omzien

OMZIEN

Han Santing

retrospectief van een decennium docent creatieve vakken 1

2

OMZIEN retrospectief van een decennium docent creatieve vakken

Han Santing

3

Voorwoord

5

1

Leerlingenwerk

6

fotografie:

• fotografie & experimenteren

• dromers

• cd hoezen

41

• verjaardagen

47

• tijdschriften

57

• lookalikes

68

• gedichten

82

• ik anders

94

• wensdromen

101

• de lijst

109

• fotostrip

120

• lichtfoto’s

132

• filmposters

139

tekenen:

• tekenen & druktechnieken

166

• ecolinebeesten

184

handvaardigheid:

• maskers, klei, schminken, hout

190

• vreemde snuiters

204

• tekenen op muziek

209

• kinderliedjes

216

• samengestelde dieren

220

• verslavingsposters

224

• kinderboeken

228

2

Eigen werk in opdracht

244

3

Portretten & Gelegenheden

277

4

Satire

301

5

Reportages

325

6

Video

4

8 36

bijlage

INHOUD

D

it is een therapeutisch boek. Tenminste dat is het voor mij.

Een afrekening met een verleden van tien jaar docentschap creatieve vakken bij de afdeling Welzijn van het Noorderpoort op de locatie Verlengde Visserstraat in Groningen.

Audiovisuele vorming & Tekst, Illustratie & Vormgeving (=handvaardigheid & tekenen), dat waren de vakken die ik er gaf.

De creatieve vakken werden belangrijk geacht voor de ontwikkeling van onze leerlingen. Dat moge blijken uit het feit dat ze in het eerste jaar per week zes uren creatief deden. Elke periode (een schooljaar kent er vier) een ander onderdeel. Naast de onderdelen die ik gaf, waren er ook nog de vakken Sport/Spel & Drama.

Twee jaar geleden kwam daar verandering in; het MBO ging op de schop & een nieuw systeem deed zijn intrede: het Competentiegericht Onderwijs (CGO). Vakken werden afgeschaft & vervangen door leerlijnen. Ook de rol van de docent veranderde ingrijpend: de vakdocent verdween van het toneel .

De docent werd een coach die leerlingen begeleidde in hun studieloopbaan.

Vakkennis deed nu minder ter zake, elke docent moest in principe alles kunnen geven.

Vooral de creatieve vakken moesten het ontgelden.

Creativiteit werd niet langer verwacht van de leerlingen & ook het werkveld had aangegeven daar niet echt in geïnteresseerd te zijn. Mocht je met je kinderclub of je zorggroep iets creatiefs willen doen, dan keek je maar op het internet. Een uitgeklede versie van een creatieve scholing bleef overeind & kreeg de eufemistische benaming ‘Kennismaken met Materialen & Technieken’. De accentverschuiving is duidelijk: voor leerlingen was het niet meer van belang zich op creatief gebied te ontwikkelen of bij zichzelf op die terreinen hun talenten te onderzoeken, laat staan dat ze trots konden zijn op wat ze bereikten.

Voor ons, docenten creatief, kwam dit allemaal hard aan. Het gevoel van miskenning was erg sterk. Al die jaren hadden we dus blijkbaar voor de kat z’n viool staan werken. Er was rouw, er was boosheid.

Een jaar lang heb ik geprobeerd in het nieuwe systeem mee te doen, maar het ging niet. Ik wil dingen doen waar ik voor opgeleid ben, waar ik goed in ben & waar ik me goed in voel.

Ik heb de handdoek geworpen.

Het wordt tijd voor iets nieuws.

Han Santing, maart 2011

5

LEERLINGENWERK 6

H

et boek is een overzicht geworden van dingen die ik alleen of met mijn leerlingen in de afgelopen tien jaar op school heb gedaan. Het grootste gedeelte is gevuld met het werk dat leerlingen in mijn lessen hebben gemaakt.

Vooral van de werkstukken die tijdens de audiovisuele lessen gemaakt zijn, is veel overgebleven. Van andere onderdelen helaas veel minder, maar hopelijk voldoende om een goed beeld te krijgen van hoe we werkten.

De leerlingenwerkstukken die in dit boek te vinden zijn, zijn grotendeels producten van studenten HW (Helpende Welzijn) & SPW (Sociaal Pedagogisch Werk), niveau 2, 3 & 4. EĂŠn opdracht van de nieuwe CGO-opleiding PW is opgenomen.

Van de opleiding HW (niveau 2) is vrij weinig over, omdat deze opleiding in 2006 vertrok naar een andere locatie. Ik heb daarna met leerlingen van niveau 3 & 4 gewerkt. Bij de eerste jaars ging het met name om het kennismaken met materialen & technieken & het onderzoeken van de eigen mogelijkheden. Bij tweede & derde jaars ging het vooral om workshops & projecten.

De videoproducties die leerlingen maakten zijn in compilatie op een dvd bijgevoegd.

7 7

FOTOGRAFIE: EXPERIMENTEREN 8

T

egenwoordig worden bijna alle foto’s digitaal gemaakt & digitaal bewerkt.

Tien jaar geleden was dat nog helemaal

anders.

Een foto maakte je op rolfilm, die ontwikkeld & afgedrukt moest worden in de donkere kamer (de doka). Kleur was te duur, dus zelf afgedrukte foto’s waren per definitie zwart/wit.

Ook toen de digitale camera zijn intrede al had gedaan, ben ik nog een tijd doorgegaan met het werken in de doka, omdat je daar het principe van de fotografie bijna tastbaar ervaart.

Twee opdrachten deed ik met leerlingen in de donkere kamer: een fotogram (waarbij je objecten op het lichtgevoelige papier legt & dan de foto ontwikkelt) & het afdrukken van een groepsfoto van de klas.

9

De groepsfoto maakte ik op aanwijzingen van de leerlingen. Ik stelde altijd twee regisseurs aan die moesten bepalen hoe de groep moest staan.

Dat bleek in de praktijk nog niet zo eenvoudig te zijn; de eenvoudigste is de zgn. voetbal-opstelling, waarbij iedereen naast & boven elkaar staat of zit.

Maar vaak is die opstelling ook de meest saaie.

Er moest dus geëxperimenteerd worden, maar tegelijkertijd moest wel iedereen goed zichtbaar blijven.

Iets anders waar ik leerlingen veel mee heb laten spelen is het laten zien & vastleggen van emotie.

Daarmee onderzoek je de expressiemogelijkheden van jezelf. Van belang is dan ook de schaamte om je ‘anders’ te laten zien te laten varen.

10

11

Elke periode Audiovisueel begon met het onderzoeken & herkennen van camerastandpunten (perspectief ) & uitsnedes. Gaaandeweg wordt de fotograaf duidelijk dat elke uitsnede (totaal, halftotaal, close-up, extreme close-up) een bepaalde zeggingskracht heeft, evenals de standpunten (vogelvluchtperspectief -van boven-, kikvorsperspectief -van onderen- & normaal perspectief ).

Leerlingen werden in leergroepjes weggestuurd om hiermee in de school of buiten te experimenteren.

12

13

14

Experimenteren is net als bij veel andere dingen ook bij fotografie erg belangrijk.

Pas door dingen uit te proberen kom je tot een bevredigend resultaat.

Pagina 14 is een mooi voorbeeld van tegendraadse & daardoor opmerkelijke fotografie.

De foto’s op deze pagina & de volgende geven goed aan hoe groot de verschillen kunnen zijn bij het fotograferen van een groep.

15

16

Nogmaals experimenteren met groepen.

Meestal ‘werkt’ een foto omdat de kijker via de ogen van de afgebeelde de foto ‘binnenkomt’.

Dus wat als niemand van de afgebeelden naar ons kijkt? (linksboven) Ook zichtlijnen (diagonalen/driehoeken) & voorgrond/achtergrond zijn bepalend voor de zeggingskracht van een foto.

17

18

Experimenteren, niet alleen met uitsnedes & standpunten, maar ook met dynamiek & beweging, waardoor je het ‘eigene’ van een persoon kunt vangen.

19

Maar vooral ook is het belangrijk te onderzoeken wie je zelf bent of wie je kunt voorwenden te zijn.

Ook hier leer je mee hinderlijke schaamtegevoelens opzij te zetten & je vrijer te voelen.

20

21

22

Maar ook heerlijk is het om je ongegĂŞneerd te verkleden & gewoon gek te doen & in de huid van iemand anders te kruipen, of je boodschap duidelijker te krijgen (zoals de Seizoenen & de Piraten op pagina 24/25, gebruikt voor een opdracht op een stageadres).

23

24

25

Experimenteren met kleur, belichting & techniek.

26

27

Of de mogelijkheden onderzoeken van de kopieermachine. Als je met de klep open de lichtbalk volgt & bewegingen maakt, ontstaan de vreemdste resultaten.

28

29

Reflectie & spiegeling veroorzaken onverwachte resultaten.

30

31

Het oefenen met programma’s als Photoshop leert je een heel eigen wereld te scheppen, waarbinnen dromen werkelijkheid kunnen worden.

Of stellen je in staat een geloofwaardige serie voor bijv. een reclame te realiseren (pag. 34/35).

32

33

34

35

DROMERS 36

Dromers was een audiovisuele opdracht voor 1e jaars leerlingen SPW. Eerst heb ik alle leerlingen laten slapen op een tafel in de klas & zo gefotografeerd.

Zacht muziekje erbij, koppie lekker op een kussen.

Daarna was de opdracht de foto vrijstaand maken & de lege ruimte te vullen met een droom.

Zoals blijkt zijn die dromen heel verschillend.

37

38

39

40

CD HOEZEN 41

Mijn eerste cd was een opdracht die ik meerdere keren met leerlingen heb gedaan.

Soms was het een ontwerp van eigen hand, soms ook naar aanleiding van een bestaande cd.

Leerlingen moesten hierbij goed letten op standpunt, compositie, kleur & sfeer.

De cd’s werden later geÍxposeerd in de gang.

42

43

44

45

46

VERJAARDAGEN 47

48

Verjaardagen was een opdracht voor het vak Audiovisuele Vorming.

Van belang was duidelijk te illustreren wanneer je jarig bent. Dat kan door iets te laten zien van het seizoen of door gebruik te maken van het sterrenbeeld waaronder je geboren bent.

De foto’s werden in het lokaal gemaakt & bewerkt op de computer met Photoshop.

49

50

51

52

53

54

55

56

TIJDSCHRIFTEN 57

Bij de opdracht Tijdschriften ging het er vooral om om de sfeer van je tijdschrift duidelijk over te laten komen. Op welke doelgroep richt je tijdschrift zich? Hoe wordt dat op het omslag duidelijk gemaakt?

Het stond leerlingen vrij een eigen blad/omslag te maken of te kiezen voor het zo precies mogelijk namaken van een bestaand tijdschrift. Dat moest duidelijk worden in de fotografie, maar ook in de belettering.

58

59

60

61

62

63

64

65

66

67

LOOKALIKES 68

Lookalikes was een zeer geliefde audiovisuele opdracht waarbij leerlingen een foto uit een tijdschrift zochten & die zo precies mogelijk namaakten.

Ook hier ging het weer om zo dicht mogelijk in de buurt te komen van het voorbeeld. Dat betekende: goed door hebben hoe de belichting is, welk standpunt gekozen is, hoe er met kleur of juist zwart/wit gewerkt wordt. Helaas heb ik niet van alle lookalikes het origineel meer.

69

70

71

72

73

74

75

76

• Carola was een leerling met -wat je noemt- een lelijke huid.

Ondanks dat wilde ze een close up-foto van zichzelf. Ik heb haar geholpen met het bewerken van de foto door een paar lagen ‘photoshop-foundation’ op de huid aan te brengen. Het resultaat is dat de kijker niet meer let op haar huid, maar ineens haar prachtige ogen ziet. Voor de leerling was dit heel belangrijke stap in haar zelfacceptatie.

77

78

79

80

81

GEDICHTEN 82

De serie Gedichten heb ik met drie klassen gedaan. We zijn begonnen met een workshop gedichten maken. Daarna konden leerlingen kiezen of met de resultaten daarvan danwel met een eigen of gevonden gedicht een compositie te maken, waarbij tekst & beeld een eenheid moesten vormen.

De resultaten waren heel verschillend, van nogal platvloers tot heel persoonlijk.

De persoonlijke gedichten zijn vaak erg aandoenlijk. Voorbeelden daarvan vind ik het portret met -de week daarvoor overleden- oma (pag. 90) & het (eigen) gedicht van een meisje over haar ziekte MS (pag. 88).

Voor de rest natuurlijk veel liefde & puberverdriet, maar vaak met een opvallende intensiteit & eerlijkheid gemaakt.

83

84

85

86

87

88

89

90

91

92

93

IK ANDERS 94

Ik Anders is één van de eerste audiovisuele opdrachten die ik met leerlingen gedaan heb, waarbij we de computer & Photoshop gebruikten.

Het uitgangspunt is duidelijk: zet jezelf in een omgeving die helemaal anders is dan je normale.

Er is veel geëxperimenteerd. Voorbeeld daarvan is hierboven: een spiegeling van iemands linker- & rechterhelft.

