Ã…RSRAPPORT
2019
INNHALD Styreleiar har ordet.................................................................................................................5 Styret i Fusa Kraftlag.............................................................................................................6 Styret si årsmelding....................................................................................................... 7–15 Året 2019............................................................................................................................... 17 Tal frå verksemda Kundestatistikk ................................................................................................................... 18 Overføring av kraft............................................................................................................... 18 Kraftsalg................................................................................................................................ 18 Verdiutvikling fondsportefølje samanlikna med eventuelt bankinnskot................... 19 Nøkkeltal................................................................................................................................ 19 Resultatrekneskap........................................................................................................20–21 Balanse pr. 31. desember...........................................................................................22–25 Notar til rekneskapen 2019 Rekneskapsprinsipp............................................................................................................ 27 Note 1 – Varige driftsmidlar.............................................................................................. 30 Note 2 – Segmentinformasjon, rekneskap fordelt på verksemder....................32–34 Note 3 – Fordringar med forfall seinare enn eitt år...................................................... 35 Note 4 – Lønskostnad, tal på tilsette, godtgjersler, lån til tilsette m.m..................... 36 Note 5 – Skattekostnad..............................................................................................37–38 Note 6 – Medlemskapital ................................................................................................. 39 Note 7 – Aksjar og partar i dotterselskap – Mor og konsern..................................... 40 Note 8 – Aksjar og partar i tilknytt selskap – Mor og konsern................................... 40 Note 9 – Pensjonskostnader, -midlar og -forpliktingar – Mor og konsern............... 41 Note 10 – Anna langsiktig gjeld........................................................................................ 42 Note 11 – Pantsetjingar og garantiar mv. (Mor og Konsern)..................................... 42 Note 12 – Finansiell risiko – Mor og Konsern............................................................... 43 Note 13 – Bundne midlar................................................................................................... 44 Note 14 – Lån til nærståande selskap............................................................................ 44 Note 15 – Hendingar etter balansedagen...................................................................... 45 Revisjonsmelding........................................................................................................47–50
FUSA KRAFTLAG ÅRSMELDING 2019 | 3
4 | FUSA KRAFTLAG ÅRSMELDING 2019
STYRELEIAR HAR ORDET Konsernet Fusa Kraftlag SA – den viktige samfunnsaktøren Fusa Kraftlag SA har bak seg eit år prega av stabil drift. Styret har i etterkant av sist årsmøte arbeida med ny selskapsstruktur og ikkje minst kva oppgåver som skal liggja i dei ulike selskapa. Endingane i energilova som vert gjort gjeldande frå 2021 har vore fleire rundar i storting og regjering. Siste endring rundt dette er at nettselskap med færre enn 10 000 kundar, ikkje vil få krav om å gjennomføra funksjonelt skilje. Dette betyr at det for oss vert noko enklare å administrera krava som ligg i det endra regelverket. Fusa Kraftlag SA har no danna to dotterselskap, Fusa Kraftlag Nett AS og Strøyma AS. Dei tilsette er innplassert i dei tre selskapa ut frå arbeidsoppgåver, kompetanse og eigne ønskje. Drifta av selskapet i 2019 gjekk med overskot. Det er fjerde året på rad. Styret er godt nøgd med at selskapet trass meir krevjande vilkår har klart å effektivisera drifta slik at ein driv med overskot. Skal Fusa Kraftlag SA ha ei framtid som nett eigar er det heilt avgjerande at drifta i nettselskapet viser overskot. Fusa Kraftlag SA er i dag medeigar i fire småkraftselskap som er i drift. Når det gjeld kapitalforvaltninga så har det vore ei svært god verdiauke frå førre år. På den bakgrunn har styret funne rom for utbetaling av kjøpsutbytte. Fusa Kraftlag SA sin strategi for kapitalforvaltninga er langsiktig. Også i år med god avkastning på kapitalen kan det vera grunn til å minna om at resultatet vil svinga.
I motsetnad til andre selskap så har Fusa Kraftlag SA sett ned nettleiga i 2019. Det er tredje året på rad at Fusa Kraftlag SA set ned nettleiga. Frå 1. januar 2020 er Fusa kommune ein del av Bjørna fjorden kommune. Nokre har spurt kva det vil bety for Fusa Kraftlag SA. Når det gjeld nettdrifta så har Fusa Kraftlag SA konsesjon på å driva nettet i tidlegare Fusa kommune. Det vil Fusa Kraftlag Nett AS halda fram med. Når det gjeld dei andre forretningsområda så er det i ein marknad med open konkurranse. Strategien er at Fusa Kraftlag SA med underliggande selskap skal konkurrera med andre om å selja straum og IKT-tenester. Styret sin ambisjon er at selskapet skal bli ein stor aktør når det gjeld IKT-tenester på Vestlandet. Tidleg på året 2020 møtte verdssamfunnet ein pandemi som syner kor sårbare me er. Når oppsummeringa etter pandemien kjem kan ein av konklusjonane vera at beredskapen i alle ledd må styrkast. Elektrisk kraft og IKT- tenester er samfunnskritiske tenester som må fungera. Eg er stolt over kor godt dei tilsette og leiinga har handtert denne krevjande situasjonen. Til slutt vil eg retta ein stor takk til alle tilsette i Fusa Kraftlag SA som kvar dag gjer ein flott innsats for kundane våre.
Magne Djuvik Styreleiar FUSA KRAFTLAG ÅRSMELDING 2019 | 5
STYRET I FUSA KRAFTLAG
Magne Djuvik Styreleiar
Marianne Rød Nestleiar
Sigmund Sjursen Styremedlem
Else Helvik Styremedlem
Anette G. Berge Styremedlem
Tove Hjartnes Fosså Dagleg leiar
6 | FUSA KRAFTLAG ÅRSMELDING 2019
STYRET SI ÅRSMELDING Generelt VERKSEMDA
VIDARE DRIFT
Fusa Kraftlag SA har forretningsadresse Stallabrotvegen 119, 5640 Eikelandsosen. Verksemda driv med distribusjon og sal av elektrisk energi, samt tilbyr breibandtenester over eige fibernett. Vidare har ein i kraft av kapitalressursar satsa på utbygging og drift av småkraftverk. Verksemda forvaltar eigne kapitalressursar, hovudsakleg ved ekstern forvaltar. Fusa Kraftlag SA har områdekonsesjon for distribusjon av elektrisk kraft i Fusa kommune.
Rekneskapen er sett opp under føresetnad av vidare drift. Styret stadfester at føresetnaden for vidare drift er oppfylt.
2019 var siste driftsår der Fusa Kraftlag SA hadde alle verksemdsområda i eit selskap. Frå og med 2020 er verksemda eit konsern med to nye heileigde datterselskap: Fusa Kraftlag Nett AS og Strøyma AS. FØREMÅL Fusa Kraftlag SA er eit ålmennyttig samvirkelag med skift ande medlemstal og kapital. Føremålet til selskapet, slik det går fram av vedtektene: • Å fremja interessene til innbyggjarar og verksemder i konsesjonsområde • Dette skal oppnåast gjennom; » Å eiga, byggja og driva anlegg for energiforsyning
ARBEIDSMILJØ OG PERSONALE Ved årsskiftet hadde Fusa Kraftlag SA totalt 23,7 årsverk fordelt på 22 fast tilsette og tre lærlingar. Fråværsprosenten har i 2019 vore 4,3 %, der 1,8 % er korttidsfråvær. Fusa Kraftlag SA er IA-bedrift, og har eit godt samarbeid med Bedriftshelse 1 som hjelper oss i HMS-arbeidet. Me har eit arbeidsmiljø-utval på fire medlemmar som i 2019 har hatt fire møter. Alt personell som arbeidar på eller nær ved spennings førande anlegg gjennomfører kvart år lovpålagt opplæring i sikkerheitsforskrifter. Dette omfattar også praktisk og teoretisk førstehjelpsopplæring, alle tilsette deltar i førstehjelpsopplæringa. Fusa Kraftlag SA er ei lita verksemd. Det er kort avstand mellom leiing og tilsette. Det gjer at det er naturleg med direkte kommunikasjon mellom alle tilsette også utanom dei faste møtene i AMU og liknande.
» Å omsetje elektrisk energi
Det har vore to hendingar med mindre personskade i 2019.
» Å produsere energi, eller delta som eigar i produksjonsanlegg
LIKEBEHANDLING
» Å byggja og driva breibandsnett » Å forvalta kapitalfondet slik at det gjer ei langsiktig stabil inntekt » Å driva, yte midlar til, eller eiga anna verksemd med naturleg tilknyting til føremålet
Fusa Kraftlag SA legg vekt på at tilsette av begge kjønn skal behandlast likt. Av dei fast tilsette er 7 kvinner og 15 menn. Av styret sine 5 medlem er 3 kvinner og 2 menn.
» Å delta aktivt i tiltak med ålmennyttig føremål i kraftlaget sitt konsesjonsområde
FUSA KRAFTLAG ÅRSMELDING 2019 | 7
STYRET SI ÅRSMELDING
YTRE MILJØ Produksjon og overføring av elektrisk energi set spor etter seg i det ytre miljøet. Kraftlinjer, nettstasjonar, koplingsanlegg og kraftverk gjev synlege inngrep i naturen. Fusa Kraftlag SA arbeidar for å finna løysingar som gjev minst mogeleg påverknad på det ytre miljøet. Ein har dei seinare åra arbeidd for at større delar av straumnettet skal utførast som kabelanlegg, men ein del av nettet vårt vil også i framtida vera luftleidningsanlegg. I utbygging og drift av småkraftverk er det strenge krav til utforming og gjennomføring med omsyn til miljøet. Myndigheitene fører miljøtilsyn både under bygging og etter ferdigstilling av anlegg. Fusa Kraftlag SA har fokus på å redusere påverknad av miljø i størst mogleg grad, fokus på opprydding og kjeldesortering er ein del av kvardagen i kraftlaget. Me har ikkje hatt spesielle hendingar i 2019 som har forureina det ytre miljøet. INFORMASJON OG KUNDEKONTAKT God kundekontakt og korrekt og nyttig informasjonsflyt er viktig for Fusa Kraftlag SA. Det vert lagt stor vekt på at dette skal fungere best mogeleg. Me brukar fleire 8 | FUSA KRAFTLAG ÅRSMELDING 2019
plattformer for å nå fram med informasjon til kundane. I kundehandsamingssystemet har me moglegheit til å senda ut SMS til kundar ved feil og planlagde utkoplingar på straum- og breibandsnettet. Heimesider og facebooksider er viktige kjelder som vert brukt i den grad det er praktisk mogeleg ved informasjon om utkoplingar, feil og andre tema som kan ha interesse for kundane våre. Lokalpressa er også ein viktig kanal for kundeinformasjon. FORSKOTTERINGAR OG TILSKOT Fusa Kraftlag SA har bidrege til forskottering av fleire store vegprosjekt i Fusa kommune og i nærområda. Også fleire idrettsanlegg har fått hjelp til forskottering av tippemidlar for å bli realisert. I tillegg er det gitt betydelege midlar i tilskot til idrettsanlegg. Det meste av uteståande vegfor skotteringar vart tilbakebetalt i 2019. GÅVER TIL LAG OG ORGANISASJONAR Også i 2019 har Fusa Kraftlag SA gitt midlar til lag og organisasjonar. Rundt 0,4 mill. kroner vart delt ut ved den årlege tildelinga på hausten. To talentfulle ungdomar fekk ungdomsstipend på kr 25 000 kvar. I tillegg til dette er det inngått ein del sponsoravtalar og gitt mindre løyvingar frå administrasjonen gjennom året.
