Polimer w grafice arystycznej
1
Łódź 2019
ISBN 978-83-66037-47-2
Damian Idzikowski Piotr Skowron Agata Stępień Jakub Stępień Krzysztof Wieczorek
Akademia Sztuk Pięknych im. Władysława Strzemińskiego w Łodzi
Polimer w grafice artystycznej. — Damian Idzikowski Piotr Skowron Agata Stępień Jakub Stępień Krzysztof Wieczorek — Akademia Sztuk Pięknych im. Władysława Strzemińskiego w Łodzi — Łódź 2019 — ISBN 978-83-66037-47-2 2
Polimer w grafice arystycznej
Polimer w grafice arystycznej
3
Fleksografia jest jedną z najdynamiczniej rozwijających się dziedzin poligrafii. Jeszcze 10 lat temu traktowana jak uboga krewna, kopciuszek sztuki drukarskiej…
1
XXI
wiek dla grafiki artystycznej przyniósł ogrom możliwości – dotychczas znane i cenione klasyczne techniki warsztatowe są uzupełniane i wzbogacane przez rozwiązania czerpiące z osiągnięć współczesnej nauki i technologii oraz nowych mediów. Obecnie, artysta posługujący się językiem grafiki ma do dyspozycji szerokie spektrum narzędzi, którymi może się posługiwać dla uzyskania pożądanego efektu. Wspomniane wyżej nowe rozwiązania odnoszą się do różnych aspektów procesu twórczego, w tym również tych odnoszących się do palących problemów współczesności, jak chociażby odpowiedzialność za środowisko. Myśl o otaczającym świecie była jednym z powodów podjęcia próby zmierzenia się z opracowaniem płyt fleksograficznych i wykorzystaniem ich w świecie grafiki artystycznej. Drukowanie fleksograficzne to drukowanie wypukłymi, elastycznymi formami drukowymi przy użyciu szybkoschnących farb . Możemy zatem fleksografię zakwalifikować jako typowy druk wypukły.
4
Polimer w grafice arystycznej
Polimer w grafice arystycznej
5
O
becnie na naszym rynku mamy do dyspozycji dwa rodzaje płyt fleksograficznych: płyty solwentowe wymywane rozcieńczalnikiem lub wywoływaczem oraz płyty fleksograficzne wymywane wodą z detergentem. To ostatnie rozwiązanie jest zdecydowanie przyjaźniejsze dla środowiska – płyty fleksograficzne charakteryzują się stałymi parametrami, bardzo długą trwałością oraz doskonałym przekazywaniem farby, a co najważniejsze brakiem uciążliwego zapachu rozpuszczalnika.
#Drukowanie fleksograficzne to drukowanie wypukłymi, elastycznymi formami drukowymi przy użyciu szybkoschnących farb.
Dodatkową zaletą tego rodzaju płyt jest oferta materiałów do drukowania opartych o surowce roślinne BIO.
G
eneza tej technologii sięga wczesnych lat 20-tych ubiegłego wieku (niektórzy historycy dowodzą, że już w latach 60-tych wieku XIX znane były w USA drukarki anilinowe. Proces druku znany był wtedy pod nazwą druku anilinowego od struktury chemicznej barwników używanych w stosowanych farbach.
W dalszej części przedstawiony zostanie proces przygotowania matryc. Na potrzeby opisywanego zadania przygotowano graficzne wzory w formacie bitmapy (może być to również grafika wektorowa). Należy jednakże pamiętać, że przy druku składającym się z kilku kolorów niezbędne jest przygotowanie osobnych plików (każdy kolor to osobny diapozytyw).
Wtedy ta technologia w znacznym stopniu opanowała drukowanie opakowań giętkich, rozciągliwych folii i laminatów, papierów w tym worków, bibuł, tektur falistych oraz metali. Było to możliwe ze względu na wydajność druku rolowego, duże prędkości zadrukowywania powierzchni oraz łatwość wprowadzania szybkich zmian w formatach drukowych.
diapozytyw - klisza 6
Polimer w grafice arystycznej
Drugim sposobem opracowywania matryc jest używanie różnego rodzaju materiałów na czystej kliszy. Do tego celu możemy wykorzystać alternatywne materiały takie jak: silnie kryjące markery akrylowe, a także markery oraz cienkopisy olejne (istotne jest, aby pamiętać, że partie przezroczyste na kliszy po wyświetleniu będą elementami drukującymi. Polimer w grafice arystycznej
7
Klisze - diapozytywy ułożone na płycie fleksograficznej
8
Polimer w grafice arystycznej
Naświetlone elementy na powierzchni płyty. Widoczny ciemniejszy odcień na matrycy. Polimer w grafice arystycznej
9
Opis autorskiego sposobu dziania z matrycami flexograficznymi
Dokładne wymywanie wodą naszej płyty powstałej w procesie naświetlania.
