شماره ششم نشریه هفت by Ardavan Roozbeh

‫فه‬ ‫کا‬ ‫نـ‬

‫قدم‬ ‫ک‬

‫اسک‬

‫یخ‬ ‫تار‬ ‫زن‬ ‫ده‬ ‫وانن‬ ‫خ‬

‫ـار‬ ‫ـ‬

‫چرا د‬ ‫ر برابر‬

‫ـی‬

‫ره‬ ‫ـ‬

‫س بر دولت‬ ‫ی اثر مجل‬ ‫ب‬

‫مقواها‬

‫ین‬ ‫در ی‬ ‫‌هتر‬ ‫ایز‬ ‫رج‬ ‫نپ‬ ‫ستو‬ ‫زنید‬ ‫هیو‬ ‫گب‬ ‫نی‬ ‫خ رن‬ ‫ویت‬ ‫ه سر‬ ‫شت‬ ‫یل ب‬ ‫گذ‬ ‫ی ما‬ ‫در‬ ‫رنج‬ ‫با نا‬ ‫‪ 2‬را‬ ‫‪012‬‬ ‫بهار‬

‫ی با‬ ‫در‬ ‫ـا‬ ‫طع‬ ‫ـم‬ ‫اط‬ ‫خ‬

‫ــ‬

‫رابر فشار‬ ‫یران در ب‬ ‫اسالمی ا‬ ‫جمهوری‬

‫نای‬ ‫ستادیم‬

‫بین الملل‬

‫است‬

‫وم نیست‬ ‫ی مقا‬

‫ضاح‪ ،‬فشار‬ ‫ی‬

‫نشریه ایرانیان و پارسی زبانان مقیم آمریکا و کانادا‬ ‫شماره ششم جدید ‪ /‬فوریـــــــه ‪2012‬‬

‫ز‬ ‫ن‬ ‫د‬ ‫گ‬ ‫یی‬

‫ین پرونده فساد مالی در ایران برگزار شد‬ ‫اولین جلسه رسیدگی به بزرگ‌تر‬

‫دفتـر حقوقـی هریسچـی‬

‫امور تحریمها ‪ ،‬انواع پرونده های مهاجرتی و امور تجاری‬

‫‪www.ibhlaw.com‬‬

‫ک عک‬ ‫ا‬ ‫س‬ ‫در س‬

‫ای‬ ‫ه‬ ‫گ‬ ‫ل‬ ‫و‬ ‫له‬

‫قابل توجه فعاالن مدنی و سیاسی در ویرجینیا‪ ،‬مریلند و‬ ‫واشینگتن شما می توانید مصاحبه ها و گفت و گو ها و‬ ‫برنامه های تحلیلی خود را در استودیو کوچه ضبط کنید‪.‬‬

‫با ما در تماس باشید ‪۷۰۷۷۳۶۶۱۶۳‬‬

‫سر مقاله‬

‫آنکه گفتآری‪،‬آنکهگفت نه‬

‫اردوان روزبه‬ ‫روزهای پیش روی و روزهای گذشته همه بخشی از زندگی در‬ ‫سایه بحران مردمی است که نه اعتماد در بین آن ها و حاکمیت‬ ‫ش��ان هست و نه امید روش��نی به تحرک و تغییر‪ .‬در واقع می‬ ‫خواهم بگویم بس��یاری از باور های آن ها در طول چند س��ال‬ ‫بعد انقالب رفته رفته به عمل ننشسته است و این روند در بعد‬ ‫انتخابات در ایران با شتابی زیاد رو به افزایش گذارده است‪.‬‬ ‫صحبت های مسووالن رسمی کشور در ایران‪ ،‬روی کرد های‬ ‫جامع��ه جهانی‪ ،‬بحران های اقتصادی در کش��ور که بنیاد های‬ ‫زندگی را متزلزل کرده اس��ت‪ ،‬تحریم های بین المللی که تاثیر‬ ‫مستقیم خود را بر سبد خانوار طبقه متوسط و کم در آمد گذارده‬ ‫و دهه��ا رخ داد دیگر که تمامی اش مش��غله و نگرانی مردمی‬ ‫ش��ده که فردای روش��نی را برای خود نمی بینند‪ ،‬جز غیر قابل‬ ‫جدا شدن از روزهای برادران و خواهرانم است‪.‬‬ ‫با دوس��تی از تهران که صحبت می کردیم می گفت‪‌،‬گوش��ت‬ ‫به کیلویی چهل هزار تومان رس��یده است‪ .‬خرید و فروش آزاد‬ ‫ارز ممنوع شده اما ولع مردم برای خریدن بیشتر‪ .‬همه ترس از‬ ‫بی اعتب��اری پول دارند و کارخانه ج��ات رو به تعطیلی گذارده‬ ‫اند اما یک مس��وول کش��ور به راحتی می گوید اگر هر دالر ده‬ ‫هزار تومان هم شود تاثیری بر ما نخواهد گذاشت‪ .‬به قول این‬ ‫دوست تهرانی ما که به واقع ایشان راست گفته است بی شک‬ ‫تاثیری بر شخص ایشان نخواهد گذاشت‪.‬‬ ‫اما کارمندی که حقوقش در دوس��ال گذش��ته پنج درصد تا ده‬ ‫درصد رشد در برابر کاال های اساسی که تا صد در صد افزایش‬ ‫داشته‪ ،‬چه خواهد گفت؟‬ ‫من از خودم می پرسم‪ ،‬من که امروز در سرزمینی دورتر آشفته‬ ‫گی در کش��ورم را نظاره می کنم‪ ،‬چه می توانم بکنم‪ .‬آیا فقط‬

‫می توان در یک میدان ش��هر جمع ش��د و شعار داد؟ آیا باید در‬ ‫این سراشیبی که کشور ایران را به آتش جنگ نزدیک می کند‬ ‫فقط مقاله نوشت یا بیانیه صادر کرد‪ .‬البته سوال شاید این باشد‬ ‫که اگر بیانیه نداد و اجتماع نکرد پس چه باید کرد؟‬ ‫آیا ممکن اس��ت همه گروه ها در س��ایه یک وحدت به ایران و‬ ‫مردمانی بیاندیش��ند که تاثیر مستقیم از هر روی دادی خواهند‬ ‫گرفت‪ .‬به راس��تی ما می توانیم ش��اهد خ��ون ریزی هایی که‬ ‫امروز گوش��ه و کنار جهان می بینیم‪ ،‬در کشور مان باشیم؟ آیا‬ ‫هزینه این مبارزه را فقط طبقه های متوس��ط و پایین در کشور‬ ‫باید بدهند‪.‬‬ ‫م��ن به عنوان ی��ک روزنامه نگار این روزه��ا به طور غیر قابل‬ ‫تحملی احساس می‌کنم «وجدانم» درد می‌کند‪.‬‬ ‫ما عزیزان از دست رفته بسیار داریم‪ .‬آن هایی که در سیاهکل‬ ‫کشته شدند‪.‬‬ ‫آن‌های که به جرم عقیده به چوبه دار سپرده شده اند‪ .‬آن هایی‬ ‫که برای حق شان اعتراض کردند و سال ها روی سر و همسر‬ ‫را ندیدند و هم چنین آن هایی که فرزندان ش��ان وقتی به دنیا‬ ‫آمد که خود در جلوی گلوله دش��من برای حفظ وطن به خاک‬ ‫کشیده شده بودند‪.‬‬ ‫تمام مردانی که در جبهه ها برای حفظ وطن شان کشته شدند‬ ‫نیز فرزندان این آب و خاک بودند‪ .‬تمام آن هایی که ش��جاعانه‬ ‫ایس��تادند برادر من‪ ،‬خواهر شما‪ ،‬فرزند او و یا پدر یکی از آن ها‬ ‫بود‪ .‬ش��اید ایران امروز ثمره یک سو تفاهم و سو استفاده است‪.‬‬ ‫جایی که مردمانش هنوز معرفت و ش��رافت دارند و اما امروز در‬ ‫گیر روزهای س��خت برای امرار معاش هستند‪ .‬می گویم کاش‬ ‫بتوانیم هم��ه فرزندان این خاک را فارغ از عقیده و مش��رب و‬ ‫دیدگاه دوست بداریم‪.‬‬

‫نشریه هفت در حوزه های خبر‪ ،‬سیاست‪ ،‬اندیشه‪ ،‬فرهنگ‬ ‫و هنر و اجتماع درگستره آمریکای شمالی‬ ‫صاحب امتیاز‪Seven Publishing Co. / Global Social Networks :‬‬ ‫سردبیر‪ :‬اردوان روزبه ‪editor@haftmagazine.com /‬‬ ‫مدیر اجرایی‪ :‬علی هریسچی‪ali.herischi@haftmagazine.com /‬‬ ‫صفحه‌آرایی و امور فنی ‪ :‬داریوس مدیا‬ ‫تلفن تماس در آمریکا‪)240(436-2535 ، )240(436-2536 :‬‬ ‫امور آگهی‌ها‪ads@haftmagazine.com :‬‬ ‫مدیر دفتر کانادا‪ :‬اردشیر زارع زاده‪Canada@haftmagazine.com/‬‬ ‫تلفن تماس در کانادا ‪ 1-647-860-8485 :‬فکس‪1-888-767-6797 :‬‬

‫فهرست‬ ‫«شاه» یا «یزید» انتخاب دوباره ‪3 ...................................................................................‬‬ ‫چرا در برابر مقواها نایستادیم؟‪4 ....................................................................................‬‬

‫آیا خلیج فارس گورستان جمهوری اسالمی خواهد شد؟‪6 .........................................‬‬ ‫جمهوری اسالمی ایران در برابر فشار بین المللی مقاوم نیست ‪8 .............................‬‬ ‫اولین جلسه رسیدگی به بزرگ‌ترین پرونده فساد مالی در ایران برگزار شد ‪9 .............‬‬

‫جمهوری اسالمی الگوی سرکوب در هزاره اعجاب آور سوم ‪10 ................................‬‬

‫از دست رفتن حافظه‪ ،‬درد بی درمان ‪12 .....................................................................‬‬ ‫سیستم ظریف در بررسی عمیق‌تر ‪13 ..........................................................................‬‬

‫یکـی بگویـد چـرا؟ ‪14 .......................................................................................................‬‬

‫دیرهای بودایی کانادا ‪15 ...................................................................................................‬‬ ‫بهار‪ 2012‬را با نارنجی مایل به سرخ رنگ بزنید ‪16 ......................................................‬‬

‫کافه نــادری با طعـم خاطـــره ‪17 ..............................................................................‬‬ ‫شوالیـه‌ای که خـرمالو نخـورد ‪18 .................................................................................‬‬

‫میرزا کوول دیسک ‪19 ................................................................................................‬‬

‫قضاوت و پایان قضاوت ‪20 .........................................................................................‬‬

‫برف روی کـاج ها ‪22 ..................................................................................................‬‬

‫درگذشت ویتنی هیوستون پرجایزه‌ترین خواننده زن تاریخ‪23 ............................‬‬

‫در سرزمین خون و عسل‪24 .......................................................................................‬‬

‫شگفتی جایزه کتاب سال جمهوری اسالمی ‪25 .........................................................‬‬ ‫یکی از تاثیرگذارترین چهره‌های موسیقی ایرانی ‪26 ...............................................‬‬ ‫زندگی یک عکاس در سایه گلوله ‪30 .......................................................................‬‬

‫گورستان ظهیرالدوله ‪ ،‬محفل انس اهل ادب و هنر ‪31 ..........................................‬‬ ‫وقتی ارز تک نرخی کاری از پیش نمی‌برد ‪32 ..........................................................‬‬ ‫بایدها و نبایدهای سازمان اوپک ‪33 .........................................................................‬‬ ‫بارسـا؛ تمام مشکل آقای« خاص» ‪34 ........................................................................‬‬

‫گذری بر عدد مقدس هفت ‪37 ...............................................................................‬‬ ‫مجلس شورای ملی؛ ثمره قانون اساسی بلژیک ‪38 ................................................‬‬ ‫مروری بر بیست و چهار دوره مجلس عصر پهلوی ‪39 ............................................‬‬

‫استیضاح‪ ،‬فشار بی اثر مجلس بر دولت ‪44 ...............................................................‬‬

‫امروز نماینده‪ ،‬فردا پناهنده ‪46.................................................................................‬‬

‫توجه‪« :‬نشریه هفت» یک رسانه مستقل و آزاد است که بدون گرایش های سیاسی و حزبی و در حوزه‌های خبر‪ ،‬اطالع رسانی‪ ،‬تحلیل‪ ،‬فرهنگ‪ ،‬اقتصاد‪ ،‬هنر‪ ،‬اندیشه و آموزش‌های‬ ‫زندگی فعالیت می‌کند‪ .‬این نشریه با پرهیز از قوم گرایی به اندیشه نزدیک شدن مردم در جهان و ارایه راه کارهای ارتباط بهتر بین اقوام و ملل مختلف می‌پردازد‪ .‬اما بنابر محدویت‌ها‬ ‫فقط به زبان پارسی منتشر می‌شود ولی امکان و بستری است برای تمام اقوام ایرانی‪.‬‬ ‫مطلب های منتشر شده در «نشریه هفت» بر اساس الگوی هیت تحریریه این نشریه و با اندیشه ارتباط با جامعه میزبانی است که در آن کشور ایرانیان و سایر ملل در آن ساکن و یا‬ ‫میهمان هستند‪ .‬در الگوی نوشتاری خود در صورتی که قصد دارید همراه ما باشید امیدوار هستیم نکات باال را رعایت کنید‪ .‬در صورت ترجمه متن یک نسخه اصل آن را ضمیمه کنید‬ ‫و فراموش نکنید تا حد امکان در بخش پارسی از کلمات این زبان استفاده کنید و برگردان مناسبی از کلمات قابل تبدیل داشته باشید‪.‬‬ ‫«هفت» آماده انتشار مطلب‌ها‪ ،‬نظرها‪ ،‬پیشنهاد‌ها و انتقاد‌های شما به همراه عکس‌هایی است که می‌گیرید‪ .‬به هر روی نشریه خودتان است‪ .‬فراموش نکنید این نشریه منطبق با قوانین‬ ‫جاری کشور آمریکا منتشر می‌شود و نهایت امر مطلب‌ها با نظر شورای تحریریه انتخاب می شود و هم‌چنین سردبیری حق حک و اصالح مطلب‌های ارسالی را دارد‪ .‬در مورد آگهی‌های‬ ‫نشریه هم بررسی کنید و بعد انتخاب چرا که ما مسوولیتی در مورد محتوای آن نمی پذیریم‪ .‬فراموش نکنید مطلب های نوشته شده در «هفت» به الزام نظر صاحبان آن نیست و هر‬ ‫مطلبی در این نشریه قابل نقد و بررسی است‪.‬‬ ‫‪2‬‬

‫‪ 2‬هفت‬

‫نوامبر ‪2011‬‬

‫هم راهان این شماره به ترتیب الفبا‪:‬‬

‫اردوان روزبه‪ ،‬اکبر ترشیزاد‪ ،‬امیر حسین آهویی‪،‬‬ ‫بهنام فروهر‪ ،‬توکا ایرانی‪ ،‬حسن‌ماسالی‪ ،‬حسن ارشیا‪ ،‬دکتر آویده‬ ‫مطمئن‌فر‪ ،‬دامون روزبه‪ ،‬رضا محدث‪ ،‬رضا ایرانی‪ ،‬رضا حاجی حسینی‬ ‫مانا آذر‪ ،‬سایه کوثری‪ ،‬سروش ایرانی‪ ،‬شهروز فرهمند‪ ،‬صدرا محقق‪ ،‬علی‬ ‫فرح بخش‪ ،‬فرامرز دادرس‪ ،‬فرورتیش رضوانیه‪ ،‬فرهاد رستمی وند‪ ،‬کیان‬ ‫امانی‪ ،‬محبوبه شعاع‪ ،‬مه شب تاجیک‪ ،‬مهران امیراحمدی‪،‬‬ ‫مهکامه موسوی‪ ،‬نیما سیروسی‬ ‫ی رادیو کوچه است‪.‬‬ ‫هم‌چنین تهیه بخش خبرهای این نشریه به هم‌راه ‌‬ ‫آثارتان را به آدرس ‪ contact@haftmagazine.com‬ارسال کنید‬

‫بهکجا چنین شتابان؟‬

‫علی هریسچی‬ ‫رویدادهای ش��تابان چند ماه گذشته ما را به کجا می‌برد؟ آن‌چه‬ ‫مس��لم است آینده ایران آبستن حوادثی مهم است ولی چه کسی‬ ‫می‌تواند به قطعیت آینده را پیش بینی کند؟ اما بررسی راه‌کارهای‬ ‫موجود بس��یار مایوس کننده است چون تمام گزینه های موجود‬ ‫از پرداختن به مصالح مردم ایران عاجز اس��ت و تمام گزینه‌های‬ ‫مطرح امروز نابسامانی و تخریب ایران را نوید می‌دهند‪ .‬و در این‬ ‫میان رهبران ایران به تنها موضوعی که می پردازند بقای خویش‬ ‫است و نه خیراندیشی برای ایران و ایرانی‪ .‬و ما ایرانیان در این‬ ‫هیاه��وی جنگ و تقابل‪ ،‬بی صدا و بی نماینده ‪ ،‬منافع خود را از‬ ‫دست می‌دهیم و سرنوشت خود را در دستان کسانی می‌بینیم که‬ ‫خیر خواهی ما را در سر نداردند‪.‬‬ ‫محاس��بات اس��تراتژیک ایران بر این پایه شکل گرفته است که‬ ‫حمله نظامی به ایران محال است و تحریم نفت ایران غیر ممکن‬ ‫است‪ .‬بنابر این در شش سال گذاشته با تمام قوا تهدیدهای غرب‬ ‫را به چالش کشیده است و به سیاست‌های اتمی و تقابلی با غرب‬ ‫ادامه داده اس��ت‪ .‬ایران با اعتماد به نفسی که از جنگ سی و سه‬ ‫روزه لبنان بدست آورد و با توجه به خود نمایی نیروهای نظامی‬ ‫خ��ود در عراق در براب��ر نیروهای امریکایی ‌‪ ،‬هی��چ دلیلی برای‬ ‫عق��ب نش��ینی از مواضع خود نیافته بود‪ .‬اما در چند ماه گذش��ته‬ ‫هم��ه پیش فرض های ای��ران غلط از آب در آم��ده اند‪ .‬به این‬ ‫معن��ی که هم احتمال حمله نظامی به ایران به باالترین حد خود‬

‫در تاریخ جمهوری اس�لامی رس��یده است و هم این‌که صادرات‬ ‫نفت ایران به زودی شامل تحریم‌های امریکا و اروپا قرار خواهد‬ ‫گرفت‪ .‬ایران و غرب و به ویژه اسراییل به مرحله ایی رسیده اند‬ ‫که کار از رجز خوانی گذاش��ته اس��ت و حال موقع اجرایی کردن‬ ‫تهدیدها است‬

‫در می��ان راه‌کاره��ای غرب دو گزینه وجود دارد‪ :‬شکس��تن کمر‬ ‫اقتص��ادی ایران و حمل��ه نظامی‪ .‬هزینه ه��ر دو گزینه بر مردم‬ ‫ایران و ایران است‪.‬‬ ‫ب��ه این مفهوم که تحریم های اقتصادی ایران زندگی مردم را و‬ ‫موقعیت‌های رفاهی و معیشتی ایرانیان را مخدوش می‌سازد و از‬

‫طرفی باعث می‌ش��ود منابع طبیع��ی ایران از جمله نفت به حراج‬ ‫گذاش��ته شوند‪ .‬و در صورت حمله نظامی جان و مال مردم ایران‬ ‫مورد حمله قرار می‌گیرد که فاجعه ایی بزرگ برای ماست‪.‬‬ ‫متاس��فانه ترورهای چند روز گذشته اس��راییلی‌ها که به ایرانیان‬ ‫نس��بت داده شده اند به آتش جنگ و توجیه حمله نظامی افزوده‬ ‫اس��ت و رهبران ایران گویا تش��نه این تقابل با ش��تاب در جهت‬ ‫برخورد نظامی حرکت می‌کنند‪.‬‬ ‫اما براستی به کجا چنین شتابان؟‬ ‫آی��ا ما ایرانیان توانس��ته ای��م راه حلی به جامعه جهانی نش��ان‬ ‫بدهیم که بتوانیم سرنوش��ت ممکلت‌مان راخودمان ورق بزنیم؟‬ ‫آیا گروه‌های سیاس��ی داخل و خارج کش��ور توانس��ته اند در راه‬ ‫حلی متفاوت به توافق برس��ند؟ خیر! چون درد مشترکی در بین‬ ‫سیاس��یون ما موجود است که جدای جغرافیای آن ‪‌،‬ریشه در خود‬ ‫محوری و منفعت خویش را از منفعت ایران باالتر قراردادن دارد‪.‬‬ ‫کسانی که فکر می‌کنند هرچه شود از این رژیم به‌تر است سخت‬ ‫در اش��تباهند که عاقبت عراق ‪ ،‬افغانستان ‪‌،‬لیبی‌‪ ،‬مصر‪ ،‬تونس‪ ،‬و‬ ‫شرایط کنونی سوریه خالف این خوش بینی را ثابت می‌کند‪.‬‬ ‫به‌هرحال تمام تحلیلهای موجود نش��ان از خ��ط قرمزهایی دارد‬ ‫ک��ه تا چند ماه دیگ��ر تحوالت ایران از آن خط��وط گذر خواهد‬ ‫کرد‪ ،‬س��وال این‌جاس��ت که آیا هم‌چون اتفاق��ات دوران پایانی‬ ‫جنگ ایران و عراق‪ ،‬شرایط به نحوی ورق خواهد خود که رژیم‬ ‫تنها برای اثبات خود دس��ت به تسلیمی بزند که منافع ملی ما را‬ ‫قربانی ادامه حیات رژی��م کند و یا این‌که ایران می‌تواند با تغییر‬ ‫س��ریع اس��تراتژی خود از این میانه از غربیان تس��هیالتی را در‬ ‫جهت منافع ایران و ایرانیان کس��ب کند‪ .‬تا به‌امروز که نش��انی‬ ‫از عقالنیت در رفتار ایران دیده نمی‌ش��ود و ش��تابان به س��وی‬ ‫رویدادی غیر قابل کنترل پیش می‌رویم‪.‬‬

‫هفت‬

‫نوامبر ‪2011‬‬

‫‪3‬‬

‫سیاست‬

‫‪ 33‬سال از انقالب ایران گذشت‬

‫چرا در برابرمقواها نایستادیم؟‬

‫رضا حاجی‌حسینی‬ ‫سال‌گشت انقالب اس�لامی در ایران‪ ،‬امسال پر‌ماجرا‌تر از همیشه بود‪.‬‬ ‫داستان از روز ‪‌12‬بهمن آغاز شد و از لحظه‌ای که رسانه‌ها در ایران‪ ،‬آن‬ ‫ی ورود تاریخی حضرت امام به وطن» می‌نامند‪ .‬امس��ال اما‬ ‫را «لحظ ‌ه ‌‬ ‫«ماکت امام» بود که به وطن بازگش��ت و سر و صدای جدی و شوخی‬ ‫زیادی در داخل و خارج از ایران ب ‌ه راه انداخت‪ .‬فضای مجازی پر ش��د‬ ‫از تحلیل‌ها‪ ،‬داستان‌ها و لطیفه‌ها و کار به‌جایی رسید که صدای برخی‬ ‫محافل داخلی را هم در‌آورد‪« .‬هاشمی رفسنجانی» به این اقدام اعتراض‬ ‫کرد و آن را عملی سخیف خواند‪ .‬نمایندگان مجلس و گروه‌های دیگری‬ ‫از اصالح‌طلب��ان و اصول‌گرای��ان هم به این اق��دام اعتراض کردند اما‬ ‫اعتراض آن‌ها به جایی نرس��ید و چند روز بعد‌(دوش��نبه‪‌‌17 ،‬بهمن‌ماه)‪،‬‬ ‫«کیک خامه‌ای امام خمینی» هم از راه رسید تا معلوم شود که برنامه‌ی‬ ‫بزرگداش��ت انقالب با کیک و مقوا‪ ،‬محکم‌تر از آن اس��ت که خللی در‬ ‫آن وارد شود‪.‬‬ ‫ن است که انقالب ایران در ‪‌33‬سال گذشته چه روندی‬ ‫حال پرس��ش ای ‌‬ ‫را طی کرده اس��ت که امروز کارش به کیک و مقوا کشیده است و چه‬ ‫بر س��ر آرمان‌های انقالب که از آن‌ها به‌عنوان «آرمان‌های امام راحل»‬ ‫یاد می‌شود آمده است؟‬ ‫بسیاری از فعاالن سیاسی و مدنی بر این باورند که انقالب اسالمی در‬ ‫ایران‪ ،‬از همان روز اول با نقض گسترده‌ی حقوق بشر آغاز شد و طبیعی‬ ‫می‌دانند که چنین انقالبی‪ ،‬کارش به همین‌جا هم برسد‪.‬‬ ‫اعدام‌های انقالبی‪ ،‬اولین و مهم‌ترین شاخص نقض حقوق بشر در ایران‬ ‫از ‪‌33‬سال پیش تا امروز است‪.‬‬ ‫«مریم منظوری»‪ ،‬در گزارش��ی با عن��وان «از صادق خلخالی تا صادق‬ ‫الریجان��ی؛ از اعدام تا اعدام» در وب‌س��ایت «صدای آمریکا»‪ ،‬با مرور‬ ‫تو‌گوهای منتشر شده از آیت‌اله خلخالی می‌نویسد‪« :‬به‬ ‫خاطرات و گف ‌‬ ‫گفته‌ی بسیاری از تحلیل‌گران‪ُ ،‬مهر اعدام از بدو تولد جمهوری اسالمی‪،‬‬ ‫بر پیشانی این حکومت حک شده است و اعدام‪ ،‬بدترین مصداق نقض‬ ‫حقوق بش��ر در ایران است‪ .‬این مجازات بنا به اقتضای روزگار‪ ،‬گاهی با‬ ‫عن��وان انقالبی و زمانی دیگر زیر عنوان اتهام‌های جنایی‪ ،‬سیاس��ی یا‬ ‫اجتماعی‪ ،‬در مورد س��ارقین‪ ،‬اوباش‪ ،‬جنایتکاران‪ ،‬قاچاق‌چیان‪ ،‬زناکاران‪،‬‬ ‫فعاالن سیاس��ی‪ ،‬مجرمان صغیر و یا زندانیان سیاس��ی به اجرا درآمده‬ ‫است‪».‬‬

‫بخشش الزم نیست‪ ،‬اعدامش کنید‬

‫در روزهای پر‌شور و حرارت انقالب که میل به تخریب و ویرانگری‪،‬‬ ‫عمومی و فراگیر می‌ش��ود‪ ،‬هیچ‌کس پیدا نش��د یا ج��رات نکرد که‬ ‫ویرگول را در عبارت «بخشش الزم نیست‪ ،‬اعدامش کنید» از پشت‬ ‫نیست‪ ،‬به بعد از بخش��ش بیاورد تا شاید بتواند‬ ‫مانع گس��ترش خش��ونت و خون‌ریزی‌ بشود‪.‬به‬ ‫فاصله‌ی بس��یار کوتاهی پس از پیروزی انقالب‬ ‫اس�لامی در ایران‪ ،‬در روز ‪‌22‬بهمن سال‌‪،1357‬‬ ‫اعدام‌های انقالبی آغاز ش��دند‪ .‬آیت‌اله خلخالی‬ ‫به عنوان اولین حاکم ش��رع دادگاه‌های انقالب‬ ‫در خاطرات خود می‌نویس��د‪« :‬این‌جانب‪ ،‬پس از‬ ‫دریافت حکم (قضاوت از طرف آیت‌اله خمینی)‪،‬‬ ‫ب��ه محاکم��ه‌ی مجرمین درجه ی��ک پرداختم‪.‬‬ ‫اولین کس��انی که در دادگاه محاکمه و به جزای‬ ‫عمل خود رس��یدند‪ ،‬عب��ارت بودند از (نعمت‌اله)‬ ‫نصیری‪ ،‬رییس س��اواک‪( ،‬منوچهر) خس��روداد‪،‬‬ ‫فرمان��ده هوانیروز‪( ،‬رضا) ناجی‪ ،‬فرماندار نظامی‬ ‫اصفهان و (مه��دی) رحیمی‪ ،‬فرمان��دار نظامی‬ ‫‪4‬‬

‫‪ 4‬هفت‬

‫نوامبر ‪2011‬‬

‫با اعالمیه‌‌ی جهانی حقوق بشر می‌دانند اما در مقابل آیت‌اله صادق‬ ‫الریجانی‪ ،‬رییس قوه‌ی قضاییه‌ی ایران‪ ،‬به‌تازگی اعالمیه‌ی جهانی‬ ‫حقوق بش��ر را لیبرال دموکراتیک توصیف کرده و از پیوستن به آن‬ ‫انتقاد کرده اس��ت‪ .‬او روز پنج‌ش��نبه ‪‌۱۳‬بهمن ماه‪ ،‬در سخنرانی خود‬ ‫در همایش «حقوق بش��ر‪ ،‬اس�لام و غرب» در تهران‪ ،‬با اش��اره به‬ ‫اعالمیه‌ی جهانی حقوق بش��ر گفته اس��ت‪« :‬عده‌ای اعالمیه‌ای را‬ ‫نوش��ته‌اند كه اس��اس آن ليبرال دموكراتيک اس��ت و ما يا بی‌توجه‬ ‫به آن ملحق ش��ديم و يا پيوس��ت‌های آن را پذيرفتيم‪».‬او گفته که‬ ‫الزم اس��ت مباحث حق و حقوق بشر از بطن تعالیم اسالمی بسط و‬ ‫بیرون داده شود‪ .‬به نظر می‌رسد که اعدام‪ ،‬تنها یکی از دستاورد‌های‬ ‫انقالب اس�لامی س��ال‌ ‪ 1357‬در تالش برای بس��ط و بیرون دادن‬ ‫تعالیم مورد نظر آیت‌اله الریجانی باشد‪.‬‬

‫انقالب در دیگر عرصه‌ها‬

‫تهران و رییس شهربانی کل کشور؛ این چهار نفر در شب ‪‌۲۴‬بهمن‬ ‫ماه ‪ ،۱۳۵۷‬در مدرس��ه‌ی رفاه اعدام ش��دند و حک��م اعدام آن‌ها را‬ ‫اینجانب صادر کردم‪ .‬آن‌ها در پشت‌بام مدرسه‌ی رفاه اعدام شدند و‬ ‫این اولین اعدام ما بود‪».‬‬ ‫جریان اعدام‌ها در حالی ادامه پیدا کرد که آیت‌اله محمود طالقانی‪ ،‬به‌عنوان‬ ‫یک روحانی میانه‌رو در ایران آن زمان‪ ،‬شنبه‪‌26 ،‬اسفند ماه سال‌‌‪،1357‬‬ ‫یعنی یک‌ماه و دو روز پس از آغاز اعدام‌ها گفت‪« :‬اعدام می‌شوند‪ ،‬چون‬ ‫در اس�لام زندان نداریم‪ ».‬او در ی��ک مصاحبه‌ی مطبوعاتی‪ ،‬با حضور‬ ‫خبرنگاران داخلی و خارجی در منزلش به یکی از خبرنگارهای خارجی‬ ‫که از او‌پرسید چرا دادگاه‌های انقالبی به متهمان اجازه نمی‌دهند برای‬ ‫خودش��ان وکیل بگیرند‪ ،‬گفت‪« :‬در همه‌ی کشورهای انقالبی هزاران‬ ‫نفر در روزهای اول انقالب اعدام می‌ش��وند‪ .‬اگر ما می‌خواس��تیم مانند‬ ‫همه‌ی کش��ورهای انقالبی عمل کنیم با عصبانیتی که مردم از عوامل‬ ‫رژیم سابق داش��تند باید روزی صد نفر را اعدام کنیم‪ .‬از ابتدای سقوط‬ ‫رژی��م تابه‌حال‪ ،‬من خیلی در این محاکمات وارد نیس��تم و نمی‌خواهم‬ ‫دخال��ت کنم ولی در روزنامه‌ها که می‌بین��م و می‌خوانم‪ ،‬اکثر این‌ها را‬ ‫که می‌شناسم دست‌شان به خون جوانان ما آلوده است و هزاران شهود‬ ‫عینی برای مجرمیت آن‌ها در میان مردم موجود است‪ .‬احتیاج به آن طرز‬ ‫روش دادگاه‌های معمول هیچ نیست‪ .‬از جهت دیگر کسی وکالت آن‌ها‬ ‫را قب��ول نمی‌کند‪ .‬حتی آن وکالی عادی و بی‌تفاوت نیز در خودش��ان‬ ‫احساس ش��رمندگی می‌کنند و قدرت دفاع ندارند‪».‬طالقانی در ادامه‌ی‬

‫صحبت‌هایش در آن مصاحبه‪ ،‬به جنایت‌های رژیم سابق اشاره می‌کند‬ ‫و می‌گوی��د‪« :‬متاس��فانه قریب یک دهه یا بیش‌تر اس��ت که در ایران‬ ‫در رژیم س��ابق دائمن دادگاه‌های مخفی فعالیت داش��ته و دسته دسته‬ ‫می‌کشتند و نه علل جرمش برای مردم معلوم بوده و نه شهود عینی در‬ ‫آن حضور داشتند و از شما غربی‌ها هم هیچ‌وقت اعتراض ندیدیم‪ .‬حاال‬ ‫هم س��ر‌و‌‌صدا راه می‌اندازند‪ .‬در کشورهای غربی آن‌ها که منافع‌شان به‬ ‫خطر افتاده این را یک نقطه‌ی ضعفی برای ما کرده‪ ،‬مشغول تبلیغات در‬ ‫دستگاه‌ها و رسانه‌های عمومی‌شان هستند‪».‬‬ ‫یکی از فعاالن مدنی در ایران که خواس��ت نامش فاش نشود در‌باره‌ی‬ ‫این صحبت‌های آیت‌اله طالقانی می‌گوید‪« :‬توجیهی که آقای طالقانی‬ ‫‪‌33‬س��ال پیش به‌کار گرفت‪ ،‬تا امروز هم‌چنان برای جمهوری اسالمی‬ ‫کاربرد دارد‪ .‬اس��تداللی ب��ر این مبنا که چرا وقتی دیگران می‌کش��ند‪،‬‬ ‫اعتراض نمی‌کنید و فقط به ما اعتراض می‌کنید؟ یا این‌که چون دیگری‬ ‫این کار را می‌کند‪ ،‬ما هم می‌کنیم‪ .‬به آن‌ها بگویید دس��ت بردارند تا ما‬ ‫هم دس��ت برداریم‪ .‬در حالی که اگر عملی به ذات نادرست است‪ ،‬انجام‬ ‫آن با هیچ توجیهی صحیح نیست‪ .‬اگر بنا باشد با رویکردی ماکیاولیستی‪،‬‬ ‫هدف وس��یله را توجیه کند‪ ،‬آن‌وقت آرمان‌های نظام اسالمی از اساس‬ ‫زیر سوال خواهد رفت‪ .‬اتفاقی که بر اساس عمل حاکمان آن‪ ،‬همین حاال‬ ‫هم به‌نظر می‌رسد که به وقوع پیوسته است‪».‬‬

‫انقالب برای اعدام‬

‫از اولی��ن اعدام‌های انقالبی تا امروز‪ ،‬دس��تگاه اعدام در‬ ‫ایران معمولن توقفی نداش��ته و بی‌وقفه تولید خش��ونت‬ ‫ک��رده اس��ت‪ .‬اعتراض‌های داخل��ی و جهانی هم اغلب‬ ‫کاری از پیش نبرده‌اند و صدور و اجرای حکم اعدام حتا‬ ‫برای افراد کم‌تر از ‪‌18‬س��ال هم‌چنان ادامه دارد‪ .‬گرچه‬ ‫به‌تازگی در قانون مجازات اسالمی تجدیدنظرهایی شده‬ ‫اس��ت و قرار است از این به بعد برای اطفال حکم اعدام‬ ‫صادر نش��ود‪ ،‬اما در این قانون ه��م تناقض‌هایی وجود‬ ‫دارد و معلوم نیست که بتواند نتیجه‌ی مورد نظر فعاالن‬ ‫حقوق بش��ر ایران را تامین کند‪ .‬مدافعان حقوق بش��ر‪،‬‬ ‫ش��یوه‌های مجازات در ایران مانند سنگ‌س��ار‪ ،‬شالق‪،‬‬ ‫قطع عض��و‪ ،‬دیه‌ی نابراب��ر زن و مرد و قص��اص افراد‬ ‫زیر ‪‌۱۸‬س��ال متهم ب��ه قتل را که مطاب��ق با الیحه‌ی‬ ‫مجازات اس�لامی و قانون مجازات اسالمی است‪ ،‬مغایر‬

‫عالوه بر دس��تاورد‌های قضایی‪ ،‬دس��تاوردهای اقتصادی‪ ،‬اجتماعی‪،‬‬ ‫فرهنگ��ی‪ ،‬هن��ری و ‪ ...‬انقالب اس�لامی نیز قابل تام��ل و ارزیابی‬ ‫اس��ت‪ .‬چندی پیش «جبهه‌ی مش��ارکت ایران اسالمی»‪ ،‬از احزاب‬ ‫منحل ش��ده‌ی منتقد دولت‪ ،‬در بیانیه‌ای‪ ،‬وضعیت اقتصادی کش��ور‬ ‫را بس��یار وخیم و نگران‌کننده توصیف کرد‪ .‬این بیانیه هشدار می‌داد‬ ‫که سیاس��ت‌های اقتصادی دولت احمدی‌نژاد فش��ار بر طبقات فقیر‬ ‫و متوس��ط را بیش‌تر خواهد ک��رد‪ .‬در حال حاضر وضعیت معاش در‬ ‫ایران به دلیل عدم ارائه‌ی برنامه‌ی مشخص و بلند مدت اقتصادی‪،‬‬ ‫زیر فشار تحریم‌های بین‌المللی‪ ،‬بحرانی است‪ .‬آمار بیکاری باالست‬ ‫و یکی از محورهای س��وال نمایندگان از محمود احمدی‌نژاد‪ ،‬رییس‬ ‫دولت دهم که قرار است پس از پایان تعطیالت انتخاباتی نمایندگان‬ ‫و انتخابات مجلس نهم در صحن علنی از او پرس��یده شود‪ ،‬وضعیت‬ ‫اقتصادی‪ ،‬بیکاری و آمار نادرست است‪ .‬سوالی که اگر پرسیده شود‪،‬‬ ‫در تاریخ انقالب اسالمی‪ ،‬بی‌سابقه خواهد بود‪.‬‬ ‫جامعه‌شناس��ان منتقد حکومت ایران هم‌ فروپاشی ارزش‌ها و اخالق‬ ‫اجتماع��ی و رواج دروغ و بی‌اعتمادی در جامعه را محصول انقالب‬ ‫اسالمی می‌دانند‪ .‬شرایطی که در آن‪ ،‬شعایر دینی مثل حجاب‪ ،‬جای‬ ‫ارزش‌های اخالقی مثل راست‌گویی را می‌گیرند و ریا‌کاری و تزویر‬ ‫بر جامعه مس��لط می‌ش��ود‪.‬اما در حوزه‌ی فرهنگ‪ ،‬آخرین دستاورد‬ ‫فرهنگی وزارت فرهنگ و ارش��اد اس�لامی به‌عنوان متولی فرهنگ‬ ‫در ای��ران‪ ،‬به گفته‌ی اهالی این حوزه‪ ،‬انحالل «خانه‌ی س��ینما» به‬ ‫عنوان یک نهاد صنفی با بیش از ‪‌5‬هزار عضو اس��ت‪ .‬تعطیلی گاه و‬ ‫بی‌گاه روزنامه‌ها‪ ،‬معطل ماندن کتاب‌ها در صف انتشار پس از جرح‬ ‫و تعدیل‌های فراوان و ‪ ،...‬دیگر مواردی اس��ت که می‌توان به آن‌ها‬ ‫اشاره کرد‪.‬‬ ‫بازگش��ت مقوایی امام را هم باید یکی از آخرین دستاوردهای هنری‬ ‫حکومت ایران دانس��ت که دلیلش می‌تواند فقدان خالقیت و خالی‬ ‫شدن عرصه از هنرمندان نخبه و صاحب اندیشه باشد‪.‬‬ ‫بنا به گفته‌ی کارشناس��ان‪ ،‬گویا حاکمان جمهوری اس�لامی از آغاز‬ ‫برنامه‌ی مش��خصی برای زندگی روزمره و به تعبیر مبلغان آن‪‌،‬مادی‬ ‫و زمینی مردم نداش��تند و به نظر می‌رس��د هم‌چنان هم ندارد و تنها‬ ‫شعارهای کلی و آن‌جهانی را مطرح می‌کنند‪ .‬شعارهایی مثل عدالت‬ ‫که هم‌چنان هم معطل مانده اس��ت‪ .‬در چنین ش��رایطی اس��ت که‬ ‫ص��دای انفجار پیش از آغاز راه‌پیمایی ‪‌22‬بهمن‌ ش��نیده می‌ش��ود و‬ ‫بعد گفته می‌ش��ود که یکی از بادکنک‌های تبلیغاتی ترکیده اس��ت‪.‬‬ ‫بادکنکی که ممکن اس��ت «جمهوری اسالمی» بوده باشد‪ .‬نویسنده‬ ‫وبالگ «نس��وان مطلقه معلقه» نیز درباره‌ی این روزها می‌نویس��د‪:‬‬ ‫«این روزها‪ ،‬روزهای خوبی است‪.‬‬ ‫برگردیم به گذش��ته‌ها‪ ،‬ب��دون مالمت کردن‌ه��ای بی‌حاصل‪ .‬نگاه‬ ‫کنی��م و ببینیم که کجای کار را اش��تباه رفته‌ایم‪ .‬که چرا هیچ‌وقت‬ ‫در سرنوش��ت س��رزمین‌مان دخیل نبوده‌ایم‪ .‬که چرا در برابر مقواها‬ ‫نایس��تادیم‪ ،‬چرا باور کردیم؟ چرا ترس��یدیم؟ چرا س��هم خودمان را‬ ‫واگذار کردیم؟ و چه گونه ش��د که این‌گونه ش��د؟ یادمان باش��د که‬ ‫ما در این ماجرا س��هیم بوده‌ایم‪ .‬س��هم مذهب‪ ،‬س��هم خرافه‪ ،‬سهم‬ ‫بی‌سوادی‪ ،‬سهم فرهنگ مرد‌ساالری‪ .‬سهم خودمان را در این میان‬ ‫بیابیم و ال‌اقل سهم خودمان را جبران کنیم‪».‬‬

‫راه‌های پیش‌روی اپوزیسیون ایران‬

‫«شاه» یا «یزید» انتخاب دوباره‬ ‫اکبر ترشیزاد‬ ‫در چند سال گذشته و در میان اپوزیسیون ایرانی هرگاه درباره‌ی نوع و‬ ‫ماهیت حکومتی که قرار اس��ت تا در آینده‌ی پس از جمهوری‌اسالمی‬ ‫برقرار شود بحثی درگرفته است همواره با یک پاسخ آشنا روبرو بوده‌ایم‬ ‫که این مباحث را باید به آینده‌ی پس از س��رنگونی جمهوری‌اسالمی‬ ‫واگذار کرد و موضوع مهم در حال حاضر فقط س��رنگونی نظام است و‬ ‫طرح چنین مباحثی در شرایط کنونی فقط به اختالفات موجود دامن زده‬ ‫و ما را از هدف اصلی‌مان دور خواهد کرد‪.‬‬ ‫از قضا چنین بحثی در شرایطی مشابه و در سال‌های نزدیک به انقالب‬ ‫‪ 57‬نیز در میان گروه‌هایی که بر علیه نظام س��لطنتی مبارزه می‌کردند‬ ‫وجود داشت‪ .‬بسیاری از گروه‌ها از جمله چپی‌ها‪ ،‬مذهبی‌ها و ملی‌گراها‬ ‫همگی طرح‌ها و ایده‌های خالقانه و موثری در جهت سرنگونی حکومت‬ ‫موجود داشتند اما در میان نظریاتشان هیچ ایده‪ ،‬ساختار و طرح مشخصی‬ ‫برای روزهای پس از س��رنگونی و هم‌چنین نظام پس از آن به چش��م‬ ‫نمی‌خورد و همه چیز در یک مش��ت ش��عار و جمالت زیبا و تکراری‬ ‫خالصه می‌شد‪.‬‬ ‫بس��یاری از گروه‌های تندرو که متاسفانه در اکثریت هم بودند هنگامی‬ ‫که با انتقاد برخی از گروه‌های میانه‌روتر که گمان می‌کردند می‌شود راه‬ ‫دیگری به جز سرنگونی را هم پیمود روبرو می‌شدند‪ ،‬در برابر این پرسش‬ ‫منطقی که ش��ما برای روزهای پس از ش��اه به چ��ه نوع حکومت و یا‬ ‫جایگزینی فکر می‌کنید ابلهانه پاسخ می‌دادند که «شاه برود‪ ،‬یزید بیاید»‪.‬‬ ‫اکنون ‪ 33‬سال از آن روزها می‌گذرد اما نوع نگرش بسیاری از گروه‌های‬ ‫اپوزیس��یون به این پرسش اساسی یکسان بوده و تغییر چندانی نکرده‬ ‫اس��ت‪ .‬هم اکنون نی��ز رهبران بخش عم��ده‌ای از ای��ن گروه‌ها ادعا‬ ‫دارند که برای رس��یدن به آزادی و دموکراس��ی و پیش��رفت ابتدا باید‬ ‫جمهوری‌اسالمی سرنگون شود و سپس درباره‌ی جزئیاتی چون تعیین‬ ‫نوع حکومت بحث شود و بر این باورند که چون تمامی این گروه‌ها بر‬ ‫روی اصول مشترکی به توافق رسیده‌اند پرداختن به جزییات خیانت به‬ ‫آرمان سرنگونی نظام فاسد جمهوری‌اسالمی است‪.‬‬ ‫اما این اصول مش��ترک کدامند‪ ،‬آزادی‪ ،‬دموکراس��ی‪ ،‬پذیرش بیانیه‌ی‬ ‫جهانی حقوق‌بشر و برابری حقوق مردان و زنان‪ .‬این اهداف دقیقن همان‬ ‫چیزهایی اس��ت که در ظاهر و پیش از پیروزی انقالب هم مورد قبول‬ ‫سران گروه‌هایی که بعدها جمهوری‌اسالمی را تشکیل دادند بود‪ .‬یادمان‬ ‫نرود هنگامی که «روح‌اهلل خمینی» با اضافه کردن پسوند دموکراتیک‬ ‫به نام جمهوری‌اسالمی مخالف می‌کرد استداللش این بود‬ ‫که جمهوری‌اسالمی تمام این آزادی‌ها و ویژگی‌های‬ ‫مثبت را در درون خودش دارد‪.‬‬ ‫اکث��ر گروه‌هایی که ب��ا روش غیردموکراتیک‬ ‫ب��ا مخالفان خود برخ��ورد می‌کردند نیز خود‬ ‫را آزادی‌خ��واه می‌دانس��تند و تندروتری��ن‬ ‫گروه‌های چپ که با ش��دیدترین ش��کل‬ ‫ممک��ن ب��ه رقبای لیب��رال خ��ود حمله‬ ‫می‌کردند ه��م در دموکراتیک بودن راه و‬

‫روش‌شان تردیدی به خود راه نمی‌دادند‪.‬‬ ‫نگارنده‌ی این سطور سخت بر این باور است که اتفاقن مشکل در همین‬ ‫فدا کردن جزییات به نفع یک هدف کلی اس��ت که به هیچ عنوان هم‬ ‫معلوم نیست که هدف درستی باشد یا نه‪ ،‬همان‌طوری که بسیاری گمان‬ ‫می‌کردند که سرنگونی نظام پادشاهی دوای درد ایران و ایرانی است در‬ ‫حالی که اکنون مثل روز روشن است که چنین نبوده است‪ .‬اپوزیسیون‬ ‫ما در ش��رایط کنونی به شدت نیازمند آن است که برداشت‌های خود از‬ ‫مفاهیم��ی چون آزادی بیان‪ ،‬مذهب و نقش آن در سیاس��ت و جامعه‪،‬‬ ‫حقوق‌بش��ر‪ ،‬حقوق اقلیت‌های قومی‪ ،‬مذهبی و جنس��ی را به بحث و‬ ‫گفت‌وگو گذاش��ته و آن‌را به گفتمان غالب جامعه‌ی روشنفکری ایرانی‬ ‫ب��دل کند‪ .‬در چنین وضعیتی خواهد بود ک��ه گروه‌ها و احزاب مختلف‬ ‫اندیشه‌هایش��ان را ب��ه نوعی در برابر قضاوت دیگران ق��رار داده و این‬ ‫اظهارنظرهای مخالف و موافق خواهد بود که ما را به جایی می‌رس��اند‬ ‫که بتوانیم با اعتماد به نفس درباره‌ی یک آینده‌ی ممکن و واقعی بحث‬ ‫کنیم‪ .‬تجس��م این تصویر کار سختی نیست که پس از سرنگونی نظام‬ ‫موجود و به فاصله‌ی کوتاهی مردم ایران اگر نگوییم با صدها دست کم‬ ‫می‌شود گفت که با ده‌ها گزینه‌ی پیش��نهادی برای اداره‌ی ایران فردا‬ ‫روبرو خواهند بود که در عمل درباره‌ی هیچ کدام از آن‌ها درک درستی‬ ‫ندارند‪ .‬یک نمونه‌ی بسیار کوچک آن ارتباط این گونه نظام‌های ممکن‬ ‫با مذهب و ساختاری به نام روحانیت است‪ .‬جدایی نهاد دین از مذهب به‬ ‫چه معنا خواهد بود؟ آیا روحانیون به عنوان شهروندان این جامعه اجازه‌ی‬ ‫فعالیت سیاسی دارند؟ آیا تشکیل احزابی با گرایشات دینی ممکن است‬ ‫و با به قدرت رسیدن چنین احزابی آیا آن‌ها اجازه دارند تا قوانین مذهبی‬ ‫را که مورد قبول اکثریت هم هستند در تمام جامعه به اجرا بگذارند و اگر‬ ‫این قوانین بر خالف حقوق‌بشر‪ ،‬برابری زن و مرد و یا حقوق دگرباشان‬ ‫و دگراندیش��ان باشد چه اتفاقی خواهد افتاد و آیا دولت باید موضعی را‬ ‫در این میان بگیرد و یا هم‌چنان بی‌طرف بماند؟ آیا تبلیغ بر له و یا علیه‬ ‫یک مذهب و یا گرایش فکری و فلس��فی خاص آزاد اس��ت و آزادی و‬ ‫یا ممانعت از چنین رفتاری تا چه حد می‌تواند مصداق عینی محدودیت‬ ‫آزادی‌های فردی و یا اجتماعی برای موافقین و یا مخالفین آن اندیشه‬ ‫و یا مذهب باشد؟‬ ‫همان‌طور که می‌بینید فقط برای یک مورد ساده می‌توان صدها و صدها‬ ‫نمونه پرسش مطرح کرد که باید از سوی گروه‌ها‪ ،‬احزاب و گرایش‌های‬ ‫سیاسی موجود پاسخ داده شود و درباره‌ی آن‌ها بحث و گفت‌وگو شود و‬ ‫شکی نیست که بر زمین ماندن و رها کردن هر کدام از این پرسش‌های‬ ‫اساسی جامعه‌ی ما را در آینده دچار چالش‌های سیاسی و اجتماعی‬ ‫جدی خواهد ک��رد‪ .‬در پایان باید گفت که هدف‌محوری‌افراطی‬ ‫در تغیی��ر نظام ن��ه تنها به آینده‌ی سیاس��ی و اجتماعی ایران‬ ‫کمکی نخواهد کرد بلکه در صورت به وقوع پیوس��تن چنین‬ ‫پیش‌آمدی به علت عدم وجود آگاهی‌ها الزم و پشتوانه‌های‬ ‫فکری و فلسفی مورد نیاز در جامعه شرایطی لرزان و سست‬ ‫را در فضای سیاسی کشور به وجود خواهد آورد که زمینه را‬ ‫برای مشکالت ساختاری و اساسی فراهم می‌نماید‪.‬‬

‫استودیوکوچه‬

‫قابل توجه فعاالن مدنی و رسانه ای‬ ‫مقیم واشینگتن‪ ،‬مریلند و ویرجینیا‬

‫بی شک بار ها پی ش آمده است که برای برنامه های خود قصد مصاحبه یا تهیه‬ ‫یک برنامه تلوزیونی داشته اید اما به دلیل هزینه های باالی استودیویی یا تن‬ ‫به کیفیت پایین داده اید و یا از اجرای ان منصرف شده اید‪.‬‬

‫تخفیف ویژه برای برنامه های دوره ای‬ ‫ما به شما پیشنهادی داریم‬

‫در صورتی که می خواهید میزگردی به راه بیندازید‬

‫گفت و گو یا بحثی را به صورت تصویری تهیه کنید‬

‫یا جلسه پرسش و پاسخی را برنامه ریزی کنید‬

‫استودیو تصویری و صوتی رادیو کوچه آماده ارایه خدمات به شما است‬

‫ارایه خدمات برای شما که تلوزیون در سایر نقطه های ایاالت متحده دارید و گزارشی‬

‫از شرق آمریکا می خواهید‬

‫با تعیین وقت قبلی شما فقط میهمان خود را هماهنگ کنید و بقیه کار را به ما بسپارید‬ ‫بسته ویدیویی تدوین شده با توجه به نوع سفارش شما‬

‫تیم گزارش تصویری کوچه آمده پوشش تمامی برنامه های شما در تمام‪ ۲۴‬ساعت شبانه روز است‬ ‫با هزینه مناسب برای تلوزیون های اینترنتی و شبکه های اجتماعی‬

‫اتاق صدا برای مصاحبه استودیو تصویر با امکان میزگرد برای شش میهمان و ده بیننده‬ ‫امکان ضبط برنامه های تک نفره هم چنین دوبله فیلم ها و زیر نویس تهیه گزارش‬ ‫تصویری از مراسم و برنامه های شما در سطح منطقه ادیت و تدوین فیلم توسط تیم برنامه ساز‬

‫در استودیو کوچه‬

‫با ما در تماس باشید ‪۷۰۷۷۳۶۶۱۶۳‬‬ ‫‪contact@koochehmail.com‬‬ ‫هفت‬

‫نوامبر ‪2011‬‬

‫‪5‬‬

‫تحلیل سیاسی‬

‫نگاهی بر توانایی نظامی ایران‬

‫آیا خلیج فارس گورستان‬ ‫جمهوری اسالمی خواهد شد؟‬ ‫فرامرز دادرس‪ /‬کارشناس اطالعاتی‬ ‫همه نش��انه‌ها حاکی از آن است که خلیج فارس‪ ،‬و بویژه تنگه هرمز‪،‬‬ ‫می‌تواند نقطه آغازی بر پایان جمهوری اسالمی باشد‪ .‬کمی پس از پایان‬ ‫جنگ جهانی دوم و با آغاز جنگ سرد‪ ،‬بارها شنیده شد که فتنه جنگ‬ ‫جهانی سوم‪ ،‬از خلیج فارس بر خواهد خاست‪.‬‬ ‫ت��ردد ناوهای جنگی کش��ور های غربی در خلیج ف��ارس‪ ،‬هم‌زمان با‬ ‫رزمایش‌ها و تهدیدات جمهوری اس�لامی بر سر بستن تنگه هرمز‪ ،‬هر‬ ‫لحظه می‌تواند از یک سو‪ ،‬برای جمهوری اسالمی و از سوی دیگر برای‬ ‫غرب‪ ،‬لحظات تاریخی و سرنوشت سازی را رقم بزند‪ .‬بازی ناشیانه‌ای‬ ‫که جمهوری اسالمی در خلیج فارس آغاز کرده است‪ ،‬بی‌تردید منجر به‬ ‫مات شدن رژیم آیت اهلل ها در شطرنج تاریخ خواهد شد‪.‬‬ ‫عبور از تنگه هرمز‪ ،‬تهدید یا تحریک !‬ ‫فرماندهان ایران��ی‪ ،‬پس از مانور اخیر در آب‌های خلیج فارس و دریای‬ ‫عمان‪ ،‬اعالم کردند که قرار است ماه آینده نیز یک مانور نظامی مشترک‬ ‫میان نیروهای دریایی ارتش و سپاه‪ ،‬به هدف تمرین برای بستن تنگه‬ ‫هرمز برگزار شود‪ .‬ماه گذشته‪ ،‬سرلشکر‪ ،‬عطاء اهلل صالحی‪ ،‬فرمانده ارتش‬ ‫جمهوری اس�لامی ایران پس از خروج ناو هواپیمابر «جان استینز» از‬ ‫خلیج فارس گفته بود؛ توصیه می‌کنیم این ناو دیگر به منطقه بازنگردد‪.‬‬ ‫چند روز پس از این تهدید جهانیان شاهد عبور ناو هواپیمابر آمریکایی‬ ‫«آبراهام لینکلن» هم‌راه با پنج کش��تی جنگ��ی دیگر از جمله یک ناو‬ ‫محافظ انگلیسی و یک شناور فرانسوی بدون حادثه از تنگه هرمز بودند‪.‬‬ ‫ناو لینکلن جایگزین ناو «یو اس اس جان استنیس» می‌شود‪.‬‬ ‫«لئون پان ‌ه تا»‪ ،‬وزیر دفاع آمریکا‪ ،‬روز شنبه بیست و یکم ژانویه‪ ،‬اعالم‬ ‫کرد‪ « :‬ناو هواپیمابر « یو اس اس اینترپرایز» عازم خلیج فارس می‌شود‬ ‫و عبور آن از تنگه هرمز‪ ،‬پیامی مستقیم به ایران است‪ ،‬این ناو حضور‬ ‫دریایی ما را نمایندگی خواهد کرد‪ ،‬تا ثابت کند که حضور ما در خاورمیانه‬ ‫تداوم خواهد داشت‪».‬‬ ‫آیا این گفته‌های وزیر دفاع آمریکا‪،‬هم‌راه با تحریم‌های اقتصادی هرچه‬ ‫بیش‌تر علیه جمهوری اسالمی‪ ،‬پس از سال‌ها مماشات و دنبال کردن‬ ‫سیاس��ت چماق و هویج‪ ،‬می‌تواند؛ تهدید یا تحریک جمهوری اسالمی‬ ‫برای آغاز یک جنگ تمام عیار باشد ؟ بی‌شک بازنده این جنگ‪ ،‬از هم‬ ‫اکنون جمهوری اسالمی خواهد بود‪.‬‬

‫آرایش و توان نظامی نیرو ها در خلیح فارس و دریای عمان‬ ‫آرایش نظامی و اس��تعداد نیروهای غربی و دیگر نیرو های خارجی در‬ ‫دری��ای عمان و خلیج فارس‪ ،‬هم��واره با افزایش تهدیدات و خطرات و‬ ‫رویداد های سیاسی منطقه در حال تغییر است‪.‬‬

‫بودجه نظامی کشور های درگیر در خلیج فارس‬ ‫آمریکا در نظر دارد در ده سال آینده بیش از پانصد میلیارد دالر‪ ،‬در بودجه‬ ‫نظامی خود صرفه جویی کند‪ .‬بودجه نظامی آمریکا در س��ال ‪ ،2011‬با‬ ‫ششصد و نود ودو میلیارد دالر‪ ،‬باالترین بودجه در میان نیروهای نظامی‬ ‫جهان بود‪ ،‬این بودجه در حال حاضر‪ ،‬دربرگیرنده چهل و هشت در صد‬ ‫از کل بودجه های نظامی جهان‪ ،‬و سی برابر بودجه نظامی ایران است‪.‬‬ ‫بودجه نظامی بریتانیا و فرانس��ه‪ ،‬دو کش��ور هم پیمان اصلی آمریکا در‬ ‫جن��گ احتمالی علیه ایران‪ ،‬هریک در حدود پنجاه میلیارد دالر اس��ت‪.‬‬ ‫عربستان‪ ،‬اسراییل و کشورهای امیر نشین خلیج فارس بیش‌ترین بودجه‬ ‫نظامی خاورمیانه را بخود اختصاص داده اند‪.‬‬ ‫بودجه نظامی ایران در سال گذشته‪ ،‬برابر هجده میلیارد دالر تعیین شد‪،‬‬ ‫دولت ایران در ماه مارس ‪ ،2011‬برابر چهار ونیم میلیارد دالر دیگر به‬

‫نیروهای نظامی ایران‬ ‫بر مبنای دکترین نظامی جمهوری اسالمی‪ ،‬خلیج فارس و در یای عمان‬ ‫در دو س��وی تنگه هرمز به دو بخش جداگانه تقس��یم شده اند؛ دریای‬ ‫عمان و مدخل ورودی به خلی��ج فارس‪ ،‬زیر نظر نیروی دریایی ارتش‬ ‫قرار گرفته اس��ت و پاس��داری از خلیج فارس در اختیار نیروی دریایی‬ ‫سپاه پاسداران است‪ .‬استعداد یکان‌های نیروی دریایی ایران‪ ،‬هجده هزار‬ ‫تن اس��ت‪ .‬این نیرو مجهز به سه زیر دریایی روسی‪ ،‬کالس کیلو (‪877‬‬ ‫‪ ، )EKM‬به ن��ام های؛ (طارق‪( ، )901-‬ن��ور‪ )902-‬و (یونس‪)903-‬‬ ‫اس��ت‪ .‬هفده زیر دریایی کوچک به نام (غدیر) ش��ماره گذاری شده از‬ ‫(‪ )942‬تا (‪ ،)958‬چهار زیر دریایی مین گذار‪ ،‬کالس (یوگو) ساخت کره‬ ‫ش��مالی و دو زی��ر دریایی مین گذار‪ ،‬کالس (نهن��گ) که می‌توانند در‬ ‫صورت نیاز با اژدر اهداف خود را مورد حمله قرار دهند‪ .‬گفته می‌ش��ود‬

‫‪6‬‬

‫‪ 6‬هفت‬

‫نوامبر ‪2011‬‬

‫بودجه نیروهای مسلح ایران افزود و این رقم به بیست و دونیم میلیارد‬ ‫دالر رسید‪ .‬بخش مهمی از بودجه نیرو های مسلح ایران‪ ،‬برای برقراری‬ ‫امنیت داخلی رژیم و به منظور سرکوب مخالفین‪ ،‬به بخش های امنیتی‬ ‫کشور اختصاص داده شده است‪.‬‬

‫که به زودی یک زیر دریایی نیمه س��نگین پانصد تنی‪ ،‬کالس کیلوی‬ ‫روس��ی‪ ،‬س��اخت ایران به نام ( فاتح ) در خدمت نیروی دریایی ایران‬ ‫قرار خواهد گرفت‪.‬‬ ‫ناو ش��کن جماران در س��ال ‪ 2007‬میالدی‪ ،‬به خدمت نیروی دریایی‬ ‫ایران در آمد‪ ،‬این ناو ش��کن‪ ،‬باز س��ازی ش��ده یکی از ناوهای کالس(‬ ‫کمان ) فرانس��وی است که در س��ال ‪ 1975‬برای نیروی دریایی ایران‬ ‫خریداری ش��ده بود‪ ،‬این ن��او‪ ،‬در دوران جنگ میان ای��ران و عراق‪ ،‬در‬ ‫تاریخ ‪ 18‬آوریل ‪ ،1988‬در یک نبرد دریایی به نام «عملیات آخوندک»‬ ‫توسط موشک‌های آمریکایی آسیب دیده بود‪ .‬حمله نیروهای آمریکایی‬ ‫در پاسخ به مین گذاری جمهوری اسالمی در خلیج فارس و آسیب دیدن‬ ‫یک ناوشکن آمریکایی انجام شده بود‪.‬‬ ‫پنج ناو ش��کن؛ الون��د (‪ ،)71-F‬البرز(‪ ،)72-F‬س��بالن (‪ ،)73-F‬مواج‬ ‫(‪ ،)376‬مواج (‪ ،)377‬سه ناو جنگی؛ بایندر(‪ ،)81‬نقدی(‪ ،)82‬حمزه (‪.)802‬‬ ‫دوازده قایق تند رو گشتی و موشک انداز ‪ ،‬کالس کمان فرانسوی‪ ،‬به‬ ‫نام های؛( کمان‪ ،‬ژوبین‪ ،‬خدنگ‪ ،‬پیکان‪ ،‬جوشن‪ ،‬فالخن‪ ،‬شمشیر‪ ،‬گراز‪،‬‬ ‫گردونه‪ ،‬خنجر‪ ،‬نیزه و تبرزین‪ ،‬شماره گذاری شده از (‪ )P221‬تا (‪.)P232‬‬ ‫ده قایق گش��ت زنی مدل (‪ )021‬به نام های؛ ( فتح‪ ،‬نصر‪ ،‬صف‪ ،‬رعد‪،‬‬ ‫فجر‪ ،‬ش��مس‪ ،‬معراج‪ ،‬فلک‪ ،‬حدید و غدیر‪ ،‬ش��ماره گذاری ش��ده از (‪P‬‬ ‫‪ )1-313‬تا (‪.)P313610‬‬ ‫بخش بزرگی از تجهیزات نیروی دریایی س��پاه پاسداران از قایق های‬ ‫کوچک و تندرو تش��کیل شده اس��ت‪ .‬ده قایق ساخت چین بنام (گربه‬ ‫چینی)‪ ،‬حدود چهل قایق تندرو ساخت کره شمالی و کپی شده در ایران‪،‬‬

‫مجهز به اژدر یا موش��ک‌های دریا به دریا‪ ،‬حدود هزار و س��یصد قایق‬ ‫کوچک مجهز به س�لاح‌های نیروی زمینی وس�لاح های ضد تانک‪،‬‬ ‫قدرت دریایی ایران را در خلیج فارس و دریای عمان تشکیل می‌دهند‪.‬‬ ‫در صورت جنگ احتمالی‪ ،‬جمهوری اس�لامی می تواند از کشتی ها و‬ ‫قایق های حمل ونقل وماهیگیری نیز بهره برداری نماید‪.‬‬ ‫ایران‪ ،‬در حدود پنج هزار مین دریایی س��اخت کره شمالی در زراد خانه‬ ‫های خود دارد‪ ،‬مین های مدل (‪ )11-EM‬و (‪ )31-EM‬و مین های‬ ‫پر قدرت (‪ )52-EM‬که می توانند یک موش��ک را با نزدیک ش��دن‬ ‫ه��دف فعال کنند‪ .‬روس ها نیز حدود هزار مین مدل (‪ )6-MDM‬به‬ ‫ایران فروخته اند‪ .‬در بهمن ماه ‪ ۱۳۸۷‬خورش��یدی ‪ ،‬نیروی چهارمی در‬ ‫کنار سه نیروی دیگر ارتش ایران بنام «قرارگاه پدافند هوایی ارتش» از‬ ‫تقسیم نیروی هوایی برپا شد و همه سامانه‌های پدافند هوایی ؛ رادارها‪،‬‬ ‫دستگاه‌های گرد آوری اطالعات‪ ،‬آتش‌بارهای موشکی کوتاه‪ ،‬میان برد‬ ‫و بلند‪ ،‬زیر فرماندهی این قرارگاه قرار گرفت‪ .‬تا پیش از آن ارتش ایران‬ ‫از سه نیروی هوایی‪ ،‬زمینی و دریایی سازمان یافته بود‪.‬‬ ‫ارت��ش ای��ران هم‌چنین مجهز به موش��ک‌های زمین ب��ه دریا به نام‬ ‫های (کوثر) ‪( ،‬نور)‪ ،‬رعد و کرم ابریش��م اس��ت که در جزایر ابو موسی‬ ‫‪ ،‬تنب‪ ،‬س��یری و قشم مس��تقر شده اند‪ .‬موش��ک‌های مدرن زمین به‬ ‫دریا‪ ،‬مدل (‪ )2-HY‬چینی‪ ،‬به نام (رعد) و موش��ک‌های (‪22-SS-N‬‬ ‫‪ )Sunburn‬و (‪ )Yakhont 26-SS-N‬برد؛ دویست تا چهارصد‬ ‫کیلومتر در کرانه های جنوبی ایران برای محافظت از بنادر کشور مستقر‬ ‫ش��ده اند‪ .‬هواپیماهای س��وخوی (‪ )Fencer 24-Su‬و (‪ )D-4-F‬و‬ ‫(‪ )E-4-F‬نیروی هوایی ایران نیز قادرند‪ ،‬موش��ک‌های هوا به دریای‬ ‫(‪ )Noor( ،)802-801K)، (C-C‬و (‪ )2-Kowsar‬را پرتاب کنند‪.‬‬ ‫اس��تعداد یکان های نیروی هوایی ایران‪ ،‬س��ی هزار تن اس��ت‪ .‬شمار‬ ‫هواپیماهای جنگی ایران حدود ‪ 319‬فروند گزارش ش��ده است‪ ،‬از این‬ ‫تعداد‪ ،‬هشتاد در صد آن را هواپیماهای ساخت روسیه تشکیل می‌دهند‪.‬‬ ‫تنها ش��صت در صد هواپیماهای آمریکایی که در دوران شاه خریداری‬ ‫شده بودند‪ ،‬هنوز قابل استفاده هستند‪ .‬همه ساله در رزمایش‌های هوایی‪،‬‬ ‫یک یا دو فروند هواپیمای جنگی ایران به دالیل گوناگون دچار سانحه‬ ‫می شوند و سقوط می‌کنند‪.‬‬ ‫ب��ه دلیل تنوع م��دل هواپیما های نیروی هوایی ای��ران‪ ،‬که ترکیبی از‬ ‫هواپیما های روس��ی و آمریکایی هس��تند‪ ،‬مس��ئله تعمیر و نگهداری‬ ‫هواپیماها برای این نیرو درد س��ر ساز شده است‪ .‬این دشواری به ویژه‬ ‫در بخ��ش هواپیما های جنگی که از (‪ )29-Mig‬روس��ی‪ )14-F( ،‬و‬ ‫(‪ )Phantom 4-F‬آمریکایی تش��کیل ش��ده است‪ ،‬بیشتر به چشم‬ ‫می‌خورد‪ ،‬یکدست نبودن نوع هواپیما ها‪ ،‬دشواری هایی را درهمک‌اری‬ ‫وهماهنگی این نوع هواپیماها در صحنه نبرد به وجود می‌آورد‪.‬‬ ‫اس��تعداد یکان‌های نیروی زمینی ارتش ای��ران‪ ،‬پانصد و هفتاد هزار‬ ‫تن اس��ت‪ .‬از این شمار‪ ،‬سیصد و پنجاه هزار تن کادر ثابت و دویست و‬ ‫بیس��ت هزار تن وظیفه است‪ .‬استعداد یکان‌های سپاه پاسداران انقالب‬ ‫اس�لامی‪ ،‬نزدیک به صد و سی هزار تن است‪ ،‬این یکان مستقل‪ ،‬خود‬ ‫دارای نیروه��ای زمینی‪ ،‬هوایی و دریایی اس��ت و س��پاه قدس‪ ،‬بازوی‬ ‫عملیات خارجی و تروریس��تی آن بشمار می‌رود‪ .‬نیروهای زرهی ارتش‬ ‫و س��پاه پاسداران ایران‪ ،‬مجهز به هزار و ششصد تانک و خود رو زرهی‬ ‫هس��تند‪ ،‬صد فرون��د از این تانک ها‪ ،‬به نام تان��ک « ذوالفقار» کپی‬ ‫برداری ش��ده از تانک روس��ی (‪ )S-T72‬اس��ت و با پروانه روس‌ها در‬ ‫ایران ساخته شده اند‪ .‬بقیه تانک‌ها از مدل های (‪ )T54‬و(‪ )T72‬روسی‬ ‫تش��کیل شده اند که بخش��ی از آنان جزو غنایم جنگی از ارتش صدام‬ ‫حسین است‪ .‬بیش‌ترین شمار تانک های نیروهای زرهی ایران را هنوز‬ ‫باقیمانده تانک‌های آمریکایی (‪ )60-M‬و (‪ )Chieftains‬انگیس��ی‬ ‫تش��کیل می‌دهند‪ .‬به جز سپاه پاس��داران و سازمان‌های امنیتی کشور‪،‬‬ ‫دیگر نیروهای مس��لح ایران‪ ،‬از نظر امکانات مالی‪ ،‬س�لاح و تجهیزات‬ ‫نظامی‪ ،‬در ش��رایط اسفناکی بسر می برند‪ ،‬بخش بزرگی از تجهیزات‬ ‫نظامی ایران کهنه و فرسوده شده‌اند‪ ،‬نزدیک به چهل سال ازعمر اغلب‬ ‫تجهیزات نیرو های هوایی و دریایی ایران می‌گذرد‪ ،‬شمار قابل توجهی‬ ‫از هواپیما‌های نیروی هوایی‪ ،‬تجهیزات پدافند هوایی‪ ،‬ناوها‪ ،‬ناوشکن‌ها‬ ‫و موشک اندازهای نیروی دریایی ایران‪ ،‬فرسوده و از رده خارج به حساب‬ ‫می‌آیند‪ .‬سیستم های ناوبری‪ ،‬هدایت‪ ،‬مخابرات‪ ،‬پوشش راداری و قدرت‬

