a copia e cal o orixinal. Dualidades falsas. Como a que afasta a nosa cultura das “universais”. Nun pobo cuxa identidade non pode entenderse sen o recoñemento do Outro e no Outro. Ata que o Nós/Outros deixe de ter sentido. MESA DE DEBATE DOMINGO 17 DE ABRIL 17 HORAS (SALA DE PRENSA DO TEATRO MUNICIPAL) Modera: Montse Dopico Participan: Fon Cortizo, Eloy Domínguez Serén, Andrea Vázquez 36
The cinema of the diaspora and Galician identity By Montse Dopico
No real division can be made between what is Galician and what is “international.” And one does not need to draw on concepts such as “glocal” to understand this. A dichotomy between Galician and “universal” culture can only be false in a country which has been marked by emigration. Right up to today. That is why it is no coincidence that one of Galicia’s most original contributions to world cinema consists of the “correspondence films” that were made between 1910 and 1960. Stacks of film cans ordered by Galician associations in America travelled on the same ships which took emigrants out and brought others home. It is equally no coincidence that Carlos Velo became the person he was after he left for Mexico. The cinema made on this and the other side of the sea considered emigration from different perspectives. Before 1936, such films would often contain quaint, picturesque depictions. Franco’s dictatorship later ensured that the emphasis was placed on the cliché of the emigrant who strikes it rich. In the Americas, films ranging from the correspondence type to straightforward entertainment productions which perpetuated the stereotype of the Galician farmhand also contributed to the popular image of the Galician people. The end of the dictatorship brought new visions to the fore. In the 1980s, Chano Piñeiro filmed Mamasunción and Sempre Xonxa. With these and many other films, the tradition of a cinema focused on emigration was maintained, and it has continued to flourish with the Novo Cinema Galego, or New Galician Cinema, with films such as Xurxo Chirro’s Vikingland or Alberte Pagán’s Bs As for example, and also in the shape of contemporary productions. Meanwhile, filmmakers of the standing of Oliver Laxe continue to carry out their projects in other countries. Yet if there is something which characterizes more recent visions, then that is the (relative) lack of dramatization of the diaspora, along with the abandonment of the usual stereotypes. Evidence of this can be found in Eloy Domínguez Serén’s filmography. No Cow On The Ice communicates the frustration of a generation expelled once more from their homeland. Yet it is also a record of the process of adaptation, of the fact that our experiences are a source of growth. A imaxe reb/velada, by Andrea Vázquez and Damián Varela, speaks of the right to memory, of the resignification of the life of Baldo Pestana, the great portraitist. Contrafaces, by Fon Cortizo, is also an investigation into creativity, and one based on conceptual pairs, such as identity and authorship. Yet what is essential to it is not the author’s identity nor the circumstances of his life, emigration included. It is the work itself. It does not matter which is the copy and which is the original. These are false dichotomies, just like the one which separates our culture from those which are “universal”. The identity of the people of this place cannot be understood without an acknowledgement of the Other and within the Other. Until a moment comes when the notion of “us and them” no longer makes sense. ROUNDTABLE DEBATE SUNDAY APRIL 17 5 PM (MEDIA ROOM AT THE TEATRO MUNICIPAL) Chair: Montse Dopico Participants: Fon Cortizo, Eloy Domínguez Serén, Andrea Vázquez
37
por / by Martín Cuesta Gutiérrez e Iván Villarmea Segundo ano consecutivo: a crítica programa. Desta vez, os filmes seleccionados veñen de lugares moi afastados para deitar unha ollada sobre o alleo, mais logo revelan que os outros... somos nós mesmos. Aquilo que un día estivo diante da cámara, e que hoxe está na pantalla, non deixa de lembrarnos o noso mundo: o máis exótico pode ser tamén o máis achegado. A fascinación por recoñecerse nos demais é unha constante no programa deste ano: primeiro, os cineastas ficaron prendados dun lugar ou dunha comunidade; logo, os críticos sentiron ese mesmo magnetismo ante as imaxes; e agora somos nós, os espectadores, os que imos ao encontro do outro, tecnoloxía mediante. Cineastas, críticos e espectadores: todos somos etnógrafos. Por iso, Raquel Schefer abre o seu texto cunha cita ao artigo “O artista como etnógrafo”, do crítico de arte Hal Foster. O seu programa de curtametraxes, titulado ‘O que nos olha’, desafía o concepto de alteridade cunha serie de pezas onde o outro toma o control da representación: pode ser a natureza salvaxe de Wayward Fronds (Fern Silva, 2014) ou os nómades urbanos de Le terrain (Bijan Anquetil, 2014), dous exemplos de que a distancia entre quen filma e o que filma pode ser abolida. A proposta de Brais Romero vai na mesma liña: Of the North (Dominic Gagnon, 2015) é un artefacto lúdico e envelenado, unha escolma de vídeos bizarros tirados de redes sociais onde os habitantes do ártico canadense retratan desvergoñadamente a súa idiosincrasia. A ollada do cineasta 38
For the second year running, the critics are the ones who have drawn up the programme. This time, the films selected come from very far afield to provide us with a view of what is other, and yet only to reveal that, in fact, we are the others. What was one day in front of a camera, and is now on the screen, keeps on reminding us of a fact about the world: the most exotic of things can be right in front of you. The fascination with seeing oneself in others has a constant presence in this year’s programme: first of all, the filmmakers have been captivated by a single place or community; then, the critics felt that same attraction when faced with these images; now it’s our turn, as the audience, to go out in search of the other with the help of techno logy. Film-makers, critics and the audience: we’re all ethnographers. That’s why Raquel Schefer begins her text with a reference to the article “The Artist as Ethnographer” by the art critic Hal Foster. Her selection of short films, entitled ‘That which looks at us’, is a challenge to the concept of alterity in the form of a series of works in which the other takes control of the representation: the wildlife in the case of Wayward Fronds (Fern Silva, 2014), and the urban nomads in Le terrain (Bijan Anquetil, 2014) – two examples of the fact that the distance between the one who films and what is being filmed can be eliminated. Brais Romero’s selection is similar: Of the North (Dominic Gagnon, 2015) is a playful yet acerbic work, a selection of bizarre videos taken from
coincide aquí coa ollada dos suxeitos representados, que filman as súas lerias para o pracer de propios e estraños. Gagnon dálle ritmo e sentido a semellante enchente de borralla audiovisual, para que vexamos que o Ártico é, por desgraza, un lugar tan ruín como calquera outro para vivir. O resultado, con estes vimbios, é unha reescritura punk de Nanook of the North (Robert J. Flaherty, 1922) a xeito de autoetnografía. Por último, o filme seleccionado por Sergio de Benito, When the Earth Seems to Be Light (Tamuna Karumidze, Salome Machaidze & David Meskhi, 2015), lévanos até Tbilisi, a capital de Xeorxia, onde un grupo de skaters tenta transformar a súa realidade a través do espello de occidente. Estes mozos e mozas porfían por acadar a liberdade sen baixar dos seus monopatíns, nun esforzo cotián, inxenuo e admirábel, que resulta contaxioso, porque a súa loita, a fin de contas, é tamén a nosa.
