Landschapsbeheer Groningen seizoensmagazine #1 maart 2017

#1

Nieuwsbrief mrt. 2017

Samen houden we het landschap mooi!

2 Start Gebiedsaanpak landschap Gorecht 3 Donateur aan het woord 3 Studenten RUG doen onderzoek naar historische boerenerven

4 5 6 7 8

Kansrijk Groningen Zuidwolde Kansrijk Groningen Pieterburen Routegebonden recreatie Op stap Afgesloten: Monumentaal boerenerf Paddepoel

Proef met duurzaam en betaalbaar onderhoud landschap

Start Gebiedsaanpak landschap Gorecht Op maandag 23 gaven gedeputeerde Henk Staghouwer en wethouder Mariska Sloot met een werkbezoek aan de landschapsploeg van Landschapsbeheer Groningen en de gemeente Haren de aftrap voor het project ‘Gebiedsaanpak landschap Gorecht’. In dit project werken werkzoekenden, professionals, vrijwilligersgroepen en bewoners samen aan beheer van het landschap. Zij steken de handen uit de mouwen om de houtwallen, meidoornhagen, knotbomen, bosjes, poelen en dobben in goede staat te houden.

In de ‘Gebiedsaanpak Landschap Gorecht’ trekken Landschapsbeheer, de gemeente Haren, ANV Stad en Ommeland, de provincie en de natuurbeheerders gezamenlijk op om te zorgen voor een goed en betaalbaar beheer van het landschap. De afgelopen jaren werkten zij al samen aan het herstel en de aanleg van diverse nieuwe houtwallen en meidoornhagen in het Gorecht. Dat leverde mooie resultaten en veel waardering op, maar voor het beheer was echter nog geen geld beschikbaar. Die middelen zijn er nu wel en alle partijen zijn dan ook erg blij dat met dit project het onderhoud voor de komende zes jaar is geregeld.

lijke betrokkenheid van bewoners. De ervaringen en resultaten van deze pilot moeten daarnaast ook leiden tot een werkwijze voor het beheer van het landschap, die ook in andere gebieden toepasbaar is.

De aanpak biedt voordelen voor alle betrokken partijen.

Zo wordt het bijzondere landschap van Gorecht in stand gehouden. Beheerders in het landschap wisselen kennis en informatie uit en stemmen hun beheer op elkaar af.

Bovendien doen mensen met een afstand tot de arbeidsmarkt scholing en werkervaring op waarmee hun kansen op de arbeidsmarkt toenemen.

Het pilotproject ‘Gebiedsaanpak landschap Gorecht’ wordt mogelijk gemaakt door de provincie Groningen, de gemeente Haren, Stichting Gebiedsfonds Drentsche AA, Comité Regio Groningen-Haren en eigenaren.

Bijzonder Pilotproject De brede samenwerking en actieve aanpak van het beheer, maken dit tot een bijzonder project. De partners willen samen een aanpak ontwikkelen om het landschap duurzaam en betaalbaar te kunnen beheren, ook na de projectperiode. Daarbij wordt gestreefd naar een zo groot moge-

Voorwoord De landelijke verkiezingen liggen weer achter ons en het formeren van een nieuw kabinet begint. Behoud van landschapselementen is van belang voor de identiteit van het landschap en iedereen verdient een mooi landschap waar het goed wonen, werken en recreëren is. Een mooie uitdaging voor de nieuwe regering om daaraan bij te dragen en voorwaarden te creëren.

Ondertussen zitten we natuurlijk niet stil. Waar we mogelijkheden hebben en kansen zien, zijn we aan de slag.

Met steun vanuit de provincie, gemeenten, collega-organisaties en bijdragen uit fondsen. We zijn blij met de jaarlijkse bijdrage van de Postcode Loterij, die we inzetten bij diverse projecten zoals ondersteuning van vrijwilligerswerk.