‫آتش نیروهای ارتش و س��پاه پاس��داران ‪ ،‬به هیچ روی توان برابری با‬ ‫تجهیزات پیشرفته‌ای که ارتش های غربی‪ ،‬و حتا کشورهای همسایه‬ ‫ایران بدان مجهزهس��تند را ندارند‪ .‬در صورت حمله احتمالی از سوی‬ ‫اس��راییل‪ ،‬آمریکا و متحدانش‪ ،‬آسمان ایران در اختیار نیروهای بیگانه‬ ‫قرار خواهد گرفت‪ ،‬و همه تاسیسات کشور و پایگاه‌های نظامی محروم‬ ‫از پدافند هوایی شده و هدف قرار خواهند گرفت‪.‬‬ ‫ایران برای کاهش آسیب پذیری پدافند هوایی خود‪ ،‬در پی بدست آوردن‬ ‫پدافند موشکی اس��ت‪ .‬هم‌اکنون بخش بزرگی از نیروی پدافند هوایی‬ ‫ایران بر روی ‪ ۲۹‬س��امانه ضدهوایی موشکی روسی (تور‪ -‬ام‪ -‬یک) با‬ ‫برد شلیک ‪ ۱۲‬کیلومتر و ارتفاع پرواز ‪ ۶‬کیلومتر استوار است‪ .‬این سامانه‬ ‫ها در ژانویه ‪ ۲۰۰۷‬از سوی روسیه به ایران واگذار شده است‪.‬‬ ‫جنگ هشت ساله با عراق‪ ،‬سرمایه گذاری در زمینه انرژی اتمی‪ ،‬کوشش‬ ‫برای غنی س��ازی اورانیوم و دست یابی به سالح اتمی‪ ،‬سرمایه گذاری‬ ‫در زمینه موشک‌س��ازی‪ ،‬هزینه های پشتیبانی از سازمان‌های انقالبی‬ ‫و اس�لامی در جهان‪ ،‬هزینه نیروه��ای امنیتی و اطالعاتی رژیم برای‬ ‫تامین امنیت داخلی حکومت اس�لامی و سرکوب مخالفین در درون و‬ ‫برون کش��ور‪ ،‬هزینه خراب‌کاری به منظور مقابله با نیروهای آمریکایی‬ ‫و متحدین غربی آن در افغانستان و عراق ‪ ،‬وجود فساد و رشوه خواری‬ ‫در همه ارکان کشور و در پایان‪ ،‬فشار تحریم های همه جانبه ‪ ،‬مجالی‬ ‫به رژیم اسالمی نداده است تا بتواند به سرو سامان دادن و تجهیز نیرو‬ ‫های نظامی کشور بپردازد‪.‬‬ ‫نیروهای نظامی غربی مستقر در خلیج فارس و دریای عمان‬ ‫نی��روی دریایی آمری��کا‪ ،‬بزرگ‌ترین نیرو در نوع خود در جهان اس��ت‪،‬‬ ‫تناژ ناوگان جنگی این نیرو از مجموع س��یزده نیروی دریایی بعد از آن‬ ‫بیش‌تر است‪ ،‬این نیرو‪ ،‬نزدیک به سه هزار ناو‪ ،‬ناوچه‪ ،‬قایق‌های جنگی‪،‬‬ ‫لجیس��تیکی و ترابری دراختیار دارد‪ .‬نیرو های انگلیسی و فرانسوی نیز‬ ‫در کنار آمریکا در این بخش از جهان مستقر شده اند‪ .‬نیرو های دریایی‬ ‫کشورهای غربی حاضر در خلیج فارس و دریای عمان‪ ،‬منطقه عملیاتی‬ ‫زی��ر پوش��ش خود را به دو بخش تقس��یم کرده ان��د؛ بخش درگیری‬ ‫مس��تقیم‪ ،‬ش��امل؛ ( خلیح فارس‪ ،‬تنگه هرمز و دریای عمان تا شمال‬ ‫دریای عرب) و بخش نزدیک به منطقه درگیری مس��تقیم (از ش��مال‬ ‫دریای عرب تا خلیج عدن و در کناره های شرقی و جنوبی کشور های‬ ‫عمان و یمن)‪.‬‬ ‫آمریکا دارای هفت پایگاه نظامی در کویت است‪ ،‬ستاد فرماندهی ناوگان‬ ‫پنجم آمریکا در منامه پایتخت بحرین مس��تقر است‪ ،‬ستاد فرماندهی‬ ‫ارتش آمریکا در خاورمیانه و آسیای میانه در دوحه‪ ،‬پایتخت قطر مستقر‬ ‫است‪ .‬آمریکا سه پایگاه در ابوظبی‪ ،‬دوبی و فجیره دارد‪ ،‬آمریکا هم چنین‪،‬‬ ‫سه پایگاه نظامی دیگر در مسقط و عمان دارد‪.‬‬ ‫نیروهای انگلیسی یک پای‌گاه در فجیره درکنار آمریکایی ها دارند‪ .‬نیرو‬ ‫های فرانسوی در پایگاه دریایی خود در ابوظبی مستقر هستند‪.‬‬ ‫کشتی های جنگی و تدارکاتی آمریکا در خلیج‬ ‫فارس‪:‬‬ ‫ن��او نیرو بر (‪ ، )USS-Makin Island‬یک‬ ‫اسکادران هلی‌کوپتر‪ ،‬کش��تی نیرو بر‪ ،‬آمفی بی‬ ‫«آبی‪-‬خاک��ی» (‪،)USS-New Orleans‬‬ ‫ناو نیرو بر (‪.)USS-Pearl Harbor‬‬ ‫ناو های آمریکایی مستقر در خط مقدم‬ ‫در دریای عمان و بخش شرقی تنگه هرمز‪:‬‬ ‫گروه شماره یک هوا دریا‪:‬‬ ‫ن��او هواپیم��ا ب��ر آمریکای��ی (‪، )USS Cart Vinson‬‬ ‫هش��ت اس��کادران هوایی حمل ونقل‪ ،‬ناو موش��ک انداز (‪USS‬‬ ‫‪ ، )Bunker Hill‬ناو ش��کن موش��ک ان��داز(‪ )USS Hasey‬و‬ ‫یک اس��کادران متش��کل از پنج ناو ش��کن آمریکایی‪ .‬در منطقه میان‬ ‫دریای عمان و دریای عرب‪ ،‬یک گروه دریایی انگلیس��ی شامل ؛ یک‬ ‫ناوچه جنگ��ی (‪ ،)HMS Somerset‬چه��ار ناوچه مین روب‪ ،‬یک‬ ‫ناو (‪ « )Hydrographique‬نقش��ه برداری دریایی » و س��ه ناو‬ ‫تدارکاتی مستقر شده اند‪.‬‬

‫گروه هوا دریای آمریکایی شماره ‪ ،3‬در منطقه دریای عرب ‪:‬‬ ‫ن��او هواپیماب��ر (‪ 9 ،)USS John C Stennis‬اس��کادران هوایی‬ ‫نیرو بر‪ ،‬ناو هواپیما بر و موش��ک ان��داز (‪ ) USS Antietam‬و یک‬ ‫اسکادران‪ ،‬متشکل از پنج ناو شکن‪.‬‬ ‫یک ناو شکن انگلیسی (‪ ،)HMS Daring‬در آب های دریای عرب‬ ‫نزدیک به کناره های جنوب شرقی کشور عمان مستقر است‪.‬‬ ‫گروه هوا دریای آمریکایی شماره ‪ ،9‬در اطراف خلیج عدن‪:‬‬ ‫ن��او هواپیماب��ر (‪9 ، ) USS Abraham Lincoln‬‬ ‫اس��کادران هوایی نیرو بر‪ ،‬ناو موشک انداز (‪USS Cape‬‬ ‫‪ )St Gerorge‬و ی��ک اس��کادران متش��کل از هفت‬ ‫ناوشکن‪.‬‬ ‫بای��د در نظر داش��ت که در صورت ش��عله ور ش��دن‬ ‫جنگ در خلیح فارس‪ ،‬نیروهای غربی می‌توانند از‬ ‫هم‌کاری ارتش اسراییل بر خوردار شوند و روی‬ ‫هم‌کاری ه��م پیمانان عرب خود در منطقه؛‬ ‫عربستان سعودی‪ ،‬کویت‪ ،‬امارات متحده‬ ‫و قطر حساب کنند‪.‬‬

‫یک سناریو احتمالی جنگ در خلیج فارس‬ ‫ژنرال‌های آمریکایی بخوبی آگاهند که نیرو های ایران‪ ،‬یارای ایستادگی‬ ‫در برابر بزرگ‌ترین قدرت نظامی تاریخ جهان را ندارند‪ .‬ژنرال بازنشسته‬ ‫تفنگ‌دار دریایی آمریکا‪« ،‬پل وان ریپر»‪ ،‬کارشناس نظامی‪ ،‬یک آزمایش‬ ‫شبیه سازی استراتژیکی در باره تاکتیک آمریکا در یک جنگ احتمالی‬ ‫با ایران در خلیج فارس انجام داده است‪ .‬در این بازی جنگی‪ ،‬ژنرال پل‬ ‫ولن ریپر‪ ،‬نقش فرمانده ارتش ایران را بازی می کرده است‪.‬‬ ‫در این ش��بیه س��ازی‪ ،‬فرمانده ارتش ایران‪ ،‬موفق می ش��ود در دو روز‬ ‫نخس��ت جنگ‪ ،‬اکثر ناوهای گروه هوا دریای آمریکا‪ ،‬مس��تقر درخلیح‬ ‫فارس را به قعردریا بفرستد‪ ،‬نتیجه بدست آمده یاد آور حمله ژاپنی‌ها به‬ ‫«پرل هاربر»‪ ،‬بود‪ .‬در بیست و چهار ساعت نخست این آزمایش‪ ،‬ژنرال‬ ‫«وان ریپر»‪ ،‬ش��مار زیادی از قایق های مسلح و تندروی ایران را برای‬ ‫در گیر و سرگرم کردن ناوهای آمریکایی به‌سوی این ناو ها روانه کرد‪،‬‬ ‫وی س��پس یک حمله بزرگ هوایی و دریایی علیه ناوهای آمریکایی‬ ‫انجام داد‪ .‬در این عملیات نیروهای ایران از موشک‌های گوناگون استفاده‬ ‫کردن��د و هم زم��ان‪ ،‬صد ها هواپیمای کوچک ممل��و از مواد منفجره‪،‬‬ ‫هدایت ش��ده از س��وی خلبانان انتحاری‪ ،‬خود را به ناو های آمریکایی‬ ‫کوبیدند‪ ،‬به موازات این عملیات‪ ،‬صدها قایق تندرو مملو از مواد منفجره‪،‬‬ ‫بطور انتحاری خود را به ناو های آمریکایی زدند‪ .‬این حمالت پی در پی‪،‬‬ ‫سیس��تم دفاع الکترونیکی نیروهای آمریکایی را مختل کرد‪ .‬در پایان‪،‬‬ ‫ای��ن آزمایش‪ ،‬تلفات تجهیزات و نیروهای آمریکایی؛ یک ناو هواپیما‬ ‫بر‪ ،‬ده ناوچه‪ ،‬پنج فروند قایق آمفی بی‪« ،‬آب – خاکی» و بیست هزار‬ ‫کشته‪ ،‬تنها در دو روز اول جنگ بود‪ .‬گفته می شود پنتاگون‪ ،‬وزارت دفاع‬ ‫آمریکا‪ ،‬دنباله این آزمایش را متوقف کرد‪.‬‬ ‫پ��س از این آزمایش‪ ،‬پنتاگون‪ ،‬در تاکتیک نظامی خود و نقش ناوهای‬ ‫مستقر در منطقه جنگی‪ ،‬به هدف پیروزی آمریکا دگرگونی هایی ایجاد‬ ‫کرد و سپس بازی از سر گرفته شد‪ .‬ژنرال وان ریپر می گوید‪« :‬افسرانی‬ ‫ک��ه نقش نیرو های قرمز رنگ ‪ -‬ایران��ی‪ -‬را بازی می کردند‪ ،‬اجازه‬ ‫نداشتند از برخی تاکتیک‌ها و اسلحه ها در برابر نیرو های آبی رنگ ‪-‬‬ ‫آمریکایی‪ -‬استفاده کنند و ناچار بودند مشخصات و مختصات یکان‌های‬ ‫خود را در این بازی اعالم کنند‪ ،‬تا پیروزی نیروهای آبی رنگ ساده تر‬ ‫به دست آید‪ ».‬ژنرال پل وان ریپر‪ ،‬می گوید‪« :‬این آزمایش برای دولت‬ ‫آمریکا‪ ،‬دویست وپنجاه میلیون دالر‪ ،‬هزینه در بر داشت‪ ،‬یک ولخرجی‬ ‫کامل! این آزمایش مشخص نکرد که تاکتیک های بکار گرفته شده‬ ‫از س��وی پنتاگون در این بازی جنگی درست بوده است‪ ،‬ولی نشان‬ ‫دهنده بی اعتباری این آزمایش بود‪».‬‬ ‫مش��کل خود خواهی و اعتماد بیش از ان��دازه پنتاگون در برتر‬ ‫نشان دادن استراتژی و جنگ افزار های آمریکا در برابر حریفی‬ ‫کوچک‪ ،‬کم هوش‪ ،‬ناتوان که در نهایت یک مغلوب س��اده‬ ‫بش��مار م��ی رود‪ ،‬وجود دارد‪ ،‬در حالی ک��ه آمریکا باید به‬ ‫تجربیات خود در ویتنام‪ ،‬عراق و افغانس��تان توجه داشته‬ ‫باش��د‪ .‬باید دانست‪ ،‬هرچه که پیش آید و به هر بهایی‪،‬‬ ‫پ��س از آغاز یک جنگ تمام عیار! بی‌ش��ک حکومت‬ ‫جمه��وری اس�لامی در آب‌های خلیج ف��ارس مدفون‬ ‫خواهد شد‪ .‬بزرگ‌ترین گرفتاری غرب زمانی خواهد‬ ‫بود که در یک درگیری‬ ‫مقطع��ی و کوت��اه‪،‬‬ ‫جمهوری اس�لامی‪،‬‬ ‫نیمه شکست خورده را‬ ‫در منطقه رها سازد‪.‬‬

‫هفت‬

‫نوامبر ‪2011‬‬

‫‪7‬‬

‫ایرانیان کانادا‬

‫روزنامه کانادایی‪:‬‬

‫جمهوری اسالمی ایران در برابر‬ ‫فشار بین المللی مقاوم نیست‬

‫حسن ارشیا‬ ‫روزنام��ه گلوب اند میل چاپ تورنتو در س��رمقاله ای در چند روز‬ ‫گذشته از دولت کانادا خواست تا به کوشش‌های خود برای آزادی‬ ‫سعید ملک پور‪ ،‬وب نویس محکوم به اعدام‪ ،‬ادامه دهد‪ .‬روزنامه‬ ‫گلوب اند میل دولت کانادا را ترغیب کرد تا دیگر کشورها را نیز‬ ‫برای فشار به ایران بسیج کند‪.‬‬ ‫سعید ملک پور که دارای اقامت دائم کانادا است در ایران به دلیل‬ ‫طراحی قالب یک سایت پورنو به اعدام محکوم شده است‪ .‬او در‬ ‫نامه ای اعالم کرده بود که تحت ش��کنجه وادار به اعتراف شده‬ ‫و در گرداندن این سایت نقشی نداشته است‪.‬‬ ‫روز ش��نبه ‪ 4‬فوریه مرکز بین المللی حقوق بشر در کانادا به حمایت‬ ‫جبهه متحد دانشجویی و سازمان عفو بین الملل تجمعی در شهر اتاوا‬ ‫در برابر س��فارت جمهوری اسالمی تدارک دیدند و خواستار عدالت‬ ‫برای سعید ملک‌پور و دیگر زندانیان محکوم به اعدام شدند‪.‬‬ ‫در تجم��ع اتاوا آقای «الک��س نیو»‪ ،‬دبیرکل س��ازمان عفو بین‬ ‫الملل‪ ،‬حس��ن زارع زاده اردش��یر‪ ،‬دبیراجرایی مرک��ز بین‌المللی‬ ‫حقوق بش��ر در کانادا‪ ،‬خانم «فارا ماوانی» از بنیان‌گذاران کمپین‬ ‫آزادی سه کوهنورد آمریکایی سخنرانی کردند‪.‬‬ ‫روزنامه کانادایی گلوب اند میل می‌نویس��د‪ :‬بجاس��ت که دولت‬ ‫کانادا از ایران بخواهد س��عید ملک پور و همه کس��انی که بدون‬ ‫طی مراحل قانونی زندانی شده اند‪ ،‬آزاد کند‪ .‬این روزنامه به نقل‬ ‫از وزیر خارجه کانادا می افزاید پرونده س��عید ملک پور نمونه ای‬ ‫از عدم توجه مقامات ایرانی به تعهدات بین المللی در مورد حقوق‬ ‫بش��ر است‪ .‬این روزنامه پرطرفدار کانادایی بر این گمان است که‬ ‫هزاران نفر در ایران در انتظار مرگ به س��ر می برند که س��کینه‬ ‫‪8‬‬

‫‪ 8‬هفت‬

‫نوامبر ‪2011‬‬

‫محمدی آشتیانی از جمله آن‌هاست که به جرم زنای محصنه به‬ ‫مرگ با سنگسار یا چوبه دار محکوم شده است‪.‬‬ ‫به نوش��ته این روزنامه‪ ،‬سال گذشته‪ ،‬ایران دو کوه‌نورد آمریکایی‬ ‫را که به جاسوسی متهم شده بودند آزاد کرد‪ .‬گلوب اند میل باور‬ ‫دارد که جمهوری اس�لامی ایران در برابر فشار بین المللی مقاوم‬ ‫و مصون نیست‪.‬‬ ‫س��عید ملک‌پور در س��ال ‪ 2008‬در جریان س��فر به تهران برای‬ ‫دیدن پدر بیمار اش بازداش��ت ش��د‪ .‬او در زن��دان اوین زندانی‪،‬‬ ‫شکنجه شده و سپس مجبور به اعترافات کاذب شد‪ .‬سال گذشته‬ ‫‪ ،‬پ��س از اعتراضات بین المللی در مورد پرونده اش‪ ،‬دیوان عالی‬ ‫کشور حکم او را لغو کرد‪ .‬دیوان عالی لیستی از اشکاالت اساسی‬ ‫در دادگاه را پیدا کرده بود که نیاز به بررسی داشتند‪ .‬عمیقا تاسف‬ ‫بار اس��ت که تصمیم دیوان عالی این بار معکوس ش��ده و حکم‬ ‫اعدام آقای ملک‌پور دوباره در نوامبر ‪ 2011‬به تایید دیوان رسید‪.‬‬ ‫مرک��ز بین المللی حقوق بش��ر در کانادا در چند هفته گذش��ته با‬ ‫ه��م‌کاری نهادهای دیگ��ر چندین تجمع در ش��هرهای مختلف‬ ‫کانادا در اعتراض به حکم اعدام س��عید ملک پور س��ازمان داده‬ ‫اس��ت‪ .‬این تجمعات در ش��هرهای مونترال ‪ ،‬تورنتو و اتاوا برگزار‬ ‫شده است‪.‬‬ ‫پرونده س��عید ملک پور عالوه بر بازتاب گس��ترده در رسانه های‬ ‫کانادا‪ ،‬در پارلمان این کشور نیز طرح شده است‪.‬‬ ‫هم‌چنین روز س��ه ش��نبه ‪ 7‬فوری��ه در جریان اقدام ‪ 25‬س��ناتور‬ ‫کانادای��ی ب��رای ادای احترام ب��ه ‪ 25‬زندانی سیاس��ی ایرانی در‬ ‫مجلس س��نای کانادا‪ ،‬س��ناتور «لیندا فروم» از س��عید ملک پور‬ ‫دفاع کرد‪.‬‬

‫زیر ذره بین‬

‫خطریکهاپوزیسیونترقی‌خواه‬ ‫ایرانراتهدیدمی‌کند‬ ‫حسن ماسالی‬ ‫آگاه هستیم که استقرار حکومت اسالمی – فاشیستی یکی از‬ ‫بزرگ‌ترین موانع استقرار دمکراسی و برابری طلبی در ایران‬ ‫بش��مار میرود و بدون برکنار ک��ردن تمام عیار و بنیادی این‬ ‫رژیم جهالت و جنایت ‪ ،‬ما قادر نخواهیم ش��د گام سازنده‌ای‬ ‫در راه تحول سیاسی‪ ،‬فرهنگی و اقتصادی در ایران برداریم‪.‬‬ ‫ت که‪:‬‬ ‫اما ‪ ،‬پرسش اساسی این‌ اس ‌‬ ‫آی��ا نیروهای اپوزیس��یون ترقی‌خواه‪ -،‬باتوج��ه به خطاها و‬ ‫ناکامی‌های گذش��ته‪ -‬خودش��ان را برای جلوگیری از فاجعه‬ ‫ای دیگر آماده کرده اند؟‬ ‫آی��ا خبر داریم که دیکتاتوری‌ها و حکومت‌های فاشیس��تی‬ ‫درای��ران ‪ ،‬نوزاده��ای ارتجاعی و فاشیس��تی دیگ��ری را در‬ ‫دام��ن خ��ود ودر جامع��ه پ��رورش داده اند که بای��د دربرابر‬ ‫چنین جریانات ارتجاعی هوش��مندانه ایستادگی کرد و آن‌ها‬ ‫را از صف��وف اپوزیس��یون ترقی‌خ��واه و برابری طلب ‪ ،‬طرد‬ ‫کنیم‪ .‬یکی از این پدیده های ارتجاعی‪ ،‬ش��کل گیری «پان‬ ‫ترکیسم» در ایران است‪.‬‬ ‫این جریان به ظاهر خواس��تار «آزادی و رفع تبعیض» است‪،‬‬ ‫اما مس��ائل سیاس��ی واجتماعی را با نگرش «نژاد پرس��تانه‬ ‫وفاشیس��تی» دنب��ال می‌کنند‪ .‬فعالیت‌های سیاس��ی که در‬ ‫خاورمیانه و در ارتباط با س��ایر ملل تحت ستم منطقه دنبال‬ ‫می‌ک��ردم‪ ،‬تصادفن در ترکیه ب��ا یک گروه بنام « گرگ‌های‬

‫خاکس��تری» برخ��ورد کردم‪ .‬این گروه کوش��ش می‌کند که با‬ ‫عناصر ومحافل ناراضی ترک زبان‪ ،‬از ترکمنستان‪ ،‬قفقاز‪ ،‬ایران‪،‬‬ ‫ع��راق و غیره ارتباط برقرار کند تا ب��ه یک «امپراطوری ترک‬ ‫زبان» دست یابند‪.‬‬ ‫این گروه با برانگیختن «احساسات شووینیستی» و با انگیزه‌های نژاد‬ ‫پرستانه و فاشیستی‪ ،‬بطور علنی و مخفی در ترکیه فعالیت می‌کند‬ ‫و در کشتار کردها ‪ ،‬ارامنه و ترور روزنامه‌نگاران و روشن‌فکران آزاد‬ ‫اندیش در ترکیه دست دارند‪ .‬تبعیضات حکومت مرکزی علیه اقوام‬ ‫و ملیت‌های ایران‪،‬موجب شده است که گرایشهای «نژاد پرستانه و‬ ‫شووینیستی» در ایران تقویت شوند و این امر موجب شده است که‬ ‫«پان‌ترکیست ها» در آذربایجان ایران سیاست «جدایی طلبانه» را‬ ‫مطرح کنند و حتا شاهد بوده‌ایم که در ارومیه( رضاییه) و در نقده(‬ ‫منطقه‌ای که در آن کردها و آذری‌ها مقیم هس��تند)‪ ،‬با شیوه های‬ ‫«شووینیستی» با کردها برخورد می‌کنند‪.‬‬ ‫بنابراین‪ ،‬همه نیروهای سیاس��ی دمکرات و برابری‌طلب ایران‪،‬‬ ‫وظیفه دارند که با هرگونه سیاس��ت تبعیض گرانه‪ ،‬نژاد پرستانه‬ ‫و ستیزه جویانه قومی و ملی و با هرگونه سیاست تجزیه‌طلبانه‬ ‫مخالفت کنند و در راه هم‌بس��تگی سراس��ری مردمان ایران و‬ ‫برای هم‌زیس��تی مس��المت‌آمیز اقوام و ملیت‌ه��ای ایران و در‬ ‫راه گس��ترش و نهادینه کردن دمکراسی‪ ،‬در ایران مبارزه کنند‬ ‫و مج��ال جوالن دادن ب��ه این عناصر و محافل نژادپرس��ت و‬ ‫ارتجاعی داده نشود‪.‬‬

‫خبر خوان‬

‫اولینجلسهرسیدگیبهبزرگ‌ترین‬ ‫پرونده فساد مالی در ایران برگزار شد‬

‫به گزارش خبرگزاری دولتی جمهوری اس�لامی (ایرنا) کیفرخواستی‬ ‫که در جلس��ه دادگاه روز ش��نبه‪ ۱۹ ،‬بهمن (‪ ۱۸‬فوریه) صادر ش��د‪،‬‬ ‫ش��امل م��وارد اتهامی ‪ ۳۲‬نفر از متهمان پرونده فس��اد اقتصادی در‬ ‫ایران و درخواس��ت مجازات برای آن ها اس��ت‪ .‬ریاست این دادگاه‬ ‫که در ش��عبه اول دادگاه انقالب اسالمی تهران برگزار شد‪ ،‬به عهده‬ ‫قاضی ناصر س��راج بود‪ .‬در پرونده فس��اد بزرگ اقتصادی در ایران‪،‬‬ ‫گروهی از فعاالن اقتصادی و دس��ت‌اندرکاران سیستم بانکی متهم‬ ‫هس��تند که با صدور غیرقانونی اس��ناد اعتباری به ارزش حدود سه‬ ‫هزار میلیارد تومان‪ ،‬به کسب سود پرداخته‌اند‪.‬‬ ‫براساس گزارش‌ها‪ ،‬اولین جلس��ه رسیدگی به اتهامات متهمان این‬ ‫پرونده نزدیک به س��ه س��اعت طول کش��یده و با نیمه‌تمام ماندن‬ ‫دفاعیات متهم ردیف اول پرونده به پایان رسیده است‪ .‬زمان برگزاری‬ ‫دومین جلس��ه این دادگاه قرار اس��ت از سوی دادگاه رسیدگی‌کننده‬ ‫اعالم شود‪ .‬در کیفرخواست دادستان این پرونده‪ ،‬چهار فرزند منصور‬ ‫امیرخس��روی‪ ،‬صاحبان اصلی ش��رکت س��رمایه‌گذاری آریا خوانده‬ ‫ش��ده‌اند که تا چند س��ال قبل و پیش از تاسیس شرکت آب معدنی‬

‫داماش‪ ،‬زندگی کاملن معمولی داشتند‪ ،‬اما بعد‪ ،‬برای تسریع در روند‬ ‫اجرایی تاس��یس یک واح��د صنعتی تولید آب معدن��ی‪ ،‬به ارتباط با‬ ‫عوامل اجرایی و سیاس��ی و پرداخت رش��وه‪ ،‬فعالیت های اقتصادی‬ ‫خود را گسترش دادند‪ .‬عباس جعفری دولت‌آبادی‪ ،‬دادستان عمومی‬ ‫و انقالب تهران در کیفرخواستی که به دادگاه ارایه کرد‪ ،‬آورده است‪:‬‬ ‫برادران امیرخس��روی در سال ‪ ۱۳۸۵‬شرکت «توسعه سرمایه‌گذاری‬ ‫امیرمنصور آریا» را تاسیس کرده‌اند و برای رسیدن به اهداف خود از‬ ‫هیچ اقدامی در آلوده‌س��ازی افراد و عوامل موثر دستگاه ها فروگذار‬ ‫نکرده‌اند‪.‬‬ ‫او گفت‪ :‬طبق اس��ناد موجود در پرونده‪ ،‬ده‌ها مورد پرداخت رشوه به‬ ‫برخی از کارکنان‪ ،‬مدیران بانک‌ها‪ ،‬افراد و حتی برخی دس��تگاه‌های‬ ‫اجرایی تحت عناوین مختلف صورت گرفته اس��ت‪ .‬در کیفرخواست‬ ‫این دادگاه آمده است‪ :‬این گروه در چند سال اخیر با رهبری ‘م‪.‬الف’‬ ‫(مه آفرید خس��روی) با فس��اد پیچیده و س��ازمان‌یافته و ارتباطات‬ ‫ناصحیح و پرداخت رش��وه‌های کالن یا پرداخت‌هایی تحت عناوین‬ ‫دیگر به چند هزار میلیارد تومان ثروت نامشروع دست یافت‪.‬‬

‫زنگخطربرایاقتصاد‬ ‫بزرگ ترین استان کانادا‬

‫پس از ‪ ۲۰‬سال مداوم‪ ،‬در جذب نزدیک به ‪ ۶۰‬درصد کل تازه‬ ‫واردین به کانادا‪ ،‬س��هم انتاریو از مهاجران‪ ،‬س��یر نزولی بخود‬ ‫گرفت��ه و بیم آن می رود که این روند‪ ،‬تأثیر ناخوش��ایندی بر‬ ‫اقتصاد پر تالطم آن استان بگذارد‪.‬‬ ‫اولین گزارش درباره آمار جمعیتی س��ال ‪ ،۲۰۱۱‬روز چهارشنبه‬ ‫منتش��ر می شود و انتظار می رود‪ ،‬شاهد کاهش قابل توجه در‬ ‫نرخ رشد جمعیتی انتاریو باشیم‪.‬‬ ‫از سال ‪ ۲۰۰۱‬تاکنون‪ ،‬دست کم ‪ ۲۰‬درصد از مهاجران انتاریو‬ ‫کاس��ته شده ‪ ،‬تا جایی که در سال ‪ ،۲۰۰۹‬تنها ‪ ۱۰۷،۰۰۰‬نفر‪،‬‬ ‫آن اس��تان را به عنوان محل جدی��د زندگی خود برگزیدند که‬ ‫کمترین میزان‪ ،‬در ‪ ۳۰‬سال اخیر بوده است‪.‬‬ ‫یکی از دالیل اصلی گرایش مهاجران به استان های دیگر‪ ،‬باز‬ ‫گذاشتن دست دولت های محلی‪ ،‬برای جذب افراد و تخصص‬ ‫های مورد نیاز خودش��ان است‪ .‬در حالی که‪ ،‬انتاریو برای سال‬ ‫ها‪ ،‬میزبان افراد تحصیل کرده در جهان بوده ‪ ،‬اما نتوانس��ته با‬ ‫سیستم جدید‪ ،‬خود را تطبیق دهد ‪.‬‬ ‫در ای��ن میان ‪ ،‬اس��تان هایی نظیر بریتیش کلمبی��ا‪ ،‬منیتوبا و‬ ‫آلبرت��ا‪ ،‬بالفاصله‪ ،‬امکانات و برنامه های خ��ود را برای جذب‬ ‫حداکث��ری تازه واردین بکار بس��تند‪ ،‬ام��ا انتاریو تالش اندکی‬ ‫در این زمینه بعمل آورد‪ .‬برخی از کارشناس��ان معتقدند‪ ،‬تورنتو‬ ‫و انتاریو‪ ،‬طبق دیدگاه س��نتی‪ ،‬تصور م��ی کردند‪ ،‬همچنان به‬ ‫عنوان مقصد محبوب مهاجران مطرح هس��تند‪ .‬غافل از اینکه‬

‫برای تازه واردینی که از طریق گروه متخصصین اقدام نکرده‬ ‫اند‪ ،‬فرقی نمی کند که چه امتیازاتی را باید کسب می کردند‪.‬‬ ‫این درحالی است که‪ ،‬به اعتقاد کارشناسان‪ ،‬هنوز‪ ،‬بسیاری از‬ ‫بخش های تخصصی استان‪ ،‬با کمبود نیروی مواجه هستند و‬ ‫این امر در آینده نیز تشدید خواهد شد‪.‬‬ ‫ب��ا این وجود‪ ،‬هنوز انتاریو‪ ،‬به عنوان بزرگترین اس��تان کانادا‪،‬‬ ‫بیشترین میزان مهاجر را می پذیرد و حدود ‪ ۵۸،۰۰۰‬متقاضی‬ ‫گروه متخصصین در صف انتظار برای بررس��ی پرونده و ورود‬ ‫به این استان هستند‪.‬‬ ‫برنامه پذیرش مس��تقیم استانی در انتاریو‪ ،‬از سال ‪ ۲۰۰۷‬آغاز‬ ‫شده ‪ ،‬اما هر سال‪ ،‬تنها توانسته‪ ۱،۰۰۰ ،‬نفر را بپذیرد‪ ،‬مقایسه‬ ‫کنید با استان کوچک منیتوبا‪ ،‬که ساالنه ‪ ۱۲،۰۰۰‬تازه وارد را‬ ‫مستقیما جذب می کند‪.‬‬ ‫وزیر مهاجرت دولت محلی می گوید‪ ،‬این عادالنه نیس��ت که‬ ‫اس��تان هایی مثل کبک یا آلبرتا‪ ،‬اجازه دارند‪ ،‬ش��خصا درباره‬ ‫متقاضی��ان تصمیم بگیرند‪ ،‬اما چنی��ن مجوزی برای ما صادر‬ ‫نش��ده است‪ .‬طی دو سال اخیر‪ ،‬بودجه های مربوط به آمیخته‬ ‫س��اختن تازه واردین در اس��تان انتاریو‪ ،‬به میزان ‪ ۷۵‬میلیون‬ ‫دالر کاه��ش یافته‪ ،‬که خ��ود نقش مهم��ی در کاهش ورود‬ ‫مهاجران داشته است‪.‬‬ ‫ه��م اکنون ‪ ۶۵‬درص��د جمعیت تورنت��و و ‪ ۵۰‬درصد جمعیت‬ ‫انتاریو را مهاجران تشکیل می دهند‪.‬‬

‫ارجای حکم اعدام ملک‌پور‪،‬‬ ‫فعال سایبری‪ ،‬به اجرای احکام‬

‫در روزه��ای اخی��ر‪ ،‬پرونده س��عید ملک‌پور‪ ،‬فعال س��ایبری‬ ‫محکوم به اعدام در ایران به اداره اجرای احکام ارس��ال شده‬ ‫است‪.‬‬ ‫به گزارش خانه حقوق بش��ر ایران‪ ،‬روز پنج‌ش��نبه‪ ۱۶ ،‬فوریه‪،‬‬ ‫وکالی س��عید ملک‌پور که برای پی‌گیری پرونده او به دیوان‬ ‫عالی کشور و دادگاه انقالب مراجعه کرده بودند‪ ،‬متوجه شدند‬ ‫که پرونده او به اداره اجرای احکام فرستاده شده است‪.‬‬ ‫بدین ترتیب دیوان عالی کش��ور در ح��ال حاضر امکان اعاده‬ ‫دادرسی و دفاع مجدد از سعید ملک‌پور سلب شده است‪.‬‬ ‫بنا بر این گزارش پرونده‌ی س��عید ملک‌پور در حالی به اجرای‬ ‫احکام فرستاده ش��ده که حکم اعدام وی که برای دومین بار‬ ‫در دیوان عالی کشور تایید شده بود‪ ،‬هنوز به وی و وکالی‌اش‬ ‫ابالغ نشده است‪.‬‬

‫هفت‬

‫نوامبر ‪2011‬‬

‫‪9‬‬

‫جمهوری اسالمی الگوی سرکوب در هزاره اعجاب آورسوم‬ ‫مهران امیر احمدی‬ ‫در روزهای اخیر خبری در برخی از س��ایت‌های ایرانی منتشر شد‬ ‫مبنی بر درخواست مقامات روس��یه از دستگاه‌های امنیتی ایران‬ ‫برای انتقال تجربیات خود درسرکوب تظاهرات خیابانی به روسیه‬ ‫بحران زده ‪ .‬ش��اید در نگاه س��طحی بتوان از کنار این خبر مانند‬ ‫صدها خبر دیگر‪ ،‬سهل انگارانه عبور کرد ولی وقتی به عمق این‬ ‫رویداد کمی دقت کنیم متوجه این نکته می‌ش��ویم که جمهوری‬ ‫اسالمی به واسطه تجربیاتی که در سرکوب مطالبات مردم ایران‬ ‫به دست آورده‪ ،‬هم‌اکنون صاحب یک تکنولوژی بی بدیل گشته‬ ‫که حتی روس‌ها که خود ید طوالیی در پیشرفت آن دارند‪ ،‬دست‬ ‫به دامان جمهوری اسالمی گشته اند‪.‬‬ ‫این در حالی اس��ت که ش��واهدی موجود اس��ت مبنی بر این‌که‬ ‫ایران در سرکوب مردم سوریه از یک سو ونیز کنترل گروه های‬ ‫سیاس��ی در لبنان به نفع حزب اهلل‪ ،‬نقش��ی بارز و آش��کار داشته‬ ‫است‪.‬‬ ‫ب��رای نگارن��ده در ط��ول این مدت ه��م‌واره این س��وال پیش‬ ‫آم��ده که چطور حاکمان فعلی س��وریه به رغ��م این‌که در طول‬ ‫س��رکوب مطالبات مردم س��وریه در طول این یک سال‪ ،‬نزدیک‬ ‫به ‪6000‬هزار انس��ان را به طرز فجیعی قتل عام کرده‌اند ولی نه‬ ‫تنها به کامیابی نرس��یده بلکه ش��واهد از سرنگونی قریب الوقوع‬ ‫ایشان خبر می دهند‪.‬‬ ‫این در حالی اس��ت که در انتخابات سال ‪ 88‬ریاست جمهوری‪،‬‬ ‫به رغم این‌که ش��اهد حضور میلیونی مردم در اعتراضات خیابانی‬ ‫بودیم ‪ ،‬جمهوری اس�لامی با کشتار کم‌تر از ‪ 100‬نفر توانست به‬ ‫طرز ریاکارانه‌ای مطالبات مردم را س��رکوب کند‪ .‬به راس��تی راز‬ ‫این توفیق چیست؟‬ ‫به نظر می‌رسد سران جمهوری س�لامی تجربه‌های فراوانی در‬ ‫طول این ‪ 32‬س��ال اخیر کس��ب کرده اند که اکنون توان آن را‬ ‫دارند تا با کم‌ترین هزینه نس��بت به س��ایر کشورها این‌گونه در‬ ‫س��رکوب ملت ایران توفیق یابند‪ .‬ب��ه طوری‌که می‌توانند خود را‬ ‫صاحب یک تکنولوژی بی‌مانن��د بخوانند که خیلی از دولت‌های‬ ‫اس��تبدادی خواس��تار واردات آن به کشور خویش هستند‪ .‬تعجب‬

‫‪10‬‬

‫‪ 10‬هفت‬

‫نوامبر ‪2011‬‬

‫نکنی��د ایران اکن��ون عالوه بر ص��دور تروریس��م و بنیادگرایی‬ ‫اسالمی‪ ،‬اکنون سر آمد رویکرد سرکوب در جهان معاصر است‪.‬‬ ‫نگارن��ده هنوز رخداد ‪ 25‬خرداد ‪ 88‬از ذهنم پاک نش��ده اس��ت‬ ‫ک��ه چگونه به رغ��م بوجود آمدن فرصت��ی بی‌نظیر برای تحقق‬ ‫مطالب��ات م��ردم ایران ناگهان با فرمان س��ران جنبش س��بز یا‬ ‫مشاوران و نزدیکان‌شان‪ ،‬تهرانی که مملو از جمعیت بود و قریب‬ ‫به س��ه میلیون نفر درآن حضور داش��تند در چش��م برهم زدنی‬ ‫خیابان‌ه��ا را ترک کرده تا حاکمان فعل��ی دوباره به ادامه حیات‬ ‫خویش امیدوار باش��ند‪.‬به‌تر بگویم س��ران جنبش سبز در واقع با‬ ‫فرمان ترک خیابان خود جنبش��ی را که از ایشان عبور کرده بود‬ ‫سرکوب کردند‬ ‫توجه داش��ته باش��یم که در بیس��ت و پنجم خرداد ‪ 88‬حکومت‬ ‫هی��چ‌گاه تجربه‌ی مواجهه با چنین خی��ل عظیمی از مخالفان را‬ ‫نداش��ت از این رو به آسانی معترضان می‌توانستند پایتخت را در‬ ‫زیر پاهای پیروزمندانه خود تصور کنند‪.‬‬ ‫ناگفته نماند سران حاکمیت با نظاره تظاهرات میلیونی به یک‌باره‬ ‫غافل‌گیر ش��ده و خود را آماده وداع ب��ا اریکه قدرت کرده بودند‬ ‫تا این‌که فرمان ترک خیابان‌ها توس��ط سران جنبش سبز اعالم‬ ‫شد‪ .‬در واقع ش��ریان‌های مسدود شده حاکمیت با این فرمان به‬ ‫یک‌باره باز ش��د و امید به بقا و ماندگاری ایشان لحظه به لحظه‬ ‫تقویت شد‪ .‬به‌تر بگویم دوستان با این تصمیم‪ ،‬قدرت را دوباره به‬ ‫غاصبان فعلی بخشیدند‪ .‬و در پی آن‪ ،‬انحصاد طلبان در طول این‬ ‫یک س��ال و اندی‪ ،‬تجربه‌های فراوانی جهت سرکوب مخاطرات‬ ‫احتمالی بدست آوردند‪.‬‬ ‫یعنی یاد گرفتند که چگونه با جمعیت‌های میلیونی‬ ‫مواجهه شوند ‪ .‬الزم به یاد آوری است ‪،‬هم چنان‬ ‫ک��ه ابزارها و ش��یوه‌های اطالع رس��انی مبارزان‬ ‫بهبود یافت��ه به همان اندازه ش��یوها و ابزارهای‬ ‫سرکوب نیز ارتقا یافته اند ‪.‬‬ ‫اتفاق��ن حاکمان به خاطر تس��لط ب��ر امکانات‬ ‫مخابراتی و اطالعاتی‪ ،‬قدرت مانور بیش‌تری‬ ‫نسبت به مبارزان داش��ته و دارند به هر‬

‫حال حاکمیت با تجربه اندوزی‌های متوالی طوری عمل کرد که‬ ‫مردم نتوانند به آس��انی هس��ته‌های مقاومت و تشکیل تظاهرات‬ ‫میلیونی در ‪ 25‬بهمن و یکم اسفند سال ‪ 88‬را شکل دهند‪.‬‬ ‫به تعبیر دیگر س��ران جنبش سبز عملن فرصت ترمیم‪ ،‬بازسازی‬ ‫و یادگیر ی را برای سرکوب ملت دو دستی تقدیم حاکمان فعلی‬ ‫ایران کردند‪ .‬برگرداندن س��ه میلیون ایرانی پر شور و حرارت به‬ ‫خان��ه که حاظر بودند ب��رای تحقق مطالبات خود دس��ت به هر‬ ‫کاری بزنند خطایی جبران ناپذیر اس��ت که هیچ‌گاه در پیش‌گاه‬ ‫ملت ایران بخشیده نخواهد شد‪.‬‬ ‫چنین رویکردی نه تنها موجبات قوت عامالن س��رکوب ش��ده‬ ‫اس��ت بلکه موجبات یاس و ناامیدی مردم و حتا فعاالن سیاسی‬ ‫را فراهم آورده است‪.‬‬ ‫و ام��ا چرا س��ران جنبش س��بز در ای��ن موقع حس��اس چنین‬ ‫رویکردی را در پیش گرفتند‪ ،‬آیا غیر از این اس��ت که ایشان نیز‬ ‫بس��ان حاکمان فعلی از یک تغییر اساس��ی که منجر به انحالل‬ ‫جمهوری اسالمی می‌شد در هراس بودند‪.‬‬ ‫مگر غیر این اس��ت که ایش��ان نیز خط قرمزی به عنوان شاکله‬ ‫جمهوری اس�لامی و اندیش��ه ه��ای خمینی ؛ول��ی نعمت ابدی‬ ‫خویش را در مسیر حرکت خود ترسیم کرده بودند؟‬ ‫با این تفاس��یر برای نگارنده و هزاران ایرانی این حق وارد است‬ ‫که فرضیه اپوزوسیون سازی قانونی را مطرح کرده و از دل آن به‬ ‫نتایجی هرچند اندک برسیم‪ .‬از این رو به نظر می‌رسد جمهوری‬ ‫اس�لامی با روی آوردن به رویکرد اپوزوس��یون س��ازی در قالب‬ ‫نیروهای منتقد در چارچوب قانون اساسی‪ ،‬ازسال‌ها قبل به آینده‬ ‫خویش نگریسته است‪.‬‬ ‫و اما این رویکرد بعد از جنگ و از س��ال ‪1368‬‬ ‫توسط هاش��می و خامنه‌ای بطور مشترک کلید‬ ‫خورد‪.‬این دو با کن��ار زدن رقیب اصلی خویش‬ ‫یعنی منتظری و سایر جناح‌ها در واقع طراحان‬ ‫اصلی ای��ن جریان بودن��د ‪.‬بطوری‌ک��ه بعد از‬ ‫تقس��یم قدرت کم کم عرص��ه فعالیت‌های‬ ‫مطبوعاتی بازتر ش��د و ب��ه مرور زمان‪،‬‬

‫احزاب��ی پدید آمدند که برغم اختالف س��لیقه و منافع‪ ،‬حداقل در‬ ‫یک نکته اش��تراک و توافق اساسی داشتند آن نکته چیزی نبود‬ ‫جز اعتقاد راس��خ به چارچوب و ارزش‌های جمهوری اسالمی به‬ ‫خصوص خط مشی آیت اهلل خمینی‪.‬‬ ‫اگرچ��ه بعدها رویکرده��ای تصنعی که از آن ب��ه عنوان حزب‬ ‫سازی و اپوزوسیون سازی کانالیزه شده می‌توان نام برد موجبات‬ ‫جنگ قدرت بین بانیان این تئوری یعنی هاش��می و خامنه ای را‬ ‫فراهم آورد که تا به امروز نیز ادامه داش��ته و از دل آن جریاناتی‬ ‫هم‌چون اصالح طلبان حکومتی مجال بروز پیدا کردند‪.‬‬ ‫ناگفته نماند بس��یاری از نیروهای خ��وش فکر‪،‬روزنامه نگاران و‬ ‫اهل اندیش��ه از این‌ک��ه حاکمیت باالخره فضای��ی برای تنفس‪،‬‬ ‫هرچند مقطعی فراهم آورده‪ ،‬ذوق زده شدند‪.‬‬ ‫ای��ن امیدواری حتا به اپوزوس��یون خارج از کش��ور نیز س��رایت‬ ‫کرد به طوری‌که بس��یاری که س��وابق مبارزاتی بلندی در جدال‬ ‫با جمهوری اس�لامی داش��تند خود را ب��ه اردوگاه اصالح طلبان‬ ‫حکومتی نزدیک کرده تا شاید به خیال خویش از این معبر‪ ،‬اسب‬ ‫رویاهای خویش را به س��وی تغییرات اساس��ی و بنیانی در آینده‬ ‫ایران بتازانند‪.‬‬ ‫این در حالی است که تمام رشته‌های ایشان در طول این سال‌ها‬ ‫پنبه گشته واکنون با ناکامی به این رویکرد می‌نگرند‬ ‫ب��اری‪ ،‬اص�لاح طلب��ان در طول این س��ال‌ها در واق��ع یکی از‬ ‫محوره��ای اساس��ی باالنس قدرت به نفع مان��دگاری جمهوری‬ ‫اس�لامی شده و در غیاب حضور نیروهای پیش‌رو ومترقی داخل‬ ‫و خارج از کش��ور‪ ،‬سوار بر مطالبات مردم شدند تا اسب مطالبات‬ ‫مردم با افس��اری که از قبل توس��ط حکومت برایشان تعبیه شده‬ ‫بود‪ ،‬هیچ‌گاه به مقصد نرسد‬ ‫تاس��ف بارتر این‌که جوامع بین المللی نیز به تدریج از اپوزوسیون‬ ‫مترقی خارج از کش��ور روی بر گردانده و روی به اصالح طلبان‬ ‫آوردن��د‪ .‬اصالح طلبان نیز کوتاهی نکرده و همواره اپوزوس��یون‬ ‫خ��ارج از کش��ور را به ناآگاهی از ش��رایط داخل��ی متهم کرده و‬ ‫ش��رایطی را فراهم آوردند تا خریداری برای نظرات اپوزوس��یون‬ ‫انحالل طلب در دنیا پیدا نشود‪.‬‬

‫توجه و رویکرد رس��انه های پارس��ی زب��ان پرمخاطب خارج از‬ ‫کشور نیز به این رویکرد بیش از پیش یاری رساند‪ .‬جالب این‌که‬ ‫مس��تبدان دیروز صالحان امروز ش��دند و مب��ارزان دیروز نادانان‬ ‫امروز برشمرده شدند‪.‬‬ ‫ناگفت��ه نماند یکی از توفیقات اساس��ی مس��تبدان دیروز‪ ،‬همین‬ ‫رسانه های پرمخاطب فارسی زبان خارج از کشور بودند ‪ .‬اگرچه‬ ‫باید یاد آور ش��د که بدنه میان��ی و فوقانی جنبش اصالح طلبی‪،‬‬ ‫بسیار صادقانه با مسایل روبرو می‌شد به طوری‌که خود در نهایت‬ ‫فریب این بازی ریاکارانه را خوردند‪.‬‬ ‫بس��یاری از روزنامه نگاران‪،‬روشن‌فکران‪ ،‬نویسندگان‪ ،‬کارگران و‬ ‫دانش‌جویان که بیش از همه آقایان هزینه دادند‪ ،‬در واقع قربانی‬ ‫این رویکرد شدند‪.‬‬ ‫ب��اری اصالح طلبان تا آن‌جا که س��عی و کوش��ش داش��تند در‬ ‫تضعیف اپوزوس��یون کوتاهی نکرده و برخی هنوز که هنوز است‬ ‫وبه رغم این‌که از فضای آزاد خارج از کش��ور اس��تفاده می‌کنند‪،‬‬ ‫از تالش برای کنار زدن اپوزوس��یون خارج از کش��ور دس��ت بر‬ ‫نمی دارند‪.‬‬ ‫ب��ا این وجود و به رغم این‌که اصالح طلبان پتانس��یل خود را در‬ ‫موازنه قدرت از دس��ت داده اند ولی رویکرد اپوزوس��یون سازی‬ ‫کنترل شده ‪ ،‬هم‌چنان به حیات خود ادامه می دهد اما این بار نه‬ ‫توس��ط اصالح‌طلبان بلکه از دل اصول‌گرایان مذهبی به رهبری‬ ‫احمدی نژاد که از آن به عنوان جریان انحرافی نام برده می‌شود‪.‬‬ ‫در واق��ع جریان انحرافی امتداد جریان اصالح طلبی تحت قالبی‬ ‫دیگر اس��ت که در ماهیت ‪،‬ادامه بازی ریاکارانه ولی فقیه کنونی‬ ‫است‪.‬‬ ‫به نظر می‌رس��د س��ران این جریان خود از این بازی که از اتاق‬ ‫فرمان رهبری کنترل می شود بی خبر باشند و این امر برای‌شان‬

‫مش��تبه ش��ده ک��ه در واق��ع‬ ‫جریانی دیگر با مفهوم اصالح‬ ‫طلب��ی اصول‌گرایانه اند‪ .‬نکته‬ ‫ظریف این‌که تمامی روس��ای‬ ‫جمه��ور در طول این س��ال‌ها‬ ‫در نهایت خود به اپوزوس��یون‬ ‫قانون��ی ای��ن نظام بدل ش��ده‬ ‫اند‪.‬آی��ا ای��ن مضحک نیس��ت‬ ‫ک��ه هاشمی‪،‬خاتمی‪،‬موس��وی‬ ‫تبریزی‪،‬محتش��می پ��ور‪...‬و‬ ‫سرآخر احمدی نژاد اپوزوسیون‬ ‫نظام قلمداد شوند‪.‬‬ ‫باری به نظر می‌رسد بازیگردان‬ ‫اصل��ی رویک��رد اپوزوس��یون‬ ‫سازی کنترل شده ‪،‬به خوبی دست خود را بازی کرده و هنوز که‬ ‫هنوز است برخی خوش باورانه بسان کودکان شیرین عقل‪ ،‬گوشه‬ ‫چش��م شان به تحوالتی اس��ت که از دل این بازی ممکن است‬ ‫س��ر برون آرد ‪.‬این در حالی است که به تدریج الیه‌های پررنگی‬ ‫از جامعه داخل کشور که قبال کورسویی به این تنازعات تصنعی‬ ‫داش��تند ‪،‬به تدریج خود را از این دوئل س��اختگی دور می‌سازند‪.‬‬ ‫ریزش شدید در بین سطوح میانی و پایینی اصالح‌طلبان و تمایل‬ ‫به نیروه��ای انحالل طلب که خواهان برچیده ش��دن س��اختار‬ ‫کنونی اند‪ ،‬تایید کننده این نکته است‪.‬‬ ‫در حالی که س��ران اصالح طلبی هنوز که هنوز اس��ت به نقطه‬ ‫مشترک خود با محافظه کاران تاکید می‌ورزند یعنی وفادارای به‬ ‫جمهوری اسالمی و اندیشه‌های خمینی‪.‬‬ ‫این تناقض یعنی حرکت س��ر و بدنه اصالح طلبی به دو س��وی‬

‫مخالف خود نش��ان از این حقیقت دارد که سران جریان اصالح‬ ‫طل��ب توان الزم ب��رای رهبری بدنه خود را ندارن��د چراکه بدنه‬ ‫این جریان با عبور از رویکرد اپوزوس��یون سازی کنترل شده‪ ،‬به‬ ‫طرزآشکاری در صداقت بانیان جریان اصالح طلبی دچار تردیدند‬ ‫و به سوی اپوزوسیون اصیل و انحالل طلب روی آورده اند‪.‬‬ ‫الزم به یاد آوری اس��ت به همان اندازه که سران جریان اصالح‬ ‫طل��ب در صدد بودند تا از توده مردم و بدنه خود برای ماندگاری‬ ‫نظام س��و استفاده کنند بیش از آن خود مردم ‪ ،‬روزنامه نگاران و‬ ‫روشن‌فکران از ایش��ان برای تضعیف پایه‌های نظام بهره بردند‪.‬‬ ‫چی��زی که بانیان این جریان به طور ضمنی بار ها به آن اعتراف‬ ‫ک��رده اند‪ .‬هنوز یاد مان نرفته که خیل عظیمی از رای دهندگان‬ ‫در صف های طوالنی رای گیری همواره این نکته را با خود نجوا‬ ‫می‌کردند که باید از بین بد و بدتر ‪ ،‬بد را برگزید‪.‬‬

‫به دیگر س��خن مردم هیچ‌گاه اص�لاح طلبان را به عنوان گزینه‬ ‫مطلوب تلقی نکرده بلکه در نگاه‌ش��ان ایش��ان همیشه بد بودند‬ ‫ولی نه بد تر‪.‬‬ ‫ب��اری به نظر می‌رس��د که م��ردم حداقل بع��د از انتخابات اخیر‬ ‫ریاس��ت جمه��وری از گزینه بد هم عبور ک��رده و به این نتیجه‬ ‫رس��یده اند که هیچ جریانی در چارچوب جمهوری اسالمی آن‌ها‬ ‫را به آرزوهایشان نخواهد رساند‪.‬‬ ‫از این‌رو بر اپوزوس��یون خارج کشور اس��ت که اختالفات را کنار‬ ‫گذاش��ته و حول مشترکات خود که کم هم نیستند اتفاق نماید تا‬ ‫خال بوجود آمده هرچه زودتر پر شد‪.‬‬ ‫یادمان باش��د راز ماندگاری جمهوری اسالمی در طول این سال‬ ‫ها عالوه بر س��رکوب غیر انس��انی مطالبات مردم با روش‌های‬ ‫خشونت آمیز‪ ،‬اتفاق نیروهای داخلی بر یک خط قرمز بوده است‬ ‫یعنی وفاداری به ساختارش��کلی و محتوایی جمهوری اس�لامی‬ ‫است‪.‬‬ ‫و ام��ا این مقدم��ه را از این جهت بیان کردم که مس��یر حرکت‬ ‫تحوالت به س��متی در حال ش��کل گرفتن است که مردم و قشر‬ ‫وسیعی از الیه های اجتماعی به درکی مشترک در برچیده شدن‬ ‫نظام جمهوری اس�لامی رس��یده اند هرچند به واسطه فشارهای‬ ‫موجود مجال بروز آن را ندارند‪.‬‬ ‫بنابرای��ن اپوزوس��یون از چپ ت��ا لیبرال و یا هر گروه سیاس��ی‬ ‫دیگ��ر باید از خالء موج��ود بهره کافی را ب��رده و بیش از اینکه‬ ‫نکات افتراق را درهم دیگر جس��تجو کنند به مولفه‌های مشترک‬ ‫بی‌اندیش��ند که کم هم نیس��تند‪ .‬یادمان باش��د سرعت تحوالت‬ ‫ش��تاب قابل توجه ای را به خود گرفته و گذر س��هل انگارانه از‬ ‫کنار آن گناهی است که به سادگی قابل بخشش از جانب تاریخ‬ ‫و خالقان آن یعنی مردم نیست‪.‬‬

‫هفت‬

‫نوامبر ‪2011‬‬

‫‪11‬‬

‫زنــدگـی‬ ‫بیماری آلزایمر‬

‫از دست رفتنحافظه‪ ،‬درد بی درمان‬

‫دکتر آویده مطمئن فر‬ ‫بیماری آلزایمر بیماری پیش رونده ای از مغز اس��ت که به طور‬ ‫ج��دی توانایی تفکر و حافظه را تحت تاثی��ر قرار می‌دهد‪ .‬این‬ ‫بیماری رایج ترین نوع از زوال عقل اس��ت‪ .‬بیماری آلزایمراغلب‬ ‫در اف��راد ‪ ۶۵‬س��ال و بیش‌ت��ر اتف��اق می‌افتد اما ممکن اس��ت‬ ‫هم‌چنین در س��نین پایین تر رخ دهد‪ .‬بیماری آلزایمر س��ندرمی‬ ‫است که نشانه‌های آن عبارتند از‪ :‬از دست دادن حافظه‪ ،‬منطق‬ ‫و استدالل‪ ،‬نوسانات خلقی‪ ,‬تغییرات رفتاری و تغییر در چگونگی‬ ‫برقراری ارتباطات‪.‬‬ ‫از جمله اخت�لاالت دیگر زوال عقل می‌توان زوال عروقی عقل‪،‬‬ ‫زوال منط��ق فرونتو تامپورال‪ ،‬و بیم��اری کروزفلت ژاکب را نام‬ ‫برد‪ .‬امروز‪ ،‬نیم میلیون کانادایی از بیماری آلزایمر یا بیماری های‬ ‫زوال عق��ل مرتبط‪ ،‬رنج می‌برن��د و ‪ ۷۱‬هزار از این افراد کم‌تر از‬ ‫‪ ۶۵‬س��ال دارند‪ .‬این بدان معنی اس��ت که یک کانادایی بیش تر‬ ‫از‪ ۶۵‬س��ال در ‪ ۱۱‬تا به بیماری آلزایمر یا زوال عقل مرتبط مبتال‬ ‫اس��ت‪ .‬تنها امسال بیش از ‪ ۱۰۰‬و س��ه هزار کانادایی به بیماری‬ ‫آلزایمر یا بیماری زوال عقل مرتبط مبتال خواهد ش��د‪ .‬این یعنی‬ ‫یک نفردر هر پنج دقیقه! تخمین زده می‌ش��ود که در ‪ ۲۰۳۸‬هر‬ ‫دو دقیق��ه یک کانادایی به بیم��اری آلزایمر یا بیماری زوال عقل‬ ‫مرتبط مبتال خواهد ش��د‪ .‬امروزه زنان در سراسر جهان ‪ ۷۰‬و دو‬ ‫درصد موارد آلزایمر را شامل می‌شوند‪.‬‬ ‫این بیماری توس��ط دکتر آلزایمر در س��ال ‪ ۱۹۰۶‬با شناسایی دو‬ ‫نشانه این بیماری کشف شد‪ .‬افراد مبتال به بیماری آلزایمردارای‬ ‫باف��ت مغزی کم‌تری هس��تند‪ .‬همان‌ط��ور که بیم��اری آلزایمر‬ ‫پیش��رفت می‌کند‪ ،‬مناطق مختلف مغ��ز‪ ،‬و توانایی‌های مختلف‬ ‫مربوط به آن‌ها آس��یب دیده و نتیجه آن کاهش مهارت ها و یا‬ ‫تغییر در رفتار اس��ت‪ .‬تا به امروز م��ا می‌دانیم که یک مهارت از‬ ‫دست رفته هرگز بر نمی گردد‪ .‬با این حال‪ ،‬تحقیقات اخیر نشان‬ ‫می‌دهد که اکتساب برخی از مهارت ها امکان پذیر است‪.‬‬ ‫در ح��ال حاض��ر‪ ،‬ما هن��وز از علل ای��ن بیم��اری و در نتیجه از‬ ‫چگونه‌گی جلوگیری از پیش��رفت آن چیزی نمی‌دانیم‪ .‬محققان‬ ‫دریافته‌اند که بیماری آلزایمر نتیجه بی‌قید و ش��رط پیری طبیعی‬ ‫نیست و هر دو مردان و زنان را تحت تاثیر قرار می‌دهد‪ .‬بیماری‬ ‫آلزایمر به علت سخت شدن شریان‌ها و استرس به وجود نمی‌آید‬ ‫ولی با باال رفتن س��ن بیش‌تر رایج است و بیش‌تر بیماران بیش‬ ‫‪12‬‬

‫‪ 12‬هفت‬

‫نوامبر ‪2011‬‬

‫از ‪ ۶۵‬س��ال دارند‪ .‬پژوهش‌گران به بررس��ی س��ه حوزه‪ ،‬س��ابقه‬ ‫خانوادگی‪ ،‬محیط زیس��ت و بدن خود ما یعنی احتمال این‌که این‬ ‫بیماری می‌تواند از یک ویروس‪ ،‬عدم تعادل شیمیایی‪ ،‬و یا نقص‬ ‫سیستم ایمنی ناشی باشد پرداخته اند‪ .‬امروز‪ ،‬پژوهش‌گران بر این‬ ‫باورن��د که بیماری آلزایمر تنها ی��ک علت ندارد‪ ،‬بلکه ترکیبی از‬ ‫عوامل است که به این بیماری منجر می‌شود‪.‬‬ ‫امروزه‪ ،‬تستی برای تشخیص بیماری آلزایمر وجود ندارد‪ .‬ولی به‬ ‫عنوان بخش��ی از ارزیابی سیستماتیک‪ ،‬تشخیص با از بین بردن‬ ‫علل دیگر عالیم ممکن می‌ش��ود‪ .‬تا زمانی که هیچ تست قطعی‬ ‫وج��ود ندارد‪ ،‬پزش��کان از « احتمال بیم��اری آلزایمر » صحبت‬ ‫می‌کنند‪ .‬ولی مطمئن باشید که تشخیص‌های انجام شده توسط‬ ‫پزش��کان در‪ ۹۰‬درصد از موارد صح��ت دارد‪ .‬فقط گاهی‪ ،‬زمان‬ ‫طوالنی برای تشخیص این بیماری الزم است‪.‬‬ ‫از دس��ت دادن حافظ��ه ک��ه ب��ا فعالیت‌ه��ای روزم��ره زندگی‬ ‫تداخل می‌کند‪ ،‬اش��کال در انجام وظایف آش��نا‪ ،‬مشکالت زبان‬

‫و مخصوص��ن پیدا کردن کلمه درس��ت‪ ،‬س��ردرگمی در زمان و‬ ‫مکان‪ ،‬کاهش توانایی تفکر تصمیم گیری با توجه به ارزش یک‬ ‫پیشنهاد‪ ،‬مش��کالت در تفکر انتزاعی‪ ،‬نابجا کردن اشیا‪ ،‬تغییرات‬ ‫در خل��ق‪ ،‬رفتار و ش��خصیت‪ ،‬و از دس��ت دادن عالقه به زندگی‬ ‫نشانه‌های بیماری آلزایمر هستند‪.‬‬ ‫مدتهاست که اسطوره‌های متفاوتی در مورد بیماری آلزایمر وجود‬ ‫دارد‪ .‬این افس��انه‌ها تعصب‌ها را در مورد این بیماری تقویت و از‬ ‫درک و کمک به کسانی که از این بیماری رنج می‌برند جلوگیری‬ ‫می‌کنند‪.‬‬ ‫برخ��ی فکر می‌کنند که به دلیل این‌که یک عضو خانواده آن‌ها‬ ‫ب��ه این بیماری مبتال ب��وده‪ ،‬آن‌ها نیز به بیم��اری آلزایمر مبتال‬ ‫خواهند شد‪ .‬این یک اسطوره است‪ .‬حقیقت این است که هر چند‬ ‫ژنتی��ک یک عامل خطر در نظر گرفته می‌ش��ود ولی فقط هفت‬ ‫درص��د از افراد مبتال به بیماری آلزایم��ر با ژن‌هایی که احتمالن‬ ‫باعث این بیماری می‌ش��وند ربط داده شده‌اند‪ .‬و افرادی که پدر‪،‬‬

‫زنان‪ ،‬سالمت‪،‬‬ ‫گردشگری‪،‬‬ ‫سبک زندگی‬

‫مادر‪ ،‬برادر یا خواهر آن‌ها به این بیماری مبتال بوده است افزایش‬ ‫خطر بس��یار کمی از ابتال به این بیماری دارند‪ .‬اسطوره‌ای دیگر‬ ‫در مورد این بیماری این است که تنها افراد مسن به این بیماری‬ ‫مبتال می‌ش��وند اما حقیقت این اس��ت که هر چند افزایش سن‪،‬‬ ‫مهم‌ترین عامل خطر شناخته شده برای بیماری آلزایمر به شمار‬ ‫می‌رود‪ ،‬همه افراد مبتال به این بیماری مسن نیستند و آن‌چه که‬ ‫مهم است این است که آلزایمر نتیجه طبیعی از پیری نیست‪.‬‬ ‫یک تصور دیگر این اس��ت که بیماری آلزایمر قابل درمان است‪.‬‬ ‫واقعیت این اس��ت که بیماری آلزایمر در حال حاضر عالج ناپذیر‬ ‫اس��ت‪ .‬تنها داروها و روش‌ه��ای درمانی وجود دارند که به بهبود‬ ‫کیفیت زندگی و کاهش نش��انه‌های این بیماری تنها به برخی از‬ ‫افراد کمک می‌کنند ولی خبر خوب این اس��ت که پژوهش‌گران‬ ‫گام‌ه��ای بلندی در زمین��ه تحقیقات بر روی بیم��اری آلزایمر و‬ ‫داروهایی که به طور مس��تقیم در روند بیماری اثر دارد برداش��ته‬ ‫اند‪ .‬چهارمین تصور غلط از این بیماری این اس��ت که از دس��ت‬ ‫دادن حافظه لزومن نش��انه این نیس��ت که ش��خص به بیماری‬ ‫آلزایمر مبتال باشد‪.‬‬ ‫حقیقت این است که بسیاری از مردم با پیشرفت سن از مشکالت‬ ‫حافظه رنج می‌برند اما این به آن معنی نیست که همه به بیماری‬ ‫آلزایمر مبتال هس��تند‪ .‬اگر از دست دادن حافظه با مشکالتی در‬ ‫فعالیت‌ه��ای روزانه‪ ،‬درانتخاب کردن‪ ،‬تجزیه و تحلیل و یا تغییر‬ ‫در ارتباطات ترکیب باش��د‪ ،‬به‌تراس��ت با یک دکتر در مورد این‬ ‫نشانه‌ها مشورت شود‪.‬‬ ‫این تص��وری کاملن غلط اس��ت اگر فکر کنیم ک��ه افراد مبتال‬ ‫ب��ه بیماری آلزایمر ق��ادر به درک آن‌چه در اط��راف آن‌ها اتفاق‬ ‫می‌افتد نیس��تند‪ .‬بار دیگر‪ ،‬حقیقت این است که بسیاری از افراد‬ ‫مبتال به بیم��اری آلزایمر به خوبی قادر به درک آن چه می‌گذرد‬ ‫هس��تند در حالی که دیگران با این مساله مشکل دارند‪ .‬بیماری‬ ‫آلزایم��ر بر توانایی م��ردم برای برقراری ارتب��اط و درک جهانی‬ ‫ک��ه در آن زندگی می‌کنیم تاثیر می‌گ��ذارد‪ ،‬هر چند که افراد به‬ ‫نوعی منحصر به فرد تحت تاثیر قرار می‌گیرند‪ .‬ما ممکن اس��ت‬ ‫ناخواس��ته به فرض این‌که آن‌ها نمی‌فهمند چه چیزی دراطراف‬ ‫آن‌ها در حال وقوع اس��ت به احساس��ات آن‌ها ضربه بزنیم‪ .‬فرد‬ ‫مبتال به بیماری آلزایمر همان ش��خص باقی می‌ماند و باید با او‬ ‫با عزت و احترام رفتار شود‪.‬‬

