werken met duurzaamheid by HKB Stedenbouwkundigen

STEDENBOUWKUNDIG WERKEN MET DUURZAAMHEID

HKB STEDENBOUWKUNDIGEN Bureau HKB Stedenbouwkundigen werkt al meer dan 65 jaar aan de leefomgeving van mens, dier en plant. Stedenbouw, landschap en ruimtelijke planning zijn onze kerndisciplines. Wij kunnen en willen een rol spelen in de initiatie-, de ontwerpen realisatiefase. Hierbij krijgt het aspect duurzaamheid in alle fasen aandacht, met een nadruk op de schaal van de regio, stad, wijk of dorp. Wij werken aan visionaire plannen, die haalbaar zijn vanuit maatschappelijk oogpunt, voor de markt en voor de weten regelgever en realiseerbaar. Daarom hebben wij naast ontwerpers, planologen, juristen en onderzoekers in huis en hebben we directe relaties met planeconomen en procesadviseurs. Maar, het moet ook mooi worden en vooral blijven! We maken ontwerpen voor diverse stads- en dorpsuitbreidingen en lange termijnvisies voor regionale en stedelijke ontwikkelingen. Er worden ook volop structuur- en bestemmingsplannen gemaakt, zowel voor steden als voor plattelandsgemeenten.

Werkwijze Wij zoeken bij elke opdracht de passende disciplines, uit ons eigen bureau of daarbuiten. We maken daarbij gebruik van een hecht netwerk van planeconomen, ingenieurs, sociologen en procesmanagers. Binnen ons werk zoeken wij altijd naar de vraag achter de vraag. Alleen zo kunnen we een passend mogelijke oplossing te ontwerpen. Het doorgronden van de wensen van de opdrachtgever, van de mogelijkheden van de plek en van de gewenste toekomstige activiteiten moet leiden tot een mooi en werkend ontwerp. Team Het HKB-team bestaat uit uitsluitend vakmensen, dat wil zeggen ontwerpers voor de ontwerpopgaven en planologen en juristen voor de ruimtelijke ordeningsvraagstukken. Verschil in interesse, opleiding en ervaring geeft ons de mogelijkheid gradaties aan te brengen. Per opgave wordt een passend kundig en efficiënt team samengesteld. Deze opbouw houdt ons slagvaardig en efficiënt. Er is altijd sprake van integrale en multidisciplinaire ontwerpteams. Tot slot is er een compacte ondersteuningsploeg die het bureau ‘draaiend’ houdt.

project is pas een succes als anderen het als

Vind de balans tussen

poëzie en functionaliteit

meer dan grootschalige architectuur

Stedenbouw is

“hun” project zien

Betekenisvolle ruimte is de basis voor anderen om zich in te ontplooien Het

proces is net zo belangrijk als het product

Het ontwerp

weerspiegelt altijd de visie

Netwerk, schaal en identiteit bepalen altijd als eerste

het ontwerp

Vier de tijd

Niet alleen

ruimte maken

maar ook

ruimte laten

Stedenbouw is teamwork

Wees oprecht, weet de maat en vertrouw op intuïtie verbinden,

herstellen en betekenis

Kortom:

geven

People, planet,

profit

People

sociaal-cultureel

Planet ecologie

ProďŹ t economie

ONZE VISIE OP DUURZAAMHEID HKB Stedenbouwkundigen kan bogen op een lange traditie (sinds haar oprichting 65 jaar geleden) op het gebied van duurzaam en maatschappelijk ondernemen. Door de jaren heen is de leiding van het bureau zich er continu van bewust geweest dat werken in een vertrouwde, veilige en geïnspireerde werkomgeving, waar een ieder de mogelijkheid heeft kennis en inzicht in te brengen in de groep, leidt tot een gemotiveerd team. Dit team levert vervolgens zijn inzet voor planologische, stedenbouwkundige en landschappelijke plannen die zowel op micro- als macroniveau zijn doordrongen van alle aspecten die noodzakelijk zijn om de mens een menswaardig, kansrijk en gezond leven te kunnen bieden. Onze toolbox waarmee we duurzaamheid in projecten implementeren in hoofdlijnen:

People, ofwel de sociaal-culturele aspecten: - elke plek een herkenbare en eigen identiteit meegeven - toegankelijk maken van voorzieningen & landschap met OV/fiets - interactie mogelijk maken tussen locatie en context

Planet, ofwel ecologische aspecten: - duurzame energie lokaal opwekken en een plek geven - ruimte voor natuur en landschap in evenwicht met de mens - hergebruik en recycling van afvalstromen

Profit, ofwel economische aspecten: - op zoek naar afhankelijkheden tussen partijen - diversiteit in functies mogelijk maken - flexibiliteit in uitvoering (fasering)