Op 6 februari werd bekend gemaakt dat het projectvoorstel “de Wilde Bijenlinie” door de NPL is gehonoreerd. Hier zullen we in Groningen onze bijdrage aan leveren door broed- en leefplaatsen voor de wilde bijen in te richten en te beheren.

De lente staat weer voor de deur. Dit betekent dat we de winter-

2

werkzaamheden zoals aanplanten en de zwaardere snoeiwerkzaamheden in bijvoorbeeld houtwallen, bosjes en erfbeplantingen afronden. Onze vrijwilligers wisselen van ‘knotters’ naar ‘zeisers’ en ‘kritische wandelaars.

Het landschap krijgt weer kleur door de bladeren, stinzeplanten en de bloeiende bomen en heesters. Trek er op uit en geniet ervan!

Jacqueline de Milliano, directeur Landschapsbeheer Groningen

!

Het is lente vond Bertjaap Op 12 maart ei t eerste kievits Darwinkel he ni ju s . In on van Groningen meer over je es le er m num itseieren. ev Bertjaap en ki

Donateur aan het woord:

JF Schuitemaker Landschapsbeheer Groningen maakt zich sterk voor het landschap. Dat doen we samen met allerlei partners, ondersteund door instellingen, vrijwilligers en donateurs, ofwel ‘vrienden’ van Landschapsbeheer Groningen.

Frits Schuitemaker begon in 2004 een ‘Bed and Breakfast’ in zijn monumentale boerderij Rikkerda in Lutjegast. Inmiddels heeft de B&B formule plaatsgemaakt voor de verhuur van appartementen. Hij is al sinds het begin van onze organisatie in de jaren ’80 ‘vriend’.

Frits woont al jaren in de provincie Groningen en heeft zijn hart verloren aan het landschap: “ik ben verknocht aan de ruimte en de rauwheid van Groningen, vooral het Hoogeland. Ook de geschiedenis van dit landschap en de cultuurhistorie fascineren me enorm. Ik ken Landschapsbeheer Groningen al vanaf het prille begin, toen ze bij mijn

vorige huis hielpen met het aanplanten van leilindes en fruitbomen. Jacqueline de Milliano, nu directeur, hielp toen mee als vrijwilliger.”

Landschapsbeheer Groningen voert ook bij Boerderij Rikkerda werkzaamheden uit, zoals de aanleg van een drinkpoel/dobbe en het onderhoud van ongeveer een kilometer aan houtsingels. Frits: “Deze club past bij me.

Het is een aimabele club. Dat geldt voor de mensen, de doelstellingen en de aanpak. Ze denken goed na voor ze ergens de zaag of de schop in zetten en hebben verstand van planten en dieren, maar ook van de grotere verbanden tussen verschillende onderdelen in het landschap. Bovendien leveren ze gewoon goed werk in prettige samenwerking en voor een redelijke prijs. Ze zijn, net als ik, kenner en liefhebber van het Groninger landschap en daar ben ik graag solidair mee.”

Ook eens logeren in Lutjegast? Kijk op www.rikkerda.nl

Studenten RUG doen onderzoek naar historische boerenerven De Rijksuniversiteit Groningen doceert over Geografische Informatiesystemen (GIS). Studenten leren op verschillende manieren ruimtelijke gegevens te analyseren. Landschapsbeheer Groningen is een van de partijen die een casestudy verzorgt voor de eerstejaars studenten Sociale Geografie en Technische Planologie.

Landschapsbeheer heeft in het verleden aan verschillende projecten met historische boerenerven gewerkt.

We willen deze erven graag goed in beeld hebben ten behoeve van mogelijke projecten in de toekomst.

De studenten van de RUG inventariseren aan de hand van oude kaarten zoals de topografische militaire kaart (1850) en de Bonnebladen (±1830, topotijdreis.nl) locaties van boerenerven. Op deze oude kaarten zie je karakteristieke elementen van boerenerven. Boomgaarden, grachten en singels zijn vaak goed te herkennen. Ook zegt de vorm van een boerderij vaak veel over het boerderijtype.

naar een verband tussen boerderijtype en landschapstype, relatieve hoogteligging van de boerderijplaatsen en de ontwikkeling van de elementen die hier aanwezig waren.