O QUE NOS OLLA THAT WHICH LOOKS AT US Nun artigo fundamental publicado en 1995,The Artist as Ethnographer, Hal Foster, evocando a figura benjaminiana do “autor como produtor”, identificaba o novo paradigma da arte “avanzada”: o “artista como etnógrafo”. Para Foster, a antropoloxía volvérase a disciplina de referencia da práctica artística e do discurso crítico. Se, no paso do paradigma produtivista para o paradigma “case-etnográfico”, a arte autónoma prevalece ao obxecto de contestación, o artista-etnógrafo inclínase cara o “outro cultural” e xa non sobre o proletariado coma o “outro social”. Con todo, segundo Foster, certos presupostos esenciais do paradigma produtivista persisten no novo paradigma. Entre eles, a afirmación de que o espazo de transformación artística como espazo de transformación política sitúase invariablemente noutro lugar e de que o punto de subversión da cultura dominante é sempre percibido como unha exterioridade definida como alteridade cultural ou social. Neste panorama, o artista debe presentarse e ser percibido coma o “outro social” ou “cultural”. Alén do risco de “estandarización ideolóxica”, sinalado por Foster na estela de Benjamin, o sistema de oposicións binarias que sustentou historicamente a antropoloxía (e o colonialismo) perdura neste paradigma.
social networks, in which the inhabitants of the Canadian Arctic Circle shamelessly portray their own idiosyncrasies. The view of the person making the film here is the same as that of the subjects represented in it, as they film their stories for the own pleasure and that of others. Gagnon brings order and meaning to this torrent of audiovisual input, enabling us to see that the Arctic is, unfortunately, as awful a place as anywhere else to live. The result of all this is a punk rewriting of Nanook of the North (Robert J. Flaherty, 1922), a kind of autoethnography. Finally, the film selected by Sergio de Benito, When the Earth Seems to Be Light (Tamuna Karumidze, Salome Machaidze & David Meskhi, 2015), takes us to Tbilisi, the capital of Georgia, where a group of skateboarders are trying to transform their reality through the looking-glass of the west. These boys and girls keep on striving for freedom while never leaving their boards, and their daily, naïve and admirable efforts are infectious, because, in the end, their struggle is ours too.
por / by Raquel Schefer, La Furia Umana In 1995, Hal Foster published a landmark article, The Artist as Ethnographer, whose title evoked Benjamin’s “the author as producer” and also identified a new paradigm in “advanced” art. For Foster, anthropology has become a disciplinary reference point for artistic practice and critical discourse. While, with the transition from the productivist paradigm to the “quasi-ethnographic” paradigm, autonomous art remains the object of contestation, the ethnographic artist now focuses on the “cultural other,” rather than on the proletariat as the “social other.” However, according to Foster, certain fundamental assumptions of the old productivist paradigm are still present in the new one. These include the claim that the site of artistic transformation, and of political transformation, is also located “elsewhere” and that the point of subversion of the dominant culture is always perceived as coming from outside, as being a cultural or social alterity. In this environment, the artist must seek to appear and be perceived as “a cultural or social other.” As well as the risk of “ideological patronage,” which Foster, following Benjamin, draws attention to, the system of binary oppositions which anthropology (and colonialism) promoted in the past is still present in this paradigm. 39
Máis de vinte anos despois da publicación de The Artist as Ethnographer, o programa O que nos olha interroga a máis recente “viraxe etnográfica” do cinema. Filmes como Occidente (2014), de Ana Vaz, ou Despedida (2013), de Alexandra Cuesta, repensan as nocións de “mesmidade” e de “alteridade” a partir dunha revisión das posicións de interioridade e de exterioridade que toma en conta as especificidades do medium cinematográfico. Que acontece cando a alteridade está entre o dentro e o fóra, cando é simultaneamente pensada como interioridade e exterioridade? En que medida a reversibilidade entre mesmidade e alteridade permite sobrepasar a oposición entre subxectivismo e obxectivismo e a separación entre suxeito e obxecto de representación e de coñecemento?.
More than twenty years after the publication of The Artist as Ethnographer, the Lo que nos mira programme questions the recent «ethnographical turn» in cinema. Films such as Ana Vaz’s Occidente (2014), or Alexandra Cuesta’s Despedida (2013), rethink the notions of “sameness” and “otherness” by means of a reconsideration of the positions of what is inside and what is outside, and which also takes into account the specific features of cinematographic medium. What happens when otherness is neither wholly inside or outside, when it can be viewed as being both at the same time? To what extent does the reversibility between sameness and alterity enable the opposition between subjectivism and objectivism to be overcome and the separation between the subject and object of representation and knowledge to be left behind?
No panorama cinematográfico contemporáneo, as narrativas da alteridade son frecuentemente abordadas a través de formas estéticas e narrativas experimentais. As cinco curtametraxes non só denotan esa tendencia, como tamén, ao repensar conxuntamente alteridade e mesmidade, manifestan a oposición entre historia e “fabulación”, no sentido deleuziano do termo, adoptando un sistema de representación marcado pola indeterminación de xénero e polo fabular da experiencia cinematográfica. Filmes coma os enriba citados e Deep Sleep (2014), de Basma Alsharif, Wayward Fronts (2013), de Fern Silva, ou Le Terrain (2013), de Bijan Anquetil, describen experiencias do ollar nas que o suxeito de representación é investido pola visión do obxecto representado. Parafraseando o título da obra de Georges Didi-Huberman publicada en 1992, o que vemos, míranos.
In contemporary cinema, narratives concerning alterity frequently take aesthetic approaches and use experimental structures. Not only do these five short films provide evidence of this trend, but also, as they jointly rethink alterity and sameness, they also portray the opposition between history and “fabulation”, in the Deleuzian sense of the term, by adopting a system of representation which is marked by genre indeterminacy and the fabulation of the cinematographic experience. Films such as those mentioned above, along with Basma Alsharif’s Deep Sleep (2014), Fern Silva’s Wayward Fronts (2013), and Bijan Anquetil’s Le Terrain (2013), describe visual experiences in which the subject of the representation is provided with the view of the object represented possesses. To paraphrase the title of a 1992 book by Georges Didi-Huberman, what we see is looking at us.
Experiencias visuais de exposición de si propio ao ollar do outro, os cinco filmes ensaian unha semi-rotación (Cuesta, Silva, Anquetil) ou unha rotación do ollar (Vaz, Alsharif), confusión das fronteiras entre alteridade e mesmidade. Ao repensar as condicións estéticas, políticas, epistémicas e éticas do cinema, redefinen no campo cinematográfico o paradigma “case-etnográfico” teorizado por Foster. O fóra e o outro deixan de ser os elementos de subversión da cultura dominante. A través da creación dun efecto de co-presenza, a xestión do punto de vista do observador polo do observado destituíu a alteridade como punto de subversión, substituíndoa polo pensamento da relación nos sistemas de representación. Reflexión sobre a relación, “punto de inquietude” do ver, nos sistemas de representación, estes filmes, aínda situándose no paradigma “case-etnográfico”, exceden o seu sistema binario rumbo a unha antropoloxía da forma e da relación.
40
As the visual experiences of the exposure of oneself to the gaze of the Other, the five films attempt either a semi-rotation (Cuesta, Silva, and Anquetil) or a complete rotation of the gaze (Vaz and Alsharif), leading to the confusion of the boundaries between alterity and sameness. As they rethink the aesthetic, political, epistemic and ethical conditions of cinema, they redefine within this particular field the “quasi-ethnographic” paradigm proposed by Foster. The outside and the Other cease to be elements for the subversion of the dominant culture. By creating a co-presence effect, the use of the observer’s point of view by the one observed removes alterity from its position as the point of subversion, and substitutes it with the thought of the relationship between representation systems. Via a reflection on the relationship, on “the point of curiosity” of vision within representation systems, these films, while still within the “quasiethnographic paradigm, move beyond its binary system towards an anthropology of form and relationships.