STYRET SI ÅRSMELDING
Om den daglege drifta NETTVERKSEMDA I 2019 vart det totalt overført 88 GWh inn i Fusa Kraft lag SA sitt fordelingsnett. Av totalt overført mengde utgjorde den lokale småkraftproduksjonen 41 GWh. Ved utgangen av 2019 er det totalt ni småkraftverk med ein samla ytelse på 21,5 MW som er tilkopla distribusjonsnettet i Fusa. Nettapet var på 8,0 % av overført mengde GWh. Tapet har gått ned frå 2018. Overføring av lokal produksjon medverkar til auka tap i fordelingsnettet. Den delen av auka tap som kjem på grunn av lokal produksjon, vert dekka inn av produsentane via innmatingstariffen. Det vart i 2019 investert for 4,0 mill. kroner i straumnettet. Investeringane var i hovudsak arbeid med ombygging av høgspent linja til Boga på 0,7 km, ombygging av nettstasjonane: Lyngnes, Hjartnesvika, Giljo, Markhus, Ljotun, Venjaneset kai og Sundfjord fisk. Det vart bygd ein ny nettstasjon på Venjaneset for lading av ferja Venjaneset–Hatvik Fusa Kraftlag SA har no totalt 237 nettstasjonar, 479 km lågspentnett (av dette 116,5 km jordkabel) og 185 km høgspentnett (av dette 48 km jord-/sjøkabel). I 2019 var det fire større driftsavbrot i straumnettet, alle driftsavbrot var feil i eige nett. To feil på grunn av trefall, ein feil på grunn av snølast og ein feil på grunn av overslag mot jord . Fusa Kraftlag SA hadde KILE-kostnadar utrekna til 0,175 mill. kroner i 2019. Av dette utgjorde 0,05 mill. kroner planlagde avbrot. FUSA KRAFTLAG ÅRSMELDING 2019 | 9
STYRET SI ÅRSMELDING
Fusa Kraftlag SA utfører på vegne av Direktoratet for Samfunnsikkerhet og Beredskap (DSB) tilsyn med elektriske anlegg i vårt forsyningsområde, Det Lokale Eltilsyn (DLE). Tilsyna blir utført etter instruks frå DSB og årleg vert det utført omlag 200 kontrollar. Tilsynet omfattar stikkprøvekontroll av elektriske anlegg i alle typar bygg, samt kontroll av internkontrollsystem knytt til elektriske anlegg for bedrifter og landbruk. Fusa Kraftlag SA har i 2019 hatt avtale med BKK Elsikkerhet AS om gjennomføring av kontrollar. Informasjon om elsikkerheit er ein viktig del av DLE sitt arbeid. I tillegg til informasjon som vert gjeve under tilsyn på elektriske anlegg, har Fusa Kraftlag SA ein del andre informasjonstiltak. Ein er kvart år i kontakt med heimetenesta i kommunen om informasjon, spesielt retta mot eldre som bur heime. Her blir informasjonstiltaka tilpassa etter avtale og behov. Me deltar på nasjonale kampanjar som «Aksjon boligbrann» og «Komfyrvaktkampanjen», dette er informasjonskampanjar retta mot publikum. Her kjem det ein del informasjon på sosiale media. I tillegg har me saman med kommunen stand på kjøpesenter. I samarbeid med Fusa kommune vert det kvart år gjeve opplæring i brann og elsikkerheit til 6. klassetrinnet på skulane. Fusa Kraftlag SA har årleg tilbod til Fusa ungdomsskule der alle elevane på 9. klassetrinn får dekka reise og deltaking på opplæringsprogrammet «Spenningsekspedisjonen» på Vil Vite senteret i Bergen. Kommunen brukar å nytte seg av dette tilbodet. NETTLEIGE Det vart i 2019 overført 81 GWh til sluttbrukarar i Fusa. Nettleigesatsane for hushaldings-/fritidskundar vart redusert frå 2018, medan nettleigesatsane for næringskundar vart halde uendra. Nettinntekter for 2019 utgjorde totalt 33,8 mill. kroner. Fusa Kraftlag SA fekk tildelt ei inntektsramme på 34,9 mill. kroner, og hadde dermed ei mindreinntekt i 2019. Mindreinntekta vart lagt til mindreinntekts saldoen frå tidlegare år, og kan etter forskriftene krevjast inn frå kundane i eit seinare år. Driftsresultat for distribusjonsnettet er om lag 1,5 mill. kroner. Dette inkluderer mindreinntekt på 1,1 mill. kroner.
10 | FUSA KRAFTLAG ÅRSMELDING 2019
KRAFTOMSETNING Fusa Kraftlag SA selde 55,4 GWh straum til sluttbrukarar i 2019, og hadde ei omsetning ved straumsalget på 34,7 mill. kroner. Generelt er kraftbransjen i endring, med mange leverandørar som driv aktiv marknadsføring, og fortenestemarginane blir pressa. Marknadsdelen for Fusa Kraftlag SA har vore langsomt synkande i fleire år, men framleis er den relativ høg for dei største kundegruppene; hushaldningar og jordbruk. World Kinect Energy Services er frå 2019 Fusa Kraftlag SA sin samarbeidspartnar for handtering av kraft. Dette har vore eit positivt samarbeid, og har medført at Fusa Kraftlag SA leverer kraft til næringskundar utanfor eige konsesjonsområde. Frå årsskiftet 2020 har konsernet Fusa Kraftlag SA heile den nye Bjørnafjorden kommune som kraftkunde. Driftsresultat for kraftomsetninga er 2,7 mill. kroner.
STYRET SI ÅRSMELDING
SMÅKRAFT Fusa Kraftlag SA er gjennom sitt eigarskap i dotterselskap også ein aktør innan kraftproduksjon. Produsert mengde i 2019 vart noko mindre enn forventa, det var spesielt haustmånadane som hadde lågare produksjon enn normalt. Når ein samanliknar med tidlegare år, går 2019 inn som eit av dei åra med lågast produksjon. Til gjengjeld ser vi at prisane har vore relativt gode. Prognosar for framtidig kraftpris gav oss optimisme i fjor då dei spådde høge kraftprisar i åra framover. Me ser likevel i dag at kraftprisen er på eit historisk lavt nivå, og at det er svært mange element som påverkar kraftprisen. Prisen på elsertifikat har også vore synkande. Me må derfor vera budd på svingingar i lønnsemda til småkraftselskapa, og gjera det me kan for å redusera kostnader. Styret meinar det er viktig å tenkja langsiktig på denne investeringa. Investering i småkraftproduksjon i gamle Fusa kommune er også ei investering i miljøvenleg kraftproduksjon og lokal
verdiskaping. Dette gjer at styret ønskjer å fortsetja å eiga i lokale småkraftanlegg, og sørge for stabil drift av anlegga. Pr. 31.12.2019 er Fusa Kraftlag SA medeigar i fire småkraftselskap i drift . Hopselva Kraftverk AS, Bratthus Kraftverk AS og Gjønaelva Kraftverk AS er dotterselskap og inngår i konsernrekneskapet. Eitro Kraftverk AS er tilknytta selskap. Hopselva Kraftverk AS produserte 10,3 GWh i 2019. Realisert gjennomsnittspris for seld mengde kraft utgjorde 36 øre/kWh, og gjennomsnittsprisen for selde elsertifikat utgjorde 6 øre/kWh. Teknisk fungerer anlegget godt og det har ikkje vore nevneverdige driftsutfordringar for kraft verket i 2019. Hopselva Kraftverk AS hadde eit positivt driftsresultat for 2019 på 1,3 mill. kroner, med negativt årsresultat på 7,7 mill. kroner. Bratthus Kraftverk AS produserte 1,3 GWh i 2019. Realisert gjennomsnittspris for seld mengde kraft utgjorde 37 øre/kWh, og gjennomsnittsprisen for selde elsertifikat FUSA KRAFTLAG ÅRSMELDING 2019 | 11
STYRET SI ÅRSMELDING
utgjorde 6 øre/kWh. Teknisk fungerer anlegget godt og det har ikkje vore nevneverdige driftsutfordringar for kraft verket i 2019. Bratthus Kraftverk AS hadde eit positivt driftsresultat for 2019 på 0,006 mill. kroner, med negativt årsresultat på 0,09 mill. kroner. Gjønaelva Kraftverk AS produserte 6,9 GWh i 2019, som var omtrent det same som i 2018 då det berre var i drift i 9 månader. Realisert gjennomsnittspris for seld mengde kraft utgjorde 36 øre/kWh, og gjennomsnittsprisen for selde elsertifikat utgjorde 7 øre/kWh. Teknisk fungerer anlegget godt og det har vore få driftsavbrot etter at anlegget kom i ordinær drift. Gjønaelva Kraftverk AS hadde eit positivt driftsresultat på 0,44 mill. kroner, med eit negativt årsresultat på 0,97 mill. kroner. Eitro Kraftverk AS produserte 7,9 GWh i 2019. Realisert gjennomsnittspris for seld mengde kraft utgjorde 36 øre/ kWh, og gjennomsnittsprisen for selde elsertifikat utgjorde 6 øre/kWh. Teknisk fungerer anlegget godt, men nokre reparasjonar og driftsutfordringar har gjort at anlegget har kjørt med redusert kapasitet i periodar i 2019. Eitro Kraftverk AS har positivt driftsresultat for 2019 på 0,7 mill. kroner, med eit negativt årsresultat 0,18 mill. kroner. BREIBAND I 2019 hadde breibandsavdelinga god kundevekst og totalt har Fusa Kraftlag SA omlag 1760 fiberkundar fordelt på privat og bedrift ved årsskiftet 2019-2020. Det er jamn og god vekst i både privat- og bedriftsmarknaden. I 2019 har det vore jobba med vedlikehald og drift av fibernettet. Det vart også jobba med nye konsept og produkt der sensorteknologi er det ein har mest fokus på. Sanering av koparnettet vart også varsla av Telenor i 2019 og har ført til at fleire går over til meir framtidsretta fiberteknologi. Dette var nok medverkande faktor til høg kundevekst i 2019. Alle fiberkundar i Fusa kan få opp til 1000/1000 mbps hastigheit og kan då vera tilknytt eitt av Noregs raskaste fibernett. I 2019 kom Fusa kommune på 3 plass over kommunar i Norge med best dekning med slike hastigheiter. Den nye TV plattforma til Altibox har blitt godt mottatt, og det blir stadig fleire kundar som vel å byte til denne. Drifta av fibernettet er svært stabil med høg oppetid, feilfrekvensen er låg både for bedrifts- og privatkundar.
12 | FUSA KRAFTLAG ÅRSMELDING 2019
Det vart investert nesten 3 mill. kroner i fibernettet i 2019. Totalt er det til no investert nesten 84 mill. kroner i breibandsutbygginga i Fusa. Driftsresultat vart for 2019 negativt med 0,95 mill. kroner, men det negative resultatet er redusert i forhold til tidlegare år. Det var forventa og budsjettert med negativt resultat på grunn av dei store investeringane som er gjort i denne viktige utbygginga. FRAMTIDIG UTVIKLING Frå og med 2020 er Fusa Kraftlag SA omdanna til konsern. Det inneber at det er oppretta to nye datterselskap som Fusa Kraftlag SA eig 100 %. I nytt regelverk er det begrensingar for å bruka same namn på nettselskap og anna verksemd. Fusa Kraftlag Nett AS eig og driftar straumnettet, selskapet har geografisk konsesjon innanfor grensene til tidlegare Fusa kommune. Dette er ei monopolverksemd som har klare rammevilkår, det er nye regelverk som gjer at denne verksemda må driftast i eige selskap.
STYRET SI ÅRSMELDING
Strøyma AS er marknadsselskapet som eig og driftar fibernettet, samt omset straum til sluttbrukarar. Me fann navnet Strøyma AS naturleg til marknadsselskapet då det er forklarande for kva me driv med i dag; vatn strøymer, energi strøymer, lyd og bilde strøymer, for å nemna noko. Vidare begrensar ikkje namnet kva selskapet skal driva med i framtida. Me ser at endringane som kjem vil utfordre oss til å tenkje nytt, me må vera budd på store endringar internt iorganisasjonen. Me har dei siste åra jobba aktivt med strategiar og samarbeidspartar for å møta framtida på ein god måte. For nettselskapet kan spesielt nemnast vårt medlemskap i Distriktsenergi og eigarskap i Nettalliansen. Nettalliansen består av omlag 40 nettselskap frå heile landet, her er innkjøpssamarbeid, samhandling, like verktøy og felles IT-plattform hjelpemiddel som skal gje mindre nettselskap stordriftsfordeler og musklar til å møta framtida på ein mest mulig effektiv og god måte for kundane.