De studenten mogen ook een eigen invulling aan de opdracht te geven.

Wij zien erg uit naar de resultaten van hun onderzoek!

Allereerst zullen de studenten de locaties van de boerderijen bepalen. Daarna geven ze aan welke elementen rond 1850 al aanwezig waren. Vervolgens onderzoeken ze welke elementen op recente kaarten nog te zien zijn.

Na deze inventarisatie kunnen de studenten kiezen tussen een aantal casestudies. Zo kunnen ze bijvoorbeeld zoeken

3

Leefbaarheidsprogramma’s Kansrijk Groningen Binnen Kansrijk Groningen werken overheden en organisaties via diverse programma’s aan de leefbaarheid in Groningen. Rijk, provincie en de gemeenten Eemsmond, Ten Boer, Delfzijl, De Marne, Bedum, Winsum, Appingedam, Slochteren en Loppersum hebben afspraken gemaakt met NAM over geld voor leefbaarheid.

De regie op deze leefbaarheidsprogramma’s is in handen van de Nationaal Coördinator Groningen.

Wandel- fietsgebied Zuidwolde Z U I D W en O L Dandere E Het groene ommetje In Zuidwolde hadden Fenna Klasens, Annelies Schreuder dorpsgenoten al jarenlang de wens om het wandel- en fietsgebied bij het Boterdiep in Zuidwolde te verbeteren. Ze wilden het gebied mooier maken en beter geschikt voor recreatie, met extra mogelijkheden om even te kunnen zitten. (deel noord)

Bloemenweide

Daarnaast was er de wens de wandelmogelijkheden te vergroten door het gebied aan te laten sluiten op andere recreatiegebieden in de buurt, zoals Rietlanden en het Kardingebos. In maart vorig jaar ontmoette Fenna medewerkers van Landschapsbeheer Groningen bij een inloopdag van Kansrijk Groningen. Toen bleek dat er voor dit soort dorpsprojecten geld beschikbaar is, pakte Fenna die kans en werd de ‘Groenclub’ opgericht.

Ondersteund door een deskundige, Gerko van IJsselmuiden, werd een plan opgesteld hoe het gebied voor het dorp aantrekkelijker te maken. De gemeente bleek enthousiast en schakelde een eigen deskundige in om te waarborgen dat de plannen aansloten bij de omgevingsvisie van de gemeente.

Zo groeide het plan uit tot wat het nu is.

ZUIDWOLDE

Ac

Kruidenrijke oevers

Ul

Ul Cb Jr Cb Ag Ac CbAc

Ac UlCb

Ul

Ac

Ul Ag Ac

Natuurlijk bankje

Insectenhotel

Jr

Ac

Ul Cb Jr Ag

Ag Ag

juli 2016

Ac

Ul

Ul

CbAc Ul Ac

Ag

Cb Jr Ac Ag

Jr

ud

r slootonderho

Maaipad voo

Acer camp Alnus glut Carpinus b Juglans re Ulmus lae

Maaipad (hoge m laag gras)

Bloemenweide (2 en afvoeren)

Bankje (natuurlijk Insectenhotel

DIJKSTRA Tuin, Park

Buro voor landschapsgeschiedenis

0

10

20

30

40

50 meter

Landshapshistoricus en -architect Leo Dijkstra hielp ons belangeloos bij het maken van een ontwerp. We gaan het gebied niet alleen opknappen, maar ook verrijken; er (deel komt oost) een julimooie waterpartij en een fruitboomgaard.

