K A A I C Y C L E +
DE GRO E NE STROOM DOOR VILVOORDE TEAM MOBILITEIT & ENERGIE
Climate Design & Sustainability KULeuven - Departement Architecture - 2020 Hanne Deckers, Wannes Deyaert, Sarah Trimeche, Jonathan Vanhove, Maud Verjans
TEAM & DATA
INHOUDSTAFEL
0. ALGEMEEN OVERZICHT............................................................................4 1. SCHAAL VAN DE STAD.............................................................................9 Inzetten op de verbinding tussen 4 Fonteinen en Vilvoorde...................................................10
Hanne Deckers
Wannes Deyaert
Sarah Trimeche
Jonathan Vanhove
Lange verplaatsingen vermijden en de sociale cohesie bevorderen........................................11
Maud Verjans
De verplaatsing zo kwalitatief mogelijk maken.....................................................................12 Opgewekte energie ten voordele van de gemeenschap..........................................................16 Inzetten op deelfietsen om een laag gebruik van de fiets te voorkomen.................................16
2. SCHAAL VAN HET PLOT..........................................................................19 Inzetten op het gebruik van de waterwegen.........................................................................20
Bevoorrading door middel van goederen containers per fiets.................................................21 Elektriciteit opwekken dmv een ondergrondse waterturbine..................................................21 De site autovrij maken om de veiligheid van het duurzaam verkeer te garanderen..................22 Inzetten op deelauto’s om het autoverkeer en de luchtverontreiniging terug te dringen..........22
3. SCHAAL VAN HET GEBOUW.....................................................................25 Wind inzetten als directe energiebron.................................................................................28
Natuurlijke begroeiing als zonwering en luchtzuivering .......................................................29
Elektriciteit genereren doormiddel van zonne-energie..........................................................30
Zonne-energie gebruiken als directe warmtebron..................................................................31 Vermogen opwekken via de gevels en de omgeving..............................................................32 Activatie van de plint dmv publieke functies op schaal van de stad........................................34
Trage vormen van mobiliteit doortrekken in de plint van ons gebouw.....................................35 Activatie van de plint dmv collectieve functies op schaal van het plot....................................36
Gedeelde daktuinen voor de inwoners van de torens.............................................................37
Schematische weergave van alle energiesystemen in het gebouw...........................................38
4. SCHAAL VAN HET VERDIEP......................................................................41 Woonmogelijkheden voor het toenemende aantal eenpersoonshuishoudens..........................42 Flexdesks voor tijd - en plaatsonafhankelijk werk.................................................................44
Gemeenschappelijk gebruik van energie-intensieve toestellen..............................................44
Climate Design
2
3
KULeuven . 2020
0. ALGEMEEN OVERZICHT
Climate Design
4
5
KULeuven . 2020
TOPAMBITIE MOBILITEIT: DE AUTO BANNEN EN EEN RADICALE SWITCH DOORVOEREN MET DE FIETSER EN DE WANDELAAR ALS HOOFDGEBRUIKER
Climate Design
0. Algemeen Overzicht
TOPAMBITIE ENERGIE: ENERGIEWINSTEN - EN RECUPERATIE INZETTEN ALS LEIDRAAD BIJ DE TOTALE VORMGEVING VAN ONZE TOREN
6
7
0. Algemeen Overzicht
KULeuven . 2020
1. SCHAAL VAN DE STAD
Climate Design
8
9
KULeuven . 2020
INZETTEN OP DE VERBINDING TUSSEN ‘4 FONTEINEN’ EN VILVOORDE
LANGE VERPLAATSINGEN VERMIJDEN EN DE SOCIALE COHESIE BEVORDEREN
4 FONTEINEN
7:00
Climate Design
1. Schaal van de stad
10
11
7:30
VILVOORDE CENTRUM
VILVOORDE STATION
5 MIN. 13 MIN.
6 MIN. 18 MIN.
8:00
1. Schaal van de stad
8:30
9:00
KULeuven . 2020
2: KAAICYCLE +
DE VERPLAATSING ZO KWALITATIEF MOGELIJK MAKEN
5 MIN.
8
9 10
7
6 MIN.
6 5 MIN.
