nen
r e H
2021 | Editie 02
We mogen weer feesten!
JONG GELRE HANGT DE SLINGERS OP
Oud Herwijnen: dorsen met de vlegel
Piet van Andel & Kees Vos
Alles voor de ooievaar
IMAGINE ANYTHING IS POSSIBLE... AND MORE!
Imagine verhuurt alles wat u nodig heeft voor een geslaagd feest, beurspresentatie of evenement. Van (sfeer) verlichting, beeld en geluid tot kassa-units, aggregaten en cameramasten. Van podiumwagens en tenten tot videoschermen en meubilair. Neem vrijblijvend contact op en vraag naar de mogelijkheden: 0183-672 350.
www.imaginedance-events.com 1296225.indd 1
25-10-2021 13:21
Thuis in elektrotechniek
Zowel in het bedrijfsleven als thuis maken elektronische voorzieningen ons leven gemakkelijker en prettiger. Fockert Electro levert al meer dan een halve eeuw complete en pasklare oplossingen op elk gebied van elektrotechniek. Of het nu gaat om uw huis, woningbouwprojecten, bedrijfsinstallaties, verlichting, telecommunicatiesystemen, beveiligingsystemen of datasystemen, bij Fockert Electro bent u aan het juiste adres. Naast levering en installatie, zorgen wij desgewenst ook voor onderhoud en beheer. Neem snel contact met ons op voor een vrijblijvend advies. Laaglandseweg 1 | 4214 KD Vuren | Nederland
1296224.indd 1
2
Tel: 0183-67 23 00 25-10-2021 13:46
Voorwoord
GEACHTE INWONER(S) Hierbij het tweede exemplaar van het dorpsmagazine HerWIJnen. Met dit dorpsmagazine proberen we met elkaar verbonden te blijven, elkaar te versterken, om te laten zien wat Herwijnen te bieden heeft en wat er te doen is. Ook blijft u zo op de hoogte wat er in Herwijnen leeft en speelt. Het dorpsmagazine HerWIJnen is een initiatief van ons dorpsplatform. Van een kleine gemeente zijn we opgegaan in een grotere gemeente. We willen onze eigen dorpsidentiteit behouden en zichtbaar blijven voor iedereen. Door het vormen van een dorpsplatform onderhouden we het lijntje met de gemeente West Betuwe en de inwoners van Herwijnen. Dit platform wordt door de gemeente ondersteund en begeleid door onze gebiedsmakelaar Marije Kalis.
We hopen dat jullie met veel plezier dit magazine lezen. Wilt u actief meedoen in het dorpsplatform of is er iets wat aandacht nodig heeft in uw buurt, waar u zich voor wilt inzetten, laat het ons weten via: dorpsplatform.herwijnen@hotmail.com. Met vriendelijke groet, Heiltje van Santen (namens Dorpsplatform Herwijnen)
INHOUD
9
17
Jong Herwijnen
Oud Herwijnen
Gezelligheid met Jong Gelre
Een knipoog naar het agrarisch verleden
14
13
Op de appelkist
Wiste gij da?
Vrijwilligers Piet van Andel en Kees Vos
Van klompen, kikkers en kastelen
Colofon
En verder in dit nummer:
Dit magazine is een uitgave van Kontakt Mediapartners in samenwerking met Dorpsplatform Herwijnen.
Uitgever: Kontakt Mediapartners Zuidzijde 131, Goudriaan 0183-583200 herwijnen@kmp.nl www.kmp.nl Advertentieverkoop: Max Broekhoff, Jolanda Smit Fotografie: Marijke Verhoef, Amanda de Bruin
Druk: De Groot – grootsgedrukt.nl
4 Dorpspraat 7 Prikbord 10 Mooi Herwijnen 16 Uit Herwijnen 18 Op de koffie
Het magazine wordt huis-aanhuis verspreid in Herwijnen. Volgende uitgave: najaar 2021.
Ook in het magazine adverteren? Neem dan contant op met Jolanda Smit via telefoonnummer: 06 13 08 88 31 e-mail: j.smit@kmp.nl
Redactie: Marijke Verhoef Vormgeving: Studio Kontakt Mediapartners
© De inhoud van dit magazine valt onder het auteursrecht van Kontakt Mediapartners. Het overnemen, verveelvoudigen en/of openbaar maken, anders dan voor eigen nietcommercieel gebruik, zijn zonder de voorafgaande schriftelijke toestemming van Kontakt Mediapartners niet toegestaan.
3
Dorpspraat
WETHOUDER RUTGER VAN STAPPERSHOEF: ‘TROTS OP HERWIJNEN’ Als gebiedswethouder van Herwijnen en portefeuillehouder van Leefbaarheid en Kerngericht Werken in de gehele gemeente, ben ik er erg trots op dat het in Herwijnen gelukt is om een dorpsplatform op te richten en een eerste versie van de Kernagenda te realiseren. Zeker in de afgelopen periode van Corona. Er is door verschillende inwoners vanuit hun betrokkenheid en passie voor Herwijnen hard gewerkt aan het storten van een fundering voor de toekomstige leefbaarheid in het dorp. Juist de komende jaren hebben de gemeente en de inwoners een gezamenlijke verantwoordelijkheid om de leefbaarheid in stand te kunnen houden en te vergroten. De Kernagenda zal daarom vanaf nu een document en werkwijze worden waarop we samen met elkaar jaarlijks en gestructureerd onderwerpen erbij zetten en onderwerpen afwerken. Behoeften en wensen vanuit het dorp en opgaven van de gemeente. Deze komen samen op één agenda voor Herwijnen. Een agenda waaraan we gezamenlijk, inwoners en gemeente, blijven werken. Het wordt daarmee dus feitelijk ook een nieuwe samenwerkingsrelatie die we op deze manier aangaan. Het zorgt er ook voor dat we het goed stroomlijnen en borgen op een transparante, duidelijke wijze.