In dit boekje wordt aan de hand van een casus in Utrecht inzichtlijk gemaakt hoe wij als bureau met deze ‘toolbox’ omgaan en wat voor type producten deze werkwijze kan opleveren.

oostelijke stadsrand van Utrecht, stedelijke agglometrie met groene kwaliteiten die door verstedelijking onder druk staan

CASUS UTRECHT, OOSTELIJKE STADSRAND

studiegebied

A27

A28 Utecht centrum

Uithof

historische structuren; forten en routes Hollands Waterlinie

ANALYSE: CULTUURHISTORISCHE WAARDEN

Utrechtse stadsrand in 1920, Hollandse Waterlinie met nog open schootsvelden rondom de forten

verkeersknooppunt Rijnsweerd

stedelijk cluster de Uithof

ANALYSE: FUNCTIES EN VERBINDINGEN

A27

A28 Utecht centrum De Bilt

Uithof

Bunnik

bedrijven wonen sport & recreatie educatie cultuurerfgoed woonkern bos voetbalstadion water infrastructuur diversiteit aan functies, als eilanden tussen binnenring en A27, met de Uithof als solitair cluster buiten de stad

A27 als barriĂ¨re tussen stad en landschap.

krappe en donkere onderdoorgang rijksweg en Kromme Rijn

onduidelijke routes naar het buitengebied

ANALYSE: KNELPUNTEN

barriĂ¨res door infrastructuur: slecht toegankelijk en beleefbaar landschap. Daarnaast ontbreekt een recreatieve noord-zuid verbinding

zicht op de stadsrand (Galgenwaard) vanaf de Kromme Rijn

DUURZAME BOUWSTENEN VOOR TRANSITIE Om te zorgen dat de stadsrand ook over 30 jaar een betekenisvolle plek is voor Utrecht én de omringende kernen, is het belangrijk een heldere koers richting de toekomst te bepalen. Om dit te kunnen is het belangrijk goed te begrijpen wat de bestaande kwaliteiten van het gebied zijn en welke waarden worden gedragen door de belanghebbenden in het gebied. De ingrepen die nodig zijn het gebied klaar te maken voor de toekomst dienen ons inziens aan te sluiten bij de ruimtelijke karakteristieken van het gebied en bij de waarden die aanwezig zijn. Aan de hand van een schema wordt inzichtelijk gemaakt welke ingrepen passen bij de gewenste ontwikkeling van het plangebied. Op de horizontale as worden de ruimtelijke karakteristieken gepositioneerd, van algemeen tot specifieke kenmerken. Op de verticale as worden de waarden benoemd, ook van algemeen naar specifiek. Op deze assen worden de kansen/de bouwstenen voor duurzame ruimtelijke transitie benoemd. Door deze ‘gebiedseigen’ ingrepen wordt de effectiviteit van de genomen maatregelen groter en en versterken zij elkaar.

HKB schema als strategisch instrument voor het bepalen van de gezamenlijke positie en ambitie

versterken landschappelijke structuren en stad-land verbindingen

1. VERSTERKEN STRUCTUUR EN VERBINDINGEN Door barriĂ¨res aan te pakken en verbindingen tussen stad en het landschap te verbeteren, bijvoorbeeld door de aanleg van strategische overkragingen over de A27 kan de identiteit van het gebied versterkt worden en beter toegankelijk gemaakt. Boskwaliteiten van de Utrechts Heuvelrug kunnen vergroot worden door bosaanplant en de historische structuur van de Hollandse Waterlinie kan benadrukt worden door aanleg van een waterstructuur die, als ware het inundatievelden, de samenhang tussen de forten versterkt. versterken samenhang forten Hollandse Waterlinie door toevoeging water

sterke rand tussen Uithof en landschap

paden en voorzieningen langs Kromme Rijn verbeteren

recreatief medegebruik mogeljk maken

2. RECREATIEF MEDEGEBRUIK ALS MOTOR Door recreatief medegebruik van de stadsrand mogelijk te maken en historische elementen zoals de forten van de Hollandse Waterlinie een nieuwe functie te geven, kan het gebied aantrekkelijker gemaakt worden. Dit geldt ook voor de Uithof, waar een meer openbare uitstraling in de plint het gebied voor een breder publiek toegankelijker maakt. Door recreatieve medegebruik mogelijk te maken zal het gebied beter worden gewaardeerd en kunnen er middelen gevonden worden om de kwaliteit ervan te vergroten.

recreatief medegebruik van water

interactie tussen gevel en straat

vergroten gebruikersmogelijkheden en routes in bossen

mogelijkheden tot energieopwekking en recycling

3. ENERGIEOPWEKKING ALS VONK Door initiatieven en functies in het gebied (zoals de Uithof en bestaande bedrijventerreinen) te koppelen aan het landschap en hen hieruit een meerwaarde te laten halen, bijvoorbeeld als energiebron of waterbuffer, kunnen zij zich sterker profileren met hun duurzaamheidsamibties. De Uithof kan met duurzame experimenten haar positie als kenniscentrum versterken. Door dergelijke initiatieven kan het landschap en de toegankelijkheid ervan versterkt worden en ontstaat een duurzame wederzijdse afhankelijkheid tussen stedelijke functies en het landschap.