DEEP SLEEP
Basma Alsharif / 13’ / 2014 / GRECIA - MALTA - PALESTINA
Sala 2 xoves Thursday ás 21:30h Dirixida, filmada e editada por Basma Alsharif Contacto: Basma Alsharif basmalsharif@gmail.com “Deep Sleep lévanos de viaxe polas ondas sonoras de Gaza, a diferentes xacementos de ruínas modernas. Coa entrada á Palestina restrinxida, aprendín auto hipnose coa fin de situarme dobremente. O resultado é unha aventura ás ruínas de antigas civilizacións incrustadas en ruinosas civilizacións modernas, cara un lugar en ruínas alén de toda evidencia de civilización.” Basma Alsharif. “Deep Sleep takes us on a journey through the sound waves of Gaza to travel between different sights of modern ruin. Restricted from travel to Palestine, I learned auto-hypnosis for the purpose of bilocating. What results is a journey, recorded on Super 8mm film, to the ruins of ancient civilizations embedded in modern civilization in ruins, to a site ruined beyond evidence of civilization.” Basma Alsharif
DESPEDIDA (FAREWELL)
Alexandra Cuesta / 10’ / 2013 / ECUADOR-EUA
Sala 2 xoves Thursday ás 21:30h Dirixida, filmada e editada por Alexandra Cuesta Son: Nicolas Fernández, Ben Huff Contacto: Alexandra Cuesta alexiagalaxia@gmail.com Filmado en Boyle Heights no Leste de Los Angeles, este barrio de transición e de cambio atopa un punto común coa poesía de Mapkaulu Roger Nduku. Poemas sobre pasaxes e sobre finais abren o espazo proxectado. Unha fileira de cadros visuais compoñen unha carta de despedida para un fogar efémero. Shot in Boyle Heights in East Los Angeles, this neighborhood historically formed by cultural transition resonates with the poetry of local resident Mapkaulu Roger Nduku. Despedida is a portrait of a place and a goodbye letter to an ephemeral home.
41
LE TERRAIN
Bijan Anquetil / 41’ / 2013 / FRANCIA
Sala 2 xoves Thursday ás 21:30h Unha película de Bijan Anquetil Producida por L’Atelier Documentaire Contacto: L’Atelier Documentaire atelierdocumentaire@yahoo.fr Que é “o teu lugar”? Un fogar? Como mínimo sería sorprendentemente un cacho de terra, un termo catastral que confina unha comunidade apenas tolerada á non residencia na periferia urbana. Durante un ano, Bijan Anquetil filma un grupo de xitanos que se asentan nese cacho de terra, antes de ser desprazados a un poboamento veciño. What is a “place of your own”, a home? Surprisingly, it could at the very least be a “plot of land”, a cadastral term that confines a barely tolerated community to non-residence on urban outskirts (here near Saint-Denis in the Paris region). For one year, Bijan Anquetil filmed a group of Roma who settled on one such plot before being “displaced” to a neighbouring town.
OCCIDENTE
Ana Vaz / 15’ / 2014 / BRASIL
Sala 2 xoves Thursday ás 21:30h Dirixida, filmada e editada por Ana Vaz Contacto: Ana Vaz anagabriellavaz@gmail.com Occidente é un filme poético que fala de como a historia colonial se repite si propia. Os empregados vólvense patróns, as antigüidades convértense en vaixelas reproducibles, os paxaros exóticos convértense en luxosa moeda, explorar convértese nun deporte extremo para turistas, os monumentos transfórmanse en datos xeolóxicos. Unha viaxe circular cara o leste e cara o oeste, provocando ciclos expansivos na loita por atopar un lugar propio, un lugar no que sentar a unha mesa. Occidente is a film-poem by Vaz which discusses an ecology of signs that speaks of colonial history repeating herself. Subalterns become masters, antiques become reproducible dinner sets, exotic birds become luxury currency, exploration becomes extreme-sport-tourism, monuments become geodata. A spherical voyage eastwards and westwards marking cycles of expansion in a struggle to find one’s place, one’s sitting around a table.
42
WAYWARD FRONDS
Fern Silva / 13’ / 2014 / EUA-PORTUGAL
Sala 2 xoves Thursday ás 21:30h Unha película de Fern Silva Contacto: Fern Silva fernsilva860@gmail.com Wayward Fronds refire unha serie de feitos históricos que axudaron a conformar a actual rexión de Everglades en Florida, á vez que ficciona o seu futuro xeolóxico e as súas consecuencias tanto nos nativos como nos habitantes exóticos. Nesta película a natureza apodérase de todo, os roles mudan e tras séculos de ser atacada, a natureza comeza a domar a civilización, até levala mesmo ás súas misteriosas profundidades acuosas, forzando os seres humanos a evolucionar e adaptarse ao seu novo medio. Wayward Fronds reference a series of historical events that helped shape the Florida Everglades today, while fictionalizing its geological future and its effects on both native and exotic inhabitants. Events in this film imply that nature begins to take over, that the Everglades switches roles and tames civilization after centuries of attack, and even guides it into its mysterious aqueous depths, forcing humans to adapt and evolve to its surroundings.
OF THE NORTH
por / by Brais Romero, A Cuarta Parede
Case cen anos logo de que Flaherty nos ensinase que hai alén do círculo polar ártico, Dominic Gagnon aposta na súa película por unha desmitificación da vida esquimá. Non exenta de crítica, a súa visión da vida alí dista da paisaxe branca e virxinal que o cinema clásico nos debuxaba, onde a vida pasaba pola rutina dunha tradición ancorada á sociedade inuit dende facía séculos.
Almost a hundred years have gone by since Flaherty showed us there is life within the Arctic Circle, and now Dominic Gagnon’s film seeks to demystify the Inuit lifestyle. There is critique here, and his vision of life in this place is removed from the virginal white landscape of classic cinema, in which life was based on routines derived from centuries-old Inuit traditions.
Of the North é unha película situada nun presente absoluto onde as imaxes saturan calquera pantalla ou espazo da vida real. Gagnon aprovéitase dos vídeos colgados en páxinas tipo YouTube para observar a paisaxe a través dos ollos do propio habitante. O exotismo e a visión turística quedan a un lado, permitindo que coñezamos o cotián de forma directa. Entre os vídeos, escenas caseiras ou no traballo crúzanse con outras sobre o consumo de alcohol ou a prostitución. Vemos, xa non a sociedade que Flaherty quixo gravar, senón o produto dunha colonización por parte de Occidente dunha xeografía onde os recursos, especialmente o petróleo, son moi cobizados. Grandes chemineas que brotan dende o chan ou camións que baleiran o seu contido sen preocu-
Of the North is absolutely contemporary, showing this time in which there is a saturation of imagery from all the different screens and settings of daily life. Gagnon makes use of the videos posted on sites like YouTube in order to observe the landscape through the eyes of the inhabitants themselves. Exoticism and mere sightseeing are left behind, enabling us to gain a direct view of daily life. In the videos, scenes from life at home or at work are mixed together with others depicting alcohol consumption and prostitution. We no longer see the society which Flaherty wished to record, but the product of the western colonization of a region whose resources, especially its oil, are much coveted. Large chimneys tower above the land and trucks empty their loads without 43
parse polo medio ambiente rachan unha paisaxe antes branca. Mentres, nun punto da paisaxe, unha familia fascinada filma un oso dende o seu coche; noutro lugar, unha balea é despezada por decenas de persoas.
any thought for the environment; they stain the formerly white landscape. While at one particular place in this landscape a fascinated family record a bear from their car, at another a whale is butchered by dozens of people.
