ΤΟ ΓΕΡΑΚΙ ΣΤΗΝ ΑΕΡΟΠΟΡΙΑ

ΤΟ ΓΕΡΑΚΙ ΣΤΗΝ ΑΕΡΟΠΟΡΙΑ Νεοσύλλεκτοι με... νύχια γαμψά Τα... γκάτζετ των νεοσύλλεκτων ΜΑΡΙΛΗ ΜΑΡΓΩΜΕΝΟΥ | Κυριακή 10 Οκτωβρίου 1999 ΟΙ ΕΛΛΗΝΕΣ ήταν οι πρώτοι Ευρωπαίοι που εκπαίδευσαν γεράκια το 300 π.Χ. Μπορεί βέβαια η «τέχνη» αυτή να παρήκμασε, όμως το 1999 η Πολεμική Αεροπορία «στρατολόγησε» γεράκια ως... ιπτάμενους φρουρούς στα αεροδρόμια της. Αποστολή τους ο εκφοβισμός και η απομάκρυνση πουλιών από τη ζώνη διέλευσης των αεροσκαφών, προς αποφυγή ατυχημάτων. «Λεν είναι μεγάλο μόνο το οικονομικό κόστος, αλλά ένα τέτοιο ατύχημα μπορεί να κοστίσει ανθρώπινες ζωές», εξηγεί ο σμήναρχος κ. Δημήτρης Αντωνίου, εκπαιδευτής γερακιών της Πολεμικής Αεροπορίας. Στην αρχή για την απομάκρυνση των πουλιών χρησιμοποιούνταν κλασικές μέθοδοι, όπως κανονάκια θορύβου, σκιάχτρα και κυνηγετικά όπλα για εκφοβιστικές βολές. Επειδή, όμως, δεν είχαν αποτελέσματα, η Πολεμική Αεροπορία προώθησε μια πιο μοντέρνα μέθοδο, τη χρήση γερακιών. Η εκπαίδευση τους χωρίζεται σε δύο στάδια: Την εξημέρωση, που κρατάει περίπου δύο μήνες και γίνεται για να συνηθίσει το γεράκι τις ανθρώπινες δραστηριότητες (διάφορους θορύβους, παρουσία ανθρώπων, τροφή από ανθρώπινο χέρι κ.τ.λ.) και την ελεύθερη πτήση, η οποία αρχικά γίνεται με το γεράκι δεμένο. «Η εξημέρωση δεν βασίζεται στην επιβράβευση αλλά στην προσφορά της τροφής, έτσι ώστε το γεράκι να εξαρτάται από τον άνθρωπο», αναφέρει ο κ. Αντωνίου. Πώς λειτουργεί, όμως, η μέθοδος αυτή; Για να αποτελεί ένα αρπακτικό απειλή για τα άλλα πτηνά πρέπει να διαθέτει ταχύτητα, επιθετική τάση και ευελιξία. Οι λεγόμενοι «γερακάρηδες» (χρήστες γερακιών) απελευθερώνουν το γεράκι από το χέρι τους, του επιτρέπουν να βρεθεί στην επίμαχη περιοχή και μόλις αφεθεί στον ουρανό, το «καλούν» πίσω με ένα ψεύτικο θήραμα (ομοίωμα πτηνού δεμένο με σχοινί το οποίο και στριφογυρνάνε στο χέρι τους), έτσι ώστε το γεράκι να εκδηλώσει επίθεση σε αυτό. «Οι ελιγμοί και το μένος τον να

επιτεθεί στο ψεύτικο θήραμα, δίνουν την εντύπωση άλλα πουλιά γύρω ότι κινδυνεύουν αν προσεγγίσουν μέσα στην εμβέλεια δράσης του γερακιού οπότε και απομακρύνονται», μας λέει ο κ Αντωνίου. Τα γεράκια της Πολεμικής Αεροπορίας περίπου 26 στο σύνολο τους προέρχονται από χώρες του εξωτερικού, ενώ γίνεται προσπάθεια για αναπαραγωγή και στην Ελλάδα. Χρησιμοποιείται κυρίως ένα είδος Πετρίτη, που καλύπτει ευρεία γκάμα θηραμάτων και η προέλευση του είναι η Σκοτία. Από το Κέντρο Εκπαίδευσης στο Κορωπί, τα γεράκια και οι γερακάρηδες πηγαίνουν σε Καλαμάτα, Αραξο, Τανάγρα, Βόλο και Λάρισα, ώστε να επανδρώσουν τις Μονάδες εκεί. ΕΞΗΜΕΡΩΝΟΝΤΑΣ ΕΝΑ ΓΕΡΑΚΙ Από τη φύση του περήφανο και ανεξάρτητο το γεράκι, δεν «δένεται» με τον εκπαιδευτή του. Η εξημέρωση του όμως έγκειται στην εξάρτηση του πτηνού από τον άνθρωπο ο οποίος του προσφέρει τροφή, ασφάλεια, στέγη και προστασία από Ώς καιρικές συνθήκες. Στο ΚΕΦΣΚΥ λειτουργεί μία από τις καλύτερες κτηνιατρικές κλινικές δευτεροβάθμιας νοσηλείας με εξειδικευμένους γιατρούς. Οσο κι αν φαίνεται περίεργο, η κουκούλα χρησιμοποιείται για τη μεταφορά του γερακιού από περιοχή σε περιοχή χωρίς να τρομάζει Το ιπτάμενο «καταδιωκτικό» ανέχεται πολύ περισσότερο τους θορύβους από τα οπτικά ερεθίσματα

Πώς οκτώ αρπακτικά από την Ουαλλία θα αποσοβούν κάθε χρόνο τη βέβαιη σύγκρουση δύο τουλάχιστον μαχητικών αεροσκαφών με γλάρους, πάπιες και λοιπά πτηνά...

Το αριστερό χέρι του αντισμηνάρχου είναι λυγισμένο στο ύψος του στέρνου. Επάνω του έχει φωλιάσει ένας από τους οκτώ νεοσύλλεκτους της Πολεμικής Αεροπορίας. Είναι μόλις τριών μηνών και «ψαρωμένος» μέχρις εσχάτων. Κουνά τα μακριά νύχια του νευρικά όσο οι μαύρες μπίλιες των ματιών του σαρώνουν καχύποπτα τον χώρο. Ωσπου ο αντισμήναρχος κ. Δημήτρης Αντωνίου

