AbhidhaNantar August 2021

Dee@iemš 2021

Dee@iemš 2021

M E D I AWO R K S L L P

Multimedia Works LLP

KRIS Kapital K S A H E A LT H C A R E

Member INS

Television Media | Print Media | Radio | Digital Media | Outdoor Media

022-26798868

www.krismediaworks.com

Mumbai | Delhi | Bangalore | Pune | Kolkata

Je<e& : 1

Debkeâ : 1

Dee@iemš 2021

mebheeokeâ nsceble efoJešs mebÛeeuekeâ mce=leer efoJešs peeefnjele ieewjJe veeF&keâ cegKehe=… pee@ve​- ​efceMes}​ yeeefmkeâÙeele ​(Boxer's revolte on stamp) shutterstock.com

}sDeeTš DeeefCe ef[PeeFve censMe ieekeCekeâj šeF&hemesefšbie/cegefõleMeesOeve efkeâjerš ceveesnj ieesjs mebheke&â nsceble efoJešs mebheeokeâ, `DeefYeOeeveblej’ S/103, ke=â<Cee jsefme[sefvmeme, 379, keâeef[&veue «esefmeÙeme jes[, Ûekeâeuee, DebOesjer (F&mš), cegbyeF&-400099 cees. 9867351031

Email : abhidhanantar@gmail.com URL : www.paperwall.in/abhidhanantar

osCeieer cetuÙe ®. 120/-

DevegJeeefole keâefJelee / DevegJeeo : nsceble efoJešs De@[ce PeieeÙesJemkeâer 4 vepJeeve oefJe&Me 9 Ùeesueeb[e keâemleeefveÙees 14 Sef[^Ùeve ef«ecee 17 yeÇeves ceesPesefšÛe 20 DeesefheefveÙeve meefÛeve kesâlekeâj 24 ßeerOej efleUJes veeF&keâ 26 megveerue leebyes 32 mJeefhe>ue MesUkesâ 34 jJeervõ ueeKes 38 ØeJeerCe yeeboskeâj 40 keâceueekeâj Yeš 44 nefj ce=ogue 46 hejmhesefkeäšJe oerhekeâ yeesjieeJes 48 keâefJelee 57 cegmleveefmej oUJeer, meueerue JeeIe, meefÛeve kesâlekeâj, cevÙee peesMeer, efovekeâj ceveJej, FivesefMeÙeme [eÙeme, jepe osMecegKe, cesIejepe cesßeece iehheeiees°er meueerue JeeIe 89 Deeyeje keâe [eyeje 98 yeesefOemelJe keâer ome keâefJeleeSb 105

ns DeefveÙelekeâeefuekeâ heshejJee@ue ØekeâeMeveemee"er cegõkeâ/ØekeâeMekeâ/mebheeokeâ nsceble efoJešs Ùeebveer S/103, ke=â<Cee jsefme[sefvmeme, 379, keâeef[&veue «esefmeÙeme jes[, Ûekeâeuee, DebOesjer (F&mš), cegbyeF&-400099 ÙesLetve Keemeieer efJelejCeeLe& ØekeâeefMele kesâues. Ùee DeefveÙelekeâeefuekeâele Øeefmeæ nesCeeNÙee meeefnlÙeeleerue celeebMeer ‘DeefYeOeeveblej’Ûes cegõkeâ/ØekeâeMekeâ/mebheeokeâ mencele DemeleerueÛe Demes veener.

heshejJee@ue ØekeâeMeveÛeer hegmlekesâ nJeer DemeuÙeeme Keeueerue Dee@hMeve GheueyOe Deensle.

Jesye yegkeâ-mšesDejuee Yesš Åee : DeeceÛeer hegmlekesâ

www.paperwall.in

amazon.in GheueyOe

Deensle.

ietieue hes Jeehe¤ve DeeceÛÙee ØekeâeMeveeÛeer hegmlekesâ legcner ceeieJet Mekeâlee. heshejJee@ue heefyueefMebieÛee ceesyeeFue veb. 9867351031 Demee Deens. legcneuee yeBkeâ š^evmeHeâjÛee Dee@hMeve Ûeebieuee Jeešle Demesue lej DeeceÛes yeBkeâ ef[šsume KeeueerueØeceeCes Deensle.

Paperwall Publishing HDFC Bank A/C number: 50200054430355 IFSC code: HDFC0001204 Sahar Plaza, J B Nagar, Andheri Kurla Road Andheri East, Mumbai:400059.

2

Dee@iemš 2021

DevegJeeefole keâefJelee DevegJeeo : nsceble efoJešs De@[ce PeieeÙesJemkeâer, vepJeeve oefJe&Me Ùeesueeb[e keâemleeefveÙees, Sef[^Ùeve ef«ecee, yeÇeves ceesPesefšÛe

De@[ce PeieeÙesJemkeâer heesefueMe keâJeer De@[ce PeieeÙesJemkeâer ÙeebÛes vegkeâlesÛe efveOeve Peeues. Deveskeâ je<š^^erÙe DeeefCe Deeblejje<š^erÙe mevceeve PeieeÙesJemkeâerr Ùeebvee ueeYeues Deensle. heesueb[ÛÙee veesJee Heâeuee (veJeer ueeš) efkebâJee 68Ûeer efhe{er Ùee veeJeeves heÇefmeæ DeMee ÛeUJeUerleerue PeieeÙesJemkeâer ns Skeâ cenòJeeÛes keâJeer nesles. 68Ûeer efhe{er Ùee ÛeUJeUerleerue yengleskeâ uesKekeâebmeejKes PeieeÙesJemkeâerr, keâcÙegefvePeceves heesueb[Jej ueeouesuÙee cetuÙeebcegUs YeÇ<š PeeuesuÙee Yee<esÛÙee efJejesOeele nesles. lÙeebveer DeeÙeg<ÙeYej DeeheuÙee ceele=Yee<esceOeerue ØeeceeefCekeâlee DeeefCe meeOesheCeeÛee hegjmkeâej kesâuee.

4

Dee@iemš 2021

Jeešsle 1. DeesPÙeeefMeJeeÙe keâenerner meeceeve ve Ieslee heÇJeeme keâjeÙeÛee š^sveceOeuÙee šCekeâ ueekeâ[er yeekeâeJej PeesheeÙeÛes, ieeJeeuee efJemejeÙeÛes, ÚesšŸee mšsMevmeceOetve yeensj he[eÙeÛes pesJne DeekeâeMe {ieeUles DeeefCe ceemesceejer yeesšer mecegõele efveIeleele 2. yesefupeÙececeOÙes yesefupeÙececeOÙes efjceefPecele nesles DeeefCe veoer [eWiejeuee efJeUKes Iesle nesleer. ceuee Jeešueb, efkeâleer DeheefjhetCe& Deens ceer.

Pee[s efnjJÙee kegâjCeele mJemLe pemes efnjJÙee ke@âmee@keâceOÙes OeceexheosMekeâ jeveieJeleele ueheuesuee Dee@keäšesyej, veener leeF&, ceer cnCeeuees ne [yee ve yeesueCeeNÙeebÛee Deens

Dee@iemš 2021

5

3. neÙeJesJej efIejšŸee ceejCeeje yeefnje memeeCee efvejeMe nesF&ue pesJne PesheeJesue Keeueer ueesKeb[er heóŸeebJej, ie@meJej, Skeâe efvejme cÙegefPekeâ šsheJej DeeheuÙee mebkegâefÛele ùoÙeebJej 4. ceeBš yue@vkeâ og¤ve ÛeceÛecelees, MegYeÇ DeeefCe meeJeOe peCet meeJeuÙeebmee"er kebâoerue 5. mesiesmlee efnjJÙee kegâjCeele Skeâ YeJÙe osTU Skeâ efnbœe MJeeheo DeeYeeUemee"er Kegues 6. GvneUe heÇÛeb[ GvneUe, peslÙeemeejKee DeeefCe DeeceÛeer Úesšer keâej Jeeš ÛegkeâuÙeemeejKeer Jesj[gveÛÙee jmlÙeeJej 7. yeeÙešesceceOeerue mšsMeve yeesieÅeele efmeieejsšÛeer Leesškesâ Hegâueleele [sPeerÛeer Hegâues veJns. SkeâekeâerheCeeÛeer ogieËOeer hemejles.

6

Dee@iemš 2021

8. efHeâu[ š^erheJej efveIeeuesues efveJe=òe ueeskeâ efMekeâleeÙele peefceveerJej ÛeeueeÙeuee 9. meeiejer he#eer Deveble keâeUeuee heÇJeeme vemelees Deveble keâeU Leebyetve jenlees. ceemesceejer yebojele Heâòeâ mecegõhe#eer cee$e efškeefškeleele 10. šeDeesjceervee ceOeerue Lesšj šeDeesjceerveeÛÙee LesšjceOetve let heenleesme SšdveeÛÙee ceeLÙeeJejerue yeHe&â DeeefCe ÛeceÛeceCeeje mecegõ oesIeebhewkeâer keâesCe Ûeebieuee DeefYeveslee Deens?

11. keâeUs ceebpej Skeâ keâeUs ceebpej DeJelejles peCet keâener Deecneuee meebieeÙeuee lÙee jesceve ÛeÛe&uee keâeÙe heenlee ceePÙeekeâ[s heene ceer efpeJeble Deens

Dee@iemš 2021

7

12. Skeâ jesceve ÛeÛe& ojerÛÙee heeÙeLÙeeMeer Skeâ jesceve ÛeÛe& efJeßeeble: JeeFve Deens Ùee keâemkeâceOÙes.

13. Gpes[ pegvÙee IejebÛÙee eEYeleeRJej Gpes[ petveÛee ceefnvee. heefLekeâe, GIe[ legPes [esUs. 14. henešs peieeÛeer Ssefnkeâlee heneš nesleevee DeeefCe peerJeeÛeer ogye&uelee ֎

8

Dee@iemš 2021

vepJeeve oefJe&Me veeELeie ceesj šg uetpe ne he@ueseqmšefveDeve keâJeer vepJeeve oefJe&Me ÙeebÛee FbieÇpeerle Yee<eebleefjle Peeuesuee heefnueeÛe keâeJÙemebieÇn Deens. Dejye keâefJelesle mJele:Ûes veJes DeeqmlelJeYeeve IesTve Deeuesueer oefJe&Me ÙeebÛeer keâefJelee efvejeMee DeeefCe heÇeflekeâej ÙeebÛes JeemleJe efceßeCe Deens. Yesokeâ heÇefleceeme=<šer DeeefCe Glkeâš efueefjkeâ DevegYeJe Ùeebveer vešuesuÙee Ùee keâefJelee, vÙeeÙe DeeefCe meceevelee ÙeebÛee DehetJe& mebiece Deens. pes®meuesceceOÙes SkeâeÛe JesUer Dejye DeeefCe he@ueseqmšefveDeve cnCetve peieleevee DeeuesuÙee DevegYeJeebÛeer Skeâ DeefOekeâ meceeJesMekeâ DeeefCe cetueieeceer DeMeer hegveJÙee&KÙee oefJe&Me DeeheuÙee keâefJeleebletve ceeb[leele.

Dee@iemš 2021

9

ieceeJeCÙeemeejKes keâeÙe yeekeâer? "sJe ceePÙee ÚeleerJej [eskebâ DeeefCe Sskeâ efJeOJebmeeÛes Lej Sskeâ, keâehetve he[uesueer Iejb meueeefove ceoejmÙeeÛÙee ceeies efueHeäle ieeJeele Sskeâ, Skeâ GodOJemle efiejCeer ceeqmpeoerÛÙee leUcepeuÙeeJejerue ceojMÙeeÛÙee leUIejeleues Oe[s DeeefCe DeYÙeeme Sskeâ yeeukeâveerleues efoJes MesJešÛes efJePetve peeleevee Jee[er meeueeryeÛÙee keâUmeeJe¤ve Sskeâ, peceeJe pe[ heeÙeebveer Ûeeueleevee Sskeâ, peceeJe hejleleevee Sskeâ, lÙeebÛeer Mejerjs Hesâkeâueer peele Demeleevee lÙeebÛee meer Dee@Heâ ie@uesefueÛÙee leUeMeer Ûeeuet Demeuesuee MJeemeesÛÚdJeeme, Sskeâ osJeotleeÛÙee heneNÙeeleerue leàÙeeceOeuÙee ceeMeemeejKee ieeJekeâNÙeebÛÙee keâLee keâefJelesle efJeCeuesuÙee keâeefHeâÙeemeejKÙee Sskeâ JeÙe Jee{le Ûeeueuesues ieeÙekeâ lÙeebÛes JeÙe vemeuesues DeeJeepe Sskeâ kegâjCeb Deesueeb[CeeNÙee veePeejsLeÛÙee yeeÙee Sskeâ lees GbšheeU pees ceuee meleeJelees, melele 10

Dee@iemš 2021

pes®meuesce (1) legPÙeemee"er yeUer Ûe{JeeÙeuee Deecner šskeâ[erJej GYes neslees pesJne DeeceÛes GbÛeeJeuesues nele Deecner heeefnues efjkeâeces lesJne Deecner mecepeuees DeecnerÛe legPes yeUer mebhet osle veMJej peerJe Flej veMJejebÛÙeeÛe neleer let Skeâše keâeÙece ner YeÇceÙee$ee keâeÙece vemeuesuÙeebÛeer keâeÙe osCes IesCes leguee lÙeeÛÙeeMeer?

DeeceÛes nele GbÛeeJeleele, efjkeâeces Deecner legPesÛe yeUer pes®meuesce (2) ceer pesJne leguee mees[tve peelees lesJne oie[ neslees ceer pesJne hejlelees lesJne oie[ neslees ceer leguee ces[gmee veeJe oslees ceer leguee mees[esce DeeefCe ieesceesjeÛeer cees"er yenerCe cnCelees let yeeeqhlemceeÛes heeCeer jesceuee pÙeeves peeUtve jeKe kesâues pÙeebÛeer nlÙee PeeueerÙes, les [eWiejeJej Deeheueer keâefJelee iegCeiegCele Deensle yeb[Keesj, lÙeebÛeer keâLee SskeâJeCeeNÙeebÛeer efveYe&lme&vee keâjle Deensle DeeefCe ceer mecegõeuee mees[tve legPÙeekeâ[s hejleleesÙe hejleleesÙe, Ùee ÚesšŸee veoerÛÙee keâ[skeâ[sves peer JeenlesÙe legPÙee og:Keele kegâjeCe he{CeeNÙeebvee ceer SskeâleesÙe DeeefCe keâHeâve Ûe{JeCeeNÙeebveener Meeskeâ JÙekeäle keâjCeeNÙeebÛÙee heeÙeeÛeer OetU ceer SskeâleesÙe ceer Depetve efleMeerÛeener veener DeeefCe let ceuee heg¤vener šekeâuebme Dee@iemš 2021

11

hegvne hegvne, legPÙeemee"er ceer peefceveerletve yeensj Ùeslees lej, legPes iees[Jes ieeCeejs peeT os KeñŸeele pes legPÙee og:KeeÛes Yeeb[Jeue keâjle Deensle, les meke& pes ceePÙeeyejesyej Deelee Ùee Heâesšesle Deensle ceer leguee ces[gmee veeJe oslees ceer leguee mees[esce DeeefCe ieesceesjeÛeer cees"er yenerCe ceevelees let yeeeqhlemceeÛes heeCeer pes Deepener peUle Deens ceer pesJne leguee mees[tve peelees lesJne oie[ neslees ceer pesJne hejlelees lesJne oie[ neslees Ùee Je=#eebmeejKee Je=#eebÛee GösMe Deens ve keâesmeUlee [esuele jenCÙeeÛee keâejCe FLes keâesmeUuesuÙee Je=#eebvee peceerve meeceeJetve Iesle veener efkebâJee, Deieoer kegâCeerner menve nesle veenerÙes lÙeebvee Deelee me[le Ûeeueuesueer lÙeebÛeer cegUs DeeefCe Deeheues peerJeve JeeNÙeeJej mees[tve efouÙeecegUs lÙeebvee lÙeebÛeer efkebâcele ÛegkeâJeeJeerÛe ueeieCeej lÙeebvee keâeÙece keâesmeUeJesÛe ueeieCeej cnCetve let pesJne HetâšheeLeJej Peeskeâeb[Ÿee Keele uešhešle ÛeeueMeerue DeeMee keâjlees keâer let he[Ceej veenerme nes, veener lej keâeÙeceÛeeÛe keâesmeUMeerue nes heg{s DeeefCe KegMeeue keâj keâuhevee keâer Je=#e legPÙeemen [esuele Deensle DeeefCe Jeeje legPÙee keâesmeUCÙeeÛes mJeeiele keâjle Deens, let, pees peieueeme Ùee Je=#eebmeejKee peefceveerefMeJeeÙe cegUebefMeJeeÙe ֎

12

Dee@iemš 2021

he@ je vees Ùee hejelceYeeJeeÛes veJeoMe&ve Ie[Jele DeefmlelJeeÛÙee veJÙee ØeMveebÛee mecekeâeueerve DeJekeâeMeele DevJeÙeeLe& MeesOeCeejer ‘DeepeÛeer’ keâefJelee.

www.paperwall.in Gpay: 9867351031

9421467640 (oeiees) / 08975868079 (megefØeÙee DeeJeejs) FLes GheueyOe Dee@iemš 2021

13

Ùeesueeb[e keâemleeefveÙees Ùeesueeb[e keâemleeefveÙees (1977) cenòJeeÛÙee ie@efueefMeÙeve Ùee mhesve ceOeuÙee ÚesšŸee Yee<esleerue keâJeer, meeefneqlÙekeâ, meceer#ekeâ DeeefCe efÛe$ekeâej Deensle. lÙeebÛes mene keâefJeleemebieÇn heÇefmeæ Peeues Deensle. ueneve cegueebmee"er efueefnuesueer lÙeebÛeer heeÛe hegmlekesâner heÇefmeæ Deensle. Ùegjeshe, Decesefjkeâe, Yeejle, Ûeerve DeeefCe peheeveceOÙes lÙeebveer keâefJelee JeeÛeve DeeefCe ceequšceeref[ÙeeÛee Jeehej keâ¤ve meeojerkeâjCe kesâueb Deens. lÙee Oe[e[erÛÙee keâuÛejue De@eqkeäšefJemš Deensle DeeefCe melele keâefJelesmee"er efJeefJeOe mlejebJej keâece keâjerle Demeleele. lÙeebvee Deveskeâ hegjmkeâej efceUeues Demetve ÛeebieuÙee keâefJeleebyeöue DeeefCe keâJeeRyeöue, DeefYeJÙeefkeälemJee$eb$Ùeeyeöue lÙee keâeÙece Peie[le Demeleele. lÙeebÛÙee keâefJelee 20 Yee<eebceOÙes Yee<eebleefjle PeeuÙee Deensle.

14

Dee@iemš 2021

1. DevegJeeo efleÛÙee DeeJeepeeÛee MeesOe ceuee lesJneÛe ueeieuee pesJne leer ceuee mecepeCeeNÙee Yee<esle yeesuet ueeieueer. heCe keâener njkeâle veener Deecner Gheštve keâe{ueer Yee<esle ¤heebleefjle Peeuesueer cetUb (lÙee Yee<esle ceePeb veeJe Ûeej De#ejebÛeb DemeCÙeeÛeer MekeäÙelee Deens efkebâJee MekeäÙelee Deens les Ûecekeâoej DemeCÙeeÛeer pej efheÇÙe Demeb efJeMes<eCe ueeieueb veeJeemeceesj) legcner keâenerner cnšueble lejer kegâ"s Heâjkeâ he[leesÙe peesheÙeËle legcner FšeefueÙeveceOÙes yeesueleenele efkebâJee yeesuelee Deenele DeeF&me}Bef[keâceOÙes ceePÙee meceesjÛÙee FefpeefhMeDeve yeeF&Ûeb [eJÙee neleeves efueefnCeb ceuee DeejMeeleuÙee heÇefleefyebyeemeejKeb YeemelebÙe Demees, peieYejeleues keâener ueeskeâ ceeefpe&vekeâ[s efuenerle peeleele lej keâener mesvšjkeâ[s legceÛÙee efpeYesJej leerU Deens cnCepes pe®jer Deens veJÙee [evme mšshme efMekeâCÙeeÛeer keâenerner Demees SkeâceskeâebÛeer ieUeYesš IesCebmegæe Deens Skeâ DevegJeeo. (mhe@efveMeceOetve FbieÇpeerceOÙes }e@jsvme efMÛecesue Ùeebveer kesâuesuÙee DevegJeeoeÛÙee DeeOeejeves ne ceje"er DevegJeeo kesâuee Deens.)

2. keâefJelee Deens DeuhemebKÙeeefkeâle Yee<ee ceer meg®Jeele keâjsve keâefJelesÛÙee MJeemeeheemetve, De@efmeef[šer efkebâJee heer SÛe heemetve leer Skeâe m$eer meejKeer ÛeeueuesÙe ve heeefnuesuÙee nlÙeekeâeb[eheemetve ÂMÙelesÛÙee ÚUÚeJeCeerheÙeËle leer HegâlkeâejlesÙe jerle DeeefCe Ûecekeâ Skeâ Deieoer MespeejÛeb cenekeâeJÙe Dee@iemš 2021

15

keâefJelesceOÙes, Yee<ee mJele:ÛÙee yeefnNÙee keâeveeJej he[les DeeefCe Meyo Mekeäleer Jee{Jeleele peJeUÛÙee MeyoebÛeer keâefJelesle De#ejebvee Flekebâ Leb[ keâjeJeb ueeieleb keâer les efJekeâefmele keâjleerue DeMekeäÙe MekeäÙelee, DeMekeäÙe ogJes pemes keâer, efkeâueefyeueerÛeer yeoueCeejer ueÙe iees<š ogmeNÙee yeoueebÛeer DeekeâeMeeleueb ceÛÚjebÛeb nmeCeb Demeb veenerÙes keâer legcneuee keâUle veenerÙes Dejsefyekeâ legcneuee keâUle veener keâefJelee / legcneuee keâefJeleeÛe keâUle veener. ֎

16

Dee@iemš 2021

Sef[^Deve efieÇcee Sef[^Ùeve efieÇcee (1968) ns ceeušerpe Yee<esleues cenòJeeÛes keâJeer, uesKekeâ Deensle. les ceeušerpeceOÙes keâefJelee DeeefCe keâLee efueefnleele. lÙeebÛÙee DevegJeeefole keâefJeleebÛes mebieÇn Dejsefyekeâ, FbieÇpeer,pece&ve, FšeefueÙeve DeeefCe HeÇWâÛe Ùee Yee<eebceOÙes heÇefmeæ Peeues Deensle. lÙeebveer lÙeebÛÙee keâefJelee Ùegjeshe, Dee@mš^sefueÙee Ùee Keb[eceOeuÙee Deveskeâ Menjeble meeoj kesâuÙee Deensle. lÙeemeesyele Yeejle,efvekeâejeiegDee, Fb[esvesefMeÙee Ùee osMeebleuÙee Deveskeâ Menjeble meeoj kesâuÙee Deensle. efieÇcee ÙegefveJnefme&šer Dee@Heâ ceeušeceOÙes ceeušerpeÛes heÇeOÙeehekeâ Deensle DeeefCe lÙeeÛeyejesyej ceeušeÛes cesef[šsjsefveDeve heÇebleeÛes heÇefleefveOeer cnCetvener keâece heenleele. Last-Ditch Ecstacyne Deuyeš& ie@š Ùeebveer FbieÇpeerle DevegJeeefole kesâuesuÙee keâefJeleeÛee mebieÇn `heesSš^erJeeuee'ves Yeejleele 2017 meeueer heÇefmeæ kesâuee Deens. ne DevegJeeo lÙeebÛÙee Klin u Kapricci Ohra Ùee ceeušerpe Yee<esleuÙee 2015 meeueer heÇefmeæ PeeuesuÙee keâefJeleemebieÇneÛee DevegJeeo Deens. Ùee mebieÇneuee Deveskeâ je<š^erÙe hegjmkeâej ueeYeues Deensle.

Dee@iemš 2021

17

Skeâ vepej šekeâueer lej ceuee Dee"Jele veenerÙes keâer ceer keâmee yeensj he[uees jmesue mkeäkesDej ceOetve keâmee iesuees Deb[jieÇeTb[ šŸetye-mšsMeveele kegâ"s Iesleueb eflekeâerš ceer keâMeer vepej šekeâueer, šekeâueerÛe Demesue lej ÛesnNÙeebJej keâmeb keâeÙe ceer mJele:uee meeJejueb/ ieceeJeueb veener ue#eele jeefnuesueb DeemeheemeÛeb peie peJeUtve JeenCeejb mJele:uee ve ieceeJelee legPÙee Dehes#esves GYee Demeuesuee ceer HeâesveJej ceer Sskeâues legPes Yejuesues [esUs DeeefCe legPes Meyo ceePÙee legšuesuÙee ùoÙeeÛÙee Deejheej peeCeejs. peevesJeejerleuÙee Pee[ebÛÙee Jes[ŸeeefheMee HeâebÅee (ceePÙee veervees Deepeermee"er) Deelee kegâCeer vemesue Ùee meb$ÙeebÛÙee peevesJeejerleuÙee Jes[ŸeeefheMee HeâebÅeebÛÙee Keeueer oesve Pee[ebÛÙee keâšele he[uesueer meb$eer JesÛeeÙeuee lÙeebvee LeebyeeJeb ueeiesue efyeefueÙe[dme&ÛÙee yee@umeheÇceeCes efJeKegjuesuÙee DeJemLesle (peesheÙeËle les legšCeej veenerle ùoÙeeheÇceeCes) ceie lees Kees[keâj heeTme ÙesF&ue peKeceer PeeuÙesuÙee meb$ÙeebÛÙee DeeleuÙee meeJeueerle Iegmesue oesve meb$ÙeebÛÙee Pee[ebÛÙee YeJÙe iees<šerKeeuetve yeensj he[sue Skeâ Lees[emee keâke&âMe iebOe ceeleerÛÙee megiebOeele IegmeUuesuee DeeefCe heeveebÛÙee Jej šebieues Deensle heeCÙeeÛes LeWye Deelee kegâCeer veenerÙes lÙee meb$ÙeebÛÙee meeJeueeruee Deueieo mheMe& keâjCeejb Skeâ KesU KesUuee peeleesÙe pees heesÛeleesÛeleesÙe lÙeeÛÙee DebleeheÙeËle DeeefCe 18

Dee@iemš 2021

Deelee ner HegâieJeuesueer iees<š keâer ‘Skeâ keâeUe ieesUe peefceveerJej he[uÙeeÛeer' metÙe& Deelee HeâebÅeebÛÙee ceOÙes GieJeueeÙe heCe lees ueJekeâjÛe veenermee nesCeejsÙe ¢ee Meeble DeekeâeMeele peceueer Deens YeÙeeJen heeJemeeÛeer MekeäÙelee. ֎

With best compliments from

Dee@iemš 2021

19

yeÇeves ceesPesefšÛe yeÇeves ceesPesefšÛe ns keâJeer, uesKekeâ, DevegJeeokeâ, mebheeokeâ, heÇkeâeMekeâ, keâeÙe&keâlex DeeefCe mueesJnsefveÙeve meeefnlÙeeÛes heÇJele&keâ Deensle. DeepeheÙeËle lÙeebveer 13 keâeJÙemebieÇn, oesve keâeobyeNÙee DeeefCe Skeâ ueIegkeâLeemebieÇn heÇkeâeefMele kesâues Deensle. lÙeebÛeer 28 hegmlekesâ Deveskeâ Yee<eeble DevegJeeefole Peeueer Deensle, lÙeeleerue yengleskeâ hegmlekesâ FšeefueÙeve, FbieÇpeer DeeefCe pece&veceOÙes Deensle. lÙeebveer j@cyees, pesvesš DeeefCe Hegâkeâes ÙeebmeejKÙee uesKekeâebÛeer hegmlekesâ heÇecegKÙeeves HeÇWâÛeceOetve Yee<eebleefjleosKeerue kesâueer Deensle. DeuesHeâ DeeefCe ue@cye[e Ùee hegmlekeâ ceeefuekesâÛes les mebheeokeâ Demetve lÙeebveer mueesJnsefveÙeve meeefnlÙeeÛÙee heÇÛeejemee"er Deveskeâ keâLeemebieÇn DeeefCe heÇkeâeMeves mebheeefole kesâueer Deensle. les Jeeef<e&keâ efueeéJnie efuešjsÛej HesâeqmšJnueÛes DeeefCe uegyueerÙeevee ies DeeefCe ueseqmyeÙeve efHeâuce HesâeqmšJnueÛes mecevJeÙekeâ Deensle.

20

Dee@iemš 2021

øeâeÙe[s Meg›eâJeejer DeeheCe cejCeeÛee efJeÛeej keâjlees cnCetveÛe DeeheCe he[lees Iejeyeensj DeeheuÙeeuee Kethe $eeme Peeuesuee Demelees Ùeelevee PeeuesuÙee Demeleele ce@[vesme Deeuesuee Demelees DeeheuÙeeuee [s[Sb[uee heesnesÛeuÙeemeejKee ce@[vesme DeeheCe "ej Peeuesues Demelees DeeefCe yesOegbo yesmegceej OeeJele Demelees DeeheCe Ùee keäueyeheemetve lÙee keäueyeheÙeËle ceenerle vemeleb/mecepeleb vemeleb DeeheuÙeeuee keâer DeeheCe ÛegbyeleesÙe kegâ"uÙee lejer Demhe<š ÛesnNÙeebvee Jeešleb Demeleb keâer kegâCeeuee lejer Iejer IesTve peeJeb heCe DeeheCe lesner efJemejlees legcneuee heesueerme De[Jeleele, meebieleelelegcner [^bkeâ Deenele heeÙeer Ûeeuele pee, lejerner legceÛes efce$e Dees{tve IesTve peeleele legcneuee ogmeNÙee DeñŸeeJej efceó keâeUesKe he[ueeÙe he[os Keeueer Dees{uesues Deensle keâer keâOeer mekeâeU nesT veÙes. [^erce ceer mJehveele Deens keâer, ceer efyeyeàÙee JeeIe Deens pÙeeÛÙeeJej he[ueerÙes pee[pet[ keâeUer Heâj DeeefCe Ûecekeâleensle [esUs ceer legPÙee ceeies ÛeeueueesÙe let heenleesÙe ceeies heCe efnccele veener keâjerle let YejYej ÛeeueCÙeeÛeer keâer nUtnUt ÛeeueCÙeeÛeer keâer LeebyeCÙeeÛeer

Dee@iemš 2021

21

ceuee DeJeIe[lebÙe Ùee efyeefu[bieebÛÙee pebpeeUele ueeueyegbo peUCeeNÙee [ebyejeceOÙes ceuee DeJeIe[eÙeuee neslebÙe keâceer GbÛeerÛÙee IejebcegUs IeeyejuesuÙee kegâ$ÙeebcegUs G[Ÿee ceejle yeepetuee nesCeeNÙee ceeCemeebcegUs let yemeleesme Leketâve ke@âHesâmeceesj efpeLes ceer he[uesuee Deens DeLeebie legPÙee heeÙeebJej let Jeeš heenleesÙe leguee kegâCeerner efJeÛeejele veenerÙes. les otjJe¤ve heenleensle DeeefCe lÙeebvee JeešlesÙe keâer ne Skeâ-Skeâhee$eer heÇÙeesie Deens kegâCeerlejer šeàÙee JeepeJeleb heCe "sJeleb les iebYeerj Deblej mebOÙeekeâeUer Leketâve DeeheCe hejlelees Iejer let keâesCeeMeerÛe yeesueuee veenerme kegâCeerner efouesueb vemeleb leguee KeeÙeuee-hÙeeÙeuee leguee Ieeye¤ve vegmeles heenele jeefnues ceer mJele:ÛÙee heeÙeebJej G"lees GIe[lees ojJeepes let he[t Mekeâle veenerme yeensj let keâueb[lees DeeefCe cejCeeÛeer Jeeš heenleesme ceePÙee oeleebveer Heâe[lees ceer legPes keâhe[s let LejLejle Demeleevee ceer leguee Ûeešlees meeÙejveÛes DeeJeepe Ùesle Demeleele, keâeve"àÙee yemeJeCeeje DeeJeepe Ùesle Demelees ojJeepÙeeJej ceeCemeebÛes DeeJeepe Ùesle Demeleele cesieeHeâesvmeJej efšÙejie@meÛÙee efMešŸee G[leensle, Oetj G[leesÙe ceer leguee efce"erle Ieslees, Deieoer Ieó legPeb j#eCe keâjCÙeemee"er ceer ieesUeryeej Sskeâlees ...Sskeâle yemelees. ֎

22

Dee@iemš 2021

DeesefheefveÙeve peeieeflekeâ meeefnlÙe cnCepes keâeÙe? meefÛeve kesâlekeâj / ßeerOej efleUJes veeF&keâ megveerue leebyes / mJeeqhveue MesUkesâ / jJeervõ ueeKes heÇJeerCe yeeboskeâj / keâceueekeâj Yeš / nefj ce=ogue

meefÛeve kesâlekeâj ÉwYeeef<ekeâ keâJeer, meceer#ekeâ, DevegJeeokeâ Deepe meeefnlÙe JewefMJekeâ yeepeejhes"sÛee Yeeie Peeuee Deens, pÙeeuee heemkeâue kesâmeveesJeemeejKÙee efJeog<eer 'World Republic of Letters' cnCeles. ner JÙeJemLee DeLee&leÛe Demeceeve Deens keâejCe heeMÛeeòÙe meeefnlÙe Je mebmke=âleer efleÛÙee keWâõele jenles Je Flej meeefnlÙe cnCepes ceje"er, ceuÙeeUce Jeiewjs ¢ee peeieeflekeâ JÙeJemLesÛÙee heefjIeeJejÛe jenleele. peeieeflekeâ opee& cnCepes keâeÙe yejsÛe JesUsuee ner yeepeejhes" "jJele Demeles. ner peeieeflekeâ yeepeejhes" mLeeefvekeâ/ je<š^erÙe yeepeejhes"syejesyej vesnceerÛe Deeoeve-heÇoeve keâjle Demeles. ns Deeoeve-heÇoeve Deveskeâ heÇkeâejÛes Demet Mekeâles, GoenjCeeLe& Yee<eeblej, DevÙe Yee<esleuÙee ke=âleeRefJe<eÙeer heefjÛeÙeelcekeâ uesKeve Je meceer#ee, peeieeflekeâ hegjmkeâej (veesyesue, yegkeâj, hegefuelPej Jeiewjs).

Deepe pej peeieeflekeâ opee& cnCepes keâeÙe, ne heÇMve ceeb[eÙeÛee Demesue lej ¢ee meboYee&leÛe ceeb[eJee ueeiesue. peeieeflekeâ meeefnlÙe JÙeJemLesle meJee&le cenòJeeÛeer efJemeeJÙee Melekeâeleueer veeJes keâesCeleer Deensle? lÙeebÛÙee uesKeveeJej vepej efHeâjJeueer lej peeieeflekeâ opee&efJe<eÙeer Lees[er keâuhevee ÙesT Mekesâue : oesmleesJnmkeâer, še@umše@Ùe, ieesieesue, ÛesKeesJemeejKes Lees[s hetJeeaÛes jefMeÙeve uesKekeâ, keâeHeäkeâe, pee@F&me, nsefcebiJes, FefueÙeš, Heâe@keâvej, šesveer ceesefjmee@ve, ceeb[uemlece, DeeKce@šesJee mšerJevme, peervmeyeie&, šs[ ¢etpe, efmeequJeÙee hueeLe, efJemueerJn efPeceyeesjmekeâe, efceueesPe, Jeemkeâes heeshee, Deeuyesj keâecÙet, pÙee hee@ue mee$e&, yevee&[& Mee@, Fymesve, yeÇsMš, yeskesâš, Fšuees ke@âequJevees, efceueeve kegbâosje, lÙeeÛeyejesyej ie@efyeÇSue ieeefme&Ùee ceeKexme, nesjÛes uegF&me yeesnxPe, Dee@keäšeqJnDees heePe, ceeefjDees Jeiee&me uee@memee Je heeyuees ves®oemeejKes oef#eCe Decesefjkeâer uesKekeâ Deepe peeieeflekeâ yeepeejhes"sle cenòJeeÛes ceeveues peeleele, keâejCe lÙeebÛes Gòece DevegJeeo Je lÙeebvee veesyesuemeejKes peeieeflekeâ hegjmkeâejner efceUeues Deensle. ¢ee JÙeJemLesÛes mJele:Ûeb jepekeâejCe Demeueb lejer ¢ee uesKekeâebveer cee$e mJele:ÛÙee Yee<esueeÛe veJns peieeleuÙee Flej Yee<esleuÙee meeefnlÙeeuee-ceje"ermekeâš-Ie[Jeueb Deens ns keâyetue keâjeJeb ueeiesue. ¢eebÛÙeeceOeueer meceeve met$eb keâesCeleer Deensle?