A posta en escena, se ben é imposible de categorizar, responde a unha visión moi contemporánea. Así mesmo, o feito de ser unha película “sen diálogos” segundo o director, reforza esta idea. A palabra faise a un lado deixando que a película fale en imaxes. Cada unha tirada de aquí ou acolá, mais todas dun presente no que todos viaxamos cunha cámara no peto co desexo de conseguir filmar algo novo. E, porén, as imaxes repítense. Mesmas situacións seguen espertando ese desexo de filmar, e o acto de gravar convértese nunha especie de necesidade equiparable á de respirar ou comer. Se algo non é filmado, non existiu.
Gagnon’s approach, while impossible to categorize, is based on a highly contemporary vision. Also, the fact that the film has “no dialogue”, as the director says, reinforces this idea. Words are left to one side, ensuring that the film speaks through its images. All of them are different in some way, but they all speak of a present in which everyone has a camera to hand and a desire to film something new. And yet, similar images recur. The same situations keep awakening a desire to film them and the act of recording becomes a kind of need as basic as breathing or eating. If nobody films it, it didn’t happen.
Mais, quen filma? En determinados momentos do documental, non son os inuit os que empuñan a cámara senón os occidentais que alí viven. É nese momento cando vemos outro dos valores de Of the North. Estas escenas, vistas dende o punto de vista, non do habitante, senón do colonizador, mostran esa certa superioridade case racista da visión do occidental sobre o nativo. Calquera episodio da vida transfórmase en carnaza de internet se o protagoniza un deles. Así, a cámara convértese nun elemento de conquista e abre, nos nativos, un proceso de evanxelización voluntario onde os esquimós borran a súa cultura en pos da integración na sociedade colonizada.
But who is filming? At certain times during the documentary, the people holding the camera are not Inuit but westerners who live there. It is then when we see another aspect of the value of Of the North. These scenes, taken from the point of view not of the inhabitants but of the colonizers, encapsulate that near-racist superiority inherent in westerners’ vision of the indigenous people. Any episode of their life can be transformed into internet fodder. Thus, the camera becomes a weapon of conquest and, for the indigenous people, it opens up a voluntary conversion process in which the Inuit erase their culture in order to integrate into the colonial society.
OF THE NORTH
Dominic Gagnon / 74’ / 2015 / CANADÁ
Sala 2 venres Friday ás 19:30h Dirixida, editada e producida por Dominic Gagnon Son: Dominic Gagnon, Bruno Bélanger Contacto: festival@videographe.org Nesta nova película que, como a súa predecesora, recorre a filmes amateur colgados en YouTube, Dominic Gagnon mostra os descendentes de Nanook facendo “o seu” propio cinema. Crea un “cineollo” antiexótico á Vertov, que revela unha aculturación vulgar e desenfreada; e desarma os clichés que existen sobre os inuit, moi a miúdo confinados ás fronteiras do mundo contemporáneo. In this new film that, like its predecessor, draws on amateur films posted on YouTube, Dominic Gagnon shows the descendants of Nanook in the process of making “their own” cinema. He creates an antiexotic Vertovian “Kino-Eye”, which reveals trashy and unbridled acculturation and takes apart the existing clichés about the Inuit, too often confined to the borders of the contemporary world. 44
WHEN THE EARTH SEEMS TO BE LIGHT (ROTSDA DEDAMITSA MSUBUKIA) por / by Sergio de Benito, revista V.O.S. O rexurdimento do cinema xeorxiano, que baixo a bandeira da URSS veu nacer a cineastas da categoría de Otar Iosseliani ou Mikhail Kalatozov, foi un dos fenómenos máis destacados dos últimos anos no circuíto dos festivais internacionais. Autores como Levan Koguashvili (Blind Dates) e George Ovashvili (Corn Island) testemuñan a existencia dun movemento de marcada tendencia a testificar o presente, mais tamén a explorar a herdanza do pasado como ferramenta que esculpe os seus conflitos. When the Earth Seems to Be Light podería ser vista como unha sorte de contextualización documental de toda esta nova onda, ou mesmo coma o reverso urbano da ficción I’m Beso (Lasha Tskvitinidze, 2014), na que o son do rap absorbía as esperanzas dun adolescente en medio dunha paisaxe rural en ruínas. Mais, por moito que a apelación á república caucásica como nación obsesionada con conservar estruturas pretéritas sexa unha constante nos seus compañeiros de xeración, a obra codirixida por estes tres case debutantes xeorxianos (Salome Machaidze, Tamuna Karumidze, David Meskhi) posúe suficientes elementos para ser tida en conta por si propia. A próxima preocupación polo universo xuvenil resulta evidente dende a secuencia inicial, cando un grupo de skaters irrompe nun páramo abandonado e os seus anhelos pasan a capitalizar a película, que outorga voz ás súas ideas sobre conceptos complexos como a liberdade ou a morte. Esta afección polas catro rodas non tarda en revelarse coma o vehículo ideal para relatar visualmente como transitan polas decadentes rúas da cidade, plasmando unha relación co espazo que se alza como factor diferencial de todo o discurso. A impoñente presenza de Xeorxia, entendida conceptualmente, acaba por delatar os seus protagonistas como un mecanismo idóneo para reflectir, dende a indefensión da súa ausencia de oportunidades, o eterno paradoxo ao que aboca o poscomunismo. O elo que ocupan é o máis débil dun país viciado polo peso de arraigadas tradicións, no que o poder fáctico da milenaria Igrexa Ortodoxa continúa a ser maiúsculo. A partires da inclusión na montaxe de diversas imaxe de arquivo, dende a represión dunha manifestación gai nas rúas de Tbilisi polas autoridades relixiosas ata un debate televisivo sobre a ausencia de rumbo da mocidade, When the Earth Seems to Be Light emerxe tamén coma un deso-
The resurgence of Georgian cinema has been one of the most interesting phenomena on the international festival circuit in recent years – while part of the USSR, Georgia produced filmmakers of the calibre of Otar Iosseliani and Mikhail Kalatozov. Newer filmmakers such as Levan Koguashvili (Blind Dates) and George Ovashvili (Corn Island) are evidence of a marked trend towards documenting the present, but also of exploring the inheritance of the past as a tool to bring its contradictions to the fore. When the Earth Seems to Be Light could be seen as a kind of documentary contextualization of this new wave, or even as the urban counterpart of the fictional I’m Beso (Lasha Tskvitinidze, 2014), in which the sound of rap absorbed the hopes of a teenager in the midst of a rural landscape in ruins. Yet, although the view of this Caucasian republic as a nation obsessed with preserving the old structures is shared by generational counterparts, the film co-directed by these three almost completely inexperienced Georgians is of sufficient interest for it to be taken into account for its own merits. The close interest in the world of the young becomes obvious during the initial sequence, in which we see a group of skateboarders moving into some deserted wasteland. Their desires for the future take centre stage in the film, as they are given the opportunity to put forward their ideas on complex issues such as freedom or death. Their love for their four wheels soon becomes the ideal vehicle for the visual communication of how they move through the decaying streets of the city, laying bare their relationship with space, which becomes a theme which runs right through the whole film. The imposing presence of Georgia, as a concept, reveals the protagonists, with their powerlessness and lack of opportunities, to be the ideal mechanism with which to reflect on the eternal paradox of the post-Communist world. They are the weakest links in the chain in a country which groans under the weight of its ingrained traditions and in which the centuries-old power of the Orthodox Church is still considerable. With its inclusion of a variety of archive footage, which ranges from the breaking up of a gay protest march through the Tbilisi streets by the religious authorities to a TV debate on the listlessness of the young, When the Earth Seems to Be Light is also a heartrending urban collage, in which the sounds and imagery are just as impor45
lador collage urbano, no que os sons e imaxes se sitúan á par en relevancia que as testemuñas duns adolescentes marcados polo influxo case paranormal das monstruosidades arquitectónicas que os rodean. As súas tomas nocturnas reflicten a capital xeorxiana como un escenario inhóspito, no que os vestixios do pasado soviético acollen a enerxía do presente e provocan un inevitable colapso, última consecuencia de querer establecer como único activo do país unha Historia que os máis novos senten allea. Ao igual que en tantas outras narrativas sobre as novas xeracións do Este, os protagonistas atopan a súa vía de rebelión en expresións culturais apropiadas de Occidente e pasadas polo xirgo local. Se unha das misións do cinema debe ser prestar voz aos que non poden expresala por outros medios, este documental logra o seu propósito a través dun caudal de imaxes tan caótico como ao cabo estrañamente belo, calidades ambas as dúas que forman parte da identidade que define a todos os retratados. A necesidade de transformar os mecanismos sociopolíticos doutros tempos nun país nubrado ata a obsesión polo sentimento nacional faise palpable, como tamén que, a pesares de non se identificar cos seus valores, é nesta cidade decrépita onde os entrevistados teñen o seu espazo vital. Como un todo indivisible e doloroso, o seu día a día é Tbilisi, entre vestixios do pasado que dende o seu silencio reclaman un cambio efectivo.