Ondersteund door de gebiedsmakelaar Marije Kalis, heeft het recent opgerichte dorpsplatform de afgelopen periode naar een eerste versie van de Kernagenda Herwijnen toegewerkt met daarin de eerste initiatieven voor de (nabije) toekomst. Verkeersveiligheid, recreatie, wonen en de inrichting van de openbare ruimte zijn de revue gepasseerd. Het zal in al onze 26 kernen hard nodig zijn dat een coördinerend platform zich hierover ontfermt, samen met de gemeente, het verenigingsleven, maatschappelijke organisaties en u als inwoners.
4
De eerste versie van de Kernagenda is in Herwijnen inmiddels verspreid. Dit is slechts een eerste stap. Veel belangrijker is hoe we er samen uitvoering aan gaan geven. Hiervoor is het dorpsplatform Herwijnen voornemens om op 24 november een bewonersavond over de Kernagenda in Herwijnen te beleggen. Die avond vertellen we over het proces tot nu toe en gaan we het met elkaar hebben over hoe we tot uitvoering over gaan en wat/wie we daarvoor nodig hebben. Uiteraard is ieders inbreng hierin welkom! Uw hulp is daarbij van harte nodig, samen zetten we de schouders eronder. Doet u ook mee? Rutger van Stappershoef
Bedrijfsportret Dorpspraat
‘RADAR HERWIJNEN: HET GAAT DE GOEDE KANT OP’ Eind oktober kopten landelijke media al dat de zuidelijke Smart-L radar niet in Herwijnen komt. Stichting Niet Nog een Radar in Herwijnen is blij met dit nieuws, al hangen ze de vlag nog niet uit. “Dat minister Kamp in een brief aan de Kamer schrijft dat er meerdere gemeentes zijn gepolst als locatie voor de radar, dat is goed. Maar hij schrijft óók dat er nu met die gemeentes wordt gesproken en dat na deze ronde er een afweging wordt gemaakt. Daarmee zegt hij dus nog niet expliciet dat de radar niet in Herwijnen komt. Je ziet dus wel dat er beweging is, het lijkt de goede kant op te gaan, maar het staat nog altijd niet zwart op wit dat Herwijnen van tafel is”, zegt Ruben van der Horst van Stichting Niet Nog een Radar in Herwijnen eind oktober. De kamercommissie vergaderde maandag 1 november over de radar. Wat de stichting betreft kan het na twee aangenomen moties in de kamer niet zo zijn dat de radar tóch in Herwijnen komt. Van der Horst: “Met de brief werkt de minister naar de motie toe, maar dat is nog niet het daadwerkelijke uitvoeren ervan. Kamp zou nu eigenlijk moeten zeggen: ‘Er zijn genoeg alternatieve locaties dus hij komt niet in Herwijnen.’ En stap twee is dan de meest veilige plek aanwijzen, eentje die ver weg is van bewoning en waar geen andere radar staat. We zijn voorzichtig positief over de ontwikkelingen, maar dat zijn we in het verleden
al vaker geweest. We blijven erbovenop zitten totdat we zeker weten dat de radar niet in Herwijnen komt.” Dit magazine ging nog voor het debat in de commissie naar de drukker. De uitkomsten van dit debat konden daarom niet meegenomen worden in dit artikel. Kijk op www.nietnogeenradar.nl voor het laatste nieuws over de radar.
De Herwijnse locatie die Defensie op het oog heeft voor de radar. Foto: André Bijl
WIE WIL SPEELTUIN SPEELBOOM HELPEN? Speeltuinvereniging Speelboom zoekt enthousiaste vrijwilligers die het bestuur willen komen versterken. De speeltuin aan de Berkenlaan/Zworrelstraat heeft sinds 2017 een eigen speeltuinvereniging. Deze is opgericht door een aantal enthousiaste ouders, waaronder Priscilla de Leeuw en Jeannette ’t Lam. De vereniging verzorgt het klein onderhoud van de speeltuin in nauw overleg met de gemeente. Op dit moment onderzoekt de vereniging of zij het volledige beheer en onderhoud over zal nemen van de gemeente West-Betuwe. In dit scenario zal de gemeente alleen nog maaien en snoeien. Priscilla: “De gemeente geeft dan een subsidie voor de onderhoudskosten. We zouden ook betalende leden kunnen werven voor extra inkomsten. Dan kunnen we het aantal speeltoestellen misschien wel uitbreiden. Dat zou fantastisch zijn, want de speeltuin een belangrijk ontmoetingspunt in het dorp waar heel veel kinderen komen spelen.”
Als de vereniging het beheer níet overneemt, zal dit op termijn leiden tot versobering van de speeltuin. De gemeente faciliteert maximaal vier speeltoestellen per leeftijdsgroep in een speeltuin. Dat betekent twaalf toestellen, terwijl er nu zestien staan. Priscilla: “Dus wanneer er iets kapot gaat, zal de gemeente het waarschijnlijk niet vervangen of er een simpeler, soberder toestel voor in de plaats zetten.” Om het volledige beheer succesvol over te kunnen nemen over de speeltuinen in Herwijnen, heeft het bestuur meer vrijwilligers nodig. Het huidige bestuur bestaat uit Priscilla de Leeuw, Sjanet ’t Lam, Carina Niesing en Corline de Fockert. Mensen die willen helpen met het onderhoud, graag meedenken in het bestuur of die ideeën of wensen aan willen dragen, kunnen zich aanmelden bij Priscilla via 06-29229058.
