EAT - Eerder Aan Tafel - heren 5 architecten by Heren 5 Architecten

colofon EAT - Eerder Aan Tafel versie 3- januari 2016 introductie vaste waarden voor h5 uitvinden - CAN fase 1 in de huid kruipen - Poeldijkstraat Amsterdam luisteren - Tabakspaadje laren vragen - Ittersumerlanden inspireren - De verborgen tuin, Rotterdam filteren - Walgaarden Oldenzaal efficiency vormgeven - Polderweg Amsterdam agenderen werk maken - EGA + Kolenkithuis totaalsamenwerken - Huis van Hendrik Haarlem kleur bekennen - Tudorpark Hoofddorp kwartier maken - De Vrije Kade Amsterdam Noord ornamenteren - Spieghelbuurt Alkmaar een hart maken - Dorpshuis Zwanenburg publiceren debatteren kennis delen

2 4 6 12 18 24 32 36 42 48 54 62 68 76 84 90 92 94

ÂŠ heren 5 architecten bv bna

Door onze manier van samenwerken met bouwpartners, kunstenaars en gebruikers ontstaan betere gebouwen en zijn bewoners trots op hun woning. Die manier van samenwerken, daar gaat EAT over. EAT staat voor Eerder Aan Tafel: samenwerken volgens heren 5. EAT toont de gebouwen die zijn ontstaan door ontwerpprocessen waarbij wij eerder aan tafel zaten.

in discussie. over innovaties in de bouw Teamwork Zet een groep bouwprofessionals om de tafel, breng een innovatief project in de discussie en het levert een mooi beeld over de verstandhouding tussen de verschillende partijen in de bouw. Op uitnodiging van Heren 5 architecten werd een avond lang gesproken over de voorwaarden voor innovatie in de bouw. Met opdrachtgevers, aannemers, toeleveranciers en architecten. De keukentafel werd uitgerekt om twaalf mensen te accomoderen, de oven ging aan. Vanuit het netwerk van Heren 5 schoven zes genodigden aan om te discussiëren over ‘voorwaarden voor innovatie in de (woning-)bouw’. Met de architecten van Heren 5, gespreksleider en redacteur dax was de tafel gevuld. De opzet was om in een collegiale discussiesessie de kansen en valkuilen voor innovatie te verkennen. Meteen was er een gemeenschappelijke factor, die het gesprek op gang bracht. Het gezelschap bestond uit vakmensen, die tijd en energie willen steken in de kwaliteit van hun werk en het gezamenlijk resultaat. Ook bleken de aanwezigen - niet geheel toevallig, natuurlijk - een sterke ambitie te hebben om te innoveren, om processen en producten constant op hun kwaliteit te toetsen en waar nodig te verbeteren. Maar duidelijk is dat iedereen vanuit zijn eigen vakgebied innovatie definieert en aan voorwaarden verbindt. Deze voorwaarden zijn enerzijds opgelegd vanuit regelgeving en kostentechnische overwegingen, anderzijds vanuit een bedrijfsfilosofie. Waar een architect zoekt naar nieuwe composities om een gebouw binnen programma en context te laten passen, daar is een gevelproducent bezig om zijn producten en bedrijfsprocessen te optimaliseren. Inzicht in elkaars motieven om te innoveren maakt de drempel om nieuwe toepassingen te ontwikkelen, een stuk lager. Kan innovatie betekenen dat de productie zich verplaatst naar de fabriek en er op deze manier de kwaliteit van de bouw op alle fronten wordt verbeterd? Is dat ook nieuwe ambachtelijkheid?

