THE e-NONGQAI Un-official Police Gazette for VETERANS of the former South African Police Force and for those interested in the history of our Police, Defence and our National Security
October 2013: Vol 4 no 10 DIE e-NONGQAI Nie-amptelike Polisiekoerant vir VETERANE van die ou Suid-Afrikaanse Polisiemag en vir diegene wat belangstel in die geskiedenis van ons polisie, verdediging en nasionale veiligheid Oktober 2013: Vol 4 Nr 10
Your national security history magazine without malice U nasionale veiligheidsgeskiedenistydskrif sonder kwaadwilligheid
1
Om die verlede te bewaar sonder om in die verlede te leef.
To preserve the past without living the past.
WIE IS ONS? / WHO ARE WE? We are an informal group of police and defence veterans who would like to foster an interest in South Africa’s police, defence and national security history from 1652 with cut-off-date 1994 when the new South Africa came into being. We only tell and explain what we did; for we were the “on the spot” eyewitnesses! In fact we are the ones
you
saw in
the
news
reels of the time
following orders
from
parliament. However we have to debate the incidents because our memory is fallible as we grow older. In the terms of the day "we earned the T-shirt and right to tell our stories for you to enjoy with malice towards none." We all can learn from the past. In the suburbs I see so many gardeners wearing those shirts!
• The Editorial Team Editor: HB “Hennie” Heymans, MA (Brigadier, SAP & SSSC - Ret) Ass-Editor: J Jacobs (CPO SA Navy & Marines - Ret) SA Railway Police: Brig R Beyl Legal Advisor: Col Len Els, MMM, LLD, SC Special Correspondent: Anemarie Jansen (MA) Technical: Bruce Jones
2
• Skrywers van Rubrieke / Authors
Thys du Plessis
Fanie Bouwer
Andries Smit
Japie (Jakes) Erasmus
LEGALITIES This publication is not intended to be a comprehensive review of all developments in policing/ national security or to cover all aspects of those referred to. Readers should take legal and other advice before applying the information contained in this publication to specific issues or transactions. The eNongqai contains various and sundry personal opinions of different correspondents and neither the compiler of eNongqai nor eNongqai will be held responsible for any of their comments which is entirely their own and not necessarily that of eNongqai or its publishers.
• To all future correspondents This condition must be placed at the end of your article: "The author of this article shall indemnify and hold harmless eNongqai and its publishers from any and all third-party claims, proceedings, actions, expenses, and damages (including attorney fees) in connection with a breach or alleged breach of the representations and warranties made in this article." This is not a literary magazine, but a magazine by and for veterans of the SA Security Forces; we want to capture the words and moods as written by our former veterans.
Contents / Inhoud WIE IS ONS? / WHO ARE WE? ........................................................................................ 2 •
The Editorial Team .................................................................................................. 2
•
Skrywers van Rubrieke / Authors .......................................................................... 3
LEGALITIES ....................................................................................................................... 3 •
To all future correspondents ............................................................................... 3 3
WELCOME / WELKOM .................................................................................................... 9 A MOMENT OF SILENCE / OOMBLIK VAN STILTE................................................. 10 Onbekende prediker.............................................................................................. 10
•
COVER / VOORBLAD ..................................................................................................... 11 WE WILL REMEMBER THEM / ONS SAL HULLE ONTHOU .................................. 11 •
No 52786 konst JJ Henning & no 54885 konst WP Dobbin ................................ 11
•
In Memoriam ......................................................................................................... 12
HISTORY OF THE COMMONWEALTH WAR GRAVES COMMISSION ................ 12 SAP PERSONALIA VANAF 31 AUGUSTUS TOT 25 SEPTEMBER 2013: JOHAN JACOBS ............................................................................................................................. 15 •
Afsterwes ................................................................................................................ 15
•
Siekboek.................................................................................................................. 16
•
Verjaarsdae ............................................................................................................. 16
•
Kennisgewings & Reunies .................................................................................... 17
•
Verlowings, Huwelike & Geboortes .................................................................... 17
•
Allegaartjie ............................................................................................................. 17
BERIGTE ........................................................................................................................... 18 •
Afsterwe: Majoor (afgetree) Gert J. Kroukamp ................................................... 18
•
Genealogy: Tygerberger: Pam Beck ..................................................................... 18
•
SAP 55 – Vermiste Persone ................................................................................... 18 •
•
Opsoek na Deon Vollgraaff, Das Pretorius & Mark (Soutie) Markam .......... 18 Sitrep: Koot van Schalkwyk deur Jan v Wyk ...................................................... 19
POLICE /POLISIE............................................................................................................. 19 •
Brig Theuns Botha Arlow ..................................................................................... 19
•
Vuller: Kan u onthou? ........................................................................................... 22
•
Brig Hennie Pienaar, KPM – Kol Gawie Richter ................................................. 23
•
Willem Goosen se skildery: HBH ......................................................................... 29
Vrouepolisie ...................................................................................................................... 29 Polisie-stories .................................................................................................................... 29 •
‘n Leeu-storie: Grootleeu Vannikalahari ............................................................. 29 4
Die Mortiere: Japie Erasmus ................................................................................. 31
•
Police Poetry ..................................................................................................................... 35 LonMin – Craig Pedersen ..................................................................................... 35
•
SAP History / Geskiedenis .............................................................................................. 38 •
‘n Stukkie SAP-Geskiedenis: Eers Uniform- en dan V-Tak ............................... 38
•
Natal Universiteit (Durban) .................................................................................. 40 •
‘n Interessante stukkie vergete AMI-geskiedenis ........................................... 41
•
Dr Ric Turner ...................................................................................................... 41 c1955: Noodlottige botsing: Barberton – Havelock: Johan Ferreira .................. 44
•
‘N UITTREKESEL UIT FANIE BOUWER SE STORIE – 2003 ...................................... 44 SY INDRUKKE EN PERSEPSIES OOR BENDES OP DIE KAAPSE VLAKTE. 44
•
Ou Polisiemagte in SA – Robert Maaswinkel (België) .................................................. 49 Kaapse polisie ........................................................................................................ 49
• •
FMAP .................................................................................................................. 50
BSAP .................................................................................................................................. 55 •
BSAP: UK: Jeffers .................................................................................................. 55
•
BSAP Annual Regimental Dinner: Johannesburg............................................... 56
Oud-SAP-Liefdadigheidstrust: Skaapbraai: 21 September 2013 .................................. 59 RAILWAYS POLICE / SPOORWEGPOLISIE ................................................................ 69 Brig Ronnie Beyl .................................................................................................... 69
• •
SASP-Reunie ....................................................................................................... 69
Die Ongeluk waarin hoofman Albert Lutuli gesterf het: Andries Burger ............. 70 •
Die Spoorwegpolisie se beredepolisieman .......................................................... 70
•
“Skrywersdrang” Kapt Thys Du Plessis .............................................................. 72
Police USA The Cops Amaze Me .................................................................................... 73 DEFENCE FORCE............................................................................................................ 75 ARMY / LEER ........................................................................................................ 75
• • •
Sarie Marais: Rusty van Rooyen ....................................................................... 75 Kol Rusty van Rooyen (SAW) .............................................................................. 77 5
SADF / BOPHUTHATSWANA DEFENCE FORCE...................................................... 80 •
Generaal Jack Turner: 'n Huldeblyk: Adv Len Els (Lentulus) ........................... 80
•
AIR FORCE / LUGMAG ....................................................................................... 80
•
Their names have not been forgotten: Graham du Toit ..................................... 80 •
NAVY / VLOOT..................................................................................................... 82
• • •
Poem: ‘Little Soldier’ Lt Col MJJ ‘Tinus’ van Rensburg.................................. 81
The Scattering of the Late Adm.Woodburne's Ashes in Simons Bay ............ 82 MEDICS / MEDIESE DIENSTE ............................................................................ 85
BUREAU FOR STATE SECURITY / NATIONAL SECURITY / NSMS - BURO VIR STAATSVEILIGHEID / NASIONALE VEILIGHEID / NVBS ...................................... 85 •
SSVR ....................................................................................................................... 85
•
Spy Cathers: Special Branch, New Scotland Yard: Mail Online ........................ 85
NATURE CONSERVATION / NATUURBEWARING ................................................. 90 PRIVATE SECURITY / VEILIGHEID: PRIVAAT SEKTOR .......................................... 90 ANGLO BOER WAR / ANGLO-BOEREOORLOG ....................................................... 90 •
What kind of rifle is this? Robbie Green .............................................................. 90
•
Vrouestryd in die Anglo-Boereoorlog: Johan Jacobs .......................................... 91
WW1 / WO1 ...................................................................................................................... 94 •
POW - HBH ............................................................................................................ 94
•
WWI COLOUR PHOTOS: Mechinf ..................................................................... 94 Lt-Col JS Kelly, VC, CMG, DSO. [Policeman & Soldier] ....................................... 94
•
WW2 / WO2 ...................................................................................................................... 97 •
Blokhuise (?): Port Elizabeth: Linda Jansen van Rensburg ................................ 97
•
Allied Tunnels: Stalag Luft III .............................................................................. 99
•
Duitse/OB Tonnels: Jan Kempdorp (Andalusia)............................................... 103
BUSH WAR / BOSOORLOG ......................................................................................... 105 •
Polisie in die Bos – “K” ....................................................................................... 105
•
Die Telefoonhokkie – [The Call Box]: Tiny Nortje ............................................ 106
RESISTANCE / WEERSTAND ...................................................................................... 106 FOREIGN NATIONAL SECURITY .............................................................................. 106 6
ARLINGTON NATIONAL CEMETERY (US) .................................................. 106
•
VESTED INTEREST OF VETERANS / VETERANEBELANGE ................................. 109 •
Polmed “Eervolle Vermelding”.......................................................................... 109
•
Versoek ................................................................................................................. 111
Uittreksel: SAW Veterane Nuusbrief ........................................................................... 112 SA Legion-UK Charity collecting at Saracens game: Peter Gillatt ............................. 113 GOVERNMENT NOTICE: BE CALM; ONS GAAN NOU BRAAI.................... 114 BOOKS ............................................................................................................................ 115 •
Servamus .............................................................................................................. 115
•
Octane: Police Pickup: J Pittaway....................................................................... 116 •
Ford 250F .......................................................................................................... 117
Books by K ...................................................................................................................... 117 •
Mean Streets - Life in the Apartheid Police ....................................................... 117
•
Gewetenlose Strate - Lewe in die Apartheid Polisie ........................................ 118
Free eBooks by K ............................................................................................................ 119 •
The Egg Breakers - Counter-Terrorism in Sub Saharan Africa ........................ 119
•
Your Worst Enemy .............................................................................................. 120
•
Tricks of Trade - Memories of a Rogue Lawyer ................................................ 120
•
The Circle of Life.................................................................................................. 120
Free Articles by K ........................................................................................................... 121 •
Basic Home Security ............................................................................................ 121
•
Surviving as a Hostage in Africa ........................................................................ 121
•
Expat guide to live and work in Nigeria ........................................................... 121
•
About your last will and testament.................................................................... 121
•
The Drug Addict Pattern .................................................................................... 122
MacKinnon's Diamond: Glenn Macaskill (BSAP) ....................................................... 122 •
Author publishes his fifth book ...................................................................... 122
Hobbies: There is life after a lifetime in the SA Security Forces................................. 125 •
Piet Haumann: Whales & Wheels Classic Car Show ........................................ 125 7
OOR DIE DRUMPEL ..................................................................................................... 126 •
Chris van Ginkel met sy “nuwe” motor ............................................................ 126
•
Gerhard Lotz & Oud-a/o JD Uys (SAP King’s Rest & V-Tak Port Natal) ....... 127
‘TOEVLUG’ - My droom: HBH .................................................................................... 128 Boland Panorama: Gawie & Herma Botha .................................................................. 130 LETTERS / BRIEWE ....................................................................................................... 134 •
Lt-kol Jannie Otto ................................................................................................ 134
•
Afrikaanse Taal: Afkortings van range: Sarie van Niekerk ............................. 135
•
Treinpendelende dames van die nag: Lieneke Eloff de Visser (Ndl).............. 136
•
Garsfontein: Pine Pienaar ................................................................................... 136
•
James Thomas White [Bechuanaland Border Police & Cape Police]............... 136
NETWORKING & “LET’S SUPPORT ONE ANOTHER AND OUR OWN”/ NETWERK & “KOM ONS ONDERSTEUN MEKAAR EN ONS EIE”...................... 138 Please send your business card for publication ....................................................... 138
•
•
Annemari Jansen – Koorsboom Kothuis ........................................................ 138
•
Jannie Otto ........................................................................................................ 138
•
Karate: Kol (adv) Len Els ................................................................................. 138
•
Kunswerk: Japie Erasmus................................................................................ 139
•
Phillip Jacobs: Trappers Witbank ................................................................... 139
•
Antikwiteite en boeke: Leon “Div” de Villiers .............................................. 140
•
Defence, Police & Railway Memorabilia: Sandblasting: Dave Jeffrey ........ 140
•
PJ Fourie Makelaars ......................................................................................... 141
•
JKLS Africa ....................................................................................................... 141
•
Robert Suberg ................................................................................................... 142
•
Beetleloop Guesthouse (Piet-Patu se gade).................................................... 142
•
Dr Johan Burger ............................................................................................... 143
•
Hennie Heymans.............................................................................................. 144 YouTube onderhoud ........................................................................................... 144
CONCLUSION / SLOT .................................................................................................. 144 Kontakbesonderhede ............................................................................................. 145 8
Aanhangsel “A” ............................................................................................................. 146 SAAK VAN DIE ROLSTOEL EN LEKKER OU NONSENS PRAAT ........................ 146 •
Saak opgelos deur te klets – maar ons staan saam! Dalene Steenkamp
(Klaagster) en Francois Beirowski (Held) ............................................................. 146 •
Kletsgesprek ..................................................................................................... 146
WELCOME / WELKOM A hearty word of welcome to this, somewhat disjointed, issue of the eNONGQAI. We are all volunteers and un-paid former members of the SA Security Forces. October is a very beautiful month in the southern hemisphere; “spring is in the air.” Have a look at Gawie Botha’s “Boland Panorama.” On a social level the police veterans are very active! We had our Former-SAPMembers Benevolent Fund’s annual sheep-braai. As SAP-pensioners this is our top social event of the year, here we meet as friends and former colleagues. I received my fair share of tickets and had invited collegues and civilian friends. The latter persons are amazed at the hegemony, friendship and camaraderie between former SAP members. A special word of thanks the Bertus Steyn and his team for excellent the backstage work. We had a lovely hall in which we partook of our dinner. We also thank all that did more than their fair share to make the braai a resounding success. Once again I had the privilege to attend the illustrious annual regimental dinner of the BSAP with good friends – one of the choice police forces in the old British Commonwealth! Once again the same experience: Excellent Company, meaningful toasts, a sumptuous dinner, bonhomie and the excecution and practice of meaningful traditions, traditions and traditions: Bounding members together in a band of gentlemen with a single common purpose. The main purpose is to pay homage to the Hon Chief Commissioner and to “Absent Friends” as well as to care and to share with those former colleagues in need. On Heritage Day I was invited to visit Col Eugene de Kock in prison. We need to keep him in our prayers: He is a living example to one and all. He is neat, clean and intelligent. He is a changed man and in his defence all I can say: “He is the product 9
of our time! He is the most highly decorated South African Police officer for gallantry in our history.” We had an interesting conversation about the events that took place in Nairobi. (In my view he should have been sent there by our government! But, alas that is impossible!) It is still our aim to collect our police and national security history. Here I am dead certain: Nobody is going to do our history: We have a moral obligation to do it ourselves! We need to be honest, fair end just when writing the history. Several voice recordings of members have been made and filed for coming generations.
A MOMENT OF SILENCE / OOMBLIK VAN STILTE • Onbekende prediker Bekyk die leeu eers baie mooi en oordink wat jy sien, merke op merke en oë wat staar….
Begin dan lees aan een van die mooiste geestelike e-posse wat ek in ‘n lang tyd ontvang het! Ek het vanoggend so 'n mooi beeld in 'n boek raakgelees: Die outeur skryf dat wanneer 'n mens in die bosveld langs 'n groot knetterende kampvuur sit, hoor 'n mens feitlik geen dieregeluide in die bos nie. Jy is regtig nie eens bewus van enige gevaar van leeus of olifante of wat ook al nie. Maar as daardie vuurtjie begin doodgaan, begin die gevaar al hoe groter raak en raak 'n mens ook al hoe meer bewus van die dieregeluide. Net iemand wat regtig al gesit het langs 'n kampvuur in die bos wanneer dit besig is om dood te gaan, sal hierdie beeld presies verstaan. Die vuurtjie word al hoe kleiner, en dit word al hoe 10
kouer, en die nag word al hoe swarter… en jy wonder al hoe meer oor die gevare wat in die bos skuil. Toe skryf die persoon dat dit presies ook so gaan met ons geestelike lewe: Hoe sterker die vuur van die Heilige Gees in ons brand, hoe minder vrees ons gevare van buite. Maar hoe flouer God se Gees in ons lewe brand, hoe groter word die gevaar van buite. AMEN.
COVER / VOORBLAD After the fight – an elephant bull photographed by Linda Jansen van Rensburg in the Addo Elephant Park.
WE WILL REMEMBER THEM / ONS SAL HULLE ONTHOU • No 52786 konst JJ Henning & no 54885 konst WP Dobbin
Goeiedag oom Hennie; JJ Henning se oorskot is begrawe in die Suidpark begraafplaas in Bloemfontein. Weet oom dalk waar ek kan gaan kyk hoe en waar hy oorlede is? 11
Lekker dag, Luitenant-kolonel Henk van Heerden
Kolonel, Volgens my rekords: - No 52786 Konst JJ Henning oorlede 22 Mei 1971, ook op dieselfde dag no 54885 konst WP Dobbin. Ek vermoed, as ek reg onthou dat hulle tydens die bosoorlog oorlede is. Konst Dobbin se oorlye kan ek onthou, dit was beslis tydens grensdiens. Na ‘n bietjie navorsing vind ek die storie in brig Marius de Witt Dippenaar se boek: SAP Gedenkalbum, 1913 – 1988 op pp 431 – 432 naslaan HBH
• In Memoriam My vader, AF Heymans, op 30 Sept 2009; oud-sers no 18742.
HISTORY OF THE COMMONWEALTH WAR GRAVES COMMISSION (With acknowledgement to the unending vigil by Philip Longworth) – Via Capt. C Ross (SA Navy Ret): CWGC (RSA) PART 8 Following the end of the Second World War the Commission was preparing itself for the completion of the outstanding work around the globe. However it was soon challenged by a changing world. Following the war many former colonies wanted independence and for many these were a priority and some turned their back on their former colonial masters. In some instances Commission staff was refused entry into countries during the transition and even after independence were obtained. If the years following the Second World War were to benefit the Commission in that it could complete the outstanding work, it turned out to be the opposite. Unrest between the Jews and Arabs in the Middle East in 1947 and 1948 forced the relocation of the Area Superintendent to Cairo. However both Arab and Jewish custodians continued to tend to the cemeteries. By 1951 it became difficult to enter 12
Persia (Iran) while riots in Egypt brought all work to a standstill. Riots in Egypt forced the relocation of the regional office to Cyprus in 1954 while 1956 saw the Suez Canal crisis with crowds going on the rampage. Fortunately damage to headstones and cemeteries were minimal. During 1956 the Commission was unable to operate in Indonesia, Southern Burma, Syria and Algeria and 1958 the Commission was also barred from entering Iraq. Unrest in Kenya did not have a major impact on the work of the Commission and while European staff was forced carry arms, work continued.
North West Africa
was another area that had an influence on the Commission’s work with staff being relocated to Tunisia from where inspection tours, under heavy escort, were done. The on-going war in Algiers hampered the work of the Commission until 1963. Conflict in the Congo and diplomatic issues in the Horn of Africa further restricted the work of the Commission. Eastern Europe proved to be calmer than originally anticipated and local maintenance of the graves behind the “Iron Curtain” was arranged via the British Foreign Service while intermittent access was gained to Hungary, Rumania, Bulgaria and Yugoslavia. However access to the Union of Soviet Socialist Republic (USSR) remained problematic with the Russians providing regular updates on the graves. With many more graves located in far off countries, the bulk remained in Belgium, France, Germany, Italy and the United Kingdom it required a review of the treaties that were signed after the First World War. Fortunately these were all reviewed. Unfortunately signing agreements with countries such as Ethiopia, Libya, Burma, Tunisia and Somalia proved much more difficult. During the late 1950’s there was growing opposition to the term “Imperial” and many countries were of the opinion that it should be replaced.
Some even
prohibited Commission staff from entering their country due to the connection with “Imperial”. March 1960 saw the name change to the Commonwealth War Graves Commission. South Africa’s departure from the Commonwealth in May 1961 presented a more delicate problem. If South Africa remained on the Commission there was the risk that the Commission would become associated with South Africa’s racialist policy. There were however strong practical, historical and sentimental reasons for the continuance of South Africa’s participation in the work of the Commission. To have excluded South Africa would have been to deny the memory of South Africans of all 13
colours who died for the Empire in two World Wars and would have complicated arrangements for the care of graves across the globe.
This demonstrated that the
Commission was not interested in political, racial, religious or social distinctions. The fact that for some years at least, representatives of South Africa and Ghana were to stand side by side at some Armistice Day abroad showed an exceedingly slight, but nevertheless welcome, indication of unity in a divided world.
Photo 1: The Morogoro Cemetery in Tanzania where 212South Africans are buried.
Photo 2: Asmara War Cemetery, Eritrea where 22 South Africans are buried. This is the cemetery that made me aware of the Commonwealth War Graves Commission.
14
Photo 3: Mombasa (Mbarak) Cemetery in Kenya where 26 South Africans are buried.
SAP PERSONALIA VANAF 31 AUGUSTUS TOT 25 SEPTEMBER 2013: JOHAN JACOBS • Afsterwes Dit is met innige leedwese dat ons die We deeply regret to announce the deaths afsterwe van die volgende oudlede van of the following former members of the die Mag of die van ons vriende moet force or those of our fiends: aankondig: Donderdag 04 Sept: Wense van medelye aan ao Cobus Ras van Boschkop SAPS en sy gewese vrou ao Henriette Gouws van Garsfontein SAPS met die tragiese afsterwe van hulle matriekseun van Wilgers HoÍrskool. Op tragiese wyse oorlede deurdat hy op n treintrok geklim het en die kragdrade sy kop geraak het te Rayton. Donderdag 04 Sept: Brig Ernest Perry het ook gisteraand sy geveg teen die groot K verloor. RIV Saluut! Thursday 04 Sept: It is with a profound sense of sadness that we have learnt today of the passing of WO Jan Terblanche, affectionately known as Jan Transvaal. He was a member of the Crime Intelligence Gathering unit in the Overberg. Friday 05 Sept: Former Ladysmith K-9 Unit officer Willem Nieuwoudt was found on the floor of his home in Middelburg, Eastern Cape. He was rushed to hospital, having suffered a massive stroke, and was put on life support. He passed away on Wednesday morning without regaining consciousness. 15
Donderdag 12 Sept: Dit is met leedwese dat ons bekend maak dat brig. Coen Nel verlede Vrydag (06/09) oorlede is. Sondag 15 Sept: Frikkie Pretorius het vanoggend sy stryd teen kanker verloor. Hy was voorheen van Stilfontein. Maandag 23 Sept: Lt-genl. Viktor berig dat hy Saterdag 21 Sept vroeg die begrafnis van oud A/O Silas Mogagabi bygewoon het. Hulle kom al ‘n lang pad saam vanaf die Slag van Ongulambashe wat op 26 Augustus 1966 plaas gevind het. Een van die eerste swart lede wat grensdiens verrig het.
• Siekboek Ons wens die ondergenoemdes alle beterskap toe: Maandag 02 Sept: Lynette Spies berig oor At Spies se siekte toestand; Baie dankie vir al die goeie wense met At se operasie vandag! Die dikderm het omtrent 30cm deur die liesbreuk gedruk en opgefrommel gelê. Die volgende stap sou obstruksie gewees het en dan was dit nag. Ons het so gebid en geweet ons Hemelse Vader het ons gebede verhoor. Ons dien 'n Lewendige God en kan net dankie se vir Sy genade! Thursday 04 Sept: Sitrep on Koot van Schalkwyk (Cassie) - A professor is going to perform an operation on him dad at 6pm tonight (4/9/13). He is going to make an incision in his throat so they can perform a scope on his left lung. They are going to insert a respiratory tube in his throat. Treatment will take approximately 3 weeks. Sondag 08 Sept: Patrick Coetzee was gister vir sy tweede angiogram vir sy oë. Die diabetes doen maar sy skade. Hy sien vandag baie moeilik. Maandag 23 Sept: Lt-genl. Johan Ferriera berig dat dit weer baie goed gaan met sy gesondheid. Maandag 23 Sept: Brig. Johan (Diek) Diederichs-het ‘n operasie gehad aan sy oe-dit gaan beter hy kan al goed sien met die een oog.Die ander oog is besig om te herstel.