2
W
przypadku tego badania, opierając się na dostępnym w Akademii warsztacie graficznym, nie było możliwym przygotowanie matryc, które byłyby w pełni satysfakcjonujące. Pierwszym etapem pracy nad projektem „Polimer w grafice artystycznej” było dostosowanie istniejących narzędzi, którymi posługiwaliśmy się w Pracowni Sitodruku. Dostosowanie lampy i kopioramy do naświetlania pomogło w opracowywaniu różnych materiałów czułych na światło UV. Następnym etapem przygotowania matrycy jest wywołanie naświetlonej kliszy. Służy do tego wywoływarka – wymywarka – w nowoczesnych modelach zastosowano szereg rozwiązań i udogodnień, które powodują, że ich obsługa jest bardzo prosta, a zastosowana technologia wpływa korzystnie na końcową jakość matrycy.
Powierzchnia płyty fleksograficznej po wymyciu wodą oraz dosuszeniu. 10
Polimer w grafice arystycznej
Polimer w grafice arystycznej
11
Rozwałkowywanie cienkiej farstwy farby drukarskiej 12
Polimer w grafice arystycznej
Nadawanie farby drukarskiej na matrycÄ™. Polimer w grafice arystycznej
13
P
o wybraniu odpowiednich narzędzi, przystąpiono do obróbki matrycy. Naświetlanie wstępne matrycy fleksograficznej rozpoczęto od naświetlania od strony warstwy podkładowej płyty, które zostało wykonane za pomocą lamp emitujących promieniowanie ultrafioletowe UVA o odpowiedniej mocy oraz długości fali. Naświetlanie główne matrycy fleksograficznej rozpoczęto od zdjęcia warstwy ochronnej polimeru oraz położono kliszę, z której został naświetlony wzór na płycie. Na tym etapie warto się upewnić, że klisza dobrze przylega do płyty a pomiędzy warstwami: folia próżniowa–klisza i klisza–płyta, nie ma drobinek kurzu ani powietrza. Kolejny krok to naświetlanie główne UVA. Jego czas był uzależniony od grubości płyty, która jest opracowywana oraz od skomplikowania wzoru. Do wymywania płyt wodnych zastosowano czystą wodę z odrobiną detergentu. Wymywanie odbywa się za pomocą szczotek, które pracują ruchem kołowym i co kilka obrotów zmieniają kierunek pracy. Proces ten jest zależny od grubości płyty oraz stopnia skomplikowania wzoru.
Opis autorskiego sposobu opracowaniamatrycy fleksograficznej
D
ruk wypukły - Fleksografia Fleksografia jest techniką druku wypukłego, której podłożem jest płyta polimerowa. Odpowiednio wyświetloną płytę należy dokładnie wypłukać wodą (wymywanie odbywa się za pomocą szczotek, które pracują ruchem kołowym i co kilka obrotów zmieniają kierunek pracy). Po wymyciu musimy wysuszyć naszą matrycę, aby móc doświetlić ją promieniowaniem UVA, jak przy naświetlaniu głównym, a następnie promieniowaniem UVC w celu usunięcia lepkości płyty.
Po odpowiednim przygotowaniu płyty fleksograficznej możemy przystąpić do rozwałkowania farby drukarskiej i nadania farby na matrycę.
Po wymyciu forma była suszona około 10–20 minut w temperaturze 60 stopni C. Na koniec płyta jest doświetlana takim samym promieniowaniem UVA, jak przy naświetlaniu głównym, a następnie promieniowaniem UVC w celu usunięcia lepkości płyty.
14
Polimer w grafice arystycznej
Polimer w grafice arystycznej
15
Fleksografia & wklęsłodruk.
Farba nakładana jest za pomocą silikonowego rakla.
3
D
ruk wklęsły daje szerokie możliwości opracowywania odbitki, wymaga wyczucia i umiejętności warsztatowych, które nadają odbitce autorski charakter. Z przeprowadzonych prób wykonania odbitki z matryc polimerowych przy użyciu techniki wklęsłodrukowej najlepsze rezultaty osiągnięte zostały przy użyciu farb wodorozcieńczalnych. Umożliwiają one szybkie i proste nadanie farby na matryce, a co ważniejsze znacznie skracają najbardziej czasochłonną cześć procesu druku wklęsłego - wycieranie matrycy. Farba wodna nie roluje się na elastycznym polimerowym podłożu. Odbitki wykonuje się przy użyciu graficznego papieru, który należy zwilżyć przed odbijaniem.