παίρνει με το δεξί χέρι το ραντιστήρι. Ο νεοσύλλεκτος τεντώνει τον λαιμό. Ο κ. Αντωνίου τον καταβρέχει. «Η ώρα του ντους» λέει. Ο νεοσύλλεκτος κουνά τα φτερά του κοφτά πάνω-κάτω. Ο κ. Αντωνίου χαμογελά. «Ετσι δείχνει ότι χαίρεται» λέει. «Οι σκύλοι κουνούν την ουρά τους. Τα γεράκια, τα φτερά τους». Χαϊδεύω το γεράκι στον λαιμό. Ούτε καν τραβιέται. Πάω να αγγίξω τα πόδια του. Η δερμάτινη δέστρα τα κρατά κολλημένα στο γάντι του εκπαιδευτή. «Μη!» φωνάζει ο άλλος εκπαιδευτής ο κ. Νίκος Παπακωνσταντίνου από δίπλα. Τραβώ το χέρι μου. «Γιατί;». «Τα πόδια του είναι φονικά όργανα. Με αυτά σκοτώνει. Αν πιάσει το δάχτυλό σου με τα νύχια του...». Τα χέρια του κ. Παπακωνσταντίνου κάνουν κίνηση άκρως εύγλωττη για το τι θα μπορούσε να κάνει ο νεοσύλλεκτος στο δάχτυλό μου. Η κατάρριψη των γλάρων-καμικάζι Πρόκειται για έναν από τους οκτώ... φτερωτούς σμηνίτες της Πολεμικής Αεροπορίας τα οκτώ γεράκια που εντός των προσεχών οκτώ μηνών θα αναλάβουν να καταπραΰνουν τον μεγαλύτερο πονοκέφαλο κάθε πιλότου: προτού τα F-16 απογειωθούν για να αναχαιτίσουν τυχόν παρείσακτους στον εναέριο χώρο της Ελλάδας, ένα γεράκι θα απογειώνεται για να αναχαιτίσει... τυχόν παρείσακτα πτηνά στον εναέριο χώρο του αεροδρομίου. Και αν το καθήκον αυτό σας φαίνεται κάπως παράδοξο, υπολογίστε πρώτα ότι κατά μέσο όρο κάθε χρόνο πέντε μαχητικά πέφτουν θύματα των πουλιών που συχνάζουν στα αεροδρόμια και... τούμπαλιν! Δεν υπάρχει πιλότος ο οποίος έστω μία φορά στη ζωή του να μην έχει αισθανθεί σαν την... Τίπι Χέντρεν στα «Πουλιά» του Χίτσκοκ κάθε ιπτάμενος έχει και μια δραματική ιστορία φτερωτής συνάντησης να διηγηθεί. Οι ιπτάμενοι στον Αραξο, ας πούμε, ακόμη θυμούνται το κεφάλι του γλάρου που σφήνωσε δίπλα σε κάποιο συνάδελφό τους, αφού πρώτα τρύπησε το τζάμι και

στράβωσε τα όργανα στο τοίχωμα πίσω του. Ο εν λόγω πιλότος τη γλίτωσε για μερικά εκατοστά γιατί όταν μια πάπια, φερ' ειπείν, κάνει... επίθεση στην καλύπτρα του αεροσκάφους που πετά με 400 χιλιόμετρα είναι σαν να καρφώνεται μια σφαίρα μεγέθους πάπιας στο κόκπιτ. Πέρυσι ήταν ο δυστυχής πιλότος ενός F-5 που υπέστη την μήνιν των πτηνών. Τα πετούμενα πραγματοποίησαν... ομαδική επίθεση: όχι μόνο μπήκαν στον κινητήρα του αεροσκάφους αλλά έσπασαν και την καλύπτρα, πραγματοποιώντας αιφνιδιαστική επίσκεψη στο πιλοτήριο. Εξυπακούεται ότι ο χειριστής ποσώς απήλαυσε τη... φτερωτή παρέα που αιφνιδίως απέκτησε. Εν μέσω πανικού, αναγκάστηκε να επιστρατεύσει άπαντα τα αποθέματα ψυχραιμίας που διέθετε για να προσγειώσει το αεροπλάνο. Ηταν από τους τυχερούς, αν κρίνει κανείς από την άλλη περίπτωση ιπτάμενης επιδρομής. Ο πιλότος του Mirage 2000 ποτέ δεν θα ξεχάσει εκείνη την αποφράδα ημέρα του Οκτωβρίου του 1992: ο άνθρωπος είχε μόλις ξεκινήσει τη διαδικασία απογείωσης από το αεροδρόμιο της Τανάγρας, όταν κάποιο ανύποπτο πτηνό βρέθηκε ερήμην του αντιμέτωπο με το Mirage. Το εν λόγω πτηνό απεδείχθη ιδιαζόντως επικίνδυνο ο πιλότος αναγκάστηκε να καταφύγει στην εσχάτη των λύσεων: βλέποντας ότι δεν μπορεί να ελέγξει το αεροπλάνο, τράβηξε τον μοχλό εκτόξευσης του καθίσματός του και βρέθηκε με το αλεξίπτωτό του να κοιτά την Τανάγρα από ψηλά. Περιττό να ειπωθεί τι συνέβη στο Mirage όταν το πουλί εκπαραθύρωσε τον πιλότο. Και αν αυτά τα περιστατικά είναι τα πλέον χαρακτηριστικά, δυστυχώς δεν είναι και τα μοναδικά. Οι ιπτάμενοι της Πολεμικής Αεροπορίας ακόμη κλαίνε το ιπτάμενο ραντάρ του ΝΑΤΟ το οποίο πριν από δύο χρόνια στο Ακτιο «πήρε πουλιά» στην απογείωση, ξέφυγε από τον διάδρομο και κόπηκε στη μέση. Από το 1974 ως το 1998, 121 αεροσκάφη ήρθαν σε... στενές επαφές με πετούμενα. Ετησίως η Πολεμική Αεροπορία στέλνει τουλάχιστον δύο

κινητήρες για γενική επισκευή και πληρώνει το αντίτιμο των 150 εκατ. κατά μέσο όρο. Αλλά αυτό δεν είναι τίποτε σε σχέση με το τι τραβούν οι ιθύνοντες της Πολιτικής Αεροπορίας. Εκεί, δεδομένων των ιδιαιτεροτήτων τους, τα αεροσκάφη προβαίνουν σε... μαζικές γενοκτονίες πουλιών βλέπετε, οι τεράστιες τουρμπίνες τους μετατρέπουν κοπάδια ολόκληρα σε... φτερά και πούπουλα, εξ ου και ετησίως οι επισκευαστές των εν λόγω αεροπλάνων εισπράττουν περίπου μισό δισ. δρχ. κατ' έτος για να προβούν στις απαραίτητες διορθώσεις. Κατόπιν όλων αυτών ήταν λογικό να αναζητηθούν τρόποι αποπομπής των φτερωτών παρείσακτων που παραμονεύουν στα αεροδρόμια βλέπετε, μέτρα λαμβάνονταν και μέχρι πρότινος, πλην όμως απεδείχθησαν αμφισβητούμενης αποτελεσματικότητας. Οι υπεύθυνοι των αεροδρομίων ανά την Ελλάδα έκαναν ό,τι μπορούσαν προσέλαβαν ανθρώπους να μαζεύουν τα σκουπίδια και κηπουρούς να... ξεπατώνουν τη βλάστηση μέσα στην οποία φωλιάζουν τα πουλιά. Εβαλαν μικρά κανονάκια στους διαδρόμους να εκπυρσοκροτούν κάθε τόσο για να τα τρομάζουν. Πετούσαν φωτοβολίδες. Πήραν κυνηγούς να πυροβολούν για εκφοβισμό. Μαγνητοφώνησαν ως και κρωξίματα πανικόβλητων πουλιών, μπας και αποδειχθεί ο μαγνητοφωνημένος πανικός κολλητικός. Ουδέν εξ αυτών απέδωσε τα αναμενόμενα τα πουλιά ύστερα από λίγο καταλάβαιναν ότι τα κοροϊδεύουν και έμεναν παγερά αδιάφορα στις κανονιές, στις πιστολιές, και στα κρωξίματα. Πλην όμως πετιούνταν πανικόβλητα στον αέρα με το που άκουγαν θόρυβο από τουρμπίνα αεροσκάφους. Οι τρομοκράτες των αιθέρων Και κάπως έτσι αφίχθησαν εν Ελλάδι τα γεράκια, καθ' ότι αυτά αποτελούν τον απόλυτο φόβο και τρόμο απάντων των ετέρων πτηνών. Δεν πρόκειται περί πειράματος πρωτοποριακού η μέθοδος εγκαινιάστηκε το 1947 από