• Verjaarsdae Ons wens die volgende hartlik geluk: Saterdag 31 Aug: Pieter (Oubaas) de Jager verjaar vandag. Hy is vandag 61 jaar oud. Maandag 02 Sept: Leon Coetzee verjaar vandag. Vrydag 06 Sept: Dit is Peet Bothma se verjaardag vandag! Saterdag 14 Sept: Dit is vandag lt.genl. Adriaan de la Rosa se verjaarsdag! Woensdag 18 Sept: Dit is Adv Len Els en Jan Terblans, eggenoot van Loraine Terblans, se verjaarsdag vandag. Woensdag 25 Sept: Lieb Koekemoer verjaar vandag.
16
• Kennisgewings & Reunies
• Verlowings, Huwelike & Geboortes
• Allegaartjie Sondag 01 Sept: Emsie Pienaar wens almal ‘n gelukkige Lente dag toe! Donderdag 04 Sept: Johan Piet Venter, 'n afgetreede polisieman, vra groot asseblief indien enigiemand kan help. Hy versamel oud polisie- en weermagkentekens en hy sê hy sukkel om die kentekens en wapens in die hande te kry. Donderdag 04 Sept: Eerste keer in die geskiedenis van die SARPCCO 2013.Spele in Windhoek dat pa en dogter saam in die span was. Hulle is lt.kol. Whytie de Witt en sers.Marilize Henning. Saterdag 14 Sept: Johan en Jeanette Jacobs se moeder,Tina Jacobs vier vandag haar 80ste geboorte dag. Saterdag 14 Sept: Hennie Groenewald is opsoek na Andre vd Merwe, hy was 1974 in SAP Kollege Pel 18. Hy behoort rondom 60jr oud te wees. Hy was destyds van Valhalla en later op polisie se Boutak as 'n A/off. Indien iemand hom ken, inboks Hennie asb. Maandag 16 Sept: Tubby Myburg berig dat sy moeder (89) gister middag haar heup gebreek het. Sy word nou vandag 13:00 gesien deur die kardioloog en `n angiogram word ook gedoen. Die operasie sal seker nou eers Woensdag gedoen word! Maandag 23 Sept: Tubby Myburg berig; My ou moeder is Dinsdag ge-opereer en sterk nog aan in die Hartenbos Versorgingsoord, vanoggend het ek die swaar taak gehad om vir haar te gaan sê dat haar enigste oorlewende dogter gister aand om 18:55 oorlede is. Ons het dit verwag maar dit was nogtans nie maklik nie, my sussie het baie jare gesukkel met kanker wat elke keer weer op gevlam het.
Saamgestel deur Johan Jacobs
Kontak besonderhede; selnr 0769287320 Epos: jhnjacobs65@gmail.com GROETE TOT DIE VOLGENDE PERSONALIA
17
BERIGTE • Afsterwe: Majoor (afgetree) Gert J. Kroukamp Dit is met leedwese dat ek alle oudpolisiemanne verwitting dat Majoor (afgetree) Gert J. Kroukamp, vanoggend 24-09-2013 op die ouderdom van 88 jaar oorlede is aan hartversaking. Hy was lank op Alexanderbaai gestasioneer, vanaf 1967. Daarna was hy op verskeie stasies in Kaapstad omgewing gewerk, en het na sy aftrede by die Spesiale Wageenheid, aangesluit en was betrokke met alle administratiewe pligte, beseringsrade en afneem van verklarings ens. Daarna was hy met sy tweede pension rustend gewees. Genl. R.P. During, het my verwittig van sy heengaan. Ek het aan sy eggenote die versekering gegee dat ek al die nodige dokumentasie t.o.v. sy eggenote se Pension, Medies en begrafnis voordele vir haar sal voltooi.
• Genealogy: Tygerberger: Pam Beck
(Via Phil Beck)
• SAP 55 – Vermiste Persone • Opsoek na Deon Vollgraaff, Das Pretorius & Mark (Soutie) Markam Barries Badenhorst (Jan Badenhorst se nefie) was laas by veiligheidstak in die noorde van die land, (dink Paulpietersburg) nadat hy uit Wamboland gekom het. Een van die Koevoetlede dink sy naam was Andre ...maar my man seg iets soos Johan en ek dink weer Piet...maar aan almal was die man bekend as “Barries” en laas kontak met hom gehad in 1987. En nou onthou ek die ander man Das Pretorius. Was 1975 grensdiens verrig by Rama en later Koevoet Owamboland.... Mark Markam bekend as “Soutie” wat ook in Ondangwa was...Hy was van Pietermaritzburg. 18
Wonder of van die ander polisiemanne dalk weet wat het van hul geword. Telefoon nommer en epos sal waardeer word. Anoniem.
• Sitrep: Koot van Schalkwyk deur Jan v Wyk Hi Hennie, Ek kom nou net van Koot van Schalkwyk af. Hy is nog steeds in die waakeenheid in Kingsbury Hospitaal, en maak goeie vordering. Die afgelope paar dae het hulle hom gehelp om na sy operasie in sy Linker lies weer te loop. Hy sal nog ‘n week of so in intensief bly en dan sal hulle hom verskuif na ‘n gewone saal. Hy het vir my gesê, jy moet op Facebook sê “Groete” vir al sy maters. Dit gaan nou goed met hom, en waardeer die oproepe wat hy ontvang. Baie Groete, Jan van Wyk.
POLICE /POLISIE • Brig Theuns Botha Arlow Een van die groot geeste in die “ou” polisiemag is brigadier TB Arlow. Hy het in sy lewe nie net diep spore in die SAP getrap nie, maar ook op kulturele en sport gebied bring hy sy kant. Vir baie jare was brig Arlow ook sekretaris van die polisie se rusoord by Port Edward. Hy het ook in sport uitgeblink, veral boks en atletiek. Hy word bestempel as ‘n fyn heer en kan ook baie goeie toesprake lewer. Hy is een van die stigterslede van die Brigadiersklub van die Suid-Afrikaanse Polisie en was vir baie jare die voorsitter van die brigadiersklub. Deur al die jare staan sy gade Ans hom trou by in die uitvoering van veral sy sosiale en kulturele verpligtinge.
19
20
21
Theuns is ook ‘n tuinier en kweker van bonsaiboompies.
• Vuller: Kan u onthou?
22
• Brig Hennie Pienaar, KPM – Kol Gawie Richter
23
24
25
26
27
28
• Willem Goosen se skildery: HBH Getrou aan die tradisie of storie dat net polisiemanne sy skilderye gekoop het: Hier is ‘n bewys van ‘n Goosen- skildery in ons huis; destyds nog deur my vader, sers Heymans gekoop. Raymond Wagner, destyd ‘n joernalis in Durban, het my vertel dat daar ‘n storie in omloop was dat die skilderye slegs deur Willem Goosen geteken was en dat iemand anders dit geskilder het. Ek dink egter dis ‘n mooi skildery! Dit hang tans in ons ingangsportaal.
Vrouepolisie -
Polisie-stories • ‘n Leeu-storie: Grootleeu Vannikalahari As kind het ek baie by my vader op die mat gelê en radio luister. Pa kon leeu-stories vertel veral uit die ou dae toe ons voorsate hul in Bethelehem gevestig het. Leeus was my gunsteling genre. Nog’n man wat leeu-stories met smaak kan vertel is Gawie Botha, hy vertel: Grootleeu Vannikalahari,,,,,,hoor die storie,,,1966 ek is die SB op Namutoni in Etosha SAP. Swart konstabel gaan van diens, sy woning, is daar agter die kameeldoring en appelblare, waar die publiek hulle nie kan steur nie,,,,so plus minus 500 meter van die polisiestasie,,,,,,hy kom rapporteer vir diens met ‘n trapfiets, en van diens weer terug met trapfiets! Daardie jare was daar nog nie veiligheids- en wildwerende heinings om Namutoni woon area gewees nie,,,,,,Swart konstabel rapporteer van diens, hy groet, klim op sy trapfiets,,,ek staan en kyk hoe verdwyn hy daar tussen die bosse in met die uitgeryde fietspaaidtjie,,,,,,,
29
Ek staan nog op die stoep, en bewonder die sonsondergang,,,toe merk ek hier kom konst. Kapner met sy trapfiets terug,,,met ‘n snotspoed,,,ek hoor hoe kraak die fiets se ketting van die Philips baisiekel,,..so in die ry spring hy af,,die fiets haardloop so op sy eie ‘n hele ent aleen regop,,,en kantel dan om,,agterwiel loop nog ‘n snot spoed!!! HY sê hortend,,,,"Ongoshie!!",,,ongoshie!!",,Ek vra waar’s die leeus,,,,,,,,laai die fiets ageter op die F250,,,,al op die fiets spoor ,,,volg ek dit,,,,,,,wragtig hier voor,,lê drie grootwyfies alkant van die pad,,,,,,,,,fiets spoor loop nog aan tussen die drie wyfies deur, en draai die spoor terug weer hier by die drie wyfies verby,,,jy kan sommer sien die fiets is op spoed, want die dikwiel maak nou ‘n spoor soos drophandle resiefiets,,,,,,,! Ek vra/sê: “Maar Kapner jy was dan klaar verby die leeus hoekom hou jy toe nie aan huiistoe nie?,,,,,,Hy antwoord: " Ai ! Monna"!,,,dis mos toe wat ek dink,,,iesh,,,die een wat vang hy wag vir my daarvoor,,,toe ek draai maar om,,,,,,! Tot by Kapner se huis gery,,nie die leeu gekry wat vang,,,,Kapner afgelaai, en ek draai terug,,,,,,,met die stilhou in die polisiejaart,,wat ek net in my woonkwartier wil instap,,,,,hoor ek daar, uit die rigting wat ek nou net gekom het,,,die kenmerkende "Oooompf,,,Oemph"...van ‘n kraag mannetjie,,,,,,,,,,so ou Kapner was tog reg!!!!! ‘ 27 others like this. Johan Jacobs Wat het toe van Kapner geword so met die leeu se brul? Gawie Botha Johan Jacobs,,,,,,,,,op daardie stadium,was ons al so gewoond aan die wild en roofdiere van Etosha,,,,dat die volgende more het Kapner met aantree vir diens,,,so terloops gevra of ek toe gehoor het,,,,"Ongoshie" die mannetjie het gepraat daar uit die bos uit,,,,ek het net bevestig...met n kopknik! Boela Snyman Ek beskuit my heeltemal. Fanie Bouwer Ja kyk, smaak my dit was soos die spreekwoord sê rerige leeuwêreld daardie! Bly ou Kapner het heel annerkant uitgekom. Pieter Oberholzer Kapner moes seker baie hardlywig gewees het Gawie, anders sou jy hom nie in of op jou F250 kon laai nie. Baie mooi vertel!!!LOL. Robert Brand Gawie Botha my kamermaat dink ek is bedonnerd in my kop want ek het nou so gelag vir die prentjie en kon ek van die lag nie maklik jou storie vertel nie....baie dankie hiervoor 30
Robert Brand O ja en nog iets Gawie Botha ek vertrou dat jy hierdie en ander kort stories van jou iewers bêre sodat jy dit eendag in die een of ander bundel kan plaas......ek bestel solank ene Hennie Heymans Luister manne ... sleep nou die brannas en Coke nader (met ys)! Gooi nog hout op die vuur .... en laat die stories begin................. of wat praat ek alles? Gerhard Booysen Loer gou gou in ---ek stem 100% saam ---dit is die soort van stories wat mooi lekker is om die gemoedere te voed --- ( ns. die politieke--debate is sommer negatiewe onderwerpe) Hennie Heymans Nou sit ek en dink aan "Oom Koos" - a.k.a. majoor Koos Kotze van die SAP Kollege Hospitaal - "Little Comapny of Koos" - nou is ons bure op die plotte te Leeuwfontein. Ons "braai" - hy vertel stories en ek word honger. Nes hy vra: "Hoe lyk die vuur?" En ek wat dink aan kos, sê: "Dis 'n mooi vuur!" Dan antwoord hy met: "En dan gooi ons maar nog 'n paar druiwe stokke op!" (Hy het altyd van Ashton af druifhout gekry en daarmee gebraai. Ons was 20 jaar bure, hy en my Pa was saam in die kollege - of depot.) Nou soos die jare aangestap het, het die stories ook al beter geword en het hy hulle ingekleur. Kon allerhande "polisiestories" vertel van parlements-openinge met die trein en al daai klas van lekker nonsens praat. Van stiegrieme en buikgorde sny tydens Ghymkanas en bakstene agter tentpenne plaas tydens pensteek. Sommige stories was so snaaks! Waar is die dae? Fanie Bouwer HH - ek vind die term "druiwe stokke" nogal interessant. Dalk was dit stokke. Ek weer ken die 'wingerdstompies' waarmee hier gebraai word. Gawie Botha As dit ou wingerd is wat uitgehaal word,kan die wingerdstompe nogal mooi dik wees,en die arms van die stompe,,,die dra houte soos ons se,,word die wingerd hout genoem! Die term druiwe stokke word genoem wanneer die hele druiwe stok met wortel en tak eenkant uitgehaal lê,,,,,,,,,,en later geburik word as vuurmaak hout,waneer uitmekaar gekap/gesaag!
• Die Mortiere: Japie Erasmus Naand oom Hennie. Hier is nog ‘n Ovambo ondervinding: Daar is soms eenvoudige dinge wat altyd binne-in jou bly. Iets wat ek glad nie sal vergeet is Ovamboland se reuk. Dit klink nie reg nie, maar dit is hoe dit gebeur. Klim uit die Hercules op Ondangwa se vliegveld, en jy kry die reuk. Hier kom die twee reuke onmiddelik. Ek weet nie hoe pas dit bymekaar nie, die eerste reuk is brandstof van al die vliegtuie en helikopters wat daar beweeg. Dan kom die skoon
31
reuk van die land. Dit pas so bymekaar. Seker net daar. Die skoon lug en vliegtuig brandstof. Ek was gewoond die Hercules het altyd Ondangwa se vliegveld laag oor die boomtoppe genader. Al honderde kilometer voor die vliegveld het hy so laag gesak. Dan sodra bokant die lughawe, het hy gou geland. Daardie eenkeer kom ek agter dat ons nie sak nie. Ons bly doer bo, seker bokant die wolke. Onthou, ‘n Hercules is nie ‘n passasiers vliegtuig nie. Mense sit van voor na agter op sulke lang seilbankies, net vier rye. Die laaste stuk, voor die afslaanklap (daardie groot deur), is vir voorrade. Die ding het net klein venstertjies, hulle is daarbo. So, mens kan nie heeltyd sommer net by die venster uitkyk nie. Daar is altyd gesê die goed het lugversorging in. Daarvan weet ek nie. Elkeen waarin ek gevlieg het was vrek warm en bedompig. Jy ruik hoe die manne sweet. Daardie keer wat die Hercules nie gesak het nie, maar daar bo gebly het, het my laat wonder hoekom nie. Hy het bokant die lughawe net begin aftol ondertoe. So spiraal af ondertoe, en vinnig net geland. Later gehoor die terroriste het op van die vliegtuie geskiet as hulle so laag vlieg, en een weermag ou in ‘n Dakota deur die boud geskied. Daardie sweet-storie net gou vertel. Die oggend voordat jy vertrek Ovamboland toe, sit jy vir die laaste keer reukweerder aan. Vir maande sal jy nie weer nie, mens ruik dit vir myle daar in die veld. Gril en dink jou dit aan, hoe ruik die manne as hulle na klomp dae terugkeer basis toe. Ongewas. Die ergste is as jy vir jouself begin sleg ruik. Sommer stink. Dit is dan as jy vir ‘n week of meer in die veld was en nie eers genoeg water gehad het om tande te borsel nie. Op een so ‘n sessie die beeste uit ‘n modderpannetjie gejaag. Vee die beesmis wat half op die water lê weg. Dan vat mens jou vuil sakdoek, laat hom op die water lê as filter, en drink heerlike vuil bruin water. Dors vra nie vrae nie. Ag, nou het ek vergeet van reuke. Ja, daardie dag wat jy terugkom R.S.A. toe is dit ‘n ander storie. Die oggend van vandag se terugvlieg huis toe, ruik die basis soos ‘n bordeel. Almal geskeer, vol naskeermiddel geplak, onderarm sprei bespuit. Mammie moet regstaan, pappie kom huis toe. Met een van my dienstye in Ovamboland was ek op Ohangwena gestasioneer. Soos dit werk, het ons op ‘n Vrydag die ander ouens afgelos. Hulle is terug huis toe. Al was ons seker net twintig of dertig, was dit die hoofbasis van Alpha Kompanie. Die ander pelotonne is versprei om ander basisse oor te neem. 32
Ovamboland is warm, en enige basis se gewildste plek is seker sy kantien. Koue koeldrank in die dag, en koue bier saans. Die kantien was altyd ook die mooiste, en seker die beste versorg. Soveel dinge wat jou dadelik vertel waar is jy. In ‘n plek waar terroriste gejag word. Teen die mure opgehang, eenkant op die kroegtoonbank, daar op die vloer. Stukke van ‘n mortier hang daar. Stuk van dooie terrie se skoen lê daar. Groot plank met die name van ‘n kompanie se mense daarin uitgebrand, staan daar teen die muur. Botteltjie met ‘n swart vinger in staan daar eenkant. Iemand het ‘n vroumens se klein broekie daar opgehang. Stukkende AK47. Terrie se pet, hoed, hemp. Daar is te veel aandenkinge oral. Net manne wat daar was ken die betekenis van so ‘n kantien. ‘n Plek waar hard gelag en soms hard gedrink is. Daar is ewige vriendskappe begin. Net een ding, ‘n nuwe kompanie sal nie die vorige kompanie se aandenkings wegvat nie. Hy sal net syne ook daar neersit, en ‘n bier daarop drink. Nouja. Ons het Vrydag die basis ingeneem, en alles gedoen wat nodig is. Kyk wat is daar, kyk wat is nodig, radio’s getoets, en alles en nog wat. Saterdag het ons maar beplanning gedoen vir wat moet begin gebeur, en dit was eintlik ‘n stil dag. Ons was gelukkig. Suiderkruis het vir hierdie basis ‘n opslaan swembad gegee, en hy het dus baie aandag gekry. So ‘n klein basis met so groot swembad. Deksels lekker. Saterdagaand het ons die kantien ingewy, en alles was reg vir die volgende paar maande. Dit was na twaalf die nag dat ek wakker word van ‘n harde slag buite die basis. Nog twee. Mortiere. Ons was vier in die tent. Ek, Dup, Whitey, en Pine. Dup se bed was naby langs myne. Ek roep vir Dup en White. Pine is op wagdiens. Dup is wakker en staan op, maar Whitey is nie lus nie: “Ag Jakes f** nou net rond met thunderflashes”. ( Thunderflash is massiewe klapper. Donderbuis. Nie vir publiek beskikbaar nie. Ek mag daarvan gehad het, vir opleiding.) “Nee Whitey, hier is ek, lig jou! “ “Ag f** julle man!” Ons het hom maar van die bed afgegooi en hy het regtig wakker geword. Intussen het mortiere geval. So elke paar sekondes. Mens hoor wanneer ‘n mortier in die pyp val om gestuur te word. Dit is so harde hoesgeluid. Oemf !!! Kort-kort, dan hoor jy nog een is op pad. Hulle het net drie pype gehad. 33
In die bomskuiling het ons bietjie gestaan en luister hoe die mortiere val. Majoor Blikkies (Blignaut) was die kompanie se bevelvoerder. Hy was bevelvoerder van ek en Pine in die Republiek, so, ons het mekaar goed geken. Ek sê vir hom: ”Kom ons gooi hulle terug!” Hy stem saam. Ek en Pine kan mortiere gooi, en ons spring op die wal waar ons pyp staan. Dit is toe die majoor, ek, Pine en Dup. Ek het die meeste bosondervinding, en het seker die beste idee van hoe ons dit kan doen. Hulle was omtrent 2 km van ons af. Eintlik oulik. Mens hoor hulle pype hoes, en tel die sekondes voordat die mortiere val. Net voor hy sal val, val jy plat. Soms hoor jy skerwe skreeu, of een in die grondwal vasslaan, of takke van die bome tref. Die plek waar ons mortierpyp staan, is bo-op die grondwal. ‘n stukkie wal is platgemaak, en ‘n paar rye sandsakke rondom gepak vir beskerming. Daar sal mens net stukkend wees as ‘n mortier reg van bo af val. ‘n Mortier wat die grondwal tref maak darem net lawaai, skiet baie sand op, en ‘n stofwolk. Sommige mortiere is bietjie rowwer, nie die algemene een soos ‘n 60mm. nie, maar dan gaan ons 82mm. toe. Hy praat nogal hard, en as daardie perd kom moet jy jouself skaarsmaak. Maar nou, tussen die mortiere wat val en die pype se hoes kry ons dan elke keer kans om vinnig ook ‘n paar te stuur. Ek glo nie hulle het regtig geweet hoe om uit te werk waar mortiere moet val nie. Bly al langs die basis gooi. Niks binne-in nie. Ek dink hulle was onnosel, ons was gelukkig. Hulle het heelwat mortiere gegooi, en na ‘n rukkie praat nog net twee pype. Later het dit stil geraak, en alles was oor. Die aanval het minder as ‘n halfuur geduur. Ons het gaan koffie maak, en weer loop slaap. Sondagoggend het ons vroeg na die plek begin soek vanwaar hulle geskiet het. Dit was in so NNO rigting. Ons was, as ek reg onthou, vyf kilometer van Angola se grens af. Hulle sou dus lankal weer terug wees in Angola. Na bietjie soek, het ons die plek gekry waar hulle pype gestaan het. Al drie was staangemaak in ‘n Mohanguland. Ek sê weer, ons was gelukkig, hulle was net dom met daardie afstand. Ons mortiere se gate het gewys waar dit deur die land geval het. Dit bewys net hoe gelukkig ons was. Vir ons was dit net rigting en skat hoe ver hulle is. Een mortier het by een van hulle pype geval, en twee terroriste is blykbaar daar dood. Hulle was egter weggedra, en ons het teruggekeer basis toe.