DeeMeÙe DeeefCe DeefYeJÙekeäleer ¢ee oesvner yeeyeeRceOÙes keâuhekeâlee Je JesieUsheCee. 24

Dee@iemš 2021

peJeUpeJeU meJeeËveerÛe Heâe@ce& DeeefCe DeeOegefvekeâ peerJeveÂ<šŸee meKeesue leeeqòJekeâ Demeb JesieUb keâener efoueb Deens Je ieÇeTb[ yeÇsefkebâie keâece kesâueb Deens. osMeerJeeoeÛeer DeJeemleJe keâuhevee yeejieUuÙeecegUs ceje"er meeefnlÙe DeefleMeÙe mebkegâefÛele Peeuebb nesleb. lÙeeÛeyejesyej ceje"erle heejbheefjkeâ, mejOeesheš, Heâe@cÙeg&ueeJeeoer uesKeve keâjCÙeeÛÙee Je=òeer cees"Ÿee heÇceeCeele DemeuÙeecegUs JewefMJekeâ opee&Ûeb uesKeve ogceeaU Deens. lÙeeÛeyejesyej cees"Ÿee heÇceeCeele ceje"er JeeÛekeâmegæe YetlekeâeUieÇmle, uesKekeâebmeejKeeÛe peeleerJeeoer, mebkegâefÛele Â<šer Demeuesuee Je yegUyegUerle uesKeve JeeÛeCeeje DemeuÙeecegUs JewefMJekeâ opee&ÛÙee ceje"er uesKeveekeâ[s hee" efHeâjJeleevee efomelees. lejerner ceje"erle De®Ce keâesueškeâj, yeeyegjeJe yeeietue, veeceosJe {meeU, meoevebo jsies, efoueerhe efÛe$es, Jemeble [nekesâ, JÙebkeâšsMe cee[ietUkeâj, keâceue osmeeF&, Deevebo peelesieeJekeâj, n. cees. ceje"s, censMe SuekegbâÛeJeej, meleerMe DeeUskeâj, efJeueeme meejbie, Ûebõkeâeble Keesle, Jemeble iegpe&j, iebieeOej iee[ieerU, Meece ceveesnj, ceefuekeâe Decej MesKe, peer. S. kegâuekeâCeea, keâesmeueekeâej vescee[s, efkeâjCe veiejkeâj, veboe Kejs JeiewjWveer efJeMJemeeefnlÙe heÛeJetve mJele:Ûeb mJeleb$e meeefnlÙe ceje"erle efoueb Deens. DeepeÛÙee efhe{erle cekeâjbo mee"s, Deefveue oeceues, mebpeerJe Keeb[skeâj, nsceble efoJešs, keâefJelee cenepeve, efve. efJe. kegâuekeâCeer&, meueerue JeeIe, cevÙee peesMeer, efovekeâj ceveJej, keâLeekeâej heÇ%ee oÙee heJeej, cebiesMe veejeÙeCejeJe keâeUs ner hejbheje heg{s vesle Deensle ns heentve Deevebo neslees. hejbleg ns meieUb meeefnlÙe JewefMJekeâ hue@šHeâe@ce&Jej peeÙeuee nJeb Flekebâ peele veener cnCetve ceePÙeekeâ[tve efpelekeâe nesT Mekeâlees Flekeâe keâjlees. Demes Deveskeâ heÇÙelve Flejebveerner kesâues heeefnpesle. lÙeeÛeyejesyej ceje"erlener ns uesKeve keWâõmLeeveer DemeeJeb Demeb Jeešleb. ֎

Dee@iemš 2021

25

ßeerOej efleUJes veeF&keâ keâJeer, keâeobyejerkeâej DeeefCe meceer#ekeâ YeeueÛebõ vescee[s ¢eebveer hee@hÙeguej heÇkeâeMeveeves DeeÙeesefpele kesâuesuÙee ÛeÛee&meesnàÙeele Deeblejje<š^erÙe uesKekeâ efkebâJee Deeblejje<š^erÙe cetuÙe Demes keâener DeeqmlelJeele vemeles Demes heÇefleheeove kesâues nesles. Deueerkeâ[s megveerue leebyeWveer Deeblejje<š^erÙe Yee<ee efkebâJee Deeblejje<š^erÙe uesKekeâ Demes keâener DeeqmlelJeele vemeles Demes heÇefleheeove kesâues DeeefCe lÙeeuee DeeceÛes hejceefce$e efveleerve efjb{s ¢eebveer ogpeesje efouee. ¢ee efveefceòeeves efvecee&Ce Peeuesues keâener efJeÛeej ceer FLes ceeb[le Deens. heefnueer iees<š leerve ke@âšsiejerpe 1) Deeblejje<š^erÙe : Deeblejje<š^erÙeceOÙes meieUer je<š^s DeefYeheÇsle veenerle. oesve je<š^ebleerue JeešeIeešeRveener Deeblejje<š^erÙe JeešeIeešer cnšueb peeleb. keâcÙegefvemš he#eeÛeer Deveskeâ DeefOeJesMeveb Deeblejje<š^erÙe Demeleele, lÙeele heÇlÙeskeâ je<š^ meeceeJetve Iesleueb peeF&ueÛe Demeb veener.

2) he=LJeerÙe (iueesyeue )ceOÙes efkeâceeve 90 škeäkesâ je<š^s Meeefceue Demeleele.

3) JewefMJekeâ : JewefMJekeâ ns Skeâ cetuÙe Deens mJeeYeeefJekeâjerlÙee keâuee cetuÙener pÙeeÛeer ÛeÛee& DeeheCe MesJešer keâjCeej Deens. peieeÛÙee mebmke=âleer ¢ee meOÙee 1.

2.

3.

4.

5.

6.

7.

8.

9.

yeÇÿeeb[erÙe - keâe@mecee@meue efJeMJeerÙe - ÙegefveJnme&ue he=LJeerÙe - iueesyeue Deeblejje<š^erÙe - Fbšjve@Meveue je<š^erÙe - ve@Meveue heÇeosefMekeâ - efjpeveue osMeer - Jnvee&keäÙeguej peceeleer - š^eÙeyeue heesšer - meyekeâuÛejue

DeMee heeleUerJej JeeJejle Demeleele DeeefCe Deepe JÙekeäleerÛeer veeieefjkeâer DeesUKe ner lees kegâ"uÙee je<š^eÛee Deens lÙeeJej "jles cnCepes pees YeejleeÛee veeieefjkeâ lees YeejleerÙe, mhesve je<š^eÛee 26

Dee@iemš 2021

veeieefjkeâ lees mhe@efveMe. lÙee lÙee je<š^ele lÙee JÙekeäleerÛeer DeesUKe hegvne osMeer Je heÇeosefMekeâ DeesUKeerle efJeYeeieueer peeles cnCepes YeejleerÙeebÛeer DeesUKe ner ceje"er, yebieeueer, eEnoer, leeefceU DeMeer DeesUKeueer peeles cnCepesÛe YeejleerÙe ner ceeieea Je ceje"er ner heÇeosefMekeâ/ osMeer DeMee oesve meebmke=âeflekeâ DeesUKeer IesTveÛe YeejleerÙe ceveg<Ùe peiele Demelees. cnCetveÛe Deveskeâoe YeejleerÙe uesKekeâ YeejleerÙe ceje"er, YeejleerÙe yebieeueer DeMee DeesUKeerves JeeJejle Demelees. ¢ee oesve mebmke=âleerÛÙee yeensj Skeâ eflemejer mebmke=âleer Demeles efpeuee DeeheCe DeeefoJeemeer efkebâJee peceeleer DeesUKe cnCelees. ¢ee mebmke=âleerleerue ceveg<Ùe ne YeejleerÙe DeeefCe peceeleer DeMee oesve DeesUKeeRveer JeeJejle Demelees cnCepes YeejleerÙe ieeW[ efkebâJee YeejleerÙe Jeejueer. ¢ee eflevner mebmke=âleerle Skeâ Demee mecegoeÙe Demelees pÙeeuee lÙee mebmke=âleerle ogÙÙece Jee meJee&efOekeâ DeefOekeâej Demeleele. DeMee ueeskeâebÛeer lÙee lÙee ceeieea Jee osMeer Jee peceeleer mebmke=âleerle Skeâ mJeeÙeòe heesšmebmke=âleer JeeJejle Demeles. efleuee DeeheCe heesšer cnCelees.

GoenjCeeLe& osMeer mebmke=âleerle Demhe=MÙeebÛeer JeeJejle Demeuesueer mebmke=âleer efkebâJee cegbyeF&leerue OeejeJeerÛeer mebmke=âleer efkebâJee ieeW[ mebmke=âleerle JeeJejle Demeuesueer hejOeveer mebmke=âleer YeejleerÙe veeieefjkeâ ne Demee mJeYeeJele: yengmebmke=âleerÙe Demelees. meenefpekeâÛe keâueeefveefce&leerÛÙeeJesUer ¢ee yengmebmke=âleerÛÙee Debieeves Deveskeâ heÇMve efvecee&Ce nesleele. ceePee efce$e Yegpebie cesßeece lej kesâJeU Skeâe peceeleerMeer veJns lej Deveskeâ DeeefoJeemeer peceeleerMeer efveieef[le jeefnuee DeeefCe lÙeecegUsÛe Deveskeâ DeeefoJeemeer Yee<eeble JÙekeäle Peeuee. DeeheuÙeeuee YeejleerÙe Yee<eebyejesyej FbeqiueMeceOÙes efueefnCeejs ueeskeâ efÉYeeef<ekeâ uesKeve mebmke=âleerÛes uesKekeâ Jeešleele, heCe Deveskeâ DeeefoJeemeer Yee<eeble efueefnCeeje Yegpebie yengYeeef<ekeâ uesKekeâ Jeešle veener. Demee ne yengmeebmke=âeflekeâ YeejleerÙe uesKekeâ peesJej Heâkeäle Yeejle veeJeeÛÙee je<š^ebleie&le DeJekeâeMeeJej efuenerle Demelees leesJej meJe& keâener "erkeâ Ûeeueuesues Demeles. heCe pesJne lees Yeejleeyejesyej Flej je<š^ebÛee DeJekeâeMener DeeheuÙee uesKeveele meeceeJetve Ieslees lesJne lÙeeuee keâeÙe cnCeeÙeÛes, Demee heÇMve efvecee&Ce neslees DeeefCe pej keâe lÙeeÛes JeemleJÙe Yeejleele keâceer Je Yeejleeyeensj peemle Demesue lej ne heÇMve DeefOekeâÛe leerJeÇ neslees. Deueerkeâ[s Dee@keäše@eqJnÙee heePeves YeejleerÙe Oecee&Jej Deveskeâ keâefJelee efueefnuÙee. lÙee mhe@efveMe Yee<esle efueefnuÙee cnCetve mhe@efveMe cnCelee ÙesF&ue, heCe lÙee oesve je<š^ebÛÙee cnCetve Deeblejje<š^erÙe Deensle Demesner cnCelee ÙesF&ue. heÇeÛeerve keâeUer jepÙe ns heesefueefškeâue Ùegefveš nesles heCe lesJnener JeeuceerkeâeRveer, JÙeemeebveer Deveskeâ jepÙeebÛÙee mebmke=âleer DeeheuÙee cenekeâeJÙeele DeeCetve Skeâ meJeËkeâ<e DeJekeâeMeebÛÙee keâueeke=âleer mebmke=âle ¢ee ceeieea Yee<esle efvecee&Ce kesâuÙee neslÙee. Deelee JeenlegkeâerÛeer meeOeves Jee{ueer. jepÙeeSsJepeer je<š^ Deeues DeeefCe lÙeeletveÛe veJÙee JÙeeme JeeuceerkeâeRÛÙeeheg{s lÙeebÛÙee DeesUKeerÛes veJes heÇMve efvecee&Ce Peeues. meJee&le hesÛeoej heÇMve kegâ"ueer Yee<ee JeehejeÙeÛeer ne neslee. keâejCe mebmke=âle ce=leheÇeÙe Peeuesueer Deens DeeefCe Ùeslener veenerÙes meenefpekeâÛe ¢ee heÇMveeÛes Gòej Deveskeâ je<š^eble yeesueueer peeCeejer DeeefCe mJele:uee ÙesCeejer Deeblejje<š^erÙe Yee<ee Demes efceUJeues iesues DeeefCe meueceeve jMoeRmeejKÙee uesKekeâebveer FbeqiueMe Dee@iemš 2021

27

¢ee Deeblejje<š^erÙe Yee<esle efuentve lÙee FbeqiueMeuee ÛešveerHeâeÙe keâ¤ve YeejleerÙe keâ¤ve Deeblejje<š^erÙe uesKekeâeÛee veJee Heâe@ce& efvecee&Ce kesâuee. lelhetJeea ceeieea FbeqiueMe mebmke=âleerle pevceuesuÙee Deeefoue pemeeJeeueemeejKÙee ueeskeâebveer FbeqiueMeceOÙes uesKeve kesâues nesles, heCe lÙeeuee ceÙee&efole DeesUKe heÇehle Peeueer nesleer. DeeefCe vescee[s cnCeleele lÙeeheÇceeCes ns uesKeve opexoej veJnles. heCe meueceeve jMoerves ‘efce[veeF&šdme efÛeu[^ve’ efuentve Fbef[Ùeve FbeqiueMeceOÙes efueKeeCe keâ¤vener meeefnlÙeeÛeer JewefMJekeâ GbÛeer iee"ueer peeT Mekeâles ns efmeæ kesâues. heg{s De®bOeleer je@Ùe, DeefceleeJe Iees<e, efJe›eâce mes"veer lÙeeuee ogpeesje efouee DeeefCe vescee[WÛeer šerkeâe DeÛeevekeâ DeheDeekeâueveeÛeer heÇelÙeef#ekeâ Peeueer. vescee[s pÙee opee&uee iee"Ces DeMekeäÙe cnCele nesles lees opee& iee"uee peeT ueeieuee. Demes uesKekeâ peesJej SkeâeÛe je<š^eefJe<eÙeer efuenerle nesles leesJej lÙeebvee YeejleerÙe cnCetve ceeskeâUb neslee Ùesle nesles, heCe DeefceleeJe Iees<e ¢eebÛÙee ‘meer Dee@Heâ hee@heerpe’ efkebâJee meueceeve jMoer ¢eebÛÙee ‘cetme& ueemš meeÙe’ ¢eebvee keâeÙe cnCeeJeÙeeÛes, ne heÇMve efvecee&Ce Peeuee Deens. ceePÙee celes oesve efkebâJee lÙeentve DeefOekeâ je<š^ebÛeer mebmke=âleer meelelÙeeves DeeheuÙee keâueeke=âleerÛÙee DeJekeâeMeele DeeCeCeeNÙee uesKekeâeuee Fbšjve@Meveue uesKekeâ cnCeeJes lej oesve efkebâJee lÙeentve DeefOekeâ mebmke=âleeRÛee DeJekeâeMe pÙee keâueeke=âleerle DeeCeuee peeF&ue efleuee Deeblejje<š^erÙe keâueeke=âleer cnCeeJes. Goe. SvkeâerÛÙee jepÙeelener efJeueeme meejbieeÛeer keâueeke=âleer ceje"er, YeejleerÙe, Decesefjkeâe Je Fjekeâer (megcesefjÙeve) DeMee Ûeej mebmke=âleer keâJesle Iesles. heÇceeso JeWieguexkeâjÛee ne heÇJeeme DeeqmlelJekeWâõer DemeuÙeeves ¢ee keâeobyejerle Flej mebmke=âleerefJe<eÙeer JeešCeejer hejelcelee Je leer mebmke=âleer Deelcemeele keâjCÙeeÛee heÇÙelve melele leeCeeyeeCÙeele efomelees. mJele:ÛÙee DeeqmlelJeeÛeer DeesUKe MeesOeeÙeuee DeeuesuÙee heÇceesouee meebmke=âeflekeâ oyeeJeecegUs Deeheuee MeesOe kegbâ"JeeJee ueeielees DeeefCe DeeheuÙeeheg{s heÇMve he[lees keâer Deeblejje<š^^erÙelee ner ¢ee keâeobyejerÛeer iejpe Deens keâe? ne DeeqmlelJeMeesOe kegâ"sner ueeiet Mekeâuee Demelee. peeieeflekeâ cnCepes efkeâceeve 50 škeäkesâ je<š^s pÙee Iešvesle meeceerue Deensle efkebâJee pÙeeÛeer JÙeehleer efkeâceeve peieeÛÙee 50 škeäkesâ Yetieesueeuee šÛe keâjles DeMeer Iešvee efkebâJee keâuee. DeMeer keâuee efvecee&Ce keâjlee ÙesF&ue keâe? Deveskeâoe ceuee Jeešleb peeieeflekeâ DeeefCe Deeblejje<š^erÙe ¢eele keâenerlejer ieuuele nesles. osMeer Yee<esleerue hegmlekeâ Yee<eeblejeceeiex peeieeflekeâ nesT Mekeâles, heCe me@cÙegSue yeskesâšmeejKee uesKekeâ Deeblejje<š^erÙe cnCepes Fbiueb[, DeeÙeueË[ DeeefCe HeÇâebme DeMee leerve je<š^ebleuÙee ueeskeâebmee"er efuenerle neslee. Jner. Sme. vee@ Ùehee@ue Je meueceeve jMoerÛÙee [eskeäÙeele Deveskeâ je<š^ebleerue Dee@ef[Ùevme DemeeJee Demes Jeešles. yeekeâer Jew%eeefvekeâ, leb$e Jew%eeefvekeâ, efÛevn Jew%eeefvekeâ, efÛevnleb$e Jew%eeefvekeâ uesKekeâ lej GIe[ GIe[ peeieeflekeâ JeeÛekeâebmee"er efuenerle Demeleele. kesâJeU meeefnlÙeemee"er keâesCe meceieÇ mebmke=âleeruee osMeerJeeoer Jes"erme Oejsue? Kegö vescee[s yeoueleeÙele ns Deueerkeâ[ÛÙee lÙeebÛÙee iees<šeRJe¤ve efomeles cnCetveÛe ceer efveleerve efjb{Wvee cnCeeuees neslees keâer, ‘efveleerve, Demeb nesT veÙes keâer vescee[s vetleve Peeuesle DeeefCe legcner pegvÙee vescee[WÛÙeele LeebyeueeÙe.’ Demees.

28

Dee@iemš 2021

Lees[keäÙeele keâeÙe, pees Deeblejje<š^erÙe Âeq<škeâesveeletve DeeefCe Yee<eebletve efueefnlees DeeefCe pÙeeÛÙee keâueeke=âleerleerue Yetieesue Skeâehes#ee DeefOekeâ je<š^ebleerue Deens lees Keje Deeblejje<š^erÙe uesKekeâ. pÙee Yee<ee Deveskeâ je<š^eble yeesueuÙee peeleele lÙee Deeblejje<š^erÙe DeeefCe Deelee JesU DeMeer DeeueerÙes keâer, Deveskeâ Yee<ee Deeblejje<š^erÙe yevele ÛeeueuÙeele. efnboer, leefceU, ceje"er, yebieeueer, Jeiewjs. efnboer, leefceU ¢eele DeeIee[erJej Deensle. ieceleerÛee Yeeie cnCepes meeefnlÙeele cee$e Deeblejje<š^erÙe uesKeve Fbef[Ùeve FbeqiueMeceOÙes peemle neslebÙe. pÙeele DeefceleeJe Iees<e Jeiewjs Ùesleele. SKeeoe uesKekeâ pesJne Deveskeâ je<š^ebÛee Yetieesue meeefnlÙeele DeeCelees lesJne leesner Deeblejje<š^erÙe uesKekeâ Demelees, ceie Yeues lees osMeer Yee<esle efuenerle Demesue. Goe. efJeueeme meejbie. yengleskeâ Deeblejje<š^erÙe uesKekeâ efÉYeeef<ekeâ efkebâJee $ewYeeef<ekeâ uesKekeâ Demeleele. Deveskeâoe legcner pÙee Yee<esle efueefnlee lÙee Yee<esleuee JeeÛekeâÛe Skeâe je<š^ele meeceeJeuee peele veener, DeMee JesUer DeeheesDeeheÛe legcner Deeblejje<š^erÙe JeeÛekeâebmee"er efueneÙeuee ueeielee. Deepekeâeue efyeÇefšMe uesKekeâ Fbef[Ùeve Je Decesefjkeâve Jee DeeÙeefjMe heÇs#ekeâ ie=nerle Oe¤ve efueKeeCe keâjle Demelees.

Deelee peeieeflekeâ DeeefCe JewefMJekeâ ¢eebÛeer ÛeÛee& keâjeÙeuee njkeâle veener. peie cnCepes legcner pÙeele peielee lees Yetieesue. ¢eele heÇecegKÙeeves he=LJeer Ùesles efkebâJee je<š^ Ùesles efkebâJee jepÙe Ùesles efkebâJee efpeune Ùeslees efkebâJee hebÛe›eâesMeer Ùesles efkebâJee ieeJe Je hee[e Ùeslees efkebâJee Jemleer Ùesles. ¢ee DeLee&ves heÇlÙeskeâ ke=âleer peeieeflekeâÛe Demeles. heÇMve leer he=LJeerÙe cnCepes iueesyeue Deens keâe ne Demelees. iueesye DeeefCe Jeu[& ¢ee oesve Meyoebleuee Heâjkeâ ue#eele ve DeeuÙeeves ns Ie[les.

JewefMJekeâ keâueeke=âleer cnCepes keâeÙe?

JewefMJekeâ cnCepes JesieJesieàÙee osMeeble peieCeeNÙee heCe lejerner heÇlÙeskeâeÛÙee peieCÙeeÛÙee Je peieeÛÙee ceÙee&oe heej keâ¤ve hetCe& JesieUs peieCes Je peie DeefleMeÙe Ieve Je ienve heæleerves meeoj keâjCeejer Je meJeeËvee Deheerue nesCeejer keâueeke=âleer! Je Skeâentve DeefOekeâ JewefMJekeâ keâueeke=âleer efvecee&Ce keâjCeeje keâueeJeble cnCepes JewefMJekeâ keâueeJeble nesÙe. heÇMve Demee keâer, ceie keâueeke=âleer Je Jee*dceÙe JewefMJekeâ keâOeer nesles?

1. ceePÙee celes pes Jee*dceÙe nescees mesefheÙeve efJeLe veJelee Demeles les JewefMJekeâ Demeles DeeefCe DeMee Jee*dceÙeeleerue meJee&le cees"e De[LeUe osMeerJeeo Demelees. ceePÙee DevegYeJeeÛÙee hemeeNÙeele ceeieea, osMeer, peceeleer Je heesšer DeMee Ûeejer mebmke=âleer veebole Demeleele. heCe osMeerJeeo Heâkeäle osMeer mebmke=âleerleerue hejbhejsÛee DeeieÇn Oejlees DeeefCe ceePÙee nescees mesefheÙeveefiejeruee efJeMJeerÙe nesCÙeeuee heÇefleyebOe keâjlees. lees JemegOewJe kegâšgcyekeâcäed ne keâesu¢eeÛee DeeefCe ueyee[ yeieàÙeeÛee GheosMe Deens Demeb meebietve mecegõheÙe&šve keâjeÙeuee yeboer Ieeuelees DeeefCe nescees mesefheÙevmeceOÙes Hetâš hee[le.

DeeefCe nescees mesefheÙevmeceOeerue 0.001 škeäkesâ Yesoeuee 99.99 škeäkesâ meecÙeehes#ee DeefOekeâ Dee@iemš 2021

29

cenòJe oslees. ¢ee DeLee&ves osMeerJeeo ne Skeâ škeäkesâJeeuÙeebÛee Jeeo Deens. pesJne SKeeoer keâueeke=âleer DeMee peieYejÛÙee osMeerJeeoebvee Deesueeb[tve veJes DevegYeJeefJeMJe, veJÙee peeefCeJee Je veJÙee mebJesovee Keesueele vesTve oeKeJeles lesJne leer keâueeke=âleer JewefMJekeâ nesÙe. ns Heâkeäle keâueeke=âleerleerue veJelescegUs MekeäÙe nesles. lÙeecegUsÛe ceje"erleerue Heâkeäle ÛeewLÙee veJelesleerue keâueeJebleebveeÛe JewefMJekeâ nesCÙeeÛee Ûeevme Deens. ¢eehetJeea Ûeevme Heâkeäle osMeerJeeÅeebveeÛe neslee, heCe Deelee osMeerJeeoer he@švme&ceOeuee leesÛeleesÛeheCee Deb[jueeFve PeeuÙeeves ÛeewLÙee veJelesÛÙee meeefneqlÙekeâebveeÛe JewefMJekeâ nesCÙeeÛee Ûeevme Deens.

2. pÙee keâueeke=âleerle DeJekeâeMeeÛes meeojerkeâjCe JewefMJekeâ Demeles leerner JewefMJekeâ nesT Mekeâles! pÙee keâueeke=âleerle Skeâentve DeefOekeâ je<š^ebÛes Yetieesue Demeleerue lÙee Deeblejje<š^erÙe DemeuÙee lejer lÙee JewefMJekeâ nesleerueÛe ¢eeÛeer Kee$eer veener. ¢eeGueš SKeeoe efÛebÛeesUe DeJekeâeMemegæe mebhetCe& efJeMJeeuee Deheerue ke⤠Mekeâlees. meeÙevmeÛÙee Yee<esle meebieeÙeÛes lej ceeÙe›eâesÙegefveJnme&ceOÙes ce@›eâesÙegefveJnme& meeoj ke⤠Mekeâlees. GoenjCeeLe& ‘JeeseEšie Heâe@j ieesoes’leuee Yetieesue kegâ"uÙeeÛe je<š^eMeer efveieef[le veener. lees 90 škeäkesâ Decetle& Yetieesue Deens. cnCetve leer keâueeke=âleer menpejerlÙee Deeblejje<š^erÙe nesles, he=LJeerÙe nesles DeeefCe meJe& peeieebvee Je peieebvee efleÛes Deheerue cnCetve JewefMJekeâner nesles. megyeesOe peeJe[skeâj, peer. S. kegâuekeâCeea ¢eebÛÙeemeejKÙee uesKekeâebveer ceje"erle ¢eeÛes heÇelÙeef#ekeâ oeKeJeues Deens 3. eflemejer keâmeesšer ner heÇesmeeÙeeqvšefHeâkeâ DemeCÙeeÛeer Deens. pej meeefnlÙe efkebâJee keâesCeleerner keâuee heÇesmeeÙeefvšefHeâkeâ Demesue lej efleÛes JewefMJekeâ nesCÙeeÛes Ûeevmesme DeefOekeâ Demeles. meOÙee osMeerJeeoeÛÙee keâener keâe@ve&jceOetve pes keâener DeheheÇÛeej Ûeeueuesle lÙeeleerue Skeâ cnCepes keâuÛejue jeÙeefšbie nsÛe ef›eâSefšJn jeÙeefšbie Demeles. heÇlÙe#eele ef›eâSefšJn jeÙeefšbie ns efJe%eeve leb$e%eeveelener Demeles. Heâkeäle meeefnlÙeÛe ef›eâSefšJn vemeles. osMeerJeeÅeebvee efJe%eeve leb$e%eeveeÛee efJeÛeej keâjeÙeÛee vemelees, keâejCe lemee efJeÛeej kesâuee keâer osMeerJeeo efškeâle veener. cnCetveÛe Jew%eeefvekeâ Kegbše mees[uee peelees. cee$e osMeerJeeoeÛes meceLe&ve keâjCÙeemee"er pevesefškeäme efkebâJee DeBLeÇeshee@uee@peer Jeehejueer keâer les yejesyej Demeles. Demees ¢eebÛÙee veeoeuee ueeietve heÇesmeeÙeeqvšefHeâkeâ DemeCes mees[t veÙes. ֎

30

Dee@iemš 2021

heshejJee@ue heefyueefMebieÛeer hegmlekesâ

We offer worldwide shipping www.paperwall.in Gpay to : Paperwall Publishing (9867351031) Also available on www.amazon.in

Dee@iemš 2021

31

megveerue leebyes uesKekeâ DeeefCe he$ekeâej ceeCetme JewefMJekeâ Deens, hejbleg JewefMJekeâ ceeCetme vemelees. peeieeflekeâ meeefnlÙe, peeieeflekeâ efmevescee, peeieeflekeâ mebieerle, peeieeflekeâ efÛe$e, peeieeflekeâ efÛe$eheš Demeb keâenerner vemeleb. keâesCelÙeener keâueeke=âleerÛee heefjmej DeeefCe keâeU mecepeuee lejÛe lÙee keâueeke=âleerÛee DeefOekeâ Ûeebieuee DeemJeeo Ieslee Ùeslees. ceje"er meeefnlÙe Jee YeejleerÙe meeefnlÙe FbieÇpeer Yee<esle DevegJeeefole JneÙeuee nJeb DeMeer Deveskeâ jepekeâerÙe vesles Je celeoejebÛeer OeejCee Demeles. Deveskeâ JeeÛekeâebveener lemeb Jeešleb. FbieÇpeer Jee HeÇWâÛe Yee<esleerue meeefnlÙe ceje"erle DevegJeeefole nesleb lÙee JesUer ceje"er Yee<ee mece=æ nesles. ceje"er Yee<esleerue meeefnlÙeeÛee DevegJeeo FbieÇpeer Jee HeÇWâÛe Yee<esle Peeuee lej FbieÇpeer Jee HeÇWâÛe Yee<ee mece=æ nesles.

Decesefjkeâve meeefnlÙeeÛee ceje"er Yee<esle DevegJeeo keâjCÙeeÛeer Ùeespevee Decesefjkeâve mejkeâejves keâener oMekeâebhetJeea jeyeJeueer nesleer. cee$e ceje"er Yee<ee mece=æ keâjCÙeeÛee Oeboe Decesefjkesâueener hejJe[uee veener. ceneje<š^ele cee$e ceje"er meeefnlÙeeÛÙee hejosMeer Yee<eebceOeerue DevegJeeoemee"er jepÙe mejkeâejves efveOeer GheueyOe keâ¤ve ÅeeJee DeMee ceeieCÙee kesâuÙee peeleele. keâesCelÙeener Yee<esleueer iees<š Jee keâLee Jee keâeobyejer Demees— hee$eb, heefjmej, keâLeeJemlet, mebIe<e& DeeefCe Gkeâue Jee efvejeme, ns heeÛe Ieškeâ DeefveJeeÙe& Demeleele. hee$eb jbieJeCeb, keâLeeJemlet GYeer keâjCeb, mebIe<e& efÛeleejCeb DeeefCe Gkeâue Jee efvejeme ÙeebÛeer ceeb[Ceer keâjCeb ner leb$eb Deensle. leb$e%eeve ns vesnceerÛe peeieeflekeâ Demeleb, keâejCe leb$e%eeveecegUs GheYeesiÙe JemletbÛeer GheYeesiÙelee Jee{les. [e@ ve eqkeäJePeesš- meBkeâes hueevmee ner pees[ieesUer ceje"er meeefnlÙeele efÛeceCejeJe-iegb[ŸeeYeeT Ùee ¤heele DeJeleerCe& nesles. DeeefHeÇâkeâve efÛe$ekeâuee Jee cegKeJešs efhekeâemeesÛÙee efÛe$eele SkeâpeerJe nesleele. Deefkeâje kegâjesmeeJee ÙeebÛee ‘mesJnve meecegjeF&’ ne efÛe$eheš ‘ce@eqiveefHeâefMeDebš mesJnve’ Ùee ¤heele ne@ueerJet[ceOÙes DeJelejlees. ‘Meesues’ DeeefCe ‘ÛeeÙevee iesš’ lÙeeÛe efÛe$ehešeÛÙee efnboer DeeJe=lÙee Deensle. melÙeefpele jeÙe ÙeebÛÙee keâLeebceOetve mšerJnve mheerueyeie&uee ‘F&šer’ DeeefCe ‘keäueespe SvkeâeTbšj’ ns oesve efÛe$eheš megÛeues (lÙeeves melÙeefpele jeÙe Ùeebvee lÙeeÛeb ßesÙe Jee mJeeceerlJenkeäkeâeÛeer jkeäkeâce efoueer veener, heCe lees cegöe JesieUe). ceje"er keâeobyejerle heÇsce DemeeÙeueeÛe nJeb Demee ob[keâ neslee. vescee[WÛÙee keâesmeueeves lees cees[uee. Ùee keâeobyejerle m$eer hee$eÛe veener. keâeobyejer cnCepes keâeÙe ÙeeÛeb veJeb Yeeve vescee[Wveer ceje"er JeeÛekeâeuee efoueb. lÙeeletve Deveskeâ uesKekeâ, veJes uesKekeâ efvecee&Ce Peeues. HeÇâebvPe keâeHeäkeâeves Skeâner 32

Dee@iemš 2021

keâeobyejer hetCe& efueefnueer veener, heÇkeâjCeebÛes ›eâcener lÙeeves ueeJeuesues veJnles. cee$e lÙeeves ÙegjesefheÙeve keâeobyejerheg{Ûee huee@šÛee heÇMve mees[Jeuee Demeb efJeueeme meejbie Ùeebveer veeWoJeueb Deens. keâeHeäkeâeÛÙee leb$eeÛee Jeehej ie@efyeÇDeue ieeefme&Ùee ceeKexpe Ùee uesKekeâeves lÙeeÛÙee keâeobyejerleerue keâener heÇmebie jbieJeleevee kesâuee Deens. MÙeece ceveesnj ÙeebÛÙee keâeobyejerle ceesšj ie@jspeJeeuee nerÛe Skeâe hee$eeÛeer DeesUKe Deens. ‘MebYej ceer’ Ùee keâeobyejerle MÙeece ceveesnj Ùeebveer efHeâkeäMeveÛÙee meerceebÛee Deveskeâ efoMeebvee efJemleej kesâuee Deens. JeemleJe DeeefCe peeot Ùee oesve hejmhejefJejesOeer mebkeâuhevee Deensle. hejbleg ie@efyeÇSue ieeefme&Ùee ceeKexpeÛÙee keâeobyejerle lÙee iegCÙeeieesefJeboeves Skeâ$e veeboleele lÙeecegUs JeemleJeeÛÙee JesieàÙee efceleer JeeÛekeâeuee efceUleele. ceeKexpeÛÙee keâeobyeNÙeebveer Fmeeyesuee DeeÙebosÛÙee keâLee-keâeobyeNÙeebÛee jmlee ceeskeâUe kesâuee. keâLee, keâeobyejer, keâefJelee, veeškeâ ÙeebÛÙee leb$eeceOÙes veJeerve MeesOe ueeJeCeb cnCepes peeieeflekeâ YeeveeÛeb meeefnlÙe efvecee&Ce keâjCeb. YeeueÛebõ vescee[s, MÙeece ceveesnj, De®Ce keâesueškeâj, efoueerhe heg®<eesòece efÛe$es, veeceosJe {meeU ns peeieeflekeâ Yeeve DemeCeejs ceje"erleerue meeefneqlÙekeâ Deensle. efnboerceOÙes HeâefCeMJejveeLe jsCeg, efJeveeso kegâceej Megkeäue ner veeJeb ceuee Ûeškeâve megÛeleele. DeefceleeYe Iees<e Ùee FbieÇpeer uesKekeâeÛeb veeJener cenòJeeÛeb Deens. DeLee&le Ùeehes#eener Deveskeâ YeejleerÙe Je ceje"er uesKekeâ peeieeflekeâ YeeveeÛeb meeefnlÙe efvecee&Ce keâjle Demeleerue. peeieeflekeâ YeeveeÛeb meeefnlÙe cnCepes keâeÙe ns mhe<š keâjCÙeemee"er GoenjCeeoeKeue ceer keâener uesKekeâebÛeer veeJeb Iesleueer, SJe{bÛe. ֎

Dee@iemš 2021

33

mJeeqhveue MesUkesâ keâJeer DeeefCe meceer#ekeâ peeieeflekeâ opee&Ûeb meeefnlÙe Demeb pesJne DeeheCe cnCele Demelees lesJne Ùee meyebOe efJeMJeeleuee keâesCeleener JeeÛekeâ lÙee meeefnlÙeeMeer pees[tve IesT Mekeâuee heeefnpes, lÙeeleuÙee peeefCeJee, lÙeeleuÙee mebJesovee DevegYeJet Mekeâuee heeefnpes, DeMeer efkeâceeve Dehes#ee lÙee meeefnlÙeekeâ[tve keâjle Demelees (Deelee peie cnCepes kesâJeU Ùegjeshe veJns ns SJnevee meieàÙee peieeuee ceenerle Peeuesues DeensÛe.). keâesCeleener JeeÛekeâ, Demeb cnCele Demeleevee DeeheuÙee Yee<esÛÙee, heÇosMeeÛÙee, mebmke=âleerÛÙee heueerkeâ[erue Ieefšleekeâ[s, meecebpemÙeeves DeeefCe DeemLesves heenCeeje JeeÛekeâ DeefYeheÇsle Deens. cegUele meeefnlÙeke=âleerÛee nesCeeje heefjCeece ne heÇecegKÙeeves JeeÛekeâeÛÙee mebJesoveMeeruelesJej DeJeuebyetve Demelees.

JeeÛekeâeÛee YetlekeâeU, JeeÛekeâeÛee Jeie&, lÙeeÛÙee meYeesJeleeueÛeer meeceeefpekeâ-jepekeâerÙe heefjeqmLeleer FlÙeeoer yeeyeer, lÙeeÛeer ®Ûeer DeeefCe lÙeeÛeer mebJesovee Ie[JeCÙeeÛeb keâece keâjle Demeleele. efMeJeeÙe pevce, ce=lÙet, DevegYeJeebÛeer #eCeYebiegjlee ÙeebmeejKÙee Yeeweflekeâ DevegYeJeebheueerkeâ[ÛÙee yeeyeer mecepeeJetve IesCÙeeÛeer lÙeeÛeer Dees{, FÛÚe, DeemLee, efleškeâeje ÙeeÛeener heefjCeece meeefnlÙeeÛÙee heefjCeeceeJej nesleÛe Demelees. lÙeecegUs ner meieUer ÛeÛee&, Skeâe Goej DeeefCe DeemLee DemeuesuÙee, JeeÛeveeJej heÇsce keâjle DemeuesuÙee, JeeÛekeâeuee keWâõmLeeveer "sJetve/ ie=nerle Oe¤ve keâjeJeer ueeieles.

DeLee&le ns peie efkebâJee lÙeeleueer mLeUb ner keâener YeewieesefuekeâÂ<šŸee, jepekeâerÙeÂ<šŸee DeeefCe meYÙelesÛÙee Â<šerves Skeâefpevemeer heÇosMe veenerle. lÙeecegUs yee¢e heÇosMeeleerue mebJesovee DevegYeJet MekeâCeb, ner yeeye Deeefoce heeleUerJejÛÙee mebJesovesJej ÙesTve meeOeejCele: eqmLejeJeles. eEnmee, YeÙe, efJekeâej, ieb[, heÇsce, DeemLee, DemetÙee, ueQefiekeâlee, ceeveJeer efvejeiemelJe DeMee "jeJeerkeâ YeeJeveebÛeer Ùeeoer lÙee Deeefoce peeefCeJee-mJeYeeJeeceOÙes DeeheuÙeeuee keâjlee ÙesT Mekeâles. lÙeecegUs Ùee DeeefCe DeMee YeeJeveebÛÙee DeeefCe Jele&veeÛÙee iegbleeiegbleerÛeb heÇkeâšerkeâjCe pÙee meeefnlÙeeletve nesleb les mLeU DeeefCe keâeUeÛÙee Yeewieesefuekeâ meercee Deesueeb[leÛe Demeleb DeeefCe lÙee DeLee&ves les peeieeflekeâ DemelebÛe.

DeLee&le mLeU, keâeU, meboYe& Ùeebvee Oetmej keâ¤ve JewefMJekeâ peeCeerJe JeeÛekeâeÛÙee "eÙeer efvecee&Ce keâjCeb ns heÇefleYesÛeb keâece Deens. les lÙee-lÙee uesKekeâeÛeb keâewMeuÙe Deens, lÙeeÛÙee efveefce&leerÛeer leer leekeâo Deens. keâejCe lemeb vemeleb lej peieeleuÙee meieàÙee Yee<eebceOÙes jÛeuesueer heÇscekeâeJÙeb, heÇsceeJejÛÙee keâLee-keâeobyeNÙee JewefMJekeâ PeeuÙee DemelÙee, keâejCe heÇsce ner leMeer meJee&le heÇeLeefcekeâ JewefMJekeâ YeeJevee Deens. lemes nesle veener. keâejCe lÙee YeeJevesuee pÙee jefÛeleeletve DeekeâUt heeefnuesues Demeles lÙee jefÛeleeÛÙee yeebOeCeerceeieÛeer keâueeJebleeÛeer heÇefleYee efleLes efveCee&Ùekeâ "jle Demeles.