5
2
3
3: BROEKPLEIN
4
6 MIN.
1
1: AUTOPARKING
Climate Design
4: ‘4 FONTEINEN’
1. Schaal van de stad
12
13
1. Schaal van de stad
KULeuven . 2020
5 MIN.
5: KRUITFABRIEK
8: T.H.V. POLITIE 6 MIN.
5 MIN.
6 MIN.
5 MIN.
6 MIN.
6: KOEKOEKX NV
9: T.H.V. BRANDWEER
5 MIN.
6 MIN.
5 MIN.
6 MIN.
7: BRASSERIE CANAL
Climate Design
10: O.L.V. VAN GOEDE HOOP
1. Schaal van de stad
14
15
1. Schaal van de stad
KULeuven . 2020
OPGEWEKTE ENERGIE TEN VOORDELE VAN DE GEMEENSCHAP
PL A AT SE N VA N L A A D PU NT E N:
INZETTEN OP DEELFIETSEN OM EEN LAAG GEBRUIK VAN DE FIETS TE VOORKOMEN
Laadpunt elektrische fiets Kaaicycle +
Laadpunt elektrische auto Kaaicycle +
668
Laadpunt gsm Kaaicycle +
4 FONTEINEN
25% 168
VILVOORDE
75% 500
A A NB I E D E N VA N D E E L FI E T SE N:
bakfiets
a: Kaaicycle +
f: Wijkcentrum “Far West”
b: TimesParking
g: Rooseveltlaan
c: Total Tankstation
h: Politiezone Vilvoorde Machelen
d: Quick & Colruyt
i: O.L.V. Van Goede Hoop
e: Station Vilvoorde
j: Brasserie Canal
Climate Design
1. Schaal van de stad
16
17
40% 268 2% 14 58% 386
elektrische fiets
Benzinestation
Fietsdeelsysteem: Bluebike
Fietsherstelpunt
Autodeelsysteem: Cambio
1. Schaal van de stad
KULeuven . 2020
2. SCHAAL VAN HET PLOT
Climate Design
18
19
KULeuven . 2020
INZETTEN OP HET GEBRUIK VAN DE WATERWEGEN
BEVOORRADING DOOR MIDDEL VAN GOEDEREN CONTAINERS PER FIETS
ELECTRICITEIT OPWEKKEN DMV EEN ONDERGRONDSE WATERTURBINE
Vectorworks Educational Version
Ondergrondse waterturbine
Aanlegkade
Vectorworks Educational Version
Climate Design
2. Schaal van het plot
20
21
2. Schaal van het plot
KULeuven . 2020
DE SITE AUTOVRIJ MAKEN OM DE VEILIGHEID VAN HET DUURZAAM VERKEER TE GARANDEREN
E E N AU TOV R I J E ZO NE C R E Ë R E N:
INZETTEN OP DEELAUTO’S OM HET AUTOVERKEER EN DE LUCHTVERONTREINIGING TERUG TE DRINGEN
Woonerf max. 20 km/h
Afhaalen verzendpunt
Route Kaaicycle +
15
A A NB I E D E N VA N D E E L AU TO ’ S:
2. Schaal van het plot
22
23
100%
100%
delen met een vaste groep mensen
Climate Design
4 FONTEINEN
Autodeelparking
een auto lenen
2. Schaal van het plot
KULeuven . 2020
3. SCHAAL VAN HET GEBOUW
Climate Design
24
25
KULeuven . 2020
West façade toren
Climate Design
3. Schaal van het gebouw
26
27
3. Schaal van het gebouw
KULeuven . 2020
WIND INZETTEN ALS DIRECTE ENERGIEBRON
NATUURLIJKE BEGROEIING ALS ZONWERING EN LUCHTZUIVERING
Noord- West gevel toren: Windmolentjes
Climate Design
West gevel toren: Groene façade
3. Schaal van het gebouw
28
29
3. Schaal van het gebouw
KULeuven . 2020
ZON-ENERGIE GEBRUIKEN ALS DIRECTE WARMTEBRON
ELEKTRICITEIT GENEREREN DOORMIDDEL VAN ZONNE-ENERGIE
Zuid gevel toren: PV-panelen
Climate Design
Zuid-Oost gevel toren: Trombewand