34
Police Poetry • LonMin – Craig Pedersen Massacre they scream Murder they cry They don’t even look at the facts They don’t ask why They see the men run They see police fire! But before this – What did transpire? They show only minutes Of what lasted a week They point fingers and blame they call US weak? They don’t know what it’s like To stand in the line To feel tension and risk all of the time They don’t see our planning Our attempts to bring peace They just see dead bodies and point blame at the police They don’t stop to think to think of our lives. We’re just normal people with children and wives They call them victims And visit their beds They ignore our dead colleagues and just shake their heads So I just shrug my shoulders and keep dressing in blue I’m doing my job protecting people like you Sometimes it is hard The decisions we make
35
to protect life and property and all that’s at stake We have months worth of training and more every day we learn tactics and planning no matter what they say We serve with pride and dignity to boot and if they don’t recognize this I don’t give a hoot I know I serve proudly and think it all through all for the sake of protecting people like you And when the dust has all settled and the blame has been laid I’ll still be standing her that’s just how I’m made I stand tall and take it each day it’s part of the job it’s part of my pay I’m not black or white I’m really just blue And proud of my job protecting people like you
Evening Sir Now that I see it, I’ve actually read your publication before; an old SADF unit member forwarded it to me recently. An exceptional initiative. I’m flattered that my poem should be included. Best regards Craig
36
Hi Hennie Have attached a pic, as for a bio, I’ll give it a good try. I was born and raised in Cape Town, completed my national service as a Medic stationed at 31 Battalion and then went on to join the SAP Reservists in the 90’s and am still active as a reserve. I’ve had the privilege of serving with a number specialised units over the years and done more than my share of public order policing over that time. Outside of uniform, I own an IT company with branches around the country; I’m divorced with two really awesome kids. What prompted me to write the poem was unbridled outrage at what I saw as tacky and sensationalist reporting that started to appear within hours of the Marikana shooting. It seemed to me that every citizen journalist and individual who could find a place to rant was jumping on a soapbox branding the SAPS members without even the slightest understanding of the footage that they were watching. My intention with the poem was simply to highlight a different side to the story and hopefully to get people to think a little further than they were reading and seeing. Poetry has always been a hobby of mine and up until the Marikana poem; I’ve never shared my work with anyone. That was actually the first poem I’ve put out there for people to read. With the feedback I received after posting it on Facebook, I’ve seen it in print a few times and acquired the confidence to put some more of my poems up in the hopes that someone out there will enjoy them. Hope this is ok sir, please let me know if there’s anything else I can contribute or anything else that you need. Best regards
Craig
37
SAP History / Geskiedenis •
‘n Stukkie SAP-Geskiedenis: Eers Uniform- en dan V-Tak
Aan die spits van Polmed vandag staan mnr Mbasa Mxenge. Beide sy vader, mnr Griffiths Mxenge, en moeder, mev Victoria Mxenge, het onder baie tragiese omstandighede tot hul einde gekom. (Ek dink vandag aan die verlede juis agv die goeie behandeling wat ek van Polmed ontvang.) Griffiths Mxenge vader van Mbasa was ‘n aangehoudene te SAP King’s Rest toe ek ‘n jong konstabel, pas uit die kollege was. Griffiths was dan ook die eerste “terroris” wat ek gesien het. Tydens diens in die aanklagtekantoor was dit my plig om as “AKsersant” die prisoniers te voed. Veiligheidsaangehoudenes het beter kos ontvang en kon uitkom om te oefen. Ons moes VB-inskrywing soos volg maak: Volg no / datum, tyd: Prisoniers gevoed: Konst Heymans en konst Gumede het 28 prisoniers gevoed. Elk het 8 onse (gaar) mieliemeel, een derde ons vet en een sestiende ons sout ontvang. Spesiale matrone was teenwoordig. Geen Klagtes. Volg no / datum, tyd: Veiligheidsaangehoudene gevoed: Veiligheidsaangehoudene gevoed deur konst Heymans en konst Gumede. Nodige inskrywings gemaak in spesiale boek. Geen klagtes. Sou daar enige klagtes gewees het, is dit noukeurig aangeteken en is die stasiebevelvoerder ingelig. Indien prisonier siek was, is inskrywing gemaak en die distriksgeneesheer verwittig en alles is sorgvuldig aangeteken. Behandeling is ook uurliks aangeteken. In die spesiale boek is die aanhoudingslasbrief deur genl JM Keevy persoonlik geteken en ingeplak. Besoeke en klagtes is uurliks ingevul. Offisiere en landdroste se besoeke is in rooi ingevul. Een aand op nagdiens bestuur ek vir luit AJ de Villiers – Ou Jerseybul – en u moet onthou dis die dae van dr Verwoerd en ‘apartheid’ en ek vra hom: “Luitenant ek sien dat elke keer as ‘n offisier ‘n stasie besoek is die eerste ding wat die offisier doen, is: Om na die voorvalleboek te kyk, na nuwe sake in die ROM te kyk en dan die selle te besoek en daarna die geld in die brandkas te tel. Waarom besoek offisiere altyd die prisoniers so getrou in die selle? Toe vertel die offisier dat dit plig is om te verseker dat almal regmatig aangehou word (ook verdagtes nie meer hul 48 uur sit nie) en dat hul geen beserings moet hê of indien daar klagtes is, aandag daaraan 38
gegee moet word. ‘n Hoë premie word om mense se lewens geplaas het hy vertel, so ook op die lewe van polisiediere. Aansluitend hierby gedurende die laat 1980’s besoek genl DK Genis en ek die polisiestasie te Groblersdal, slegs om brandstof in te neem. Nadat ek klaar brandstof ingegooi het vra genl Genis my of ek die selle besoek het? Die generaal was daardie tyd die inspekteur-generaal en hy het aangedring dat ek die selle ook moes besoek en my vergewis dat alles korrek was. Die genl het verduidelik dat dit sleg sou reflekteer op beide van ons indien daar fout op die stasie sou gewees het en dit later met ‘n ondersoek bepaal is dat ons daar brandstof ingeneem het ... en ... en ... en ... Ek kan onthou ek het vir Griffiths die boek getoon en hom gewys dat die kommissaris persoonlik gelas dat hy oefening moet doen! Hy wou rondslenter voor die selle. Nee, het ek beslis gesê, opdrag kom van die kommissaris: “You MUST excersize!” In daardie dae was die stasie nie omhein nie. Die selle het net ‘n enkel seldeur gehad, gemaak van staal. Wel pas uit die kollege, het ek hom gewys wat liggaamoefeninge was! Hy moet op die knie af en dan op in die lug spring, die pas makeer en push ups doen. Dit is wat excersise is. En die kommissaris het gesê hy moet
excersise en dit sal hy doen! Ek kan onthou hoe ‘n skoon persoon Griffiths was. Sy gesig en tande was altyd besonder skoon. Sy sel was skoon, bed netjies opgemaak en die Bybel – swart en die bladsye aan die buitekant die kenmerkende rooi kleur. ‘n Student-konstabel het vir my gewaarsku dat ons glad nie met hom mag praat nie, sy vader was in die veiligheidstak en het gesê gesprekke met enige aangehoudene is verbode. Gedurende 1969 ontvang ek as sersant (uniform) my BA-graad en ook teenwoordig om sy LLB-graad, onder luide applous, te ontvang is die einste Griffiths Mxenge! Dit was die laaste keer wat ek hom gesien het. Ek het vir Mbasa eendag by Polmed gaan kuier en vir hom ‘n program van die verrigtinge van daardie besondere gradeplegtigheid by Natal Universiteit (Durban) gegee. Hy was dankbaar want hy het niks persoonlik van sy vader gehad nie.
39
• Natal Universiteit (Durban)
Inleiding In my jong dae was Natal Universiteit gesetel in Durban en Pietermaritzburg. Die toring gebou het as Memorial Tower Building bekend gestaan en Howard Kollege is vernoem na ‘n jong man wat tydens WO1 gesneuwel het, sy vader het toe as
40
monument die Howard Kollege ter ere van sy seun opgerig. Klas is bygewoon in klubdrag maw das en skoene. Dit was ‘n waardige universiteit en dit was ‘n voorreg vir ‘n seun van ‘n Afrikanerpolisieman om daar te studeer. Nog ‘n polisieman se seun in my dae daar, was Renier Schoeman, hy was eens minister (prof) OPF Horwood se privaat sekretaris, en later self minister of adjunkminister. (Ek het jare terug by hom ‘n voorgeskrewe boek gekoop.) Prof Horwood was ook rektor van UND en is swaer van Ian Smith van Rhodesië. Daar was ‘n goeie verhouding tussen die SAP in Durban en die Natal Universiteit veral op die rugbyveld en ook tydens jool. Jong polisiemanne en studente het geen genade gevra en ook nie genade betoon nie! Daar was daardie onderlinge soort verhouding dat ons mekaar gaan opdonner! Nee herstel; goed gaan opdonner! Wee die arme polisieman wat tydens Jool ‘n klagte daar moes bywoon – in die dae voor die honde! Die afdelingskommissaris en die rektor het mekaar geken. Die SAP het ook die Vally Trust ondersteun. Vandag het die universiteit ‘n ander naam en ‘n totale ander ambiance. • ‘n Interessante stukkie vergete AMI-geskiedenis Die rektor op ‘n tyd was prof Ernie Malherbe, die oorlogtydse hoof van Afdeling Militêre Inligting (AMI). Hy was ‘n groot aanhanger van genl Smuts, hy het die oorlogtydse Broederbond met ‘n passie gehaat. (Hoe weet ek? Ek het afdrukke gemaak van sy voorstelle aan genl Smuts. Dis lekker geskiedenis in die dae toe mens kon kies tussen die kroon en die swastika. Gisteraand het ek juis die ou NP-swastika kenteken bewonder.) ‘n Interessante feit wat nou die dag aan my meegedeel is, deur ‘n senior lid van NI wat self daar klas gedraf het, is dat baie van die lektore en professore eens lede van die oorlogtydse AMI was!!! Die bekende prof Krige weer was familie van mev Smuts. So draai die wiel! [Later tydens die NP-bewind vind dieselfde patroon weer plaas by ander universiteite. En vandag word dieselfde bloudruk toegepas.] Dr Malherbe het ‘n vriend in die New York polisie gehad, sersant Geyer - ‘n Boere kryger wat teen die Britte geveg het en na die oorlog homself in NY gevestig het. Dr Malherbe en sers Geyer se foto’s het ook in die ou NONGQAI verskyn. • Dr Ric Turner As lid van die veiligheidstak was dr Ric Turner een van die sogenoemde verdagtes op wie die SAP (V) ‘n legger gehad het. Een van my take was om sy legger op datum 41
te hou. Kyk in die ou dae, net soos daar dossier-inspeksie was, is daar ook “leggerinspeksie” gehou. Maj JC van Niekerk was die “inspekteur” en kon maar baie puntenerig wees. Ons moes bv bewys dat die verdagte nog steeds woonagtig is soos aangedui in die legger. Nie te min, met my onlangse besoek aan Durban het ek weer by die universiteit ‘n draai gegooi. Die plek het baie verander. Ek het baie observasie op dr Turner en sy vriende gehou. Ek het geweet waar hy gewoon het en eendag hou ek en ‘n kollega observasie en ‘n lid van die publiek hou stil waar ons in ons motor sit. (Om die SAP 5 op te skryf.) Hy vra wat ons daar maak? Ek antwoord dat ons van die SAP is en dat ons iemand onder observasie hou wat drank verkoop. “Onsin,” lag die man en hy sê dat hy weet ons hou dr Turner dop. Intussen toon ek my aanstellingsertifikaat en hy lees my familienaam. “Heymans?” vra die ou. “Ek ken ‘n groot ou, sy van was Heymans. Ek was eendag getrek op my motorfiets en het geval. Die ou het my fiets agter in die vên gegooi en toe vir my ook agter in gegooi. Hy het my ongeskonde by die huis afgelaai.” “Dis my vader,” antwoord ek. Net daar word ons na die ou se huis genooi en hy was in die buurt. Van sy woning af kon ons mooi observasie hou. Eendag is daar weer “groot moeilikheid” by die universiteit en lt-kol Steenkamp ontbied my en twee ander lede. (Hul name word weerhou.) Die BO stuur ons toe universiteit toe observasie te hou en om verslag te doen. By die betrokke saal in die Student’s Union aangekom (kyk foto) word ons trio deur dr Turner voorgekeer. Ons moes onsself eers identifiseer. Die eerste wat praat is ou Wollie. In antwoord op dr Turner se vraag sê Wollie dat hy aan die “Arts Faculty” verbonde is. Polisieman nr 2 antwoord dr Turner ewe kordaat: “I am in Wollie’s faculty” en ek was so dik van die lag! Al wat ek kon uitkry was: “Law faculty”. Hy het ons maar skeef aangekyk en ons het die opruiende vergadering bygewoon. Na my verplasing na Kompol x302 het ek verneem dat dr Turner vermoor is. ‘n Ervare en deurwinterde (afgetrede) speurder, ‘n vriend van my vader van jongsaf, het my vertel wat gebeur het. Iemand wou dr Turner “skrikmaak” en iets het ongelukkig verkeerd geloop, toe die “bangmaak’-skoot afgevuur is. Dit was sy mening. Volgens die ou speurder was dit nie die SAP wat vir Turner dood verantwoordelik was nie.
42
Ons is daar om te beskerm en te dien. Dis nie ons werk om te moor nie, ons mag wel gewapende of vlugtende kriminele regtens geskiet het; daarteen het ek nie beswaar nie; ook nie teen voorsprongoperasies nie. Maar vandag heet die Students Union “Ric Turner Students’ Union.” [Die eerste keer toe ek diè plek besoek het, was toe Robert Kennedy daar gepraat het tydens sy besoek aan die RSA. Ek was een van sy lyfwagte.]
Daar was baie studente soos Steve Biko en talle ander wat vandag “groot name” in ons huidige regering, die regte en in finansies is. Daar het ek baie van hulle gesien en leer ken. Steve Biko het medies geswot te UND. Hy het in Alan Taylor Residence naby die SAP Mobiele Eenheid se kantore gebly. Hy het niks met Pretoria te doen nie maar Voortrekkersweg heet nou Steve Biko-weg en die ou bekende hospitaal heet nie meer die “HF” nie, die nuwe hospitaal heet nou die Steve Biko-hospitaal. So verander dinge. [Gelukkig is Jopie Fourie Laerskool nog daar op Salvokop al het die gesig van die leerlinge verander. Baie plakkers woon nou in die omgewing. Dis ‘n klipgooi van die Pretoria se stadsaal.] Ek ween in my Afrikaner-hart oor my kultuurgoedere wat eenvoudig vertrap is; my geboortedorp Durban en op ander plekke – sonder enige erkenning aan ons rol in die opbou van hierdie land!
43
• c1955: Noodlottige botsing: Barberton – Havelock: Johan Ferreira Dagsê! Lanklaas gesels! In die vyftigs (om en by 1955 tot 1958 rond) het daar 'n paar speurders (ek dink diamantspeurders) op die pas tussen Barberton en Havelock die pad byster geraak en teen die afgrond afgejaag. In 1977 het ek grensdiens (RSA-Swaziland) gedoen en een van die Barberton manne het my gewys waar die wrak van die kar na al die jare nog daar tussen die rotse lê. Blykbaar was dit nie die moeite en koste werd om die wrak boontoe te bring nie. Ek ken nie meer die feite nie, maar as ek reg onthou het hulle die ouens eers 'n ruk later daar gekry. Het jy enige inligting oor hierdie polisie-tragedie? Dit behoort nogal interessant te wees om al die feite weer onder oë te hê. Hoe gaan dit verder? Ek het al 'n keer of wat probeer skakel op jou huisfoon maar julle was elke keer nie tuis nie. Groete, JF Ek het genl Ferreira geskakel en dit gaan sommer goed met sy gesondheid - HBH
‘N UITTREKESEL UIT FANIE BOUWER SE STORIE – 2003 • SY INDRUKKE EN PERSEPSIES OOR BENDES OP DIE KAAPSE VLAKTE Dinge het skaars tot ruste gekom na die 1994-verkiesing, toe die bendegeweld in die Kaapse vlakte op ‘n stadium weer ons ernstige aandag begin verg het. Veral in die Manenberg omgewing. Daar is seker so ‘n stuk of 40 bendes in die Kaapse Vlakte, met gesamentlik oor die 100 000 lede. En hulle het interessant name soos: die Hard Livings, die Americans, die Jesters; die Nice-Time Kids, ensovoorts. Ons het toe besluit om ‘n groot groep lede daar te ontplooi om die situasie te stabiliseer. Die aksie wat ons geloods het, het taamlik nuusdekking in die koerante gekry. Ek het heimlik geweet ons aksies sal nie ‘n oplossing vir die probleem van bendes as sulks meebring nie, maar ons moes darem ten minste wys dat ons “iets” doen. Die Cape Argus het op ‘n stadium na die operasie verwys as ‘n “damp squib”. Ek het in my binneste nie veel daarmee gestry nie. 44
Ons het by die Manenberg polisiestasie ‘n spesiale operasionele kamer laat inrig, van waar ons die omgewing intens laat patrolleer en op bende-aktiwiteite gekonsentreer het. Ek het ook heelwat van my afdeling (ABS) se lede vir dié doel beskikbaar gestel. Dit is hier waar ek die berugte tweeling Rashaad en Rasheed Staggie ontmoet het. Rashaad was die onbetwiste leier van die Hard Living bendes. Ek het later Rasheed in 1996 by Soutrivier in die straat dood sien lê pas nadat hy deur lede van PAGAD geskiet en daarna aan die brand gesteek is. Dit was groot nuus oor die TV. Hy is die een wat eendag in ‘n dokumentêre program oor bendes gesê het; “Whose nose?” in plaas van “Who knows?” Ek het op ‘n stadium elke dag na Manenberg gegaan en as’t ware met die polisiemanne vir ‘n ruk op die grond saam gewerk om vas te stel wat werklik aangaan en om die kultuur, as ek dit só kan stel, van bendegeweld van naderby te aanskou en te ervaar. Die bendeleiers maak groot geld. Dit is ‘n bewese feit. Die ekonomie van die onderwêreld het ‘n omset van miljoene rand per jaar. En dié aantrekkingskrag sal maar altyd daar wees. Ons, in die wit woongebiede in die Kaap, lees maar net hieroor of sien iets van bendes op TV, maar het inderdaad nie ‘n baie goeie idee oor wat werklik daar in die Kaapse vlakte aangaan of wat die mense as gevolg daarvan moet deurmaak nie. En hoeveel mense en kinders het nie al oor die jare gesterf het in die bendegevegte nie? Nie net gevegte tussen mekaar nie - die wreedste moorde en verkragtings denkbaar word deur hierdie mense gepleeg. Ek dink die meeste moorde vind plaas wanneer die bendes mekaar takel wanneer hulle sien dat ‘n opponerende groep in “hulle gebied” verdowingsmiddels probeer verkoop. Dit is gewoonlik tydens hierdie oor en weer skietery waar onskuldige omstanders ook raak geskiet word. En dan is daar sommer baie ander redes wat ook ‘n skietery tot gevolg het. Ek het al gewonder wat hier in ons wit woongebiede sal gebeur as daar sê byvoorbeeld 2, 3 of 4 kinders dood geskiet word. Die hel sal seker los wees! En sal daar uitroepe vir massiewe polisie-optrede wees en sal die koerante letterlik dae aaneen daaroor rapporteer. En sal alle pogings aangewend word om toe te sien dat dit nooit weer gebeur nie. Tog, in die Kaapse vlakte, is dit al vir dekades lank amper ‘n daaglikse belewenis. Raar. 45
Ek noem bendes en bendegeweld ‘n “kultuur”, want dit is maar seker wat dit is. Of is dit ‘n verskynsel? Oor dekades heen probeer die staat, die polisie, NRO’s, die Kerke en gemeenskapsleiers om “iets” aan die hierdie probleem te doen, maar sonder enige noemenswaardige sukses. Veral op die langtermyn. Daar word baie van die polisie verwag in hierdie verband. Die argument is: Vang hulle en stuur hulle tronk toe. Maar dit is nie so maklik nie. Dit is ‘n diepgewortelde sosio-maatskaplike probleem. Die polisie kan nie net daar invaar en links en regs arresteer nie. Hulle moet minstens ‘n misdaad teen iemand kan bewys. Jy kan ook nie soos met terroriste “arrest or shoot on sight” nie. Dit is ook nie ‘n misdaad omdat jy toevallig of vrywillig ‘n bendelid is nie. Dit is bekend dat baie sake in die howe skipbreuk lei as gevolg van die feit dat party ooggetuies wat verklarings aan die polisie afgelê het, eenvoudig op ‘n stadium voor die verhoor deur bendelede dood geskiet word. En omdat die mense bewus is hiervan, kom van die ooggetuies dus nie na vore nie. Hierdie hele spiraal van geweld veroorsaak ‘n gevoel van hulpeloosheid in die gemeenskap. Dan dink ‘n mens aan die gedwonge verskuiwings van mense na die Kaapse vlakte tydens die implementering van die groepsgebiede wette. Dan is daar die armoede wat heers; die swak behuising en die werkloosheid en gepaardgaande armoede wat tot vandag toe nog ‘n ontsettende probleem is. Gin wonder dat die Kaapse digter Adma Small die volgende in sy gedig gesê het nie:
“die Here het gaskommel en die dice het verkeerd geval vi’ ons daai’s maar al ….” Dit is hierdie maatskaplike en ekonomiese faktore wat die bende kultuur net eenvoudig van geslag tot geslag laat gedy. ‘n Mens sien die blokke woonstelle wat ook destyds deur die vorige regering gebou is om die mense tydens die verskuiwings te huisves. Hierdie woonstelle – die mense verwys daarna as die “flêtse” – is broeiplekke vir bendes en misdaad. Daar is gewoonlik te veel mense per vierkante meter opeen gehoop. En sonder ‘n behoorlike infrastruktuur soos parke, sportvelde en dies meer. Die omstandighede is eenvoudig haglik. Om hierdie rede sien jy so baie kinders in die strate. Dit is vir hulle aangenamer in die straat as binne die huis of woonstel self. 46
Ek is van mening dat hierdie ou woonstelblokke stelselmatig afgebreek en met behoorlike huise vervang moet word. Dit is raar, maar waar – eintlik tragies – as jy byvoorbeeld sien hoe sekere plaaslike inwoners die Staggie broers (die oudste een nou pas na 10 jaar uit die tronk ontslaan) as helde aanhang en bewonder. Dieselfde geld vir ander leiers van die tientalle bende groeperinge wat elders in die Kaap bedrywig is. Hierdie bendeleiers betaal byvoorbeeld die mense se huurgeld; voorsien hier en daar kontant aan die mense om kos aan te koop of verleen finansiële hulp in geval van nood. Ons het selfs op die TV gesien hoe lede van die plaaslike gemeenskap ten behoewe van die bendeleiers by die howe vir hulle betoog. Vir wat? En dit terwyl die bendeleiers vir ernstige misdade verantwoording moet doen. Dit was onlangs weer die geval toe die bekende Ernie “Lastig” Solomons in die hof verskyn het. My persoonlike mening is dat hierdie mense finansieel afhanklik is van die betrokke bendeleier. Dáárom is hy hulle held. Tragies. Die teenpool is natuurlik dat hierdie mense die bendes in hulle bedrywighede moet help. Hoe? Deur verdowingsmiddels vir hulle te verkoop, hetsy self of hulle kinders. Of om dit by hulle huise weg te steek. Of om hulle van die teenwoordigheid van die polisie te waarsku. Vuurwapens word ook partykeer deur die vroue op hulle persoon vir die bendelede gehou omdat die polisie hulle nie sommer sal visenteer nie. Ensovoorts. Op hierdie manier word die mense in die in die hele kultuur vasgevang en kan hulle nie daaruit ontsnap nie. Dit kan ook hulle dood kos as hulle dalk probeer. Die jong kinders sien dat die bendelede vinnige karre ry; genoeg geld het; goed aantrek; duur ringe dra en seker dáárom gewild is by die meisies ook. Dit is net doodnatuurlik dat ‘n kind wat in haglike ekonomiese omstandige leef, aangetrek sal word deur hierdie lewenswyse van die bendelede en mettertyd daarby sal wil inval, meesal vrywillig, maar baie keer ook gedwonge as gevolg van sy persoonlike omstandighede. Tog is duisende kinders wat vanuit hulle moeilike omstandighede uitstyg en voorbeeldige volwassenes word. ‘n Mens kan net hulle ouers bewonder; dat hulle in weerwil van die omstandighede waarin hulle die kinders moes grootmaak, tog goed daarin geslaag het om die kinders heeltyd teen die gevare en omgewings-invloede te beskerm en ‘n goeie opvoeding te gee. 47
Wat is die oplossing vir hierdie probleem? Daaroor het ek al baie gewonder en nagedink. Werkloosheid en armoede is natuurlik dié grootste oorsaak. Maar daar moet tog seker ander maniere ook wees om hierdie bendekultuur te beveg. Word daar genoeg gedoen? Is daar al behoorlik daaroor besin? Om miskien op ‘n gekoördineerde wyse deur alle betrokkenes, d.w.s. die Staat, die Kerke en die gemeenskap, spesifiek daaraan aandag te gee. Hoekom is dit byvoorbeeld nie ‘n vreeslike issue tydens verkiesingsveldtogte nie? Ek het al gehoor hoe die regering en ander politieke partye sê dat hulle sal werk skep. Dit is eintlik maar meesal bog en word dit veral tydens verkiesingsveldtogte verkondig. ‘n Mens kan miskien in ‘n baie beperkte mate sê, ja, soos byvoorbeeld groot openbare werke, maar die eintlike werkskeppers is die entrepreneurs en ander besigheidsmense – die sogenaamde “captains of industry”. Ek het al gehoor dat daar gesê word dat hierdie mense eintlik die helde in die samelewing is – hulle wat werk skep en kos op die mense se tafels sit. Die regering behoort eerder te sê dat hulle alles in hulle vermoë sal doen om ‘n omgewing daar te stel waarin meer werksgeleenthede deur sodanige besigheidsmense geskep kan word. En ook aansporingsmaatreëls aanbied om juis dít op groot skaal te kan doen. En die arbeidswette verslap - in die mate wat dit die besigheidsmense strem. Ongelukkig het die werkloosheidsyfer in weerwil van die beloftes van werk deur die politici, die afgelope dekade teen die verwagting in taamlik gestyg. Die vooruitsigte wat betref werksgeleenthede in die nabye toekoms, lyk ook nie te waffers nie. En sal bendes en bende-aktiwiteite seker maar nog vir die onvoorsienbare toekoms voortduur. Wat ‘n vooruitsig?