Wycieranie farby za pomocą gazy i papieru.
16
Polimer w grafice arystycznej
Polimer w grafice arystycznej
17
Proces nadawania farby, jak i samo drukowanie, przebiega tak jak w przypadku innych technik druku wklęsłego. Farba nakładana jest za pomocą silikonowego rakla. Wycieranie farby za pomocą gazy i papieru. Odbitki wykonuje się przy użyciu graficznego papieru, który należy zwilżyć przed odbijaniem. Odbitki graficzne suszymy poprzez przyklejenie ich taśmą do deski lub wkładamy je między tektury.
18
Polimer w grafice arystycznej
Istnieje możliwość połączenia dwóch rodzajów druku wypukłego i wklęsłego, w trakcie pracy nad jedną odbitką. Należy przy tym pamiętać o stosowaniu dwóch rodzajów farb! farby wodorozcieńczalne do drukowania wklęsłych partii na naszej polimerowej matrycy. farby na bazie oleju do nadawania na wypukłe, elastyczne formy polimerowe. Co nie ma na celu wykluczyć łączenie się obu farb podczas procesu przygotowania matrycy do druku.
Polimer w grafice arystycznej
19
Detal grafiki, opracowanie matrycy przy wykorzystaniu druku wklęsłego oraz wypukłego
20
Polimer w grafice arystycznej
Polimer w grafice arystycznej
21
Podsumowanie
— Znaczącym problemem jest również aspekt ekonomiczny – formy fotopolimerowe są drogie, a co za tym idzie fleksografia jako taka wydaje się techniką, której nie sposób wykorzystać w grafice artystycznej na szeroką skalę. — 22
Polimer w grafice arystycznej
4
P
rzeprowadzone badanie projektowe pozwoliło na zdefiniowanie kilku kluczowych problemów, które powinny zostać rozważone przy dalszych pracach. Niewątpliwie należy zwrócić uwagę na odpowiednią aparaturę, bez której przygotowanie matryc fleksograficznych może skończyć się fiaskiem. Dodatkowo, przy druku maszynowym istnieje potrzeba wykorzystania specjalistycznego urządzenia do druku matryc fleksograficznych, a w przypadku druku ręcznego należy liczyć się z koniecznością posiadania płaskiego, równego podłoża i stosowaniem cienkiej warstwy farby. Trzeba także wziąć po uwagę fakt, że giętka forma matrycy może się odkształcać podczas drukowania.
Polimer w grafice arystycznej
23
5
Biogramy artystów
Damian Idzikowski Damian Idzik Idzikowski urodzony w 1991r. w Łodzi jest absolwentem Grafiki Warsztatowej/Artystycznej łódzkiej Akademii Sztuk Pięknych im. Władysława Strzemińskiego, w 2019 uzyskał stopień doktora sztuk pięknych. Obecnie pracuje na stanowisku adiunkta w macierzystej Uczelni, w Pracowni Podstaw Grafiki Warsztatowej dr hab. Krzysztofa Wieczorka. Wypowiada się za pomocą klasycznych technik graficznych, jak również cyfrowych oraz eksperymentalnego podejścia do medium. W swojej pracy to właśnie nieprzewidziane efekty uwydatniają rzeczy, których świat jeszcze nie widział. Pomyłka jest pretekstem do szukania innej drogi - osiągnięcia celu, nierzadko przy użyciu niebanalnych środków. W ten sposób kształtuje własną indywidualność wypowiadając się w różnych technikach wizualnych. Członek Stowarzyszenia People of Print .Od 2010 współpracuje ze Stowarzyszeniem na Co Dzień i OD Święta przy tworzeniu ścieżki Murali Pamięci – Dzieci Bałut. W 2017 odbył rezydencje artystyczną w Guanlan Original Printmaking Base w Chinach oraz brał udział w projekcie artystycznym „Belt and Road”. W tym samym roku odbył rezydencje artystyczną w programie Proyecto Ace w Argentynie. IG: @idzikidzikowski
24
Polimer w grafice arystycznej
Polimer w grafice arystycznej
25
Piotr Skowron Piotr Skowron urodzony w 1984r. w Łodzi jest absolwentem Grafiki Artystycznej łódzkiej Akademii Sztuk Pięknych im. Władysława Strzemińskiego, w 2019 uzyskał stopień doktora sztuk pięknych. Obecnie pracuje na stanowisku adiunkta w macierzystej Uczelni, w Pracowni Sitodruku dr hab. Agaty Stępień. Tworzy w zakresie grafiki warsztatowej, rysunku oraz malarstwa. Techniki, które najczęściej wykorzystuje to sitodruk. Nie ogranicza się jednak tylko do klasycznych form druku i często sięga po niekonwencjonalne rozwiązania konstruując przestrzenne obiekty graficzne. Eksperymenty z działaniami w przestrzeni idealnie współgrają z jego wcześniejszym wykształceniem – inżyniera zdobytym na Politechnice Łódzkiej. Komponując prace zestawia ze sobą podstawowe środki artystycznego wyrazu - linie, płaszczyzny, kolory, faktury, ma to na celu przedstawienie uczuć i emocji przy pomocy języka abstrakcji. IG: @larkhman