tant as the confessions of the teenagers, who are marked by the almost paranormal influence of the architectural monstrosities which surround them. The night scenes show the Georgian capital as an inhospitable environment, in which the vestiges of the Soviet past are exposed to the energy of the present and so inevitably collapse under the strain. This is a consequence of establishing the past as the country’s only asset, a past which these young people do not recognize as their own. Just as in many other narratives concerning the new generations in the East, the protagonists’ rebellion takes the form of adopting western cultural expressions with a local twist. If one of the roles that cinema must have is to give a voice to those who would otherwise have none, this documentary succeeds in this objective, through the use of a torrent of images, as chaotic as they are strangely beautiful – and these two adjectives are applicable to everything depicted in the film. The need to transform the old socio-political mechanisms of a country blinded by its obsessive nationalism becomes obvious as one watches, but one also sees that this crumbling city is also an integral part of the lives of the interviewees, despite the fact that they do not identify with its values. As a single, indivisible, painful whole, their daily lives are Tbilisi, the remains of a past whose silence cries out for real change.
WHEN THE EARTH SEEMS TO BE LIGHT
Tamuna Karumidze, Salome Machaidze, David Meskhi / 76’ / 2015 / GEORGIA -ALEMAÑA Sala 2 sábado Saturday ás 19:30h Dirixida: Tamuna Karumidze, Salome Machaidze, David Meskhi Fotografía: Levan Maisuradze, David Meskhi, Tamuna Karumidze Son: Irakli Ivanishvili Montaxe: Tamuna Karumidze, Salome Machaidze Música: Natalie Beridze, Nika Machaidze, Maxime Machaidze Contacto: sales@taskovskifilms.com Esta é a historia dalgúns rapaces, skaters, artistas e músicos nun país pos-soviético. Un país de distraída condición, onde un pode ser esmagado polo poder político ou eclesiástico. Unha historia sobre sentirse perdido nunha realidade controvertida, en busca de recunchos inexistentes para expresar o seu espírito romántico, para encontrar a liberdade. This is a story of kids, skaters, artists, musicians, in a post soviet country. A country in a distracted condition, where one can be crushed by the power of church and politics. It’s about them being lost in a controversial reality, searching for non existing spots of their freedom and romantic state of mind. 46
SEMINARIO
SEMINAR
‘O DOCUMENTAL E A FICCIÓN’
‘DOCUMENTARY AND FICTION’
por Paulino Viota
by Paulino Viota
O CRÍTICO-CINEASTA
THE FILMMAKER-CRITIC
Day One: two extreme examples, two polar op-
posites in their approach to the same subject, to the description of the same world, to the same society: Polynesia. An extraordinary example of the attitude of the documentarian: Robert Flaherty (1884-1951) was the true founder of documentary filmmaking with his Nanook of the North (1922) and the indisputable forefather of the whole tradition of capturing reality as it really is. Together with his wife on the island of Savai’i in the Samoan archipelago, he filmed Moana (the name of the film’s male protagonist), while living alongside the local inhabitants in order to immerse himself into their way of life, from April 1923 to December 1924.
1ª xornada: Dous exemplos extremos, dous po-
los opostos no tratamento dun mesmo motivo, na descrición dun mesmo mundo, unha mesma sociedade, a de Polinesia. Un caso límite da actitude documental:
Robert Flaherty (1884-1951), verdadeiro fundador do cinema documental con Nanuk el esquimal (1922), pai indiscutible de toda a tradición da captación da realidade tal cal é, roda xunto coa súa esposa na illa de Savai’i, do arquipélago de Samoa, Moana (nome do protagonista masculino), convivindo cos habitantes do lugar, para empaparse das súas formas de vida, dende abril de 1923 ata decembro de 1924. Un caso límite da actitude de creación dunha ficción: F. W. Murnau (1888-1931), que rodou en Alemaña Nosferatu (1922), El último (1924), considerada entón a mellor película do mundo, pola súa expresividade puramente visual, e Fausto (1926), e ao que contrataron en Hollywood, para que faga a obra mestra do cinema americano e fixo Amanecer (1927), é convencido por Flaherty, que, como toda a xente do cinema, admírao sen reservas,
An extraordinary example of the attitude of the creator of fiction: F. W. Murnau (1888-1931) shot in Germany Nosferatu (1922), The Last Laugh (1924) – then considered to be the best film in the world due to its purely visual expressiveness – and Faust (1926). He was later hired by Hollywood to make Sunrise (1927), a masterpiece of American cinema, and then convinced by Flaherty (an unreserved admirer of his, like everyone else in the cinema business) to make a new film in Polynesia with him: a new Moana, taking advantage of the German’s unrivalled cinematographic expertise. The result was Tabu, filmed in Bora Bora and Tahiti, in French Polynesia, between January and October 1930. Although Samoa and Tahiti are 1500 miles apart, both films depict the same type of society and the same cultural milieu. This is, then, a unique case in the history of cinema: two films by two of the greatest filmmakers, which offer contrasting visions, making, on the one hand, a radical use of documentary film and, on the other, an equally radical use of fiction, while being concerned with similar characters and settings. This material, then, could be said to be tailor-made, almost deliberately commissioned, for this seminar’s reflection on the differences and similarities between these 47
para facer xuntos unha nova película en Polinesia, unha nova Moana, que incorpore a sabedoría cinematográfica sen igual do alemán. O resultado será Tabú, rodada en Bora Bora e Tahití, na Polinesia francesa, entre xaneiro e outubro de 1930. Aínda que hai 1.500 millas de distancia entre Samoa e Tahití, ambas as dúas películas tratan dun mesmo tipo de sociedade, dun mesmo ámbito cultural. Estamos, pois, ante un caso único na historia do cinema: dúas obras de dous dos máis grandes cineastas, que mostran posicións opostas, dun uso radical do documental e dun uso igualmente radical da ficción, sobre similares personaxes e ambientes. Estamos ante un material que se diría feito a propósito, a medida para a reflexión no noso seminario sobre as diferencias, e as semellanzas tamén, entre ambos os dous conceptos do cinema, con todo o que iso implica, dende as formas de utilización da creatividade, ata a relación cos personaxes e os colaboradores, a construción da narración, a utilización dos recursos cinematográficos (fotografía, montaxe…) e todo o que se nos poida ocorrer.