Kaapstad honde-eenheid - Foto: Francois Mouton 48
Ou Polisiemagte in SA – Robert Maaswinkel (België) • Kaapse polisie Hallo Hennie, 1. Ik ben nog bezig met mijn verhalen. Zo tussendoor duiken er telkens weer vragen op. En ik heb er weer – misschien weet jij daar 'n antwoord op. Wie verrichte er eigenlijk in de 19de eeuw (omstreeks 1870) de dagelijkse politiewerkzaamheden in dorpen zoals Hoopstad (Hopetown, Kaapkolonie), GraaffReinet, Victoria-West? Wat kan ik mij daarbij voorstellen? 'n Sheriff zoals in de VS? Of 'n veldkornet die op 'n boerderij woonde en af en toe onbewapend door de straten van de dorpen in de Oostgrens of de Karoo rondliep? Of anders: Waren daar helemaal geen ordehandhavers aanwezig? indien wel, had die persoon dan ook 'n kantoor in het dorp? 't Beeld dat ik voor ogen heb is de Amerikaanse sheriff met z'n eventuele gedeputeerden. Bestond 'n soortgeklijk systeem op ZA-grondgebied? 2. Dan nog 'n tweede vraag: 'n Sheriff in Zuid-Afrika in de 19de eeuw was nooit een Amerikaanse sheriff? Klopt dat? Hij had andere taken zoals een deurwaarder in Nederland of de Zuid-Afrikaanse sheriff vandaag? Misschien was hij ook beul (hangman) en ...? In Barberton, King William's Town (of Grahamstown) en Barkly West (of Pniel?) waren in de 19de eeuw sheriffs! Als ik teveel vraag, gewoon zeggen. Als iets niet duidelijk is, ook. Met vriendelijke groet, Robert Maaswinkel. Beste Robert, Daar was in die Britse koloniale dae ‘n veelvoud van polisieamptenare en magte net in die Kaap Kolonie alleen. Eerstens was daar die sogenaamde vegtende konstabelmagte, meestal ‘n mengsel van polisie en militêr in opset. Stel u voor iets soos die ou Belgiese Rijkswacht of de Koninklijke Marechaussee. Hulle het grensbewaking en grensbeveilinging gedoen en opgetree teen vegtende faksies. In baie dorpies het die polisie gewoon onder die magistraat geressorteer. Dit was suiwer siviele polisie. Almal onafhanklike magte onder die magistraat. 49
Die sherrif is in Afrikaans die balju – hy is ‘n beampte van die hof en was ook die laksman gewees. Hy tree in privaatregtelike sake op. Die Natalse berede polisie is gestig omdat dit goedkoper was om ‘n konstabelmag te hê wat beide kon veg om die kolonie te beskerm teen invallers en te polisieer. In 1894 is die verskillende polisiedienste in Natal met die Natal Mounted Police verenig om die Natal Police te vorm. Dit het ook die waterpolisie ingesluit. Net Durban en Pietermaritzburg het hul eie gemeente politiemagte behou. •
Van ons lesers mag dalk studente van polisiekunde wees wat meer inligting kan instuur.
• FMAP Hallo Hennie, Toevallig vond ik een afbeelding die ik jou toch nog even wilde laten toekomen. Het gaat weer om de FAMP, zoals ik die zoek omstreeks 1872-73. In het boek Boot & Saddle van P.J. Young staat inderdaad op pagina 82 'n foto van politiemannen in hun destijdse uniformen (1873). Het eigenaardige erbij is dat ik die foto ken, maar er stond niet bij dat dit de FAMP is. Gevonden heb ik dat nog niet in mijn eigen collectie, maar het is er dus wel, en waarschijnlijk zelfs duidelijker. Helaas is dit boek van Young niet op internet in te zien. Het is van 1955. Dit vond ik toch niet noodzakelijk maar wel leuk om even te vermelden. Beste groeten, Robert Maaswinkel.
Beste Robert, Ek beskik oor die boek Boot & Saddle, hier heel onder verskyn die foto wat u noem. Mbt die aftasting wat u stuur, sale k enkele kantaantekening maak. Hopelik ontvang ons verdure kommentaar van ons lesers. HBH.
50
Die ou diamanttak van die voormalige SA Polisie was ‘n baie ou eenheid. Hul leggers om illegale diamantkopers en verkopers vas te trek het vĂŞr in die geskiedenis teruggegaan na die ou Kaapse politie. Die doel van die diamanttak was om die fiscus en die diamanthandel (en kartelle) te beskerm.
Tov die FMAP het die navorser hier ongelukkig die kat aan die stert beet! Hy verwar die ZARP’s met die CMR of die CMP.
51
Tov die Vrystaatse Politie het die navorser weer die kat aan die stert beet! Die OVS het oor die OVS Rijdende Dienstmacht beskik – ‘n goeie pioniersmag vir die model Boere republiek. Ek beskik oor heelwat inligting oor die OVSRDM en ek moet verklaar dat hulle ‘n goeie mag was. Na die aanval op die Mostert-familie en die moord op my Oupagrootjie in die Vrijstaat deur die berugte Klaasbende tydens die Engelseoorlog het ek papiere en geskrifte ontdek wat daarop dui dat die mag redelik professioneel was tov regsprosedure en ondersoek. U moet onthou dat suidelike Afrika van die suide af deur vryburgers en trekboere beset was. Dit was mense van goeie inbors, goeie pioniers maar mense wat slegs die ou State Bijbel kon lees. Misdaad onder swart en wit was skaars. Dit was in die “goeie ou dae” – lees gerus die kommissaris van polisie se jaarverslae uit die Boere republieke en Britse kolonies. Die statistiek is daar vir almal om te bestudeer. Fortuinsoekers en skuim van Europa het op die diamante- en goudveld toegesak. Die mense het die plaaslike bevolking, dit is dorpenaars, boere en jagters wat ietwat ongekunsteld was en met allerhande nuwighede soos drank, dobbel en ontug verlei. Baie van die smouse en dies meer is tereg as “boereverneukers” bestempel. (Verneuk in Afrikaans beteken verkul, dit het niks met die Nederlandse begrip te doen nie.) Na die Anglo Boereoorlog het baie internasionale kriminele hulle aan die Rand gevestig en is kol TE Mavrogodato spesiaal gewerf, as speurhoof, om die kosmopolitaanse misdadigers die hoof te bied. 52
53
54
BSAP • BSAP: UK: Jeffers Greetings, Hennie..... A good day had by all with much catching-up catching amongst old police friends! I try and organise a gathering twice a year, before we fall off our perch! Jeffers.
A big thank you to all those who attended the Grantham ‘Byo Boyo’s 1/09’ and made it such a memorable occasion. Mike and Kath Bennett and Brian and Jill Coveley who most of us had not seen since 40-plus 40 plus years ago.... You made our day & marvellous to see you looking so well! A lot of beer & a lot of catching up! Thanks too to Rod’s ’s son, Tom who performed the task of the kitty kitty-master master so well and kept everyone’s drinks topped up on the day. Photos come courtesy of Mike & Kath plus a few I took. Here’s to the next one....!!
55
• BSAP Annual Regimental Dinner: Johannesburg
Honorary Secretary Dick Glanville (6769) with Dave Fell and the BSAP Association’s Chairman, Barry Enslin (5619).
56
Ltr: Phil Devlin, Dave Holmes and Terry Schwartz. An interesting aspect about their training: All members of the BSAP had, like all gentlemen officers, their own batmen, even during training. Their curriculum was tough and they had no time to wash, iron and shine buttons and leather work. They had to pay their batmen a monthly salary.
Terry writes: “Our ‘Senior Troop’ Phil Devlin (5526), Dave Holmes (6345) and Col Terry Schwartz (SAP) formerly BSAP (6382).”
Phil Devlin is a decorated officer having served in the ‘Branch’ i.e. the CID of the British Military Police in various parts of the old British Empire before he joined the BSAP. Phil and HBH have met on various occasions and HBH is in possession of various BSAP papers attended to by Phil during his career in the BSAP. Voice recordings of Phil’s police & military career have been made. HBH is indebted to Col Terry Schwartz for introducing him to the men of that old fine regiment, the BSAP, who always stands right of the line.
57
Col Terry Schwartz (6382); Dick Latilla (7651); Brig Hennie Heymans (SAP : Ret); & Phil Devlin (5526)
The indomnible ol’ Seedog, Dave Holmes, (6345), and the beautiful lady at his side is Judy Hankinson. Judy Hankinson. (She is the widow of former BSAP Member Hank Hankinson.)
58
Oud-SAP-Liefdadigheidstrust: Skaapbraai: 21 September 2013 Saamgestel deur Johan Jacobs met foto’s deur Jeanette Jacobs Saterdagoggend waai die wind al die gaste bymekaar hierby die Skilpadsaal op Hoffanhein landgoed vir die jaarlikse SAP-skaapbraai. Oral in Suid Afrika klem die koue mense vas in hulle huise en om die kaggelvure maar ons as gaste ervaar ‘n heerlike samesyn en harmonie warmte wat uit die saal straal.
Ingang van die Skilpadsaal
Die netjiese kleurvolle tafels
Pragtige ruikers her elke tafel versier! 59
Oral staan en sit gaste en gesels oor staaltjies uit die goeie ou dae...ou kollegas ontmoet weer na soveel jare en word vriendskappe weer van vooraf hernu.
Wolf Pelser en Dicks Dietrichsen gesels lekker...so tussen ons manne wonder ek of dit ‘n goue leeutjie is daar in Wolf se hand
Johan Burger van die Instituut vir Veiligheidstudies het ook kom kuier 60
Broers Jan en Frik Truter kuier ook lekker saam so oor die ‘ou dae’ (This is a special photo for Margaret Truter in the USA)
Johan Jacobs saam met Peter Lamb (“ons vrouedokter”) en Dave Fell...ons gesels oor die vleis...in die agtergrond loer Johan se moeder Tina Jacobs
61
Hanlie van Straaten (Nigel)
Sonja Pieters (Nigel)
Mev Annatjie Geldenhuys agter die lekkerny-tafel saam met van die dames van Nigel wat haar gehelp het met die allerlei eetgoed wat te kope was ... laat ek kyk ... wonder waar is die bekende waatlemoenkonfyt? ...Hierdie gemmerbier lyk lekker! Met die aanbreek van die lootjiestrekkery was die gaste die ene aandag en dit blyk toe dat die meeste pryse deur dames gewen is...ai dit is darem alte lekker,wie sou wat gee om die vakansie by Port Edward te kon gewen het...lekker by die see.
62
Genl Stemmet, Petro Greyling en genl Bertus Steyn
Hanlie van Straaten, skryfster, wen ‘n selfoon en Petro Greyling van die BSF deel in die vreugde
Mev Nienaber en Petro Greyling vd BSF
Adrie Harmse en Petro Greyling beide van die BSF
63
Die gelukkige wenners...sommige was so gelukkig om twee pryse te wen! Sonja Pieters was gelukkig. (Nogal ‘n skaap en ‘n BSF-kombers gewen!!)
Hoe later hoe kwaaier kuier die gaste saam en geniet die samesyn en heerlike gasvryheid...
Johan Burger in gesprek met Frik Truter en Mickey Friedenthal saam met sy dogter Debbie Grunlingh
Johan Jacobs met sy skoonmoeder Joan Lotz (haar eggenoot wyle Hentie Lotz was ‘n lektor by die Verkeerskollege te Boekenhoutkloof) het ‘n tafel gedeel saam met Jeanette Naudè (een van die eerste polisievroue) saam met haar niggie Elsa.
64
Oud-reservis Eric van de Venter met sy gade Lynette het ook ‘n tafel saam met Tina Jacobs en Abrie Grobler gedeel.
Twee oud-Walvisbaaiers geniet ook die samesyn...Johan Jacobs (Eerste-bootsman SA Mariniers) en oud-AO Willie du Plessis (Laaste DK-klerk en grensbevelvoerder SAP WVB.) Genl. Johan van de Merwe het in sy toespraak almal teenwoordig welkom geheet en genoem dat die fonds in 1996 gestig is om bystand te lewer aan lede wat finansieel sukkel. Hy het ook die geval van Eugene de Kock genoem wat die fonds gaan bystaan met sy nuwe parool aansoek. Hy het ook almal wat met die reëlings betrokke was bedank vir hulle opoffering en harde werk. Verder het hy almal opdrag gegee om die dag en die ete te geniet – Johan Jacobs.
65
Genl. Johan vd Merwe, adv Visser en ander gaste.
Kol Len Shubach, genl Viktor en Moaner van Heerden kuier saam terwyl Johan (Tatti) van Rooyen en Smous rondom die tafel klets.
Peter Lamb luister aandagtig na Dave Fell
Mnr Cornellissen (Buit-Sake & TNV) Hy is soek na brig GM “Sterk-Gert� Smit
66
Tatti van Rooyen (oud-motorbestuurder en lyfwag van adv John Vorster vertel ‘n staaltjie uit die ou dae aan HBH.
Louis van Rensburg (voorsitter van die Pta-tak van die Bond vir oud-Polisiebeamptes) in gesprek met Tatti van Rooyen
...Jan Augustyn poseer vir ‘n foto!
67
Jacques Coetzee, ‘n sakeman, gesels met Jannie Otto terwyl “Willie van Walvisbaai” kyk of hy iemand herken!
Laurette Engelbrecht Jones saam met HBH en Willie du Plessis. (“Sy is ‘n vreeslike interessante dame! Dogter van ‘n polisieman!” - HBH) ...Pieter en sy gade Tries Opperman geniet ook die geselligheid.
68
Moaner van Heerden kuier gesellig saam met Pieter Opperman en Katmuis Conradie en andere!
Na die geselligheid vertrek die gaste na hulle verskillende bestemmings...Louis van Rensburg lei sy gade motor toe...tot volgende jaar vriende en vriendinne!
RAILWAYS POLICE / SPOORWEGPOLISIE • Brig Ronnie Beyl •
SASP-Reunie
Hennie die re-unie vir die oud SASP lede en hulle families vind plaas op Saterdag 19 Oktober 2013, vanaf 09:00 by die Poloklub te Addo. Dit gaan 'n lekker kuier geleentheid wees met 'n skaapbraai en die gaste sal vermaak word deur die sangeres Bianca Rademan, 'n plaaslike sangeres van die Oos Kaap. Lede van so ver as Witbank het reeds plek bespreek en blyplek bekom. Die lede het ook geleentheid om 'n besoek aan Slagboom en die Addo Olifantpark te bring terwyl hulle in die omgewing is. Belangstellendes kan my kontak vir verdere besonderhede. Groete, Ronnie. 69
Die Ongeluk waarin hoofman Albert Lutuli gesterf het: Andries Burger Terwyl ek 'n speurdersersant op Stanger was, was ek een aand vir ʼn botsing by die cruising te Groutville uitgeroep. Met my aankoms by die spooroorgang was daar al ʼn menigte mense wat daar saamgedrom het. Ek het voortgegaan met my ondersoek en gesien dat die bestuurder van die motor, wat met die trein gebots het, reeds oorlede was. Ek het toe by die omstanders gevra of hulle die oorlede geken het. Hulle het geantwoord dat dit Albert Lutuli was, maar die naam het nie ʼn klokkie by my gelui nie. In my onkunde oor wie die oorledene was, het ek die normale prosedure van opmetings, foto’s neem en uitkenning van die lyk gereël. Daardie jare het ons sommer die lyk met die vangwa na die lykshuis vervoer. Ek en speurder-sersant Ernest Mahkatini het die lyk in die vangwa gelaai en na die lykshuis op Stanger geneem. Met aankoms by die aanklagtekantoor het ek die inligting aangaande die botsing aan Durban aanklagtekantoor gestuur, wat op hulle beurt weer die misdaadopgawe saamgestel en dit soggens aan die Bevelvoerende offisier se kantoor gestuur het. Vroeg die volgende oggend het speurder-sersant Charlie Lewis by my op Stanger aangemeld en gesê hy het opdrag ontvang om die ondersoek van die vorige aand se oorgangbotsing by my oor te neem. Ek was verbaas want ek het elke week G.O.S.(geregtelike nadoodse ondersoeke) gehad en ek het nie verstaan wat dié een so besonder gemaak het dat hy, in plaas van myself, dit moes ondersoek nie. Hy het my toe ingelig dat hierdie saak nie sommer so saak was nie, want die oorlede was niemand anders as Albert Lutuli nie. Nadat hy aan my verduidelik het wie die oorlede nou eintlik was, het ek verstaan waarom dié saak nie sommer enige saak was nie, maar kon nog steeds nie verstaan waarom ek nie die ondersoek kon voltooi het nie.
• Die Spoorwegpolisie se beredepolisieman In 1964 is speurdersersant King van Stanger aan ʼn hartaanval oorlede, en ek was vanaf Durban na Stanger as seksie-speurder oorgeplaas. Sersant Thys Kritzinger was toe die posbevelvoerder en daar was net een polisievoertuig op die stasie, en dié was aan die speurdersersant toegeken. Daar was twee swart speurders saam met my en ek het vir speurdersersant Ernest Makhatini geleer om die polisievoertuig te bestuur. 70
Die bestuur van die suikerplase het op daardie stadium hulle lande met perde gepatrolleer en het later besluit om na veldfietse oor te skakel. Hulle het toe ʼn aantal perde gehad waar voor hulle nie meer ʼn gebruik gehad het nie. Die daaropvolgende naweek het ek Durban toe gery en vir my ʼn saal, toom, roskam en ander bybehore gekoop wat jy vir die versorging van ʼn perd nodig gehad het. Die perd moes eet en ek het ʼn voorraad pitvoer en lusern gekoop. Stanger se polisiekantore was in ʼn ou huis geleë en ek het die motorhuis in ʼn stal verander en die buitegeboue as ʼn stoorkamer gebruik. Ek het reeds met die eienaars van die suikerplase gepraat oor die koop van een van die perde. Speurdersersant Ernest het my met die vangwa na die suikerplaas geneem en, nadat ek vir my ʼn perd gekoop het, het ek met hom na Stanger teruggery en op stal gesit. Volgens die eienaars was die perd op Standerton geteel en sy naam was toevallig “Tsotsi”; die naam het nogal ingepas by die tipe werk wat hy sou moes doen. So het ek begin om met die perd ondersoeke te doen en wanneer ek of sersant Ernest nie die voertuig gebruik het nie, kon die posbevelvoerder dit plaaslik gebruik het. So het die Spoorwegpolisie se nie-amptelike beredepolisie begin en die storie van die “Lone Rider” het gou bekend geword. Op ʼn dag het sersant Thys die possak oopgemaak wat vanaf die bevelvoerende offisier se kantoor gekom het en ek het gehoor hoe hy in sy kantoor geskaterlag het. Die volgende oomblik het hy na my geroep en gesê dat ek na sy kantoor moes kom. Hy het ʼn posstuk aan my oorhandig wat hy uit die possak gehaal het. Dit is toe magtiging vir die aankoop van ‘n saal, toom, roskam en die ander items wat ek gekoop het om die perd te versorg. Die matiging het ook die aankoop van pitvoer en lusern ingesluit. Aan die posstuk was daar ʼn aansoek met my handtekening daarop waarin “ek” aansoek gedoen het vir die items. Ek het vir sersant Thys gevra of dit hy was wat die aansoek namens my ingedien het, maar hy het net gelag en ontken dat dit hy was. Ek het geweet dat dit net een van drie persone op Hoofkantoor kon gewees het wat die aansoek ingedien het. Nadat ek twee van die drie persone wie ek vermoed het dit kon wees geskakel het, het Oom Piet van Rooyen erken dat dit hy was wat die aansoek namens my ingedien het.
71
Hy het gesê dat dit heelwat oorreding gekos het om die bevelvoerende offisier sover te kry om die aan soek goed te keur. Hy het namens my vir die goedkeuring gepleit asof dit ek was wat die aansoek ingedien het. Op ʼn dag het kaptein Pretorius by die polisiekantoor stilgehou en reguit stalle toe gestap. Na ʼn tydjie het hy by die aanklagtekantoor aangekom en gesê dat hy die inspeksie sommer by die stalle begin het. So het ek en Tsotsi soort van ʼn legende in die Stanger omgewing geword. Ek het talle benoude oomblikke met Tsotsi gehad wanneer ek kortpad langs die spoorlyn gevat het en die treindrywer my gegroet het deur die trein se fluit te blaas. Wanneer die gefluit van die trein in ʼn “cutting” gebeur het, het dit die situasie vererger. Tsotsi kon net nooit aan die treinfluit en die geraas van die rollende treinwiele gewoond raak nie. In 1967 was ek na Pietersburg verplaas en so het Tsotsi ook ʼn departemente verplasing na Pietersburg gekry. Hy was per spoorwegtrok vanaf Stanger na Pietersburg vervoer. Toe ek vanaf Pietersburg verplaas is, het ek Tsotsi aan ʼn plaaslike boer verkoop. Andries Burger was met die amalgamasie ‘n kaptein te Port Elizabeth vanwaar hy na Pietersburg verplaas was. Later jare was hy bevelvoerder van die onluste eenheid en het as hoof van die provinsie se logistieke afdeling, as kolonel te Pietersburg afgetree. Hy woon tans in Bethlehem en voer ‘n stryd teen die groot K.
• “Skrywersdrang” Kapt Thys Du Plessis skrywersdrang wie is die mensekind om gedagtes te neem, met woorde te bind en homself te vervreem, van mense af wat moeilik verstaan, wat hy probeer vertel 72
en waaroor dit gaan, soms in ’n sielestryd, en soms in hemelse plekke, wat onbekend is aan spotters en gekke dit is die mensekind wat hou in sy palm, gedigte, musiek, en selfs ’n psalm; om lof en eer te bring, aan lelik en mooi hulde te sing. ’n gawe ontvang om te skryf met ’n drang, om siel te ontbloot met pen of potlood.