την αεροπορία του αγγλικού πολεμικού ναυτικού, τα αεροσκάφη της οποίας είχαν υποστεί τα πάνδεινα από τους γλάρους της Μάγχης. Εκτοτε τη χρησιμοποιούν ευρύτατα οι Ισπανοί, οι Γάλλοι, οι Βέλγοι, οι Τσέχοι, οι Ρώσοι κ.ά., με εξαιρετικά αποτελέσματα, αφού η εμπειρία δείχνει ότι όταν ένα γεράκι ξεκινήσει... περιπολίες επάνω από κάποιο αεροδρόμιο λίαν συντόμως μετατρέπεται σε μονοκράτορα της ευρύτερης περιοχής κανένα άλλο πουλί δεν τολμά να πλησιάσει. Βεβαίως τα οκτώ άρτι αποκτηθέντα γεράκια είναι ακόμη πολύ μωρά για να αναλάβουν αυθωρεί καθήκοντα. Η Πολεμική Αεροπορία τα είχε «κλείσει» από όταν ήταν ακόμη στο αβγό έπειτα από διεθνή διαγωνισμό, τα αγόρασε έναντι πέντε εκατομμυρίων από το γερακοτροφείο Μάρτιν Τζόουνς στην Ουαλλία. Ηρθαν στην Ελλάδα με ένα C-130 και βγαίνοντας στον αεροδιάδρομο, τον οποίο αργότερα ενδέχεται να κληθούν να φυλάξουν, ήταν τόσο φοβισμένα που χτυπιούνταν στα σίδερα των κλουβιών τους! Και κάπου εκεί, ανέλαβε καθήκοντα ο πιλότοςαντισμήναρχος Δημήτρης Αντωνίου. «Αν δεν ήταν ο Αντωνίου, αυτό το πρόγραμμα ούτε γι' αστείο» τη φράση πρέπει να την έχω ακούσει πάνω από 10 φορές προτού τον συναντήσω. Εκείνος, όταν του τη μεταφέρω γελάει. Γεννήθηκε, λέει, στην Αιθιοπία και μεγάλωσε στη Γαλλική Σομαλία, στο Τζιμπουτί. Οι Αραβες εκεί είχαν τρέλα με τα γεράκια. Και η τρέλα είναι πράγμα κολλητικό. Ολες τις εφηβικές κοπάνες του τις έκανε στα παζάρια, εκεί όπου πουλούσαν λιοντάρια, λεοπαρδάλεις και γεράκια. Κάτι από όλα θα τον κέρδιζε. «Δεν δυσκολεύτηκα να διαλέξω» λέει. «Πρέπει να δείτε πώς κυνηγούν οι Αραβες, για να με καταλάβετε». Μου δείχνει με τα χέρια πώς τρέχει το ελάφι της ερήμου και από πίσω του πώς ξεχύνονται οι κυνηγοί. Αδύνατον να το προλάβουν. Ωσπου το γεράκι ορμάει επάνω του, το χτυπά στα μάτια. Το ελάφι πια δεν μπορεί να τρέξει. Και οι κυνηγοί επωφελούνται.

Στα 14 χρόνια του ο κ. Αντωνίου ήρθε στην Ελλάδα. Τότε η αιχμαλωσία και η σύλληψη άγριων πουλιών ήταν απαγορευμένες. Αλλά ποιος μπορεί να απαγορεύσει το μεράκι; Ωσπου να τελειώσει τη Σχολή Ικάρων, ο κ. Αντωνίου είχε ήδη τέσσερα ως πέντε γεράκια. Οχι εξημερωμένα. Εκπαιδευμένα. Γιατί τα γεράκια το ξέρει καλά πια δεν εξημερώνονται. «Απλώς κερδίζεις την εμπιστοσύνη τους. Τους δείχνεις ότι δεν πρέπει να σε φοβούνται. Μόνο που αυτό, όσο απλό ακούγεται, τόσο δύσκολο είναι». Απειρες ώρες κάθε ημέρα ασχολείται με τα γεράκια της αεροπορίας. Το σπίτι του τον έχει χάσει. «Η γυναίκα μου» λέει «είναι θαύμα που κάθεται ακόμη μαζί μου!». Τα πάει βόλτα, τους μιλάει, τα χαϊδεύει, τα αφήνει να ψηλαφούν τα δάχτυλά του με το ράμφος τους. «Τις πρώτες ημέρες, ήταν άγρια. Δεν με τσιμπούσαν απλώς. Εβαζαν δύναμη στο ράμφος και πονούσα. Αλλά τι να κάνω; Μόνο έτσι μαθαίνουν να σε γνωρίζουν». Να σε εμπιστεύονται όμως, να εξαρτώνται από εσένα, μόνο με την τροφή μπορούν να μάθουν. Τώρα από τα 20 ως 30 μέτρα ο κ. Αντωνίου τους σφυρίζει με την ειδική σφυρίχτρα και εκείνα πετούν και αρπάζουν από το γάντι στο χέρι του την τροφή ένα ορτύκι τη φορά. Ακόμη είναι δεμένα με το ειδικό σχοινάκι, για να μη φύγουν. Αλλά σύντομα θα αρχίσουν οι ελεύθερες πτήσεις. Τα 20 ως 30 μέτρα θα γίνουν δύο ως τρία χιλιόμετρα. Με τον ήχο της σφυρίχτρας ή με το όνομά τους θα τα καλεί να αρπάξουν την τροφή. Και όπως εκείνα θα εφορμούν προς το χέρι του, θα τους πετά στον αέρα το ψεύτικο πουλί που έχει επάνω την τροφή γιατί με την ορμή που έχει το γεράκι, αν αρπάξει την τροφή από το χέρι, θα πάρει και το χέρι μαζί... Και ύστερα, αναλόγως της επίδοσής του στη βασική εκπαίδευση, έκαστος των νεοσυλλέκτων θα πάρει και την ανάλογη μετάθεση για κάποιο αεροδρόμιο. Διότι κάθε αεροδιάδρομος έχει και τις ιδιαιτερότητές του. Στην Καλαμάτα, ας πούμε, παραμονεύουν κοπάδια ολόκληρα

από γλάρους αρκούντως μεγαλόσωμους και παράτολμους, που συνηθίζουν να παίρνουν τα γεράκια στο κυνήγι αν τυχόν διαπιστώσουν ότι είναι του χεριού και του... ράμφους τους. Εξ ου και προορίζεται για εκεί το αρσενικό διπλοσάινο, το πιο ογκώδες από τα οκτώ γεράκια, οι πρόγονοι του οποίου έχουν ρίζες στη Φινλανδία και έχουν στο παρελθόν κατατροπώσει εκατομμύρια γλάρους ένας γνήσιος απόγονος αυτής της οικογένειας αποκλείεται να υποκύψει μπροστά σε οποιοδήποτε γλαροπούλι. Εξυπακούεται ότι κάθε γεράκι θα έχει και τον εκπαιδευτή του μαζί: έναν από τους τέσσερις υπαξιωματικούς της αεροπορίας τους οποίους ο κ. Αντωνίου και ο βοηθός του, ο καθηγητής φυσικής αγωγής κ. Νίκος Παπακωνσταντίνου, εκπαιδεύουν για να αναλάβουν καθήκοντα γερακάρη. Αυτοί θα φροντίσουν για τις περιπολίες των γερακιών αν όλα πάνε καλά λίαν συντόμως καθένα τους θα υπερίπταται των αεροδιαδρόμων τέσσερις φορές κάθε ημέρα επί 20 λεπτά, περιμένοντας υπομονετικά πότε ο εκπαιδευτής του θα βγάλει τροφή για να το ταΐσει. Και αυτό θα γίνεται για τα επόμενα 30 χρόνια όλη την υπόλοιπη ζωή των γερακιών. Αρκεί οι νέοι εκπαιδευτές να αποδειχθούν τόσο καλοί όσο και ο κ. Αντωνίου. Διότι τα αρπακτικά είναι πλάσματα υπερήφανα. Σφάλμα δεν σηκώνουν από τον άνθρωπο ο κ. Αντωνίου το ξέρει καλά: «Αν δεν το σεβαστείς το γεράκι σου, το έχασες. Δεν έχει σημασία πόσα χρόνια το εκπαίδευες ούτε και αν το έχεις μεγαλώσει. Μία φορά να το χτυπήσεις, στην επόμενη πτήση έφυγε. Δεν θα ξαναγυρίσει». Τα βράδια σπίτι του βάζει και βλέπει σε βιντεοκασέτες τα γεράκια να πετούν. «Ακόμη και στον ύπνο μου, γεράκια βλέπω» λέει. Και όμως και αυτός ακόμη έχει χάσει αρκετά πουλιά από ένα λάθος της στιγμής, από ένα τίποτε. «Το χειρότερο είναι να μην ξέρεις τι λάθος έκανες και το πείραξε. Απελπισία σε πιάνει, κατάθλιψη επί μήνες. Και έρχονται τότε και κάτι ώρες που λέω: "Δεν πάνε στα κομμάτια τα αχάριστα τα βρωμόπουλα". Αλλά δεν βαριέσαι... Λόγια είναι μόνο.