26
Polimer w grafice arystycznej
Polimer w grafice arystycznej
27
Agata Stępień Agata Stępień urodzona 25 lipca 1969 roku w Łodzi. Studia w 1992-1997 roku w Akademii Sztuk Pięknych im. Władysława Strzemińskiego w Łodzi. Dyplom z wyróżnieniem w 1998 roku zrealizowany w Pracowni Tkaniny Dekoracyjnej prof. Krystyny Górskiej, Pracowni Sitodruku prof. Andrzeja Smoczyńskiego i Pracowni Rysunku i Malarstwa prof. Tadeusza Śliwińskiego. Od 1997 roku zatrudniona w łódzkiej Akademii Sztuk Pięknych w Pracowni Sitodruku prof. Andrzeja Smoczyńskiego w Katedrze Grafiki Warsztatowej na Wydziale Grafiki i Malarstwa. W 2011 roku obejmuje Pracownię Sitodruku w Katedrze Grafiki Artystycznej. Twórczość w zakresie grafiki, rysunku, rzeźby i tkaniny. Od 1996 roku uczestniczka ponad 100 wystaw zbiorowych. Autorka 16 wystaw indywidualnych. Laureatka nagród i wyróżnień takich jak: Nagroda Prezydium Oddziału Polskiej Akademii Nauk w Łodzi, w dziedzinie Sztuki za całokształt osiągnięć artystycznych (2006), Nagroda Rektora ASP w Łodzi za Wybitne Osiągnięcia Artystyczne i Organizacyjne (2004), Nagroda Główna Rektora ASP w 15 Konkursie im. Władysława Strzemińskiego dla Studentów ASP w Łodzi, Stypendium Naukowe Ministra Kultury i Sztuki 1997.
28
Polimer w grafice arystycznej
Polimer w grafice arystycznej
29
Jakub Stępień Jakub Stępień aka Hakobo (ur. 1976 Łódź, Polska) należę do 50 najważniejszych obecnie plakacistów na całym świecie (według Johna Fostera, autora książki New Masters of Poster Design: Poster Design for the Next Century). Doskonale czuje się również w identyfikacji wizualnej, działaniach na pograniczu sztuki i dizajnu, w modzie i ogólnie – grafice użytkowej. Współpracuje z wieloma instytucjami kulturalnymi w kraju, m.in. z Muzeum Sztuki w Łodzi, CSW Zamek Ujazdowski, Muzeum Plakatu, Galeria Design BWA Wrocław, Zachęta Narodowa Galeria Sztuki. Od 2001 roku tworzę Hakobo Studio w którym pracuję jako art director i graphic designer. Wśród moich klientów znajdują się: Andrzej Wajda, Netflix, Łódź Design Festival, Wyborowa, Vans Polska, Tate Britain, Pogo Skateboarding, Pathron Snowboards i inni. Od pięciu lat pracuję w Akademii Sztuk Pięknych w Łodzi i nauczam w Pracowni Projektowania Grafiki Przestrzennej i Plakatu, a w 2017 roku otrzymałem tytuł doktora w dziedzinie Sztuk Pięknych i Projektowania Graficznego. www.hakobo.art.pl www.hakobo.pl IG: @hakobo
30
Polimer w grafice arystycznej
Polimer w grafice arystycznej
31
Krzysztof Wieczorek Jest absolwentem Wydziału Grafiki łódzkiej PWSSP. Dyplom otrzymał w Pracowni Technik Metalowych prof. Leszka Rózgi w 1977 roku. Uprawia grafikę warsztatową, projektową, malarstwo i collage. Jest laureatem wielu międzynarodowych konkursów graficznych, m.in.: I nagrody oraz medalu na VIII Międzynarodowym Biennale Sztuki w Madrycie (1982), nagrody specjalnej na VIII Ogólnopolskiej Wystawie Grafiki w Łodzi (1983), III nagrody na Konkursie Graficznym im. Aleksandra Raka w Katowicach (1985). Od 1977 roku uczestniczył w ponad 70 wystawach zbiorowych, środowiskowych, prezentacjach sztuki polskiej poza granicami kraju oraz w wystawach indywidualnych. Obecnie prof ASP, Kierownik Pracowni Podstaw Grafiki Warsztatowej Akademi Sztuk Pięknych im Władysława Strzemińskiego w Łodzi
32
Polimer w grafice arystycznej
Polimer w grafice arystycznej
33
Damian Idzikowski Z cyklu pamiątki rodzinne, druk fleksograficzny, druk wypukły, 19x19cm, 2019 r.