‫سفر هفتم‬

‫سیستم ظریف‬ ‫در بررسی عمیق‌تر‬

‫نیرماال‬ ‫در درون هرانس��ان ش��بکه‌ای از اندام‌های حسی و عصبی‬ ‫وج��ود دارد ک��ه بیان‌گر وضعی��ت دنیای خارج از مااس��ت‪.‬‬ ‫درون م��ا سیس��تم ظریفی از کانال‌ها و مراک��ز انرژی قرار‬ ‫دارد که از هس��تی فیزیکی‪ ،‬ذهنی‪ ،‬احساس��ی و معنوی ما‬ ‫مراقبت می‌کند‪ .‬همان‌طور که در مقاالت گذش��ته توضیح‬ ‫دادیم سیس��تم ظریف دارای سه کانال ارتعاشی است‪ :‬چپ‪،‬‬ ‫راس��ت و وسط‪ .‬این کانال‌ها ارتعاش��ی بوده و دارای کمپ‬ ‫مغناطیسی خاص به هر فرد است و درست مثل الکتریسیته‬ ‫که قادر به دیدنش نیس��تیم ولی آن‌را کاملن میتوانیم حس‬ ‫کنیم عمل میکنند‪.‬‬ ‫کانال چپ‪ :‬بر روی سیستم سیمپاتتیک چپ قرار گرفته و روی‬ ‫تصویر می‌توان آن‌را به رنگ آبی مش��اهده نمود‪ .‬این کانال را‬ ‫می‌توان گذش��ته‌گرا نیز خواند که ش��امل قدرت آرزوهای ما‪،‬‬ ‫قید وشرط هایمان‪ ،‬وابستگی‌هایمان و هم‌چنان عادات روزانه‬ ‫ودیرینه‌مان است و از طریق احساسات ما عمل می‌کند‪ .‬مسیر‬ ‫این کانال در کیاس��مای بینایی تغییر کرده و به سمت راست‬ ‫می‌رود و در آن‌جا «س��وپر اگو» را بوجود می‌آورد‪ .‬انرژی این‬ ‫کانال س��رد بوده و در حالی که کیفیت ذاتی‌اش شوق وشوربه‬ ‫زندگی اس��ت در صورت نامتوازن شدن فرد را به بیماری‌های‬ ‫سایکوسوماتیکی یا روان – تنی مبتال می‌کند‪.‬‬ ‫کانال راس��ت‪ :‬بر روی سیستم سیمپاتتیک راست قرار گرفته‬ ‫و روی تصوی��ر می‌توان آن‌را به رنگ زرد مش��اهده نمود‪ .‬این‬ ‫کانال را می‌توان آینده‌گرا نیز خواند که شامل قدرت فیزیکی و‬ ‫ذهنی‌ما اس��ت و از طریق فعالیتهای فیزیکی و فکری ماعمل‬ ‫می‌کند‪ .‬مس��یر این کانال در کیاسمای بینایی تغییر کرده و به‬ ‫سمت چپ می‌رود و در آن‌جا «اگو» را بوجود می‌آورد‪ .‬انرژی‬ ‫این کان��ال گرم بوده و در حالی که کیفیت ذاتی‌اش فعالیت و‬ ‫حیات بخشیدن به آرزوهاس��ت در صورت نامتوازن شدن فرد‬ ‫را ب��ه پرخاش‌گری‪ ،‬تکبر و افراط مبتال می‌کند‪ .‬بس��یاری از‬ ‫بیماریهای روانی از این کانال سرچشمه می‌گیرند‪.‬‬ ‫فعالیت بیش از حد این دو کانال باعث بزرگ شدن بی رویه‬ ‫سوپر اگو‪،‬اگو و جدا شدن ما از اصل و مبدا ذاتی‌مان می‌شود‬ ‫چراکه این دو کانال راهی به ورای کاس��ه س��ر ندارند و در‬ ‫آن محدوده به بازیپینگ پونگی بی‌رویه کشیده می‌شوند‪.‬‬ ‫کان��ال مرکز‪ :‬بر روی سیس��تم پ��ارا س��یمپاتتیک مرکزی‬ ‫ق��رار گرفت��ه و روی تصویر می‌توان آن‌را ب��ه مجموعه‌ای‬ ‫از رنگ‌های مختلف مش��اهده کرد‪ .‬ای��ن کانال را می‌توان‬ ‫زمان حال نیز خواند که شامل تعادل بین قدرت آرزوهای‬ ‫ما و عمل‌کرد روزمره‌ ما اس��ت‪ .‬مس��یر این کانال از مابین‬ ‫کیاس��مای بینایی رد ش��ده و به باالی سر رهنمود می‌شود‪.‬‬ ‫انرژی ای��ن کانال خنک بوده واز طریق ارتعاش��ات ظریف‬ ‫بروز می‌کند‪.‬‬ ‫در س��اهاجا مدیتیشن با بیدار ش��دن انرژی کندالینی و باال‬ ‫آمدن آن از کان��ال مرکزی انرژی‪ ،‬فرد در زمان حال بودن‬ ‫را تجرب��ه می‌کند‪ .‬دراین حالت دیگ��ر اثری از واکنش‌های‬ ‫ذهن��ی ناش��ی از دو کانال گذش��ته و آین��ده نخواهد بود و‬ ‫می‌توان همه چیز را با عینکی از احس��اس خوب سکوت و‬ ‫رضایت درونی دید و لمس نمود بدون آن‌که با آن‌ها درگیر‬ ‫شد‪ .‬این حالت‪ ،‬آگاهی بدون فکر نامیده می‌شود‪.‬‬ ‫هفت‬

‫نوامبر ‪2011‬‬

‫‪13‬‬

‫نگاهی دیگر‬

‫بررسی مسئله ناموس و ناموس پرستی در ایران‬

‫یکـی بگویـد چـرا؟‬

‫مهشب تاجیک‬ ‫ناموس در کشورهای شرقی‪ ،‬به ویژه در کشور ما ارتباط مستقیم‬ ‫به زنان و مردان داشته است‪ .‬زیرا هنوز هم که هنوز است مردان‬ ‫ب��ه عنوان مالک زنان‪ ،‬حق تصمیم گیری برای تمام حقوق آنان‬ ‫را دارند و می توانند مالک تمام زوایای زندگی آنها باشند‪ .‬از پدر‬ ‫و برادر گرفته تا همسر و حتا پسرعمو و پسردایی‪ .‬شاید باور این‬ ‫موضوع سخت به نظر برسد که چگونه؟ واقعیت این است که در‬ ‫بس��یاری از شهرهای ایران به خصوص در شهرهایی که زندگی‬ ‫ه��ای قبیله ای در جریان اس��ت‪ ،‬زن نه به عن��وان یک موجود‬ ‫مس��تقل‪ ،‬زنده و دارای فکر که بخش��ی از یک قبیله به حس��اب‬ ‫می آید که ناموس تمام مردان آن قبیله اس��ت‪ .‬ناموس��ی که اگر‬ ‫از کس��ی خطایی در مقابل این ناموس س��ر بزند و یا از خود زن‬ ‫خطایی‪ ،‬هر دو مس��توجب مجازاتی سخت هستند‪ .‬مجازاتی که‬ ‫عمومن به مرگ آنها ختم می شود‪.‬‬ ‫در بسیار از موارد یعنی در حدود نود درصد موارد تمام اتهام های‬ ‫علیه زنان اتهاماتی واهی و بدون اساس و پایه بوده است و تنها‬ ‫بر اساس توهمات‪ ،‬جان این زنان گرفته شده است‪.‬‬ ‫درقتل های ناموسی نخست برادران سپس عموزاده‏ها‪،‬عموها‪،‬پدر‬ ‫و بعد س��ایر افراد ذکور خانوادهدر اولویت هستند‪ .‬به این صورت‬ ‫‪14‬‬

‫‪ 14‬هفت‬

‫نوامبر ‪2011‬‬

‫که وقتی دختر یا زنی‪،‬متهم به داشتن رابطه‏ نامشروع شد‪،‬از نظر‬ ‫خانواده‏اش منفور و مطرود شده‪،‬مایه ننگ خانواده و عشیره‏ خود‬ ‫می‏شود‪،‬دستور قتل او صادر و در اسرع وقت اجرا می‏شود‪.‬‬ ‫در این‏گونه موارد زنی که متهم شده هیچ‏گونه حامی یا سرپناهی‬ ‫نخواهد داشت زیرا حامیان‏ وی خودشان قاتلین او خواهند شد‪.‬به‬ ‫همی��ن س��بب س��ردرگمی‪،‬آوارگی‪،‬بدبختی و از بین رفتن حیات‬ ‫اجتماعی دختر و زن از روزی ش��روع می‏ش��ود که اتهامی‪،‬به او‬ ‫بسته شود‪.‬‬ ‫حال اتهام حقیقت داشته باشد یا نداشته باشد؟عملی انجام شده یا‬ ‫نشده باشد؟هنوز دختر است یا زن؟متاهل باشد یا مجرد‪،‬هیچ‏گونه‬ ‫ی یک زن جوان تنها یک اتهام‬ ‫تاثیری نخواهد داشت‪.‬برای نابود ‏‬ ‫کافی اس��ت‪.‬حتا در برخی موارد‪،‬قبل از انجام قتل‪،‬با آنکه واهی و‬ ‫کذب بودن اتهام و ش��ایعه به اثبات رسیده باشد آن هم از انجام‬ ‫قتل مان ‏ع نشده و جنایت صورت می‏گیرد‪.‬‬ ‫بنابر گزارش س��ازمان ملل یکی از جلوه های خش��ن خش��ونت‬

‫که منجر به قتل زنان می ش��ود‪ ،‬کش��تن زنان زی��ر نام ناموس‬ ‫اس��ت وهر س��ال هزاران زن ودختر میان سنین پانزده تا چهل و‬ ‫چهار س��ال قربانی این جنایت می شوند وبدون تردید هموطنان‬ ‫زیادی از ما نیز ش��امل این ارقام اند‪ .‬مس��اله ی دردناک تر آمار‬ ‫انتش��ار نیافته و پنهان قربانیان جنایت قتل ناموس��ی اس��ت‪ .‬به‬ ‫ق��ول اتحادیه مدافع حقوق زنان ش��اید به صد هزار انس��ان در‬ ‫س��ال برسد و به‌طور مسلم با توجه به ساختارهای اجتماعی زن‬ ‫های زیادی هس��تند که هم‌چن��ان قربانیانی اند که صدای آن‌ها‬ ‫به گوش هیچ کسی نمی رسد‪.‬‬ ‫این مساله بارها در بسیاری از شهرها هم دیده شده است‪ .‬یعنی‬ ‫قتل هایی تحت عنوان ناموس اما بیش��تر ریش��ه های طایفه‌ای‬ ‫دارد‪ .‬در اص��ل ای��ن فرهنگ در ذهن اعضایی که قبیله رس��وب‬ ‫کرده اس��ت و شخصیت بنیادی و اساسی آن‌ها در دوران کودکی‬ ‫به این صورت ش��کل گرفته اس��ت‪ .‬ضمن این‌که در ش��هرهای‬ ‫کوچک ترس از شناخته‌ش��دن توس��ط دیگران و بی‌آبرو ش��دن‬

‫هم‌چنان وجود دارد‪ .‬ضمن این‌که تاثیر جامعه ش��هری بزرگ در‬ ‫افراد بیش‌تر و تعصبات در این محیط‌ها کم‌تر است‪.‬‬ ‫برای مقابله با قتل‌های ناموسی باید توجه داشت که فرهنگ دو‬ ‫جنبه مادی و معنوی دارد‪ .‬فرهنگ مادی را می‌توان به س��رعت‬ ‫تغیی��ر داد‪ ،‬اما فرهنگ معنوی در درازمدت متحول می‌ش��ود‪ .‬به‬ ‫عن��وان مثال می‌توان آخری��ن تکنولوژی را به س��رعت هر چه‬ ‫تمام‌ت��ر وارد یک جامعه کرد اما فرهنگ اس��تفاده صحیح از آن‬ ‫به راحتی به وجود نمی‌آید‪.‬‬ ‫بنابراین تغییرات فرهنگی کندگذر هس��تند و خرده فرهنگ‌ها به‬ ‫شدت در برابر این اتفاق مقاومت می‌کنند در حال حاضر با توجه‬ ‫به روند تغییرات هنوز این پدیده شایع است و به چشم می خورد‪.‬‬ ‫به عنوان مثال انتظارات بر این اس��ت که اگر در گذشته حتا یک‬ ‫قرن طول می‌کشید تا یک عنصر فرهنگی تغییر کند اکنون این‬ ‫اتفاق در عرض چند سال رخ‌دهد‪.‬‬ ‫زیرا رسانه ها گسترش یافته و اینترنت در دسترس بیش‌تر مردم‬ ‫جامعه اس��ت‪ .‬اما با برخورد نادرس��ت و غیرمسووالنه با این گونه‬ ‫مس��ایل و ربط دادن آن‌ها به مسایل شرعی و اسالمی و حقوقی‬ ‫ک��ه برای مردان برای برتری بر زنان صورت گرفته اس��ت‪ .‬این‬ ‫مس��اله نه تنها که کم‌تر نشده بلکه به نسبت سنجیدن در زمان‬ ‫خود زیاد و غیرمعقول هم هست‪.‬‬ ‫مساله ی دیگر که به شدت در بوجود آمدن و گسترش این قتل‬ ‫ها که جلب توجه می کند‪ ،‬مس��اله ناش��ناخته بودن و دور بودن‬ ‫از این پدیده برای عده ای از افراد درون جامعه اس��ت‪ .‬بس��یاری‬ ‫از افراد هس��تند که به طور کلی با این پدیده بیگانه هس��تند‪ .‬بر‬ ‫ف��رض در روزنامه ای می خوانند یا فیلم��ی می بینند که در آن‬ ‫زنی که دختر یا همسر یا فامیل کسی است به دالیل واهی مانند‬ ‫مشکوک بودن‪ ،‬که در بسیاری از موارد این قتل‌ها به به باور غلط‬ ‫طرف مقابل برمی گردد‪ ،‬به قتل رسیده است‪.‬‬ ‫در زمانه ی گسترش ارتباطات و اطالعات‪ ،‬شبکه های اجتماعی‬ ‫و بس��یاری دیگر از منابع که به وس��یله ی آن‌ها می توان عمق‬ ‫این فاجعه را به یک جامعه شناس��اند‪ ،‬بس��یارند افرادی که فقط‬ ‫این موضوع برای‌شان یک روایت شنیداری است که در خیلی از‬ ‫موارد هم فکر می کنند که اطالعات غلط و یا اغراق چاشنی این‬ ‫روایت شده است‪ .‬واقعن چرا؟‬ ‫چ��را در یک کش��ور با بافت ه��ای متفاوت بوم��ی و فرهنگی و‬ ‫اجتماع��ی‪ ،‬ع��ده ای از زن��ان باید بر اث��ر‪ ،‬ش��رایطی مانند جبر‬ ‫جغرافیایی به سرنوش��ت های هولناکی دچار باشند و عده ای در‬ ‫ص��د کیلومتر آن‌طرف تر حتا روایت‌ه��ای رنج های رفته بر این‬ ‫زنان را واهی و غیرواقعی بخوانند؟‬ ‫ش��اید بعضی از افراد اجتماع حق داشته باش��ند که این پدیده را‬ ‫به این ش��کل باور و هضم نکنند‪ .‬ولی این واقعیتی است که به‬ ‫صورت عریان در پیش روی ماس��ت و ندیدن و نشنیدن چاره ی‬ ‫زنان بی پناه در معرض خطر نیست‪ .‬برخورد شدید از طرف قانون‬ ‫با قاتلین و کسانی که دست به قتل های ناموسی می زنند یکی‬ ‫از راه های مبارزه با آنان است‪.‬‬ ‫ایج��اد خانه های امن برای زنانی که جان‌ش��ان در خطر اس��ت‪.‬‬ ‫با مدارای بیش‌تری نس��بت به این زنان برخ��ورد کردن اگر که‬ ‫رفتاری غیر قابل قبول از آنان دیده ش��د‪ .‬اما این ها همه راه حل‬ ‫های گذراست‪.‬‬ ‫فرهنگ سازی و شناختن عمق این مسایل و حتا تدریس بعضی‬ ‫از دانس��تنی ها در م��دارس در مناطقی که ای��ن پدیده در آن‌جا‬ ‫بیش‌تر به چش��م می خورد برای تغییر این باور که مردان مالک‬ ‫زنان نیس��تند و زنان مازاد مردان نیس��تند به‌ترین راه حل برای‬ ‫مبارزه با این آسیب اجتماعی است‪ .‬فراموش نکنیم که جان زنان‬ ‫زیادی به دالیل واهی در خطر اس��ت و همه در مقابل جان این‬ ‫زنان مسولیت داریم‪.‬‬

‫بودیسم در آمریکای شمالی‬

‫دیرهای بودایی کانادا‬

‫علی فرح بخش‬ ‫کان��ادا دارای ‪ 33،390،141‬نف��ر جمعیت – بر طبق آخرین آمار‬ ‫منتشر شده در سال ‪ –2011‬است‪ .‬تنها یک در صد جمعیت این‬ ‫کش��ور را بوداییان تشکیل می دهند که جمعیتی برابر ‪300،345‬‬ ‫نفر را شامل می‪-‬شود‪ .‬بعضی مراکز آماری معتقدند که این عدد‪،‬‬ ‫بر اس��اس آمارگیری های قدیمی س��ت که تغییری در آن لحاظ‬ ‫نش��ده و احتمالن در حال حاضر‪ ،‬شش��صد هزار بودایی در کانادا‬ ‫سکونت دارند‪.‬‬ ‫بوداییان مقیم این کش��و ِر وسیع را بیش تر‪ ،‬مهاجران شرقی تبار‬ ‫ش��امل می ش��وند که دارای مراکز و انجمن های مذهبی خاص‬ ‫خ��ود می باش��ند‪ .‬در حال حاضر‪ ،‬بی��ش از ‪ 500‬مرکز بودایی در‬ ‫کانادا فعال اس��ت‪ ،‬مراکز مختلفی نظیر معبد‪ ،‬انجمن‪ ،‬عزلت گاه‪،‬‬ ‫دیر‪ ،‬خیریه و غیره‪.‬‬ ‫در ادامه ی این یادداش��ت‪ ،‬به اختصار نگاهی می اندازیم به سه‬ ‫مرکز بودایی مشهور در کانادا‪.‬‬ ‫انجمن ذن باد سفید (‪:)wwzc‬‬ ‫ای��ن مجم��ع در واقع یک مرک��ز بودایی فرقه ی «س��وتو ذن»‬ ‫محس��وب می ش��ود که در «اتاوا»ی «اونتاریو» واقع شده است‬ ‫و ش��عبه هایی در «ولف ویل» و «نوا اس��کوتا» دارد‪ .‬این مرکز‬ ‫توس��ط اس��تاد اعظم «آنزان هوش��ین» رهبری می شود‪ .‬مرکز‪،‬‬

‫دارای اقامت��گاه های گوناگون برای ره��روان و هم چنین‪ ،‬افراد‬ ‫غیر روحانی و عادی ست‪.‬‬ ‫این مجمع در سال ‪ 1985‬تاسیس شد و در آن آموزه های «سوتو‬ ‫ذن» بودای��ی تدریس می ش��ود‪ .‬مرکز عالوه ب��ر برگزاری دوره‬ ‫های ذاذن (مدیتیش��ن عملی در ذن)‪ ،‬تعلیم ذن و پاسخ گویی به‬ ‫عالقمن��دان و جویندگان را از طریق ایمی��ل‪ ،‬نامه‪ ،‬تلفن و غیره‬ ‫فراه��م آورده و نیز کتابخانه ی مرکز‪ ،‬در اختیار عالقمندان می‬ ‫باش��د ک��ه این کتابخانه بی��ش از دو هزار گف��ت و گو و مذاکره‬ ‫پیرام��ون ذن و تعلیمات بودایی را نیز در بایگانی خود دارا س��ت‪.‬‬ ‫مرکز ذن باد سفید یا «هاکوکازه ذاذن کای»‪ ،‬هم چنین مبادرت‬ ‫به چاپ کتاب و نس��خه های ضبط ش��ده ی صوتی در راستای‬ ‫آموزش ذن هم می کند‪.‬‬ ‫دیر گامپو (‪:)Gampo‬‬ ‫دیر گامپو یک رهبان گاه بودایی س��ت که در خلیج بسیار زیبای‬ ‫«نوا اس��کوتا» واقع ش��ده است‪ .‬این دیر در س��ال ‪ 1984‬توسط‬ ‫«چوگیام ترونگپا رینپوچه» به عنوان مرکز بودیسم در آمریکای‬ ‫ش��مالی تاسیس ش��د‪ .‬صدها تن از پیروان این استاد‪ ،‬در راستای‬ ‫حفظ تعصبات مذهبی خود‪ ،‬از ایاالت متحده به ش��هر نوا اسکوتا‬ ‫مهاج��رت کردن��د‪ ،‬اما به عل��ت فقدان و عدم دسترس��ی به کار‬ ‫درآمدزا‪ ،‬به ایاالت متحده باز گش��تند و تنها بیش از یک صد نفر‬

‫از آن ها موفق به اقامت در منطقه ی مذکور شدند‪.‬‬ ‫امروزه مس��وولیت و رهب��ری دیر بر عه��ده ی «کنچن ترانگو‬ ‫رینپوچ��ه» اس��ت‪ .‬در بیس��ت و شش��م آگوس��ت ‪ 2001‬اولین‬ ‫«استوپای» شهر نوا اسکوتا در این دیر ساخته و به عنوان هدیه‬ ‫ای برای ایجاد صلح جهانی منس��وب ش��د‪ .‬در این استوپا بقایا و‬ ‫خاکستر بنیان گذا ِر دی ِر گامپو نگهداری می شود‪.‬‬ ‫معبد کوهستان لینگ ین (‪:)Ling Yen‬‬ ‫معبد کوهستان «لینگ ین»‪ ،‬در «ریچموند» منطقه ی «بریتیش‬

‫کلمبیا»‪ ،‬یک دیر بودایی با معماری سبک چینی ست که ساختن‬ ‫آن در س��ال ‪ 1996‬به پایان رس��ید‪ .‬این معب��د‪ ،‬دارای معماری‬ ‫زیبا و منحصر به فردی س��ت‪ .‬معبد در مراسم ساالنه ی مهمی‬ ‫چون تولد بودا و هم چنین س��ال نوی چینی و دیگر جشن‪-‬های‬ ‫بودایی‪ ،‬بسیار فعال و دیدنی ست و جشن های سنتی باشکوهی‬ ‫در آن برپا می ش��ود‪ .‬این قبیل معبده��ای بودایی‪ ،‬نه تنها برای‬ ‫افراد مذهبی‪ ،‬بلکه برای گ��ردش گران نیز جذابیت زیادی دارند‬ ‫و ب��رای بازدی��د از این اماکن‪ ،‬لزومی ن��دارد که فرد‪ ،‬حتمن یک‬ ‫بودایی باشد‪.‬‬

‫وزرات نفت جمهوری اسالمی‪:‬‬

‫توقف صادرات نفت ایران‬ ‫به شرکت‌های انگلیسی و فرانسوی‬

‫وزرات نفت جمهوری اس�لامی‪ ،‬روز یک‌ش��نبه‪ 19 ،‬فوریه‪،‬‬ ‫اعالم کرد این کشور فروش نفت خام به شرکت‌های نفتی‬ ‫بریتانیایی و فرانسوی را متوقف کرده است‪.‬‬ ‫ش��بکه اطالع رس��انی نفت و انرژی جمهوری اسالمی‪ ،‬به‬ ‫نقل از علیرضا نیکزاد‌رهبر‪ ،‬یکی از سخن‌گویان وزارت نفت‬ ‫نوشته است که ایران نفت خود را به مشتریان جدید خواهد‬ ‫فروخت‪.‬‬ ‫س��خن‌گوی وزارت نفت جمهوری اسالمی گفته است‪« :‬در‬ ‫پی اعالم رس��می وزارت امورخارجه‪ ،‬وزارت نفت از تحویل‬ ‫نفت خام به ش��رکت‌های انگلیس��ی و فرانسوی خودداری‬ ‫کرده است‪».‬‬ ‫آقای نیکزاد‌رهبر هم‌چنین با بیان این که ایران مش��کلی در‬ ‫فروش و صادرات نفت خام ندارد افزوده است‪« :‬ما مشتریان‬ ‫نفت خود را داریم و موارد جای‌گزین برای فروش نفت این‬ ‫شرکت‌ها در نظر گرفته شده است‪».‬‬ ‫فرانسه در نیمه اول سال ‪ ۲۰۱۱‬حدود ‪ ۲‬درصد از نفت خام‬ ‫صادراتی ایران را خریده بود‪ ،‬اما میزان نفت وارداتی بریتانیا‬ ‫از ایران ناچیز است‪.‬‬

‫ای��ن در حالی اس��ت که اعض��ای اتحادیه اروپ��ا پیش‌تر‬ ‫موافق��ت خود را با متوقف کردن واردات نفت خام از ایران‬ ‫از اول ماه ژوئیه اعالم کرده بودند‪.‬‬ ‫وزیر نفت ایران در واکنش به این تصمیم هشدار داده بود‬ ‫که ممکن است ایران فروش نفت خام به کشورهای عضو‬ ‫اتحادیه اروپا را زودتر متوقف کند‪.‬‬ ‫چهار روز پیش و در پی احضار س��فیران ش��ش کش��ور‬ ‫اروپایی ب��ه وزارت امور خارجه جمهوری اس�لامی نیز‬ ‫خب��ر قطع فروش نفت ایران به اروپا منتش��ر ش��د‪ ،‬اما‬ ‫وزارت ام��ور خارج��ه جمهوری اس�لامی ای��ن خبر را‬ ‫تکذیب کرد و تاکید کرد که این تنها یک «اولتیماتوم»‬ ‫بودهاس��ت‪.‬‬ ‫با این حال قیمت نفت در اثر انتش��ار گزارش مذکور حدود‬ ‫دو دالر در هر بشکه افزایش یافته بود‪.‬‬ ‫از س��ویی دیگر یک مق��ام آگاه در گفت‌وگویی با رس��انه‬ ‫منسوب به سپاه پاسداران‪ ،‬با رد خبر بسنده کردن ایران به‬ ‫«اولتیماتوم»‪ ،‬اعالم کرد شیرهای نفت ایران به‌طور قطع‬ ‫به روی ‪ 6‬کشور اروپایی بسته می‌شود‪.‬‬

‫مشترک‬ ‫شوید‬

‫درمنــــزل شمـا‬ ‫با استقبال شما خواننده گان هفت و بنابر تقاضا از این پس شما می‬ ‫توانید هفت را مشترک شوید‬ ‫برای اشتراک کافی است آدرس خودتان به همراه نام و مشخصات‬ ‫تماس تان را به آدرس الکترونیکی‬ ‫‪ subscribe@haftmagazine.com‬ارسال کنید‬ ‫ما نشریه را برای شما در ابتدا خواهیم فرستاد و در صورت رضایت‬ ‫هزینه اشتراک را که فقط هزینه پستی نشریه است برایتان ارسال‬ ‫خواهیم کرد که آن را بپردازید‪.‬‬ ‫با اشتراک هفت می توانید همیشه پس از انتشار آن را دریافت کنید‪.‬‬

‫هفت‬

‫نوامبر ‪2011‬‬

‫‪15‬‬

‫انتخاب رنگ مد سال موسسه رنگ پنتون‬

‫سبک زندگی‬

‫بهار‪ 2012‬را با نارنجی مایل به سرخ رنگ بزنید‬ ‫مهکامه موسوی‬ ‫بنابر گزارش موسس��ه رن��گ «پنتون» برای انتخ��اب رنگ مد‬ ‫س��االنه در بهارس��ال ‪ ،2012‬طراحان از طیف‌های گوناگونی در‬ ‫زندگی الهام گرفته‌اند كه این طیف‌ها شامل سبك‌ها و شیوه‌های‬ ‫گوناگون در زندگی افراد از قبيل تفریح‪،‬آزادی‪ ،‬نور‪ ،‬شادی‪ ،‬بازی‬ ‫و ‪ ...‬است‪.‬‬ ‫این موسسه براساس تحلیل روانشناسان خود رنگ نارنجی مایل‬ ‫به س��رخ(‪ )Tangerine Tango‬را به عنوان رنگ س��ال در‬ ‫بهار ‪ 2012‬انتخاب کرده است ‪ .‬بر اساس این گزارش ‪« ،‬لیتریک‬ ‫ایزمن» مدیر اجرایی شرکت پنتون که استاندارد رنگ‌های لباس‬ ‫و صنایع خانه‌گی را تعیین می‌کند در این باره گفته است که این‬ ‫رنگ بر اساس ایده تحرک و ایجاد انگیزه انتخاب شده است‪.‬‬ ‫او معتقد اس��ت مصرف‌كنندگان كااله��ا به فصل بهار به عنوان‬ ‫فصلی ب��رای تجدید انرژی نگاه می‌كنن��د‪ ،‬روزهایی پر از مثبت‬ ‫اندیش��ی و امید به داش��تن روزهایی روشن‪ .‬او می‌گوید‪ «:‬امروزه‬ ‫م��ردم می‌دانند چگونه یك رنگ یا تركی��ب چند رنگ می‌تواند‬ ‫حال و حوصله‌ش��ان را تغییر دهد و اشتیاق و انرژی و سرزندگی‬ ‫برای‌ش��ان فراهم کند‪ ».‬بر اساس نیاز مش��تریان و آن‌چه آن‌ها‬ ‫می‌خواهند پیش‌بینی س��االنه رنگ بر انجام می‌شود و بالفاصله‬ ‫مورد اس��تفاده طراح��ان مختلف ق��رار می‌گیرد‪ .‬مدی��ر اجرایی‬ ‫پنت��ون در همین‌باره گفته اس��ت که این انتخ��اب یک انتخاب‬ ‫س��لیقه‌ای نیست ‪ ،‬ما به نوعی روح زمانه را درمی‌یابیم و به همه‬ ‫خواس��ت‌های دور و برمان ن��گاه می‌کنیم ‪ .‬وی هم‌چنین در این‬ ‫باره اضافه کرده است‪«:‬مش��تری نقشی اساسی در احیای اقتصاد‬ ‫دارد و این نارنجی مایل به س��رخ اس��ت که آدرنالین تولید کرده‬ ‫و مشتری را به فعالیت بیش‌تر در جهت خرید تشویق می‌کند‪».‬‬ ‫رنگ‌ها انعكاس دهنده حاالت و حس‌های مختلف در افراد هستند‬ ‫و با توناژهای روشن ‪ ،‬شفاف و لطیف می‌توان احساس‌های شاد‬ ‫و عاشقانه را طراحی كرد‪ .‬مثال‪:‬‬ ‫رن��گ نارنجی مایل به س��رخ(‪ :)Tangerine Tango‬كه‬ ‫رنگ ی��ك نارنگی به صورتی كاملن آبدار و تحریك‌آمیزاس��ت‪،‬‬ ‫طراوت و شادابی و نشاط را در نظر می‌آورد‪.‬‬ ‫رن��گ انرژی خورش��یدی(‪ :)Solar Power‬یك انرژی باال‬ ‫مثل انرژی تابش خورش��ید در بهار و گرمای هم‌راه با نش��اط را‬ ‫به افراد می‌بخشد‪.‬‬ ‫رنگ اطلس��ی های خیال��ی(‪ :)Bellflower‬ك��ه توناژهای‬ ‫مالیمی از بنفش دارند‪ ،‬خالقیت و یكتایی را به نمایش می‌گذارد‪.‬‬ ‫رن��گ كاب��اره(‪ :)Cabaret‬این رنگ بس��یار خی��ره كننده و‬ ‫سكسی است كه تركیب این رنگ با قرمز مالیم در لوازم آرایش‬ ‫و لباس‪ ،‬انتخابی عالی برای تابستان است‪.‬‬ ‫رنگ آبی س��رمه ای(‪ :)Sodality Blue‬این رنگ نمایشی‬ ‫از رنگ های امواج دریاس��ت و مانند یک لنگر کشتی‪ ،‬آرامش و‬ ‫وقار را بر ذهن می‌آورد‪ .‬این رنگ به گونه‌ای اس��ت که با تمامی‬ ‫رنگ‌های دیگر قابل ترکیب است و استفاده از این رنگ در کنار‬ ‫‪16‬‬

‫‪ 16‬هفت‬

‫نوامبر ‪2011‬‬

‫رنگ های دیگر زیبایی هم‌راه با آرامش را به شخص می‌بخشد‪.‬‬

‫رنگ آبی مایل به فیروزه‌ای كه از طوطی كاكل س��فید الهام‬ ‫گرفته ش��ده (‪ :)Cockatoo‬یك ترکیب قابل لمس از س��بز و‬ ‫آبی است‪ ،‬که روح افراد را به اوج می‌رساند‪ .‬این رنگ منحصر به‬ ‫ف��رد‪ ،‬یک توناژ انحصاری را به مجموعه رنگ‌ها اضافه کرده که‬ ‫می‌تواند در بهار بسیار مورد استفاده قرار گیرد‪.‬‬ ‫رنگ س��بز مارگاریت(‪ :)Margarita‬ی��ک ترکیب تند و با‬ ‫حس و حال از س��بز و زرد اس��ت که روح را ش��اداب می‌کند و‬ ‫درخشش تحریک‌آمیزی داردو یادآور شکفته شدن گل‌های تازه‬ ‫بهاری در صبح زود است‪.‬‬ ‫رن��گ ی��اس بنف��ش ش��یرین(‪ :)Sweet Lilac‬اين رنگ‬ ‫يادآورعطر ش��یرین یاس بنفش اس��ت كه مجس��م کننده بوی‬ ‫تازگی در تابس��تان اس��ت‪ .‬این یاس ظریف صورتی‪ ،‬به هر کمد‬ ‫لباس رایحه‌ای از داستان‌های عاشقانه می‌بخشد‪.‬‬ ‫رنگ چوب‌های دریایی(‪)Driftwood‬‬ ‫استفاده از رنگ‌های طبیعی خنثی به درخشش فصل ها‪ ،‬احساس‬ ‫خاصی می‌بخش��د‪ .‬ترکیب تطبیق پذیر رنگ بژ و خاکس��تری به‬ ‫هم‌راه حس��ی از آب و هوا که از چوب های دریایی گرفته ش��ده‬ ‫به هم‌راه رنگ س��تاره‌های دریایی که یک تابستان گرم بسیار‬ ‫خوب را مجس��م می‌سازند‪ ،‬این مجموعه رنگ را برای این فصل‬ ‫کامل می‌کند‪.‬‬ ‫چی رنگی بپوشیم؟‬ ‫اگر دوس��ت دارید بسیار جلوه کنید ودر فصل بهار پر جنب و‬ ‫ج��وش به نظر بیایید‪ ،‬از تر کیب رنگ نارنجی و بنفش اطلس��ی‬ ‫استفاده نمایید‪.‬‬ ‫ترکی��ب رنگ س��بز و زرد (مارگاریتا) و یاس بنفش به هم‌راه‬ ‫‪( cockatoo‬ن��ام یک��ی از انواع طوطی با س��فیدی خاص که‬ ‫بیش‌تر در جزایر مالزی زیست می‌کند) شما را بسیار لطیف جلوه‬ ‫خواه��د داد و اگر می‌خواهید یک تغییر اساس��ی کنید از ترکیب‬ ‫رنگ های مارگاریتا‪ ،‬یاس بنفش و چوب دریایی استفاده کنید‪.‬‬ ‫رنگ انرژی خورش��یدی و آبی س��رمه ای دو رنگی هس��تند که‬ ‫برای در کنار هم قرار گرفتن بسیار مناسبند و اگر می‌خواهید نتیجه‬ ‫مطلوب‌تری بگیرید‪ ،‬رنگ س��تاره دریای��ی را هم به این دو ترکیب‬ ‫اضافه کنید‪ .‬کمپان��ی ‪ Pantone‬یکی از معتبرترین کمپانی‌های‬ ‫آرایش��ی بهداشتی است که برای طراحی و دنیای مد استانداردهای‬ ‫رنگی تعیین می‌کند‪ .‬این کمپانی با در نظر گرفتن همان دالیل خاص‬ ‫در سال ‪ 2011‬نیز ‪ ،‬رنگ سال را تركیبی زیبا از قرمز و صورتی اعالم‬ ‫ك��رد كه با کم‌رنگ و پررنگ ش��دن به قرمز و صورتی‌های زیبایی‬ ‫تبدیل می‌ش��د‪ .‬اگر چه انتخاب رنگ سال توسط موسسه پنتون‬ ‫تاثیر بس��یار باالیی در تعیین رنگ البس��ه و وسایل دکوراسیون‬ ‫خانگی در کش��ورها می‌گ��ذارد ‪ ،‬اما این بدین معنی نیس��ت که‬ ‫رنگ‌ه��ای دیگر مورد بی‌توجهی طراح��ان و تولید کنندگان قرار‬ ‫می‌گیرد ‪ ،‬بلکه بر اس��اس نیاز مشتری این رنگ ‪ ،‬رنگ غالب در‬ ‫طراحی و تولید در چنین صنایعی می‌شود‪.‬‬

‫نوستالژی‬

‫کافه نــادری‬ ‫با طعـمخاطـــره‬ ‫مانا آذر‬ ‫ب��وی خوش قهوه در پیاده‌روی خیاب��ان جمهوری همه هیاهوی‬ ‫این خیابان پر از رفت و آمد را در خود حل کرده اس��ت‪ .‬بخش��ی‬ ‫از تاری��خ معاص��ر در این خیاب��ان به لطف هتل ن��ادری و کافه‬ ‫مع��روف‌اش رقم خورده اس��ت ن��ه این‌که س��اختمان این هتل‬ ‫منحصر ب��ه فرد و بی‌همتا باش��د‪ ،‬آدم‌هایی ک��ه روزی در کافه‬ ‫و رستوران این هتل نشسته اند به آن قدر و منزلت بخشیدند‪.‬‬ ‫در س��ال ‪ 1306‬شمس��ی یك مهاجر روس��ی به نام «خاچیك‬ ‫مادیكیان��س» برای اولی��ن بار كافه‌ای به‌نام ن��ادری در خیابان‬ ‫نادری تهران یا چهارراه استانبول دایر کرد‪.‬‬ ‫این اولین‌باری بود که در تهران ش��یرینی‌پزی راه اندازی می‌شد‪.‬‬ ‫پ��س از آن در کن��ار كافه نادری‪ ،‬هتلی با همین نـام تاس��یس‬ ‫ش��د‪ .‬در رس��توران این هتل غذاهای فرنگی مثل بیفتك و بیف‬ ‫‌استروگانف برای اولین بار وارد سفره خانواده‌های ایرانی شد‪.‬‬ ‫رفته رفته با فراهم ش��دن امکان س��فر برای همه افراد جامعه‬ ‫هتل‌ها با خدماتی متفاوت از یک‌دیگر که با قدرت پرداخت مسافر‬ ‫متناس��ب باشد‪ ،‬ش��روع به فعالیت کردند و هر یک استانداری را‬ ‫برای خود گرفتند و این‌گونه بود که هتل‌ها ستاره دار شدند‪.‬‬ ‫بنای اصلی هتل نادری حدود هش��تاد س��ال پی��ش ‪ ،‬دقیق اش‬ ‫را بخواهید س��ال ‪ 1307‬شمسی س��اخته شد‪ ،‬اما بیست سال بعد‬ ‫آتش به جان این ساختمان افتاد و همه چیز نابود شد ‪ .‬تا این‌که‬ ‫هتل کنونی به جای آن س��اخته شد‪ .‬هتلی با دو طبقه و ‪ 24‬اتاق‬ ‫ی بعد ازس��ی‌تیر پالک ‪ .45‬در س��ال‌های اخیر‬ ‫در خیابان جمهور ‌‬ ‫ساختمان کافه و هتل نادری به ثبت ملی رسید و به عنوان یکی‬ ‫از آثار میراث فرهنگی ایران ماندگار شد‪ .‬هر دو دسترسی هتل و‬ ‫كافه‌ نادری خيابان جمهوری است كه دو ورودی جداگانه به هتل‬ ‫و كافه‪ ،‬قنادی نادری قرار گرفته اس��ت‪ .‬بعد از ورود به ساختمان‬ ‫از در هتل در طبقه‌ همكف البی بزرگی قرار دارد و در طبق دوم‬ ‫اتاق‌های متعدد هتل در دو سمت راه‌رو قرار گرفته اند‪.‬‬ ‫كافه به دو بخش تقس��يم می‌ش��ود‪ ،‬يكی فضای اصلی كه در‬ ‫مركز مجموعه قرار گرفته و به عنوان رس��توران مورد اس��تفاده‬ ‫قرار می‌گيرد و حياط باغی اس��ت با آب‌نمايی در ميانه و پوشيده‬ ‫از درختانی سرس��بز كه س��کویی كوچك در گوشه‌ای از‌ آن قرار‬ ‫گرفته است‪ .‬در معماری این بنا ديگر از قوس‌های قديمی چيزي‬ ‫به چش��م نمی‌خورد و بنا مطابق معماری دوره‌ی مدرنيسم تغيير‬ ‫يافته و پنجره‌های کل نما را پوشش می‌دهند‪ .‬کافه نادری از دو‬ ‫س��الن ‪ ۶۰‬تا ‪ ۷۰‬نفره و یک حیاط تشکیل شده است‪ .‬سالن اولی‬ ‫که هم‌اکنون در آن کافه قرار گرفته اس��ت‪ ،‬سالن کنار رستوران‬ ‫و حیاط هم این روز ها تنها برای سیگار کشیدن استفاده می‌شود‪.‬‬ ‫اتاق های هتل نه مجلل هستند نه از امکانات ویژه‌ایی برخورداند‪.‬‬ ‫شاید در فیلم نیمه پنهان تهمینه میالنی رستورانی را که تعدادی‬ ‫ج��وان دور هم جمع می‌ش��دند و بحث سیاس��ی می‌کردند دیده‬ ‫باش��ید که در واقع در همین هتل نادری فیلم‌برداری ش��ده است‬ ‫بر خالف بسیاری از لوکیشن‌های فیلم‌های امروزی که فضاهای‬

‫قدیمی در آن بازس��ازی می‌شوند تا به ش��کل و شمایل قدیمی‬ ‫نزدیک شوند هتل و کافه نادری نیازی به این کار نداشت چرا که‬ ‫صاحبان‌اش هیچ تمایلی به مدرن و امروزی ش��دن ندارند شاید‬ ‫ویژگی بارز این مکان هم همین باشد‪.‬‬ ‫از ویژگی‌های منحصر به فرد کافه و هتل نادری ظروف قدیمی‪،‬‬ ‫لیوان‌های لب پر و بش��قاب‌های شکس��ته ‪ ،‬اتاق‌های رنگ و رو‬ ‫رفته و دکوراسیون ساده آن است که همه بخشی از تاریخ کافه و‬ ‫هتل نادری را رقم زده است‪ .‬هنوز هم با همین وسایل قدیمی از‬ ‫از مشتری‌ها پذیرایی می‌شود‪ .‬در این کافه هیچ چیزعوض نشده‬ ‫است؛ دکور داخل کافه و هتل هیچ تغییری نکرده‪ .‬روکش میزها‬ ‫همان روکش استخوانی رنگ پنجاه‪ ،‬شصت سال پیش است‪.‬‬ ‫این‌ها از ویژگی‌های اصلی کافه نادری اس��ت‪ .‬گارس��ن‌های کافه و‬ ‫رستوران نادری چهل سال است که در این مجموعه کار می‌کنند و‬ ‫کافه نادری جز الینفک زندگی آن‌هاست‪.‬در واقع آن‌ها خودشان به‬ ‫بخشی از تاریخ این محیط فرهنگی بدل شده‌اند و هر کدام خاطرات‬ ‫بس��یاری از دوران شکوه و رونق این کافه و مشتری‌های سرشناس‬ ‫آن دارند‪ .‬امروز نه این‌که در این محل سرویس ویژه‌ایی به مشتریان‬ ‫ارایه شود اما جوان‌های زیادی هنوز هم به رستوران یا کافه این هتل‬ ‫رفت و آمد می‌کنند تا بر صندلی بنش��ینند که روزی «احمد شاملو»‬ ‫یا «جالل آل احمد» و ‪ ...‬می‌نشس��تند‪ .‬برای آن‌ها مهم نیس��ت که‬ ‫گارس��ون‌های رستوران حوصله آن‌ها را ندارند ‪ .‬بشقاب‌ها و لیوان‌ها‬ ‫لب پر ش��ده‌اند یا این‌که هنوز هم صندلی‌های چوبی قدیمی برای‬ ‫نشستن خیلی هم راحت نیستند‪ .‬مشتریان رستوران و کافه بیش‌تر‬ ‫از هتل هستند و دیگر هتل رونق چندانی ندارد هتل نادری تقریبن‬ ‫هتل بی ستاره‌ایست که نمی‌خواهد تغییر کند‪.‬‬ ‫کافی شاپ هتل نادری‪ ،‬به مکانی برای میتینگ‌های فرهنگی در‬ ‫دهه‌ی سی و چهل تبدیل شده بود‪ .‬پاتوق روشن‌فکران بسیاری‬ ‫از جمله صادق هدایت‪ ،‬جالل آل‌احمد‪ ،‬احمد و س��یمین دانشور‪،‬‬ ‫آیدین آغداشلو‪ ،‬نیما یوشیج و فروغ فرخزاد بود که همه‌‌ی شهرت‬ ‫خود را به‌عنوان نوستالژیک‌ترین پاتوق فرهنگی کشور از حضور‬ ‫و اعتبار این اشخاص دارد‪ .‬شاید بتوان گفت شب‌هایی که صادق‬ ‫هدایت در این رس��توران هتل نادری ش��ام می‌خورد یا روزی که‬ ‫احمد ش��املو‪ ،‬محمدعلی سپانلو شاعر و سایر نویسندگان و شعرا‬ ‫در کاف��ه این هتل ادبیات نوین معاص��ر را پایه گذاری می‌کردند‬ ‫ناب‌ترین لحظات در این هتل‪ -‬کافه رقم خورده است‪.‬‬ ‫یکی از پرس��نل قدیمی این محل از حضور کافکا در رس��توران این‬ ‫هتل روایت جالبی روایت می‌کند که اصلن معلوم نیست خاطره ای‬ ‫است واقعی یا داستانی خیالی او می‌گوید‪«:‬روزی کافکا به این‌جا آمد‬ ‫و یک سوپ سفارش داد‪ .‬صاحب هتل کافکا را شناخت هر چند این‬ ‫کافه پاتوق نویس��ندگان بزرگی بود اما صاحب کافه با احترامی ویژه‬ ‫برای این مهمان س��وپ س��رو کرد‪ .‬کافکا پس از خوردن سوپ به‬ ‫صاحب رس��توران هتل نادری گفت «عجب سوپ خوش‌مزه‌ای»از‬ ‫همان روز نام سوپی که کافکا از خوردن آن لذت برده بود به سوپ‬ ‫کافکا تغییر داد‪ .‬صاحب نادری ظرفی را که کافکا در آن سوپ خورده‬

‫بود برای همیشه به‌عنوان گنجینه‌ای برای رستورانش حفظ کرد و آن‬ ‫میز و صندلی را در معرض نمایش گذاشت‪ ».‬هر چند در هیچ کجای‬ ‫تاریخ سفر کافکا به ایران را نمی‌توانید بخوانید و شاید صاحب هتل‬ ‫نادری شخص دیگری را با کافکا اشتباه گرفته و هر سوتفاهم جالب‬ ‫دیگری که منجر به این شده تا نام یکی از سوپ‌های رستوران این‬ ‫هتل به سوپ کافکا تغییر کند‪.‬‬ ‫یکی دیگر از پرس��نل نیز بیش‌تر از همه صادق هدایت را به یاد‬ ‫می‌آورد و می‌گوید ‪«:‬هدایت بیش‌تر در رس��توران این هتل شام‬ ‫می‌خورد نه این‌که فکر کنید ش��ام مفصلی می‌خورد بیش‌تر تخم‬ ‫مرغ ‪ ،‬خیار و چند پر گوجه فرنگی ‪ .‬هدایت از بوی گوشت متنفر‬ ‫بود اصال گوشت دوست نداشت‪».‬‬ ‫پیرمرد دیگری که از گارس��ون‌های رس��توران هتل نادری اس��ت‬

‫می‌گوی��د ‪ «:‬آن وقته��ا همه چیز فرق داش��ت جوان‌های آن زمان‬ ‫تح��ت تاثیر ش��خصیت‌های بزرگ سیاس��ی و فرهنگی بوند یکی‬ ‫کالهی شبیه کاله «چگورا» بر سر داشت یکی شیفته «ون گوگ»‬ ‫و مثل نقاش‌ها لباس می‌پوشید‪ .‬خیلی‌ها پیپ می‌کشیدند بعضی‌ها‬ ‫سیگار برگ بستگی داشت تحت تاثیر چه شخصیتی باشند تا شبیه‬ ‫همان شوند‪ .‬روزنامه و کتابخوانی در رستوران و کافه باب بود بعضی‬ ‫از ش��اعرهای معروف می‌آمدند و ش��عر تازه‌ش��ان را برای دوستان‬ ‫نزدیک‌شان می‌خواندند‪».‬‬ ‫همه این‌ها را گفتم تا تجدید خاطره‌ای کرده باشم با محفلی از جنس‬ ‫روشن‌فکران عصر معاصر‪ ،‬شاید یادمان باشد اگر گذرمان به تهران‬ ‫امروز افتاد س��ری هم به طهران دی��روز و خاطراتش بزنیم به کافه‬ ‫نادری که طعم خاطره می‌دهد و عطر شعر و شاعری‪.‬‬ ‫هفت‬

‫نوامبر ‪2011‬‬

‫‪17‬‬

‫یک روایت ساده‬ ‫وقتی دل یک دوست گرفته است‬

‫شوالیـه‌ای که خـرمالو نخـورد‬

‫فرهاد رستمی وند‬ ‫افراد هر چقدر در بخش غیر مادی فرهنگ به یک زبان مشترک‬ ‫نزدیک‌تر ش��وند ارتباط عمق بیش‌تری پیدا می‌کنند‪ .‬بر هم‌این‬ ‫اساس وقتی می‌خواهید باکس��ی که مشکلی دارد صحبت کنید‪،‬‬ ‫بای��د به عواملی اتکا کنید که ای��ن عوامل بتوانند باعث اطمینان‬ ‫خاطر شوند‪.‬‬ ‫گاهی برای گ��پ زدن وقت نداریم‪ .‬گاهی ب��رای فکر کردن به‬ ‫مس��ایل روزمره و بازنگری و حالجی آن‌ه��ا وقت نداریم‪ .‬گاهی‬ ‫حتا برای به هیچ چیز فکرنکردن و چش��یدن طعم‌قدری آرامش‬ ‫هم وقت نداریم‪ .‬شاید برای این‌که گاهی بیهوده وقت‌مان صرف‬ ‫فکرکردن به‌ مسایل «بس��یارمهمی» می‌شود که به‌واقع هیچ یا‬ ‫چندان حاصلی برای ما ندارد‪ .‬شاید به‌خاطر هم‌این مسایل بسیار‬ ‫مهم اس��ت که گاهی حتا برای فکرکردن به قیافه گرفته والجرم‬ ‫دل‌گرفته یک دوست هم وقت نداریم‪.‬‬ ‫چیزی که باعث شد وقتی و فضایی برای گپ زدن‪ ،‬دردودل‌کردن‬ ‫و تام��ل کردن درمورد بعضی اتفاق��ات روزمره اختصاص دهیم‪،‬‬ ‫اتفاقات��ی که گا ‌ه بی‌تفاوت از کنارش��ان رد می‌ش��ویم یا از س��ر‬ ‫این‌که نمی‌دانیم چه کنیم‪ ،‬ندید ‌ه می‌گیریم‌ش��ان ‪ ،‬یا چنان قضیه‬ ‫را می‌پیچانیم که مساله بغرنج‌تر می‌شود‪ .‬شاید شما هم‌این قبیل‬ ‫اتفاقات را تجرب��ه کرده‌اید‪ .‬دراین ص��ورت‪ ،‬اگرچند دقیقه وقت‬ ‫دارید‪ ،‬می‌توانید با ما هم‌راه شوید‪.‬‬ ‫در دنیایی که گاهی به نظر می‌رس��د همه با هم قهرند وکسی‌به‬ ‫فکر دیگری نیست و هرکس به نوعی در چنبره مشکالت روزمره‬ ‫گرفتار اس��ت‪ ،‬ش��اید یک‌ خرمالوی رس��یده نارنجی رنگ بتواند‬ ‫س��ببی برای دل‌خوشی باش��د‪ ،‬هرچند وقتی نشود در سبد خرید‬ ‫خانوار کاالیی به اس��م دل‌خوشی یا حوصله پیدا کرد‪ ،‬دست‌آویز‬ ‫ک��ردن رنگ نارنجی یک‌ خرمالو برای دس��ت و پا کردن ذره‌ای‬ ‫دلخوشی ‪ ،‬اندوه بزرگی است‪ .‬اما این بار رنگ نارنجی‪۳‬خرمالوی‬ ‫رسیده هم نتوانست کاری از پیش ببرد‪.‬‬ ‫گفت ‪ :‬نمی خورم!‬ ‫یک کالم و چنان کالفه و عصبی بود که جرات نکردیم بپرسیم‬ ‫چرا یا بپرس��یم االن نمی‌خواهی خرمالو بخوری یا اصلن خرمالو‬ ‫دوست نداری تا شاید بعدش بتوانیم بپرسیم باز دیگر چه شده؟‬ ‫هم‌این سرصبحی کلی سر به سر هم گذاشته بودیم و به او لقب‬ ‫ش��والیه سیاه‌پوش داده بودیم اما حاال اوضاع کلی فرق کرده بود‬ ‫و البت��ه این ب��ار اول نبود‪ .‬درواقع آن‌چه ای��ن موضوع را پررنگ‬ ‫کرده بود‪ ،‬تکرار چندباره آن بود واین فکر که چه کاری از دست‬ ‫ما ساخته‌ است؟‬ ‫گاهی نمی‌توان بی‌تفاوت ماند یا به سادگی از کنار مسایلی از این‬ ‫دس��ت‌ گذشت‪ .‬چه بخواهیم چه نخواهیم ‪ ،‬بیش وکم تحت‌تاثیر‬ ‫ت ما با پلی نامریی به هم وصل‬ ‫دیگران قرار داریم‪ ،‬انگار احساسا ‌‬ ‫اس��ت‪ .‬یادم است یک بار دوس��تی به من گفت اندوه وشادی در‬ ‫انسان‌ها به دوکفه ترازو می‌ماند‪ .‬اغلب تعادل این دو کفه به هم‬ ‫می‌خورد اما می‌توان کاری کرد که کفه ش��ادی سنگین‌تر شود‪.‬‬ ‫آن وقت من به یک ترازوی بزرگ‌تر فکر کردم‪ .‬ترازویی که همه‬ ‫غم‌ه��ای همه آدم‌‌ها روی یک کفه آن و همه ش��ادی‌های همه‬ ‫آدم‌ها روی کفه دیگر آن س��نگینی می‌کند و فکر کردم چه‌طور‬ ‫‪18‬‬

‫‪ 18‬هفت‬

‫نوامبر ‪2011‬‬

‫می‌ش��ود موجودی ش��ادی را افزایش داد تاکفه شادی سنگین‌تر‬ ‫شود و الجرم انس��ان‌ها ‪ ،‬هریک از شادی سهم بیش‌تری ببرند‪.‬‬ ‫برای‌ س��نگینی کفه ش��ادی ‪ ،‬راهی جز این نیست که به افزایش‬ ‫میزان آن کمک کنیم و البته شادی ازآن دست دارایی‌هاست که‬

‫با «بخش��یدن» و نه با جمع کردن افزایش می‌یابد‪ .‬به هرحال ما‬ ‫ناگزی��ر از ایج��اد ارتباط با یکدیگریم‪ .‬اگ��ر نتوانیم از این طریق‬ ‫تاثیر مثبتی بر یکدیگر بگذاریم‪ ،‬دس��ت کم می‌توانیم با مالحظه‬ ‫دیگ��ران‪ ،‬چیزی براندوه آنان که در نهایت س��همی از آن نصیب‬

‫خود ما خواهد ش��د نیفزاییم‪ .‬درهرصورت اگر مس��اله یا مسایلی‬ ‫باعث اندوه کسی ش��ود‪ ،‬اگر حتا نتوانیم از عهده حل آن مسایل‬ ‫برآییم‪ ،‬الاقل می‌توانیم با توجه کردن‪ ،‬هم‌راهی و حمایت از فرد‪،‬‬ ‫از اندوه او بکاهیم و براطمینان او برای یافتن راه حل بی‌افزاییم‪.‬‬ ‫ش��والیه م��ا هم‌چن��ان س��کوت ک��رده ب��ود و ب��رای هم‌این ‪،‬‬ ‫حدس‌هایم��ان درم��ورد دالیل این رفتار از قبیل خس��تگی زیاد‪،‬‬ ‫نگران��ی ‪ ،‬ی��ک خبر بد و… به ق��وت خود باق��ی ماند و ایضن‬ ‫ح��دس و گمان ما درمورد این س��کوت‪« :‬ناراحتی زیاد‪ ،‬درس��ت‬ ‫برقرارنشدن ارتباط ‪ ،‬بی‌اعتمادی و…» خب‪ ،‬گاهی هم نمی‌شود‬ ‫کاری از پی��ش برد‪ .‬درواق��ع این قبیل مس��ایل پیچیده‌تر از آن‬ ‫هس��تند که بتوان به راحتی نسخه‌ای برای آن‌ها پیچید‪ .‬بررسی‬ ‫ریشه‌ای همه عواملی که سبب می‌شود در چنین وضعیتی گرفتار‬ ‫ش��ویم‪ ،‬کاری اس��ت که اغلب بدون کمک یک متخصص غیر‬ ‫ممکن یا دشوار است‪ .‬دراین مواقع ما نیاز به مشاوره داریم‪ .‬پیش‬ ‫آمد این قبیل موارد درخانواده‪ ،‬محل کار‪ ،‬مدرس��ه‪ ،‬جمع دوستان‬ ‫و… قابل انتظار است و آن‌چه دراین میان اهمیت به‌سزایی دارد‪،‬‬ ‫نوع برخورد با مساله است‪ .‬میزان حساسیت مواردی از این دست‬ ‫و برخوردهای درست با آن با میزان اهمیت نیروی انسانی دریک‬ ‫جامعه ارتباط مس��تقیم دارد‪ .‬افزایش قابل توجه میزان بهره وری‬ ‫تنها یکی از نتایج بها دادن به نیروی انس��انی و تالش برای رفع‬ ‫مسایل اجتماعی و روانی افراد جامعه است‪.‬‬ ‫س��وال این است ‪« :‬با توجه به پیچیدگی روابط‪ ،‬شرایط موجود و‬ ‫امکانات در دسترس‪ ،‬درچنین مواردی چه عکس‌العملی می‌توان‬ ‫نشان داد؟‬ ‫افراد هر چه‌قدر دربخش غیرمادی فرهنگ به یک زبان مشترک‬ ‫نزدیک‌تر ش��وند‪ ،‬ارتباط عمق بیش‌تری پیدا می‌کنند‪ .‬بر هم‌این‬ ‫اس��اس وقتی می‌خواهید با کسی که مشکلی دارد صحبت کنید‪،‬‬ ‫بای��د به عواملی اتکا کنید که ای��ن عوامل بتوانند باعث اطمینان‬ ‫خاطر ش��وند‪ .‬اگر از طرف کسی که مشکلی دارد پذیرفته نشوید‪،‬‬ ‫حاصلی به دست نخواهید آورد‪.‬‬ ‫معمولن درس��ازمان‌های رس��می برای افرادی که مثلن به مدت‬ ‫یک ماه نمی‌توانند به لحاظ مش��کالت جس��می وظایف خود را‬ ‫انجام دهند‪ ،‬جای‌گزین درنظر می‌گیرند تا بعد از رفع مشکل فرد‬ ‫بتوان��د به کار خود ادامه دهد و در این ضمن به کار دیگران و به‬ ‫کار مجموعه خللی وارد نشود‪ .‬درزمینه بروز مشکالت اجتماعی و‬ ‫روانی هم باید همین‌طور باشد‪ .‬این‌که درکشورهای توسعه یافته‬ ‫این همه واحد مددکاری اجتماعی و مش��اوره ایجاد شده است به‬ ‫هم‌این خاطر است‪.‬‬ ‫دراین جوام��ع وقتی فرد یا افرادی دچار گرفتاری می‌ش��وند ‪ ،‬با‬ ‫کس��ب مشاوره و به دس��ت آوردن یک سری امکانات ‪،‬برمشکل‬ ‫خ��ود فایق می‌آیند و می‌توانند به صورت عادی به کار خود ادامه‬ ‫دهند‪ .‬این موضوع اهمیت زیادی دارد‪ .‬چون عالوه براین‌که این‬ ‫قبیل مشکالت برکار سازمان تاثیرگذار است ‪،‬دیگر افرادی را نیز‬ ‫که با ف��رد مورد نظر هم‌دلی دارند‪ ،‬تحت تاثیر قرار می‌دهد وگاه‬ ‫موج��ب تندی رفتار‪ ،‬پرخاش‌گری و … می‌ش��ود که این امر به‬ ‫ص��ورت مضاعف ‪ ،‬بر ش��رایط‪ ،‬تاثیرمنفی می‌گذارد و کیفیت کار‬ ‫را پایین می‌آورد‪.‬‬ ‫در جوامعی که مشکالت زیاد است‪ ،‬کمک‌های افراد به یک‌دیگر‬ ‫محدود می‌ش��ود‪ .‬این قبی��ل توجه‌ها و کمک‌ها نی��از به زمان و‬ ‫امکان��ات کافی دارد‪ .‬ب��ا وجود این ‪ ،‬هم‌ای��ن امکانات محدود را‬ ‫می‌توان به گونه‌ای تقس��یم کرد و از آن س��ود برد که رفع چنین‬ ‫مش��کالتی غیرممکن باش��د‪ .‬به هرحال اگر دولت‌ها می‌خواهند‬ ‫س��ازمان‌های رس��می خوب کارکنن��د‪ ،‬باید امکانات��ی برای رفع‬ ‫مشکالت اجتماعی و روانی موقت کارکنان‌شان هم فراهم کنند‬ ‫و دراختیار بگذارند‪.‬‬

‫بــرق‬ ‫داستــان‬

‫تکنولوژی‬

‫میرزا کوول دیسک‬

‫دامون روزبه‬

‫استیو گرمی دار‬

‫انگار رد پایی از اپل همیشه در هر بحث گیکی باید باشد‪ .‬مرحوم‪،‬‬ ‫استاد‪ ،‬ساالر‪ ،‬همسر مهربان «استیو جابز»‪ ،‬برنده جایزه گرمی شد‪.‬‬ ‫جایزه امنای گرمی به اشخاصی اعطا می‌شود که در طول زندگی‬ ‫خود در دنیای موس��یقی به جز خوانندگی‪ ،‬در صنعت رکوردینگ‪،‬‬ ‫تاثیر به س��زایی داشته باش��د‪ .‬البته خبر اعطای گرمی به جابز در‬ ‫ماه دس��امبر اعالم شده بود اما این جایزه در مراسم گرمی ‪۲۰۱۲‬‬ ‫به وی قرار بود اعطا ش��ود که نبود‪ ،‬پس «ادی کیو»‪ ،‬مدیر بخش‬ ‫نرم‌اف��زار اینترنت و خدمات اپل از طرف اس��تیو جابز این جایزه را‬ ‫دریافت کرد‪.‬‬ ‫او ب��ه هنگام دریاف��ت جایزه گفت ای��ن جایزه برای من بس��یار‬ ‫ارزشمند اس��ت زیرا موسیقی برای استیو جان بسیار ارزشمند بود‪.‬‬ ‫اس��تیو به ما گفته بود که موسیقی به زندگی‌اش شکل داده و از او‬ ‫آن‌ چه ساخت که بود‪ .‬همه می دانند که استیو از تاثیر عمیقی که‬ ‫هنرمندانی مانند باب دیالن و گروه بیتلز بر وی داشتند‪ ،‬آگاه بود‪.‬‬ ‫گفتی اس��ت برندگان قبلی شامل لس پل‪ ،‬کالیو دیویس‪ ،‬توماس‬ ‫ادیسون‪ ،‬والت دیس��نی و گروه بیتلز بودند‪ .‬میشه گفت‪ ،‬جایزه‌ای‬ ‫برای ساالرهای کره زمین‪.‬‬

‫سی ای اس رو بی‌خیال‬

‫قرار بود در این قس��مت نگاهی به محصوالت نمایش‌گاه ‪CES‬‬ ‫‪ 2012‬داش��ته باشیم اما با فاصله یک ماه که این بین هوا خورد‪،‬‬ ‫تصمی��م گرفتیم بی‌خیال محصوالت ش��ویم و به گجت‌های روز‬ ‫بپردازیم‪ .‬البته بزارید یه خالصه ازش بگم‪ ،‬امسال نمایش‌گاه سی‬ ‫ای اس‪ ،‬ج��اده‌ای ب��ود برای جوالن دادن تبلت‌ه��ای مختلف‪ ،‬از‬ ‫تبلت ضد آب فوجیتس��و تا تبلت ویندوز هش��ت لنوو‪ .‬در این بین‬ ‫گوشی‌‌های موبایل هم بپر بپر می‌کردن‪ .‬خالصه خوباشون همین‬ ‫بودن اما یک چیز جالبی که امس��ال عرضه ش��د چاپگر سه بعدی‬ ‫بود‪ ،‬که البته طرح قدیمی‌ای بود‪.‬‬ ‫این پرینتر قادر به پرینت اش��یا در دو رنگ مختلف است‪ .‬شرکت‬ ‫‪ MakerBot Industries‬تولی��د کنن��ده ای��ن محص��ول‪،‬‬ ‫می‌گوید‪« :‬دیگر پرینترهای س��ه بعدی که برای‬ ‫مص��رف کننده‌های معمولی هم اکنون در بازار‬ ‫موجود اس��ت قادر به پرینت یک رنگ است‪،‬‬ ‫اما ای��ن مدل جدی��د با ن��ام ‪MakerBot‬‬ ‫‪ Replicator‬می‌تواند پرینت‌های دو رنگ‬ ‫با مواد مختلف تولید کند»‪ .‬این پرینتر وسوسه‬ ‫انگیز‪ ،‬با قیمت ‪ ۲۰۰۰‬دالر آماده پیش فروش‬ ‫خواه��د بود و از مدتی دیگر وارد بازار خواهد‬ ‫شد‪.‬‬

‫دزدی به سبک معمولی‬

‫ام��ا برگردیم به یک خب��ر علمی از ایران‪ .‬خبری که دو پرفس��ور‬ ‫ایرانی باعث و بانی آن شدند‪« .‬مهدی دهقان» و «پویا درخشان»‬ ‫اس��اتید دانش��گاه امیرکبیر و دانشگاه آزاد اس�لامی مقاله منتشر‬ ‫ش��ده از یک اس��تاد کانادایی در س��ال ‪ 2004‬را کپی کرده و فقط‬ ‫عنوان و اسامی نویسندگان را تغییر داده و در سال ‪ 2008‬به چاپ‬ ‫رسانده‌اند‪« .‬خاویر فرناندو»‪ ،‬استاد دانشگاه ریرسون کانادا می‌گوید‬ ‫این حرکت بسیار ناراحت کننده است چرا که عمومن انتظار دیدن‬ ‫چنین رفتاری در دنیای علوم و تحقیقات نیست‪ .‬با یک جستجوی‬ ‫س��اده مشخص شده است که این دو استاد مقاالت دیگری را هم‬ ‫در گذش��ته کپی کرده بودند‪ .‬زنده باش��ند! دم در دکترا از کش��ور‬ ‫دوست و همسایه‪ ،‬ونزوئال هم می‌دن‪ ،‬بگیرن!‬

‫جوراب نشکن‬

‫اما در انتها همراه می‌ش��ویم با یک جوراب‪ ،‬جورابی به وس��عت‬ ‫کفش «کلمبیا»!‪ .‬شرکت «س��وییس‌بارفوت» جورابی طراحی و‬ ‫تولید که رس��من شما را از پوش��یدن کفش بی‌نیاز می‌کند‪ ،‬اونم‬ ‫چه بی نیازی‪.‬‬ ‫با پوشیدن این جوراب عجیب می‌توانید بدون خطر آسیب‌دیدگی‬ ‫از اش��یای تیز‪ ،‬احس��اس پابرهنگی را تجربه کنید‪ .‬این جوراب با‬ ‫داش��تن ترکیب��ی از ‪ ۵۰‬درصد کوالر که جلیق��ه ضدگلوله از آن‬ ‫س��اخته می‌ش��ود‪ ۳۲ ،‬درصد پلی‌اس��تر‪ ۱۰ ،‬درصد پنبه و هشت‬ ‫درصد ساندکس‪ ،‬رس��من عنوان محکم‌ترین جوراب جهان را از‬ ‫آن خود کند و به خاطر پوش��یده ش��دن با پرز پی‪.‬وی‪.‬سی‪ ،‬ضد‬ ‫پاره‌شدن هستند ایشون‪ .‬طراح‪ ،‬این جفت جوراب را مناسب برای‬ ‫انواع فعالیت‌ها هم‌چون دویدن‪ ،‬صخره‌نوردی و ورزش‌های آبی‬ ‫می‌داند‪ .‬این جوراب‌ها در دو مدل کوتاه و بلند عرضه خواهد شد‪.‬‬ ‫بلند ‪ 59‬یورو‪ ،‬کوتاه ‪.55‬‬