Police USA The Cops Amaze Me Tuesday, September 17, 2013
(Photo Courtesy: www.cnn.com) The cops amaze me. Some days I honestly don’t know how they do it. Like yesterday, at the Navy Yard. We know about the bad guy, we know about his military record and his criminal record. And we know what he did. But we don’t know much about how he came to stop doing what he was doing. We don’t know much about how they took him down. But what we do know is impressive. Which gets back to the cops. Yesterday morning about 8:20, the first 9-1-1 call came in of trouble in Building 197. Moments later, an alert was broadcast and officers began speeding toward the Navy Yard from across the District of Columbia. 73
Regular patrol officers. Some from schools, some from speed-enforcement details, all from the first hour a new shift and a new week. Old, young, male, female, black, white. They just came. Primarily from the Metropolitan Police Department and the Federal Park Police. Officers whose lives were going from zero to 60 in the blink of an eye. Officers who went from the sleepy good morning of a Monday dawn to the real-world battlefield of an active shooter. They began to arrive almost immediately. And quickly formed up into an assault team. They didn’t wait for the SWAT team. They didn’t stand back and wait for the armoured personnel carrier. They formed up and went in. Specifically, seven minutes after the first call, an ad hoc team of park police and district police with AR-15s ran into the building in their patrol uniforms. They ran to the sound of the gunfire. They closed with the enemy, and engaged him, and killed him. And by every account some 10 minutes after the first word of trouble had breathed across the police radio, regular patrol officers had killed the gunman and ended his assault. He fought the law, and the law won. It’s impossible to calculate how many lives that saved. It’s impossible to calculate how much expertise that took. It’s impossible to grasp the mindset of readiness that must permeate the men and women of law enforcement. Without notice, the police can be thrown into life-anddeath situations where every second and every decision counts. And sometimes, like yesterday, they must operate in an environment that is heartbreaking and troubling. The responding officers at the Navy Yard ran past the dead and dying, their blood pooling where they lay, in order to press their attack against a monster. And that was just yesterday. Every day it is different, every call it is different. Sometimes they are comforting heartbroken children, other times they are knocking on the door to inform someone of the death of a relative. Sometimes they are spat upon, other times they are vomited upon. They are hated and loved, cursed and praised, sometimes on the same call. They see the carnage of the highways, the sorrow of abused and neglected children, the collapse of a battered wife. They talk the despondent off bridges, they catch the drunk drivers, they try to mediate family and neighbour disputes. And half the time they do it while being cussed by one group or another. Maybe it’s the neighbourhood people. Maybe it’s the pastors. Maybe it’s an activist with a cellphone video. The politicians trash them, the residents trash them, the police brass trashes them. They’re ready to lay down their lives for strangers, but heaven help them if anybody 74
thinks they were impolite to a citizen. Heaven help them if they disrespected somebody’s culture. They fight crime all day, every day, and usually it is a pretty low-key affair. Until there’s a glint of sunlight or a stumbling drunk or a dispatch on the radio. That’s when it’s Superman time. That’s when the next 10 minutes of your life are going to be some of the most important in your life. Like yesterday at the Navy Yard. Across a big city, the routine of the morning worked its way out. Until there was a cry for help, and the sirens began to roar, and a crew of men and women from at least a couple of departments ran toward the danger. And killed it. Before he could kill anybody else. The cops amaze me. Read more: http://www.wham1180.com/pages/boblonsberry.html?article=11659502#ixzz2f JhSKs3s http://www.wham1180.com/pages/boblonsberry.html?article=11659502#ixzz2fGl7XO cC
DEFENCE FORCE • ARMY / LEER •
Sarie Marais: Rusty van Rooyen
Stukkie Africana - Geniet
"Earth provides enough to satisfy every man's needs, but not every man's greed." Mahatma Gandhi Sarie Marais – Die liedjie Die verhaal van Sarie Marais (Susara Margaretha (Sarie) Maré) Die eerste dogter van Jacob Philippus Maré en Cornelia Susanna Jacoba Erasmus was Susara Margaretha. Sy is op die plaas Eendraght, Suikerbosrand, distrik Heidelberg, gebore op 15 April 1869. Haar pa was Jacob Maré, wat later 'n lid van die uitvoerende raad van die Transvaal geword en na wie 'n straat in Pretoria genoem is. Hierdie is dié Sarie Marais (eintlik Maré) wat in die wyk van die Mooirivier gewoon het, ook bekend as Tant Mossie, volgens die SA biblioteek se katalogus-inskrywing 75
AP.1998-227. Haar ouers was Voortrekkers, en het hulle in die omgewing van die Suikerbosrand gevestig. Die dorpie Heidelberg het toe nog nie bestaan nie. Die grootste konsentrasie Voortrekkers het hulle in die wyk Mooirivier bevind, waar die dorp Potchefstroom aangelê is. In hierdie tyd was daar vyf wyke in Transvaal: Mooirivier (Potchefstroom) Magaliesburg (Rustenburg) Marico (Zeerust) Ohrigstad Zoutpansberg (Pietersburg). Suikerbosrand was in die wyk van Mooirivier geleë, wat gestrek het vanaf Potchefstroom tot die huidige Wolmaransstad en Makwassie. Toe sy 16 jaar oud was, het sy vir Jacobus Petrus Toerien, 'n verslaggewer van Di Patriot van die Paarl, ontmoet. (Hy was toe in Pretoria om 'n onderhoud met haar pa te voer). Hy het onder die skuilnaam Jepete in "Ons Kleintje" geskrywe in sy hoedanigheid as subredakteur van "Di Patriot". Hulle is getroud en het 16 kinders gehad, van wie net 8 grootgeword het. Hy het by Amerikaners wat in Transvaalse myne gewerk het die liedjie Sweet Ellie Rhee gehoor, wat sy oorsprong in die Amerikaanse Burgeroorlog gehad het en deur Septimus Winner (Alice Hawthorne) geskryf is. In die tydperk tussen die Eerste en Tweede Vryheidsoorloë het Jepete die woorde vertaal en só sy vrou, Sarie Maré, verewig. Die lied het ook nie aanvanklik al die versies en presies dieselfde woorde gehad het as wat ons vandag ken nie. Maré het later weens 'n drukfout Marais geword. Waar Sarie Marais oral draai... Teen 1899 was Sarie Marais reeds 'n treffer in Pretoria. In die Anglo-Boereoorlog het dit nie net gewild by die Boeremag geword nie, maar ook by ander soldate. Dit het later wêreldbekend geword omdat duisende Suid-Afrikaanse soldate dit in die Eerste en Tweede Wêreldoorlog gesing het. Die gewildheid het het só gegroei dat die Britse Royal Marines dit as regimentsmars aangeneem het. Hul opleidingskip heet ook Sarie Marais. Dit is ook die regimentsmars van Paraguay se seinerskorps. Die eerste Suid-Afrikaanse seiljag se naam was ook Sarie Marais en duisende besoekers het al in die Durban-hawe op die Sarie Marais-plesierboot gevaar. 76
Die eerste Suid-Afrikaanse rolprent se naam was Sarie Marais. Sarie, sustertydskrif van Die Volksblad, heet ook na haar. Tot hotels en woonstelblokke is na haar genoem. Op die eerste internasionale radio-uitsending tussen Suid-Afrika, Brittanje en Amerika op die verjaardag van mev. Isie Smuts, vrou van die destydse premier, generaal Jan Smuts, het die sangeres Gracie Fields Sarie Marais gesing. In die Tweede Wêreldoorlog het 'n buitestasie van soldate in Noord-Afrika die naam "Sarie Marais Calling" gehad. Die Suid-Afrikaanse weermag is steeds lief om die mars op parades te speel, terwyl die Franse Vreemdelinge-legioen dit ook gebruik. Dit is ook die amptelike lied van die Girl Guides in Sri Lanka (Ceylon) wat dit aan die begin van die vorige eeu by die Boerekrygsgevangenes daar gehoor het. In die jare dertig van die vorige eeu is dit verkeerdelik op die Olimpiese Spele in Amerika as Suid-Afrika se amptelike volkslied gespeel. Duitsers het 'n pienk roos met die naam Sarie Marais gekweek, waarvan voor die Pantserskool in Tempe, Bloemfontein, geplant is. Sarie se Laaste Jare Sarie was 'n diep godsdienstige vrou en selfverheerliking was totaal in stryd met haar nederige geaardheid. Sy het altyd haar verbintenis met die liedjie stilgehou. Na Jacobus se dood in 1920 het sy haar by haar dogters in Bloemfontein gaan vestig. Sarie is op 22 Desember 1939 op die ouderdom van 73 jaar in armoede oorlede en in 'n nederige ongemerkte graf in die Memoriam-begraafplaas naby die Vrouemonument begrawe. Rusty van Rooyen
• Kol Rusty van Rooyen (SAW) Hallo Hennie, Ek is nie 'n foto-man nie. Die twee foto's is al wat daar is. Die swart-en-wit foto is geneem tydens die beplanning van Operasie Protea in Oshakati en die kleurfoto is geneem by die SA Leër Kollege in die generaalskamer. Jy moet asb maar kies watter een jy wil gebruik Ek is in Queenstown in die Oos Kaap gebore in 1945. Het in Cradock skoolgegaan. Het in Feb 1963 by die SA Leër aangesluit. Na basiese opleiding en instrukteurs 77
kursus is ek na 13 Gevegsgroep in Grahamstad verplaas. Dien in verskeie poste in die Oos-Kaap. In Julie 1969 word ek na Bevelvoerder Gesamentlikke Gevegsmagte verplaas en word op gereelde tussen poses na Runtu afgedeel. Hier het ek ook die eerste keer met die legendariese Gerrit Erasmus, toe majoor en in bevel van die SAP(V) in Runtu, kontak gemaak. Doen verskeie toere op die grens en kry my kommissie in 1975. Doen diens as offisier-instrukteur en vleuel-bevelvoerder (junior leiers) tot 1978 te Voortrekkerhoogte. Word toe na Leër HK afdeling operasies verplaas. Hier tydens word ek afgedeel na die Rhodesiese Leër en gaan ook na die Israeliese Weermag. In 1982 word ek na Kommandement OP se Inligtings Afdeling as Majoor verplaas en kom weer in kontak met kol Gerrit Erasmus en ook met kapt Daantjie Siebert en kol "Jan Plank" Grienebauw met wie ek besonder goed saam gewerk het. Ek en Daantjie het terloops steeds kontak. In 1986 word ek tot Kol bevorder en word Senior Staf Offisier (SSO ) Inligting. In 1989 word ek na Leër Hoofkwartier, Afdeling Inligting, as SSO Inl verplaas maar word byna onmiddelik na Kommandement Wit afgedeel as SSO Inl vir 1 jaar. Weer Gerrit Erasmus, maar hy is toe 'n "Ysterbaadtjie". My kopseer met Kommissies van Ondersoek het ook hier begin. Vanaf 1990 tot 1995 dien ek as SSO Inligting RSA te Leër HK. Moeilike maar interessante tye. In 1996 word ek as SSO Inl na Kommandement WP verplaas en heel nuwe uitdagings van bende geweld en PAGAD. Hier raak ek toe ook volwaardig betrokke by die WVK . In 1999 tree ek af aangesien ek voor Augustus 1963 aangesluit het moes ek op 55 aftree. Ek het verskeie Bevelvoerders Aanprysings ontvang asook van die SAP, Ciskei en Transkei. Medaljes wat ek ontvang het: • Militêre Meriete Medalje met Balkie. • Pro Patria Medalje • Afrika Diens Medalje 78
• • •
Algemene Diens Medalje Die Tien, Twintig en Dertig jaar Troue Diens Medaljes. Unitas Medalje.
Ou maat jy moet maar redigeer en uithaal wat jy wil gebruik. Groete, Rusty. Hier is jou foto's. Hulle moet dit net nie vergroot nie.
Hallo Hennie, Nadat ek my vorige e-pos gestuur het, het dit by my opgekom dat jy dalk iets wil weet van na aftrede. Hier is so ietsie. Ek is betrokke in die gemeenskap op verskeie terreine: • • • • • •
Ek is voorsitter van die Parow GPF. Stigter en voorsitter van die Parow-Noord Buurtwag. Ek het so pas die tuig neergelê as ondervoorsitter van die DA in Tygerberg 2. Dien op die Kaapstad Burgerlike Oorsigkomitee oor Metropolisie, Verkeer en Wetstoepassing. Dien op die bestuur van “Huis Uitsig” (Tehuis vir Bejaardes) Dien op verskeie ander burgerlike komitees wat wissel van hawelose, probleem geboue, VRCID (Voortrekkerweg Sentrale Beigheidsverbetering) ens.
Groete, Rusty.
79
SADF / BOPHUTHATSWANA DEFENCE FORCE • Generaal Jack Turner: 'n Huldeblyk: Adv Len Els (Lentulus) Die voormalige HBW (Hoof Bophuthatswana Weermag) generaal Jack Turner het onlangs sy lang stryd teen kanker finaal verloor. In die 80's was ek die adjunk prokureur-generaal van Bophuthatswana. Ek kla in 1989 sewe beskuldigdes (die sogenaamde politieke betrokkenes) in die hooggeregshof aan op 'n aanklag van hoogverraad na die mislukte staatsgreep in Bop. Die verdediging het 'n hogerige regsspan uit Londen ingevoer wat my nogal 'n harde tyd gegee het. Bygevolg het die verhoor nege maande geduur. Al sewe die parlementslede is uiteindelik aan hoogverraad skuldig bevind en tot sewe jaar gevangenisstraf elk gevonnis. Na afloop van die saak kom sien Turner my op kantoor. Die rede hoekom die staatsgreep aanvanklik suksesvol was, was dat die Bop weermag nie 'n teeninligtingskomponent gehad het nie: hul is met die broek op die knieë gevang. Turner het geweet dat ek 'n burgermag offisier by die SA Direktoraat Teeninligting was. Hy versoek my om die wetgewing op te stel om 'n Bop teeninligtingseenheid op die been te bring. Die SA wetgewing kon nie net op Bop ingeënt word nie daar Bop 'n Handves van Menseregte gehad het. Die wet moes so geskryf word dat dit nie met die Handves bots nie. Turner spreek my deurgaans as advokaat aan. Ek lig hom beleefd in dat ek nege maande laas op kantoor was en dat daar kruiwas vol agterstallige werk op my wag. Stel voor hy kom sien my weer oor so ses maande. 'n Week later ontvang ek 'n oproepinstruksie van SA Teeninligting vir 'n 30 dae kamp, gesekondeer aan die Bophuthatswana weermag...Die volgende dag bel Turner. Nou is ek nie meer advokaat nie: "Kaptein, wanneer klaar jy by my in?" 'n Soldaat maak 'n plan. Salute en RIP Jack.
• AIR FORCE / LUGMAG • Their names have not been forgotten: Graham du Toit Submitted by Graham du Toit (via JJ)
80
On 03 Sep 1987: 82430414PS Lieutenant Richard William Glynn from 42 Squadron was killed in action when his Atlas AM3C Bosbok, serial No. 934 was shot down by a Soviet SAM-8 Gecko Surface-to-Air- Missile while the aircraft was giving Artillery Battery targeting information on enemy Brigades in the Lomba River area in Angola. Approximately 11 missiles were fired at the Bosbok and Richard managed to avoid 3 before his aircraft was hit by the 4th missile and crashed. He was 21. The Artillery Spotting Officer killed with him in the same aircraft was 705173113PE Commandant Johann Christiaan Du Randt from 4th Field Regiment. He was 32. •
Poem: ‘Little Soldier’ Lt Col MJJ ‘Tinus’ van Rensburg LITTLE SOLDIER
Little soldier born free in Africa, the seed of the green grass of Eden. Where the rainbow smiles over the horizon on a land of laughter and flying dreams. Down in the valley, snaked the mighty Tugela, the drink of the fore- father spirits. Here hope and freedom entwine, in mystic memories of legendary Indunas. Here the mighty Impies of yesterdays stampeded in thunderous dances. Their singing floated in the dusty clouds, whilst their voices faded in the crimson sun rays. This is the stomping ground of the little soldier as he pierced the blue sky with his spear and punched the air with his shield. None dare challenge this five year old imfaan.
81
The cows mulled about in the rusty sunset, the fires were lit for the meat and phutu pots. Slowly Africa bowed down to the god of peace. The reverence of the misty night, settled like silver dew over a land so endless. With effort and grace the full moon arise, in all its pearly shine to pose. The last chirp of the guinea fowl faltered. The hungry jackal wailed his weep, whilst the distant lighting slapped the Drakensburg. The little soldier became an Impi, a Warrior. Manhood erased forever the little soldier. At his mother’s feet, he laid down his shield and spear, his birthright attire and knob kierries. It was time to spread his wings like eagles, because in the City little soldier became a SA Soldier.
Lt. Col. Tinus van Rensburg August 2013. Port Elizabeth ( SAAF - Ret )
• NAVY / VLOOT • The Scattering of the Late Adm.Woodburne's Ashes in Simons Bay Submitted by Harry Porteous (via Johan Jacobs)
Vice-Admiral Lambert Jackson "Woody" Woodburne, DVR, SD, SM, SAN.
82
My name is Harry Porteous, retired Master at Arms (MAA) South African Navy (for the Army, Air Force and Police guys: dit meen RSM!) Today, the 13th September 2013, I took part in the sad ceremony of scattering the ashes of a shipmate, friend and leader, Admiral "Woody" Woodburne. I first met him in the early 60's when he was appointed as the Commanding Officer of a mine sweeper. He was the youngest officer to be in command of a South African naval ship. A few years later, I ended up volunteering for the first S.A. submarines and joined, the then Lt. Commander Woodburne, as crew of the second submarine, SAS Emily Hobhouse with him as commanding officer. It was during all the French courses and eventually serving on French and SA submarines with him that not only us as crew but even the French navy admired his capabilities and leadership. He did things with a submarine that made the "submarine experts" go grey instantly. During the "Border wars” we worked very close with the original Recce’s under command of the then Major Jan Breytenbach and later Commandant Kinghorn. Much later with no 1 and 4 Recces regiments. He then disappeared and was appointed to “Special Forces". In the mid 80's, I was transferred to Naval Headquarters Pretoria as MAA and again met up with then Commodore (Brigadier) Woody. Our friendship was as strong as ever. In the early 90's, he was promoted to Vice Admiral and Chief of the South African Navy (1 July 1990 to 31 August 1992.) I was then transferred to Simon’s Town naval training base Simonsberg as MAA. Admiral Woody was a naval diver and as the naval diving school fell under Simonsberg, he always popped in should he be in Simon’s Town. He would then pop into my office for a cup of coffee and a chat. In 1993; he took early retirement. We still kept contact even more so when he was diagnosed with the illness that eventually led to his death. Pik Marais and I went to see him for the last time on the 4th July 2013. He passed away the following day. Today, 13th September 2013, I was invited by the Woodburne family to join them on a submarine in Simon’s Bay, to scatter the late admiral’s ashes. We were taken to the sub by a RIB (rigid inflatable boat) part of a small flotilla of boats belonging to 4 Recce Commando and joining us were the naval divers and other navy boats. In the bay, we transferred to the submarine where Mrs. Vivienne Woodburne, his daughter Lee, the admiral’s brother Tim and I joined officers of the Navy. The reverend Errol Sadler, an ex Emily Hobhouse submariner, led the service. The whole flotilla of small boats joined us. It was one of the most moving ceremonies I have attended.
83
Flotilla of small boats taking part in the ceremony: Photo by Shaughn Harper Present for the ceremony were, Mrs. Vivienne Woodburne, daughter Lee, brother Tim Woodburne and myself .The service was led by Padre Errol Sadler. It was great to see the flotilla of small craft manned by the Recce’s, divers and naval personnel sailing in convoy and then join the ceremony. Lee was wearing the admiral's submarine jacket with the original Emily Hobhouse badge on the sleeve. I must admit, it was nice to stand on a
The scattering of the late adm. Woodburn’s ashes in Simons Bay submarine again.
84
Admiral Woodburne’s daughter Lee, wearing the Admiral's submarine jacket. What actually makes this photo unique, the original Emily Hobhouse badge on the sleeve. I would now like to thank the SA Navy and all members of the Recce’s and other parts of the Defence Force for their part in saying GOOD BYE to a most extraordinary shipmate, comrade and leader. Thank you very much!
• MEDICS / MEDIESE DIENSTE -
BUREAU FOR STATE SECURITY / NATIONAL SECURITY / NSMS - BURO VIR STAATSVEILIGHEID / NASIONALE VEILIGHEID / NVBS • SSVR Mnr AP Stemmet [oud-Hoof TSK] verkeer tans in die hospitaal. Hy sal aan einde van September na sy huis terugkeer.
• Spy Cathers: Special Branch, New Scotland Yard: Mail Online
Tuesday, Sep 24 2013 • •
The spycatcher: Extraordinary career of cold war agent who unmasked Britain's deadliest Soviet infiltrators as he dies at 98 Ferguson Smith brought down the worst of Britain's Soviet enemies 85
• He was also a decorated WW2 pilot and was bodyguard of former king • His quarry included traitor George Blake and the Portland Spy Ring By Sam Webb:Published: 07:41 GMT, 24 September 2013 | UPDATED: 12:29 GMT, Cold War warrior: Ferguson Smith, a spycatcher who brought down some of the USSR's deadliest spies A decorated Second World War pilot who went on to hunt Soviet spies selling nuclear secrets during the Cold War has died at the age of 98. Ferguson Smith, a former Bomber Command flight lieutenant, spent 36 years in the Special Branch, tirelessly rooting out agents who stole the nation's nuclear secrets during the paranoid and fearful 1950s and 60s. During his incredible career he was also a bodyguard to the Duke of Windsor, the former king, when he visited the UK following his abdication. His most high profile scalp was George Blake, a double agent who worked for the British Secret Intelligence Service and in 1955 and gave British secrets and details of agents to the KGB, crippling MI6's operation behind the Iron Curtain. He was also instrumental in breaking the Portland Spy Ring, which was selling British nuclear sub secrets to the USSR, as well as capturing traitorous naval attache John Vassall and Klaus Fuchs, the German physicist who exchanged details of Britain and America’s atomic weapons programme to Moscow. Neil Root, an espionage expert, said the British public owe a debt of gratitude to Smith, who would have had to be 'brutal' to achieve his aims. 'There was a real fear of Communist spies in the 50s and 60s. 'At the time espionage and counter espionage were about face to face contact, it was all meeting in dirty macs on park benches. It was much more psychological; you had to be able to read people. 'The things you see in James Bond now; that was the kind of stuff happening then. It was much more brutal, people were killed much more quickly,' he told the Daily Mirror. Mr Root said George Blake was a deadly adversary who employed violence and bloodshed to achieve his nefarious aims. Hundreds of spies were killed in the line of duty thanks to Blake breaking their cover. 86
It was a sting orchestrated by Smith in 1961 that led to Blake's capture. He was jailed for 42 years but escaped and fled to the USSR in 1966.
Dangerous prey: George Blake (left), considered the most deadly of Russia's agents in Britain. Klaus Fuchs (right), who was sentenced to ten years in prison in 1950 for passing the secret of the atom bomb to the Russians Smith was born in 1914 in Aberdeen and was the son a grocer. He joined the police and moved to the Special branch in 1936. He joined the RAF in 1941 and flew Lancasters equipped with radar-jamming equipment - a perilous role as the aerial made the aircraft a favourite target of the Luftwaffe. In an assignment that did not reward failure, he survived 30 missions. He was awarded a medal for rescuing two fellow airmen from fighters over Berlin despite being heavily injured.
Ferguson Smith (left), with Detective Superintendent George Gordon Smith after the Portland Spy Ring was dismantled
87
Red menace: John Vassall, a former Admiralty clerk who was jailed for 18 years for spying. He was a British civil servant who, under pressure of blackmail, spied for the Soviet Union Upon rejoining the Special Branch in the aftermath of the war, he spied on radicals like fascist leader Oswald Mosley and the explorer Laurens van der Post1. Smith also protected VIPs, including the former king, who he once bluntly turned down a cash reward from, stating: 'I don't take tips'. In 1996 he was Deputy Assistant Commissioner of the Metropolitan Police and running Special Branch. As well as Blake, the Portland Spy Ring and Fuchs, he also caught John Vassall, who worked as an aide to a Civil Lord of the Admiralty. He was gay and Russian agents used this to blackmail him into stealing thousands of classified documents. After retiring in 1972 Smith, a poetry lover, lived quietly with his wife, Margaret, until her death in 2003. HOW THE PORTLAND SPY RING WAS FINALLY CRACKED The Portland Spy Ring was a group of Soviet spies operating in England from the late 1950s until 1961 when the five main members of the network were arrested by the British security services. The spy ring was caught after MI5 launched an undercover investigation after being tipped off by the CIA that information was being leaked to the Russians from the Admiralty Underwater Weapons Establishment at Portland, England, where the Royal Navy tested equipment for undersea warfare. Suspicion fell on Harry Houghton, a former sailor who was a civil service clerk at the base, as his extravagant living expenses were far beyond his meagre salary.
1
Strange! L vd Post was a fighter in WW2, rank “Colonel” also had “Hush-hush” job and later pal of Prince Charles - HBH
88
MI5 was tipped off by the CIA that information was being leaked to the Russians from the Admiralty Underwater Weapons Establishment, pictured, at Portland, England MI5 put Houghton under surveillance and also watched his mistress, Ethel Gee, a filing clerk who handled documents Houghton himself did not have access to. They often went to London, where they would meet a man identified as Gordon Lonsdale, a Canadian businessman. During these meetings Lonsdale and Houghton exchanged packages and MI5 also put Lonsdale under surveillance. They discovered Lonsdale often went to visit antiquarian bookseller Peter Kroger and his wife Helen at their home in Ruislip, northwest London, and the couple were also put under close but discreet watch. In January 1961, Houghton, Gee and Lonsdale were arrested by Special Branch Detective Superintendent George Gordon Smith — as MI5 officers are not authorised to make arrests. Gee's shopping bag contained huge amounts of film and photographs of classified material, including details of HMS Dreadnought, Britain's first nuclear submarine, and the stalling speed specifications of the Borg Warner torque converter. Smith and two colleagues then went to Ruislip to see the Krogers. They found microdots, the photographic reduction of documents in order to make them small enough to be smuggled more easily, hidden inside Mrs Kroger's handbag. The microdots found at the Krogers' home were letters between Lonsdale and his wife, who lived in the USSR with their children. Kroger had used the print in his antique books to hold the microdots and smuggle them between Britain and Russia. These would have also held the intelligence secrets passed on by Houghton and Gee. After an extensive search, spying equipment was found inside the home. This included large sums of money, fake passports, photographic material, code pads for
89
coding messages and a long-range radio transmitter-receiver for communicating with Moscow. Large amounts of money were also found in the homes of Houghton, Gee and Lonsdale. Two days after their arrest all five were charged with espionage at Bow Street Magistrates Court. Their trial began on Monday 13 March 1961 and the jury returned verdicts of guilty for all of the accused. Read more: http://www.dailymail.co.uk/news/article-2430340/Ferguson-Smith-Theextraordinary-career-cold-war-agent-unmasked-Britains-deadliest-Sovietinfiltrators-dies-98.html#ixzz2fpbLMtjB Follow us: @MailOnline on Twitter | DailyMail on Facebook
NATURE CONSERVATION / NATUURBEWARING Ek weet hoeveel renosters geskiet is vir hul horings; ek het egter geen idee hoeveel plaasboere en hul werkers vermoor is nie.