34

Dee@iemš 2021

Ùee heÇef›eâÙesle Yee<esÛeer Yetefcekeâe cenòJeeÛeer Deens. meeefnlÙeefveefce&leerÛeb meeOeve Yee<ee Deens. Yee<esuee kesâJeU efueheer vemeles, efleuee efleÛÙee mebmke=âleerÛee DeeefCe hejbhejsÛee DeeJeepener Demelees. ÙeebcegUs kegâ"uebner Yee<eeblej ns cetU mebefnleshes#ee keâekeâCeYej ogÙÙeceÛe Demeleb. lÙeecegUs SKeeoer keâueeke=âleer KeNÙee DeLee&ves peieYejÛÙee JeeÛekeâebÛÙee DevegYetleeruee keWâõmLeeveer "sJetve, peeieeflekeâ nesT Mekeâles keâe? ne iebYeerjheCes efJeÛeej keâjCÙeemeejKee heÇMve Deens. lÙeecegUs peeieeflekeâ, JewefMJekeâ ÙeebmeejKÙee meb%ee Jeehejleevee ns Yeeve DemeCeb iejpesÛeb Deens. hegvne Ùeele DeeCeKeer Skeâ cegöe Ùeslees keâer keâesCe "jJeleb keâer, ns meeefnlÙe peeieeflekeâ Deens DeeefCe ns veener (who decides?) keâejCe meeefnlÙeeÛeb cetuÙeceeheve DeeefCe DeYÙeeme, Ùee DeMee meb%eebÛÙee keâmeesšerJej keâjCeb, ner DeeOegefvekeâ meYÙelesle efvecee&Ce Peeuesueer yeeye Deens. efpeuee efJeMes<ele: DeeOegefvekeâ Dekeâeoefcekeâ efMe#eCeeÛee meboYe& Deens. Ùeele DeeCeKeer Skeâ heÇMve efvecee&Ce neslees lees cnCepes "jJetve peeieeflekeâ meeefnlÙe efvecee&Ce keâjlee Ùesleb keâe? Deeblejje<š^erÙe DeeMeÙe DeeefCe efJe<eÙe meeefnlÙeeuee peeieeflekeâ ke⤠Mekeâlees keâe? lej Skeâeme Skeâ keâmeesšerJej Ùee heÇMveeÛes Gòej ‘veener' Demes Deens. SKeeÅee ceje"er uesKekeâeveb he@efjmeceOÙes Ie[Jeuesueer meheeš keâLee cnCepesner peeieeflekeâ meeefnlÙe veener. peeieeflekeâ meeefnlÙeekeâefjleeÛee ‘SkeâÛe' efvekeâ<e keâe{eÙeÛee Demesue lej lees efveefce&leerÛÙee heÇef›eâÙesuee keWâõmLeeveer "sJetve keâe{eJee ueeiesue. Ùee peieeleuÙee kegâ"uÙeener uesKekeâeves lÙeeÛÙee ceveg<ÙelJeeMeer heÇeceeefCekeâ jentve, keâueeJebleeÛÙee "eÙeer DemeCeeje Oeerj, OewÙe& ÙeebÛÙeeMeer yeebefOeuekeâer jeKele pes keâener efvecee&Ce kesâues, les peeieeflekeâ nesle Demeles. DeLee&le ceveg<ÙelJeeMeer heÇeceeefCekeâ jentve, Demes cnCele Demeleevee meehes#elee ie=nerle Oejuesueer Deens DeeefCe leer JewefMJekeâ heeleUerJej ceeCetme cnCetve DeÛej cetuÙeebMeer yeebefOeuekeâer meebieCeejer Deens. DeMeer efveefce&leer keâjleevee Iešvee, Ieefšleb, JÙekeäleer, mLeUb ner mLeeefvekeâ Demet Mekeâleele; meebmke=âeflekeâÂ<šŸee mhe<šheCes GJe&efjle peieeheemetve hetCe& legšuesueer Demet Mekeâleele, hejbleg lÙeebÛÙee efveefce&leerceeies pes megkeâeCet Deens (Driving force) les uesKekeâeÛÙee DeeleuÙee Deleeefke&âkeâ efveefce&leer heÇef›eâÙesMeer yeebefOeuekeâer jeKeCeejb Demesue lej les mLeUkeâeUeÛÙee meercee mebJesoveebÛÙee heeleUerJej Yesot Mekeâleb (ÙeeÛeb Glke=â<š GoenjCe efÛevegDee DeÛesyesÛeb ‘eELeime Heâe@ue Deheeš&' Deens.). Lees[keäÙeele mJele:ÛÙee heÇefleYesJej meomeoddefJeJeskeâeÛee Debceue jeKele DeeefCe heÇefleYee DeeefCe ceeveJeer cetuÙe ÙeebÛÙeeleerue meblegueve meeOele efvecee&Ce kesâueb peeCeejb keâesCelebner meeefnlÙe, peeieeflekeâ meeefnlÙe nesT Mekeâleb.

DeeefCe ns Demeb DemeuÙeecegUs meeefnlÙeeÛee efJeÛeej keâjlee, keâefJelee Ùee meJee&efOekeâ DeesuÙee (Liquid) Deeke=âefleyebOeele ner MekeäÙelee peemleerle peemle Demeles. keâejCe meboYe& hegmetve mebJesovee peeieJeCÙeeÛeer Decetle&lee efvecee&Ce keâjCÙeeÛes meeceLÙe& Demmeue keâefJelesle Demeles. Ùee efvekeâ<eebJej Dee@iemš 2021

35

ceje"erle veeJeb IÙeeJeerle DeMee Deveskeâ keâueeke=âleer efceUleerue keâer pÙeele Jej cnšuÙeeheÇceeCes mebJesovee ‘Ûeceketâve’ peeleele; efkebâyengvee leMee lÙee peieeleuÙee keâesCelÙeener Yee<esle efceUleerue.

(MeyoceÙee&osÛeb yebOeve DemeuÙeeves) keâener ceespekeäÙeeÛe DeesUer GoenjCeeoeKeue oslee Ùesleerue, pÙeele DeMee heÇkeâejÛeer JewefMJekeâ mebJesovee Dee{Ut Mekeâles, ‘...keäÙee keâYeer legceves Gmes yeleeÙee nw keâer legcnejer peebIe ceW pees oo& nw Gmekeâe Fueepe keâcÙegefvemš ce@efveHesâmšes nw’ - heÇkeâeMe peeOeJe (Ùee Ûeej DeesUeRceOÙes Jesovesletve cegkeäleerÛee ceeie& Jeie&mebIe<e& Deens ns keâeJÙeelce heæleerves metefÛele nesles, pes ceekeäme& ceenerle DemeCeeNÙee DeeefCe Jesovee heeÛeJeeruee hetpeuesuÙee kegâ"uÙeener Yetieesueele eflelekeäÙeeÛe leerJeÇ mebJesovesves DevegYeJeues peeTÛe Mekeâles.)

DeMeeÛe veeceosJe {meeUebÛÙee Ùee DeesUer, ‘ ...Jeešueb YeevÛeesoÛee keâes"uÙeelejer leer#Ce nlÙeejeves Ketve keâjeJee heCe meeueb peJeU one hewMeeÛeb yues[osKeerue veJnleb YeevÛeesoveer kegâ$ÙeemeejKee iueeme heg{s kesâuee ceerner [gkeâjemeejKee heerle jeefnuees yeensj Deeuees lesJne ceuee peeCeJeueb keâer DeeheCe Heâkeäle keâJeer Deenesle efve efYekeâejer...' (Ùeele JÙeJemLee, efleÛes ceeuekeâ ÙeebÛÙeeefJe<eÙeerÛee jeie (Angst) Deens DeeefCe keâueeJeble cnCetve DeeheCe JÙeeJeneefjkeâ peieele kegâCeerÛe veener efkebâyengvee ueeÛeej Deenesle, ner YeeJevee JewefMJekeâÛe Deens.) efkebâJee meoevebo jsieWÛÙee DeesUer IÙee, ‘ yeeÙekeâesme cnšueb : ne De@efjmše@šue leguee; Dee"yeeje DeeCes keâe nesF&veele, heCe keâeÙeceÛes Ùesle jenleerue... ...

36

Dee@iemš 2021

Ùeeheg{s pÙee keâefJelee efueefnCeej veener lÙee "sJeeÙeÛÙee leeF&ÛÙee yeBkesâle...

(FLesmegæe meeefnlÙe-keâuee DeeefCe JÙeJenej ÙeebÛÙeele pees hesÛe Deens leesÛe Ùeslees,pees peieele kegâ"sner heesÛet Mekeâlees) ns meieUb PeeuÙeeJej Deelee Lees[bmeb ‘peeieeflekeâ Yeeve’ Ùee meb%esJejner yeesueCeb iejpesÛeb Deens. cegUele peeieeflekeâ Yeeve ner Lees[erMeer HeâmeJeer mebkeâuhevee Deens. peeieeflekeâ Ie[ecees[er efkebâJee peeieeflekeâ meboYeeËÛes Yeeve efkebâJee yengleebMe FbieÇpeer meeefnlÙeeÛes JeeÛeve keâ¤ve Peeuesues Deekeâueve Demee FLes DeLe& DeefYeheÇsle Demesue lej lÙee Yeeveeuee DeLe& veener. les ke=âlekeâ Deens. cegUele meeefnlÙe ner ceje"er mecetnele efJeÅeeheer"ebÛÙee keâ¢eele iesuesueer iees<š PeeuÙeecegUs mepe&ve heÇef›eâÙesuee keWâõmLeeveer "sJetve Deekeâueve keâjCÙeeSsJepeer Deekeâueveeuee heÇceeCe ceevetve efveefce&leer keâjCÙeeÛee efJeveesoer heÇkeâej ceje"erle heeneÙeuee efceUlees. cnCepes "jJetve heesmš cee@[ve& efueefnCes JeiewjsmeejKeer nemÙeemheo ke=âlÙes ÙeeletveÛe Ie[leele. DeeefCe ceie ÙegjeshekeWâefõle hejelcelee [eskeäÙeele Oe¤ve veerjme DeeefCe efiejJetve efiejJetve meeefnlÙeefveefce&leer kesâueer peeles. ÙeeÛee DeLe& hejelcelee ner keâener ÙegjesheeleÛe Demeuesueer YeeJevee Deens, leer FLes veenerÛe Demes veener, Dee#eshe efleÛÙee heÇkeâšerkeâjCeeÛÙee GuešŸee heÇJeemeeJej Deens, ns ue#eele IesCes iejpesÛes Deens! Lees[keäÙeele mepe&veeÛÙee meeJe&YeewceòJeeJej DeMee yee¢e meb%eebveer ngketâcele ieepeJelee keâecee veÙes, keâejCe lÙee heÇsjCeebveer nesCeejer efveefce&leer YeÇ<š (Corrupt) nesle peeles, ÙeeÛes Yeeve yeeUieCes iejpesÛes Deens. ֎

Dee@iemš 2021

37

jJeervõ ueeKes keâJeer, keâLeekeâej DeeefCe veešŸeefoioMe&keâ peeieeflekeâ opee&Ûeb meeefnlÙe cnCepes ceje"erleueb kegâ"ueb meeefnlÙe ne heÇMve ceueener he[lees. Ùeeveblej ceePÙee ceveele heÇMve Ùeslees keâer, ceje"erleueb efkeâleer meeefnlÙe FbieÇpeerle DevegJeeefole Peeueb Deens? lÙeeefMeJeeÙe peeieeflekeâ heeleUerJej Deeheueb ceje"er meeefnlÙe ceevÙelee heeJeCeb keâ"erCe Deens. DeeefCe Ùeeyeeyeleerlener ceer DeveefYe%e Deens keâer kegâ"ueer ceje"er hegmlekebâ DeeleeheÙeËle FbieÇpeerle DevegJeeefole Peeuesueer Deensle. ceje"erleerue Deveskeâ meeefnlÙeke=âleer peeieeflekeâ heeleUerJej ceevÙelee efceUJet Mekeâleele. ceer Heâkeäle keâener GoenjCeb efkebâJee uesKekeâ meebielees. Deieoer pegveer Skeâ keâeobyejer nceero oueJeeF&Ûeer ‘FbOeve’ efkebâJee veblejÛeer efkeâjCe veiejkeâjebÛeer ‘meele mekeäkebâ $esÛeeUerme’, heÇYeekeâj heW{ejkeâjebÛeer ‘jejbie{ebie’ efkebâJee efJeßeece yes[skeâjebÛeer ‘jCeebieCe’ efkebâJee efÛeb. $Ùeb. KeeveesuekeâjebÛeer ‘Depeiej’ efkebâJee heg. efMe. jsies ÙeebÛeer ‘meeefJe$eer’, oerveeveeLe ceveesnj ÙeebÛeer ‘jesyeesš’ DeMee Ùee Deveskeâ keâeobyeNÙeebletve ÙesCeejs Deeheues meebmke=âeflekeâ meboYe& ns DeefKeue ceeveJepeerleerMeer pees[uesues Deensle. lÙee meboYee&leues leheMeerue Flej Yee<ekeâebvee menpe mecepeCÙeemeejKes Deensle. DeefKeue ceeveJeer peerJeveeÛÙee DeeJeekeäÙeele DeeheuÙee osMeeÛeer, Yee<esÛeer cegUb jesJeCes ÙeeÛeb Yeeve DeeheuÙee efkeâlÙeskeâ uesKekeâebkeâ[s veenerÙe. Ùeeyeeyeleerle efJeueeme meejbie DeeefCe De®Ce keâesueškeâj efMeJeeÙe efkeâjCe veiejkeâj Ùeebveer DeeheuÙee meeefnlÙeeuee peeieeflekeâ heeleUerJej vesues Deens. heCe leMeer ceevÙelee efceUeueer Deens keâe lÙeebÛÙee meeefnlÙeeuee ns ve keâUCeejb Deens.

Demee Skeâ heÇMve ceer mJele:uee efJeÛee¤ve heeefnuee keâer, heeMÛeeòÙe efkebâJee ue@efšve Decesefjkeâve, heesleg&ieerpe uesKekeâebÛeb meeefnlÙe ceuee keâe DeeJe[leb. lej heefnueb Gòej efceUeueb keâer uesKekeâeÛÙee Yee<esÛes heÇJeenerheCe DeeefCe lÙeecegUs lÙeeuee heÇehle nesCeeje JeeÛeveerÙelesÛee iegCe. je@yeš& yeesue@vees ÙeeÛeer Dee"Mes-veTMes heeveebÛeer keâeobyejer ceer JeeÛele jenlees DeeefCe JeeÛeleÛe peelees. pejer lÙeeleueer mebmke=âleer lÙeeleueb efJeMJe ns ceuee ceenerle DemeuesuÙee efJeMJeehes#ee JesieUb Demeueb lejer. lÙeebveer DeefKeue ceeveJepeerleerMeer mebJeeo meeOesue DeMee heæleervesÛe DeeheuÙee osMeeÛes meebmke=âeflekeâ meboYe& DeeefCe leheMeerue keâeobyejerle Jee keâLesle Jee keâefJelesle ceeb[uesues Demeleele.

DeeCeKeer Skeâ efvekeâ<e ceuee Demee Jeešlees keâer, heeMÛeeòÙe efkebâJee YeejleeyeensjÛÙee ceuee DeeJe[uesuÙee meeefnlÙeeuee Skeâ heefjceeCe leòJe%eeveelcekeâ Âef<škeâesCeeÛes Deens. he=LJeerÛÙee hee"erJejÛÙee heÇlÙeskeâ ceeCemeeÛes cetueYetle heÇMve ns keâe@ceve Deensle. ceer keâesCe Deens, ceePeb Ùee he=LJeerJej keâeÙe keâece Deens. JÙeefkeäleMe: yeesueeÙeÛeb lej ceuee mJele:uee leòJe%eeveelcekeâ Â<šer DemeuesuÙee uesKekeâeÛeer hegmlekebâ/ meeefnlÙe peemle DeeJe[leb.

38

Dee@iemš 2021

peeieeflekeâ Yeeve cnCepes keâeÙe- uesKekeâeuee peeieeflekeâ Yeeve DemeCes iejpesÛes Deens. heCe peeieeflekeâ Yeeve cnCepes keâeÙe? peieeÛÙee hee"erJejerue kegâ"uÙeener ceeCemeeuee he[Ceejs peerJeveefJe<eÙekeâ cetueYetle heÇMve uesKekeâeueener he[Ces cnCepes peeieeflekeâ Yeeve Demeb cnCelee ÙesF&ue. efMeJeeÙe Jej cnšuÙeeheÇceeCes, DeefKeue ceeveJeer peerJeveeÛÙee DeeJeekeäÙeele DeeheuÙee osMeeÛeer, Yee<esÛeer cegUs jesJeCes ÙeeÛes Yeeve DeeheuÙee efkeâlÙeskeâ uesKekeâebkeâ[s veenerÙe. Ùee meJe& efJeÛeejefJeceMee&leuee Skeâ Ieškeâ cnCepes JeeÛekeâ. yeensjÛÙee osMeeleues JeeÛekeâ JeeÛeveemee"er keâ<š IesCeejs Deensle. ceje"erleues JeeÛekeâ SKeeÅee meeefnlÙeke=âleerle Deeuesuee DeeefCe lÙeebÛÙeemee"er veJee Demeuesuee meboYe& MeesOeCÙeeÛee kebâšeUe keâjleele. Kejblej Ùeeyeeyeleerle ceer "ece keâener yeesuele veenerÙe. DeepetyeepetÛÙee JeeÛevemebmke=âleerÛÙee DeJeueeskeâveeletve ceuee peeCeJeuesues Skeâ Demhe<š melÙe Demesue efkebâJee vemesue. DeYÙeemet JeeÛekeâ, Ûeebieues JeeÛekeâ, megceej JeeÛekeâ DeeefCe vegmeles JeeÛekeâ Demes ieš hee[tve Skeâ mesvmeme IÙeeÙeuee nJes Demes Jeešles. JeeÛekeâ nener Ieškeâ Ùee efJe<eÙeemeboYee&le cenòJeeÛee Deens. ֎

‘DeefYeOeeveblej’ÛÙee hegveie&ceveeuee MegYesÛÚe!

contact@poetrywalafoundation.com

Dee@iemš 2021

39

heÇJeerCe yeeboskeâj keâJeer, keâeobyejerkeâej DeeefCe meceer#ekeâ ieeÙe$eer Ûe›eâJeleea eqmheJeekeâ Ùee efJeog<eerves cnšueb Deens keâer, legceÛÙee Yee<esÛeb jepekeâerÙe meeceLÙe& efpelekebâ peemle eflelekebâ legceÛeb meeefnlÙe peemleerle peemle peeieeflekeâ heeleUerJej peeTve heesnesÛele Demeleb. meeefnlÙeeÛÙee opee&hes#ee jepekeâerÙe nmle#eshe legcneuee peeieeflekeâ mlejeJej heesÛeJeCÙeemee"er peemle GheÙegkeäle "jle Demelees. ns meebieleevee lÙeebveer Jemeenlekeâeueeleerue efyeÇefšMe jepeJešerÛeb DeeefCe lÙeecegUs ogÙÙece-efleÙÙece opee&Ûesner Deveskeâ FbieÇpeer uesKekeâ Yee<eeblejeÛÙee ceeOÙeceeletve peieYej heesÛetve cenòJeeÛes uesKekeâ keâmes ceeveues peeT ueeieues, Ùee meboYee&leerue keâener GoenjCes efoueer Deensle. ieÇsš efyeÇšveheÇceeCesÛe jefMeÙee, Decesefjkeâe efkebbâJee peheeve, ÛeervemeejKes osMe cenemeòee Demeleevee efkebbâJee lÙee efoMesves JeešÛeeue keâjle Demeleevee lÙee lÙee osMeeleerue mebyebefOele Yee<eebceOeerue uesKekeâ peeieeflekeâ heeleUerJej cenòJeeÛes "jues Deensle. Ùeeleerue Deveskeâ uesKekeâebvee yetkeâj, veesyesue hegjmkeâej ÙeebmeejKÙee keâener meJeexÛÛe ceeveuÙee peeCeeNÙee hegjmkeâejebveer mevceeefvele keâjCÙeele Deeues Deens.

Demes uesKekeâ DevegJeeoecegUs peieYejeleuÙee DemebKÙe ÚesšŸee ÚesšŸee osMeeble yeesueuÙee peeCeeNÙee mLeeefvekeâ Yee<eebceOÙes heesÛeues Deensle. Ùee uesKekeâebveer lÙeebÛÙee keâueeke=âleeRceOetve ceeb[uesueer cetuÙes, Iesleuesuee ceeveJeer mebyebOeebÛee MeesOe, peieCÙeeMeer efveieef[le DemeuesuÙee heÇMveebÛeer ÛeÛee&, Jeehejuesueer Yeeef<ekeâ Mewueer, ¤heyebOe Demeb meieUb meenefpekeâÛe Ùee ÚesšŸee Yeeef<ekeâ mecetnebceOÙes peeieeflekeâ cenòJeeÛeb ceeveueb peeT ueeieueb. DeeheCe pes keâener efuenerle Deenesle les mLeeefvekeâ cetuÙeebMeer mebyebefOele cnCetve keâceDemmeue DeeefCe ns peieeleuÙee Deveskeâ Yee<eebceOÙes heesÛeuesueb keâesšŸeJeOeer heÇleeRÛÙee ¤heele KeheCeejb meeefnlÙeÛe Kejb peeieeflekeâ opee&Ûeb meeefnlÙe Demee Skeâ heÇkeâejÛee mecepe DeeefCe lÙeeletve ÙesCeeje vÙetveieb[ mLeeefvekeâ Yee<eebleerue uesKekeâebÛÙee ceveeceOÙes efvecee&Ce Peeuesuee efomelees. heCe KejesKejÛe mejmekeâš ns meieUb meeefnlÙe peeieeflekeâ opee&Ûeb cnCelee ÙesF&ue Flekebâ cenòJeeÛeb Deens keâe? keâer kesâJeU JÙeeheejer Âeq<škeâesve DemeuesuÙee meòeeOeerMeebveer Ùee uesKekeâebvee peeieeflekeâ opee&Ûeb yeveJeueb Deens, ne Keje keâUerÛee heÇMve Deens. Ùee Deveg<ebieeves ceje"er meeefnlÙeeÛee efJeÛeej keâjleevee keâeÙe efomeleb? ceje"er meeefnlÙe kegâ"uÙeener DeLee&ves KejbÛe peeieeflekeâ opee&Ûeb Deens keâe, ne keâenermee kegâeqlmele megjele ceje"ermen DevÙe Yee<eebceOeerue Mebkeâemegjebkeâ[tve JeejbJeej efJeÛeejuee peeCeeje heÇMve Deens. peeieeflekeâ DemeCeb cnCepes keâeÙe, ÙeeefJe<eÙeer celeceleeblejs mebYeJet Mekeâleele. ceuee Ùee efÛejbpeerJe mJe¤heeÛÙee Devegòeefjle heÇMveeÛeer ÛeÛee& keâjCÙeeDeeOeer lÙeeuee hetjkeâ "jCeeNÙee keâener Deeveg<ebefiekeâ heÇMveebÛeer Lees[er ÛeÛee& keâjeJeerMeer JeešlesÙe. leer DeMeer : cegUele pÙeeuee DeeheCe meeefnlÙe cnCelees les vescekebâ keâeÙe Demeleb? mejmekeâš 40

Dee@iemš 2021

meieUb uesKeve meeefnlÙe cnCelee ÙesF&ue keâe? efkebbâJee lÙeeueeÛe pees[tve Demebner cnCelee ÙesF&ue keâer, uesKekeâ/keâJeer kegâCeeuee cnCeeÙeÛeb? efueefnueb cnCepes uesKekeâ Jee keâJeer Peeuee, Demeb Demeleb keâe?

DeeefCe ceie peeieeflekeâ meeefnlÙe efkebbâJee peeieeflekeâ heeleUerJejÛee meeefneqlÙekeâ ner keâeÙe Yeeveie[ DemeeJeer? ceuee Deveskeâoe ns heÇMve ÚUle Demeleele. mecekeâeUeleuee ceer Skeâ uesKekeâ Deens, Demeb ceer efJeOeeve keâjlees, lesJne lÙeeÛee vescekeâe DeLe& keâeÙe neslees? Yee<ee ns ceeOÙece Jeehe¤ve DeefYeJÙekeäleer keâjCeejer ceer Skeâ JÙekeäleer Deens; DeeefCe ceer pes keâener efueefnlees Jee yeesuelees les Úehetve Ùesles, les keâener ueeskeâ JeeÛeleele, lÙeeJej yeNÙee-JeeF&š heÇefleef›eâÙee osleele, cetuÙeceeheve keâjleele, cnCetve ceer uesKekeâ Deens; SJe{Ÿee ceÙee&efole DeLee&ves DeeheCe Ùee efJeOeeveekeâ[s heent Mekeâlees keâe? uesKekeâeÛeb uesKekeâ DemeCeb vescekebâ keâMeecegUs Demeleb? efueefnCÙeecegUs keâer pÙee efJeefMe<š meeceeefpekeâ, meebmke=âeflekeâ IeškeâebMeer lees efueefnCÙeeÛÙee heÇef›eâÙescegUs ceeveefmekeâ DeeefCe yeewefækeâ heeleUerJej pees[uee iesuesuee Demelees, lÙee IeškeâebMeer DemeuesuÙee lÙeeÛÙee ef›eâÙee-heÇefleef›eâÙeelcekeâ menmebyebOeebcegUs? les peeieeflekeâ DemeCeb Jeiewjs peeT os, heCe cegUele DeeOeer, uesKekeâeuee uesKekeâlJe yeneue keâjCÙeeceeies Demes keâener efJeefMe<š meeceeefpekeâ, meebmke=âeflekeâ Ieškeâ keâejCeerYetle "jle DemeeJesle keâe? efkebbâJee Ùee Ieškeâebvee šeUtve uesKeve ner ke=âleer keâjlee ÙesCeb MekeäÙe Deens keâe? YeeueÛebõ vescee[s Ùeebveer DeeefouesKekeâeÛeer heÇeflecee ceeb[leevee uesKekeâner meeceeefpekeâ meebmke=âeflekeâ JÙeJemLesleerue Skeâ peyeeyeoej JÙekeäleer DemeuÙeeÛes meebefieleues Deens. uesKekeâeceOÙes mebhetCe& meceepeceeveme meeceeJeuesues Demeles. lÙeecegUs meeefnlÙe JÙeJenejeÛÙee keWâõmLeeveer Deeheues uesKekeâ ns DeeqmlelJe DeeCeleevee uesKekeâeves Deeheueer ner DeeefouesKekeâeÛeer GieÇ heÇeflecee efškeâJeCes vescee[Wvee iejpesÛes Jeešles. uesKekeâ ne Skeâ meeceeefpekeâ, jepekeâerÙe, meebmke=âeflekeâ JÙeJemLeebceOÙes nmle#eshe keâjCeeje GheodJÙeeheer Ieškeâ ceeveuÙeeves yeNÙeeJeeF&šeÛes GòejoeefÙelJener SkeâeÛe uesKekeâ Ùee JÙekeäleerJej he[leevee efomeles. DeMee keâener efvejer#eCeebÛÙee Deveg<ebieeves uesKekeâ Jee keâJeerÛes peeieeflekeâ nesCes Ùee iees<šerkeâ[s keâmeb heenlee ÙesT Mekesâue ÙeeefJe<eÙeer keâener efJeÛeej keâjeJeemee Jeešlees.

DeeheCe mecepee, Deieoer mJele:mebyebOeer ›eâceMe: efJeÛeej kesâuee keâer, DeeheCe Deieoer meg®Jeeleeruee Ûees¤ve keâefJelee efuenerle neslees lesJne DeeheuÙee IejeleuÙeebveener ner iees<š ceenerle veJnleer. heg{s DeeheuÙee keâefJelee JesieJesieàÙee efveÙelekeâeefuekeâebletve heÇefmeæ nesT ueeieuÙee lesJnener DeeheuÙee IejÛÙeebmen ieuueerleues ueeskeâ DeeheuÙeeuee keâJeer cnCetve keâener DeesUKele veJnles. heg{s keâefJeleemebieÇn Jeiewjs DeeuÙeeJej yejesyejÛÙee Ûeejoesve efce$eebvee, menkeâeNÙeebvee Jeiewjs keâUueb, DeeheCe keâefJelee efueefnlees, cnCepes DeeheCe keâJeer Jeiewjs Deenesle. heCe lemeb keäJeefÛeleÛe kegâCeer DeeheuÙeeuee mevceeveoMe&keâ Meyoeble yeesuetve oeKeJeueb Demesue. Deelee mecepee, ¢eeÛe ceePÙee keâefJelee FbieÇpeer efkebbâJee lelmece SKeeÅee peieeleuÙee Deveskeâ osMeeble yeesueuÙee peeCeeNÙee Yee<esle DevegJeeefole PeeuÙee lej DeeheCe peeieeflekeâ Jeiewjs keâJeer nesT Mekeâlees keâe? ns kegâCeer "jJeeÙeÛeb? keâmeb "jJeeÙeÛeb?

Dee@iemš 2021

41

cegUele ceePÙee ceeÙeyeesueerleÛe ceuee kegâCeer keâJeer ceevele vemeleerue efkebbâJee ceer keâJeer Deens ns Ûeejoesve efce$eebÛÙee heueerkeâ[s kegâCeeuee ceenerlener vemeleevee ceer kesâJeU Yee<eeblejeÛÙee ceeOÙeceeletve FbieÇpeer Jee DevÙe ogmeNÙee peeieeflekeâ Yee<esle iesuees cnCetve mJele:uee peeieeflekeâ keâJeer cnCeJetve IesCeb ns nemÙeemheoÛe cnCeeJeb ueeiesue. ÙeeÛee DeLe&, peeieeflekeâ "jCÙeemee"er keâener lejer JesieUs Ieškeâ lÙeemee"er efJeÛeejele IÙeeJes ueeieleerue. Skeâ cnCepes cegUele ceer pÙee ceePÙee Yee<esle efuenerle Deens lÙee Yee<esle ceePeb JesieUsheCe, ceePee opee&, ceePeb keâefJelJe ceuee efmeæ keâjeJeb ueeiesue. DeeheCe pesJne legkeâejeceebvee peeieeflekeâ opee&Ûee keâJeer cnCelees, keâesueškeâj, efÛe$es, {meeU JeiewjWÛÙee keâefJeleebceOÙes DeeheuÙeeuee peeieeflekeâ keâefJelesÛes iegCe efomeleele, lesJne cegUele lÙee meieàÙeebÛÙee keâefJelee ogmeNÙee Yee<esle peeCÙeeDeeOeerÛe lÙeebÛee Skeâ efJeefMe<š efvekeâ<eebJej DeeOeeefjle opee& DeeheuÙee ceveele efveeqMÛele Peeuesuee Demelees. peeieeflekeâ opee&Ûes ns efvekeâ<e peieeleerue efJeefJeOe Yee<eebleerue Gòeceesòece keâefJelee JeeÛetve peeCekeâej JeeÛekeâebÛÙee ceveele hekeäkeâe Peeuesuee Demelees. keâJeer Jee uesKekeâeÛee peieCÙeekeâ[s heenCÙeeÛee Âeq<škeâesve, DeeheuÙee peieCÙeeleerue keâener efJeefMe<š MeeMJele cetuÙes, keâener efJeefMe<š vewmeefie&keâ Jee ceeveJeefveefce&le Iešvee-heÇmebieebÛÙee JesUer ceeCemeebkeâ[tve kesâuee peeCeeje Jele&veJÙeJenej, ceeveJeer veelesmebyebOe, ceeveJe Je efvemeiee&leerue DevÙe Ieškeâ ÙeebÛÙeeleerue veelesmebyebOeebefJe<eÙekeâ uesKekeâeÛeer Yetefcekeâe, DeeheuÙee peieCÙeeleerue JÙeefkeäleiele DevegYeJeebÛes DeebleefjkeâerkeâjCe keâ¤ve efouesueer JewefMJekeâ DevegYetleer, meeceeefpekeâ- meebmke=âeflekeâ- jepekeâerÙe JÙeJemLeebceOeerue uesKekeâerÙe nmle#eshe, DeMee keâener Debieebveer meeefnlÙeekeâ[s heenele Demeleevee keâener iees<šer DeeheuÙee neleer ueeiet Mekeâleele. lÙeeefMeJeeÙe uesKeveebleie&le Yee<ee Ie[JeCes, efveJesovekeâewMeuÙe, DevÙe DeeefJe<keâej leb$eebleerue veeJeervÙe Jee heÇÙeesieMeeruelee DeMee DevÙe efvekeâ<eebOeejsner Ùee keâueeke=âleerkeâ[s heenlee ÙesF&ue. Ùee keâener efvekeâ<eebOeejs DeeheuÙeeuee peieYejeleues Deveskeâ uesKekeâ, keâJeer, veeškeâkeâej cenòJeeÛes peeieeflekeâ uesKekeâ Deensle ns ue#eele ÙesT Mekeâleb. peieCÙeeleerue DevegYeJeebvee mJele:Ûeer keâuheveeMekeäleer, efvejer#eCe #ecelee, efveJesoveMewueer, efÛebleveMeeruelee ÙeebÛÙee DeeOeejs lÙeebveer meeJe&keâeefuekeâ yeveJeuesueb Deens. peieeleerue kegâ"uÙeener heÇosMeeleerue, kegâ"uÙeener Yeeef<ekeâ mebmke=âleerleerue, kegâ"uÙeener keâeUeleerue JeeÛekeâeuee ns uesKeve JeeÛele Demeleevee lÙeeÛÙeeMeer leeoelcÙe heeJelee Ùesleb. heÇlÙeskeâeuee lÙeele kegâ"s lejer Deeheueb Demeb keâener lejer meehe[leb. ceeveJeer YeeJeYeeJevee, ke=âleerefJeke=âleer, Jeemevee, Jele&veJÙeJenej, cetuÙeJÙeJemLee, Ùee peieeÛÙee hee"erJejÛÙee kegâ"ÛÙeener ceeCemeeÛÙee yeeyeleerle meejKÙeeÛe Demeleele. keâeU yeoueuee, heefjmej yeoueuee lejer ceeCemeeÛes ceeveefmekeâ, YeeJeefvekeâ, meebmke=âeflekeâ Jele&veJÙeJenej Deeefoce mJe¤heele vesefCeJesÛÙee heeleUerJej Keesue o[uesues Demeleele. lÙeecegUs Jele&ceeveeleerue lÙeeÛÙee ke=âleerGkeäleerJej Ùee vesefCeJesleerue DeeefocelesÛeer meeJeueer he[uesueer Demet Mekeâles. DeMee keâener iees<šeRÛee MeesOe IesCeejs uesKeve peieYejeleerue keâener uesKekeâebveer kesâues Deens. ceje"erÛÙee meboYee&le efJeÛeej keâjleevee legkeâejeceebmeejKes keâJeer, mee"esòej oMekeâeÛÙee keâeueKeb[eleerue De®Ce keâesueškeâj, efoueerhe efÛe$es, 42

Dee@iemš 2021

veeceosJe {meeU, ieg®veeLe Oegjer ÙeebÛÙeemeejKes keâJeer, YeeueÛebõ vescee[s, YeeT heeOÙes, ÙeebÛÙeemeejKes keâeobyejerkeâej, efJepeÙe leW[guekeâj, censMe SuekegbâÛeJeej, meleerMe DeeUskeâj ÙeebÛÙeemeejKes veeškeâkeâej ceuee mJele:uee peeieeflekeâ opee&Ûes keâJeer-uesKekeâ Jeešleele.