‫فرورتیش رضوانیه‬ ‫در حمام هستيد‪ .‬متوجه مي‌شويد كه موبايل‌تان زنگ مي‌زند‪ .‬در را‬ ‫باز مي‌‌كنيد و موبايل‌تان را از روي زمين برمي‌داريد و به آن جواب‬ ‫مي‌دهيد‪ .‬رييس‌تان است و توضيح مي‌دهد كه در جلسه فردا بايد‬ ‫چه كار كنيد‪ .‬تماس قطع مي‌شود‪ .‬متوجه مي‌شويد كه گوشي‌تان‬ ‫خاموش شده است‪ .‬هر چه تالش مي‌كنيد‪ ،‬روشن نمي‌شود‪ ،‬چون‬ ‫بخار حمام داخل آن رفته و خرابش كرده است‪ .‬با عصبانيت گوشي‬ ‫را بي��رون حمام روي زمين مي‌گذاريد و به زير دوش برمي‌گرديد‬ ‫تا زودتر بيرون بياييد و موبايل‌تان را خشك كنيد‪ .‬اما ناگهان برق‬ ‫مي‌رود‪ .‬چش��متان هيچ چيزي را نمي‌بيند‪ .‬س��عي مي‌كنيد جاي‬ ‫شيرهاي آب‪ ،‬دمپايي و حوله را در ذهن‌تان به خاطر بياوريد‪ .‬چون‬ ‫در خانه عمويتان هس��تيد و با حمام آن‌جا آش��نايي نداشتيد‪ ،‬يك‬ ‫ربع طول مي‌كشد تا بيرون بياييد‪ .‬وقتي از حمام بيرون مي‌آييد و‬ ‫لباس مي‌پوشيد‪ ،‬دنبال موبايل‌تان مي‌گرديد اما آن را پيدا نمي‌كنيد‪.‬‬ ‫عمويتان را صدا مي‌زنيد‪.‬‬ ‫ عمو!‪...‬‬‫ بله!‬‫ موبايل من را نديديد؟‬‫ من به موبايل تو چكار دارم؟‬‫ همين‌جا بود‪.‬‬‫ كجا بود؟‬‫ اين‌جا‪ ،‬دم د ِر حمام بود‪.‬‬‫ اي واي! روي لباس‌هاي كثيف‌ات بود؟‬‫ بله!‬‫ لباس‌ها را ريختم توي ماشين‌لباسشويي‪ .‬احتمالن الي همان‌ها‬‫بوده و نديدم‪.‬‬ ‫با عجله به طرف حياط خلوت پش��ت آشپزخانه مي‌دويد و ماشين‬ ‫لباسش��ويي را خاموش مي‌كنيد‪ .‬وقتي درش را باز مي‌كنيد‪ ،‬مقدار‬ ‫زيادي كف و آب از آن بيرون مي‌ريزد‪ .‬ناگهان از هوش مي‌رويد‪.‬‬ ‫وقت��ي چش��م‌هايتان را باز مي‌كنيد‪ ،‬وس��ط س��الن پذيرايي دراز‬ ‫كشيده‌ايد و دو تكنسين اورژانس باالي سرتان هستند‪.‬‬ ‫ چي شده؟‬‫ چيزي نيست‪ .‬به خير گذشت‪ .‬شما را برق گرفته بود‪.‬‬‫صداي عمويتان را مي‌شنويد‪.‬‬ ‫ ديوانه! د ِر ماشين لباسشويي را كه باز كردي‪ ،‬آب و كف بيرون‬‫پاشيد‪ ،‬سيم برق روي زمين بود‪ ،‬تو را برق گرفت‪.‬‬ ‫به ياد موبايل‌تان مي‌افتيد‪ .‬از روي زمين بلند مي‌شويد و به طرف‬ ‫حياط خلوت مي‌دويد‪ .‬تكنس��ين‌هاي اورژانس دنبال‌تان مي‌دوند‪.‬‬ ‫الي لباس‌ه��ا دنبال موبايلتان مي‌گرديد‪ .‬تكنس��ين‌ها دعوايتان‬ ‫مي‌كنند و مي‌گويند كه س�لامتي‌تان از موبايل واجب‌تر اس��ت‪.‬‬ ‫شما به جست‌وجو ادامه مي‌دهيد‪ .‬يكي از تكنسين‌ها از عمويتان‬ ‫مي‌پرسد‪:‬‬ ‫ فيوز را قطع كرده‌ايد؟‬‫نه! برق خودش قطع شده‪ .‬هميشه همين ساعت قطع مي‌شود‪.‬‬‫ناگهان برق مي‌آيد و شما و تكنيسين‌هاي اورژانس و عمويتان هم‬ ‫كه روي زمين خيس ايستاده بوديد را برق مي‌گيريد‪.‬‬ ‫وقتي چشمتان را باز مي‌كنيد‪ ،‬دو تكنسين اورژانس باالي سرتان‬ ‫هستند‪:.‬‬ ‫ حال بقيه چطور است؟‬‫ ش��انس آورديد‪ .‬پس��ر عمويتان فيوز را قطع كرد و با ما تماس‬‫گرفت‪ .‬حال همه خوب است‪.‬‬ ‫در همين لحظه پسر عمويتان مي‌گويد‪:‬‬ ‫ من فيوز را قطع نكردم‪ .‬برق خودش قطع شد‪.‬‬‫در همين لحظه برق مي‌آيد‪.‬‬ ‫هفت‬

‫نوامبر ‪2011‬‬

‫‪19‬‬

‫فرهنگ وهنر‬ ‫روایتی از سه دیدگاه متفاوت نسبت به اصغر فرهادی‬

‫قضاوت و پایان قضاوت‬

‫نیما سیروسی‬ ‫ای��ن روزه��ا خواندن ی��ا ش��نیدن دیدگاه‌های متنوع نس��بت به‬ ‫کارگردان��ی ک��ه در اندازه‌های باالتر از جای‌گاه س��ینمای ایران‬ ‫ایس��تاده اس��ت‪ ،‬چندان موضوع عجیبی به نظر نمی‌رسد‪ .‬این‌که‬ ‫اصغ��ر فرهادی یک کارگردان موفق و توان‌مند‪ ،‬یا نش��انه ای از‬ ‫توانمن��دی و توفیق س��ینمای ایران و یا هردوی آن‌ها اس��ت تا‬ ‫حدی ب��ه جای‌گاه و موقعیت افرادی بس��تگی دارد که درباره او‬ ‫به اظهار نظر می‌پردازند‪ .‬وزارت ارش��اد می‌تواند به عنوان نهادی‬ ‫که دس��تور انح�لال خانه س��ینما را صادر می‌کن��د‪ ،‬از موفقیت‬ ‫س��ینمای ایران و جای‌گاهی که بنا اس��ت در آینده کس��ب کند‬ ‫س��خن بگوید و یک منتقد که عالقه‌مندان پی‌گیر سینما او را به‬ ‫خوبی می‌شناس��ند تنها از جای‌گاه فیلم «جدایی نادر از سیمین»‬ ‫حرف بزند‪ .‬چندان انگاره نادرستی هم نیست اگر تصور کنیم که‬ ‫تعدادی از فیلم‌س��ازان کش��ورمان عالقه چندان��ی به اظهار نظر‬ ‫منصفانه درباره فرهادی ندارند‪ .‬روشن است که در ظرف سینمای‬ ‫ایران فرهادی یک رقیب قابل توجه به حس��اب می‌آيد و تعجبی‬ ‫ندارد که نقدها گاهی احساسی‌تر شوند‪.‬‬ ‫اما واقعیت این اس��ت که حاال شخصیت فرهادی برای بسیاری‬ ‫از ایرانی��ان اهمیت ویژه پی��دا کرده چرا که ریت��م حرکت او به‬ ‫سمت کسب جوایز متعدد و معتبر جهانی بسیار سریع‌تر از توقعات‬ ‫موجود بوده است‪ .‬غافل‌گیری از آن‌جایی بیش‌تر نمود پیدا کرده‬ ‫اس��ت که فرهادی پس از «شهرزیبا»‪« ،‬چهارشنبه سوری» حاال‬ ‫«جدایی نادر از س��یمین» را پس از«درباره الی» تحس��ین شده‬ ‫می‌س��ازد‪ .‬انحالل پروژه‌ای که قرار بود در خارج از ایران ش��روع‬ ‫ش��ود به سرعت جای خود را به نوش��تن فیلمنامه‌ی «جدایی‪»...‬‬ ‫می‌دهد که اکنون نامزد جایزه اس��کار اس��ت‪ .‬ای��ن همان ریتم‬ ‫س��ریع پیش‌رفت است که در قیاس با س��ایر کارگردانان ایرانی‬ ‫که نوس��ان زیادی در روند کارهای‌ش��ان دیده می‌شود‪ ،‬غریب و‬ ‫حتا حیرت‌انگیز به نظر می‌رس��د‪ .‬ام��ا با این حال اظهار نظرهای‬ ‫افراد درباره فرهادی هنوز به جای‌گاه‌شان بیش‌تر مربوط است تا‬ ‫کیفیت آثار سینمایی یا روند موفقیت شخص فیلم‌ساز‪.‬‬ ‫ابراهیم حاتمی کیا؛ خير ببيني آقا سيدرضا‬ ‫«در این کائنات و جهان به این بزرگی من چه کس��ی هستم که‬ ‫یخ��ی را به جان جامعه بی‌ان��دازم و نوید پوچی به جامعه بدهم ‪.‬‬ ‫‪20‬‬

‫‪ 20‬هفت‬

‫نوامبر ‪2011‬‬

‫یا القا کنم که آسمان ابری است و هیچ سوراخی جهت عبور نور‬ ‫امی��د وجود ندارد ‪ .‬این کار خیل��ی بی‌انصافی و خیلی بی‌اخالقی‬ ‫است‪ ».‬حاتمی‌کیا حرف‌هایش را درباره فرهادی غیرمستقیم بیان‬ ‫می‌کند‪ .‬حتا وارد حوزه سیاس��ت هم می‌ش��ود ب��ا این عنوان که‬ ‫خفقانی که هنرمند می‌توان��د ایجاد کند صد برابر بدتر از خفقان‬ ‫سیاس��ی است‪ .‬البته هستند منتقدانی که فیلم فرهادی را بدبینانه‬ ‫یا تلخ توصیف کرده‌اند اما آیا واقعن می‌شود «ایجاد خفقان» را به‬ ‫فرهادی یا هر فیلم‌س��از دیگری نسبت داد!؟ حاتمی‌کیا از این‌که‬ ‫ش��خصیت‌های فیلم‌های فرهادی «جب��رن» دروغ می‌گویند به‬ ‫این نتیجه رس��یده که ای��ن فیلم می‌تواند مخاط��ب خود را از‬ ‫امید ب��ه حیات خالی کند‪ .‬او معتقد اس��ت که «جدایی نادر‬ ‫از سیمین» تبلیغی برای مهاجرت از کشور و جالی وطن‬ ‫به حس��اب می‌آيد در حالی‌که شخصیت نادر و تمایل‬ ‫به ماندنش در ایران آن‌قدر جذاب‌تر از میل س��یمین‬ ‫به مهاجرت جلوه می‌کند که برخی فمینیس��ت‌ها‬ ‫به داس��تان فیلم و ضعف شخصیت زن آن‬ ‫معترض شده اند‪.‬‬

‫ام��ا جذاب‌ترین واکنش حاتمی‌کیا از طریق انتش��ار یک نامه به‬ ‫ثبت رسیده است‪ .‬نامه ای که با جمله «خیر ببینی آقا سید رضای‬ ‫میرکریمی» آغاز می‌شود‪ .‬نامه بیش از آن‌که خطاب به کارگردان‬ ‫فیلم س��تایش ش��ده «خیلی دور‪ ،‬خیلی نزدیک» باشد گالیه‌ای‬ ‫است از دیدگاه و نحوه نگرش اصغر فرهادی به فضای اجتماعی‬ ‫ایران‪..« .‬اگر اين َح ّبه قندت نبود‪ ،‬يادمان می‌رفت کجايی هستيم‬ ‫و با کام تلخ در صف س��فارت خرس‌نش��ان ايستاده بوديم‪ »...‬به‬ ‫گواه نقدهای منتشر شده از نویسندگان سینمایی مختلف نه فیلم‬ ‫«ی��ک حبه قند» رضا میرکریمی گزینه مناس��بی برای قیاس با‬

‫سینـــما‬ ‫موسیــقی‬ ‫ادبیـات‬

‫«جدایی نادر از س��یمین» اس��ت و نه حاتمی‌کیا روش مناس��بی‬ ‫ب��رای ارایه گالیه‌اش انتخاب کرده اس��ت‪ .‬جوابیه‌هایی از جانب‬ ‫منتقدان س��ینمایی در نش��ریات و در دفاع از فرهادی و فیلمش‬ ‫منتش��ر ش��د و پس از آن هم حاتمی‌کیا در مصاحبه‌ای به نقدها‬ ‫واکنش نش��ان داد‪ .‬ابتدا گفت چیزی که من به آن اشاره داشتم‬ ‫فراتر از دنیای سینما است اما در ادامه به نوعی بر همان اشاره‌اش‬ ‫به جوایز فیلم تاکید کرد که «بی پرده بگويم اين خرس و پلنگ‬ ‫و شير و حتي سيمرغ استعداد گوساله سامری شدن را دارد» این‬ ‫نشان می‌دهد که از نظر حاتمی‌کیا حتی تندیس اسکار هم واجد‬ ‫ارزش خاصی نیس��ت و آن هم می‌تواند استعداد گوساله سامری‬ ‫شدن داشته باشد‪.‬‬ ‫جواد شمقدری؛ سيگنال مثبت‬ ‫واکنش ش��خص معاونت سینمایی وزارت ارش��اد به عنوان یک‬ ‫مقام رس��می به یک اثر سینمایی موفق و خوش ساخت از زمان‬ ‫س��اختش تا به امروز کاملن متفاوت بوده اس��ت‪ .‬تابس��تان سال‬ ‫گذشته فیلم جدایی نادر از سیمین به خاطر سخنانی که فرهادی‬ ‫در جش��ن خانه س��ینما و در حمایت از هم صنف‌های خود بیان‬ ‫کرده بود لغو مجوز ش��د‪ .‬شمقدری در نیویورک بود اما سجادپور‬ ‫رییس اداره نظارت و ارزش��یابی ادامه کار فیلم را بس��ته به نظر‬ ‫جواد شمقدری اعالم کرد‪.‬‬ ‫«حرف‌هایی که ایشان زدند حرف‌های جالبی نبود‪ ،‬پس‬ ‫از آن نیز به ایش��ان یک هفت�� ‌ه فرصت می‌دهند‪،‬‬ ‫حرف‌های‌ش��ان را اصالح کنند اما این کار را‬ ‫انجام نمی‌دهند» ظاهرن شمقدری چیزی‬ ‫ش��بیه به اظهار ندام��ت از فرهادی انتظار‬ ‫داشت که حتا پس از تالش‌های فرهادی‬ ‫برای بازپس گیری مجوزش ماجرا تمام‬ ‫نمی‌شود‪ .‬چند ماه بعد که کار فیلم‌برداری‬ ‫از س��ر گرفته می‌ش��ود‪ ،‬در همایش��ی‬ ‫شمقدری بازهم درباره سخنان فرهادی‬ ‫و تالشش برای شروع کار فیلم اظهار‬ ‫نظر می‌کند که این بار فرهادی نامه‬ ‫می‌نویس��د و شرح ماوقع را توضیح‬ ‫می‌ده��د‪« :‬در آن روزه��ای توقف‬

‫فيلم ترجيح دادم تا به جای هر واكنش و عكس‌العملی سكوت اختيار‬ ‫كنم‪ ،‬مطمئنن اگرمسووليت آن صحبت‌ها تنها متوجه شخص خودم‬ ‫بود‪ ،‬اين سكوت ادامه پيدا می‌كرد‪ .‬هنگامي اين سكوت را شكستم‬ ‫كه دريافتم تبعات آن صحبت‌ها آرام آرام باعث آسيب ديگر هم‌كارانم‬ ‫هم شده و خواهد شد» فرهادی تاکید می‌کند که جز آن‌چه در نامه‬ ‫بیان کرده سخن دیگری در میان نبوده است‪.‬‬ ‫با ش��روع موفقیت‌ه��ا واکنش‌های تند هم تعدیل می‌ش��وند‪ .‬حاال‬ ‫شمقدری هم معاونت سینمایی وزارت و هم ریاست سازمان سینمایی‬ ‫را برعهده دارد‪ .‬سازمانی که پس از حذف خانه سینما موجودیت یافته‬ ‫اس��ت‪ .‬چندی پیش درست پس از ش��روع شهرت بین‌المللی فیلم‪،‬‬ ‫فرهادی در نامه‌ای خطاب به او درخواست می‌کند که اگر یقین دارد‬ ‫سینماگران زیادی با تصمیم انحالل خانه سینما مخالف نیستند‪ ،‬این‬ ‫تصمیم را میان آن‌ها به رای بگذارد‪ .‬ش��مقدری جوابی نمی‌دهد اما‬ ‫پس از اعطای جایزه به‌ترین فیلم «گلدن گلوب» یکی از کس��انی‬ ‫است که پیام تبریک‌ش منتشر می‌شود‪ .‬فیلم فرهادی در این پیام به‬ ‫« بارقه‌ای از گنجینه فرهنگی» کشور تشبیه شده است‪.‬‬ ‫ادام��ه پیام به مراتب از ابتدایش مهم‌تر اس��ت که «اگر حجاب‌ها و‬ ‫موانع و تعصب‌ها کنار برود‪ ،‬هر روز شاهد اقبال و توجه دیگران به آثار‬ ‫فرهنگی و تولیدات سینمایی ایران خواهیم بود» جالب این است که‬ ‫چیزی شبیه به همین موانع داشت منجر به توقیف این فیلم می‌شد‬ ‫و جالب‌تر این‌که مسوول آن هم کسی به جز شمقدری نبود‪ .‬او حتا‬ ‫پس از انتش��ار خبر نامزدی‌های اسکار هم موفقیت احتمالی فیلم را‬ ‫نش��انه‌ای از کنار گذاشتن دشمنی آمریکا با ایران و سیگنالی مثبت‬ ‫ارزیابی می‌کند‪ .‬اظهار نظری که بسیار تامل برانگیز به نظر می‌رسد‬ ‫و برخی نویس��ندگان سینمایی را واداشت که به فیلم اصغر فرهادی‬ ‫هم مش��کوک شوند‪ .‬بازگشت به ماجرای خانه سینما و نوشتن نامه‬

‫از جانب فرهادی مبنی بر ابراز پش��یمانی و خواهش و تمنا برای از‬ ‫سرگیری فیلم‌برداری و حتی احتمال زد و بندهای نهان هم از جمله‬ ‫واکنش‌هایی بود به این س��خنان که البته تا حدی آغشته به توهم‬ ‫توطئه به نظر می‌رسند‪.‬‬ ‫زبان تند ابراهیم گلستان‬ ‫«ابراهیم گلستان» را جدا از آثار ادبی و سینمایی‌اش با زبان تند و بیان‬ ‫فصیح و قاطعانه‌اش می‌شناسند‪ .‬از تیغ نقدهایش حتا احمد شاملو هم‬ ‫در امان نمانده اس��ت‪ .‬بدون تردید می‌توان گفت که تجربه و احاطه‬ ‫همه جانبه‌اش بر ادبیات و سینما از او منتقدی تمام عیار ساخته است‬ ‫که حتا پس از هفتاد سالگی هم مخاطبان جدی‌تر می‌توانند پی‌گیر‬ ‫نظرات راه‌گش��ا و تحلیل‌های هوش‌مندانه اش باشند‪ .‬نظر او درباره‬ ‫فیلم «جدایی نادر از سیمین» از این لحاظ اهمیتی دوچندان دارد که‬ ‫اگر همه جش��نواره‌های و فس��تیوال‌های جهان فیلم را قبول داشته‬ ‫باش��ند بر تحلیل او از فیلم تاثیری نمی‌گ��ذارد‪ .‬او می‌گوید اهمیتی‬ ‫ندارد که فیلم فرهادی چند جایزه و از کدام فس��تیوال گرفته باش��د‬ ‫و آن‌چه مطرح اس��ت خود فیلم اس��ت که بسیار بسیار درجه اول به‬ ‫حساب می‌آيد‪ .‬نکته مهم در سخنان گلستان درباره فیلم اشاره به نوع‬ ‫نگاه فرهادی از زمان ساخت اثری هم‌چون شهر زیبا است که فیلم‬ ‫را آشنا و فضای داستان آن را برای مخاطبان هم به نوعی نشانه‌دار‬ ‫می‌کند‪ .‬این‌که آثار فرهادی درباره قضاوت‪ ،‬دروغ یا تردید هس��تند‬ ‫آن‌ق��در اهمیت ندارد که واقعی و ملموس به حس��اب می‌آيند‪ .‬نقد‬ ‫گلستان از این جهت اهمیت دارد که می‌شود به خود فیلم بیش‌تر از‬ ‫حواشی شکل گرفته در اطراف آن و قضاوت‌ها و نگاه‌های گوناگونی‬ ‫که به آن می‌شود توجه کرد‪.‬‬ ‫گلس��تان معتقد اس��ت در فیلم‌های فرهادی یک نوع عنصر «خود‬

‫ب��ه خودی» و «جا در جایی» وج��ود دارد‪ .‬او می‌گوید‪« :‬دارید کاری‬ ‫می‏کنید‪ ،‬برای مثال ش��عر یا مقاله‏‌ای می‏نویسید‪ ،‬یک‏باره چیزی به‬ ‫ذهن‏تان می‏رس��د‪ ،‬ب��دون این‏که قبلن روی آن فکر کرده باش��ید‪.‬‬ ‫ذهن‏تان آماده اس��ت‪ ،‬ولیکن جزو نقش��ه‏ی کارتان نگذاشته بودید؛‬ ‫یک‏مرتبه از ذهن‏تان می‏پرد بیرون‪».‬‬

‫این نگاه نوعی اس��تقالل رای و توان تالیف به کارگردان می‌بخشد‬ ‫که به طور معمول نظیر آن در س��ینمای کش��ورمان و حتا می‌توان‬ ‫گفت در سینمای جهان هم چندان دیده نمی‌شود‪ .‬گلستان می‌گوید‪:‬‬ ‫«خیلی از فیلم‏‌ها این‏طور نیس��تند‪ .‬در بعضی از فیلم‏ها‪ ،‬وسط کار‪،‬‬ ‫فکر می‏کنند که از ف�لان فیلم تقلید‏کنند و یا می‏خواهند فالن‬ ‫چیز را هم بگویند‪ .‬اما این فیلم بافته و منس��جم بود‪ .‬مطالب‏اش‬ ‫به هم بافته شده و حساب شده بود» موفقیت فیلم در خلق یک‬ ‫جهان داس��تانی مستقل و خودبسنده را می‌توان دلیل اصلی تمام‬ ‫ستایش‌هایی دانست که تا کنون نصیب «جدایی نادر از سیمین»‬ ‫و اصغر فرهادی شده است‪ .‬گلستان به فضای داستانی و وضعیت‬ ‫خاص فیلم چهارش��نبه سوری اشاره می‌کند که مخاطب خارجی‬ ‫نمی‌دان��د این مراس��م دقیقن چیس��ت و چه ریش��ه‌ای دارد اما‬ ‫وجودش کامال در خدمت مقتضیات روایت اس��ت‪ .‬گلس��تان اما‬ ‫معتقد اس��ت که نحوه پرداخت به جزیی��ات تنها حق خالق فیلم‬ ‫است و او دلیلی برای آنالیز کردن آن‌ها نمی بیند‪« .‬اگر بخواهیم‬ ‫این‌ه��ا را آنالیز کنیم‪ ،‬با دو کلمه نمی‌توانی��م آنالیز کنیم و نباید‬ ‫ه��م آنالیز کرد‪ .‬آن‌چه من می خواهم بگویم‪ ،‬این اس��ت که این‬ ‫فیل��م‪ ،‬فیلم خیل��ی خوبی بود‪ .‬فیلم خوب ه��م در بین فیلم‌های‬ ‫ایرانی خیلی کم اس��ت» اما شاید مهم‌ترین نکته‌ای که گلستان‬ ‫مط��رح می کند نگاه عده‌ای اس��ت که در ای��ران از ابتدا با فیلم‬ ‫مخالف بوده ان��د حاال می‌گویند ما بودیم که کمکش کردیم‪ .‬در‬ ‫واقع آن‌چه رخ داده شبیه به امتیازی همگانی شده است که تنها‬ ‫محصول تالش اصغر فرهادی بوده اس��ت‪ .‬چه سینمای ایران و‬ ‫چه جریانات وابسته و برخی نهادهای فرهنگی باید در فکر خلق‬ ‫الگوهای تازه باشند‪ .‬این طور که به نظر می‌آید فرهادی نه تکرار‬ ‫شدنی است و نه نمونه مشابهی در کشور دارد‪.‬‬

‫هفت‬

‫نوامبر ‪2011‬‬

‫‪21‬‬

‫سینمای ایران‬

‫خیانت همسران‪ ،‬معضل امروز جامعه ایران‬

‫برف رویکـاجها‬

‫سایه کوثری‬ ‫پیمان معادی‪ ،‬بازیگر فیلم اصغر فرهادی در جشنواره فجر امسال‬ ‫با فیلم « تماش��ای برف روی کاج‌ها» به عنوان کارگردان ظاهر‬ ‫ش��ده اس��ت‪ .‬این فیلم که تاکنون از سوی منتقدان و تماشاگران‬ ‫با تحس��ین و تشویق روبرو شده است‪ ،‬در مورد مساله خیانت در‬ ‫جامعه ایران است‪.‬‬ ‫برف روی کاج ها‪ ،‬داس��تان زنی به نام رویا(با بازی مهناز افشار)‬ ‫اس��ت که شوهرش‪ ،‬دندان پزش��کی پنجاه ساله است و خودش‪،‬‬ ‫نوازندگی پیانو تدریس می کند‪ .‬داستان فیلم در تهران امروز می‬ ‫گذرد‪ ،‬در ظاهر‪ ،‬زن و شوهر‪ ،‬که دارای وضع اقتصادی متوسطی‬ ‫هس��تند‪ ،‬زندگی خوبی در کنار هم دارن��د‪ ،‬اما رویا با یک تماس‬ ‫ساده که در اثر غیبت یکی از شاگردهایش‪ ،‬صورت گرفته‪ ،‬متوجه‬ ‫می ش��ود که آن دختر و ش��وهرش‪ ،‬مدتهاس��ت که با هم رابطه‬ ‫دارند‪ ،‬زندگی روی س��ر رویا خراب می شود‪ ،‬او خیلی زود متوجه‬ ‫می ش��ود که اکثر دوست و آشنایان از این خیانت باخبر بوده اند‬ ‫و گوی��ا فقط خود او غافل بوده اس��ت‪ .‬معادی در جلس��ه خود با‬ ‫خبرنگاران گفته است که پدیده خیانت در ایران امروز چیزی‌ست‬ ‫که روزبروز در حال افزایش است و او بارها از دوستان و اطرافیان‬ ‫در م��ورد نح��وه مواجهه با آن س��وال کرده ام��ا هرگز به جواب‬ ‫درستی دست نیافته است‪.‬‬ ‫واقعیت اینست که در چند سال گذشته آمار گرایش به بی وفایی‬ ‫در جامعه ایرانی افزایش یافته و سبب شده تا کارشناسان مسائل‬ ‫خانواده و آس��یب شناسان اجتماعی نسبت به گسترش این پدیده‬ ‫هشدار دهند‪.‬‬ ‫کارشناسان حوزه خانواده هم مدام از افزایش طالق‌های ناشی از‬ ‫خیانت همسران به یکدیگر حکایت می‌کنند‪.‬‬ ‫به اعتقاد کارشناس��ان مسائل اجتماعی‪ ،‬تا پیش از این خیانت به‬ ‫همس��ر در بیش��تر موارد از س��وی مرد آغاز می‌شود اما در سال‬ ‫های اخیر به دالیلی این ناهنجاری اخالقی از س��وی زن نیز به‬ ‫عن��وان یک عمل متقابل و به بهانه انتق��ام از مرد بی‌وفا و یا بر‬ ‫طرف کردن کمبودهای عاطفی ناش��ی از بی توجهی همس��ر به‬ ‫کار گرفته می‌شود‪.‬‬ ‫بی‌وفایی یا همان خیانت همیشه وجود داشته ولی آمار نشان می‌دهد‬ ‫که در س��ال‌های گذشته مسووالن در ایران به جای بررسی دالیل‬ ‫و تبعات آن در جامعه به پاک کردن صورت مس��اله پرداخته‌اند و با‬ ‫ارائه آمار غلط به اصطالح خواسته‌اند بر این آسیب اجتماعی سرپوش‬ ‫بگذارن��د‪ .‬اما اکنون ماجرای خیان��ت در ازدواج‌های ایرانی به حدی‬ ‫رس��یده که نه تنها هشدار کارشناس��ان به امری عادی تبدیل شده‬ ‫بلکه گفتن از آن در فیلم‌ها هم دیگر موضوعی نیس��ت که فقط در‬ ‫‪22‬‬

‫‪ 22‬هفت‬

‫نوامبر ‪2011‬‬

‫داس��تان‌ها از آن بگویند‪ .‬به قول یک عضو هیات علمی دانش��گاه‬ ‫خیانت به همسر درسال‌های پیش افزایش یافته است‪.‬‬ ‫به گفته دکتر قرائی مقدم جامعه شناس‪ ،‬از جمله تفاوت های موجود‬ ‫در خيانت مردان و زنان اين اس��ت که خيانت مردان بيش��تر قابل‬ ‫پذيرش است‪ ،‬به همين دليل است که بسياري از زنان پس از اطالع‬ ‫از خيانت همسرشان با وجودي که ممکن است هيچ گاه اين واقعيت‬ ‫تلخ را فراموش نکنند و هميش��ه به همسرشان به چشم يک خائن‬ ‫نگاه کنند‪ .‬اما چرا بسیاری از خیانت‌ها در جامعه ایرانی با وجود آگاهی‬ ‫زنانا ز سوی زنان تحمل می‌شود‪.‬‬ ‫به گفته قرائی مقدم زن در ش��رایطی که م��رد به او خیانت کند به‬ ‫دلیل وابس��تگی‌های اقتصادی و فرزندان‌ش��ان به زندگی مشترک‬ ‫ادامه می‌دهد‪ .‬اين جامعه ش��ناس‬ ‫در م��ورد دي��دگاه موج��ود درباره‬ ‫خيانت زنان معتقد است‪ «:‬مبحث‬ ‫زنان در اين ب��اره کاملن متفاوت‬ ‫اس��ت‪ ،‬در بيش‌تر موارد کمترين‬ ‫واکن��ش هنگام س��وءظن به زن‬ ‫طالق است که وجود همين زنان‬ ‫مطلق��ه که معمو ًال از هيچ منبعي‬ ‫حمايت نمی‌ش��وند باعث می‌شود‬ ‫تبع��ات اجتماع��ی آن به صورت‬ ‫خيانت همس��ران در خانواده های‬ ‫ديگر خود را نش��ان دهد‪ ».‬و البته‬ ‫خیانت در ش��هرها هنوز بیشتر از‬ ‫روستاهاست‪ .‬بس��یاری از جامعه‬ ‫شناسان معتقدند که یکی از دالیل‬ ‫افزایش خیانت‌های زناش��ویی در‬ ‫جامع��ه امروز ایران رش��د زندگی‬ ‫شهری بدون رهایی از مظاهر و افکار زندگی سنتی‌ست‪.‬‬ ‫در ایران اما با خیانت گاه با تحمل زنان و گاه با رفتارها و برخوردهای‬ ‫تندتری چون جنایت برخورد می‌شود‪.‬‬ ‫اس��فندماه چند س��ال پیش یکی از اهالی محله پیشاهنگی کرج با‬ ‫مرکز فوریت‌های پلیس تماس گرفت و از کشف جسد مردی جوان‬ ‫مقابل منزل همسایه‌اش خبر داد‪ .‬کارآگاهان که بالفاصله در صحنه‬ ‫حاضر ش��ده بودند و احتمال می‌دادند خانواده صاحب‌خانه با مقتول‬ ‫آش��نایی داشته باشند‪ ،‬به تحقیق از آنها پرداختند که معلوم شد مرد‬ ‫صاحب‌خانه به طرز مرموزی ناپدید ش��ده و همس��ر و فرزند وی در‬ ‫خانه تنها هستند‪.‬‬ ‫کارآگاهان به زن مشکوک بودند‪ .‬برای همین از او بازجویی کردند تا‬

‫سرانجام بگوید که چطور از چندی قبل با امیر آشنا شده و شوهرش‬ ‫علی‌اکبر نیز از ماجرا خبردار شده است‪ .‬به دنبال این اعترافات جستجو‬ ‫برای یافتن علی‌اکبر نیز آغاز ش��د تا پس از دستگیری توسط پلیس‬ ‫او هم توضیح دهد که چطور وقتی متوجه ارتباط پنهانی همسرش با‬ ‫مقتول شده‪ ،‬عنان از کف داده و با ضربه‌های چاقو او را از پای درآورده‬ ‫اس��ت‪ .‬روح‌اهلل اما ش��وهری بود که در ماجرای خیانت همسرش به‬ ‫دست ابراهیم رقیب عشقی‌اش کشته ش��د‪ .‬ماموران با بررسی این‬ ‫پرونده قتل متوجه ش��دند که ش��ب حادثه پس از این‌که روح‌اهلل به‬ ‫محل کارش رفت زن‪ ،‬ابراهیم را به خانه‌اش دعوت کرد اما ناگهان‬ ‫شوهر وارد خانه شد و ابراهیم خود را مخفی کرد‪ .‬وقتی مقتول برای‬ ‫اس��تراحت به اتاق رفت‪ ،‬ابراهیم نه‌تنها خانه را ترک نکرد‪ ،‬بلکه در‬

‫زیرپله مخفی ش��د و به همراه فاطمه قلیان کشید تا این‌که روح‌اهلل‬ ‫حضور مرد غریبه را فهمید و با او درگیر شد‪.‬‬ ‫ام��ا ابراهی��م و فاطمه مقابل او ایس��تادند و ب��ا وارد کردن ضربات‬ ‫گوش��ت‌کوب و چاقو و فش��ار برگردن مقتول او را به قتل رساندند‬ ‫و جسدش را در پارک به آتش کشیدند‪ .‬شاید پرونده همه خیانت‌ها‬ ‫به قتل منجر نشود اما مطمئنن پس از این اتفاق هرگز یک زندگی‬ ‫مانند سابق نخواهد بود‪ .‬از سویی وقتی از خیانت در روابط زناشویی‬ ‫حرف می‌زنیم‪ ،‬مرز آن کجاس��ت و به عبارت��ی خط قرمز آن را چه‬ ‫چیزی تعیین می‌کند؟‬ ‫دکت��ر مجید ابهری‪ ،‬آسیب‌ش��ناس اجتماع��ی و متخصص علوم‬ ‫رفت��اری در این‌باره می‌گوید‪ «:‬بروز خیانت در زندگی زناش��ویی‬

‫هیچ مش��ابهتی با این فرآیند در روابط اجتماعی ندارد‪ .‬در روابط‬ ‫اجتماعی به خاطر پایین آمدن سطح اعتماد ممکن است حوادثی‬ ‫روی ده��د که منجر به این ناهنجاری ش��ود به طوری که داد و‬ ‫ستد‪ ،‬روابط دوستی‪ ،‬روابط شغلی و‪ ...‬از جمله روابطی هستند که‬ ‫در معرض خیانت قرار می‌گیرند‪ .‬اما در روابط زناش��ویی مصادیق‬ ‫بارز خیانت از یک نگاه ش��روع می‌ش��ود و ممکن است هر زوج‬ ‫خیانت را به نوعی از رفتار ربط بدهند‪».‬‬ ‫به گفته وی حرف زدن بسیار صمیمانه با یک زن یا مرد بیگانه‪،‬‬ ‫گرم گرفتن یا درخواس��ت برای موضوع یا موردی از سوی زن یا‬ ‫شوهر می‌‌تواند در این بحث بگنجد‪ ،‬اما به طور کلی در فرهنگ‬ ‫اخالقی و اجتماعی ما خیانت در روابط زناش��ویی یعنی خروج از‬ ‫چارچوب‌های اخالقی و موازین ارزشی به نحوی که فرد مرتکب‬ ‫چه زن و چه مرد هم از نظر عقیدتی مرتکب تخلف ش��ده و هم‬ ‫از نظر عاطفی ممکن است دیگر قابل اعتماد نباشد‪.‬‬ ‫اما چه چیزی باعث خیانت همسران می‌شود؟‬ ‫جامعه‌شناس��ان چند م��ورد را به عنوان اصلی‌تری��ن دالیل خیانت‬ ‫در جامع��ه ایرانی یافته‌اند که اگر بخواهیم آنه��ا را به اختصار بیان‬ ‫کنیم باید گفت‪ :‬از بین رفتن عش��ق و عالقه‪ ،‬عدم جذابیت همسر‪،‬‬ ‫س��هل‌انگاری زنان‪ ،‬اخالق و رفتار نادرس��ت همس��ر‪ ،‬بوالهوسی و‬ ‫هوس��رانی‪ ،‬عقده‌های جنس��ی‪ ،‬بی‌خطر دانس��تن خیانت‪ ،‬مقابله و‬ ‫انتقام کرفتن از خیانت همسر‪ ،‬داشتن مشکالت جنسی با همسر از‬ ‫مهم‌ترین دالیل و موجبات خیانت محسوب می‌شوند‪.‬جامعه‌شناسان‬ ‫معتقدند که مردان معمولن به دو دليل تنوع طلبي و مسائل جنسي‬ ‫و زنان در بيش��تر موارد به خاطر مشکالت مالي‪ ،‬مشکالت عاطفی‬ ‫يا انتقام‌جويی دس��ت به اين کار می‌زنند‪.‬از س��ویی جامعه‌شناسان‬ ‫خیانت را به چند دسته تقس��یم کرده و نوع جدیدی از خیانت را در‬ ‫جامعه ایرانی عنوان می‌کنند‪ .‬به گفت��ه آنان نوع جدیدی از خیانت‬ ‫که دامن‌گیر جامعه ایرانی ش��ده و چون یک هیوال رو به رشد است‬ ‫خیانت اینترنتی‌ست که شامل گفت وگو‪ ،‬تبادل تصاوير و مشخصات‬ ‫يک فرد متاهل با فرد ديگری است که همسر او نيست و از طريق‬ ‫اينترنت و چت صورت می‌گيرد و اغلب محتوای گفت‌وگوها و تبادل‬ ‫تصاوير و مشخصات‪ ،‬در رابطه با مسایل خصوصی‌ست‪.‬‬ ‫به نظر می‌رس��د پدی��ده خیانت آنق��در در جامع��ه ایرانی جدی‬ ‫ش��ده که دیگر ساخت فیلم و نوش��تن کتاب بیش از آنکه جنبه‬ ‫س��رگرم‌کنندگی و داس��تان‌گویی داشته باش��د‪ ،‬برای بازگویی و‬ ‫بررسی این پدیده است‪ ،‬هم‌چنان که پیمان معادی هم در اولین‬ ‫تجربه کارگردانی خود هدف از ساخت فیلم« برف روی کاج‌ها»‬ ‫راب یشتر از قصه‌گویی‪ ،‬ش��کافتن این آسیب جدی اجتماعی از‬ ‫منظر خود عنوان کرده است‪.‬‬

‫درگذشت ویتنی هیوستون‬ ‫پرجایزه‌ترین خواننده‬ ‫زن تاریخ‬

‫‪Balaye safhe‬‬ ‫عرضه کننده نفیس ترین فرش های دست باف و بهترین مارک های مبلمان و لوستر از سرتا سر جهان‬

‫)‪Baker (Santery , Henredon , Vanguard , Shumake‬‬

‫به گزارش رادیو کوچه‪ ،‬ویتنی هیوس��تون‪ ،‬خواننده موسیقی پاپ‪،‬‬ ‫روز شنبه‪ ۱۱ ،‬فوریه‪ ،‬به وقت آمریکا‪ ،‬در سن ‪ ۴۸‬سالگی درگذشته‬ ‫اس��ت‪ .‬کرستن فاس��تر‪ ،‬مدیر برنامه‌های او اعالم کرده دلیل فوت‬ ‫هنوز مشخص نیست‪.‬‬ ‫این در حالی اس��ت که در س��ال‌های اخیر وی به مواد مخدر روی‬ ‫آورده بود اما در س��ال ‪ ۲۰۱۱‬در مصاحبه با رسانه‌های اعالم کرده‬ ‫بود می‌‌خواهد یک بار دیگر به صحنه هنر بازگردد‪.‬‬ ‫سخن‌گوی خانواده هیوستون نیز فوت او را تایید کرده است‪ .‬ویتنی‬ ‫هیوستون با فیلم «محافظ» به شهرت رسید‪.‬‬ ‫آهنگ‌های خانم هیوس��تون در س��ال‌های دهه ‪ ۸۰‬و ‪ ۹۰‬شهرت‬ ‫بسیاری کسب کرد‪.‬‬ ‫پلیس بورلی هیلز با تایید مرگ او اعالم کرد که هیچ نشانه ای از‬ ‫وقوع جرمی در ارتباط با این مرگ وجود ندارد‪ .‬اما پلیس به تحقیقات‬ ‫خود درباره مرگ ویتنی هیوستون ادامه می دهد‪.‬‬ ‫این خواننده سبک پاپ‪ ،‬آر اند بی و سول شنبه و یک روز پیش از‬ ‫مراسم جوایز گرمی‪ ،‬در بورلی هیلز جان خود را از دست داد‪.‬‬ ‫بر اساس رکوردهای جهانی گینس‪ ،‬چهارصد جایزه معتبر از جمله‬ ‫شش جایزه گرمی ویتنی هیوستون را به پرجایزه ترین خواننده زن‬ ‫تاریخ تبدیل کرد‪.‬‬ ‫اما مصرف مواد مخدر در سالهای اخیر موفقیتهای او را در طول ‪35‬‬ ‫سال زندگی هنری در سایه قرار داد‪.‬‬ ‫ویتنی هیوس��تون که در چند فیلم س��ینمایی از جمله فیلم «بادی‬ ‫گارد» هم بازی کرد با ترانه هایی مانند «همیش��ه دوستت دارم»‬ ‫(‪ )I Will Always Love You‬و «هم��ه عش��ق من برای‬ ‫ت��و» (‪ )Saving All My Love For You‬ص��دای خود را‬ ‫جاودانه کرد‪.‬‬ ‫ویتنی هیوس��تون با آلبوم بادی گارد تنها زنی اس��ت که نامش در‬ ‫فهرست ده آلبوم پرفروش تاریخ به چشم می خورد‪.‬‬

‫با ما تماس بگیرید برای تعمیر‪ ،‬رفو‪ ،‬شستشو ‪ ،‬قیمت گذاری ‪ ،‬خرید فروش فرش های اصیل ایرانی‌‬

‫از گالری ما دیدن فرمائید‬

‫‪Mon- Sat 10-8‬‬ ‫‪Sun 12-6‬‬

‫نمونه های داخل مغازه تا ‪ %50‬تخفیف مخصوص برخوردار هستند‬

‫هفت‬

‫نوامبر ‪2011‬‬

‫‪23‬‬

‫سینمای جهان‬

‫قساوت جنگ صربستان به روایت آنجلینا جولی در اولین تجربه کارگردانی‬

‫درسرزمینخون وعسل‬

‫امیر حسین آهویی‬ ‫«در س��رزمین خ��ون و عس��ل» اولی��ن تجرب��ه نویس��ندگی و‬ ‫کارگردانی »آنجلینا جولی» است که تصویری بی‌پرده و بی‌رحم‬ ‫از نسل‌کشی و پاک‌س��ازی نژادی «بوسنی هرزگوین» دهه نود‬ ‫ارایه داده اس��ت‪ .‬پس از مش��اهده اولین دقایق فیلم در می‌یابیم‬ ‫که فیلم یک اثر خیلی جدی اس��ت و نمی‌توان آن را در دس��ته‬ ‫فیلم‌های سرگرم کننده قرار داد‪.‬‬ ‫با این که داس��تان فیلم در عم��ق ظرایف خاص خودش را دارد‪،‬‬ ‫چیزی که در نگاه اول بیننده را متحول می‌کند‪ ،‬خوش س��اختی‬ ‫خیره کننده اس��ت که به شکل کاتالوگی از آزار و کشتار بی‌حد و‬ ‫حصر نمایان می‌ش��ود؛ جنایاتی که س��ه سال به طول انجامید و‬ ‫هیچ‌کس برای متوقف ساختن‌اش کاری نکرد‪.‬‬ ‫کارگردان به دلیل س��وابق و گرایش��ات انس��ان دوستانه‌اش این‬ ‫قدرت را داش��ته که به روش��ن‌گری نقطه‌ای از تاریخ بپردازد که‬ ‫اکثرن ترجیح می‌دهند نزدیکش نشوند یا فراموشش کنند‪.‬‬ ‫آنجلینا جولی هشت سال پیش در فیلمی به نام «فراسوی مرزها»‬ ‫ب��ازی کرد که در تمامی نقاط معروف دنیا در لباس‌های پرزرق و‬ ‫برق جلوی دوربین رفت‪ .‬اما انگار که «س��رزمین خون و عسل»‬ ‫تاوان آن فیلم باش��د‪ ،‬هیچ نقطه مش��ترکی با این س��ابقه ندارد؛‬ ‫بلکه به رابطه تهوع آور بین اس��یرکننده و زندانی زن می‌پردازد‪.‬‬ ‫یک افس��ر صرب که مسوول جمع آوری مسلمانان و به عبارتی‬ ‫پاک‌س��ازی بوس��نی از آن‌هاس��ت با زنی که قبل از جنگ به او‬ ‫گرایش داش��ته و حاال می تواند از او بهره‌برداری کرده و در عین‬ ‫حال به عنوان «اموال شخصی» محافظتش کند‪.‬‬

‫‪24‬‬

‫‪ 24‬هفت‬

‫نوامبر ‪2011‬‬

‫فیلم با خش��ونت آغاز می‌ش��ود‪ :‬در صحن��ه اول می‌بینیم که در‬ ‫مهمانی دانیل س��ی و چند س��اله مو طالیی (گوران کاس��تیک)‬ ‫خیل��ی نظرش به «آیا»ی مو مش��کی (زان��ا مارجوناویک) جلب‬ ‫ش��ده‪ ،‬ولی هنوز هیچ چیزی بین‌ش��ان اتفاق نیفتاده است‪ .‬شاید‬ ‫همین امش��ب این دو نفر با هم آش��نا شوند‪ ،‬اما ناگهان با انفجار‬ ‫ی��ک بمب هم��ه چیز به هم می‌خ��ورد‪ .‬چهار ماه بعد س��ربازان‬ ‫ناش��ناس به یک آپارتم��ان حمله می کنند‪ .‬زن��ان و مردان را از‬ ‫هم جدا می‌کنند‪ .‬مردان را تیرباران می‌کنند و زنان را با اتوبوس‬ ‫به جای دیگ��ری می‌برند و همه را در یک اتاق زندانی می‌کنند‪.‬‬ ‫س��پس جلوی دیگران به یکی از زنان تجاوز می کنند‪« .‬آیا» نفر‬ ‫بعدی است که دنیل او را نجات می‌دهد‪.‬‬ ‫تماش��اگرانی که از مسایل سیاسی آن دوره چندان مطلع نیستند‪،‬‬ ‫شاید درست نمی‌فهمند که جریان از چه قرار است‪ ،‬اما همه چیز‬ ‫را پدر دنیل که افس��ر رده باالی صرب است‪ ،‬توضیح می‌دهد‪ .‬او‬ ‫اعم��ال صرب‌ه��ا را چنین توجیه می‌کند ک��ه صرب‌ها بودند که‬ ‫چندین ق��رن پیش جلوی پیش‌روی ترک‌ها را ب��ه اروپا گرفتند‬ ‫و نگذاش��تند آن‌ها اروپا را فت��ح کنند و در جنگ جهانی دوم هم‬ ‫جلوی هیتلر ایس��تادند‪ .‬حاال هم وظیفه دارند مسلمانان را قبل از‬ ‫این‌که قدرت بگیرند‪ ،‬سرکوب کنند‪.‬‬ ‫ب��ه راحتی می‌توان دید که این گرگ پیر به توانایی پس��رش در‬ ‫انجام آن‌چه برای رسیدن به این هدف باید انجام داد شک دارد‪.‬‬ ‫در مقاب��ل دنیل ه��م می‌داند که باید خودش را به پدر ثابت کند‪.‬‬ ‫پس با این‌که کلن ایده کشتن کسانی که با آن‌ها به مدرسه رفته‬ ‫را نمی‌پسندد‪ ،‬اما به هر حال آن را می‌پذیرد‪.‬‬

‫«آیا» زیر چتر حمایتی دنیل دیگر مجبور نیست به اندازه زنان دیگر‬ ‫نگران تجاوز یا کشته شدن باشد‪ .‬البته این حقیقت هم اجتناب ناپذیر‬ ‫است که دیر یا زود باید خود را به دست شخصی بسپارد که اسیرش‬ ‫کرده؛ کس��ی به طور کلی متمدن است‪ ،‬ولی ممکن است در لحظه‬ ‫اگ��ر انگیزه برایش ایجاد ش��ود‪ ،‬او را جلوی گرگ‌ها بیندازد‪ .‬اما حتا‬ ‫وقتی که زن خرد می‌ش��ود‪ ،‬مرد معامله به مثل می‌کند و نه تنها به‬ ‫او می‌گوید که باید فرار کند‪ ،‬بلکه راه فرار را هم نشانش می‌دهد‪.‬‬ ‫در ای��ن نقط��ه وظایف دنیل ش��نیع‌تر می ش��ود و داس��تان به‬ ‫«سارایووی» سال ‪ 1993‬می‌رود‪ :‬بربریت به اوج رسیده‪ .‬از زنان‬ ‫به عنوان سپر انسانی و تمرین هدف گیری در خیابان‌ها استفاده‬ ‫می‌کنند‪ .‬س��وظن متقابل و مالمت همگان را فرا گرفته و مرگ‬ ‫رویه زندگی ش��ده است‪ .‬در این نقطه کاراکترها کرخت شده اند‬ ‫و تحمل بیننده در تماشای مرگ و خشونت به سر رسیده است‪.‬‬ ‫داس��تان پردازی خوب و قوی هر لحظه تماش��اچی را به هیجان‬ ‫می‌آورد که ببیند چه اتفاقی قرار اس��ت بیفتد‪ .‬س��رزمین خون و‬ ‫عسل همه را می‌ترساند و یادآور می شود که قساوت و خشونت‬ ‫همیش��ه منتظر یک لحظه اس��ت تا خ��ودش را نمایان کند‪ .‬در‬

‫نهایت هلیکوپترهای س��ازمان ملل در آسمان و بر فراز خرابه‌ها‬ ‫نمای��ان می ش��وند‪ .‬لحظه آخر فیلم هم خیل��ی آرام و دراماتیک‬ ‫است و هم خیلی غیر قابل انتظار‪.‬‬ ‫آنجلینا جولی در بازسازی یک چنین فضای هولناکی از سرکوب‪،‬‬ ‫بس��یار عالی عمل کرده و صحنه‌های خشن را آن‌چنان با قدرت‬ ‫به تصویر کشیده که باعث می‌شود بیننده اصلن نخواهد خارج از‬ ‫کادر را ببیند‪ .‬کلیه تصمیمات کارگردان بر اس��اس گرایش او به‬ ‫بازس��ازی واقعیت گرفته ش��ده‪ ،‬که آن را می‌توان از ساخت فیلم‬ ‫به زبان بوسنیایی تا فیلم‌برداری در مکان‌های واقعی (در بوسنی‬ ‫و مجارستان) دید‪ .‬همچنین «دین سملر» در فیلم‌برداری سبک‬ ‫فیلم‌های جنگی را به نمایش می‌گذارد‪.‬‬ ‫تولید فیلم در «سارایوو» با اعتراض مواجه و نهایتن متوقف شد‪.‬‬ ‫در حالی که بعضی از مخالفان اصلی س��اخت فیلم انتقاد خاصی‬ ‫نکردند‪ ،‬اما عده‌ای دیگر به مخالفت برخاس��تند و کلن اگر چنین‬ ‫مناقشاتی ادامه پیدا نمی‌کرد عجیب بود‪.‬‬ ‫موس��یقی بس��یار موثر «گابریل یارد» هم ترکیبی از موس��یقی‬ ‫منطقه و کمی القای احساس فضای ترس و خالی از سکنه است‪.‬‬ ‫ام��ا لطافت و ظرافت فیلم بیش از هم��ه مدیون «مورگانویک»‬ ‫اس��ت که احساس��ات را به زیبایی نش��ان می دهد‪ ،‬اما در مقابل‬ ‫رفتارهای دنیل و تغییرات شرایط اطرافش ناگهان عوض می‌شود‪.‬‬ ‫نام فیلم هم از کلمه «بالکان» گرفته شده اس که در زبان ترکی‬ ‫«بال» یعنی عسل و «کان» یعنی خون‪.‬‬ ‫تاریخ اکران‪ 23 :‬دسامبر‬ ‫تولید‪ :‬موسسه جی کی فیلمز‬ ‫بازیگران‪ :‬زانا مورگانویک‪ ،‬گوران کاستیک‪ ،‬رادی صربدزیا‪ ،‬ونسا‬ ‫گالدی��و‪ ،‬نیکال دیوریک��و‪ ،‬برانکو دیوریک‪ ،‬فدیا اس��توکان‪ ،‬آلما‬ ‫ترزیک‪ ،‬یلنا یوانوا‪ ،‬ارمین براوو‪ ،‬بوریس لر‪.‬‬ ‫کارگردان‪ :‬آنجلینا جولی‬ ‫فیلمنامه‪ :‬آنجلینا جولی‬ ‫تهیه کنندگان‪ :‬آنجلینا جولی‪ ،‬گراهام کینگ‪ ،‬تیم هدینگتن‪ ،‬تیم مور‬ ‫مدیر فیلمبرداری‪ :‬دین سملر‬ ‫تدوین‪ :‬پاتریشا رامل‬ ‫موسیقی‪ :‬گابریل یارد‬ ‫درجه‪ 127 ،R :‬دقیقه‬

‫ادبیـــات‬

‫سایه کوثری‬ ‫جایزه کتاب س��ال در ایران یک جایزه کاملن دولتی‌س��ت که هر سال در‬ ‫بهمن ماه و در روزهای سال‌گرد انقالب به برگزیدگان داده می‌شود‪.‬‬ ‫اس��امی برندگان این جایزه پیش از اعالم باید به تایید وزیر ارش��اد برسد‬ ‫و ش��امل بخش‌های کلیات‪ ،‬فلسفه اسالمی‪ ،‬فلس��فه غرب‪ ،‬دین‪ ،‬علوم‬ ‫اجتماعی‪ ،‬زبان‪ ،‬علوم کاربردی‪ ،‬هنر‪ ،‬ادبیات و تاریخ است‪.‬‬ ‫اما سابقه جایزه کتاب سال به زمانی پیش از جمهوری اسالمی برمی‌گردد‪.‬‬ ‫این جایزه نخستین بار در سال ‪ 1334‬به پدیدآورندگان یازده کتاب برگزیده‬ ‫که در س��ال ‪ 1332‬منتش��ر ش��ده بود‪ ،‬اهدا شد‪ .‬از س��ال ‪ 1356‬تا ‪1362‬‬ ‫وقف��ه‌ای در اعطای این جایزه صورت گرفت و از آن پس وزارت ارش��اد‬ ‫حمهوری اس�لامی عهده‌دارو ادامه دهنده مراس��م و برنامه کتاب س��ال‬ ‫وزارت فرهنگ دوران پهلوی دوم شد‪ .‬اما جایزه کتاب سال تاکنون در طی‬ ‫سال‌های برگزاری دچار شاید و بایدهای بسیاری بوده است‪ .‬سال‌ها جای‬ ‫ادبیات داستانی در میان برندگان هرساله این جایزه خالی بود و مسووالن‬ ‫وق��ت هم‌واره به گونه‌ای وانمود می‌کردند که در بخش ادبیات داس��تانی‬ ‫اثری درخور این جایزه وجود نداش��ته است‪.‬این موضوع از آن جهت جای‬ ‫سوال و تعجب داشت که حتی نویسندگان موافق حکومت هم سهمی از‬ ‫این جایزه در آن سال‌ها نداشتند‪ .‬اما انتخاب زویا پیرزاد با رمان « چراغ‌ها‬ ‫را من خاموش می‌کنم» در سال ‪ 1376‬به عنوان برنده بیست سال ادبیات‬ ‫داستانی پس از انقالب مثل نوری در شب تاریک بود‪ .‬از آن پس یاس‌ها‬ ‫به امید تبدیل شد و انتظار می‌رفت دوران اصالحات سبب توجه به ادبیات‬ ‫داستانی ایران و رونق آن شود‪ .‬هرچند این موضوع در سال‌های بعد به طور‬ ‫مداوم تکرار نشد و ده سال گذشت تا دوباره احمد بیگدلی‪ ،‬در سال ‪ 1386‬با‬ ‫رمان« اندکی سایه» بتواند جایزه بخش ادبیات داستانی کتاب سال را از آن‬ ‫خود کند‪ .‬در نخستین سال دوره چهارساله دولت نهم‪ ،‬محمود احمدی‌نژاد‬ ‫در مراسم اهدای جایزه کتاب سال خود در تاالر وحدت که محل برگزاری‬ ‫مراسم بود حضور یافت تا جایزه کتاب سال بخش داستان را به همراه وزیر‬ ‫ارشاد و معاونت فرهنگی‌اش به این داستان‌نویس اهدا کرده و تاکید کند‬ ‫که از این به بعد داستان نیز در کتاب سال جای‌گاه خود را دارد و منتظر‬ ‫این اتفاق در سال‌های بعد هم باشید‪ .‬اما در همه این سال‌ها باز هم جایزه‬

‫هاشمیرفسنجانی‬

‫شگفتیجایزهکتابسالجمهوریاسالمی‬

‫کتاب سال در بخش ادبیات برنده‌ای به خود ندید‪ .‬و جز نام احمد بیگدلی و‬ ‫فیروز زنوزی جاللی در سال بعد از آن‪ ،‬نام دیگری از میان داستان نویسان‬ ‫در مراسم هر ساله خوانده نشده است‪ .‬در همه این چند سال وزارت ارشاد‬ ‫با نزدیک شدن به روزهای اعالم نامزدها یا برندگان خبر داده که امسال‬ ‫نیز جایزه کتاب سال در بخش داستان برنده‌ای نخواهد داشت‪.‬‬ ‫فیروز زنوزی‌جاللی كه خود داور اولین دوره كتاب سال جمهوری اسالمی‬ ‫بوده است و تاكید او باعث برنده شدن «اندكی سایه» شد و سال بعدش‬ ‫نیز «قاعده بازی» او به‌عنوان كتاب سال انتخاب شد در سال ‪ 88‬وقتی که‬ ‫علی اوجبی‪ ،‬دبیر جایزه کتاب سال از خالی بودن بخش داستان در میان‬ ‫برندگان آن س��ال خبر داد در مقام دفاع از عملکرد وزارت ارش��اد در مورد‬ ‫عدم انتخاب آثار داستانی گفته بود‪ «:‬رای انتخاب كتابی كه شایسته عنوان‬ ‫كتاب سال باشد‪ ،‬داوران معیار‌ها و فرم‌های مشخصی دارند‪ .‬كتاب خوب‪،‬‬ ‫كتابی اس��ت كه باید از نظر نثر‪ ،‬ش��خصیت‌پردازی‪ ،‬درون‌مایه و‪ ...‬به حد‬ ‫نصاب برسد‪ .‬در این سال‌ها داوران كتاب درخور و شایسته‌ای را پیدا نكردند‬ ‫كه با پارامتر‌های معیاد هم‌خوانی داشته باشد و این نكته را نباید فراموش‬ ‫كنیم كه وقتی كتابی به‌عنوان كتاب س��ال معرفی می‌شود‪ ،‬داوران مقابل‬ ‫مخاطبان مس��وولیت جواب‌دهی دارند كه چرا كتابی به‌عنوان كتاب سال‬ ‫انتخاب شده است‪».‬این درحالی‌س��ت که به عقیده منتقدان رمان‌های«‬ ‫اندکی سایه» و « قاعده بازی» با وجود موفقیت در آنچنان جایگاه ادبی‌ای‬ ‫نبودند که دیگر آثار منتشرشده به پای آنها نرسد‪.‬‬ ‫احمد بیگدلی اما همان سال به وضعیت جایزه کتاب سال اعتراض کرده و‬ ‫گفته بود‪ «:‬اصال سر در نمی‌آورم كه چه اتفاقی در حال افتادن است‪ .‬این‬ ‫اتفاق در جایزه جالل آل‌احمد هم افتاد‪ .‬هم كتاب من و هم كتاب مرحوم‬ ‫محمد ایوبی انتظار گرفتن جایزه را می‌كشیدند كه در لحظه آخر اعالم شد‬ ‫كه كتاب «دا» همان‌طور كه انتظارش می‌رفت‪ ،‬شایسته این جایزه باشد‪.‬‬

‫من اعتراضی نكردم اما اعتراض عده‌ای باعث توجیه آقای زنوزی‌جاللی‬ ‫ش��د كه گفتند كتابی به حداقل نمره ‪ ۹۰‬نرسید‪ .‬حاال همین اتفاق بر سر‬ ‫جایزه كتاب سال هم افتاده‪ .‬آیا واقعن كتاب خوبی كه بتواند جایزه كتاب‬ ‫س��ال را دریافت كند نداشتیم؟ چرا داشتیم‪ ،‬اما گمان می‌كنم كه به‌ترین‬ ‫دلیل می‌تواند تغییر معیار‌ها و كمی كوتاهی نسبت به تعهدات‌مان باشد‪ .‬اگر‬ ‫دلیل جوایز ادبی ایجاد انگیزه و تشویق برای نویسندگان است؛ پس بهتر‬ ‫است كه حداقل صحبت این جایزه نشود تا نتیجه عكس نداشته باشد‪».‬‬ ‫هرچند در همان زمان و در زمان تصدی محسن پرویز در معاونت فرهنگی‬ ‫وزارت ارش��اد گفته ش��د که جایزه ج�لال آل احمد به ادبیات داس��تانی‬ ‫اختصاص دارد و اثری که در این جایزه برگزیده می‌شود به منزله برگزیده‬ ‫جایزه کتاب سال خواهد بود‪ .‬اما در این چند سال هیچ اثری به عنوان اثر‬ ‫برگزیده جایزه جالل آل احمد انتخاب نش��د‪ ،‬در نتیجه جایزه کتاب سال‬ ‫هم برگزیده‌ای در این حوزه نداش��ت‪.‬باالخره پس از همه این بحث‌ها و‬ ‫اعتراضات‪ ،‬امس��ال دوباره شاهد اعالم برندگان جوایز ادبیات داستانی در‬ ‫کتاب سال جمهوری اسالمی بودیم‪.‬‬ ‫هرچند این انتخاب هم حرف و نقل‌ها و بحث‌های دیگری در پی داشت‪.‬‬ ‫منص��ور انوری که با رمان نیمه تمام « جاده جنگ» چند ماه پیش از این‬ ‫برنده گران‌ترین جایزه دولتی ایران شده بود و ‪ 110‬سکه جایزه جالل آل‬ ‫احمد را با خود به خانه برده بود تا به گفته خودش با پول آن خانه بخرد و‬ ‫از ان پس با خیال راحت داس��تان بنویسد‪ ،‬جایزه کتاب سال را هم امسال‬ ‫از آن خود کرده است‪.‬‬ ‫وقتی منصورانوری برنده جایزه جالل ش��د‪ ،‬بس��یاری اعتراض کردند که‬ ‫چطور داوران اث��ری را برمی‌گزینند که هنوز همه مجلدهای آن به چاپ‬ ‫نرسیده و معلوم نیست در پایان همه معیارهای رمان خوب را داشته باشد‪.‬‬ ‫هرچند مسووالن برگزاری جایزه از سوی داورانی که هرگز نام‌شان اعالم‬

‫نشد‪ ،‬گفتند که این رمان تا همین جا که چاپ شده هم الیق این انتخاب‬ ‫است اما به گفته منتقدان و صاحب نظران یک رمان نیمه تمام حتی اگر‬ ‫قرار باشد به یک شاهکار جهانی تبدیل شود حتا حق شرکت در جایزه را‬ ‫ندارد چه برسد به آنکه برنده آن جایزه اعالم شود‪.‬‬ ‫تاثیر اهدای ‪ 110‬س��که به یک رمان نیم��ه تمام آنقدر بود که حتی خود‬ ‫انوری وقتی قرار شد نامش طبق معمول که برندگان جایزه جالل به لیست‬ ‫منتخبین کتاب س��ال راه می‌یابند‪ ،‬اعالم شود‪ ،‬نسبت به وضعیت انتخاب‬ ‫برندگان از سوی داوران اعتراض کرد‪ .‬مجید حمیدزاده‪ ،‬دبیر جایزه کتاب‬ ‫س��ال جمهوری اسالمی اما در همان زمان با اعالم این‌که بخش داستان‬ ‫این جایزه‪ ،‬برگزیده‌ای غیر از «جاده جنگ» نخواهد داشت‪ ،‬تاکید کرد‪«:‬‬ ‫با توجه به لزوم همپوشانی این جایزه با جایزه جالل‪ ،‬آثار برتر کتاب سال‬ ‫همان عناوین را به استثنای مبلغ جوایز دریافت می‌کنند‪ ».‬و سرانجام روز‬ ‫چهارشنبه نوزدهم بهمن ماه نام منصور انوری هم در لیست برندگان نهایی‬ ‫اعالم ش��د‪.‬گو این‌که این رمان نیمه تمام قرار است امکانات دیگری هم‬ ‫برای نویسنده خود به همراه بیاورد‪.‬‬ ‫از جمله اینکه طبق گفته بهمن دری‪ ،‬معاون امور فرهنگی وزیر ارشاد نه‬ ‫تنها کتاب‌های برندگان کتاب سال به زبان‌های دیگر ترجمه خواهد شد‬ ‫بلکه امکان حضور این نویس��ندگان در جش��نواره‌ها و سفرهای فرهنگی‬ ‫خارجی مهیا می‌ش��ود‪.‬اما جایزه کتاب س��ال جمهوری اس�لامی امسال‬ ‫حواشی دیگری هم داشت‪.‬دری یک هفته پیش از اعالم برندگان گفته بود‬ ‫که وقتی اس��امی اعالم شود از نام‌هایی که در لیست است‪ ،‬همه شگفت‬ ‫زده خواهید شد چرا که نام منتقدان دولت را هم در میان آن‌‌ها خواهید دید‪.‬‬ ‫روز چهارشنبه نوزدهم بهمن ماه وقتی همه نام همه برندگان اعالم شد‪،‬‬ ‫اسم دو نفر توی چشم می‌زد‪:‬‬ ‫« اکبر هاشمی رفسنجانی و سید حسن خمینی‪» .‬‬ ‫هاش��می رفسنجانی با کتاب« فرهنگ قرآن» و حسن خمینی با کتاب«‬ ‫فرهنگ جامع فرق اسالمی» به مرحله نهایی بیست و نهمین دوره جایزه‬ ‫کتاب سال جمهوری اسالمی راه یافته بودند‪.‬‬ ‫به نظر می‌رسد ش��گفتی که معاون فرهنگی وزارت ارشاد وعده داده بود‬ ‫انتخاب همین دو نفر از سوی وزارت ارشاد دولت احمدی نژاد باشد‪.‬‬

‫هفت‬

‫نوامبر ‪2011‬‬

‫‪25‬‬

‫به بهانه زادروز «فرامرز پایور»‬

‫یکی از تاثیرگذارترین چهره‌های موسیقی ایرانی‬

‫محبوب ‌ه شعاع‬ ‫«فرامرز پایور» اس��تاد بزرگ موسیقی ایران‪ ،‬آهنگ‌ساز و نوازنده‬ ‫سرشناس «سنتور» و یکی از تاثیرگذارترین چهره‌های موسیقی‬ ‫ایرانی و بزرگ‌ترین پایه‌گذار گروه‌نوازی در موسیقی سنتی ایرانی‬ ‫در بیس��ت و یکم بهمن سال ‪ ۱۳۱۱‬خورشیدی در تهران به دنیا‬ ‫آمد‪ .‬پدرش «علی پایور»‪ ،‬هنرمند نقاش و اس��تاد زبان فرانسه در‬ ‫دانش‌گاه تهران و پدربزرگش «مصورالدوله»‪ ،‬نقاش چیره‌دس��ت‬ ‫دوره قاجار بود‪ ،‬که با نواختن ویولن‪ ،‬س��نتور و س��ه‌تار آش��نایی‬ ‫داشت‪.‬‬ ‫فرامرز در س��ن هفده س��الگی‪ ،‬آموزش موس��یقی را نزد اس��تاد‬ ‫«ابوالحس��ن صبا» آغاز کرد و یکی از برجس��ته‌ترین ش��اگردان‬ ‫اس��تاد صبا ش��د و تا س��ال ‪ ۱۳۳۶‬که اس��تاد صبا درگذشت‪ ،‬از‬ ‫آموزش‌های وی بهره برد‪.‬‬ ‫او از س��ال ‪ ،۱۳۳۳‬کار خود را در وزارت فرهنگ و هنر آن زمان‬ ‫و از س��ال ‪ ۱۳۳۷‬آموزش سنتور را در هنرس��تان عالی موسیقی‬ ‫ملی آغاز کرد و اولین س��نتورنوازی بود که روی سنتور‪ ،‬نواسازی‬ ‫می‌ک��رد و تنها در پی بداهه‌نوازی نبود‪ .‬به بیان دیگر‪ ،‬نخس��تین‬ ‫آهنگ‌سازی بود که ساز تخصصی او‪ ،‬سنتور بود‪.‬‬ ‫او س��پس هارمونی و کمپوزیسیون را در کالس استاد آن زمان‪،‬‬ ‫«امانوئل ملیک اصالنیان» آموخت و در س��ال ‪ ۱۳۴۱‬برای ادامه‬ ‫تحصیالت کالس��یک خ��ود‪ ،‬از ط��رف وزارت فرهنگ و هنر به‬ ‫انگلستان فرستاده شد و از «دانش‌گاه کمبریج» در زبان و ادبیات‬ ‫انگلیس��ی دانش‌نامه گرفت و در تمام این سال‌ها تالش فراوانی‬ ‫در جهت معرفی موس��یقی ایرانی و سنتور به محافل دانش‌گاهی‬ ‫انگلستان انجام داد‪.‬‬ ‫در آن س��ال‌ها‪ ،‬ب��رای شناس��اندن موس��یقی اصی��ل ایرانی‪ ،‬از‬ ‫ط��رف دان��ش‌گاه لندن و دانش‌گاه کمبریج از او خواس��ته ش��د‬ ‫ت��ا کنفرانس‌های��ی در این زمینه هم‌راه با س��از خود ترتیب دهد‬ ‫ک��ه همه این کنفرانس‌ها با موفقیت انجام ش��د و از س��وی این‬ ‫دانش‌گاه‌ها به دریافت جوایزی نایل شد‪.‬‬ ‫چکیده‌ای از کارهای فرامرز پایور در زمینه موس��یقی به شرح زیر‬ ‫است‪ :‬بیش از هزار و پانصد ساعت اجرای گروهی و فردی روی‬ ‫صحنه‌های داخل و خارج از کشور‪ ،‬آهنگ‌سازی و تنظیم قطعات‬ ‫فراوان موس��یقی‪ ،‬تدریس صدها ش��اگرد از چهار نس��ل متوالی‪،‬‬ ‫نت‌نویس��ی قطعات فراوانی از پیش��ینیان‪ ،‬حضور در هنرستان و‬ ‫هنرکده موس��یقی ملی‪ ،‬اداره هنرهای زیبا و واحد موسیقی رادیو‬ ‫تلویزیون ملی ایران و نگارش کتاب‌های آموزشی سنتور‪.‬‬ ‫استاد پایور در نزدیک به پنجاه سال فعالیت هنری خود با بیش‌تر‬ ‫نش��ریه نیوزویک‪ ،‬با بررسی همه جانبه ‪ ۱۰۰‬کشور جهان‪ ،‬از نظر‬ ‫بهداش��ت و درمان‪ ،‬آموزش‪ ،‬اقتصاد ‪ ،‬سیاس��ت و کیفیت زندگی‪،‬‬ ‫لیس��ت رتبه بندی جدیدی را منتشر کرد‪ .‬اگر چه کانادا رتبه اول‬ ‫را در هیچ یک از گروه ها کسب نکرده ‪ ،‬اما در مجموع‪ ،‬توانست‬ ‫ج��ای‌گاه هفت��م را از آن خود کند‪ .‬حتا عنوان به‌ترین کش��ور با‬ ‫جمعیت متوسط هم به استرالیا تعلق گرفت‪ .‬فنالند‪ ،‬همانند سایر‬ ‫لیس��ت‌های مشابه‪ ،‬رتبه اول را کس��ب کرد‪ .‬سردبیر نیوزویک با‬ ‫اش��اره به این‌که‪ ،‬چنین تحقیقی در این وس��عت‪ ،‬برای اولین بار‬ ‫انجام ش��ده می‌گوید‪ :‬در واقع ما به دنبال پاس��خ این سوال بوده‬ ‫ایم که ‪ ،‬اگر ش��ما به عنوان یک انس��ان ‪ ،‬امروز متولد می‌شوید‪،‬‬ ‫‪26‬‬