2ª xornada: Hatari! é unha obra mestra singular, porque sendo unha película de ficción, en realidade está construída sobre unha alternancia moi marcada, case poderiamos dicir sobre unha dialéctica, entre secuencias documentais de caza de animais salvaxes vivos en diferentes lugares de Tanzania e secuencias propiamente de ficción. Howard Hawks (1896-1977), o director, sempre estivo moi interesado por integrar elementos reais do traballo dos seus personaxes cando este é perigoso e espectacular. Hatari! é a culminación dunha recreación documental que ten outros fitos, por exemplo, en Avidez de tragedia (1932, as carreiras de autos), Pasto de tiburones (1932, a pesca do atún) ou Río Rojo (1948, o transporte de gando). Na nosa sesión, estudaremos a estrutura, a construción da película. Como, cunha sabedoría digna do máis refinado compositor musical, Hawks organizou a alternancia entre as partes documentais e as de ficción, para desenvolver no tempo, na sucesión que é toda película, unha narración matemática, feita dos ritmos da vida, da alternancia natural dos días e as noites que se articula coa tensión das cacerías documentais e o melódico sosego da convivencia dos personaxes de ficción.
48
two approaches to filmmaking and all that they entail: from the ways in which creativity is employed to the relationships between the characters and film-crew, narrative construction, the use of cinematographic resources (photography, editing, etc.) and everything else that we can think of.
Day Two: Hatari! is a unique masterpiece, be-
cause although it is a fictional film, the images vary markedly, one might almost say dialectically, between documentary sequences of the hunting of wild animals in different locations in Tanzania and truly fictional sequences. The director, Howard Hawks (1896-1977), had always been very interested in integrating elements of reality into his films when his characters’ work involved dangerous and spectacular activities. Hatari! is the culmination of his documentary recreation, whose milestones also include The Crowd Roars (1932, motor racing), Tiger Shark (1932, tuna fishing) and Red River (1948, cattle driving). In this session, we will study the structure and construction of the film. In particular, we will consider how, with a masterly touch worthy of the great composers of music, Hawks organizes the alternation between the documentary and fictional sequences, in order to create the chronology, the succession of events present in every film, and then to turn this into a mathematically arranged narrative. This is based on life’s own rhythms, on the natural alternation of night and day, and is structured by the alternation between the tension of the documentary hunting sequences and the melodic peacefulness of the fictional characters’ interactions.
CONTACTOS
Paulino Viota / 64’ / 1970 / ESPAÑA Sala 1 domingo Sunday ás 20:30h Director: Paulino Viota Cámara: Ramón Saldías Produción: Paulino Viota Montaxe: Paulino Viota, Guadalupe González Güernes Guión: Javier Vega, Santos Zunzunegui, Paulino Viota Reparto: Guadalupe González Güernes, Eka García, José Miguel Gándara, Camino Gárriz Contacto: Intermedio dvd@intermedio.net Recentemente chegada a Madrid, Tina aluga unha habitación na pensión Villanueva, onde vive Javier, membro dunha organización antifranquista. Ambos comezan unha relación, pero o temor a ser descubertos polo dono da pensión obrígaos a levar o romance ás agachadas. Filmada en dúas semanas de forma case secreta, sen apenas orzamento e escasos medios técnicos, Contactos é unha das primeiras películas antifranquistas clandestinas, considerada como unha das obras máis importantes da década dos setenta. Recently arrived in the city, Tina rents a room at a hostel called Villanueva. Javier, a member of an organization which is resisting Franco, is also living in this hostel. The two of them begin an intimate relationship. Fearing that they might be discovered by the owner of the hostel, they are forced to be secretive. Filmed in two weeks under a high degree of secrecy with a negligible budget and a few technical means, Contactos is one of the first underground anti-Franco features, considered one of the most important film of the seventies.
49
Cruzando fronteiras: Doc’s Kingdom @Play-Doc 2016
Crossing borders: Doc’s Kingdom @Play-Doc 2016
por Nuno Lisboa Afonso
by Nuno Lisboa Afonso
O seminario Doc’s Kingdom mantén a súa esencia dende a primeira edición, no ano 2000: durante cinco días, un mesmo grupo de ata 100 persoas reúnese cada mañá para ver películas conxuntamente; ao final do día reúnese nun espazo diferente cada vez, para un debate colectivo en presenza dos realizadores; dispostos en círculo, todos os participantes –artistas, estudantes, profesores, críticos, profesionais de diversas áreas, programadores e organizadores– comparten entón ideas e experiencias en relación ás películas vistas. Conforme avanza a semana e a través das intensas sesións e discusións, a experiencia dos participantes amplifícase ademais polo contacto coa cultura local e o feito de convivir todos xuntos nun entorno inspirador, lonxe das rutinas persoais do día a día, aínda que sexa por uns días fugaces (cuxos efectos poderían, a pesar de todo, durar para toda a vida).
Doc’s Kingdom seminar keeps the same core features since its first edition in 2000: during five days, the same group of up to 100 people gathers each morning to watch films together; by the end of each day, we all assemble in a different room for a collective discussion in the presence of the filmmakers; mingled around in a circle, all participants – artists, students, teachers, critics, professionals from different areas of work, programmers and organizers – are then welcome to share ideas and experiences in relation to the films screened; as we go along the week and through the intensive series of screenings and discussions, the participants’ immersive experience is also amplified by the encounter with local culture and the social meeting in itself, taking advantage of living together in an inspiring place away from daily personal routines, even if only for a fleeting week (that might yet produce life long effects).
Non obstante, a forma do seminario internacional de cinema documental Doc’s Kingdom, evolucionou ao longo dos seus 15 anos de existencia. Dende 2007, cada seminario propón unha idea xeral como punto de partida para a programación, un tema ou unha cuestión que pode ser discutida e particularmente motivada polo traballo dos artistas convidados. Por exemplo, Landscape – The Work of Time en 2008, con James Benning, JeanClaude Rousseau e Miguel Gomes, entre outros; The archive-image en 2010, con Susana de Sousa Dias, Edgardo Cozarinsky e Hartmut Bitomsky; Idea of an island en 2013, con Cynthia Beatt e Rudolf Thome, Ben Rivers e Ben Russell, Rebecca Baron, Nicolas Rey e Eloy Enciso Cachafeiro, entre outros. 50
The shape of Doc’s Kingdom International Seminar on Documentary Film has nevertheless evolved along its 15-year-old existence. Since 2007, each seminar proposes a general subject as a starting point for the film programme, a theme or a question that can be tangibly discussed and be particularly inspired by the work of featured artists: for instance, Landscape – The Work of Time in 2008, with James Benning, Jean-Claude Rousseau and Miguel Gomes, among other guests; The archive-image in 2010, with Susana de Sousa Dias, Edgardo Cozarinsky and Hartmut Bitomsky; Idea of an island in 2013, with Cynthia Beatt and Rudolf Thome, Ben Rivers
Ademais, dende 2013, Doc’s Kingdom non fai público o programa detallado de películas. Á súa chegada, cada participante recibe o catálogo do seminario que informa dos realizadores convidados e das películas, mais non da orden na que serán programadas durante a semana. Dese xeito, co mapa dos contidos no seu poder mais sen as coordenadas exactas, os participantes embárcanse nunha viaxe que se descobre e se comprende polo camiño. Na pasada edición de Doc’s Kingdom, foi só á saída da última proxección cando os participantes recibiron o programa detallado en forma de póster, como proba e resumo das viaxes percorridas xuntos.
and Ben Russell, Rebecca Baron, Nicolas Rey and Eloy Enciso Cachafeiro, among others.