Strøyma AS samarbeider med Bergen Fiber og Altibox for fibertenester, og med World Kinect Energy Services frå Bergen for å levere gode og konkurransedyktige straumprodukt til både privat og bedriftskundar. Fusa Kraftlag SA med datterselskap ønskjer å vera ei lokal verksemd som leverer gode produkt og tenester til kundane våre. Me har også ambisjonar om å utvikla nye produkt og tenester slik at verksemda kan veksa og gje enda fleire gode lokale arbeidsplassar. FINANSIELL RISIKO Morselskapet Fusa Kraftlag SA har plassert likvide midlar i ulike verdipapir. Desse er utsett for ordinær kursrisiko. Gjennom dei endringar som er gjort dei siste åra, er den finansielle risikoen knytt til kapitalforvaltning betydeleg redusert, medan likviditeten har auka. Langsiktig lån til morselskapet er gitt som pantelån. Likviditetsrisikoen knytt til dette engasjementet er låg.
FUSA KRAFTLAG ÅRSMELDING 2019 | 13
Renta er flytande og bunde til NIBOR. På slutten av 2019 vart langsiktig lån flytta til DNB. Vilkår for det meste av langsiktig lån i konsernet er fastsett utfrå behovet i kvar einskild sak. Dette gjeld langsiktig finansiering av vårt ansvar som eigar i småkraftverk. Det låge rentenivået bidreg til at renterisikoen er tilsvarande låg i desse engasjementa. Eigenkapitalen pr. 31.12.2019 var 65,8 % i morselskapet og 51,3 % i konsernet (inkl. minoritetsinteresser), mot 60 % og 48,4 % pr. 31.12.2018. Kontantstraumoppstillinga viser at den likviditetsmessige stillinga ved årsskiftet og gjennom året var tilfredstillande. KAPITALFORVALTNING Fusa Kraftlag SA har totalt sett hatt betydeleg positiv avkastning av kapitalfondet frå oppstart. Forvaltning av kapitalfondet vert gjennomført etter gjeldande strategi: • Fusa Kraftlag SA sin kapital skal som hovudregel plasserast i likvide fond • Fusa Kraftlag SA skal nytta ekstern profesjonell kapitalforvaltar Avkastninga på den kapitalen som er plassert hos ekstern forvaltar er i tråd med styret sine forventningar. Risikoen for denne delen av kapitalfondet er på eit nivå som er naturleg for eit selskap som Fusa Kraftlag SA. Strategien for kapitalforvaltning vart lagt om for nokre år tilbak. Det er framleis nokon av tidlegare investeringar plassert i enkeltselskap der ein opplever låg verdiutvikling, svak likviditet og liten avkastning. Finansutvalet avgjer i samråd med ekstern forvaltar når det er rett å selja seg ut av enkeltplasseringar. Det vart eit svært godt resultat for kapitalforvaltninga i 2019. Avkastninga på den delen av fondsporteføljen som er plassert hos forvaltar var 13,5 %.
14 | FUSA KRAFTLAG ÅRSMELDING 2019
STYRET SI ÅRSMELDING
REKNESKAP
EKSTRAORDINÆR HENDING ETTER ÅRSOPPGJER
Styret meiner det framlagde rekneskap er dekkande for selskapet si stilling og resultat pr. 31.12.2019. Rekneskapen viser ei omsetning på 95,3 mill. kroner for konsernet, og 88,7 mill. kroner for morselskapet. Konsernet har eit positivt driftsresultat på 4,3 mill. kroner, medan morselskapet har eit positivt driftsresultat på 2,5 mill. kroner.
I mars 2020 er heile samfunnet vårt ramma av korona viruset som har ført til ein heilt annan arbeidskvardag for dei fleste av oss. For Fusa Kraftlag SA og datterselskapa er det viktig å kunna oppretthalda leveranse av straum og breiband. Me har derfor sett i verk tiltak med bruk av heimekontor for mange tilsette, og oppdeling i arbeidslag for å hindre at mange blir sett ut av spel på same tid.
Resultat etter skatt viser eit overskot på 4 mill. kroner for konsernet, og 12,2. kroner for morselskapet. Varige driftsmidlar er pr 31.12.2019 bokført med 220,8 mill. kroner for konsernet og 119,5 mill. kroner for morselskapet. Styret foreslår følgjande disponering av årsoverskot i morselskap: Kjøpsutbytte til medlemane:
1,5 mill. kroner.
Avsetning til allmennyttige føremål:
3,0 mill. kroner
Overføring til eigenkapital:
7,7 mill. kroner
Aksje- og rentemarknaden er også hardt ramma av Korona krisa. Forvaltaren vår føl situasjonen tett og held oss oppdatert, samt gjer råd om eventuell omdisponering. På kort sikt vil me sjå ei negativ utvikling av fi nansporteføljen, sidan dette er langsiktig plassering trur me at det over tid fortsatt vil vere positiv utvikling i plasseringane.
Eikelandsosen, 26. mars 2020
Magne Djuvik Styreleiar
Marianne Rød Nestleiar
Sigmund Sjursen Styremedlem
Else Helvik Styremedlem
Anette G. Berge Styremedlem
Tove Hjartnes Fosså Dagleg leiar
FUSA KRAFTLAG ÅRSMELDING 2019 | 15
16 | FUSA KRAFTLAG ÅRSMELDING 2019
ÅRET 2019 Årsrapporten for 2019 vert historisk for Fusa Kraftlag SA, dette var siste året selskapet vart drifta i den forma det har hatt dei siste åra. Frå årsskifte 2020 har me etablert to nye datterselskap i konsernet; Fusa Kraftlag Nett AS og Strøyma AS. Begge dei nye selskapa er 100 prosent eigd av Fusa Kraftlag SA. Våre viktigaste målsetjingar er å levera gode og effektive tenester til alle kundane våre, samt å utvikla heile konsernet på ein slik måte at me kan bevara og utvikla nye gode, lokale arbeidsplassar. Det er givande å jobba saman med medarbeidarar som står på for gode resultat og fornøgde kundar. Me har jobba med endringar og strategi for ny selskapsstruktur over lengre tid, dette er ting som lett kan påverke arbeidsmiljøet. Her har dei tilsette vore flinke til å fokusere på stabil drift og gode tenester til kundane. Ein stor takk til kvar og ein! Det er gledeleg å visa til positive resultat både for drift og finans. Det er også fint å sjå at ein har stigande kundemasse på breiband og auka uttak i nettet. Å få lov å vera ein bidragsytar til idrett og kultur er gledeleg. Også i 2019 har lag og organisasjonar fått nyta godt av midlar frå kraftlaget. Ekstra hyggeleg er det å dela ut ungdomsstipend, det er imponerande å sjå merittlister til søkjarar både innan idrett og kultur. Å skriva innlegg til årsmelding for 2019 i april 2020 kjennes ganske rart. På tre og ein halv månad er verda så og sei snudd på hovudet. Resultata og tankane me hadde for næraste framtid ved årsskifte er nesten ikkje råd å plukka fram att. Siste månaden har det viktigaste vore å sikra at me kan oppretthalda stabil drift og sikra ein trygg arbeidssituasjon for dei tilsette. Bruksmønsteret på våre tenester har blitt noko endra når dei aller fleste har arbeid og skuledagen heime hos seg sjølv. Fokuset vårt på å levera gode stabile tenester både på straum og fiber er sjølvsagt like viktig som vanleg. Denne krisa har ramma hardt både for private og mange næringar, så det er viktig at me i fortsetjinga heiar på kvarandre. Me må ta vare på lokalt næringsliv og me må vera audmjuke for dei som treng ei hjelpande hand i tida som kjem. Takk til alle kundar, medlemmer, samarbeidspartnarar, tilsette og styre for godt samarbeid.
Tove Hjartnes Fosså Dagleg leiar FUSA KRAFTLAG ÅRSMELDING 2019 | 17
TAL FRÅ VERKSEMDA Nettkundar
Kraftsalg
3 500
3 183
3 226 totalt
60
341
366
50
985
1 000
40
totalt
3 000 2 500
54,62
55,33
GWh
GWh
2 000
26,73
26,15
GWh
GWh
30 1 500 1 000
1 857
20
1 860
500
10
0
0
2018
2019
2018
2019
Næring Hytter/fritidshus
Fusa Kraftlag
Hushald/jordbruk o.l.
Andre kraftleverandørar
Overføring av kraft Sum levert nettbrukar 2018 1,08 42,37
2018
30,23
6,85
80,53 GWh
87,98
Sum levert nettbrukar 2019 1,07 28,40
44,80
2019
6,73
81,00 GWh Veglys Hytter/fritidshus
88,07
Hushald/jordbruk o.l. Næring GWh
0
10
20
30
18 | FUSA KRAFTLAG ÅRSMELDING 2019
40
50
60
70
80
90
Levert til vårt nett
Vekst i breibandskunder 1 800 1 600 1 400 1 200
400
1 650
1 500
1 408
600
1 327
800
1 779
1 000
200 0
2015
2016
2017
2018
2019
Nøkkeltal Enhet
2015
2016
2017
2018
2019
Levert energi til sluttbrukere
GWh
75,7
77,4
80,0
80,5
81,0
Nettap
GWh
6,6
6,8
6,7
7,5
7,1
Nettap
%
8,0
8,1
7,7
8,5
8,1
Salg av elektrisk energi
Tkr
20 464
19 623
22 264
29 587
33 833
Salg av nettjenester
Tkr
30 880
34 668
33 003
33 906
34 641
Salg breibandstenester
Tkr
11 269
12 264
12 810
14 152
15 866
Andre inntekter
Tkr
4 470
4 909
6 387
4 595
4 356
Brutto driftsinntekter
Tkr
67 083
71 464
74 464
82 240
88 696
Driftsresultat før avskrivningar
Tkr
4 913
11 695
10 869
8 130
10 528
Margin
%
7,3
16,4
14,6
9,9
11,9
Av-/nedskrivningar
Tkr
8 738
8 533
9 321
7 742
8 066
Driftsresultat
Tkr
-3 875
3 251
1 548
388
2 461
Årsresultat
Tkr
-10 865
1 934
9 645
-6 486
12 227
Kjøpsutbytte
Tkr
0
484
2 000
0
1 500
Årleg investering
Tkr
6 573
8 593
5 648
6 069
7 374
Totalkapital
Tkr
384 417
380 672
382 202
385 084
362 325
Eigenkapital
Tkr
241 255
232 708
237 348
230 860
238 588
%
62,8
61,1
62,1
60,0
65,8
Nettkundar
Tal
3 087
3 126
3 147
3 183
3 226
Breibandskundar
Tal
1 327
1 408
1 500
1 650
1 779
Eigenkapitalprosent
FUSA KRAFTLAG ÅRSMELDING 2019 | 19
TAL FRÅ VERKSEMDA
Resultatrekneskap
Mor
Konsern
2018
2019
NOTAR
29 609 695
33 832 664
2
33 883 124
34 640 671
2
13 969 012
15 865 623
DRIFTSINNTEKTER OG DRIFTSKOSTNADER
2019
2018
Energisal
41 677 704
40 078 847
Inntekter overføring
33 955 527
33 366 548
2
Breibandsinntekter
15 844 059
13 947 448
2
Andre driftsinntekter
3 895 070
4 271 532
Sum driftsinntekter
95 372 360
91 664 375
4 777 063
4 356 274
82 238 894
88 695 232
-2 234 613
-4 153 529
2
Aktivering investeringsarbeid
-4 153 529
-2 234 613
31 341 966
33 448 293
2
Energikjøp
33 265 149
31 884 598
9 537 626
11 579 878
2
Overføringstenester
11 579 878
9 537 626
Varekjøp breiband og øvrege varekjøp
6 357 072
7 268 454
2
18 281 233
19 570 882
4, 9
7 741 718
8 066 389
10 825 602
10 453 462
81 850 604
86 233 828
388 290
2 461 404
20 | FUSA KRAFTLAG ÅRSMELDING 2019
7 268 454
6 357 072
Lønskostnader
19 570 882
18 282 244
1
Ordinær avskriving
10 766 546
10 154 760
4
Annan driftskostnad
12 792 129
13 283 131
Sum driftskostnader
91 089 509
87 264 818