PRIVATE SECURITY / VEILIGHEID: PRIVAAT SEKTOR -
ANGLO BOER WAR / ANGLO-BOEREOORLOG • What kind of rifle is this? Robbie Green Here with Pictures of a rifle barrel, very old. Any idea what it was? How can I clean it to see the name and numbers? Regards, Robbie
90
•
Vrouestryd in die Anglo-Boereoorlog: Johan Jacobs
Saamgestel deur Johan Jacobs In enige oorlog is dit die vroue, kinders, bejaardes en gestremdes wat juis vanweë hul weerloosheid die spit moet afbyt. Veral vroue moet 'n dubbele stryd om oorlewing voer, aangesien hulle ook die teiken van wellustige soldate is. Hierdie faktor is in die Anglo-Boereoorlog van 1899 tot 1902 in 'n hoë mate deur die Britse leër uitgebuit om die moreel van die Boere te breek en hulle tot oorgawe te dwing.
Vroue en kinders op pad na ‘n konsentrasie kamp Groot Brittanje het in die Anglo-Boereoorlog feitlik alle bepalings van die Haagse Konvensie oor beskaafde oorlogvoering oortree deur onder meer die manier waarop eiendom verniel en verwoes, burgerlikes aangeval en vermoor en vroue en kinders onsedelik aangerand en gemolesteer is. Dit het gebeur hoewel Brittanje 'n belangrike rol gespeel het om dié konvensie van 1899 te laat aanvaar.
91
Tipiese konsentrasie kamp Die skokkendste getuienis van oorlogswreedhede deur die Britse magte hou verband met die "blatante onsedelikheid van die Britse kolonnes en swart meelopers van die Engelse", skryf Raath. Britse soldate het soms jong meisies en swanger vroue probeer verkrag.
Gedenkmuur vir kindersterftes - foto: Jeanette Jacobs DiĂŠ vroue het hulle gewoonlik heldhaftig verset, en meermale het die aanranders die slegste daarvan afgekom. So het mev. Elizabeth Human van die plaas Landdrosmoeite tussen Theunissen en Galloway in die Vrystaat 'n Britse offisier doodgeskiet wat haar seksueel gemolesteer het. Sy en 'n swart plaaswerker het hom in die tuin begrawe. Raath haal ook die beskrywing aan van 'n Duitse dokter, Wilhelm Vallentin, van hoe soldate by geleentheid 'n eie stelsel uitgewerk het om jong meisies tot geslagsomgang te dwing. "Ek het baie sulke meisies gesien wat in die ander tyd was. Die aanblik sal selfs 'n hart van klip laat smelt," skryf Vallentin. Hy skryf dat Britte 92
talle Boerevroue en -meisies in die Vrystaat en Transvaal verkrag het -- selfs meisies van net tien jaar oud. Raath wy 'n hoofstuk aan die ontberings van vlugtende vroue en kinders en aan vroue wat buite die konsentrasiekampe gevange gehou is, veral in tronke. Dit was nie net vroue van die twee republieke nie, maar ook die Kaapkolonie en Natal. Op Aberdeen het 25 jong vroue op Nuwejaarsdag 1901 'n waatlemoenfees op die plaas van ene Frans Naudé, wie se twee seuns op kommando was, gehou. Die vroue kon geen verlof van die Britse owerheid verkry om die byeenkoms te hou nie, maar het nietemin gegaan en 'n groepfoto van hulle laat neem. Die Britse militêre het dit te wete gekom en hulle gelas om die foto's in te lewer. Twee het geweier: Martha Joubert en mev. A.S. van der Lith. Hulle is gevonnis tot een maand tronkstraf en daarna onbepaalde aanhouding in 'n konsentrasiekamp. Ná 'n maand in die tronke van Aberdeen en Graaff-Reinet is hulle na Norvalspont gestuur. Martha Joubert het in haar gevangenskap patriotiese liedere geskryf oor onder meer die heldedade van genls. Christiaan de Wet en Koos de la Rey, asook van kmdt. Gideon Scheepers. Raath behandel ook die aanhouding van 'n aantal vroue in Natal, die vrouerebellekamp by die Moloporivier, in die Paarl, op Klerksdorp en in die Fort in Johannesburg. Op Lichtenburg is 'n vrou in die kerk aangehou. Op Winburg moes 250 mense 'n paar weke lank op kwartrantsoen in 'n halfvoltooide kerkgebou bly. Hulle is daarna na 'n tronkkamp op die Winburgse skouterrein gebring. In die Bloemfonteinse tronk is 'n vrou en 'n meisie gevange gehou oor 'n besondere gebeurtenis: 'n opstand teen die kampkommandant en hardvogtige kamppersoneel van die konsentrasiekamp van Brandfort. Vroeg een oggend het 'n paar vroue deur die kamp gestap en die ander opgeroep om by die tent van die kampkommandant bymekaar te kom. Hulle het aan die kommandant gesê hulle sien nie kans om te leef van die "vrekvleis", akkerkoffie en vitrioel nie. Ná vae gerusstellings deur die kommandant het mev. Bella Vivier en Miemie Els (15 jaar), aangetrek in die Vrystaatse kleure, na hul tente gestap. Die ander vroue het hulle in rye van vier gevolg terwyl hulle die Vrystaatse volkslied sing. Toe die kommandant gelas dat die kamppolisie Vivier en Els in hegtenis neem, het die honderde vroue aangestorm om hul vriendinne te beskerm. Die polisiemanne moes hulle onttrek, maar in die middag het gewapende soldate die twee vroue in hegtenis geneem. Hulle was twee weke in die Bloemfonteinse tronk voordat hulle na die kamp teruggestuur is. Een van die bekendste van die vroue in dié gevangenis was mev. Hendrina Rabie van der Merwe, wat in haar boek Onthou! later vertel het van haar aanhouding in die tronke van Jagersfontein, Bethulie en Bloemfontein. Een van Raath se hoofstukke handel oor die hulp en noodleniging aan die Boerevroue en -kinders deur 93
Nederlandse, Duitse, Franse, Amerikaanse, Britse en Suid-Afrikaanse organisasies. Goedere wat ontvang is, kon die nood in die kampe in 'n mate verlig. Van Januarie tot Maart 1901 het die noodlenigingskomitee aan die Kaap 185 kiste met voorrade uit Nederland, 129 uit Engeland, 61 uit Swede, 37 uit Australië en vyf uit Amerika ontvang. Dit was alles egter nie naastenby genoeg nie. 'n Vrou wat 'n groot rol in die noodleniging gespeel het, is mev. Marie Koopmans de Wet van Kaapstad wat ook 'n groot rol gespeel het in die bewaring van die Kaapse natuurskoon, die Kasteel, kunswerke en historiese voorwerpe. Verwysing en foto’s: Wikipedia
WW1 / WO1 • POW - HBH Please have alook at this story: http://www.dailymail.co.uk/news/article2410059/WW1-soldier-released-German-prison-camp-dying-mother-Kaiser-promisereturned-cell--did.html •
WWI COLOUR PHOTOS: Mechinf
30 Aug 2013 Col William Marshall advises that we look at the following colour photos: http://worldwaronecolorphotos.com/index.html
• Lt-Col JS Kelly, VC, CMG, DSO. [Policeman & Soldier]
Dave Holmes (BSAP) wrote as follows in my book about the Kelly’s:
94
95
96
WW2 / WO2 • Blokhuise (?): Port Elizabeth: Linda Jansen van Rensburg
97
98
Wie weet wat se goed die is? Waarvoor is dit gebruik en wat is diekorrekte naamvan die geboue?
• Allied Tunnels: Stalag Luft III Amazing!! Intact after all this time (Probably ‘cos it was behind the Iron Curtain! (Via: Jeffers in the UK) Untouched for almost seven decades, the tunnel used in the Great Escape has finally been unearthed. The 111-yard passage nicknamed ‘Harry’ by Allied prisoners was sealed by the Germans after the audacious break-out from the POW camp Stalag Luft III in western Poland. Despite huge interest in the subject, encouraged by the film starring Steve McQueen, the tunnel remained undisturbed over the decades because it was behind the Iron Curtain and the Soviet authorities had no interest in its significance.
99
But at last British archaeologists have excavated it, and discovered its remarkable secrets. Many of the bed boards which had been joined together to stop it collapsing were still in position. And the ventilation shaft, ingeniously crafted from used powdered milk containers known as Klim Tins, remained in working order. Scattered throughout the tunnel, which is 30ft below ground, were bits of old metal buckets, hammers and crowbars which were used to hollow out the route. A total of 600 prisoners worked on three tunnels at the same time. They were nicknamed Tom, Dick and Harry and were just 2 ft square for most of their length. It was on the night of March 24 and 25, 1944, that 76 Allied airmen escaped through Harry. Barely a third of the 200 prisoners – many in fake German uniforms and civilian outfits and carrying false identity papers – who were meant to slip away managed to leave before the alarm was raised when escapee number 77 was spotted.
100
Tunnel vision: A tunnel reconstruction showing the trolley system. Only three made it back to Britain. Another 50 were executed by firing squad on the orders of Adolf Hitler, who was furious after learning of the breach of security. In all, 90 boards from bunk beds, 62 tables, 34 chairs and 76 benches, as well as thousands of items including knives, spoons, forks, towels and blankets, were squirreled away by the Allied prisoners to aid the escape plan under the noses of their captors. Although the Hollywood movie suggested otherwise, NO Americans were involved in the operation. Most were British, and the others were from Canada, (all the tunnellers were Canadian personnel with backgrounds in mining) Poland , New Zealand , Australia , and South Africa .
101
The site of the tunnel, recently excavated by British archaeologists The latest dig, over three weeks in August, located the entrance to Harry, which was originally concealed under a stove in Hut 104. The team also found another tunnel, called George, whose exact position had not been charted. It was never used as the 2,000 prisoners were forced to march to other camps as the Red Army approached in January 1945. Watching the excavation was Gordie King, 91, a RAF radio operator, who was 140th in line to use Harry and therefore missed out. ‘This brings back such bitter-sweet memories,’ he said as he wiped away tears. ‘I’m amazed by what they’ve found.’
102
Bitter-sweet memories: Gordie King, 91, made an emotional return to Stalag Luft III.
• Duitse/OB Tonnels: Jan Kempdorp (Andalusia) Koos Kotze het die geleentheid gehad om Jan Kamepdorp te besoek en ek het hom gevra om vir ons foto’s te neem. Tydens WO2 was Duitsers te Andalusia geinteneer. Hier volg sy fotoverslag:
Hennie, Ek was onlangs in Jan Kemp Dorp en het op Plot 23 die stuk geskiedenis raakgeloop. Volgens oorlewing was lede van die Ossewabrandwag aangehou in die huis en het hulle met die hulp van eetlepels 'n tonnel begin grou om te ontsnap. Inderdaad, in 1945, is hulle toe met die tonnel uit wat 'n hele ent lank was - onderdeur die tuin, onderdeur die pad en uit in die veld oorkant die huis. Daar in 'n motor gespring (wys my daar moes kommunikasie plaasgevind het) en is nou nog weg. Dis interessant want ons almal weet van die krygsgevangene tonnels in Nazi 103
Duitsland maar in Suid Afrika? En in 1945? Die oorlog was toe al omtrent verby. In elk geval, dis die storie en ek wonder of van die lesers meer weet daaroor? Die tonnel is toe ontdek na minstens 60 jaar en die trappe afgebou na dit deur die publiek. Die mense in die voorgrond is familie van my wat in die omgewing bly. Groete, K
104
K, Ons het ‘n vreeslike interessante nasionale veiligheidsgeskiedenis spesifiek van 1939 tot 1945: Die kroon vs die swastika. Die SAP se Special Branch en die UVM se AMI het ‘n stryd gevoer teen die Duitse spioene, vyfde kolonne in eie geledere, die Ossewabrandwag en teen eie lede. Deurgaans tydens die WO2 het SAP (SB) by misdaad gebly, AMI het by suiwer Afrikaner politiek en die bedrywighede van die Broederbond betrokke geraak vandaar die hewige klomp verplasings in die UVM na 1948. Die SAP lede het voortgegaan om te dien asof niks gebeur het nie, SB-manne soos Hendrik du Plooy en Daantjie Bester het kommissaris en speurhoof geword. Daantjie Bester se skoonpa was hoof van Special Branch. Daar is slegs teen enkele SAP (SB) lede opgetree. Jan Taillard was een van ons “grootse SAP-spioene”, hy het nooit die erkenning gekry wat hy verdien het nie. HBH
BUSH WAR / BOSOORLOG • Polisie in die Bos – “K”
105
• Die Telefoonhokkie – [The Call Box]: Tiny Nortje
RESISTANCE / WEERSTAND •
Dave Fell is doing research into “MK”.
FOREIGN NATIONAL SECURITY • ARLINGTON NATIONAL CEMETERY (US) Send in by Irene van Vuuren (Via JJ) “How many steps does the guard take during his walk across the tomb of the Unknown”?
106
This is really an awesome sight to watch if you've never had the chance.Very fascinating.
Questions and Answers 1. How many steps does the guard take during his walk across the tomb of the Unknowns and why? 21 steps: It alludes to the twenty-one gun salute which the highest honour is given any military or foreign dignitary. 2. How long does he hesitate after his about face to begin his return walk and why? 21 seconds for the same reason as answer number 1
3. Why are his gloves wet? His gloves are moistened to prevent his losing his grip on the rifle. 4. Does he carry his rifle on the same shoulder all the time and, if not, why not? He carries the rifle on the shoulder away from the tomb. After his march across the path, he executes an about face and moves the rifle to the outside shoulder.
107
5. How often are the guards changed? Guards are changed every thirty minutes, twenty-four hours a day, and 365 days a year.
6. What are the physical traits of the guard limited to? For a person to apply for guard duty at the tomb he must be between 5' 10' and 6' 2' tall and his waist size cannot exceed 30. They must commit 2 years of life to guard the tomb, live in a barracks under the tomb, and cannot drink any alcohol on or off duty for the rest of their lives. They cannot swear in public for the rest of their lives and cannot disgrace the uniform or the tomb in any way. After two years, the guard is given a wreath pin that is worn on their lapel signifying they served as guard of the tomb. There are only 400 presently worn. The guard must obey these rules for the rest of their lives or give up the wreath pin.
108
The shoes are specially made with very thick soles to keep the heat and cold from their feet. There are metal heel plates that extend to the top of the shoe in order to make the loud click as they come to a halt. There are no wrinkles, folds or lint on the uniform. Guards dress for duty in front of a full-length mirror. The first six months of duty a guard cannot talk to anyone nor watch TV. All off duty time is spent studying the 175 notable people laid to rest in Arlington National Cemetery. A guard must memorize who they are and where they are interred. Among the notables are: •
President Taft,
•
Joe Lewis {the boxer}
•
Medal of Honour winner Audie L. Murphy, the most decorated soldier of WWII and of Hollywood fame.
Every guard spends five hours a day getting his uniforms ready for guard duty. In 2003 as Hurricane Isabelle was approaching Washington, DC, the US Senate/House took 2 days off with anticipation of the storm. On the ABC evening news, it was reported that because of the dangers from the hurricane, the military members assigned the duty of guarding the Tomb of the Unknown Soldier were given permission to suspend the assignment. They respectfully declined the offer, "No way, Sir!" Soaked to the skin, marching in the pelting rain of a tropical storm, they said that guarding the Tomb was not just an assignment; it was the highest honour that can be afforded to a serviceperson. The tomb has been patrolled continuously, 24/7, since 1930. South Africa lets learn something from this!
VESTED INTEREST OF VETERANS / VETERANEBELANGE • Polmed “Eervolle Vermelding” Hennie Heymans 18 Sept 2013 Geagte kol Serfontein en me Eloff cc me Geldenhuys Vergun my 'n oomblik van u tyd: Me Geldenhuys het my gister geskakel en ek was aangenaam verras aangesien dit 'n aangename ervaring was! Sy was so beleefd en vol empatie en besorg; dit was vir my 'n riem onder die hart! [Ek was verlede jaar amper dood!] U weet ek sit en dink: Me Geldenhuys moet seker 100de mense per dag skakel en met verskillende mense praat wat in verskillende gemoedstemminge verkeer. Sy het 'n etos uitgestraal van iemand wat "omgee" . 109
My reaksie: Dit is wat ek as pensionaris na jare van troue diens in die polisie verwag - iemand wat vir my (en my oud-kollegas) omgee. As een van "ons" direkteure van Polmed wil ek net baie dankie sê - dit kom uit my hart uit! Ek sal bly wees indien u die nodige stappe sal neem. Marlene ook vir jou "omgee sonder ophou" - baie dankie! Ek weet jy doen ook baie vir ons. Me Geldenhuys: Baie dankie, u vriendelike optrede en diensbaarheid strek u persoonlik, en Polmed in die algemeen, net tot eer! Vriendelike groete Hennie Heymans
Gideon Serfontein 19 Sept 2013 Hallo Hannie, Sal jy asb onder mnr Mbasa se aandag bring en nodige doen. Baie dankie, Kind Regards/Groete Gideon Serfontein Barendine Geldenhuys 19 Sep 2013
Goeie more Brigadier Ek hoop dat dit baie goed gaan. Ek het baie lank gedink voordat ek hierdie brief beantwoord het, want ek was so geraak deur u waardering. Ek sal jok as ek sê dat ek nie goed voel nie. Ons is maar almal mens en wil erkenning hê, maar aan die ander kant, ek is baie verleë, want dit is my werk.En as mens nie meer trots is op wat jy doen nie, is daar fout. So, baie dankie vir hierdie brief. Dit het my weer laat sweef. Wonderlike dag verder. 110
Groete Barendine
Marlene Eloff 20 Sep 2013 to HRicketts, Paseka, Gideon, me Dear Henriette I trust that this e-mail finds you well. It will be appreciated if you could please publish the compliment below on the Polmed website and provide me with a screen dump as soon as it has been done. Paseka, please convey my appreciation to Ms Geldenhuys and encourage her to continue doing what he does best. Your support is always appreciated. Kind regards Marlene Eloff Communications Manager Polmed. Eintlik moet ek die waarheid vertel, ek word so klein bietjie doof en me Geldenhuys het my aanvanklik op my selfoon geskakel. Nou, die selfoon is ‘n verpesting, ek hoor sleg met die selfoon. Ek vertel haar dis nie haar skuld nie, maar ek staan al op my tone om beter te kan hoor. Sal sy omgee om my op die landlyn te skakel? Sy het onmiddelik teruggeskakel en toe kon ek lekker hoor. Sy verdien die aanprysing.
• Versoek Ons as veterane van die “ou” polisiemag het ons eie verteenwoordiger in die persoon van luit-kol Gideon Serfontein. Ook het ons mev Marlene Eloff wat ons ou mense ook baie goedgesind is. Mense, Polmed se diens is werklik goed! Ek dink net ons almal moet wanneer ons goeie diens ontvang ‘n “ruiker” na Polmed stuur en “dankie” sê!
111
Uittreksel: SAW Veterane Nuusbrief WEL EN WEE VAN DIE MILITêRE VETERANE : BERIG 25/2013 MILITêRE AANGELEENTHEDE 9. Verkiesing as Trustee van die Pensioenfonds (GEPF) Jerry Coetzee van die SALM verklaar dat hy sy “…dank aan almal wil uitspreek wat vir my met die GEPF se verkiesing as Trustee gestem het. Ek wil ook terugvoer gee oor die uitslae van hierdie verkiesing. Die huidige dienende Trustee, Dr Frans Le Roux, het by verre die meeste stemme getrek (12 053). Sy kwalifikasies en ondervinding is uitstaande. Hy was voor sy aftrede 'n Adj Dir-genl van die Nasionale Tesourie en op 'n stadium daarna die HUB van die GEPF. Die volgende hoogste stemme was vir CJ Booyens, die nasionale president van die SA Onderwysvereniging (1660), gevolg deur lt-kol GJ Serfontein, die Nasionale Sekretaris van die Liga vir Voormalige Polisie Amptenare (1 622). Ek was volgende met 1 579 stemme. Die totale aantal stemme was in die orde van 33 000. Ek maak die afleiding dat die Onderwysers en die Polisie se Veterane moontlik ook soos ons nuusbriewe benut het om steun vir hulle belange te verwerf en dit beklemtoon die belangrikheid van sodanige nuusbriewe. Nogmaals dankie aan almal” •
Dankie aan die Oud-SAP-lede wat vir Gideon gestem het – HBH
112
SA Legion-UK Charity collecting at Saracens game: Peter Gillatt Morning Hennie: Please feel free to take photos & the little story from the album I uploaded here - Peter Gillatt
Suid-Afrikaanse Polisie - Afgetrede Lede Just a few photos demonstrating the efforts of the SA Legion-UK: These photos are from the charity collecting we did on Saturday. Since we have a number of ex-SAP within our ranks I like to share our activities with you. Rugby game was between Saracens & Bath, two UK premier teams, both of which have a number of SA players & close affiliations with SA rugby. We went along & started collecting towards the Poppy Appeal before & after the game. During half time we even got to enjoy a few "skaap tjoppies" off the braai. We managed to collect around ÂŁ500 (R7500) between just a few of us.
The proof of the pudding: Lies in the eating!! Braaivleis. Nogal in the UK; please send photos of biltong; then we will believe you!
113
GOVERNMENT NOTICE: BE CALM; ONS GAAN NOU BRAAI
114
BOOKS • Servamus
115
• Octane: Police Pickup: J Pittaway
116
•
Ford 250F
Books by K (All online available in Kindle, Epub and Pdf formats)
• Mean Streets - Life in the Apartheid Police This is not your usual "national serviceman" book but an uncompromising tale of the authors' service in the South African Police Force in the five years before Mr Mandela was released. The South African Police Force was at that stage, with reason, one of the most feared police forces in the world. Brutally honest, it is autobiographical and based on facts with an in-depth look at the history behind the newsreels. Because of its length it is broken into two volumes. A completely revised International Edition will be available on Amazon at the end of September 2013. It is also available in Afrikaans as Gewetenlose Strate - Lewe in die Apartheid
Polisie.
117
•
"I've just finished reading your book, excellent read, I really enjoyed it. It has also given me new respect for my step father who was in the SAP dog unit and on the border. Thank you."
•
"I have just finished reading Mean Streets and I thoroughly enjoyed it. It was nice to read about what happened behind the scenes so to speak. I feel that the SAP always gets a bad rap but then again, no-one really knows what they have to deal with on a daily basis. Keep writing and I will keep reading."
•
"An excellent on the ground police story. Highly recommended."
•
"This is not your usual troepie book but a thoughtful insight on life inside the SAP during Apartheid."
•
"Loved the book Koos. Brought back so many memories. Absolutely worth the read."
•
"Would like to get a hold of Mr. Kotze via email? I'm busy reading Mean Streets and loving it. Keep up the GREAT work."
• Gewetenlose Strate - Lewe in die Apartheid Polisie Hierdie boek is nie jou gewone "troepie" boek nie maar 'n seldsame blik op die lewe in die Suid Afrikaanse Polisie Mag in die vyf jaar voor Mnr. Nelson Mandela vrygelaat is in Suid-Afrika. Die SAP was toe een van die mees gevreesde polisie magte in die wêreld en met rede ook. Gewetenlose Strate is outobiografies en gebaseer op feite. Dit is nie fiksie nie en sowat 460 Kindle bladsye lank. - Kostes is R30 of 2.99 USD en aanlyn beskikbaar. •
Ek het jou Gewetenlose Strate rêrig baie geniet. Dit is die boek wat die grootste venster oopgemaak het vir iemand soos ek, `n buitestaander, om te kan verstaan hoe `n polisieman se kop werk, hoe kollege was, die tipe mens wat van so `n avontuurlike en fisiese werk sou hou."