5
Schreuders Industrie ie B.V V. tel. 0418 - 841 069
T. 0418 - 841 069 M. 06 - 21 588 144 info@schreudersindustrie.nl www.schreudersindustrie.nl
mob. 06 - 21 588 144 info@schreudersindustrie.nl www.schreudersindustrie.nl
‘t Polderwinkeltje De naam zegt het al, ‘t-polderwinkeltje is een winkeltje in de polder dat gespecialiseerd is in Betuwse Streekproducten. Waar met zorg en op ambachtelijke wijze onze roomzachte advocaat wordt geproduceerd. Deze is verkrijgbaar in de smaken naturel, met amaretto en met Boerenjongens, Ook onze Betuwse Bliksem (een kleine beetje pittige chutney) is bijzonder lekker op een tosti, stukje kaas of brie. Ook de bak producten van de molenaar zijn een mooie aanwinst voor het winkeltje. Van al deze producten kunt Uzelf een mooi kerstpakket samenstellen, met nog meer producten van collega’s.
Industriële Bouw en Montage · Industriële Verhuizingen · Industriële Demontage en Sloopwerken
Kom U eens gezellig aan in de winkeltje aan de Meikampgraaf 8 in Hellouw. Onze openingstijden zijn: Vrijdag: 13.30 uur tot 17.00 uur Zaterdag: 09.00 uur tot 12.00 uur.
Voor iedere betalende klant ligt er een aardigheidje klaar! *deze actie is geldig tot en met zaterdag 20 november 2021
1303786.indd 1
Industriële Bouw en Montage · Industriële Verhuizingen · Industriële Demontage en Sloopwerken
26-10-2021 09:25
Nannie van Iperen Arma Kaan-van Arendonk Herma van der Kamp-Nijhof Verloskundigen
24 uur per dag bereikbaar voor alle verloskundige zorg, medische echo’s en pretecho’s
Voor regio Hellouw/Herwijnen spreekuur in huisartsenpraktijk J Boone Verloskundigenpraktijk Leerdam Rogier Jooszstraat 4 Voor betrokken en professionele verloskundige zorg Tel:0345-612143 1303789.indd 1
6
4142 BT Leerdam www.verloskundigenleerdam.nl 27-10-2021 11:59
PRIKBORD
BOP Herwijnen De BOP is weer van start gegaan! De activiteiten die dit jaar nog op het programma staan zijn zeker de moeite waard: Woensdag 17 november, Pubquiz door Koen Bijl. Woensdag 1 december, bingo door Winfried Flapper. Woensdag 15 december, kerststukjes maken. Alle bijeenkomsten zijn van 10:0012:00 uur in dorpshuis De Poort. Meer informatie: Bart van Zandwijk (l.van.zandwijk@agroweb.nl / 06-13784043)
GereformeerdeenKerk Herwijn Waarschijnlijk weten de meesten van jullie niet anders dan dat de Gereformeerde Kerk aan de Achterweg in Herwijnen staat. Dit is echter niet altijd zo geweest. Tot 1969 was het huidige kerkterrein een boomgaard en was de kerk gevestigd aan de Waaldijk 85. De huidige kerk werd in december 1970 in gebruik genomen. In het pand is veel symboliek te vinden. Zo verwijst de donkerrode plavuizen vloer naar de rode aarde zoals deze in Israël voorkomt. De wanden van de kerkzaal zijn expres niet afgewerkt, als symbool voor het feit dat het plan van God met mens en wereld nog niet af is. Ook in het voorportaal van de kerk zit symboliek. Willem van Leersum schreef hierover: “Het voorportaal is horizontaal, het dagelijks leven. Dan vertikaal de pijlers wijzen naar boven, de muren zijn gevoegd, mensenwerk.” Wilt u / Wil jij ook eens de kerk van binnen zien? Van harte welkom! Er zijn doordeweeks meerdere activiteiten en elke zondag is er een kerkdienst om 10:00u en 18:30 uur. Kijk voor meer informatie op de website www.gkherwijnen.nl.
Nijt Talent gezocht!
Jeu de Boules in Herwijnen
Heb je altijd al eens een blaas- of slagwerkinstrument willen leren bespelen? Of lijkt samen muziek maken je geweldig? Dan is dit je kans! Muziekvereniging Wilhelmina start een superleuk muziekproject voor volwassenen: Nijt Talent Orkest Herwijnen. In tien repetities leer je een instrument bespelen én samen muziek maken. En we sluiten de repetities af met een feestelijk eindconcert. Muzikale ervaring is niet nodig. Plezier in samen muziek maken staat voorop.
Op het terrein van de ijsbaan aan de Schoutensteeg heeft de vereniging Senioren Activiteiten Lingewaal (SAL) vier jeu de boules banen. Hierop wordt iedere tweede en vierde dinsdag van de maand, als het weer het toelaat, van 14:00-16:00 uur jeu de boules gespeeld. Er is nog ruimte voor nieuwe spelers. Je hoeft niet goed te zijn, het gaat om de lol en de sociale contacten. Heb je drie ballen, dan graag meenemen. Zo niet, geen nood er zijn reserve ballen.
De eerste repetitie is op zaterdag 22 januari 2022. Geef alvast je naam, telefoonnummer, e-mailadres en eventuele voorkeur voor een instrument op via nijttalentwilhelminaherwijnen@gmail.com.
Niet-leden betalen € 1,- per keer en consumptie voor eigen rekening. Eventuele informatie: Joop Hendrikse (0418-581556) en Coby Kerkhof (0418-581281).
7
Je hebt ons Voor ‘t Leven! Goed verzekerd vanaf je eerste (kilo)meters, je eerste hypotheek, het kopen of verkopen van je (droom)woning en alles tot in de puntjes geregeld voor je financiële toekomst. Bij elke belangrijke stap in je leven zijn wij er voor je. Snel, altijd bereikbaar en eerlijk. Dat zit bij onze enthousiaste makelaars en financiële adviseurs in het DNA. Je hebt ons Voor ‘t Leven!