4 282 852
4 399 558
Driftsresultat
TAL FRÅ VERKSEMDA
Resultatrekneskap forts. Mor
Konsern
2018
2019
1 291 415
1 997 240
191 278
150 963
NOTAR
FINANSINNTEKTER OG FINANSKOSTNADER Renteinntekt Motteke aksjeutbyte
3 635 848
0
-8 702 840
12 184 378
12
-3 257 453
-3 930 246
-255 946 0 -7 097 698
10 139 444
Resultat av finanspostar
-6 709 408
12 600 848
-222 948
374 307
-6 486 460
12 226 541
2018
1 115 744
930 187
150 963
191 278
0
3 635 848
Urealisert verdiendring verdipapir
12 184 378
-8 702 840
12
Rentekostnad
-13 693 741
-6 321 053
-262 891
12
Tap på sal verdipapir
-262 891
-255 946
0
8
Resultatandel tilknytta selskap
563 576
-1 130 233
58 029
-11 652 759
Ordinært resultat før skattekostnad
4 340 881
-7 253 201
Skattekostnad på ordinært resultat
374 307
-222 948
3 966 574
-7 030 253
-4 354 831
287 409
5
Gevinst sal verdipapir
2019
Resultat i året Minoritetsinteresser
2018
2019
NOTAR
OVERFØRINGAR
0
3 000 000
6
Gåver til almennyttige formål
-6 486 460
0
6
Overført frå annan eigenkapital
0
7 726 541
6
Avsett til annan eigenkapital
0
1 500 000
6
Utdeling av kjøpsutbytte
-6 486 460
12 226 541
Sum overføringar
FUSA KRAFTLAG ÅRSMELDING 2019 | 21
TAL FRÅ VERKSEMDA
Balanse pr. 31. desember
Mor 2018
Konsern 2019
NOTAR
EIGA
2019
2018
106 423 607
108 899 215
Anleggsmidlar Varige driftsmidlar 5 183 490
5 183 490
1
Tomtar og boligeigedomar, kraftanlegg
5 178 711
4 919 142
1
Bygningar
103 102 825
103 947 185
1
Fordelingsnett og breibandsnett
4 861 461
5 495 219
1
Maskiner, transportmidlar og inventar
118 326 487
119 545 036
493 425
577 425
7
Investeringar i dotterselskap
45 679 792
49 291 293
3
Lån til føretak i same konsern
0
0
14 656 422
14 656 422
8
Investeringar i tilknytta selskap
12 486 693
11 923 117
21 459 178
25 054 180
3
Lån til tilknytta selskap og felles kontrollert verksemd
25 054 180
21 459 178
38 824 000
3 424 000
3
Langsiktige krav
3 424 000
38 824 000
1 054 595
1 017 758
Investeringar i aksjar og andelar
1 017 758
1 054 595
165 000
315 000
315 000
165 000
122 332 412
94 336 078
42 297 631
73 425 890
240 658 899
213 881 114
263 082 784
295 468 102
Sum varige driftsmidlar
4 919 142
5 178 711
103 947 185
103 102 825
5 495 219
4 861 461
220 785 153
222 042 212
0
0
Finansielle anleggsmidlar
22 | FUSA KRAFTLAG ÅRSMELDING 2019
Andre fordringar Sum finansielle anleggsmidlar Sum anleggsmidlar
TAL FRÅ VERKSEMDA
Balanse forts. Mor
Konsern
2018
2019
3 659 560
3 666 578
NOTAR
EIGA
2019
2018
3 666 578
3 659 560
Kundefordringar
19 896 736
23 501 025
Andre fordringar
5 577 986
4 366 021
Sum fordringar
25 474 722
27 867 046
Markedsbaserte verdipapir
111 903 264
99 276 445
Sum investeringar
111 903 264
99 276 445
17 780 957
24 756 297
Omlaupsmidlar Materiallager Fordringar
22 677 696
18 724 945
4 296 457
5 522 320
26 974 153
24 247 265
99 276 445
111 903 264
99 276 445
111 903 264
14 514 922
8 626 364
144 425 080
148 443 471
Sum omlaupsmidlar
158 825 521
155 559 348
385 083 979
362 324 585
SUM EIGA
421 908 310
451 027 455
2
Investeringar 12
13
Bankinnskot, kontantar o.l.
FUSA KRAFTLAG ÅRSMELDING 2019 | 23
TAL FRÅ VERKSEMDA
Balanse pr. 31. desember
Mor 2018
Konsern 2019
NOTAR
EIGENKAPITAL OG GJELD
2019
2018
Eigenkapital Innskoten eigenkapital 1 001 100
1 002 500
6
Medlemskapital
1 002 500
1 001 100
4 944 833
4 944 833
6
Overkursfond
4 944 833
4 944 833
5 945 933
5 947 333
Sum innskoten eigenkapital
5 947 333
5 945 933
Annan eigenkapital
220 640 121
216 818 716
Sum opptent eigenkapital
220 640 121
216 818 716
-8 755 447
-4 400 616
217 832 007
218 364 033
Opptent eigenkapital 224 914 178
232 640 719
224 914 178
232 640 719
6
Minoritetsinteresser 230 860 111
238 588 052
24 | FUSA KRAFTLAG ÅRSMELDING 2019
Sum eigenkapital
TAL FRÅ VERKSEMDA
Balanse forts.
Mor
Konsern
2018
2019
NOTAR
EIGENKAPITAL OG GJELD
2019
2018
Pensjonsforpliktingar
657 026
1 997 893
Sum avsetjing for forpliktingar
657 026
1 997 893
136 750 000
165 716 321 20 194 854
Gjeld Avsetjing for forpliktingar 1 997 893
657 026
9
1 997 893
657 026
127 566 321
100 000 000
0
0
Annan langsiktig gjeld
23 744 792
0
0
Ansvarleg lånekapital
18 394 434
18 449 990
127 566 321
100 000 000
178 889 226
204 361 165
4 422 010
7 605 260
332 020
320 450
Anna langsiktig gjeld 10, 11
Gjeld til kredittinstitusjonar
Sum annan langsiktig gjeld
Kortsiktig gjeld 7 007 448
3 930 311
320 450
332 020
Leverandørgjeld
8 138 975
6 021 173
Skuldige offentlege avgifter
6 267 988
8 434 752
1 353
1 501 353
Gjeld til medlemmer
1 501 353
1 353
5
Betalbar skatt
9 191 427
11 294 648
Annan kortsiktig gjeld
12 006 680
9 942 549
24 659 653
23 079 505
Sum kortsiktig gjeld
24 530 051
26 304 364
154 223 867
123 736 531
Sum gjeld
204 076 303
232 663 422
385 083 979
362 324 585
SUM EIGENKAPITAL OG GJELD
421 908 310
451 027 455
Eikelandsosen, 26. mars 2020
Magne Djuvik Styreleiar
Marianne Rød Nestleiar
Sigmund Sjursen Styremedlem
Else Helvik Styremedlem
Tove Hjartnes Fosså Dagleg leiar
Anette G. Berge Styremedlem
FUSA KRAFTLAG ÅRSMELDING 2019 | 25
26 | FUSA KRAFTLAG ÅRSMELDING 2019
Notar til rekneskapen 2019 Rekneskapsprinsipp Årsrekneskapen er sett opp i samsvar med rekneskapslov av 1998 og god regnskapsskikk i Noreg.
enn bokført verdi og verdifallet er forventa ikkje å vere forbigåande. Anleggsmidlar med avgrensa økonomisk levetid vert avskrive planmessig.
KONSOLIDERINGSPRINSIPP
Annan langsiktig gjeld og kortsiktig gjeld er vurdert til pålydande beløp.
Konsernrekneskapen består av morselskapet Fusa Kraftlag SA samt dotterselskapa Hopselva Kraftverk AS, Gjønaelva Kraftverk AS og Bratthus Kraftverk AS der Fusa Kraftlag SA har bestemmande innflytelse som følgje av juridisk eller faktisk kontroll. Dotterselskapa Strøyma AS og Fusa Kraftlag Nett AS er stifta etter 1. juli 2019 er ikkje innarbeidd i konsern rekneskapen då det ikkje har vore aktivitet i desse selskapa i 2019 og selskapsrekneskapa er uvesentlege for konsernet. Det er brukt einsarta rekneskapsprinsipp i rekneskapa til konsernet. Alle vesentlege transaksjonar og mellom verande mellom selskapa i konsernet er eliminert. Investeringar i selskap der konsernet har betydeleg innflytelse (tilknytt selskap) vert behandla etter eigenkapital metoden i konsernrekneskapen. Betydeleg innflytelse føreligg normalt når konsernet eig frå 20 til 50 % av den stemmeberettiga kapitalen. Aksjar i dotterselskap er eliminert i konsernrekneskapen. HOVUDREGEL FOR VURDERING OG KLASSIFISERING AV EIGNELUTAR OG GJELD Eignelutar for varig eige eller bruk er klassifiserte som anleggsmidlar. Andre eignelutar er klassifiserte som omlaupsmidlar. Fordringar som skal attendebetalast innan eitt år er klassifiserte som omlaupsmidlar. Ved klassifisering av kortsiktig og langsiktig gjeld er tilsvarande kriteriar lagt til grunn. Omlaupsmidlar vert vurderte til det lågaste av anskaffingskost og verkeleg verdi. Anleggsmidlar er vurderte til anskaffingskost, men vert nedskrive til gjenvinnbart beløp dersom dette er lågare
ANDRE AKSJAR OG ANDELAR KLASSIFISERT SOM ANLEGGSMIDLAR Aksjar og investeringar i ansvarlege selskap der selskapet ikkje har betydeleg innflytelse, er vurdert etter kost metoden. Investeringane vert nedskrive til verkeleg verdi ved verdifall som er forventa ikkje å være forbigåande. Motteke utbyte frå selskapa vert inntektsført som annan finansinntekt. FINANSIELLE INSTRUMENT Finansielle instrument, herunder aksjar og obligasjonar, som • er klassifisert som omlaupsmidlar, • inngår i ein handelsportefølje med henblikk på vidaresal, • vert omsett på børs, autorisert marknadsplass eller tilsvarande regulert marknad i utlandet, og • har god eigarspreiing og likviditet er vurdert til verkeleg verdi på balansedagen. Andre investeringar er vurdert til lågaste av gjennomsnittleg anskaffingskost og verkeleg verdi på balansedagen. MATERIALLAGER Materiallager er lager av rekvisita til bruk i arbeid med fiber – og straumnett, samt til beredskap i samband med straumbrot. Materiallageret er vurdert til anskaffingskost.
FUSA KRAFTLAG ÅRSMELDING 2019 | 27
NOTAR TIL REKNESKAPEN 2019
INNTEKTER FRÅ KRAFTOVERFØRING
BANKINNSKOT, KONTANTAR OG LIKNANDE
Nettdrifta vert regulert av styresmaktene ved at Norges Vassdrags- og Energidirektorat (NVE) årleg fastset inntektsrammer for kvart selskap.
Bankinnskot, kontantar o.l. inkluderer kontantar, bankinnskot og andre betalingsmidlar med forfallsdato som er kortare enn tre månader frå anskaffing.
Inntektsramma vert fastsett på bakgrunn av faktiske historiske kostnader, verdien av selskapet sin nettkapital og målt effektivitet samanlikna med andre tilsvarande selskap. Inntektene vert i tillegg regulert i høve til mengda leveringsavbrot gjennom året, generell pris og renteutvikling. Meir-/mindreinntekt er differansen mellom inntektsramma og faktiske innbetalte nettleigeinntekter. Meir inntekt skal rentebereknast med rentesats fastsett av NVE og tilbakeførast til kundane. Mindreinntekt kan tilsvarande rentebereknast og krevjast inn frå kundane. INNTEKTER FRÅ ENERGISAL Inntekter frå energisal vert rekneskapsført ved levering. Realiserte inntekter frå fysisk og finansiell handel i energikontrakter vert presentert som energisal. Vinst og tap ved finansiell sikring vert presentert netto. ANDRE INNTEKTER Andre inntekter vert rekneskapsført når dei er opptent, altså når både risiko og kontroll er overført til kunden. Dette vil normalt vere tilfelle når vara eller tenesta er levert til kunden. Inntektene vert rekneskapsført med verdien av vederlaget på transaksjonstidspunktet. FORDRINGAR Kundefordringar og andre fordringar er oppført til pålydande etter frådrag for avsetnad til forventa tap. Avsetnad til tap vert gjort på grunnlag av individuell vurdering av dei enkelte fordringane.