‘Innovatie is nodig om in te spelen op maatschappelijke vraagstukken’ Irene Ponec

discussie: innovaties in de bouw

de rol van innovatie binnen de organisatie - de opdrachtgever ‘Innovatie maakt het mogelijk om gebouwen en hun omgeving te ontwikkelen tot plekken waar mensen graag verblijven: nu en in de toekomst’, zo vertelt Edward Verkleij van ING Real Estate Development. ‘Binnen onze organisatie speelt innovatie op verschillende schaalniveaus een belangrijke rol. Ten eerste op gebiedsniveau: wat is het “DNA” van juist die plek? Welke stedenbouwkundige uitgangspunten faciliteren dat het best? Het tweede schaalniveau is het gebouw. Aspecten die daarbij bekeken worden zijn bijvoorbeeld de inpassing in de omgeving, de functies, de beleving en de duurzaamheid van het gebouw.’

‘De beste ideeën komen voort uit een groep van experts die elkaar uitdagen’

Edward Verkleij

Verkleij vervolgt: ‘Het derde schaalniveau is het detail. Redenen voor ons om als opdrachtgever hiervoor open te staan is het streven naar een doeltreffende uitwerking, zowel technisch als esthetisch. We zoeken naar een kwalitatief beter detail dat in verhouding is met de kosten. Op detailniveau is het voor een opdrachtgever een must, dat de uitvoering bedrijfszeker is. Het is onacceptabel dat de uiteindelijke gebruiker wordt geconfronteerd met overlast omdat een innovatief detail faalt.’ De grootste uitdaging is de samenstelling van het ontwerpteam, zo stelt Verkleij: ‘Voor de opdrachtgever is het de kunst om de juiste mensen aan te trekken voor een bepaalde opgave. De beste ideeën komen voort uit een goede groepsamenstelling van experts die elkaar uitdagen.’ Irene Ponec van Ymere, de woningcorporatie die ook deels opdrachtgever was in het project CAN fase 1, beaamt het verhaal van Verkleij, maar heeft toch een extra criterium: ‘Voor ons is het heel belangrijk om te innoveren om onze doelgroepen optimaal te kunnen bedienen. Daarvoor heb je niet alleen kennis van je doelgroep nodig, maar is het ook noodzakelijk om buiten je traditionele wereld te kijken.’ Ponec geeft daarvan een voorbeeld: ‘Om in een tijd

jaargang 5 • 2010 • nr. 29

kennisdelen

jaargang 5 • 2010 • nr. 29

kwaliteit ontstaat door samenwerken

discussie: innovaties in de bouw

Multi disciplinair

Gebruikers in workshops

Blije bewoners

Productontwikkeling

Neem bijvoorbeeld het â&#x20AC;&#x2DC;Huis van Hendrikâ&#x20AC;&#x2122; aan de Berlagelaan in Haarlem. Doordat wij vanaf de eerste streep die wij op papier hebben gezet met alle bouwpartners aan tafel zaten, is het ontwerp in zeer korte tijd en binnen een standaard budget gerealiseerd. Behalve met bouwpartners, is ook intensief met kunstenaar Boris Tellegen samengewerkt. Met als resultaat een gevel met sculpturaal metselwerk bij de hoofdentree, inmiddels al veelvuldig gepubliceerd. Of de transformatie van de woningen van de bloemkoolwijk Ittersummerlande in Zwolle. Daar werkten we met de bewoners samen in workshops en luisterden vooral naar hun verhalen. We hopen dat EAT inspireert tot eerder en beter samenwerken!

Ons DNA - vaste waarden voor h5

Uitvinden

CAN - Fase 1 Door al na de eerste schets de samenwerking aan te gaan met een gevelbouwer is voor een parkeergarage een gevel van “open” metselwerk ontwikkeld binnen een standaard budget. Met als resultaat een parkeergarage waar het daglicht altijd zichtbaar is. Samen met de lichtkunstenaars Jan Hein Daniels en Willem Hoebink verandert het gebouw ‘s avonds in een toverlantaren.