2016 Maar ook een speelplek voor de kinderen, een zwaluwtil en een bijenbank. Voor de liefhebbers leggen we een moestuin aan en plaatsen we een aantal zitobjecten, Het Plan zodat bezoekers van het Aanleg gebied kunnen uitrusten.” van eeneven fruitboomgaard met oude rassen en een deel beschikAnnelies vult aan: “Aan deGroninger andere van de weg ligt een baar stellen alskant dorps- of kindergroentetuintjes. Natuurlijke speelelementen om tweede terrein dat we ook meenemen. Daar komt een kinderen uit te dagen buiten te spelen.Vanstruiken. cultuurlijk- naarOok ecologsich open Bloemenweide water en veel bloeiende gaan we de beheer. bestaande fruitbomen snoeien, zodat ze weer optimaal kunnen groeien en bloeien. HetLEGENDA gebied moet toegankelijker worden voor bezoekers. We willen ook de relatie Nieuw te planten boom Jr Juglans regia (walnoot) tussen de twee gebieden zichtbaar maken.

We pakken het Nieuw te planten fruitboom serieus aan.

Boomstambrug

Jr

Ac Ag Cb Jr Ul

Knotwilg (Salix al

(Oude Groninger rassen n.t.b.)

Knotwilg (Salix alba) Er komt een ecologisch plan voor het water en we gaan ons verdiepen in ecologisch beheer.

Al met al wordt het een Vlinder en bijvriendelijke beplanting (soorten n.t.b.) tienjarenplan, zodat we het gebied langdurig mooi kunnen houden.

Jr

Bestaand plantva nieuwe heesters

Nieuw te planten (Oude Groninger

Wilgentenenhut Natuurlijk bankje

LEGENDA

Nieuw te planten Ag

Het groene ommetje

Opknappen, verrijken en ontsluiten Fenna: “Het gebied is enkele jaren geleden ingericht door de gemeente, die het zo ecologisch mogelijk wil beheren.

Het gebied is sindsdien wat verwilderd en saai geworden.

Het Plan Het versterken van de be structuur en uitbreiden va siteit met behoud van he schap. Van cultuurlijk- na beheer.

Maaipad (hoge maaifrequentie, laag gras)

De plannen worden steeds verder uitgewerkt en verfijnd.

Weidebloemen (2x per jaar maaien en afvoeren) We bespreken ze ook met dorpsgenoten en dorpsbelangen.

Bankje (natuurlijk of kunstopdracht) en ook Er is veel enthousiasme; de school wil meehelpen Insectenhotel zorginstelling ’s Heeren Loo wil graag met ons aan de slag.

Grote wens is om ook groeneWilgentenenhut ommetjes te ontwikkelen, wandelroutes waarmee je de streek ontdekt. Bijvoorbeeld Groentetuintjes groentetuintjes of ommetjes die achterlangs doorRuimte de voor landerijen voeren en in bessen. verbinding staan met de stad. Er is al een voetveer (pontje) waarmee je over het Reitdiep heen kunt. Zo’n pontje staat ook Boomstambrug in het plan voor Zuidwolde, zodat fietsers en wandelaars over Boomgaard oude groninger rassen Het zou prachtig zijn als we de verbinhet Boterdiep kunnen. ding kunnen maken met Rietlanden en het Kardingebos, zodat ook wandelaars die van grotere afstanden houden, heel goed aan hun trekken komen.” DIJKSTRA Tuin, Park en Landschap

4

Buro voor landschapsgeschiedenis en landschapsontwerp

schapenhek om boomgaard

De Getijden in Pieterburen In Pieterburen vind je basisschool De Getijden, de enige Montessorischool op het hele Groningse platteland. Een aantal jaren geleden leek het erop dat De Getijden dicht zou gaan. Het schoolbestuur wilde meerdere kleine scholen in Noord-Groningen sluiten en de school in Pieterburen was daar een van. Ouders, kinderen en het dorp legden zich daar niet zomaar bij neer en kwamen in actie.