118
•
"Dit was 'n besondere voorreg om jou boek te kon lees. Jou eerlikheid en jou onskuld "brand" na die oppervlakte deur soos 'n vergrootglas se hitte 'n wit vel papier skroei. Jy skryf van goed wat ek lankal van vergeet het. Dankie vir die herinneringe. Die dae van waansin!"
•
"Jou boek het my laat lag, huil en soms stom geslaan. Dis die beste boek oor die SAP wat ek nog gelees het. Baie dankie vir die ervaring."
•
"Gewetenlose Strate bring so baie herinneringe. Ek het dit terdeë geniet!"
•
"Mensig maar jy kan interessant skryf en weet jy na al die jare maak dinge nou ook vir my sin. Ek kan nie glo hoe blindelings het ons die regering gevolg en hulle opdragte sonder vrae net uitgevoer het nie."
•
"Gewetenlose Strate het my hoop gegee. Ek verstaan nou my man vir die eerste keer. Baie dankie!"
Free eBooks by K • The Egg Breakers - Counter-Terrorism in Sub Saharan Africa It is not generally known that Sub Saharan Africa has a long tradition of successful counter-terrorism operations. During the 1950's to 1989 many counter-terrorism operations took place in Colonial Kenya, Rhodesia and Apartheid South Africa. It is historical fact that the Security Forces almost always defeated the terrorists whilst using very limited resources. They did this by applying COIN & counter-terrorism techniques not known to the general public and in many cases rewrote the handbook on counter-insurgency. This book is a comparative study on the different teqniques used by the terrorists and the security forces and a clear pattern emerged which is discussed. The author also considered how the well-known Malayan Principles did not work in Sub Saharan African COIN operations and in fact will never work in Africa. He also warns on the lack of solid intelligence in the war on terror from Sub Saharan Africa 119
and the reasons why it is not as good as it could and should be. This book is not fiction and is read in Military Academies of 5 countries.
• Your Worst Enemy This book is about the scandalous way defaulters are treated by their banksters (your worst enemy) once they fall on hard times and cannot pay their installments anymore. There are many legal rights which offer good protection against this abuse and this book explains them all in clear non-legalese English. Even a poor man deserves equality before the law. Based on cases he dealt with in the past 15 years this is not fiction. It will show you how to push back and make life very difficult for banksters and their hounds from hell known as debt collectors. As listed companies they have to toe the legal line a lot more than private individuals and are vulnerable if you have the legal knowledge in this book. They cannot act like wild animals without dire consequences.
• Tricks of Trade - Memories of a Rogue Lawyer The author said in his other book Mean Streets -Life in the Apartheid Police "that it is never good advice to see a lawyer for they are only good at taking your money and give long boring explanations on why you do not see tangible results for your case." It cannot be denied that hard working honest folk is scammed every day. This book is about the scams encountered by his clients in Africa.
• The Circle of Life The Circle of Life touches everyone who ever fell in love for it follows the pattern of betrothal, marriage, divorce or death. But what does the law say about relationships? What are your rights as a spouse? Does the rule of thumb to punish a wayward wife exist in law? Are you able to marry with the glove? What is a left handed marriage? Is it possible for a wife to be raped by her husband in law? This is a must read for couples and written in the author's usual direct and politically incorrect style. Based
120
upon the legal cases he handled over the last two decades the contents are not fiction.
Free Articles by K • Basic Home Security This is a short article on the different ways to protect your house against armed robbers. Written for the South African market it may sound extreme to the rest of the world but gives valuable guidance which is applicable everywhere. Statistics show that every day armed robberies take place where the house owners are beaten up and or murdered in cold blood. The wife raped and the children abused. Torture is common and the successful prosecution rate less than 8% which means 92 out of every 100 armed house robberies are unsolved. This may save your family from much barbarity.
• Surviving as a Hostage in Africa It is an unfortunate fact that Westerners are kidnapped in Africa whilst on business. Very few discuss this topic for obvious reasons. In this Guide we presume the worst case. You or your employee is kidnapped and the ransom note delivered. What do you do? This Guide will assist you to manage the situation to an acceptable ending.
• Expat guide to live and work in Nigeria Africa is not for the faint of heart but still a wonderful destination for business and pleasure. Not all of us are experts in Africa and many HR departments fail their employees in this regard. This short Guide is to give you brief background on what to expect and to do before you leave. It deals specifically with Nigeria but is applicable to most African States
• About your last will and testament This short article is about the pitfalls in allowing your worst enemy (banksters) to draft your "last will and testament" on your behalf for they will enter clauses which will cost your widow needless money afterwards. Based on 22 years of legal practise 121
and law enforcement experience the contents are not fiction and deals with a recent case.
• The Drug Addict Pattern It seems that Society blames the parents of the drug addict for his feebleness in life. In this short article you will not find any sympathy for the drug addict for we deal with the real victims which are the abused parents. It shows you how to spot a drug addict in your home for they all manifest the same pattern which is impossible to hide. We answer the legal questions which go with drug abuse and give practical advice on what to do. It is not fiction.
Vir onderhoud met “K” kyk: http://www.youtube.com/watch?v=W8ZHgHr5d7s
Vuller: Onthou u nog?
MacKinnon's Diamond: Glenn Macaskill (BSAP) • Author publishes his fifth book Randpark Ridge author Glenn Macaskill has RANDPARK RIDGE - The final installment in a trilogy is now on the shelves. 25 September 2013 | AJ Opperman
122
Randpark Ridge author Glenn Macaskill (69) has recently published his fifth novel, MacKinnon's Diamond.
"This is the final installment in a trilogy. Every time I finished a book, it stayed with me and something in the novels made me curious which eventually lead to another book. So after reading this book, there won't be any loose ends anymore," said Macaskill of his craft. The novel, which is set during the Anglo Boer War and begins in Scotland, took the author 18 months to complete. "I did a lot of research, like with all my previous novels, which I love doing. I read a very thick book on the Boer War in which I rediscovered many things I learned in school, but had forgotten. I read a lot about the history of Scotland too." His debut novel King's Gold was published in 2003. "I started writing this story in 1975 while living in Zimbabwe. I came to 200 words but did not go further. Then at the end of 1999 I had a new millennium resolution and decided I am going to continue this book." While working full-time in the building industry he completed his first novel and was already working on his second one when he retired. "I always wanted to write. I was 12 when I started writing poetry. Quite often teachers would complement me on 123
my writing. However, I did not get a distinction for English in matric at Grey High School in Port Elizabeth and my mark for Afrikaans was even higher, funny enough." Macaskill is a passionate reader and is a fan of Jeffrey Archer and John Gordon Davis. He believes it is very important for a writer to be a reader beforehand. His ink has not stopped flowing. "My next book will be totally different it will be about bowls. I have been playing this sport for forty years and played it provincially for 17 years. It will be light and humorous," said Macaskill. Details: glennallanmacaskill@gmail.com or www.crestpublishing.co.za http://www.looklocal.co.za/looklocal/action/media/downloadFile?media_fileid=634070&a=1 45&s=850x600 Hi all, I'm proud to have the Randburg Sun interview me, article published today. For those of my friends interested in MacKinnon's Diamond or any of my other books, they will receive a discounted personally signed copy. Please check www.crestpublishing.co.za and click on the covers for synopses and reviews. Kind regards. Glenn Macaskill.
124
Hobbies: There is life after a lifetime in the SA Security Forces
What a surprise when I read the newsletter of the Railway Modeller’s Information Group (RMIG) and saw the following on the front page which I append below under the heading Piet Haumann. [I hope somebody will send us a few happy snaps.]
• Piet Haumann: Whales & Wheels Classic Car Show
125
[Piet Haumann is a fromer collegue, its interseting to note the various hobbies of former members.]
OOR DIE DRUMPEL • Chris van Ginkel met sy “nuwe” motor
126
Ek kon dit nie oor my hart kry om die Bosveld in Russelstraat uit te sny nie!
• Gerhard Lotz & Oud-a/o JD Uys (SAP King’s Rest & V-Tak Port Natal)
Dit was aangenaam om Gerhard Lotz van Port Elizabeth te ontmoet. Die wêreld is klein! Sy skoonvader is wyle genl Nic van Rensburg en ons het in die 1970’s in die Durban Veiligheidstak saamgewerk.
Nou nie oor die drumpel nie, maar dmv FB. Dit was ‘n aangename verassing toe sy skoonseun, Robert Pegram, vra of ek sy skoonpa ken? Vir jare, as ek oor my dae te SAP King’s Rest skryf, het ek gewonder wat van “ou” konstabel Uys geword het. Konst Uys was die senior konstabel op die stasie, wyle mev Uys het in die “Dry Goods Canteen” te Wentworth gewerk. ‘n Man het soort van op aandag gestaan wanneer mens met konst Uys gepraat het! (Ek het nooit geweet wat sy voornaam was nie. Hy was in die 1960’s reeds ‘n 32xxx as ek reg onthou.) Sy ou laai was om met 50 - 60 prisoniers op te daag so ‘n uur voor mens van diens gegaan het! Nou ja 127
konstabel Uys: U het my een ding geleer en dis AK-werk en beplanning! Met no 22054T AO Willie Marais as SB moes jy in die AK in jou spoor trap – foute was nie geduld nie. •
Dankie aan ‘n ou polisieman wat my ‘n goeie grondslag gegee het van pliesiewerk.
‘TOEVLUG’ - My droom: HBH My Droom: ‘n Soort van Polisie-kibboets of veilige hawe vir oud-SAP-lede. Vandag gaan dit sleg met ons mense; bedoelende oud-SAP-lede met inbegrip van oud-Koevoet lede veral diegene by Vingerkraal. Drank en dwelms vernietig ons mense. Daar is lede wat uit die bus uitgeval het ... daar is oudlede wat bergies en bosslapers is. JA DIS WAAR! Daar is mense wat totaal hul selfrespek verloor het, wat geen selfbeeld oor het! Mense gemaak na Sy beeld. Die sleg ganery dagteken ook uit die ou dae. Ek lees in die ou polisie geskrifte van die ‘ou manne’ wat na diens in die weermag en polisie as swerwers en landlopers sonder heenkome rondgedwaal het. Onvoldoende pensioene dagteken dus uit die ou dae ook. Selfs daardie dae het die ‘ou manne’ gekla dat eens trotse rosse deur die staat verkoop is as leeuvoer of om melkkarretjies te trek. Daar is toe al gepleit vir plase waar ou polisieperde genade brood kon eet. In die Franse Vreemde Legioen word vertel, het elk regiment ‘n eie wynplaas. Ou soldate gaan werk daar en die plaas is selfversorgend. So kyk die legioen na sy eie! Die Caribineros de Chile het weer landswyd weeshuise gestig om na kinders te kyk – baie kinders sluit dan by die polisie of weermag aan: Dis al familie wat hulle het. Die Engelse het bv die kaserne by Chelsea waar die ou pensionarisse met die groot rooi jasse bly. Die ouens dra hul voormalige range en hulle is sigbaar en teenwoordig by alle gesellighede en herdenkingsparades. Die SA Springbok Legioen, die BESL en die MOTH’s het woonkwartiere vir oudsoldate. Dit is net die Moths wat ou polisiemanne akkommodeer. Ek nooi u saam op my droom: - Kom ons kry ‘n groot stuk grond. - kom ons bou verskillende kompanie hoofkwartiere bv “A” kompanie en “B” kompanie ens 128
- Onder elke kompanie het ons verskillende woonkwartiere – kom ons noem dit “stasies.” Elke stasie het sy eie naam en word onder ‘n kompanie ingedeel. (Bv “A” Kompanie is Kaapstad en Beaufort-Wes. “B” kompanie is weer die Vrystaat, bv Bloemfontein en Welkom en “C” kompanie is die ou Natal: Durban en Ladysmith en “D” Kompanie is die ou Transvaal en E Kompanie is bv die ou SWA, TIN en onluste manne. - Die manne slaap in slaapkwartiere of in getroude kwartiere. - Elke oggend om 08:00 dan kraai die “kat” die ou manne moet dan aantree vir appel, skriflesing en gebed. - Daarna ontbyt in die menasie. - Uit eie geledere moet die lede dan vir die verswakte bejaardes sorg. - Daar moet dan hoenderboere wees, varkboere, ‘n melkery en visboerdery. Tuinbou en landbou. - Die plaaseenheid moet selfversorgend wees. Daar moet water wees. Daar moet klip en dekgras wees. Mens kan rondawels en lapas oprig. - Alle nutswerkies word self gedoen en kan ook vir die omliggende areas tot nut wees. Ek dink aan sweiswerk, motors versien, radiotegniese- en bouwerk. - Daar is lede wat mediese ordonnanse kan wees. Mens kan ook met Polmed reël vir ‘n doktor om die plek gereeld te besoek. Dit moet naby ‘n hospitaal wees. - Inwoners werk dan elke dag, al is dit op ligte diens. Saans na ete kan die klub oopmaak en ouens kan net twee biere of twee sope kry. Dan na bed om 22:00. Mense kan ook “verplasings” insit na ander stasies of kompanies. Daar kan werk wees vir elke man en sy vrou. - ‘n Sekerheidsafdeling kan gestig word om in die omgewing werksaam te wees. SAP-weeskinders sonder heenkome en ou BSAP-lede (baie sukkel sonder pensioene omdat Mugabe dit afgesny het) kan ook geakkommodeer word. Later kan ander lede van die gevangenisse en weermag ook gehuisves word. Nog nooit in die geskiedenis van SA – miskien na die Anglo Boereoorlog – is daar soveel wanhoop en ‘jong’ mense sonder werk nie. Met ‘n polisieman moet mens pliesietaal praat! As jy sê kom ons bou ‘n basis of ‘n kompanie Hk weet hy waarvan jy praat! Alles moet so wees dat hy/sy tuis voel. Daar is so baie lede wat alleen woon en wat sieklik gaan word. Pensioene krimp want inflasie neem daagliks toe! • • • •
Wat dink u? Kan dit werk? Hoe kan u ‘n bydrae lewer om ons naaste (dws oud-lede) te help? Kom ons help ons lede om hulself te help.
Een sakeman het my gekontak: Hy stel belang. Laat ons u mening kry asb. 129
Boland Panorama: Gawie & Herma Botha Gawie & Herma het so ‘n vinnige toer deur die Boland onderneem en het hierdie pragtige foto’s met ons gedeel. Vir die ouens in die buiteland: Hier is ‘n paar prentjies van ons land.
130
131
132
133
Dankie Gawie!
LETTERS / BRIEWE • Lt-kol Jannie Otto Naand Hennie, Eerstens baie dankie vir gister!! Dit was ‘n ervaring wat ek nie sou wou mis nie. Baie dankie ook vir jou baie spesiale vriendskap. Vind hierby my toer tydens kersfees na Israel. Seëngroete, Jannie More Hennie, Baie dankie. Dr Lamb - hy het in my hart ingekruip!! Dankie Hennie – ek ken nie iemand wat so mense bymekaar kan uitbring soos jy nie, en dit in ‘n militêre omgewing. Dit is jou gawe – moet nooit daarmee ophou nie!! Seëngroete, Jannie
134
• Afrikaanse Taal: Afkortings van range: Sarie van Niekerk Dagsê aan almal van julle, Sedert ons verlede jaar begin het met die skryf van ons feesblad, is daar baie getwyfel, gestry, geskryf en gesê oor die afkorting van adjudantoffisier. Volgens die nuutste mees gesaghebbende taalhandleiding SKRYF AFRIKAANS VAN A TOT Z is die korrekte afkorting vir adjudantoffisier AO en dit word sonder ‘n punt geskryf. Baie het met my gestry, ek myself het later vreeslik getwyfel maar het volstaan met dit wat die genoemde handleiding gee as die korrekte afkorting. Die vrae rondom die afkorting het al hoe meer geword veral in die lig daarvan dat alle ander polisierange met kleinlettertjies geskryf word en almal ‘n punt na die afkorting kry byvoorbeeld generaal – genl. , sersant - sers. ensovoorts. Dit was veral Hennie Heymans wat tot op die laaste nog getwyfel het en nog wou weet hoekom dit dan so is. Wel ek het met die opsteller van SKRYF AFRIKAANS VAN A TOT Z, Faan Pistor, gesels hieroor en hy verduidelik dit as volg: AO word so afgeskryf omdat dit gedoen word in gevalle waar die letters in ‘n afkorting letter vir letter uitgespreek word. AO is A O daar is geen ander manier om dit uit te spreek nie. So ook TV, TB en KO vir kandidaatoffisier, SAUK en ander waar die afkorting letter vir letter uitgespreek word. Ek hoop dit klaar die onsekerheid op. Groete aan almal Sarie van Niekerk. Baie dankie vir u moeite en navorsing, Sarie. So dis wet, taalwet, adjudantoffisier word afgekort as AO en nie as ao nie. Die rede is dis: “Aah-Oo”net soos SAUK; waar elke letter uitgespreek word. Sanlam word in Afrikaans as Sanlam geskryf want dis ‘n eie naam soos Akpol of Assupol. (In Engels word dit SANLAM geskryf.) Alhoewel adjudantoffisier as AO afgekort word, word die AO in die spreektaal as adjudantoffisier of adjudant aangespreek. In die ou dae het ons hoofkonstabels (later AO) as “meneer” aangespreek.
135
• Treinpendelende dames van die nag: Lieneke Eloff de Visser (Ndl) Hallo Hennie, Hoe gaan dit? Ek is op die oomblik in Basel vir 'n konferensie. Ek het vandag sit en gesels met 'n ou van Wits. Hy doen ondersoek na die grensbewaking tussen die destydse Portugees Oos Afrika en die SA Unie. Hy vertel my dat hy op 'n storie afgekom het wat hom so intrigeer dat hy wil kyk of hy verder inligting daaroor kan kry. Blykbaar was daar in die jare '20 'n aantal dames wat as escort girls gewerk het, op die treine tussen Johannesburg en Lourenco Marques. En daar was op 'n stadium 'n redelike skandaal toe dit aan die lig kom, omdat een van die meisies dood is erens by Komatipoort of so'n plek. Die polisie moes die saak ondersoek, waarna geblyk het dat dit 'n gevolg was van malaria. Weet nie of ek die storie nou heeltemal reg het nie, maar ek het vir hom gesê ek ken iemand wat alles weet van polisiesake en nog meer van treine. Kan ek hom maar in kontak sit met jou? Groete en mooi bly!
• Garsfontein: Pine Pienaar Ek moet die belaglike maar ware werklikheid met julle deel. ‘n Dame wat saam met my werk gaan gister na Garsfontein Polisiestasie om afskrifte te laat sertifiseer. Toe sy klaar is en haar motorsleutels wat op die toonbank lê wil vat, vra die SAPD-lid of dit haar motorsleutels is waarop sy toe bevestigend antwoord. Hy vra of sy die motor bestuur het waarop sy weer bevestigend antwoord. Die lid vra haar bestuurderslisensie en sy antwoord dit is in haar motor. Hy skryf haar toe ‘n boete van R500 uit en het geweier dat sy die lisensie gaan haal. BELAGLIK SÊ EK!
• James Thomas White [Bechuanaland Border Police & Cape Police] I
am
doing
some
research
for
the
family
of
James
Thomas
White.
I have the following details of him: WHITE James Thomas. Born Cape Town 16.1.1872. Enlisted 17.12.90. Corporal, 'G' Troop, Bechuanaland Border Police (No1200), Matabele War 1893. Lance Sergeant c1895.
136
He refused to join the Jameson Raiders and was later tasked to carry despatches to Raleigh Grey ordering him, Jameson and Willoughby to stop and move as quickly as possible out of the Transvaal. He was complimented by the Right Honourable J. Chamberlain for carrying despatches from Sir Hercules Robinson to Dr Jameson in the Transvaal on 31.12.95. Transferred to the Cape Police 3.1.96. First Class-Private, District No2, Cape Police (No15). He gave evidence at Dr Jameson's trial at Bow Street Court, London on 25.3.96. Lance Sergeant 1.5.96. Bechuanaland (Langberg) Rebellion 1896/97. Second class-Sergeant 1.7.97. Sub-Inspector 1.4.99; Anglo-Boer War; Defence of Kimberley operations. Acting Inspector, September 1899. Wounded in action (shrapnel and bullet to the ankle) in 9.12.99. Inspector 1.6.02. He was president of the trial of A.C. Jooste and H.L. Jacobs 3.6-7.6.01. Officer Commanding Troops at Kenhardt. Discharged (MU) 30.9.07. 1914-18;
East
Africa
operations.
Contracted
Malaria
and
died
from
disease. Father; William White resided at Glenboeck House, Cape Town. Is there likely to be any further record of his time with the Bechuanaland Border Police? Any help appreciated. Regards Audrey Portman.
137
NETWORKING & “LET’S SUPPORT ONE ANOTHER AND OUR OWN”/ NETWERK & “KOM ONS ONDERSTEUN MEKAAR EN ONS EIE” Please send your business card for publication •
Annemari Jansen – Koorsboom Kothuis
•
Jannie Otto
Onthou indien u Israel oor Kersfees wil besoek, tree in verbinding met Jannie Otto.
•
Karate: Kol (adv) Len Els
Karateka 40 Karate het verskillende betekenis vir verskillende ouderdomsgroepe. Jeugdiges stelbelang in sport karate; kompetisies en medaljes. Volwassenes verlang fiksheid (liggaamlik en geestelik) en praktiese selfverdediging. Dit is dan ook die klem by Karateka40. En glo my: karate is goedkoper dan Prozac! Dit word inderdaad uiteindelik ‘n lewenswyse wat deursuur na alle fasette en verhoudings in jou lewe. Die benadering in die klas is ook anders. Dissipline word gehandhaaf, maar op ander vlak dan by jeugdiges. As jy op 40 plus nog nie selfdissipline het nie; sal ek jou dit nie kan leer nie. Uiters gevaarlike tegnieke word geoefen wat op straatwerk. 138
Jeugdiges het nog nie die emosionele rypheid daar voor nie en gevolglik leer ekhulle nie die tegnieke nie. Fiksheid is nie onderhandelbaar nie: in ‘n straatsituasie het jy stamina brood nodig! Geen kontakskerm word toegelaat nie. Ons is almal professioneel en ek wil nie more met ‘n blouoog op die bank klim nie! Daar is ander metodes op die vaardighede op te skerp. Ek glo dat wapens ‘n integrale deel van karate is en is ook ‘n Nunchaku en AMOK mestegniekeinstrukteur. Ons bied ook oggends elfverdedigingseminare vir dames aan genaamd “Be your own Guardian Angel”. Selfverdediging is slegs 20% fisies; die balans is “attitude, awareness and avoidance”. Vir meer inligting, besoekwww.karateka40.co.za of kontak my by 082 9230603. www.karateka40.co.za Karateka40 - age groups, mature adult, stressful, crime, self defence, self confidence, men • •
Sensei Len (4de Dan, Tokio geakkrediteerd) is ook ‘n nunchaku en amok mestegnieke instrukteur. Kontak besonderhede: Kontak Sensei Len @ 0829230603 of lentulus@mweb.co.za
•
Kunswerk: Japie Erasmus Kom ons ondersteun vir Japie. Indien u illustrasies en kunswerk nodig het. Kom ons ondersteun mekaar!
•
Phillip Jacobs: Trappers Witbank
139
Kontak vir Phillip Jacobs by Witbank se Trappers. Epos vir Philip Jacobs: philip.jcbs@gmail.com • Antikwiteite en boeke: Leon “Div” de Villiers AANKOPER & HANDELAAR IN AFRICANA & SKAARS BOEKE, insluitend: Boekversamelings, manuskripte, kaarte, skilderye, kunswerke, ens., met betrekking tot ons literatuur, geskiedenis, historiese geboue & plekke, jag, natuur, wildslewe, spoorweë, maritieme, militêre, oorloë, mense ens. asook onderwerpe wat betrekking het op die Afrikakontinent.
Kontak Leon by: Tel/Faks: 021 592 3460 Sel: 084 436 0842 e-pos: australb@mweb.co.za http://antiqbook.com/bookdealer.phtml?o=australafrica http://www.bidorbuy.co.za/seller/435994/Boekesmous Defence, Police & Railway Memorabilia: Sandblasting: Dave Jeffrey For a hobby Dave takes glass beer mugs, jugs and drinking glasses etc and he •
sandblasts them with the actual SAP, BSAP & SAR logo’s that I supplied him with. These make ideal gifts and also act as fine memorabilia. His prices are very reasonable. His contact no is 072-839-0146, 012-651-4829 or email: "Dave" davejulie@neomail.co.za
140
• PJ Fourie Makelaars Piet is een van ons oudkollegas. Indien u iets wil weet oor versekering skakel gerus met Piet “Kierie” Fourie.