Dalem-Gorinchem
Leerdam
0183 67 29 92
0345 63 21 00
Beatrixlaan 2a 4213 CJ Dalem
Voorwaartsveld 5a 4142 DA Leerdam
info@vanekerenkuiper.nl
vanekerenkuiper.nl
1279219.indd 1
SPRING JIJ ER TUSSENUIT?
19-03-21 10:32
WIJ ZIJN KONTAKT MEDIAPARTNERS. WIJ ZIJN CREATIEF EN INNOVATIEF.
www.kontaktmediapartners.nl Zuidzijde 131 - Goudriaan | 0183 583 200 | info@kmp.nl
Naamloos-7 1
8
SCAN DE QR CODE
27-10-2021 16:52
‘DE HOOGSTE TIJD VOOR EEN FEESTJE!’ Eindelijk is het zover! We mogen weer feesten! Jong Gelre werkt achter de schermen keihard om dit jaar nog een paar mooie avonden neer te zetten. Jong Gelre is de jongerenvereniging van Herwijnen en omstreken. Ze hebben maar liefst 300 leden in de leeftijd van vijftien tot zeventig jaar. Ze organiseren jaarlijks diverse eigen feestavonden, zoals de spelavond, pubquiz, cabaretavond en het kerstgala in het dorpshuis. Ook regelen ze busreizen naar feesten in de regio, zoals het carnaval in Oosterhout. En dan is er natuurlijk nog de zeskamp tijdens de feestweek van de oranjevereniging en de nieuwjaarsduik. Voorzitter Kim Duizer (20), penningmeester Pascal den Hartog (26) en Luuk van Steenis (22) vertellen er met plezier over. De afgelopen anderhalf jaar waren een periode van plannen maken, plannen aanpassen en plannen cancellen. Ze hebben goede hoop dat ze nu de maatregelen zijn versoepeld eindelijk weer wat kunnen betekenen. Kim: “Afgelopen zomer konden we de ledenbarbecue door laten gaan. Het was super gezellig. Iedereen was zo blij dat het weer kon. Er komt altijd een vast cluppie uit Herwijnen.”
zegt Pascal. “Er treden drie cabaretiers op en de pubquiz is deze keer digitaal. Je vult de antwoorden in op je telefoon, waardoor wij de uitslagen direct kunnen laten zien. Dat maakt de strijd extra spannend.” Jong Gelre hoopt dat ze dit jaar ook weer een kerstgala kunnen houden. “Het gala is het hoogtepunt van het jaar”, vertelt Luuk. “We pakken dan altijd extra uit. Een kerstman, een sneeuwmachine op het dak, de hele zaal is versierd, de rode loper ligt uit.” Q-Music zorgt voor de muziek en iedereen komt opgedirkt. In gala of over de top een beetje fout kerstgala; het mag beiden. Het fotomoment is ook altijd vaste prik. Vooralsnog staat voor het gala op 18 december in de agenda, maar op het moment van schrijven is nog niet zeker of het door kan gaan. Via Facebook en Instagram geeft Jong Gelre meer informatie.
Bij andere evenementen is de club diverser. Dat is volgens Kim ook meteen de kracht van Jong Gelre. “Er zijn hier veel vriendengroepen, Jong Gelre brengt al die groepen samen en zorgt dat iedereen elkaar leert kennen.” Luuk: “En je leert ook mensen uit andere regio’s kennen, je vergroot je netwerk iedere feestavond.” Het eerstvolgende evenement op de agenda is op zaterdag 19 november, een avond met cabaret én pubquiz. “Twee in één”,
Lid worden van Jong Gelre kan door contact op te nemen met Kim via 06-53812251. Donateurschap kost 5 euro, een enkel lidmaatschap 15 euro, partnerlidmaatschap is 25 euro. JongGelreHerwijnen
jonggelreherwijnen
9
Mooi Herwijnen
FOTOGRAFEREN IS M’N PASSIE DE SCHEPPING MIJN INSPIRATIE Al jong kwam ik in contact met fotografie. Magisch vond ik het als mijn vader in zijn donkere kamer foto’s ontwikkelde en je van een negatief een beeld zag ontstaan op papier. Ondertussen heb ik al aardig wat camera’s ‘versleten’. Het liefst fotografeer ik het hele jaar door in de natuur, spelen met druppels, weerspiegeling, het licht van zon, maan en sterren en dan de kick als je een gave foto hebt gemaakt. Herwijnen -waar ik al mijn hele leven woon- heeft dan ook tal van prachtige plekken om vast te leggen. Je hoeft niet ver om wat moois te zien, als je maar goed kijkt, soms net van de weg af, dan kun je vol verwondering de schepping ervaren in alles wat ons wordt gegeven. Daar word ik blij van!
Benieuwd naar meer foto’s? Volg dan op facebook en/of instagram de fotopagina: Made with love by A‘da Amanda de Bruin -s van der Vliet
10
Mooi Herwijnen
11
Eenzame fietser op de Waaldijk PRIKBORD
Een foto genomen vanaf ons huis aan de rivier de Waal - in de nabijheid van de molen – toen er net een fietser langs reed op de dijk. Er zijn in alle jaargetijden mensen die het mooie uitzicht bewonderen: wandelend, vaak met hond, of op de (race)fiets, e-bike, bromfiets, scooter, motor, of (open) auto.