‫‪ 26‬هفت‬

‫نوامبر ‪2011‬‬

‫خوانندگان ایرانی از جمله‪ ،‬عبدالوهاب شهیدی‪ ،‬استاد شجریان‪،‬‬ ‫محمود خوانساری‪ ،‬احمد ابراهیمی‪ ،‬خاطره پروانه‪ ،‬سیما بینا‪ ،‬نادر‬ ‫گلچین‪ ،‬س��روش ایزدی‪ ،‬ش��هرام ناظری‪ ،‬حمیدرضا نوربخش و‬ ‫علی رستمیان هم‌کاری داشته است‪.‬‬ ‫وی در دهه ‪ ۱۳۶۰‬با هم‌راهی جلیل ش��هناز‪ ،‬علی‌اصغر بهاری‪،‬‬ ‫محمد موس��وی و محمد اس��ماعیلی‪« ،‬گروه اساتید» را سازمان‬

‫داد و سرپرستی‪ ،‬آهنگ‌س��ازی و نوازندگی سنتور را در آن گروه‬ ‫به دوش گرفت‪ .‬این گروه‪ ،‬آثار ماندگاری با محمدرضا ش��جریان‬ ‫و شهرام ناظری اجرا کردند‪.‬‬ ‫اس��تاد فرامرز پایور‪ ،‬در سال ‪ ۱۳۷۸‬دچار عارضه سکته مغزی شد‬ ‫و از آن زمان تا زمان مرگ نتوانس��ت فعالیت هنری خود را ادامه‬ ‫دهد‪ .‬با این وجود‪ ،‬در این سال‌ها‪ ،‬برخی آثار قدیمی وی با تنظیم‬

‫کانادا هفتمین کشور برتر دنیا برای زندگی‬

‫کدام کش��ور می‌تواند به‌ترین فرصت‌های زندگی س��الم‪ ،‬ایمن‪،‬‬ ‫امیدبخش و پرتحرک را بدهد؟‬ ‫ماه‌ها تالش و بررس��ی آمار و ارقام‪ ،‬به تهیه‌کنندگان گزارش یادآور‬ ‫شد که نمی‌توان یک مدل واحد را برای همه بخش‌ها معرفی کرد‪.‬‬ ‫این نتایج به عنوان بخشی از تحقیق مذکور آمده است‪.‬‬ ‫ به‌ترین کش��ور در مجموع همه بخش‌ها و به‌ترین کش��ور با‬‫جمعیت کم و به‌ترین کشور با درآمد سرانه باال‪ :‬فنالند‬ ‫‪ -‬به‌ترین کشور با جمعیت متوسط‪ :‬استرالیا‬

‫ به‌ترین کشور با جمعیت زیاد‪ :‬ژاپن‬‫ به‌ترین کشور با درآمد سرانه پایین‪ :‬آلبانی‬‫ به‌ترین کشور با درآمد سرانه متوسط‪ :‬لهستان‬‫ به‌ترین کشور از نظر کیفیت زندگی‪ :‬نروژ‬‫ به‌ترین کشور از نظر اقتصاد پویا‪ :‬سنگاپور‬‫ به‌ترین کشور از نظر محیط سیاسی‪ :‬سوئد‬‫ به‌ترین آموزش‪:‬‬‫درآمد س��رانه پایین‪ :‬اوکراین ‪ ،‬درامد س��رانه متوسط‪ :‬قزاقستان ‪،‬‬

‫مه��رداد دل‌نوازی و خوانندگی س��االر عقیلی و با تایید وی تهیه‬ ‫و اجرا شده است‪.‬‬ ‫س��رانجام اس��تاد ب��زرگ موس��یقی «فرام��رز پای��ور» یکی از‬ ‫تاثیرگذارترین چهره‌های موس��یقی ایرانی و بزرگ‌ترین پایه‌گذار‬ ‫گروه‌نوازی در موس��یقی س��نتی ایران‪ ،‬در هجدهم آذر ‪ ۱۳۸۸‬در‬ ‫بیمارستان «شهید باهنر‪ ،‬تهران» به علت ایست قلبی درگذشت‪.‬‬ ‫جمعیت متوسط‪ :‬کره جنوبی ‪ ،‬جمعیت زیاد‪ :‬ژاپن‬ ‫( کانادا‪ :‬دوم)‬ ‫ به‌ترین بهداشت و درمان‪:‬‬‫درآمد سرانه پایین‪ :‬تونس‪ ،‬چین‪ ،‬درامد سرانه متوسط‪ :‬شیلی‬ ‫جمعیت متوسط‪ :‬سوئیس‪ ،‬جمعیت زیاد‪ :‬اسپانیا‪ ،‬استرالیا‬ ‫(کانادا‪ :‬هفتم)‬ ‫ به‌ترین کیفیت زندگی‪:‬‬‫درآمد سرانه پایین‪ :‬اوکراین‪ ،‬درامد سرانه متوسط‪ :‬کوبا‬ ‫جمعیت متوسط‪ :‬استرالیا‬ ‫جمعیت زیاد‪ :‬آلمان (کانادا‪ :‬دهم)‬

‫جوانانآسیایی‬ ‫دبیرستان‌هاو‬ ‫دانش‌گاه‌هایکانادا‬ ‫راتسخیرکرده‌اند‬

‫به گزارش روزنامه نش��نال پس��ت‪ ،‬طبق گزارش سال ‪۲۰۱۰‬‬ ‫مجمع م��دارس تورنت��و‪ ۷۲ ،‬درصد فرزندان مهاجر آس��یای‬ ‫ش��رقی و ‪ ۵۰‬درص��د فرزندان مهاجران آس��یای جنوبی وارد‬ ‫دان��ش‌گاه می‌ش��وند‪ ،‬در حالی‌ک��ه این رقم ب��رای بچه‌های‬ ‫کانادایی‪ ۴۲ ،‬درصد است‪.‬‬ ‫به عنوان مثال‪ ۲۱ ،‬درصد جمعیت ونکوور از آس��یای ش��رقی‬ ‫هس��تند‪ ،‬اما دوبرابر این میزان ‪ ،‬یعنی ‪ ۴۲‬درصد دانشجویان‬ ‫دانش‌گاه «بریتیش کلمبیا»‪ ،‬از جامعه آسیای شرقی هستند‪.‬‬ ‫ش��واهد قطع��ی بیان‌گ��ر رقاب��ت مش��ابه و یا وس��یع‌تر در‬ ‫دبیرستان‌های مشهور کانادا است‪.‬‬ ‫برای بس��یاری از مهاجران آس��یایی‪ ،‬رمز موفقیت ‪ ،‬تالش و‬ ‫پش��ت‌کاری اس��ت که موجب افزایش ق��درت تمرکز و دقت‬ ‫آن‌ها می‌شود‪.‬‬ ‫حتا دو دانش آموز سفیدپوست یکی از دبیرستان‌های مشهور‬ ‫تورنتو‪ ،‬تاکید کردند که تنها کسانی که از دبیرستان ما‪ ،‬موفق‬ ‫به اخذ پذیرش از دانش‌گاه تورنتو‪ ،‬شدند‪ ،‬آسیایی بودند‪.‬‬ ‫یکی از آن‌ها می گوید‪«:‬همه بچه‌های سفید‪ ،‬به دانش‌گاه‌هایی‬ ‫مثل کویین‪ ،‬وسترن انتاریو یا حتی مک گیل می‌روند که هم‬ ‫دانش‌گاه‌های خوبی هس��تند و هم بخاطر داش��تن برنامه‌ها‬ ‫و تیم‌ه��ای ورزش��ی‪ ،‬کالب‌ه��ا و مهمانی‌های دانش��جویی‬ ‫مطرح‌ هس��تند‪ ».‬رقابت ب��ا دانش‌جویان آس��یایی‪ ،‬تبدیل به‬ ‫دغدغه ش��دید خانواده جوانان کانادایی ش��ده و توقعات آنان‬ ‫از فرزندان‌شان را افزایش داده است‪.‬‬ ‫در حالی‌که خانواده‌های کانادایی‪ ،‬عادت داش��تند که بر روی‬ ‫فرزندان باهوش خود حس��اب باز کرده و آن‌ها را به راحتی به‬ ‫مدارس خصوص��ی یا دانش‌گاه بفرس��تند‪ ،‬اکنون آن بچه‌ها‪،‬‬ ‫بای��د با فرزندان مهاجرانی رقابت کنن��د که آخر هفته خود را‬ ‫ص��رف حل کردن معادالت ریاضی کرده یا واژه های عجیب‬ ‫و غریب را هج��ی می‌کنند‪ .‬خانواده‌ه��ای کانادایی هم‌چنین‬ ‫برخالف گذش��ته‪ ،‬مجبور ش��ده‌اند‪ ،‬فرزندان خ��ود را به انواع‬ ‫کالس‌های علمی و حتی هنری بفرستند تا از قافله آسیایی‌ها‬ ‫عقب نمانند‪ .‬ناظران خوش بین معتقدند‪ ،‬افزایش استانداردها‬ ‫در دبیرستان‌ها و دانش‌گاه‌ها ‪ ،‬می‌تواند برای همه مفید باشد‪.‬‬ ‫و طبیعی است که جوانان کانادایی در این میدان رقابت ‪ ،‬باید‬ ‫از وقت تماش��ای تلویزیون و تفریحات خود بکاهند و بیش‌تر‬ ‫از گذش��ته کار کنند‪ .‬اما باید اعتراف ک��رد که به‌ترین مراکز‬ ‫آموزشی کانادا‪ ،‬یکی پس از دیگری از دستان متولدین کانادا‬ ‫خارج شده و به تسخیر مهاجران در می‌آید‪.‬‬

‫‪Yekta Market & Resturant‬‬ ‫قدیمیترین رستوران و سوپرمارکت ایرانی‬ ‫غذاها و ساندویچهای خوشمزه ایرانی‬

‫‪Tel:(301) 984-0005 1488 Rockville Pike Rockville, MD 20852‬‬ ‫هفت‬

‫نوامبر ‪2011‬‬

‫‪27‬‬

‫عکس کامنت‬ ‫کیان امانی‬

‫بس�یاری از جوانان تهرانی روز والنتاین را جش�ن گرفتند‪ .‬حکومت ایران در سالهای گذشته تالش کرده تا با فشار بر جوانان‬ ‫از برگزاری مراسم های خصوصی مربوط به این روز جلوگیری کند اما تا به حال موفق به این کار نشده است‪ .‬عکس‪ :‬رویترز‬

‫ناو هواپیمابر آبراهام لینکلن آمریکا برای دومین بار در چند هفته اخیر از تنگۀ هرمز عبور کرد‪ .‬ایران اخیرا ًتهدید کرده بود اگر الزم بداند‬ ‫ممکن است تنگۀ استراتژیک هرمز را ببندد ولی آمریکا تأکید کرده که این تنگه را باز نگه می دارد‪ .‬عکس‪ :‬وب سایت ارتش امریکا‬

‫ابراهیم نوروزی‪ ،‬عکاس ایرانی و مسعود حسینی‪،‬‬ ‫عکاس افغان برنده پنجاه و پنجمین مسابقه‬ ‫عکاسی ورلدپرس فوتو شدند‪ .‬ابراهیم نوروزی با‬ ‫مجموعه عکس های «اعدام در ایران» و مسعود‬ ‫حسینی با تک عکس «انفجار در مراسم عاشورا‬ ‫در زیارتگاهی در کابل» برنده دوم بخش های‬ ‫موضوعات روز و تک عکس خبری سال ‪۲۰۱۲‬‬ ‫شدند‪ .‬عکس‪ :‬ورلدپرس فوتو‬

‫پارلمان یونان در شرایطی طرح تازه‬ ‫صرفه جویی اقتصادی را تصویب‬ ‫کرد که مخالفان این طرح در مقابل‬ ‫ساختمان پارلمان در آتن تجمع کرده‬ ‫و با پلیس درگیر شدند‪ .‬پیش از این‬ ‫مقامهای مالی اتحادیه اروپا و صندوق‬ ‫بین المللی پول تأکید کرده بودند که‬ ‫تصویب این طرح‪ ،‬از پیش شرطهای‬ ‫اعطای وام ‪ ۱۷۰‬میلیارد دالری به این‬ ‫کشور است‪ .‬عکس‪ :‬رویترز‬ ‫چهل و پنجمین سالروز‬ ‫درگذشت فروغ فرخزاد‬ ‫شاعر معاصر ایرانی در‬ ‫حالی فرا رسید که درب‬ ‫گورستان ظهیرالدوله‬ ‫تهران بر روی عالقمندان‬ ‫این شاعر بسته بود‪ .‬فروغ‬ ‫پنج دفتر شعر منتشر‬ ‫کرد که از نمونه‌های قابل‬ ‫توجه شعر معاصر فارسی‬ ‫هستند‪ .‬عکس‪ :‬وب خور‬

‫‪28‬‬

‫‪ 28‬هفت‬

‫ارشدترین مقامهای اتحادیه اروپایی در پکن با‬ ‫نخست وزیر چین مالقات کردند‪ .‬اتحادیه اروپا‬ ‫به دنبال کمک مالی چین برای نجات منطقه پولی‬ ‫یورو از بحران بدهی است‪ .‬هیات اروپایی که‬ ‫پیش از چین‪ ،‬از هند هم بازدید کرده‪ ،‬از این دو‬ ‫قدرت آسیایی خواسته برای اعمال تحریمهای‬ ‫بین المللی بر ایران با سایر کشورها همراه شوند‪.‬‬ ‫عکس‪ :‬آسوشیتد پرس‬

‫نوامبر ‪2011‬‬

‫پاپاراتزی‬

‫مبرلیک‬ ‫جاستین تی سپیرز خواند‬ ‫رای بریتنی ا‬ ‫ب‬

‫بهنام فروهر‬

‫یک حقیقتی که‬ ‫ن تیمبرلیک» به‬ ‫جاستی‬ ‫‪ 20‬جاستین با نام‬ ‫حدود ده سال طول کشید تا « ی که در سال ‪02‬‬ ‫عتراف کند‪ .‬آهنگ‬ ‫‪ )Cry me‬اجرا‬ ‫مه م ‌ تند‪ ،‬ا‬ ‫کن» (‪a river‬‬ ‫ه‬ ‫یدانس ود برای من گریه‬ ‫«بریتنی اسپیرز»‬ ‫«به اندازه یک ر‬ ‫زمان خود یعنی‬ ‫دوست دختر آن‬ ‫کرده بود را برای‬ ‫یز اشاره کرد که‬ ‫یدئو کلیپ آن ن‬ ‫خوانده بود‪.‬‬ ‫که تولید کننده و‬ ‫ئو کلیپ به کار‬ ‫ن در حالی است‬ ‫که در این وید‬ ‫ای‬ ‫ت تا دختری را‬ ‫ستین اصرار داش‬ ‫جا‬ ‫به بریتنی باشد‪.‬‬ ‫می‌گیرند شبیه‬

‫ک‬ ‫سب درآمد یک‬ ‫نی‬ ‫مه‌برهنه شدن‬

‫آنیس‬ ‫به تون‪ :‬به‬ ‫ج‬ ‫ا‬ ‫ن‬ ‫پ‬ ‫ب‬ ‫در و‬ ‫رد رابط‬ ‫مادرم‬ ‫ه ندارم‬ ‫بازهم ش‬

‫میلیون دالری از‬

‫«لیندزی لوه��‬ ‫ان»‪ ،‬خواننده‪ ،‬بازیگر و‬ ‫م‬ ‫دل‬ ‫آ‬ ‫مری‬ ‫کای‬ ‫ی‬ ‫در‬ ‫س‬ ‫گذشت پ‬ ‫��الی که‬ ‫س از قراردادی که با شرک‬ ‫ت‬ ‫«پل‬ ‫ی‬ ‫‌بو‬ ‫ی»‬ ‫بس‬ ‫ته‬ ‫ب‬ ‫در این‬ ‫ود‪ ،‬با تبلیغات‬ ‫شرکت نزدیک به یک م‬ ‫یلی‬ ‫ون‬ ‫د‬ ‫الر‬ ‫درآ‬ ‫مد‬ ‫کس‬ ‫ب کرد‪.‬‬ ‫این در حالی اس��ت‬ ‫که وی تنها نیمی از این‬ ‫درآمد را با نش��ان دادن‬ ‫سین ‌ههای نیمه بره‬ ‫نه خود به دوربین عکاس‬ ‫ی‬ ‫کس‬ ‫ب‬ ‫کر‬ ‫ده‬ ‫و‬ ‫یک‬ ‫ی‬ ‫از‬ ‫عکاسان وی اظهار‬ ‫داشت‪« :‬شاید اگر لیندز‬ ‫ی‪،‬‬ ‫تم‬ ‫ام‬ ‫ب‬ ‫ره‬ ‫نه‬ ‫ب‬ ‫ود‬ ‫به‬ ‫این‬ ‫میزان کسب درآمد نم ‌‬ ‫یکرد‪».‬‬

‫��ایعات‬ ‫پیت» قوت گ در مورد راب‬ ‫ط‬ ‫ه‬ ‫م‬ ‫ج‬ ‫د‬ ‫د «جنیف‬ ‫رفته اس‬ ‫��ت‪ .‬نش��‬ ‫ر آنیس��تو‬ ‫دامن زد‬ ‫ای��ن ن به شایعات عنوان ریه‌های آمریکایی از ن» و «برد‬ ‫د‬ ‫شده‌اند‪.‬‬ ‫در حالی‬ ‫الیل اصلی‬ ‫رابطه‌ای را اس��ت که‬ ‫ای‬ ‫ن‬ ‫د‬ ‫و‬ ‫ر‬ ‫هنرمند به ق‬ ‫جنیفر در د می‌کنند‪.‬‬ ‫طع داش��ت‬ ‫ن‬ ‫این‬ ‫ه‬ ‫ر‬ ‫م‬ ‫گ‬ ‫و‬ ‫ر‬ ‫ون‬ ‫ه‬ ‫د به ر‬ ‫س‬ ‫��‬ ‫رس��‬ ‫ان‬ ‫ه‬ ‫‌‬ ‫ها‬ ‫ب انه‌ها و نش‬ ‫گفت‪:‬‬ ‫��‬ ‫«‬ ‫ر‬ ‫م‬ ‫یا‬ ‫��‬ ‫ت‬ ‫ن‬ ‫با‬ ‫هه‬ ‫این‬ ‫هنوز نم‬ ‫رم م بریزند‪ .‬م‬ ‫قضیه م ‌‬ ‫ن‬ ‫یخواهند زندگ ی‌دانم چرا‬ ‫و‬ ‫ب‬ ‫ر‬ ‫د‬ ‫��‬ ‫هرگونه‬ ‫انتیک و‬ ‫رابطه‌ای داش��ته ی آرام ما را‬ ‫وی تاکی عشقی نیس‬ ‫ت‪.‬‬ ‫»‬ ‫با‬ ‫ش‬ ‫اما ای د کرد‪« :‬م‬ ‫��یم حتمن‬ ‫ن از روی‬ ‫ن‌‬ ‫جل‬ ‫د‬ ‫ن‬ ‫ش‬ ‫ر‬ ‫گونه نه‪».‬‬ ‫یات ق‬ ‫را‬ ‫ر‬ ‫گ‬ ‫ر‬ ‫فت‬ ‫ن‬ ‫ب‬ ‫دم نمی‌آید‬

‫انتخاب هوس‬ ‫برانگی‬ ‫زترین بانوی دنیا‬

‫ه��وس بران‬ ‫انتخاب شد‪.‬‬ ‫«س��وفیا و‬ ‫رگارا»‪ ،‬هنرمند کلمبیای‬ ‫ی‬ ‫پ��‬ ‫س‬ ‫از‬ ‫را‬ ‫ی‬ ‫‌گ‬ ‫یر‬ ‫س��ای‬ ‫ی در‬ ‫ت از «مردان بپرس» (‬ ‫‪om‬‬ ‫‪.c‬‬ ‫‪en‬‬ ‫‪M‬‬ ‫‪sk‬‬ ‫‪)A‬‬ ‫توانست‬ ‫با بیش‌ترین‬ ‫رای در صدر ج��دول‬ ‫هوس‌برانگیز‌ترین زنان‬ ‫دنیا قرار گیرد‪.‬‬ ‫وی با ‪40‬‬ ‫س��ال س��ن پیرتری��ن ف‬ ‫رد در تاریخ این س��ایت‬ ‫معتبر رای‌گ‬ ‫یری اس��ت‪ .‬س��ال گذ‬ ‫ش��ته «بلیک الیولی»‪،‬‬ ‫بازیگ��ر آمری‬ ‫کایی‪ 2010 ،‬خانم «اما‬ ‫نوئ‬ ‫له‬ ‫کر‬ ‫یک‬ ‫ی‬ ‫»‪،‬‬ ‫هن‬ ‫رم‬ ‫ند‬ ‫کانادایی و‬ ‫س��ال ‪« 2009‬اوا مند‬ ‫ز»‬ ‫توا‬ ‫نس‬ ‫ته‬ ‫بو‬ ‫دند‬ ‫ای‬ ‫ن‬ ‫مقام‬ ‫را کسب کنند‪.‬‬ ‫گیزتری��ن بانوی دنی��ا‬

‫جی ‪‌-‬لو‪:‬‬ ‫مارک آنتونی‬ ‫بخشی از زن‬ ‫دگی من است‬

‫«جنی‬ ‫فر لوپز» پس از ش��‬ ‫دیگر سخن گفت‪.‬‬ ‫ید در مورد ازدواج‬ ‫و‬ ‫ی که در برنامه «ت‬ ‫ودی ش��و» (‪how‬‬ ‫‪S‬‬ ‫پا‬ ‫‪ay‬‬ ‫‪d‬‬ ‫س��‬ ‫‪o‬‬ ‫خ‬ ‫‪T‬‬ ‫به‬ ‫‪e‬‬ ‫‪)Th‬‬ ‫س��وال‬ ‫شرکت کرده بود در‬ ‫این‌که آیا پس از ج‬ ‫دای‬ ‫ی‬ ‫از‬ ‫گف‬ ‫«م‬ ‫ت‪:‬‬ ‫ار‬ ‫«‬ ‫نم‬ ‫ک‬ ‫‌‬ ‫یدان‬ ‫آنتون‬ ‫م‪ ،‬نمی‌دانم و نم ‌‬ ‫ی» قصد ازدواج دارد‬ ‫یدانم‪ .‬هنوز زما‬ ‫ن‬ ‫آ‬ ‫ن‬ ‫نر‬ ‫کنم‪ .‬هنوز ب‬ ‫ح‬ ‫سی‬ ‫ث‬ ‫ده‬ ‫ج‬ ‫که‬ ‫دای‬ ‫ی از‬ ‫در موردش فکر‬ ‫مارک تازه است‪».‬‬ ‫ای��ن در‬ ‫حالی اس��ت که وی‬ ‫چن‬ ‫دی‬ ‫ن‬ ‫هف‬ ‫ته‬ ‫ا‬ ‫س��‬ ‫«کسپر ا‬ ‫ت که با یک‬ ‫سمارت» در رابطه ب‬ ‫سی‬ ‫ار‬ ‫ر‬ ‫معل��م رقص به نام‬ ‫مان‬ ‫تی‬ ‫ک‬ ‫به‬ ‫این در‬ ‫سر م ‌‬ ‫یبرد‪.‬‬ ‫حالی اس��ت که آ‬ ‫خر‬ ‫هف‬ ‫ته‬ ‫گذ‬ ‫ش��‬ ‫ته‬ ‫مش��‬ ‫مارک و جی‌لو در‬ ‫ترک ش��رکت کرد‬ ‫ند‬ ‫ا‬ ‫ما‬ ‫ج‬ ‫ی‬ ‫‌‬ ‫لو‬ ‫یک برنامه به‌طور‬ ‫ای‬ ‫ن‬ ‫م‬ ‫تلویزیونی خود‬ ‫س��ئله را عجیب ن‬ ‫گفت‪« :‬من و مارک‬ ‫دانسته و در مصاحبه‬ ‫پی‬ ‫ش‬ ‫از‬ ‫از‬ ‫دوا‬ ‫ج‬ ‫با‬ ‫کار می‌کردیم‪.‬‬ ‫هم د‬ ‫ما بچ ‌ههای مش��تر‬ ‫وست بودیم و با هم‬ ‫ک‬ ‫دا‬ ‫ری‬ ‫م‬ ‫و‬ ‫م‬ ‫ار‬ ‫ک‬ ‫نخواهد بود‪ .‬او ب‬ ‫از زندگی‬ ‫خش��ی از زندگی م‬ ‫من جدا نیس��ت و‬ ‫ن‬ ‫اس‬ ‫ت‪.‬‬ ‫ی‬ ‫ک‬ ‫اح‬ ‫خواهد ماند‪».‬‬ ‫ساس عاش‬ ‫قانه هم‌چنان باقی‬ ‫رکت در یک برنا‬ ‫مه تلویزیونی از ترد‬

‫مله است‬ ‫لینا حا‬ ‫آنج و هم دارد‬ ‫رسان ‌هها قرار‬ ‫و دوقل‬ ‫ت مورد توجه‬ ‫ی» به ش��د‬ ‫نا را به‬ ‫ش��ریات آنجلی‬

‫«آنجلینا جول‬ ‫روزها زندگی‬ ‫��ته یکی از ن‬ ‫ی هفته گذش‬ ‫این س��ت‪ .‬در ابتدا‬ ‫د‪.‬‬ ‫و‬ ‫ب‬ ‫ده‬ ‫ر‬ ‫ک‬ ‫رویین» متهم‬ ‫و یک دوقلوی‬ ‫گرفته ا‬ ‫واد مخدر «ه‬ ‫ی حامله است‬ ‫استفاده از م‬ ‫ه گفته ش��د و‬ ‫��ط همین هفت‬ ‫حاال در اواس‬ ‫هشدار داده‌اند‬ ‫و «برد پیت»‬ ‫د‪.‬‬ ‫پسر هم دار‬ ‫کان به آنجی‬ ‫را تهدید کند‪.‬‬ ‫که پزش‬ ‫این در حالی اس��ت مکن است خطری آنجی ی‪ ،‬این قضیه را‬ ‫یم‬ ‫هنرمند آمریکای‬ ‫که در صورت حاملگ کدام از این دو‬ ‫چ‬ ‫‌‬ ‫ل این بار هی‬ ‫ه لبخند زدند‪.‬‬ ‫در عی ‌‬ ‫نحا و تنها به رسان‬ ‫تکذیب نکرده‬

‫هفت‬

‫در ابتدای س��ال ‪2012‬‬

‫نوامبر ‪2011‬‬

‫‪29‬‬

‫گفت و گو‬

‫تو‌گو با مسعود حسینی عکاس جنگی‬ ‫گف ‌‬

‫زندگی یک عکاس در سایه گلوله‬

‫اردوان روزبه‬ ‫روزهای بعد س��قوط طالبان بود که راهی افغانس��تان شده بودم‪.‬‬ ‫سفری که محصولش ش��د نمایش‌گاه عکسی از روزهای پایانی‬ ‫طالب��ان و آغاز دوره‌ای تازه برای مردم و کش��وری که س��ال‌ها‬ ‫زی��ر آزار و اذیت یا دولت‌های خارجی بودن��د و یا حکومت‌های‬ ‫کمونیس��تی وطن��ی و بعد تفنگ س��االران یا به ق��ول افغان‌ها‬ ‫«قوماندان‌ها» و البته با عکاس‌ها و خبرنگاران جوان این کشور‪.‬‬ ‫آن روزها آن‌چه که بیش از هر چیز مرا به خود مش��غول می‌کرد‬ ‫ش��ور و انرژی ب��اور نکردنی جوان‌های آن دیار برای دانس��تن و‬ ‫نوش��تن و عکس گرفتن و فیلم ساختن بود‪ .‬انرژی که سایه چند‬ ‫ساله طالبان نه تنها نتوانسته بود آن را سرکوب بکند‪ ،‬بلکه باعث‬ ‫انباشت آن شده بود که با ولع تمام این نیروهای پر از شور را به‬ ‫آموختن وا می‌داشت‪.‬‬ ‫بودن ب��ا جوان‌های افغان یکی از خاطرات زیبایی اس��ت که در‬ ‫س��فرنامه‌هایی که بر کاغذ کشیدم مرور می‌کنم تا روزی بیش‌تر‬ ‫از آن‌ها بگویم‪.‬‬ ‫همین انرژی باعث ش��د که با ش��رایط تازه‌ای که برای کش��ور‬ ‫افغانس��تان رخ داد‪ ،‬خیل��ی زود جوان��ان افغ��ان بیاموزند و جذب‬ ‫فعالیت‌هایی شوند که برای سال‌ها دور از دست‌رس شان بود‪.‬‬ ‫از س��ویی به راه افتادن برخی سازمان‌های غیر‌دولتی خارجی که‬ ‫به معنای واقعی هدف‌شان آموزش و هم‌راهی با مردم بود‌‪ -‬البته‬ ‫تاکید می‌کنم برخی‪ ،‬چون بس��یار سازمان‌ها فقط منابع خرج کرد‬ ‫ب��ی در و پیک��ر پول بودند‪ -‬باعث ش��د موج ت��ازه‌ای از آموزش‬ ‫در بی��ن عالقه‌مندان به راه افتد‪ .‬عکس و چند رس��انه‌ای‪ ،‬خبر و‬ ‫گزارش و تالش برای انعکاس اوضاع درون افغانستان به بیرون‪،‬‬ ‫فعلی که با توجه به روی‌کرد‌های باقی مانده از ظلم و فش��ار به‬ ‫جا مانده در آن جامعه‪ ،‬کاری خطر‌آلود بود‪.‬‬ ‫این‌ها مقدمه‌ای بود که بگویم رس��انه‌ها اع�لام کردند‪ ،‬یکی از‬ ‫عکاس‌های جنگی در افغانس��تان برن��ده جایزه رتبه دوم یکی از‬ ‫معتبرترین موسسات عکس خبری یعنی «ورد پرس فوتو» شده‬ ‫است‪« .‬مس��عود حس��ینی» خبرنگار فرانس پرس توانست برنده‬ ‫جای��زه دومین تک عکس خبری این موسس��ه در س��ال ‪۲۰۱۱‬‬ ‫میالدی شود‪.‬‬ ‫او هم‌چنی��ن برن��ده رتب��ه اول عکس خبری در س��ال ‪ ۲۰۱۱‬از‬ ‫سوی «‪ »POYi‬شده است‪ .‬مس��عود حسینی عکاسی را زمانی‬ ‫فرا گرفت که در ش��هر مش��هد در ایران مهاجر بود و پس از آن‬ ‫به ص��ورت حرفه‌ای با آم��وزش در بنیاد فرهنگ��ی آیینه در نزد‬ ‫«منوچهر دقتی» و «رضا دقتی» به کار حرفه‌ای عکاسی خبری‬ ‫پرداخت‪ .‬در تمام این مدت این عکاس فعال در افغانس��تان راوی‬ ‫بس��یاری از رخ‌داد‌ها و وقایع این کش��ور بوده است‪ .‬عکس او که‬ ‫برایش مقام‌آورد انفجار بمبی در مراس��م عاش��ورا در شهر کابل‬ ‫است که صحنه فریاد زدن دختری ‪ ۱۲‬ساله به نام «ترانه» را در‬ ‫کنار اقوام و آشنایانش نشان می‌دهد‪ .‬آقای حسینی خود در محل‬ ‫انفجار حاضر بوده است‪ .‬ترانه در این انفجار در کنار زخمی شدن‬ ‫خواهر و مادر خود‪ ،‬برادرش را نیز از دست داده است‪ .‬تاثیر‌گذاری‬ ‫این عکس باعث ش��د که از میان یک‌صد هزار عکس به عنوان‬ ‫دومین عکس برتر خبری جهان انتخاب شود‪.‬‬ ‫با مسعود حسینی عکاسی خبری در کابل به بهانه انتخاب عکس‬ ‫به گفت‌و‌گو نشس��تم‪ .‬قرار نشد که فقط از عکس بگوییم‪ ،‬گفتیم‬ ‫‪30‬‬

‫‪ 30‬هفت‬

‫نوامبر ‪2011‬‬

‫ک��ه از رنج‌های یک خبرنگار جنگ��ی‌‪ ،‬از آرزوهایش هم صحبت‬ ‫کنیم‪.‬‬ ‫امروز در کابل اوضاع چطور است؟‬ ‫کابل در حالت کنونی پر از برف و هوا بسیار سرد است‪.‬‬ ‫من از تو به عنوان خبر‌نگار جنگی واقعی یاد کردم‪ .‬مسایل پیش‬ ‫روی ی��ک خبرنگار جنگی به خصوص به عنوان عکاس که باید‬ ‫در کش��وری مانند افغانس��تان دقیقن روی خط همه درگیری‌ها‬ ‫باشد‪ ،‬چیست؟‬ ‫مشکالت را می‌توان به چند دسته تقسیم کرد‪ .‬بعضی از مشکالت‬ ‫مس��ایل منطق��ه‌ای‬ ‫هس��تند‪ .‬از قدی��م هم‬ ‫گفتن��د در جن��گ حلوا‬ ‫پخ��ش نمی‌کنن��د‪،‬‬ ‫وقت��ی جنگ��ی صورت‬ ‫می‌گی��رد از هر طرفی‬ ‫ممکن اس��ت عکاسی‬ ‫ک��ه دوربین دردس��ت‬ ‫دارد م��ورد حمل��ه قرار‬ ‫گیرد‪ ،‬کش��ته شود و یا‬ ‫به دلیل نداشتن تجربه‬ ‫کاف��ی روی مین برود‬ ‫یا مانند دوس��تم «ژولوا‬ ‫س��یلویا» از ناحی��ه دو‬ ‫پ��ا آس��یب ببین��د‪ .‬در‬ ‫اکث��ر جنگ‌ه��ا مانن��د‬ ‫جنگ عراق ما اس��تاد‬ ‫گلس��تان را از دس��ت‬ ‫دادی��م‪ .‬عکاس��ی ک��ه‬ ‫کارش با تصویر اس��ت‬ ‫و در خ��ط اول جن��گ‬ ‫می‌خواهد واقعیت‌ها را‬ ‫ثبت کن��د خیلی زودتر‬ ‫ممکن اس��ت کش��ته‬ ‫ش��ود و خطر از دس��ت‬ ‫دادن جان یا قس��متی‬ ‫از اعض��ای بدنش زیاد‬ ‫اس��ت چون ما سالحی‬ ‫نداری��م که در واقعه‌ای از خود دفاع کنیم اما در عین حال باید از‬ ‫همه نزدیک‌تر به دو طرف جنگ باشیم‪.‬‬ ‫از دیگر مشکالت نبود امکانات کافی است‪ .‬من با کمپانی بزرگی‬ ‫مانند فرانس‌پرس کار می‌کنم ولی در افغانس��تان زندگی می‌کنم‬ ‫و امکانات��ی که ب��رای رفتن به جنگ نی��از دارم را باید از این‌جا‬ ‫تهیه کنم‪ .‬در خیل��ی از موارد اتفاق افتاده که برای تهیه گزارش‬ ‫به منطقه‌ای رفتم و با کمبود امکانات مواجه ش��دم یا امکانات در‬ ‫آن‌جا کامل نبوده است‪.‬‬ ‫به یاد می‌آورم که در اپریل سال ‪ 2010‬در عملیات بزرگ قندهار‬ ‫با تمام تالش��ی که داشتم نتوانستم کوله خواب تهیه کنم در پنج‬ ‫ش��ب متوالی که من در عملیات با ارتش آمریکا بودم داش��تم از‬ ‫س��رما یخ می‌زدم‪ .‬به ای��ن دلیل که امکاناتی ک��ه در کابل پیدا‬

‫می‌شد باز هم کفاف نکرد‪.‬‬ ‫به نظر تو سیاس��ت‌مداران افغانی‪ ،‬تفگ‌س��االران‪ ،‬کس��انی که در‬ ‫افغانستان درگیر هستند‪ ،‬آیا به جای‌گاه و توانایی‌های خبرنگاری ویژه‬ ‫مانند تو و دیگر روزنامه‌نگاران در افغانستان باور دارند؟‬ ‫مطبوعات آزاد تا حد زیادی جای خود را باز کرده اما هنوز هم اوضاع به‬ ‫تار مویی بسته است‪ .‬دولت و شخص رییس جمهوری به آزادی بیان‬ ‫تعهد دارند و خبرنگاران را در کارهای‌ش��ان و انتقادها در مورد دولت‬ ‫و رییس جمهوری آزاد گذاشتند اما همیشه برای ما سوال بوده که تا‬ ‫کی ادامه پیدا می‌کند؟ آیا دلیل این تنها نیروهای خارجی هستند یا‬ ‫بعد از آن هم ادامه پیدا‬ ‫خواهد ک��رد؟ در موارد‬ ‫زیادی جنگ‌س��االران‬ ‫ن��ه با خبرن��گاران و نه‬ ‫با م��ردم ع��ادی تغییر‬ ‫نکردند‪ .‬به همان اندازه‬ ‫که س��ابق قل��در بودند‬ ‫و ب��رای هر چی��زی از‬ ‫زور اس��تفاده می‌کردند‪،‬‬ ‫اکنون هم همان کار را‬ ‫پیش می‌برند و به تهدید‬ ‫خبرنگاران می‌پردازند و‬ ‫در م��واردی حتا به قتل‬ ‫آن‌ه��ا دس��ت می‌زنند‪،‬‬ ‫مانن��د قت��ل خبرن��گار‬ ‫بی‌بی‌س��ی در اس��تان‬ ‫جنوبی هلمن‪ .‬اما هنوز‬ ‫هم ترس و توجه خاصی‬ ‫هس��ت که خبرنگاری‬ ‫به مس��ایل کاری یک‬ ‫جنگ‌س��االر خیل��ی‬ ‫نزدیک نشود یا بهانه‌ای‬ ‫به او ندهد‪.‬‬ ‫چ��ه ش��د که مس��عود‬ ‫حس��ینی خبرن��گار و‬ ‫عکاس شد؟‬ ‫قص��ه درازی دارد و به‬ ‫وقت��ی برمی‌گ��ردد به‬ ‫موقعی که من در ایران مهاجر بودم‪ .‬زندگی مهاجرت س��ختی‌های‬ ‫زیادی دارد و مهاجرین افغانی با مشکالتی مواجه بودند و در خیلی از‬ ‫موارد هیچ‌کسی موجودیت آن‌ها را حساب نمی‌کرد‪ .‬مثلن در حاشیه‬ ‫شهرهای بزرگ مانند مشهد و یا در مناطق بسیار فقیر‌نشین و فارغ‬ ‫از هیچ توجهی از کش��ورهای خارجی و سازمان ملل متحد زندگی‬ ‫می‌کردن��د‪ .‬من مدارکی از س��ازمان ملل با نام کارت آبی داش��تم و‬ ‫می‌توانستم در شهر بگردم اما آن‌ها نمی‌توانستند از چاردیواری منطقه‬ ‫خود خارج شوند و زندگی بسیار بسیار رنج‌آوری داشتند‪.‬‬ ‫تالش من این بود که بعضی از این مس��ایل را به نحوی ثبت کنم‪.‬‬ ‫ابتدا به س��مت نوش��ته رفتم اما دیدم تنها کاری که می‌توانم با آن‬ ‫اوضاع را برای تاریخ به طور کامل به ثبت برس��انم این است که از‬ ‫عکس ش��روع کنم‪ .‬با کمک بعضی از دوستان ایرانی آموزش دیدم‬

‫تا این‌که اتفاقات ‪ 11‬س��پتامبر رخ داد و من به کابل آمدم و اس��تاد‬ ‫منوچهر دقتی و استاد رضا دقتی را پیدا و با آن‌ها شروع به کار کردم‬ ‫و به آرزوی یک خبرنگار عکاس شدن‪ ،‬رسیدم‪.‬‬ ‫از ترانه و عکس��ی که وورد پرس آن را برنده کرد و در مورد آن روز‬ ‫صحبت کن‪.‬‬ ‫روز س��ختی بود و من برای پوش��ش قرار دادن مراسم عاشورا رفته‬ ‫بودم‪ .‬این کار را هر سال انجام می‌دادم و هیچ‌گونه مشکلی هم پیش‬ ‫نمی‌آمد و توقعی هم برای بروز مش��کل نبود چون این مراسم هیچ‬ ‫وقت قبلن در تاریخ افغانستان مورد حمله نهاد و سازمانی قرار نگرفته‬ ‫بود‪ .‬آن روز طبق معمول تالش داشتم تا زوایای تازه‌ای از این مراسم‬ ‫را پیدا کنم که یکی از آن زوایا اطفالی بودند که لباس‌های س��بز یا‬ ‫سفید عربی می‌پوشیند و یادآور اطفال مسلم در چند صد سال پیش‬ ‫بودند که قبل از روز عاشورا به گروگان گرفته و کشته می‌شوند‪ .‬این‬ ‫موضوع در مذهب شیعه قصه مفصلی دارد‪.‬‬ ‫دسته سینه‌زنی از کابل وارد منطقه شد و ترانه را آن‌جا دیدم و با خود‬ ‫تصمیم گرفتم تا از این دسته زنجیر‌زنی عکس بگیرم و بعد برگردم‬ ‫و از آن دخت��ر با خانم‌هایی که هم‌راه او بودند عکس بگیرم تا رنگ‬ ‫بیش‌تری به عکس‌هایم دهد‪.‬‬ ‫چون می‌خواس��تم صداها را نیز ثبت کنم ش��روع کردم به ویدئو‬ ‫گرفتن‪ .‬در هم��ان لحظه بود که انفجار مهیب اتفاق افتاد و موج‬ ‫انفجار به س��مت من آمد‪ ،‬دستم را نیز زخمی کرد و من بر روی‬ ‫زمین پرت ش��دم‪ .‬وقتی به خود آمدم دیدم مردم از منطقه‌ای که‬ ‫دود اس��ت فرار می‌کنند‪ .‬بی‌اختیار تصمی��م گرفتم ببینم چه خبر‬ ‫اس��ت‪ ،‬بر خالف دیگران به س��مت دود دویدم و وقتی رس��یدم‬ ‫متوجه ش��دم در مرکز حلقه‌ای قرار دارم که همه در انفجار بمب‬ ‫تیک��ه تیکه ش��دند و آن‌ها به صورت حلق��ه‌ای در دور من روی‬ ‫زمین افتاده بودند‪ .‬در گوش��ه راس��ت خودم متوجه ش��دم از بین‬ ‫هم��ان افراد با لباس‌های رنگی که قبل��ن دیده بودم خیلی‌‌ها به‬ ‫روی زمی��ن افتادند‪ .‬آن ع��ده به دلیل لباس‌ه��ای رنگی با بقیه‬ ‫جسدها فرق داشتند و بسیاری خانم و کودک بودند‪ .‬ترانه را دیدم‬ ‫که در بین اجس��اد ایستاده‪ ،‬وحشت زده فریاد می‌زد و خودش نیز‬ ‫زخمی شده و بسیاری از اقوام من‌جمله برادر کوچکش را از دست‬ ‫داده بود و من توانستم عکسی را در آن‌جا ثبت کنم‪.‬‬ ‫دنیای روزنامه‌نگاران جنگی روی حوادث و رخ‌دادهای تقریبن بد دنیا‬ ‫می‌گردد‪ .‬احساس شخصی تو چیست؟ اگر بگویند اتفاق ناگوار در دنیا‬ ‫نخواهد افتاد و تو بی‌کار می‌شوی چه فکر می‌کنی؟‬ ‫آرزو دارم چنی��ن روزی اتف��اق بیافتد‪ .‬گرچه از عکس گرفتن و ثبت‬ ‫لحظه‌هایی که ممکن است دیدنش برای خیلی‌ها ناممکن باشد هم‬ ‫لذت می‌برم اما لذت نمی‌برم که کس��ی روبه‌روی چشم من کشته‬ ‫ش��ود و اطفال را تیکه تیکه ش��ده ببین ‌م و حتا دشمنان این صلح را‬ ‫هم نمی‌خواهم کشته و تیکه تیکه شده که در آن روز دیدم ببینم‪ .‬اما‬ ‫این واقعیتی است که شاید هیچ وقت اتفاق نیافتد و امکان ندارم دنیا‬ ‫در صلح و امنیت باش��د‪ .‬اگر یک زمانی به امید خدا به آرزو و توقعی‬ ‫که مردم افغانستادن دارند‪ ،‬صلحی در این کشور شود من نیز تالش‬ ‫می‌کنم جای دیگ��ری روم‪ .‬نه به این دلیل که عادت دارم از جنگ‬ ‫عکس بگیرم بلکه به این دلیل که می‌خواهم فریاد کسانی باشم که‬ ‫در جنگ طرف بی‌گناه هستند و قادر نیستند فریاد بزنند و حس‌شان‬ ‫را به اعضای دیگر انسانیت برسانند‪ .‬دوست دارم برای آن‌ها گلو‪ ،‬حلق‬ ‫و زبان باشم تا برای‌شان حرف بزنم‪.‬‬

‫ایــران ما‬

‫میراث از یاد رفته ایران‬

‫گورستان ظهیرالدوله ‪ ،‬محفل انس اهل ادب و هنر‬ ‫مانا آذر‬ ‫«خیابان دربند ‪ ،‬چهار راه اول نه چهار راه دوم که چراغی چش��مک‬ ‫زن دارد را به پیچ سمت راست » این آدرسی است که پیرمرد تاکسی‬ ‫ران از خیابان «ظهیرالدوله» می‌دهد ‪.‬‬ ‫با همین آدرس می‌رسم به خیابان ظهیرالدوله اما برای یافتن گورستان‬ ‫ظهیرالدوله هم باید پرس‌وجو را از سر بگیرم نه از جوان‌های محله از‬ ‫پا به سن گذاشته‌ها و ساکنان قدیمی تا با دست به بن بستی اشاره‬ ‫کنند و دری بسته را ببینم با سردری کهنه که سنگ‌های نصفه نیمه‬ ‫و شکسته‌اش خبراز هزارتوی خاطرات تاریخی‌اش می‌دهد‪.‬‬ ‫دری فلزی به رنگ طوسی با شيشه‌هایی كوچك و رنگی كه پشت‬ ‫حفاظ اين در ديده می ش��ود ‪ .‬در بسته است باید زنگ بزنم‪« .‬بیا تو‬ ‫ببینم چی می‌گی » این صدای پیرزنی اس��ت که در این گورستان‬ ‫زندگی می‌کند در را باز می‌کند و من وارد می شوم‪.‬این‌جا گورستان‬ ‫ظهیرالدوله است محفل انس است و دوستان جمع اند از فروغ بگیر‬ ‫تا ملک الشعرای بهار تا قمر الملوک وزیری‪ .‬داخل می‌شوم سمت‬ ‫راست در ورودی‪ ،‬پشت حفاظی از درخت های نارون و شمشادهایی‬ ‫خزان زده حدود ‪ 100‬قبر وجود دارد‪.‬‬ ‫با كمی نگاه و مكث می‌ش��ود حدس زد كه آن جا مخصوص يك‬ ‫خاندان اس��ت‪ .‬چون هيچ اسمی غير از «افخمی» يا «افخم الدوله»‬ ‫روی سنگ قبرها نوشته نشده است‪ .‬از آن جا كه خارج می‌شوم كمی‬ ‫جلوتر‪ ،‬سمت چپ اتاقی است با بافت قديمی كه پيرزن اين گورستان‬ ‫آن‌جا زندگی می كند‪.‬‬

‫چهره اش تكيده و پر از چروك دوران سال‌خوردگی است‪ .‬عينكی ته‬ ‫استكانی با چارچوب قهوه ای رنگ به چشم و چادری گل گلی به سر‬ ‫دارد ‪ .‬می‌گوی��د ‪ «:‬این‌جا را ائمه اطهار اداره می‌کنند هر کس این‌جا‬ ‫آمده دست خالی نرفته است »اشاره پیرزن به خانقاه ظهیرالدوله است‪.‬‬ ‫برای پیرزن بیش‌تر از بافت نستالژیک و قدیمی گورستان ‪ ،‬بیش‌تر‬ ‫از شاعر و موسیقی‌دان و نویسنده اعتقادات مذهبی اش اهمیت دارد‬ ‫شاید اصال نداند ملک الشعرای بهار کیست ؟ شاید بداند اما برایش‬ ‫اصال مهم نباشد ‪ .‬او به خودش می بالد از این‌که توانسته پنجاه سال‬ ‫زیر سایه اعتقاداتش گورستان‌نشین باشد و به قول خودش در امان ‪.‬‬ ‫حاال مدت‌هاست پیر زن مرده و دیگر کسی در گورستان ظهیرالدوله‬ ‫را به روی دوس��ت‌داران فروغ و قمر الملوک وزیری باز نمی‌کند حتا‬ ‫در س��ال‌گرد وفات فروغ هم در گورستان گشوده نشد‪.‬این گورستان‬ ‫‪ 120‬س��الی قدمت دارد اما شاید برای ما که میراث هزار ساله داریم‬ ‫و بی‌اعتنا از آن‌ها می‌گذریم چندان قدمت این گورس��تان چشم گیر‬ ‫نباشد اما در جایی چون بلغارستان اطراف یک درخت‌چه ماگنولیا را‬ ‫حصار کشی کرده برایش بروشور طراحی می‌کنند و چون جاذبه‌ایی‬ ‫گردش��گری به خورد توریست هایی می‌دهند که در وطن خودشان‬ ‫در همین گلپایگان انبوهی از این درخت‌چه‌ها یافت می‌شود‪ .‬چطور‬ ‫می‌شود که ما برای تورهای میلیونی خارجی هزینه می‌کنیم تا خانه‬ ‫فالن ملکه که قدمت‌اش از این گورستان هم کم‌تر است را به جای‬ ‫کاخ به خوردمان بدهند اما برای دیدن محفل انس شعرای و ادب و‬ ‫هنر در همین نزدیکی هیچ انگیزه‌ایی نداریم ؟‬

‫ظهیرالدوله و مجلس دوستان‬ ‫مي��رزا علی خان دولوی قاجار‪ ،‬ملقب ب��ه ظهيرالدوله‪ ،‬فرزند محمد‬ ‫ناصرخان‪ ،‬وزير دربار ناصرالدين ش��اه در س��ال ‪ 1281‬در جمال آباد‬ ‫شيراز متولد شد‪ ،‬در ‪ 16‬سالگی دختر ناصرالدين شاه را به عقد خود‬ ‫درآورد و در سال ‪ 1304‬به سمت وزير تشريفات خاصه منصوب شد‪.‬‬ ‫عالوه بر ظهیرالدوله در این گورستان قمرالملوك وزيری هم كه او‬ ‫را تواناترين خواننده زن ايران می‌نامند‪،‬در يكي از گورها آرميده است‪.‬‬ ‫او جزو اولين خواننده هايی است كه پس از ورود گرامافون به ايران‪،‬‬ ‫تصنيف هايش را روی «صفحه» ضبط كرد‪.‬‬ ‫روح اهلل خالقی‪ ،‬آهنگ‌ساز و رديف‌دان شهير موسيقی اصيل ايراني‬ ‫يكي ديگر از بزرگانی است كه در اين گورستان آرميده‪ .‬روی سنگ‬ ‫قبر او فقط اس��م و تاريخ تولد و فوت اش را نوش��ته اند‪« :‬روح اهلل‬ ‫خالقی‪ »1285 -1344 ،‬رهی معيری‪ ،‬ش��اعر و ترانه سرای معاصر‬ ‫اما‪ ،‬در فضايی متفاوت خفته اس��ت‪ .‬گنبد سنگی فيروزه ای رنگ با‬ ‫چهارستون كه حصاری از شيشه هم به دور خود دارد‪.‬‬ ‫شمالی‌ترين نقطه گورس��تان و به عبارتی بزرگ‌ترين فضای آن‌جا‬ ‫متعل��ق به وزير فرهنگ دوره پهلوی و ش��اعر و اديب معاصر ايران‬ ‫است‪ .‬گور ملك الشعرای بهار كه كتاب سه جلدی «سبك شناسی»‬ ‫و ش��عر دماوندش بيش‌تر از ديگر آثارش ش��هره شده در اتاقكی به‬ ‫طول و عرض سه متر قرار دارد‪.‬‬ ‫مرتضی‌خان محجوبی‪ ،‬اولين نوازنده ايران كه كوك پيانو را با دستگاه‬ ‫های موسيقی اصيل ايرانی مطابقت داد و نواخت‪ ،‬زير سنگ قبر ساده‬

‫ای كه فقط اسم اش روی آن نوشته شده‪ ،‬به ديار باقی شتافته است‪.‬‬ ‫مزار ملک الشعرای بهار اما برای خودش عظمتی دارد طاقی و ستونی‬ ‫که آن هم دیدنی است‬ ‫اما قبری كه بيش از ديگر گورها جلب توجه می‌کند‪ ،‬به فروغ فرخزاد‪،‬‬ ‫ش��اعر نوپرداز معاصر تعلق دارد‪ .‬تنها گ��وری که باالی آن چراغی‬ ‫افروخته اند ‪ .‬فروغ س��فارش این چراغ را در شعری که روی سنگ‬ ‫مزارش حک شده به دوست‌داران اش داده است‬ ‫او از نهایت شب حرف می‌زند و چراغ طلب می کند از هر کس که‬ ‫به دیدارش رفته ‪.‬‬ ‫گورس��تان ظهیرالدوله‪ ،‬تو را یک قرن به عق��ب می‌برد ‪ .‬یک دوره‬ ‫تاریخ��ی نه چن��دان دور در این مکان نفس می‌کش��د ‪ .‬انگار از هر‬ ‫گوری صدایی شنیده می‌شود یکی سازش را کوک کرده و دیگری‬ ‫شعرش را زمزمه می‌کند ‪.‬‬ ‫شاید بازسازی و محافظت از این گورستان میراث از یاد رفته ایی را به‬ ‫یاد نسل‌های بعدی بیاورد و مکان ارزشمندی باشد در لیست بازدید‬ ‫گردش‌گران عالقمند اما اگر وضع به همین منوال باقی بماند شاید‬ ‫هم سال‌ها بعد برجی و بارویی روی هزار خاطره بسازند و اصال کسی‬ ‫نداند که در این مکان بخشی از تاریخ ایران خفته است ‪.‬‬ ‫امروز این گورس��تان نه نامی دارد و نه نش��انی حتی دریغ از یک‬ ‫تابلوی راهنمایی که مسیر را نشان دهد ‪ ،‬ستیز با تاریخ در نهایت‬ ‫به بی هویتی منجر می ش��ود و فراموشی سرزمینی که در نهایت‬ ‫دیار همه ماست‪.‬‬

‫هفت‬

‫نوامبر ‪2011‬‬

‫‪31‬‬

‫اقتصـــاد‬ ‫نفــت‬ ‫بـــازار‬

‫پیامدهای نامطلوب بی‌ثباتی نرخ ارز‪ ،‬واقعیت مغفول مانده‬

‫وقتی ارز تک نرخی کاری از پیش نمی‌برد‬ ‫سایه کوثری‬ ‫شش��مین روز بهمن ماه بانک مرکزی اعالم کرد که ارز تک نرخی‬ ‫شده است‪ .‬رییس کل بانک مرکزی در نشستی خبری نرخ ارز یکسان‬ ‫شده را ‪ 1226‬تومان اعالم کرد‪ .‬محمود بهمنی در جمع خبرنگاران‬ ‫اعالم ک��رد‪ «:‬همین حاال نرخ ارز تک نرخی را اعالم می‌کنی م و‬ ‫این مبلغ ‪ 1226‬تومان اس��ت که هم‌کاران محاسبه کرده‌اند که این‬ ‫نرخ از شنبه پس‌فردا در تمام نظام بانکی قابل اعمال خواهد بود‪ ».‬بنا‬ ‫به وعده محمود بهمنی قرار بود همه حواله‌ها و گشایش‌ها و واردات‬ ‫کاالهای ما با این نرخ صورت بگیرد‪.‬‬ ‫هم‌چنین بر اساس آخرین تصمیم بانک مرکزی برای ورود و خروج‬ ‫دانش‌جویان و حواله‌های مس��افران حتا نرخ ارز به میزان بیش‌تری‬ ‫قرار بود کاهش یابد و نیز افرادی که مس��افرت‌های دورپرواز دارند‬ ‫بتوانن��د مبالغ بیش‌تری از ارز اس��تفاده کنند و هیچ مش��کلی برای‬ ‫هیچ‌کس نباشد‪ .‬بهمنی قول داده بود که از آن پس نیازی به مراجعه‬ ‫به بازارهای آزاد برای تهیه ارز وجود نداشته باشد و نظام بانکی همه‬ ‫نیازهای آن‌ها را با توجه به مصرف‌شان برآورده کند‪.‬‬ ‫بالفاصله پس از انتشار این خبر قیمت ارز که از روزهای پیش از آن‬ ‫رون��د نزولی را آغاز ک��رده بود‪ ،‬باز هم کاهش یافت‪ .‬اما چند روز که‬ ‫گذشت اقتصاددانان و فعاالن اقتصادی متفق‌القول شدند که در واقع‬ ‫ارز آن‌گونه که اعالم کرده‌اند‪ ،‬تک نرخی نشده است‪.‬‬ ‫اس��داهلل عس��گراوالدی‪ ،‬عضو هیات نمایندگان اتاق تهران یکی از‬ ‫نخس��تین افراد بود که در نشس��ت هیات نمایندگان پارلمان بخش‬ ‫خصوصی تهران در مورد وضعیت ارزی کشور سخن گفت‪.‬‬ ‫این عضو هیات نمایندگان اتاق تهران هم‌چنین از بانک مرکزی به‬ ‫عدم اجرای وظایفش در قبال ارز انتقاد کرد و گفت‪« :‬وقتی می‌گویید‬ ‫ارز ت��ک نرخی یعنی این که باید تمام نیاز جامعه را برطرف کنید تا‬ ‫دیگر کسی به دنبال خرید ارز با قیمت‌های دیگر نباشد‪ .‬اما شما به‬ ‫من بگویید برای تامین ارز محصالن خارج از کش��ور یا بیمارانی که‬ ‫برای مداوا نیاز دارند به خارج س��فر کنند و ارز زیادی هم الزم دارند‬ ‫چه کرده‌اید؟»‬ ‫این صادرکننده باس��ابقه افزود‪« :‬بانک مرکزی در مورد ارز صادراتی‬ ‫چه تمهیدی اندیش��یده اس��ت؟ االن با اعالم ارز تک نرخی‪ ،‬یعنی‬ ‫صادرکننده باید ارز حاصل از صادراتش را به کش��ور بیاورد و به نرخ‬ ‫‪ 1226‬تومان بفروشد؟ اصال چگونه صادرکننده ارز خود را به کشور‬ ‫بیاورد؟»‬ ‫‪32‬‬

‫‪ 32‬هفت‬

‫نوامبر ‪2011‬‬

‫اس��داهلل عسگراوالدی از اعطای ارز مسافرتی به میزان ‪ 1000‬دالر‬ ‫و آن هم یک بار در س��ال نیز گالیه کرد و از بانک مرکزی پرسید‬ ‫چگونه به این موضوع رس��یده ان��د که یک فعال اقتصادی که کار‬ ‫تولید‪ ،‬صادرات و واردات انجام می‌دهد در سال تنها یک بار به خارج‬ ‫از کش��ور سفر می‌کند و آن هم تنها می‌تواند ‪ 1000‬دالر ارز بگیرد‬ ‫که تنها هزینه چند شب اقامت را تامین می‌کند‪.‬‬ ‫ای��ن فعال اقتصادی ادامه داد‪« :‬در ح��ال حاضر ‪ 1150‬قلم کاالی‬ ‫واردات��ی داریم که برای آن‌ها ثبت س��فارش ص��ورت می‌گیرد و‬ ‫ورودش��ان به کشور مجاز اس��ت اما ارز تک نرخی فقط به واردات‬ ‫کاالهای اساسی تعلق می‌گیرد‪ .‬پس واردکننده کاالهای دیگر باید‬ ‫چه بکند؟ آیا مجبور نیس��ت که ارز خ��ود را از بازارهای فرعی و با‬ ‫قیمت‌های متفاوت تهیه کند؟ پس چگونه بانک مرکزی ادعا می‌کند‬ ‫که ارز تک نرخی شده است؟»‬ ‫ام��ا تغییر قیم��ت ارز و باال رفتن آن چه تاثیری بر اقتصاد کش��ور‬ ‫خواهد داشت؟‬ ‫ش��مس‌الدين حس��يني‪ ،‬وزی��ر اقتص��اد و‬ ‫س��خنگوی دولت در پاسخ به اين‬ ‫سوال كه آيا اگر نرخ دالر در بازار‬ ‫آزاد ب��ه ‪ 10‬هزار تومان برس��د‬

‫تاثيري بر كليت اقتصاد كش��ور دارد؟ گفته است که با سيستمي كه‬ ‫ما راه اندازي كرده‌ايم‪ ،‬نه و س��پس تحليل مي‌كنند‪« :‬امروز ارز يك‬ ‫وسيله مبادله است و اگر كسي بخواهد مبادله قانوني و مشروع انجام‬ ‫بدهد‪ ،‬ما دالر ‪ 1226‬توماني به او مي‌دهيم‪ ،‬ولي شايد كسي بخواهد‬ ‫خودش روي دالر قيمت بگذارد‪».‬‬ ‫وزير اقتصاد با تاكيد بر نظم و انضباط در مبادالت رسمي و غيررسمي‬ ‫عنوان مي‌كند كه دالر به همه آن‌هايي كه نياز واقعي دارند و بر توليد‬ ‫و مصرف داخلي موثرند‪ ،‬با نرخ دولتي داده مي‌شود‪ ،‬در نتيجه در بازار‬ ‫آزاد هرچه هم افزايش يابد‪ ،‬چون منشا داللي و سودجويي كاذب دارد‬ ‫و در مسير توليد ناخالص داخلي نيست‪ ،‬پس نمي‌تواند موثر باشد‪.‬‬ ‫اما عباس شاکری‪ ،‬اقتصاددان می‌گوید‪ «:‬اگر با مسامحه بپذیریم که‬ ‫م��ا نظام ارزی داریم می توان گفت که مزیت نرخ ارز ثابت نس��بت‬ ‫به ش��ناور این است که در مواقع کمبود ارز (در مواقع کاهش قیمت‬ ‫های نفت) از بی ثباتی نرخ ارز و تورم جلوگیری می‌ش��ود و از دامنه‬ ‫فعالیت‌های سوداگرانه ارزی می‌کاهد‪ .‬در مقابل تثبیت نرخ ارز چون‬ ‫هوشمند نیست ممکن است در شرایط تورم صادرات غیرنفتی را‬ ‫محدود کند‪ .‬اما باید توجه داشت که تا وقتی‬ ‫اقتصاد رقابتی نش��ود و بازار ارز عمیق و‬ ‫رقابتی شکل نگیرد‪ ،‬نرخ ارز به عنوان‬ ‫یک قیمت کلیدی نمی تواند خوب‬ ‫عالمت دهی کند‪.‬‬

‫اگر بازار ارز رقابتی بود و اقتصاد کشور رقابتی بود مقتضیات همه‬ ‫بخش‌ها نسبت به تغییر نرخ ارز در یک جهت و در یک اندازه بود‬ ‫اما وقتی وضعیت این‌گونه نباشد تثبیت آن صادرات را با مشکل‬ ‫مواجه می کند و واردات را ارزان می‌س��ازد اما تولید را با مشکل‬ ‫مواجه می‌کند‪».‬‬ ‫اما مجتبی خسرو تاج‪ ،‬فعال اقتصادی و سرپرست وزارت بازرگانی‬ ‫در دهه ش��صت معتقد است که افزایش ‪ 10‬درصدی نرخ دالر را‬ ‫این‌گون��ه ارزیابی می‌کند که این اقدام حتمن اثرات تورمی دارد؛‬ ‫آن هم برای کش��وری که اکنون در پروس��ه حذف یارانه‌هاست‬ ‫و اج��رای این طرح خودش یک مقداری اث��رات تورمی دارد‪ .‬به‬ ‫زعم او‪ ،‬صادرکنندگان هم‌واره خواهان اصالح نرخ ارز به صورت‬ ‫تدریجی بوده اند اما این افزایش یک‌باره نرخ دالر هزینه تولید را‬ ‫ب��اال می‌برد و صادرکنندگان باز هم برای س��ه یا چهار ماه دیگر‬ ‫این مش��کل را دارند که آثار تورمی در نرخ ارز دیده نشده است‪.‬‬ ‫ای��ن عضو اتاق بازرگانی تهران تصریح می‌کند‪« :‬باید واقعن دید‬ ‫نگاه پش��ت سر کاهش نرخ پول کشور دقیقن چه بوده است؟ آیا‬ ‫دولت‌مردان دنبال این بودند که کمبود منابع ریالی خود را از این‬ ‫طریق جبران کنند یا دلیل اصلی برای ایجاد تعادل عرضه و تقاضا‬ ‫در بازار بوده اس��ت؟ به هر ح��ال علتش هرچه که بوده‪ ،‬بی بر و‬ ‫برگرد آثار تورمی این قضیه بسیار شدید خواهد بود‪».‬‬ ‫اما چرا باید نرخ ارز کنترل شود؟‬ ‫واقعیت این اس��ت که پرهیز از تورم‪ ،‬برای حفاظت از ارزش پول‬ ‫ملی‪ ،‬حفظ قدرت خرید مردم و اطمینان فعاالن اقتصادی از آینده‬ ‫و مواردی از این دس��ت‪ ،‬مورد توصیه اقتصاددانان است‪ ،‬ولی در‬ ‫شرایطی که تورم به دالیل غیرمرتبط با تولید و یا به دلیل برخی‬ ‫روش‏ه��ای قابل اصالح در این بخ��ش به وجود می‏آید‪ ،‬محدود‬ ‫ک��ردن نقدینگی بخش تولید برای کنترل ت��ورم‪ ،‬عالوه برآنکه‬ ‫چاره‌ساز نخواهد بود‪ ،‬به عنوان عاملی در افزایش هزینه‌های واحد‬ ‫تولید و در نتیجه افزایش قیمت ها و تورم‪ ،‬نقش آفرینی می‏کند ‪.‬‬ ‫به عقیده اقتصاددانان علت اصلی تورم در کشور ما‪ ،‬سهم باالی‬ ‫درآمد نفت در بودجه کشور است که به دلیل استفاده از آن برای‬ ‫هزینه‏های عمرانی و جاری‪ ،‬عامل افزایش قدرت خرید مردم و در‬ ‫نتیجه رشد تقاضاست‪ .‬این روند‏باید با رشد تولید یا واردات کاال‬ ‫خنثی ش��ود؛ در غیر این‌صورت‪ ،‬به دلیل افزایش تقاضا نسبت به‬ ‫تولید‪ ،‬تورم‌زا خواهد بود‪.‬‬