Met hele mooie resultaten! Inmiddels wordt weer gewerkt aan de toekomst; er wordt een natuurspeelplaats rondom de school gemaakt.

Hanne Wolters, inwoner van Pieterburen en nauw betrokken bij de school en de natuurspeelplaats, vertelt: “De hele omgeving raakte betrokken. De actiegroep die door een grote groep ouders opgericht was om de school te behouden, haalde de media en uiteindelijk werd, samen met het schoolbestuur, een plan gemaakt om de school open te houden. Er werden werkgroepen gevormd voor onderwijsondersteuning, gebouw en buitenruimte en voor PR. Personeel en ouders spelen daarin een actieve rol. De school is omgevormd tot een participatieschool. Met succes: de school blijft open! Uit de wijde omgeving komen er nieuwe leerlingen die zich aangetrokken voelen tot de school en de manier waarop het gaat in Pieterburen. En het aantal leerlingen is, sinds het besluit de school definitief open te houden in 2015, verdubbeld!”

Voor iedereen toegankelijk en met elkaar verbonden Het schoolplein en de tuin worden omgebouwd tot een natuurlijke en groene speelplaats. Er komt een grote heuvel in met een waterloop, zodat kinderen heerlijk met water kunnen spelen. Onder aan de heuvel wordt een soort amfitheater gebouwd. Er is een traditionele leem-oven. Die krijgt een mooi plekje en daar wordt straks met de kinderen pizza en brood in gebakken. De allerkleinsten krijgen een aparte speelplaats. Ook helemaal natuurlijk.

We maken alles in organische vormen.

Hanne vult aan: “Naast de school is een speeltuin. We gaan nu een verbinding aanleggen tussen die speeltuin en onze natuurspeelplaats. Zo wordt dat meer een geheel. Er worden ook nog ommetjes gemaakt die deze speelplaatsen ontsluiten en een verbinding leggen met het dorp en bijvoorbeeld ook met het zeehondencentrum. Onze plannen voor de

natuurspeelplaats waren er al, maar we hadden de financiering nog niet rond. Bij het zeehondencentrum waren ze ook bezig met een speelterrein via Kansrijk Groningen.

Zij moesten voor hun project draagvlak in het dorp krijgen.

Hoe krijg je beter draagvlak dan via de basisschool met al die jonge kinderen en dus ook veel betrokken ouders?!

Zo ontstond een samenwerking die nu ook onze speelplaats mogelijk maakt.”

Mensen maken hun eigen dorp In deze tijd van negatieve berichten over leefbaarheid en krimp, zou je bijna denken dat al die dingen onomkeerbaar zijn. Hanne: “Pieterburen bewijst dat dat niet zo is. Als je het zelf leuk maakt, komen er mensen op af. Zo’n participatieschool, waar heel veel gebeurt, dat werkt enorm goed!

Je bouwt aan iets en neemt zelf, met elkaar, de regie in handen in plaats van af te wachten tot de overheid het voor je doet (of niet doet). Dit project en de manier waarop het opgepakt is, past heel erg bij de doelstelling van Kansrijk Groningen.

Niet alles laten gebeuren, nee, zelf aan de bak. Dat werkt.

Mensen maken hier hun eigen dorp en dat is goed voor heel Pieterburen en omgeving.

De natuurspeelplaats bij De Getijden is nog niet af. Er is elke maand een klusdag. De laatste keer waren daar zo’n 20 ouders actief. Er wordt hard gewerkt, maar het is ook heel gezellig en er ontstaan ook goede ideeën. Landschapsbeheer Groningen heeft ons ondersteund bij de planontwikkeling, maar ook bij de uitvoer staan ze paraat. Hanne: “Zij snoeien de bomen en struiken om het terrein. Wij verwerken dat hout, kloven het en ruimten de boel op. Ook weer een mooi voorbeeld van wat je samen kunt bereiken.”