Het klompenpad en kampeerveld leveren ook wandelaars, het is soms druk - vooral tegenwoordig maar dat is geen bezwaar. Als men het zo mooi vindt hier dan waarderen wij het dat wij er mogen wonen. Overigens al 30 jaar en we blijven zo lang mogelijk van deze mooie omgeving genieten. De dijk gaat (weer) verbeterd worden, dus dan wordt het weer een poos heel anders. We hebben dat in 1995 al eens meegemaakt maar uiteindelijk werd het toch wel weer mooi, en veilig. Piet Bal
Skeeleren bij IJs- l club D’n Ouwe Wie
art met het De ijsclub is het afgelopen jaar gest animo en het De n. nge aini lertr verzorgen van skee groot. We ting ach verw en bov zijn e enthousiasm oen door seiz we hopen dat we dit ook in het nieu dit echt is ng nigi vere kunnen zetten. Voor ons als t ech dus zijn we en, zett te iets nieuws om op ingen train d jeug de die sen men van afhankelijk resse of wil je kunnen en willen geven. Heb je inte tact opnemen con d altij je meer informatie, dan kun l.nl). ewie ouw @dn tuur met het bestuur (bes lopen afge an: ltba asfa e onz r ove tje Een leuk wee etitie omp lerc september is de finale van de skee en ’s n ede verr ons bij B van Afd. Zuid van de KNS de van ties elec atss scha tal aan zomers traint een an en ltba asfa met in terre Ons n. baa e KNSB op onz ook gebruikt voor een binnenbaan van gras wordt ampen van Jong zesk de andere activiteiten, zoals Wil je met je famiek. elwe Bijb e Gelre en de Vakanti sportgerelateerde lie of vrienden bijvoorbeeld een de boules of jeu activiteit organiseren (zeskamp, kunnen maken ruik geb iets anders), dan zou je ook l naar bestuur@ mai een r Stuu . van ons clubgebouw tie zou willen. dnouwewiel.nl als je meer informa
Hervormde Gemeente Ook in de Hervormde Gemeente is na de lockdown meer mogelijk. We hopen bijvoorbeeld dat de Kerstdiensten dit jaar volledig door kunnen gaan. Wellicht heeft u na de afgelopen periode extra behoefte daarbij aanwezig te zijn. Daarom de kerkdiensten rond Kerst in de Hervormde Kerk, Waaldijk 139, voor u op een rijtje: • 18 december om 18:30: Kerstfeestviering van de Zondagsschool • 24 december om 21:30: Kerstzang m.m.v. Muziekvereniging Wilhelmina • 25 december om 10:00: Kerstdienst Eerste Kerstdag • 26 december om 10:00 en 18:30: Kerstdiensten Tweede Kerstdag Van harte welkom in deze vieringen! Veel doordeweekse activiteiten zijn eveneens weer opgestart. Ben je als twintiger of dertiger op zoek naar extra verdieping? Dan is Ik geloof, geloof ik (?) echt iets voor jou! We gaan een aantal keer per jaar in gesprek over thema’s als geluk, hoop en doel. Wil je deelnemen of meer informatie? Neem gerust contact op met ds. Wilhelm Roseboom, 06-14600988.
12
Wieste gij da?
VAN KLOMPEN, KIKKERS EN KASTELEN Wat hebben een klompenpad, kikkerpoel en voormalige kastelen met elkaar te maken? Ze zijn allemaal onderdeel van Levend Landschap. Tientallen inwoners zetten zich ervoor in, zo merken kartrekkers Peter van Noord en Carin Vos tot hun blijdschap. Je kúnt natuurlijk je vrije tijd thuis voor de tv doorbrengen, maar dan moet je niet bij Carin of bij Peter zijn. Toen Stichting Landschapsbeheer Gelderland (SLG) een aantal jaren geleden mensen zocht om – met financiële hulp van de gemeente – hun dorp nog mooier te maken, bezochten ze allebei een informatieavond. “Na een tijdje vroeg SLG mij of ik iemand wist om Levend Landschap in Herwijnen te coördineren. Ik belde Peter”, vertelt Carin. “… want die kan geen ‘nee’ zeggen”, vult Peter lachend aan. Vanuit zijn achtergrond als agrariër en zijn activiteiten bij de VANL (Vereniging Agrarisch Natuurbeheer en Landschap) wilde hij graag meedenken, “maar alleen als Carin ook mee zou doen. Zij is namelijk heel goed in communicatie en organisatie.” Zo gezegd, zo gedaan. Zo’n twee keer per jaar komen vertegenwoordigers van alle projecten van Levend Landschap bij elkaar. “We hebben inmiddels een klompenpad, een zwerfafvalbrigade, kikkerputten, patrijzenranden, natuureducatie voor de kinderen”, somt Carin op. “Vaak is er een link met andere initiatieven in het dorp, zoals het dorpsplatform en de historische vereniging. Ik hou ervan om die verbanden te leggen. En ik hoor zelf ook altijd weer nieuwe dingen “, zegt ze enthousiast. Peter vult aan: “Het leuke is dat de plannen van
onderaf komen. Er zit energie in van de gemeenschap. Dan lukt er veel.” Onbekend terrein Van het één komt het ander, zo werd bij de aanleg van het klompenpad het voor veel inwoners onbekende terrein van Kasteel Engelenburg zichtbaar. Carin: “Nu hebben we een werkgroep die zorgt dat dit stuk van de route toegankelijk blijft. Om de zoveel tijd doen we een oproep voor een werkochtend. Dan komen er altijd wel vijftien tot twintig mensen.” Behalve Engelenburg stonden in Herwijnen ooit ook de kastelen Frissestein en Wadestein. Een wens is om de geschiedenis van alle drie de kastelen te laten herleven. “Daarvoor is onderzoek |en dus geld nodig. Gelukkig is er ook weer een dorpsgenoot die dáárbij kan helpen”, aldus Carin. Peter: “De afgelopen anderhalf jaar kon niet alles doorgaan, maar nu we corona hopelijk achter de rug hebben, willen we graag kijken of er nog meer onderwerpen zijn die via Levend Landschap opgepakt kunnen worden.” Daarom is er woensdag 24 november om 20:00 uur een bijeenkomst in dorpshuis De Poort. Iedereen die een idee heeft of wil helpen bij de bestaande activiteiten, is van harte welkom.