MesJešer Demeb cnCelee ÙesF&ue keâer, keâeUeÛÙee JesieJesieàÙee šhhÙeebJej peieYejeleerue cenòJeeÛÙee uesKekeâebveer mebhetCe& ceeveJeer peieCes keâJesle IesCeejs Demes keâener lejer veeWoJetve "sJeues Deens. Ùee veeWoeRÛee uemeeJeer keâe{tve pejer DeepeÛÙee keâeUeves GYÙee kesâuesuÙee peieCÙeeÛÙee heÇMveebkeâ[s DeepeÛÙee Jele&ceeveeleerue uesKekeâ keâmee heenlees Deens ns MeesOeCÙeeÛee heÇÙelve kesâuee, lejer DeeheuÙeeuee peeieeflekeâ peeefCeJee-mebJesoveebÛÙee peJeUheeme peeCeeje uesKekeâ-keâJeer meehe[t Mekesâue Demes cnCelee ÙesF&ue. ֎

Dee@iemš 2021

43

keâceueekeâj Yeš ÉwYeeef<ekeâ uesKekeâ DeeefCe DevegJeeokeâ peeieeflekeâ meeefnlÙe SkeâeÛe JesUer DeMekeäÙe DeeefCe DeheefjneÙe& Demes oesvnerner Deens. Ùee ieeWOeUele šekeâCeeNÙee efJeOeeveeÛee DeefOekeâ efJemleej keâjCÙeehetJeea, peeieeflekeâ meeefnlÙe Ùee mebkeâuhevesÛeer ÛeÛee& keâjCeeNÙee heÇcegKe iees<šeRÛee efJeÛeej keâjCes DeeJeMÙekeâ Deens. ‘je<š^erÙe meeefnlÙe Deelee Skeâ DeLe&nerve meb%ee Peeueer Deens; peeieeflekeâ meeefnlÙeeÛes Ùegie peJeU Deeues Deens DeeefCe heÇlÙeskeâeves heÇÙelvehetJe&keâ ns Ùegie ueJekeâjele ueJekeâj DeeqmlelJeele DeeCeeJes’ Ùee iešsÛÙee 1827 meeueÛÙee megheÇefmeæ JekeäleJÙeeheemetve peeieeflekeâ meeefnlÙe ns vesnceerÛe je<š^erÙe meeefnlÙeeÛes yeeÙevejer (efJe®æ) ceeveues iesues Deens. peeieeflekeâ meeefnlÙeeÛÙee DeOÙeÙeveeÛes Deveskeâ heoj Ùee yeeÙevejerJej DeeOeeefjle Deensle DeeefCe peieeleerue Deveskeâ osMeebceOetve (meJe& osMeebletve veJns), efveJe[uesues keâener meeefnlÙe ns peeieeflekeâ meeefnlÙe DemeuÙeeÛee oeJee keâjCÙeele Ùeslees. efJeÅeeheer" DeYÙeeme›eâce, Yee<eeblej ke@âšuee@ie DeeefCe meeefnlÙe GlmeJe/mebcesueves ÙeebÛÙee ÙeeÅeebceOÙes Demes peeieeflekeâ meeefnlÙe efJeMes<ele: Dee{Utve Ùesles. ns meJe& DeeCeKeer Skeâ iees<š metefÛele keâjles- peeieeflekeâ meeefnlÙeeÛeer heÇmeej #ecelee. ceekeäme& DeeefCe Sbiesume Ùeebveer DeeheuÙee keâcÙegefvemš ce@efveHesâmšesceOetve nsÛe leòJe DeOeesjsefKele kesâues Deens. les cnCeleele : ‘meeefnlÙeeheÇceeCes, yeewefækeâ Glheeoveelener JewÙeefkeälekeâ je<š^ebÛeer yeewefækeâ efveefce&leer meeceevÙe ceeueceòee yeveles. je<š^erÙe SkeâleHeâeaheCee DeeefCe mebkegâefÛele Je=òeer DeefOekeâeefOekeâ DeMekeäÙe nesle peeleele DeeefCe DemebKÙe je<š^erÙe DeeefCe mLeeefvekeâ meeefnlÙe ke=âleeRceOetve peeieeflekeâ meeefnlÙe efvecee&Ce nesles.’ peeieeflekeâ meeefnlÙeeÛeer efveefce&leer ner yeepeejhes"sleerue MekeäleeRÛee heefjCeece Deens, ns ceekeäme& DeeefCe Sbiesume ÙeebÛÙee JekeäleJÙeeJe¤ve metefÛele nesles. pej DeeheCe DevegJeeefole hegmlekeâebÛÙee heÇkeâeMeve-heÇmeej-efJeefveceÙe Ùee heÇef›eâÙeebÛee DeeefCe efJeefJeOe peeieeflekeâ ieÇbLe hegjmkeâejebÛee efJeÛeej kesâuee lej peeieeflekeâ meeefnlÙe efveefMÛele keâjCÙeele yeepeejhes"sÛeer Yetefcekeâe mhe<š nesles. legueveelcekeâ meeefnlÙeele DeeheuÙeeuee peeieeflekeâ meeefnlÙeeÛeer DeeCeKeer Skeâ mebkeâuhevee heenCÙeeme efceUles. ÙesLes, efJeefJeOe meeefneqlÙekeâ mebmke=âleeRceOÙes Dee{UCeejs meeefneqlÙekeâ Deeke=âefleyebOe, Leercme (DeeMeÙe), Mewueer, heÇkeâej/Oeeje (pee@vej) ÙeebÛes hewuet meeefnlÙeeÛÙee ‘meeJe&ef$ekeâ’ mJe¤heeÛes heÇefleefveefOelJe keâjleevee efomeleele. peeieeflekeâ meeefnlÙeeÛÙee yeNÙeeÛe JÙeeKÙee lÙeebveer DeeKeuesuÙee ‘Decegkeâ meeefnlÙe cnCepesÛe peeieeflekeâ' Ùee ÛeewkeâšercegUs De[ÛeCeerÛÙee Jeešleele. megPeve ue@vmej Ùee DeMee efveJe[eRyeeyele DeeheuÙee ‘keâches[& šg Jne@š? iueesyeue Hesâceveerpece, keâche@efjefšPce, De@C[ 44

Dee@iemš 2021

o ceemšjPe štume’ Ùee efveyebOeele cnCeleele : DeMeer efveJe[ keâjCeejs efkebâJee Ûeewkeâele DeeKeCeejs ceeveefmekeâÂ<šŸee Heâej Heâej lej Skeâ efkebâJee oesve (meeceevÙele: heeMÛeeòÙe) osMeebceOÙes jenleele, Skeâe eflemeNÙee osMeele heÇleerkeâelcekeâ GvneàÙeeÛeer megóer IeeueJeleele Je keâener ef"keâeCeebvee OeeJelÙee Yesšer osleele. ÙeeÛee DeLe& Demee keâer, ns ueeskeâ hetCe&heCes lÙee heÇosMeeÛÙee meeefnlÙeeÛÙee Deekeâueveeheemetve Kethe otj Deensle. ns meJe& Deveskeâ heÇMve GheeqmLele keâjles : meeefnlÙe meJe& mebmke=âleeRceOÙes meceeve heÇkeâejs keâeÙe& keâjles keâe? Heâkeäle keâener meeefnlÙe heÇkeâejebÛesÛe peeieeflekeâ meeefnlÙeeJej JeÛe&mJe keâe Deens? ef[efpešue meesMeue ceeref[Ùee ns peeieeflekeâ meeefnlÙeeÛÙee efveefce&leer Je heÇmeejemee"er Skeâ GoÙeesvcegKe ceeOÙece Deens- Hesâmeyegkeâ, FvmšeieÇece, yuee@ime, Dee@veueeFve Heâesjce FlÙeeoerÉejs-Deveskeâ meeefneqlÙekeâefpeJeble DeLeJee ce=le -ÙeebÛÙee meeefnlÙeeÛeer osJeeCeIesJeeCe cetU Yee<esletve DeLeJee DevegJeeoebletve meesMeue ceeref[ÙeeÛÙee ceeOÙeceeletve nesleevee efomeles- Ùee osJeeCeIesJeeCeerletve peeieeflekeâ meeefnlÙeeÛes Skeâ #eefCekeâ heÇceeCe (ke@âveve) Ie[leevee efomeles. ceer lÙeeuee #eefCekeâ cnCeeuees, Ùeeuee keâejCe Deens- meesMeue ceeref[Ùee meeefnlÙeeuee meercee Je heÇeble Deesueeb[CÙeeme meeneÙÙeerYetle "jle Demeues lejer keâesCelÙeener Skeâe heÇkeâejÛes meeefnlÙe peeieeflekeâ meeefnlÙe cnCetve ceevÙe heeJeuesues efomele veener. meesMeue ceeref[ÙeeJejÛes ns meeefnlÙe Flekesâ JewefJeOÙehetCe& Deens DeeefCe Flekesâ Jesieeves yeouele Deens keâer, keâesCelesner Skeâ heÇkeâejÛes meeefnlÙe ‘peeieeflekeâ meeefnlÙeeÛes’ heÇefleefveefOelJe keâjles Demes cnCelee ÙesCeej veener. Ùee efJeefJeOelee DeeefCe DemLewÙee&cegUs yengefJeOe DeeÙeeceebÛes peeieeflekeâ meeefnlÙe efvecee&Ce nesCes MekeäÙe nesle Deens. meesMeue ceeref[ÙeeÛes ns meJee&le cees"s Ùeesieoeve Deens Demes ceuee Jeešles. ieg®osJe šeieesj DeeheuÙee 1907 meeueer efueefnuesuÙee peeieeflekeâ meeefnlÙe Ùee efveyebOeele Ùeeuee mheMe& keâjleevee cnCeleele- ‘heÇlÙeskeâ uesKekeâeÛÙee efJeefMe<š ke=âleerceOÙes DeeheCe Skeâ mebhetCe&le: DeesUKet DeeefCe Ùee mebhetCe&lesceOÙes DeefYeJÙekeäleerÛÙee meJe& ceeveJeer heÇÙelveebceOeerue hejmhejmebyebOe peeCet. DeMeeheÇkeâejs meeefneqlÙekeâ ke=âleeRceOÙes mJeeYeeefJekeâheCes Skeâ mebYeeJÙe peeieeflekeâ Deheerue Demet Mekeâles, lejerner heÇlÙe#eele keâOeerner kegâ"ueerner meeefnlÙe ke=âleer meJe&meceeJesMekeâ DeLeJee peieeleerue meJe& meeefnlÙeeÛes heÇefleefveefOelJe ke⤠Mekesâue DeMeer vemeles; DeeefCe cnCetveÛe peeieeflekeâ meeefnlÙe DeMekeäÙe Demeues lejer DeheefjneÙe& Deens Ùee efJejesOeeYeemeele DeeheuÙeeuee jeneJes ueeieles. ֎

keâceueekeâj Yeš ns ceneje<š^eleerue Denceoveiej keâe@uespeceOÙes heoJÙegòej efJeYeeieele FbieÇpeerÛes heÇeOÙeehekeâ Deensle. les Skeâ ÉwYeeef<ekeâ uesKekeâ Deensle DeeefCe keâvve[, ceje"er, eEnoer DeeefCe FbieÇpeer Yee<eebletve DevegJeeo keâjleele. lÙeebÛÙee heÇkeâeMeveebceOÙes keâvve[ceOeerue leerve keâefJeleemebieÇn DeeefCe keâvve[ceOÙes DevegJeeefole YeejleerÙe Yee<eebÛÙee keâJeeRÛÙee keâefJeleebÛee meceeJesMe Deens. lÙeebveer veeceosJe {meeU ÙeebÛÙeeJej keâvve[ Yee<esle Skeâ hegmlekeâ heÇkeâeefMele kesâues Deens.

Dee@iemš 2021

45

nefj ce=ogue efnboer keâJeer, keâLeekeâej DeeefCe he$ekeâej Deye peye efkeâ hetjer ogefveÙee iueesyeue efJeuespe ceW leyoerue nes Ûegkeâer nw DeLeJee megefveÙeesefpele {bie mes leyoerue keâj oer ieF& nw, lees efJeMJe kesâ nj Skeâ peve kesâ mece#e peerJeve keâer ÛegveewefleÙeeb ueieYeie Skeâ pewmeer ner nw~ Mees<eCe, oceve, Deelebkeâ Deewj eEnmee keâe mJe¤he keâceesJesMe Skeâ meceeve nw~ eqm$eÙeeW Deewj DeuhemebKÙekeâeW kesâ heÇefle JÙeJenej Yeer keâceesJesMe Skeâ pewmee ner nw~ JebefÛele Deewj oefuele nj osMe Deewj meceepe ceW nQ, Yeues ner Gvekeâe mJe¤he Deewj eqmLeefleÙeeb LeesÌ[er efYevve neW~ hetbpeerJeeo keâe vebiee veeÛe meJe&$e nw~ cepeotjeW kesâ heÇefle efnkeâejle keâe YeeJe nj keâneR nw~ meebheÇoeefÙekeâlee, vemueerÙe efnbmee Deewj Demeefn<Ceglee efYevve-efYevve lejerkesâ mes meeceves Deeleer ner jnleer nQ~ Ùen meye ogefveÙee ceW efvejblej Ieefšle nes jne nw, lees Fmekeâe heÇeflekeâej Yeer heÇKej lejerkesâ mes ope& nes jne nw~ ogefveÙeeYej keâe meeefnlÙe Fme heÇeflekeâej keâes DeefYeJÙeefkeäle os jne nw~ Skeâ lejn mes efJeMJe meeefnlÙe efJeMJe keâer jepeveereflekeâ, DeeefLe&keâ Deewj meeceeefpekeâ eqmLeefleÙeeW keâe ohe&Ce nw~ JewefMJekeâ mlej hej nj oewj kesâ meeefnlÙe ceW Deehe Deemeeveer mes osKe mekeâles nQ efkeâ efkeâme lejn keâer ceeveJeerÙe $eemeefoÙeeb Ieefšle ngF& nQ~ nj yeÌ[er $eemeoer keâe ieJeen efJeMJe meeefnlÙe nw~ npeejeW keâeJÙe ke=âefleÙeeb, mewkeâÌ[eW keâneefveÙeeb Deewj heÛeemeeW GhevÙeeme Fme yeele kesâ heÇceeCe nQ efkeâ ogefveÙee efkeâve eqmLeefleÙeeW mes neskeâj iegpejer nw! efkeâme oewj ceW kewâmes mebkeâš DeeS ceeveJelee kesâ mece#e Deewj kewâmes Fvemes heej heeÙee ieÙee!! Skeâ lejn mes osKeW, lees efJeMJe meeefnlÙe ceW nj Ùegie heÇeceeefCekeâlee kesâ meeLe efJeÅeceeve nw~ efJeMJe meeefnlÙe ogKeeW keâe omleeJespe ner veneR nw, GheueeqyOeÙeeW keâe cenekeâeJÙe Yeer nw~ ceeveJe heÇieefle Deewj efpepeerefJe<ee keâe yeKeeve nw FmeceW~ FmeceW peerJeve keâer TbÛeeFÙeeb nQ~ Deekeâeb#eeSb nQ~ ceneve mebIe<e& nQ~ Jew%eeefvekeâ DeeefJe<keâej nQ~ Fve DeeefJe<keâejeW kesâ peefjS ceeveJelee kesâ he#e ceW efkeâS ieS Ùelve nQ~ FvneR DeeefJe<keâejeW keâe heÇÙeesie ceeveJelee keâes #eefle hengbÛeeves ceW Yeer efkeâÙee ieÙee nw~ ceeveJe kesâ ueeueÛeeW keâer DeefYeJÙeefkeäle nw efJeMJe meeefnlÙe ceW, lees FmeceW ceneve lÙeeie Yeer nQ~ ojDemeue meÛÛee meeefnlÙe Deheves mecekeâeue keâe heÇefleeEyeye neslee nw~ Jen Skeâ peerJeve-Âeq<š oslee nw~ ÙeLeeLe& mes ceg"YesÌ[ keâjlee nw Deewj jen efoKeelee nw~ efJeMJe meeefnlÙe keâe OÙesÙe Yeer Ùener nw~ efveeqMÛele ¤he mes nceejs oewj ceW efJeMJe meeefnlÙe ceW veS efJe<eÙe nQ, efpeveceW veF& YebefieceeSb nQ~ efJeefYevve mebmke=âefleÙeeW keâe mebJeeo nw~ Fme meeefnlÙe ceW pees mLeeveerÙelee keâe mheMe& nw, Jener Gmekeâer efJeefMe<šlee nw~ Ûetbefkeâ Ùen oewj metÛevee ›eâebefle keâe nw, FmeefueS Skeâ Úesšer meer Iešvee Yeer meeefnlÙe 46

Dee@iemš 2021

ceW omleeJespe yeve peeleer nw~ ceecetueer ueievesJeeueer IešveeSb Yeer yeÌ[er ke=âefle keâe ¤he ues uesleer nQ~ ogefveÙee kesâ efkeâmeer Yeer keâesves ceW keâesF& $eemeoer meeceves Deeleer nw, lees Jen mecetÛeer ceeveJelee keâer $eemeoer ceW ¤heebleefjle nes peeleer nw~ Fmekesâ yeeo JewefMJekeâ mlej hej Gmekeâe heÇeflekeâej neslee nw~ efJeefYevve heÇefleef›eâÙeeSb ope& nesleer nQ~ Ùes heÇefleef›eâÙeeSb keâF& yeej meerOes ope& nesleer nQ, lees keâF& yeej Fvekeâe efkeâmeer yeÌ[er keâueelcekeâ ke=âefle ceW ¤heeblej nes peelee nw~ keâF& yeej Ùes DeefYeOee ceW yeele keâjleer nQ, lees keâF& yeej Fvekeâe ¤he JÙebpeveelcekeâ nes peelee nw~ efveeqMÛele ¤he mes Ùen oewj yengle efJeefMe<š nw~ efJeefMe<š Fme DeLe& ceW efkeâ keâesF& Yeer yeÌ[er ke=âefle Deye cee$e Skeâ ner eqkeäuekeâ ceW JewefMJekeâ nes peeleer nw~ Gmekeâe heÇYeeJe mLeeefvekeâ veneR jnlee~ Gmekeâe cetuÙeebkeâve Yeer efJeMJe mlej nesves ueielee nw~ (uesKekeâ eEnoer kesâ peeves-ceeves keâefJe, keâLeekeâej Deewj he$ekeâej nQ~ Fme meceÙe šeFcme mecetn kesâ eEnoer DeKeyeej ‘veJeYeejle šeFcme’ ceW meneÙekeâ mebheeokeâ nQ~) ֎

A WELL WISHER

Dee@iemš 2021

47

48

Dee@iemš 2021

hejmhesefkeäšJe DeefYeJÙeefkeälemJeeleb$Ùe oerhekeâ yeesjieeJes

Dee@iemš 2021

49

mJeeleb$Ùe cnCepes keâeÙe ns DeeOeer mecepeeJetve IesT. mJeeleb$Ùe ne Skeâ Decetle& (abstraction) heoeLe& Deens; Skeâ mebkeâuhevee. leer Deveskeâ iee<šeRveer ieÇmle Deens. mJeleb$e Demes keâenerÛe vemeles. ‘ceer mJeleb$e Deens', ns efJeOeeve JeemleefJekeâ efvejLe&keâ Deens. legcner keâOeerÛe mJeleb$e vemelee efkebâJee legceÛÙee Deepetyeepetuee DemeCeeNÙee Deveskeâ iees<šer Ùeener mJeleb$e vemeleele. legceÛeer peele, JeCe&, ßesCeer, efuebieYeso (cnCepes legcner m$eerr Deenele keâe heg®<e Deenele?), osMe, heÇosMe, meòee, pÙee kegâšgbyeele legcner jenlee lesLeerue meebmke=âeflekeâ Ûeewkeâš, heÙee&JejCe, DeeefLe&keâ DeeefCe jepekeâerÙe JÙeJemLee Ùee Je DeMee Deveskeâ iees<šer ‘mJeeleb$Ùee'Jej heÇYeeJe šekeâle Demeleele. legcner pes pes efveCe&Ùe Iesle Demelee lÙeeJej Ùee Deveskeâ IeškeâebÛee heÇYeeJe Demelees. Ùee meJe& meebmke=âeflekeâ DeeefCe jepekeâerÙe heÙee&JejCeele legcner keâener JÙekeäle (DeefYeJÙekeäleer) keâjlee, keâener yeesuelee, keâener efueefnlee, heesMeeKe keâesCelee keâjlee? Devve efveJe[lee, yeepeejele peeTve Jemlet efJekeâle Ieslee... Ùee Je DeMee Deveskeâ yeeyeeRJej Ùee DeMee Deveskeâ IeškeâebÛee heÇYeeJe jenlees. legceÛes JÙeefkeälelJe ns Demes Ie[le peeles/yeNÙeeÛeoe les Ie[Jeues peeles; jefÛele nesle peeles. cnCetve legceÛes yeesueCes, efueefnCes, legceÛeer ke=âleer ner cetuele: legceÛeer mJele:Ûeer vemelesÛe, leer heÇYeeefJele Demeles; jefÛele jÛeveebletve Deekeâejele Demeles. lejerner, JÙeefkeälelJe (individuality) veeJeeÛeer Skeâ iees<š DemelesÛe. hejbheje, ¤{ efJeÛeej, lesÛe les leg[Jeues iesuesues iegUiegUerle DeeefCe efvejLe&keâ jmles, keâeÙeoe, meòee (jepekeâerÙe, Oeeefce&keâ), JÙeJemLee... DeMee Deveskeâ iees<šeRvee heÇeflekeâej, efJejesOe, keâOeer keâOeer yeb[ kesâues peeles. Ùeeuee ceekeäme&ves ÉbÉ (dialectics) cnšues Deens. Kejblej ÙeeueeÛe DeeheCe ‘DeefYeJÙekeäleer' Demes cnCeeÙeuee nJes keâe, ne Skeâ cenòJeeÛee heÇMve ceuee Jeešle. ‘ceer pesJeuees, ceer Peesheuees, ceer Dee@efHeâmeuee peeTve Deeuees, ceer oJeeKeevÙeele peeTve [e@keäšjkeâ[s leyÙesle oeKeJetve Deeuees, GÅee yeIet Ùee...' ner meejer efJeOeeves efvejLe&keâ Deensle. Ùeeuee DeeheCe ‘DeefYeJÙekeäleer' Demes cnCet Mekeâlees keâe? heCe ‘GÅee' Ùee efJe<eÙeeJej MeskeämeefheDej keâeÙe cnCelees heene : omorrow, and tomorrow, and tomorrow, T Creeps in this petty pace from day to day, To the last syllable of recorded time (From Macbeth, Act 5 Scene 5)

jespeÛÙee jnešiee[iÙeeleuee ÙesCeeje heÇlÙeskeâ efoJeme GÅeeÛee GÅee, DeeefCe GÅee, DeeefCe GÅee, keâeUeves efveefMÛele kesâuesuÙee 50

Dee@iemš 2021

peieeÛÙee Ùee #egõ DeJekeâeMeele MesJešÛÙee efvejLe&keâ MeyoeJe¤ve jebieleesÙe (Deveg : oerhekeâ yeesjieeJes) DeefYeJÙekeäleerÛee heÇMve ne ceeCemeeFlekeâeÛe heÇeÛeerve DeeefCe Deeefoce Deens. ceeCemeeuee yeesueeÙeuee ÙesT ueeieues, efueneÙeuee ÙesT ueeieues, efÛe$e jbieJeeÙeuee ÙesT ueeieues, lÙeeuee efMeuhekeâuee DeJeiele Peeueer, lees ve=lÙet ke⤠ueeieuee lesJneheemetve DeepeleeieeÙele ne heÇMve meelelÙeeves DeeheuÙeemeceesj Dee Jeemetve GYee Deens. cnCetve, ceeCetme pes pes keâener JÙekeäle ke⤠FeqÛÚlees lÙee meJe& iees<šer DeefYeJÙekeäleerÛee Yeeie yevet Mekeâleele/ yeveleele. DeefYeJÙekeäleerÛee heÇMve cnCetve DeefOekeâ peefšue DeeefCe eqkeäue<š Deens. Deveskeâ JÙekeäle nesT MekeâCeeNÙee/ nesCeeNÙee iees<šeRÛes mJeeleb$Ùe cnCepesÛe DeefYeJÙekeäleerÛes mJeeleb$Ùe. ne heÇMve DeefYeJÙekeäleerÛÙee DebieevesÛe efvecee&Ce nesCeeje Deens.

DeefYeJÙekeäleer cnCepes kesâJeU yeesueCes/efueefnCes SJe{erÛe Ùee mebkeâuhevesÛeer ceÙee&oe veener. JÙekeäle nesCÙeeÛes Deveskeâ ceeie& Deensle/Demeleele. OJeveer (yeesueCes) DeeefCe efÛevn (efueefnCes) ÙeeÛeyejesyej efÛe$e keâe{Ces, efÛe$e jbieJeCes, mJej DeeefCe MeyoebÛÙee efkebâJee mebieerleJeeÅeebÛÙee ceeOÙeceeletve ieeCes cnCeCes, ve=lÙe, efMeuhekeâuee Deeoer Deveskeâ iees<šer Ùee DeefYeJÙekeäle JÙekeäleerceOÙes ÙesT Mekeâleele. SKeeÅee JÙekeäleerves heesMeeKe keâmee keâjeJee? keâesCelee keâjeJee? heg®<eeves keâeÙe heefjOeeve keâjeJes? m$eerrves keâeÙe heefjOeeve keâjeJes? m$eerrves heg®<eemeejKee heesMeeKe kesâuee lej Ûeeuesue keâe? m$eerrÛee heesMeeKe keâeÙe DemeeJee? ns Oece&mebmLesves DeeefCe heg®<emeòesÛÙee Ûeewkeâšerves Ieeuetve efouesues mebkesâle, eqm$eÙeebveer keâeÙece heeUeJesle ner Dehes#ee Demeles. ÙegjesheÛÙee Feflenemeele mesvš peesvme Ùee HeÇWâÛe m$eerrves ÛeÛe&mebmLesuee DeeJneve efoues nesles. mewefvekeâer heesMeeKe keâ¤ve Iees[ŸeeJe¤ve heÇJeeme keâ¤ve efleves kesâuesues ns yeb[ megmebIeefšle DeMee mJe¤heeÛes nesles. peesvmeÛee heesMeeKe mewefvekeâer neslee. SKeeÅee m$eerrves DeMee heÇkeâejÛee heesMeeKe keâjeJee ns lelkeâeueerve mebmke=âleeruee ceevÙe veJnles. leer pes keâener cnCele nesleer les lelkeâeueerve Oece&mebmLesuee ceevÙe veJnles. lÙeebÛÙee Â<šerves les lÙeebvee neefvekeâejkeâ nesles. MesJešer mesvš peesvmeuee Deškeâ Peeueer DeeefCe hejle DeMee heÇkeâejÛes yeb[ neslee keâecee veÙes, Ùeemee"er meceepeele pejye yemeueer heeefnpes cnCetve mesvš peesvmeuee Skeâe yeepeejhes"sÛÙee cees"Ÿee Ûeewkeâele peenerjjerlÙee peeUCÙeele Deeues. Kewjueebpeer, efveYe&Ùee heÇkeâjCe ner DeepeÛeer leepeer GoenjCes ÙeeÛe DelÙeeÛeejeÛÙee DeeJe=òÙee Deensle. ne eEueieYeso (gender difference) meehes#e heÇMvemegæe DeefYeJÙekeäleerÛee heÇMve Demelees. efJeJeeefnle m$eerrves keâheeUeJej kegbâketâ ueeJeCes (ns ÙeesiÙe keâe DeÙeesiÙe? kegbâketâ ns veJeNÙeeÛÙee veeJeeves m$eerrves DeeheuÙee keâheeUeJej ueeJeuesues iegueeceerÛes efÛevn, Demeener Skeâ ÙeeÛee Skeâ DeLe& ueeJelee Dee@iemš 2021

51

Ùeslees) ns pemes eEnot mebmke=âleerceOÙes DeeheCeeuee efomeles, lemes vescekeäÙee ogmeNÙee mebmke=âleerceOÙes les DevegheeqmLele Demet Mekeâles. Ùeeuee mebmke=âleer efJeMes<e/meehes#elesves JÙekeäle Peeuesues efÛevn Demes cnCelee ÙesF&ue. efkebâJee DeeOegefvekeâ peieeceOÙes JÙekeäle nesCÙeeÛes mJe¤he DeeefCe lÙeeÛee efJemleej Flekeâe JÙeehekeâ Peeuee Deens keâer, ÙeeÛeer DeeheCe keâuheveemegæe ke⤠Mekeâle veener. yeeyejer ceeefmpeo hee[uÙeeveblej efnbot cegmueerce obieueer meg¤ PeeuÙee. SJe{sÛe veJns lej lÙeeÛes he[meeo peieYej Gcešues. ÂkedâßeeJÙe ceeOÙeces, efÛe$eheš, ueIegheš, ceeefnleerheš, eqJn[erDees, Jne@Fme eqkeäuehme, Jesefyeveej, Hesâmeyegkeâ, FvmšeieÇeceJejerue heesmšd, efJeefMe<š heÇkeâejÛeer efÛevns, ÙeebÛee cees"Ÿee heÇceeCeele nesCeeje Jeehej De@C[^e@F[ ›eâebleerveblej meg¤ Peeuee. ÙeeÛes peieYej peeUs efJeCeues iesues. KeesšŸee eqJn[erDeespe JeeÙejue keâ¤ve keâener efJeefMe<š peceeleerleerue ueeskeâebvee šeiexš keâjCÙeele Deeues, ne Fefleneme lemee leepeeÛe Deens.

Deepener efJeMes<ele: Gòej YeejleeceOÙes (Ùetheer DeeefCe efyenej) m$eerrves peervme he@Cš Ieeuet veÙes, Demes mebkesâle Deensle. lÙeeyeöue meceepeele veejepeer Deens. efMeJemesvee Ùee mebIešvesves Jn@ueWšeFve [s ne meepeje keâjeÙeÛee veener, lees heeMÛeeòÙe Deens. hegCÙeeceOÙes ieÇerefšbieÛeer ogkeâeves peeUCÙeele Deeueer nesleer. Jn@ueWšeFveÛes ieÇerefšbime le®Ce/ le®CeeRÛÙee neleer ueeiet veÙesle ne lÙee hee"erceeieÛee GösMe neslee. FLes hees<eeKeeyejesyejÛe legcner keâesCelÙee heÇkeâejÛes cesmespesme/ ieÇerefšbime oslee nener Skeâ cenòJeeÛee (DeefYeJÙekeäleerÛee) heÇMve neslees.

SKeeoer iees<š JÙekeäle kesâueer peeT veÙes efkebâJee leMeer keâjCÙeeme ceppeeJe keâjCes DeeefCe lejerner leer JÙekeäle nesle Demesue lej leer o[hetve šekeâCes ne DeefYeJÙekeäleerÛÙee mJeeleb$ÙeeÛee heÇejbYe efyebot Demelees. efkebâJee ner iees<š Deieoer GuešŸee heæleervesner nesT Mekeâles. ‘ieJe& mes keânes efnbot nw!' Demes De-efnbot ueeskeâebvee GösMetve pesJne cnšues peeles, lesJne DeuhemebKÙe De-efnbot ueeskeâebceOÙes onMeleerÛeer YeeJevee efvecee&Ce keâjCÙeeÛee GösMe Demelees keâe? DeefYeJÙekeäleerÛÙee mJeeleb$ÙeeÛee heÇMve ne Demeener GheeqmLele nesT Mekeâlees.

DeefYeJÙekeäleerÛes mJeeleb$Ùe cnCepes, legcneuee keâener cnCeeÙeÛes Deens, legcneuee keâener cnCeeÙeÛes veener, legcner keâener efuent FeqÛÚlee, legcner keâener efuent FeqÛÚle veener, legcner ceewveele Deenele; cnCepes legcneuee keâener cnCeeÙeÛes Deens, heCe les legcner cnCele veener DeMee Deveskeâ iees<šer DeefYeJÙekeäleer efkebâJee DeefYeJÙekeäleerÛes mJeeleb$Ùe Ùeele ÙesT Mekeâleele. DeefYeJÙekeäleerÛee heÇMveeÛee heefjmej ne Demee JÙeehekeâ nesle peelees. iegpejeleceOeerue hee®ue Kekeäkeâj Ùee keâJeefÙe$eerÛes Deieoer leepes GoenjCe Deens. Deueerkeâ[Ûes, cnCepes keâesefJe[ÛÙee ogmeNÙee ueešsveblej iebiee veoerceOÙes JeenCeeNÙee heÇsleebÛes YeÙebkeâj Demes efÛe$e heentve 52

Dee@iemš 2021

lÙeebveer Skeâ keâefJelee efueefnueer. hee®ue Kekeäkeâj Ùee keâener jepekeâerÙe keâefJelee efueefnCeeNÙeeleuÙee keâJeefÙe$eer veenerle. Deieoer meeOÙee ie=efnCeer Deensle DeeefCe efvemeie&, heÇsce, meJe&meeOeejCe IejeleuÙee iees<šer Ùeeyeöue lÙee efuenerle Demeleele. heCe ner keâefJelee lÙeebÛeer JneÙejue Peeueer. leer leelkeâeU Yeejleeleerue one Yee<eebceOÙes DevegJeeefole Peeueer DeeefCe meueerue ef$ehee"er Ùee ‘vÙetÙee@ke&â šeF&ce’ÛÙee he$ekeâejeves Ùee keâefJelesÛee FbieÇpeerle DevegJeeo kesâuee. Yeepehe he#eeJej DeeefCe hebleheÇOeeve vejWõ ceesoer ÙeebÛÙeeJej Ùee keâefJelesletve šerkeâe kesâueer Deens DeMee heæleerÛes JeUCe Ùee keâefJelesuee efceUeuÙeecegUs he#eeÛÙee YekeäleieCeebveer Kekeäkeâj Ùeebvee šeiexš keâ¤ve YeÙebkeâj DeMee heÇkeâejÛes š^eseEueie meg¤ kesâues. Kekeäkeâj Ùeebveer Deeheues Hesâmeyegkeâ DekeâeTbš yebo kesâues. lÙeebvee 15000 hes#ee DeefOekeâ Hesâmeyegkeâ Heâe@ueesJeme& Deensle. lÙeebÛÙeeMeer yeesueCÙeeÛee Deveskeâebveer heÇÙelve kesâuee, heCe lÙeebveer kegâ"uÙeener heÇkeâejÛeer heÇefleef›eâÙee efoueer veener; ceewve OeejCe kesâues. DeefYeJÙeefkeälemJeeleb$ÙeeÛes ns Deieoer leepes GoenjCe Deens. mee"esòejer keâeUele DeeheuÙeekeâ[s oefuele DeelcekeâLeves cees"Ÿee heÇceeCeele efueefnueer iesueer. oÙee heJeej DeeefCe ue#ceCe ceeves ÙeebÛÙee DeelcekeâLeveebveer meg®Jeeleeruee ne heeÙee Ieeuetve efouee. 1956 meeueer [e@. yeeyeemeensye Deebyes[keâj Ùeebveer yeewæ Oece& mJeerkeâejuee. eEnot Oecee&Ûeer DeefYeJÙekeäleer lÙeebveer veekeâejueer. leer ceeveJeefJejesOeer DeeefCe efJeMes<ele: oefueleefJejesOeer Deens, cnCetve les cnCeeues, ‘ceer efnbot cnCetve pevceeuee Deeuees; heCe efnbot cnCetve ceer cejCeej veener.' Ùee IešvesÛee Heâej cees"e heÇYeeJe mee"esòejer keâeUeJej DeeheCeeuee efometve Ùeslees. oefuele meceepeeÛeer Deeqmcelee ÙeecegUs peeieer Peeueer DeeefCe oefueleebvee mJele:Ûee DeeJeepe ieJemeuee; mJele:Ûeer DeefYeJÙekeäleer meehe[ueer DeeefCe lÙeebveer DeeheuÙee peerJevekeâLee efueneÙeuee meg®Jeele kesâueer. Ùee meJe& jÛeveebvee lelkeâeueerve heÇmLeeefhele meeefnlÙe mebmke=âleerves ceevÙelee efoueer veJnleer. oefuele DeeefCe Meesef<ele meceepeeÛes heÇYeeJeer efÛe$eCe Ùee DeelcekeâLeveebletve DeefYeJÙekeäle PeeuÙeecegUs ceje"er meeefnlÙe mebmke=âleeruee peyejomle neojs yemeues nesles. ns ceevÙe keâjCÙeeÛeer heÇmLeeefheleebÛeer leÙeejer veJnleer. heÇeieeflekeâ DeeefCe efJeMes<ele: [eJÙee efJeÛeejebÛÙee meceer#ekeâebveer Ùee jÛevee GÛeuetve OejuÙeecegUs heejbheefjkeâ DeefYeJÙekeäleeruee Oeeskeâe efvecee&Ce Peeuee. DeeheuÙee meceepeele efkeâleer cees"Ÿee heÇceeCeele De%eeve, oeefjõŸe, og:Ke, owvee DeeefCe DelÙeeÛeej nesle Deensle ÙeeÛes oMe&ve Ùee DeelcekeâLeveeletve heefjCeecekeâejkeâjerlÙee DeefYeJÙekeäle Peeues nesles. Ùee DeefYeJÙekeäleeruee oesvner yeepetves efJejesOe neslee. pÙee meceepeeÛes ns efÛe$eCe nesles, lÙee meceepeeleerue ueeskeâebveer Ùeeuee efJejesOe lej kesâueeÛe neslee, efMeJeeÙe ns Kethe DeefleMeÙeeskeäle DeeefCe oeefjõŸeeÛes ieewjJeerkeâjCe Deens DeMee heÇkeâejÛÙee heÇefleef›eâÙee heÇmLeeefhele meceer#esves efouÙee neslÙee. veblej DeMee heÇkeâejÛÙee DeelcekeâLeveeÛeer ueeš ceje"er meeefnlÙeele heÇmeeefjle Peeueer. mejkeâejojyeejer ÙeeÛeer veeWo Peeueer. Ùeebvee Deveskeâ hegjmkeâej osCÙeele Deeues DeeefCe ne DeefYeJÙekeäleerÛee heÇeflejesOe keâener heÇceeCeele keâceer Peeuee/keâceer keâjCÙeele Deeuee. heCe meceepeeÛeer heefjeqmLeleer, Meesef<eleebÛes og:Ke, Dee@iemš 2021

53

oeefjõŸe, De%eeve keâener mebheues veener. meeefnlÙeefveefce&leercegUs meceepe heefjJele&ve nesles keâe, Demee Skeâ heÇMve vesnceer ÛeÛexuee Iesleuee peelees. JeemleefJekeâ heenlee, meeefnlÙe meceepe heefjJele&veeuee Skeâ peeCeerJe osles, efJeOeeÙekeâlee osles efkebâJee keâOeer keâOeer GuešŸeener iees<šer Ùeeletve heÇmeeefjle nesT Mekeâleele/ nesle peeleele (ÙeemeboYee&le Deveskeâ JeeoieÇmle meeefnlÙeefveefce&leerÛes meboYe& oslee ÙesT Mekeâleerue). Meesef<eleebÛes og;Ke, oeefjõŸe, De%eeve mebheJeCÙeemee"er Yeeweflekeâ heefjeqmLeleerle yeoue JneJee ueeielees, DeMee heÇkeâejÛeer meebmke=âeflekeâ heÙee&JejCeeÛeer efveefce&leer JneJeer ueeieles. Ùeele heÇeieeflekeâ DeeefCe Meesef<eleebÛÙee yeepetves efueefnuÙee iesuesuÙee meeefnlÙeeÛee Lees[eHeâej vekeäkeâerÛe nele ueeiet Mekeâlees. oefuele uesKekeâebvee Deveskeâ hegjmkeâej ueeYeues. meceepeeceOÙes lÙeebÛÙeeyeöueÛee Deeoj DeeefCe heÇefle…e Jee{eJeer Ùeemee"er Ùee hegjmkeâejebÛee vekeäkeâerÛe neleYeej ueeieuee. cee$e, ÙeecegUs oefuele uesKekeâebÛÙee heÇeflekeâejeÛeer DeefYeJÙekeäleer keâener heÇceeCeele mewue Peeueer/leMeer keâjCÙeele Deeueer. DeefYeJÙekeäleerÛee heefjIeeJe¤ve keWâõekeâ[s peeCÙeeÛee ne Skeâ meenefpekeâ Demee ceeie& FLes efomelees.

DeefYeJÙekeäleerÛÙee heÇMveebceOÙes [eJee DeeefCe GpeJee Demee keâener heÇkeâej Demelees keâe? ceOÙeblejer ceePÙee Skeâe efce$eeves ceePes MeskeämeefheDejJejÛes Skeâ-oesve uesKe JeeÛetve ceuee keâes[Ÿeele šekeâCeeje Skeâ heÇMve efJeÛeejuee neslee. legceÛee MeskeämeefheDej [eJee keâer GpeJee? ceuee keâener #eCe yeesueleeÛe ÙesF&vee. ceer cnCeeuees, MeskeämeefheDej ne [eJee keâer GpeJee ns meebielee ÙesCes keâ"erCe Deens, heCe ÙeeÛes Gòej, ‘Sme' DeeefCe ‘vees' DeMee oesvner heæleerves oslee ÙesF&ue. MeskeämeefheDejÛeer meJe& veeškesâ ner lÙeeÛÙee peieCÙeeÛee Skeâ Yeeie nesleer. MeskeämeefheDejves Skeâ meeefneqlÙekeâ cnCetve lÙeeÛeer efveefce&leer kesâuesueer veJnleer. lelkeâeueerve heÇÛeefuele Demeuesueer meJe&meeceevÙe FbieÇpeer ceeCemeeÛeer Yee<ee (DeBiuees me@keäMeve) MeskeämeheerDejves DeeheuÙee veeškeâele Jeehejueer. lelkeâeueerve meceepeeÛeer keâjceCetkeâ keâjCes ne Skeâ heÇcegKe GösMe lÙeebÛÙee uesKeveeÛee neslee. veeškeâ keâ¤ve Ûeej hewmes efceUJeCes Ùeeheueerkeâ[s veeškeâeÛee lÙeeves ieebYeerÙee&ves efJeÛeej kesâuee veJnlee/vemeeJee. MeskeämeefheDejÛÙee keâener meceer#ekeâebveer cnCetve MeskeämeefheDejuee ‘leceemeieerj' (nmeJetve ueeskeâebÛeer keâjceCetkeâ keâjCeeje) Demes cnšues Deens. ns meJe& keâjle Demeleevee lees ceeveJeer peerJeveeJej Yee<Ùe keâjle iesuee, ceeCemeeÛÙee peieCÙeeÛee KeesueJej DeLe& lÙeeuee meehe[le iesuee DeeefCe les lÙeeuee menpe pecele iesues. lÙeebÛeer veešŸeDeefYeJÙekeäleer ner meeceevÙe ueeskeâebÛeer DemeuÙeecegUs leer ueeskeâebveer GÛeuetve Oejueer. mebMeÙe, cenòJeekeâeb#ee, eEnmee, yeouee, ce=lÙet, DemetÙee, efJeMJeeme/DeefJeMJeeme, heÇsce, ceeveefmekeâ leeCeleCeeJe (ceveeÛeer efÉOee DeJemLee), yeewefækeâ DeeefCe efveKeU keâjceCetkeâ DeMee Deveskeâ meeJe&ef$ekeâ efJe<eÙeebJej lÙeebveer efueefnues. MeskeämeefheDejÛee keâeueKeb[ ne jepekeâerÙeÂ<šŸee keâceer keâueneÛee neslee. lÙeecegUs kegâCeeÛÙee yeepetves, ne heÇMve lÙeeÛÙee veeškeâebceOÙes keâOeer GheeqmLele Peeuee veener. mejbpeeceoejer/jepesMeener ner MeskeämeefheDejÛÙee keâeueKeb[eleerue jepekeâerÙe Ûeewkeâš DemeuÙeeves MeskeämeefheDejves jepesjpeJee[s/jepeheg$e Ùeebvee Ket<e keâjCÙeemee"erner veeškesâ efueefnueer Deensle. lÙeeyeöue lÙeeuee hewmes efceUeues Deensle.