3. Schaal van het gebouw
30
31
3. Schaal van het gebouw
KULeuven . 2020
VERMOGEN OPWEKKEN VIA DE GEVELS EN DE OMGEVING
607 415 kWh/jaar DAK
> thermische zonnepanelen buiscollectoren
638 kWh/m²/jaar x 242 m² =
154 300 kWh/jaar
Z ZO
> photovoltaïsche zonnepanelen
212,5 kWh/paneel/jaar x 112 panelen =
23 800 kWh/jaar
NW
> microwindturbines parallel met dominante windrichting (ZW)
267 kWh/turbine/jaar x 84 turbines =
22 415 kWh/jaar
> waterturbine 'turbulent' tussen Zeekanaal en Zenne 120 000 kWh/jaar
> fietspad bedekt met pv-panelen 212,5 kWh/paneel/jaar x 1 paneel/m x 1350 m =
286 900 kWh/jaar
Noord façade toren
Climate Design
3. Schaal van het gebouw
32
33
3. Schaal van het gebouw
KULeuven . 2020
TRAGE VORMEN VAN MOBILITEIT DOORTREKKEN IN DE PLINT VAN DE TOREN
Berging 2 m2
Berging 2 m2
Schacht 1 3 m2
Schacht 1 3 m2
ACTIVATIE VAN DE PLINT DMV PUBLIEKE FUNCTIES OP SCHAAL VAN DE STAD
grondplan plint niveau 0
Climate Design
grondplan plint niveau 1/2
3. Schaal van het gebouw
34
35
3. Schaal van het gebouw
KULeuven . 2020
Climate Design 3. Schaal van het gebouw 36 37 3. Schaal van het gebouw Studio 01 37 m²
Sanitair unit 4 m²
Schacht 02 1,5 m²
Sanitair unit 4 m²
Sanitair unit 4 m²
Studio 02 56 m²
Studio 03 54 m²
e
vid
grondplan plint niveau 1 Studio 03 51 m2
Studio 02 41 m2
Sanitair unit 5 m2
Sanitair unit 5 m2
Schacht 3 1,5 m2
Sanitair unit 5 m2
Sanitair unit 5 m2
Schacht 1 3 m2
Schacht 1 3 m2
Studio 04 41 m2
Gemeenschappelijke keuken 39 m2
Berging 2 m2
Berging 2 m2
ACTIVATIE VAN DE PLINT DMV COLLECTIEVE FUNCTIES OP SCHAAL VAN HET PLOT GEDEELDE DAKTUINEN VOOR DE INWONERS VAN DE TORENS
Schacht 2 1,5 m2
Schacht 01 1,5 m²
Schacht 03 2 m²
dakenplan plint
KULeuven . 2020
SCHEMATISCHE WEERGAVE VAN ALLE ENERGIESYSTEMEN IN HET GEBOUW
Snede
Climate Design
3. Schaal van het gebouw
38
39
3. Schaal van het gebouw
KULeuven . 2020
4. SCHAAL VAN HET VERDIEP
Climate Design
40
41
KULeuven . 2020
grondplannen torens niveau studio’s
WOONMOGELIJKHEDEN VOOR HET TOENEMENDE AANTAL EENPERSOONSHUISHOUDENS
Climate Design
4. Schaal van het verdiep
42
43
4. Schaal van het verdiep
KULeuven . 2020
FLEXDESKS VOOR TIJD- EN PLAATSONAFHANKELIJK WERK
Climate Design
4. Schaal van het verdiep
grondplannen torens niveau flexdesks
GEMEENSCHAPPELIJK GEBRUIK VAN DE ENERGIE- INTENSIEVE TOESTELLEN
44
45
4. Schaal van het verdiep
KULeuven . 2020