95

96

97

98

99

100

WENSDROMEN 101

Wensdromen sluit qua thematiek aan bij de serie Ik Anders.

Maar hier ging het vooral om wensen.

Waar zou je graag zijn, hoe zou je graag zijn & ook wie. In de praktijk bleek dat heel verschillend, sommige leerlingen waren al gelukkig boven op een berg of in de natuur, anderen droomden toch in stilte van een gelukkige toekomst, al dan niet met een fijne vent of een auto erbij.

102

103

104

105

106

107

108

DE LIJST 109

De Lijst heb ik met klassen in twee periodes na elkaar gedaan.

Dat deed ik normaal niet, maar de groepen uit periode twee zagen de producten van hun voorgangers & bewerkten mij ernstig om het nog een keer te doen.

Het uitgangspunt is eenvoudig: fotografeer jezelf met een lege lijst, haal jezelf ‘uit’ de foto (vrijstaand maken) & zet jezelf in een nieuwe omgeving.

Kies vervolgens een foto die je dierbaar is, of die iets over jou zegt & monteer die in de lege lijst.

110

111

112

113

114

115

116

117

118

119

FOTOSTRIP 120

Eén van de vaste opdrachten bij het vak Audiovisueel was het -met een leergroep- maken van een fotostrip in ca. 20 foto’s. Meestal gaf ik vijf thema’s waaruit gekozen kon worden, bijvoorbeeld: ‘De Uitslag’, ‘Vrw Zkt Mn’, ‘14.03 uur’ of ‘Het Drankje’.

De foto’s moesten bewerkt worden, gelay-out & voorzien van tekstballonnen.

121

• De fotostrips verschilden erg in kwaliteit & inhoud: een genadeloze afrekening met een stiekeme pillencrimineel in een discotheek (pagina 121/22); natuurlijk de eigen versie van favoriete tv-programma’s (pagina 123) & niet te vergeten het aandoenlijke verhaal van een vrouw die per abuis van de dokter te horen krijgt dat ze aids heeft, maar eigenlijk zwanger blijkt te zijn (pagina 125).

122

123

124

125

126

127

128

129

130

131

LICHTFOTO’S 132

Toveren met Licht was een audiovisueel project dat ik rond kerst heb gedaan met twee klassen.

Technisch is het niet moeilijk, maar het resultaat is vaak onvoorspelbaar; dat is lastig omdat leerlingen vaak moeite hebben met onzekerheid.

Bij tegenvallende resultaten zakt het animo snel.

Vooral de spookbeelden waren een groot succes.

133

• Pagina 135/36/38: Met ‘spookbeelden’ is het mogelijk twee of meerdere keren dezelfde persoon in één foto te vangen.

Het principe blijft eenvoudig: in een geheel verduisterde ruimte wordt het model -dat heel stil moet blijven staan- met een zaklantaarn belicht. Dan gaat het licht uit, het model verplaatst zich & opnieuw wordt de figuur belicht.

Tenslotte wordt de persoon ingeflitst & pas dan sluit de lens van de camera.

134

135

136

137

138

FILMPOSTERS 139

140

Meestal had ik te maken met grote klassen: 25 leerlingen of meer, maar soms was het ook anders.

Zo kon het gebeuren dat ik in periode 4 met twee klassen kon werken waar nog maar 14/15 leerlingen in zaten. De rest was in de loop van het jaar afgehaakt. Daardoor was het mogelijk om deze serie te maken. EĂŠn van de meest bewerkelijke die ik ooit gedaan heb. Soms heel gecompliceerde Photoshop-bewerkingen.

Maar heerlijk om te doen.

141

142

143

144

145

146

147

148

149

150

151

152

153

154

155

156

• Deze pagina & de volgende: Door het namaken van bestaande filmposters ontdekten leerlingen vaak hoezeer ze als kijker bij de neus genomen werden.

Zo bleek het -toch erg slanke- bovenlichaam van deze leerling niet te passen op het onderlichaam van Angelina Jolie.

Daar was dus het nodige aan bewerkt. • Renee ontdekte dat de foto op de originele poster van Guinevere helemaal geen liggende figuur was, maar gewoon staand genomen was & daarna gedraaid.

157

158

159

160

161

162

163

164

165

TEKENEN EN DRUKTECHNIEKEN 166

V

eel van het tekenwerk & de resultaten van het werken met druktechnieken is verdwenen. Door leerlingen meegenomen of in de container beland.

Maar er is voldoende overgebleven om een beeld te geven van wat ik deed met de leerlingen tijdens de lessen Tekenen & Handvaardigheid die samen als ĂŠĂŠn vak (Tekst, Illustratie, Vormgeving -TIV-) werden gegeven.

Het maken van een portret van elkaar was vaste prik aan het begin van een periode. Werken volgens een aantal bestaande regels, maar vooral leren goed naar elkaar te kijken. OngegĂŞneerd observeren hoe iemands neus er nou uitziet of zijn ogen leert je op een andere, nauwkeurige manier naar je klasgenoten te kijken.

Soms liet ik leerlingen in verschillende technieken werken om daarna de resultaten uit te knippen & als een collage op te hangen.

167

168

• Voorbeelden van (frontale) portretten zoals ik die met leerlingen maakte. Talent was mooi meegenomen, maar absoluut geen vereiste.

169

170

• Voorbeelden van collage van portretten met verschillende technieken gemaakt (met dank aan Noud van Spaandonk).

171

Twee voorbeelden van het inzetten van teken- & schilderactiviteiten tijdens de introductieweek.

Deze pagina: 165 portretten, geschilderd met acrylverf. Pagina 173: op 1 groot vel profielen tekenen & die later inschilderen.

172

173

Ook druktechnieken behoorden tot de vaste ingrediĂŤnten van de TIV-lessen.

Vooral in de herfst konden bladeren -ingerold met blockprint- prachtige resultaten geven.

Leerlingen leerden hiermee ook hoe drukinkt dient te worden uitgerold & gebruikt.

Daarnaast wordt ook de compositie belangrijk.

174

175

176

Naast het afdrukken van bladeren is ook stempelen een eenvoudige techniek, waarmee mooie resultaten behaald kunnen worden.

En je kunt met bijna alles stempelen: aardappels, kurken, blokjes hout, je vingers, je lippen. Dus heel geschikt om met kinderen of zorggroepen te doen.

177

178

Andere druktechnieken: sjablonen (positief & negatief )w, waarmee herhaling bereikt kan worden, spuiten & (rechts) kartondruk.

179

Links: Frotteren is een eenvoudige manier om een reliĂŤf of een structuur met krijt over te zetten op papier.

Boven: monoprint is een techniek waarbij een licht ingeĂŻnkte glasplaat wordt bedekt met papier.

Op de achterkant van het papier kun je tekenen, krassen of wrijven. De voorkant van het papier is het uiteindelijke resultaat.

Rechts: Linoleumsnede. Op pagina 182/3 een serie uit 2004, waarbij de opdracht was een dier uit te zoeken & uit te gutsen. Alle neuzen dienden dezelfde kant op te staan & er moest een basis zijn aan de onderkant van 3 cm waardoor er een doorlopende rij dieren ontstond.

180

181

182

183

184

Soms is het interessant technieken met elkaar te combineren. In dit geval zijn frottage & ecoline gebruikt om een fantasiedier te maken. Dat dier ontstond door leerlingen te laten spelen met een beetje ecoline dat op een groot vel wit papier was gedruppeld. Je mocht draaien & blazen, maar de ecoline mocht niet op de grond komen. Daarna moesten leerlingen het grillige patroon goed bekijken & met scheuren & knippen & minimale toevoegingen er een beest van maken.

185

186

187

188

189

HANDVAARDIGHEID 190

V

an Handvaardigheid heb ik helaas nog minder over dan van tekenen & de druktechnieken. Het is niet anders.

Wat leerlingen geweldig vonden, was het maken van maskers & dan het liefst gemaakt van afgietsels van hun eigen gezicht.

Dat gebeurde met gipsverband. Het gezicht diende goed ingesmeerd te worden met vaseline; dotjes verband op de ogen & daarna met kleine, natgemaakte stukjes gipsverband het gezicht inpakken. Gips droogt snel, dus het claustrofobisch moment was snel voorbij. De maskers konden worden geschilderd, maar ook op hun beurt weer dienen als mal voor een gipsafgietsel (boven).

191

192

193

P

oppenkast was een vast onderdeel in de periode dat leerlingen bezig waren met het vak Handvaardigheid/Tekenen.

De poppenkast was een interessant project omdat er veel dingen bij kwamen kijken: de kop van de pop werd gemaakt van papydur, een klei-achtige soort papier machĂŠ, moest geschilderd worden, voorzien van haar & attributen & de kleren moesten op de naaimachine gemaakt worden.

Natuurlijk moest de pop een persoonlijkheid hebben. Hij werd speler in een voorstelling die door een leergroep in elkaar gezet werd.

Dat hield in een verhaal maken volgens een vast patroon met een begin, een midden & een eind.

Ook moesten er decors geschilderd worden.

194

195

196

K

leiwerkstukken zijn ook slechts sporadisch overgebleven. Vaak bedenk je als docent pas te laat dat je (weer) vergeten bent de werkstukken van je leerlingen te fotograferen. Het is jammer dat pas met de invoering van het CGO de Portfolio is ge誰ntroduceerd waarin leerlingen de tastbare bewijzen van hun prestaties bewaren.

Een paar voorbeelden resteren & dat zijn uitsluitend die werkstukken die ook geglazuurd zijn & dus een tweede behandeling hebben ondergaan. Het thema van de werkstukken is onbekend.

197

198

199

200

S

chminken was een techniek die eigenlijk meer bij het vak Drama thuishoorde, maar zo af & toe door liefhebbers gebruikt werd.

Het tastbare resultaat waren de foto’s van de geschminkte persoon in een passende ambiance.

201

H

et verhaal herhaalt zich soms, vrees ik, herhaalt zich soms, vrees ik, maar ook de werkstukken van hout die werkstukken van hout die resteren zijn zeer schaars. zeer schaars.

Wat ik nog kon vinden zijn drie voorbeelden van zijn drie voorbeelden van puzzels, gemaakt door 3e jaars leerlingen SPW jaars leerlingen SPW in het kader van een opdracht Arbeidsmatige opdracht Arbeidsmatige Werkzaamheden, waarbij leerlingen werkstukleerlingen werkstukken maakten & bedachten voor een specifieke bedachten voor een specifieke zorggroep.

202

VREEMDE SNUITERS 203

204

• • • •

Boven: ‘De Verstrooide Professor’ Midden: ‘Een Lekker Ding’ Onder: ‘Moeders Mooiste’ Rechts: ‘De Man Van Zes Miljoen’

205

206

• • • •

Links: ‘Het Tandeloze Oudje’ Boven: ‘Een Dikke Boef’ Midden: ‘De Lachende Derde’ Onder: ‘De Bewaarengel’

207

• • • • •

208

Linksboven: ‘Het Koekiemonster’ Midden: ‘Een Dooie Diender’ Onder: ‘De Siamese Tweeling Rechtsboven: ‘Het Feestvarken’ Onder: ‘Een Bolle Hapsnoet’

TEKENEN OP MUZIEK 209

T

ekenen op muziek was ook een onderdeel dat ik elke periode opnieuw deed.

Ik had 8 fragmenten zeer uiteenlopende soorten muziek van elk 40 seconden.

Leerlingen kregen 8 vellen papier & een potlood & moesten de muziek ‘tekenen’, dus gevoelsmatig het potlood laten bewegen over het papier op de maat & de sfeer van de muziek.

Letters, symbolen of herkenbare dingen waren niet toegestaan.

Nadat de 8 vellen waren bekrast, liet ik de muziek nog een keer horen & moesten de leerlingen bij elk fragment kleuren bedenken.

Uiteindelijk koos iedereen uit de 8 tekeningen er 1 of 2 uit die in de gekozen kleuren werd geschilderd in plakkaatverf.

Geen makkelijke opdracht. Bij een realistische tekening kun je letten op de herkenbaarheid, maar bij abstract wordt dat anders. Dan worden andere begrippen belangrijker: harmonie, compositie, kleurgebruik, de keuze tussen complexiteit of juist eenvoud.

De opdracht gaf de leerlingen (& mij) vaak een goed inzicht in de persoonlijke manier van werken van ieder afzonderlijk.

210

211

212

213

214

215

KINDERLIEDJES 216

V

roeger werd er veel meer gezongen met kinderen dan nu.

Het viel mij & mijn collega’s wel eens op hoe weinig kinderliedjes onze leerlingen eigenlijk kenden. En dat terwijl zij toch een opleiding volgen waarbij ze later veel met kinderen moeten werken. Dat was één van de redenen voor deze opdracht. Leerlingen kregen de opdracht om m.b.v. de liedjes-site De Overtuin een liedje uit te kiezen & die met verschillende technieken vorm te geven.

Omdat het onmogelijk is om een volle klas binnen 8 weken (=1 periode) alle technieken aan te leren, koos ik in de regel voor een loterij: zo werkten gelijktijdig verschillende mensen met verschillende technieken & konden leerlingen zo -indirect- toch met andere technieken kennismaken.