SKATTAR Kraftnæringa er underlagt fire ulike skatteartar. Desse er ordinær skatt på overskot, eigedomsskatt basert på særskilde takseringsprinsipp for kraftverk, grunnrenteskatt og naturressursskatt. Eigedomsskatt er klassifisert som driftskostnad i resultatrekneskapen. Skatt på overskot vert stilt saman med rekneskaps messig resultat før skatt. Skatt knytt til eigenkapitaltransaksjonar, for eksempel konsernbidrag, vert ført mot eigenkapitalen. Skattekostnaden omfattar betalbar skatt og endring i netto utsett skatt. Utsett skatt og utsett skattefordel er presentert netto i balansen. Kraftproduksjon som har generator med samla merke yting på over 10.000 kVA er pålagt naturressursskatt med 1,1 øre pr. kWh til kommunen og 0,2 øre til fylket, totalt 1,3 øre pr. kWh. Naturressursskatten vert samordna med overskotsskatten slik at naturressursskatt som overstig overskotsskatten er ein forskotsbetalt skatt som vert framført med rentegodtgjersle. I den grad naturressursskatten fullt ut vert motrekna, representerer den ingen kostnad. Ingen av kraftstasjonane som Fusa Kraftlag SA har eigarandel i kjem inn under denne regelen pr. i dag. Skattekostnaden vert samanstilt med rekneskapsmessig resultat før skatt. Skattekostnaden består av betalbar skatt (skatt på årets direkte skattepliktige inntekt) og endring i netto utsett skatt. Utsett skattefordel vert bokført i samsvar med NRS (F) om resultatskatt. Utsett skatt og utsett skattefordel
28 | FUSA KRAFTLAG ÅRSMELDING 2019
NOTAR TIL REKNESKAPEN 2019
er presentert netto i balansen. Nyttegjeringa av utsett skattefordel er basert på at utsett skattefordel er knytt til driftsmidlar og vil bli realisert over tid.
reinvestering som medfører vesentleg lengre levetid og inntening, vert aktivert.
I tillegg er kraftlaget formueskattepliktig.
KONTANTSTRAUMOPPSTILLING
OVERFØRINGSINNTEKT/NETTREGULERING Nettdrift vert regulert av styresmaktene ved at Norges Vassdrags- og Energidirektorat (NVE) årleg fastset inntektsrammer for kvart selskap. Inntektsramma vert fastsett på bakgrunn av faktiske historiske kostnader, verdien av selskapet sin nett kapital og målt effektivitet samanlikna med andre tilsvarande selskap. Inntektene vert i tillegg regulert i forhold til mengda leveringsavbrot i løpet av året, generell pris og renteutvikling. Meir-/mindreinntekt er differansen mellom inntektsramma og faktiske innbetalte nettleigeinntekter. Meir inntekt skal rentebereknast med rentesats fastsett av NVE og tilbakeførast til kundane. Mindreinntekt kan Fusa Kraftlag SA velje å krevja inn frå kundane. ANLEGGSBIDRAG
Kontantstraumoppstillinga er utarbeidd med basis i den indirekte metoden. Dette inneber at ein i analysen tek utgangspunkt i årsresultatet for å kunne presentere kontantstraumar som er tilført frå høvesvis ordinær drift, investeringsaktivitetar og finansieringsaktivitetar. PENSJONAR Kraftlaget sine tilsette er medlemmar av KLP. Dette er ei landsomfattande ytingsbasert pensjonsordning som vurderer alle medlemmar i ordninga under eitt. Selskapet har innarbeidd pensjonsforplikting i rekneskapen, og pensjonsforpliktingar er oppført etter aktuarmessige berekningar. Frå 2016 er dei tilsette melde inn i to ordningar, ei lukka ordning som er ytingsbasert og ei innskotsbasert. Det er 8 tilsette i lukka ordning og 14 tilsette i innskotsordning. Selskapet har også usikra pensjonsordning i form av tarifffesta avtale festa førtidspensjonsordning.
Anleggsbidrag til investeringar, frå det offentlege og private, har gått til frådrag på aktiverte verdiar. KOSTNADER Kostnader vert rekneskapsført som hovudregel i same periode som tilhøyrande inntekt. Der det ikkje er ein klar samanheng, vert det føreteke skjønsmessig fordeling mellom periodane. VEDLIKEHALD Det er utført naudsynt vedlikehald på alle anleggsdelar. Det er ikkje føreteke avsetjing for utsett vedlikehald fordi kostnadene kjem til jamt over levetida. Vedlikehald/
FUSA KRAFTLAG ÅRSMELDING 2019 | 29
NOTAR TIL REKNESKAPEN 2019
Note 1 – Varige driftsmidlar
Mor
Anskaffingskost pr. 1.1.
Transport-midlar
Maskiner, samband
Inventar, EDB
Fordelings-nett
Tomtar og bygg
Breiband
Anlegg under utførelse
Sum
6 624 723
3 736 958
3 900 010
138 360 117
14 220 285
81 635 110
154 988
248 632 191
Tilgang i året
0
187 316
191 837
3 958 367
0
2 956 170
1 991 248
9 284 938
Aktivert eige arbeid
0
0
0
0
0
0
0
0
Avgang til anskaffingskost
0
0
0
0
0
0
0
0
Anskaffingskost pr. 31.12.
6 624 723
3 924 274
4 091 847
142 318 484
14 220 285
84 591 280
2 146 236
257 917 130
Akkumulerte av- og nedskrivingar pr. 1.1.
5 960 489
2 930 478
3 351 405
69 644 207
3 858 072
44 561 059
0
130 305 710
216 595
178 971
223 860
2 797 381
259 569
4 390 013
0
8 066 389
Akkumulerte av- og nedskrivingar pr. 31.12.
6 177 084
3 109 449
3 575 265
72 441 588
4 117 641
48 951 072
0
138 372 099
Bokført verdi pr. 31.12.
447 639
814 825
516 582
69 876 896
10 102 643
35 640 208
2 146 236
119 545 036
Bokført verdi pr. 1.1.
664 234
806 480
548 605
68 715 910
10 362 212
39 129 625
0
120 227 070
12,5 %
20 %
20 %
3,33 %
2%
5–33 %
Årets ordinære avskrivingar
Prosentsats for ordinære avskrivingar
Driftsmidlar vert avskrivne lineært over truleg levetid. Anskaffingskost er historisk kost redusert med motteke statsstøtte.
30 | FUSA KRAFTLAG ÅRSMELDING 2019
Selskapet har av NVE med verknad frå 1.1.1996 fått godkjent ei oppskriving av lågspentnett og tariffapparat med verknad for nettleigetariffen.
NOTAR TIL REKNESKAPEN 2019
Konsern Transport midlar
Maskiner, samband
Inventar, EDB
6 624 723
3 736 958
3 900 010
Tilgang i året
0
187 316
191 837
3 958 367
Aktivert eige investeringsarbeid
0
0
0
0
Anskaffingskost pr. 1.1.
Fordelings nett
Breiband
Anlegg under utførelse
Sum
81 635 110
154 988
367 566 766
0
2 956 170
1 991 248
9 284 938
0
0
0
0
Tomtar og bygg
138 360 117 133 154 860
Avgang til anskaffingskost
0
0
0
0
0
0
0
0
Anskaffingskost pr. 31.12.
6 624 723
3 924 274
4 091 847
142 318 484
133 154 860
84 591 280
2 146 236
376 851 704
Akkumulerte av- og nedskrivingar pr. 1.1.
5 960 489
2 930 478
3 351 405
69 644 207
18 852 370
44 561 059
0
145 300 008
216 595
178 971
223 860
2 797 381
2 959 727
4 390 013
0
10 766 546
Akkumulerte av- og nedskrivingar pr. 31.12.
6 177 084
3 109 449
3 575 265
72 441 588
21 812 097
48 951 072
0
156 066 554
Bokført verdi pr. 31.12.
447 639
814 825
516 582
69 876 896
111 342 763
35 640 208
2 146 236
220 785 153
Bokført verdi pr. 1.1.
664 234
806 480
548 605
68 715 910 114 302 490
37 074 051
0
222 111 771
12,5 %
20 %
20 %
Årets ordinære avskrivingar
Prosentsats for ordinære avskrivingar
Driftsmidlar vert avskrivne lineært over truleg levetid. Anskaffingskost er historisk kost redusert med motteke statsstøtte.
3,33 %
2%
5–33 %
Selskapet har av NVE med verknad frå 1.1.1996 fått godkjent ei oppskriving av lågspentnett og tariffapparat med verknad for nettleigetariffen. Kraftanlegg omfattar så vel igangsette som kraftstasjonar under oppføring
FUSA KRAFTLAG ÅRSMELDING 2019 | 31
NOTAR TIL REKNESKAPEN 2019
Note 2 – Segmentinformasjon, rekneskap fordelt på verksemder Mor 1.000 kr
Kraftomsetnad Distribusjon
Øvreg
Småkraft
Kapital forvalting
Breiband
Totalt
Inntekter Kraftsal
34 705,0
Overføringsinntekter
33 544,8
Breiband Meir- (-)/mindreinntekt (+) Andre inntekter Sum inntekter
34 705,0 33 544,8
-
-
1 095,8
1 095,8
174,4
277,9
2 279,0
654,5
34 879,4
34 918,5
2 279,0
654,5
30 357,5
-127,6
-
15 992,7
19 378,5
15 992,7
88 724,3
Kraftkjøp mv. Kraftkjøp Nettap, eige nett Nett-tj. overliggjande nett Varekjøp, anna (eigedomsskatt)
30 229,9
2 962,9
2 962,9
11 059,9
11 059,9
-
520,0
486,2
-
7 037,8
8 044,0
Sum varekjøp
30 357,5
14 415,2
486,2
-
-
7 037,8
52 296,6
Bruttoavanse
4 522,1
20 503,4
1 792,8
654,5
-
8 954,9
36 427,7
877,9
12 216,1
984,8
578,1
420,6
4 493,3
19 570,9
Driftskostnader Personalkostnader Aktivert løn
-2 903,2
Andre driftskostnader
566,7
-4 153,6
2 124,4
10 453,5
4 543,7
8 066,4
919,0
6 355,5
311,0
30,1
3 373,1
119,5
Sum driftskostnader
1 827,0
19 041,6
1 415,3
755,1
987,3
9 911,0
33 937,2
Driftsresultat
2 695,1
1 461,8
377,5
-100,5
-987,3
-956,1
2 490,5
22,6
46,3
-
-
10 028,7
12,7
10 110,3
2 717,7
1 508,1
377,5
-100,6
9 041,4
-943,4
12 600,8
Avskrivingar og nedskriving
177,0
-1 250,4
Tap på fordringar
-
Netto finansresultat Resultat
32 | FUSA KRAFTLAG ÅRSMELDING 2019
NOTAR TIL REKNESKAPEN 2019
Konsern 1.000 kr
Kraftproduksjon
Kraftomsetnad
7 894,1
34 655,9
Distri busjon
Øvreg
KapitalSmåkraft forvalting
Breiband
Totalt
Inntekter Kraftsal Overføringsinntekter
32 859,7
Meir- (-)/mindreinntekt (+)
32 859,7
1 095,8
Andre inntekter Sum inntekter
42 550,0 1 095,8
174,4
277,9
1 817,8
654,5
7 894,1
34 830,3
34 233,4
1 817,8
654,5
551,1
30 308,4
-
15 971,1
18 895,7
15 971,1
95 401,2
Kraftkjøp mv. Kraftkjøp Nettap, eige nett Nett-tj. overliggjande nett Varekjøp, anna (eigedomsskatt)
-127,6
30 731,9
2 962,9
2 962,9
10 374,8
10 374,8
-
520,0
25,0
-
7 016,2
7 561,2
Sum varekjøp
551,1
30 308,4
13 730,1
25,0
-
-
7 016,2
51 630,8
Bruttoavanse
9 977,8
2 919,7
21 154,6
1 209,7
638,9
-
7 984,3
43 885,0
-
877,9
12 216,1
984,8
578,1
420,6
4 493,3
19 570,8
Andre driftskostnader
2 821,4
919,0
6 355,5
311,0
177,0
566,7
Avskrivingar og nedskriving
2 700,2
30,1
3 373,1
119,5
Sum driftskostnader
5 521,6
1 827,0
19 041,5
1 415,3
755,1
Driftsresultat
1 821,4
2 694,9
1 461,8
377,5
-11 531,4
22,6
46,3
-9 710,0
2 717,5
1 508,1
Driftskostnader Personalkostnader Aktivert løn
Netto finansresultat Resultat
-2 903,2
-1 250,4
-4 153,6
2 124,4
13 275,0
4 543,7
10 766,6
987,3
9 911,0
39 458,8
-100,6
-987,3
-956,1
4 311,6
-
-
10 028,7
12,7
-1 421,1
377,5
-100,6
9 041,4
-943,4
2 890,8
FUSA KRAFTLAG ÅRSMELDING 2019 | 33
NOTAR TIL REKNESKAPEN 2019
Note 2 held fram – Segmentinformasjon, rekneskap fordelt på verksemder
Mor og konsern
Utrekning av meir-/mindreinntekt inklusiv KILE
Avkastingsgrunnlag
(1.000 kr)
(1.000 kr)
Sum nettleigeinntekt Andre inntekter
33 544,8 277,9
Sum faktisk nettleigeinntekt
33 822,7
Fastsett initiell inntekt i eige nett (-)
-24 377,0
Korreksjon tidlegare år Avvik avskr./avkasting tidl. år
0,0
Driftsmidlar Kundespesifikke anlegg Felles anleggsmidlar Netto arbeidskapital Sum avkastingsgrunnlag
Gj.snitt 68 565,1 731,3 8 240,6 775,4 78 312,4
853,0
Avkasting % inkl. meir-/mindreinntekt
1,9 %
KILE-kostnader
177,0
Avkasting % ekskl. meir-/mindreinntekt
0,5 %
Eigedomsskatt
-520,0
Kostnader ved overliggjande nett (-)
-11 059,9
«Godkjente kostnader
-34 926,9
Meir- (+)/mindreinntekt (-) i året
-1 104,1
Ved utgangen av rekneskapsåret 2019 er det under posten andre fordringar balanseført MNOK 3,316 i mindreinntekt og renter. Tilsvarande var det ved utgangen av rekneskapsåret 2018 balanseført MNOK 2,170 i mindreinntekt og renter.