‫نفت ابزار فشار سیاسی علیه ایران‬

‫بایدها و نبایدهای سازمان اوپک‬ ‫سایه کوثری‬ ‫با نزدیک شدن به زمان تحریم نفت ایران و عملی‌شدن تصمیم اتحادیه‬ ‫اروپا‪ ،‬قیمت نفت از همین حاال رو به افزایش گذاش��ته است‪ .‬از سویی‬ ‫آن‌چن��ان ک��ه اقتصاددانان می‌گویند در س��ال ‪ 2012‬با افزایش قیمت‬ ‫جهانی نفت و نیز افزایش تقاضا هم روبرو خواهیم شد‪.‬‬ ‫اکنون قیمت نفت‪ ،‬صرف‌نظر از تغییرات جزیی حول و حوش بشکه‌ای‬ ‫‪ 110‬دالر دور می‌زند‪ ،‬و با توجه به پیش‌بینی رشد جهانی در سال ‪2012‬‬ ‫به می��زان ‪ 3/5‬درصد افزایش تقاضای نفت از اوپک کاملن منطقی به‬ ‫نظر می‌رسد‪.‬‬ ‫از سویی به گفته کارشناسان و اقتصاددانان در سال ‪ 2011‬اوپک روزانه‬ ‫‪ 720‬هزار بش��که در روز به ذخایر جهانی اضافه کرده اس��ت‪ .‬براساس‬ ‫برآوردها و به‌طور متوسط طی سال ‪ 2012‬تقاضای واقعی نفت در بازار‬ ‫جهانی از اوپک ‪ 30/5‬میلیون بش��که در روز اس��ت و اوپک در دسامبر‬ ‫‪ 2011‬روزان��ه ‪ 30/82‬میلی��ون بش��که تولید کرده اس��ت در حالی‌که‬ ‫س��همیه‌ها ‪ 28‬میلیون بشکه بود‪ .‬در نشست اخیر اوپک در ‪ 14‬دسامبر‬ ‫(‪ 23‬آذر) ‪ 12‬عضو این س��ازمان س��قف تولید روزانه خود را به باالترین‬ ‫میزان (دو میلیون بش��که در روز) در س��ه سال گذش��ته افزایش داده و‬ ‫میزان رسمی سقف تولید روزانه اوپک به ‪ 30‬میلیون بشکه رسید‪ .‬البته‬ ‫در این نشست عربستان خواهان افزایش تولید نفت اوپک تا سقف ‪30/5‬‬ ‫میلیون بشکه بود که در نهایت ‪ 30‬میلیون بشکه در روز به عنوان سقف‬ ‫اوپک تصویب شد‪.‬‬ ‫با ای��ن حال آن‌گونه که از تولید مجموع کش��ورهای اوپک بر می‌آید‪،‬‬ ‫اگر اعضا در سقف تولید عمل شده خود به تولید نفت بپردازند‪ ،‬مجموع‬ ‫آن ‪ 30/82‬میلیون بش��که در روز خواهد بود‪ .‬ش��اید تنها کش��وری که‬ ‫امکان تامین نفت بیش‌تری را دارد‪ ،‬عربستان سعودی است‪ .‬اگرچه قبلن‬ ‫عربس��تان اعالم می‌کرد که ‪ 8/5‬میلیون بش��که در روز تولید می‌کند‪.‬‬ ‫ولی این عدد واقعی نبود و ‪ 9/760‬میلیون بش��که در روز تولید می‌کرد‪.‬‬ ‫طی سال‌های ‪ 2010-2011‬عربستان ‪1/5‬میلیون بشکه به تولید واقعی‬ ‫خودش اضافه کرد و به ‪ 9/8‬رس��ید که هنوز امکان وجود ظرفیت مازاد‬ ‫محدودی دور از ذهن نیس��ت‪ .‬به تازگی هم عربستان خودش این ادعا‬ ‫را کرده است‪ .‬عربستان س��ابقه چنین کاری را دارد‪ .‬پس از انقالب که‬ ‫ایران تولید نفت خود را کاهش داد‪ ،‬عربستان نفت خود را جای‌گزین نفت‬ ‫کاهش یافته ایران کرد‪.‬‬ ‫افزایش تولید نفت عربس��تان با حمله ع��راق به کویت و آتش گرفتن‬ ‫چاه‌های نفتی این کشور و بحران لیبی هم ادامه یافت‪.‬‬ ‫اما به نظر کارشناس��ان اقتصادی موضع اوپ��ک در این زمینه تاکنون‬ ‫انفعالی بوده است‪.‬‬ ‫‪ 12‬سپتامبر ‪ 1960‬كش��ورهاي صادر كننده نفت با هدف محافظت از‬ ‫منافع خود اقدام به تاسيس سازمان واحدي موافقت كردند كه به اختصار‬ ‫اوپك ناميده ش��د‪ .‬اين توافق در پايان مذاكرات نمايندگان اين كشورها‬ ‫در بغداد حاصل شد‪.‬‬ ‫در واقع س��ازمان کش��ورهای صادر کننده نفت با نام اختصاری اوپک‬ ‫(‪ ،)OPEC‬یک کارتل بین المللی نفتی است که متشکل از کشورهای‬ ‫الجزایر‪ ،‬ایران‪ ،‬عراق‪ ،‬کویت‪ ،‬لیبی‪ ،‬نیجریه‪ ،‬قطر‪ ،‬عربس��تان س��عودی‪،‬‬ ‫امارات متح��ده عربی اکوادور‪ ،‬آنگوال و ونزوئال اس��ت‪ .‬مقر بین‌المللی‬ ‫اوپک از بدو تاسیس در سال ‪ ۱۳۳۹‬در ژنو بود و در سال ‪ ۱۳۴۴‬به شهر‬ ‫وین در کشور اتریش انتقال یافت‪.‬‬ ‫به گفته اقتصاددانان بعضی تولید‌کنندگان در سال ‪ 1973‬پس از مناقشه‬ ‫اعراب و اسراییل برخی از مصرف‌کنندگان را مورد تحریم نفتی قرار دادند‬ ‫و مصرف‌کنندگان آژانس بین‌المللی انرژی ‪ IEA‬را تاسیس کردند که‬ ‫سیاس��ت‌های همسو را تدوین و اجرا کند‪ .‬ابتدا سراغ صرفه‌جویی‌ها در‬ ‫مصرف و سپس افزایش مالیات بر مصرف فرآورده‌های نفتی رفتند که‬ ‫هم برایشان درآمد تولید کرد و هم موجب کاهش رشد تقاضا شد و بعد‬ ‫آن را تدوی��ن و اج��را کردند و از محل همین منابع مالی به انرژی‌های‬

‫جانشین و حتی به زغال سنگ که آلوده‌کننده‌تر است‪ ،‬سوبسید دادند و‬ ‫انرژی هسته‌ای را گسترش دادند و توسعه تولیدات نفتی در کشورهای‬ ‫غیرعضو اوپک را پش��تیبانی کردند‪ .‬و س��پس برنام��ه ایجاد ذخایر‬ ‫استراتژیک را برای مواجهه با بحران‌های سیاسی اجرا کردند تا آن‌جا‬ ‫که حاال می‌خواهند به تحریم تولید‌کنندگان بپردازند‪.‬‬ ‫اما واقعیت این اس��ت ک��ه اوپک حداقل می‌توان��د اعالم کند هیچ‬ ‫عضوی هرگز بیش از س��همیه‌های خودش در درون س��ازمان برای‬ ‫جبران کسری صادرات عضوی دیگر که مورد تحریم واقع شود‪ ،‬تولید‬ ‫نخواهد کرد و به آن پایبند باشد‪.‬‬ ‫کارشناس��ان می‌گویند که این سیاست از یک‌سو مصرف‌کنندگان را‬ ‫وادار به تجدید نظر در تحریم اعضا می‌کند و از سوی دیگر در صورت‬ ‫وقوع موقت چنین اقدامی‪ ،‬درآمدشان به همان اندازه سهمیه تولیدشان‬ ‫به دلیل افزایش قیمت‌ها شدیدن افزایش می‌یابد و درس بزرگ‌تر آن‬ ‫به مصرف‌کنندگان این است که نصیحتی که شما همیشه به اوپک‬ ‫داش��تید و آن عدم اس��تفاده از حربه نفت در معامالت سیاس��ی بود‪،‬‬ ‫یک اقدام دوطرفه اس��ت‪ .‬اگر شما تحریم نفتی اعراب در سال‌های‬ ‫‪ 1973‬را محکوم کردید و به سیاست‌های مشترک دست یافتید‪ ،‬امروز‬ ‫هم اوپک سیاس��ت مش��ترک دارد و اجازه نمی‌دهد که از حربه نفت‬ ‫علیه اعضای آن اس��تفاده شود‪ .‬کشورهای مصرف‌کننده دنیا بارها با‬ ‫اقدامات‌ش��ان اعالم کردند که نفت نباید از س��وی تولیدکنندگان به‬ ‫عنوان ابزاری برای اعمال فشار سیاسی مورد استفاده قرار گیرد که اگر‬ ‫چنین شود‪ ،‬آن‌ها راه‌های مقابله را آماده کرده‌اند‪.‬‬ ‫حاال کشورهای مصرف‌کننده نفت با اعمال تحریم یکی از موسسان‬ ‫اوپک‪ ،‬از نفت به عنوان ابزار فش��ار سیاس��ی اس��تفاده کرده‌اند‪ .‬این‬ ‫بار نوبت اعضای اوپک اس��ت که متحد ش��وند و به اقدام نامناس��ب‬ ‫مصرف‌کنندگان پاسخی مناسب و در حد توان بدهند‪ .‬اگر امروز ایران‪،‬‬ ‫تحریم نفتی می‌شود شاید فردا نوبت عضوی از اعضای دیگر اوپک‬ ‫باشد‪ .‬همان‌طور که دیروز‪ ،‬نفت‪ ،‬عراق و لیبی را به آتش جنگ کشاند‪.‬‬ ‫بنابراین الزم اس��ت اوپک در مقابل اقدام سیاسی مصرف‌کنندگان از‬ ‫خود واکنش مناس��ب نش��ان دهد‪ .‬البته انتظارات از این سازمان باید‬ ‫منطقی باش��د‪ .‬در این س��ازمان‪ ،‬اعضا در عین منافع مشترک‪ ،‬با هم‬ ‫رقابت دارند‪ .‬اوپک در عرصه بین‌المللی هم وظایف و معذوریت‌هایی‬ ‫دارد‪ .‬با این همه می‌توان از روسای آن انتظار داشت تا از اعضای دیگر‬ ‫بخواهند سهمیه مصوب در اجالس دسامبر ‪ 2011‬را رعایت کنند‪.‬‬ ‫اگر اوپک اعضای خود را متحد کرده و از آنها بخواهد که س��عی در‬ ‫گرفتن جای یک‌دیگر نداش��ته باشند ش��اید بتوان به وضعیت آینده‬ ‫جهان و عدم ایجاد بحران نفتی و پیامدهای آن بیش‌تر امیدوار بود‪.‬‬ ‫در اساس��نامه س��ازمان اوپک هدف از تاسیس و وظیفه این سازمان‬ ‫آمده است‪ «:‬هماهنگی و یکپارچه سازی سیاست‌های نفت کشورهای‬ ‫عض��و و تعیین به‌ترین راه ب��رای تامین منافع جمعی یا فردی آن‌ها‪،‬‬ ‫طراحی ش��یوه‌هایی ب��رای تضمین ثبات قیمت نف��ت در بازار نفت‬ ‫بین‌المللی به منظور از بین بردن نوسانات مضر و غیر ضروری؛ عنایت‬ ‫و توجه ویژه به کشورهای تولید کننده نفت و توجه خاص به ضرورت‬ ‫فراه��م کردن درآمد ثابت برای کش��ورهای تولید کننده نفت؛ تامین‬ ‫نفت کشورهای مصرف کننده به صورت کارآمد‪ ،‬مقرون به صرفه و‬ ‫همیشگی؛ و بازده مناسب و منصفانه برای آن‌هایی که در صنعت نفت‬ ‫سرمایه گذاری می‌کنند‪».‬‬ ‫زمانی اوپک در دهه نخس��ت عمر خود س��عی در تداوم بقا و در دهه‬ ‫دوم سعی در تاثیرگذاری بر بازار نفت و اعاده حقوق کشورهای تولید‬ ‫کننده داشت‪.‬‬ ‫از وظایف این س��ازمان تالش در افزایش وحدت نظر اعضای آن‬ ‫برای جلوگیری از س��قوط ناگهانی و افزایش انفجاری قیمت نفت‬ ‫اس��ت‪ ،‬چیزی که اکنون نیز در ش��رایط بحران نفتی کش��ورهای‬ ‫جهان از آن انتظار می‌رود‪.‬‬ ‫هفت‬

‫نوامبر ‪2011‬‬

‫‪33‬‬

‫ورزش‬ ‫فوتبـــال‬ ‫خبـــر‬

‫نگاهی به یک سال و نیم حضور مورینیو در مادرید‬

‫بارسـا؛ تمام مشکلآقای«خاص»‬

‫برگردان‪:‬رضا محدث‬ ‫حضور او در مادرید هم‌زمان شده بود با قهرمانی تیم ملی اسپانیا در‬ ‫جام جهانی‪« .‬فلرینتینو پرز» با این تصور که به‌ترین مربی جهان را‬ ‫در اختیار دارد‪ ،‬دس��ت او را برای خریدهای گران قیمت باز گذاشت‪.‬‬

‫‪34‬‬

‫‪ 34‬هفت‬

‫نوامبر ‪2011‬‬

‫او هم کار را تمام کرد‪ ۶۶ .‬میلیون یورو خرج کرد‪ .‬دی ماریا‪ ،‬اوزیل‪،‬‬ ‫خدیرا‪ ،‬کاروالیو و کانالس را به تیم آورد و در کنار ستارگان سال قبل‬ ‫مادرید‪ ،‬یعنی کاکا و کریستیانو رونالدو قرار داد تا جمع کهکشانیهای‬ ‫این تیم کامل شود‪.‬‬ ‫مورینو فصل را با یک تساوی آغاز کرد‪ ،‬اما خیلی زود اوضاع مناسب‬ ‫ش��د‪ .‬تا قبل از اولین الکالس��یکو‪ ،‬مورینیو و تیمش با یک اختالف‬ ‫امتیاز در صدر جدول بودند‪.‬‬ ‫هیچ کسی نسبت به این‌که یک رقیب جدی برای بارسا‬ ‫و گواردیوال پیدا ش��ده‪ ،‬تردیدی نداشت‪ .‬وقتی صوت‬ ‫پایان آن مس��ابقه زده ش��د‪ ،‬چه��ره فلرینتینو پرز‬ ‫حاکی از نارضایتی کامل بود‪.‬‬ ‫شکست با ‪ ۵‬گل‪ ،‬خورخه والدانو مدیر فنی مادرید‬ ‫را به واکنش و داشت و او این شکست را شرم آور‬ ‫خواند‪ .‬چیزی که بیش‌تر باعث عصبانیت مادریدیها‬ ‫شد‪،‬عکسالعمل خون‌سردانه آقای خاص بود به این‬ ‫شکست س��نگین‪« .‬خوردن پنج گل در یک بازی‬ ‫به‌تر از خوردن یک گل در پنج بازیست‪».‬‬ ‫این شکست صدر جدول را هم از مادرید گرفت و‬ ‫مورینیو را تحت شدیدترین فشارها از طرف والدانو‬ ‫قرار داده بود‪.‬در اواخر پاییز آن س��ال اختالفات این‬ ‫دو به اوج خود رس��ید‪ .‬روزنامهه��ا کم کم صحبت از‬ ‫رفتن مورینیو را مطرح میکردند‪ .‬پرز در کریسمس آن‬

‫س��ال در یک کنفرانس خبری گفت که حرفهای آقای ولدانو همان‬ ‫حرفهای اوست و این شرایط را برای مورینیو دشوارتر کرد‪.‬‬ ‫اما ش��گردهای مورینیو باز هم جواب داد‪.‬او چنان پرز را تحت تاثیر‬ ‫خودش قرار داده بود که بعد از ژانویه نظرات آقای مدیر به یک باره‬ ‫‪ ۱۸۰‬درجه چرخید و او مدافع پر و پا قرص آ مربی شد‪.‬‬ ‫باران الکالسیکو‬ ‫پس از چند سال که المپیک لیون‪ ،‬گربه سیاه مادریدیها شده و باعث‬ ‫حذف این تیم از لیگ قهرمانان اوپا میش��د‪ ،‬مورینیو با شکست این‬ ‫تیم در یک هشتم نهایی و پیروزی بر تاتنهام‪ ،‬در نیمه نهایی حریف‬ ‫بارس��ا ش��د ‪.‬دس��ت تقدیر کاری کرده بود که دوتیم در فینال جام‬ ‫پادش��اهی جام حذفی در اس��پانیا هم‪ ،‬به هم برساند و این شرایطی‬ ‫ایجاد کرده بود که برای اولین بار در تاریخ این دو تیم ظرف ‪ ۱۸‬روز‬ ‫‪ ۴ ،‬بار به مصاف هم بروند‪ .‬گام نخست در ‪ ۱۶‬آوریل ‪ ۲۰۱۱‬بود‪.‬‬ ‫مس��ابقه با تساوی یک بر یک به پایان رسید و به عقیده خیلیها‬ ‫این خود یک پیروزی برای مورینیو پس از شکس��ت س��نگین‬ ‫محسوب میشد‪.‬‬ ‫مورینیو هر س��ال حد عق��ل یک جام را کس��ب میکرد‪ .‬او‬ ‫ک��ه عملن قهرمانی در لیگ را از دس��ت رفته میدید‪ ،‬تمام‬ ‫تالش��ش را برای کس��ب جام حذفی به کار برد و توانست‬ ‫ب��ه فاصله ‪ ۴‬روز از مس��ابقه اول‪ ،‬با ت��ک گل رونالدو‬ ‫که در وقتهای اضافه‪ -‬دقیقه ‪ -۱۰3‬به ثمر رس��ید‬ ‫جام حذفی اس��پانیا را به دست بیاورد‪ .‬اولین جام‬ ‫اسپانیایی‪.‬‬ ‫در لیگ قهرمان اما داستان جور دیگری بود و‬

‫بارس��ا با اقتدار حریفش را شکست داد تا سهم مورینیو در آن فصل‬ ‫تنها یک جام باشد‪.‬‬ ‫دومین سال‬ ‫با باال گرفتن اختالفات با ولدانو‪،‬حاال این باش‌گاه یا جای والدانو بود‬ ‫یا جای آقای خاص‪ .‬با حمایتهای پرز از مورینیو‪ ،‬والدانو از تیم رفت‬ ‫و جی��ش را به زیدان داد‪ .‬با این کار عمال تنها منتقد مورینیو در تیم‬ ‫هم از صحنه خارج شد‪.‬‬ ‫آقای خاص همه چیز را میخواست‪.‬اتفاقی که چند هفته بعد با حکم‬ ‫مدیر باش��گاه محقق شد‪ .‬اختیار تام به مورینیو‪ ،‬در شروع این فصل‬ ‫هم او دست به خریدهای گران قیمتی زد و بسیار ولخرجی کرد‪.‬‬ ‫آن‌ها خوب ش��روع کردند‪ .‬چند بازی منسجم و خوب از آنها و البته‬ ‫امتیاز دهیهای بارسا باعث شد تا صدر جدول را بگیرند و همگان را‬ ‫به این نتیجه برس��انند که امسال‪ ،‬سال آقایی مادرید در اسپانیاست‪.‬‬ ‫اما دیدار الکالس��یکو و مواجه با بارسا با هم احتماالت را بر هم زد‪.‬‬ ‫یک شکست خانگی دیگر مقابل حریف دیرینه‪ .‬آقای خاص باز هم‬ ‫تالش کرد با فرافکنی تقصیرها را به گردن دیگری بیندازد‪ ،‬اما این‬ ‫بر هواداران قانع نمی‌ش��دند‪ .‬هواداران معتقد بودند که او لیاقت این‬ ‫تیم با س��تارهگانش را ندارد‪ .‬آقای خاص ت�لاش کرد تا با منطقی‬ ‫جلوه کردن‪ ،‬دل آنها را به دست بیاورد‪ .‬البته اختالف ‪ ۶‬امتیازی این‬ ‫تیم در صدر جدول هم بسیار در آرام کردن هواداران نقش داشت‪.‬‬ ‫اما باز هم یک الکالسیکوی دیگر از راه رسید‪.‬در فاصله کم‌تر از ‪۴۰‬‬ ‫روز این دو تیم می بایس��ت در یک چهارو نهایی جام حذفی با هم‬ ‫رقابت میکردند‪.‬‬ ‫او باز هم شکس��ت خورد تا س��وت هواداران به طور مس��تقیم او را‬ ‫هدف قرار دهد‪ .‬آقای خاص که س��ال قبل فدراسیون اسپانیا و حتی‬ ‫یوفا را محکوم به حمایت از بارسا میکرد‪ ،‬این بار دیگر هیچ بهانهای‬ ‫نداش��ت‪ .‬آقای خاص تهدید به استعفا کرد‪«:‬پیروزی صاحبان زیادی‬ ‫دارد ولی شکست بی پدر است‪ .‬مسئولیت این شکست را میپذیرم و‬ ‫قول میدهم در پایان فصل از تیم جدا شوم‪».‬‬ ‫تیم او در بازی برگشت به‌تر از همیشه ظاهر شد ولی این باعث نشد‬ ‫ت��ا آنها به نیمه نهایی صعود کنند‪ .‬همین بازی خوب باز هم موجب‬ ‫ش��د تا مورینیو علت حذف تیمش را عوام��ل نامعلوم معرفی کند و‬ ‫در جلس��ه کنفران��س مطبوعاتی پس از بازی هم ب��ه یک خبرنگار‬ ‫توهین کرد‪.‬‬ ‫ش��اید در لیگ قهرمانان اروپا باز هم شاهد مقابل این دو تیم باشیم‬ ‫و البته شاید هم نه‪ .‬آن چیزی که مسلم است‪ ،‬رویارویی آقای خاص‬ ‫با بارسا است در نوکمپ در ‪ ۲۲‬آوریل‪ .‬روزی که شاید تکلیف حضور‬ ‫او در سال آینده در مادرید را روشن میکند‪.‬‬

‫لیگ قهرمانان آسیا‪،‬‬

‫صعود استقالل به لیگ قهرمانان آسیا‬

‫دنیزلی هم ممنوع الخروج شد‬ ‫خبرهایی به گوش رس��یده که نشان می‌دهد «مصطفی دنیزلی»‬ ‫تا اطالع ثانوی ممنوع‌الخروج است‪« .‬دنیزلی» بابت قراردادهای‬ ‫صد‌ها میلیون تومانی که س��ال‌ها ب��ا باش‌گاه‌های فوتبال ایران‬ ‫هم‌چون «پاس» و «پرس��پولیس» داشته مالیات خود را به طور‬ ‫کامل پرداخت نکرده اس��ت‪ .‬این در حالی‌س��ت که اکثر مربیان‬ ‫و بازی‌کن��ان خارجی که جذب باش‌گاه‌های لی��گ بر‌تر فوتبال‬ ‫ایران می‌ش��وند باب��ت درآمدی که در کش��ور کس��ب می‌کنند‬ ‫هیچ‌گونه مالیاتی پرداخ��ت نمی‌کنند و به راحتی به فرار مالیاتی‬ ‫ت��ن می‌دهند‪ ،‬ام��ا ظاهرن افندی آن‌قدر زرنگ نبوده اس��ت که‬ ‫بتواند قسر در برود‪.‬‬

‫‌در مرحله دوم پلی آف لیگ قهرمانان آس��یا‪ ،‬بعدازظهر شنبه‪18 ،‬‬ ‫فوریه‪ ،‬دو تیم اس��تقالل و االتفاق عربستان در ورزش‌گاه آزادی‬ ‫ب��ه مصاف هم رفتند که این دیدار به پیروزی اس��تقالل ایران و‬ ‫صعود این تیم به لیگ قهرمانان آسیا منجر شد‪.‬‬ ‫دی��دار این دو تیم ک��ه در ورزش‌گاه آزادی در حضور ‪ ۶۳‬هزار و‬ ‫‪ ۱۲۰‬تماشاگر از ساعت ‪ 17:30‬دقیقه آغاز شد با نتیجه ‪ ۳‬بر یک‬ ‫به س��ود استقالل به پایان رس��ید‪ .‬یرکوویچ در دقیقه ‪ ،۳۸‬خسرو‬ ‫حیدری در ‪ ۶۰‬و آرش برهانی در دقیقه ‪ ۶۳‬گل‌های اس��تقالل را‬ ‫به ثمر رساندند‪ .‬یوسف س��الم در دقیقه ‪ ۶۰‬برای االتفاق گلزنی‬ ‫کرد‪ .‬این در حالی است که برانکو سرمربی پیشین تیم ملی ایران‬

‫که س��رمربی االتفاق عربس��تان اس��ت به دلیل پرداخت نکردن‬ ‫مالیاتش به ایران نیامد‪.‬‬ ‫با صعود تیم اس��تقالل به مرحله بعدی لیگ قهرمانان آسیا ایران‬ ‫دارای سه س��همیه شد‪ .‬پرسپولیس و س��پاهان دیگر نمایندگان‬ ‫ایران در این مسابقات هستند‪.‬‬ ‫استقالل در گروه اول لیگ قهرمانان آسیا در کنار تیم‌های نسف‬ ‫قارسی ازبکس��تان‪ ،‬الجزیره امارات و الریان قطر قرار می‌گیرد و‬ ‫در س��وی دیگر االتفاق نی��ز هم‌راه با تیم‌ه��ای الکویت کویت‪،‬‬ ‫العهد لبنان و وی‌بی اس��پورت مالدیو در گروه س��وم ای‌اف‌س��ی‬ ‫کاپ رقابت خواهد کرد‪.‬‬

‫آن‌طوری که از ظواهر امر پیداست انتخابات تعیین ریاست جدید‬ ‫فدراس��یون فوتبال بدج��وری هوس‌برانگیز ب��وده و همه را وارد‬ ‫میدان کرده اس��ت‪ ،‬از س��رداران س��پاه تا مدیران سابق و فعلی‬ ‫باش‌گاه‌های کش��ور‪ .‬از آخری��ن نفراتی که به ای��ن رقابت وارد‬ ‫ش��ده‌اند «محمد مایلی‌کهن» مرد همیش��ه معترض و عصبانی‬ ‫جمهوری‌اس�لامی و دوس��ت و یار غار «محم��ود احمدی‌نژاد»‬ ‫است‪ .‬در همین راستا گفته می شود شایعات استعفای «رویانیان»‬ ‫هم‌چنی��ن دلیلی دارد‪ .‬او البته برای رد گم کنی گفته اس��ت که‪:‬‬ ‫«استعفای من مربوط به امروز و دیروز نیست‪ .‬من سه ماه پس از‬ ‫حضورم در باش‌گاه «پرس��پولیس» و در ماه آذر بود که استعفای‬ ‫خودم را تقدیم وزیر ورزش کردم‪ ».‬اما «رویانیان» بعد از این‌که‬

‫دیده است ش��انس چندانی برای به دست آوردن این مقام ندارد‬ ‫پش��یمان ش��ده و بهانه‌ی تازه‌ای برای انصرافش از اس��تعفا پیدا‬ ‫کرده اس��ت‪ .‬او گفته اس��ت‪« :‬وقتی روز ‪ 22‬بهمن به راه‌پیمایی‬ ‫رفت��ه بودم رفتاری از هواداران دیدم که خیلی روحیه‌ام را عوض‬ ‫کرد و حتا من را ترغیب کرد که در این پست بمانم‪ ».‬شما حاال‬ ‫دیگر خودت��ان رابطه‌ی رفتار ه��واداران در راه‌پیمایی ‪ 22‬بهمن‬ ‫و انص��راف از اس��تعفا و یا همان ربط «گودرز» به «ش��قایق» را‬ ‫پیدا کنید‪.‬‬

‫هفت‬

‫نوامبر ‪2011‬‬

‫‪35‬‬

‫گذری بر عدد مقدس هفت‬

‫اندیــشه‬

‫شهروز فرهمند‬ ‫س��الیان درازی است که این عدد در جوامع و فرهنگ ها و ادیان‬ ‫و آداب و رسوم مختلف به نوعی مورد استفاده قرار می‌گیرد بدون‬ ‫آن‌که توجهی به بنیانش ش��ود و اگر س��والی نی��ز از به اصطالح‬ ‫اهلش بپرسی‪ ،‬موثق‌ترین جواب «مقدس» بودن این عدد خواهد‬ ‫بود‪.‬‬ ‫از هفت خوان رستم شروع می‌کنم‪ .‬مشهورترین نظم اصیل ایرانی‬ ‫و شاه‌کار ش��هیر ارجمند فردوسی پاک‌زاد که رحمت بر آن تربت‬ ‫پاک باد‪.‬‬ ‫زمانی که این منظوم را می‌خوانید یا می‌شنوید‪ ،‬صحبت از پهلوانی‬ ‫تنومند و پرزور و یلی بزن بهادر اس��ت که در پیچ و خم رس��یدن‬ ‫ب��رای نجات کی‌کاووس باید از هف��ت مرحله که یکی از دیگری‬ ‫دشوارتر است به سالمت و با موفقیت عبور نماید‪.‬‬ ‫در ابتدا و با اش��اره‌ای کوتاه و به‌دلیل این‌که بارزترین خصوصیت‬ ‫رستم «یل» بودنش است به ریشه یابی این کلمه می‌پردازیم‪.‬‬ ‫بنا به تعابیری کلمه «یل» از «ایلیا» گرفته شده که هم‌سان‌هایی‬ ‫در س��ایر زبان‌ها دارد نظی��ر علی در زبان ع��رب‪ .‬و معنی آن در‬ ‫زبان عبری به معنی «خداوندگار خدا» یا «خدای خدا» اس��ت‪ .‬و‬ ‫زمانی که به انسانی اطالق می‌شود نشان‌گر این است که این فرد‬ ‫رهرویی معنوی است و صراط مستقیم را پیموده است‪.‬‬ ‫از طرفی دیگر‪ ،‬بررس��ی نمادین ای��ن هفت مرحله و تطبیق آن با‬

‫‪36‬‬

‫‪ 36‬هفت‬

‫نوامبر ‪2011‬‬

‫ساختار آموزه‌های قدیمی که هر درسی را در لفافه‌ای از سمبل و‬ ‫نماد می‌پیچاندند تا که به دس��ت اهلش باز شود و قدری زحمت‬ ‫را برای این ارزش باعث ش��ود‪ ،‬به ما می‌گوید که این جنگ‌ها و‬ ‫مش��کالت‪ ،‬موانعی فیزیکی نبوده و در دنیای سه بعدی ما اتفاق‬ ‫نیافتاده اس��ت و پس از کمی کنکاش‪ ،‬به وضوح این مراحل را از‬ ‫مراحل طی طریق یک ره‌روی معنوی خواهیم دید‪.‬‬ ‫بنابرای��ن و با اس��تناد به این دو اصل مذکور‪ ،‬رس��تم ره‌روی راه‬ ‫روحانی اس��ت و کس��ی اس��ت که هفت شهر عش��ق را در حال‬ ‫گذر اس��ت‪ ،‬بسان هر انس��ان دیگر ولی بسیار مقتدر و هدفمند و‬ ‫خداگونه‪ .‬پهلوان اس��ت و این پهلوانی روحانی اس��ت که چه بسا‬ ‫دشوارتر است و موانع سهمگین بر سر راه‪.‬‬ ‫بنابرای��ن هر مرحله از این هفت خوان نماد تزکیه و پاالیش روح‬ ‫اس��ت که بعد از آن روح متعالی می‌ش��ود‪ .‬این هفت خوان‪ ،‬خود‪،‬‬ ‫ماجرایی بس غریب اما قریب دارد که حکایت ما آدمیان است و‬ ‫در مجالی به آن خواهیم پرداخت‪.‬‬ ‫از هفت و نمونه هایش بسیار می‌تواند نام برد که از آن جمله عطار‬ ‫نیشابوری و هفت شهر عشقش «هفت شهر عشق را عطار گشت ‪-‬‬ ‫ما هنوز اندر خم یک کوچه ایم»‪ ،‬هفت آسمان‪ ،‬هفت چاکرای اصلی‬ ‫روی بدن‪ ،‬هفت شعاع نور الهی‪ ،‬هفت گناه کبیره‪ ،‬هفت هنر‪ ،‬هفت‬ ‫دریا‪ ،‬هفت نت موسیقی و بسیاری موارد دیگر که سعی می‌کنیم در‬ ‫هر شماره یکی از این موارد را به اختصار بررسی کنیم‪.‬‬

‫خبر ویـژه‬ ‫در پی انفجارهای بانکوک‪،‬‬

‫عدم ارایه ویزا به شهروندان‬ ‫ایرانی در تایلند‬ ‫پلی��س تایلن��د روز یک‌ش��نبه‪ 19 ،‬فوری��ه‪ ،‬اعالم ک��رد در ادامه‬ ‫تحقیقاتی که درباره ارتباط میان ش��ماری از شهروندان ایرانی با‬ ‫انفجارهای روز سه‌شنبه بانکوک انجام داده است‪ ،‬موفق شده که‬ ‫یک دست‌گاه موتورسیکلت مربوط به این انفجارها را نیز بیابد‪.‬‬ ‫پلیس اعالم کرده اس��ت که احتمالن قرار بوده این موتورسیکلت‬ ‫از س��وی تیم ایرانی اعزامی به تایلند در ب��رای هدف قرار دادن‬ ‫دیپلمات‌های اسراییلی استفاده شود‪ .‬به گزارش روزنامه «بانکوک‬ ‫پست»‪ ،‬صاحب مغازه‌ای گفته بود که یک دست‌گاه موتورسیکلت‬ ‫از نوع هوندا از روز سه‌ش��نبه گذشته در برابر مغازه او پارک شده‬ ‫و کسی سراغ آن نیامده است‪ .‬این مکان در نزدیکی همان جایی‬ ‫اس��ت که فرد ایرانی با بمب‌های خود‪ ،‬ابتدا به یک راننده تاکسی‬ ‫و س��پس به دو نف��ر از نیروهای پلیس بانک��وک حمله کرد و در‬ ‫همانج��ا‪ ،‬هر دو پای این ایرانی بر اث��ر انفجار بمب‌های خودش‬ ‫قطع ش��د‪ .‬پلیس تایلند تایید کرده اس��ت که اثر انگش��ت ایرانی‬ ‫دیگر در ماجرای روز سه‌ش��نبه تایلند‪ ،‬مس��عود صداقت‌زاده‪۳۲ ،‬‬ ‫ساله‪ ،‬بر روی همین موتورسیلکت به دست آمده است‪.‬‬ ‫پلیس تایلند توانس��ته است ردگیری کند که مسعود صداقت زاده‬ ‫موتورس��یکلت را از مغازه‌ای در محله «کلونگ تان» به مبلغ ‪۲۶‬‬ ‫هزار و ‪« ۴۰۰‬بت» (واحد پول تایلند) خریداری کرده بود‪.‬‬ ‫پلیس تایلند روز ش��نبه نیز تایید کرد که تدابیر امنیتی را در شش‬ ‫فرودگاه بزرگ این کش��ور ش��دت بخشیده اس��ت؛ دادن ویزا در‬

‫فرودگاه‌های تایلند به ایرانیان ممنوع ش��ده است و بر اساس دستور‬ ‫معاون نخست وزیر تایلند قرار است بررسی شود که آیا سفر ایرانیان‬ ‫به تایلند به دلیل داش��تن «حکومت مشکل آفرین» این کشور‪ ،‬باید‬ ‫لغو ش��ود یا خیر‪ .‬شش فرودگاه بزرگی که شامل تدابیر جدید امنیتی‬ ‫شده‪ ،‬از این قرار است‪« :‬سوبارناباهومی» (فرودگاه عظیم بانکوک)‪،‬‬ ‫«دون موان��گ»‪« ،‬چان��گ مای»‪« ،‬چان��گ رای»‪« ،‬هات یای» و‬ ‫فرودگاه ش��هر ساحلی «پوکت»‪ .‬افزون بر این‌ها‪ ،‬متروی بانکوک و‬ ‫تشکیالت قطارهای پایتخت تایلند که یک کالن شهر است‪ ،‬شامل‬ ‫تدابیر امنیتی سخت‌گیرانه جدید شده است‪.‬‬ ‫رسانه‌های اسراییل نیز یک‌شنبه گزارش دادند که اسراییل به تایلند‬ ‫در مورد وقوع خطرات مش��خص دیگر‪ ،‬اطالعات «موثقی هم‌راه با‬ ‫جزییات» داده اس��ت‪ .‬این روی‌دادها در حالی اس��ت که تعقیب یک‬ ‫مرد ایرانی ‪ ۵۲‬س��اله که احتمال داده می ش��ود رهب��ر تیم اعزامی‬ ‫تروریس��تی ایرانی اخیر به این کش��ور باش��د‪ ،‬ادامه دارد و هم‌زمان‪،‬‬ ‫تایلند هم‌چنان در انتظار استرداد مسعود صداقت‌زاده از کشور مالزی‬ ‫اس��ت‪ .‬نام مرد ایرانی که در مظان این اتهام اس��ت در گذرنامه وی‬ ‫«جواد نیک‌خواه فرد» عنوان ش��ده که مرب��ی کاربرد مواد منفجره‬ ‫برای س��ایر اعضای تیم بوده است‪ .‬بر اساس تحقیقات پلیس تایلند‪،‬‬ ‫«جواد نیک‌خواه‌فرد» سه‌شنبه گذشته با یک ساک بزرگ از خانه‌ای‬ ‫تیمی که از قبل برای این نیروها اجاره شده بود‪ ،‬خارج شد در حالی‬ ‫که در روزهای پیش از آن‪ ،‬چند بار به همان خانه که یک زن ایرانی‬ ‫از قبل اجاره کرده بود‪ ،‬رفت و آمد داشته است‪.‬‬ ‫تازه ترین ش��واهد منتش��ره در تایلند نش��ان می ده��د که گذرنامه‬ ‫صادره برای زنی که نام او «لیال روحانی» قید شده است و هم‌چنین‬ ‫گذرنامه «ج��واد نیک‌خواه‌فرد»‪ ،‬نه تنها در یک روز از س��وی اداره‬ ‫گذرنامه جمهوری اس�لامی صادر شده اس��ت‪ ،‬بلکه شماره گذرنامه‬ ‫آن‌ها نیز به یک‌دیگر نزدیک است‪.‬‬

‫پلیستایلندبهدنبالدومظنون‬ ‫دیگر پرونده بمب گذاری‬ ‫به گزارش بی بی س��ی پلیس تایلند می گوید به دنبال دو نفر مظنون‬ ‫دیگ��ر در ارتباط با طرح بمب گذاری در کش��ور اس��ت‪ ،‬یکی از آن ها‬ ‫احتمالن کس��ی است که به س��ه مرد ایرانی بازداشت شده روش بمب‬ ‫سازی را آموزش داده و نفر دیگر کسی است که خانه خود را به آن سه‬ ‫مرد بازداش��ت ش��ده و لیال روحانی‪ ،‬زن ایرانی هم راه آن ها‪ ،‬اجاره داده‬ ‫بود‪ .‬سه مرد بازداش��تی سعید مرادی‪ ،‬محمد خزاعی و مسعود صداقت‬ ‫زاده معرفی شده اند که دو نفر اول در بازداشت پلیس تایلند و نفر سوم‬ ‫در بازداش��ت پلیس مالزی قرار دارد و تایلند خواس��تار اس��ترداد او شده‬ ‫است‪.‬مقامات تایلندی می گویند که لیال روحانی احتمالن موفق شده که‬ ‫خود را به ایران برساند‪.‬رییس پلیس تایلند گفت که هدف این مظنونان‬ ‫دیپلمات‌های اس��رائیلی بوده است و نه مردم تایلند‪.‬او اضافه کرد که به‬ ‫احتمال زیاد اتهام این س��ه نفر عالوه بر به همراه داشتن مواد منفجره‪،‬‬ ‫اقدام به قتل خواهد بود‪.‬پلیس تایلند می‌گوید وس��ایلی که از این افراد‬ ‫ضبط ش��ده شبیه به وسایلی اس��ت که در انفجار دهلی و بمب گذاری‬ ‫ناموفق گرجستان به کار رفته بود‪.‬‬

‫سفیر جمهوری اسالمی در تایلند‪:‬‬

‫انفجار بانکوک ربطی به ایران‬ ‫نداشتهاست‬ ‫پس از گذش��ت چند روز از انفجار بانکوک‪ ،‬مجید بیزمارک‪ ،‬س��فیر‬

‫جمهوری اسالمی در تایلند این ادعا را که مظنونین حادثه انفجار‬ ‫بمب روز سه‌شنبه‪ 14 ،‬فوریه‪ ،‬در بانکوک‪ ،‬با ایران مرتبط بوده‌اند‬ ‫را «بی‌اساس» دانسته است‪.‬‬ ‫به گزارش نیش��ن‪ ،‬آقای بیزمارک در مصاحبه‌ای روز شنبه‪18 ،‬‬ ‫فوریه‪ ،‬منتشر شده‪ ،‬هر‌گونه ارتباط میان ایران و این انفجارها را‬ ‫که در مرکز شهر بانکوک اتفاق افتاد را رد کرد‪.‬‬ ‫س��فیر جمهوری اس�لامی با اش��اره به این که در مورد تابعیت‬ ‫مظنون��ان این انفجارها تردیدهایی وج��ود دارد‪ ،‬افزود ایران این‬ ‫ح��وادث را قوین محکوم می‌کند‪.‬به گفت��ه آقای بیزمارک «این‬ ‫حادث��ه توس��ط رژیم صهیونیس��تی طراحی ش��ده و آن‌ها قصد‬ ‫دارن��د روابط میان ایران و تایلن��د و هم‌چنین ثبات در دنیا را به‬ ‫خطر بیندازند‪».‬به گفته او س��فارت جمهوری اس�لامی در تایلند‬ ‫آم��اده هم‌کاری با مقامات تایلندی برای بررس��ی ماجرا اس��ت‪.‬‬ ‫روز سه‌ش��نبه ‪ ۲۵‬بهم��ن م��اه پلیس تایلند از وقوع س��ه انفجار‬ ‫در بانک��وک خبر داد‪.‬انفجارهای بانکوک ی��ک روز بعد از حمله‬ ‫به دیپلمات‌های اس��راییلی در هند و گرجس��تان صورت گرفت‪.‬‬ ‫نخست‌وزیر اس��راییل‪ ،‬ایران و حزب‌اله لبنان را به دست داشتن‬ ‫در این حمالت متهم کرده بود‪.‬‬

‫‪STAS‬‬

‫‪Shafian Tax & Accounting Services, PC.‬‬

‫‪If you intend to buy or sell‬‬ ‫‪be sure to call Ashk A….‬‬

‫‪Honored as a Super‬‬ ‫‪CPA (VA2010).‬‬

‫مشاوران مالیاتی‪ ،‬حسابداری‪ ،‬حسابرسی واداری‬

‫با مدیریت «فردیس شفیعیان» ‪ ،CPA‬حسابدار قسم خورده از ایالت ویرجینیا‬

‫مشاورهامورمالیاتی‬ ‫تنظیم اظهارنامه مالیاتی اشخاص و شرکت ها‬ ‫انجامکلیهامورحسابداری‬ ‫مشاور شما در حل مشکالت مالیاتی‬ ‫‪Fax:(703)-255-0376‬‬

‫‪Tel:(703)-255-0373‬‬

‫‪Tax Planning & Consulting‬‬ ‫)‪Income Tax Returns (Business & Personal‬‬ ‫‪Business Accouning Services‬‬ ‫‪IRS Representation and Unfilled Tax Returns‬‬ ‫‪380 Maple Ave. W., Suite 301A, Vienna, VA 22180‬‬ ‫‪info@vienna-accountants.com‬‬

‫هفت‬

‫نوامبر ‪2011‬‬

‫‪37‬‬

‫تاریخ‌چه راه اندازی مجلس در ایران (از مجلس اول تا مجلس سیزدهم)‬

‫پروندهماه‬

‫مجلس شورای ملی ؛‬

‫ثمره قانوناساسی بلژیک‬ ‫از مجلس شورای ملی تا مجلس شورای اسالمی‬

‫‪38‬‬

‫‪ 38‬هفت‬

‫نوامبر ‪2011‬‬

‫صدرا محقق‬ ‫ورشکس��ته‌گی دولت‪ ،‬ت��ورم فزاینده و مظفرالدین ش��اه ناتوان و‬ ‫درمانده که بازیچه دس��ت درباریان فاس��د ش��ده بود‪ ،‬به‌عالوه‌ی‬ ‫روشن ش��دن موتور روشن‌فکری و انتش��ار روزنامه‌های اصالح‬ ‫طلب فارس��ی زبان در داخ��ل و خارج‪ ،‬به ه��م‌راه کوچ اعتراضی‬ ‫مجتهدان و روحانیون برجسته تهران به قم و تهدید به تحصن در‬ ‫حرم حضرت معصومه و بست نشینی حدود ‪ 14‬هزار نفر از تجار و‬ ‫بازاریان تهرانی در اقامت‌گاه تابس��تانی سفارت انگلیس نتیجه‌اش‬ ‫آغاز قدرت‌مندانه حرکتی انقالبی از سوی مردم بود که به خواست‬ ‫نظام مشروطه منتهی شد‪.‬‬ ‫بس��ت نشینان سفارت اگر چه همه‌گی بازاریانی بودند اعم از تجار‬ ‫ب��زرگ و متمول ت��ا صنوف خرده پایی چون پین��ه دوزان و دوره‬ ‫گردها و گردو فروش��ان و اره کش‌ها‪ ،‬اما اجازه ورود دانش��جویان‬ ‫و دانش آموزان دارالفنونی به س��فارت هم می‌دادند‪ ،‬آن‌طور که در‬ ‫روزنامه اخبار آمده اس��ت این تازه‌واردان با ایراد سخنرانی درباره‬ ‫مزای��ای دولت مش��روطه و جمه��وری‪ ،‬حیاط س��فارت را به یک‬ ‫«مدرسه باز علوم سیاسی» تبدیل کرده بودند‪.‬‬ ‫در همی��ن می��ان نیز برخی دس��ت به کار ترجمه قانون اساس��ی‬ ‫بلژیک ش��دند ک��ه حکومتی پارلمانی بود و ش��اه در آن نقش��ی‬ ‫تشریفاتی داشت‪.‬‬ ‫س��رانجام کمیته سازمان دهنده بست نشینی به توصیه هم‌راهان‬ ‫نوگ��را و تحصیل ک��رده نه تنها تاس��یس عدالت‌خانه را از ش��اه‬ ‫درخواس��ت کرد‪ ،‬بلک��ه خواهان تهیه پیش نویس قانون اساس��ی‬ ‫توس��ط مجلس ملی انتخابی هم ش��د‪ .‬البته دربار در گام نخست‬ ‫خواس��ته مخالفان را ‪ ،‬که گروهی «بدعت گذار بابی» و «خائنان‬ ‫جیره خ��وار انگلیس» می‌خواند‪ ،‬نپذیرف��ت و تالش کرد با وعده‬ ‫تشکیل یک مجلس موهوم اسالمی آنان را آرام کند‪.‬‬ ‫ام��ا پس از روبرو ش��دن ب��ا اعتصاب عمومی در تهران و س��یل‬ ‫تلگراف‌ها از ایاالت و تهدیدهای مسلحانه تسلیم شد‪.‬‬ ‫مظفرالدین شاه سه هفته پس از بست نشینی معترضان در سفارت‬ ‫انگلیس فرمان شاهی را مبنی بر انتخابات سراسری برای تشکیل‬ ‫مجل��س ملی امضا کرد‪ .‬از همین رو در دوران‌ آغازین مجلس‪ ،‬به‬ ‫احترام فرمان مش��روطیت مظفرالدین‌شاه به مجلس شورای ملی‬ ‫ایران «دارالظفر» نیز می‌گفتند‪.‬‬ ‫پس از امضای فرمان مشروطیت توسط مظفرالدین شاه در مرداد‬ ‫‪ ۱۲۸۵‬خورش��یدی یک مجلس موق��ت (که از آن به عنوان اولین‬ ‫مجلس موسسان نیز نامبرده شده) برای تدوین نظام‌نامه انتخابات‬ ‫مجلس ملی در تهران گشایش یافت‪.‬‬ ‫نماین��دگان آن بیش‌ت��ر تج��ار‪ ،‬روحانیون‪ ،‬نخب��گان آزادی‌خواه‬ ‫و روس��ای اصن��اف ب��ازار ته��ران بودند‪ .‬بر اس��اس ای��ن قانون‬ ‫انتخاب‌ش��دگان به ش��ش طبقه تقس��یم می‌شدند‪ :‬ش��اه‌زادگان‬ ‫و قاجاره��ا‪ ،‬روحانی��ون و طالب‪ ،‬اعی��ان و اش��راف‪ ،‬تجار داری‬ ‫معی��ن‪ ،‬مال��کان با حداقل ه��زار توم��ان دارایی و‬ ‫تجارت‌خان��ه ّ‬ ‫صنعت‌گران و پیشه‌وران از صنوف شناخته شده و دارای مغازه‌ای‬ ‫با شرایط مشخص‪.‬‬

‫در این میان اما مش��اغل دارای دس��ت‌مزدهای پایین مانند باربران‪،‬‬ ‫کارگران و ش��تربانان از نتخاب کردن یا انتخاب شدن مرحوم بودند‪.‬‬ ‫انتخاب‌ش��وندگان ش��امل ‪ ۱۵۶‬نماینده بودند ک��ه از این تعداد ‪۶۰‬‬ ‫کرسی به تهران و ‪ ۹۶‬کرس��ی به دیگر ایاالت اختصاص داده شده‬ ‫بود‪ .‬نامزدهای پارلمانی می‌بایس��ت توان خواندن‪ ،‬نوشتن و صحبت‬ ‫کردن به زبان فارس��ی را دارا می‌بودند‪ .‬مقرر شد انتخابات ایالتی در‬ ‫دو مرحله انجام ش��ود‪ .‬در مرحله نخست انجمن‌های ایالتی تشکیل‬ ‫و س��پس از میان آنها نمایندگانی برای مجلس ملی برگزیده شوند؛‬ ‫ه��ر طبق��ه در هر بخش یک نماین��ده انتخاب می‌ک��رد و به مرکز‬ ‫ایالت می‌فرستاد و این نمایندگان سپس نمایندگان ایالتی را انتخاب‬ ‫ک��رده و به مجلس روانه می‌کردن��د‪ .‬انتخابات در تهران اما در یک‬ ‫مرحله انجام می‌ش��د‪ .‬برای این منظور تهران به چهار منطقه تقسیم‬ ‫ش��ده بود که هر ی��ک دربرگیرنده چهار محله اصل��ی منهای ارک‬ ‫شاهنش��اهی بود‪ .‬در تهران قاجار و ش��اه‌زادگان چهار نماینده‪ ،‬زمین‬ ‫داران ده نماین��ده‪ ،‬علما و طالب دینی چهار نماینده و اصناف س��ی‬ ‫و دو نماینده انتخاب می‌کردند‪ .‬هم‌چنین حداقل سن رای دهندگان‬ ‫‪ 25‬سال در نظر گرفته شد و در رابطه با حق رای زنان هیچ سخنی‬ ‫به میان نیامده بود‪.‬‬ ‫در همین ایام ش��ور و ش��وقی که مجلس در ج��ان ایرانیان انداخت‬ ‫به تش��کیل و س��ازماندهی احزاب و گروه‌ه��ای مختلف و هم‌چنین‬ ‫افزایش انتش��ار روزنامه ها و نشریات مختلف منجر شد‪ ،‬به گونه‌ای‬ ‫که شمار روزنامه‌های کشور از شش مورد در آستانه انقالب مشروطه‬ ‫به ‪ 90‬مورد به هنگام گشایش مجلس افزایش یافت‪ .‬در همین ایام‬ ‫روشن‌فکران در روزنامه‌های خود علنن از مفاهیمی سخن می‌گفتند‬ ‫که پرداختن به انها در دهه‌های گذشته خطرناک محسوب می‌شد‪.‬‬ ‫اس��امی برخی از این روزنامه‌ها به این ش��رح بود‪ :‬بی��داری‪ ،‬ترقی‪،‬‬ ‫تمدن‪ ،‬وطن‪ ،‬آدمیت‪ ،‬امید‪ ،‬عصر نو‪ ،‬ندای وطن‪ ،‬اس��تقالل‪ ،‬اصالح‪،‬‬ ‫اقبال‪ ،‬حق��وق‪ ،‬حقیقت‪ ،‬عدالت‪ ،‬آزادی‪ ،‬مس��اوات و اخوت‪ .‬روزنامه‬ ‫صوراس��رافیل نیز که به همت علی اکبر دهخدا منتش��ر می‌شد و به‬ ‫رغم عنوان مذهبی خود مش��ی بسیار س��کوالر و نوگرایانه‌ای را در‬ ‫پیش گرفت در همین ایام ش��مارگانش به ‪ 5‬هزار نسخه می‌رسید و‬ ‫محبوب‌ترین روزنامه این دوران بود‪.‬‬ ‫گشایش مجلس اول‬ ‫مجلس ش��ورای ملی در مهر ماه سال ‪ 1285‬گشایش یافت‪ ،‬در این‬ ‫مجلس بیش از ‪ 60‬بازاری شامل تجار و بزرگان اصناف‪ 25 ،‬روحانی‬ ‫و حدود ‪ 50‬زمین‌دار‪ ،‬اعیان و مقامات ارشد حضور یافتند‪ ،‬نمایندگان‬ ‫منف��رد نیز به تدریج در قالب دو جناح معتدل و آزادی خواه (لیبرال)‬ ‫به یکدیگر پیوستند‪.‬‬ ‫رهب��ری معتدلین مش��ترکن با «امین الضرب» مس��وول پیش��ین‬ ‫ضراب‌خانه ش��اهی و تامین کننده اصلی هزینه‌های بست نشینی در‬ ‫سفارت انگلیس و یک شال‌فروش ثروتمند بود‪ ،‬این جناح از حمایت‬ ‫مجتهدان��ی چون آیت اهلل طباطبایی و آی��ت اهلل بهبهانی برخوردار‬ ‫بودند‪ ،‬رهبری نمایندگان لیبرال نیز بر عهده س��ید حس��ن تقی زاده‬ ‫نماینده تبریز بود‪.‬‬

‫نخستین جلسه دوره اول مجلس شورای ملی در ‪ ۱۴‬مهر ‪ ۱۲۸۵‬در‬ ‫کاخ گلستان و در حضور مظفرالدین شاه قاجار گشایش یافت و پس‬ ‫از آن خانه میرزا حس��ین خان سپهس��االر واقع در میدان بهارستان‬ ‫به تش��کیل جلسات مجلس شورای ملی اختصاص یافت‪ .‬نخستین‬ ‫وظیفه مجلس تنظیم سندی بود که بعدها به قانون اساسی شهرت‬ ‫یافت‪ .‬مظفرالدین ش��اه قانون اساس��ی را در ‪ ۹‬دی‪ ،‬پنج روز قبل از‬ ‫مرگش‪ ،‬امضاء کرد‪ .‬پس از آن نمایندگان هم خود را مصروف تدوین‬ ‫و تنظیم سند نهایی موسوم به متمم قانون اساسی کردند‪ .‬شاه جدید‬ ‫(محمد علیش��اه) ابتدا از تایی��د متمم قانون اس��اس امتناع کرد اما‬ ‫چون با اعتراض مردم در ش��هرهای عمده بخصوص تهران‪ ،‬تبریز‪،‬‬ ‫اصفهان‪ ،‬شیراز‪ ،‬مشهد‪ ،‬انزلی‪ ،‬کرمانشاه‪ ،‬کرمان و رشت مواجه شد‪،‬‬ ‫عقب نشس��ت؛ در مجلس مل��ی حضور یافت‪ ،‬عهد ک��رد به قانون‬ ‫اساس��ی احترام گذارد و مهر س��لطنتی را به متمم قانون اساس زد‪.‬‬ ‫مجل��س اول پس از حمله قوای قزاق به مجل��س در تیرماه ‪۱۲۸۷‬‬ ‫تعطیل شد‪.‬‬ ‫این تعطیلی تا زمان فتح تهران و تشکیل مجلس عالی ادامه یافت‪.‬‬ ‫این دور به اس��تبداد صغیر مشهور اس��ت‪ .‬پس از فتح تهران پانصد‬ ‫نماین��ده از می��ان نمایندگان مجل��س اول‪ ،‬نیروه��ای مجاهدین و‬ ‫بختیاری‪ ،‬بازار و آزادی‌خواهان گرد آمده و مجلس عالی را تش��کیل‬ ‫دادند‪ .‬این مجلس محمدعلیشاه را عزل و پسر دوازده ساله‌اش‪ ،‬احمد‬ ‫می��رزا‪ ،‬را به س��لطنت برگزید‪ .‬مجلس عال��ی هم‌چنین قانون جدید‬ ‫انتخاب را تصویب کرد‪ .‬این قانون شرط مقدار ثروت را برای مالکان‬ ‫به ‪ ۲۵۰‬تومان کاهش داد‪ ،‬نمایندگی بر مبنای طبقه و ش��غل را لغو‬ ‫کرد‪ ،‬تعداد کرس��ی‌های نمایندگی تهران را از ‪ ۶۰‬به ‪ ۱۵‬تقلیل داد‪،‬‬ ‫کرس��ی‌های نمایندگان ایاالت را به ‪ ۱۰۱‬کرسی افزایش داد و چهار‬ ‫کرسی برای اقلیت‌های مذهبی در نظر گرفته شد‪.‬‬ ‫مجلس دوم‬ ‫مجل��س دوم در آب��ان ‪ ۱۲۸۸‬گش��ایش یافت‪ .‬بالفاصل��ه به کابینه‬ ‫س��پهدار رای اعتماد داد و «یپرم‌خ��ان» را رییس نظمیه تهران قرار‬ ‫داد‪ .‬مجل��س دوم موفق ش��د وامی به مبلغ ‪ ۱‬میلی��ون و ‪۲۵۰‬هزار‬ ‫پون��د از بانک ش��اهی برای بازس��ازی س��اختار اداری وصول کند‪.‬‬ ‫هم‌چنین یازده افسر سوئدی برای ایجاد نیروی ژاندارمری و شانزده‬ ‫متخص��ص مال��ی آمریکایی به ریاس��ت «مورگان شوس��تر» برای‬ ‫س��ازماندهی مجدد نظام مالیاتی اس��تخدام کرد‪ .‬در مجلس دوم دو‬ ‫فراکس��یون عمده حضور داش��تند‪ :‬یکی فرقه اعتدالی با ‪ ۵۳‬نماینده‬ ‫و گرای��ش محافظه‌کار و دیگ��ری فرقه دموکرات با ‪ ۲۷‬کرس��ی و‬ ‫گرایش اصالح‌طلب‪.‬‬ ‫مجلس سوم‬ ‫دوره س��وم مجلس ش��ورای ملی در ‪ ۱۴‬آذر ‪ ۱۲۹۳‬توسط احمدشاه‬ ‫قاجار و با حضور شصت و هشت نماینده افتتاح شد‪ .‬با حذف شرایط‬ ‫نمایندگان‪ ،‬تغییراتی از لحاظ طبقات و مش��اغل میان وکال رخ داد‪.‬‬ ‫از جمله آن‌که تعداد مالکین و روحانیون افزایش یافت اما از ش��مار‬ ‫بازرگانان و صاحبان مشاغل آزاد کاسته شد‪.‬‬ ‫تع��داد اعضای فراکس��یون دموکرات در مجلس س��وم به ‪ ۳۱‬نفر و‬ ‫اعضای اعتدالیون نیز به ‪ ۲۹‬نفر تقلیل یافت‪ .‬در این مجلس ‪ ۱۴‬نفر‬ ‫نیز عضو فراکس��یون هیات علمیه بودند که رهبری آن با سیدحسن‬ ‫مدرس بود‪ .‬وقتی مجلس س��وم ش��روع به کار ک��رد جنگ جهانی‬ ‫اول به تازگی آغاز ش��ده بود‪ .‬الجرم ب��ا ورود قوای روس‪ ،‬انگلیس‬ ‫و عثمان��ی و تبدیل ایران ب��ه صحنه جنگ‪ ،‬این مجلس نیز بیش از‬ ‫یک سال دوام نکرد‪.‬‬ ‫مجلس چهارم‬ ‫دوره چهارم مجلس ش��واری ملی در اول تیرماه ‪ ١٣٠٠‬خورش��یدی‬ ‫توس��ط احمدشاه قاجار گش��ایش یافت و در ‪ ۳٠‬خرداد ‪ ۱۳٠۲‬پایان‬ ‫یاف��ت‪ .‬محافظ��ه‌کاران (وارثان فرقه اعتدالی) توانس��تند در مجلس‬ ‫چه��ارم اکثریت را به دس��ت آورن��د؛ بیش‌تر به دلی��ل آنکه رقیبان‬ ‫اصالح‌طلبش��ان در روزه��ای پرآش��وب مجلس ملی س��وم قانون‬

‫انتخابات��ی را گذرانده بودند که در آن به کلی��ه افراد بالغ ذکور حق‬ ‫رای داده می‌شد‪ .‬جالب‌تر آن‌که محافظه‌کاران سابق در این مجلس‬ ‫ن��ام حزب اصالح‌طلب را برخود نه��اده بودند‪ .‬رهبران آن روحانیون‬ ‫بزرگ‪ ،‬تجار توان‌گر و اش��راف زمین‌دار بودند‪ ،‬اش��خاصی هم‌چون‬ ‫سیدحسن مدرس‪ ،‬شاه‌زاده فرمانفرما‪ ،‬احمد قوام و مرتضی قلی‌خان‬ ‫بی��ات‪ .‬نماین��دگان محافظه‌کار‪ ،‬حداقل در ابت��دا‪ ،‬هم‌کاری خوبی با‬ ‫س��ردار سپه داشتند‪ .‬آنان با ابقای رضاخان در وزارت جنگ‪ ،‬افزایش‬ ‫بودجه نظامی برای س��رکوب شورش‌های عش��ایری و دادن اجازه‬ ‫جمع‌آوری عواید حکومتی از امالک دولتی و مالیات غیرمس��تقیم به‬ ‫وزیر جنگ موافقت کردند و هزینه اعزام ساالنه شصت افسر قشون‬ ‫برای تحصیل در آکادمی‌های نظامی فرانس��ه را تصویب کردند‪ .‬اما‬ ‫ای��ن هم‌کاری در واپس��ین روزهای مجلس چهارم کم‌رنگ ش��د و‬ ‫رضاخان در انتخابات مجلس پنجم جانب اصالح‌طلبان جوان حزب‬ ‫تجدد را گرفت‪.‬‬

‫مجلس سیزدهم‬ ‫دوره س��یزدهم مجلس روز ‪ ۲۲‬آبان ‪ ۱۳۲٠‬ش��روع به کارکرده و در‬ ‫روز اول آذر ‪ ۱۳۲۲‬ب��ه کار خود خاتمه داد‪ .‬اگرچه انتخابات مجلس‬ ‫س��یزدهم در در زمان پهلوی اول انجام ش��ده بود و ناگزیر ترکیب‬ ‫مجل��س تفاوت چندانی با دوره‌های قبل نداش��ت‪ ،‬ام��ا تحت تاثیر‬ ‫فضای باز سیاس��ی که پس از اس��تعفای رضاخان به وجود آمده بود‬ ‫ب��ه تدریج نمایندگان در چه��ار گروه یعنی فراکس��یون اتحاد ملّی‪،‬‬ ‫فراکسیون میهن‪ ،‬فراکسیون آذربایجان و فراکسیون عدالت تشکل‬ ‫یافتند‪.‬‬ ‫فراکسیون عدالت نمایندگی نسل قدیم روشن‌فکران را داشت اینان‬

‫نخس��ت طرفدار رضاش��اه بودند اما به تدریج از شیوه‌های مستبدانه‬ ‫وی به هراس افتاده بودند‪.‬‬ ‫از ای��ن‌رو در ام��ور داخل��ی می‌خواس��تند ارت��ش را تح��ت نظارت‬ ‫غیرنظامی��ان درآورن��د و در ام��ور خارجی امیدوار بودن��د به ایاالت‬ ‫متح��ده به عنوان نیروی س��ومی در برابر دو ق��درت عمده نزدیک‬ ‫شوند‪ .‬سخنگوی اصلی این گروه علی دشتی بود‪.‬‬ ‫در این دوره‪ ،‬نخس��ت نمایندگان نخس��ت‌وزیر را انتخاب می‌کردند‪،‬‬ ‫نخس��ت‌وزیر منتخب برای گرفتن فرمان به حضور ش��اه می‌رفت و‬ ‫س��پس مجلس به برنامه و کابینه‌اش رای اعتم��اد می‌داد و به این‬ ‫نسق علی س��هیلی‪ ،‬احمد قوام و مجددان سهیلی به نخست‌وزیری‬ ‫برگزی��ده ش��دند‪ .‬در زم��ان نخس��ت‌وزیری قوام‌الس��لطنه مجلس‬ ‫الیحه‌ای را تصویب کرد که اداره مالی کشور را به دکتر «میلسپو»‬ ‫آمریکایی می‌داد‪.‬‬

‫منابع‪ :‬تاریخ ایران مدرن نوشته یرواند‬ ‫آبراهامیان و اسناد کتابخانه ملی ایران‬

‫مجلس پنجم‬ ‫پنجمین مجلس در تاریخ ‪ ۲۲‬بهمن ‪ ۱۳٠۲‬خورشیدی افتتاح‬ ‫ش��د و در ‪ ۲۲‬بهمن ‪ ۱۳٠۴‬نیز ب��ه کارش خاتمه داد‪.‬‬ ‫در اواخ��ر مجل��س چه��ارم بی��ن رضاخان و‬ ‫نمایندگان محافظ��ه‌کار اختالف افتاد‪،‬‬ ‫الجرم رضاخان با استفاده از ارتش‬ ‫برای دس��ت‌کاری در انتخابات در‬ ‫بس��یاری از حوزه‌ه��ای انتخابی��ه‬ ‫عشایری توانس��ت اکثریت موثری‬ ‫برای اح��زاب تجدد و سوسیالیس��ت‬ ‫در مجل��س جدی��د فراه��م آور‪ .‬اکثریت‬ ‫جدی��د مجلس به رضاخان ک��ه اکنون دیگر‬ ‫نخس��ت‌وزیر ش��ده بود رای اعتم��اد داد‪ .‬الیحه‬ ‫نظ��ام وظیفه اجباری را تصوی��ب کرد‪ ،‬بودجه دربار‬ ‫را قط��ع کرد‪ ،‬القاب اش��رافی چون الدوله‪ ،‬الس��لطنه و‬ ‫الممالک را لغو کرد و کلیه مردم را ملزم ساخت شناسنامه‬ ‫بگیرند و ن��ام خانوادگی اختیار کنند‪ .‬مجلس پنجم هم‌چنین‬ ‫به مذاکره با ش��رکت اس��تاندارد اویل نیوی��ورک خاتمه داد‪ ،‬به‬ ‫چای‪ ،‬قند و شکر و درآمد مالیات بست تا هزینه راه‌آهن سراسری را‬ ‫تامین کند‪ ،‬مقیاس واحدی برای وزن و اندازه در کش��ور تعیین کرد‬ ‫و تقویم هجری خورش��یدی را به جای تقویم قدیمی اس�لامی قرار‬ ‫داد و عنوان فرمانده کل قوا را که طبق قانون اساس��ی مشروطه در‬ ‫صالحیت ش��اه بود‪ ،‬به وزیر جنگ اعطا کرد‪ .‬س��رانجام این مجلس‬ ‫پنجم بود که الیحه انقراض قاجاریه و تفویض کشور به رضا پهلوی‬ ‫تا گشایش مجلس موسسان را تصویب کرد‪.‬‬ ‫مجالس ششم تا دوازدهم‬ ‫مجالس شش��م تا دوازدهم در دوره پادش��اهی پهل��وی اول برگزار‬ ‫ش��دند‪ .‬در مجالس دوره رضاخانی ترکیب مجلس توس��ط شخص‬ ‫رضاش��اه تعیین می‌ش��د و مجلس به صورت نهادی بی‌تاثیر درآمده‬ ‫بود‪ .‬مع‌الوصف ش��اه اصرار داش��ت که هم��ه اقدامات اجرایی به‬ ‫تصویب قوه مقننه برس��د‪ .‬الجرم مجلس‪ ،‬هر چند به شکلی‬ ‫تشریفاتی‪ ،‬به کار خود ادامه داد‪ .‬از مصوبات مهم مجلس‬ ‫ششم الغای کاپیتاالسیون و تاسیس بانک ملی ایران‬ ‫بود‪ .‬در مجلس هفتم اجازه نشر اسکانس از بانک‬ ‫ش��اهی به بانک ملی منتقل ش��د‪ .‬در مجلس‬ ‫هشتم امتیازنامه دارسی ملغی شد‪ .‬در مجلس‬ ‫نهم قرارداد جدید تنظیمی ش��ده با ش��رکت‬ ‫نفت ایران و انگلیس تصویب شد‪ .‬در دور دهم‬ ‫مجلس قانون تشکیل موسسه راه‌آهن دولتی ایران‬ ‫تصویب ش��د‪ .‬در دوره یازدهم مجلس قانون سرش��ماری‬ ‫عمومی تصویب ش��د در همین ایام جنگ جهانی دوم آغاز شد و‬ ‫دول��ت ایران اعالم بی‌طرفی کرد‪ .‬دوره دوازدهم مقارن بود با وقایع‬ ‫شهریور ‪ ۱۳۲٠‬و استعفای رضاشاه ‪.‬‬ ‫هفت‬

‫نوامبر ‪2011‬‬

‫‪39‬‬

‫مجلس رضا خانی‪ ،‬مجلس محمد رضا خانی‬

‫مروری بر بیست و چهار دوره مجلس عصر پهلوی‬

‫سروش باهنر‬ ‫ب��ه دنبال ص��دور فرم��ان مش��روطیت در ‪ 14‬جمادی‌الثانی ‪1324‬‬ ‫هج��ری قم��ری از طرف مظفرالدین‌ش��اه‪ ،‬مجلس ش��ورای ملی با‬ ‫هیاتی منتخب از ش��اه‌زادگان قاجاری‪ ،‬علما‪ ،‬اعیان و اش��راف‪ ،‬تجار‬ ‫و اصناف تش��کیل ش��د‪ .‬اولین دوره مجلس شورای ملی در ‪ 12‬مهر‬ ‫‪ 1285‬خورشیدی افتتاح شد و با به توپ بسته شدن مجلس در سال‬ ‫‪ ،1287‬مش��روطه نوپای ایرانی دست‌خوش بحرانی عظیم شد‪ .‬این‬ ‫مش��روطه نیم‌بند با همین وضعیت آشفته زمانی به دوره پهلوی اول‬ ‫منتقل ش��د که س��لطنت قاجارها از نظر مردم یک سلطنت کهنه و‬ ‫پوس��یده بود که باید تغییر می‌کرد‪ .‬حکومتی که آشکارا با استقراض‬ ‫ازخارجه‪ ،‬بس��تن قراردادهای نفتی سنگین با دول بیگانه و سفرهای‬ ‫مکرر ش��اهان قاجاری ب��ه فرنگ حقوق ملی م��ردم ایران را نقض‬ ‫می‌ک��رد‪ ،‬دیگر ممکن نبود که مهر مش��روطیت را ب��ر آن نهاد‪ .‬در‬ ‫نهایت در آبان ‪ 1304‬خورشیدی در حالی که آخرین پادشاه قاجاریه‬ ‫در فرنگ به سر می‌برد در مجلس صحبت‌هایی درباره خلع قاجاریه‬ ‫انجام ش��د تا آن‌که در ‪ 22‬آذر ‪1304‬خورشیدی رضاخان با اکثریت‬ ‫آرای نمایندگان‪ ،‬پادشاهی پهلوی را تاسیس کرد‪.‬‬