34
Polimer w grafice arystycznej
6
Realizacje Graficzne
Damian Idzikowski Z cyklu pamiątki rodzinne vol.1, druk fleksograficzny, druk wypukły, 19x19cm, 2019 r.
Polimer w grafice arystycznej
35
Damian Idzikowski Z cyklu pamiątki rodzinne vol.3, druk fleksograficzny - druk wklęsły /wypukły, 19x19cm, 2019 r.
36
Polimer w grafice arystycznej
Damian Idzikowski Z cyklu pamiątki rodzinne vol.3 stan 1, druk fleksograficzny - druk wklęsły, 19x19cm, 2019 r.
Polimer w grafice arystycznej
37
Damian Idzikowski Z cyklu pamiątki rodzinne vol.3 stan 2, druk fleksograficzny - druk wklęsły /wypukły, 19x19cm, 2019 r.
38
Polimer w grafice arystycznej
Damian Idzikowski Z cyklu pamiątki rodzinne vol.3 stan 4, druk fleksograficzny - druk wklęsły /wypukły, 19x19cm, 2019 r.
Polimer w grafice arystycznej
39
Damian Idzikowski Z cyklu pamiątki rodzinne vol.3 stan 4, druk fleksograficzny - druk wypukły, 19x19cm, 2019 r.
40
Polimer w grafice arystycznej
Damian Idzikowski Z cyklu pamiątki rodzinne vol.4, druk fleksograficzny - druk wypukły, 19x19cm, 2019 r.
Polimer w grafice arystycznej
41
Damian Idzikowski Z cyklu pamiątki rodzinne vol.5, druk fleksograficzny - druk wypukły, 23x19,5cm, 2019 r. 42
Polimer w grafice arystycznej
Damian Idzikowski Z cyklu pamiątki rodzinne vol.6, druk fleksograficzny - druk wypukły, 23x19,5cm, 2019 r. Polimer w grafice arystycznej
43
Damian Idzikowski Z cyklu pamiątki rodzinne vol.7, druk fleksograficzny druk wypukły, 22x22cm, 2019 r. 44
Polimer w grafice arystycznej
Damian Idzikowski Z cyklu pamiątki rodzinne vol.6 stan 2, druk fleksograficzny - druk wypukły, 23x19,5, 2019 r. Polimer w grafice arystycznej
45
Linki https://pl.wikipedia.org/wiki/Fleksografia https://www.printsystems.pl/ https://www.printsystems.pl/przygotowalnia-fleksograficzna/ https://www.printsystems.pl/plyty-fleksograficzne/ https://www.printsystems.pl/przygotowalnia-fleksograficzna/ http://flekso.pl/ http://flekso.pl/o-fleksografii/ http://flekso.pl/category/technologia/ https://www.printsystems.pl/centrum-wiedzy/ http://www.printernet.pl/pg/pl/content/druk_opakowan/obrona_terytorium_ fleksografia_na.html https://www.scorpio.com.pl/pl/opakowania-i-etykiety/fotopolimery-flekso https://www.machineryeurope.com/fleksografia https://blog.eduweb.pl/fleksograficzna-technika-druku/ https://mplewkatechnikidrukowania.pl.tl/Fleksografia.htm
46
Polimer w grafice arystycznej
Polimer w grafice arystycznej
47
POLIMER W GRAFICE ARTYSTYCZNEJ — Łódź 2019
48
Polimer w grafice arystycznej