54

Dee@iemš 2021

cnCetve, MeskeämeefheDejÛÙee DeefYeJÙekeäleeruee [eJeer DeefYeJÙekeäleer cnCelee ÙesF&ue? lesJne Meesef<eleebÛÙee yeepetves Jeiewjs DeMee keâener ÛeUJeUerosKeerue GheeqmLele veJnlÙee. lejerosKeerue ‘Dee@Lesuuees' DeeefCe ‘ceÛeËš Dee@Heâ Jnsefveme' Ùee veeškeâebletve MeskeämeefheDej Ùeebveer JebMeJeeoeÛee heÇMve neleeUuee Deens.

Dee@Lesuuees ne ceg® ke=â<CeJeCeeaÙe Deens DeeefCe lÙeeves [seqm[ceesvee Ùee MJesleJeCeeaÙe m$eerrMeer efJeJeen kesâuee Deens. heCe FLes JebMeJeeo ne efJe<eÙe keWâõmLeeveer veener. ‘ceÛeËš Dee@Heâ Jnsefveme' Ùee veeškeâeceOÙes cee$e, Mee@Ùeuee@keâ ne Skeâ pÙet JÙeeheejer Deens. Ùee veeškeâeleerue vÙeeÙeeueÙeerve heÇmebie ne Skeâ Heâej ieepeuesuee heÇmebie Deens. PeeuesuÙee keâjejeheÇceeCes De@všsefveDeesÛes ùoÙeepeJeUÛes Skeâ heeTb[ ceebme Mee@Ùeuee@keâuee keâehetve IÙeeÙeÛes Deens. cnCepes peJeUheeme ne De@všsefveDeesÛee ce=lÙetÛe Deens. FLes Mee@Ùeuee@keâuee Skeâ KeueveeÙekeâ cnCetve meeoj kesâues Deens. Mee@Ùeuee@keâ ne pÙet Deens ns FLes melele ue#eele "sJeeÙeuee ueeieles. DeLee&le, ner vÙeeÙeeueÙeerve ue{eF& Mee@Ùeuee@keâ njlees. vÙeeÙeeueÙe lÙeeuee meebieles keâer, "erkeâ Deens, let De@všsefveDeesÛes Skeâ heeTb[ ceebme DeJeMÙe keâe{tve Ies, heCe ns keâjleevee jkeäleeÛee Skeâ LeWyener meeb[lee keâecee veÙes. keâejCe leMee heÇkeâejÛee GuuesKe keâjejele veener. Mee@Ùeuee@keâÛeer meJe& mebheòeer keâe{tve Iesleueer peeles. lees peJeUheeme efYekeâejerÛe yevelees. lÙeebves ef¡eMÛeve Oecee&ceOÙes heÇJesMe keâjeJee, cnCepes lÙeeuee DeYeÙe efceUsue, ne meuuee cnCepes Mee@Ùeuee@keâÛes ns mekeäleerÛes OeceeËlejÛe cnCeeJes ueeiesue. ne efJe<eÙe efveeqMÛeleÛe jepekeâerÙe Deens. JebMeJeeoeÛÙee jepekeâejCeeJej DeeefCe OeceeËlejeJej Ùee heÇmebieeletve keâener cenòJeeÛes Yee<Ùe MeskeämeefheDej Ùeebveer kesâues Deens. FLes Mee@Ùeuee@keâÛÙee DeefYeJÙekeäleeruee mebhetCe&le: o[heCÙeele Deeues Deens. keâefJelesuee DeeefCe meeefnlÙeeuee nöheej keâjCÙeeÛee Fefleneme Deieoer huesšesÛÙee keâeUeheemetve Deens; lees keâener Deepe veJÙeeves meg¤ Peeuesuee veener. huesšesuee Dehesef#ele Demeuesueer veerefleceòee keâefJelee DeeefCe meeefnlÙeeceOÙes DevegheeqmLele Deens Demee lÙeebÛee Deejeshe neslee. lees efkeâleer efvejeOeej neslee ns lÙeeÛes efMe<Ùeesòece, De@efjmše@šue ÙeebveerÛe veblej meebefieleues.

1964 meeueer peesmesHeâ yeÇe@[mkeâer Ùee lesJeerme Je<eeËÛÙee le®CeeJej jefMeÙeeceOÙes meeseqJnSle ÙegefveÙeveÛÙee jepÙeele uesefveveiee[& Ùee ef"keâeCeer vÙeeÙeeueÙeerve Kešuee ÛeeueJeCÙeele Deeuee. yeÇe@[mkeâer Ùee le®CeeÛee iegvne keâeÙe neslee? lej lees kegâ"uÙeener heÇkeâejÛes ßece ve keâjlee keâece ve keâjlee mJele:mee"er DeeefCe mJele:ÛÙee kegâšgbyeemee"er kegâ"uÙeener heÇkeâejÛeer efceUkeâle ve efceUJelee lees keâefJelee efueefnCes, meeefnlÙe efueefnCes ne GÅeesie keâjle neslee. lelkeâeueerve jefMeÙeeÛÙee keâeÙeÅeeheÇceeCes ne iegvne neslee. DeMee JÙekeäleerÛeer meeefneqlÙekeâ efveefce&leer ne Skeâ meeceeefpekeâ efve®Åeesie Deens DeeefCe ogmeÇÙee ueeskeâebÛÙee ßeceeJej nesCeeje vekeâes lees ne Yeej Deens. meecÙeJeeoer osMeele DeefYeJÙekeäleer efkebâJee mJeeleb$ÙeeÛee DeLe& ne DeMee heæleerves meeceeefpekeâ ßeceeMeer pees[uee peelees. JÙekeäleeruee keâeÙe Jeešles? Ùeehes#ee meceepeeÛeer iejpe keâeÙe Deens, Demee Skeâ cetueYetle heÇMve Ùee meceepejÛevesle DeeheCeeuee efomelees. cnCetve JÙeefkeälemJeeleb$ÙeeÛee heÇMve Ùee meceepejÛevesle efvekeâeueele keâe{CÙeele Deeuee Deens.

Dee@iemš 2021

55

FLes JÙekeäleerÛÙee DeefYeJÙekeäleeruee Heâejmes DeeqmlelJe vemeles. heÇeÛeerve ieÇerkeâ meceepeele veerefleceòesÛÙee meboYee&le GheeqmLele kesâuesuee huesšesÛee heÇMve ne meeceeefpekeâ DeeefCe veweflekeâ lej nesleeÛe efMeJeeÙe lees efJeMes<ele: keâJeerÛÙee meboYee&leuee heÇMve neslee DeeefCe keâJeer DeeefCe keâefJelee meceepeeÛes keâener Yeues ke⤠Mekeâle veener cnCetve lÙeebvee kegâ"uesner mLeeve efoues peeT veÙes Demee lÙeeÛee DeeieÇn neslee. DeLee&le meesefJnSle jefMeÙee DeeefCe huesšes ÙeebÛes heefjheÇs#Ùe ns JesieJesieUs Deensle.

He@âefmemš jepÙeebceOÙes meeefnlÙeeÛes keâeÙe mLeeve Demet Mekeâles, Demee Skeâ heÇMve vesnceer efJeÛeejuee peelees; lÙeeÛeer ÛeÛee& kesâueer peeles. DeMee jepÙe JÙeJemLesceOÙes meeOeejCeheCes JÙekeäleerÛÙee efkebâJee Deveskeâ meeceeefpekeâ mebmLeebÛÙee DeefYeJÙekeäleerJej Deveskeâ heÇkeâejÛeer o[heCes DeeCeueer peeleele. keâeÙe yeesueeÙeÛes? Ùeehes#ee keâeÙe yeesueeÙeÛes veener? ns "emetve meebefieleues peeles. melejeJÙee Melekeâele meg®JeeleerÛÙee keâener oMekeâeble Fbiueb[ceOÙes hÙegefjšve ueeskeâebveer DeMeeÛe heÇkeâejÛeer ke=âleer kesâueer nesleer. Ùee keâeUele Fbiueb[ceOeerue meJe& veešŸeie=ns yebo keâjCÙeele Deeueer nesleer. ÙeeÛe keâeUele MeskeämeefheDejÛeer veeškesâ yenjle nesleer. DeLee&le He@âefmemš DeeefCe hÙegefjšve Ùee oesve ÛeewkeâšerceOÙes keâener meecÙe pejer Demeues lejer, Ùeeleerue jepekeâerÙe Heâejkeâle cees"er Deens. heCe oesvnerner Ûeewkeâšer JÙekeäleerÛÙee DeefYeJÙekeäleeruee ceevÙelee osle veenerle. keâener ngketâceMene DeeefCe He@âefmemš jepÙekeâlex meceepeeleerue meeefnlÙeeJej yeejerkeâ vepej Demeles. keâesCe keâeÙe efuenerle Deens? Ùeeyeöue lÙeebvee mJeejmÙe Demeles. ns mJeejmÙe DeLee&leÛe efveKeU meeefneqlÙekeâ Deefpeyeele vemeles, ns meebieCes iejpesÛes veener. Dee@iemšes efheveMes (1915-2006) ÙeebÛes Skeâ GoenjCe Ùee meboYee&le ÅeeÙeuee nJes. efheveMes ne 1973 les 1981 heÙeËle efÛeueer osMeeÛee mJeÙebIeesef<ele efceefuešjer DeefOekeâejer DeeefCe ngketâceMene neslee. 1981 veblej efÛeueerÛee lees jerlemej DeOÙe#e Peeuee. lÙeeÛÙee ce=lÙetveblej cenòJeeÛeer iees<š heÇkeâeMeele Deeueer DeeefCe leer cnCepes, lÙeeÛeer mJele:Ûeer JÙeefkeäleiele ueeÙeyeÇjer. ue@efšve DecesefjkesâceOeerue ner meJee&le cees"er JÙeefkeäleiele ueeÙeyeÇjer DemeeJeer. lÙeebveer pesJe{Ÿee ueeskeâebvee ÚUues nesles lÙeehes#ee DeefOekeâ hegmlekesâ lÙeeÛÙee Ùee ieÇbLeeueÙeele GheeqmLele nesleer. ngketâceMener Je=òeerÛeer ceeCemes peieeceOÙes hegmlekeâebyeöue (meceepeeceOÙes JÙekeäle nesCeeNÙee DeefYeJÙekeäleeryeöue) efkeâleer mebJesoveMeerue Demet Mekeâleele? ÙeeÛes ns Skeâ Gòece GoenjCe cnCelee ÙesF&ue.

Lees[keäÙeele, ceeCemeeÛeer/ JÙekeäleerÛeer/ meceepeeÛeer DeefYeJÙekeäleer ner DeMeer Deveskeâ Ieškeâebveer JÙemle DeeefCe ieÇmle Demeles. ֎

56

Dee@iemš 2021

keâefJelee cegmleveefmej oUJeer, meueerue JeeIe, meefÛeve kesâlekeâj, cevÙee peesMeer, efovekeâj ceveJej, FivesefMeÙeme [eÙeme jepe osMecegKe, cesIejepe cesßeece

Dee@iemš 2021

57

cegmleveefmej oUJeer

(DevegJeeo - nsceble efoJešs)

Deeheueb [sueer keâce& Demeb Deens vee yeÙes, ne osMe vee ieesjeEceš veeÙe ÛeeueJele ne osMe pegiee[veer Ûeeuelees pegiee[mee"er heCe iejpe Demeles Yees keâcee&Ûeer jKesuemee"er heCe pe®jer neÙe efleÛÙee ceoe&veb keâece keâjCeb hewkeäÙeeJeeues ueeskeâ JeeÛeleele DeeceÛÙee veefMeyeer "sJeuebÙe Heâkeâmle cewvele Deeceemveer efkeâceeve cewvele lej ke⤠Åeeue legceer keâje legceÛeb keâece. cee¢ee veekeâele keâe"er IegmeJetve keâeveheóerJej efhemletue ueeJetve. legcnemveer keâeÙe JeešlebÙe DeMee YeÙebkeâj ieceeale kegâCeeuee keâcee&Ûeb HeâU efceUCeejs nesÙe? meòet vesMeveue neÙeJes NH27 mees[uÙeemejMeer cegPeevee jnerceÛÙee keâesheNÙeeJej kegâCeeues lejer meòet meb›eâebleerÛeer Ùeeo Deeueer meieUb peJee Kelece Peeuesueb leJee Ûevee, yeepejer Deeveer peJeeÛÙee uee[JeeÙeeveer ef"Jeuee Jnlee Deecneues efpeJeble. DeeefCekeâ keâeyetceOeer ef"Jeuee DeeceÛÙeeFleuee GkeâUCeeje jeie. Ùeeo heve efoues keâer Ùesleerve keâoeÙeÛeerle, DeÛÚs efove meòetÛÙee ye®yej kegâšeÙeues kesâueer DeeefCe heeveer MeesOeeÙeues efveIeeuees Deeefceueeskeâe, heve kegâ"b keâeÙeyeer efceUsvee mleerueeÙeÛee [yÙeeFleues MesJešues meene uee[t Ke[Ke[le jeefnues pemes Deeceer yee@ueyeseEjie IeeleuÙeele leeW[eFle. 58

Dee@iemš 2021

meueerue JeeIe Yetpe&he$e : (cetU yeÇeÿeer Je efnyeÇtleerue meejoe efueheerle vekeâuetve Iesleuesues Gleejs) heefleheÛÛebkeâ kegâb"sjJeNce ~ meecebjmeÙeezJebkeâš#eesYeele ~~

(hee. Keb. [er. 13 De. 52) pees lÙeeÛee (lees) ÛesnsjeÛe pees peCet keâener øeecegKÙeeves (cegKekeâceue) efveMeeosJeerÛÙee veeYeerves ef[efpešeF&pe kesâuesuÙee metÙee&YeeBleer Ûecekeâle Deens pebiešebieeslceefpeJneøeJeÙeelemkeâeheex ~ heCe&lmegiebceeeqmce megkeâewefYeles ~~ (le$ewJe 24 De. 13) veJÙeekeâesNÙee mkeâe@efhe&DeesceOetve heeve KeeTve Legbkeâle peeCeeNÙee SÛeDeeÙeJner hee@efPešerJe veiejmesJekeâeøeceeCes metÙee&Ûes [esUs leUhele Deensle keâeÙe&Yee$eemegmegbyegæer›eâ ~ hees<eiebYeeÙe ›eâeblegceue ~~

(le$ewJe 91 De. 124/48) DeefYecele efJeÅeeheer" mLeeheve kesâuÙeeÛÙee Deeveboele ns oe™[s (mebÛeeuekeâ) JesMÙeeieveebvee hewmes ÅeeÙeuee (DeefYeJeeove) efJemejues vejeOeceeÙeÛeesotceueeÙe efJeMÙehetpekeâkeâejs keâce&oefjõeÙe&#eÛÙe ~~ (le$ewJe 22 De. 4) ceepeeJej ÙesTve leUceUCeeNÙee iee{efJeCeerkeâ[ss ne vejeOece efJeMegæ øesceeÛeer ceeieCeer keâjerle Deens

Dee@iemš 2021

59

keâeÙe&keâejsCekeâejCesve efÛešbmÙeleer Meleesmceleer ~~ (le$ewJe 69 De. 9) cesngCeerves kesâuesuÙee (keâjJeeÛeewLe) efÛe[JeeefÛe[JeercegUs ueepetve Ûetj Peeuesuee veeÙekeâ yuee@ieceOetve Deeheueer kewâefHeâÙele ceeb[lees Deens. mebOeeJe leÙekeâmhešejesn nhenhe efnhemlekeâeWñ ~~ (le$ewJe 88 De. 43) ceeskeâUs efvejYeÇ DeekeâeMe Demetve YeÇebefleceÙe Demes ns kegâuues Deensle cescejePeveesmece«ekeâebC[esøeâmšs§eef[øes§eceWšue: ~~8De (le$ewJe 22 De. 4) DeeF&Je[erue yeefnCeer YeeJeb[s ceeJeMeer DeelÙee keâekeâe keâeketâ Deepeer Deepeesyee Jeefnveer oeoe Mespeejer heepeejer Jee@Ûeceve YeeJepeer [e@keäšj DeeefCe ceske@âefvekeâ ÙeebÛeer Dee"JeCe Kethe Ùesles heCe keâ™ keâeÙe? ÛeneÛeer šhejer cesmeJeeuee DeeCCee mJehveele Ùeslees heCe keâ™ keâeÙe? meejKes hejle efHeâjeJesmes Jeešles heCe keâ™ keâeÙe? GmeeÛÙee jmeeÛeer De[erDe[ÛeCeeRÛeer heeJemeeUer [eWiejjebieebÛeer efve he¢euÙee mheMee&Ûeer Dee"JeCe Kethe Ùesles heCe keâ™ keâeÙe? «etheefueHeäšsšHeâešsš efJeMeHeâšešsš DeMkeâõeefJeÇoeCe: ~~ (le$ewJe 22 De. 4) efueHeäšceveves IesleuesuÙee ieeueiegÛÛÙeecegUs (efJeMe kesâuÙeecegUs) efleÛeer («etheefue[j-keäÙetmeer) heeJeues heeIeUueer Yeejšes„keâjefJeÙeues G<ke=bâleheópeeefceues ~ JebieeU [efš&ceveesYehebletheefjefKeÙeues ~~

(le$ewJe 22 De. 4) efjšsueõgceeleerue <ees[<eiegCeer Gòeeve peoe&UtøeceeCes šbye iees[mej iegueeyeHegâueeøeceeCes ieewueyÙeøeehle šheesjs GYeej Gvvele heg<š melespe Yejoej ieÛÛe Deesuemej (hegvne iegueeyeer) Ieó ues¢e, eflekeäle, œeeJÙe, keâes<Ùe& Je YeÇcej Oeeletbveer Ùegkeäle Demes ns yeyeueiece Demetve efpeYesÛÙee šeskeâeJej (efpeJne«eeJej) "sJeleeÛe les {ieeSJe{s (cees"s) nesles (ÙetÓÓ [šea ceeFË[) Š hee"Yeso yummmee

60

Dee@iemš 2021

DeeleelejeaosJee: oeJeMeervemÙed megKee:efkebâmceeskeäÙee? ~~ (le$ewJe 54 De. 14) megKeeÛes efoJeme heenCÙeemee"er ceer efhevekeâes[ (cegkeäkeâeceheesmš) mees[ues (DeeefCe) Deelee Ie[erYej yeensj he[uees lej ner leNne eqJnvemeecelÙeËdefDeJnefpeJneueUevcn ~ meJe&Ûetlevecemkeâej:efcemeÙegefveJnme&øeefleieÛÛeleer ~~

(le$ewJe 54 De. 14) DeLevemeej (hetJeeaÛes De@Lesvme - jescekeâškeâ hejieCee) jepÙeeleerue Ùee (lÙee) OeefvekeâJeefCekeâheg$eeÛÙee keâeveele ne Fmece keâeÙe meebiele Deens yejs? ‘‘meg%eeme meebieCes ve ueies’’ JecevemegYeblekeâjJeeuÙeex ~~

(le$ewJe 54 De. 14)

[erJner[erle oeKeJeuesuÙee ÙeesiÙeeøeceeCes heesš Deele IÙee heesš yeensj keâe{e (Demes Depetve leerveoe keâje) keâebÛeoeleef#ece&keälevveeefYeDeeÛejše<Ùeeskeäleer ~ efceMÛeerHeâpebletleblJeeòelJelexefYe%ee ~~

(le$ewJe 54 De. 14) cee@ueÛÙee efKe[keâerletve efomesveemes nesCeejs DeekeâeMe efšvespeme&ÛÙee le®CeeF&ves heleekeâle Deens JeeefMece Je keâjceeUe ÙesLes efMeketâve hegCÙeeletve ef[«eer Iesleuesuee ceer Deepe vÙetpemeeaceOÙes keâš&meer peerJevemeeLeer Skeâše Deens ieg™KešŸeeU (ueIegefceMkeâerue) Demee lees heeqMÛeceJeeje ([^eÙeJnjuee) cnCeeuee keâeÙe Fkeâ[s kegâ"s? efcemece@vespeceWšeÙeesDeÙeeÙees kebâš keâšeÙe MegYeÇÛetCe&keâ<škeâefceveskegâòes ~~ DemÙeJeoleerefkebâJeobleeleer vepeeÙeeskeâeÙeeøekeâeCe& yes{YeyÙeeCešsCes ~~ (le$ewJe 72 De. 4) DebYe=Ceer jepeeÛÙee jepÙeele pemepemes lJe<št Je Deesje<ketâ ns oesve veJJÙeeCeewkegâUer Jeerj efvehepeues leÉleÛe heeÙe ueeiet KeeeEJeo iegueeceeves cnCeleeÛe pees lees pÙeeÛÙee lÙeeÛÙeekeâ[s heent ueeieuee ns ogmejseflemejs keâener vemeesve [eÙejskeäš ÛeewLesheeÛeJes Deens

Dee@iemš 2021

61

DeÛekeâšesefJeÛekeâóes kesâkeâešyeeWyehepÛeOeelet ~~ vee"efUÙemet$es mme [sJeeCe&Jee$ee ~~

(DeefYeuesKe 56 ve=b. pee. 34.)

Heâemeefyeb[j ceneslmeJeele oeKeJeuesuÙee efmevesce@efškeâ Yee<esle Gušs (cnCepes Guešerkeâ[tve meguešs) ef$eleeueeletve Skeâleevelesle mecesJej ÙesCeeNÙee Ûeewoe šeàÙeebÛÙee "skesâoej DevegJele&veele (ueÙe) Gueie[le peeCeejer yeboerMe (heesÚe) DeKesjhejWle meJeeF&ÛÙee (leeveecee$eebÛÙee) Yevveeš ceb[UeRvee efKeUJetve "sJet Mekeâueer veener ns yeIetve (leeveecee$eebÛÙee) iegCeerpeveebveer ÛeewkeâeÛeewkeâele jmleejeskeâes Deevoesueve kesâues (lepet&cee ieefYe&leeLe&«eghe ceb[UeÛÙee meewpevÙeeves) cee$ee kegâbC[efueveer %esÙee OÙeevecemÙe øeJe#eles ~~

(veejmce=leer 56 heb. ie. ns.-Yee. efue. ceew. S.) Ûe@efjšsyeue š^mšÛÙee leesNÙeele HeâCekeâeNÙeeves meebieeÙeÛes PeeuÙeeme; Deewog efveefo&<š De#ejJevveg JewÙeefkeälekeâ DeefYe®efÛeies lekeäkeâvles DeUJeef[efmekeâeW[g cetuele:yeoueeJeCesieUvveg cee[os yejsÙeyengog yeuuesyeuues mšgefhe[Ûet[eceCeerkeâebÛeew mejbielÙeew leefÆveeJeÙes ~~

(le$ewJe 54 ceueceueceeuee De. 6Jee ceeUe) efMejsJej Meerj Ûe{ueerÙe ogmejb keâeÙe !

KekeâeCee efmeiveue lees[tve

iee[er Ieeleueer ef[cej-[erhej

Yeso ceeJeUuee yeWyeerle yeesš Ieeleueb

FbieUer [mueer nesUer kesâueer

leerve jeTb[ ceejuÙee

62

Dee@iemš 2021

Yee<esÛee JeOe kesâuee

šekeâ cees[tve šekeâuee DeeYeeUele G[euee KekeâeCee keâeueÛe Heâeuelet šgkeâej Le[keäueeme efueefnleesÙe yekeâJeeme Skeâoce Yegkeäkeâ[ jöer efuentve yemeueesÙe ueepemegæe cesueer De@uepeeaÛÙee keâyejerletve peieCÙeeÛeer ceneje$e [eskebâ Jej keâe{les vemeebÛee keâehetme efhebpetve efhebpetve Deejheej efveKeejs Ûe{Ÿee DeeJeepeele Demeb DeeOeerner peieele Ie[ueb Demesue ceer Ùes[eS ue#e vekeâes osT heesšele efoMee {JeUtve DeeuÙee meieUb ke@âvmeue keâjeÙeÛebÙe keâefJelee ke@âvmeue keâjeÙeÛÙee Meyo ceeies IÙeeÙeÛes peieuÙeeÛeb ve-peieCeb keâjeÙeÛeb efPejes ueWiLe Sbš^Ÿee Dešketâve jeefnuesuÙee efyeveJÙeekeâjCeeÛÙee DejCÙeele Deepeeo nesCeej Dee@iemš 2021

63

keâeueÛe Yee<esuee osJee%ee PeeueerÙe heeefLe&Je DeblÙeoMe&veemee"er "sJeuebÙe yeIeeÙeÛeer Jeeš FJeuÙeeleuÙee FJeuÙee MeyoeMeyoeJej peeve efveÚeJej keâ™ve ceeÙee kesâueer nesleer JeekeäÙe Deeheueer JeešeÙeÛeer lÙeele efHeâjmles DeLe&ner ÙeeÙeÛes DeeÙeg<Ùeb Deesleueb peeÙeÛeb heg{bner mejkeâeÙeÛeb vee[uesuÙee De#ejeueener uenjerÛee yeepe neslee pees[e#ejeÛÙee SKeeÅee legkeâ[Ÿeeueener ÛelekeâesjeÛeer ÛeJe nesleer meieUs GheeÙe Peeues iegCe DeeueeÛe veener cesuesuÙee Yee<esÛeer keâJešer HegâšeÙeÛeer

Jeeš yeIele

LeebyeeÙeÛeer efMe#ee Deens

Oe[ peeleener Ùesle veener

Leebyeleener Ùesle veener keâmeuebÛe metKe veener ueebyeueÛekeâ keâmekeâme DeeueerÙe iueeveerner Ùesle veener ceeFË[ Fšd

64

Dee@iemš 2021

efye[e@Ùešsš Dee DeeF&veb yes lmJeeÙe lmes õeÙe [s HeäÙetj PeebPe Jeepeueer Ûehejekeâ iegšsve ceeiexve ÛegCetkeâ keâeueJeekeâeueJe DeeefoyebOe [ebKe ietš, efJe iesšsme ef[jd keâenerlejer heeefnpes vee iesšmed ietš, [ebKe Meesve F<e neÙemeb meueerue efveLeUle efleefjefcejer efJe neF&mš ot?

JeekeäÙeeuee OekeäkeâeheeCeer F<e Keceb DeeTme hegCes ieeÙeye peeot leUleUeš Jeesnsj keâe@cmš ot? ÛegjÛegjleer vepejevepej F<e DejyeeÙešb yeeÙe mee@HeäšJesj keâeWheveer IeeÙeeU efYevve meejJeemeejJe F<e efyeve F&-[tkeäkeâj Heâe@ve yes™Heâ Heâ[ eEpekeâuee meueerue JeeIe · F&-[tkeäkeâj ÛejleesÙe ÛejleesÙe Gb[elee&sÙe Gkeâerj[Ÿeeceeies Gkeâerj[s keâesLeàÙeeyeensj pebkeâHetâ[ hetCe&yeÇÿe yesefue&ve les neÙe[ueyeie& jmleesjmleer cesjeref¡emeceme JeWÓkeâšdjceCeeieesÓÓÓeEJeoe Dee@iemš 2021

65

yeÛÛes ueesie... ceesyeeFue

meeÙeuebš cees[Jej kesâueeÙe efceefšbie Ûeeuet Deens yeÛÛesueesie šeueer yepeeJe KesUercesUerÛes KegmeKegMeerle mleve[iies keâefueieerCe GIe[tve

še@heue@he øesmeWšsMeve ceesyeeFue meeÙeueWš cees[Jej ceerefšbie Ûeeuet Deens yeÛÛesueesie šeueer yepeeJe njÉej les ieg[ieeJe øesâškeâe@mš iepeyepeeyeeo MeebIeeÙe les ÛesVew [e@keäÙegceWš meyeefceš Dee" efoJeme keâepet peebYeF& [eÙejskeäšjÛeer heerS Ùesles ceevemeer meyeveerme yeÇe KeeueerJej yee@ue mesš keâjles mebceleeroMe&keâ vepejevepej efceeqMÛeJnmeueer keâoj mebMeÙeeÛee HeâeÙeoe meJeeËvee DeekeâeMeYej yeie&j DeoKeuehee$e keâUlee keâUle veener efomelee efomele veener ieeb[erheefuekeâ[Ûeb veboveJeve [eÙeueseqkeäškeâueceekeäme&Ûes DeOÙeeosMe DeesUerDeesUeRle Yee<ee ®leles «e@ce@efškeâue keâvHeäueÏpevme cegKÙee ceOegje HeâeÙeveue 66

Dee@iemš 2021

Sceejheer Flekeâer lej øesâškeâe@mš efkeâlekeâer øee@[keäMevekeâe@mš MeyoebÛeer øesâškeâe@mš keâvJnpe&vekeâe@mš ÛeWoeceWoe MetvÙeeMespeejer MetvÙe ~~ ”ees”ees”ees *d#e_ebå<eÇ=& Š lCeÇea_Ùeë#ez ~~ ?

FvJnWš^eršeF&ceÛÙee meeÙeueWš cees[Jej ueepeeUtÛeer jeshešer ceeskeâàÙee JeeNÙeeMeer megšermegšer Mecee&U mebOÙeekeâeUer ueepeleele SJneaeELeie Deb[j Jeve ™Heâ

Dee@iemš 2021

67

meefÛeve kesâlekeâj [e@equHeâve hejleues [e@equHeâve hejleues JnsefvemeÛÙee keâeueJÙeele ceer keâeue je$eer keâukeâeruee heeefnuee js[ PeesveceOetve ieÇerve PeesveceOÙes efMejleevee ceemkeâ Ieeuetve Iees[ŸeeJej Skeâe neleele leueJeej ogmeNÙeele me@efvešeF&Pej lÙeeÛÙee Iees[Ÿeevesner ceemkeâ Ieeleuesuee [e@equHeâve hejleues JnsefvemeÛÙee keâeueJÙeele heCe SKeeo JesUsme uee@keâ[eTvener mebhesue heCe ceePÙee ceveele}e keäJee@jvšeFve veener mebheCeej keâOeerÛe ceer ceePÙee keâesj[Ÿee keâeueJÙeele Jeeš yeIele yemelees heCe [e@equHeâve keâOeerÛe veener hejleCeej ceePÙee Yekeâeme keâeueJÙeele [e@equHeâve hejleues JnsefvemeÛÙee keâeueJÙeele DeeefCe ceePÙee [esàÙeebmeceesj ceer heeefnuee ceemkeâ ÙegieehetJeeaÛee meceepe keâeueyee¢e nesleevee [e@equHeâve hejleues JnsefvemeÛÙee keâeueJÙeele DeeefCe ceer mJehveele heenlees Ûeeuet DemeuesuÙee Petce ceerefšbieceOÙes ceePesÛe Meskeâ[es Ûesnjs ceemkeâ Ieeleuesues ceer heenleesÙe neleeÛÙee yeesšebÛes [e@equHeâve nesleevee lÙeebÛÙee leeW[eJejner keâesCeerlejer ceemkeâ yeebOeuesle les Deelee keâOeerÛe ieeCeej veenerle ieeCeer ceeÅeebvee efjPeJeCÙeemee"er keâer yeeUebvee PeesheJeCÙeemee"er [e@equHeâve hejleuesle heCe keâeueJes Deelee lesÛe jeefnues veenerle 68

Dee@iemš 2021

veeMlee js[erÙe ceePeb heÇsce heeb{NÙee MegYeÇ efjkeâecÙee keâhe yeMeermeejKeb cegkeâešŸeeveb šsyeueeJej yemeuebÙe ceer ceePÙee ùoÙeeÛeb Deb[ Heâes[tve Deeslelees keâheele meesvesjer jme DeeefCe Skeâ keâjhš metÙe& efjkeâecÙee keâheele yeÇs[ÛÙee mueeFmeceOÙes jentve iesuesle ceePes n@keâ Peeuesues [esUs ogheejer JesU efceUeuÙeeJej lÙeebÛes heemeJe[& yeoue meveer efueDeesveer DeeefCe uee@jsvPeÛeb HegâueheeKe¤ menejeÛÙee JeeUJebšele kegâ"slejer uee@jsvPeÛÙee HegâueheeKejeveb hebKe Heâ[Heâ[Jeueb ÙeecegUs ÛeerveceOÙes DeeuesuÙee Ûe›eâerr JeeoUemeejKeer let ÙesTve Oe[keâueerme DeeceÛÙee nBie PeeuesuÙee peeieeflekeâ Kes[Ÿeele Leceex[eÙeveeefcekeämeÛÙee meieàÙeeÛe efveÙeceebheueerkeâ[s legPeb meeceÇepÙe Sbš^esheerhes#eener megboj let ce=lÙetmeejKeer

Dee@iemš 2021

69

DeeefCe ceeefnleermeejKeer let DeveheÇsef[keäšSyeue FjefjJnme&Syeue efpeLes Jeemevee nesles efj[ve[bš efpeLes keâeÙee Demeles JnÛÙeg&De@efuešer Deved Deelcee ne efJeúueeÛeer yeeÙevejer DeveDe@JesueSefyeefuešer DeeefCe Deelee ceve kegâ"s Flej$e OeeJesueÛe keâmeb let pejer DemeMeerue ce=iepeueeÛeer iebiees$eer ef[efpešue DeeefCe meblegueve njJeuesueb Demesue ceePeb mšeske@âmšerkeâ ceve heCe legPÙee yeensjÛeb ns keâesj[b keâes[ieb peie mš^svepe De@š^@keäšj hegvne DeeCetve mees[leb ceuee efpeLes ceer hetJeea neslees DeeÙeg<Ùe Demeb efjkeâjefmeJe Demeleb ce=lÙet les ce=lÙetceOeueer peeiee Demeles HeÇsâkeâšue

70

Dee@iemš 2021

cevÙee peesMeer DeeceÛÙeeJesUer 1 DeeceÛÙeeJesUer Denene ef›eâhšes š^seE[ie veJnles keâekeâe Denene Deekeâ[e ueeJeeÙeÛes yeeyee heejeÙeCeeÛes Deepeer šeDees Dee@Heâ efHeâefpekeäme Denene leeF& HesâmeyegkeâJej melele Fvmše Denene DeeceÛÙeeJesUer, yee@me DeeceÛÙeeJesUer 2 oeoeuee Fvmšbš veesefšefHeâkesâMevme, Denene keäueespe keâ¤ve keâ¤ve efhejefhejuesuee oeoe njejer JeeÛe ne ceeCegmekeâerÛes veJes Oe[s efMeHeäš Peeuesues he@jeef[ce kegânve DeeÙee kegâve DeeÙee kegâve DeeÙee kegânve DeeceÛÙeeJesUer oeoe DeeceÛÙeeJesUer Dee@iemš 2021

71

3 meesmeeÙešerleuee keâuhesMe cesnlee [gkeäkeâj efHeâÙeeš efJeketâve Denene veJeerve SmeÙetJner peuemees Ús peuemees, Yeesmeceejervee DeeDees ceejer meeLes DeeceÛÙeeJesUer 4 cesš^es OeeJeCeej cesš^es OeeJeueer DeeceÛÙeeJesUer Smeer ueeskeâueceOÙes MesDej efj#ee efj#eele cÙegefPekeâ Deveg ceefuekeâ ieelees meesvet efveiece Denene mešemeš ceecee cnCeleele ieCeheleer Yeš ceuee ieCeheleer Yeš DeeF&Ûeer ieeb[ DeeceÛÙeeJesUer

72

Dee@iemš 2021

5 keäueeÙecesš keâjleb DeuheJeÙeerve cegueerJej heeMeJeer Ûecelkeâej SvJneÙejvceWšue YegjU DeeceÛÙeeJesUer Denene Jeeskeâ kebâPegceme& DeeÙe S@ce }efkebie Fš!

6 heÇeieweflekeâ YetceerÛes jercee@[ve& FvmšuesMeve ÛeesefJemeeJÙee neF&šdmeJe¤ve ]KegMeer ceejles G[er Denene yeeF&keâJejÛee hebkeâpe yee@keäkeâve Legbkeâlees iegšKee DeeceÛÙeeJesUer Denene yue@keâ De@C[ JneF&š efmevesceele efcekeäme[ efjDe@efuešer veJeerve meieUs pegves, efJemleejles Denenene keâe@vš@keäš 1 keâeJeàÙeeuee yejesyej ceeefnleer veenerÙes Pee[euee ceeefnlÙes keâe ÛeglÙee Deens keâeJeUe efJekeâer efKe[keâer yebo keâjlees Dee@iemš 2021

73

2 keâeUesKÙee Pee[eble efheJeUmej eqJnmkeâer yeÇeTpe keâjlees efJekeâer vesšeqHeäuekeämeÛeer ogefveÙee DeefveÛÚsÛeer eEjie Jeepeles efJekeâer Hesâkeâlees efhePPeeÛee heeÙe Oe[he[le GÛekeâšlees meesHeäÙeeÛÙee Heâšerle PeJee[e Heâesve keâeJeUe heÇe@Hesâefškeâ 3 Yee[ŸeeÛÙee ke@âyeceOetve Yee[ŸeeÛÙee ne@eqmhešuekeâ[s DeefveÛÚsÛee ceecee efueJnjHesâu[ DeJekeâeMe efJeue šg efueJn DeeF&Ûee Yeew JeerkeWâ[Ûee Yeewme[e 4 ke@âyeÛÙee efKe[keâerletve G[Ceeje keâeJeUe nmeCeeje keâeJeUe DebOeejele efomele veener efJekeâer Heâmele veener keäÙee Lekesâuee Deejpes nw Ûe@vesue yeouees yebo keâjes

74

Dee@iemš 2021

5 ke@âyeceOÙes Ùeslees DeeÙemeerÙetÛee Jeeme efJekeâer efve:MJeeme ke@âyejeÙe[j DeejMeele keäÙee ngDee yee@me?