In addition, since 2013, Doc’s Kingdom does not publish a detailed screening schedule: the seminar’s catalogue handed out to participants upon arrival reveals all guest filmmakers and films screened, but not the order in which they will be shown during the week. In such a way, loaded with the map’s knowledge but without exact coordinates, participants commit to a collective journey figured out along the way. Last September 2015 in Arcos de Valdevez, it was on the way out of the last screening that the detailed programme was handed out to participants in the form of a Xusto ao outro lado da fronteira, a nova etapa poster, as a token of and a report on the travels de Doc’s Kingdom en Arcos de Valdevez –onde made together. volverá celebrarse o seminario en setembro de 2016– foi inaugurado con acerto co tema de lími- Just across the border, the new cycle of Doc’s tes e fronteiras, e a participación dos realizadores Kingdom in Arcos de Valdevez – where the galegos Eloy Domínguez Serén e Iván Castiñeiras seminar will again take place in September 2016 Gallego entre os artistas convidados. Así pois, – was rightly inaugurated with the topic of borders que Doc’s Kingdom e Arcos de Valdevez visiten and frontiers, with Galician filmmakers Eloy Tui e Play-Doc —logo de ter cruzado a fronteira Domínguez Serén and Iván Castiñeiras Gallego anteriormente con películas como Jet Lag (2014) among the group of guest artists. So, that Doc’s de Domínguez, A Raia (2012) de Castiñeiras e Kingdom and Arcos are visiting Tui and Play-Doc Arraianos (2012) de Enciso—, non é senón o paso – after previously crossing the border with films máis natural cara unha nova e crecente relación like Jet Lag (2014) by Domínguez, A Raia (2012) by Castiñeiras and Arraianos (2012) by Enciso de atención mutua. – is only the most natural step in a growing Durante Play-Doc 2016, Doc’s Kingdom convida a relationship of mutual attention. unha ducia de participantes a ver e debater películas conxuntamente, ao longo de todo un día, con During Play-Doc 2016, Doc’s Kingdom invites proxeccións seguidas de discusións informais en a dozen participants to watch and debate films presenza de realizadores e outros convidados. together, during an all-day reunion with screenings O encontro comezará cunha sesión secreta na followed by informal discussions in the presence que se proxectará unha curtametraxe de Robert of the filmmakers and other guests. The gathering Kramer, en honor de cuxa película Doc’s Kingdom takes off with a blind screening of a short work by Robert Kramer, after whose film Doc’s Kingdom (1987) este seminario toma o seu nome. (1987) the seminar is named.
51
PLAY-DOC & SINSAL SON ESTRELLA GALICIA Play-Doc tamén é música, e este ano máis que nunca, a música ten un enorme protagonismo en todo o programa. Aínda por riba nesta edición contamos cunha colaboración moi especial, a de Sinsal Son Estrella Galicia, un dos nosos festivais musicais preferidos e un dos máis singulares que coñecemos. Con eles compartimos a paixón pola música, o traballo duro e a aposta por unha cultura alternativa, emocionante e con personalidade propia. Por iso estamos felices de compartir con eles tamén a nosa pantalla, os micros e os escenarios. Mostrarannos as reviravoltas do seu magnífico festival a través do documental Tres días. Un barco. Auga., e aproveitando a ocasión preparámosvos conxuntamente un programa de fantásticos concertos para a noite do sábado. Esperamos que vos guste. Nós estamos encantados. Play-Doc is also music, and this year more than ever, music has an enormous presence throughout the programme. If that were not enough, for this edition there is the very special participation of Sinsal Son Estrella Galicia, one of our favourite music festivals, as well as one of the most original we know. Together we share a passion for music, hard work, and a love of alternative exciting culture with real personality. That is why we are very happy to share our screens, microphones and stages with them. They will show us the hidden side of their magnificent festival in the documentary Tres días. Un barco. Auga., and to celebrate this we have jointly prepared a programme of fantastic concerts for Saturday night. We hope you like it. We are really looking forward to it.
52
TRES DÍAS. UN BARCO. AUGA. Alexandre Cancelo / 18’ / 2016 / ESPAÑA
Sala 1 sábado Saturday ás 23:00h Dirixida e escrita por Alexandre Cancelo Fotografia: Fon Cortizo, Javier Álvarez Produtores: Julio Gómez, Luis Campos Montaxe: Alexandre Cancelo Son: Martiño Lois Méndez Contacto: Alexandre Cancelo alexandrecancelo@gmail.com Tres días nunha illa. Un festival ao que só se pode acceder en barco. E auga, nada máis que auga ao redor. O Festival Sinsal Son Estrella Galicia repítese cada ano na illa de San Simón, un espazo histórico onde nace a Ría de Vigo. Tres días. Un Barco. Auga., é un achegamento impresionista a un evento singular, unha suma de conversas poliédrica que funciona coma un ollo que fai seu o espazo e o tempo dun festival internacional do que ninguén pode saír sen máis. Michael Rother, Camila Moreno, os membros da organización, Champs... todos son protagonistas dun documento que non xulga, simplemente observa. Three days on an island. A festival that can only be reached by boat. And water, nothing but water all around. The Festival Sinsal Son Estrella Galicia takes place every year on the island of San Simón, a historic location at the north-east end of the Vigo estuary, the Ría de Vigo. Tres días. Un Barco. Auga., is an impressionistic perspective on this singular event, a distillation of multi-faceted conversations, which serve as a window onto the space and time of an international festival which stays with you after you leave.
53
54
SÁBADO 16 DE ABRIL 00:30h / SATURDAY 16th APRIL 00:30h SALA METROPOL 8 € Entrada de balde con pase especial supporter. Free entrance with supporter special pass.
Un dos nomes máis interesantes da nova escena musical portuguesa; Da Chick foi recentemente seleccionada para representar a Portugal na última edición de Eurosonic, o gran escaparate europeo de novos talentos.
One of the most interesting names of the new Portuguese music scene; Da Chick has recently been selected to represent Portugal in the latest edition of Eurosonic, the great European showcase for new talent.
Con paixón e sinxeleza, Da Chick sabe o que quere. Ela soa é capaz de combinar o Old School Funk, coa cadencia do Soul e saltar ao ritmo de Disco; todo iso, cun cóctel na man ben aderezado con doces letras e deliciosos ritmos, que xa soan desde 2009.
With passion and straightforwardness Da Chick knows what she wants. She brings the Old School Funk, the eternal groove of Soul, and jumps to the Disco rhythm with a cocktail in her hand, singing sugary words on delicious beats since 2009.
SÁBADO 16 DE ABRIL 00:30h / SATURDAY 16th APRIL 00:30h SALA METROPOL 8 € Entrada de balde con pase especial supporter. Free entrance with supporter special pass.
Youthless son Alex Klimovitsky (batería, sintetizador e voz), Sebastian Ferranti (baixo e voz) e Francisco Ferreira ás teclas. Este trío divide o seu tempo entre Lisboa e Londres, onde gravaron o seu primeiro EP, Telemachy, producido por Rory Attwell (Test Icicles).
Youthless are Klimovsky Alex (drums, synthesizer and vocals), Sebastian Ferranti (bass and vocals) and Francisco Ferreira on the keys. This trio divides his time between Lisbon and London, where they recorded their first EP Telemachy, produced by Rory Attwell (Test Icicles).