• Links: ‘Waanzinnig Gedroomd’, techniek: pastelkrijt • Rechts: ‘Klap eens in je Handjes’, techniek: sjabloneren

217

218

• Links: ‘Papagaaitje leef je nog?’, techniek: stempelen & sjabloneren • Boven: ‘Poesje Mauw’, techniek: kleurpotlood • Onder: ‘Zigeunerinnetje’, techniek: ruimtelijk papier

219

SAMENGESTELDE DIEREN 220

O

ok van de opdracht Samengestelde Dieren zijn nog slechts een paar voorbeelden over.

Het was een leuke opdracht; ik had tientallen ‘samengestelde’ dieren opgezocht die leerlingen letterlijk moesten interpreteren. Zo wordt een wasbeer een beertje dat zich wast etc.

• Boven: ‘Koning leeuw’ , techniek: monoprint • Onder: ‘Koningsvis’, techniek: hout

221

222

• • • •

Boven: ‘Wasbeer’, techniek: klei Midden: ‘Koffervis’, techniek: gaas met papier-maché Onder: ‘Boksersvis’(?), techniek: gaas met papydur Rechts: ‘Schoenbek’, techniek: kostenloos materiaal

223

VERSLAVINGS POSTERS 224

V

erslaving was een thema dat ik met 1e jaars leerlingen PW (Pedagogisch Werk) heb behandeld. Als creatief onderdeel hebben we posters gemaakt. De manier waarop gewerkt werd heb ik afgekeken van Herman Brood: een portret maken zonder je pen van het papier te halen. De afwerking gebeurde met sjablonen & plakkaatverf.

De steeds onder elke poster staande kreet: ‘Je kunt er iets tegen doen’, heb ik geprint op transparante sheet & op de poster gelijmd.

225

226

227

KINDERBOEKEN 228

K

inderboeken was een onderdeel dat ik met 3e jaars leerlingen SPW niveau 3 heb gedaan. Het was één van de laatste dingen die zij deden voor hun diplomering. Net als eerder werkten leerlingen hier met verschillende technieken. We begonnen met herinneringen aan ieders favoriete kinderboek & kwamen daardoor tot een omschrijving hoe zo’n boek eruit kon zien & wat de opzet zou kunnen zijn: leerzaam, onderhoudend, spannend of vertellend.

• Karel de Kameleon was een opmerkelijk vormgegeven boek over een kameleon die andere dieren tegenkomt. Elke keer als Karel een ander dier tegenkomt, neemt hij de kleur aan van dat dier, waardoor kinderen niet alleen de namen van dieren leren kennen, maar ook kleuren kunnen herkennen. Techniek: sjabloneneren.º

229

• Het ABC-boek. Elke letter gaat vergezeld van een voorwerp waarvan de naam met die letter begint. Als extraatje staat bij elke letter een gedichtje waarin iets opmerkelijks over het afgebeelde voorwerp wordt verteld.

Techniek: plakkaatverf • Rechts: ‘De Seizoenen’. Een boek waarin per pagina iets specifieks van een seizoen in beeld gebracht wordt. Opvallend aan het boek is dat steeds iets van de volgende pagina zichtbaar is.

Techniek: sjabloneren & stempelen

230

231

• Deze pagina: ‘Wat beleeft Saijas onderweg naar school’. Een actief & vertellend boekje. De hoofdpersoon zit met klittenband vast & kan losgehaald worden. Ook valt er een boel te zien & dus te bespreken.

Ook kunnen kinderen klepjes open doen waarachter de oplossing van de vraag te vinden is. Extra leerzaam onderdeel is de klok met beweegbare wijzers.

Techniek: ruimtelijk papier

232

233

• Pagina 233 t/m 235 ‘Pinguin gaat naar school’. Vertel-boekje over het ochtendritueel van een jonge schoolgaande pinguin.

Elke pagina heeft een twee-regelig rijmpje. Eén van mijn favorieten vanwege het aandoenlijke verhaal & de vrije manier waarop met de techniek (sajbloneren/tamponeren) is omgegaan.

234

235

236

• Vorige pagina & boven: Telboekje met behulp van vruchten.

Leerzaam, maar ook fraai uitgevoerd. Opvallend is dat de vruchten bewust buiten het onderliggende kader zijn getekend.

Techniek: kleurpotlood

237

• Pagina237/8: Opmerkelijk vormgegeven boek over een lieveheersbeestje dat eigenlijk iets anders wil zijn, maar uiteindelijk toch tevreden is met wie hij is. D.m.v. splitpennen zijn de pagina’s naar boven te draaien waardoor steeds een ander dier verschijnt.

Techniek: Ruimtelijk papier & plakkaatverf.

238

239 239

• Pagina 239/240: ‘Op Bezoek bij de Dieren’ is een opvallend boekje gemaakt met diverse druktechnieken waarin kinderen kunnen kennismaken met diverse dieren. De pagina’s in het boekje zijn zo gemaakt dat steeds een stukje van de volgende zichtbaar is.

240

• ‘Met Pim het hele Jaar door’ is typisch een aanwijs- & vertelboek.

Elke pagina (& elk seizoen) is getekend met een veelheid aan details waardoor binnen een kindergroep een spontaan verhaal of gesprek kan ontstaan.

Techniek: kleurpotlood.

241

• ‘Dierentuin’, een boekje waar met behulp van diverse druktechnieken dieren uit de dierentuin worden voorgesteld. Elke pagina heeft een educatief verhaaltje over het betreffende dier.

242

• ‘Lisa gaat boodschappen doen’ is een interactief, ruimtelijk boek.

Hoofdpersoon Lisa krijgt een boodschappenlijstje met produkten die ze in de supermarkt moet kopen. Wat ze koopt zit met klittenband vast op de ondergrond & kan losgehaald worden & in het boodschappenkarretje op het boek gedaan worden. Uiteindelijk komt ze bij de kassa & kan nagegaan worden of ze alles wat op haar lijstje stond ook echt gekocht heeft.

Techniek: ruimtelijk papier & kleurpotlood.

243

EIGEN WERK 244

locatiegids 2007 - 2008

sector Gezondheidszorg & Welzijn Verlengde Visserstraat Groningen

245

G locatiegids deelnemers 2007 2008

sector Gezondheidszorg & Welzijn Verlengde Visserstraat Groningen

246

edurende de afgelopen tien jaar heb ik regelmatig grafisch werk gemaakt, soms in opdracht van de schoolleiding, soms ook op eigen initiatief.

Wanneer er sprake was van opdracht, verliep die samenwerking niet in alle gevallen even vlekkeloos. De locatiegidsen & het ontwerp van de beeldmerken voor de nieuwe opleidingen & de toepassing daarvan in de BPV (=stage-) gidsen waren daar een voorbeeld van. Geld was daarin veelal het struikelblok. Wel iets kwalitatief hoogwaardigs willen, maar daar dan vervolgens niet de financiële consequenties van willen aanvaarden.

• Pagina’s 246 t/m 251: Voorzijde & binnenwerk van twee locatiegidsen.

Eén versie was bedoeld voor de deelnemers, de andere voor medewerkers. De locatiegidsen bevatten informatie over de school, de geschiedenis, de regels & daarnaast de namen, adressen & telefoonnumers van medewerkers & andere bruikbare adressen.

Bij de foto’s heb ik gekozen voor verstilde, esthetische details; de aanwezigheid van mensen of menselijke activiteit is met opzet vermeden. Het vervreemdende effect wordt geaccentueerd door het gebruik van duotoon.

247

248

249

250

• Poster gemaakt t.b.v. de actie Serious Request in Groningen in december 2009 waarin leerlingen werden opgeroepen op allerlei manieren geld in te zamelen voor het goede doel.

251

• Deze pagina & 253: Voor de school is het tegengaan van pesten een belangrijk thema. Hier twee voorbeelden van die strijd: een flyer waarin de uitgangspunten van de school worden beschreven onder het motto ‘Als een ander last van je heeft, ga je te ver’ & waarin tips worden gegeven hoe je hulp kunt krijgen & hoe je kunt reageren.

Daarnaast een serie affiches (pagina 253) met uitdagende teksten, bedoeld om de discussie over het pesten te stimuleren.

252

253

• Affiche t.b.v. stichting De Opkikker waarin medewerkers & leerlingen worden opgeroepen op Valentijnsdag 2009 voor 2 euro een roos te kopen voor het goede doel.

254

WELZIJNSOPLEIDINGEN

COMBI HELPENDE GEZ. ZORG/WELZIJN

WELKE OPLEIDINGEN ZIJN ER? niveau:

duur:

Niveau 1 en 2 BOL

•

COMBI (niveau 1 of 2)

Met de Combi-opleiding Helpende Gezondheidszor g en Helpende W elzijn kun je:

-

Helpende Welzijn (HW)

• Sociaal Pedagogisch Werker

BOL

3

3 jaar

-

Gezondheidszorg

• Sociaal Pedagogisch Werker

BOL

4

3 jaar

-

Facilitaire Dienstverlening

• Kopklas Onderwijsassistent BOL 4 na diploma SPW 3 (alleen in Groningen)

1 jaar

• Onderwijsassistent

3 jaar

• een diploma Zor ghulp halen • een diploma Helpende Gezondheidszorg halen of • een diploma Helpende Welzijn halen of

de COMBI-opleiding in Gr oningen wor dt gegeven in de van Schendelstraat

• beide diploma's halen Tijdens de opleiding wor dt veel aandacht besteed aan: • samenwerkend leren • werken en leren op je eigen niveau en in je eigen tempo • sociale en communicatieve vaardigheden duur

1 tot 2 jaar BOL

vooropleiding

drempelloos

verder leren

Opleiding Niveau 3

aan de slag

Zorginstellingen, verpleeghuizen, thuiszorgorganisaties, peuterspeelzaal

opleiding in

Appingedam, Groningen, Winschoten.

In Groningen:

of kinderdagverblijf, basisscholen

•

BOL opleidingen (niveau 3 of 4)

-

Sociaal Pedagogisch Werker, niveau 3 (SPW3)

-

Sociaal Pedagogisch Werker, niveau 4 (SPW4) Onderwijsassistent, niveau 4 (OA)

•

BOL/BBL opleidingen 18+, niveau 3 of 4

-

Sociaal Pedagogisch Werker, niveau 3 (SPW3)

-

Sociaal Pedagogisch Werker, niveau 4 (SPW4) Onderwijsassistent, niveau 4 (OA)

-

Sociale Dienstverlening (SD)

-

Sociaal Cultureel Werk (SCW)

locatie van Schendelstraat

BOL

4

Sociaal Pedagogisch W erker 3 (SPW3): differentiaties: • Kinderopvang (KO) • Basisonderwijs (BO) • Gehandicaptenzorg (GZ)

Sociaal Pedagogisch W erker 4 (SPW4): differentiaties: • Activiteitenbegeleiding (AB) • Woonbegeleiding (WB)

Onder wijsassistent 4 (OA4): differentiaties: • Basisonderwijs • Voortgezet Onderwijs

Elke opleiding bestaat uit deelkwalificaties.

Na het behalen van de deelkwalificaties, krijg je het bijbehor ende diploma.

STUDIEOPBOUW VAN DE OPLEIDINGEN SPW3 EN SPW4

SPW 3

SPW 4

De Open Dagen zijn elk jaar de gelegenheid bij uitstek om opleidingen voor het voetlicht te brengen & aspirant-leerlingen te informeren.

Voor alle opleidingen op de locatie Verlengde Visserstraat heb ik informatiepanelen gemaakt met daarop teksten & foto’s.

De panelen waren volgens een zigzag-systeem opgesteld & zijn jaren gebruikt.

In de praktijk bleken de borden goed te functioneren, zeker wanneer daar een leerling of docent bij stond die de informatie kon voorzien van een persoonlijke noot.

Het blijkt makkelijker praten ‘via’ een bord dan ONDERWIJSASSISTENT NIVEAU 4 rechtstreeks (oog in oog) Er zijn twee mogelijkheden: met een persoon die 1) duur: 3jaar: je vaak overspoelt met voor opleiding: • VMBO gegevens.

