XS VERSIE losse verkoop > 0 euro 00
mensen, muziek en film
7 pagina’s
6 e JAARGANG _nummer
55
Special
Devialet 170
De toekomst van high end
Heeft u ook interesse in een Hifidelity Special, mail dan naar info@hifi.nl
recensie
De toekomst van high end
2
recensie
Drie jaar geleden introduceerde het toen nog onbekende Franse merk Devialet haar eerste product: de D-Premier. Een tot dan toe unieke combinatie van versterker, d/a-converter, streamer en phonotrap in één prachtige verpakking. Nu claimt Devialet DEVIALET 170 met de komst van de nieuwe types 110 en 170 Prijs €6990,-geluidskwaliteit / www.dendaudio.nl tegen een aanmerkelijk lagere prijs. eenzelfde
N
iet alleen de combinatie van de D-Premier was uniek, ook de gebruikte techniek en toekomstige upgrade-mogelijkheden. De innovatieve techniek bleek bijzonder goed te zijn, getuige de enorme hoeveelheid lovende recensies over de gehele wereld. Zelf werd ik destijds bij het recenseren van het eerste exemplaar in Nederland volledig uit mijn luisterstoel geblazen; de D-Premier bleek over enkele unieke eigenschappen te beschikken. Zo klinkt deze uitzonderlijk schoon en transparant op een manier die lastig te omschrijven is, maar die desalniettemin tijdens een korte luistersessie al direct duidelijk wordt. De al eerder genoemde kosteloze upgrade-mogelijkheden zijn door de gebruiker zelf uit te voeren. Inloggen op de website, de nieuwste softwareversie downloaden op een SD-geheugenkaart, meegeleverd bij de D-Premier, terugplaatsen in het apparaat, et voilà – de nieuwe software wordt automatisch ingelezen en je beschikt weer over een nieuwe D-Premier. Naast de software upgrades kun je op de site bovendien een account aanmaken waarmee je als eigenaar het apparaat volledig naar eigen inzicht kunt configureren. Dit behelst onder andere het benoemen van de ingangen, het afregelen van de phonotrap en het maximale uitgangsvermogen. De conclusie die ik na het recenseren van de D-Premier trok, was dat het apparaat ondanks de pittige prijs van circa 12.000 euro eigenlijk te goedkoop was. De geboden kwaliteit in combinatie met de mogelijkheden en fantastische afwerking zorgde voor een geweldige prijskwaliteitsverhouding. Nu claimt Devialet met de komst van de nieuwe types 110 en 170 eenzelfde geluidskwaliteit
tegen een aanmerkelijk lagere prijs... Voorwaar een boude bewering die nader onderzoek vraagt.
(R)EVOLUTIONAIR
tekst René Smit fotografie Devialet
Gelukkig heb ik tijdens de Triple Musical Days bij Chattelin alle Devialet-modellen naast elkaar gezien. Anders zou het me niet opgevallen zijn dat deze 170, en de 110, iets kleiner is dan de 240 (destijds nog D-Premier). De kleinere kast is tevens de reden dat het maximale vermogen op 170Watt per kanaal ligt. Devialet maakt geen gebruik van een ventilator of andersoortige koeling, de kast moet de warmte afvoeren. De kast wordt net als de 240 vervaardigd uit een stuk aluminium. Door een andere manier van coaten is de krasbestendigheid flink toegenomen. Naast die krasbestendigheid is het nieuwe procedé milieuvriendelijker en bovendien goedkoper. Dit is één van de redenen waarom Devialet de nieuwe 110 en 170 tegen een lagere prijs kan aanbieden. Een andere belangrijke reden is het sterk verkorten van de assemblage-tijd. Natuurlijk is er ook een aantal technische verschillen tussen de diverse modellen. Zo kun je de 240 ‘daisy chainen’ en tot maximaal acht exemplaren koppelen om bijvoorbeeld te bi-ampen of in een multi-room systeem te integreren. De 240 is ook voorzien van een ander, groter display en extra aansluitmogelijkheden. Tussen de 110 en 170 zijn ook diverse verschillen aan te wijzen die het onderlinge prijsverschil verklaren. Zo is de 110 net als de 170 en 240 voorzien van een instelbare phonotrap, echter uitsluitend geschikt voor MM-elementen. Verder ontbreekt op de 110 een (instelbare) subwooferuitgang, een (instelbare) digitale uitgang en een aes/eb-
3
recensie
‘De 170 weet de klank van deze instrumenten perfect te vangen. Opvallend is de openheid waarmee alles weergegeven wordt.’