34 | FUSA KRAFTLAG ÅRSMELDING 2019
NOTAR TIL REKNESKAPEN 2019
Note 3 – Fordringar med forfall seinare enn eitt år Mor
Konsern
2018
2019
2019
2018
38 824 000
3 424 000
165 000
315 000
3 424 000
38 824 000
315 000
45 679 780
49 291 293
Lån til føretak i same konsern
165 000
0
0
21 459 178
25 054 180
106 127 959
78 084 474
Lån til tilknytta selskap og felleskontrollert verksemd
25 054 180
21 459 178
Sum
28 793 180
60 448 178
Forskottering vegprosjekt og idrettsanlegg Andre langsiktige lån
Fusa Kraftlag SA har forskottert vegprosjekt i Fusa/Samnanger og lokale tiltak av velferdsmessige art i Fusa kommune med totalt MNOK 3,4 pr. 31.12.2019. Lån til tilknytta selskap og dotterselskap nedbetalast over 30 år.
Vedlagde tabell syner forventa attendebetaling:
Forskottering
Attendebetalingstidspunkt
2019
2020
2021
Etter 2021
Forskottering idrettsanlegg
1 424 000
500 000
500 000
424 000
Fv. 48 Årsnes ferjekai
2 000 000 500 000
500 000
3 424 000
2 000 000 2 424 000
FUSA KRAFTLAG ÅRSMELDING 2019 | 35
NOTAR TIL REKNESKAPEN 2019
Note 4 – Lønskostnad, tal på tilsette, godtgjersler, lån til tilsette m.m.
Mor
Konsern
2018
2019
2019
2018
14 040 428
15 364 964
Løn og feriepengar
15 364 964
14 041 439
2 362 862 1 214 651
2 565 119
Arbeidsgjevaravgift
2 565 119
2 362 862
1 557 150
Pensjonskostnader
1 557 150
663 291
83 649
1 214 651
83 649
663 291
18 281 233
19 570 882
19 570 882
18 282 244
21
21
21
21
Dagleg leiar
Styret
Løn styrehonorar
1 221 932
256 670
Anna godtgjersle
13 107
0
Pensjonskostnad
11 466
0
Ytingar til leiande personar
Andre ytingar Sum Gjennomsnittleg tal på tilsette
Dagleg leiar har ordinær lønsavtale med 3 månaders gjensidig oppseiingsfrist og er elles tilknytta bedrifta sin innskots pensjonsavtale i KLP.
Konsern Det er ingen tilsette i dotterselskapa. Det er heller ikkje utbetalt løn eller honorar til dagleg leiar eller styre i dotterselskapa. Dotterselskapa kjøper tenester frå eigarane, som vert avrekna til marknadsmessige prisar.
Kostnader til revisor:
Mor
Konsern
274 000
328 000
Annan rekneskapmessig bistand
55 000
88 000
Øvrege tenester
76 040
76 040
405 040
492 040
Revisjonshonorar
Sum
36 | FUSA KRAFTLAG ÅRSMELDING 2019
NOTAR TIL REKNESKAPEN 2019
Note 5 – Skattekostnad
Mor
Konsern
2018
2019
320 450
332 020
-543 399
42 287
-222 949
374 307
Skattekostnad i året kjem fram slik: Formuesskatt Korreksjon skatt tidlegare år Skattekostnad ordinært resultat
2019
2018
332 020
320 450
42 287
-543 399
374 307
-222 949
Avstemming frå nominell til faktisk skattesats: Mor
Konsern
2018
2019
-6 709 408
12 600 848
-1 543 164
2 772 187
Ordinært resultat før skatt Forventa inntektsskatt etter nominell skattesats (22 %)
2019
2018
4 340 881
-7 253 201
954 994
-1 668 236
Skatteeffekten av følgjande postar: 943
Permanente skilnader
-543 399
42 287
369 541
-129 461
2 001 653
-2 680 563
0
943
42 287
-543 399
Ikkje bokført endring utsett skatt inklusiv endring i skattesats
1 687 731
494 614
Forskjellar knytt til endring i marknadsverdiar
-2 680 563
2 001 653
37 838
-828 973
Korreksjon frå tidlegare år
-828 973
37 838
320 450
332 020
Varige skilnader knytt til fritaksmodellen Formuesskatt
332 020
320 450
-222 948
374 307
Skattekostnad
374 307
-222 948
FUSA KRAFTLAG ÅRSMELDING 2019 | 37
NOTAR TIL REKNESKAPEN 2019
Note 5 held fram – Skattekostnad
Mor – Spesifikasjon av skatteeffekten av mellombelse skilnader og underskot til framføring: 2019 Mellombelse skilnader: Driftsmidlar
2018
Fordel
Skyldnad
Fordel
Skyldnad
2 431 620
0
1 659 303
0
Fordringar
200 218
0
200 218
0
Pensjonsforplikting
657 026
0
1 997 893
0
Andre skilnader
0
3 316 000
0
2 170 162
Underskot til framføring
15 474 228
0
14 348 302
0
Sum mellombelse skilnader
18 763 092
3 316 000
18 205 716
2 170 162
Brutto utsett skattefordel/-skyldnad
3 398 360
Ikkje balanseført utsett skattefordel
3 398 360
Netto utsett fordel i balansen
3 527 822 3 527 822
0
0
0
0
Utsett skattefordel er ikkje oppført i balansen, fordi det er uklart når den kan nyttast.
Konsern – Spesifikasjon av skatteeffekten av mellombelse skilnader og underskot til framføring: 2019 Mellombelse skilnader: Driftsmidlar
2018
Fordel
Skyldnad
Fordel
Skyldnad
0
995 599
648 689
0
Fordringar
200 218
0
200 218
0
Pensjonsforplikting
657 026
0
1 977 893
0
0
3 316 000
0
2 170 162
Underskot til framføring
37 882 834
0
25 516 763
0
Sum mellombelse skilnader
38 740 078
4 311 599
28 343 563
2 170 162
Andre skilnader
Brutto utsett skattefordel/-skyldnad
7 574 265
Ikkje balanseført utsett skattefordel
7 574 265
Netto utsett fordel i balansen
0
Konsernet er ikkje skattekonsern og det er derfor ikkje eliminert postar internt. Utsett skattefordel er oppført for dei selskapa som kan nyttiggjera seg fordelen.
38 | FUSA KRAFTLAG ÅRSMELDING 2019
5 758 148 5 758 148 0
0
0
NOTAR TIL REKNESKAPEN 2019
Note 6 – Medlemskapital
Mor
Medlemskapital
Overkurs
Annan eigenkapital
Sum
1 001 100
4 944 833
224 914 178
230 860 111
Eigenkapital 1.1.
Endring i eigenkapitalen i året Endring medlemskapital
1 400
1 400
Gåver til allmennyttige føremål
-3 000 000
-3 000 000
Avsett kjøpsutbyte
-1 500 000
-1 500 000
Resultat i året Eigenkapital 31.12.
Konsern Eigenkapital 1.1.
1 002 500
4 944 833
12 226 541
12 226 541
232 640 719
238 588 052
Medlemskapital
Overkurs
Annan eigenkapital
Minoritetsinteresser
Sum
1 001 100
4 944 833
216 818 716
-4 400 616
218 364 033
Endring i eigenkapitalen i året Endring medlemskapital
1 400
1 400
Gåver til allmennyttige føremål
-3 000 000
-3 000 000
Avsett kjøpsutbyte
-1 500 000
-1 500 000
Resultat i året Eigenkapital 31.12.
1 002 500
4 944 833
8 321 405
-4 354 831
3 966 574
220 640 121
-8 755 447
217 832 007
FUSA KRAFTLAG ÅRSMELDING 2019 | 39
NOTAR TIL REKNESKAPEN 2019
Note 7 – Aksjar og partar i dotterselskap – Mor og konsern
Eigardel
Anskaf fi ngs kost
Balanseført verdi
Andel resultat
Andel eigenkapital
Hopselva Kraftverk AS
50,56 %
153 000
153 000
-3 923 064
-7 765 661
Bratthus Kraftverk AS
69,80 %
187 425
187 425
-64 847
-1 190 355
Gjønaelva Kraftverk AS
50,49 %
153 000
153 000
-490 467
-504 905
Andel
Anleggsmidlar: Dotterselskap:
Strøyma AS
100,00 %
42 000
42 000
Fusa Kraftlag Nett AS
100,00 %
42 000
42 000
577 425
577 425
Sum
Strøyma AS og Fusa Kraftlag Nett AS er nystifta i 2019, og rekneskapa er pt. ikkje ferdig.
Note 8 – Aksjar og partar i tilknytt selskap – Mor og konsern
Eigardel
Anskaf fingskost
Balanseført verdi
Andel resultat
eigenkapital
Balanseført verdi: konsern
Eitro Kraftverk AS
48,50 %
147 000
147 000
-91 227
-286 934
-286 934
Sambygg AS
40,00 %
618 222
10 619 022
294 528
9 048 268
9 048 268
Fusa Utviklingsselskap AS
49,00 %
4 890 400
3 890 400
508 529
3 725 359
3 725 359
5 655 622
14 656 422
711 830
12 486 693
12 486 693
Anleggsmidlar: Tilknytta selskap:
Sum
Tall ovanfor knytt til andel resultat og andel eigenkapital er basert på foreløpige rekneskap pr. 31.12.2019 frå tilknytt selskap.
40 | FUSA KRAFTLAG ÅRSMELDING 2019
NOTAR TIL REKNESKAPEN 2019
Note 9 – Pensjonskostnader, -midlar og -forpliktingar – Mor og konsern Alle tilsette i morselskapet er innmeldt i ei pensjonsordning i KLP. Pensjonsordninga omfattar i alt 21 personar. Ordningane gjev rett til definerte framtidige ytingar. Desse er i hovudsak avhengig av tal på oppteningsår, lønsnivå ved oppnådd pensjonsalder og storleiken på ytingane frå folketrygda.
Frå 2016 er dei tilsette melde inn i to ordningar, ei lukka ordning som er ytingsbasert og ei innskotsbasert. Det er 8 tilsette i lukka ordning og 14 tilsette i innskotsordning. Foretaket si innskuddsordning er organisert i henhold til lov om innskotspensjon. Innskotsordning medfører ikkje rekneskapsmessig forplikting.