KAAICYCLE+ De groene stroom door Vilvoorde KAAICYCLE+ is een ambitieus project voor Vilvoorde met de focus op duurzame vormen van mobiliteit en energie. Met nadruk op de gegeven site en oog op trage mobiliteit en toenemende nabijheid zijn we gesetteld op een compositum van het woord ‘kaai’ en ‘bicycle’. De ‘plus’ staat niet enkel symbool voor de talrijke positieve eigenschappen van het gebouw, maar ook voor Zero Net Energy +. De hoeveelheid energie die ter plaatse wordt geleverd door hernieuwbare energiebronnen is gelijk aan en groter dan de hoeveelheid energie die door het gebouw wordt gebruikt, waardoor deze ook op de schaal van de stad kan genuttigd worden. In deze bundel bekijken we de kwaliteiten van KAAICYCLE+ op verschillende schalen. Vooreerst is er de schaal van de stad. Met een nieuwe fietsroute langs het kanaal van zo’n 2,5 km draagt het project op grote schaal bij aan een duurzame verplaatsing doorheen Vilvoorde. Verspreid over de stad bevinden zich verschillende oplaadpunten voor elektrische wagens, fietsen en andere. Deze zijn voorzien van groene stroom, opgewekt door de fietsroute met geïntegreerde pv-panelen en andere hernieuwbare bronnen op de site. Verder worden er 668 deelfietsen geïmplementeerd in de stad en het gebouw. Vervolgens is er de schaal van het plot. Door het toevoegen van een gebouw met gemengde functies verhogen we de diversiteit en toestroom van volk. 170 flexdesks in de torens voorzien de inwoners van het plot van een telewerkplek. Andere collectieve functies bevinden zich in de plint; een wasbar, een markt, een fitnessruimte, een polyvalente evenementenzaal en een fietsenparking. KAAICYCLE+ wordt een knooppunt voor trage mobiliteit die de brug slaat naar de overkant en naar de stad Vilvoorde. De site wordt volledig autovrij gemaakt om levenskwaliteit te garanderen. Op de schaal van het gebouw wordt er op duurzame energie opgewekt met behulp van de gevels. Zon, wind en water worden ingezet als rechtstreekse energiebronnen. Verder wordt er energie bespaart door middel van slimme ontwerpkeuzes, zoals gebruik van bodemwarmte en -koelte, natuurlijke ventilatie zowel als balansventilatie met warmteterugwinning, warmte- en koudeopslag, de oriëntatie en geometrie van het gebouw, ruimtes en raampartijen, (natuurlijke) zonwering, shared services en energiezuinige toestellen. Ten slotte worden ook op de schaal van het verdiep positieve keuzes gemaakt. Zo is KAAICYCLE+ toekomstgericht door 100% in te zetten op eenpersoonshuishoudens, welke 50% van de toekomstige huishoudens zal bedragen. Er wordt ingezet op een nieuwe, sociale vorm van wonen waarbij energie-intensieve toestellen gedeeld worden. Een omvangrijke gedeelde daktuin draagt verder bij aan deze nieuwe woonvorm. KAAICYCLE+ vormt de ideale samensmelting van duurzame mobiliteit aangedreven door groene energie. Vandaar de slagzin “KAAICYCLE+ : De groene stroom door Vilvoorde”.
KULeuven - Departement Architecture - Climate Design - 2020
Climate Design
46