13
Op de appelkist
14
Op de appelkist
NOG ALTIJD STIL VAN DE OOIEVAAR Geen vogel is zo fascinerend als de ooievaar, vinden Piet van Andel en Kees Vos. Deze twee vrijwilligers zijn het kloppend hart van de ooievaaropvang in Herwijnen. “Het Ciconia-ciconia-virus pakt je en laat je nooit meer los”, zegt Piet met een glimlach. Hij zit in een leunstoel en kijkt door het raam naar één van de vele ooievaarsnesten rond zijn huis. “Ik heb een ontzettende behoefte om met dat beestje om te gaan. De ooievaar is toegankelijk, benaderbaar en heeft een hele intelligente blik. En heb je gezien hoe statig ze lopen? Er is echt niets mooier dan een kuiken van twee dagen oud te horen klepperen.” Kees knikt. “De liefde voor ooievaars gaat nooit over. Als oudgezagvoerder bij de KLM ben ik extra gefascineerd door hoe ze vliegen, hoe ze zweven en landen. Ik ben al van jongs af aan geïnteresseerd in de ooievaar. Ik keek iedere dag naar het nest vlakbij ons huis.” Toen Kees eind jaren zestig in het magazine van de vogelbescherming een oproep zag om buitenstations voor ooievaars te openen, stond hij direct op. Destijds was de ooievaar nagenoeg verdwenen uit Nederland. Er werd een landelijk reddingsplan opgesteld en in Groot-Ammers startte een fokprogramma in ooievaarsdorp ’t Liesveld. Kees formeerde een werkgroep met daarin de directie van de Herwijnse basisscholen en de Rabobank, Hans Dorrestein en aannemer Jan Bijl, Dick Hak en Piet van Andel. Ze bouwden twee grote kooien in een weiland achter Kees’ huis aan de Schoutensesteeg. Daar opende in maart 1970 het eerste buitenstation van Nederland.
‘DE LIEFDE VOOR OOIEVAARS GAAT NOOIT OVER’ Broedmachine In de beginjaren had fokken de prioriteit. Ze begonnen met tien jonge ooievaars en twee volwassen paren. Kees vergeet nooit hoe de eerste eieren uit het nest waren gegooid en hoe ze deze met de broedmachine uit hebben gebroed. Toen ze het eerste ooievaarspaar vrij lieten, begonnen ze meteen te broeden op het nest op het dak. “Dat was echt fantastisch”, kijkt Kees terug.
Tegenwoordig zijn er meer dan 1800 vliegende paren in Nederland. De ooievaar staat sinds 2009 niet meer op de rode lijst en daarom is het fokprogramma gestopt. Ook in Herwijnen zijn de ooievaars in die periode vrijgelaten. Toevluchtsoord Sindsdien is de opvang een toevluchtsoord voor ooievaars die tijdelijk niet in de vrije natuur kunnen leven. Meestal zijn dat jongen die uit het nest vallen en daardoor door hun ouders verstoten worden. In de opvang worden ze groot gebracht en voorbereid op vrijlating. Wanneer een ooievaar ziek is, schakelen ze de hulp van dierenkliniek De Batavieren in, die dat belangeloos doet. Inmiddels heeft Piet het stokje van Kees overgenomen. Vanwege Kees zijn verhuizing is de opvang drie jaar geleden verplaatst naar Piet’s achtertuin aan de Waaldijk. Piet bracht de activiteiten onder in een stichting waar Kees voorzitter van is. Samen met een enthousiaste groep vrijwilligers, waaronder diverse familieleden van Piet, zetten ze het werk voort. Takje voor takje De dierenambulance weet de stichting te vinden als ze een ooievaar in nood tegen komen en mensen uit het hele land bellen Piet met vragen. Bijvoorbeeld als er een jong uit het nest is gevallen of als ze zelf een nest willen bouwen. Dit is een specialiteit van Piet. Hij heeft onder andere basisnesten gemaakt in de bomen bij het ’s Heerenbos. Inmiddels hebben de ooievaars dat voorbeeld gevolgd en nesten gebouwd in de bomen bij de begraafplaats. “Ze hebben er weken over gedaan. Takje voor takje. Dat was zó mooi om te zien. Dit jaar hebben ze er voor het eerst jongen gekregen”, glundert Piet. De avonturen van het stel waren te volgen via de livestream van Omroep Gelderland en op de facebookpagina van de stichting. Inmiddels zijn bijna alle ooievaars vertrokken. André is er nog; hij was nog niet genoeg aangesterkt voor de grote trek naar het zuiden. Piet doet er alles aan om ervoor te zorgen dat hij volgend jaar wel mee kan. Ondertussen kijken de twee al reikhalzend uit naar februari, wanneer de eerste ooievaars weer terug komen in het land. “Want als de ooievaars komen, dan komt het voorjaar eraan.”
15
Uit Herwijnen
‘EINDELIJK WEER GEZELLIG SAMEN ETEN’ Lekker eten, gezelligheid en een verhaal of een gedicht. Dat zijn de ingrediënten van Open Eettafel Herwijnen. Iedere derde dinsdag van de maand in dorpshuis De Poort. “We zijn zo blij dat het weer mag!”, zegt Jolisa van Zanten. Zij organiseert de open eettafel samen met Arrissa Wigmans en Aria Bijl. Vanwege de coronamaatregelen was er al lange tijd geen bijeenkomst geweest, maar in september kon het eindelijk weer. Er kwam een record van 52 deelnemers. “Iedereen had er echt naar uitgekeken.”
Ze heeft altijd in de ouderenzorg gewerkt. Nu ze met pensioen is, zet ze zich graag in voor haar dorpsgenoten. “Ik vind het belangrijk dat we het in Herwijnen leuk maken voor de ouderen, zodat ze niet vereenzamen. De jongere mensen moeten dat initiatief nemen, want als je tachtig bent doe je dat niet meer.”