•
JKLS Africa
141
•
Robert Suberg
•
Beetleloop Guesthouse (Piet-Patu se gade)
142
•
Dr Johan Burger
143
•
Hennie Heymans
• YouTube onderhoud Johan Pretorius (Howzit) voer onderhoud met HBH: https://mail.google.com/mail/u/1/#inbox/141555447e5cdeac
Die e-Nongqai bevat die uiteenlopende en diverse persoonlike menings va n verskillende korrespondente en die opsteller van e-Nongqai kan nie vir enige deel van die inhoud daarvan in sy persoonlike hoedanigheid verantwoordelik gehou word nie. The e-Nongqai contains various and sundry personal opinions of different correspondents and the compiler of e-Nongqai cannot be held responsible for any of their comments. Enige advertensies of enige sake voortspruitend is tussen u en die ander party.
CONCLUSION / SLOT May our friendship never come apart, Especially when it's straight from the heart!
144
Dankie aan almal wat gehelp het om hierdie uitgawe ’n sukses te maak! Baie welkom aan ons nuwe lesers!
Kontakbesonderhede / Contact details Hennie Heymans: heymanshb@gmail.com [tel 012 329 4229] Johan Jacobs: jhnjacobs65@gmail.com Anemari Jansen: anemari@koorsboomcottage.co.za Ronnie Beyl: rbeyl@iburst.co.za Greetings – Groete Salute! Saluut! Hennie Heymans No 43630 © 2013
145
Aanhangsel “A” SAAK VAN DIE ROLSTOEL EN LEKKER OU NONSENS PRAAT Saak opgelos deur te klets – maar ons staan saam! Dalene Steenkamp (Klaagster) en Francois Beirowski (Held) Dalene Steenkamp: Vir die wie nie op my blad gelees het nie -- ek kom spoeg •
sommer hier ook vuur .... Die rolstoel verskaffer met wie ek van die begin af werk vir Boet het besluit hy blaai nou 'n ander blaadjie om in sy lewe --- hy skoert met almal se geld en niemand sien 'n rolstoel nie. Jip, dit is wat nou gebeur het. Ek onderhandel met hom en reël dinge en my mediesefonds betaal 'n gedeelte van die koste van die stoel oor aan hom (genadiglik het ek nie die restant betaal, wat die grootste gedeelte van die koste is). En skierlik is hy weg! Kantore is gesluit, selfone is af, sy vrou se foon is af. Niks te make nie. En my mediesefonds sê hulle kan nie betalings terugtrek wat gedoen is nie. Na bietjie navraag kom ek vandag agter ek is nie die enigste een wie op soek is na hulle nie. Van die ander verskaffers in die Kaap is ook op hulle spoor, want hulle het rekeninge gelos en daar is nog ander persone wie ook wag vir rolstoele -- wat reeds betaal is.... Nou kyk - die dag as jy van gestremdes begin steel.................. •
Kletsgesprek
Hennie Heymans: Fanie Bouwer: Daar is ou gesegde in die SAP se KOD: "Knip die boeie toe!" Fanie Bouwer: Jip - They can run for a while, but they cannot hide all the time! Gawie Botha: Dalene, die mo@rsk@nt,,het jou van veraf sien aankom, probeer ‘n foto van hom kry. Laat ons sien hoe vergelyk hy met ‘n ander mens,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,! Benita Engelbrecht: baie sterkte hoop almal kom reg Gawie Botha: ,,,,,,,,en dan het ek mos ‘n goeie verbeelding, hoe ek op die wreedste manniere so ‘n ou wil straf, dat ek vir my selwers begin lig loop! 146
Francois Beirowski: het jy sy selfoon nommers, gee dit deur, ons kan sy Id nommer vasstel en sommer ITC doen op hom. Hennie Heymans: Gawie Botha - jy weet sulke d@nners weet hulle gaan wegkom met sulke goed!!... Ek kan sommer al die nota op die Docket sien deur s/sers Morrison: "No Bail!" Dalene Steenkamp: Francois - ek het al die nommers gebel - dit bestaan nie. Telkom se die kantoor se foon is nie gelys nie. Ek het vanoggend met 'n ander verskaffer gepraat - hulle soek hom ook en so ook ander mense wie se rolstoele hy moes klaarmaak. Sy ID nommer het ek nie --- net sy naam. Dit is XXXX en YYYY van BBBBB in Table View. MAAR -- die het ek klaar uitgevind --- hulle het daai kantore se deure toegemaak en hulle is vort. Hennie Heymans: Dalene Steenkamp - kontak asb vir Francois Beirowski - hy kan help, lyk dit vir my! Die ou moet die boodskap kry, hy moet nie met 'n ou van die Kalahari sukkel nie! Fanie Bouwer: DS - plaas jou storie/feite ook by die Veterane blad Dalene Steenkamp: Ek is 'gobsmacked' -- ek deel 4 jaar al met die mense en nog nooit 'n probleem gehad nie. 4 Maande terug begin ek onderhandel vir die kind se nuwe rolstoel en kry die magtiging by my medies en hulle betaal hulle deel. Elke ander dag het XXXX 'n storie van dat hy sukkel met so verskaffer of so iets. En skierlik kry ek hom nie in die hande nie. Woeps -- weg met die geld wat die medies al betaal het en my kind sit met die ongerief, want hy kort baie dringend 'n nuwe rolstoel!! Dit is wat my die kwaadste maak!!!! Jan Blackie: Gee hulle name dat ons almal kan weet.... Dalene Steenkamp XXX en YYY van BBB in Table View in die Kaap. Tom van Rensburg: Ek het 'n kontak by KRS by die C26'S. Hy kyk wat hy kan uitvind van hulle. Francois Beirowski: Dalene. Ek bly in Table View. Gee hul telefoonnommers nou deur, ek sal hul ITC trek en vasstel waar hulle bly. Gawie Botha: baie XXXXX’e op "FB" Dalene Steenkamp: Oom Gawie, dan moet ek en jy nie saam daai man in die hande kry nie, want dit gaan nie mooi wees nie. Ek se julle nou -- ek hou vir my bitterlik ordentlik en vroom hier tussen julle nou ---my taalgebruik is NIKS vars nie!! Nee oom - nie een van hulle is hy nie - ek het al gekyk. 147
Jan Blackie: Dalene Steenkamp ek dink bedrog is ook ter sprake... kriminele klag teen hulle Gawie Botha: Dalene Steenkamp,,ek ken mense by die "Bully beef"-fabriek,,dan vat ons hom soontoe,,,,,,dan stuur ons sy familie n blikkie "Bully beef" ter gedagtenis van hom!!! Francois Beirowski: Dalene ek wag Dalene Steenkamp XXXXX: PO Box XXXX Waterfront 8002 Cape Town Tel.: 0000000000 Fax: 0000000000 Fax: + 27 0000000 Mobile: +27 00000 en 00000000
Tom van Rensburg: Gee die telefoonnommers, Dalene. Fanie Bouwer: Gawie!! Dalene Steenkamp: Daar het julle dit nou -- nou kan julle almal sommer op hulle afklim as julle hulle in die hande kry. Ek soek die geld terug wat my mediese fonds aan hom betaal het in Augustus al!!! Dalene Steenkamp: Ek laaik oom Gawie se idee ---- ek het juis tussen die wingerdstokke gehoor (een van die ander verskaffers het dit in my oor gefluister) dat hulle moontlik 'n slaghuis oopgemaak het -- waar weet niemand nie. Ons bewerk hom sommer in sy eie slaghuis oom Gawie!! Ek voer hom vir die straatkatte!! Gawie Botha: ,,,,,,,,,as julle hom kry en julle skut hom,los sommer n daggazol in sy sak,,,en wanneer hy ingeboek word by die "charge office",,word hy weer geskut,,kla hom sommer dan aan vir die besit van dagga ook!!!!,,ha!ha!ha!ha!ha! Gawie Botha: ,,,,,,,,,,,, hoor,,,hoor hoe lĂŞ en knor die klomp ou polisiehonde nou!!!!!! lmga! Tubby Myburg: Gawie so `n bietjie "tik" sal ook die storie mooi maak vir hom, so `n @#%&#$@............ Francois Beirowski: Dalene die man se ID is 000000 en YYYYY sin is. Hul adres is XXX YYYY-laan Table View.. hulle het ‘n goeie krediet rekord. hoeveel skuld hulle jou. YYYY is om die draai van my gee die woord en ek gaan besoek hulle. 148
Gawie Botha,Vat hom !! Sa! sa! sa! Oubaaaas se honde,,,Gryp hom!!!! Danie van Niekerk: Sou julle die twee skurke kry.....ek kom haal hulle vir verdere ondersoek....bring hulle Cradock toe....ek gee mos gratis swemlesse....in die rivier !!! Ses ure per dag !! ha ha. Tom van Rensburg: Go Francois!!! Gawie Botha: Francois Beirowski,,,,,ek hou hiervan,,dit was nou vinniger as die sories van die FBI op TV! Francois Beirowski: ek gee swem lesse tussen die dollosse Gawie Botha Danie van Niekerk,,julle het nie eers water in julle rivier nie,,,,,dit reën dan nooit daar nie! Danie van Niekerk: Gawie.....ons rivier loop tans so een en 'n halwe meter diep, ons kry mos ons water dmv die Oranje-Visrivier tonnel !!! Gawie Botha: ,,,,,,,,,,,,sien ek het mos julle daai ding gesê!!!,,,moenie met die "Ou" S.A.P. sukkel nie,,,julle tender vir k@k,,wat kon gebly het!!! Danie van Niekerk: Francois.....ek stem...sou daar iets oorbly....sal ek dit kom haal...en my vorige aanbot bly staan!!! Francois Beirowski krewe laat niks oor nie, net bene maar see spoel weg. Mickey Friedenthal: jy vat hom parkeer area toe en as jy weg stap maak seker hy gaan een van sy nie bestaande rystoele gebruik Danie van kommentaar.
Niekerk: Mooi
gesê.....Francois
en
Mickey....ek
"like"
julle
Gawie Botha: ,,,,,,,,,,,,,ons is nou so opgestart,,,sal waardeer word as daar ‘n finale uitslag is! Mickey Friedenthal: The End. howsat Gawie Botha? Francois Beirowski: ek wag dat Dalene die jawoord gee sodat ek hulle kan gaan sien Francois Beirowski: hulle is minder as ‘n kilo van my af. Gawie Botha: ,,,,,,,,nee! nooit die t/vel moet ‘n netjiese ongepoetste rystoel vir haar gee,met ‘n 5jaar service plan of 100,000 kilometrs waarborg! Mickey Friedenthal: Franscious, DIE JA WOORD, is daar klokies wat gaan lui? 149
Gawie Botha: Komaan Dalene,,,die man se kar staan en "idle",,,hy wag net vir die groenlig! Francois Beirowski: nee dankie. Een keer die goed gehoor en dit is genoeg vir een leeftyd. Darem nog gelukkig getoud vir 35 jaar Bertha Olivier Dit is wonderlik om deel van die blad te wees. Waar kry jy nog mense wat so bymekaar staan, Mickey Friedenthal: hel ek like a party, hoe de hel kom ons nou hier, valse rystoele, pooging tot verlowing, opdonse wow julles hot he? September 18 at 2:47pm · Like · 1 Francois Beirowski: dit klink nes n polisie braai Mickey Friedenthal: yep, daai onderwerp lyk my is op pad stopie lorrie Johan Deyzel: die ou moet op sy m@er kry finish en klaar Gawie Botha: ,,,,,,,,,,,,,,,,Francois Beirowski,,kry solank n lasbrief vir visentering,ek ken ‘n goeie afgetrede Landros! Francois Beirowski: ek is die lasbrief Gawie Botha: ,,nou waar’s die klaer nou!!!!! Francois Beirowski: maak saak en dan word teruggetrek Francois Beirowski: soos ou familie fight Mickey Friedenthal: Johan dis mauser kry September 18 at 2:57pm · Like · 1 Mickey Friedenthal: en toe raak ons dors Francois Beirowski: kom ons braai dan 150
Mickey Friedenthal: ek dog ons is besig, o gaats ek sien nou nog nie vuur opgesteek nie, g’n wonder die vleis is nie pienk nie maar rooi, tot die muskiete staan op aandag langs dit Dalene Steenkamp: Ek het net gou 'n draai om die dorp moes loop hardloop. Francois - hy skuld my R7330 presies - dit is wat die mediese fonds aan hom betaal het. Tot nou antwoord hy nie 'n foon nie. En die mense van XXXXXX soek hom ook, so kontak hulle sommer ook en dan vra jy vir hulle of jy hom namens hulle moet uitsort ook. Ek hoop regtig jy kan iets uitrig. En - xxxx het baaaaaaaie stories om hou te vertel .... glo my! Francois Beirowski: het jy XXXX se nommer Gawie Botha: ,,,,,julle moet die yster smee,,solank dit nog warm is,,,,,,opskud! Francois Beirowski: ok ek is uithuisig vir n tydjie. praat weer. Dalene Steenkamp: Jip -- 000000. As hulle antwoord dan vra jy hulle net of hulle ook ok soek is na XXXXX van BBBBBB -- dan sal jy bietjie hoor. September 18 at 3:04pm · Unlike · 3 Mickey Friedenthal: Dankie tog, Toe kom Dalene en ruk ons terug na die kruks van die probleem Mickey Friedenthal: kontak brig tumi of what by police file seker hulle gaan hulp, nee ek het nie nommers nie Gawie Botha: ,,,,,ek dink hy loop stop voor "dooiemans deur"!,,,,,,"Ney! mista!,,die mense het al verlede wiek gemove!!!!!" Karla Lynn Sayer: Skandelik!! Sarie Van Niekerk: Dalene stuur vir my alle besonderhede wat jy van die ou het, sy naam en van, as hy 'n onderneming gehad het die se naam en name van ander mense wat ook deur hom ingeloop is, ek sal dit opvolg
151
Dalene Steenkam: Julle verstaan nie! Ek het baie lanklaas in my lewe iemand so hoor hakkel oor die foon en stotter ...... Maak François hom bel van sy foon af. Hy kan julle nou die hele storie kom vertel. Ek het nou self my 'bit of mind' vir hom gegee en gesê ek soek my geld terug en ek deel nou met iemand anders en dat hy lieg, want niemand kry hom in die hande nie en sy kantore se deure is toe en CE Mobility soek hom ook .... al wat hy se is -- ek verstaan, ek verstaan!!! Mickey Friedenthal uh uh gaan nie geld terug bring nie, parkeer area Gawie Botha Bevorder François onmiddelik na die volgende rang! Gawie Botha ,,,,ek hoor nou niks verder hoe die mannetjie gestraf gaan word,,,,,,,,,,,,,! Gawie Botha ,,,,,,andersins moet julle die man so ernstig aanpraat dat hy daarna uitsien om "selfmoord" te pleeg! Francois Beirowski sorted Dalene Steenkamp Dankie François. Ek waardeer regtig. My Boet kind gaan die heel blyste wees!! Francois Beirowski met Dalene se toestemming, hy sal Vrydag oggend 09;00 die geld aan my oorbetaal waarna ek die geld in Dalene se rek. sal betaal. Koot Swanepoel: Ai, Dalene Steenkamp, dit is sulke mense wat jou hele gesindheid omkeer en jou wil maak wat jy nie is of wil wees nie. Tubby Myburg: Ek kan sien hy het nog nie met regte egte polisiemanne en vrou kennis gemaak nie. Annette Strampe Nice gedoen Francois Beirowski! Dalene Steenkamp: Trek ons ons eie one-man hitsquad hier uit. Hene, en hy lieg steeds terwyl hy met my oor die foon praat --- seg ek hom so en toe raak hy net stiller en stiller ----- ek verstaan, ek verstaan. As die man mos nou so ver in proses met die stoel was as wat hy voorgee, dan sou hy mos aandring om die geld te hou vir die vervaardiging tot nou ....... Lam mak. Weet nie wat se intimidasie tegnieke François gebruik het nie -- bietjie Vlakplaas kyke of so .........? He he he. 152
Gawie Botha: Francois Beirowski,ek Saluut jou!,,,dankie! Fanie Bouwer: All is well that ends well. Mooi werk, Francios! Tyd gaan egter leer. Wonder waar die ou nou die geld gaan kry? Gawie Botha: ,,,,,,,,,,iemand anders "bedonderd"! Hennie Heymans: Praat nou van leierskap en deelnemende bestuur!!! Van 'n generaal tot 'n konstabel, van vroom woorde tot 'n paar knetters! Ek het die hele storie van voor deurgelees - dis soos 'n regte "ondersoekdagboek" van vloek tot knip die boeie toe! François Beirowski ek hoop net die ou gaan nie 'n "duck" maak nie! Ek hoop hy weet die hele pliesie force is op sy case!!!!!! [Terloops waarom wag tot Vrydag?] More is mos nog 'n dag.... dis Donderdag!] Ons moet nou net ons eie polisiestasie oopmaak nie? Indien so ja, ek boeks om vêndrywer te wees. Ek sal vir Gawie Botha bestuur - hy kan wyksers wees, Fanie Bouwer kan die DK wees! Terrence Schwartz kan die speurtak oorvat, Hein Kilian kan onluste doen en Tiny Nortje sal die têkkie-skwat uitmaak. Billy Cox kan M & R oorvat .... die ander kan maar poste kies na behoefte en of keuse - maar Johan Deysel kan ons afdelingskommissaris wees met genl Vd Merwe as kompol. Billy Cox: HH Ek sal "MOONLIGHT" wil nie graag weer aansluit nie...... Eish Dalene Steenkamp: Ek hou my pos as teagirl - dis al wat ek weet. Met sulke klomp op 'n stasie sal ek wragtig nog poog om koek te bak ook vir julle!! Koos Brits: Mag die wetter vergaan in sy eenvoud, sy dag sal kom, wag maar!!!!!!! Tubby Myburg: Mooi François, mooi. Tom van Rensburg: Mooi werk, François. Connie Bakkes Hi Dalene, laat weet as dit Polmed was wat betaal het - ek sal daai mannetjie verseker gaan soek en gaan haal waar hy wegkruip!!! Neelsie Borea: Hey Hennie .... oorlat ek half skaars is beteken dit nie jy kan my sommer uitlos en nie vir my ook 'n spesifieke aangewese job gee nie!! Hoe's daai hart van jou ? Eish ..... ek sal julle op julle poste besoek, al die wyksersante en hulle bestuurders, speurders inspect, Hein en Tiny se goedgunstigheid verdien deur gawe verversings aan te dra..... ja sommer vir jou ook so iets Billy .... koffie, polisietekoffie, jin en tonic, ens ens ens .... en Hennie .... ek kry my liewe kollega Renier om jou tee te 153
roer .... daai ene wat altyd vir my gesê het hy gaan voor my offisier wees dan gaan ek kiloalfakilo .... (ek was toe voor hom offisier en toe gedra ons, ons altwee soooo mooi - tot heden vandag toe) Groetnis. Flok op wie opgeflok moet word. Viva Francois. Saluut aan ieder en elk. Gawie Botha ,,,,,,,,,,ek wil alleen besoek word! Peter Sutton In die lewe in.......ek gaan nou dadelik 'n rooi kennisgewing op elke muur in my huis plak wat my waarsku om nooit, NOOIT iemand op hierdie blad die m@@r in te maak nie. Hehe Billy Cox GAWIE - .....'deur wie wyk Sersant Botha? Deur Wie?"..... wink Billy Cox Peter Passop vir die "ROOIKAART!" hehe Gawie Botha ,,,dis Nie Belangrik! Gawie Botha Dalene!,,,,,,,,,,laat weet ons as hy betaal het!,want dan sal dit nou rerig n goeie "Cold Case File" afsluit! Dalene Steenkamp Ek glo François sal die rooksein hier stuur sodra hy collect het! Ek vertel die storie vir Boet - hy wil hom vrek lag. Sê - don't mess with my mom - she's got contacts! Ek kan nie genoeg dankie se vir almal se ondersteuning nie en François wie sy harde oog daar loop gooi het. Wys mens net weer - jy kry ondersteuning tussen hierdie 'familie' wat jy nooit van kon droom nie! Oom Gawie, ek oorweeg steeds sterk jou bullybeef voorstel. Kyk, jy kan met my mors, maar moenie met my kuikens lol nie - ek raak wild - dan is ek NIKS ordentlik nie en ek het ook geen diplomasie nie. Dat die man wragtig nog voor François verder lieg en se hy gaan die stoel vir my koerier - hy kort nog net paar partjies. Toe ek se hy moet die stoel vir François wys en dat hy lieg, want hy gebruik presies dieselfde verskaffers as NNNNNN toe raak sy hakkel op. Ek is nie onredelik nie en sou nie so kwaad gewees het as hy my net gesê het hy het probleme en kan nie die stoel lewer nie, maar nou hol en kruip hy weg met hordes verskonings. Nee man! Het hom gesê vir my vat hy nie vir 'n g@t nie, dan kry jy my verkeerde kant! Dalene Steenkamp Connie Bakkes - nee, dit is Ou Mutual Personeel Fonds. Leon Coetzee François, Ons ken nie mekaar, maar hier wys dit weer rug teen rug, ek sê namens my Sus Dalene dankie vir die hulp. Laat dit net vir die F@kker deurskemer ons is ook 'n paar diekant van die grens en hy en sy mammie wil nie graag in traksie lê of vir hulle self rolstoelle bou nie. Baie dankie vir die hulp ek waardeer dit.
154
Mickey Friedenthal nou vra ek uit simpelheid, ‘n ou het Dalene bedonner met ‘n rystoel en nou is die seksie-sersant oeps wyk-satan, eh sersant in die show, kan iemand asb die klein ou breintjie van my verduidelik hoe, waar, wanneer en deur wie? Dalene Steenkamp Die sersant is die ou in charge van die bed+++nerde saak oom Mickey....... ek dink so .... Francois Beirowski Update: vir diegene wat belangstel en die ongelowige Thomasse die geld is in Dalene se rekening Dalene Steenkamp Baie baie baie dankie François Beirowski ! My Boet kind is in cloud no 9999999999 - hy skree hier oor my skouer: DANKIE OOM!!!! Danie van Niekerk Well done.....Francois!!! Hennie Heymans Francois Beirowski - jy is 'n yster: Ek was skepties. DIS BAIE GOEIE NUUS!!!!! Dalene Steenkamp - jy is seker bly, nè? Billy Cox: FRANCOIS - Die Volk skuld jou ‘n kas BELLS!! SALUUT Dalene Steenkamp: Baie dankbaar oom Hennie. Gawie Botha Francois Beirowski,,, ek Saluut jou opreg,,,dankie man,,,,"Job well done"! JP Swanepoel: Goeie werk. Ek glo n aanprysings brief vanaf die DK is op pad. Tubby Myburg Gawie nou stem ek saam met jou....hou net bietjie uit....en nog bietjie uithou en skielik is die son op en die donker nag agter jou. Louis Struwig @Francois, jy het ons Kalahari vlinder gehelp, jy het nou 'n hele paar krediete, praat net. Neelsie Borea Hallo Francois. Baie dankie ook van my kant af vir jou hulp aan Dalene. Dis wonderlike nuus. Saam met almal salueer ek jou ook en gooi ek sommer twee gawe duwwele wat ook als vir jou indien ons paaie ooit sou kruis. Dan terug op die ossewa van vroeër: Sersant Gawie Botha en Sersant Hennie Heymans sal deur Sersant Neelsie besoek word - elkeen afsonderlik en dies meer om te tjek of hulle storietjies oor waar hulle rondry, wie se pasboeke hulle gesien en gevra het, klagtes bygewoon, plase besoek en al daai goete .... ja sal ek dan die kwaai Sersant wees. Mooi loop julle almal. Pieter Oberholzer François, ek is bietjie laat. Maar jy is Yster en glo ek 'n hele paar crooks het reeds en gaan nog hulle gatte sien. Mooi gedoen!!! 155
Japie de Jager: Well done!! Peter Sutton: Tjips manne......Sersant Neelsie is op pad. Is julle sakboekies op datum? Gerhard Booysen Moeligheid!!
156
157