Afbeelding rechts: CAN fase 1 - Amsterdam Noord

mma

parkeren

70ยบ parkeren + 1 richtingsverkeer

hellingbaanparkeren zonder kruisende rijbanen

programma

ngsverkeer

parkeren

hellingbaanparkeren zonder kruisende rijbanen

uitknikken

+ passage en expeditie parkeren

+ stadshuizen 70ยบ parkeren + 1 richtingsverkeer

programma

parkeren + opdelen en uitknikken

+ passage en expeditie

+ stadshuizen

hellingbaanparkeren zonder kruisende rijbanen

70ยบ parkeren + 1+richtingsverkeer passage en expeditie

stadshuizen

ken

70ยบ parkeren + 1 richtingsverkee

12 + opdelen en uitknikken

+ passage en expeditie

+ stadshuizen

hellingbaanparkeren zonder+kruisende stadshuizr

In de huid kruipen

Poeldijkstraat Samen met kunstenaar Frederik Molenschot en dankzij gesprekken met daklozen zijn we in de huid gekropen van een dakloze. Aan de Poeldijkstraat in Amsterdam is daardoor een thuis voor daklozen ontstaan. Die bevestiging kregen we toen wij bewoner Gerrie vroegen waarom hij op zijn sokken over de eiken parketvloer van de gangen loopt. Hij antwoordde: â&#x20AC;&#x153;Nou, ik ben toch thuis?!â&#x20AC;?.

Afbeelding rechts: Kunstwerk Frederik Molenschot

Afbeelding rechts: Poeldijkstraat Amsterdam West

Karakteristieke bewoners van de Poeldijkstraat.

Luisteren

Tabakspaadje Laren. Alleen al het voornemen voor de sloop en nieuwbouw van 22 sociale huurwoningen aan het Tabakspaadje in Laren was genoeg voor een massaal protest van de omwonende villabewoners. Een enquete onder de omwonenden naar het ‘Larense Gevoel”, enkele informatieavonden en een ontwerp voor sociale huurwoningen met ‘looks’ van Larense villa’s bleken voldoende om het wantrouwen van de omwonenden om te buigen tot trots.

Afbeelding rechts: Het omsloten hof in tabakspaadje

priv. sch. sch .

125

0.0

peil=

MV MV

sch.

MV MV

priv.

sch.

0.0

priv.

sch.

0.0

peil= 0.0

peil=

0.0

MV MV

peil=

MV MV

priv.

sch.

125

priv.

lplaa ts cv

125

vlizo

hwa

opste

peil= 0.0

peil=

vlizo

hwa

put

iv pr

lplaa ts cv

125

MV 125

put

put vlizo

. sc

100

opste

MV MV

peil= 0.0

MV 125

100

. sc

100

lplaa opste cv

MV vlizo

iv.

ts MV

lplaa opste cv

iv.

125

put

priv. 100

hwa

100

peil - 0.090

vlizo

peil - 0.090

hwa

NUON

put

sch

priv.

sch .

priv. sch.

priv.

vlizo

peil= 0.0

opst

ats

elpla cv ats

peil=

125 125

0.0 peil=

fiet

fietsklu midden

skl

bn 9

uis

gro

uis

skl

fiet

gro ot

bn 10

groot

fietskluis

bn 11

groot

fietskluis klein eind

bn 12

priv. sch.

fietskluis

groot

bn 9

gro

fietskluis

ats

uis

bn 12

priv. sch.

kk kk

put

125

priv. sch.

sl.

priv. sch.

elpla opst cv

skl

fietskluis klein eind

groot

fietskluis klein eind

skl

fiet

uis

bn 11

bn 1

elpla opst cv

bn 8

fietsklu is klein eind

bn 10

fietskluis

bn 2

bn 16

fietsklui s middenklein

priv. sch.

bn 15

fietskluis klein midden

gro

gro ot

bn 14

ats fietskluis elpla klein opstmidden cv

fiet

skl

fiet

bn 13 fietskluis klein midden

put

ats

elpla opst cv

bn 19 fietskluis klein midden

uis

bn 2

bn 5

uis klein fietskleind

ot gro

bn 17 fietskluis klein midden

0.0

uis

klein fietskluis eind

peil=

bn 4 bn 3

klein fietskluis midden

0.0

fiet

is klein

fietskluis klein eind

bn 6

bn 20

bn 18

skl

priv. sch.