6 Skeâ ueeFHeâ mebheueer oesve GjuÙee Skeâ Pee[eble Skeâ keâeJeàÙeele [sJnueheme&Meer keâe@Cš@keäš nJeenJeeÛe Iebše 1 Dee@mmecemeerve oeoemeeye DeeÙes nw, Denb Dee@veueeFve keâe@ue Heâes[kesâ 2 Jne@š o Heâkeâ S@ce DeeÙe meheesp[ šg keâjkeâj lej kesâues Heâe@uees yeoueues Lee@š mebheJetve iesues

Dee@iemš 2021

75

3 keâeÙe&keâejCe, meeJe&peefvekeâ cegleejeruee keâeÙe&keâlÙee&Ûes veeJe, šeàÙee!

4 oeoemeensye ceglele Ûeeueuesle efJešebÛÙee legkeâ[Ÿeebkeâ[s yeIele 5 Fbšjhesuesšs[ ueIeJeerÛee eEÛeye mee#eelkeâej nsSue oeoemeeye! nsue 6 veJeerve Heâesve ÙesleesÙe Dee@mmece HeâerÛeme& IÙee oeoemeensye metš nesCeej legcneuee 7 keâmee nesCeej meg¤ heesmš meskeäÙeguej keâejYeej cegUeletve cetU leòJeeÛee neleYeej 8 neuele jeefnueerÙes Jeepele jeefnueerÙes OJeefvele DeLe& efjheÇsefmeJn, Iebše 76

Dee@iemš 2021

ke=âleer 1 Ketve PeeueeÙe Smš@eqyueMe Peeues keâesCeer kesâuee keâmee ceeefnleer veenerlej 2 ieghlee Debkeâue yeer eEJeie 407, JeÙe peemle keâceer efJeOeJee metve, yeeÙekeâes oesIeer keâeceeJej ieghlee Debkeâue ue@heše@heJej vesšeqHeäuekeämeJej efoJemeYej Mespeejer oUJeermej meceesj keâjcejkeâj 3 keâjcejkeâj oUJeermej keâjcejkeâj oUJeermej keâjcejkeâj oUJeermej keâjcejkeâj

: : : : : : :

DeeheCe MekeâÛÙee oeÙeNÙeeJej cnCepes keäueespesmš vesyej, KegveeÛÙee JesUer, SkeâeÛe HeäueesDejJej heCe ceesefšJn? MeesOeuee keâer meehe[sue kegâÚ Yeer. hmm.

4 keâesCeeuee mees[leerue lej les keâmeues heesueerme meieàÙee efyeeéu[ieJeeuÙeebÛeer peyeeveer Iesleueer pemes meieUsÛe Kegveer efkebâJee Dekeâeqchueme

Dee@iemš 2021

77

5 ceePee efce$e cnCeeuee let veener vee kesâueeme ceie yeme. Ûeue yemet.

Deens Gmeble kegâ"s Deelee yemeeÙeuee Deens Jemeble kegâ"s Deelee efomeeÙeuee kegâCeer ceejueb Demesue ieghlee Debkeâue legcneuee?

6 ceer cegKeJeše Ûe{Jelees nmeeÙeuee 7 MekeâÛeer megF& oesIeebJej oUJeermej DeeefCe keâjcejkeâj 8 heesueerme FvJnsefmšiesMeve Ûeeuet Deens yejsÛe efoJeme Peeues oUJeermej DeeefCe keâjcejkeâj megKeele Deensle ieghlee DebkeâueÛÙee HeäueesjJej meesmeeÙešerceOÙes mebMeÙe ieghlee DebkeâueÛeer metve MekeâÛeer megF& Iegmetve metve nmeles, GieerÛe yeIeles, kegâÚ Yeer.

78

Dee@iemš 2021

9 keâjcejkeâj šskeämšceOÙes Iegmeleele kegâÚ Yeer. kegâÚ Yeer. oUJeermejebvee megvesyejyej šskeäme keâjleevee vebiesneLe hekeâ[leele MekeâÛeer megF& De[keâJeleele 10 yemeeÙeuee Leebyeuesuee efce$e cnCelees, efpeLes KeeÙeÛes efleLes neieeÙeÛes vemeles yeesue ueJekeâj keâOeer yemeeÙeÛes 11 Oe[Oe[lÙee ùoÙeeves ceer Heäue@šceOÙes efMejleevee Deens Gmeble kegâ"s Deelee yemeeÙeuee kegâÚ Yeer keâ¤ve heeefnpesÛe heÇsceeuee ke=âleerle GlejJeeÙeuee veener Ùesle yeesuelee efpeLes; osDeje@Heâ Jeve cemš yeer meeÙeuebš.

Dee@iemš 2021

79

efovekeâj ceveJej pemepeMeer ogheej nesle peeles lemelemee keâesJeUe osn peele jenlees keâjhetve ceie DeeheuÙee veelÙeeÛeer yeesieveJesue efkeâleerner heeCeer efoueb efleuee lejer keâescespetve peeCeej veenerlej keâeÙe nesF&ue MejerjeÛeb veeleb jkeäleeefyekeäleeÛeb vemelebÛe cegUele JeemevesÛÙee mehee&Ûee efJeUKee Demelees peKe[uesuee DeKKÙee osneuee GieeÛe YeÇecekeâ keâuheveebceOÙes let ceuee peKe[tve šeketâ vekeâesme je$e Peeueer keâer ceePeb Mejerj Mejerj jenle veener mehee&Ûes Jee¤U yeveles 2. hegvne mekeâeU nesF&ue metÙe& SKeeÅee Oeejoej heelÙeemeejKee mejmejle Jej ÙesF&ue meieUer Pee[b og:Ke SkeâJeštve hegvne leeškeâUle GYeer jenleerue peerJe ceg"erle Oe¤ve Peeshesletve meieUs peeies nesleerue ceerner peeieer nesF&ve? mJele:uee keâmeuÙee lejer keâeceeuee pegbhetve šekesâve keâeue pemeb nesleb Deieoer lemebÛe Demesue keâMeeleÛe yeoue Peeuesuee vemesue DeeheuÙeeuee vekeâes DemeuesuÙee iees<šeRveer 80

Dee@iemš 2021

hegvne [eskebâ Jej keâe{uesueb Demesue Deepe kegâCeerlejer kegâCeeÛÙee efÛecešerletve megštve menermeueecele Yeškeâle jenleerue kegâCeeuee lejer kegâCeeÛeer Dee"JeCe ÙesF&ue ceve Goeme nesTve mecegõeÛÙee keâe"eJej yemetve jenleerue DeeheuÙeeuee nJeb Demeuesueb peie DeeheuÙee meYeesJeleer vemesue vekeâes Demeuesueb YeuelebÛe keâenerlejer [esàÙeeble mee"Jetve peeF&ue 3. mebOÙeekeâeU Peeueer keâer Iejekeâ[s hejleeÙeÛeb cnCetve meieUsÛe hejleleerue je$e Peeueer keâer ceve cee¤ve Peesheer peeleerue hegvne mekeâeU nesF&ue og:Keerkeâ<šer ceveeveb meieUsÛe peeies nesleerue metÙe& hegvne Oeejoej heelÙeemeejKee mejmejle Jej ÙesF&ue hegvne kegâCeeÛÙee lejer Dee"JeCeerveb kegâCeerlejer Goeme nesTve peeF&ue meieàÙee Dee"JeCeeRJej MesJeeU meeÛele peeF&ue

Dee@iemš 2021

81

FivesefMeÙeme [eÙeme ceerLekeâ ceebpej - 1 1. ceebpej njJeueer Deens. ceeieerue leerve efoJemeebheemetve ceebpej njJeueer Deens. efkebâJee leer Je<e&YejeheemetveÛe keâesCeeuee efomeuesueer veenerÙes efkebâJee Deveeoer keâeUeheemetve keâesCeer heeefnuesueb veenerÙes efleuee. ceeieerue leerve efoJemeebheemetve efkebâJee Je<e&Yejeheemetve efkebâJee Deveeoer keâeUeheemetve ceeCetme le›eâej keâjleesÙe keâer ceebpej njJeueerÙes DeeefCe DeeJeb{e oeštve DeeuesueeÙe leerve efoJemeebheemetve efkebâJee Je<e&Yejeheemetve efkebâJee Deveeoer keâeUeheemetve ceeCemeeÛÙee IeMeele ceebpej njJeuÙeecegUs ceebpejeruee keâesCeer heeefnueb MesJešÛeb? lej DemebKÙe nele GleeJeerUheCes Jej Ùesleele. heÇlÙeskeâevesÛe peCet keâener keâOeer vee keâOeer heeefnuesueb Deens ceebpejeruee keâOeer heeefnueb ceebpejeruee legcner? lej DemebKÙe DeeJeepe Kee$eerMeerjjerlÙee Deesj[leele leerve efoJemeebhetJeea efkebâJee Je<e&YejehetJeea efkebâJee Deveeoer keâeUeÛÙeener hetJeea keâMeer nesleer legcner heeefnuesueer ceebpej? lej Deelee legceÛÙee ceWotle peer ceebpej legcneuee efomelesÙe lemeb lej keâesCeerÛe keâjle veener efleÛeb JeCe&ve. meJee&vegceles efleuee pesJne MesJešÛeb heeefnueb lesJne efleves Dee Jeemeuesuee neslee.

DeeefCe leer leeW[ yebo ke⤠Mekeâle veJnleer. lÙeeveblej efleuee keâesCeerÛe heeefnueb veener.

82

Dee@iemš 2021

ceebpej njJeueer Deens. legcner efleuee MesJešÛeb keâOeer heeefnueb? ceerLekeâ ceebpej - 2 1. ceebpej meehe[ueer Deens. vegkeâleeÛe yeÇsefkebâie vÙetpe Deeueer Deens. ceebpej meehe[ueer lesJne efleÛeb njJeleeveeÛeb Dee Jeemeuesueb leeW[ Dee JeemeuesuebÛe nesleb. heÇlÙe#eoMeeaves keâLeve kesâueb efMeJeeÙe efleÛÙee efceMee nmele neslÙee.

DeeCeKeer Skeâe heÇlÙe#eoMeeaves keâLeve kesâueb efMeJeeÙe efleÛÙee [esàÙeebletve keâ®Cee meeb[le nesleer.

DeeCeKeer DeeCeKeer Skeâe heÇlÙe#eoMeeaves keâLeve kesâueb efMeJeeÙe efleÛÙee ieàÙeele keâesCeerlejer melÙe yeebOeuesueb efometve Deeueb nesleb.

Depetve Skeâ heÇlÙe#eoMeea efleÛÙee ieàÙeeleueb melÙe IebšsmeejKeb JeepeuÙeevebÛe efleÛee MeesOe ueeieuee Demeb Je=òeefveJesefokeâe Dees"ebÛÙee Ûebyetletve meebiele nesleer. peieeleuÙee meJe& efšJÙeebJej Deelee SkeâÛe SkeämäuetpeerJe yeÇsefkebâie vÙetpe nesleer. ceebpej meehe[ueer Deens. peieele meJeeËÛesÛe [esUs efšJÙeebJej Deelegjlesves efKeUues iesues nesles. njJetve hegvne meehe[uesuÙee DeeefCe Dee JeemeuesuÙee ceebpejerÛÙee keâ¤Ce [esàÙeebletve Skeâ keâše#e meeb[eJee

Dee@iemš 2021

83

DeeefCe Deeheueb peerJeve meeLe&keâer ueeieeJeb cnCetve heÇlÙeskeâ peCe nheeheuesuee neslee.

Lees[ŸeeeÛe JesUele ke@âcesjeceve Decegkeâmeesyele Jeelee&nj lecegkeâ IešveemLeUer heesnÛeCeej nesles. ceerLekeâceebpej - 3 ceebpej meehe[CÙeeÛÙee DeeouÙee je$eer Ie[tve Deeuesueer Skeâ DeYetlehetJe& Iešvee DeekeâeMe ÛeeboCÙeebveer ÛeceÛecele nesleb. mebhetCe& DeekeâeMeele SkeâcesJe {ie lejbiele neslee. ceer lees {ie heeefnuee cee$e DeeefCe ceebpejerÛeer leerJeÇ GyeU ceePÙee Deele oeštve Deeueer. ceWotle ceebpej LeÙeLeÙe veeÛet ueeieueer.

Dee Jeemeuesuee DemeuÙeeves leer ce@Je ke⤠Mekeâle veJnleer ceer DeekeâeMeekeâ[s heeefnues Dee Jeemeuee IeMeele ceebpej oeštve Deeueer {ie ceebpejermeejKee neslee.

Deieoer leerÛe leMeerÛe ceebpej Dee Jeemeuesueer DeeefCe leeW[ yebo ve ke⤠MekeâCeejer Deieoer leMeerÛe ieàÙeele melÙe yeebOeuesueer Deieoer leMeerÛe meJeeËvee nJeernJeerMeer Deieoer leMeerÛe peMeer Deelee legceÛÙee ceWotle Deens. ceer ceebpejerÛÙee DeekeâejeÛÙee {ieekeâ[s YekeäleerYeeJeeves yeefIeleueb.

YeefkeäleYeeJeeves yeIelee yejesyej ceebpejerÛÙee DeekeâejeÛÙee {ieeÛÙee {ieeU ieàÙeeleerue IebšsÛee efveveeo efveveeouee. neÛe lees DeeJeepe.

84

Dee@iemš 2021

neÛe lees mJej neÛe lees Meyo nsÛe les DeeqmlelJe melÙe meehe[ueb. veblej keâeÙe Peeueb? veblej keâeÙe Peeueb ceuee keâenerÛe Dee"Jele veener. ceer YeeveeJej Deeuees lesJne JeeNÙeemeejKeer JeeÙejue Peeuesueer yeeleceer ceePÙee keâeveeJej Deeueer. ceebpej meehe[ueer Deens.

Dee Jeemeuesueer DeeefCe leeW[ yebo ve ke⤠MekeâCeejer DeeefCe njJeuesueer ceebpej meehe[ueer Deens. lej ne neslee ceebpej meehe[CÙeeÛÙee DeeouÙee je$eer Ie[tve Deeuesuee DeYetlehetJe& Â<šeble. ceerLekeâ ceebpej - 4 ceebpej njJeCÙeeDeeOeer keâenerÛe veJnleb. keâenerÛe veJnleb ceOetve ceebpej efvecee&Ce Peeueer. ceie ceebpejerÛÙee peebYeF&letve ns efJeMJe ceie ns efJeMJe heme¤ ueeieueb heg{Ûeb meieUb legcneuee ceeefnleer Deens. legcneuee pes ceeefnleer veener les ns keâer DeeheCe meJe& ceebpejerÛÙee peieÌ[dJÙeeU kebâšeàÙeeÛeer ueskeâjs Deenesle

Dee@iemš 2021

85

jepe osMecegKe hebOeje Deecne}e hebOeje heÙeËleÛe Deekeâ[scees[ keâjlee Ùesles DeeceÛÙee ceemlej}e megæe leskn[sÛe Debkeâ Ùesleele Deme ieekeeleer} }eskebâ Keepeieer efkeMkeemeele yees}leele hebOeje he}erkeâ[er} Deekeâ[s DeMegYe Demeleele Deme oele keâesjle keâesjle meesheeve oepeer yees}eÙeÛes ieekeeleer} Dee"ke[s yeepeejele megæe hebOejeÛe yew}iee[Ÿee Ùesleele pesLetve Deecner efheheeCÙee efkekeâle IesT Mekeâlees hebOeje efokemeeÛÙee Ûebõekej Deecner DeeUerheeUerves ceg<lees keâejCe lees GiekeuÙeekej ogmeNÙeeÛÙee Mesleeleer} hes™, njyejs ke YegF&cetie Deecner Ûees™ Mekeâle veener ieekeeÛÙee ceOeesceOe leU Deens leàÙeele hebOeje efokemeebÛÙee DekekeâeUer heekemeeves mee"}s}b leg[gbye heeCeer Deens heeCÙeele ceemes, MeskeeU, efPebies ke ceeÙeeUt kelmeeyeeF&Ûe Hegâie}s}b heÇsle Deens ojesiee De}e ke lÙeeves lees MeerUe ceg[oe yeensj keâe{}e hebÛeveecee kesâ}e ceeveskejÛes DeesjKe[s, veekeâeleer} veLe, heQpeCe, ÛeesUer yeebie[er DeMÙee lÙee SketâCe ÛeerpekemletbÛeer mebKÙee hebOeje hes#ee Skeâves keâceer Deens Demeb lees yees}}e, kenerle leMeer veeWo kesâ}er ke efleLes pece}suÙee DeeceÛÙee meeb[emeejKÙee ÛesnNÙeebkeâ[s yeIet }eie}e cebie Deecner Kethe {mee{mee j[}es ke Deßetheele keâjle jeefn}es pÙeebÛeer ceespeoeo keâjlee Ùesle veknleer 86

Dee@iemš 2021

ieekeheeTme, hetj, Deecner ke les F&lej heeCeer ns jemeeÙeefvekeâ mebÙegie Demeleb ke lÙeeÛe iegCeOece&emeefnle ceie les heekemeeÛÙee veerÛe mke™heele yes[keâebÛÙee yeesxkej he[leb.. efveLeUleb efÛebOeerÛeesj ceOÙee, hecÙee ke šWiegU Deme}s}e heNnuÙee Demes meieUsÛe efYepeleele ceie ceeOeke ogkeâeveoej IeeF&ie[ye[erle ogkeâeve GIe[lees ke efYepe}s}s MeWieoeCes, iegUeÛÙee {sheer, lÙee {sefhebvee efÛeškeâ}s}s keâeUs cegbieUs yeIele Deesj[le jenlees heekemeeÛÙee DeeÙeÛÙee ieebxle heex lÙeeves efo}suÙee efMekÙee Kee}Ûeer DeeUer Sskeâles keâejCe keeNÙeeÛee jesKe lÙeeÛe efoMes}e Demelees cebie Deecnerner keâeieoeÛÙee nes[Ÿee leÙeej keâjlees, ve keehej}suÙee efvejesOeÛÙee HegâiÙeebceOÙes heeCeer Ye™ve SkeâceskeâebÛÙee Debieekej G[kele jenlees leskne ieekee}e hegjeÛee DeKeb[ kes{e he[}s}e Demelees megceerÛee ÛeewLee efokeme mebhele Dee}s}e Demelees ke efleÛeer DeeÙe keâewmekeäkeâe efleÛeer Â<š keâe{le Demeles

Dee@iemš 2021

87

cesIejepe cesßeece 1. keâheešele "sJeuesueer DeeJe[erÛeer hegmlekebâ JeeÛeeÙeÛeer Deensle hegvne efce$eeveb Yesš efouesuÙee [eÙejerJej efueefnueb veener Depetve keâenerÛe efoJeeUer Debkeâ, ceeefmekeâebJejerue PeškeâeÙeÛeer Deens OetU DehetCe& keâefJelee keâjeÙeÛeerÙe hetCe& legbyeuesues keâeUs {ie efJejIeUues keâer, JeeneÙeÛesÙe yebOecegkeäle 2.

Kethe efoJemeebveer efueefnueer keâefJelee... hegvne kesâJne megÛesue? keâeU yemeueeÙe HeâCee keâe{tve heg{Ÿeele ner keâefJelee MesJešÛeer lej veener?

88

Dee@iemš 2021

iehheeiees<šer melÙeeÛeb keâener Kejb veener meueerue JeeIe

DeefYeOeeveblej : keâefJelee ner kegâ"ues vee kegâ"ues lejer melÙe meebiele Demeles Je Skeâ meùoÙe JeeÛekeâ ns melÙe pesJne Deelcemeele keâjlees lesJne lÙeeuee efkebâJee efleuee Skeâ heÇkeâejÛee Deevebo neslees, Skeâ heÇkeâejÛeer cegkeääleer efceUles. DeepeÛÙee melÙeesòej (Post Truth) efkebâJee ef[meFvHeâe@jcesMeve/ efcemeFvHeâe@jcesMeve DeJekeâeMeeÛÙee heeMJe&YetceerJej legcner Ùeekeâ[s keâmes heenlee? meueerue JeeIe : melÙeesòej meb%ee keâesCeer kegâ"tve DeeCeueer ceenerle veener, heCe DeepeÛee keâeU ne melÙeeheueeheeÛee keâeU efkebâJee DeheueeheeÛee keâeueKeb[ Deens. ne Deheueehe yengefceleerÙe DeeefCe yengmlejerÙe Deens. Meejerj DeeefCe YeeJeelcekeâ mebJesoveebÛÙee Deheueeheeheemetve les heej DevJeÙeeLee&ÛÙee DeheueeheeheÙeËle ns Deheueehehešue efkebâJee DeheueeheeÛee leJebie ceeveJepeeleerJej hemejuesuee Deens. lÙeecegUs melÙe ner keâuhevee Deepe keâOeer veJns Flekeâer HeâmeJeer DeeefCe efvemej[er Peeuesueer Deens. efkebâyengvee melÙe ns Heâej cees"b heÇÛeejMem$e cnCetve Deepe Jeehejele Ùesleb Deens. ne melÙeheÇÛeej kesâJeU jepekeâerÙe veener lees meòeemeJebielesFlekeâeÛe yeepeejkeWâõerner Deens. lÙeecegUs melÙeeÛeb keâener Kejb veener. melÙeeÛÙee JesieJesieàÙee keäJee@efuešerÛÙee, keâceerpeemle heeJejÛÙee ieesàÙee efkebâJee FbpeskeäMeves Deepe meieàÙeebÛÙee neleele Deensle. melÙe ns Deepe Skeâ heÇe@[keäš Deens. lÙeecegUs keâefJelee melÙeeÛÙee Jeešsuee iesueer lej efleÛeb JemletkeâjCe nesF&ue. efkebâJee keâefJelesuee melÙeehegjleb mebkegâefÛele "sJeueb lej efleÛeb efj[keäMeve efkebâJee hebKeÚešCeer kesâuÙeemeejKeb nesF&ue. keâefJelee ceeveJeer mebJesoveebÛes Flekesâ met#ce efJevÙeeme Gueie[les DeeefCe FlekeäÙee lejue efkebâJee Glkeâš, Gòegbie iees<šer hesueles DeeefCe yeewefækeâ Ûe›eâJÙetn Yesoles keâer lÙeecegUs keâefJelee ne kesâJeU Jee*dceÙeheÇkeâej vemetve leer Skeâ %eeveMeeKee Deens DemebÛe cnCeeÙeuee nJeb. keâefJelee ner DeLe& MeesOeles. lees meehe[leesÛe Demeb veener heCe Demee DeLe&MeesOeeÛee heÇÙelve ne keâeJÙeeÛee peerJeOece& Demelees. DeLe& ner JÙeehekeâ mebkeâuhevee Deens. lÙeele JewÙÙeLÙe&ner Ùesleb. ne DeLe& peerJeveeÛee Demesue efkebâJee peieeÛee Demesue efkebâJee DeLee&Ûee DeYeeJener (JewÙÙeLÙe&ner) Demesue – Ùee meieàÙeeÛeb Deekeâueve keâefJelee keâjles DeeefCe FbefõÙeieesÛej nesCÙeemee"er Yee<eeJÙeJemLesÛÙee DeeOeejs leer ceeb[les.

DeefYeOeeveblej : Glke=â<š meeefnlÙe ns Skeâoe efkebâJee Deveskeâoe JeeÛetve Deelcemeele keâjeÙeuee Skeâ heÇkeâejÛee DeYÙeeme DeeefCe mebÙece ueeielees Demes ceeveues peeles. DeMee heÇkeâejÛee DeYÙeeme DeeefCe mebÙece ogceeaU Deens Je heÇÙelvehetJe&keâ Ie[JeeJee ueeielees. DeepeÛÙee ef[efpešue Ùegieele cee$e leelkeâeU meceeOeeve nerÛe heÇeLeefcekeâlee Peeueer Deens. menpe GheueyOe meceepeceeOÙeceebcegUs Kethe ueeskeâ keâefJelee efuent ueeieues Deensle Demes DeeMeeoeÙekeâ efÛe$e efomeles. heCe yengleebMeer DeMee keâefJelee efkebâJee uesKeve ns heÇemeeefokeâ, Ûešhešerle Demeles. keâefJeleeosKeerue keâefJeleeJepee Yee<Ùe efkebâJee keâefJeleeJepee DevegYeJe keâLeve keâjleevee efomeles. heCe DeMee keâefJelee ueeskeâebvee Deheeruener nesle Deensle. lej, DeMee mecekeâeueerve JeemleJeele, legcner SketâCe keâeJÙe JÙeJenejekeâ[s keâmes heenlee? keâefJelee efueefnCÙeemee"er DeYÙeeme iejpesÛee Demelees keâe? keâJeerves keâefJelee efueefnCÙeeDeeOeer keâMeekeâMeeÛee DeYÙeeme keâjCes iejpesÛes Demeles?

90

Dee@iemš 2021

meueerue JeeIe : DeYÙeemeeÛÙee jemeeÙeefvekeâ KeleebÛee Jeehej keâ¤ve keâefJelee lej cejlesÛe heCe ceeleerner veeheerkeâ nesles. SKeeoe nbieece `hewmes Jemetue' heerkeâ Ùeslener Demesue heCe lÙeele DeLe& veener. keâefJelee efueefnCÙeemee"er keâefJelee ve efueefnCeb iejpesÛeb Demeleb. keâefJelesle keâener lejer Heâej "jJetve kesâueb keâer Heâmeleb. vekeâUle Ûeškeâve GlmHetâle&heCes efueefnueer peeF&ue eflelekeâerÛe keâefJelee Demeles. keâefJelee ner DeeheuÙee DeeÙee, ceeJeMee efkebâJee Deeppeer Jeiewjs ueeskebâ mJeÙebheekeâ keâjeÙeÛÙee leMeer GlmHetâle& DeeefCe menpeheCeeÛeer iees<š Deens. efÛecešerÛeb DeeefCe ceg"erÛeb ceehe Demeleb lÙeebÛeb. ke@âueefjpe, HeâeÙeyej, eqJnš@efceve, efceefueieÇ@ce DeeefCe šsyeuemhetve JeiewjsÛeer Yee<ee Jeehe¤ve pes kesâueb DeeefCe oeKeJeueb peeleb les Hetâ[hee@ve& (Food-porn) Deens. lees mJeÙebheekeâ veener. lemebÛe keâefJelesÛeb Deens. yesmšÛee kebâ[keäšj cegbyeF&Yej efHeâjlees heCe cnCetve lees YeeT heeOÙeWmeejKee cegbyeF&oMeea keâeobyeNÙee efuent Mekesâue Demeb veener. lÙeecegUs Skeämheespej ne keâener cenòJeeÛee cegöe veener. DeYÙeeme ne lej veenerÛe veener. keâener keâJeer cegöece kegâ"ues lejer pegvesheeves MeyokeâesMe, ef[keäMeveNÙee Jeiewjs IesTve DeiecÙe keâefJelee efueneÙeuee yemeuesues Dee{Uleele lej eflekeâ[s keâesCeer keâJeer heÇkeâeefMele JneÙeÛÙee DeeOeerÛe Deeheueb hegmlekeâ DeYÙeeme›eâceele ueeJetve IÙeeÙeÛee heje›eâce keâjlees. lej ogmejerkeâ[s Depetve SKeeoe keâJeer hegjmkeâejemee"er leieceieleevee efomelees. Demee meieUe meeJeUeieeWOeU ceje"erle Ûeeueuesuee Deens. meesvesMeenercegUs Kethe ueeskeâ keâefJelee efuent ueeieues ner DeeMeeoeÙekeâ iees<š vemetve keäuesMekeâejkeâ iees<š Deens. ceewveeuee heewJee&lÙe hejbhejsle Deheefjefcele cenòJe Deens. les DeeheCe efJemejuees Deenesle. keâefJelesmee"er DeYÙeeme keâjeÙeÛeeÛe Peeuee lej lees ceewveeÛee keâjeÙeuee nJee. Flekesâ DeeJeepe DeeefCe heÇefleDeeJeepe DeeheuÙee keâevee[esàÙeebJej DeefJejle DeeoUle jeneleele keâer ceewve efkebâJee Meebleleemegæe iehhe yemee Demeb peesjele Deesj[tve efceUJeeJeer ueeieles. DeeheCe hejbheje lej keâOeerÛe [eskeäÙeeuee iegb[eUueer Deens, heCe DeeOegefvekeâlee efkebâJee veJelee cee$e Deelcemeele ke⤠Mekeâuesuees veener. lÙeecegUs efMeef#ele efkebâJee DeOe&efMeef#ele meceepeeleuee cees"e Jeie& ne mJele:leueer Deeeqlcekeâ efkebâJee DeeOÙeeeqlcekeâ heeskeâUer Ye¤ve keâe{CÙeekeâjlee cees"Ÿee heÇceeCeele YeeJeefvekeâ DeeefCe JewÛeeefjkeâ šheesjerefiejerkeâ[s JeUuee Deens. ne Jeie& mJele:Jej DekeâejCe Ket<e DemeCeeje Jeie& Deens. Hesâmeyegkeâ, efšdJešj, Jne@@šmedDe@he Jeiewjs Hegâkeâš DemeuÙeeÛeener ne heefjCeece Deens. ¢ee meceepeceeOÙeceebveer JeehejkeâlÙeeËkeâ[tve jesKe hewmes IÙeeÙeuee meg®Jeele keâjeÙeuee nJeer. efkebâJee pesJe{b efueefnleerue lÙeeÛeb heesmšhes[meejKeb efyeue hee"JeeÙeuee meg®Jeele keâjeJeer. lemeb Peeueb lej Deveskeâ KeepeeUt keâJeer DeeefCe efJeÛeejJeble leeye[leesye yebo he[leerue DeeefCe Deeheeheueer keâeceb veerš keâjleerue. peie veerš Ûeeuesue. yeNÙeeÛeoe meceepeceeOÙeceebcegUs DeefYeJÙeefkeälemJeeleb$Ùe efkebâJee ueeskeâMeener JeiewjsÛee Yeeme efvecee&Ce neslees, heCe ns hewmesJeeuÙeebveer veeoeJeuesuÙee efjkeâecešskeâ[ŸeebÛeb HeâmeJeb heÇpeemeòeekeâ Deens. pegpeyeer iees<šeRmee"er efkebâJee ceekexâeEšie, heÇÛeej DeMee iees<šeRmee"er ÙeeÛee Jeehej neslees les "erkeâ Deens heCe iebYeerj iees<šeRmee"er mebkesâlemLeUs, Úeheerue efkebâJee F&-heÇkeâeMeves Demes ceeie&Ûe ßesÙemkeâj Deensle. keâefJelesmee"er, jespeÛÙee peieCÙeele pes YeeJeeJesie DeeheuÙeeJej DeeoUleele les mJele:le ceg® osCeb DeeefCe veblej mebJesoveebÛeb heefj<keâjCe keâjCeb, lÙeebÛÙeeleues mlej DeeefCe OJeveer peeCetve lÙeeÛeer Dee@iemš 2021

91

hegvej&Ûevee keâjCeb iejpesÛeb Demeleb. heÇefleef›eâÙeeJeeoeÛÙee ceesnebvee keâefJelesÛÙee yeg®peeJej Oe[ketâ ve osCÙeemee"er oceoej DeeefCe leeefueceyeepe DeeefCe lejerner leuueKe DeMee ceveesjÛevesÛeer iejpe Demeles. leer ceveesjÛevee peheCÙeeÛeer Heâej cees"er peesKeerce DeepeÛÙee keâeUele keâJeerÛÙee veefMeyeer Deeuesueer Deens Demeb Jeešleb. ceeCemeeuee meieàÙeele peemle Yeerleer Ghes#esÛeer Demeles. Ghes#esÛÙee YeerleerJej ceele keâjCÙeeÛeer keâuee ner keâJeeruee mJele:ntve Deelcemeele keâ¤ve IÙeeÙeuee nJeer. veener lej JeešesUb "juesueb Deens.

DeefYeOeeveblej : Ghes#esÛÙee Yeerleerves pÙeebvee Lees[sHeâej efueefnlee Ùesleb les ueeskeâ meceepeceeOÙeceebJej yejs-JeeF&š efuentve heÇkeâeMeele jenCÙeeÛeer Oe[he[ keâjleele Demes legcneuee cnCeeÙeÛes Deens keâe? ns pes efueefnues peeles lÙeeÛes cetuÙeceeheve DeefpeyeeleÛe MekeäÙe veener keâe? meueerue JeeIe : peieCÙeeuee keâener keäJee@efuešer DeeefCe ÙeMeeuee keâener ÛeJe jeefnueer veener Demeb nUtnUt peeieeflekeâerkeâjCeeveblej ceeCemeeuee ue#eele ÙeeÙeuee ueeieuesueb Deens. lÙeeÛeb JÙeefkeälepeerJeve ns lÙeeÛÙee [esàÙeebosKele Deeletve heeskeâU nesle Ûeeueuesueb, Deešle Ûeeueuesueb, keâesj[b he[le Ûeeueuesueb Deens. lÙeeletve ÙesCeeNÙee Demegjef#elelesuee neleeUeÙeÛeb keâmeb ÙeeÛes ceeie& ceeCetme MeesOelees Deens. meesvesMeener lÙeeuee Deeeqlcekeâ mJeeleb$ÙeeÛes ce=iepeU Meeš&keâšceeiex oeKeJeles. les peeefnjelemJe¤he Demeleele. Hesâmeyegkeâeoer iees<šeRÛeer cetU mebkeâuhevee ner peeefnjeleerÛeer Deens. Skeâceskeâebvee Skeâceskeâebveer kesâuesuÙee SkeâceskeâebÛÙee peeefnjeleer keâUeJÙeele FlekeâeÛe meceepeceeOÙeceeÛee heÇeLeefcekeâ (DeeefCe Debeflecener) nslet Deens. meceepeceeOÙeces ner DeefYeJÙekeäleerÛeer ceeOÙeces veenerle. leer heÇkeâeMeveeÛeer ceeOÙeces efkebâJee meeOeves Deensle. keâLee, keâefJelee, keâeobyeNÙee, veeškesâ, efÛe$eheš, Deesšeršer ceeefuekeâebleuee DeeMeÙe Jeiewjs iees<šer ner DeefYeJÙekeäleerÛeer meeOeves Deensle. GoenjCeeLe& Hesâmeyegkeâ ns DeefYeJÙekeäleerÛeb ceeOÙece nesT Mekeâle veener les Heâkeäle heÇkeâeMeveeÛeb efkebâJee peeefnjeleerÛeb ceeOÙece efkebâJee meeOeve Deens.

DeefYeOeeveblej : peeieeflekeâ opee&Ûes meeefnlÙe cnCepes keâeÙe? keâeÙe Deensle lÙeeÛes efvekeâ<e? ceje"erle keâesCeles uesKekeâ/keâJeer peeieeflekeâ opee&Ûes Deensle? meueerue JeeIe : Jeu[&J¢et osCeejs/DemeCeejs cnCepes efJeMJeoMe&veeÛes leòJe%eeve efkebâJee Meem$e pÙee meeefnlÙeeletve efceUles les JewefMJekeâ Âef<škeâesve osCeejs meeefnlÙe Demeb cnCelee ÙesFue. ceje"erleues peeieeflekeâ opee&Ûes keâJeer MeesOeCeb DeJeIe[ Deens, keâejCe ceje"erleuÙee SketâCe Skeâ ceeCemeeuee peeieeflekeâerkeâjCeeveblej Devee"eÙeer DeelceefJeMJeeme Deeuesuee Deens. Flekeâe keâer lÙee DeelceefkeMkeemeeheg{s lees Deieeflekeâ Pee}s}e Deens. meceepeceeOÙeceeleues Jee*dceÙeerve yekeâeueerkeâjCe, ieÇeceerCe Yeeieele hemejuesues YeÇ<š ceneefJeÅeeueÙeebÛes peeUs, YeÇ<šeÛeejer mebÛeeuekeâebÛÙee DeeefCe heÇeOÙeehekeâebÛÙee šesàÙee, osMeerJeeoeÛÙee veeJeeKeeueer – ke=âef<eJeeoeÛÙee veeJeeKeeueer Pegb[erves ieesUe Peeuesues DeefleefYekeâej keâJeeruesKekeâ, mejkeâejer OeesjCeebcegUs efMe#eCe #es$eele Peeuesueer yesmegceej KeesefiejYejleer – lÙeebÛÙee 92

Dee@iemš 2021

keâefJelee Demee meieUe cees"e ieeWOeU Deens, lÙeele hegvne JesieJesieàÙee heÇeble-peeleer-DeeqmceleebÛÙee Yeeveie[er JesieàÙeeÛe. ceje"erle keâefJelee Kethe Deensle, heCe keâJeer Skeâner veener DeMeer heefjeqmLeleer Deens. DeeefCe peeieeflekeâ opee&ÛeeÛe keâeÙe heCe jepÙe heeleUerÛeeosKeerue Skeâ keâeÙe DeOee&ner keâJeer efceUCes ogjeheemle Deens. keâefJelesJej efve…e vemeuesues Deveskeâ ueeskeâ efJeveekeâejCe KegàÙeemeejKes keâefJelee efueefnleevee DeeefCe hegmlekesâ keâe{leevee efomeleele. leer Kehelee-KeheJeleeveener efomeleele. heCe ns yeesueCeb Kethe JejJej DeeefCe heÇefleef›eâÙeeJeeoer Peeueb. Kejb meebieeÙeÛeb lej osMeerJeeoer Demeueb keâener vemeleb, ceneveiejer Demebner keâener vemeleb DeeefCe lemebÛe peeieeflekeâ Jeiewjs Demeuebner keâener Demele veener. keâefJelee osMekeâeueeleerle Demesue lej leer keâefJelee. YeejleerÙe keâer keâcyeesef[Ùeve lÙeeuee Heâej cenòJe veener.

DeefYeOeeveblej : ceie kegâ"ueer ceje"er keâefJelee osMekeâeueeleerle Jeešles legcneuee? kegâ"uÙee efvekeâ<eebJej? meueerue JeeIe : heÇlÙeskeâ keâeueKeb[ele Lees[er Lees[er DeMeer keâefJelee efueefnueer iesueer Deens. peeieeflekeâerkeâjCeeÛÙee DeeefCe peeieeflekeâerkeâjCeeveblejÛÙee keâeUelener DeMeer keâefJelee efJehegue efueefnueer iesueer DemeeJeer Demee heÇeLeefcekeâ Deboepe (efkebâJee DeeMeeJeeo) Deens, heCe "eceheCes lÙeeefJe<eÙeer keâener yeesueCÙeemee"er ¢ee keâeueKeb[eÛee meKeesue DeYÙeeme keâjeJee ueeiesue. ¢ee keâeUele Deveskeâ (les meghle Demeues lejer) Ûeebieueer heesšWefMeDeue Demeuesues DeYÙeemet meceer#ekeâ ceewpeto Deensle DeeefCe veblejner Ûeebieues meceer#ekeâ efvecee&Ce nesle peeleerue DeeefCe lemelemee mekeâme keâefJelesuee vÙeeÙe efceUle peeF&ue DeMeer DeeMee keâ¤.