Πάντα ξαναγυρίζω σε αυτά. Σε αυτή τη ζωή τη γυναίκα μπορεί και να τη χωρίσεις. Το γεράκι σου ποτέ!». Γάντι: Το πλέον απαραίτητο αξεσουάρ άνευ αυτού εκπαίδευση δεν νοείται. Τα νύχια των γερακιών είναι τόσο αιχμηρά και η ταχύτητα με την οποία πετούν τέτοια, που μόνο το γάντι μπορεί να προστατεύσει το χέρι του γερακάρη. Στις κινήσεις του γαντιού βασίζεται και ολόκληρη η επικοινωνία του ανθρώπου με το πουλί κάθε κίνηση αποκωδικοποιείται στο μυαλό του πουλιού, ανάλογα με τις προθέσεις του «δασκάλου» του. Το γεράκι μαθαίνει πότε πρέπει να πετάξει, πότε να επανέλθει, πώς να κινηθεί και όλα αυτά... με το γάντι! Κουκούλα: Μυστηριωδώς καθ' ότι αντιτίθεται στον επιθετικό χαρακτήρα τους τα γεράκια πάσχουν από το σύνδρομο της... στρουθοκαμήλου. Μπορεί μεν να μη χώνουν το κεφάλι στην άμμο (κάτι τέτοιο θα παρουσίαζε εξαιρετικά εξευτελιστικό για την ιδιοσυγκρασία τους θέαμα) αλλά, μόλις σταματήσουν να βλέπουν, θεωρούν αυτομάτως ότι όλα βαίνουν καλώς ιδιότητα που οι γερακάρηδες εκμεταλλεύονται για να τα ηρεμούν: επί αρκετές ώρες κάθε ημέρα τους φορούν την κουκούλα και εκείνα στο απόλυτο σκοτάδι ηρεμούν πλήρως και νιώθουν ευτυχή. Ζυγαριά: Εκ των ων ουκ άνευ. Γιατί όπως λένε οι γερακάρηδες: «Αμα σου φύγει το πουλί χορτάτο, χαιρέτα το!». Πριν από κάθε πτήση το γεράκι ζυγίζεται, για να είναι ο εκπαιδευτής του βέβαιος ότι, αν το αφήσει να πετάξει, εκείνο θα ξαναγυρίσει για να πάρει από το χέρι του τροφή. Στην αντίθετη περίπτωση κινδυνεύει να το χάσει, καθ' ότι τα γεράκια φανατικά της φυσιολατρίας γαρ προτιμούν όταν είναι χορτάτα να αράζουν σε πλαγιές βουνών και να παρακολουθούν τα πέριξ, παρά να ασχολούνται με το κοπιώδες σπορ της εκπαίδευσης. Λουράκια:

Προτού δημιουργηθεί δεσμός άρρηκτος μεταξύ γερακάρη και γερακιού, τα λουράκια αναλαμβάνουν να... γεφυρώσουν την όποια ασυμφωνία χαρακτήρων. Δένουν τα πόδια του γερακιού στο γάντι και καταπνίγουν οποιεσδήποτε τάσεις αποσκίρτησης εν τη γενέσει τους! Βάση: Το σημείο ανάπαυσης του πολεμιστή. Τα γεράκια έχουν από τη φύση τους συνηθίσει να στέκονται επάνω σε βράχους κι έτσι εκτιμούν ιδιαίτερα την υπερυψωμένη βάση που οι εκπαιδευτές παραγγέλλουν κατευθείαν από τη Βρετανία για χάρη τους. Σε αυτή περνούν τις περισσότερες ώρες της ημέρας, δεμένα από το πόδι στο κάτω τμήμα της με ένα σχοινί μόλις 50 εκατοστών. Αν ήταν μακρύτερο, η ορμή που θα ανέπτυσσαν για να πηδήσουν από τη βάση θα κινδύνευε να τραυματίσει τα πόδια τους. Ψεύτικο πουλί: Η χαρά του γερακιού! Επάνω στο ψεύτικο πουλί ο γερακάρης εκτός από... φτερά και πούπουλα για λόγους καμουφλάζ δένει και το φαγητό. Οταν στριφογυρίζει το φαγητό στον αέρα, δεμένο με σχοινί, το γεράκι μαθαίνει να το κυνηγά για να φάει. Εννοείται ότι μόλις το αληθινό πουλί δει το ψεύτικο να ξεπροβάλλει, αισθάνεται απόλυτη ευτυχία. Πομπός και δέκτης: Ο πομπός, βάρους εννέα μόλις γραμμαρίων, δένεται επάνω στο γεράκι, ούτως ώστε να μπορεί να εντοπισθεί σε κάθε ενδεχόμενο... ξεπόρτισμα. Γιατί το γεράκι μπορεί να απομακρυνθεί πολλά χιλιόμετρα από τον γερακάρη, οπότε και αδυνατεί να ακούσει το όνομά του ή την ειδική σφυρίχτρα. Τότε επιστρατεύεται ο πομπός, η θέση του οποίου εντοπίζεται επακριβώς από τον δέκτη που κρατά στα χέρια του ο εκπαιδευτής και ο... λιποτάκτης επανέρχεται στην τάξη.