‫مجلس ششم‬ ‫‪ 19‬تیر ‪ 1305‬تا ‪ 22‬مرداد‪1307‬‬ ‫در انتخابات دوره شش��م مجلس ش��ورای ملی با جا افتادن نس��بی‬ ‫حکومت پهلوی بسیاری از نظامی‌ها در اکثر نقاط کشور در انتخاب‬ ‫نماین��دگان دخالت می‌کردند و به‌تدریج از این دوره به بعد سلس��له‬ ‫فعالیت‌های گس��ترده‌ای ب��رای خارج‌ ک��ردن نماین��دگان مخالف‬ ‫حکومت از میدان رقابت انتخابات آغاز شد‪.‬‬ ‫درای��ن دوره‪ ،‬دو نف��ر از نمایندگان یعنی سیدحس��ن مدرس و دکتر‬ ‫محم��د مصدق با قاطعیت با اعتبارنامه کس��انی که با حمایت کامل‬ ‫طرفداران حکومت شاهنشاهی به مجلس وارد شده بودند‪ ،‬مخالفت‬ ‫می‌کردند‪ .‬از این دوره با نزدیک شدن عبد‌الحسین تیمورتاش‪ ،‬وزیر‬ ‫دربار ایران به ش��اه‪ ،‬وی مجری اصلی سیاس��ت‌های حکومت شد و‬ ‫با هم‌دس��تی او بود که در مجلس شش��م تقریبن بیش��تر طرفداران‬ ‫رضاش��اه با اعمال نفوذ وارد مجلس شدند‪ .‬ریاست مجلس در دوره‬ ‫شش��م با س��یدمحمد تدین و میرزا حس��ین‌خان پیرنی��ا بود و در‬ ‫مجموع ‪ 276‬جلسه برگزار شد‪.‬‬ ‫مجلس هفتم‬ ‫‪ 14‬مهر ‪ 1307‬تا ‪14‬آبان‪1309‬‬ ‫این دوران تا س��ال‪ ،1320‬دوران ش��کل‌گیری خودکامگی‬ ‫تدریجی رضا ش��اه بود و فض��ای بله‌قربان‌گویی مطلق به‬ ‫نظام اداری و سیاس��ی ایران حاکم ش��د‪ .‬ریاست مجلس‬ ‫در ای��ن دوره ب��ه عهده حس��ین دادگر بود ک��ه دهمین‬ ‫رئی��س مجلس ش��ورای ملی و اولین رئی��س دوره هفتم‬ ‫قانون‌گذاری محس��وب می‌ش��د‪ .‬دوره هفتم با برگزاری‬ ‫‪ 174‬جلسه به عمر خود پایان داد‪.‬‬ ‫مجلس هشتم‬ ‫‪ 24‬آذر ‪ 1309‬تا ‪ 29‬دی‪1311‬‬ ‫در هشتمین دوره مجلس شورا نیز حسین دادگر‪ ،‬ریاست ‪129‬‬ ‫جلسه مجلس این دوره را به عهده داشت‪ .‬از این دوره به بعد‪،‬‬ ‫فلج‌کردن مجلس از سوی نظام حاکم به اشکال مختلف جلوه‌گر‬ ‫ش��د‪ .‬رضاش��اه برای تثبیت قدرت خود در این دوره برای اولین بار‬ ‫مصونیت پارلمانی را از نمایندگان سلب کرد‪.‬‬ ‫‪40‬‬

‫‪ 40‬هفت‬

‫نوامبر ‪2011‬‬

‫مجلس نهم‬ ‫‪ 24‬اسفند‪ 1311‬تا ‪ 24‬فروردین ‪1314‬‬ ‫اولین جلس��ه دوره نهم قانون‌گذاری در‪ 24‬اس��فند ‪1311‬به ریاست‬ ‫عدل‌الملک دادگر تش��کیل شد‪ .‬در این دوره اعتبارنامه عبدالحسین‬ ‫تیمورت��اش‪ ،‬وزیردرب��ار از س��وی نمایندگان رد ش��د‪ .‬مجلس نهم‬ ‫‪137‬جلسه داشت که ریاست آن را هم‌چنان دادگر به عهده داشت‪.‬‬ ‫مجلس دهم‬ ‫‪15‬خرداد ‪ 1314‬تا ‪ 22‬خرداد ‪1316‬‬ ‫ریاس��ت مجالس این دوره به عهده «میرزا حسن‌خان اسفندیاری»‬ ‫بود‪ .‬از این دوره زمام امور کاملن در دس��ت حکومت خودکامه بود و‬ ‫حتی یک نماینده مخالف به مجلس راه نیافت و هر کس در مجلس‬ ‫بود در اصل‪ ،‬نماینده ش��اه بود و آزادی انتخابات مفهوم نداش��ت‪ .‬از‬ ‫مهم‌ترین مس��ائلی که در این دوره به تصویب مجلس شورای ملی‬ ‫رسید‪ ،‬عقد پیمان سعدآباد میان ایران‪ ،‬ترکیه‪ ،‬افغانستان و عراق بود‪.‬‬ ‫دراین دوره ‪ ،‬مجلس تنها ‪ 108‬جلسه تشکیل شد‪.‬‬

‫مجلس یازدهم‬ ‫شهریور ‪ 1316‬تا ‪ 27‬شهریور ‪1318‬‬ ‫ریاس��ت ای��ن دوره از مجل��س که ‪110‬جلس��ه داش��ت ب��ه عهده‬ ‫«محتشم‌السلطنه اسفندیاری» بود‪ .‬این دوره هم‌زمان با آغاز جنگ‬ ‫جهانی دوم بود‪.‬‬ ‫مجلس دوازدهم‬ ‫‪ 3‬آبان ‪ 1318‬تا ‪9‬آبان ‪1320‬‬ ‫این دوره مجلس مصادف با شروع جنگ جهانی دوم و حمله متفقین‬ ‫به ایران بود‪ .‬انتقال قدرت از رضاشاه به پسرش محمدرضا مهم‌ترین‬ ‫حادثه این دوره بود‪ .‬مس��وولیت ریاس��ت مجل��س دوازدهم باز هم‬ ‫به‌عهده «میرزا‌حسن اس��فندیاری» نهاده شد‪ .‬از این زمان به بعد تا‬ ‫حدودی متاثر از فضای سیاسی کشور‪ ،‬نمایندگان باب انتقادهایی را‬ ‫درباره رضاخان گشودند‪ .‬مجلس در این دوره ‪ 133‬جلسه داشت‪.‬‬

‫و پانزدهم ش��د و برگزاری انتخاب��ات دوره پانزدهم تا قبل از خروج‬ ‫دول بیگانه از کشور ممنوع اعالم شد‪ .‬در مجلس چهاردهم مجموعا‬ ‫‪194‬جلس��ه به ریاس��ت «اس��عد ملک‌مدنی»‪« ،‬س��یدمحمد صادق‬ ‫طباطبایی» و «امیر تیمور کاللی» تشکیل شد‪.‬‬

‫مجلس پانزدهم ‪ 25‬تیر‪ 1326‬تا ‪ 6‬مرداد ‪1328‬‬ ‫بعد از فترت ایجاد ش��ده بین مجلس چهاردهم و پانزدهم همه چیز‬ ‫برای برگزاری انتخابات فراهم بود‪ .‬دولت «قوام‌الس��لطنه» دس��تور‬ ‫برگزاری این دوره از انتخابات را صادر کرد‪.‬‬ ‫مذاکره درخصوص مس��ائل مهمی مانند نفت شمال و حل ماجرای‬ ‫ش��ورش‌ها در آذربایجان و کردستان وجود یک مجلس قدرت‌مند را‬ ‫طلب می‌کرد‪ .‬قوام برای اعمال نفوذ در انتخابات مجلس پانزدهم با‬ ‫دو حزب ایران و توده حزبی موس��وم به دموکرات ایران پدید آورد و‬ ‫تا آن‌جا که امکان داشت‪ ،‬اعضای این حزب را در مجلس وارد کرد‪.‬‬ ‫مجلس پانزدهم ‪ 201‬جلس��ه داش��ت که ریاست آن به عهده «رضا‬ ‫حکمت» بود‪.‬‬

‫مجلس سیزدهم‬ ‫‪ 22‬آبان ‪ 1320‬تا ‪ 1‬آذر ‪1322‬‬ ‫انتخابات مجلس س��یزدهم در زمان رضاشاه صورت گرفته بود‪ .‬اما‬ ‫با اس��تعفای رضاش��اه‪ ،‬این انتخابات در نظر مردم بدون مشروعیت‬ ‫الزم بود و آنها از ش��اه جدید درخواس��ت برگزاری دوباره انتخابات‬ ‫و لغو انتخابات پیش��ین را داشتند‪ .‬این انتخابات دوباره انجام گرفت‪،‬‬ ‫اما فهرس��ت انتخاباتی دوره سیزدهم نسبت به دوره گذشته هیچ‬ ‫تغییری پیدا نکرد‪ .‬افتتاح ش��تاب‌زده این دوره از مجلس آن‌چنان‬ ‫بود که دریک روز ‪ 166‬اعتبارنامه به تصویب رسید‪ .‬یکی از عمده‬ ‫مشکالت این دوره مجلس ‪،‬تجربه حضور نیروهای بیگانه در کشور‬ ‫بود که از این زمان به بعد دس��ت روس و انگلیس هم برای مداخله‬ ‫در انتخاب��ات دوره چهاردهم نیز باز ش��د‪ .‬در این دوره گروه‌گرایی و‬ ‫فراکس��یون‌گرایی درمجلس آغاز شد و در مجلس چهاردهم به اوج‬ ‫خود رس��ید‪ .‬هرکدام ازاین گروه‌ها خواس��تار روی کار آمدن دولتی‬ ‫بودند که نمایندگان آنها مطابق میل وسلیقه‌‌شان باشد و همین امر‬ ‫موجب درگیری در مجلس و کم شدن عمر کابینه‌ها می‌شد‪ .‬در‬ ‫این دوره از مجلس حدود ‪ 224‬جلس��ه تشکیل شد که ریاست‬ ‫آن را همچنان «میرزا حسن اسفندیاری» به عهده داشت‪.‬‬

‫مجلس شانزدهم‬ ‫بهمن ‪ 1328‬تا ‪ 28‬بهمن ‪1330‬‬ ‫در انتخابات مجلس شانزدهم هرچند سعی بر این بود که به صورت‬ ‫آزاد برگزار ش��ود اما هن��وز رگه‌هایی از مداخل��ه نیروهای دولتی و‬ ‫بیگانه در انتخابات دیده می‌ش��د‪ .‬در اعتراض به دخالت‌های آشکار‬ ‫ق و گروه‌های مختلف‬ ‫در انتخابات‪ ،‬جبهه ملی به رهبری دکتر مصد ‌‬ ‫از جمله حزب ایران‪،‬حزب زحمت‌کش��ان‪ ،‬حزب ملت ایران و جامعه‬ ‫مجاهدین اس�لام در دربار تحصن کردند‪ .‬یکی از عوامل دخالت در‬ ‫انتخابات مجلس ش��انزدهم در این دوره «عبدالحسین هژیر»‪ ،‬وزیر‬ ‫دربار بود که توس��ط فداییان اسالم ترور شد‪ .‬طرح مسائل مربوط به‬ ‫ملی‌شدن صنعت نفت در مجلس و تبلیغات زیادی که از سوی جبهه‬ ‫ملی در این مورد صورت می‌گرفت‪ ،‬سلسله بحث‌های داغی را میان‬ ‫نمایندگان ایجاد کرده بود تا آن‌که در ‪29‬اسفند ‪1329‬شمسی الیحه‬ ‫ملی‌ش��دن صنعت نفت در مجلس به تصویب رس��ید‪ .‬در مجموع در‬ ‫مجلس ش��انزدهم ‪218‬جلسه تشکیل ش��د و ریاست مجلس را هم‬ ‫«رضا حکمت» عهده‌دار بود‪.‬‬

‫مجلس چهاردهم‬ ‫اسفند ‪ 1322‬تا ‪ 21‬اسفند ‪1324‬‬ ‫در انتخاب��ات ای��ن دوره نیز دولت علی س��هیلی اعمال‬ ‫نفوذ بسیاری کرد که مورد اعتراض شدید گروه اقلیت‬ ‫مجل��س به رهب��ری دکتر مصدق ق��رار گرفت‪ .‬از‬ ‫جمله فراکس��یون‌هایی ک��ه در این مجلس وجود‬ ‫داش��ت می‌توان ب��ه اراده ملی‪ ،‬میه��ن‪ ،‬آزادی و‬ ‫حزب توده اش��اره کرد‪ .‬رقابت‌ه��ای نفتی در این‬ ‫دوره می��ان دول بیگان��ه (ش��وروی و انگلیس)‬ ‫آن‌ق��در زیادبود که امضای ق��رارداد با هر یک‬ ‫از آن‌ه��ا منجر به واکنش ج��دی طرف دیگر‬ ‫می‌ش��د‪ .‬در ای��ن دوره‪ ،‬دکت��ر مصدق طرحی‬ ‫را تهی��ه کرد که دولت‌های ای��ران قبل از در‬ ‫جریان گذاش��تن مجلس ش��ورای ملی اجازه‬ ‫مذاکره ب��ا دول بیگانه را نداش��تند‪ .‬حضور‬ ‫متفقین در کش��ور آن‌قدر آزاردهنده‬ ‫بود که موج��ب ایجاد فترت یک‬ ‫ساله بین مجلس چهاردهم‬

‫مجلس هفدهم‬ ‫اردیبهشت ‪ 1331‬تا ‪ 28‬آبان ‪1332‬‬ ‫انتخابات مجلس هفدهم با فاصله‌ای در حدود دوماه از پایان مجلس‬ ‫ش��انزدهم در فضایی پر از تالطم برگزار ش��د‪ .‬در حالی که در دوره‬ ‫نخست‌وزیری دکتر مصدق تالش می‌شد از دخالت در امور انتخابات‬ ‫به‌شدت جلوگیری شود‪ ،‬انتخابات در اغلب حوزه‌ها با دخالت نظامیان‬ ‫و خوانین قدرت‌مند برگزار شد‪.‬‬ ‫به‌خص��وص دولت انگلیس که با ملی ش��دن نفت ایران وخلع ید از‬ ‫کارکنان انگلیس��ی شرکت نفت دس��تش از همه جا کوتاه شده بود‪،‬‬ ‫تم��ام عزم خود را برای مداخله همه جانبه در انتخابات دوره هفدهم‬ ‫جزم کرده‌بود‪ .‬مجلس هفدهم عمری طوالنی نداشت و دولت دکتر‬ ‫مصدق این گونه اس��تدالل می‌کرد که با مجلسی که مخل اقدامات‬ ‫دولت است‪ ،‬نمی‌شود کار کرد‪.‬‬ ‫با اس��تعفای تعداد زیادی از نمایندگان این دوره که بخش��ی از آنها‬ ‫عضو فراکس��یون جبهه ملی بودند و با برگزاری همه‌پرسی عمومی‪،‬‬ ‫مجلس هفدهم منحل ش��د‪ .‬مجلس هفدهم ‪ 87‬جلس��ه داش��ت و‬ ‫ریاس��ت مجلس در این دوره به عه��ده «مهندس رضوی»‪«،‬محمد‬ ‫ذوالفقاری» و «اورنگ» بود‪.‬‬

‫مجلس هجدهم‬ ‫اسفند ‪ 1332‬تا ‪ 26‬فروردین ‪1335‬‬ ‫انتخابات دوره هجدهم قانون‌گذاری در زمستان سال ‪ 1332‬توسط‬ ‫دول��ت زاهدی آغاز ش��د‪ .‬عامل موثر در تس��ریع انتخابات این دوره‬ ‫مس��اله نفت و تالش دولت برای تصویب قرارداد کنسرس��یوم بود‪،‬‬ ‫به این جهت نمایندگان مجلس باید به گونه‌ای دست‌چین می‌شدند‬ ‫تا زمینه تصویب این قرارداد فراهم می‌ش��د‪ .‬در این دوره‪ ،‬شاه برای‬ ‫برقراری هر چه س��ریع‌تر روابط سیاسی و فروش دوباره نفت ایران‪،‬‬ ‫خواه��ان تصویب این قرارداد بود اگرچه خود می‌دانس��ت که چنین‬ ‫ق��راردادی هی��چ‌گاه منافع ای��ران را به طور کام��ل تامین نمی‌کند‪.‬‬ ‫اصلی‌ترین رقابت انتخاباتی در این دوره‪ ،‬میان طرفداران «زاهدی»‬ ‫و «اسداهلل علم» بود‪ .‬زاهدی نخست‌وزیر کودتا‪ ،‬جدیت بسیاری کرد‬ ‫ت��ا نمایندگان وفادار به خود و دولت��ش را از صندوق‌های انتخاباتی‬ ‫بیرون آورد‪ ،‬از س��وی دیگر «علم» نیز به طرفداری از شاه به اقدام‬ ‫مش��ابهی دس��ت زد‪ .‬وی تالش زاید‌الوصفی کرد تا نمایندگان مورد‬ ‫نظ��ر خود را از مناطق تح��ت نفوذ خویش به مجل��س وارد کند تا‬ ‫در این مبارزه بر نخس��ت‌وزیر مغضوب پیش��ی گی��رد‪ .‬این در حالی‬ ‫ب��ود ک��ه در انتخابات ای��ن دوره‪ ،‬نهضت مقاومت مل��ی که پس از‬ ‫کودت��ا فعالیت‌های خ��ود را به صورت نیمه‌مخف��ی ادامه می‌داد نیز‬ ‫ب��رای حض��ور در انتخاب��ات‪ ،‬کاندیداهای خود را معرف��ی کرد و به‬ ‫اقدامات��ی چون اعتراض‌های خیابانی‪ ،‬تش��کیل س��ازمان نظارت بر‬ ‫آزادی انتخاب��ات و پخش اعالمیه در خصوص عدم آزادی انتخابات‬ ‫پرداخ��ت‪ .‬ب��ه رغم ای��ن تالش‌ها‪ ،‬دول��ت زاهدی مان��ع از انتخاب‬ ‫نمایندگان این گروه ش��د‪ .‬انتخابات این دوره با دخالت آشکار دولت‬ ‫برگزار شد‪ .‬در این دوره‪ ،‬کمی بیش از نصف وکال برای اولین بار در‬ ‫مجلس حضور یافتند‪ .‬از وکالی غیرمس��تعفی مجلس دوره هفدهم‬ ‫نیز جز چند نفری که پرچم مخالفت با دولت را برافراشته بودند‪ ،‬بقیه‬ ‫دوباره به مجلس راه یافتند‪ .‬رس��وایی انتخابات به‌گونه‌ای نمایان بود‬ ‫که روزنامه‌های غیردولتی نیز ناگزیر از افش��ای آن ش��دند‪ .‬مجلس‬ ‫هجدهم سرانجام بدون حضور نمایندگان واقعی مردم و در شرایطی‬ ‫که هنوز نمایندگان تهران انتخاب نش��ده بودند در ‪ 27‬اسفند ‪1332‬‬ ‫افتتاح ش��د‪ .‬عمر این مجلس دو س��ال بود که در آن امکان برپایی‬ ‫‪ 232‬جلسه فراهم شد‪.‬‬ ‫مجلس نوزدهم‬ ‫خرداد ‪ 1335‬تا ‪ 29‬خرداد ‪1339‬‬ ‫انتخابات مجلس نوزدهم زیر نظر مستقیم «اسداهلل علم» برگزار شد‪.‬‬ ‫با حضور وی به عنوان وزیر کشور امکان هرگونه انتخابات آزاد سلب‬ ‫شد‪ .‬در این دوره‪ ،‬رژیم از حضور افراد میانه‌رو در انتخابات جلوگیری‬ ‫کرد‪«.‬ابوالحس��ن حائ��ری‌زاده» و «محم��د درخش��ش» نمایندگان‬ ‫ته��ران در دوره هجدهم به دلیل مخالفت با قرارداد کنسرس��یوم به‬ ‫مجلس نوزدهم راه نیافتند‪ .‬در جریان این انتخابات‪ ،‬حکومت نظامی‬ ‫هم‌چن��ان پابرجا بود و از برگزاری میتینگ‌ها و جلس��ات جلوگیری‬ ‫به عم��ل می‌آمد‪ .‬در ای��ن دوره نیز مانند دوره گذش��ته‪ ،‬تقلب‌های‬ ‫بی‌ش��ماری در انتخاب نمایندگان صورت گرفت‪ .‬این موضوع بویژه‬ ‫از سوی دستگاه «علم» بیش‌تر نمایان شد‪« .‬علم» در این دوره نیز‬ ‫تالش کرد تا نامزدهای نمایندگی هوادار خود را راهی مجلس کند‪.‬‬ ‫ب��ه عنوان نمون��ه می‌توان به موضوع انتخاب‌ش��دن «مهدی ارباب‬ ‫ی��زدی» نماینده بندرعباس اش��اره کرد که با دخالت مس��تقیم علم‬ ‫انتخاب ش��د‪ .‬نهضت مقاومت ملی نیز در این دوره به‌مانند گذش��ته‬ ‫ضم��ن خرده‌گیری از نحوه فعالیت دولت به منظور کنترل انتخابات‪،‬‬ ‫از مردم خواس��ت که از ش��رکت در چنین انتخاباتی پرهیز کنند‪ .‬به‬ ‫رغم این تالش‪ ،‬دولت توانس��ت با اس��تفاده از ترفندهای سیاسی از‬ ‫حضور نیروهای مخالف جلوگیری کرده و مجلسی قابل قبول برای‬ ‫درب��ار فراهم کند‪ .‬نکته مهم در ای��ن دوره از مجلس‪،‬گرایش برخی‬ ‫نمایندگان به دو حزب تازه‌تاسیس ملیون و مردم بود‪ .‬شاه‪ ،‬به‌منظور‬ ‫انجام اصالحات‌ سیاسی‪ ‌،‬به‌ عنوان‌ اساسی‌ترین‌ کار به ایجاد‌ سیستم‌‬ ‫ی در کشور اقدام کرد‌‪.‬مسوولیت تاسیس حزب مردم به عهده‬ ‫دوحزب ‌‬ ‫علم گذاش��ته ش��د‪ .‬ایجاد حزب‌‪ ،‬فرصتی‌ دوباره‌ به‌ علم‌ داد تا‌ تصویر‬

‫دیگری‌ از خود در صحنه‌ سیاس��ت‌ نش��ان‌ بدهد‪ .‬ح��زب ملیون نیز‬ ‫توس��ط اقبال نخس��ت‌وزیر وقت با موافقت شاه ایجاد شد‪ .‬از ابتدای‬ ‫تاس��یس این احزاب‪ ،‬هسته اولیه طرفداران دوحزب در دوره نوزدهم‬ ‫مجلس ش��ورای ملی تشکیل شد‪ ،‬به گونه‌ای که حزب ملیون با ‪65‬‬ ‫عض��و ثابت و حزب مردم با ‪ 44‬عضو رس��می‪ ،‬رقابت س��ختی را با‬ ‫یک‌دیگر در پیش گرفتند و هریک در تالش بود تا س��هم بیش‌تری‬ ‫از نماین��دگان را به خود اختص��اص دهد تا بتواند جای‌گاه مهمی در‬ ‫دوره بع��دی مجل��س را از آن خود کند‪ .‬نکته مه��م این دوره‪ ،‬تغییر‬ ‫مدت دوره نمایندگی مجلس از ‪ 2‬سال به ‪ 4‬سال بود‪ .‬دوره نوزدهم‬ ‫پس از برپایی ‪417‬جلسه به پایان رسید‪.‬‬ ‫مجلس بیستم‬ ‫اسفند ‪ 1339‬تا ‪ 19‬اردیبهشت ‪1340‬‬ ‫در خ�لال فترت بین مجلس نوزدهم و بیس��تم که نزدیک ‪ 9‬ماه به‬ ‫طول انجامید‪ ،‬مبارزات انتخاباتی بین س��ه گروه در کشور آغاز شد‪.‬‬ ‫س��ه گروهی که در انتخابات تابس��تانی شرکت داشتند عبارت بودند‬ ‫از ح��زب ملیون به رهبری «دکتر اقبال» نخس��ت‌وزیر وقت‪ ،‬حزب‬ ‫م��ردم به رهبری علم و حزب منف��ردان به رهبری چند نفر از جمله‬ ‫«دکتر علی امینی»‪« ،‬س��یدجعفر بهبهانی»‪« ،‬ارسالن خلعتبری» و‬ ‫«فت��ح‌اهلل فرود»‪ .‬در ای��ن دوره جبهه ملی نیز به مب��ارزه انتخاباتی‬ ‫پرداخت و توانس��ت نماینده خود را از حوزه کاش��ان به مجلس وارد‬ ‫کند‪ .‬در آس��تانه برگزاری انتخابات‪ ،‬شاه اعالم کرد که انتخابات این‬ ‫دوره آزاد است‪ .‬وی در حقیقت با این سخن براین امر صحه گذاشت‬ ‫که انتخابات پیشین از آزادی چندانی برخوردار نبوده است‪.‬‬ ‫با ورود به دهه چهل‪ ،‬شاه از قدرت فوق‌العاده‌ای در حکومت برخوردار‬ ‫شد و از این نظر جای‌گاه مجلس در دیدگاه وی به پایین‌ترین سطح‬ ‫خود نزول کرد‪.‬‬ ‫در جری��ان این انتخاب��ات‪ ،‬حزب مردم و منفردی��ن‪ ،‬دولت را متهم‬ ‫ب��ه تقل��ب و مداخله در انتخاب��ات کردند‪ .‬تقلبات فاح��ش اقبال در‬ ‫صندوق‌ه��ای انتخابات��ی با اس��تفاده از اعضای انجم��ن نظارت بر‬ ‫انتخابات موجب ش��د بیش‌ترین افرادی که سر از صندوق انتخابات‬ ‫بیرون آوردند از حزب ملیون باش��ند‪ .‬این مساله و اعتراضات بی‌حد‬ ‫و حصر حزب مردم و دیگر احزاب موجب ش��د که ش��اه در مصاحبه‬ ‫مطبوعاتی به علت بدی روند انتخابات به اس��تعفای دس��ته جمعی‬ ‫نمایندگان منتخب فرمان دهد‪ .‬در نتیجه کابینه دکتر اقبال‪ ،‬استعفای‬ ‫خود را تقدیم کرد‪ .‬با دستور شاه در اواخر آذر ‪ 1339‬انتخابات مجدد‬ ‫دوره بیستم آغاز شد‪ .‬این انتخابات باز هم بدون حضور جمع کثیری‬ ‫از مردم انجام گرف��ت و افرادی از هردو گروه به مجلس راه یافتند‪.‬‬ ‫نکت��ه جالب ای��ن انتخابات‪ ،‬حض��ور دکتر اقبال به عن��وان نماینده‬ ‫مجلس از حوزه انتخابیه مش��هد بود که به رغم ایجاد اعمال خالف‬

‫قان��ون توانس��ت از طریق حزب خ��ود به مجلس راه یاب��د که البته‬ ‫باوجود تصویب اعتبارنامه وی تا پایان مجلس مورد عتاب وسرزنش‬ ‫برخی نمایندگان بود‪ .‬اما عمر این مجلس برای پیمودن این مس��یر‬ ‫چهار س��اله دوامی نیافت و پس از گذش��ت ‪ 20‬جلس��ه‪ ،‬با استعفای‬ ‫کابینه ش��ریف امامی و روی کارآمدن «علی امینی» به فرمان شاه‬ ‫منحل ش��د‪.‬الزم به یادآوری اس��ت که از مجلس هجدهم تا بیستم‬ ‫«س��ردار فاخر حکمت» به عنوان رئیس مجلس به فعالیت پرداخت‬ ‫اما از مجلس بیست و یکم به بعد «عبداهلل ریاضی» بر مسند ریاست‬ ‫مجلس قرارگرفت‪.‬‬

‫بی‌نیازی وی از وجود مجلس‪ ،‬وقایعی مانند انقالب سفید و هم‌چنین‬ ‫لزوم تصویب صوری لوایح موجب شد که دستور برگزاری انتخابات‬ ‫صادر ش��ود‪ .‬در این دوره نیز مانند گذش��ته علم در تنظیم فهرست‬ ‫کاندیداه��ای مجلس نقش موثری را ایفا می‌ک��رد‪ .‬در این دوره در‬ ‫کن��ار حزب ملیون که تا حدود زیادی ضعیف ش��ده بود‪ ،‬حزب مردم‬ ‫ت�لاش کرد تا نمایندگان خود را به مجلس ش��ورای ملی وارد کند‪.‬‬ ‫عالوه ب��ر این دو حزب‪،‬گروه دیگری به نام «کانون مترقی» نیز به‬ ‫عرصه انتخابات پا گذاشت‪ .‬در این زمان‪ ،‬آریکایی‌‌ها ساختار سیاسی‬ ‫حاکمیت در ایران را نیازمند تحول و نوسازی جدی‌تری می‌دانستند‬ ‫و خواهان به وجود آمدن گروه جدیدی از نخبگان سیاس��ی بودند تا‬ ‫بتوانند در جهت تحقق آرمان‌های آنها گام بردارند‪ .‬جمعیت جدید به‬ ‫ریاست «حسنعلی منصور»‪ ،‬گروه پیش‌رو (کانون مترقی) نامیده شد‬ ‫و از هم��ان آغاز تحت حمایت و هدایت ضمنی یا مس��تقیم محافل‬ ‫آمریکایی و طرفداران سیاس��ت آن‌ها در کشور قرار گرفت‪ .‬بنابراین‪،‬‬ ‫این گروه به عنوان تنها س��ازمانی که بیش‌ترین تعداد اعضای خود‬ ‫را در فهرس��ت نمایندگی مجلس قرار داد‪ ،‬مطرح شد‪ .‬نام این گروه‬ ‫پ��س از مدتی به حزب ای��ران نوین تغییر یاف��ت‪ .‬مقدمه انتخابات‬ ‫مجلس بیس��ت و یکم با تش��کیل کنگره آزادم��ردان و آزادزنان که‬ ‫ظاه��رن محصول انقالب س��فید و مجمع��ی از نمایندگان کارگران‬ ‫وکشاورزان و روش��ن‌فکران کانون مترقی بود‪ ،‬فراهم شد‪ .‬عالوه بر‬ ‫مسائل سیاسی و حضور یک حزب جدید‪ ،‬انتخابات این دوره مجلس‬ ‫با اندک تفاوتی نسبت به دوره‌های قبل برگزار شد‪.‬‬ ‫از جمل��ه آن ک��ه در این دوره برای اولین ب��ار‪ ،‬زنان امکان حضور‬ ‫در مجل��س را به دس��ت آوردند‪ .‬نکته دوم نی��ز بهره‌گیری دولت از‬ ‫کارت‌ه��ای الکت��رال در انتخابات بود که از ای��ن دوره به بعد مورد‬ ‫اس��تفاده قرار گرفت‪ .‬اس��تفاده ابزاری از این امکان موجب ش��د که‬ ‫دول��ت بتواند در میان طبقات مختلف نفوذ کرده و از این حربه برای‬

‫مجلس بیست و یکم‬ ‫‪14‬مه�ر ‪ 1342‬ت�ا‬ ‫‪13‬مهر ‪1346‬‬ ‫با روی کار آمدن «اس��داهلل‬ ‫عل��م» نخس��تین مس��اله‪،‬‬ ‫برگ��زاری انتخاب��ات مجلس‬ ‫و ب��از گش��ایی آن ب��ود‪ .‬ش��اه در‬ ‫آغاز تمای��ل چندانی به برگ��زاری انتخابات‬ ‫زودهنگام نداشت و در انتظار فرصتی برای انجام‬ ‫اصالحات مورد نظر خود در زمان فقدان مجلس‬ ‫بود‪ .‬در حقیقت می‌توان گفت که با ورود به‬ ‫دهه چهل‪ ،‬ش��اه از قدرت فوق‌العاده‌ای‬ ‫در حکوم��ت برخوردار ش��د و از این‬ ‫نظ��ر ج��ای‌گاه مجل��س در‬ ‫دی��دگاه وی ب��ه پایین‌ترین‬ ‫س��طح خود نزول کرد‪ .‬به‌رغم‬

‫هفت‬

‫نوامبر ‪2011‬‬

‫‪41‬‬

‫سو‌استفاده و دخالت در انتخابات بهره گیرد‪ .‬عالوه برمسایل موجود‪،‬‬ ‫انتخابات در فضایی برگزار ش��د که به دلیل قیام ‪ 15‬خرداد و تحریم‬ ‫انتخابات از س��وی علما‪ ،‬مردم رغبتی ب��ه حضور نیافتند‪ .‬در حقیقت‬ ‫در ای��ن زمان عالوه ب��ر مخالفت‌های جبهه ملی ب��رای حضور در‬ ‫انتخابات‪ ،‬روحانیون نیز به دلیل وقایع به وجود آمده از س��وی رژیم‬ ‫به‌ش��دت با این موضوع برخورد کردندو با دادن اعالمیه‌ها و فتاوی‪،‬‬ ‫مردم را از حضور در انتخابات بر حذر می‌داشتند‪.‬‬ ‫سرانجام به‌رغم مخالفت‌های گروه‌های مخالف‪ ،‬انتخابات این دوره‬ ‫از مجلس نیز مطابق خواس��ت هیات حاکمه به‌انجام رسید‪ .‬بسیاری‬ ‫از افرادی که در ای��ن دوره به‌مجلس راه یافتند از نیروهای نو‌ظهور‬ ‫به ش��مار می‌آمدند که برای اولین بار به مجلس وارد می‌ش��دند‪ .‬با‬ ‫تالش کانون مترق��ی برای ورود اعضای خود‪ ،‬در حدود ‪ 181‬نفر از‬ ‫نمایندگان جزو این گروه به شمار می‌آمدند‪.‬‬ ‫بنابرای��ن کانون مترقی در مقایس��ه با حزب م��ردم جایگاه واالیی‬ ‫را در مجل��س از آن خود کرد‪ .‬اولین اقدام مجلس ش��ورای ملی در‬ ‫دوره بیس��ت و یکم‪ ،‬تعیین تکلیف بی��ش از ‪ 600‬مصوبه دوران دو‬ ‫س��اله فترت بود که توسط دولت به تصویب رسیده بود‪ .‬دولت حزبی‬ ‫«حس��نعلی منصور» توانست با ترفندهای خاص تمامی این لوایح را‬ ‫در مجلس به تصویب رساند‪.‬‬ ‫از جمله این لوایح می‌توان به طرح الیحه کاپیتوالس��یون اشاره کرد‬ ‫که بحث‌ها و جدل‌های بسیاری را در کشور به وجود آورد‪ .‬این دوره‬ ‫از مجلس با برگزاری ‪ 381‬جلسه به کار خود پایان داد‪.‬‬ ‫مجلس بیست و دوم‬ ‫مهر ‪ 1346‬تا ‪ 9‬شهریور ‪1350‬‬ ‫در انتخابات این دوره مجلس نیز مانند دوران گذش��ته از سوی دربار‬ ‫و دول��ت‪ ،‬وعده انتخاب��ات آزاد به مردم داده ش��د‪ .‬در این دوره نیز‬ ‫«عل��م» به عنوان وزیر دربار در کنار ش��اه جری��ان انتخابات را زیر‬ ‫نظر داشت‪ .‬دولت حزبی «هویدا» نیز بیش‌ترین تالش را برای وارد‬ ‫ک��ردن نمایندگان دل‌خواه خود از حزب ای��ران نوین صورت داد‪ .‬از‬ ‫اوایل اردیبهش��ت ‪1346‬وزارت کشور مشغول فراهم‌آوردن مقدمات‬ ‫ی ملی بود‪.‬‬ ‫برگزاری انتخابات دوره بیست ودوم مجلس شورا ‌‬ ‫با گسترش شایعات درباره حزبی بودن انتخابات این دوره از مجلس‪،‬‬ ‫شیفتگان وکالت مجلس به تکاپو افتادند تا با نام‌نویسی در دو حزب‬ ‫‪42‬‬

‫‪ 42‬هفت‬

‫نوامبر ‪2011‬‬

‫مردم و بویژه حزب ایران نوین که‬ ‫زمینه‌ه��ای به‌تری را برای حضور‬ ‫در مجل��س فراه��م می‌ک��رد‪ ،‬به‬ ‫آرزوی دیرینه خویش دست یابند‪.‬‬ ‫در این می��ان رهبران حزب ایران‬ ‫نوین ت�لاش می‌کردند تا اعضای‬ ‫سرش��ناس حزب مردم را با وعده‬ ‫دل‌فری��ب راه‌یابی ب��ه مجلس با‬ ‫خود هم‌راه کنند‪.‬‬ ‫فعالیت‌ه��ای ای��ن ح��زب مورد‬ ‫اعتراض رهبران حزب مردم قرار‬ ‫گرفت‪ ،‬به‌گونه‌ای که آنان‪ ،‬حزب‬ ‫ایران نوین و ش��خص هویدا را به‬ ‫تقل��ب و اعمال نفوذ گس��ترده و‬ ‫ایجاد محدودیت برای حزب مردم‬ ‫متهم کردند‪.‬‬ ‫حزب ایران نوین که در بس��یاری‬ ‫از کارخانه‌ه��ا و مراک��ز کارگری‪،‬‬ ‫س��لطه گس��ترده‌ای داش��ت‪ ،‬از‬ ‫روزه��ای قب��ل از رای گی��ری با‬ ‫ترفند‌ه��ای مختلف به جمع‌آوری‬ ‫شناس��نامه‌های افراد برای صدور‬ ‫کارت الکت��رال مبادرت می‌ورزید‬ ‫و پ��س از دریافت کارت‌ها و درج‬ ‫نام کاندیدای ح��زب ایران نوین‪،‬‬ ‫شناس��نامه‌ها را به افراد مس��ترد می‌کرد‪ .‬این ح��زب هم‌چنین با در‬ ‫اختیار داشتن فرمانداران شهرستان‌های مختلف توانست بیش‌ترین‬ ‫فعالیت‌ه��ا را برای جمع آوری آرا صورت دهد‪ .‬در این میان هیچ‌گاه‬ ‫نبای��د از نقش س��اواک در اجرای وظیف��ه نظارتی آن‬ ‫به دس��تور دربار غاف��ل ماند‪.‬در این‌جا الزم اس��ت به‬ ‫گ��روه جدیدی که توانس��ت در ای��ن دوره از مجلس‬ ‫کاندیداه��ای خود را به مجلس وارد کند‪ ،‬اش��اره کرد‪.‬‬ ‫حزب «پان‌‌ایرانیست» در این دوره از مجلس توانست‬ ‫با ت�لاش خود‪ 5 ،‬نف��ر از اعضای خ��ود را به مجلس‬ ‫وارد کند‪.‬‬ ‫این حزب از جمله مخالفان اصلی دولت وقت در طول‬ ‫ای��ن دوره مجلس به ش��مار می‌آمد ک��ه در هر زمانی‬ ‫با سیاست‌های دولت به مقابله می‌پرداخت‪(.‬نمونه این‬ ‫امر در مساله بحرین دیده شد‪ ).‬حزب «پان‌ایرانیست»‬ ‫مانند دیگر احزاب‪ ،‬حامی سرسخت شاه به شمار می‌آمد‬ ‫اما از جمله منتقدان همیشگی دولت‌های وقت بود‪ .‬در‬ ‫حقیقت رهبران این ح��زب در مرام خود موضع دولت‬ ‫را از ش��اه جدا می‌دانس��تند و معتقد بودند که هیچ‌گاه‬ ‫هیات حاکمه طبق خواس��ته‌های شاه عمل نمی‌کند‪ .‬با‬ ‫برگزاری انتخابات‪ ،‬شکس��ت حزب مردم بشدت آشکار‬ ‫ش��د و این حزب نتوانست در شهرهای بزرگ از جمله‬ ‫ته��ران نماینده‌ای را به مجل��س وارد کند‪ .‬با این رویه‬ ‫فراکس��یون حزب ایران نوین ب��ا ‪150‬عضو بیش‌ترین‬ ‫تع��داد نمایندگان مجلس را ب��ه خود اختصاص داد‪ .‬در‬ ‫کنار آن فراکس��یون مردم با ‪ 33‬عض��و در ردیف دوم‬ ‫قرار گرفت‪.‬‬ ‫حزب «پان‌ایرانیس��ت» نیز با ‪ 5‬عضو در جایگاه س��وم‬ ‫قرار گرفت‪« .‬مهندس عبداهلل ریاضی»‪ ،‬رییس مجلس‬ ‫نیز به عنوان تنها عضو منفرد مجلس حضور داش��ت‪.‬‬ ‫از جمله مسائل مهم این دوره‪ ،‬جدایی بحرین از ایران‬ ‫بود که با توافقات پش��ت پرده خارجی شاه و هم‌چنین‬ ‫نماین��دگان مجل��س به تصوی��ب رس��ید و تنها گروه‬ ‫مخال��ف این جری��ان اعضای حزب «پان‌ایرانیس��ت»‬ ‫شامل پزش��ک‌پور‪ ،‬عاملی تهرانی‪ ،‬فریور و طالع بودند‪.‬‬

‫ای��ن در حالی بود که با توافقات پنهان��ی‪ ،‬فضل‌اهلل صدر از اعضای‬ ‫پان‌ایرانیس��ت از پذی��رش نظر یاران قدیم خود خ��ودداری کرد و با‬ ‫قب��ول نظر دولت‪ ،‬زمینه اخ��راج خود از ح��زب را فراهم کرد‪ .‬نکته‬ ‫دیگر این مجلس‪ ،‬اس��تیضاح دولت هویدا توسط حزب پان‌ایرانیست‬ ‫ب��ه دلیل پذیرش جدای��ی بحرین از ایران بود‪ .‬گفتنی اس��ت که در‬ ‫ای��ن دوره از انتخابات‪ ،‬تعداد وکالی مجلس از ‪200‬نفر به ‪ 219‬نفر‬ ‫افزایش یافت‪ .‬مجلس بیس��ت و دوم پس‌از برگزاری ‪ 255‬جلسه به‬ ‫پایان رسید‪.‬‬ ‫مجلس بیست و سوم‬ ‫شهریور ‪ 1350‬تا ‪ 16‬شهریور ‪1354‬‬ ‫انتخابات دوره بیس��ت و سوم مجلس ش��ورای ملی در سال ‪1350‬‬ ‫برگزار شد‪ .‬در انتخابات این دوره‪ ،‬حزب پان‌ایرانیست به دلیل انتقاد‬ ‫به مس��اله جدایی بحرین از ایران و استیضاح دولت‪ ،‬حق شرکت در‬ ‫انتخاب��ات را نداش��ت‪ .‬منوچهر کاللی‪ ،‬دبیرکل ح��زب ایران نوین و‬ ‫حسن زاهدی‪ ،‬وزیر کشور مامور برگزاری انتخابات شدند‪.‬‬ ‫در ای��ن دوره از انتخاب��ات‪ ،‬ع��ده نمایندگان مجلس ب��ه ‪ 268‬نفر‬ ‫افزایش یافت‪ .‬به این س��بب نمایندگان احزاب امیدوار بودند تا سهم‬ ‫بیش‌تری از کرسی‌های مجلس را به خود اختصاص دهند‪ .‬انتخابات‬ ‫دوره بیس��ت وسوم‪ ،‬دومین انتخابات حزبی مجلس بعد از کودتا بود‪،‬‬ ‫زی��را به‌رغم وجود احزاب ای��ران نوین و مردم‪ ،‬از آن‌جا که انتخابات‬ ‫این دوره را کنگره آزادمردان و آزادزنان انجام داده بود‪ ،‬نمی‌توان آن‬ ‫را جزو انتخابات حزبی دانست‪ .‬درواقع با احتساب دوره بیست و دوم‪،‬‬ ‫ای��ن انتخابات‪ ،‬دومین دوره انتخابات حزبی بود‪ .‬حزب ایران نوین از‬ ‫اواخر س��ال ‪ 1349‬برای ثبت‌نام از کاندیداها اقدام کرد‪ .‬در این میان‬ ‫عالقه‌من��دان وکالت برای به دس��ت آوردن کرس��ی‌های نمایندگی‬ ‫مجلس هزینه بس��یاری نیز متقبل ش��دند‪.‬حزب مردم هم برای جا‬ ‫نماندن از میدان رقابت‪ ،‬با تبلیغات فراوان به فعالیت پرداخت‪.‬‬

‫حزب ایران نوین با همان راه‌کارهای کهنه انتخابات پیشین با توسل‬ ‫به فرمانداران و افراد ذی‌نفوذ در ادارات مختلف تهران و دیگر نقاط‬ ‫کش��ور س��عی کرد تا بیش‌ترین آرا را از آن خود کند‪ .‬با پایان یافتن‬ ‫انتخابات‪ ،‬بر اساس آن‌چه که از قبل پیش بینی می‌شد‪ ،‬حزب ایران‬ ‫نوین اکثریت وکالی مجلس را به خود اختصاص داد و باز هم حزب‬ ‫م��ردم به عنوان حزب مخالف در رده دوم قرار گرفت‪ .‬در این میان‪،‬‬ ‫ی��ک نفر از حزب ایرانی��ان و یک نفر به عنوان منفرد به مجلس راه‬ ‫یافتن��د‪ .‬فضل‌اهلل صدر هم در دوره پیش��ین مجلس با اتخاذ موضع‬ ‫موافق با دولت در خصوص جدایی بحرین‪ ،‬توانست مجوز حضور در‬ ‫این دوره از مجلس را دریافت کند‪ .‬مجلس بیس��ت و سوم پس از بر‬ ‫پایی ‪211‬جلسه‪ ،‬به کار خود پایان داد‪.‬‬ ‫مجلس بیست و چهارم‬ ‫شهریور ‪ 1354‬تا ‪ 22‬بهمن ‪1357‬‬ ‫مجلس بیست و چهارم آخرین مجلس دوره پهلوی به شمار می آید‬ ‫که بیش از سه س��ال دوام نیاورد‪ .‬در این دوره نیز شاه طی سخنان‬ ‫خ��ود در ‪ 20‬مهر ‪ 1353‬اعالم ک��رد که انتخابات این دوره از آزادی‬ ‫کامل برخوردار اس��ت‪ .‬با صدور فرمان ش��اه مبنی بر تاسیس حزب‬ ‫رستاخیز‪ ،‬دو حزب ایران نوین و مردم منحل شدند و داستان فعالیت‬ ‫این دو حزب نیز خاتمه یافت‪ .‬شاه بر این باور بود که تمامی واجدان‬ ‫ش��رایط چنان‌چه به وطن خود وفادار باشند‪ ،‬باید در این حزب عضو‬ ‫ش��وند‪ .‬پس از انح�لال‪ ،‬احزاب نمایندگان مجل��س نیز برای حفظ‬ ‫مناف��ع خود‪،‬عضویت در این حزب را پذیرفتن��د‪ .‬برخالف این افراد‪،‬‬ ‫بس��یاری از مخالف��ان حکومت ایجاد این ح��زب را مظهر بارزی از‬ ‫دیکتاتوری می‌دانستند‪.‬‬ ‫به منظور برپایی انتخابات و بازگشایی مجلس دولت زمینه‌های الزم‬ ‫را فراه��م کرد‪ ،‬به این منظور نظ��ارت بر اجرای انتخابات و گزینش‬ ‫نمایندگان به کمیس��یون‌هایی از حزب رس��تاخیز واگذار شد‪ .‬به‌رغم‬ ‫تبلیغات گس��ترده‌ای که از س��وی هیات حاکمه مبنی بر‬ ‫آزادی انتخاب��ات در این دوره صورت می‌گرفت‪ ،‬در عمل‬ ‫این انتخابات فرق چندانی با انتخابات دوره قبل نداش��ت‬ ‫و ب��از هم اعضای موثر دربار در چگونگی انجام انتخابات‬ ‫و برگزیدن نمایندگان دخالت می‌کردند‪.‬‬ ‫ب ‌ه رغم تالش‌های گسترده برای شرکت بیش‌تر مردم در‬ ‫انتخابات‪،‬جمعیت چندانی در آن حضور نیافت‬ ‫مجلس بیس��ت وچهارم نتوانست مدت زمان مقرر را طی‬ ‫کن��د و در ‪ 22‬بهمن ‪57‬پس از طی‌کردن ‪209‬جلس��ه‪ ،‬با‬ ‫سقوط رژیم پایان یافت‪.‬‬ ‫منابع‪:‬‬ ‫مشروح مذاکرات مجلس شورای ملی از دوره ششم‬ ‫تا بیست وچهارم‬ ‫س�فری‪ ،‬محمدعل�ی‪ ،‬قل�م و سیاس�ت از کودت�ای‬ ‫‪28‬مرداد تا ترور منصور‪ ،‬نشر نامک‪ ،‬تهران ‪1373‬‬ ‫شاهدی‪ ،‬مظفر‪ ،‬سه حزب ملیون‪ ،‬مردم‪ ،‬ایران نوین‬ ‫‪ ،1336-1353‬موسس�ه مطالع�ات و پژوهش‌های‬ ‫سیاسی‬ ‫ش�جیعی‪ ،‬زهرا‪ ،‬نخبگان سیاس�ی ای�ران در انقالب‬ ‫مش�روطیت تا انقالب اسلامی‪ ،‬تهران‪ ،‬انتش�ارات‬ ‫سخن ‪1372‬‬ ‫م�روار‪ ،‬محم�د‪ ،‬مجلس ش�ورای مل�ی از (دوره‌های‬ ‫بیس�ت و یک�م تا بیس�ت و چهارم)‪ ،‬ته�ران‪ ،‬مرکز‬ ‫اسناد انقالب اسالمی‪1386 ،‬‬ ‫مروارید‪ ،‬یونس‪ ،‬از مش�روطه تا جمهوری‪،‬نگاهی به‬ ‫ادوار مجال�س قانون‌گذاری در دوران مش�روطیت‪،‬‬ ‫تهران‪ ،‬چاپ بهارستان ‪1377‬‬ ‫مکی‪ ،‬حس�ین‪ ،‬تاریخ بیس�ت س�اله ایران‪ ،‬تهران‪،‬‬ ‫انتشارات علمی ‪1374‬‬ ‫نجاتی‪ ،‬غالمرضا‪ ،‬تاریخ بیس�ت و پنج س�اله ایران‬ ‫از کودتا تا انقالب‪ ،‬تهران‪ ،‬انتشارات رسا‪1371 ،‬‬

‫تهدید حامیان دولت به افشاگری از سوی احمدی‌نژاد‬ ‫مجلس تا ‪ ۱۲‬اس��فند که روز رای‌گیری است‪ ،‬به تعطیالت انتخاباتی‬ ‫رفت‪ ۲۸۷ .‬کرسی‌نش��ین بهارس��تان رفتند تا به قول خودشان آخرین‬ ‫حرف‌هایش��ان را ب��ا مردم بزنن��د‪ ،‬از عمل‌کرد خود دف��اع کنند و اگر‬ ‫توانس��تند آنها را قانع کنند و یک دور دیگر بمانند بر مسند راس امور‬ ‫بودن‪ ،‬البته سه هفته نفس گیر پیش رو دارند؛ رقبایی تازه نفس را در‬ ‫شهرس��تان‌ها پیش رو دارند که دست‌شان در برابر نماینده‌ها «پر»تر‬ ‫است‪.‬‬ ‫روزنامه اصالح طلب اعتماد می‌نویس��د‪ :‬جدا از این‌که آقایان نماینده‬ ‫باید بگویند در این سه سال و نیم برای حوزه‌های انتخابیه‌شان از وام‬ ‫و اشتغال گرفته تا آوردن بیمارستان و کارخانه و… چه کردند‪ ،‬شاید‬ ‫ملزم شوند درباره عملکرد سیاسی‌شان هم توضیحاتی به مردم بدهند‪.‬‬ ‫این‌که در این سه و سال نیم با چه طیفی بودند‪ ،‬از چه کسی حمایت‬ ‫کردند و چرا؟‬ ‫مجلس هش��تم هر قدر از عمرش گذش��ت‪ ،‬زیر چت��ر «رایحه خوش‬ ‫خدمتی»ه��ا (حامی��ان احمدی‌نژاد) خلوت‌تر ش��د و ص��ف منتقدان‬ ‫افزون‌تر‪ ،‬هر چند خیلی‌ها ترجیح دادند در این سیالیت حمایت و عدم‬ ‫حمایت‪ ،‬بی��رق «اصول‌گراییم؛ نه حامی احمدی‌نژاد‪ ،‬نه منتقدش» را‬ ‫در دس��ت بگیرند تا ضرری از این طناب‌کشی سیاسی درون‌گروهی‪،‬‬ ‫نصیب‌شان نشود‪ ،‬اما به هر روی‪ ،‬در افکار عمومی‪ ،‬اصول‌گرا شناخته‬ ‫می‌شوند و باید از کارنامه مجلسی تمام اصول‌گرایان دفاع کنند‪.‬‬ ‫گرچه با اعالم وصول طرح س��وال از احمدی‌نژاد‪ ،‬بس��یاری از آقایان‬ ‫نماین��ده عن��وان می‌کردند با دس��تی پر به شهرش��ان برمی‌گردند و‬ ‫اگ��ر مردم از وعده‌های انجام نش��ده رییس‌جمه��وری و مصوبه‌های‬

‫خاک‌خورده س��فرهای اس��تانی و باقی انتظارات باقی مانده از دولت‬ ‫نهم و حال دهم‪ ،‬از آنها س��وال کنند‪ ،‬جوابی خوب و ش��اید قانع‌کننده‬ ‫خواهند داش��ت‪« :‬احمدی‌نژاد را احضار کرده‌ایم؛ بع��د انتخابات از او‬ ‫سوال می‌کنیم»‪ .‬پاسخی که خیلی از سوال‌ها و انتظارها و شاید بتواند‬ ‫اعتراض‌های م��ردم در حوزه‌های انتخابی��ه را چند هفته‌یی به عقب‬ ‫بیندازد‪.‬‬ ‫گرچ��ه آمدن موضوع طرح س��وال از احمدی‌ن��ژاد به صحن مجلس‪،‬‬ ‫دربرگیرن��ده موضوعات عمومی اس��ت و برای وعده‌ه��ای محلی و‬ ‫منطقه‌یی دولت در هر شهر و روستا کارایی ندارد‪ ،‬اما شاید «پاسخی»‬ ‫غیرتکراری و جدید برای سوال‌های مکرر مردم در حوزه‌های انتخابیه‬ ‫باشد‪.‬‬ ‫ش��اید به همین دلیل هم هست که دولتی‌ها این روزها مشتاق بودند‬ ‫طرح سوال از احمدی‌نژاد قبل از انتخابات اسفند در صحن مطرح شود‬ ‫تا به گفته آنها احمدی‌نژاد افشاگری‌هایی کند و گرچه این درخواست‪،‬‬ ‫ب��ا تعطیلی مجلس در حد خواس��ته باقی ماند‪ ،‬اما در دو روز گذش��ته‬ ‫رس��انه‌ها و افراد نزدیک به احمدی‌نژاد یک دس��تور کار مش��ترک را‬ ‫پیگیری می‌کردند‪« :‬چرا احمدی‌ن��ژاد را قبل از برگزاری انتخابات به‬ ‫صحن دعوت نکردید تا از خود و کابینه‌اش دفاع کند؟»؛ س��والی که‬ ‫میرتاج‌الدینی‪ ،‬معاون پارلمانی احمدی‌نژاد پرسید‪ ،‬نماینده‌های رایحه‬ ‫خوش‌خدمتی مجلس هم مطرح کردند و حتی در شماره دیروز روزنامه‬ ‫ایران هم می‌شد گزارش‌ها و مصاحبه‌های فراوانی با همین مضمون‬ ‫دید‪.‬‬ ‫دولتی که تا دیروز‪ ،‬از هر تالش��ی برای مطرح نش��دن طرح سوال از‬

‫رییس‌جمه��وری تالش کرد‪ ،‬حال‪ ،‬عجله دارد و پیغام می‌دهد به‌ترین‬ ‫فرصت برای دفاع احمدی‌نژاد از خودش در برابر س��واالت منتقدانش‬ ‫در مجل��س هش��تم‪ ،‬فرصتی پیش از برگزاری انتخابات اس��ت‪ .‬حتی‬ ‫میرتاج‌الدین��ی‪ ،‬معاون پارلمانی احمدی‌نژاد می‌گوید اگر مجلس هفته‬ ‫بعد را تعطیل نمی‌کرد‪ ،‬احمدی‌نژاد حاضر بود هفته آینده برای جواب‬ ‫دادن بیاید؛ «عجله برای شکستن تابویی که تاکنون در تاریخ ‪ ۳۳‬ساله‬ ‫کشور صورت نگرفته است»‪ .‬اشتیاقی برای جواب دادن که شاید جنبه‬ ‫تبلیغاتی خوبی می‌توانست برای احمدی‌نژاد در آستانه انتخابات داشته‬ ‫باش��د؛ فرصتی سه‌ساعته و تریبونی مستقیم برای آقای رییس‌جمهور‬ ‫جهت دفاع از خودش‪ .‬به هر روی اصول‌گرایان با فراست خاصی این‬ ‫موضوع را به بعد از انتخابات موکول کردند تا باشد فرصتی برای آینده‪.‬‬ ‫اختیارات احمدی‌نژاد یا بی‌قانونی دولت؟‬ ‫معاون پارلمانی احمدی‌نژاد به باشگاه خبرنگاران جوان گفته نمایندگان‬ ‫س��وال‌کننده نمی‌خواهند پاس��خ‌های احمدی‌نژاد پیش از انتخابات در‬ ‫صحن علنی مطرح ش��ود‪ .‬میرتاج‌الدینی باز هم ای��ن موضوع را تکرار‬ ‫کرد که اصل س��وال از رییس‌جمهوری سیاس��ی است که با محوریت‬ ‫تعدادی از نمایندگان مخالف دولت و جریان اقلیت ش��کل گرفته و تیم‬ ‫منتخب نمایندگان سوال‌کننده از یک طیف هستند و اکثریت نمایندگان‬ ‫در جریان پاسخ‌های نمایندگان رییس‌جمهوری قرار نگرفته‌اند‪.‬‬ ‫وی با اش��اره به این‌که در جلسات کمیسیون‌ها برای بررسی سوال از‬ ‫رییس‌جمهوری تنها سه چهار نفر از سوال‌کنندگان شرکت می‌کردند‪،‬‬ ‫ادامه داد‪« :‬تصمیم‌گیری درباره قانع ش��دن یا نش��دن هم از س��وی‬ ‫تعداد محدودی صورت می‌گرفت و انصاف اقتضا می‌کرد پاس��خ‌ها را‬

‫گزارشخبری‬ ‫می‌شنیدند و بعد اعالم می‌کردند قانع شده‌اند یا خیر‪ .‬حتی در بسیاری‬ ‫موارد در کمیسیون‌ها شاهد بودیم پاسخ‌های محکم و مستدل از سوی‬ ‫نمایندگان رییس‌جمهوری داده می‌شود اما چون تصمیم داشتند قانع‬ ‫نش��وند اعالم می‌کردند قانع نش��ده‌اند‪ .‬میرتاج‌الدینی همچنین برخی‬ ‫موارد سوال را خالف قانون اساس��ی می‌داند‪« :‬سوال نمایندگان باید‬ ‫درباره وظایف رییس‌جمهوری باشد در حالی که چند مورد از سوال‌ها از‬ ‫جمله سوال‌های پنجم‪ ،‬هشتم و نهم خارج از وظایف رییس‌جمهوری و‬ ‫درباره اظهارات یا اختیارات ایشان است‪».‬‬ ‫حس��ن نوروزی نماینده حامی دولت ه��م می‌گوید اکنون زمان طرح‬ ‫این مس��ائل گذشته و بیات شده؛ با توجه به این‌که بسیاری از مسائل‬ ‫را رییس‌جمهوری پذیرفته و اصالح کرده‪ ،‬احیای مجدد مس��ائلی که‬ ‫فراموش ش��ده صالح نیست‪ .‬صالح نیست از فضای باز و آرام کشور‬ ‫سواس��تفاده ش��ود و مسائل س��اده و پیش پا افتاده‌یی را که گاهی در‬ ‫کلمات سیاس��ت‌مداران بیان می‌ش��ود به عنوان یک بحران سیاسی‬ ‫قلمداد و در مقابل آن جبهه‌گیری کرد‪.‬‬ ‫کوثری هم به عنوان یکی دیگر از حامیان احمدی‌نژاد به ایس��نا گفته‬ ‫بعضی از سواالت مطرح ش��ده‪ ،‬از اختیارات رییس‌جمهوری است اما‬ ‫برخی سواالت هم‌چون دلیل عدم اجرای قانون‪ ،‬قابل پیگیری است‪.‬‬ ‫ام��ا کوچک‌زاده نماین��ده دیگر حامی دولت از حقایقی س��خن گفت‬ ‫که طراحان س��وال از رییس‌جمهوری نمی‌خواهند احمدی‌نژاد به آن‬ ‫بپردازد‪ .‬او به روزنامه دولت گفت که در رفتارهای کس��انی که سوال‬ ‫می‌کنند آن‌قدر کینه و بغض و عدم صداقت می‌بینیم که هر فس��ادی‬ ‫از آن‌ها احتمال دارد و ممکن اس��ت ب��ا این قصد که حقایق پیش از‬ ‫انتخابات روشن نشود‪ ،‬زمان حضور رییس‌جمهور را به بعد از انتخابات‬ ‫موکول کرده باشند و در این زمینه هم صداقت و حسن نیتی از آن‌ها‬ ‫نمی‌بینی��م‪ .‬به هر حال‪ ،‬با تمام این تعابیر مختلف و متناقض‪ ،‬درهای‬ ‫مجلس بس��ته شده و طرح س��وال از احمدی‌نژاد می‌رود برای بعد از‬ ‫انتخابات تا دیگر انگ سیاس��ی‌کاری زده نشود و استفاده ابزاری برای‬ ‫انتخابات هم از آن نشود‪.‬‬

‫‪www.haftmagazine.com‬‬

‫سـایتمجلههفـت‬

‫یعنی یک مجله روزانه‬

‫سایت مجله هفت‬ ‫هر روز خبر و گزارش از‪:‬‬ ‫آمریکا‬ ‫کانادا‬ ‫ایران‬ ‫روی داد های مهم خبری و سیاسی‬ ‫گزارش های منطقه ای و‬ ‫مطبوعات در‬ ‫‪www.haftmagazine.com‬‬ ‫هم چنین فرصت مناسب برای‬ ‫تبلیغات در سایت هفت‬ ‫باکس هایی با امکان دیداری‬ ‫مناسب‬ ‫هفت را هم در مجله و هم در‬ ‫سایت دنبال کنید‬

‫هفت‬

‫نوامبر ‪2011‬‬

‫‪43‬‬

‫مروری بر ‪ 19‬استیضاح مجلس پس از انقالب تاکنون‬

‫استیضاح‪ ،‬فشار بی اثر مجلس بر دولت‬ ‫توکا ایرانی‬ ‫نگاهی به عمل‌کرد نمایندگان مردم در مجلس در‬ ‫سال های بعد از انقالب‪ ،‬بیان‌گر این واقعیت است‬ ‫که در هیچ ی��ک از دوره های مجلس‪ ،‬نمایندگان‬ ‫آن طور که باید و شاید از اختیارات خود در پارلمان‬ ‫استفاده نکرده اند‪ .‬این موضوع مختص به گروه یا‬ ‫تفکر سیاس��ی خاصی نیس��ت‪ .‬نه چپی‌های دیروز‬ ‫و اص�لاح طلب‌های امروز توانس��ته‌اند از جای‌گاه‬ ‫قانون‌گ��ذاری خود در مجلس بهره تاثیرگذار ببرند‬ ‫و نه راستی‌های دیروز و اصول‌گرایان امروز‪.‬‬ ‫بررس��ی حرکت این دو مش��ی سیاسی در مجلس‬ ‫شورای اسالمی نشان می‌دهند‪ ،‬نمایندگان مجلس‬ ‫بیش‌تر از این که در دوران نمایندگی‌شان به دنبال‬ ‫اس��تفاده مناس��ب از قدرت قانون‌گذاری و نظارت‬ ‫باش��ند‪ ،‬در مقابل کاستی‌ها و قانون شکنی‌ها و به‬ ‫خصوص قانون شکنی‌های دولت جانب احتیاط را‬ ‫گرفته اند و س��عی کرده اند برخورد قاطع نداش��ته‬ ‫باشند‪.‬‬ ‫همین ش��د که برخی از راس��تی‌ها و حتی چپی‌ها‬ ‫با نام «محافظه کار» ش��ناخته شدند‪ .‬آن‌هایی که‬ ‫به‌ترین راه برون رفت از مشکالت و کاستی‌های کشور را «سازش»‬ ‫می‌دانستند و معتقد بودند برخوردهای قاطع کار چاره کار نیست‪ .‬‬ ‫از س��وی دیگر نمایندگان مجلس – هم اصول‌گرایان و هم عده‌ای‬ ‫از اص�لاح طلبان – در بس��یاری از تصمیم گیری‌ه��ای تاثیر گذار‬ ‫بیش‌تر از این که به برخورد قانونی و حل مش��کالت توجه داش��ته‬ ‫باش��ند‪ ،‬سعی می‌کردند بر اساس اظهارات و موضع گیری‌های آیت‬ ‫اهلل خامن��ه‌ای‪ ،‬رهبر ای��ران رفتار کنند‪ .‬دربرخی م��وارد حتی منتظر‬ ‫می‌ماندن��د ت��ا وی اظهار نظری کن��د تا بتوانند با توج��ه نظر رهبر‬ ‫تصمیم گیری کنند‪.‬‬ ‫محم��ود احم��دی نژاد ب��ا علم به ای��ن رفتار نماین��دگان مجلس و‬ ‫وابس��تگی بیش از ان��دازه آن‌ها به نظریات آی��ت اهلل خامنه ای در‬ ‫جلس��ه رای اعتم��اد به علی کردان‪ ،‬وزیر س��ابق کش��ور در دفاع از‬ ‫وزیر پیش��نهادیش نقل قولی غیر مستقیم از رهبر ایران مطرح کرد‬ ‫مبنی بر این که‪ ‬آیت اهلل خامنه ای با وزرای معرفی ش��ده مخالفتی‬ ‫نکرده است‪ .‬همین نقل قول از سوی احمدی‌نژاد باعث شد با وجود‬ ‫ای��ن که حضور کردان در وزارت کش��ور مخالفان زیادی در پارلمان‬ ‫داشت‪ ،‬اما نمایندگان به او رای اعتماد دادند‪ .‬البته علی شریعتمداری‪،‬‬ ‫مدیرمس��وول روزنامه کیهان که بسیاری او را نماینده رهبر ایران در‬ ‫مطبوعات می‌دانند‪ ،‬در یادداش��تی احمدی نژاد را به تحریف سخنان‬ ‫رهبری متهم کرد و رای گیری مجلس را مخدوش دانست‪.‬‬ ‫‪ ‬‬ ‫استیضاح‌های بی نتیجه‬ ‫در این بین اس��تیضاح یکی از اصلی‌تری��ن ابزارها نظارتی و کنترلی‬ ‫نمایندگان مجلس در برابر مش��کالت و کاس��تی‌های وزرای دولت‬ ‫اس��ت‪ .‬بر همین اس��اس مجلس ایران به غیر از دوره دوم‪ ،‬در تمام‬ ‫مجلس‌های از بعد از انقالب ایران‪ ،‬ش��اهد طرح‌های استیضاح بوده‬ ‫اس��ت‪ ،‬طرح‌هایی که بسیاری از آن‌ها بی‌نتیجه ماندند و تنها برخی‬ ‫به تغییر وزرا ختم ش��دند که تعدادش به انگش��تان یک دس��ت هم‬ ‫نمی‌رسد‪.‬‬ ‫مجلس اول‬ ‫«ش��هاب گنابادی» وزیر مسکن و شهرس��ازی‪ ‬دولت «میرحسین‬ ‫موس��وی» در آبان ماه س��ال ‪ 61‬به دلیل ش��کایت از خانه‌سازی در‬ ‫‪ 44 44‬هفت‬

‫نوامبر ‪2011‬‬

‫«محمد علی نجف��ی» وزیر آموزش و پرورش‬ ‫دول��ت هاش��می آخری��ن وزیری ب��ود که در‬ ‫مجلس سوم اس��تیضاح شد‪ .‬او در ‪ 70‬به دلیل‬ ‫نارضایت��ی جمعی از فرهنگی��ان و اولیا دانش‬ ‫آموزان از عمل‌ک��رد وزارت آموزش و پرورش‬ ‫و مشکالت جدی در امر تعلیم و تربیت ‪ ،‬مورد‬ ‫استیضاح قرار گرفت‪ ،‬اما توانست باردیگر رای‬ ‫اعتماد نمایندگان را جلب کند و به وزارت‌خانه‬ ‫بازگردد‪.‬‬

‫شهر زلزله زده طبس و حومه ‪ ‬از سوی نمایندگان مجلس استیضاح‬ ‫ش��د‪ 101 .‬نفر از نمایندگان مجلس با این استیضاح مخالفت کردن‬ ‫و ای��ن ط��رح با ‪ 75‬رای موافق و ‪ 12‬رای ممتنع به جایی نرس��ید و‬ ‫گنابادی به کارش در وزارت مسکن و شهرسازی ادامه داد‪.‬‬ ‫یک س��ال بعد از اولین استیضاح‪ ،‬علی اکبر ناطق نوری وزیر کشور‬ ‫دومی��ن وزیری بود که به دلیل مس��اله بورس بازی درباره زمین در‬ ‫تهران اس��تیضاح شد‪ .‬اما تنها ‪ 72‬نفر از نمایندگان با استیضاح ناطق‬ ‫ن��وری موافقت کردن��د و او با ‪ 146‬رای مخالف و ‪ 13‬رای ممتنع در‬ ‫سمت خود ابقا شد‪.‬‬ ‫مجلس سوم‬ ‫در دومی��ن مجل��س پس از انق�لاب ایران هیچ ی��ک از نمایندگان‬ ‫اس��تیضاح نش��دند‪ .‬ام��ا مجل��س س��وم‪ ،‬وزرای زی��ادی را ب��رای‬ ‫استیضاح‌های به پارلمان کشاند‪« .‬بهزاد نبوی» وزیر صنایع سنگین‪،‬‬ ‫در مرداد س��ال ‪ 68‬به عنوان س��ومین وزیر بعد از انقالب استیضاح‬ ‫ش��د‪ .‬دلیل استیضاح او تخلفات و جرایم باند شرکت سایپا‪ ،‬جریانات‬ ‫سواس��تفاده‌ها و غارت بیت‌المال و جرایمی بود که این باند مرتکب‬ ‫شده بودند‪ .‬اما نبوی توانست از این جلسه استیضاح پیروز خارج شود‬ ‫و رای اعتماد مجدد از نمایندگان را کسب کند‪.‬‬ ‫دکتر «ایرج فاضل» وزیر بهداش��ت‪ ،‬درمان و آموزش پزشکی دولت‬ ‫هاش��می رفس��نجانی چهارمین وزیری بود که پس از انقالب پایش‬ ‫به جلس��ه اس��تیضاح باز شد‪ .‬او در ‪ 23‬دی ماه ‪ 69‬برای استیضاح به‬ ‫مجلس رفت‪ .‬این جلس��ه با حضور ‪ 203‬نماینده و به ریاست مهدی‬ ‫کروبی برگزار شد‪ .‬دالیل اصلی استیضاح وزیر بهداشت سومدیریت‬ ‫و عدم کفایت وزیر بهداش��ت‪ ،‬حل مس��ایل درمان‪ ،‬دارو‪ ،‬بهداشت‪،‬‬ ‫آموزش و حفظ ارزش‌ها و آرمان‌های انقالب در س��طح وزارت‌خانه‬ ‫و دانش��گاه‌های علوم پزشکی و س��ازمان‌های منطقه ای در سراسر‬ ‫کشوربود‪.‬‬ ‫نتیجه این اس��تیضاح یک��ی از عجیب‌ترین نتایج اس��تیضاح پس از‬ ‫انق�لاب ب��ود‪ .‬از مجم��وع ‪ 246‬رای ‪ 115 ،‬رای مخالف‪ 114 ،‬رای‬ ‫موافق و ‪ 17‬رای ممتنع دادند و ایرج فاضل تنها با یک رای بیش‌تر‬ ‫از وزارت کنار رفت‪.‬‬