5

Routegebonden Recreatie Groningen

Werkgroep Ransuilen in Groningen De werkgroep Ransuilen in Groningen bestaat sinds 2009 en heeft als doel de stand van de ransuilenpopulatie in de provincie Groningen bij te houden. Dat doen ze door de winterroesten, de slaapplaatsen van de ransuil te inventariseren. Dat was nodig omdat het aantal ransuilen sinds 1985 sterk is afgenomen. Het intensievere gebruik van het agrarisch cultuurlandschap is daar één van de oorzaken van.

Ransuilen slapen ’s winters overdag vaak in groepen. Het aantal uilen op een dergelijke winterroest kan variëren van enkele exemplaren tot vele tientallen. Vaak gebruiken ze jarenlang dezelfde groenblijvende bomen, zoals conifeer, hulst, den, spar en klimop als roestplaats. Jaarlijks inventariseren van deze roestplaatsen maakt het mogelijk de populatiegrootte van deze heimelijke nachtvogel te monitoren.

De werkgroep opereert onder de vleugels van de Vereniging Avifauna Groningen en telt deze winter al voor de achtste keer. Dat doen ze met een groot netwerk van particuliere waarnemers en een aantal vaste veldmedewerkers. De werkgroep geeft nieuwsbrieven uit om de tellingen te coördineren.

Veel gemeenten consulteren de werkgroep om na te gaan of bomen, waarvoor een kapvergunning is aangevraagd, door ransuilen worden gebruikt als roestplaats. Die bomen worden namelijk door de Flora en Faunawet beschermd tegen kap. Ondanks die beschermde status, komt het toch regelmatig voor dat roestbomen gekapt worden.

Op www.ransuileningroningen.nl vindt u veel informatie over de ransuil. U kunt er ook foto’s, waarnemingen en roestplaatsen van ransuilen in Groningen doorgegeven of u aanmelden voor de nieuwsbrief.

6

Het Routebureau Groningen heeft verschillende ambities verwoord die zij de komende jaren wil realiseren. Uitbreiding van het wandelnetwerk, ontwikkelen van thematische routes en het realiseren van het Pronkjewailpad zijn enkele van deze ambities.

Een grote ambitie voor de komende jaren is het completeren van de toeristische infrastructuur voor wandelaars, verspreid over de gehele provincie Groningen. Het Routebureau Groningen wil een dekkend knooppuntennetwerk voor wandelaars realiseren, dat de meest aantrekkelijke routes met elkaar verbindt.

Wandelnetwerk en fietsknooppuntensysteem Om die ambitie waar te kunnen maken, is het Routebureau Groningen in het kader van leefbaarheidsprogramma “Kansrijk Groningen” in de negen noordelijke gemeenten begonnen met schetsbijeenkomsten. Betrokken wandelaars konden meedenken over de routes. Die bijeenkomsten leverden veel ideeën op die verwerkt worden in een concept netwerk. Daarover gaat het Routebureau Groningen de komende tijd in gesprek met alle betrokkenen. Ook wil de routeorganisatie het fietsknooppuntensysteem van Groningen optimaliseren. Daartoe overlegt het Routebureau Groningen met gemeenten waar verbeteringen of veranderingen wenselijk zijn. In de voornoemde negen gemeenten is dat al afgerond en dit jaar gaat de organisatie van start met de overige Groninger gemeenten.

Thematische routes en Pronkjewailpad Het Routebureau Groningen, de Verhalen van Groningen en Marketing Groningen werken nauw samen om de tien verhaallijnen voor de komende campagne van Marketing Groningen te versterken met routes. De komende jaren wil het Routebureau aan de slag met wandel-, fiets- en vaarroutes met een sterk thema, gekoppeld aan ondernemers. Het Pronkjewailpad wordt samen met de organisatie van de Tocht om de Noord opgepakt.

Dit pad moet alle toeristische toppers met elkaar verbinden tot een meerdaagse wandelroute, waarbij men letterlijk door de pronkjuwelen van Groningen kan wandelen.