ΤΟ ΓΕΡΑΚΙ ΣΤΗΝ ΠΟΛΕΜΙΚΗ Νεοσύλλεκτοι με... νύχια γαμψά 02/02/2009 14:25

ΑΕΡΟΠΟΡΙΑ

Η Πολεμική Aεροπορία ξεκίνησε ένα φιλόδοξο πιλοτικό πρόγραμμα, να εξασφαλίσει την αποτελεσματική απομάκρυνση των κοπαδιών πουλιών από την ευρύτερη περιοχή των στρατιωτικών αεροδρομίων, χρησιμοποιώντας εκπαιδευμένα γεράκια. Η Ήρα, η Αφροδίτη, η Aρτεμις, η Ναυσικά, ο Ίκαρος, ο Αλέξανδρος, ο Ερμής, ο Δαίδαλος και ο Απόλλων, τα 9 αρχοντικά πουλιά που «στρατολογήθηκαν» από το ΓΕΑ, αναλαμβάνουν σε λίγο δράση, για να πιστοποιούν καθημερινά τη δική τους κυριαρχία στους αιθέρες συνδυάζοντάς την με ωφέλιμο για την αεροπλοΐα έργο. Την επίδειξη παρακολούθησε ο αρχηγός ΓΕΑ, αντιπτέραρχος Δημήτρης Λιντζεράκος. Πολύ γρήγορα, αφότου ο άνθρωπος κατάφερε να ξεπεράσει τη βαρύτητα και να πετάξει, αντιλήφθηκε με δέος ότι όχι απλώς «οι ουρανοί δεν είναι δικοί του», αλλά και ότι θα πρέπει με μεγάλη προσοχή να τους μοιράζεται με τα όντα που η Mητέρα Φύση προίκισε με το χάρισμα να πετούν. Μια πρόσκρουση του πιο σύγχρονου και ισχυρού αεροσκάφους με τα ασήμαντα «πετεινά του ουρανού», πολύ περισσότερο σήμερα, είναι δυνατόν να αποβεί μοιραία. Και δε μιλούμε για τα εκατομμύρια δολάρια που δαπανώνται ετησίως από όλες τις χώρες για επισκευές κατεστραμμένων κινητήρων -μόνο η Ελλάδα χάνει 2 δισεκατομμύρια δραχμές το χρόνο για επισκευές πολιτικών αεροσκαφών-, ούτε για καταρριφθέντα αεροπλάνα από τις ιδιότυπες «αερομαχίες». Η αποφυγή της πρόσκρουσης κοπαδιών μεγάλων πτηνών σε αεροσκάφη έχει να κάνει με την ασφάλεια των πτήσεων και του επιβατικού κοινού. Το πρόβλημα έχει ιδιαίτερη έκταση στην Ελλάδα, με δεδομένο ότι ο εγχώριος εναέριος χώρος είναι βασική αρτηρία αποδημητικών πουλιών που

πηγαινοέρχονται από την Ευρώπη στην Αφρική. Σε πρόσφατο τεύχος της «Π&Δ» είχαμε κάνει πολυσέλιδο ρεπορτάζ για το πρόβλημα των πουλιών σε ό,τι αφορά την ασφάλεια των πτήσεων. Αρκεί, εδώ, μόνο να υπενθυμίσουμε ότι κατά την τελευταία 8ετία στον ελληνικό χώρο τρία αεροσκάφη έπεσαν από εισρόφηση πτηνών στους κινητήρες τους, ευτυχώς χωρίς ανθρώπινα θύματα, ένα Mirage 2000 στην Τανάγρα, ένα F-5 στην Καβάλα και ένα νατοϊκό στο Aκτιο. Η ψυχή του προγράμματος είναι ο αντισμήναρχος Δημήτρης Αντωνίου, διοικητής του κέντρου εκπαίδευσης γερακιών της Πολεμικής Aεροπορίας, χωρίς τις ειδικές γνώσεις του οποίου δε θα ήταν δυνατόν το ΓΕΑ να αποτολμήσει ένα τόσο φιλόδοξο πείραμα. Στις αχανείς εκτάσεις της Αφρικής, όπου γεννήθηκε και πέρασε τα παιδικά και νεανικά του χρόνια πριν εισαχθεί στη Σχολή Ικάρων, όχι μόνο γοητεύθηκε από το πέταγμα των γερακιών, αλλά και έμαθε τα κρυμμένα μυστικά τους από Aραβες γερακάρηδες στην Αντίς Αμπέμπα και στο Τζιμπουτί. Αν και μάχιμος πιλότος και αργότερα εκπαιδευτής, δεν ξέχασε ποτέ το, οπωσδήποτε, σπάνιο χόμπι μέχρι που ήρθε το πλήρωμα του χρόνου να το εξασκήσει και επίσημα. Ο 42χρονος πιλότοςαντισμήναρχος αναφέρθηκε στις προσπάθειες που καταβάλλονται σε παγκόσμιο επίπεδο για τον εκφοβισμό και την απομάκρυνση από τα αεροδρόμια των πτηνών, για την κατοχύρωση της απόλυτης ασφάλειας στις προσγειώσεις και τις απογειώσεις των αεροσκαφών. Μέχρι τώρα, όμως, τα κανονάκια θορύβου, τα σκιάχτρα, τα ομοιώματα πτηνών, οι ηχογραφημένες κραυγές και άλλες μέθοδοι έχουν, απλώς, ικανοποιητικά αποτελέσματα. Μόλις περάσει λίγος καιρός, τα πουλιά που περνούν από τα αεροδρόμια συνηθίζουν τα ανθρώπινα κόλπα: «Η Πολεμική Aεροπορία -σημειώνει ο αντισμήναρχος Δ. Αντωνίου-ξεκίνησε ένα πιλοτικό πρωτοποριακό πρόγραμμα απομάκρυνσης των πουλιών από τα

αεροδρόμια με τη χρήση ειδικά εκπαιδευμένων γερακιών. Η χρήση των γερακιών δεν αποτελεί πραγματική ιερακοθηρία, με τη γενικότερα αποδεκτή έννοια του όρου. Δεν έχουμε στόχο τη σύλληψη του θηράματος αλλά τον εκφοβισμό του και φυσικά την εκδίωξη όλων των πτηνών από την περιοχή ενδιαφέροντος. Τα πουλιά από ένστικτο αναγνωρίζουν τους φυσικούς τους εχθρούς και τους αποφεύγουν, επιπρόσθετα φαίνεται ότι έχουν διδαχθεί από τους γονείς τους να μην πλησιάζουν γεράκια, που μπορεί να τους επιτεθούν. Μετά ένα μήνα εκπαιδευτικών πτήσεων γερακιών, φαίνεται η επιτυχία του προγράμματος. Τα πτηνά αποφεύγουν να πλησιάζουν στην ευρύτερη περιοχή του αεροδρομίου, για να μη συναντήσουν τους φυσικούς τους εχθρούς, τα γεράκια. Στόχος μας είναι η ανάπτυξη ενός κέντρου εκπαίδευσης γερακιών της Πολεμικής Aεροπορίας, η συνέχιση της προμήθειας γερακιών από εκτροφεία του εξωτερικού, η επίτευξη αναπαραγωγής των γερακιών και στην Ελλάδα, η διάθεση κάποιων νεοσσών στο υπουργείο Γεωργίας, με στόχο να απελευθερωθούν για τον εμπλουτισμό της πανίδας της πατρίδας μας, και η πιθανή συνεργασία με την Υπηρεσία Πολιτικής Αεροπορίας για τη χρησιμοποίηση των γερακιών και στα πολιτικά αεροδρόμια».

H Πολεμική Aεροπορία αγόρασε τα γεράκια από το εκτροφείο «Μάρτιν Τζόουνς» της Αγγλίας έναντι, περίπου, 500.000 δραχμών το ένα και υπολογίζεται ότι σε αυτή τη φάση το όλο πρόγραμμα θα στοιχίσει περί τα 5 εκατομμύρια, συμπεριλαμβανομένου και του ειδικού εξοπλισμού. Είναι πετρίτες (falco peregrinus), κυνηγογέρακες (falco cherrug) και διπλοσάινα (accipiter gentilis). Οι πρώτοι ζουν κυρίως στο βορειοδυτικό Καναδά, σε διάφορα ξερονήσια και τρέφονται με θαλασσοπούλια, οι δεύτεροι ζουν στη Μέση Ανατολή και τους χρησιμοποιούν οι Aραβες στο κυνήγι, οι τρίτοι θεωρούνται από τα πιο έξυπνα πουλιά και προτιμούν τα πυκνά δάση και τις ρεματιές. Από αυτά τα είδη ή και από τυχόν διασταυρώσεις

