Een blik achter de schermen tijdens een noodsituatie

Om een snelle en gecoördineerde hulpverlening tijdens een noodsituatie mogelijk te maken, worden er noodplannen opgesteld op niveau van de burgemeester, van de gouverneur en van de minister. Ook Hamont-Achel beschikt over zo’n ANIP. Dit is een Algemeen Nood- en InterventiePlan dat bedoeld is om een snelle inzet van beschikbare hulpverleningsmiddelen mogelijk te maken en een optimale coördinatie van die middelen te realiseren. Centraal hierin staat het beschermen van de bevolking en het leefmilieu.

Hoewel crisissen moeilijk te voorspellen zijn, bereidt het stadsbestuur zich zo goed mogelijk voor op verschillende scenario’s. Zo worden er regelmatig opleidingen voorzien om noodprocedures te oefenen en komt ook de samenwerking met politie, brandweer en het medische team geregeld aan bod. Naast de jaarlijkse BE-Alert test, vond er in oktober ook een crisisoefening plaats in samenwerking met Provincie Limburg. Bij deze zogenaamde ‘zandbak-oefening’ – waarbij enkel het gemeentelijk coördinatiecomité in werking treedt – sloten zowel de burgemeester en de noodplanningscoördinator als de verantwoordelijken voor de vijf disciplines aan.

5 disciplines

In een noodsituatie spreken we niet van de brandweer, de ziekenwagen of de politie, maar van discipline 1, 2, 3, 4 of 5. Een discipline is een verzameling van opdrachten die door de verschillende diensten uitgevoerd worden:

Discipline 1: hulpverleningsoperaties

• De noodsituatie beheren • Personen en goederen in veiligheid brengen • Personeel en materiaal opvorderen indien nodig

Discipline 2: medische, sanitaire en psychosociale hulpverlening

• De medische keten opstarten • Medische en psychosociale zorg toedienen • Slachtoffers vervoeren • Maatregelen nemen om de volksgezondheid te beschermen • Een onthaalcentrum oprichten voor (familie van) slachtoffers

Discipline 3: politie op de plaats van de noodsituatie

• Zorgen voor perimeters zodat hulpdiensten gemakkelijk kunnen af- en aanrijden • De orde van de plaats van de noodsituatie handhaven en herstellen • Overleden personen identifi ceren • Bijstand verlenen aan het gerechtelijk onderzoek

Discipline 4: logistieke steun

• Versterking leveren in personeel en/of materiaal • Een locatie en de nodige technische middelen voorzien zodat de verschillende disciplines met elkaar kunnen overleggen • Eten en drinken aanleveren voor de hulpdiensten en getroffen personen (vb. slachtoffers, buurtbewoners…)

Discipline 5: informatie aan de bevolking

• Informatie geven over de situatie, de genomen maatregelen en de aanbevelingen voor betrokken personen (vb. evacueren, ramen en deuren sluiten…) • Een analyse maken van de behoefte en percepties van de bevolking, de media en specifi eke doelgroepen • De pers opvangen en informeren

Hoewel elke discipline een takenpakket omvat, kunnen verschillende opdrachten door meerdere diensten worden uitgevoerd. Zo kan een brandweerman (meestal D1) slachtoffers verzorgen (D2), blust de Civiele bescherming (D4) mee branden (D1) en spreekt een politieman (D3) soms de pers of de bevolking toe (D5).

Crisisoefening

Tijdens de crisisoefening op 27 oktober trad enkel het gemeentelijk coördinatiecomité in werking. De taken van het coördinatiecomité zijn onder andere overleggen met de verschillende partners, beschermingsmaatregelen voor de bevolking nemen, de socio-economische gevolgen van de maatregelen inschatten en evalueren, toezien op het uitvoeren van de maatregelen, versterking vragen voor personeel en materiaal, logboek bijhouden... Het coördinatiecomité staat hierbij steeds in contact met de Commandopost Operaties op het terrein. De noodsituatie waarrond de crisisoefening werd opgebouwd, betrof een bedrijfsbrand. De hulpdiensten waren snel ter plaatse, maar konden omwille van de instabiliteit van het gebouw het pand niet betreden. Het was dan ook niet duidelijk of iedereen

veilig en wel het gebouw had verlaten. Daarnaast trok er ook een mogelijks giftige rookpluim richting Hamont-Centrum. Het gemeentelijk rampenplan werd afgekondigd en de oefening ging van start.

Gedurende de oefening kwamen er steeds nieuwe elementen naar boven, net zoals dat tijdens een echte noodsituatie kan gebeuren. Zo bleek de brand over te slaan op andere bedrijven binnen hetzelfde pand, vielen er enkele dodelijke slachtoffers, dienden de omliggende straten geëvacueerd te worden omwille van giftige roetdeeltjes, werd de Bosstraat gedeeltelijk afgesloten omwille van de rookpluim en zorgde de omleiding voor heel wat verkeershinder. Allemaal zaken waarvoor het gemeentelijk coördinatiecomité moest anticiperen en actie ondernemen. Al snel werd duidelijk dat er heel wat komt kijken bij een noodsituatie. Dat gaat van de vanzelfsprekende zaken zoals het opvangen en vervoeren van slachtoffers, het blussen van de brand, het ruimen van puin en het voorzien van signalering maar ook tot de zaken die zich meer ‘achter de schermen’ situeren, zoals het voorzien en organiseren van een opvangcentrum, het inrichten van een callcenter, het organiseren van een persconferentie, het inleggen van bussen voor evacuatie, het verschaffen van voedsel en andere noodzakelijke middelen voor zowel de getroffenen als de hulpdiensten… Het functioneren van de gemeentelijke crisiscel is dan ook van groot belang, dat bewijst een crisisoefening als deze nog maar eens. Daarom zal de stad Hamont-Achel blijven inzetten op noodplanning opdat men bij een eventuele noodsituatie zo effi ciënt mogelijk kan handelen.

Nationaal testmoment BE-Alert: 1808 sms’en verstuurd

Bij een noodsituatie in jouw buurt, willen we je graag tijdig op de hoogte brengen. Dat kan via BE-Alert, een alarmeringssysteem waarmee we jou via e-mail, sms of een gesproken bericht op je vaste telefoonlijn kunnen bereiken. Ook het testen van BE-Alert is belangrijk om vertrouwd te raken met het systeem en ervoor te zorgen dat het optimaal functioneert. Daarom nam de stad Hamont-Achel op 6 oktober samen met vele andere Belgische gemeenten deel aan de nationale test van BE-Alert georganiseerd door het Nationale Crisiscentrum.1808 inwoners van Hamont-Achel – of mensen die werken in Hamont-Achel – die zich reeds registreerden, ontvingen die dag een testbericht. Heb jij geen bericht ontvangen? Dan ben je waarschijnlijk nog niet geregistreerd of zijn je gegevens niet meer up-to-date. Wil jij voortaan als eerste op de hoogte gebracht worden bij een noodsituatie? Schrijf je dan gratis in via www.be-alert.be/nl.