Ruimtelijk Economisch Programma Voor het projectplan Routegebonden Recreatie Groningen heeft het Routebureau Groningen financiering ontvangen van de provincie Groningen vanuit het Ruimtelijk Economisch programma-Zuiderzeelijn (REP-ZZL), het leefbaarheidsprogramma Kansrijk Groningen en het overgrote deel van de Groninger gemeenten. Met de laatste gemeenten zijn nog gesprekken gaande.

Facebook: routebureau groningen Twitter: @RoutebureauGron

Op Stap:

16

Water in de stad Groningen (3,5 km) Blo

la a

e Oud

De

La an

t traa ers

Bro

TRUM STADSCENGrote Markt

e

ui

asin gel

Ver bin

Braille weg

Rich ng route

t raa est Her

n

Emmaplein

hoo r

Ubb o

nsingel

Emm ius singel

ding skan aal

miusstraat Ubbo Em

ssi

Driemole ndri

Gedempte Zuid iep erd

Coe

Sl

Zuiderhaven

stad Nie uw

Tore nstraat Sta onsst raat

iu Praedin

ge l

t traa ges kin Fol

lm lho oo Sch

rijg e

holm eke

ers

f rkho Ake

n Mu n

Po ebakkersrijge

School Rei van de tem ak Architectuur

LEGENDA Wandelroute

t ark

Der Aa-kerk

t Schuitemak ersstraa

Emm

m Vis

Korenbeurs

Astraat

Academie Minerva

Stadhuis

at

t traa iers raa eld

aat wstr

A

skad

tra ns lde Gu

at stra

Sto

u enie Lutk

rA de

er A ed og Ho Lage der A

ge Ho

ne Zwa

Eendra chtskana al

at stra inge Ebb

at tra ges erin Bot

aat tstr ‘t Ja

at stra ser

de Ou

Universiteit van Groningen

in Kijk

Vis

lsl Spi

e Oud

aka Reitd de iep

en uiz

in

iep ed e nd Lop iep ed end Lop

n ave erh ord No n e av erh aven ord h No rder o No

Wilh elmin

le tp

s em

Deze wandeling staat in het teken van water en waterwerken in de stad Groningen en is ontwikkeld door Waterschap Noorderzijlvest. U wandelt langs de verschillende diepen (watergangen) rondom de oude stadskern en kruist het centrum. De straatnaam Driemolendrift verwijst naar de drie molens die hier hebben gestaan. De Coehoornsingel verwijst naar de militair- en vestingbouwkundige Menno van Coehoorn (1641-1704).

n

Guyo

Ke rk

Groninger Museum Sta onsweg

Bezienswaardigheid

Sta onsplein Sta on

14

Kijk voor de volledige routebeschrijving op: http://www.landschapsbeheergroningen.nl/tips/ wandelen-tips/ Ook ontdekt u het Reitdiep, een belangrijkde ader voor waterafvoer. Via het gemaal De Waterwolf tussen Oldehove en Lauwerzijl gaat het water verder naar Zoutkamp en vandaar het Lauwersmeer in. Bij de sluizen van Lauwersoog gaat het water naar zee.

Tijdens de wandeling ontdekt u nog veel meer verrassende namen en plekjes die een relatie hebben met het water. Langs de hele route vindt u verrassende gelegenheden om even uit te rusten met een kopje koďŹƒe, een drankje of een maaltijd.

In memoriam: Henk Tiekstra Op 19 februari overleed Henk Tiekstra, voormalig bestuursvoorzitter van Landschapsbeheer Groningen. Henk heeft 12 jaar lang (van 1995 tot 2007) de rol van voorzitter van onze organisatie op zich genomen. In die periode heeft hij een belangrijke bijdrage en inzet geleverd in de ontwikkeling en groei van de organisatie Landschapsbeheer.