‫مجلس چهارم‬ ‫«محم��د س��عیدی کی��ا» وزی��ر راه و ترابری‪،‬‬ ‫شش��مین وزیر از بع��د از انقالب و نخس��تین‬ ‫وزیری بود که در مجلس چهارم استیضاح شد‪.‬‬ ‫در اسفند س��ال ‪ 71‬به دالیلی هم‌چون «ناامن‬ ‫و غی��ر اس��تاندارد بودن جاده‌ه��ا و ضعف‌های‬ ‫مدیریت��ی در اداره فرودگاه‌ها‪ ،‬پروازها‪ ،‬حرکت‬ ‫قطاره��ا و باالخره مش��کالت حم��ل و نقل»‬ ‫اس��تیضاح ش��د‪ .‬اما نتیجه این اس��تیضاح ابقا‬ ‫س��عیدی کیا با ‪ 222‬رای موافق در وزارت راه‬

‫و ترابری بود‪.‬‬ ‫«حس��ین محلوج��ی» وزیر مع��ادن و فلزات نی��ز در همین مجلس‬ ‫عنوان هفتمین وزیر اس��تیضاح ش��ونده بعد از انقالب را از آن خود‬ ‫ک��رد‪ .‬اعتراض به عمل‌کرد و ش��یوه های مدیریت��ی وزیر و جمعی‬ ‫از هم‌کارانش و عدم اعتن��ا به اجرای قانون‪ ،‬دالیلی بودند که برای‬ ‫استیضاح محلوجی عنوان شدند‪ .‬اما با این حال نمایندگان به او رای‬ ‫اعتماد مجدد دادند‪.‬‬ ‫مجلس پنجم‬ ‫اگرچ��ه در مجلس پنجم تنها دو اس��تیضاح انجام ش��د‪ ،‬اما برخورد‬ ‫مجل��س محافظه کار و دولت اصالح طلب باعث ش��د تا پرحاش��یه‬ ‫ترین اس��تیضاح‌ها در این مجلس انجام شود‪« .‬عبداهلل نوری» اولین‬

‫وزیر کش��ور دولت اصالحات در خرداد س��ال ‪ 77‬و تقریبن یک‌سال‬ ‫بعد از ش��روع به کار خاتمی به عنوان رییس جمهور برای استیضاح‬ ‫به مجلس رفت‪ .‬دلیل این اس��تیضاح ایجاد تشنج در جامعه به جای‬ ‫ایج��اد امنیت و ثبات در کش��ور بود‪ .‬نوری نتوانس��ت از نمایندگان‬ ‫دوب��اره رای اعتم��اد بگی��رد و با ‪ 137‬رای از وزارت کش��ور رفت تا‬ ‫دومین وزیری باش��د که بعد از انقالب توس��ط نماین��دگان ملت از‬ ‫سمت خود کنار گذاشته شد‪.‬‬

‫از استیضاح تا استیضاح‬ ‫سیاس��ت‌های فرهنگ��ی «عطاهلل مهاجران��ی» در وزارت فرهنگ و‬ ‫ارش��اد دولت اصالحات که ب��ه نوعی برگرفته از ش��عارهای آزادی‬ ‫محور «سید محمد خاتمی» بود‪ ،‬به مزاق راستی‌ها و محافظه کاران‬ ‫خ��وش نیام��د و همین دلیل کافی بود تا نمانی��دگان اصول‌گرا او را‬ ‫برای استیضاح به مجلس بکشند‪.‬‬ ‫مهاجرانی اردیبهشت سال ‪ 78‬بهانه «ابهامات و ایرادات به مدیریت‬ ‫فرهنگ��ی در حوزه مس��وولیت وزارت ارش��اد»‌ اس��تیضاح ش��د‪ ،‬اما‬ ‫محافظ��ه‌کاران نتوانس��تند او رو از کار برکن��ار کنن��د و وی با ‪144‬‬ ‫رای در س��مت خود ابقا شد‪ .‬اس��تیضاح مهاجرانی آن‌چنان جنجالی‬ ‫بود که او بعدها کتابی با نام «اس��تضاح» منتشر کرد و تمام جزییات‬ ‫اس��تیضاحش را در آن منتش��ر کرد تا مردم در جریان تمام اتفاق‌ها‬ ‫قرار بگیرند‪.‬‬ ‫‪ ‬‬ ‫مجلس ششم‬ ‫اگرچه مجلس شش��م مجلسی اصالح‌طلب و هم‌سو با سیاست‌های‬ ‫دولت اصالحات بود‪ ،‬اما این دلیل نشده بود تا نمایندگان از استیضاح‬ ‫وزاری دول��ت خاتمی منصرف ش��وند‪ .‬بر همین اس��اس‪« ‬عبدالعلی‬ ‫زاده» وزیر مس��کن و شهرس��ازی به دلیل نح��وه و رفتار مدیریتی‬ ‫طی پنج س��ال‪ ،‬ارزیابی عمل‌کرد بخش مس��کن ‪ ،‬کیفیت س��اخت‬ ‫و س��از و فناوری ‪« ،‬مس��عود پزش��کیان» وزیر بهداشت و درمان و‬ ‫آموزش پزش��کی به دلیل عدم رعایت مالک‌ه��ای مطروحه دولت‬ ‫اصالحات در انتخاب وزی��ران‪ ،‬ضعف مدیریت کالن‪ ،‬انتصاب افراد‬ ‫کم تجربه بدون تخصص الزم و حذف نیروهای فعال و دل‌س��وز و‬ ‫«مرتضی حاجی» وزیر آموزش و پرورش به دلیل نوس��ازی مدارس‬ ‫‪ ،‬پی گی��ری مطالبات فرهنگیان و نی��اوردن الیحه نظام هماهنگ‬ ‫پرداخت‪« ،‬احمد معتمدی» وزیر پس��ت و تلگ��راف و تلفن به دلیل‬ ‫ج��واب ندادن تلفن هم‌راه و ثابت‪ ،‬ع��دم توانایی الزم برای تصمیم‬ ‫گیری‌های حیاتی وزارت‌خانه و بحث ماهواره در جلس��ات استیضاح‬ ‫مجلس شش��م حاضر ش��دند‪ ،‬اما هر چهار نفر آن‌ها توانستند برای‬ ‫دومین بار اعتماد پارلمان‌نش��ینان را جلب کنند و فعالیت‌ش��ان را در‬ ‫وزارت‌خانه‌ها ادامه دهند‪.‬‬ ‫مجلس هفتم و راستی ها‬ ‫ش��ورای نگهبان با رد صالحیت گس��ترده نماین��دگان و نامزدهای‬ ‫اصالح‌طل��ب از ورود دوباره آن‌ها به مجل��س جلوگیری کرد و این‬ ‫موضوع س��رآغاز دور ش��دن اصالح طلبان و گفتم��ان اصالحات از‬ ‫میدان سیاست بازی کشور بود‪.‬‬ ‫محافظ��ه کاران ک��ه بعد از چهار س��ال دوری از میدان سیاس��ت‪،‬‬ ‫به لطف ش��ورای نگهبان بار دیگر توانس��ته بودن��د‪ ،‬تعداد زیادی از‬ ‫صندلی‌های پارلمان را از آن خود کنند‪ ،‬س��عی داش��تند با فش��ار بر‬ ‫دولت خاتمی از س��وی ق��درت خود را ثابت کنند و از س��وی پایان‬ ‫گفتمان اصالحات را اعالم کنند‪.‬‬ ‫همی��ن بود ک��ه در اولین حرکت به س��راغ‪« ‬احمد خرم» وزیر راه و‬

‫تراب��ری دولت خاتمی رفتند‪ .‬او چهاردهمی��ن وزیری بود که بعد از‬ ‫انقالب استیضاح می‌شد‪.‬‬ ‫دالیل این اس��تیضاح مس��ایل مربوط به مفاس��د مالی و اقتصادی‪،‬‬ ‫ع��زل و نصب‌ها‪ ،‬ترجیح خارجیان ب��ه نیروهای متخصص داخلی و‬ ‫بی‌توجهی به س��رمایه‌های فیزیکی‪ ،‬مالی‪ ،‬انس��انی‪ ،‬حیف و میل‌ها‪،‬‬ ‫ریخ��ت و پاش‌ها و اس��راف‌ها در بیت الم��ال و گزارش‌های اغراق‬ ‫آمیز و خالف واقع عنوان ش��د‪ .‬رییس مجلس و جلس��ه اس��تیضاح‬ ‫«غالمعل��ی حداد عادل» از نزدیکان آی��ت اهلل خامنه ای بود که در‬ ‫این جلسه ‪ 188‬نفر موافق‪ 58 ،‬نفر مخالف و ‪ 9‬نفر ممتنع رای دادند‪.‬‬ ‫بنابراین نمایندگان اصول‌گرا برای سومین بار بعد از انقالب به وزیر‬ ‫رای عدم اعتماد دادند‪.‬‬ ‫مجلس هشتم و دولت احمدی نژاد‬ ‫پس از پایان دوره ریاس��ت جمهوری سید محمد خاتمی‪ ،‬نمایندگان‬ ‫مجلس هفتم به سراغ وزرای دولت احمدی نژاد رفتند‪« .‬محمد رضا‬ ‫اس��کندری» وزیر جهاد کشاورزی اولین وزیر دولت احمدی نژاد بود‬ ‫که در مهر‪ 1385‬با موضوعاتی مانند مساله خودکفایی گندم‪ ،‬واردات‬ ‫گن��دم به میزان ‪ 1‬میلیون تن در س��ال ج��اری و کاهش نرخ خرید‬ ‫گندم از کشاورزان گندم‌کار در بیش‌تر استان‌ها‪ ،‬مورد استیضاح قرار‬ ‫گرفت‪ .‬این استیضاح ناموفق بود و اسکندری به وزارت‌خانه برگشت‪.‬‬ ‫«محمود فرشیدی» وزیر آموزش و پرورش نیز به عنوان شانزدهمین‬ ‫وزیر پس از انقالب اس�لامی در مجلس هفتم استیضاح شد که این‬ ‫استیضاح نیز بی‌نتیجه بود و فرشیدی نیز به وزارت‌خانه برگشت‪.‬‬ ‫نمایندگان��ی که به دلیل نقل قول محمود احمدی نژاد از رهبر ایران‬ ‫به علی کردان رای اعتماد داده بودند‪ ،‬پس از چند ماه‪ ،‬وزیر کش��ور‬

‫را ب��ا ‪ 10‬امضا به دلیل آن‌چه که جعل مدرک تحصیلی‪ ،‬اخذ حقوق‬ ‫و تدریس براساس مدرک جعلی و بی‌توجهی به تذکرات نمایندگان‬ ‫بود‪ ،‬به جلسه استیضاح کشاندند‪ .‬محمود احمدی نژاد در اعتراض به‬ ‫این حرکت نمایندگان درجلسه استیضاح کردان حاضر نشد و اعالم‬ ‫کرد که این استیضاح غیرقانونی است‪ .‬با این حال نمایندگان با رای‬ ‫خود کردان را از کابینه دولت احمدی نژاد خارج کردند‪.‬‬ ‫«حمید‪ ‬بهبهانی» وزیر راه و ترابری دولت احمدی نژاد عضو دیگری‬ ‫از کابینه دولت بود به منظور استیضاح به مجلس دعوت شد‪ .‬اما این‬ ‫ب��ار نه تنها احمدی نژاد به مجلس نیامد بلکه وزیر مورد اس��تیضاح‬ ‫هم از حضور در مجلس و جلسه استیضاح سر باز زد‪.‬‬ ‫سقوط هواپیماهای ش��رکت‌های داخلی و به خصوص عدم تحقق‪ ‬‬ ‫وعده آزمایش‪DNA ‬اجساد قربانیان سقوط هواپیمای پرواز تهران‬ ‫به ایروان ‪ ‬دالیل اس��تیضاح بهبهانی بودند‪ .‬عدم حضور هیات دولت‬ ‫در جلس��ه استیضاح باعث ش��د تا موافقان استیضاح بیش‌تر شوند و‬ ‫بهبانی با رای باالیی‪ ‬برکنار شد‪.‬‬ ‫«مجید نامجو» وزیر نیرو نیز از دیگر وزارای بود که توس��ط مجلس‬ ‫هش��تم استیضاح ش��د‪ .‬البته نامجو توانست برای دومین بار نیز رای‬ ‫اعتماد را از نمایندگان بگیرد‪ .‬‬ ‫آخرین اس��تیضاح مجلس هشتم‪ ،‬طرح اس��تیضاح وزیر اقتصاد بود‪.‬‬ ‫یکی از جالب‌ترین موضوعات در این جلسه استیضاح حضور احمدی‬ ‫ن��ژاد در مجلس بود‪ .‬اظهارات وی درباره اس��تیضاح با تاکید بر این‬ ‫که «استیضاح حق نمایندگان مردم است»‌‪ ،‬آن‌چنان عجیب به نظر‬ ‫می‌رس��ید که بس��یاری معتقدند‪ ،‬احمدی نژاد ب��ا البی‌های پیش از‬ ‫جلسه استیضاح از ابقا وزیر خود در وزارت‌خانه مطمئن شده بود‪.‬‬ ‫اگرچه دلیل اصلی استیضاح وزیر اقتصاد‪ ،‬وضعیت نابسمان اقتصادی‬

‫و به خصوص به نتیجه نرس��یدن طرح هدفمندس��ازی یارانه‌ها بود‪،‬‬ ‫موضوعی که منتقدان بس��یاری در مجلس و بیرون آن داشت‪ ،‬اما با‬ ‫این حال پس از انجام‪ ‬رای گیری از مجموع ‪ ۲۴۴‬نماینده حاضر در‬ ‫جلس��ه‪ ۹۳ ،‬نماینده به طرح استیضاح رای مثبت‪ ۱۴۱ ،‬نماینده رای‬ ‫منفی و ‪ ۱۰‬نماینده رای ممتنع دادند و به این ترتیب‪ ،‬طرح استیضاح‬ ‫رد شد و حسینی به وزارت اقتصاد بازگشت‪.‬‬ ‫اصل ‪۸۹‬‬ ‫اص��ل ‪ 98‬قانون اساس��ی ایران درباره اس��تیضاح وزی��ران و رییس‬ ‫جمهور است‪ .‬در این قانون آمده اس��ت‪ :‬نمایندگان مجلس شورای‬ ‫اس�لامی می‌توانند در م��واردی که الزم می‌دانند هی��ات وزیران یا‬ ‫ه��ر یک از وزراء را اس��تیضاح کنند‪ .‬اس��تیضاح وقتی قابل طرح در‬ ‫مجلس اس��ت که با امضای حداق��ل ده نفر از نمایندگان به مجلس‬ ‫تقدیم شود‪.‬‬ ‫هی��ات وزیران یا وزیر مورد اس��تیضاح باید ظرف مدت ده روز پس‬ ‫از طرح آن در مجلس حاضر ش��د و به آن پاس��خ گوید و از مجلس‬ ‫رای اعتم��اد بخواهد‪ .‬در صورت عدم حض��ور هیات وزیران یا وزیر‬ ‫برای پاس��خ‪ ،‬نمایندگان مزبور درباره استیضاح خود توضیحات الزم‬ ‫را می‌دهند و در صورت��ی که مجلس مقتضی بداند اعالم رای عدم‬ ‫اعتماد خواهد کرد‪ .‬اگر مجلس رای اعتماد نداد وزیر مورد استیضاح‬ ‫عزل می‌ش��ود‪ .‬در هر دو صورت وزرای مورد اس��تیضاح نمی‌توانند‬ ‫در هیات وزیرانی که بالفاصله بعد از آن تش��کیل می‌شود عضویت‬ ‫پیدا کنند‪.‬‬ ‫در صورت��ی که حداق��ل یک س��وم از نمایندگان مجلس ش��ورای‬ ‫اسالمی رییس جمهور را در مقام اجرای وظایف مدیریت قوه مجریه‬

‫و اداره امور اجرایی کش��ور مورد استیضاح قرار دهند‪ ،‬رییس جمهور‬ ‫باید ظرف مدت یک ماه پس از طرح آن در مجلس حاضر ش��ود و‬ ‫در خصوص مس��ایل مطرح شده توضیحات کافی بدهد‪ .‬در صورتی‬ ‫که پس از بیانات نمایندگان مخالف و موافق و پاسخ رییس جمهور‪،‬‬ ‫اکثریت دو س��وم کل نمایندگان به عدم کفایت رییس جمهور رای‬ ‫دادند مراتب جهت اجرای بند ده اصل یکصد و دهم به اطالع مقام‬ ‫رهبری می‌رسد‪.‬‬ ‫استیضاح بی تاثیر‬ ‫با بررسی کوتاهی بر استیضاح‌های انجام شده در تاریخ مجلس پس‬ ‫از انقالب ایران‪ ،‬در می‌یابیم که در هش��ت دوره مجلس‪ ،‬نمایندگان‬ ‫تنها در س��ه مورد اس��تیضاح وزیر را برکنار کرده اند و توانسته‌اند به‬ ‫گونه‌ای برخوردی شاید اصالح کننده با دولت و وزارت‌خانه مربوطه‬ ‫داش��ته باش��ند‪ .‬دالیلی چون مواضع رهبر در ایران که هم‌چون خط‬ ‫قرمزی برای همه‌گان اس��ت‪ ،‬ش��ورای نگهبان و رد صالحیت‌های‬ ‫گسترده که بارها درباره نمایندگان مجلس اتفاق افتاده است و برخی‬ ‫تند روی‌های قوه قضاییه در برخورد با انتقادها‪ ،‬همه باعث ش��ده‌اند‬ ‫که نمایندگان مجلس از آن‌چه باید محتاط تر موضع گیری و حرکت‬ ‫کنند‪.‬‬ ‫مجلس و نمایندگان آن به دلیل محدودیت‌های نانوش��ته جمهوری‬ ‫اس�لامی و یا به دلیل وابس��تگی‌های خودش��ان به قدرت – دولت‬ ‫یا رهبری – هیچ گاه نتوانس��ته و نخواس��ته‌اند با اس��تفاده از فشار‬ ‫اس��تیضاح‪ ،‬ش��رایط را سر و سامان ببخش��ند و تنها از این قانون به‬ ‫عن��وان تذکر به دولت بهره برده اند‪ ،‬تذکرهایی که ش��اید هیچ گاه‬ ‫ضعفی را اصالح نکرده اند‪.‬‬

‫هفت‬

‫نوامبر ‪2011‬‬

‫‪45‬‬

‫مجلس شورای اسالمی و نمایندگان زن‬

‫امروز نماینده‪ ،‬فردا پناهنده‬ ‫رضا حاجی حسینی‬ ‫حذف دولت‌مردان از سیاس��ت و حتا گاه زندگی در ایران‪ ،‬ممکن‬ ‫اس��ت چند س��اعتی بیش‌تر وقت حاکمیت را نگی��رد‪ .‬نمونه‌اش‬ ‫کودت��ای ‪‌28‬مرداد ‪ 1332‬که در آن دول��ت مرحوم دکتر«محمد‬ ‫مصدق» سقوط کرد و شاه به ایران برگشت‪ .‬در این روز بسیاری‬ ‫از آن‌ها که صبح فریاد «زنده باد مصدق» و «مرگ بر شاه» سر‬ ‫دادند‪ ،‬شب نشده «جاوید شاه» و «مرده باد مصدق» گفتند‪ .‬این‬ ‫جریان در سال‌های بعد از پیروزی انقالب اسالمی و حتا تا امروز‬ ‫ه��م ادامه دارد‪ .‬با این تفاوت ک��ه آن فاصله‌ی زمانی از صبح تا‬ ‫ش��ب‪ ،‬شده است چند ماه یا چند س��ال که این مدت البته برای‬ ‫تاریخ به اندازه‌ی یک چشم بر هم زدن هم نیست‪.‬‬ ‫نمونه‌ه��ای بع��د از انقالبی این ماجرا تا دل‌ت��ان بخواهد زیادند‪.‬‬ ‫از مرح��وم «مه��دی ب��ازرگان» که به دس��تور آیت‌ال��ه خمینی‬ ‫دولت موقت را تش��کیل داد و «ابوالحس��ن بنی‌صدر» که اولین‬ ‫رییس‌جمهور اس�لامی ایران بود در این فهرس��ت می‌گنجند تا‬ ‫«میرحس��ین موسوی» که به نخس��ت وزیر امام معروف است و‬ ‫«مهدی کروبی» که س��ال‌ها رییس مجلس ایران بود و حاال به‬ ‫دلیل اعتراض به تقلب در آخرین دوره انتخابات ریاست‌جمهوری‬ ‫در ایران در حبس خانگی به س��ر می‌برند‪ .‬این روزها حتا «س��ید‬ ‫محمد خاتمی» که هش��ت سال رییس‌جمهور ایران بود و «اکبر‬ ‫هاش��می رفس��نجانی» که س��متش «رییس مجمع تش��خیص‬ ‫مصلح��ت نظام» اس��ت مورد غضب همین نظام ق��رار گرفته‌اند‬ ‫و عملن از عرصه‌ی سیاس��ی کشور حذف ش��ده‌اند‪ .‬این عاقبت‬ ‫بیش‌ت��ر دولت‌مردان در حکومتی مردانه اس��ت که دولت‌زنانش‬ ‫معمولن بیش‌تر از نماینده‌ی مجلس نمی‌شوند و تازه همان‌ها هم‬ ‫باز در بازی سیاست‌‪ ،‬خوش‌عاقبت‌تر از آقایان نیستند‪.‬‬ ‫سال‌گش��ت پیروزی انقالب اسالمی در ایران و نزدیک شدن به‬ ‫انتخابات نهمین دوره‌ی مجلس ش��ورای اسالمی‪ ،‬زمینه‌ی ورق‬ ‫خوردن صفحه‌هایی شدند که نام برخی زنان به عنوان نماینده‌ی‬ ‫مجلس ایران در آن‌ها آمده اس��ت‪ .‬زنانی که امروز اما با روزهای‬ ‫نمایندگی‌‪ ،‬تفاوت‌های بسیار دارند‪.‬‬

‫نمایندگان دیروز‪ ،‬مخالفان امروز‬ ‫«فاطم��ه حقیقت‌جو» و «جمیل��ه کدیور» ه��ر دو از نمایندگان‬ ‫مجلس شش��م بودند‪ .‬مجلس��ی که هم خودش پر سر و صدا بود‬ ‫و هم زنانش‪ .‬این مجلس که به مجلس اصالحات معروف ش��د‪،‬‬ ‫از هم��ان آغاز رابطه‌ی چندان خوب��ی با نهادهای قدرت از جمله‬ ‫شورای نگهبان و رهبری نداشت و به همین دلیل‪ ،‬شمار بسیاری‬ ‫از نمایندگان آن برای مجلس هفتم رد صالحیت ش��دند‪ .‬این رد‬ ‫صالحیت گس��ترده توسط شورای نگهبان‪ ،‬به تحصن نمایندگان‬ ‫معترض و اس��تعفای دسته‌جمعی‌ آنان انجامید که از میان استعفا‌‬ ‫دهندگان‪ ،‬خانم حقیقت‌جو بر حرف خود ایستاد‪.‬‬ ‫زن ب��ودن و ش��جاعت‪‌2 ،‬ويژگی اصلی حقيقت‌جو ب��ود كه او را‬ ‫در صف نخس��ت اس��تعفادهندگان از مجلس ششم قرار داد‪ .‬اين‬ ‫‪‌2‬ويژگ��ی نام او را در تاريخ مجالس ش��ورای اس�لامی جاودانه‬ ‫ك��رد‪ .‬او در نطق اس��تعفایش‪ ،‬ب��ه حاکمیت و ش��ورای نگهبان‬ ‫تاخ��ت که البته کم‌تر رس��انه‌ای آن را بازت��اب داد‪ .‬یکی از این‬ ‫رس��انه‌ها «مجله‌ی زنان» بود که در گزارش��ی با عنوان فاطمه‬ ‫حقیقت‌ج��و نف��ر اول! به موضوع حضور زنان در مجلس شش��م‬ ‫‪46‬‬

‫‪ 46‬هفت‬

‫نوامبر ‪2011‬‬

‫و هفت��م پرداخت‪ .‬پس از این نطق ام��ا «غالمعلی حداد عادل»‬ ‫که با ابطال ‪‌700‬هزار رای مردم تهران به مجلس شش��م رسیده‬ ‫بود‪ ،‬در تذکری آیین‌نامه‌ای مخالفت خود را با صحبت‌های خانم‬ ‫حقیقت‌ج��و ابراز ک��رد و در آخرین جمله‌اش در فضای متش��نج‬ ‫مجلس گفت‪« :‬این همان مجلس��ی است که باید عوض شود‪».‬‬ ‫اتفاقی که افتاد و تنها یک نفر از نمایندگان زن مجلس ششم به‬ ‫مجلس هفتم رسید‪:‬‬ ‫«از ‪‌13‬زن نماين��ده‌ی مجل��س‪ ،‬تنها مهرانگي��ز مروتی كه مدت‬ ‫كمی بود وارد مجلس شش��م ش��ده بود‪ ،‬توانس��ت يک بار ديگر‬ ‫با كس��ب آرای مردم وارد مجلس هفتم ش��ود‪(‌».‬زهرا ابراهیمی‪،‬‬ ‫مجله‌ی زنان‪‌18 ،‬فوریه‌ی ‪)2005‬‬ ‫فاطمه حقیقت‌جو البته از نظرهای دیگری هم پر‌س��ر و صدا بود‪.‬‬ ‫او اولین زنی بود که به عنوان نماینده‌ی مجلس شورای اسالمی‪،‬‬ ‫با پوشش��ی غیر از چادر س��ر کار خود حاضر شد و از همان آغاز‬ ‫کار فری��اد مخالفان را درآورد‪ .‬او در حال حاضر در آمریکا زندگی‬ ‫می‌کند و حکومت ایران او را از مخالفان خود می‌داند‪.‬‬ ‫و اما بش��نوید از جميله كديور که بخش��ی از معروفیتش از نس��بت‬ ‫و نسب اس��ت‪ .‬البته این مس��اله در مورد اغلب دولت‌زنان در ایران‬ ‫صادق است و کم‌تر بانوی سیاست‌مداری را می‌توان یافت که بدون‬ ‫ی خانوادگی وارد این عرصه شده باشد‪ .‬این ماجرا هم البته‬ ‫پش��توان ‌ه ‌‬ ‫هم‌چن��ان ادامه دارد‪ .‬خانم کدیور اما همس��ر «عطااله مهاجرانی» و‬ ‫خواهر «محس��ن کدیور» اس��ت که محافل قدرت در ایران آنان را‬ ‫اعضای «اتاق فکر فتنه» و «حلقه‌ی خارج‌نشین» معرفی می‌کنند‪.‬‬ ‫او و «سهيال جلودارزاده»‪ ،‬یکی دیگر از نمایندگان مجلس ششم كه‬ ‫جزو متحصنان و استعفادهندگان هم بودند‪ ،‬توسط شورای نگهبان‬ ‫تایید صالحیت شدند‪ .‬آنان با وجود امضای بیانیه‌ی نهایی تحصن‪،‬‬ ‫از نامزدی انصراف ندادند و در انتخابات ش��ركت كردند‪ .‬نام این دو‬ ‫در ليست ائتالف برای ايران جای گرفت كه مجمع روحانيون مبارز‬

‫ابداع‌كننده‌ی آن بود و حزب كارگزاران سازندگی و حزب همبستگی‬ ‫نيز به آن پيوستند‪.‬‬ ‫حضور نمايندگان متحصن و مس��تعفی مجلس ششم در انتخابات‬ ‫مجلس هفتم مورد انتقاد و اعتراض قرار گرفت‪ .‬علت اصلي اعتراض‬ ‫آن بود كه متحصنان در پایان تحصن‌شان‪ ،‬در بيانيه‌ی نهايی‪ ،‬اعالم‬ ‫ك��رده بودند كه چه به‌عنوان انتخاب‌ش��ونده و چه انتخاب‌كننده در‬ ‫رقاب��ت مجلس هفتم ش��ركت نخواهن��د ك��رد‪ ،‬درحالی‌كه بعضی‬ ‫نمايندگان‪ ،‬از جمله جلودارزاده و كديور‪ ،‬به اين تصميم نهايی توجه‬ ‫نكردند و البته کاری هم از پیش نبردند‪.‬‬ ‫در آستانه‌ی انتخابات جنجالی ریاست‌جمهوری در سال‌‪ ،1388‬خانم‬ ‫کدیور به‌عنوان مشاور و یکی از اعضای ستاد انتخاباتی مهدی کروبی‬ ‫در تلویزیون فارس��ی بی‌بی‌س��ی حضور یافت و پس از اعالم نتایج‬ ‫انتخابات‪ ،‬به چهره‌ای کم س ‌رو‌صدا تبدیل شد‪.‬‬ ‫همیشهجنجالی‬ ‫پیش از همه‌ی این زنان اما زنی قدم به مجلس ایران گذاش��ته بود‬ ‫که تا همیش��ه به عنوان چهره‌ای جنجالی شناخته می‌شود‪« .‬فائزه‬ ‫هاشمی بهرمانی»‪ ،‬فرزند سوم آقای هاشمی رفسنجانی‪ ،‬در انتخابات‬ ‫پنجمین دوره‌ی مجلس شورای اسالمی‪ ،‬با رای باالیی پس از «علی‬ ‫اکبر ناطق نوری» از حوزه‌ی انتخابیه‌ی تهران وارد مجلس شد‪ .‬از او‬ ‫در آن زمان نقل قول‌های جالبی درباره‌ی دوچرخه‌س��واری بانوان و‬ ‫پوشیدن شلوار جین می‌شد و در آن روزگار که این‌گونه اعمال گناه‬ ‫و ممنوع بود‪ ،‬شایعه شده بود که با شلوار جین به مجلس می‌رود!‬ ‫س��ایت «ندای س��بز آزادی» در گزارش��ی با عنوان «همه‌ی سهم‬ ‫خانواده هاشمی از حاکمیت»‪ ،‬به قلم «بهار یکتا» می‌نویسد‪« :‬شاید‬ ‫کسی باورش نمی‌ش��د که فائزه هاشمی بتواند نماینده‌ی تهران در‬ ‫مجلس شورای اسالمی شود‪ .‬دختری که همه او را به روسری رنگی‬ ‫و شلوار جین می‌شناختند‪ .‬کسی که خیلی وقت‌ها کفش‌های سفید‬

‫ورزشی‌اش مانع عبورش از حراست دانشگاه می‌شد‪».‬‬ ‫ای��ن چه��ره‌ی جنجال��ی‪ ،‬پی��ش از برگ��زاری آخری��ن انتخابات‬ ‫ریاس��ت‌جمهوری در ایران‪ ،‬در برنام��ه‌ای در تلویزیون دولتی گفته‬ ‫بود‪« :‬هميش��ه سعی می‌کنم از کليشه‌ها فرار کنم‪ .‬نمی‌خواهم تابع‬ ‫کليش��ه‌ها باشم‪ .‬متأسفانه بعد از انقالب ما‪ ،‬يک سری رفتارها برای‬ ‫خانم‌ها ارزش ش��د‪ ،‬رنگ مش��کی ارزش ش��د‪ .‬چادر مشکی‪ ،‬مانتو‬ ‫مش��کی‪ ،‬مقنعه‌ی مشکی‪ ،‬روسری مشکی و رنگ‌های تيره و مرده‬ ‫ارزش ش��د‪ .‬اين ارزش‌ها خوب نبود‪ .‬از هر لحاظ بهداشتی‪ ،‬پزشکی‬ ‫روان‌شناسی عمل مثبتی نيست‪ .‬حتا رنگ مشکی از نظر اسالمی‬ ‫و ‌‌‬ ‫کراهت دارد‪ .‬يک سری سنت‌هايی باب شده که البته در حال حاضر‬ ‫خيلی متفاوت شده است‪».‬‬ ‫او در آخر گفته بود‪« :‬متأسفانه در سال‌های اخير سياست‌ها به سمتی‬ ‫می‌رود که زنان را بيش‌تر خانه‌نش��ين کنند‪ .‬طرح‌هايی که به‌تازگی‬ ‫در مجلس تصويب شده است را ببينيد‪ .‬مثلن در مورد ازدواج مجدد‬ ‫شوهر اين اتفاق افتاده است‪».‬‬ ‫این حرف‌های فائزه هاش��می به مذاق دولتی‌ها و رسانه‌های‌ش��ان‬ ‫خوش نیامد و از همان زمان حمله‌هایی که به او و خانواده‌اش می‌شد‪،‬‬ ‫شدت بیش‌تری گرفت‪.‬‬ ‫سایت «رجا نیوز» در گزارشی با عنوان «دور جدید حاشیه‌سازی‌های‬ ‫فائزه هاش��می»‪ ،‬ضمن انتقاد از تهیه‌کنندگان این برنامه نوش��ت‪:‬‬ ‫«فائ��زه هاش��می که توصیه به دوچرخه‌س��واری زن��ان و درج پیام‬ ‫تبریک نوروزی فرح پهلوی در کنار برخی دیگر از ساختارشکنی‌های‬ ‫فرهنگی در کارنامه‌ی وی در مدیریت مجله زنان وجود دارد‪ ،‬در این‬ ‫برنامه که به‌عنوان ریيس فدراس��يون ورزش زنان و با چادر مشکی‬ ‫در برنامه حاضر شده بود‪ ،‬علی‌رغم اين‌که مجری از وی می‌خواست‬ ‫در موضوع ورزش زنان صحبت کند‪ ،‬گفت‪ ... :‬در افغانستان و عراق‬ ‫‪ 3‬الی ‪ 4‬وزير زن دارند و حدود ‪‌25‬درصد نماينده‌ی مجلس زن دارند‬ ‫ولی تعداد نمايندگان زن مجلس ما حدود ‪‌3‬درصد است هر چه هم‬ ‫جلو می‌رويم‪ ،‬وضعيت بدتر می‌شود‪ .‬وقتي ما زن وزير داشته باشيم و‬ ‫نماينده‌ی مجلس به تعداد کافی داشته باشيم‪ ،‬آن وقت معاون وزير‪،‬‬ ‫سفير‪ ،‬رئيس دانشگاه و حتا عضو شوراهای عالی هم داريم‪».‬‬ ‫دعوا میان خانواده‌ی هاش��می و دولت‪ ،‬در روزهای تبلیغات ریاست‬ ‫جمهوری دهم به اوج خود رس��ید‪ .‬فائزه هاشمی در مراسمی که به‬ ‫مناس��بت دوم خرداد در مجموعه‌ی دوازده هزار نفری آزادی برگزار‬ ‫ش��د گفت‪« :‬من مطمئن هس��تم که اگر بر اثر خطای ما این دولت‬ ‫دوباره پیروز شود‪ ،‬مطمئنن امر بر ایشان مشتبه خواهد شد و ایشان‬ ‫خود را امام زمان خواهد دانست‪».‬‬ ‫محم��ود احمدی‌نژاد هم در یک مناظره‌ی بی‌س��ابق ‌ه با رقیب خود‬ ‫میرحسین موس��وی‪ ،‬در روز ‪‌۱۳‬خرداد‌ماه س��ال‌‪ ،۱۳۸۸‬در تلویزیون‬ ‫اتهاماتی چون فس��اد اقتصادی را به خانواده‌ی هاشمی رفسنجانی‬ ‫وارد کرد‪ ،‬او را بنیان‌گذار اشرافیت خواند و از او به عنوان حامی اصلی‬ ‫موسوی یاد کرد‪.‬‬ ‫پس از اعالم نتایج انتخابات‪ ،‬اعتراض‌های فائزه ادامه پیدا کرد و حتا‬ ‫چند نوبت خبر بازداشتش مخابره شد‪ .‬فیلمی هم از توهین و هتاکی‬ ‫لباس شخصی‌ها به او منتشر شد و از آن زمان به بعد محدودتر شد‬ ‫تا این‌که سرانجام در دادگاهی به‌خاطر توهین به مسووالن نظام‪ ،‬به‬ ‫‪‌6‬ماه حبس محکوم شد‪ .‬حکم محکومیت او البته در مرحله‌ی تجدید‬ ‫نظر است و هنوز اجرایی نشده‪.‬‬ ‫این هم آخر و عاقبت پرطرفدار‌ترین نماینده‌ی زن مجلس ایران!‬

‫مروری بر رابطه مجلس چهارم و دولت‌های پنجم و ششم‬

‫روزگار رییس فراموش شده‬

‫رضا موسوی‬ ‫مجل��س چهارم با دو دولت روزگار به س��ر گذران��د و البته یک رییس‬ ‫جمهور‪ .‬علی اکبر ناطق نوری‪ ،‬مهم‌ترین راست‌گرای سنتی ایران زمین‬ ‫است که در قامت رییس پارلمان‪ ،‬چهار سال با دولت تکنوکرات هاشمی‬ ‫رفسنجانی روبرو شد‪ ،‬دل داد و قلوه گرفت ولی آخر شاهنامه‌اش خوش‬ ‫تمام نشد‪ .‬گزارش پیش رو‪ ،‬بازخوانی این بخش از شاهنامه سیاست پس‬ ‫از انقالب است‪.‬‬

‫سه گانه راست‌گراها‬ ‫«پيروی از خط امام‪ ،‬اطاعت از رهبری‪ ،‬حمايت از هاش��مي»‪ ،‬اين شعار‬ ‫محوری‌ترين راهبرد فهرس��تي بود به رهبري جامعه روحانيت مبارز و‬ ‫جامعه مدرسين حوزه عليمه قم در انتخابات مجلس چهارم‌‪ ،‬شعاري كه‬ ‫موفقيت‌آميز بود و در پرتو ردصالحيت قابل توجه چهره‌های برجس��ته‬ ‫جناح چپ و عدم اقبال عمومی به اين طيف‌‪ ،‬منجر به شكست سنگين‬ ‫ن كه در تهران حتی‬ ‫مجمع روحانيون مبارز و هم‌فكرانش ش��د‪ ،‬آن‌چنا ‌‬ ‫ی كروبی‪ ،‬دبيركل اين مجمع و ریيس‌مجلس س��وم‪ ،‬نفر چهل و‬ ‫مهد ‌‬ ‫پنجم تهران شد و از راه‌يابي به مجلس چهارم بازماند‪ .‬برجسته‌ترين چهره‌‬ ‫راه‌يافته به مجلس نيز كسی نبود جز علی‌اكبر ناطق‌نوری‪ ،‬عضو برجسته‬ ‫جامعه روحانيت مبارز كه بر كرس��ی رياست مجلس چهارم تكيه زد‪ ،‬در‬ ‫ميانه راه دولت اول هاشمی‌رفسنجانی‪ .‬ریيس‌جمهوری كه آسود‌ه از غيبت‬ ‫ط امامی‌ها – دل‌گيری هاش��می از چپ كه مخالف مواضع اقتصادی‬ ‫خ‌‬ ‫او بودند‪ ،‬چنان بود كه در جريان ردصالحيت‌ها‪ ،‬حاضر نشد واسطه‌گری‬ ‫جدی كند و ترجيح داد به هر نحو ممكن‪ ،‬چپ‌ها به انزوا روند‪ ،-‬اينك‬ ‫در كنار خود راست‌گراياني را ميیديد كه نه تنها در حوزه اقتصاد‪ ،‬در سابقه‬ ‫ی بيش‌تری به هاشمي داشتند‪.‬‬ ‫مبارزات سياسي نيز نزديك ‌‬ ‫واقعيت‌هایپيرامونی‬ ‫در تحليل رابطه دولت و مجلس‪ ،‬عالوه بر مولفه‌های مورد اشاره بايد در‬ ‫نظر داشت كه سال‌های ‪ 71‬تا ‪ ،75‬يعنی نيمه دوم دولت اول هاشمی و‬ ‫نيمه اول دولت دوم او‪ ،‬به رغم آغاز شدن جريان‌های مخالف هاشمی و‬

‫ريشه‌دواندن‌شان در اجزای مختلف حاكميت‪ ،‬ریيس‌جمهور در پرتو سابقه‬ ‫برجسته انقالبی و سياسی‪ ،‬اعتماد و رابطه حسنه با رهبری‪ ،‬حمايت ويژه‬ ‫سيد احمد خمينی (دولت اول هاشمی) و نهادهايی چون جامعه روحانيت‬ ‫مبارز‪ ،‬اقتداري ويژه داش��ت‪ .‬از س��وی ديگر‪ ،‬نهادهای پيرامونی موثر‬ ‫در س��اختار سياسي مانند سپاه پاسداران و هم‌چنين نهادهای وابسته به‬ ‫رهبری‪ ،‬هن��وز در آغاز راه برای حضور موث��ر و تعيين‌كننده در تنظيم‬ ‫مناس��بات و معادالت سياسي بودند و بدين اعتبار بايد گفت كه ساختار‬ ‫سياس��ی‪ ،‬بويژه در فت��رت نيروهای چپ از يك‌دس��تی قابل توجه‌ای‬ ‫برخ��وردار بود‪ .‬رابطه حس��نه رئيس‌مجل��س و ریيس‌جمهور نيز مولفه‬ ‫مكملی بود كه در اين دوران‪ ،‬تنش‌های بين دولت و مجلس به حداقل‬ ‫رسيده و در مقابل سطحی ممتاز از هم‌كاری‌ها را شاهد باشيم‪ ،‬چه كه‬ ‫در س��فرهای اس��تانی متعدد ناطق‌نوری‪ ،‬هم‌واره چندتن از وزرا رئيس‬ ‫‌مجلس را هم‌راهی می‌كردند و در سفر نيز ریيس مجلس‪ ،‬به ستايش از‬ ‫فعاليت‌های اقدامات دولت می‌پرداخت‪ ( .‬سفر ریيس مجلس به استان‌‬ ‫فارس‪ ،‬كرمان‪ ،‬همدان و ‪ )...‬اين هم‌راهي حتا در سفرهای خارجی ریيس‌‬ ‫مجلس نيز ادامه داش��ت‪ ،‬و در پناه همين روابط حسنه بود كه در هر ‪4‬‬ ‫سال مجلس چهارم‪ ،‬پس از انتخاب ناطق‌نوری به عنوان ریيس‌مجلس‪،‬‬ ‫ن روحانی ( نزديك‌ترين پارلمان‌نشين به هاشمي‌رفسنجانی)‬ ‫اين حس�� ‌‬ ‫س اول مجلس تكيه زد‪ .‬البته نبايد از نظر دور‬ ‫بود كه بر كرسی نايب ریي ‌‬ ‫داش��ت كه در دولت دوم هاشمی‪ ،‬متاثر از جبهه‌گيريی‌های اجتماعی و‬ ‫سياسی عليه هاشمی كه با محوريت نيروهای حزب‌الهی‪ ،‬علنی‌تر شده‬ ‫بود و هم‌چنين به س��بب برخی ناكامی‌های اقتصادی دولت و شكست‬ ‫برخی سياست‌های موسوم به سازندگی كه به تورم گسترده منجر شده‬ ‫ب��ود‪ ،‬مجلس پنجم روحيه‌ای انتقادی‌تر پيدا كرد‪ ،‬با اين وجود به همان‬ ‫داليل گفته‌شده‪ ،‬اين انتقادات و اختالف‌نظرها كم‌تر جلوه عمومی يافت‪.‬‬ ‫در اين آرامش سياسي نسبيی البته مولفه‌هايی چون تشديد تحريم‌های‬ ‫اقتص��ادی آمريكا عليه اي��ران در س��ال‌هاي ‪ 73‬و ‪ 74‬و لزوم هم‌دلي‬ ‫گسترده دولت و مجلس برای مقابله با اين تحركات‪ ،‬بی‌تاثير نبود‪.‬‬ ‫تعامالت كم حاشيه‬ ‫نخس��تين تعامل مجلس چهارم و دولت اول هاشمی در مرداد ‪ 71‬رقم‬ ‫خورد‪ .‬س��يد محمد خاتمی‪ ،‬ك��ه از جمله معدود‬ ‫بازماندگان چپ‌ها در كابينه هاشمی بود‪ ،‬ترجيح‬ ‫داد كه استعفا دهد و هاشمی‪ ،‬به جای وی علی‬ ‫الريجان��ی را به مجلس معرفی كرد‪ .‬او با ‪207‬‬ ‫رای مواف��ق و ‪ 8‬رای مخال��ف و ‪ 9‬رای ممتنع‬ ‫به عنوان وزير فرهنگ و ارشاد اسالمي تعيين‬ ‫ش��د‪ .‬دردولت دوم هاشمی‪ ،‬الريجانی اما حكم‬ ‫رياست سازمان صداوسيما را دريافت كرد(بهمن‬ ‫‪ )72‬و به جای وی مصطفی ميرس��ليم معرفی‬ ‫شد كه با ‪ 178‬رای موافق و ‪ 27‬رای مخالف‬ ‫و ‪ 19‬رای ممتن��ع به عنوان وزير فرهنگ و‬ ‫ارش��اد اسالمی معرفي شد‪ .‬در تعامالت‬ ‫دولت اول هاشمی و مجلس چهارم‪،‬‬ ‫ام��ا مهم‌تري��ن اتفاق اس��تيضاح‬ ‫سعيدی‌كيا‪ ،‬در اس��فندماه ‪ 71‬بود‬ ‫كه ختم به خير ش��د و توضيحات‬ ‫او در روز اس��تيضاح كارگر افتاد و‬ ‫هرچند ب��ا رايی ضعيف(‪ 121‬رای)‬ ‫در كس��وت وزي��ر راه و ترابري به‬ ‫كار خوي��ش ادام��ه داد‪ .‬روزهای‬ ‫واپس��ين مرداد ‪ ،76‬يعن��ی دو ماه‬

‫پس از انتخاب مجدد هاشمی به عنوان ریيس‌جمهور‪ ،‬مهم‌ترين رويارويی‬ ‫مجلس و دولت رقم خورد‪ .‬از ميان ‪ 23‬وزير معرفی ش��ده هاش��می به‬ ‫مجلس‪ ،‬نوربخش كه به عنوان وزير اقتصاد و دارايی معرفی شده بود و‬ ‫از برجسته‌ترين چهره‌های اقتصادی نزديك به هاشمی به شمار می‌رفت‪،‬‬ ‫رای اعتماد از مجلس نگرفت‪ .‬مخالفت ضمنی مجلس با سياست‌های‬ ‫تعديل و طيف نزديك به هاشمی اما محدود به همين نبود‪ ،‬در جريان رای‬ ‫اعتماد به كابينه‪ ،‬چهره‌هايی چون محمد علی نجفی‪ ،‬غالم‌رضا آقازاده‪،‬‬ ‫محلوجی و ‪ ...‬كه به هاش��می بيش از ديگران نزديك بودند‪ ،‬راي منفی‬ ‫بيش‌تری كسب كردند تا پيامدهای آغاز مخالفت‌ها با هاشمي‪ ،‬سياست‌ها‬ ‫و سياست‌مداران تكنوكراتش‪ ،‬بيش‌تر خودش را نشان دهد‪ .‬هاشمی در‬ ‫ادام��ه‪ ،‬محمدخان را به عنوان وزير اقتص��اد و دارايی معرفی كرد كه با‬ ‫رايی متوس��ط‪ ،‬اعتماد مجلس‌نشينان را به خود جلب كرد‪ .‬اين نشانه‌ها‬ ‫در واقع برای دولت روش��ن ساخت كه اگر روزگاری‪ ،‬در مجلس چهارم‬ ‫اقليت ناتوان به رهبری مجيد انصاری‪ ،‬با رفتارهايی چون آبستراكسيون‬ ‫در هنگام بررسی اليحه بودجه ساالنه مخالفت خويش را علني می‌ساخت‬ ‫و البته ره به جايی نمی‌برد‪ ،‬اينك اكثريت مجلس با پشتوانه بازار سنتی‪،‬‬ ‫علم مخالفت با سياست‌های ليبرالی برافراشته و بايد جدی‌تر گرفته شود‪.‬‬ ‫تشديد اختالفات‬ ‫ماه‌های پاياني س��ال ‪ 72‬هم‌زمان بود با تقديم اليحه برنامه ‪ 5‬س��اله‬ ‫دوم توسعه‪ ،‬برنامه‌ای كه اختالفات مجلس و دولت درباره سياست‌های‬ ‫اقتصادی را بيش‌تر عيان ساخت‪ .‬هر چند به روال معمول‪ ،‬روسای نهاد‬ ‫تالش داش��تند با بهره‌گيري از حمايت نهادها و چهره‌های فرادس��تی‪،‬‬ ‫ت��وپ را به زمي��ن يك‌ديگر بياندازند‪ ،‬چنان‌ک ‌ه ‪ 4‬بهمن ‪ 72‬در جلس��ه‬ ‫مشترك هيات وزيران و نمايندگان مجلس شورای اسالمی كه در محل‬ ‫دفتر ریيس جمهور برگزار ش��د‪ ،‬هاشمی رفسنجاني گفت كه سياست‬ ‫های اقتصادی دولت منطبق بر خواس��ت و رهنمودهای رهبری است‬ ‫و از ناطق‌نوری پاس��خ شنيد كه تبعيت و حركت نمايندگان مجلس نيز‬ ‫حول محور نقطه نظرات امام راحل (ره) و رهبري اس��ت‪ .‬ديگر عرصه‬ ‫روياروي��ی دولت و مجلس در حوزه اقتص��اد‪ ،‬پيامدهای تورم منبعث از‬ ‫اجرای سياست‌های تعديل شد كه سبب شد مجلس از سويی خواستار‬ ‫صرفه‌جويی و انجام تمهيدات الزم توسط دولت شود (طومار ‪ 9‬بهمن ‪72‬‬ ‫نمايندگان خطاب به رهبری‪ ،‬ریيس جمهور و ریيس مجلس كه خواستار‬ ‫جلوگي��ري از افزايش نرخ خدم��ات و كاالها از طريق حذف تبصره ‪25‬‬ ‫اليحه بودجه س��ال ‪ 1373‬كل كشور ش��ده بودند) و از سوی ديگر در‬ ‫نقش مشوق دولت در برخورد با پديده‌هايی چون احتكار و گران‌فروشی‬ ‫ظاهر شود(پيام ‪ 16‬مهر ‪ 73‬هيات ریيسه و طومار ‪ 23‬آبان ‪ 73‬نمايندگان)‬ ‫امری كه دولت به س��بب برخی پيامدهای اجتماعی و سياسی‪ ،‬چندان‬ ‫مايل به ورود جدی و گس��ترده به اين حوزه نبود‪ .‬در سال ‪ ،73‬دو وزير‬ ‫ديگر نيز راهی مجلس شدند‪ .‬نخست در ‪ 13‬مهر ‪ 73‬و در پی تصويب‬ ‫اليحه ادغام دو وزارت‌خانه صنايع و صنايع سنگين‪ ،‬نعمت زاده به عنوان‬ ‫وزي��ر جديد صنايع معرفي و با رايی ضعيف يعن��ی ‪ 127‬رای موافق از‬ ‫مجم��وع ‪ 213‬رای‪ ،‬رای اعتماد گرفت‪ .‬اين در حالي بود كه او در مرداد‬ ‫‪ 72‬از همين مجلس با ‪194‬رای موفق به عنوان وزير صنايع انتخاب شده‬ ‫بود‪ .‬دو ماه و اندی پس از اين ماجرا‌‪ ،‬دومين اس��تيضاح مجلس چهارم‬ ‫رقم خود و حس��ين محلوجي‪ ،‬وزير مع��ادن و فلزات به صحن پارلمان‬ ‫فراخوانده شد‪ .‬اين استيضاح نيز اما پس از رايزنيی‌های فشرده ناكام ماند‬ ‫و محلوجی موفق به كسب رای اعتماد مجدد مجلس شد‪.‬‬

‫زمزمه‌ه��ای توام ب��ا اعتراض و انتقاد علي ‌ه سياس��ت‌هايی كه در حوزه‬ ‫اقتص��اد ليبرال خوانده می‌ش��دند و در عرصه فرهنگ‪ ،‬با عنوان تهاجم‬ ‫فرهنگی برشمرده می‌شدند‪ ،‬ش��دت گرفت و نه تنها برخی نمايندگان‬ ‫كه ریيس‌مجلس نيز متاثر از فضای عمومی‪ ،‬تالش داش��تند كه نوعي‬ ‫هم‌نوايي با اين انتقادات نش��ان دهند‪ ،‬و از همين رو بود كه ناطق‌نوری‬ ‫بيش از هميشه در جمع مبلغان مذهبی و اعضای سپاه پاسداران حاضر‬ ‫می‌ش��د و درباره چنين مواردی سخن می‌گفت‪ ،‬از جمله اين‌كه در ‪22‬‬ ‫بهمن ‪ 74‬در مش��هد هش��دار داد كه نبايد برخی برای دو روز حكومت‬ ‫‌ك��ردن از مواض��ع انقالبی عدول كنن��د و يا ارديبهش��ت ‪ 75‬درجمع‬ ‫فرماندهان سپاه – كه فعال‌تر از سال‌های قبل در عرصه سياست نشان‬ ‫می‌دادند ‪ -‬هش��دار داد كه اگر تفكر ليبرالی بركشور حاكم شود‪ ،‬ذلت و‬ ‫وابستگی قبل از انقالب باز خواهد گشت‪.‬‬ ‫حمايت ناكام‬ ‫با وجود همه انتقادات مطرح در س��ال‌های پايانی مجلس چهارم عليه‬ ‫دولت هاش��می‪ ،‬ترديدی نيس��ت كه حمايت و رفاق��ت ناطق‌نوری با‬ ‫هاشمی‌رفسنجانی نقشي مهم در رفع اصطكاك‌های موجود و كاهش‬ ‫دامنه تعارضات بين دو نهاد داش��ت‪ .‬اين حمايت كه به س��ابقه نزديك‬ ‫سياسی و مبارزاتی اين دو چهره باز می‌گشت‪ ،‬در راستای يكسان‌سازی‬ ‫ن جهت‌گيری‌های آينده سياسی كشور‬ ‫فضای سياسی و هم‌چنين تعيي ‌‬ ‫س مجلس و يا ریيس‌جمهور بعدی نيز قابل ارزيابي‬ ‫مانن��د انتخاب ریي ‌‬ ‫بود‪ .‬چنين محاسباتی اما ابتدا در انتخابات مجلس پنجم كه تعارضات‬ ‫نزديكان هاشمی با راست سنتی به تولد كارگزاران منجر شد و هم‌چنين‬ ‫تحوالت ابتدای س��ال ‪ 76‬كه به برآمدن آفتاب اقبال چپ‌ها منجر شد‪،‬‬ ‫سبب شد تا علی‌اكبر ناطق‌نوری و يارانش كه روزگاری با شعار «حمايت‬ ‫از هاش��مي»‪ ،‬چپ‌ها را از صحنه ران��ده بودند و هم‌چنين حمايت‌های‬ ‫مداومش از دولت هاشمی‪ ،‬ریيس‌جمهور را از بسياری چالش‌ها رهايی‬ ‫بخشيده بود‪ ،‬ظرف چندماه‪ ،‬خود قربانی برداشت عمومی مبنی بر پيروی‬ ‫تام و حمايت او از سياست‌های هاشمی رفسنجانی شود و برای هميشه‬ ‫به حاش��يه سياست ايران رانده ش��ود‪ .‬البته او تنها كسی نيست كه در‬ ‫عرصه سياس��ت ايران‪ ،‬به دست خود‪ ،‬قربانی «حمايت و يا مخالفت با‬ ‫هاش��می» شده است‪ ،‬قربانی شدنی که تاکنون نیز ادامه داشته است و‬ ‫حتی حرف‌های جنجالی او درباره رابطه ایران و عربستان در کنفرانس‬ ‫بین المجالس نیز نمی تواند بیش از چند ساعت ناطق نوری را نزد افکار‬ ‫عمومی زنده نگه دارد‪ ،‬او اکنون مرد فراموش شده است‪.‬‬

‫سويه ديگر تعارضات‬ ‫حوزه اقتصاد اما تنها عرصه‌ای نبود كه مخالفان هاش��می در‬ ‫آن خودنمايی می‌كردند‪ .‬به واقع در دولت دوم هاش��می‪،‬‬ ‫هفت‬

‫نوامبر ‪2011‬‬

‫‪47‬‬

‫از رسانهها‬

‫در پی خودکشی پناه‌جوی ایرانی‬

‫کوره‌راه پناه‌جویان ایرانی در اروپا‬

‫اردوان روزبه‬ ‫در سال‌های اخیر برخی از ایرانیان در کشور خود با مشکالتی روبه‌رو می‌شوند که زیستن بی دغدغه در موطن خویش را آرزو می‌کنند‪ .‬مشکالت سیاسی‪،‬‬ ‫اقتصادی و اجتماعی که در نهایت منجر به جالی وطن یا پناه‌جویی در کشوری دیگر می‌شود‪.‬‬ ‫درد و رنج دوری از خانه و کاشانه به کنار‪ ،‬تحقیر و شرایط نامساعدی که باید در کمپ‌های پناه‌جویی به دوش کشید و هم‌چنین رد پرونده‌های پناه‌جویان‬ ‫از سوی یو ان بار فراق و غربت را دوچندان می‌کند‪.‬‬ ‫بارها دیده و ش��نیده ش��ده که پناه‌جویانی در اثر فش��ارهای روحی روانی و شرایط بسیار اسف‌بار کمپ‌ها و مکان‌های اقامت‌شان‪ ،‬طاقت از کف‬ ‫بداده و گاه دست به اعتصاب غذا یا خودکشی زده‌اند‪ .‬به عنوان مثال چند ماه پیش پناه‌جوی ‪ 36‬ساله ایرانی پس از رد تقاضای پناهندگی‌اش‌‪،‬‬ ‫در میدان مرکزی آمستردام خود را به آتش کشید و یا چهار پناه‌جوی دیگر ایرانی که در اعتراض به نپذیرفته شدن درخواست پناهندگی‌شان در‬ ‫بریتانیا و تصمیم دولت این کشور برای بازگرداندن آن‌ها به ایران‪ ،‬دست به اعتصاب غذا زده و لب‌های خود را دوختند که این مورد در سوئد‪،‬‬ ‫نروژ و ترکیه نیز بین پناهجویان رخ داده است‪.‬‬ ‫روز شنبه‪ 28 ،‬ژانویه‪ ،‬بار دیگر خبر خاتمه زندگی یکی دیگر از پناه‌جویان در رسانه‌ها منتشر شد‪« .‬محمد رهسپار» پناه‌جوی ایرانی که نزدیک به هفت‬ ‫ماه در یکی از کمپ‌های آلمان‌منتظر دریافت پاسخ بود‪ ،‬خود را حلق‌آویز کرده است‪ .‬این پناه‌جوی سی ساله که در ایران در نیروهای مسلح خدمت‬ ‫می‌کرده‌‪ ،‬متاهل و دارای یک فرزند بوده و هنوز خانواده‌اش در ایران به سر می‌بردند‪.‬‬ ‫اردوان روزبه در پی خود‌‌کشی این پناه‌جوی ایرانی در آلمان با دو تن از کسانی که در کمپ پناه‌جویان با وی اقامت داشتند گفت‌وگو کرده است‪ .‬در ابتدا‬ ‫صحبت‌های «محمد تهرانی» نقاش و هنرمند ایرانی و سپس «سامان شوهانی» یکی از اعضای کمپ اشرف که به اروپا پناهنده شده در پی می‌آید‪.‬‬ ‫آقای تهرانی تا آن‌جایی که ما می‌دانیم آقای رهسپار نظامی و در خطر بازگشت به ایران بودند‪ .‬آیا دلیل خودکشی وی فشارهای روحی بوده است؟‬ ‫دقیقن‪ ،‬اما من نمی‌توانم قضاوت کنم‪ .‬من فقط چیزی را می‌گویم و بعد خود دوس��تان و ش��نوندگان باید نتیجه‌گیری کنند‪ .‬این آدم روزی که‬ ‫آمد یک ش��خص ورزش‌کار‪ ،‬بس��یار پرانرژی و فعال بود و بعد به مرور روحیه‌اش تضعیف شد‪ .‬شرایطی ایجاد شد که این آدم روحیه‌اش روز به‬ ‫روز کاهش پیدا کرد‪ ،‬کارش به بیماری روانی کش��ید‪ .‬حتا خواس��ت در کنار خواهرش زندگی کند که ظاهرن این عمل با یک س��ری احتمالن‬ ‫مس��ایل بروکراتیک مواجه ش��د‪ ،‬باز قضایا به درازا کش��ید و او تقاضای بازگش��ت به ایران را کرد و ظاهرن در ارتباط با همین بازگشت هم در‬ ‫مقابل عمل ناخواسته قرار گرفت و از نظر من ترجیح داد‌ خودکشی کند تا این‌که به ایران برگردد‪ .‬این حرفی بود که خودش چندین بار به من‬ ‫و دوستان دیگر زده بود که‪« :‬من اگر به ایران برگردم می‌میرم و در شرایط این‌جا هم با این وضعیت می‌میرم و نمی‌توانم تحمل داشته باشم‪».‬‬ ‫وقتی از محمد رهسپار صحبت می‌کنیم نمی‌دانیم کیست و می‌گوییم او خودکشی کرد‪ ،‬وقتی از یک ایرانی حرف می‌زنیم مو به تن‌مان سیخ می‌شود‬ ‫و هنگامی که می‌گوییم یک پناه‌جو خود را دار زد قلب‌مان در سینه می‌تپد چون این دیگر بحث انسانی و حقوق انسانی است و موضوع فردی و ایرانی‬ ‫بودن نیست‬ ‫آقای تهرانی می‌توانید توضیح دهید که دقیقن این اتفاق کی افتاد و به چه نحوی شما مطلع شدید؟‬ ‫به دلیل همین موقعیت روحی و روانی حدود چند مدتی بود که رفته بود پیش خواهرش که ش��اید آن‌جا بتواند آرامش به‌تری داش��ته باش��د‪ ،‬اما دیروز‬ ‫برگشت‪ .‬فکر می‌کنم دوشنبه جلسه اداری که احتمالن در جهت برگشتش بود‪ ،‬داشت که باید می‌رفت آن‌کار را انجام بدهد‪ .‬ظاهرن کلید خودش را‬ ‫فراموش کرده بود بنابراین کلید را از هم اتاقیش می‌گیرد و ظاهرن وارد اتاق می‌شود‪ ،‬ساعت حدود یازده‌ونیم بود که هم‌اتاقیش به من اطالع داد که‬ ‫نمی‌تواند وارد اتاق بشود‪ .‬ما به سکیوریتری اعالم کردیم و سکیوریتری به شاه کلیدی که داشت نتوانست وارد اتاق شود‪ ،‬آتش‌نشانی آمد در را باز کرد‬

‫به اتفاق پلیس همه با جسد بی‌جان این جوان که خودش را با ملحفه از پنجره آویزان کرده بود مواجه شدیم‪ .‬این انسان این‌قدر شریف بود که حتا پرده را‬ ‫کشیده بود که کسی او را نبیند‪.‬‬ ‫آقای رهسپار چند سال داشت؟‬ ‫حدود سی سال‬ ‫ظاهرن ایشان همسر و فرزند هم داشتند‪ ،‬درسته؟ آن‌ها در آلمان هستند یا در ایران؟‬ ‫من شنیدم همسر و فرزندش که احتمالن پسر بچه حدودن هفت ساله است در ایران زندگی می‌کنند‪.‬‬ ‫آقای تهرانی این‌جا فرصتی اس��ت که مقداری در مورد وضعیت پناه‌جویان ایرانی در آلمان از ش��ما بپرس��م‪ .‬فکر می‌کنید چه موانعی بر سر راه پناه‌جویان‬ ‫ایرانیوجود دارد و واقعن شرایط آن‌ها را چگونه می‌توانید توصیف کنید؟‬ ‫تصور شخصی من این است که باید باورهایی برای دولت آلمان به وجود بیاید که ایران جای امنی برای زندگی‪ ،‬فکر کردن و آزاد اندیشیدن نیست‪ .‬چون‬ ‫در ایران یک دختر بدون این‌که در حزبی باشد به دلیل گرفتن ساده‌ترین حقش کشته می‌شود‪ ،‬این دختر یک دختر عادی است ولی کوچک‌ترین حقوق‬ ‫انسانی و عادی در ایران حقوق سیاسی شمرده و فرد کشته می‌شود‪ .‬ولی ما نمی‌توانیم در آلمان یا در کشورهای دیگر ثابت کنیم چون صرفن جزو گروه و‬ ‫دسته سیاسی بودند و مبارزه سیاسی کردند حق پناهندگی دارند‪ .‬طی سی سال اخیر هجوم ایرانیان به عنوان پناهنده در کشورهای دیگر به شدت باال گرفته‬ ‫است پس مشکل پناهنده‌ها نیستند مشکل شرایطی است که بر آن‌ها حاکم بوده و هست‪.‬‬ ‫آقای تهرانی با توجه به این‌که امروز اتحادیه اروپا نفت ایران را تحریم می‌کند و از طرفی در مجامع جهانی در ارتباط با رخ‌دادهایی که در ایران به وجود‬ ‫می‌آید نیز هم‌دلی می‌کند‪ ،‬پس االن چه اتفاقی می‌افتد؟ به نظر شما این برخورد با پناه‌جویان ایرانی و از طرفی برخورد با دولت ایران سیاست دوگانه‌ای‬ ‫نیست‌؟‬ ‫من سیاسی نیستم‪ ،‬من یک هنرمندم‪ ،‬هنرمندی که شاید به جو سیاسی هم فکر کند و به وسیله کاریکاتور یا هر چیز دیگری سیاسی هم نقاشی کند ولی‬ ‫نمی‌توانم تحلیل سیاسی بدهم و بازی سیاسی را به عنوان یک هنرمند در شرایط حاضر به شدت غیر‌انسانی می‌دانم‪.‬‬ ‫در حال حاضر دیگر پناه‌جویان با شرایطی که االن به وجود آمده کار خاصی انجام می‌دهند‪ .‬وضعیت جنازه آقای محمد رهسپار چه خواهد شد و چه اتفاقی‬ ‫می‌افتد؟‬ ‫جنازه ایش��ان را همان دیش��ب از «هایم» خارج کردند و االن بچه‌ها به ش��دت ملتهب هستند چون این جوان واقعن بسیار جوان سالم و با‌اخالقی‬ ‫بود‪ .‬این جوان حتا س��یگار هم نمی‌کش��ید و حتا تحت تاثیر جاذبه‌های کاذب غربی هم قرار نگرفته بود‪ .‬کوچک‌ترین خواسته او تعیین یک زندگی‬ ‫جدید بود‪ .‬خانواده او تقاضا کردند که این قضیه رسانه‌ای نشود اما این موضوع شخصی نیست بلکه جنبه اجتماعی و انسانی پیدا کرده است‪ .‬وقتی‬ ‫از محمد رهس��پار صحبت می‌کنیم نمی‌دانیم کیس��ت و می‌گوییم او خودکشی کرد‪ ،‬وقتی از یک ایرانی حرف می‌زنیم مو به تن‌مان سیخ می‌شود‬ ‫و هنگامی که می‌گوییم یک پناه‌جو خود را دار زد قلب‌مان در س��ینه می‌تپد چون این دیگر بحث انس��انی و حقوق انسانی است و موضوع فردی و‬ ‫ایرانی بودن نیست‪ .‬تمام هم‌اتاقی‌ها و دوستان در این‌جا سعی بر اطالع‌رسانی دارند تا همه بدانند چه اتفاقی افتاده است‪.‬‬ ‫نام شهر و محلی که وی در آن‌جا بوده چیست؟‬ ‫شهر «وورتسبورگ» (‪ )Würzburg‬در ایالت بایرن در پناه‌گاه «گ او» که حدود پانصد پناهنده دارد و در هر اتاق ‪ 25‬متری حدود پنج نفر زندگی می‌کنند‪.‬‬ ‫بعضی‌ها حدود ده سال است که در این شرایط در حال زندگی هستند‪ .‬آقای رهسپار حتا جواب منفی هم نگرفته بود اما شرایط این‌جا از نظر او شاید آن‌قدر‬ ‫غیر‌انسانی بود که حتا نتوانست پس از هفت ماه منتظر جوابش شود‪ .‬اما این دلیل نیست که بگوییم او اراده‌ی ضعیفی داشت‪ ،‬شاید می‌توان گفت شرایط‬ ‫این‌جا برای یک انسان حتا برای یک هفته نیز تحقیر‌آمیز است‪ .‬من به شجاعت و عزت‌نفس او احترام می‌گذارم که نتوانست این تحقیر را تحمل کند‪.‬‬ ‫فعالیت شما در چه زمینه‌ای است؟‬ ‫من محمد حسین تهرانی هستم و حدود سی سال در تهران فعالیت فرهنگی‪ ،‬هنری و آموزشی داشتم و حدود سه سال پیش به دالیل مشکالتی به آلمان‬ ‫پناهنده شدم و در این سه سال تنها عشق به هنر من را زنده نگه داشته است‪ .‬هر روز فقط با نقاشی و هنرم خود را زنده نگه می‌دارم و هیچ امیدی نیز‬ ‫به آینده ندارم‪.‬‬

‫‪Ardavan Roozbeh, Akbar Torshizad, Amir Hossein Ahooie, Avideh Motmaenfar, Behnam Farvahar, Damoon Roozbeh, Reza‬‬ ‫‪Mohades, Sayeh Kousari, Farvartish Rezvaniyeh, Kian Amani, Mehran Amir Ahmadi, Mah Shab Tajik, Mahboobeh Shoa, Tooka‬‬ ‫‪Irani, Hamed Farahmand, Mana Azar, sadra Mohaqeq, Farhad Rostamivand, Hasan Masali, Hasan Arshia, Reza Haji Hoseini,‬‬ ‫‪Faramarz Dadras, Mahkame Mosavi, Nima Sirosi‬‬ ‫‪Haft (Seven) is part of the Global Social Networks Inc. Haft is an independent weekly magazine for Persian community around the world.‬‬ ‫‪Haft’s mission is to provide an opportunity for Persian speaking people around the world to connect and communicate, this publication‬‬ ‫‪by using its online resources creating a forum for exchange of ideas and bettering the community. Articles published in each issue do not‬‬ ‫‪necessarily represent Haft or Global Social Networks Inc’s opinion or point of view.‬‬ ‫‪This publication welcomes articles and contribution without any geographical, ideological, racial, ethnical, or religious limitation. The‬‬ ‫‪editorial board will select the articles; among the criteria for selecting an article for publication are quality, professionalism, and respect for‬‬ ‫‪the community. If you are interested to contribute, please send your article as an attachment to the editor. If you have translated an article,‬‬ ‫‪please send us the original article along with your translation. Selecting the material for printing is the sole discretion of the editorial board.‬‬ ‫‪Haft is published in the Unites States and US laws govern its operation. In addition, we are not responsible for the contents of each‬‬ ‫‪advertisement. It is your duty to research before doing business with them, we do not accept any responsibility for their business conduct.‬‬

‫‪ 32‬هفت‬

‫نوامبر ‪2011‬‬

‫‪Concessionaire: Seven Publishing Co./ Global Social Networks‬‬ ‫‪Chief Editor: Ardavan Roozbeh / editor@haftmagazine.com‬‬ ‫‪Executive Manager: Ali Herischi / ali.herischi@haftmagazine.com‬‬ ‫‪Graphic, Technical supervision & Page editor: Darius Company‬‬ ‫‪Advertising Assistance: ads@haftmagazine.com‬‬ ‫‪For any question please contact: Contact@haftmagazine.com‬‬ ‫‪240-436-2536 / 240-436-2535 In USA and Canada‬‬