5 dagen op school

periode 1

PEP

1 dag

4 dagen op school

periode 2

PEP

1 dag

4 dagen op school

PEP

1 dag

4 dagen op school

periode 3

PEP

1 dag

4 dagen op school

PEP

1 dag

4 dagen op school

periode 4

PEP

1 dag

4 dagen op school

PEP

1 dag

4 dagen op school

periode 5

PEP

1 dag

4 dagen op school

5 dagen op school

periode 6

BPV

4/5 dagen 1 x per 14 d. TKO

periode 7

BPV

4 dagen

iedere week TKO

BPV

4/5 dagen 1 x per 14 d. TKO

periode 8

BPV

4 dagen

iedere week TKO

BPV

4 dagen

iedere week TKO

periode 9

BPV

3 dagen

2 dagen op school

BPV

4 dagen

iedere week TKO

periode 10

BPV

3 dagen

2 dagen op school

voor opleiding:

5 dagen op school

periode 11

BPV

3 dagen

2 dagen op school

•

5 dagen op school

periode 12

BPV

3 dagen

2 dagen op school

5 dagen op school

5 dagen op school

- Kaderberoepsgerichte leerweg, onder bepaalde voorwaarden

•

- Gemengde leerweg - Theoretische leerweg Overgangsbewijs van Havo 3 naar Havo 4

Twee dagen naar school, 3 dagen BPV 2) Kopklas, duur 1 jaar:

Via diploma SPW 3 met differentiatie Basisschool (BO)

Twee dagen naar school, 3 dagen BPV

STUDIEOPBOUW VAN DE KOPKLAS ONDERWIJSASSISTENT

BPV

3 dagen

2 d. naar school

periode 9

BPV

3 dagen

2 d. naar school

periode 10

BPV

3 dagen

2 d. naar school

periode 11

BPV

3 dagen

2 d. naar school

periode 12

• PEP: • BPV: • TKO:

praktijkervaringsplaats beroepspraktijkvorming terugkom-onder wijs

• Voorbeelden van routing- & informatieborden, gebruikt tijdens de jaarlijkse Open Dagen.

255

• Links: Schetsontwerpen & uiteindelijke beeldmerken & kleuren voor drie nieuwe CGO-opleidingen. • Rechts: Toepassing van de beeldmerken in de BPV (= stage-) gidsen.

256

• De stagegidsen bestonden uit 4 katernen.

257

school voor gezondheidszorg en welzijn

De tien meest gestelde vragen over de opleidingen SAW 1

Welke opleidingen en studievarianten zijn er?

BOL-basis BOL-direct BOL-deeltijd BBL

5 lesdagen; na een ½ jaar 2 lesdagen + 16 uur BPV (*OA na 4 weken) 2 lesdagen + minimaal 16 uur BPV 1 lesdag + minimaal 16 uur BPV 1 lesdag + 16 - 24 uur BPV; 960 uur per jaar

Deelnemers van de studievariant BOL-direct zijn 18 jaar en ouder.

Deelnemers van de studievariant BOL-basis en BOL-direct ontvangen studiefinanciering.

Deelnemers van de studievariant BOL-deeltijd en BBL ontvangen geen studiefinanciering.

Deelnemers van de studievariant BBL hebben een arbeidscontract van minimaal 16 uur.

2

De opleidingen: PW MZ OA SCW SMD

pedagogisch werk niveau 3 & 4 maatschappelijke zorg niveau 3 & 4 onderwijsassistent niveau 4 sociaal cultureel werk niveau 4 sociaal maatschappelijke dienstverlening niveau 4

Moet je de BPV-plaats zelf regelen?

Dat hangt af van de studievariant.

BOL-basis deelnemers krijgen op school een voorbereiding op de stage. In overleg biedt de school een geschikte BPV-plaats aan.

Deelnemers van de studievarianten BOL-direct en BOL-deeltijd zoeken zelf een BPV-plaats.

BBL deelnemers hebben betaald werk met een arbeidscontract.

Als je zelf een BPV-plaats moet regelen, kijk op www.stagemarkt.nl en zoek daar naar beroep/opleiding van je keuze.

Voor een BPV-plaats zoek je dan verder op Stagemarkt.

33.

Moet ik mijn BPV-plaats al hebben voor de aanmelding of intake?

Als je zelf voor een BPV-plaats moet zorgen, dan moet je tenminste 1 week voor aanvang van de opleiding een praktijkovereenkomst ingeleverd hebben bij de administratie: Christiaan Schaafsma of Anja Eefsting.

4

Hoe meld ik mij aan?

Je meldt je schriftelijk aan. Gebruik de goede benaming van de opleiding en als het kan het crebonummer van deze opleiding. Gebruik het formulier dat bij de brochure zit en vul dit in bij de balie. Je kunt je ook via internet aanmelden. In dat geval neem je na een week contact op met de administratie om te informeren of je aanmelding daadwerkelijk is aangekomen. Dit doe je via de mail: ssc.schaafsma@noorderpoort.nl Na je aanmelding volgt vanzelf een uitnodiging voor de intake.

5

Wat zijn de vooropleidingseisen?

Voor de opleidingen op niveau 3 is een opleiding op niveau 2 of minimaal een kaderberoepsgerichte leerweg van het VMBO noodzakelijk. Voor niveau 4 heb je de vooropleiding gemengde of theoretische leerweg nodig of een opleiding op niveau 3.

Met een opleiding niveau 3 PW of MZ kan je na de diplomering doorstromen naar niveau 4 van dezelfde opleiding.

• Informatiefolder over de nieuwe CGO-opleidingen, gebruikt tijdens de Open Dagen 2010.

258

• In 2003 kende de school de eerste zgn. Muzedag.

Een dag lang was de school een zinderend activiteitencentrum met Open Podium & talloze workshops waarvoor veel externe deskundige waren aangetrokken.

De pin-up was het vaste beeldmerk. Medewerkers waren herkenbaar aan een roze badge (pagina 260).

Uiteindelijk bleek de Muze-dag veel te duur te zijn uitgevallen. Een jaar later volgde een tweede, sterk afgeslankte versie die weinig succes had.

Daarna was het voorbij met de Muze-dagen.

259

260

• Banners gemaakt voor medewerkers van De Zijlen, verstandelijk gehandicapten die licht huishoudelijk werk binnen de school verrichten.

De tekst komt uit het liedje ‘Treinen’ van Harry Jekkers

261

OUDERBERICHT Unit Welzijn BOL Groningen nummer 2 maart 2004

262

263

• Pagina’s 262 t/m 264: Omslag & binnenwerk van ‘Het Ouderbericht’, bedoeld voor ouders van Welzijnsleerlingen. Het blad gaf inhoudelijke informatie over de opleidingen, maar ook praktische zoals data & plaatsen van de jaarlijkse Werkdagen & had daarnaast columns van leerlingen.

Het blad kwam ongeveer 4 keer uit.

264

• Sporadisch lukte het nog in de laatste jaren om iets van cultuur de school binnen te halen. In 2008 organiseerden we een Cultuurdag waarin leerlingen een aantal culturele plekken in Groningen bezochten & daar gedichten & foto’s van maakten.

Prijs was een slagroomtaart.

265

•

266

Voorbeeld van lesmateriaal rond het thema Dik/Dun. De opzet was om via plaatjes een discussie op gang te brengen over de diverse maatschappelijke vooroordelen rond dik & dun: dik is gezellig, dik is leuk, dun is mooi etc.

• Voorbeelden van fotomontages, gebruikt bij diplomeringen: de school als kompas, de leerling beginnend als een onbeschreven blad of hoe om te gaan met ‘rugzakjes’.

267

268

• Pagina 268/9: Een keer of 5 heb ik op school een fototentoonstelling georganiseerd voor medewerkers & deelnemers. Meestal was het thema ‘Zomer’ & hingen de foto’s op school in de winter om de kijkers vast een beetje een warm gevoel te geven.

269

• EÊn van de laatste dingen die leerlingen SPW voor hun examen moesten doen was het maken van een zg. mini-portfolio.

In de praktijk hield dit in: een foto van de leerling met daarbij een kolom over zichzelf & hun ervaringen tijdens de stage & op school.

Daarnaast moesten ze een praktisch voorbeeld van een creatieve activiteit geven die ze in hun eigen stage hadden gedaan.

Aan mij de taak om het geheel te bundelen & te voorzien van een omslag. Bij hun diplomering kregen leerlingen het boekje mee.

270

het spw3e activiteiten boek

SPW W3B Aktiviteitenboek 2005

• Een andere opdracht die leerlingen SPW hadden was het -samenmaken van Activiteitenboeken. Leerlingen verzamelden uit allerlei bronnen leuke activiteiten die geschikt waren voor hun doelgroep.

Belangrijk daarbij was dat zoveel mogelijk technieken & materialen aan de orde kwamen.

271

• De sector Welzijn werd tot voor een paar jaar gevormd door verschillende locaties: Groningen, Winschoten, Appingedam & Stadskanaal.

Bij de docenten Creatief bestond de behoefte om eens ‘bij elkaar in de keuken’ te kunnen kijken, omdat dit eigenlijk nooit gebeurde.

We hebben daarvoor in 2004 een speciale dag georganiseerd met als thema ‘Inspiratie’.

En inspirerend was de dag. Overleg, luisteren naar elkaar & leren van elkaar. En dat -volgens goed creatief gebruik- op een ontspannen & ludieke wijze.

Tegenwoordig is er geen sprake meer van (docenten-)overleg tussen de diverse locaties. De sector bestaat niet meer & elke locatie bemoeit zich nu alleen nog maar met zichzelf.

272

• Voorbeelden van producties gemaakt t.g.v. diplomeringen.

Boven & Midden: Omslag CD met daarop foto’s van leerlingen HW .

Onder: Groepsfoto van de klas als afscheidscadeautje.

273

274

275

• Pagina’s 274 t/m 276 Een paar keer heb ik op school voor liefhebbers een cursus Photoshop gegeven, vergezeld gaand van een bescheiden inleiding in de fotografie.

Voor die cursus heb ik een speciaal instructieboekje geschreven.

• Rechts: Fotoserie van cursist Willem Lutgerhorst.

276

PORTRETTEN EN GELEGENHEDEN 277

• In de loop der jaren heb ik veel foto’s gemaakt van collega’s.

Tweede-lijns-begeleider Lieke Brandts Buys heeft elk jaar een stagiar(e) onder haar hoede.

Om dit duo bij leerlingen (gezichts-)bekendheid te geven, maakte ik elk jaar een portret.

278

279

• Vorige pagina & boven: Thalassa Veen, zwanger van haar tweeling.

• Linksonder: tweede-lijn-begeleider Janet Mulder.

• Rechts: twee maal Andreas Pel. De foto’s zijn gebruikt bij een artikel van zijn hand.

280

B

ij het 10-jarig bestaan van het Noorderpoort ontstond het idee om een zgn. ‘smoelenboek’ te maken van het hele personeel van de locatie Verlengde Visserstraat.

Ik heb iedereen gefotografeerd. Omdat het in de praktijk moeilijk was om bijvoorbeeld teams in hun geheel gelijktijdig vast te leggen, heb ik gekozen om in kleine groepjes te werken & die vervolgens naast elkaar te zetten. Daardoor ontstaat een opmerkelijk perspectief. Iedereen is namelijk van voren gefotografeerd.

Het zou een opmerkelijk boekje worden, vanwege het grote verschil in lengte van de foto’s.

Uiteindelijk werd het hele project afgeblazen omdat het te duur zou worden.

281

282

283

284

• Pagina 284: Creatief docent Paula Biemans.

• Boven: Na het (tijdelijk) verdwijnen van het Noorderpoortnieuws, werd de leemte korte tijd opgevuld met een eigen Welzijnsblad ‘De Mededeler’.

Ik heb mijn vroegere collega Wim Rozema gevraagd een column te schrijven voor dit blad. De column werd door de redactie niet gewaardeerd & haalde het niet.

De Mededeler was na een jaar weer verdwenen.

• Onder: Drama-docent Juultje Romijn.

• Pagina 286: Onderwijsassistent Kea Boot werd 60 & had mij al eens aangegeven zo graag eens blond Monroe-haar te willen hebben.

285

286

• Na de geboorte van het eerste kind van mijn collega Zwaan Zwart hing er in de koffiekamer een geboortekaartje met daarop de voetafdruk van de baby. Als cadeautje heb ik toen een boekje gemaakt met daarin de voetafdrukken van mijn collega’s.

287

• De boog kan niet altijd gespannen staan, dus ook in het nieuwe CGO-systeem organiseerde het management ontspanningsmomenten.

Voorbeeld hiervan is de Grote Collega-quiz, waar ik de vormgeving voor deed.

• Pagina289/90: Onderdeel van de quiz was het herkennen van collega’s van wie de gezichten door mij in een ander lichaam waren gemonteerd.

288

289

290

• In 2003 nam muziek- & computerdocent Reitze Siebersma afscheid.

Een groot gemis, want hij was veelal de drijvende kracht achter festiviteiten op school. Ik heb het omslag gemaakt voor zijn afscheidsboek, waarin -volgens traditie- iedereen een A4 met persoonlijke groet maakte. Reitze hield van muziek, filosofie, computers & science fiction.

Met steeds hetzelfde portret heb ik een Heldengalerij gemaakt.

• Pagina 292: Mijn bijdrage aan het boek was het verhaal ‘Muzieksmurf’.

291

De Muzieksmurf

Het was al laat in de avond & de maan scheen boven het bos & het smurfendorp, toen er zachtjes geklopt werd op de deur van het paddestoelhuisje van Grote Smurf.

Hij knorde een beetje verontwaardigd, omdat hij zich net met een fijn boek & een glas smurfenbier in zijn gemakkelijke stoel genesteld had, aarzelde even, maar stond toen toch op om de deur open te doen.

Voor de deur stond een groepje smurfen wat bedremmeld te kijken, maar het was Grote Smurf in één oogopslag duidelijk dat er iets bijzonders aan de hand was, dus hij wiste de geërgerde blik van zijn gezicht & toverde zijn bekende vriendelijke, wijze gelaatstrekken tevoorschijn. Dat hielp & uit het groepje stapte de Brilsmurf naar voren.