Hij voelde zich zeer betrokken bij onze werkzaamheden in het landschap. Zo heeft hij zich ook na zijn voorzitterschap actief ingezet bij de oprichting van de Iepenwacht, inmiddels de Bomenwacht, in Groningen.

Wij zullen zijn inzet blijven herinneren.

Zijn kinderen, kleinkinderen en naasten wensen wij veel sterkte bij het dragen van dit verlies.

Bestuur en medewerkers van Landschapsbeheer Groningen

7

Like onze facebookpagina en blijf altijd op de hoogte!

Als eerste onze nieuwtjes weten, mee doen aan leuke wedstrijden en mooie foto’s bekijken. Maar ook uw mening aan ons laten weten of uw foto’s met ons delen :)

Afgesloten:

Monumentaal boerenerf Paddepoel Groningen is bij uitstek een provincie die zich kenmerkt door landbouw. Elk gebied of dorp heeft beeldbepalende, monumentale boerderijen. Sommige heel oud, andere juist net nieuw. Of ze nu onderdeel zijn van het boerenbedrijf of als woonerf worden gebruikt, authentieke boerenerven zijn belangrijk cultureel erfgoed. Ze geven het landschap haar identiteit en zijn daarmee zowel voor bewoners als voor bezoekers van het Groninger cultuurlandschap van grote waarde.

Landschapsbeheer Groningen voert het project ‘Herstel van monumentale boerenerven’ uit, met als doel deze erven als belangrijk onderdeel van het Groningse landschap te behouden.

In het kader van dit project hebben we onlangs gewerkt aan boerderij Paddepoel, in het prachtige Reitdiepgebied van Groningen. De boerderij is sinds 2010 eigendom van Het Groninger Landschap. De boerderij zelf stamt uit de 17e eeuw en is volledig gerestaureerd. Ook het boerenerf is grondig aangepakt nadat archeologisch onderzoek is verricht. De grachten rondom de boerderij zijn uitgediept en er is een boomgaard aangeplant. De historische structuur van de boerderij is hersteld. Landschapsbeheer Groningen heeft voor het erf het ontwerp gemaakt en heeft de werkzaamheden uitgevoerd.

Agenda do

19 mei

Dag van het Groninger landschap Op 19 mei organiseren Landschapsbeheer Groningen, Het Groninger Landschap en het Kenniscentrum Landschap van de RuG de dag van het Groninger landschap. Thema dit jaar is ‘Stad en Land’, waarbij we ons richten op het gebied Gorecht ten zuiden van de stad Groningen. De dag is bedoeld voor vrijwilligers, studenten en professionals die zich bezighouden met het landschap. Deelname is op uitnodiging.

ma

5 juni

Dag van het kasteel Wat is er mooier dan architectonische hoogstandjes als een indrukwekkend kasteel of statig buitenhuis? Er is ook veel bijzonders te ontdekken rondom het hoofdgebouw: prachtige bijgebouwen, putten, tuinornamenten, opgravingen, vergezichten en nog veel meer. De NKS organiseert de Dag van het Kasteel om iedereen te laten ontdekken hoe belangrijk behoud van dit culturele erfgoed is. Kijk voor meer informatie op www.kastelen.nl.

Wil je ook een groene activiteit onder de aandacht brengen? Laat het ons weten. We plaatsen hem graag in de groene agenda op onze website.

Colofon

Redactie

Uitgegeven door:

Fotografie: Landschapsbeheer Groningen, tenzij anders vermeld.

Nieuwsbrief 24e jaargang nummer 2/2017 ISSN 1388-0861 Landschapsbeheer Groningen Roderwolderdijk 60, 9744 TH Groningen tel.: 050 534 51 99 www.landschapsbeheergroningen.nl

Marian Blaauw André Eijkenaar

Vormgeving:

BrandDogs, Heleen ten Kate

Ontvang je de nieuwsbrief voortaan liever digitaal? Mail dan je gegevens naar info@landschapsbeheergroningen.nl.