Pensjonskostnad Noverdi av pensjonsopptening i året
2019
2018
855 570
884 639
Rentekostnad av pensjonsforpliktinga
1 151 013
1 056 866
Avkasting på pensjonsmidlar
-1 593 360
-1 489 907
413 223
451 598
Netto pensjonskostnad (før arbeidsgjevaravgift) Arbeidsgjevaravgift netto pensjonskostnad Resultatføring estimatavvik
77 302
79 632
414 339
268 974
Resultatført planendring
84 761
0
Premie innskuddsordning
730 586
576 235
1 720 211
1 376 439
2019
2018
Netto pensjonskostnad
Finansiell status pr. 31.12. Pensjonsforplikting
42 558 023
44 806 056
Verdi av pensjonsmidlar
-40 062 774
-36 750 034
Netto pensjonsforplikting (før arbeidsgjevaravgift)
2 495 249
8 056 022
Estimeringsavvik
-2 008 880
-6 479 654
Arbeidsgjevaravgift (netto)
68 577
222 268
Netto pensjonsforplikting
554 946
1 798 637
Driftspensjon
102 080
199 257
Pensjonsforplikting
657 026
1 997 893
Diskonteringsrente
2,30 %
2,60 %
Forventa pensjonsregulering
1,24 %
1,73 %
Forventa avkasting på fondsmidlar
3,80 %
4,30 %
Forventa lønsvekst
2,25 %
2,75 %
Forventa G-regulering
2,00 %
2,50 %
Økonomiske føresetnader:
Ordninga dekkjer krav om innføring av obligatorisk tenestepensjon. Det er ikkje tilsette i andre selskap i konsernet.
FUSA KRAFTLAG ÅRSMELDING 2019 | 41
NOTAR TIL REKNESKAPEN 2019
Note 10 – Anna langsiktig gjeld Mor
Konsern
2018
2019
0
0
Gjeld som forfell meir enn fem år etter utgangen av rekneskapsåret: Gjeld til kredittinstitusjonar
2019
2018
29 750 000
31 150 000
Langsiktig gjeld til kredittinstituasjonar i morselskapet har løpetid på to år, med nedbetalingsprofil 30 år.
Note 11 – Pantsetjingar og garantiar mv. (Mor og konsern) Mor
Konsern
2018
2019
Bokført gjeld som er sikra ved pant og lignande
2019
2018
136 750 000
165 716 321
Langsiktig 127 566 321
100 000 000
Gjeld til kredittinstituasjonar
Mor
Konsern
2018
2019
Bokført verdi av eiga stilt som sikkerheit for bokført gjeld:
5 178 711
4 919 142
Bygningar / kraftstasjon
38 824 000
3 424 000
Langsiktige fordringar
22 677 696
18 724 945
Kundefordringar
20 784 123
27 228 957
Fordring på dotterselskap
2 019 321
1 779 048
3 659 560
3 666 578
93 143 411
59 742 670
2019
2018
47 911 545
49 555 913
3 424 000
38 824 000
19 425 253
23 282 322
0
0
Driftstilbehør og transportmidlar
1 779 048
2 019 321
Varelager
3 666 578
3 659 560
76 206 424
117 341 116
Sum
I tillegg er det gitt pant i avtale om falleige, samt leigerett til kraftanlegg. Det er også bundne bankkonto med midlar som skal dekkja minimum eitt års renter.
Garantiansvar – Mor Garanti
42 | FUSA KRAFTLAG ÅRSMELDING 2019
2019 200 000
Eigarane er ut frå den gjeldande avtalen forplikta til å yte kapital til dotterselskapet Hopselva, slik at selskapet opprettheld ein eigenkapitalandel på minst 25 %.
NOTAR TIL REKNESKAPEN 2019
Note 12 – Finansiell risiko – Mor og konsern Langsiktig utlån er for det meste lån til småkraftverka Fusa Kraftlag SA er medeigar i. Det vert betalt rente for ein del av utlåna. Låna er finansiert med langsiktig lån.
Fusa Kraftlag SA har ikkje inngått kontraktar om kjøp eller levering av kraft, og det er difor ikkje finansiell risiko knytt til kraftomsetjing.
Andre krav følgjer flytande rente.
Selskapet har investert MNOK 105 i ulike finansplasseringar. Plasseringane er fordelt på ulike nivå av anteke risiko. Finansieringsplasseringane består ved årsskiftet av følgjande plasseringar:
Anskaffingskost
Verdi
Verdiendring i perioden
31 180 470
47 357 222
5 341 022
1 273 809
2 030 080
756 271
Kombinasjonsfond
12 250 000
14 242 079
1 992 079
Obligasjonar og renteplasseringar
35 459 483
36 921 854
1 462 362
3 248 635
0
0
83 412 398
100 551 234
9 551 734
Anskaffingskost
Verdi
Verdiendring i perioden
Marknadsbaserte verdipapir Norske og utenlandske aksjefond Eigenkapitalbevis
Renteplasseringar utlån Sum
Øvrige investeringar Norske og utenlandske eigedomsaksjar
12 623 708
6 802 063
-5 821 644
Enkeltaksjar
5 100 915
1 432 111
-3 688 804
Private equityplasseringar
3 633 665
2 708 407
-925 258
289 457
289 457
0
Shipping Renteplasseringar utlån Sum
3 248 635
0
0
24 896 381
11 232 037
-10 435 706
FUSA KRAFTLAG ÅRSMELDING 2019 | 43
NOTAR TIL REKNESKAPEN 2019
Note 13 – Bundne midlar Av innskot i bank gjeld kr 769.216 innskot av skuldig forskotstrekk for tilsette.
Note 14 – Lån til nærståande selskap
Morselskap Lån til føretak i samme konsern
2019
2018
Bratthus Kraftverk AS
8 040 100
8 123 433
Hopselva Kraftverk AS
13 890 620
10 195 786
Gjønaelva Kraftverk AS
27 360 573
27 360 573
Sum
49 291 293
45 679 792
Av lån til dotterselskap er fylgjande ansvarleg lån, utan avtalt attendebetaling eller renter:
Bratthus Kraftverk AS
5 290 100
Hopselva Kraftverk AS
10 195 786
Gjønaelva Kraftverk AS
6 576 450
Mor/konsern Lån til tilknytta selskap og felleskontrollert verksemd Eitro Kraftverk AS Sambygg AS Sum
2019
2018
17 054 180
18 459 178
8 000 000
3 000 000
25 054 180
21 459 178
Av lån til knytta selskap nevnt over, er følgande ansvarleg lån, uten avtalt tilbakebetaling eller renter:
Eitro Kraftverk AS
3 685 711
Sambygg AS
5 000 000
44 | FUSA KRAFTLAG ÅRSMELDING 2019
NOTAR TIL REKNESKAPEN 2019
Note 15 – Hendingar etter balansedagen Som følgje av krav til skilje av verksemdsområda i kraftbransjen er det etablert to nye verksemder i 2019, Strøyma AS og Fusa Kraftlag Nett AS. Med verknad frå 1.1.2020 har Fusa Kraftlag SA inngått avtale om salg av verksemdsområda fiber/ breiband og kraftsal til Strøyma AS og sal av nett til Fusa Kraftlag Nett AS. Avtalane er inngått til verkeleg verdi basert på verdsetjing av dei ulike verksemdsområda. Ettersom det er omorganisering med uendra eigarskap vil transaksjonane rekneskapsmessig verta bokført med kontinuitet i 2020. Koronaepidemien har sett sitt preg på kvardagen dei første månadane i 2020. For selskapet har det viktigaste vore å sikre beredskap og seksjonere tilsette for å hindre at for mange vert
sett ut av spel på same tid. Drifta av selskapet går tilnærma normalt, med noko endra arbeidsmønster og oppgåver. Varer og tenester som folk har behov for blir levert uansett, men noko mindre forbruk på grunn av mindre aktivitet i næringslivet kan påreknast. Det kan også forventast at fleire, både private og bedrifter, vil oppleva betalingsvanskar i tida som kjem. Her må selskapet saman med kundane prøva å koma til gode løysingar. Finansmarkedet er også berørt av det som skjer, og på kort sikt er det eit betydeleg fall i porteføljen. Selskapet har tett dialog med forvaltar som gjer råd om eventuelle justeringar i porte føljen. Inntil vidare er rådet å venta til ting stabiliserer seg.
FUSA KRAFTLAG ÅRSMELDING 2019 | 45
NOTAR TIL REKNESKAPEN 2019
Mor
Konsern
2018
2019
-6 709 408
12 600 848
-404 675
-362 737
7 741 718
8 066 389
-1 251 695
-1 340 867
1 000 000
0
3 961 495
-12 626 819
0
0
-1 200 874
-7 018
KONTANTSTRAUM FRÅ OPERASJONELLE AKTIVITETAR Ordinært resultat før skattekostnad Betalt skatt i perioden
2019
2019
4 340 881
-7 253 201
-362 737
-404 675
Ordinære avskrivingar/nedskrivingar
10 766 546
10 154 760
Pensjonskostnad utan kontanteffekt
-1 340 867
-1 251 695
0
1 000 000
-12 626 819
3 961 495
Nedskrivn. av finansielle eigedelar utan kontanteffekt Endring i markedsplasserte likvider Resultatandel tilknytta selskap Endring i varer
-563 576
1 130 233
-7 018
-1 200 874
-2 180 353
3 952 751
Endring i kundekrav
3 604 389
-2 117 710
3 946 234
-3 077 137
Endring i leverandørgjeld
-3 183 250
3 384 789
2 648 988
-4 240 242
Endring i andre omlaupsmidlar og andre gjeldspostar
-4 240 825
-13 797 447
7 551 433
2 965 168
Netto kontantstraum frå operasjonelle aktivitetar
-3 613 276
-6 394 325
-9 509 687
-10 168 855 -14 055 495
KONTANTSTRAUM FRÅ INVESTERINGSAKTIVITETAR -6 068 960
-9 285 137
Utbetalingar ved kjøp av varige driftsmidlar
-30 312 150
-7 356 503
Utlån til nærståande selskap
-3 745 002
42 700 000
35 400 000
Innbetalingar frå finansielle anleggsmidlar
35 400 000
42 700 000
-10 000 000
-47 163
-36 837
-10 000 000
-3 681 110
18 711 197
22 108 474
8 475 650
Utbetalingar investeringar i finansielle anleggsmidlar Netto kontantstraum frå investeringsaktivitetar
KONTANTSTRAUM FRÅ FINANSIERINGSAKTIVITETAR 144 000 000
100 000 000
Innbetalingar ved opptak av ny langsiktig gjeld
103 549 938
164 194 854
-31 688 888
-127 566 321
Utbetalingar ved nedbetaling av langsiktig gjeld
-129 021 877
-33 088 888
0
-109 252 247
-93 627 265
0
-1 600
1 400
-10 949 113
0
-1 999 991
0
5 733 143
-27 564 921
Netto endring i kassekreditt/kortsiktig gjeld Utbetalingar av partsmidlar
1 400
-1 600
Utbetalingar til allmennyttige føremål
0
-10 949 113
Utbetaling av kjøpsutbyte
0
-1 999 991
-25 470 539
8 903 015
Netto kontantstraum frå finansieringsaktivitetar
9 603 466
-5 888 556
Netto endring i bankinnskot, kontantar o.l.
-6 975 341
10 984 340
4 911 458
14 514 922
Behaldning av bankinnskot, kontantar o.l. pr. 1.1.
24 756 297
13 771 956
14 514 922
8 626 364
Behaldning av bankinnskot og verdipapir o.l. pr. 31.12.