DeefYeOeeveblej : meeefnlÙe pÙee Yetceerletve pevce Iesles, leer Yetceer DeLeJee heÇosMe meeefnlÙeeÛes meebmke=âeflekeâ efkebâJee je<š^erÙe meboYe&Yeeve "jJele veener Demes cnšues peeles. keâeÙe Jeešles DeeheuÙeeuee? meueerue JeeIe : meeefnlÙe efpeLes pevceeuee heeJeles les ef"keâeCe cnCepes uesKekeâeÛes ceve. leerÛe lÙeeÛeer Kejer Yetceer. meeefnlÙeeuee heÇosMeYeeveeÛee keâeÙeoe ueeJelee ÙesCeej veener. YetYeeve ns keâesCelÙeener iebYeerj meeefnlÙeele DebieYetle DemelebÛe. lÙeeÛeb DebieheÇoMe&ve keâjCÙeeÛeer keâenerÛe iejpe vemeles. lÙeeJej (YetYeeveeJej) Yetefcekeâe ueeoCÙeeÛeerner iejpe vemeles. Gueš yeLLe[ leheefMeueerkeâjCeeÛee ueeshe ÛeebieuÙee meeefnlÙeele nesle Demelees. iebYeerj meeefnlÙe ns YetYeeveeÛee DeeefCe keâeUYeeveeÛee efJemleej keâjle lÙeeÛeb GvveÙeve keâjleb, Yej[ iees<šeRÛeb ¤heeblej DeLe&hetCe& DeeMeÙeele keâjleb. pÙee Yetceerle mLeeefvekeâ mebJesovee pevceeuee Ùesleele lÙeeÛe Yetceerle JewefMJekeâ mebJesoveener pevceeuee Ùesleele. keâefJelesÛes cee¤vecegšketâve mLeeefvekeâerkeâjCe keâjCes efkebâJee Deeblejje<š^erÙeerkeâjCe keâjCes cnCepes keâefJelesMeer DeefleheÇmebie keâjCÙeemeejKes Deens. DeeheCe keâeÙe pee@vejÛeb efueneÙeÛeb ns DeeOeerÛe "jJetve IesTve lÙeeheÇceeCes efueneÙeÛeb Demeb Heâkeäle efmevesceeÛeer ieeCeer efueefnCeejs ueeskeâÛe ke⤠Mekeâleele, keâJeer veener.

Dee@iemš 2021

93

DeefYeOeeveblej : Kethe cees"Ÿee heÇceeCeele pes jbpeveJeeoer meeefnlÙe (keâLee, keâefJelee, keâeobyeNÙee, veeškesâ F.) efvecee&Ce nesles DeeefCe les ueeskeâefheÇÙener nesles Ùeekeâ[s legcner keâJeer cnCetve keâmeb yeIelee? meueerue JeeIe : jbpeveJeeoer meeefnlÙe meceepeJÙeJenejeÛee cees"e DeJekeâeMe JÙeeheles DeeefCe les mJeeYeeefJekeâner Deens. keâ<škeâjer meceepeeuee IeeTkeâ efJejbiegàÙeeÛeer iejpe Demeles DeeefCe jbpeveJeeoer meeefnlÙe leer iejpe YeeieJeles. heCe lÙeeÛeyejesyej meceepeele iebYeerj meeefnlÙener efvecee&Ce JneJes ueeieles veener lej meceepeeÛee yeewefækeâ DeJekeâeMe Deveskeâ yesJeejMeer DeeefCe yekeâeue iees<šeRveer JÙeeheuee peelees. efkebâJee iebYeerj meeefnlÙeeÛÙee DeYeeJeecegUs efvecee&Ce PeeuesuÙee heeskeâUerle jbpeveJeeoer meeefnlÙe nsÛe iebYeerj meeefnlÙe cnCetve Deueieo peeTve yemeles. heg{ÛÙee efhe{Ÿee leMeeÛe efveke=â<š meeefnlÙeeJej heesmeuÙee peeTve heg{s kegâheesef<ele nesleele. leerÛe heefjeqmLeleer yeesOeJeeoer efkebâJee efJeÛeejmejCeerJeeoer meeefnlÙeeÛeer Deens. keâesCelÙee lejer efJeÛeejebÛeer leUer GÛeueeÙeÛeer cnCetve keâesCelÙee lejer KegUÛeš keâuhevee hekeâ[tve leMeer keâefJelee efueefnueer peeles. leLeekeâefLele JebefÛeleebÛeer DeelceJebÛevesÛeer keâefJelee, ceveeves Menjer nesT heenCeeNÙee ieÇeceerCeebÛeer efyeveyeg[eÛeer keâefJelee, yee<keâU osMeYekeäleerves HegâjHegâjCeeNÙee jscÙee [eskeäÙeeÛÙee ueeskeâebÛeer JeerjßeerÙegkeäle keâefJelee DeMee meJe& heÇkeâejÛÙee `Jeeoer' ueeskeâebÛÙee keâefJelee megpeeCe, yegefæceeve DeeefCe mebJesoveeMeerue JeeÛekeâeuee keâefJelesheemetve efkebâJee meeefnlÙeeheemetve DeeefCe heÙee&Ùeeves Yee<esheemetveÛe otj {keâueleele. ceje"er Yee<esÛes cees"s vegkeâmeeve DeMee jbpeveJeeoer DeeefCe efJeÛeejmejCeerJeeoer meeefnlÙeeves kesâuesueb Deens. lÙeebvee DeeheCe vegkeâmeeveJeeoer meeefnlÙe cnCet. DeefYeOeeveblej : ÙeeÛee DeLe& keâefJelesÛÙee meeceeefpekeâ yeepetuee let hetCe&heCes ogue&ef#ele keâjleesme keâe? meueerue JeeIe : keâefJelesle meeceeefpekeâ yeepet ÙesT Mekeâles, heCe keâefJelesÛÙee meeceeefpekeâlesÛeer keâefJelesleuÙee heÇÛeejkeâlesMeer ieuuele nesTve keâMeer Ûeeuesue? DeeheuÙee keâeUele keâener keâJeer Demes Deensle keâer pÙeebÛeer keâefJelee meceepeeÛÙee veweflekeâ DeJekeâeMeele Gcešles, les meceepeeÛÙee veweflekeâ DeJekeâeMeeefJe<eÙeer yeesueleele heCe les keâesCelÙeener hebLeeÛes efkebâJee efJeÛeejmejCeerÛes heÇÛeejkeâ veenerle. keâJeer ne jepekeâerÙeyeeyeleerle keâeÙece mebMeÙeer nJee. pees keâJeer keâesCelÙeener efJeÛeejmejCeeruee Deeheuee nkeäkeâeÛee oòet Jeešle veener, heÇlÙeskeâ jepekeâerÙe efJeÛeejOeeje pÙeeÛÙeekeâ[s keâenerMee mebMeÙeeves yeIeles leesÛe Keje keâJeer Demelees. keâJeeruee keâefJelesle ne legme[sheCee peceeÙeuee nJee. DeefYeOeeveblej : Yeejleele mJeeleb$Ùeesòej keâeUele DeeÙeDeeÙešermeejKÙee mebmLeebheemetve les efHeâuce FeqvmššŸetš, SveSme[er, meeefnlÙe Dekeâeoceer DeeefCe Deveskeâ je<š^erÙe DeeefCe Keemeieer efJeÅeeheer"s, mebMeesOeve mebmLee GYÙee jeefnuÙee, heCe keâefJeleskeâ[s ieebYeerÙee&ves DeefYeJÙeefkeäleceeOÙece cnCetve yeefIeleues peeCÙeemee"er DeMeer Skeâner cees"er mebmLee GYeer jeefnueer veener. Ùee meieàÙeeefJe<eÙeer DeeheuÙeeuee keâeÙe Jeešles? meueerue JeeIe : DeMeer keâesCeleerner mebmLee GYeer jeefnueer veener ns Skeâe Â<šerves Keble 94

Dee@iemš 2021

keâjCÙeemeejKes Deens, lej ogmejerkeâ[s les SkeâheÇkeâejs ÛeebieuesÛe Peeues Demesner cnCelee ÙesF&ue. keâejCe keâefJelesefJe<eÙeer DeMeer SKeeoer je<š^erÙe mebmLee GYeer jeefnueer efkebâJee jeefnueer Demeleer lejer lÙee lÙee jepeJešerle lÙee lÙee efJeÛeejebÛÙee jepÙekeâlÙeeËveer DeeheeheuÙee cepeealeueer yegpeieeJeCeer lÙeeJej yemeJeueer Demeleer DeeefCe keâjoelÙeebÛee hewmee JeeÙee IeeueJeuee Demelee.

DeefYeOeeveblej : legceÛÙee keâefJelesÛee Gòejkeâeueerve keâJeeRJej pees ie[o heÇYeeJe Dee{Ulees lÙeeefJe<eÙeer legcneuee keâeÙe Jeešles. Ùee ceneveiejer/ peeieeflekeâerkeâjCeesòejer keâefJelesÛee heÇYeeJe kesâJeU keâefJelesJejÛe veener lej ne@efjPeeBšueer mecekeâeueerve efÛe$eheš, veeškeâ, ueIegheš, keâLee, keâeobyeNÙee FlÙeeoeRJejner he[uesuee Dee{Ulees ÙeeefJe<eÙeer legcneuee keâeÙe Jeešles? meueerue JeeIe : heÇYeeJe, DevegkeâjCe, vekeäkeâue, heÇeflemeeo, heÇefleef›eâÙee, DeelcemeeleerkeâjCe DeeefCe efJemleej DeMee meJe& ÚšebÛÙee JesieJesieàÙee iees<šer Ùee meboYee&le Deensle. heÇlÙeskeâ keâeUele, heÇlÙeskeâ Yee<esle ¢ee heÇef›eâÙee Ie[le Demeleele. meeefnlÙeseflenemeeÛes DeYÙeemekeâ ÙeeefJe<eÙeer mebMeesOeve keâ¤ve peemle meebiet Mekeâleerue. cee$e ¢ee keâeUeleuÙee ÛeebieuÙee-JeeF&š keâefJelesÛee heefjCeece Flej meeefnlÙe heÇkeâejebJej DeeefCe veeškeâ, efÛe$eheš, efÛe$ekeâuee, ÚeÙeeefÛe$eCeeoer keâueeefJeOeebJej KeesueJej Peeuesuee efomeleesÙe. Goe. efÛe$eheš pej keâefJelesMeer Demee Deeletve pees[uee iesuee Demesue lej lÙeeÛee heefjCeece lees peemle meIeve DeeefCe DeeMeÙehetCe& nesCÙeeleÛe nesF&ue. SKeeÅee (efkebâJee Deveskeâ) efÛe$ekeâejeJej FlejebÛÙee mekeâme keâefJelesÛee heefjCeece nesle Demesue efkebâJee Ûeej ÛeebieuÙee keâefJelee JeeÛetve SKeeÅee DeefYeveslÙeeÛÙee DeefYeveÙeeuee meKeesuelee Ùesle Demesue efkebâJee efmevesefJeMJeeleuÙee efveefce&leerJej keâefJeleebÛee heÇlÙe#e-DeheÇlÙe#e heefjCeece nesle Demesue lej les vekeäkeâerÛe meceepeMeem$e%eebveer veeWo IesCÙeepeesies Deens. Demeb pes keâener nesle Demesue les meieàÙee keâueebÛÙee ÛeebieuÙeemee"erÛe Deens, keâejCe MesJešer keâeJÙe ne meJe&ßes… Jee*dceÙeheÇkeâej Deens lÙeecegUs Demeb Ie[Ceb mJeeYeeefJekeâner Deens.

DeefYeOeeveblej : keâefJeleeefveefce&leerÛeer heÇefkeâÙee Gueie[tve oeKeefJelee Ùesles keâeÙe? meueerue JeeIe : ceuee lejer veener Ùesle. yeekeâerÛÙeebÛeb ceenerle veener.

Dee@iemš 2021

95

YeieJeeve efš^he Yee<esÛÙee DeHeâeš MekeäÙeleebceOetve mecekeâeefuevelesÛeer veJeer ¤hes vÙeeneUCeejer DeepeÛeer keâefJelee.

www.paperwall.in Gpay: 9867351031

9421467640 (oeiees) / 08975868079 (megefØeÙee DeeJeejs) FLes GheueyOe 96

Dee@iemš 2021

Deeyeje keâe [eyeje

Feflenemeeletve DeeefMekeâeroMe&ve efÛeb. $Ùe. mej}<keâjs megowkeeveer efkeveeheeMe keej}s. lÙeebÛÙee IejepekeU jeneCeejs neHeâhÙeebšerle}s yeye[t obleeUs DeeefCe ieCÙeeiebhet peieoeUs lÙeebÛÙee oejeMeer }neveheCeeheemetve DekeäkeäÙeešeskeäkeäÙee KesUle. mej}<keâjs keâOeer lÙeebÛÙeekej Keskeâme}s veenerle. heCe peemle ieeWOeU Pee}e lej ce=ot heCe keâjejer DeeefCe keâj[Ÿee heCe heÇsceU Deekeepeele obiesKeesj ceg}ebÛÙee ieesšdÙee pehle keâjerle. DeMee pehle kesâ}suÙee ieesšŸee les DeeheuÙee [eÙejerle "skeerle. [eÙejer Yej}er keâer leer Skeâe yejCeerle Ye™ve "skeerle. DeMee ÛeeUerme yejCÙee YejuÙee keâer lÙeeÛeer Skeâ ieeme[er keâ™ve mejkeâketve "skeerle. ke<ee&ceeietve ke<e&s mej}er. ieesšŸee KesUCeejer ceg}s keÙeele Dee}er. cees"er Pee}er. ieesšŸeepehleerÛÙee efYeleerves efHeâjkesâveeMeer Pee}er. efMeketâvemeke™ve ceeieer& }eie}er. veevÙeeveer yeye[t obleeUsÛÙee keefnveerÛÙee YeeÛÛeerÛÙee ceekemeyeefnCeerMeer }ie> kesâ}s. ieCÙeeiebhet peieoeUsveer lÙee ceekemeyeefnCeerÛÙee Ûeg}le yeefnCeerÛes Ûeebie}s Ûee}le Dee}s}s meesvÙeemeejKes mLeU veekeâej}s. leskneheemetve oesvner IejeCÙeebceOes cew$eerhetCe& les{ efkebâkee les{hetCe& cew$eer nesleer. lÙeeletve mej}<keâjs mejebveer ceveefce}eHeâeÛes heÇÙelve kesâ}s heCe les kÙeLe& "j}s. lÙeebÛÙee cnpes efÛebleesyee $ebkesâMkej mej}<keâjs ÙeebÛÙee ceneheefjefveke&eCeeveblej lÙeebÛÙee ceekeMeerÛÙee megvesÛÙee hegleCeerves veeveeÛÙee ceoleerves keejmeenkeäkeâeves lÙeebÛes jeneles Iej leeyÙeele Iesle}s DeeefCe DeeleuÙee SkeâtCeskeâ iees<šer, hegmlekesâ, MeyokeâesMe, ceeefmekesâ, vekeYeejleÛes Debkeâ keiewjsmekeâš meieàÙee kemlet Yebieejele keâe{uÙee. ne ne cnCelee ner yeeleceer heeÛemeele }eskeâebÛÙee pevemecegoeÙeele hemej}er DeeefCe heefn}e Oeeke}e lees ieCÙeeiebhet peieoeUs. ieCÙeeiebhet}e leMÙeeÛe keâener heÇkeâejs keâener ieeme[Ÿee efceUkelee DeeuÙee. lÙeele }neveheCeÛÙee ieesšŸee efomeuÙee. FkeuÙeeFkeuÙee, jbieeryesjbieer. ieCÙeeiebhet njKe}e. Dee"keCeeRÛes heeCeer lejU}s. lÙee [eÙe‍NÙeebceOes Depetve keâener Keefpevee neslee. mej}<keâjs Deepeesyeebveer ef}ntve ef}ntve cegbyeF&ÛÙee kesiekesieàÙee ceeefmekeâebvee hee"ketve meeYeej hejle Dee}s}s }sKe DeeefCe ogme‍NÙeebÛÙee }sKeebÛeer ceeefnleer. efMekeeÙe he$es lej nkeerÛe!! leerner nesleer. ieCÙeeiebhetveer les leeyÙeele Iesle}s. efjlemej Hesâmeyetkeâ keešmeDehe ieš pee@F&ve kesâ}s. Skesâkeâ heeve keâe{eÙeÛes jespe iešekej šekeâeÙeÛes Demee oCekeâeÛe }eke}e. ceesúeu}s meeefneflÙekeâ DeYÙeemekeâ ieCÙ eeiebhet}e šjketâ }eie}s. yeIeleeyeIelee ceewpecepee heÇkeâeMeveeves Meskešer lÙee }sKeveeÛes hegmlekeâ ÚeheeÙeÛeer hejkeeveieer ceeefiele}er.

98

Dee@iemš 2021

Ye}s Ye}s }eskeâ ieCÙeeiebhet peieoeUsÛÙee heeÙeeMeer }esUCe IesT }eie}s. ieceleerle peesheeme}suÙee ÚboeÛee Demee cees"e keške=#e Pee}s}e heentve ieCÙeeiebhetÛeer Deepeer keâewletkeâeveer keâeveekej yeesšs cees[tve cnCee}er.. `yeme Fkeâ vepej ÛeeÓefnÙes.. DeeMekeâer kesâÓÓ ef}Ùes'

yeye[erÛes heefn}s heeT} yeye[er G"}erÛe leMeer GMeerje keâejCe keâe}Ûeer Glej}er veknleer heCe Skeâe efce$eeveer efle}e Heâesve kesâ}e YeuÙee mekeâeUer 11}e cnCetve kewleeiele G"eÙe}eÛe }eie}b. Skeâoe G"CÙeeÛeer peyeeyeoejer IesleuÙeekej [esUsheCe GIe[eÙe}eÛe }eie}s DeeefCe leeW[heCe GIe[eÙe}eÛe }eie}b. yeer}eÛeb keâw keâjeÛeb kewâ keâjeÛeb Demeb hegšhegš}er leskne efleÛÙeeDeeÙe}e keeš}b keâer heesjer}e efkepeyeer} Dee}bÙe lÙeeÛeer keâesCe he[}erÙe DeeefCe peyeeyeoejer keâUeÙe}e }eieuÙeeveer DeeF&Ûee LekeäkeâheCee peelees ve peelees leesÛe yeye[erÛee [Ÿee[e (ndnesÛÛe cegUer yeye[er yeehee}e [ŸeeñeÛÛe cnCeles) cnCee}e keâer leer HeâesveÛÙee efye}eyeö} cnCeleerÙe keâejCe vesšhe@keâ mebhe}e lej efleÛeb meesMe} meceepeele}b mLeeveÛe OeeskeäÙeele ÙesF&} vee. Flekeâe mecebpeme yeehe DeeefCe DeeefCe Kebyeerj šeceyeesÙe DeeF& Demetvener jCejeefieCeer yeye[er cee$e efÛeblee›eâeble nesleer. yeye[er}e vee vesšhe@keâÛeer vee keerpesÛeer efÛeblee vee vesšhe@keâÛeer efÛeblee efle}e he[}erkeleer leer kegâ"uÙeeMÙee mebmeosleuÙee yeer}eÛeer. les keâeÙelejer heeme nesCeej nesleb cnCes }eskeâmeYesle keâe jepÙemeYesle. meesMe} meeÙebvmeÛÙee efleÛÙee Scheermmeer keâjle yeme}suÙee efce$eeveer efle}e yemeuÙeeyemeuÙee meebefiele}keleb keâer les Skeâ yeer} ÙesCeejs les Heâej keeF&š Deens. lÙeeveer ogmeNÙee efokeMeer FLes keâcÙegve@ef}Pece ÙesCeejs DeeefCe lÙeecegUs Kethe og<keâeU keiewjs he[eÙeÛeerheCe MekeäÙelee Deens. DeeefCe lÙeecegUs meeOÙee keäkeeš&j}ener ceeCetme ceneie nesF&}. efke[erkeâe[erÛesÛe cetU keebOes nesleer}. lÙee efce$eeÛÙeeceles ne pees DekekeâeUer Deefleke=<šerÛee heeTme Pee}e leesner åÙee Deeieeceer keâcÙegve@ef}PeceÛÙee Deefj<šeÛeerÛe Ûeentve neslee. yeye[er lÙeecegUs nyekeâtve nesleer. lejer cees"Ÿee OewÙe&eves leer Ùee}e meeceesjer ies}er. Ùesleevee kesâme hece& keâ™ve Dee}er. Lees[e Deeboes}ve kesâ pewmee kee}e ceskeâhe keâ™ve Dee}er. He@âyeceOes peeTve KeeoerKejsoer Pee}er heCe veblej Heâej cees"er mecemÙee efleÛÙeeheg{s Dee keemetve GYeer jeefn}er leer cnCepes Meyevece ye@iesÛeer. Deeboes}ve efkebâkee efve<esOe cnCepes Meyevece cemšÛe Demeb efleveer efleÛÙee [@[eÛÙee efce$eeÛÙee SbefpeDeesmee"er keâece keâjCeeNÙee hejosMeeleuÙee cewef$eCeerkeâ[tve Sskeâ}s nesles lesÛe efleÛÙee ceveeveer Iesle}s.

Meyevecemee"er ieekeele peekes }eies}, cesve ceeke&sâšceOes peekes }eies}, Deewnd keeš jefyeMed keâceesve, DeeÙe [eWve keebšt ieesšt Dee} oŸeeš efmešer SefjÙee...

Dee@iemš 2021

99

heCe mecemÙeskej ceele ve keâjs} lees [@[e keâme}e. lÙeeves heeÛe efceefvešs [eskesâ n}ketve efkeÛeej kesâ}e. oesve efcevešs veecemcejCe kesâ}s. DeeefCe #eCeeOee&le G"tve ÛeheUeF&ves kee[&jesyekeâ[s Oeeke}e. ceOesÛÙe heemlÙeeÛÙee h}sšdme IesTve ÙesCeejer IejmeKeer (keâecekee}er) jeefOekeâe jesnceejs Oe[keâlee Oe[keâlee keeÛe}er. DeeF& iess. kee[&jesyeceOetve DeeefCeyeeCeer}e DeeefCe lÙee Deeboes}vee}e keerme ke<e&s Pee}er cnCetve lÙeekesUer yeepeejele Dee}s}er Skeâ KeeoerÛeer mee[er DeeCe}s}er nesleer leer DeeefCe DeYeÙekeâekeâeÛee Oeekeâše YeeT keâejmeskes}e ies}e neslee leskne Ùesleevee Hegâkeâš efceUe}s}e MeWojer Hesâše lÙeeves veblej celeheefjkele&veeÛeer Dee"keCe cnCetve efo}e neslee lees IesTve [@[e pekeUpekeU OeekeleÛe yeensj Dee}e. [ekeäšjkeâekeâeveer heekeekeeove efMekeâkeleevee lÙee}e efMekeCekeâeceeÛesner Oe[s efo}s nesles. lÙee}e mce™ve lÙeeves Skeâ leemeele pegveer mee[er yeens™ve DeeefCe lÙee}e MeWojer Heâsše Deeletve Demlej cnCetve keehe™ve PekeäkeâMeer Oeccee} Meyevece yeveketve efo}er. hecÙeeceecee}e Meyevece cnCe}s}s Deeke[le vemes lees lÙee}e oskePeesUer cnCes. efyeÙe&eCeer}ener lees ßeerjeceYeele cnCele Demes. lÙee}e yeye[er, [Ÿee[e, yeye[erÛeer DeeF&, jeefOekeâe jesnceejs DeeefCe yeye[erÛÙee DeeF&Meer Heâesveke™ve yees}Ceeje Skeâ efce$e ieg}Meve Ùeeoke Kethe nme}s...

Meyevece ye@iesÛee Ùe#eheÇMe> megšleeÛe efleves heefn}er peUpeUerle heesmš šekeâ}er

How can

government rule the country?

100

Dee@iemš 2021

ns ceeefnlÙesÙe

meesMe} pemšerme kee@efjÙeme&- (SJW) ns }eskeâ keâesCelÙeener, Deieoer keâesCelÙeener heesef}efškeâ} keâjskeäš, efkebâkee meesMe}er heÇesieÇsmeefmekn efkebâkee ef}yej} efkeÛeejebmee"er Yeeb[eÙe}e G"leele efkeoeGš yee@oefjbie keâer DeeheCe keâeÙe keâjleesÙe, Deehe}er Dee@keäme keâeÙe keiewjs. keâe yeveleele }eskeâ SJW? kewÙeefòeâkeâ kewOelee (personal validation) ÙeeÛes keâejCe Demet Mekeâles Demes efkeefkeâheeref[Ùee cnCeles- Kejs Keesšs efkeefkeâheeref[Ùee Svš^er ef}efnCeeNÙee}eÛe "eTkeâ. kewÙeefòeâkeâ kewOelee cnCepes keâener }eskeâebÛÙee heÇYeekeecegUs (ns heÇYeeke hee[Ceejs }eskeâ DeeheDeeheuÙee DekekeâeMeele efkeÛeejkeble, veekeepe}s}s, Dekeeble iee[& DeMee keâ@šsieesjerle}s Demeleele) lÙeebÛÙee meejKes efomeCÙee keeieCÙee yees}CÙeeÛÙee nkÙeemeeheeÙeer (pÙeecegUs Flej }eskeâner lÙeebvee heÇesieÇsmeefmekn keiewjs mecepeleer} Ùee Yeeye[Ÿee DeeMesves) SJW lÙeebÛÙeemeejKes keâjeÙe}e peeleele DeeefCe mkele:Ûee heeshme keâ™ve Iesleele. yeNÙeeÛeoe efke<eÙe osKeer} veeršmee ceeefnle vemelees, lÙeekejÛee DeYÙeeme lej }w otj efkeâ yeele DeeefCe lÙeecegUs heesheš nesCÙeeÛes ieÛÛe heesšsefvMeDe}. keâkeer }sKekeâebkej keâesCeerner kesâ}s}e DevÙeeÙe keiewjs mee"er keâme}ener efkeÛeej vee keâjlee ns Ùeesæs ye@C[efke[dLe keeÙee Iee}keleele. lej, Demees.

Dee@iemš 2021

101

efnhemšj meieàÙeebheemetve kesieUs Deenesle ns oMe&efkeCÙeeÛee Deešeskeâeš heÇÙelve keâjCeejs }eskeâ. ns }eskeâ Kethe }eskeâefheÇÙe iees<šerbÛee eflejmkeâej keâjleele DeeefCe Deehe}er DeefYe®Ûeer keâMeer kesieUer Deens ns melele oeKekeCÙeeÛee heÇÙelve keâjleele- lÙeemee"er nškesâ keâhe[s, nškesâ yetš, nškesâ efkeÛeej, nškesâ hegmlekesâ, nškesâ Deeš&, meieUs Skeâoce nš nš- pes meke&meeOeejCe }eskeâebvee Deeke[le veener les Ùee efnhemšme&vee cegöece Deeke[tve IÙeekesmes keešles- nškesâ keeštve IÙeeÙe}e- Skeâe efnhemšj}e ogmeje efnhemšj LeÇsš keešlees- keâejCe les mkele:}e Ùegefvekeâ mecepeleele. pÙee iees<šer efnhemšme& ieesbpeejle yemeleele, lÙee cesvemš^erce PeeuÙee efkeâ lÙeebÛeer hebÛeeF&le keâjleele. pemes hetkeer& efnhemšme& cnCeeÙeÛes efÛe$es-keâes}škeâj keeÛe}s keâe? ceie keâeÙe keeÛe}s legcner? Deelee heÇe@yuesce Demee Pee}eÙe efkeâ efÛe$es-keâes}škeâj cesvemš^erce Pee}sle lÙeecegUs DeepeÛes efnhemšme& veener yees}le Demes. lej, Demees.

With Best Compliments from

102

Dee@iemš 2021

DeeceÛeer Ghe}yOe hegmlekesâ he@jeveesÙee - (keâefkelee) nsceble efokešs - `250/Yeiekeeve efš^he - (keâefkelee) cevÙee - `300/Depetvener yejbÛe keâener yeekeâer - (keâefkelee) efovekeâj cevekej - `250/Ùee ®ceceOÙes Dee}b keâer }eFHeâ meg™ nesleb - (keâefkelee) nsceble efokešs - `150/YeÇefce<šeÛee peenerjveecee (keâefkelee) meblees<e hekeej - `150/efPebieesefveÙee efPebieesvesÛÙee keâefkelee (Devegkeeo) - `150/lelehehe (keâefkelee) kepe&sMe meesUbkeâer - `200/kepe&sMe F&Mkej}e} mees}bkeâerÛÙee keâefkelee - `100/efj}es[s[ (efveke[keâ keâefkelee) - nsceble efokešs - `300/efyebye (keâefkelee) - mebpeerke Keeb[skeâj - `200/mceeÙe}erpe (keâefkelee) - mebpeerke Keeb[skeâj - `250/ÛeebieuÙee keâefkeleskejÛeer mš@ÛÛegšjer kee@efve&ie (meceer#ee) - meefÛeve kesâlekeâj - `300/kneÙee meekejieeke (keâeobyejer) efovekeâj oeYee[s - `600/efKeb[erle iees"}s}b megKe (keâefkelee) - DeefkeveeMe ieeÙekeâkee[ - `250/iewyeevÙeekeeveeÛeb (keâefkelee) - Deefpele DeYebie - `150/DeOeebleje}e }škeâ}suÙee DekelejCeele (keâefkelee) - Fie>sefMeDeme [eÙeme - `160/cenemeòesÛes heer[eoeve (keâefkelee) - censbõ Yekejs - `150/-

heshejkee@} heefy}efMebie Dee@iemš 2021

103

SkeâefkemeekÙee Melekeâeleer} DeefmlelkeeÛeb Hegâ} SÛe [er jsmees}gMeve heÇefleefyebye efyebye melele meleekeCeejer keâefkelee

www.paperwall.in Gpay: 9867351031

9421467640 (oeiees) / 08975868079 (megefØeÙee DeeJeejs) FLes GheueyOe 104

Dee@iemš 2021

yeesefOemelJeÛÙee keâefJelee

Fmemes lees DeÛÚe Lee! Fme peerJeve mes DeÛÚe Lee! ceQ hewoue ieebJe pee jns efkeâmeer cepeotj kesâ vebies hewjeW keâe petlee nes peelee! Ùee ceQ Skeâ jen Yeškesâ Ùee$eer keâer hÙeeme keâe heeveer nes peelee Ùee Skeâ Oet Oet oeshenj ceW jeKe nes jner efkeâmeer yeÛÛeer keâes Iej hengbÛeeves Jeeueer yeme Ùee yewueieeÌ[er nes peelee Gmekesâ Ieves IegbIejeues yeeueeW Jeeues efmej hej vevneR ieesue šesheer nes peelee Skeâ YetKeer m$eer kesâ hesš Yejves keâe Devve nes peelee Gyeuee ngDee Yegvee ngDee Ùee keâÛÛee Devve! Ùee Gmekesâ ceefueve ceneJej Jeeues hewjeW kesâ veerÛes njer otye nes peelee! peerJeve Ssmes DekeâejLe peeS Skeâoce Ûetkeâ peeS Fme he=LJeer hej Deevee Fmemes lees DeÛÚe Lee efkeâmeer Pet"s Meemekeâ keâes yeebOeves keâer yesÌ[er nLekeâÌ[er nes peelee! meÌ[keâ hej Skeâ ngbkeâej nes peelee~ Fmemes lees keâneR DeÛÚe Lee ceQ efkeâmeer mejkeâej keâer efÛelee keâer uekeâÌ[er nes peelee!

OeOekeâ keâj Skeâ nenekeâej nes peelee~ 106

Dee@iemš 2021

mebefoiOe meceÙe ceW keâefJe Skeâ meceÙe Ssmee DeeÙee efkeâ kegâÚ efueKeves keâes yeÛee ner veneR keâefJeÙeeW Deewj efJeÛeejkeâeW keâe hetje DeeÙee&Jele& ner mebefoiOe nes ieÙee~ keâefJelee yengDeLeea nes ieF& Leer Deewj keâefJe mJeeLeea~ efkeâmeer keâes efkeâmeer hej Yejesmee ve jne Skeâ ner helee ueesie keâF& ueesieeW mes hetÚles Les Deewj hengBÛe peeves hej Yeer Ùekeâerve veneR neslee Lee efkeâ hengBÛe ieS~ Jes megjef#ele nQ Deewj meesves kesâ yeeo keâesF& Gvekeâe ieuee veneR oyeeSiee Ùener yeele Gvekesâ KegMe nesves kesâ efueS yengle Leer Gvekesâ Keeves ceW efJe<e veneR Lee Fmeer yeele hej Jes DeeYeejer nesles Les~ heefòeÙeeW kesâ DeeYeejer nesles Les hesÌ[ efkeâ Jes Dekeâeue Gvekeâe meeLe veneR ÚesÌ[ jns efceóer kesâ DeeYeejer Les hesÌ[ efkeâ Jen peÌ[es keâes veceer KeeRÛeves os jner nw uekeâÌ[nejs DeeYeejer Les hesÌ[eW kesâ efkeâ Jes Deieues efove Yeer keâšves kesâ efueS KeÌ[s jnles nQ he=LJeer ceW hebpes OebmeeS~ Meemekeâ keâes ueesie Pet"e ceeveles Les Gmemes yeÌ{ keâj keâesF& efJeot<ekeâ ve Lee Deewj Jen JeÛeve leesÌ[lee Lee efkeâ Deieuee JeÛeve os mekesâ Dee@iemš 2021

107

Deewj ueesie meejer yeeleeW keâes mebefoiOe ceeve keâj Yejesmee keâj uesles Les~ jepeOeeefveÙeeW ceW mebefoiOe hejÚeFÙeeB jeleeW keâes Yeškeâleer LeeR Jes efkeâmeer kesâ Yeer Heâesve ceW mes [sše Deewj meheveW Ûegje uesleeR Leer~ meceÙe Ssmee Lee efkeâ OeesKes keâer meejer DeeMebkeâe kesâ yeeo Yeer Skeâ m$eer Skeâ DeheefjefÛele heg®<e mes efceueves DeheefjefÛele ef"keâeves peeleer Leer~ Deewj OeesKee Keeves kesâ yeeo Yeer Jen FmeefueS DeeYeejer jnleer Leer efkeâ DeheefjefÛele ves Gmekeâer nlÙee veneR keâer~ keâefJelee mebefoiOe nes ieF& Leer Meyo Kees Ûegkesâ Les DeLe& efHeâj Yeer ueesie keâefJelee mes Skeâ Gcceero ueieeS jnles Les efkeâ Skeâ efove Jen mener mener DeLe& os heeves ceW MeyoeW keâer ceoo keâjsieer keâesF& Meyo efyevee Dehevee DeLe& heeS Deheceeefvele veneR cejsiee~ heÇleer#ee nw! yengle meejer ®ueeFÙeeb otj otj mes Deekeâj Iesj ues jner nQ Skeâ SbyegueWme DeYeer Deveskeâ efmemeefkeâÙeeW keâes mecesš keâj ues pee jne nw! hetje uebyee jemlee õefJele nw SbyegueWme kesâ efJe<eeo mes Jen mJeÙeb keäÙeeW pee jne nw jeslee ngDee 108

Dee@iemš 2021

efkeâmes uess ieS ueesie? keäÙeeW ues ieS ueesie? keâewve ueesie nQ pees jesvee veneR Yetue heeS Deye lekeâ Fme Yeeweflekeâ mebmeej ceW? efKeÌ[keâer Keesue keâj osKelee ntb yesefceÙeeoer kewâo mes yeenj Peebkeâves keâer Ùen Skeâ veF& meercee nw~ Fme ®ove keâer keâesF& Skeâ Yee<ee veneR meejs JÙeekeâjCe OJemle nes ieS nQ efHeâj Yeer ®ueeF& keâe JÙeekeâjCe mecePeves keâes keäÙeeW hejsMeeve ntb DeYeer lekeâ? og:Ke Deewj Ùeelevee keâe keâejCe peeve Yeer uetb lees Yeer keäÙee keâj uetbiee efHeâj Yeer efkeâmes Deewj keäÙeeW uess ieS ueesie Ùen "erkeâ "erkeâ peeveves keâes Deelegj Peebkeâlee ntb yeej yeej yeenj! Ùen cesjer efJekeâuelee cesjer efJeHeâuelee nw? yeenj peeves keâer štšer ngF& kegbâ[er nw cesjer Goemeer? cesjs Yeerlej yeej-yeej keâesF& keânlee nw efkeâ Ùen Goemeer Deewj DeeBmet keâe met$e nw peerJeve pees nj yeej cegPes meesles mes peiee oslee nw keânlee ngDee efkeâ mecesš uees meeceeve yegPee oes mce=efleÙeeW keâes cetbo oes heesefLeÙeeW keâer DeebKeW osKe uees Gme heewOes keâes efpemes ueieeÙee efheÚues Megkeäue he#e kesâ heKeJeejs ceW Dee@iemš 2021

109

kegâÚ osj ceW Ùee Deieueer efkeâmeer jele ceW legcekeâes uess peeves DeeS keâesF& SbyegueWme veS ®ove keâe meceve keâjves! efKeÌ[keâer veneR keâjlee yebo efkeâleeye veneR jKelee Deueceejer ceW veneR mecesšlee meeceeve KeÌ[e jnlee ntb efkeâleveer ner osj ve peeves efkeâme heÇleer#ee ceW Skeâ Devepeeveer ®ueeF& mes efueheše efIeje~ DeelceefveYe&jlee! he=LJeer DeelceefveYe&j nw Deewj metÙe& Yeer Ùen keâne pee mekeâlee nw uesefkeâve keâesF& veneR nw DeelceefveYe&j ve Ûebõcee ve yeeoue ve mecegõ ve leejs meye efškesâ nQ Skeâ otmejs kesâ menejs! he=LJeer Deewj Ûebõcee kesâ yeerÛe keâer otjer nw Gvekeâe mebyeue metÙe& oslee nw Ûebõcee keâes Deheveer Ûecekeâ Deheveer jesMeveer mecegõ mes peue uesles nQ yeeoue Deewj Gmes he=LJeer keâes ueewše osles nQ LeesÌ[s megKe og:Ke peesÌ[ keâšewleer kesâ meeLe! he=LJeer keâes ueewševee Yeer mecegõ keâes ner ueewševee neslee nw veefoÙeeW keâes ueewševee Yeer mecegõ keâes ueewševee neslee nw~ keâhe[s efveYe&j nQ OeeieeW hej Oeeies ®F& keâheeme hej keâheeme Kesle hej Kesle metÙe& kesâ leehe cesIe Deewj peue hej 110

Dee@iemš 2021

peue mecegõ hej mecegõ efškeâe nw he=LJeer keâer ieeso ceW he=LJeer efškeâer nw metÙe& Ûebõ kesâ eEKeÛeeJe Deewj oglkeâej hej!

GoenjCe Deveskeâ nes mekeâles nQ hejeS hej efveYe&j nesves kesâ legce Skeâ DeelceefveYe&j keâe GoenjCe os mekeâles nes keäÙee?