4
recensie
5
recensie
digitale ingang. Was de D-Premier ten tijde van de introductie een revolutionair product, dan zijn de nieuwe 110, 170 en 240 evolutionair te noemen. Alle drie de modellen maken gebruik van de door Devialet ontwikkelde ADH versterkertechnologie. De hdmi-aansluiting, destijds de verwachte standaard voor hi-res audio, heeft plaats gemaakt voor een usb-ingang. De 240 is standaard voorzien van Devialet’s ‘Air’wifi streamer module, bij de 110 en 170 kan dit als extra besteld worden. Hiermee is het mogelijk draadloos hi-res muziek naar de versterker te streamen. Een laatste belangrijke aanpassing ten opzichte van de D-Premier is het toepassen van een nieuw ontwikkeld Duet-moederbord. Hiermee zijn alle modellen voorbereid op de toekomst. Deze board is zo krachtig dat op termijn ook dsp toegepast kan worden.
EXTRA DIMENSIE Aangezien ik destijds bij het beoordelen van de D-Premier het ingebouwde phono-gedeelte nog niet kon gebruiken, ben ik des te nieuwsgieriger naar dit aspect van de 170. Devialet geeft zelf aan dat dit onderdeel van het apparaat zeker serieus genomen dient te worden en absoluut geen gadget of extraatje is. Dit blijkt wel uit de uitgebreide instelmogelijkheden die voorhanden zijn. Ik kan dan ook niet wachten op de eerste klanken van Joe Jacksons Cha cha loco van het album Body & Soul. Dit album is grotendeels opgenomen in Masonic Lodge in New York, een ruimte die ook gebruikt werd door het bekende Vanguard Studios voor klassieke opnames. Deze ruimte weet de Devialet 170 perfect te projecteren in mijn luisterruimte. Er is veel meer diepte in het geluidsbeeld dan ik normaal gewend ben. Er wordt een prachtig 3D-beeld opgebouwd, maar het meest aansprekend is de ambiance die weergegeven wordt. Je hebt het gevoel zelf door de ruimte te kunnen lopen. Het nummer is opgenomen zonder authentieke percussie-instrumenten. Er werd voor gekozen de track precies zo op te nemen als deze ook live gespeeld werd. Slechts een drumkit, guiro en claves. De 170 weet de klank van deze instrumenten perfect te vangen. Opvallend is de openheid waarmee alles weergegeven wordt. Je kunt als het ware rustig om de muzikanten heenlopen. Het zo vaak in recensies gebruikte ‘zwart om instrumenten en artiesten’ is hier in grote mate van toepassing. Nog niet eerder hoorde ik de achtergrondzangeressen Ellen Foley en Elaine Caswell zo duidelijk geplaatst in de ruimte en met een zo eigen karakter qua stem. In Happy ending krijgen de blazers alle ruimte en de
6
Devialet 170 weet dit met verve weer te geven. De koperinstrumenten hebben precies de juiste mate van scherpte en klinken heel krachtig en dynamisch. Roman is een jaren tachtig-album van Rob de Nijs en hoewel over (muziek)smaak valt te twisten zijn de opnames van deze zanger altijd dik in orde. Laat me niet alleen is een vertaling van Brels Ne me quitte pas. De gelaagdheid van de mix klinkt vele malen beter dan ik gewend ben. Er is een openheid en transparantie die ik in mijn luisterruimte nog niet eerder hoorde bij het beluisteren van elpees. Niet alleen ‘oud’ vinyl wordt beluisterd. Bruce Springsteen’s laatste album Wrecking ball is er in een lekkere 180 grams-vinylpersing. Luisterend naar de elpee komt het onmiskenbare karakter van Bruce zijn stem perfect naar voren. Met een diepe en grommende stem maakt hij zijn boodschap duidelijk. Ieder woord is verstaanbaar, wat de beleving een extra dimensie geeft. Opvallend is wederom de laagweergave.