De Open Eettafel bestaat al twintig jaar en is een initiatief van Welzijn West-Betuwe. De maaltijden zijn bedoeld voor 55+’ers. Er komen zowel alleenstaanden als echtparen. “Het gaat bij de open eettafel vooral om de sociale contacten. Als we weten dat iemand alleen is, dan nodigen we hen uit om te komen. We merken dat mensen niet snel uit zichzelf komen, ze hebben een zetje nodig. Maar als iemand eenmaal één keer is geweest, dan zijn ze enthousiast en blijven ze komen omdat het zo gezellig is”, vertelt Jolisa.
De Open Eettafel vindt plaats in het dorpshuis. De tafels zijn altijd mooi gedekt en kok Corita Bakker van het dorpshuis stelt iedere keer weer een smakelijk driegangenmenu samen. De ene keer is dat traditionele Hollandse pot zoals hutspot, de andere keer is het iets exotischer. “We hadden een keer een Mexicaans gerecht met gehakt en chips. Dat kenden veel mensen niet, zoiets eten ze thuis nooit, en dat maakt het des te leuker. Wat we ook eten met de Open Eettafel, het is altijd lekker.”
De open eettafel is iedere derde dinsdag van de maand in dorpshuis De Poort. Vanaf 11:30 uur zijn bezoekers welkom, om 12:30 uur wordt er een driegangenmenu geserveerd en om 13:45 uur eindigt de maaltijd. Daarna is er nog gelegenheid om na te praten. Deelname kost 9,- euro. Aanmelden: Jolisa van Zanten (0418-582033).
Welkom
16
Oud Herwijnen
EEN KNIPOOG NAAR HERWIJNS AGRARISCH VERLEDEN Eens in de drie jaar organiseert de Historische Vereniging een oogstfeest aan de Katerdam. Het agrarisch verleden en ambachten herleven dan. Dit jaar ging dat, zoals zoveel evenementen, niet door. Net als elders in het land kwam in Herwijnen de mechanisatie in de landbouw pas goed op gang na de Tweede Wereldoorlog en kreeg het een nog grotere vlucht met de ruilverkaveling in de 60’er jaren. Koren werd tot die tijd met ‘de zicht’ gemaaid. In de oorlog hadden ze bij Jenne van Zandwijk thuis een zogenaamd aflegapparaat. Zelfbinder Na de oorlog kwamen de zelfbinders; het werk met de zelfbinder ging natuurlijk een stuk sneller. Wel moest er eerst met de zicht een pad gemaaid worden, want anders ging er gewas verloren. Sommige akkers, zoals ‘de Smalle’ had men dan al voor de helft gehad. Bij Jenne thuis hadden ze een zelfbinder van het merk International Harvester/McCormick, zijn broers Cor en Jan werkten hiermee. Eerst met drie paarden ervoor en in 1948 kocht men een Ford Dearborn trekker. Eén jaar hebben ze zelfs twee zelfbinders gehad, toen deden ze dit werk samen met hun neef Marius van Zandwijk. Die heeft begin jaren 60 de zelfbinder ingeruild tegen een Massey Ferguson combine/een zelfrijdende maaidorser. Vlegel Voordat deze vorm van mechanisatie er was, werd het graan met ‘de vlegel’ gedorst en met de wanmolen geschoond. Enkele boeren hadden al vroeg zelf een boerendorsmachine, al dan niet met schooninstallatie, onder andere bij de Gebr. Van Zee aan de Achtereweg en bij de familie van Willemke de Bruijn. Aan het Wadeneind bij de familie De Bruijn (Spitse) hadden ze een kopdorsers of hekeldorsmachine, terwijl Thijske van Maaren, de vader van Adriaan, een wat grotere machine had, namelijk een kopdorser. Bij den Advocaat – Mr. C. Vervoorn – werd gedorst met een rolsmolen. Sommige boeren lieten het graan gelijk van het land af dorsen. Dan stond bijvoorbeeld de loondorsmachine aan het eind van de Wadensteinsesteeg en werd vracht voor vracht gedorst. Dit was aantrekkelijk, anders moest het gedurende de wintermaanden gebeuren aan huis. Dan was het feest met de muizen.
Dorsmachine van Johan van Boggelen.
* Dit is een samenvatting van een artikel uit het verenigingsblad van historische vereniging Den Ouden Dijk nr 32 van oktober 2006. Meer info of lid worden? Mail info@denoudendijk.nl
www.denoudendijk.nl facebook.com/denoudendijk
Graan maaien met zelfbinder (2013).
17
Op de koffie
‘HET IS ZOVEEL MEER DAN ALLEEN EEN WINKEL’ Ze openden dit jaar alle drie een winkel in Herwijnen en zijn iedere dag blij met de sprong in het diepe. Een gesprek tussen Leny Slingerland van bloematelier Lunaria, Stefanie de Jongh van kapsalon HaarKlip en Marina van der Wal van Bodyfashion by Marina. “Het mooie van ondernemen in een dorp, is dat je een hoge gunfactor hebt”, zegt Marina. Ze is 54 en opende op 3 maart haar lingeriewinkel aan huis aan de Waaldijk 22. “Het zit in de genen. Ik was managementassistente. Werken bij een baas is safe, maar ik wilde iets voor mezelf, net als mijn moeder. Zij was horlogemaker en opticien. Haar toonbank de stoel en ook de oude kroonlijsten beneden zijn gebruikt in mijn winkel. Klanten herkennen dit. Als je hier in Herwijnen start, willen mensen je helpen. Ze komen en schaffen wat aan. Ik merk nu dat ze terugkomen. Ik maak nu absoluut meer uren dan toen ik bij een baas werkte, maar ik doe het met toewijding en plezier.”
connecties. “Ik kon geen werk in de bloemen vinden, dus ging ik aan de slag bij de Spar en de slijterij. Maar het begon te kriebelen, ik wilde weer iets met bloemen doen. Doordat de winkel in het achterhuis is, was de stap kleiner. Ik heb geen huurkosten, mijn kinderen zijn in de buurt, al heb ik wel oppas geregeld. Iedere donderdag bouwen we de winkel op, vrijdag en zaterdag ben ik open en direct daarna bouwen we alles weer af. Mensen vonden het leuk dat ik deze stap zette, ze kwamen kijken en werden vaste klant. Voor mij is deze zaak het einde. Op drukke dagen heb ik doorlopend klanten. Het is super. Het is wel even wennen dat ik nu een ‘titel’ heb, ik ben opeens ‘de bloemist’.”