17 780 957
24 756 297
46 | FUSA KRAFTLAG ÅRSMELDING 2019
REVISJONSMELDING Deloitte AS Lars Hilles gate 30 Postboks 6013 Postterminalen NO-5892 Bergen Norway Tel: +47 55 21 81 00 www.deloitte.no
Til generalforsamlinga i Fusa Kraftlag SA MELDING FRÅ UAVHENGIG REVISOR
Fråsegn om revisjonen av årsrekneskapen Konklusjon Vi har revidert Fusa Kraftlag SAs sin årsrekneskap som viser eit overskot i selskapsrekneskapen på kr 12.226.541 og eit overskot i konsernrekneskapen på kr 3.966.574. Årsrekneskapen består av:
•
selskapsrekneskapen, som er samansett av balanse per 31. desember 2019, kontantstraumoppstilling for rekneskapsåret avslutta per denne datoen og samandrag av viktige rekneskapsprinsipp, og konsernrekneskapen, som er samansett av balanse per 31. desember 2019, kontantstraumoppstilling for rekneskapsåret avslutta per denne datoen og samandrag av viktige rekneskapsprinsipp.
resultatrekneskap og notar, medrekna eit resultatrekneskap og notar, medrekna eit
Etter vår meining: • •
•
er årsrekneskapen gitt i samsvar med lov og forskrifter gir selskapsrekneskapen som følgjer med eit rettvisande bilete av den finansielle stillinga til Fusa Kraftlag SA per 31. desember 2019 og av selskapet sine resultat og kontantstraumar for rekneskapsåret som blei avslutta per denne datoen i samsvar med rekneskapslova sine reglar og god rekneskapsskikk i Noreg. gir konsernrekneskapen som følgjer med eit rettvisande bilete av den finansielle stillinga til konsernet Fusa Kraftlag SA per 31. desember 2019 og av konsernet sine resultat og kontantstraumar for rekneskapsåret som blei avslutta per denne datoen i samsvar med rekneskapslova sine reglar og god rekneskapsskikk i Noreg.
Grunnlag for konklusjonen Vi har gjennomført revisjonen i samsvar med lov, forskrift og god revisjonsskikk i Noreg, medrekna dei internasjonale revisjonsstandardane International Standards on Auditing (ISA-ane). Våre oppgåver og plikter etter desse standardane er beskrivne i Revisor sine oppgåver og plikter ved revisjon av årsrekneskapen. Vi er uavhengige av selskapet og konsernet slik det er krav om i lov og forskrift, og har oppfylt dei andre etiske pliktene våre i samsvar med desse krava. Etter vår oppfatning er innhenta revisjonsbevis tilstrekkeleg og formålstenleg som grunnlag for konklusjonen vår.
Penneo Dokumentnøkkel: IMS07-PAWQY-2XEP5-3PF3Q-UBAXN-TBJBZ
•
Ytterlegare informasjon Leiinga er ansvarleg for ytterlegare informasjon. Ytterlegare informasjon omfattar informasjon i årsrapporten bortsett frå årsrekneskapen og den tilhøyrande revisjonsmeldinga. Vår fråsegn om revisjonen av årsrekneskapen dekkjer ikkje ytterlegare informasjon, og vi attesterer ikkje den ytterlegare informasjonen. I samband med revisjonen av årsrekneskapen er det oppgåva vår å lese den ytterlegare informasjonen for å vurdere om det er vesentleg inkonsistens mellom han og årsrekneskapen eller kunnskap vi har opparbeidd under revisjonen, eller om han tilsynelatande inneheld vesentleg feilinformasjon.
Deloitte AS and Deloitte Advokatfirma AS are the Norwegian affiliates of Deloitte NSE LLP, a member firm of Deloitte Touche Tohmatsu Limited ("DTTL"), its network of member firms, and their related entities. DTTL and each of its member firms are legally separate and independent entities. DTTL (also referred to as "Deloitte Global") does not provide services to clients. Please see www.deloitte.no for a more detailed description of DTTL and its member firms.
Registrert i Foretaksregisteret Medlemmer av Den norske Revisorforening Organisasjonsnummer: 980 211 282
© Deloitte AS
FUSA KRAFTLAG ÅRSMELDING 2019 | 47
REVISJONSMELDING 2019
side 2 Melding frå uavhengig revisor Fusa Kraftlag SA
Dersom vi konkluderer med at den ytterlegare informasjonen inneheld vesentleg feilinformasjon er vi pålagde å rapportere det. Vi har ikkje noko å rapportere i så måte. Styret og dagleg leiar sitt ansvar for årsrekneskapen Styret og dagleg leiar (leiinga) er ansvarlege for å utarbeide årsrekneskapen i samsvar med lov og forskrifter, og for at han gir eit rettvisande bilete i samsvar med rekneskapslova sine reglar og god rekneskapsskikk i Noreg. Leiinga er også ansvarleg for naudsynt intern kontroll for å kunne utarbeide ein årsrekneskap som ikkje inneheld vesentleg feilinformasjon, verken som følgje av misleg framferd eller feil som ikkje er tilsikta. Ved utarbeidinga av årsrekneskapen er leiinga ansvarleg for å ta standpunkt til selskapet og konsernet si evne til å halde fram med drifta, og opplyse om tilhøve av betyding for dette. Føresetnaden om at drifta kan halde fram, skal leggjast til grunn for årsrekneskapen så lenge det ikkje er sannsynleg at verksemda vil bli avvikla.
Målet med revisjonen er å oppnå tryggande sikkerheit for at årsrekneskapen totalt sett ikkje inneheld vesentleg feilinformasjon, verken som følgje av misleg framferd eller feil som ikkje er tilsikta, og å gi ei revisjonsmelding som inneheld konklusjonen vår. Tryggande sikkerheit er ein høg grad av tryggleik, men ingen garanti for at ein revisjon utført i samsvar med lov, forskrift og god revisjonsskikk i Noreg, og ISAane, alltid vil avdekke vesentleg feilinformasjon som eksisterer. Feilinformasjon kan oppstå som følgje av misleg framferd eller feil som ikkje er tilsikta. Feilinformasjon blir vurdert som vesentleg dersom han, åleine eller samla, innanfor rimelege grenser kan forventast å påverke økonomiske avgjerder som brukarane tar basert på årsrekneskapen. Som del av ein revisjon i samsvar med lov, forskrift og god revisjonsskikk i Noreg, og ISA-ane, utøver vi profesjonelt skjønn og viser profesjonell skepsis gjennom heile revisjonen. I tillegg: •
•
• •
•
identifiserer og anslår vi risikoen for vesentleg feilinformasjon i årsrekneskapen, enten det skuldast misleg framferd eller feil som ikkje er tilsikta. Vi utformar og gjennomfører revisjonshandlingar for å handtere slike risikoar, og hentar inn revisjonsbevis som er tilstrekkeleg og formålstenleg som grunnlag for konklusjonen vår. Risikoen for at vesentleg feilinformasjon som følgje av misleg framferd ikkje blir avdekka, er høgare enn for feilinformasjon som skuldast feil som ikkje er tilsikta, sidan misleg framferd kan innebere samarbeid, forfalsking, bevisste utelatingar, urette framstillingar, eller brot på interne kontrollrutinar. opparbeider vi oss ei forståing av intern kontroll som er relevant for revisjonen, for å utforme revisjonshandlingar som er formålstenlege etter tilhøva, men ikkje for å gi uttrykk for ei meining om effektiviteten av selskapets og konsernets sin interne kontroll. evaluerer vi om rekneskapsprinsippa som er brukte, er formålstenlege, og vurderer om rekneskapsestimata og tilhøyrande noteopplysningar som er utarbeidde av leiinga, er rimelege. konkluderer vi, basert på innhenta revisjonsbevis, på om leiinga sin bruk av framleis driftføresetnaden ved fastsetting av årsrekneskapen er formålstenleg og om det er vesentleg uvisse knytt til hendingar eller tilhøve som kan skape tvil av betyding om selskapet og konsernet si evne til å halde fram med drifta. Dersom vi konkluderer med at det eksisterer vesentleg uvisse, må vi i revisjonsmeldinga gjere merksam på tilleggsopplysningane i årsrekneskapen, eller, dersom slike tilleggsopplysningar ikkje er tilstrekkelege, at vi modifiserer konklusjonen vår om årsrekneskapen og årsmeldinga. Konklusjonane våre er basert på revisjonsbevis innhenta inntil datoen for revisjonsmeldinga. Etterfølgjande hendingar eller tilhøve kan likevel føre til at selskapet og konsernet ikkje held fram med drifta. evaluerer vi den totale presentasjonen, strukturen og innhaldet i årsrekneskapen, og tilleggsopplysningane, og om årsrekneskapen representerer dei underliggjande transaksjonane og hendingane på ein måte som gir eit rettvisande bilete.
48 | FUSA KRAFTLAG ÅRSMELDING 2019
Penneo Dokumentnøkkel: IMS07-PAWQY-2XEP5-3PF3Q-UBAXN-TBJBZ
Revisor sine oppgåver og plikter ved revisjon av årsrekneskapen
REVISJONSMELDING 2019
side 3 Melding frå uavhengig revisor Fusa Kraftlag SA
•
innhentar vi tilstrekkeleg og formålstenleg revisjonsbevis knytt til den finansielle informasjonen til einingane eller forretningsområda i konsernet for å kunne gi uttrykk for ei meining om den konsoliderte årsrekneskapen. Vi er ansvarlege for å leie, følge opp og gjennomføre konsernrevisjonen. Vi åleine er ansvarlege for vår revisjonskonklusjon.
Vi kommuniserer med dei som har overordna ansvar for styring og kontroll mellom anna om det planlagde omfanget av revisjonen og til kva tid revisjonsarbeidet skal utførast. Vi utvekslar også informasjon om tilhøve av betyding som vi har avdekka i løpet av revisjonen, samt om eventuelle svakheiter av betyding i den interne kontrollen. Utsegn om andre lovmessige krav Konklusjon om årsmeldinga
Konklusjon om registrering og dokumentasjon Basert på revisjonen vår av årsrekneskapen slik den er beskriven ovanfor, og kontrollhandlingar vi har funne nødvendige etter internasjonal standard for attestasjonsoppdrag (ISAE) 3000 «Attestasjonsoppdrag som ikke er revisjon eller forenklet revisorkontroll av historisk finansiell informasjon», meiner vi at leiinga har oppfylt plikta si til å sørgje for ordentleg og oversiktleg registrering og dokumentasjon av selskapet sine rekneskapsopplysningar i samsvar med lov og god bokføringsskikk i Noreg.
Bergen, 26. mars 2020 Deloitte AS
Bjørn Lyse Opdal statsautorisert revisor
Penneo Dokumentnøkkel: IMS07-PAWQY-2XEP5-3PF3Q-UBAXN-TBJBZ
Basert på revisjonen vår av årsrekneskapen slik den er beskriven ovanfor, meiner vi at opplysningane i årsmeldinga og i utgreiingane om føretaksstyring og samfunnsansvar om årsrekneskapen, føresetnaden om at drifta skal halde fram og framlegget til resultatdisponering er konsistente med årsrekneskapen og er i samsvar med lov og forskrifter.
FUSA KRAFTLAG ÅRSMELDING 2019 | 49
REVISJONSMELDING 2019
Signaturene i dette dokumentet er juridisk bindende. Dokument signert med "Penneo™ - sikker digital signatur". De signerende parter sin identitet er registrert, og er listet nedenfor.
"Med min signatur bekrefter jeg alle datoer og innholdet i dette dokument."
BJØRN LYSE OPDAL
Penneo Dokumentnøkkel: IMS07-PAWQY-2XEP5-3PF3Q-UBAXN-TBJBZ
Statsautorisert revisor Serienummer: 9578-5990-4-2647745 IP: 217.173.xxx.xxx 2020-03-27 10:54:58Z
Dokumentet er signert digitalt, med Penneo.com. Alle digitale signatur-data i dokumentet er sikret og validert av den datamaskin-utregnede hash-verdien av det opprinnelige dokument. Dokumentet er låst og tids-stemplet med et sertifikat fra en betrodd tredjepart. All kryptografisk bevis er integrert i denne PDF, for fremtidig validering (hvis nødvendig). Hvordan bekrefter at dette dokumentet er orginalen? Dokumentet er beskyttet av ett Adobe CDS sertifikat. Når du åpner dokumentet i
50 | FUSA KRAFTLAG ÅRSMELDING 2019
Adobe Reader, skal du kunne se at dokumentet er sertifisert av Penneo esignature service <penneo@penneo.com>. Dette garanterer at innholdet i dokumentet ikke har blitt endret. Det er lett å kontrollere de kryptografiske beviser som er lokalisert inne i dokumentet, med Penneo validator - https://penneo.com/validate
Ã&#x2DC;M ERK E T
9 Tr ykksak 6
IL J
9
M
1
www.fusa-kraftlag.no
24
| Grafisk produksjon: Bodoni