KIPPENVEL Bij het recenseren van de D-Premier, zoals gezegd al weer zo’n drie jaar geleden, viel al op hoe schoon, open en transparant de weergave van cd’s was. Details in de opnames gemaskeerd door de van Medevoort-set die ik destijds gebruikte, kwamen moeiteloos naar voren. De 170 presteert op eenzelfde hoog niveau als het gaat om transparantie en de daarmee gepaard gaande detaillering. On every street van Dire Straits blijkt microdetails in de opname te hebben die mijn huidige van Medevoort-combinatie niet laat horen. Dit is echter niet eens het meest
recensie
opvallende in de weergave. Ik val bijna van mijn luisterstoel door de prachtige gelaagdheid in de laagweergave. Wat is dit uitzonderlijk doortekend, en wat gaat het diep. Blijkbaar zijn de woofers van mijn Audiovector-speakers in de houdgreep genomen door de Devialet 170. Het is strak en gaat zo diep dat het niet alleen meer hoorbaar, maar ook voelbaar wordt. Dit is de eerste keer dat ik kippenvel krijg van laagweergave. Een schitterende combinatie van subtiliteit en grote dynamieksprongen is Officium, uitgevoerd door saxofonist Jan Garbarek en The Hilliard Ensemble. De ijle zang van het ensemble grijpt je bij de strot zelfs wanneer je totaal geen voeling hebt met dit genre muziek. Ondanks het fraaie samensmelten van de vier verschillende stemmen blijven ze toch individueel te horen. Totaal onverwacht en volledig vanuit het niets valt Jan Garbarek met saxofoon in. Het instrument knalt bijna door de ruimte, een kerkje, en zorgt voor een enorm contrast met de stemmen. Moeiteloos dicteert de 170 dit aan de Audiovector-luidsprekers, razendsnel en zeer realistisch.
WIFI-STREAMER Met de snelle opkomst van ‘computeraudio’ zag Devialet zich genoodzaakt de functionaliteit van de D-Premier hiervoor uit te breiden en aan te passen. Zo introduceerde ze de AIR wi-fi streamer-module welke standaard is op de nieuwe 240 en als extra besteld kan worden op de 110 en 170. Hiermee is het mogelijk lossless hi-res-bestanden draadloos naar de versterker te sturen vanaf een computer. De hdmi-ingang van de D-Premier moest plaats maken voor een usb-aansluiting zodat ook een laptop of pc bedraad gekoppeld kan worden aan de nieuwe modellen. AIR werkte in mijn situatie afgezien van een enkele hicup, die te wijten is was aan mijn draadloos netwerk, probleemloos. Muziek weergegeven uit mijn iTunes-bibliotheek klonk minimaal gelijkwaardig aan cd-weergave en in geval van 24/96-opnames zelfs nog een fractie beter. Echter het koppelen van mijn laptop via usb gaf het beste resultaat. Beter dan cd en draadloos. Afgespeeld via
MediaMonkey klonken zowel 16/44kHz standaard files als hi-res-opnames uitzonderlijk goed. Nardis van Patricia Barber’s Café Blue, een geripte versie van de normale cd maakte direct indruk. Het slagwerk klonk bijzonder krachtig en met volop autoriteit. Het uitzingen van de bekkens was prachtig, precies de combinatie van metalig en subtiliteit.
‘KOOPJE’ Grote vraag is of de nieuwe Devialet 170 net zo goed is, of mogelijk beter, dan de oorspronkelijk beluisterde DPremier. Het is ondertussen drie jaar geleden dat ik deze mocht beluisteren, en het is dan ook gevaarlijk hier uitspraken over te doen. Zeker wanneer een direct vergelijk niet meer mogelijk is. Wel weet ik dat deze 170 weer net zo veel indruk op mij maakte als de D-Premier destijds deed. Gebleven is de fantastische schone, transparante, neutrale en uitzonderlijk gedetailleerde weergave. Wat de 170 qua weergave onderscheidt van de oer D-Premier is een fractie meer smoothness – wat de emotionele beleving bij het beluisteren van muziek nog groter maakt. Met de toevoeging van AIR en een usb-ingang is de nieuwe lichting Devialet-versterkers nog universeler dan voorheen. Sprak ik destijds bij de D-Premier al van een uitstekende prijs-kwaliteitverhouding, dan kan ik niet anders dan concluderen dat deze Devialet 170 à 6.990 euro een ‘koopje’ genoemd mag worden. Dit is de toekomst van high end-weergave in optima forma!
‘On every street van Dire Straits blijkt microdetails in de opname te hebben die mijn huidige van Medevoort-combinatie niet laat horen.’
7