bn 8

fietsklu is klein eind

fiet

bn 16

fietsklui s middenklein

125

125 125

bn 7

bn 15

fietskluis klein midden

bn 14

fietskluis klein midden

125125

0.0

bn 13 fietskluis klein midden

peil=

bn 19 fietskluis klein midden

ot gro

skl

bn 3

bn 17 fietskluis klein midden

125 125

peil=

0.0

bn 7

fietskluis klein eind

125 125

bn 6

opst klein elpla fietskluis cv ats eind

0.0

klein fietskluis midden

peil=

fietsklu midden

bn 20

125125

uis

is klein

125 125

bn 5

uis klein fietskleind

bn 4

bn 18

0.0

elpla cv ats

peil=

opst

elpla cv ats

vlizo

opst vlizo

put

priv. sch.

kk kk sl.

priv. sch.

kk MV

priv. sch.

sl.

peil= 0.0

sl.

put

verzonken container 2x2 meter

kk kk

sl.

optie kookeiland

priv. sch.

sl.

put

peil= 0.0

sl.

MV MV

peil= 0.0

priv. sch.

kk MV

sl.

kruipluik

peil= 0.0

kk kk

kruipluik

sl.

kruipluik

optie kookeiland

sl.

priv. sch. priv. sch.

sl.

kk sl.

put

priv. sch.

peil= 0.0

MV peil= 0.0

Afbeelding rechts: Doorgaande bank & bergingen

NUON

put

VRAGEN

Ittersumerlanden Tijdens de workshops met bewoners bleek dat zij zich vooral identificeerden met de eigen woning en niet met de bestaande wijk. Die had geen identiteit en die had vroeger een veel dorpser en groener karakter. Dorps en informeel wonen werd voor ons het leidmotief voor de nieuwe identiteit van de wijk. Met als resultaat dat de bewoners hun thuisgevoel nu beschrijven als â&#x20AC;&#x2DC;Centerparcs-gevoelâ&#x20AC;&#x2122;.

Afbeelding rechts: Gerenoveerde gevels van ittersummerlanden foto: Luuk Kramer

“We hebben nu elke dag dat ‘Centerparcs’ gevoel”

Voor

INSPIREREN

De verborgen tuin. Hoe woon je aan een verborgen tuin? Deze vraag stelden we de potentiële kopers toen we startten met het ontwerp voor het project ‘De Verborgen Tuin’ in Park Zestienhoven in Rotterdam. Het antwoord luidde: “Met een veranda waar ik met mooi weer de keukentafel op kan trekken”. Dit inspireerde ons om de standaardeengezinswoningen specifiek te maken door een ruige houten veranda.

architect Bas Liesker

toont bewoners tijde een workshop de

mogelijkheden aan d

hand van een maque

De verborgen tuin - Rotterdam, Park Zestienhoven

ens

ette

FILTEREN

Oldenzaals Kant In Oldenzaal stonden we voor de uitdaging om van seniorenflat de Walgaarden, een flat met een slecht imago, een gewilde locatie te maken. Daarbij dienden we rekening te houden met het feit dat de oudere bewoners hun appartementen liever niet al te lang wilden verlaten. Samen met de opdrachtgever en aannemer hebben we alle mogelijke kansen besproken en vervolgens gefilterd (getrechterd) totdat we een aanpak hadden waarbij in één week tijd vijf appartementen tegelijk konden worden getransformeerd. De uitstraling ging van koud naar warm, met hout in plaats van beton. De entreehal ging van donker naar licht. En op de galerijen werd plek gecreëerd voor ontmoetingen en om met twee rollators naast elkaar te lopen. In samenwerking met kunstenaarsduo Esther Stam en Frederik Molenschot zijn er, geïnspireerd op de rijke textielgeschiedenis waarin Oldenzaals katoen naar Indonesië werd verscheept, moderne batik patronen bedacht voor de borstwering van de galerijen. (Naar eigen zeggen wonen de bewoners van de Walgaarden nu in het mooiste gebouw van Oldenzaal.)