houtproductie

energiopwekking snelweg

wateruivering door middel van helofyten

stedenbouwkundig scenario voor een duurzame toekomst

DUURZAAM STEDENBOUWKUNDIG SCENARIO De centrale ligging van het gebied in Nederland, de goede bereikbaarheid vanaf de rijkswegen A27/A28 plus de aanwezigheid van hĂŠt kenniscentrum van Nederland: De Uithof, biedt kansen om de stadsrand en het omliggende landschap versterken. De drie kansen/bouwstenen voor ruimtelijke transitie voor een duurzame toekomst zijn benoemd: 1. versterken landschappelijke structuur en de stad-land verbindingen 2. recreatief medegebruik stimuleren 3. energieopwekking en recycling mogelijk maken Naastgelegen visiekaart laat een stedenbouwkundig scenario zien met deze bouwstenen als basis. Door in te zetten op alle drie de lagen en de gebiedseigenheid als leidraad te nemen versterken zij elkaar.

People

sociaal-cultureel

een herkenbare en eigen identiteit toegankelijke voorzieningen met OV en fiets

Planet interactie tussen ecologie binnen en buiten

People

sociaal-cultureel

People

Planet

ProďŹ t

sociaal-cultureel

ecologie

duurzame energie lokaal opwekken ruimte voor toegankelijke natuur hergebruik en recycling van afvalstromen

ProďŹ t economie

ecologie

economie

afhankelijkheden tussen stedelijke partijen en landschap diversiteit in functies flexibiliteit in uitvoering (fasering)

HKB STEDENBOUWKUNDIGEN

DUURZAAMHEID IN ONS BUREAU Naast de producten die wij leveren, heeft HKB stedenbouwkundigen ook intern duurzaamheid hoog op haar agenda staan. Dit vertaalt zich in zaken die meer indirect merkbaar zijn: -- prima arbeidsvoorwaarden middels onze CAO en daarnaast ruime faciliteiten voor de medewerkers met als gevolg een hardwerkend en gemotiveerd team -- interdisciplinaire informatievoorziening zonder hiërarchie -- stimuleren reizen met OV d.m.v. vergoeden dalurenkaart NS -- beperken papierflow en waar mogelijk hergebruik -- keuze voor milieuvriendelijke (kantoor)materialen -- vestigingsplaats nabij ns-station/busstation draagt bij aan beperking van gemotoriseerd privé en zakelijk vervoer -- zakelijke vervoer middels greenweels of trein In ---------

het kader van arbeidsvoorwaarden/faciliteiten: fietsenplan om gezond woon-werkverkeer te stimuleren gezonde lunchvoorziening (biologisch met veel vers) flexibele werktijden & ruime ontplooiingsmogelijkheden flexibiliteit t.b.v. het vervullen van onderwijstaken meer dan ruime interpretatie van de Arbo-wetgeving transparantie binnen het bureau bureauprotocol ter bescherming regels, normen en waarden ruime aandacht voor ergonomie en gedegen voorlichting ter preventie van RSI en aanverwante beroepsaandoeningen -- maatschappelijk bewust inkoopbeleid met waar enigszins mogelijk recyclemogelijkheden /gestructureerde afvalstromen -- tuininrichting als “groene oase” in een stadse omgeving -- groene stroom Wij zien het als onze maatschappelijke taak om op alle niveaus de mogelijkheid te bieden kennis te vergaren. Alle directieleden en verschillende medewerkers houden zich in dit kader met regelmaat bezig met onderwijstaken aan diverse onderwijsinstellingen, te weten: -- gastcolleges bij Academies van Bouwkunst, Technische Universiteit Delft, Hogeschool Larenstein en aan diverse buitenlandse universiteiten. -- snuffelstages jonge scholieren -- stimuleringstrajecten opleidingen/stagiairs/ werkervaringsplekken -- kennisverbreding middels bijdragen aan initiatieven/netwerken zoals Atelier Mooi Drenthe, BNSP, maand van de Duurzame Stad en Vereniging tot bevordering der Bouwkunst

Kortom:

Stedenbouw Landschap

Bestemmingsplannen Ruimtelijke ordening

Advies in huis

WWW.HKBS.NL

Vestiging Groningen Zuiderpark 21 9724 AH Groningen T 050 318 31 00 E groningen@hkbs.nl Vestiging Rotterdam Westblaak 51 3012 KD Rotterdam T 010 436 62 60 E rotterdam@hkbs.nl