Ook Leny (34) en Stefanie (37) voelen zich gedragen door het dorp. Leny opende haar bloemenwinkel aan huis (Wadensteinsesteeg 2) twee dagen na Marina haar winkel opende. Ze woont sinds zes jaar in Herwijnen en heeft door de kerk, de basisschool van haar kinderen en haar eerdere werk veel
Beetje extra Stefanie’s kapsalon aan de Breede Kampen 56 opende op 1 april. Ze zit al sinds haar veertiende in het vak en heeft drie kinderen. Mede door corona werd ze aan het denken gezet. Wat wil ik? Blijf ik in loondienst andermans salons groot maken… of start ik mijn
‘Ik heb geen seconde spijt gehad van mijn beslissing, ik krijg bakken vol energie van mijn onderneming’ 18
Op de koffie
eigen zaak? Het werd dat laatste. “Het is hard werken, ik ben er 24/7 mee bezig, maar dit komt naar mij toe. Ik heb geen seconde spijt gehad van mijn beslissing, ik krijg er bakken vol energie van.” Ze heeft haar garage omgebouwd tot kleine kapsalon waar ze één klant tegelijk ontvangt. “Zodat ik echt de tijd heb voor klanten. Voorheen was ik altijd aan het rennen en vliegen, kon ik niet dat beetje extra geven. In mijn visie is dit persoonlijk werk. Ik maak niet alleen het haar mooi, als kapper heb je ook een sociale rol.” Verhalen Marina en Leny ervaren dat ook. Bodyfashion by Marina werkt het liefst op afspraak, waardoor Marina altijd persoonlijke aandacht heeft voor klanten. Aan de tafel onder het genot van een kopje koffie komen de verhalen. Hoewel Leny’s klantcontact als bloemist veel vluchtiger is, ervaart zij net zo goed die connectie. “Luisteren is het enige wat je hoeft te doen. Soms vertellen mensen mij hun hele levensverhaal, ze worden emotioneel, praten over dingen waar ze nooit over praten”, vertelt Leny met een brok in haar keel. “Ik doe niets bijzonders, maar ik straal blijkbaar uit dat het kan. Het is zoveel meer dan alleen een winkel.” Hebben de drie overwogen om hun winkel in een grotere plaats te openen? Geen seconde. Alle drie zien ze meer dan genoeg kansen in Herwijnen. Ze zien dat hun dorpsgenoten graag lokaal winkelen en juist voor die extra service en aandacht komen. Dat werpt zijn vruchten af; ze hebben ook klanten van ver buiten Herwijnen. Ze werden lid van Ondernemers Vereniging
Herwijnen omdat ze graag samen met de nadere ondernemers het dorp op de kaart willen zetten. Aan huis De drie hebben bewust gekozen voor een bedrijf aan huis. Vanwege de financiën, de combinatie met het gezinsleven (Stefanie en Leny) en de ambiance (Marina). Daarmee druisen ze in tegen de gemeentelijke visie van gecentraliseerde winkelcentra in de kernen. De één had daar meer problemen mee dan de ander. Waar Leny binnen een paar weken vergunning op zak had, was Marina bijna een jaar bezig. Achteraf is ze er blij om, want daardoor heeft ze zakelijk weinig hinder ondervonden van de lockdown. Marina: “Er zijn zoveel toegewijde ondernemers hier in Herwijnen, dat is echt uniek. Je kan hier in alle eerste levensbehoeften voorzien. De gemeente mag wat mij betreft echt trots zijn op al die ondernemers die er serieus wat van willen maken.” Want serieus, dat zijn Leny, Marina en Stefanie. Ze zitten vol ambitie. Stefanie wil boven alles haar kapsalon persoonlijk en kleinschalig houden. Marina wil meer events gaan geven in de winkel en samen met andere ondernemers, en ze hoopt klanten uit een steeds grotere regio naar Herwijnen te trekken voor 1 op 1 shoppen. Ondertussen droomt Leny alvast van een verbouwing. Zodat ze niet meer steeds de winkel hoeft op te zetten. En wie weet ook nog wel meer dagen open en personeel. Zodat ze nóg meer mensen blij kan maken. Want mensen blij maken, dat is waar het bij Leny, Marina en Stefanie om draait.
19
KOM WERKEN BIJ SLAGERIJEN KALDENBERG Een familiebedrijf met een passie voor kwaliteitsvlees sinds 1959 Kom jij ons team versterken? Wil jij ons naar het volgende niveau helpen, dan zijn wij op zoek naar jou! Interesse? Solliciteer dan op een van onze vacatures in Vuren. Productie: Slager en/of Leerling Slager * Medewerker Braderij Medewerker Expeditie Medewerker Inpak Medewerker Worstmakerij Weekend- / Vakantiekracht Kantoor: Recruiter * Je kunt bij ons gebruik maken van interne (vak)opleidingen én/of leerwerktrajecten. Solliciteren kan via • www.kaldenberg.nl/vacatures • 0418-58 19 95 Slagerijen Kaldenberg B.V. Gaanweg 1A, 4214 KA Vuren 0418 - 58 19 95 I vacature@kaldenberg.nl