Samenwerking met kunstenaar Frederik Molenschot & Esther Stam

bestaande flat voor renovatie

Uitgangspunt voor het ontwerp ligt in de historische geschiedenis van Oldenzaal; de productie van Batik stoffen. Batik werd op verschillende manieren vervaardigd en bestaat uit veelal bloem en plantmotieven welke uitgewerkt werden in een patroon. Deze patronen variĂŤerden van organische vrijere tekeningen tot geometrische gedetailleerde repeterende vlakken. De patronen werden met behulp van een was of stempels op de stof getekend of gedrukt. Door deze technieken kregen de patronen een dieptewerking. De technieken, patronen en afgebeelde figuren hebben geleid tot een fotografische interpretatie van de traditionele Batik stoffen. Echte bloemen en planten worden gebruikt om de Batikpatronen te illustreren.

metamorfose na renovatie

De objecten worden gefotografeerd op glas, wat zorgt voor een schaduwvorming, een verwijzing naar de waspatronen op de stof. De verschillende patronen worden stapje voor stapje opgebouwd op de gevel tot een volwaardig patroon, wat een deel van het gebouw siert, om daarna stapsgewijs te worden afgebouwd. Na de laatste afbeelding, wordt de basis gelegd voor een volgend patroon. De combinatie van de geometrische patronen met natuurlijke materialen verbeeld de geschiedenis van Oldenzaal en vormt een natuurlijke laag over het flatgebouw. Waarin de materialen en zelfs de patronen herkenbaar zijn en tegelijkertijd visueel prikkelen voor zowel de bewoners als de passanten van de Walgaarden.

EFFICIENCY VORMGEVEN Polderweg, Amsterdam Een woongebouw aan de rand van Oostpoort, Amsterdam-Oost. Het gebouw heeft 2 gezichten, de dynamiek van het spoor aan één kant, en xhet ontspannen wonen aan een groene binnenplaats aan de andere kant. In het gebouw komen 72 appartementen over 6 verdiepingen met een centrale entree en overbouwd parkeren. Een opdeling in 6 panden geeft het blok een schaal passend bij de omgeving van Oostpoort. De panden zijn aan beide zijden naar buiten gevouwen en worden extra aangezet met frontons. Het reliëf en de plastiek in de gevel benadrukken de afzonderlijke panden. Een geknikte galerij zit achter de rank aflopende ‘poten’, en een stevige plint met trappen ontsluit de bel-etage. Het ontwerp is een interpretatie en aansluiting op de rijke baksteen-architectuur van de voormalige Oostergasfabriek van Isaac Gosschalk. De centrale entree wordt aan beide zijden gemarkeerd door een glas-in-lood kunstwerk van kunstenaar Stefan Glerum, waarin de geschiedenis van de Oostpoort wordt verbeeld. De appartementen komen in 2 types voor: wonen in de breedte op het zuiden en ‘doorzon’wonen van spoor- tot zuidgevel. Op de verdiepingen worden deze ontsloten door korte gevouwen galerijen met wisselende zichtlijnen op de omgeving. De woningen op de bel-etage hebben een eigen voordeur aan de straat met een Amsterdamse stoep en trappen. Dit maakt de maakt het maaiveld levendig en waarborgt een goede overgang tussen privé en openbaar.

akoustisch plafond

Amatuur cf opgave ZIUT Hoogte 5500+maaiveld kk

650x1340

akoustisch plafond

14 WM

12 11

C akoustisch plafond

loopdeur

AGENDEREN / WERK MAKEN

Nestelen in de stad - EGA 2.0 Gezinnen verlaten de stad, omdat er voor hen geen geschikte appartementen bestaan. Mental maps van de appartementen waarin onze buitenlandse stagiaires zijn opgegroeid en talloze gesprekken aan de keukentafel met gezinnen in de stad hebben geleid tot 10 agendapunten voor het ideale EenGezinsAppartement (EGA). Inmiddels zijn we door woningbouwvereniging Eigen Haard gevraagd om in de Kolenkitbuurt in Amsterdam-West de ideale EGAâ&#x20AC;&#x2122;s te ontwerpen.