θα κριθεί μελλοντικά ποιο είναι το πιο αποδοτικό είδος γερακιού για τις ελληνικές κλιματολογικές συνθήκες. Το πρώτο στάδιο της εκπαίδευσης στις εγκαταστάσεις της Πολεμικής Aεροπορίας διήρκεσε 2 μήνες και είχε στόχο την εξημέρωση των γερακιών. Τα πουλιά αρχίζουν να εμπιστεύονται τους εκπαιδευτές, οι οποίοι τους δίνουν τροφή από το ειδικό γάντι, μαθαίνουν να δέχονται την ειδική κουκούλα στο κεφάλι τους, ώστε να είναι ήσυχα κατά τη μεταφορά από το ένα μέρος στο άλλο, να μην αγριεύουν από την ανθρώπινη παρουσία και να ανέχονται δυνατούς θορύβους, αυτοκίνητα, αεροπλάνα, κ.λπ. Την ημέρα της επίσκεψής μας είχε καλυφθεί το ? της εκπαίδευσης στον τομέα της ελεύθερης πτήσης, που είναι και το τελικό στάδιο του προγράμματος. Τα γεράκια μαθαίνουν αρχικά να εκτελούν μικρούς κύκλους γύρω από τον εκπαιδευτή τους, ο οποίος περιστρέφει εντέχνως ένα ομοίωμα πτηνού και τα επιβραβεύει με τροφή, κρέας ορτυκιού, όταν κατορθώσουν να πιάσουν το ομοίωμα πτηνού. Στη συνέχεια, αφήνουν τα γεράκια να κάνουν ελεύθερες πτήσεις στην ευρύτερη περιοχή του ζωτικού ενδιαφέροντος υπακούοντας στους εκπαιδευτές, που τα ελέγχουν με τον ήχο ειδικής σφυρίχτρας. Ένα καλά εκπαιδευμένο γεράκι πετάει συνεχώς και υπό τον έλεγχο του εκπαιδευτή από μισή έως μία ώρα, κάνει μεγάλους κύκλους σε ακτίνα 1,5 χιλιομέτρων και σε ύψος μεγαλύτερο των 2.000 ποδών, βουτάει δε με ταχύτητα μέχρι και 400 χιλιόμετρα την ώρα! Την ίδια εποχή εκπαιδεύεται και το προσωπικό που εμπλέκεται στο πρόγραμμα, 4 υπαξιωματικοί οι οποίοι έχουν ήδη 10ετή υπηρεσία στην εκπαίδευση στρατιωτικών σκύλων, ο αρχισμηνίας Κόντιδας και οι σμηνίες Τζιούδας, Παναγιώτου και Γιαννούλης, με τη βοήθεια του καθηγητή Σωματικής Aγωγής Νίκου Παπακωνσταντίνου, που έμαθε την τέχνη από Ρώσους και Βούλγαρους κυνηγούς όταν σπούδαζε στη Σόφια, και σήμερα είναι αποσπασμένος από το υπουργείο Παιδείας στο ΚΕΦΣΚΥ. Η εκπαίδευση του

προσωπικού θα ολοκληρωθεί σε 9 μήνες, με στόχο να λειτουργεί αποτελεσματικά το επιχειρησιακό δίδυμο συνοδός-γεράκι. Όσον αφορά την πρακτική εφαρμογή του προγράμματος, προβλέπονται καθημερινές πτήσεις, τουλάχιστον, 4 γερακιών για κάθε στρατιωτικό αεροδρόμιο. Πρώτα στη Θεσσαλονίκη και στην Καλαμάτα και κατόπιν στην Τανάγρα, το Βόλο και τη Λάρισα. Κάθε γεράκι θα κάνει 2 πτήσεις την ημέρα, διάρκειας μισής ώρας η καθεμία. Όταν πολλαπλασιασθούν επαρκώς τα γεράκια, θα μπορούν να πετούν και κατά ζευγάρια. Οι πτήσεις των γερακιών θα ξεκινούν μισή ώρα πριν από την έναρξη του πτητικού προγράμματος του συγκεκριμένου αεροδρομίου και θα επαναλαμβάνονται περιοδικά καθ' όλη τη διάρκεια της ημέρας, εννοείται σε απόλυτη συνεννόηση με το προσωπικό ελέγχου της εναέριας κυκλοφορίας, έτσι ώστε να αποφευχθεί ο κίνδυνος πρόσκρουσης γερακιού σε αεροπλάνο. Ο στόχος είναι, εφόσον πετύχει το πρόγραμμα, την επόμενη διετία να καλυφθούν όλα τα στρατιωτικά αεροδρόμια και να εξετασθεί το ενδεχόμενο συνεργασίας με την Υπηρεσία Πολιτικής Αεροπορίας. Υπολογίζεται ότι για τις στρατιωτικές ανάγκες θα χρειασθούν, περίπου, 50 γεράκια. Για το λόγο αυτό, θα καταβληθεί προσπάθεια αναπαραγωγής τους σε ελληνικό έδαφος, κάτι που φαίνεται εφικτό, σύμφωνα με τις εγχώριες φυσικές παραμέτρους. Για την ιστορία, αναφέρεται ότι οι πρώτοι διδάξαντες τη χρήση γερακιών για την ασφάλεια των πτήσεων ήταν οι αεροπόροι του Aγγλικού Πολεμικού Nαυτικού, το 1947. Αντιμετώπιζαν πολλά προβλήματα από την πρόσκρουση γλάρων στους κινητήρες των αεροσκαφών, αλλά ταυτόχρονα παρατήρησαν ότι όλα τα πουλιά απομακρύνονταν από τις περιοχές όπου πετούσαν γεράκια. Έτσι, η μέθοδος εφαρμόσθηκε και γενικεύθηκε στην Αγγλία. Ακολούθησαν η Ισπανία, που είχε με τη σειρά της μεγάλο πρόβλημα από τη μετανάστευση πουλιών μέσω του Γιβραλτάρ, και η Γαλλία με 20ετή εμπειρία στην

εκγύμναση γερακιών. Το Βέλγιο, η Ρωσία, η Τσεχία και η Ουγγαρία χρησιμοποιούν σήμερα γεράκια, ενώ πιλοτικό εκπαιδευτικό πρόγραμμα έχουν αρχίσει και οι ΗΠΑ για το αεροδρόμιο Κένεντι. ΟΙ ΑΓΡΥΠΝΟΙ ΦΡΟΥΡΟΙ Μπορεί τα γεράκια να είναι το καινούργιο και εντυπωσιακό, αλλά στον ίδιο χώρο το ΚΕΦΣΚΥ γιορτάζει τα 10 χρόνια από την ίδρυσή του. Η Πολεμική Aεροπορία, για να αναβαθμίσει την επίγεια φρούρηση των μονάδων της, αποφάσισε να χρησιμοποιήσει τους ειδικά εκπαιδευμένους σκύλους. Τον Απρίλιο του 1988 μεταβαίνουν για εκπαίδευση στην Αγγλία οι 6 πρώτοι υπαξιωματικοί. Στις 17 Απριλίου 1989, το ΚΕΦΣΚΥ αρχίζει επισήμως τη λειτουργία του και εκπαιδεύονται οι πρώτες ομάδες σκύλων φρουρών για τις μονάδες της αεροπορίας και από την επόμενη χρονιά και ομάδες για το στρατό ξηράς. Η προμήθεια των σκύλων ξεκίνησε -και συνεχίζεται μέχρι σήμερα- από τη Γερμανία, ενώ από το 1999 γίνεται και εγχώρια αναπαραγωγή. Η αποστολή του ΚΕΦΣΚΥ έγκειται στο να παρέξει θεωρητική και πρακτική εκπαίδευση σε υπαξιωματικούς της Πολεμικής Aεροπορίας στα καθήκοντα του φρουρού μετά σκύλου, ταυτόχρονα ,όμως, εκπαιδεύει και τους σκύλους για να φυλάνε πιο αποτελεσματικά ευαίσθητες στρατιωτικές περιοχές. Κατά τακτά χρονικά διαστήματα κάνει έκτακτες αξιολογήσεις σε μονάδες της αεροπορίας και του στρατού ξηράς για την επίλυση προβλημάτων φρούρησης. Παρέχει, επίσης, κτηνιατρική περίθαλψη στους σκύλους της αεροπορίας και του στρατού ξηράς και από το 1996 στους αστυνομικούς σκύλους και σε αυτούς της 1ης Ειδικής Μονάδας Αντιμετώπισης Καταστροφών (ΕΜΑΚ). Το βασικό επίπεδο εκπαίδευσης χωρίζεται στο θεωρητικό και το πρακτικό μέρος και τα μαθήματα διαρκούν σε 38 εργάσιμες μέρες. Η θεωρητική κατάρτιση περιλαμβάνει μαθήματα ψυχολογίας σκύλου, υπακοής αλλά και άμυνας και φρούρησης μονάδων. Το πρακτικό μέρος, που είναι και το σπουδαιότερο, έχει να κάνει με την υπακοή των ζώων,