‘We, we hebben gehoord, Grote Smurf’, sprak de Brilsmurf wat aarzelend, ‘dat Muzieksmurf weggaat. Omdat hij te oud is’.

‘Maar, maar, hoe moet dat dan met ons zangkoor & onze fanfare?’ ‘En onze computerscholing?’, riep iemand uit het groepje. ‘En onze optredens?’, riepen de drie smurfinnen van het in smurfendorp & omstreken zo populaire zangtrio Smurf 3 in koor.

‘Wij maken ons grote zorgen’, hernam Brilsmurf, ‘is daar nou niks aan te doen, Grote Smurf? Kunt u er niet voor zorgen dat hij blijft?’ ‘Tsja,’ antwoordde Grote Smurf, terwijl hij peinzend in zijn witte baard krabbelde, ‘dat zal niet gaan, Smurfjes van me. De wet schrijft nou eenmaal voor dat iemand op een bepaalde leeftijd niet meer hoeft te werken & van zijn welverdiende rust mag gaan genieten.

En Muzieksmurf heeft zich zo lang ingezet voor ons dorp dat hij er echt ook wel recht op heeft.’ ‘Maar volgens ons wil Muzieksmurf zelf ook niet weg, dat heeft ie tegen ons gezegd’, protesteerde Brilsmurf, waarop de anderen instemmend knikten.

‘Grote Smurf, u bent zo verstandig & bovendien heeft u een toverboek, kunt u niet wat proberen?’ Grote Smurf krabde zich andermaal in de baard & dacht diep na. Het vertrek van Muzieksmurf zou inderdaad een grote culturele aderlating voor de Smurfengemeenschap betekenen, daar hadden zijn Smurfjes gelijk in, maar een toverspreuk -als die er al was- kon alleen maar werken als ook Muzieksmurf er mee instemde.

‘Ik zal er morgen met Muzieksmurf over praten, meer kan ik nu niet beloven’, zei Grote Smurf. Hoop gloeide op in de ogen van het bezoekend groepje. ‘Maar nu moeten jullie weer snel naar je huisjes want het is al laat & morgen wacht weer een harde dag.’ Nadat het groepje vertrokken was, zette Grote Smurf zich weer in zijn gemakkelijke stoel, maar de twijfel bleef knagen. Het prettige boek was vergeten, het bier verschaald, maar hij maalde er niet om. In plaats daarvan tilde hij het zware toverboek uit de kast & begon te zoeken.

En terwijl in het Smurfendorp één voor één de lichtjes uitgingen, bleef het paddestoelhuisje van Grote Smurf tot diep in de nacht verlicht.

De volgende morgen zocht Grote Smurf de Muzieksmurf thuis op. ‘En...hoe lijkt het, zin in je pensionering?’ vroeg hij zo achteloos mogelijk. ‘Ach, Grote Smurf, praat me er niet van; ik moet er niet aan denken, de hele dag met mijn vrouw thuiszitten, niksdoen, terwijl er zo veel te doen is. Was ik maar 40 jaar jonger!’ Dat was precies het antwoord waarop Grote Smurf had gewacht. ‘Vannacht heb ik mijn toverboeken doorgespit & ik kwam een formule voor een drankje tegen waarmee alles 40 jaar jonger kan worden.’ Muzieksmurf sprong op -opmerkelijk vief voor een Smurf van zijn leeftijd-: ‘Grote Smurf, dat is net wat ik nodig heb; alstublieft, maakt u voor mij dat drankje. Ik zal u er eeuwig dankbaar voor zijn.’ En aldus geschiedde; Grote Smurf toog aan het werk & weldra kon je rookslierten in alle mogelijke kleuren uit het schoorsteentje van zijn huis zien komen.

Die avond was het drankje klaar.

292

Opgetogen haastte de Muzieksmurf zich richting Grote Smurf. Hij had de hele dag rusteloos door zijn huisje geijsbeerd, zo zenuwachtig was hij.

Toen hij dichterbij kwam, bleek hij niet de enige bezoeker te zijn; het hele Smurfendorp was uitgelopen om de uitwerking van het verjongingsdrankje voor Muzieksmurf met eigen ogen te aanschouwen. Eerbiedig week de meute uiteen bij de aankomst van Muzieksmurf die linea recta door kon lopen naar de voordeur van Grote Smurf.

Die stond al in de deuropening, met in zijn hand een flesje met daarin een groen drankje.

‘Op je gezondheid, Muzieksmurf’, zei Grote Smurf & met een brede glimlach overhandigde hij het flesje.

Muzieksmurf aarzelde niet, verwijderde de kurk & kloekte in één teug de inhoud naar binnen. Even dacht men dat het drankje niet werkte, maar al snel werden de veranderingen zichtbaar: Muzieksmurf rechtte zich de rug, zijn haren & baard kleurden van grijs naar zwart, de rimpels & oude smurfenvlekken trokken weg uit zijn gezicht & zijn handen & binnen enkele minuten stond daar een herboren Muzieksmurf, een Smurf in de kracht van zijn leven.

Gejuich klonk massaal op: ‘Hoera voor Grote Smurf, hoera voor Muzieksmurf!’ En al gauw dansten & zongen alle Smurfen uit het dorp door de straatjes, want voor een feestje is dit kleine blauwe volkje altijd in.

In de consternatie & het feestgedruis bekommerde niemand zich meer om de Muzieksmurf; in het begin gaapte men hem nog wel even aan, maar al gauw was iedereen gewend aan zijn nieuwe verschijning & ging verder met feestvieren.

En zeg nou zelf: zo veel was hij uiterlijk toch niet veranderd?

Muzieksmurf zelf onderging de verandering & zijn nieuwe lichaam als in een roes; hij voelde zich weer sterk & vitaal, kon weer springen & lopen als een jonge smurf & liet zijn krachtige, jeugdige stem donderen over de massa. Hij werd er euforisch van & nuttigde die avond meer Smurfenbier dan misschien goed voor hem was.

Het enige wat hem wel opviel was dat hij zo weinig andere Smurfen herkende. In sommigen meende hij bekende trekken te kunnen onderscheiden, maar meer als dat je de gezichtstrekken van ouders terugvindt in die van hun kinderen.

Maar hij weet het aan de uitwerking van het bier, nam er dus nog maar een, zette een nieuw lied in & liet zich die nacht willoos & bezopen naar zijn huisje terugbrengen.

Het eerste wat Muzieksmurf de volgende ochtend ervoer was een stekende pijn in zijn hoofd. Hij bracht zijn handen naar het pijnlijke lichaamsdeel & opende voorzichtig zijn ogen. Hij keek om zich heen & merkte dat hij in een ruimte lag die hem vaag bekend voorkwam. Dat schilderij aan de muur herkende hij, evenals de klerenkast, maar voor de rest was het alsof hij in een vreemde wereld was wakker geworden.

Een zacht geklop op de deur onderbrak zijn mijmeringen. Voor hem verschenen drie smurfinnen, twee van zijn eigen leeftijd & een oudere die hem sterk aan zijn schoonmoeder deed denken. De drie keken hem stralend aan; ‘En vader, hoe voel je je?’ sprak een van de jonge smurfinnen. ‘Ik vind het toch zo leuk om weer een jonge smurf naast me in bed te hebben’, sprak zijn schoonmoeder vervaarlijk glimlachend & plotseling drong een angstaanjagende gedachte zich in alle hevigheid aan hem op: dit gezelschap pretendeerde zijn gezin te zijn! Die twee jongeren moesten zijn dochters voorstellen & die oudere deed alsof ze niemand anders was dan zijn eigen smurfin.

die van hun kinderen.

Maar hij weet het aan de uitwerking van het bier, nam er dus nog maar een, zette een nieuw lied in & liet zich die nacht willoos & bezopen naar zijn huisje terugbrengen.

Het eerste wat Muzieksmurf de volgende ochtend ervoer was een stekende pijn in zijn hoofd. Hij bracht zijn handen naar het pijnlijke lichaamsdeel & opende voorzichtig zijn ogen. Hij keek om zich heen & merkte dat hij in een ruimte lag die hem vaag bekend voorkwam. Dat schilderij aan de muur herkende hij, evenals de klerenkast, maar voor de rest was het alsof hij in een vreemde wereld was wakker geworden.

Een zacht geklop op de deur onderbrak zijn mijmeringen. Voor hem verschenen drie smurfinnen, twee van zijn eigen leeftijd & een oudere die hem sterk aan zijn schoonmoeder deed denken. De drie keken hem stralend aan; ‘En vader, hoe voel je je?’ sprak een van de jonge smurfinnen. ‘Ik vind het toch zo leuk om weer een jonge smurf naast me in bed te hebben’, sprak zijn schoonmoeder vervaarlijk glimlachend & plotseling drong een angstaanjagende gedachte zich in alle hevigheid aan hem op: dit gezelschap pretendeerde zijn gezin te zijn! Die twee jongeren moesten zijn dochters voorstellen & die oudere deed alsof ze niemand anders was dan zijn eigen smurfin.

‘Het is wel even wennen,’ wist Muzieksmurf uit te brengen. De smurfinnen keken hem begrijpend aan. ‘Blijf nog maar even lekker liggen, Muziek van me,’ sprak zijn vermeende schoonmoeder, ‘maar denk je straks wel aan de computerklas & het zangkoor?’ De woorden drongen niet echt tot Muzieksmurf door, dus hij knikte maar wat.

Nadat de drie vertrokken waren probeerde hij na te denken. Hij ging op de rand van het bed zitten & bekeek zichzelf in de spiegel. Hij zag niks anders dan anders: een jonge Smurf in de kracht van zijn leven, met een stevige baard & een gezonde kop met haar.

Hij stond op & opende werktuigelijk de klerenkast om daar zijn favoriete paarse overhemd met noppen & zijn strakke witte broek met wijde pijpen uit te halen, maar al wat hij vond waren grijze bloezen & broeken die aan de buikmaat te zien duidelijk aan iemand anders toebehoorden.

Hij trok op goed geluk wat kleren aan & daalde de trap af naar het woonvertrek.

Daar zaten de drie Smurfinnen weer met een brede glimlach op de bank naar hem te kijken. ‘Wil je wat eten, Muziek?’, vroeg de oudste.

Dat was wel het laatste waar Muzieksmurf zin in had. Hij moest hier weg, weg uit deze boze droom, een vriend opzoeken of Grote Smurf om raad vragen.

Hij hield zich groot tegenover de drie nachtmerries: ‘Nee, ik denk dat ik maar eens aan het werk ga, het is tenslotte gewoon donderdag,’ sprak hij zonder een spier te vertrekken.

Vertederd keek zijn schoonmoeder hem aan: ‘Mijn Muziek, wat een plichtsbesef, daarom hou ik ook zoveel van je. Ik heb je brood gesmeerd lieverd, maar bel je wel even naar de school dat je wat later komt?’ Muzieksmurf keek op de klok die aan de wand hing; die Smurfin loog niet: het was al over tienen! ‘Je hebt gelijk, heb je even een dubbeltje voor me, dan loop ik meteen even naar de telefooncel op de hoek.’ Op de bank begonnen de twee jonge smurfinnen te proesten. ‘Heb je je mobiel dan niet?’ vroeg een van hen. Muzieksmurf keek haar onbegrijpend aan; hij zag niet in wat een auto nou met een telefoongesprek van doen had, maar hij liet het maar voor wat het was. Haastig greep hij het klaarliggende pakje brood & rende met een vage groet het huis uit. Hij was zo in gedachten verzonken dat hij niet om zich heen blikte & pas weer opkeek toen hij voor de imposante paddestoel van de Smurfenschool stond.

Daar stond al een heel gezelschap op hem te wachten, tientallen jonge Smurfen in bizarre kledij & een oudere Smurf die duidelijk autoriteit uitstraalde & meteen bij zijn aankomst het woord nam: ‘Welkom Muzieksmurf, het is goed om je weer te zien & dan in deze blakende vorm. Mag ik je geluk wensen & namens de school de wens uitspreken datje de komende 40 jaar net als voorheen bij ons zult blijven!’ Gejuich klonk op & voor hij er erg in had werd Muzieksmurf op de schouders van enkele jonge Smurfen gehesen & in triomftocht naar het computerlokaal van de school gedragen.

‘Wat gaan we vandaag doen, meneer?, vroegen een paar van de leerlingen, ‘Powerpoint of gewoon Excel?’

Maar Muzieksmurf hoorde hun vraag niet eens, hij keek verbijsterd rond in het lokaal waar jonge Smurfen achter kleine zoemende televisietoestellen zaten & druk typten op typemachines waar geen papier in zat. Waar was hij in beland? Hoe kon hij deze nieuwe angstdroom pareren?

Gelukkig school in Muzieksmurf een echte leraar die zich niet door de eerste de beste tegenslag uit het lood laat slaan, dus na zijn aanvankelijke ontzetting, wist hij zich snel te hervinden & riep -zij het met trillende stem-: ‘Vandaag wou ik er maar een zangles van maken, Smurfjes.’ Dat was niet tegen dovemansoren gezegd, want als er iets is wat Smurfen nog liever doen dan feesten is het zingen, dus werd zijn voorstel met gejuich ontvangen.