Afbeelding rechts: Nestelen in de Stad studie i.s.m. BNA

YHHO NDPHUV PDNHQ

VSHOHQ LQ G

veel kamers maken

spelen in de gang

dubbel te gebruiken

overal zijn plekken

naar je eigen kamer

woning groeit mee

naar buiten gaan

spelen bij het huis

GXEEHO WH JHEUXLNHQ RYHUDO ]L

QDDU MH HLJHQ NDPHU

ZRQLQJ ZRQL

QDDU EXLWHQ JDDQ VSHOHQ E

Kolenkithuis: ons eerste EGA project in Amsterdam West

TOTAALSAMENWERKEN

Huis van Hendrik Vanaf de eerste streep die wij op het papier zetten voor het ontwerp van het â&#x20AC;&#x2DC;Huis van Hendrikâ&#x20AC;&#x2122; aan de Berlagelaan in Haarlem, zaten we met alle bouwpartners aan tafel. Het ontwerp is in extreem korte tijd en binnen een alledaags budget gerealiseerd. Maar, behalve met bouwpartners, is ook intensief met kunstenaar Boris Tellegen samengewerkt. Met als resultaat een gevel met sculpturaal metselwerk bij het trappenhuis.

Afbeelding rechts: Huis van Hendrik Metselkunstwerk

winnaar: Lieven de Keypenning 2015 & Publieksprijs 57

1. bestaande situatie

4. hoogtes passend maken

2. nieuw, omdraaien

5. bewerken

3. vouwen: drie panden & vijf stadshuizen

6. optillen, parkeren onder blok & entreeâ&#x20AC;&#x2122;s

winnaar: Lieven de Keypenning 2015 & Publieksprijs

61 Binnentuin door buro Mien Ruys 61

Samenwerking met kunstenaar Boris Tellegen

Kleur bekennen

Tudorpark Met de vraag â&#x20AC;&#x153;kunnen jullie kitsch bouwen?â&#x20AC;? werden we uitgenodigd als een van de architecten voor de nieuwbouwwijk Tudorpark in Hoofddorp. We schoven onze aanvankelijke scepsis voor een historiserende bouwstijl opzij. En bekenden kleur door ons vol enthousiasme te verdiepen in de Tudor-stijl. Tijdens kopersconsultatiedagen hebben we marktonderzoek gedaan onder de Hoofddorpse bevolking. De luxe en romantische Tudorarchitectuur van kappen, schoorstenen en dakkapellen viel goed in de smaak. Het plan is vier keer overtekend en voor de vrije kavels moest bij de notaris worden geloot.

Het eerste Tudor-huis in Hoofddorp

Drukke bezochte kopersdagen voor de Tudorwoningen

Chimney pots van kunstenares Wiki Somers

Kwartier maken

De Vrije Kade In de Buiksloterham in Amsterdam-Noord, een anoniem industriegebied aan de IJ-oevers, gaan we samen met de opdrachtgever op zoek naar kopers die hier als kwartiermakers willen gaan wonen. Tijdens workshops brengen we de woonwensen van de kopers in beeld aan de hand van schetsen over het mogelijke woonmilieu, de kansen voor de architectuur en de indeling van de woningen. De opkomst is massaal: voor 32 woningen hebben 200 deelnemers de workshop bijgewoond. Om voor een woning in aanmerking te komen moet er nu worden geloot.