την αντιμετώπιση εμποδίων, τον εντοπισμό και την εξουδετέρωση εισβολέα, καθώς και με το σπουδαιότερο και πιο δύσκολο στάδιο, τη νυχτερινή περιπολία. Η εκπαίδευση των ομάδων συνεχίζεται και στις μονάδες όπου τα σκυλιά αναλαμβάνουν υπηρεσία και σε αυτήν τη φάση το ΚΕΦΣΚΥ δρα συμβουλευτικά. Οι σημερινές εγκαταστάσεις ολοκληρώθηκαν τον Μάρτιο του 1990 και έχουν χώρους παραμονής και εκγύμνασης των σκύλων. Γρήγορα όμως, επειδή το πείραμα πέτυχε και επεκτάθηκε σε πολλές μονάδες, δημιουργήθηκαν και νέες μεγάλες ανάγκες. Σήμερα, η Πολεμική Aεροπορία υλοποιεί ένα πρόγραμμα επέκτασης, με την κατασκευή ακόμα 10 κλουβιών, αξίας 20 εκατομμυρίων δραχμών και 10 κλουβιών ανάρρωσης, αξίας 15 εκατομμυρίων δραχμών. Η υποστήριξη στο ΚΕΦΣΚΥ σε θέματα διοικητικής μέριμνας, συντήρησης και μεταφορικών μέσων γίνεται από την 350 Πτέρυγα κατευθυνόμενων βλημάτων, μέσω της 2ης ΜΚΒ. Το νοσοκομείο στρατιωτικών σκύλων δημιουργήθηκε ταυτόχρονα με την έναρξη της λειτουργίας του ΚΕΦΣΚΥ και μέχρι σήμερα έχει την ευθύνη για τη διατήρηση της υγείας των σκύλων που εκπαιδεύονται στο ΚΕΦΣΚΥ, πρωτοβάθμια για την υγεία των σκύλων των μονάδων της Αττικής και της Βοιωτίας και, επιπλέον, δευτεροβάθμια για τους σκύλους της αεροπορίας και του στρατού ξηράς της Νότιας Ελλάδας. Το νοσοκομείο διαθέτει τμήμα παθολογικού και χειρουργικού και εργαστήριο για αιματολογικές και αιματολογικές εξετάσεις. http://www.gpeppas.gr/periodiko/p-13-12-08.html Αεροδρόμια: "Αεράμυνα" με γεράκια Του Π. KΟPΩNAIΟY Γεράκια-σμηνίτες θα αναλάβουν σύντομα υπηρεσίες εναέριας περιπόλου στα αεροδρόμια! Είναι οι πρώτοι «φτερωτοί φρουροί», που κατατάσσονται στην Πολεμική

Αεροπορία με αποστολή να διώχνουν τα πουλιά που πετούν σε περιοχές αεροδρομίων και συχνά προκαλούν ατυχήματα κατά την προσγείωση ή απογείωση των αεροσκαφών. Η ελληνική Πολεμική Αεροπορία είναι από τις ελάχιστες στον κόσμο που εφαρμόζουν τέτοια προγράμματα. Η μέθοδος εφαρμόστηκε πρώτα από την αεροπορία του αγγλικού Πολεμικού Ναυτικού, το 1947. Tότε οι Αγγλοι αντιμετώπιζαν προβλήματα με συχνά ατυχήματα από την πτώση γλάρων στους κινητήρες των αεροσκαφών τους. Παρατήρησαν, λοιπόν, ότι όταν πετούσαν γεράκια τα πουλιά απομακρύνονταν από την περιοχή, γιατί ήταν γι' αυτά επικίνδυνη.

Iσπανικό πρότυπο Μελετώντας τις τεχνικές που εφαρμόζονται ανά τον κόσμο, το ΓΕΑ υιοθέτησε ως πρότυπο την ισπανική. Στην Iβηρική χρησιμοποιούνται «στρατιωτικά» γεράκια σε συνεργασία με την αντίστοιχη υπηρεσία πολιτικής αεροπορίας σε 9 αεροδρόμια, καθώς η Iσπανία αντιμετωπίζει μεγάλο πρόβλημα λόγω της μετανάστευσης πουλιών μέσω Γιβραλτάρ. Μεγάλη εμπειρία έχουν και οι Γάλλοι, που χρησιμοποιούν γεράκια τα τελευταία 20 χρόνια, ενώ φτερωτούς φρουρούς χρησιμοποιούν και το Βέλγιο, η Τσεχία, η Ουγγαρία, η Ρωσία. Πιλοτικό πρόγραμμα εκπαίδευσης γερακιών άρχισαν πρόσφατα και οι ΗΠΑ για το αεροδρόμιο Κένεντι, όπου για το πρόβλημα έχουν επιστρατευτεί κυνηγοί. Υπολογίζεται ότι κάθε χρόνο, μόνο στο αεροδρόμιο αυτό, σκοτώνονται από κυνηγούς περίπου 10.000 γλάροι.

8 «νεοσύλλεκτοι» Τα πρώτα 8 γεράκια - «νεοσύλλεκτοι» αναμένεται να φτάσουν στην Ελλάδα το ερχόμενο Σάββατο με ειδική πτήση C-130 από την Αγγλία. Επιλέχτηκαν έπειτα από

διεθνή διαγωνισμό και θα κοστίσουν περίπου 5 εκατομμύρια δραχμές, ποσό μικρό, αν σκεφτεί κανείς ότι το κόστος μεταφοράς τους είναι μεγαλύτερο. Εκτιμάται ότι θα συμβάλουν στην πρόληψη αεροπορικών ατυχημάτων, που την τελευταία 20ετία έχουν κοστίσει αρκετά δισεκατομμύρια σε ζημιές, ακόμη και ανθρώπινες ζωές. Υπολογίζεται ότι κάθε χρόνο οι ζημιές σε αεροπλάνα της πολεμικής αεροπορίας από πουλιά που εγκλωβίστηκαν σε κάποιο κινητήρα φτάνουν το μισό δισ., ενώ το 40% των ατυχημάτων με πουλιά γίνεται κατά την προσγείωση ή απογείωση. Οι εκπαιδευτές Την εκπαίδευση των «νεοσυλλέκτων» θα αναλάβουν από κοινού ο αντισμήναρχος Δ. Αντωνίου με βοηθό τον Ν. Παπακωνσταντίνου, ο οποίος θα αποσπαστεί από το υπουργείο Παιδείας. Χόμπι και των δύο είναι τα γεράκια. Ο Δ. Αντωνίου έχει γεννηθεί στην Αφρική και από μικρό παιδί στην Αιθιοπία και στο Τζιμπουτί είχε εκπαιδευτεί από Αραβες που χρησιμοποιούν γεράκια στο κυνήγι. Ο Ν. Παπακωνσταντίνου, πάλι, γνώρισε μυστικά για τα γεράκια από Ρώσους και Βούλγαρους συμφοιτητές του, όταν σπούδαζε στη Σόφια. «Θα χρησιμοποιήσουμε τα πουλιά βάσει προγράμματος και θα εκτελούν πτήσεις σε αεροδρόμια 3 με 4 φορές κάθε ημέρα. Οι περιπολίες θα γίνονται μόνο σε διαστήματα που δεν θα γίνονται πτήσεις αεροσκαφών», εξηγεί ο αντισμήναρχος Δ. Αντωνίου και συμπληρώνει: «Αποτελούν την πιο οικολογική μέθοδο. Κάνουν μεγάλους κύκλους σε ακτίνα 2 χιλιομέτρων και πετούν πιο ψηλά από όλα τα άλλα πουλιά. Φτάνουν μέχρι τα 3 χιλιάδες πόδια, δηλαδή περίπου 1.000 μέτρα, ενώ τα πουλιά δεν πετάνε πάνω από τα 500». Οι μέθοδοι που μέχρι σήμερα εφαρμόζονται για να διώχνουν τα πουλιά από περιοχές αεροδρομίων δεν