Zich het klamzweet van de kop vegend, zette Muzieksmurf vol verve in: ‘ Waar de blanke top de-her duinen, schittert in den zonnegloed....’ Het bleef angstvallig stil in het lokaal. Vragend keek Muzieksmurf rond; anders was één zin voldoende om een hele klas uit volle borst zo’n overbekend goed vaderlands lied mee te laten zingen, wat was hier aan de hand?

‘Kunnen we niet iets van André Smurf of van Smurfo Borsato doen, meneer?’, vroeg een kleine Smurfin vlak voor hem, ‘dat kennen we; of gewoon iets reppen.’ Maar dat kende Muzieksmurf natuurlijk weer niet; hij probeerde het nog met de Beatles & Boudewijn de Smurf, maar het mocht allemaal niet baten. Hij zag de teleurstelling op de gezichten van de zanggrage Smurfjes groeien & dankte de Here Smurf dat hij door het geluid van de bel uit zijn lijden verlost werd.

Hij stormde de klas uit, haastte zich naar de uitgang van de school & werd pas wat rustiger toen hij alleen buiten stond.

Nu pas viel hem op hoezeer de wereld om hem heen veranderd was. Links & rechts van hem waren in één nacht tijd enorme paddestoelen verrezen met op verschillende etages tientallen ramen met daarachter evenzovele Smurfen. Automobielen in alle mogelijke vormen & kleuren ronkten langs hem heen & reden hem haast van de sokken.

Plaatsen die hij zich herinnerde waren volgebouwd met nieuwe paddestoelen, keurig in een rij, maar allemaal gelijk. Dwars door het park dat hij zo goed kende was een brede weg aangelegd, waarover weer een lange sliert rokende automobielen trok.

Muzieksmurfs paniek begon nu werkelijk grote & beangstigende vormen aan te nemen, wat hij ook deed & hoe hij zich de ogen ook uitwreef, die lelijke andere wereld bleef bestaan.

‘Grote Smurf!’ dacht Muzieksmurf; ‘dat was de enige die hem kon helpen.’ Op goed geluk ging hij op zoek naar de paddestoel van de dorpsoudste & na enige omzwervingen vond hij hem. Koortsachtig beukte hij op de deur die spoedig geopend werd.

Muzieksmurf dacht nu dat hij helemaal gek werd: een stokoude Grote Smurf die minstens 40 jaar ouder was dan hij zich herinnerde, keek hem met vragende ogen aan.

‘Muzieksmurf, welkom!’, begroette de Grote Smurf hem, ‘En...hoe bevalt het?’ ‘Hoe bevalt wat?’, brieste Muzieksmurf terug, ‘Wie bent u & wat doe ik hier?’ Het werd de Grote Smurf al snel duidelijk dat er een onverwacht, maar niet onbeduidend foutje in zijn toverformule was geslopen & hij informeerde de steeds stiller wordende Muzieksmurf over wat er was gebeurd.

‘Maar je wilde zelf zo graag weer jonger zijn’, probeerde Grote Smurf nog, maar hij zag al wel dat het vechten tegen de bierkaai zou worden.

‘In hemelsnaam, Grote Smurf, verander me weer in de Oude Muzieksmurf die ik was.

Hier word ik helemaal knettersmurf van! Ik woon samen met een Smurfin die mijn moeder kon zijn, ik heb twee dochters die ik in het geheel niet ken, ik herken ons dorp niet meer & leerlingen op school kennen mijn liedjes niet. Ik heb geen vrienden meer, ik voel me alleen & doodongelukkig.’ En bij deze woorden barstte Muzieksmurf in een hartverscheurende huilbui los, die niet eerder ophield dan toen hij de oude hand van Grote Smurf op zijn schouder voelde. ‘Het komt goed, jongen, het komt goed’, troostte de wijze Smurf.

Die avond zette Grote Smurf zich wederom aan het werk, zocht opnieuw de toverboeken door & brouwde een nieuw drankje waarmee alles 40 jaar ouder kon worden & overhandigde het de Muzieksmurf. ‘Je weet het

293

‘Muzieksmurf, welkom!’, begroette de Grote Smurf hem, ‘En...hoe bevalt het?’ ‘Hoe bevalt wat?’, brieste Muzieksmurf terug, ‘Wie bent u & wat doe ik hier?’ Het werd de Grote Smurf al snel duidelijk dat er een onverwacht, maar niet onbeduidend foutje in zijn toverformule was geslopen & hij informeerde de steeds stiller wordende Muzieksmurf over wat er was gebeurd.

‘Maar je wilde zelf zo graag weer jonger zijn’, probeerde Grote Smurf nog, maar hij zag al wel dat het vechten tegen de bierkaai zou worden.

‘In hemelsnaam, Grote Smurf, verander me weer in de Oude Muzieksmurf die ik was.

Hier word ik helemaal knettersmurf van! Ik woon samen met een Smurfin die mijn moeder kon zijn, ik heb twee dochters die ik in het geheel niet ken, ik herken ons dorp niet meer & leerlingen op school kennen mijn liedjes niet. Ik heb geen vrienden meer, ik voel me alleen & doodongelukkig.’ En bij deze woorden barstte Muzieksmurf in een hartverscheurende huilbui los, die niet eerder ophield dan toen hij de oude hand van Grote Smurf op zijn schouder voelde. ‘Het komt goed, jongen, het komt goed’, troostte de wijze Smurf.

Die avond zette Grote Smurf zich wederom aan het werk, zocht opnieuw de toverboeken door & brouwde een nieuw drankje waarmee alles 40 jaar ouder kon worden & overhandigde het de Muzieksmurf. ‘Je weet het toch zeker?’, vroeg Grote Smurf nog, maar Muzieksmurf griste hem het drankje uit de handen & slikte het in één keer door.

De gevolgen lieten niet lang op zich wachten & het omgekeerde proces van de avond daarvoor voltrok zich voor de ogen van Grote Smurf & binnen enkele minuten stond hij oog in oog met de oude, bekende Muzieksmurf, die zich zichtbaar tevreden in de gemakkelijke stoel van Grote Smurf liet zakken.

Toen de Smurfen uit het dorp hoorden van de hernieuwde metamorfose van de Muzieksmurf, protesteerden ze eerst, maar toen ze hoorden wat er met Muzieksmurf was gebeurd, schaamden ze zich eigenlijk een beetje & accepteerden de situatie zoals die was.

En hoe het verder ging?

Natuurlijk ging Muzieksmurf met pensioen, maar omdat hij nou zoveel vrije tijd had konden zowel het zangkoor als de fanfare hun dirigent houden. Smurf 3 vond al spoedig een nieuwe impresario & de computerklas werd door een andere lessmurf overgenomen, die bovendien nog goedkoper was.

De enige die er wat langer over deed om zich bij de veranderingen neer te leggen was de vrouw van Muzieksmurf die -net als voorheen- wederom het bed moest delen met haar oude Muzieksmurf, maar ook dat kwam later weer goed, want alles went.

Groningen, 17 februari 2005 Han Santing voor Reitze

294

VEERTIG INDISCRETE VRAGEN AAN COLLEGA'S een liber collegarum voor cees wassenaar juni 2003

295

Naam, leeftijd?

1

Marga Trip

Opleiding?

2

Lerarenopl. & kunstacademie

Wat hebt u voorheen gedaan?

3

Van alles, veel talenstudies

Welk beroep had u moeten kiezen?

4

Oceanoloog

Naam, leeftijd?

1

Steven Helfrich, 54 jaar

Opleiding?

2

HBS-B, MO-wiskunde, natuur- en scheikunde

Wat hebt u voorheen gedaan?

3

Dat is lang geleden, material-manager

Welk beroep had u moeten kiezen?

4

Burgemeester

Hoe woont u?

5

Vrijstaand met een grote tuin

Wat hangt er in uw woonkamer aan de muur?

6

3-dimensionaal kunstwerk van Jan Pekelder

Wat was de laatste grote aankoop voor uw huis?

7

Verlichting

Hebt u een relatie? Zo ja, hoe lang al?

8

Ja, 33 jaar

De Ware, bestaat die?

9

Jazeker

Wat waardeert uw partner –of een andere naaste- het meest in u?

10

Eerlijkheid, vriendelijkheid, prettig gezelschap

Hoe woont u?

5

Ruim

En wat het minst?

11

Nakomen van afspraken, Tijd bewaken

Wat hangt er in uw woonkamer aan de muur?

6

kunst

Ik zou niet kunnen leven met een partner die.....

7

De winterschilder

12

....elke dag zeurt, niet flexibel is en die niet van onverwachte dingen houdt

Wat was de laatste grote aankoop voor uw huis?

Hebt u een relatie? Zo ja, hoe lang al?

8

27 jaar

De Ware, bestaat die?

9

Het lijkt er wel op

Wat waardeert uw partner –of een andere naaste- het meest in u?

10

Mijn optimisme

En wat het minst?

11

Mijn verzamelaard

Ik zou niet kunnen leven met een partner die.....

12

....saai is

Kinderen?

13

2

Huisdieren?

14

1 konijn, 5 goudvissen, 1 poes

Wanneer bent u gelukkig?

15

Meestal

Waar gaat u deze zomer naar toe?

16

Onbekend: Italië? Of toch maar weer Frankrijk?

Hebt u een passie?

17

Lekkere rode wijn drinken, in zee dobberen/snorkelen

Gaat u met plezier naar uw werk?

18

Ja

Welk museum vindt u een aanrader?

19

Nationaal Museum te Cairo, Egypte

Waar bent u bang voor?

20

Engerds

Ochtend of avond?

21

Altijd, zijn er de beren in het bos

Wat doet u het liefst als u een avond uitgaat?

22

Hangen aan de bar

Welk restaurant beveelt u aan?

23

Restaurant Muller

Abonnementen?

24

Veel: van tijdschriften t/m dierentuin

Welke 4 televisieprogramma’s zou u op een avond willen zien?

25

1 lekkere Britse crimi, Kopspijkers, R.A.M., Absolutely Fabulous, Actualiteitenprogramma van de V.P.R.O.

Met welke bekende Nederlander zou u willen dineren?

26

Kan niemand bedenken, misschien met een cineast.

Welke film zou iedereen gezien moeten hebben?

27

Blade runner van Ridley Scott, Winterschlafer van Tom Tykwer, Narayama van Akira Kurosawa

Welke bekende Nederlander mag onmiddellijk emigreren?

28

Gordon

Als u mocht kiezen, wat koos u dan?

29

Ik zou naar Japan emigreren

Van welke muziek krijgt u kippenvel?

30

Neil Young & Crazy Horse, Nick Cave and the Bad Seeds, George Michael

Welk boek of welk gedicht heeft grote indruk op u gemaakt?

31

Ian mc. Ewan, de cementen tuin, confort to strangers, Amsterdam

Wat wordt uw volgende baan?

32

Uitvoerend artiest in de beeldende kunst

Links, rechts of midden?

33

Overal tussendoor, vooral eigen

Doet u aan sport?

34

Als ik geen handicap heb; Tennis, Fitness, Fietsen

Wat wordt er ten onrechte over u beweerd?

35

Dat mijn tas altijd een zootje is, en de sleutels zoek zijn

U mag een virtueel cadeau voor Cees bedenken, wat wordt dat?

36

1x van de langste waterglijbaan ter wereld, wherever that may be!!!

En retour terug naar Stadskanaal natuurlijk. Uit en thuis!

Welk voorwerp is Cees volgens u ten voeten uit?

37

Cees is gewoon Cees, onvergelijkbaar, als ik een karikatuur zou moeten tekenen deed ik iets met zijn neus, zijn bril en z’n voeten.

Wat is het belangrijkste dat Cees, of een andere collega,

38

Relativeren

u in uw werk heeft geleerd?

Wat is volgens u de zin van het leven?

39

Creeeren

Wat doet u vanavond?

40

Scheppende arbeid verrichten!

Kinderen?

13

2 dochters van resp. 29 en 26 jaar.

Huisdieren?

14

Nee

Wanneer bent u gelukkig?

15

Als anderen in mijn omgeving het naar hun zin hebben.

Waar gaat u deze zomer naar toe?

16

Frankrijk, Elzas

Hebt u een passie?

17

Niet echt, lekker eten en tennis

Gaat u met plezier naar uw werk?

18

Zeker

Welk museum vindt u een aanrader?

19

Damster museum

Waar bent u bang voor?

20

Verloedering van de maatschappij

Ochtend of avond?

21

Avond

Wat doet u het liefst als u een avond uitgaat?

22

Theater

Welk restaurant beveelt u aan?

23

Koperen Scheepshoorn

Abonnementen?

24

Eigen huis en tuin, Dagblad van het Noorden, elke zaterdag diverse losse verkoop

Welke 4 televisieprogramma’s zou u op een avond willen zien?

25

Het gevoel van, Baantjer, Vak M en Man bijt hond

Met welke bekende Nederlander zou u willen dineren?

26

Mevr. Els Borst

Welke film zou iedereen gezien moeten hebben?