Afbeelding rechts: De Vrije Kade Buiksloterham, Amsterdam Noord

Fase 1 van De Vrije Kade

Een keur aan kopers

opties in De Vrije Kad

Kopersworkshop avonden met interactieve apps & schetsbladen

ornamenteren

Spieghelbuurt In de Vogelaarwijk Oud-Overdie hebben we samen met de kopers een nieuwe volksbuurt ontworpen. Als referentie voor de volksbuurt diende de rijk geornamenteerde tuindorpen uit de jaren â&#x20AC;&#x2122;30 herkenbaar aan de dakpannen, metselwerk en sierlijke witte goten. Samen met een leverancier van aluminium dakgoten is in een vroeg stadium en binnen het budget een rijk gedecoreerde goot ontwikkeld. Als een sierlijk kronkelend lint rijgt deze dak en gevel aaneen.

Afbeelding rechts: Fase 1 van de Spieghelbuurt appartementen in Alkmaar

Mattiasschool onder de appartementen van Fase 2

EEN HART MAKEN

Dorpshuis Zwanenburg Met het ontwerp van het dorpshuis krijgen de dorpen Zwanenburg en Halfweg in de Haarlemmermeer een hart. Dit wordt de plek waar de Zwanenburger dorpsgenoten kan ontmoeten met een kop koffie, tijdens het sporten, terwijl hij zijn biljart legt of in de bieb zijn boek leent. Nog voordat het dorpshuis is gebouwd hebben de bewoners het huis al in hun hart gesloten, want bij de volksstemming koos 90% van de bevolking voor ons ontwerp.

Publicaties: Thuis en Nestelen in de Stad

PUBLICEREN

Onze projecten verschillen van elkaar, maar wat ze gemeen hebben is dat de ontwerpen een verhaal vertellen waarin de locatie en de gebruiker sleutelrollen hebben. De fascinatie om gebruikers aan het woord te laten, ons door hen te laten inspireren en dit te publiceren, is de rode draad in onze boeken ‘Thuis/At Home’ en ‘Nestelen in de stad’ (i.s.m. BNA en andere architecten).

DEBATTEREN

11 de over

A’dam

Architectencafe’s

ec. 2014 - debat Ambacht in iFabrica

Er zijn zo van die vragen die je aan een breder publiek wilt stellen dan aan je collegaâ&#x20AC;&#x2122;s tijdens de lunch. Om er een paar te noemen: Hoe woont een gezin in de stad? Hoe kun je zorgeloos wonen? Hoe overbruggen we de kloof tussen gebruiker en architect? Hoe staat het met het ambacht in ons vak. Of, hoe maak je een goede buurt? Deze vorm van debatteren en kennisdelen loont omdat het antwoord vaak buiten de vier muren van het bureau ligt.

tgerekt om twaalf mensen te ging aan. Vanuit het netwerk es genodigden aan om te waarden voor innovatie in de e architecten van Heren 5, cteur dax was de tafel gevuld. n collegiale discussiesessie voor innovatie te verkennen. meenschappelijke factor, die acht. Het gezelschap bestond en energie willen steken werk en het gezamenlijk

gen - niet geheel toevallig, ambitie te hebben om te en en producten constant op n en waar nodig te verbeteat iedereen vanuit zijn eigen finieert en aan voorwaarden arden zijn enerzijds opgelegd kostentechnische overwegineen bedrijfsfilosofie. Waar r nieuwe composities om ogramma en context te laten elproducent bezig om zijn rocessen te optimaliseren. ven om te innoveren maakt toepassingen te ontwikan innovatie betekenen dat aatst naar de fabriek en er liteit van de bouw op alle d? Is dat ook nieuwe ambach-

96 odig om in te spelen

pelijke vraagstukken’

ste op gebiedsniveau: wat is het “DNA” van juist die plek? Welke stedenbouwkundige uitgangspunten faciliteren dat het best? Het tweede schaalniveau is het gebouw. Aspecten die daarbij bekeken worden zijn bijvoorbeeld de inpassing in de omgeving, de functies, de beleving en de duurzaamheid van het gebouw.’

keukentafel gesprekken

‘De beste ideeën komen voort uit een groep van experts die elkaar uitdagen’

Edward Verkleij

kENNIs DELEN