O estilo único e inconfundible desta banda converteunos nunha referencia na escena de Londres, Nova York e Lisboa. Youthless foron nomeados “Mellor Nova Banda de 2011” polo blog Inglés ANBAD e a BBC1.
The unique and unmistakable style and sound of this band has made them a reference on the London, New York and Lisbon music scene. Youthless were named “Best New Band of 2011” by the English blog ANBAD and the BBC1.
Este pasado mes de marzo presentaron o seu esperado álbum This Glorious Non Age, mesturado por Justin Garrish (Vampire Weekend, The Strokes, Weezer), e con temas remesturados por Olugbenga, baixista de Metronomy.
This past March presented its long-awaited album This Glorious No Age, mixed by Justin Garrish (Vampire Weekend, The Strokes, Weezer), and remixed tracks by Olugbenga, Metronomy’s bassist. 55
Dirección Sara García e Ángel Sánchez Programación Sara García, Víctor Paz Programa cine experimental iugoslavo Kumjana Novakova Programa Avant-Gutter Akosua Adoma Owusu
Técnico e vídeo Gus Abreu abreu.gus@gmail.com Web jorge@on-media.es Subtítulos Vose Traducciones Audiovisuales, Sl mariajose@vosetraducciones.com
Coordinación de produción Pablo Comesaña e María Cortegoso
FotografÍa Tamara de La Fuente delafuente.tamara@gmail.com Aberte A. Pereira albertealpe@gmail.com
Teatro Municipal deTui Miguel Alfaya, Melchor Ordóñez, Diego Leirós.
Son Javier Abreu www.oceanoestudio.com
Equipo de produción Aline Romero, Ana Rodríguez, Andrea Comesaña, Andrea Costa, Ariadna R. Dorna, Charlie Hermida, Fran García, Funkente, Gonzalo Lomba, José Álvarez, Juan J. Serodio Vila, Juanma Ons, Lucía González, María Rodríguez, María Sánchez, Pablo Dorado, Pablo Lomba, Patri Alfaya e Víctor Franco.
Merchandising Arlequín arlequinpublitui@gmail.com
Produción Ángel Sánchez
Responsable de comunicación Víctor Paz Morandeira prensa@play-doc.com
Resonancias Martín Cuesta, Iván Villarmea Seminario Víctor Paz Morandeira, Iván Villarmea
Deseño, imaxe e cabeceira Calpurnio Pisón www.calpurnio.com Aplicación da imaxe María Rodríguez M A R R R I A m.ar.te@hotmail.com Trofeo obra do escultor Juan Vázquez
AGRADECEMENTOS Nuno Lisboa, Kumjana Novakova, María Míguez, Akosua Adoma Owusu, Sean Farnel, Marta Andreu, María Enguix, Francisco González, Bruno Sousa, Nelson Carlo De Los Santos Arias, Paulino Pérez, Comunidade de Montes de Pexegueiro, e moi especialmente a Xabier Añoveros. Á equipa da RMT, a José Font por estar sempre aí. Grazas tamén ao persoal do Teatro Municipal de Tui, ás becarias da Universidade de Vigo, ás voluntarias e ao equipo de produción polo seu traballo e dedicación. A todas as empresas, entidades e particulares que colaboran co festival, aos que fixeron posible a publicación do noso libro, e por suposto á xenerosidade dos nosos supporters. GRAZAS! THANK YOU!
56
Play-Doc ĂŠ posible grazas ao apoio de:
57
58
RESTAURANTES 1. Mesón Adega 2. Arte Pizza 3. Don Sancho 4. Jamonería Jaqueyvi 5. La de Manu 6. La Pizarra del Silabario 7. SantiAmén 8. Tapería O Alboio 9. O Novo Cabalo Furado 10. Tapas e Viños 11. Tapería O Albergue
A Guarda – Portugal
4
19
2
DISCOTECAS, PUBS 17. Betún 18. Metropol 19. Sonoro
CERVEXERíAS, CAFETERíAS, BARES 12. Amadeus 13. Café Central 14. El Pilar Café Bar 15. El Cielo 16. Café Sopa Boba
Río Miño
17
10 9
7 4
1
2
13
12 18
11
3
5
15
1
Actual
Zona moderna ss.XV-XIV
Zona Medieval ss.XI-XIV
Camiño de Santiago
Zona monumental
5
8
6
H
3
Catedral Muralla S. XII-XVI Paseo Fluvial Praia da Marina 2
5
3 4
Área Panorámica PLAY-DOC
Igrexa S. Bartomeu (200 m)
Guillarei – Vigo
1
14
Baiona – Vigo Monte Aloia
16
59
4’+86’ VOSE · p. 22-21
44’ VOSE · p. 26
No Cow on the Ice 63’ VOSEI · p. 9
92’ VOSEI · p. 41-42-43
O que nos olla
7’+52’ VOSE · p. 20
Dreams Are Colder Than Death
Bus Nut
A Well Spent Life
82’ VOSEI · p. 8
Tales of Two Who Dreamt
Drylongso
Until the Quiet Comes
XOVES 14
VENRES 15
00:30
80’ VOSE · p. 18
SALA METROPOL 8€
Killer of Sheep
92’ VOSE · p. 9
32’+17’ VOSE · p. 32-33
God Bless the Child
DOMINGO 17 ÁS 17:00 MESA DE DEBATE: CINEMA DA DIÁSPORA E IDENTIDADE GALEGA.
SALA DE PRENSA TEATRO MUNICIPAL
74’ VO · p. 44
74’ VOSEI · p. 10
Tout le monde aime le bord de la mer
Où-est la jungle?
Of the North
Dead Slow Ahead
89’ VOSE · p. 21
When I Die, I Want Stay Dead
SÁBADO 16 ÁS 17:00 CLASE MAXISTRAL CHARLES BURNETT / PRESENTACIÓN LIBRO.
86’ VOSE · p. 35
Os días afogados
directo do primeiro filme de ficción galego (1916).
*Proxección con música en
31’ VOSE · p. 25
Miss Ledya* The Blues According To Lightnin’ Hopkins
ACTO DE INAUGURACIÓN
HORARIO SCHEDULE
ENCONTROS:
23:00
21:30
20:30
19:30
18:30
17:30
16:30
MÉRCORES 13
18’+58’ VOSE · p. 53-26
Tres días. Un barco. Auga Always for Pleasure
ENTREGA DE PREMIOS 22:00
Cinema experimental iugoslavo
89’ VOSE · p. 26 70’ VOSEI · p. 29-30-31
A Poem Is a Naked Person
76’ VOSEI · p. 46
When the Earth Seems to Be Light
13’+81’ VOSE · p. 17
My Brother’s Wedding
When it rains
20’+65’ VOSE · p. 36-34
A imaxe reb/velada
Eco
70’ VOSEI · p. 10
Oleg y las raras artes
SÁBADO 16
2’+81’ VOSE · p. 23-22
74’ VOSE · p. 34
64’ VOSI · p. 49
ENTRADAS 2 € por sesión
SALA 2
SALA 1
VO · versión orixinal S · subtítulos E · español I · inglés
Filme gañador!!
Contrafaces
Contactos
12’+31’+37’ VOSEI · p. 32-33-35
Den Pobedy
Freedom to Kill the Others’ Children
Sin Dios ni Santa María
102’ VOSE · p. 16
To Sleep With Anger
Filme gañador CAMIRA
Erie
Visual Insights
DOMINGO 17
60