HesâHeâÌ[s efveYe&j nw nJee hej Ketve efveYe&j nw Devve hej Mejerj efveYe&j nw helee veneR efkeâleveer ÛeerpeeW hej Meyo efveYe&j nQ De#ejeW hej De#ej OJeefveÙeeW hej Deewj OJeefveÙeeb JeeÙeg Deewj MetvÙe kesâ efJemleej hej! yengle kegâÚ efveYe&j nw legcnejs osKeves Deewj ve osKeves hej yengle kegâÚ efveYe&j nw legcnejs megveves Deewj ve megveves hej yengle kegâÚ efveYe&j nw legcnejs yeesueves Deewj Ûeghe jnves hej leJee efveYe&j nw DeebÛe hej Jen Kego iece& veneR nes mekeâleer Fleveer mJeÙeb mes efkeâ meskeâ os Skeâ jesšer Kego kesâ leehe mes yešueesF& Devve veneR pegše mekeâleer Deewj nue Kego veneR peesle mekeâles Kesle ueesne efveYe&j nw neLe Yeªer Deewj nLeewÌ[s hej Deewj Gme efveneF& hej efkeâ Jen nbefmeÙee yeves Ùee kegâÚ Deewj Deewj Fme efveYe&jlee ceW YeeLeer Deewj Gmekesâ Gme ÛeceÌ[s keâes ve Yetue peeSb efpeme hej efveYe&j nw Ùen meye kegâÚ ieuee osves keâe JÙeeheej!

Deewj Gme heMeg keâes Yeer veneR YetueW efpemekeâer Keeue mes yeveleer nw YeeLeer Deewj Gme neLe Deewj Úgjs keâes Yeer veneR pees Glejlee nw Keeue Deewj yeveelee nw YeeLeer!

Dee@iemš 2021

111

Jen Dekesâuee hesÌ[ Yeer DeelceefveYe&j veneR nw Jen efpelevee he=LJeer hej efveYe&j nw Glevee ner he=LJeer keâer veceer hej Deewj Gme nJee hej Yeer pees veneR efoKeleer ve legcnW ve Gme hesÌ[ keâes! legce pees kegâÚ Deewj peneb lekeâ osKe jns nes Ùee veneR Yeer osKe jns nes meye efveYe&jlee keâe Kesue nw Ùen efveYe&jlee me=ef<š keâe peue nw! peneb efveYe&jlee keâe peue veneR Jeneb keâesF& ueesjer veneR keâesF& efPeue efceue veneR keâesF& ieerle veneR! hewoue peeles ueesieeW kesâ IeeJe hej efveYe&j nw Ùen peveleb$e legce Fvemes DeelceefveYe&j neskeâj efoKeeDeesies keäÙee? legce npeej pevce ueskeâj Yeer DeelceefveYe&jlee keâe keâesF& Skeâ GoenjCe yeleeDeesies keäÙee? nceejs heeme cele DeeDees! ueesie pee jns nQ ueeKeeW ueesie pee jns nQ hewoue Goeme Yetue keâj YetKe hÙeeme efoMee meceÙe Oethe Úeues Yetue keâj Ûeueles pee jns nQ! ceQ kegâÚ otj Yeeie keâj Ûeuelee ntb Gvekeâer efoMee ceW pewmes ce=lekeâ kesâ meeLe Ûeueves keâe efjJeepe nw ceQ Ûeuelee ntb Ûeeueerme keâoce Gvekeâer Deesj kegâÚ Skeâ keâes osvee Ûeenlee ntb kebâOee efkeâvleg Ùen meye efkeâS efyevee ueewš Deelee ntb Kego lekeâ!

112

Dee@iemš 2021

Kego keâes kebâOee oslee ngDee heelee ntb!

Jes meye cesjs YeeF& nQ Jes meye cesjs ieebJe kesâ nQ Jes meye ceQ ntb!

Jen YeerÌ[ ceQ ntb!

Jes Úeues cesjs hewjeW ceW nQ Jen heeveer heerves keâes Debpegefue hemeejs yew"e ceQ ner ntb Jen jemles ceW jes jner nw cesjer ceeb Jen otj efieje nw cesjs yesšs keâe Mejerj efvepe&ue Jen cesjer yesšer Skeâ jeKe kesâ Ûeóeve hej MetvÙe yew"er nw!

Gmekeâer Âef<š ceW Oetue Deewj jeKe Yejer nw Jen jesleer nw jeKe kesâ Deebmet!

Jen osKees Deheves ieYe& keâes mecneues pee jner nw cesjer ceeb!

Gmemes pevce uetbiee ceQ hewoue Ùee$ee ceW cejves kesâ efueS! jemles ceW keâesF& veneR ieeSiee cesjs pevce cejCe keâe meesnj!

Fme leerve jbieJeeues Ûe›eâOeejer Peb[s kesâ osMe ceW Ssmes peeves keâe keâesF& efveMeeve veneR efceuelee ve jece Ssmes ieS Les ve heeb[Je ve efmeæeLe& ieewlece nce Skeâ Ssefleneefmekeâ ÂMÙe nes ieS nQ megKeer ueesieeW keâes Ûecelke=âle keâjles meceeÛeejeW kesâ efueS Tye Deewj mejkeâejeW kesâ efueS metKeer otye nce! yengle otj nw Deheveer DeÙeesOÙee yengle otj nw Deheveer efceefLeuee jeJeCe Kej ot<eCe kesâ pebieue ceW efIej ieS nQ nce kesâefvenlLes nce hewoue nce YetKes nce Dee@iemš 2021

113

nceejs Oeveg<e yeeCe nceves Kego KeesS nQ Ùen JeveJeeme nceves Kego efueÙee Lee Ùen Jeehemeer nceejer Deheveer nw nce nejs ngS jece nQ YeeF& nceejs heg<hekeâ efJeceeve jeJeveeW keâer kewâo ceW nQ efkeâleves efJeYeer<eCe efkeâleves nvegceeve efkeâleves yeeefue efkeâleves megieÇerJe meYeer jeJeveeW mes mebefOe keâjkesâ hee ieS nQ jepÙe!

Deye veneR peueleer uebkeâe Gmekesâ Ûeewkeâeroej nce ner Les Gmeer uebkeâe mes KeosÌ[s ngS nce efve<keâeefmele nce hewoue hewoue Deheveer DeÙeesOÙee pee jns nQ! ÚeueeW kesâ petles henve keâj Goemeer keâe cegkegâš yeebOes hejepeÙe keâe heÇMeeqmlehe$e ieues ceW ueškeâeS DeMJecesIe kesâ yeefue DeMJe keâer lejn Deheveer Yetefce keâer Deesj efKemekeâ jns nQ nce~ nce nce nce nce

ueeKeeW ueesie DeyeesOe yeÛÛes nce yetÌ{s ueesie ÙegJeefleÙeeb nce yengSb nce hejeefpele heg®<e efyekesâ ngS DeJeOe efceefLeuee kesâ ueesie

nce heÇeCe yeÛeeles efveue&ppe Dehevee IeeJe efoKeeles Ùeneb Jeneb Oekeäkeâe Keeles hesš yepee keâj hewmee heeles efIemeš efIemeš hewj yeÌ{eles ueeKeeW ueesie pee jns nQ!

114

Dee@iemš 2021

nce YeerÌ[ keâer Heâesšes nQ nce hejepeÙe kesâ heÇleerkeâ nQ nce Skeâ osMe keâer MeJe Ùee$ee nQ! nceW peeles ngS osKees Deewj Goeme nes peeDees nceW otj mes osKees nceejs heeme cele DeeDees!

DeYeer Fme meceÙe!

DeYeer Fme meceÙe keâneR yengle vepeoerkeâ kesâ IejeW ceW kegâÚ ueesieeW kesâ jesves keâer DeeJeepe Dee jner nw~ efvekeâue keâj peevevee Ûeenlee ntb uesefkeâve kegâÚ mecePe veneR heelee Deewj efHeâj Devoj ueewš Deelee ntb~ Ùener Skeâ yeele cegPes hejsMeeve keâj jner nw Fve efoveeW Deeoceer kesâ og:Ke keâe Devegceeve Yeer veneR efceue heelee keâue Yeer MeeÙeo ve helee Ûeues efkeâ keâewve ueesie Les pees JÙeLee mes Yej keâj jesles jns Deepe jele Yej? Gvekeâe og:Ke keäÙee Lee Gme JÙeLee keâe keäÙee ngDee efveoeve?

Jeneb kegâÚ Deewj ueesie nQ pees ®ueeF& kesâ oMe&keâ nQ ßeeslee nQ mee#eer nQ efKeÌ[efkeâÙeeb Kegue keâj yebo nes pee jner nQ ceoo kesâ neLe yeÌ{e keâj heerÚs nš pee jns nQ ueesie Dee@iemš 2021

115

hetefCe&cee nw Ùee DeceeJeme meyekeâe jbie #eerCe nes ieÙee nw! heÇkeâeMe nesves ve nesves mes yengle Deblej veneR heÌ[lee ceve hej~ meesÛe jne ntb jele keâer peien efove neslee lees Yeer Ssmee ner neslee meye kegâÚ otj nes ieÙee nw Deewj mecePe kesâ yeenj Yeer~ keâesF& keânlee nw cegPemes ‘legcnW peeievee nes lees peeieles jnes jele Yej meesvee nes lees mees peeDees legcnW jesvee nw lees jes Yeer uees keâj uees pees efpelevee kegâÚ keâj heeDees’ keâewve Lee Ùen osKeves keâer keâesefMeMe keâer lees Deesn Ùen keäÙee Ùen lees mejoej hešsue nQ DeebKeeW mes efveLej jne nw ieeÌ{e Ketve kegâÚ osKe veneR hee jns ššesue keâj Ûeueles efiejles G"les Deheveer DeebKeeW kesâ Ketve mes Yeeries YetKe mes hejemle hešsue Deheveer ner cetefle& kesâ Deeies keâšesje efueS yew"s hešsue! ceQ Gvemes keânlee ntb ‘Deehe keäÙeeW efvekeâues Fme Dekeâeue yesuee ceW Deewj DeebKe keâe efveoeve keäÙeeW veneR keâjJeeles Deehe?’

116

Dee@iemš 2021

Jes yeesueles nQ ‘Oeerjs yeesuees Flevee Oeerjs keâer cesjer cetefle& Yeer ve megve heeS nceejer yeeleW cetefle&ÙeeW mes [j ueielee nw ceQ Deheves Ùes Ketve kesâ Deebmet efÚheelee ngDee DeeÙee ntb Ùeneb lekeâ Deheveer YetKe Deheves IeeJe Deheves DeYeeJe meye efÚheeDees Deewj Ûeghe jnves keâe DeYÙeeme keâjes’ ceQ oewÌ[lee ntb heesÚ otb hešsue kesâ jkeäle Deßeg uesefkeâve hešsue Kees peeles nQ Skeâ efJeMeeue Fmheele cetefle& ceW~ Gvekesâ Ketve keâe efveMeeve OeesÙee pee jne nw Deveskeâ lejn mes meeHeâ efkeâÙee pee jne nw Gve kesâ Ketve keâe nj keâCe! Gvekeâes Yeer yeebOee pee jne nw ueewn Me=bKeueeDeeW mes Gmeer YeÙeevekeâ [jeJeveer cetefle& ceW efpemeceW Jes meceeefnle nes ieS DeYeer DeYeer! ceQ meesÛelee yew"e ntb Deheves Úesšs mes keâcejs ceW keäÙeeW DeeS hešsue Ùeneb DeebKe ceW Ketve kesâ Deebmet Les lees hetje iegpejele heej keâj kewâmes DeeS Jes cesjs heeme?

Dee@iemš 2021

117

peye og:Ke efoKeevee cevee nw Jes kewâmes efvekeâue heeS neWies? ceQ Yetue peelee ntb efkeâ ceQ Iej ceW veneR meÌ[keâ hej ntb Deewj jen Yeškeâ keâj Ûeuee DeeÙee ntb hešsue kesâ heeme! Ùen pees efJeueehe nw keäÙee Ùen mejoej hešsue keâe ner jesvee nw? veneR veneR veneR mejoej veneR Gvekeâer cetefle& keâer ÚeÙee ceW IeeÙeue heÌ[s nQ efJeveesyee Ùen Gvekeâer ®ueeF& nw? Ùee ceesnveoeme keâjceÛebo ieebOeer lees veneR? Ssmeer meeOeejCe peve meer ®ueeF& keâewve jes mekeâlee nw pees Ûelegefo&keâ megveeF& os nj Deeoceer kesâ HesâHeâÌ[s ceW nj Deeoceer kesâ ceeqmle<keâ ceW nj Deeoceer kesâ hejepeÙe ceW pees jesj yeve keâj ietbpe peeS Ùen efkeâmekeâer ®ueeF& nw?

Dejs Dejs Ùen lees ieebOeer ner nQ Deheves HesâHeâÌ[s ceW Oebmeer efhemšue keâer ieesefueÙeeb Deheves neLeeW mes efvekeâeue keâj ieebOeer Yeeieles pee jns nQ jesles ngS ve keâjles ngS HeâefjÙeeo ve yeÛeeJe kesâ efueS jece keâes hegkeâejles ve Dehevee og:Ke efkeâmeer keâes efoKeeles ve ieesefueÙeeW mes yeves IeeJe mes yenlee jkeäle jeskeâles~

118

Dee@iemš 2021

uesefkeâve hewoue hewoue keâneb lekeâ Yeeie heeSbies ieebOeer? efkeâleveer otj nw Gvekeâe ieebJe Gvekeâe Dehevee heesjyeboj mesJeeieÇece! heebJe keâš ieS nQ Gvekeâer uee"er Úerve ueer nw efkeâmeer ves Gvekeâe Ketve meesKeves Gvekesâ IeeJeeW mes efÛehekeâ ieS nQ Ùes keâewve ueesie?

Deewj Gme hej Yeer peye veneR cejles ieebOeer veneR efieÌ[efieÌ[eles ieebOeer efHeâj Yeer Gvekesâ heerÚs oewÌ[ jns nQ efjJeeuJej efueS efkeâleves ueesie efveMeevee meeOes Iesjles ieebOeer keâes efJeveesyee keâes! Ùen ieebOeer Ssmes keäÙeeW jes jns? keäÙeeW efieÌ[efieÌ[e veneR jns ceebie veneR keäÙeeW jns heÇeCe keâer YeerKe DeeefKej Fleves yesieeves keäÙeeW nQ efhelee? keâewve ueesie nQ pees ieebOeer keâer nlÙee ceW megKe heeves keâe GheeÙe Keespe jns nQ keâesF& Ûesnje efÚhee veneR nw Deye efHeâj Yeer henÛeeve keâjvee keâef"ve kewâmes nes jne nw? ceQ peesj oslee ntb uesefkeâve npeejeW Ûesnjs efceue keâj Skeâ nes ieS nQ Deewj Fleves DeefYeYetle nQ meye keâer nlÙeejeW keâer efMeveeKle mes DeefOekeâ Gvekesâ heÇYee ceb[ue hej nw meyekeâer DeebKeW Deewj Jeneb cesuee mee ueie ieÙee nw ieebOeer keâe Mejerj ieebOeer keâe Ketve meye Dee@iemš 2021

119

GppJeue neskeâj Skeâ heefJe$e õJe ceW heefjJeefle&le nes ieÙee nw efpememes efleuekeâ ueiee keâj ueesie ueieeleej heefJe$e nesles pee jns nQ~ Ssmes ueesieeW keâer YeerÌ[ Fleveer DeefOekeâ nes ieF& nw hešsue keâer cetefle& kesâ heerÚs efkeâ Deye ieebOeer kesâ jesves keâer Jepen Yeer helee veneR Ûeue hee jner nw~ ceQ Kego mes hetÚlee ntb efkeâ keäÙeeW jes jns neWies ieebOeer Gvekeâes keäÙee og:Ke Lee keäÙeeW yen jne nw hešsue keâer DeebKeeW mes Ketve keäÙeeW efJeef#ehle mes Ietce jns efJeveesyee Gvekeâes Gve meye keâes DeYeer keäÙee lekeâueerHeâ nw?

Skeâ meeLe npeejeW ueesie [hešles nQ cegPes efkeâ ‘Dehevee GheÛeej keâjeDees keâneR keâesF& veneR jes jne Ùen legcneje YeÇce nw Deewj Ssmee ner nw lees megvees mebmeej Yej keâer ®ueeF& legcekeâes efkeâmeves jeskeâe nw pees veneR megveeF& heÌ[ jner nQ Gvekeâes Yeer megvees efHeâj mebmeej Yej keâer efoKe jner Deewj Úgheer meejer ®ueeFÙeeW keâes ietbLe keâj Skeâ keâefJelee yeveeDees! legce Gvekeâe og:Ke Yeues ve mecePe heeDees hej Gvekesâ og:Ke keâes Deheveer efJekeâuelee mes peesÌ[ peeDees keâefJelee mes ncekeâes Heâke&â veneR heÌ[lee nw’ 120

Dee@iemš 2021

ceQ Deheves keâes mecePeelee ntb megyen yeele keâ¤biee Deeme heÌ[esme ceW hetÚtbiee ieebOeer keâes jesles megvee keäÙee? hešsue legcnejs heeme Yeer DeeS Les DeebKeeW mes yeneles jkeäle Deßeg legceves ieebOeer kesâ HesâHeâÌ[s ceW Hebâmeer Jen ieesueer osKeer keäÙee? keâesF& meerOes yeele veneR keâjlee keâesF& veneR oslee Gòej Deewj GOej hešsue keâer cetefle& keâer ÚeÙee ceW ieebOeer keâes Iesj keâj peueeÙee pee jne nw peerefJele peue jns nQ ieebOeer! efJeveesyee YeerÌ[ mes yeenj efvekeâue keâj ieebOeer lekeâ peevee Ûeenles nQ uesefkeâve Gvekesâ cegbn ceW "tbme oer ieF& nw ieerueer efceóer Gvekeâes efuebÛe keâj jns nQ jece jece efÛeuueeles ueesie ve efJeveesyee keâer ÛeerKe megveeF& os jner nw ve Deebmet efoKeeF& os jns nQ Gvekeâe cegKe Oeerjs Oeerjs efceóer neslee pee jne nw Jes mJeÙeb efceóer nesles pee jns nQ! YeerÌ[ Gvekeâes KebYes mes yeebOe keâj Ûeueer ieF& nw hešsue keâer cetefle& keâer Deesj efJeveesyee keâer Ûekeâeroejer keâj jner nw Gvekeâer OJemle hejÚeFË~ Deheveer hejÚeFË mes heÇeLe&vee keâj jns nQ efJeveesyee keâer Jen Gvekeâes ieebOeer lekeâ peeves os~

Dee@iemš 2021

121

GOej Deeie ceW efIej ieS nQ ieebOeer Gvekeâe eflevekeâe eflevekeâe efIeje nw Deeie mes~ Fme lejn efIej peeves Deewj megueie keâj efiej peeves mes peÙe keâer mebYeeJevee nes ieF& nw heÇyeue yengle keâesueenue nw yengle efJepeÙe Guueeme nw GOej! Gmeer Guueeme kesâ Deeme heeme mes ueieeleej Deveskeâ ueesieeW kesâ jesves keâer DeeJeepeW Dee jner nQ ceQ mJeÙeb Skeâ efJeueehe ceW heefjJeefle&le nes ieÙee ntb! hešsue keâer DeebKe keâe jkeäle Deßeg ntb ceQ ieebOeer keâe efÚoe ngDee jkeäle nerve Mejerj ntb ceQ yengle keâjerye mes keâneR mes Dee jne Jen ®ove ntb ceQ! Deesn YeeJe keâer meejer yeeleW Ketve mes megiebefOele nes Ûeueer nQ ceQ efkeâmeer efoMee ceW efvekeâuelee ntb efJeoe efce$eeW efJeoe! osKelee ntb!

Deheveer ner štšer ngF& heefòeÙeeW keâer ceeueeSb henve keâj KeÌ[s nQ pewmes hesÌ[!

Ssmes KeÌ[e ntb Deheves Iej kesâ yeÌ[s ieJee#e hej ceewve!

122

Dee@iemš 2021

keâšs ngS efmejeW hej DeYeer Yeer yebOeer neW megvoj heieefÌ[Ùeeb Jewmeer megyen Ûecekeâleer nw yeenj keâšer ngF& DebiegefueÙeeW ceW ocekeâ jner nes veie peefÌ[le Debietef"Ùeeb pewmes Jewmeer Meece nesleer nw uegYeeJeveer hegkeâejleer Deewj ogškeâejleer ngF&!

IeesÌ[eW keâer heÇleer#ee ceW KeÌ[s jLeeW keâes Iegve Kee jns nQ pewmes Ssmeer ueghle nesleer Deveskeâ YebefieceeSb õefJele nes jner nQ efyevee metÛevee kesâ peueeS pee Ûegkesâ hewjeW keâer pewmes heÇleer#ee keâjles nQ Útš ieS petles Jewmes efkeâmeer heÇleer#ee ceW yew"e ntb! nuoer heÌ[er nw efMeue hej peue nerve Gmekeâer GheÙeesefielee Kelce nes pewmes ceeLes keâe heesÚe ieÙee efleuekeâ Ssmes OegbOeuee efyeKeje mee efoKelee cegKe meceÙe keâe~ meye kegâÚ Jewmee ner DeefveefMÛele nw pewmes KeÌ[s hesÌ[ keâes veneR helee efkeâ Jen keâešs peeves hej Ûetuns ceW peuesiee Ùee efÛelee ceW Ùee meefceOee ceW heÌ[siee mJeene kesâ meeLe! jen ceW efkeâmeer m$eer keâe neLe Yeer Út peeves hej efÛeblee mes ieueves ueie peelee nw ceve heeveer ceW [eues vecekeâ mee!

Dee@iemš 2021

123

cesjs heeme GcceeroJeeues Meyo yengle keâce nesles pee jns nQ pees jemlee efoKeeS Jewmes heÇkeâeMe keâer DeeJeMÙekeâlee efceš ieF& nes pewmes Ssmes peuelee yegPelee nw metÙe&!

Iej cejCe keâe heÇefle#eeueÙe Yej nw Deye Ùen keânles iueeefve mes ieÌ[ peelee nw ceve pewmes ceQ efkeâmeer Ieesmeues ceW jKee peuelee ngDee keâesÙeuee ntb Oeerjs-Oeerjs peue jne nw meye kegâÚ~ efkeâmes hegkeâe¤b efkeâmes šeskeâ keâj keântb efkeâ Ssmes Goeme veneR nesles Ssmes efyevee megmleeS ÚneS lees ce=lekeâ keâes Yeer veneR uess peeles MeceMeeve! efkeâmes keântb efkeâ ®keâes ceQ Skeâ kebâOee Yeer ntb Deewj Skeâ MeJe Yeer ntb Deewj Skeâ mJehve Yeer! peerefJele keâer keâheeue ef›eâÙee keâe Ûeueve keäÙeeW ÛeueeÙee ke=â<Ce legceves Ùen osMe heÇYeeme #es$e pewmes neslee pee jne nw ceòe Deewj efve<"gj! efkeâmeer keâes veneR oslee megveeF& Ssmes os jne ntb ceQ ogneF&! veoer kesâ DeLeen cewues heeveer ceW [tyeles ueesšs keâer meer keâ®Ce OJeefve [gyeeleer Yejleer meer Yejlee [tyelee peelee ceQ heÇefleheue yeenj osKelee ntb peyeefkeâ veneR nw Jewmee kegâÚ Yeer oMe&veerÙe efHeâj Yeer ueewš ueewš osKelee ntb yeenj!

124

Dee@iemš 2021

yeleeDees yeleeDees! yengle Lekeâ ieÙee ntb HesâHeâÌ[s ceW yengle keâce yeÛeer nQ meebme osn ueesnt keâe ieesoece nes ieÙee nw pewmes keâneb nw cesjer Deelcee Jen nw Yeer keâer veneR? meesves peelee ntb mees Yeer peelee ntb yengle ienjs efkeâvleg veeRo veneR Deeleer jele efove cesjer veeRo ceW yengle Yeerlej keâesF& hewoue Ûeue jne nw ueieeleej yegæ hetefCe&cee keâer jele kesâ henues mes keâeueer Ûeewome keâer jele lekeâ ueieeleej~ ceQ Gmemes keânlee ntb ®keâes efJejece ues uees efoKeeDees Deheves hewjeW kesâ IeeJe Jen ienjs IeeJeJeeues hewjeW keâes efoKeelee nw uesefkeâve ®keâlee veneR Ûeuelee jnlee nw Jen keânlee nw efkeâ Ùes IeeJe Deejece keâjves mes veneR Ûeueves mes YejWies~ Jen keânlee nw Gmekesâ veevee Gvveerme meew leerme ceW efJebOÙeeÛeue mes hewoue DeeS Les yebyeF& Jen oes npeej yeerme ceW hewoue pee jne nw cegbyeF& mes efJebOÙeeÛeue! veevee kesâ heeme Deeves kesâ efueS efkeâjeÙee ve Lee leye DebieÇspeeW keâer mejkeâej Leer cesjs heeme peeves keâe efkeâjeÙee Deewj meeOeve veneR nw Ùen DeheveeW keâe jepÙe nw~ Dee@iemš 2021

125

ceQ Gmes mecePeelee ntb efMekeâeÙele cele keâjes efkeâmeer keâer Jen keânlee nw legce ®keâves keâes keânesies lees ceQ efMekeâeÙele keâ¤biee legce cesjs hewjeW kesâ IeeJe efoKeeves keâes keânesies lees ceve kesâ IeeJe osKeves neWies! ceQ Gmemes cegbn ceesÌ[ keâj meesves Ûeuee peelee ntb mees peelee ntb uesefkeâve veeRo veneR Deeleer nw Jen Deheves hewjeW mes Oejleer keâes Oetue yeveelee Deeies yeÌ{lee peelee nw~ DeebKeeW ceW heÌ[leer nw Gvekesâ hewjeW kesâ IeeJe ceW Oebmeer Oetue yengle Deeies pee keâj keâjlee nw cegPes Heâesve keânlee nw Deepe efkeâmeer ves cesjs IeeÙeue hewjeW keâer Heâesšes Úeheer nw efkeâmeer DeKeyeej ceW Jen Heâesšes Yespevee Ûeenlee nw Jen keânlee nw Gmekeâe og:Ke ÂMÙe nes ieÙee nw osMe ceW efJeheefòe ceveesjbpeve kewâmes nes ieF& Gmekeâer? ceQ Ûeghe jn peelee ntb Jen GKeÌ[leer meebme mes keânlee nw yeleeDees cesjs IeeJe heÇoMe&ve keâer Jemleg keäÙeeW nes ieS cesjs Thej lees ÛeJevveer efkeâmeer keâe yekeâeÙee veneR? ceQ Ûeghe ner jnlee ntb Jen Yeer Ûeghe jnlee nw hewoue Ûeuelee efHeâj keânlee nw kegâÚ YeeJegkeâ nes megve jns nes Dekesâues peeves keâe keâesF& ceueeue veneR yeme Skeâ yeele keâe og:Ke nw 126

Dee@iemš 2021

legce cesjs meeLe keäÙeeW veneR DeeS ieebJe legce Deeles lees legcekeâes DeÛÚe ueielee Skeâ ceeb DeYeer keâšesje Yej efKeÛeÌ[er os ieF& nQ Skeâ veoer ceW veneÙee Ssmes pewmes iebiee ceW nce meeLe veneles Les ve Gme veoer keâe veece peeve heeÙee ve Gme yetÌ{er ceeb keâe efKeÛeÌ[er Jewmeer ner yeveer Leer pewmee legce Keeles nes DeÛeej Jewmee ner pewmee legcekeâes hemebo nw legce Deeles lees cesje Dekesâueer YeieeS peeves keâe og:Ke keâce neslee! og:Ke Ùen nw efkeâ Ùen cegmeeryele cesjs Dekesâues kesâ efnmmes DeeF& yeele Kelce keâjves kesâ henues mecePeelee nw cegPes jeMeve Deveepe jKe uesvee Ketye Dehevee OÙeeve jKevee heerÚsJeeues keâcejs keâer Smeer "erkeâ keâje uesvee efyeefšÙee ieceea men veneR heeleer nw ceQ hengbÛe keâj Heâesve keâ¤biee! meele efove nes ieS nQ Gmekeâe Heâesve yebo nw Jen Iej veneR hengbÛee nw yengle Gpeueer jele keâe meeje Gpeeuee keâce nes ieÙee nw efove lees Jewmes ceW keâeues nes ieS Les yengle henues ner!

Jen hewoue keâneb Ûeuee ieÙee Gmekeâe ieebJe efJebOÙeeÛeue kesâ Deeies lees veneR efKemekeâ ieÙee Ùee Jen Ûeueves keâer Oegve ceW Yetue ieÙee nes jemlee?

Dee@iemš 2021

127

Fme meceÙe kegâÚ Yeer mebYeJe nw Ùee$ee Deewj Ùeelevee keâe Deble ve nes Ùen mebYeJe nw! ieebJe JeneR ve jn ieÙee nes Ùen Yeer mebYeJe nw! ceQ meesves peelee ntb Jen hewoue Ûeuelee pee jne nw cesjs Yeerlej Fleveer Oetue Yej ieF& nw efkeâ cesjer veeRo Yetue ieF& nw jemlee! keâefJelee efueKe keâj ceg]keäle veneR nes mekeâlee ceQ keâefJelee heÌ{ keâj legce Yeer cegkeäle veneR nes mekeâles Gòej oes Gmekeâe Jen Dekesâues hewoue keäÙeeW ieÙee?

OevebpeÙe kegâceej yeleeDees cebpegue YeejÉepe legce Yeer yeesuees JeeieerMe meejmJele Ûeghe keäÙeeW nes DeeYee YeeefJeveer MewuesMe jceve megjyeeuee ceÙebkeâ legce ceW mes keâesF& keäÙeeW veneR ieÙee Gmekesâ meeLe? yeesuees yeesuees yeleeDees yeleeDees? efKeÌ[efkeâÙeeW keâer ®ueeF&!

Skeâ keâej kegâÚ ner osj henues Iej mes LeesÌ[er otj Dee keâj ®keâer nw Gmekeâer ns[ ueeFš peue jner nw kegâÚ ueesie efÛeuuee jns nQ peuoer keâjes peuoer keâjes!

128

Dee@iemš 2021

ueesieeW kesâ efÛeuueeves mes helee Ûeuee efkeâmeer keâes peevee nw keâes jes vee kesâ Fueepe kesâ efueS! Skeâ jesleer ngF& ceefnuee yeej yeej heueš keâj osKeleer ngF& Oeerjs Oeerjs yeÌ{ jner nw Gme keâej keâer Deesj!

Ssmes pewmes peevee ve nes Gmes keâneR keâneR Yeer! heerÚs MeeÙeo Gmekeâe yesše KeÌ[e nw heefle Yeer nw Deewj efyeefšÙee Ùee yent Ùee keâesF& yenve!

Gmekeâe jesvee otjer Deewj keâej keâer DeeJeepe kesâ yeerÛe Skeâoce megveeF& veneR os jne yengle meer ®ueeefÙeÙeeb Meyo nerve nes ieFË nQ Jes kesâJeue OJeefveÙeeb yeÛeer nQ kesâJeue efmemeefkeâÙeeb! kegâÚ ueesie Gme keâej Deewj Gme jesleer ngF& ceefnuee keâer lejHeâ yeÌ{les nQ Jes Yeer jes jns nQ efyevee Meyo efkeâS heÇkeâeefMele Gvekesâ Ûesnjs efJe<eeo Deewj DeebmegDeeW mes Yejs nQ~

Dee@iemš 2021

129

ceefnuee ®keâleer nw jesleer ngF& efvejblej osKeleer nw kegâÚ otj hej ef""keâ ieS ueesieeW keâes keâesF& veneR pees meeLe DeeS LeesÌ[e Deewj heeme~ Jen ueewš veneR mekeâleer Jen ®keâ veneR mekeâleer GveceW mes efvekeâue keâj oewÌ[lee nw ÙegJekeâ uesefkeâve keâej kesâ meeLe DeeS ueesie [heš keâj jeskeâ osles nQ Gmes Jen ÛeerKelee nw peeves veneR otbiee peeves veneR otbiee~ ceefnuee Gmes neLe kesâ mebkesâle mes otj jnves keâes keânleer jesleer efJeueeheleer kebâhekeâheeleer yew"leer nw keâej ceW~ ve keâesF& meeceeve ve keâesF& heÇmLeeve Deewj Jeehemeer keâe efveeqMÛele helee Jen pee jner nw Skeâ DeefveMÛeÙe keâer Ùee$ee hej Fve kegâÚ ueesieeW kesâ DeebmegDeeW ceW keâesF& Deewj Deebmet Ieguelee veneR Deye Flevee efÚvve efYevve efJeueehe Fleves Ghesef#ele Deebmet Fleveer efve…gj efJeoeF& DeÛeevekeâ Ûeueve ceW kewâmes Dee ieF&?

130

Dee@iemš 2021

keâej pee jner nw Oeerjs Oeerjs Gleves ner heÇkeâeMe ceW Gleves ner ueesie Jewmes ner osKeles nQ keâej keâer efoMee ceW keâej efpeOej ieF& nw GOej Yeer Gpeeuee nw otj lekeâ otj lekeâ Meeskeâ heÇefle OJeefvele nw otj lekeâ og:Ke heÇkeâeefMele nw efkeâlevee osj KeÌ[e jn mekeâlee nw Deeoceer Skeâ DeefveeqMÛele Ùee$ee hej efvekeâues mJepeve kesâ efueS Yeer? ceQ efkeâmmes hetÚ mekeâlee ntb jesleer ngF& Gme ceefnuee keâes kewâmes Ûeghe keâjeÙee pee mekeâlee nw!

Goeme ueesieeW keâes {e{me yebOeeves kesâ efueS keäÙee keâesF& veÙee Meyo Keespe efueÙee ieÙee nw? jesles ueesieeW keâes Ûeghe keâjeves kesâ efueS veF& Yee<ee keäÙee efveÙele ngF&? efJeoe keâjves keâe keâesF& veÙee met$e F&peeo veneR ngDee nw Deye lekeâ MeeÙeo Ùes efJeoeFÙeeb Deheves keâes efJeoeF& ceeves ner veneR! meye Ûeues ieS peneb keâej KeÌ[er Leer Jeneb Skeâ Goemeer DeÂMÙe KeÌ[er nw pees keâej kesâ mecetÛes Deekeâej mes yengle yeÌ[er nw Úe peelee nw Skeâ efJeefÛe$e megvve nw megvve kesâ yeerÛe DeÛeevekeâ megveeF& heÌ[leer nw ceesn¼s keâer Deveskeâ Kegueer efKeÌ[efkeâÙeeW kesâ yebo nesves keâer ®ueeF&!

Dee@iemš 2021

131

pee heeles lees! heefòeÙeeb meye ÚesÌ[ keâj Ûeueer ieFË pee heeles lees hesÌ[ Yeer peeles Gvekesâ meeLe Gvekeâer Debiegueer hekeâÌ[s~ Jes JeneR ®kesâ jns efkeâ Deiej efyeÚgÌ[er ngF& Deveskeâ heefòeÙeeW ceW mes keâesF& ueewš DeeF& Deheveer šnefveÙeeW Deewj [eueeW keâes Keespeleer lees Gmekeâe keäÙee nesiee?

Deiej Kees ieFË hejÚeFÙeeb ueewš DeeFË lees Gve keâes KeÌ[s nesves kesâ efueS ÚeÙee keâewve osiee Ùen meesÛe keâj Je<eeX JeneR KeÌ[s jns efveheele hesÌ[! keâF& yeej lees Jes hesÌ[ Yetue ieS efkeâ Jes Skeâ Ûeewjens hej KeÌ[s nQ Jes Ùen Yeer Yetue ieS efkeâ ueesieeW keâes Gvekeâe Jeneb KeÌ[e jnvee menve veneR nes jne uesefkeâve Úeue efÚue peeves hej Yeer {er" KeÌ[s jns [eue keâš peeves hej Yeer keâe" nes keâj Yeer KeÌ[s jns~ Jes KeÌ[s jns efkeâ Deiej Deheveer lejbieeW keâes Keespeleer Jeeheme Deeleer nw nJee lees Jen efkeâmes efnuee keâj Dehevee Deevee yeleeSieer Jen efkeâme keâesšj ceW Dehevee [sje peceeSieer?

132

Dee@iemš 2021

hesÌ[ leye peeles nQ keâneR peye Gvemes he=LJeer keâer Goemeer yeeoueeW keâer yes®Keer Deewj leejeW keâe Meeskeâ menve veneR neslee~ Skeâ Ûetne jnlee nw pepe&j peÌ[eW ceW Jen efvejeefßele nes peeSiee hesÌ[ kesâ Ûeues peeves hej Ùen meesÛe keâj ÙegieeW lekeâ KeÌ[s jns hesÌ[ Skeâ peien Ûetns kesâ henues peÌ[ ceW jnlee Lee Skeâ veeie Gmekesâ henues Skeâ vesJeues keâe helee Les hesÌ[ Gme veeie Deewj Ûetns kesâ meeLe Skeâ yeiegues keâe mLeeF& helee Leer Gvekeâer peÌ[~ hesÌ[ FmeefueS Yeer KeÌ[s jns efkeâ Gvekesâ keâneR Deewj Ûeues peeves mes ÛeerefšÙeeb Yetue peeSbieer Iej keâer jen Jes DeÛeue KeÌ[s jns ceej Keeles keâešs Úešs peeles~ keâF& yeej Jes peevee Ûeenles Les ÛegheÛeehe uesefkeâve Gme mecegõ keâer meesÛe keâj ®keâ peeles jns pees Gvemes kegâÚ ner otjer hej heÌ[e nw ÙegieeW mes keâjenlee efJeuehelee!

GvneWves leÙe efkeâÙee peye Keejer mecegõ keâes efceue peeSiee otmeje Iej otmejer he=LJeer otmeje leš leye peeSbies Jes keâneR Deewj~ hesÌ[eW kesâ KeÌ[s jn peeves keâer Deveskeâ yegefveÙeeoer yeeleW nQ pees Ùee lees hesÌ[eW keâes helee nQ Ùee heeveer keâer Gve yetboeW keâes efpevemes efheÚueer yejKee ceW hesÌ[eW ves Jeeoe efkeâÙee Lee efkeâ "nce Gme efove metKe peeSb efpeme efove peue Deewj yetboeW keâes Yetue peeSb’ Dee@iemš 2021

133

hesÌ[ leye peeles nQ keâneR peye heKes¤ Gve hej yemesje keâjvee ÚesÌ[ osles nQ metÙe& Gvekeâer heer" meskeâves mes Fbkeâej keâj oslee nw #eerCe nes ieÙee Ûebõcee Deheveer DeceeJemÙee keâer iegHeâe ceW peeves kesâ henues "ns efJešhe ueewš DeeTbiee" keân keâj veneR peelee peye uekeâÌ[nejeW keâes Gve hej kegâuneÌ[er Ûeueeves keâe keâesF& heÚleeJee veneR neslee leye peeles nQ keâneR Deewj Goeme Dekesâues hewoue hewoue hesÌ[! veneR lees legce ner yeleeDees legceves efkeâmeer hesÌ[ keâes mJeÙeb mes keâneR peeles osKee nw?

134

Dee@iemš 2021

heshejJee@ue heefyueefMebieÛeer hegmlekesâ

27-07-2021 13:21:32

We offer worldwide shipping www.paperwall.in Gpay to : Paperwall Publishing (9867351031) Also available on www.amazon.in

Dee@iemš 2021