27

La vie est belle

Welke bekende Nederlander mag onmiddellijk emigreren?

28

Ton Boot

Als u mocht kiezen, wat koos u dan?

29

Geluk, liefde en gezondheid

Van welke muziek krijgt u kippenvel?

30

“Hotel california” van de Eagles

Welk boek of welk gedicht heeft grote indruk op u gemaakt?

31

Madamme K van Yvonne Keuls

Wat wordt uw volgende baan?

32

Unitdirecteur Horeca , Toerisme, Facilitaire dienstverlening, Brood koek en banket

Links, rechts of midden?

33

Midden

Doet u aan sport?

34

Tennis (redelijk fanatiek) en joggen op een sukkeldrafje

Wat wordt er ten onrechte over u beweerd?

35

Dat ik vaak te laat kom en afspraken niet op tijd nakom

U mag een virtueel cadeau voor Cees bedenken, wat wordt dat?

36

Een klas vol leerlingen helpende welzijn.

Welk voorwerp is Cees volgens u ten voeten uit?

37

Een spons

Wat is het belangrijkste dat Cees, of een andere collega,

38

Warme echt belangstelling c.q. interesse in de leerling

Wat is volgens u de zin van het leven?

39

Dat je er bent voor de ander.

Wat doet u vanavond?

40

De haag knippen en een glas wijn drinken in de tuin samen met mijn vrouw en

u in uw werk heeft geleerd?

een van mijn dochters

Naam, leeftijd?

1

Han Santing, 48

2

Kunstgeschiedenis RUGroningen, Academie Minerva

Wat hebt u voorheen gedaan?

3

Ik maakte audiovisuele producties & was (ben) grafisch vormgever

Welk beroep had u moeten kiezen?

4

Kenner van Noord Nederlandse schilderkunst uit de 16e eeuw

Opleiding?

Hoe woont u?

5

Tweehoog aan de mooiste straat van Groningen

Wat hangt er in uw woonkamer aan de muur?

6

Kunst

Wat was de laatste grote aankoop voor uw huis?

7

Vloerbedekking

Hebt u een relatie? Zo ja, hoe lang al?

8

Ja, al 26 jaar

De Ware, bestaat die?

9

Vast

Wat waardeert uw partner –of een andere naaste- het meest in u?

10

Mijn gevoel voor humor

En wat het minst?

11

Dat ik af & toe doordraai

Ik zou niet kunnen leven met een partner die.....

12

....niet van kunst houdt

Kinderen?

13

Ja, een zoon van 18 & een dochter van 16

Huisdieren?

14

Een cavia, genaamd Muis

Wanneer bent u gelukkig?

15

In een hangmat tussen 2 citroenbomen

Waar gaat u deze zomer naar toe?

16

Italië

Hebt u een passie?

17

Meerdere & meer dan goed voor mij is

Gaat u met plezier naar uw werk?

18

Meestal wel

Welk museum vindt u een aanrader?

19

Het oorlogsmuseum in Ieper (België)

Waar bent u bang voor?

20

De dood

Ochtend of avond?

21

Avond

Wat doet u het liefst als u een avond uitgaat?

22

De kroeg in & ouwehoeren

Welk restaurant beveelt u aan?

23

DaVinci, Schuitendiep

Abonnementen?

24

Volkskrant, het Platenblad

Welke 4 televisieprogramma’s zou u op een avond willen zien?

25

Met welke bekende Nederlander zou u willen dineren?

26

Gerard Reve

Welke film zou iedereen gezien moeten hebben?

27

Cul de Sac van Polanski

Welke bekende Nederlander mag onmiddellijk emigreren?

28

Albert Verlinde, die lult nog door over de jurk van Patricia Paaij als de wereld in

Als u mocht kiezen, wat koos u dan?

29

De Vrijheid

Van welke muziek krijgt u kippenvel?

30

Dylan

Welk boek of welk gedicht heeft grote indruk op u gemaakt?

31

‘Is dit een mens’ van Primo Levi

Wat wordt uw volgende baan?

32

Ik ben eigenlijk wel tevreden

Links, rechts of midden?

33

Links

Doet u aan sport?

34

Ik ben een mooiweerfietser

Wat wordt er ten onrechte over u beweerd?

35

Dat ik structuurloos zou zijn

U mag een virtueel cadeau voor Cees bedenken, wat wordt dat?

36

Een Bösendorfervleugel & pianoles van een bloedmooie vrouw

Welk voorwerp is Cees volgens u ten voeten uit?

37

Een Zwitsers zakmes

Wat is het belangrijkste dat Cees, of een andere collega,

38

Dat leerlingen kietelplekjes hebben

Wat is volgens u de zin van het leven?

39

Om hier & in het hiernamaals gelukkig te zijn

Wat doet u vanavond?

40

Het wordt wel weer eens tijd om een stevige mail aan mijn vriendje R. te sturen

30 minuten van Arjen Ederveen, de WK-finale Nederland-Brazilië, registratie van het concert van Johnny Cash in San Quentin & heel laat Casablanca van Michael Curtis

brand staat

colofon: samenstelling: Juultje Romijn

u in uw werk heeft geleerd?

Han Santing fotografie: Jan Peter Kusters Han Santing e.a. vormgeving: Han Santing met dank aan alle deelnemers

296

• Pagina 295/6: Eveneens in 2003 nam collega Cees Wassenaar afscheid.

Naar het voorbeeld van een vragenlijst zoals die in het Noorderpoortnieuws gebruikt werd, heb ik een boek gemaakt met de antwoorden van alle collega’s. Van elke collega heb ik -als extraatje- een bestaand beeldmerk van een gelijknamig bedrijf gebruikt.

• Linksboven: In 2008 nam creatief collega Winnie Stecher afscheid.

Zij droeg vaak een rode alpino.

• Rechtsboven: Willem Lutgerhorst nam in 2006 afscheid. Willem was een groot liefhebber van Palm-bier. De tekst is vrijwel integraal overgenomen uit een reclame folder van Palm. Willem kwam zelf uit Zutphen.

• Teammanager Saskia van Maanen trouwde in 2008.

297

• Linksboven: In 2008 nam Wout van Wijngaarden afscheid. Met Wout heb ik o.m. samengewerkt in de opleiding Helpende Welzijn. Ook zijn wij samen op studiereis naar Berlijn geweest.

• Linksonder: Samen met Ria Doolaard heb ik de Muze-dag in 2003 georganiseerd. Toen zij vertrok heb ik haar gezicht gemonteerd op de poster die we toen hadden gebruikt.

• Rechtsboven: Bij het afscheid van Teammanager Ellie Roelfsema.

• Rechtsonder: Bij het afscheid van creatief collega Ron Vermeulen, 2010

298

299

• Pagina 299: Januari 2011 hield mijn collega Jacoba Smit het werk op school voor gezien. Zij was ooit de kook-docent, maar inmiddels moest zij binnen het CGO ook allerlei andere taken doen. Dat hield ze niet vol.

Als afscheidscadeau kreeg zij een boek met recepten. • Boven: In februari 2011 nam mijn creatief collega Marjan Reichman afscheid na 38 jaar dienstverband. Marjan was een voorbeeld van iemand met goede smaak.

300

SATIRE 301

R

ond 2006 begon het Noorderpoort & ook de locatie Verlengde Visserstraat met de Noorderpoort Electronische Leeromgeving (de NELO). De verschillende opleidingen hadden op de Nelo allemaal hun eigen pagina’s, zo ook de opleiding Welzijn.

In die begintijd betekende dat vooral een agenda & een plek om mededelingen kwijt te kunnen.

Vanaf het begin heb ik zo om de twee, drie weken een plaatje met een grap op die plek geplaatst. Meestal waren de grapjes mild, maar soms ook vileiner & het is dan ook regelmatig voorgekomen dat ik van hogerhand op het matje geroepen werd. De Nelo is inmiddels uitgegroeid tot een bos waarin niemand meer de bomen kan onderscheiden. Een centrale plek waar collega’s elkaar kunnen informeren, bestaat niet meer & zo verdween ook de vaste plek voor mijn grapjes.

• Absentenregistratie werd in de loop de jaren steeds belangrijker, maar de manier waarop dat moest gebeuren werd maar niet gevonden.

• Het onderwijs heeft een heilig geloof in veranderend jargon; nieuwe begrippen moeten suggereren dat er ook inhoudelijke veranderingen plaatsvinden.

302

• Uit de serie: ‘De noodzaak van onderwijsverandering’: drie zieltogende Noorderpoortpasjes.

303

• Eén van de meest fantastische begrippen die met de komst van het CGO werd ingevoerd was ‘De Competentiemeter’, bedoeld om leerlingen aan te kunnen geven hoe ver zij waren op de weg naar een competente Welzijnswerker.

Voor mij werd die Competentiemeter natuurlijk meteen een meneer, die met duimstok & schuifmaat streng metend door het leven ging of een onbegrijpelijk apparaat.

304

305

306

• In de aanloop naar het CGO waren de Studiedagen niet van de lucht.

Regelmatig werden Welzijnsdocenten van alle Noorderpoortlocaties bij elkaar getrommeld voor weer een nieuwe training.

Sprekers & inleiders bezigden daar zonder enige gĂŞne het meest verschrikkelijke jargon.

307

BINNENLAND

DONDERDAG 7 JUNI 2007

‘We willen weer een leraar als Herman Sikkens’ Leerlingen zijn het ‘niets doen’ op het Noorderpoortcollege zat en trekken aan de bel. De school snapt er weinig van. Het ministerie, de oppositie en studenten-belangenverenigingen wel.

“We hebben het zo vaak aan de directie en onze mentoren aangegeven dat we gewoon weer echt les willen hebben. Gewoon met een leraar voor het bord. De afgelopen jaren hebben we bijna niets geleerd, maar de directie wuift al onze kritiek weg.”

Aan het woord is Greetje Pachelbel, samen met haar medeleerlinge Johanna Bruch woordvoedsters van de verontruste leerlingen SPW (Sociaal Pedagogisch Werk), een MBO-opleiding van het Noorderpoort College in Groningen.

Hun kritiek richt zich met name op de ontwikkelingen die in de laatste jaren in onderwijsland voor verbeteringen zouden moeten doorgaan.

Greetje: “Het nieuwe leren en het competentiegericht onderwijs werken van geen kant. We hebben veel te weinig les en als dan opeens de overheid de school houdt aan de verplichting om 850 lesuren te geven, moeten we van de ene dag op de andere van 9 tot 5 naar school, zonder dat we daar studiepunten voor krijgen. Bij projecten worden we helemaal aan onszelf overgela-

nodig om een succes te worden.”

Herman Sikkens, volgens NPC-leerlingen een ‘echte leraar’ ten; leraren zijn in geen velden of wegen te zien en als je hen daarop aanspreekt, krijg je te horen dat ze ‘begeleiders’ zijn en dat deze manier van werken goed is voor de ontwikkeling van onze zelfstandigheid.”

De kritiek richt zich ook op de maatregel om leerlingen te verplichten voor aanzienlijke bedragen- boeken aan te schaffen die vervolgens niet gebruikt worden. “Ik vind het een schande”, zegt Joanna Bruch, “ik sta er thuis helemaal alleen voor. Ik heb de zorg voor een alcoholische vader, een suïcidale moeder en twaalf

ADHD broertjes. En dan zwijg ik nog maar over de veestapel.”

Reacties Het is duidelijk dat het water de verontruste leerlingen tot de lippen gestegen is, maar de directie van de school herkent de problemen niet.

Richard IJzerdraad, sectordirecteur: “Ik vind het jammer dat de leerlingen niet naar de leiding zijn gestapt om hun kritiek te uiten. Weliswaar zijn wij veel afwezig; ons kwaliteitsverbeteringstraject vergt op dit moment 4 volledige werkdagen, nog

afgezien van de cursussen op de hei die wij als management moeten volgen teneinde de inhaalslag richting re-invention op tijd te kunnen halen.

Maar dan nog, wij laten onze cursisten niet zwemmen.”

Het ministerie reageert terughoudend. Herma Waterloos, werkzaam als adviseur van de staatsecretaris: “Wij hebben regelmatig audits met schooldirecties en mochten er al ernstige problemen zijn, dan zouden we dat zeker gehoord hebben. Vernieuwingen in het onderwijs hebben tijd

Lichtpuntje De leerlingen van het Noorderpoortcollege denken daar anders over.

Greetje Pachelbel: ”Vernieuwingen? Waarom zijn die dan zo broodnodig? Het kan toch ook op de oude, vertrouwde manier! Ik denk hierbij aan een leraar als Herman Sikkens, volgens ons een echte leraar: iemand die de discipline erin houdt, alles duidelijk op het bord schrijft, huiswerk geeft en volgens een boek werkt, waar je later ook nog wat aan hebt.”

Ook Bruch ziet Sikkens als de ideale docent: “Daar zouden directie en het ministerie nou eens naar moeten luisteren: iemand met 40 jaar onderwijservaring kan het toch niet mis hebben? Zijn manier van werken, daar kunnen anderen nog eens een voorbeeld aan nemen. Een grapje op z’n tijd, maar voor de rest ‘no-nonsense’: streng, maar rechtvaardig.”