φαίνεται να είναι και τόσο αποτελεσματικές. Κανονάκια που προκαλούν κρότους, φωτοβολίδες, κραυγές πανικοβλημένων πουλιών από μεγάφωνα και σκιάχτρα είναι μερικές τεχνικές που δεν αποδίδουν πάντα αποτελέσματα. «Με τον καιρό τα πουλιά καταλαβαίνουν ότι τα κοροϊδεύεις και πλησιάζουν ανενόχλητα. Τα γεράκια, όμως, ακριβώς επειδή αποτελούν φυσικό εχθρό τους, πάντοτε τα φοβούνται», σχολιάζει ο κ. Αντωνίου. Ο ίδιος είναι ο άνθρωπος που θα αναλάβει την ευθύνη για εκπαίδευση των πρώτων υπαξιωματικών που θα συνοδεύουν τα γεράκια στα αεροδρόμια. Κάθε συνοδός θα χρεωθεί με δύο γεράκια, τα οποία και μετά την εκπαίδευσή τους στο Κορωπί -εκεί εκπαιδεύονται και τα στρατιωτικά σκυλιά- θα παίρνουν Φύλλο Πορείας για τα αεροδρόμια. Στην αρχή θα αναλάβουν υπηρεσία στη Θεσσαλονίκη και στην Καλαμάτα και αργότερα στη Λάρισα, το Βόλο και την Τανάγρα, όπου σταθμεύουν τα πανάκριβα μαχητικά. Σκοπός είναι, ανάλογα με τα αποτελέσματα του πιλοτικού προγράμματος, που θα διαρκέσει 2 χρόνια, να καλυφθούν όλα τα αεροδρόμια στη χώρα. Γι' αυτό θα χρειαστούν περισσότερα από 50 γεράκια και η Πολεμική Αεροπορία αισιοδοξεί ότι σύντομα θα έχει αναπτύξει την τεχνογνωσία για να γίνεται αναπαραγωγή επί ελληνικού εδάφους.

8 μήνες Το γεράκι μαθαίνει πιο γρήγορα από τον άνθρωπο-συνοδό του. Είναι «ετοιμοπόλεμο» μέσα σε 8 μήνες, ενώ ο συνοδός χρειάζεται ένα χρόνο. Το πρώτο στάδιο της εκπαίδευσης αφορά την εξημέρωση. «Είναι μια δύσκολη και επίπονη διαδικασία, καθώς το γεράκι δεν επιτίθεται στον άνθρωπο αλλά τον φοβάται. Μέρα με την ημέρα, δίδοντάς του τροφή, κερδίζεις την εμπιστοσύνη του», σημειώνει ο εκπαιδευτής τους. Οταν εξημερωθούν, τότε ξεκινούν οι ελεύθερες πτήσεις, κατά τις οποίες πρέπει να μάθουν να κάνουν κύκλους γύρω από το αεροδρόμιο,

επίπεδο στο οποίο φτάνουν έπειτα από 6 μήνες. Οταν θα είναι επιχειρησιακά έτοιμοι, γεράκια και συνοδοί, οι μονάδες θα αρχίσουν να βγάζουν ωρολόγια προγράμματα πτήσεων για τα στρατευμένα πουλιά. Θα απογειώνονται όμως και εκτάκτως για αναχαιτίσεις όταν αναφέρονται σμήνη πουλιών στην περιοχή από τους χειριστές των αεροσκαφών ή τον πύργο ελέγχου. Πετρίτης Ολα τα γεράκια δεν μπορούν να «καταταγούν» στην αεροπορία. Κατάλληλα είναι μόνο τα είδη που, κυριολεκτικά, πιάνουν πουλιά στον αέρα. Tο κατ' εξοχήν γεράκι-σμηνίτης είναι το μεταναστευτικό ή πετρίτης ή Falco Pelegrinus στα λατινικά· και αυτό έχει υποείδη. Αυτό που επέλεξε η Πολεμική Αεροπορία είναι το Πιτς Πέρεγκριν Φάλκον, που ζει στο βορειοδυτικό Καναδά και είναι το μεγαλύτερο του είδους. Επειδή τρέφεται με θαλασσοπούλια, ζει σε ξερονήσια της βασιλικής Καρλότας και δεν φοβάται τους γλάρους. Γιατί υπάρχει περίπτωση να φοβηθούν στη θέα ενός μεγάλου σμήνους από γλάρους ή κοράκια. Σε τέτοιες περιπτώσεις παίρνουν εντολή για άμεση απογείωση και τα δύο γεράκια. Τόσα αρκούν για να φρουρήσουν ένα αεροδρόμιο. Εκτός από αυτό το είδος, η αεροπορία θα πάρει και δύο του είδους διπλοσάινο. Αυτά είναι καλά στην καταδίωξη πουλιών που θεωρούνται αρκετά έξυπνα, όπως τα κορακοειδή, και βρίσκουν καταφύγιο σε πυκνά δάση ή σε ρεματιές. Στην Ελλάδα θα έλθει και ένα «γκρίζο», που ζει κοντά στο βόρειο πόλο, και ονομάζεται αυτοκρατορικό-βασιλικό και είναι από τα σπανιότερα στον κόσμο. Επειτα από διασταύρωση με τον εξάδελφό του, τον κυνηγογέρακα, που ζει στη Μέση Ανατολή και τον χρησιμοποιούν στο κυνήγι οι Αραβες, έχει την ικανότητα να προσαρμόζεται τόσο σε ανοικτές εκτάσεις όσο και σε δασύλλια. Το πιλοτικό πρόγραμμα θα δείξει ποιο τελικά είναι το καταλληλότερο είδος που θα

«στελεχώσει» την Πολεμική μας Αεροπορία στο μέλλον. Το πρόγραμμα θα διαρκέσει περίπου δύο χρόνια και υπάγεται στη διεύθυνση ασφαλείας πτήσεων του ΓΕΑ, η οποία θα προβεί στην τελική αξιολόγηση. «Θα προσπαθήσουμε από κοινού με την πολιτική αεροπορία, αφού πολλά αεροδρόμια χρησιμοποιούνται από πολιτικά αεροσκάφη», διευκρινίζει ο κ. Αντωνίου, ο οποίος από την ερχόμενη Δευτέρα πιάνει δουλειά στο κέντρο εκπαίδευσης στο Κορωπί. Τα πρώτα γεράκια θα υπηρετήσουν για τουλάχιστον 30 χρόνια, δηλαδή θα απολυθούν πολύ νωρίτερα οι συνοδοί τους.