Of het tij gekeerd kan worden door leraren als Sikkens, staat ernstig te bezien. Directies staan niet te trappelen om met veteranen schoolvernieuwingen te starten.

Directeur IJzerdraad: “Het wordt tijd voor een nieuwe generatie. De geplande veranderingen zijn in een cruciaal stadium en voor de verdere implementatie zijn vooral onwetende, goedkope krachten nodig, anders krijgen we het nooit voor elkaar.”

• Boven: Herman Sikkens was een leraar van ‘de oude stempel’. Wars van elke vernieuwing, deed hij wat hij al jaren deed: leerlingen iets leren & die kennis daarna toetsen. Hij was tot zijn pensionering de absolute ‘pain in the ass’ van het management dat hem wel weg kon kijken.

Maar Herman bleef tot het niet langer kon. Eigenwijs als de hel: vond altijd dat hij gelijk had, deed nooit mee aan studiedagen & was nooit bij vergaderingen.

• Onder: Jarenlang leidden de Dagopleiding & de (veel kleinere) 18+ opleiding een afzonderlijk bestaan. De twee bemoeiden zich ook weinig met elkaar, hadden elk een eigen cultuur.

Met de komst van het CGO werden de opleidingen samengevoegd, niet tot ieders genoegen.

• Pag. 310 boven: Elk jaar weer heeft het onderwijs slapeloze nachten over de uitkomst van het DTO (het deelnemerstevredenheidsonderzoek) & elk jaar vallen de beoordelingen weer ongunstig uit.

• Onder: Weer zo’n geweldig begrip waar rond 2003 iedereen ineens mee schermde: ‘Levensloopbaan’. Centraal thema voor andermaal een verplichte studiedag.

308

309

310

311

• Boven: Steeds vaker worden mensen van ‘buiten’ in het onderwijs ingezet. Dat zijn ‘zij-instromers’, goedkoop & uiterst volgzaam.

• Links: Door een slinkse actie van het management werd de zgn. Kopklas OA (Onderwijs Assistenten) gewipt, ondanks alle energie die daarin gestopt was.

312

313

• Tot eind 2004 kende het NPC een periodiek ‘Noorderpoortnieuws’.

Met de schijnbaar noodzakelijke modernisering van o.m. het beeldmerk, verdween dat blad om in 2008 plaats te maken voor de ‘Wij’.

De Wij is het juichblad van het Noorderpoort; geen onvertogen woord, alles is geweldig. Een eerdere Wij bleek al in 1938 te bestaan.

Opmerkelijk aan de Wij is dat de naam als 3e persoon enkelvoud gebruikt wordt, i.p.v. de -voor de hand liggende- 1e persoon meervoud.

Dat resulteert in tamelijk bizarre statements als ‘Wij informeert’.

314

•

•

Twee maal Kerst. Boven: Op een gegeven moment kon financieel helemaal niets meer. Elk verzoek werd weggewoven, want het Noorderpoort had grote schulden. Directeur Rob Schuur sprak somber over een schuldenlast van 11 miljoen euro.

Onder: In 2008 kreeg iedere medewerker een kerstpakket in de vorm van een blik. Het portret aan de muur is van mijn locatie-directeur Richard Koopman.

315

• Boven & Rechts: Opnieuw twee fraaie voorbeelden van onderwijsjargon. Het ‘Achtjes Draaien’ gaat over een bepaalde manier van communicatie & feedback.

De ‘Cirkel van Aandacht’ ben ik even helemaal kwijt.

• Onder: Door het verdwijnen van de creatieve vakken hadden docenten creatief grote moeite hun plek te vinden in het nieuwe systeem.

316

• Ook binnenin het gebouw aan de Verlengde Visserstraat vonden veranderingen plaats. Was er eerder nog een Inrichtingscommissie die meedacht over aanpassingen, nu werd van hogerhand eenzijdig bepaald hoe het moest worden. Links: Vroeger had elke opleiding & elke verdieping een eigen, herkenbare kleur vloer. Werkte je bij Welzijn, dan werkte je op ‘rood’, Gezondheidszorg werkte op ‘geel’ & de Assistenten-opleidingen zaten op ‘groen’.

Toen echter het linoleum van ‘geel’ begon te slijten, koos men voor een aanbieding bij de vloeren-koning; het werd blauw met een stipje.

De prachtige lila kleur in de vide werd vervangen door een knalharde rood & in de lokalen werd een kaasgeel op de wand aangebracht.

317

• Re-Invention; ook weer zo’n geheel zinloze -als oppepper bedoeldementaliteitstraining. Twee dagen op de hei, in gedwongen samenzijn.

Overbodig geworden managers werden op deze manier aan het werk gehouden want zij waren het die als groepsleiders optraden in deze bijeenkomsten. Verplichte kost voor alle (!) Noorderpoorters.

Vraag 2 jaar later een willekeurige deelnemer wat het nut was & je krijgt een verbijsterde aarzeling.

318

319

• Pagina 319/20: De koffiekamer, samenkomstplek van collega’s waar men eet & drinkt, met elkaar overlegt of simpelweg de krant kan lezen, werd van bovenaf opgeheven omdat er behoefte was aan ‘docentenwerkplekken’.

Er was geen discussie. Het gebeurde gewoon. Eerst werden er langs de wanden tafels gemaakt met daarop computers, toen verschenen de eerste kasten & daarna was het gebeurd. Het hele sociale leven werd verplaatst naar de vaak overvolle kantine waar een deel met schotten werd afgescheiden van de rest.

Ik ben in mijn eentje een Actiegroep begonnen. Kansloos, maar iemand moest het toch doen. Een aantal ludieke acties was het gevolg. Zo heb ik -tijdens de koffiepauze- een 20 minuten durende tape laten horen met daarop (op volle sterkte) kantinegeluiden, vermengd met de daar altijd aanwezige muziek van MTV & Hollandse hits, gelardeerd met de door de geluidsinstallatie geschalde bestellingen (“Nummer 34....4 maal patat” etc.) En dat elke halve minuut.

Dit alles onder het motto ‘Wen er maar vast aan’ .

De aanvankelijke lacherigheid, maakte snel plaats voor grimmigheid.

Toen de verplaatsing een feit werd & ik op de openingsochtend op elke tafel een bordje plaatste met de tekst ‘Welcome to the Machine’, werden die bordjes binnen 10 minuten door het management verwijderd.

320

• Saskia van Manen, gewaardeerd teammanager Niveau 3, werd het werken zo onmogelijk gemaakt dat ze overspannen werd & zich ziek meldde. Zij was tegen de overhaaste invoering van het CGO zoals de schooldirectie wilde.

Een paar maanden daarvoor was al Marja Trappenburg, de TM van Niveau 4, verdwenen. Haar tijdelijke contract werd niet verlengd & dus zocht & vond zij elders een nieuwe baan.

321

• Boven: Na het verdwijnen van Saskia & Marja leek het erop dat de aloude verdeling Niveau 3/Niveau 4 gehandhaafd zou blijven. Als manager van beide niveaus werd voorlopig Elsa van de Ouweland aangesteld, afkomstig van de 18+. De verwijzing naar Ouwehands dierenpark lag voor de hand. • Lange tijd bleef de positie van teammanager Niveau 4 niet ingevuld, wat leidde tot het maken van de plaatjes op deze pagina & de volgende. Uiteindelijk verdween het onderscheid tussen de twee niveaus & werd een verdeling op basis van de nieuwe (CGO-) opleidingen gemaakt.

Daarna werd met drie managers gewerkt, alledrie afkomstig van 18+.

322

• Onder: Hoe zeer theorie & praktijk kunnen verschillen, werd duidelijk na lezing van een artikel van Mathieu Weggeman in de MBO-krant.

Mathieu was niet zuinig, zo pleitte hij o.m. voor het verwijderen van (oudere) docenten die zich niet aan wilden of konden passen aan de nieuwe doctrine. Ook zijn visie op het moderne management, was opmerkelijk: het dienden visionaire helden te zijn. Veel valt er te zeggen over het management van nu op het Noorderpoort, maar visionair is niet de meest in het oog springende kwalificatie.

323

324

REPORTAGES 325

V

eel, heel veel foto’s heb ik gemaakt, de afgelopen tien jaar. Van studiedagen, trainingen, docententeamdagen, deskundigheidsbevorderingen, maar ook van prettiger dingen als werkveldmanifestaties, docentenuitjes, afscheidsfeesten, diplomeringen of etentjes.

Bij vervelende of saaie gelegenheden was mijn camera vaak mijn steun & toeverlaat & kon ik af & toe gesanctioneerd vluchten.

Omdat ik veel momenten & evenementen heb vastgelegd ontstaat er een tijdsbeeld & op bescheiden schaal een soort geschiedschrijving.

• In 2001 opende toenmalig minister van Onderwijs, Cultuur & Wetenschap Loek Hermans het nieuwe gebouw aan de Verlengde Visserstraat in Groningen. Naast hem zijn o.m. zichtbaar Noorderpoort-directeur Rob Schuur & cultuurwethouder Willem Smink.

326

Vanwege de diversiteit & de grote hoeveelheid heb ik noodgedwongen een keuze moeten maken. Voor het gemak heb ik de onderdelen in dit hoofdstuk onder het kopje ‘Reportages’ gevat.

• Pagina 327/8: Teamdagen in Allardsoog, 2006.

Veel flap-overs & brainstormen, maar gelukkig in die periode ook ontspanning (pagina 328) zoals een speurtocht met opdrachten.

327

328

• Pagina’s 329 t/m 331: Fotoserie Open Dagen 2009, met o.m. bloeddrukmeting & cholesterolonderzoek

329

330

• Boven: Zelf zalf maken & in een tube doen bij voorlichting Apothekersassistenten.

• Voorlichting tijdens de Open Dagen door docenten & leerlingen.

• Rechts: Soep tijdens de Open Dagen bij congiërge Dirk de Valk.

331

• Deze & volgende pagina: Teamuitje naar Schiermonnikoog, 2009.

Vertrek in een kolkende Waddenzee met windkracht 8, maar gaandeweg trok het zwerk open & werd het een prachtige dag.

332

333

• Re-invention in de Zevenhof in Havelte (2009).

TTweedaagse samenkomst, verplicht voor alle medewerkers van het Noorderpoort. Het Noorderpoort moest nieuw elan krijgen & daartoe dienden de medewerkers opgepept te worden.

Rechtsboven: De duidelijkheid van het gebodene was slechts voor weinigen weggelegd.

334

• Pagina’s 335 t/m 338: Werkveldmanifestatie, 2006.

Doel van de manifestatie was om Werkveld & Onderwijs dichter bij elkaar te brengen middels lezingen, workshops & trainingen.

Linksmidden & -onder: Geurtest bij de opleiding Gezondheidszorg.

• Pagina 336, boven: contacttest om na te gaan hoe groot de druk moet zijn bij het verplaatsetn van een patiënt .

335

• Werkveldmanifestatie, 2006.

Ook een enkele creatieve & meditatieve workshop.

• Pagina 337: grote objecten tekenen.

• Pagina 338: bouwen met bamboe.

336

337

338

• Tijdens de Ramadan werd soms een kantoor voorzien van een kleed waarop moslims hun gebeden konden uitspreken.

Ik heb mijn leerling Fatima gevraagd of ik daarbij aanwezig mocht zijn Dat vond ze goed, als ik maar niet voor haar ging staan.

339

• Pagina’s 340 t/m 342: In september 2007 bestond het Noorderpoort 10 jaar.

Ter gelegenheid daarvan werd een groot feest gehouden in het Martiniplaza in Groningen. met veel muziek van o.m. het duo John & Maaike, de Nederlandse Elvis & collega Francien Quittner (pagina 342).

340

341

342

• Sportdag januari 2009. Volleybalcompetitie leerlingen Welzijn.

Sportdagen zijn nu geheel verdwenen.

343

• Weer een studiemiddag. Dit keer in november 2006 in Winschoten.

Thema: Herontwerp MBO Gezondheidszorg & Welzijn.

344

345

• Pagina’s 346 t/m 348: Teamdagen 2009.

Bezuiniging was in deze jaren het toverwoord, dus moesten de jaarlijkse Teamdagen low-budget op school zelf plaatsvinden.

Natuurlijk stevig overleggen, maar vooraf als opwarmer een ‘doe mij na’-dans (pagina 346) & als afsluiter een crêpepapierdans & tenslotte eten toe.

346

347

• Pagina 349/50: Twee pagina’s plus het omslag van het afscheidsboek voor Willem Lutgerhorst in café de Sleutel, september 2006.

348

349

• Pagina 351: Honderden leerlingen heb ik gefotografeerd bij hun diplomering.

Vaak wordt bij de diplomering een thema gekozen (een dier, een vogel, een bloem). Docenten krijgen een groepje leerlingen toegewezen, waarvoor ze rond dat thema voor elke leerling een gedichtje schrijven.

Dit is een voorbeeld.

350

351

COLOFON met dank aan: Klaas de Vries Paula Biemans Margo van der Sluis drukwerkverzorging: Drukkerij de Marge, Groningen Š 2011, Han Santing hogedera@home.nl

352