Για πρώτη φορά στην 13χρονη λειτουργία της Ομάδος των «Ελλήνων Κενταύρων» διαπιστεόμενος Εφιπποτοξοτης και, εν προκειμένω, Εφιπποτοξότρια, όπως η Χρυσούλα Ηλιάδη, καλείται να δώσει δημόσια διάλεξη ώστε να λάβει την διαπίστευσή της γνωστού όντος ότι η Ελληνική Ομάδα Έφιππης Τοξοβολίας δεν επιθυμεί την ανάδειξη, απλώς, αρίστων Εφιπποτοξοτών αλλά, συνάμα και πνευματικώς προηγμένων Στελεχών – διακόνων του παγκοσμίου πολιτισμικού αγαθού όπως η Έφιππη Τοξοβολία θεωρείται από την “Unesco”. Σε αυτό το πλαίσιο η προσφάτως αναδειχθείσα ως Εφιπποτοξότρια και Αρχηγός Ομάδος, Χρυσούλα Ηλιάδη, παρέθεσε την, ως ακολουθεί, διάλεξή της δημοσία, στην αίθουσα της λατρευτικής Κοινότητος «Ιερά Φιλενθέων Ιστίη», την 2α Νοεμβρίου 2018 στις 19:30 μ.μ. εντός της οποίας έγινε και η απονομή της περγαμηνής της διαπιστεύσεώς της από τον Ιδρυτή της Ομάδος των «Ελλήνων Κενταύρων» και επικεφαλής Ιππικής Εκπαιδεύσεως. Η για πρώτη φορά επιλογή του χώρου απονομής της διαπιστεύσεως έγινε προκειμένου η «Ελληνική Εφιπποτοξοτική Εταιρεία» να αποτίσει φόρον Τιμής στον ‘ομφαλό’ δημιουργίας ελληνοκεντρικού έργου «Ιεράν Φιλενθέων Ιστίη» με την οποία οι «Έλληνες Κένταυροι» διατηρούμε ιδιαίτερη σχέση κοινών Ελληνικών Αξιών!
Καλησπέρα από όλη την εφιπποτοξοτική ομάδα τον «Ελλήνων Κενταύρων». Ονομάζομαι Χρυσούλα Ηλιάδη και είμαι η Αρχηγός των «Ελλήνων Κενταύρων». Ευχαριστούμε την «Ιερά Φιλενθέων Ιστίη» για την τιμή που μας κάνει προσκαλώντας μας απόψε εδώ ακόμη μια φορά για να σας παρουσιάσουμε ένα κομμάτι της ομάδας μας όπου που είναι η ΙΠΠΙΚΗ ΤΕΧΝΗ. Η Ιππική τέχνη είναι το σύνολο των χειριστικών διαδικασιών που παράγει συνεργασία ανάμεσα στον Ίππο και τον Ιππέα και εμφανίζεται από την πρώτη «συνάντηση» των Ιππιδών με τον Άνθρωπο, εδώ και εκατομμύρια χρόνια, διαρκώς βελτιούμενη. Ο Ίππος ως φυσικό πλάσμα εμφανίζεται με την μορφή του προγόνου του Ηωίππου στη βόρεια Αμερική την εποχή του Ηωκαίνου (60.000.000 – 55.000.000 έτη πριν). Έκτοτε από ένα μικρό θηλαστικό μεγέθους σκύλου με τα τέσσερα δάκτυλα και και υπόλειμμα πέμπτου δακτύλου στα πίσω άκρα εξελίσσεται στον σημερινό γνωστό μόνοπλο, τεράστιο και δυνατό Ίππο. Στην αρχαία Ελλάδα, ο Ίππος απολαμβάνει ιδιαίτερης τιμής και οι Έλληνες τον αναγνώριζαν ως πλάσμα θείο. Ο Άρης, ο Απόλλων, ο Ποσειδών, η Ήρα με την βοήθεια τον Ίππων μετεκινούντο. Η Αθηνά αποκαλείται και δαμάσιππος και ήταν εκείνη που δάμασε τους κέλητες Ίππους του Ποσειδώνα δια του χαλινού, αλλά και δασκάλα του Ερεχθέα ο οποίος ζεύοντας τέσσερις Ίππους υλοποίησε την μορφή του τεθρίππου άρματος. Ο Ήλιος με Ίππους κάτασπρους από τα ρουθούνια των οποίων ξεπηδούν φλόγες καθίσταται ο μόνος ικανός να τους διευθύνει, ενώ η Μήνη ( η σελήνη) και η Ηώς πάλι επί Ίππων ταξιδεύουν. Ο Άδης με ένα ολόχρυσο άρμα που σύρουν αδάμαστοι Ίπποι αρπάζει την Περσεφόνη και την οδηγεί στο καταχθόνιο βασίλειο του. Ο Δίας μάχεται με τους Τιτάνες επί άρματος που σύρουν Ίπποι άφοβοι στις αστραπές και τους κεραυνούς, τους οποίους ο ύψιστος νεφεληγερέτης εξαπολύει κατά των αντιπάλων του. Ενώ ο Ίππος εισήχθη στην Ελλάδα, η ιππασία ως τέχνη ρίζωσε κατά ένα μεγάλο και σημαντικό μέρος στην Ελλάδα.. Αν και ο δαμασμός και η χρήση των Ίππων ήσαν ήδη γνωστά από την τρίτη χιλιετία π.χ.χ. επιτεύγματα των ανατολικών λαών, η Ιππευτική, όπως ο Παυσανίας αναφέρει, ήταν γνωστή στους Έλληνες προ του τρωικού πολέμου, ενώ μια μεγάλη μορφή ο Ξενοφών ήρθε με δύο συγγράμματα του να θεμελιώσει τους κανόνες της Ιππικής τέχνης, και οι κανόνες αυτοί, κατά βάση, έκτοτε παραμένουν ως είχαν. Ο Ξενοφών ήταν ιστορικός και φιλόσοφος, παρ' όλα αυτά, επέδειξε ένα ιδιαίτερα οξυδερκές πνεύμα και προς την κατεύθυνση της παρατηρήσεως των ζώων και της συμπεριφοράς τους, φανερώνοντας έτσι μια ιδιαίτερη ικανότητα κατανοήσεως των φυσικών πραγμάτων.
Ήταν γιος του Γρύλου και της Διοδώρας. Κατάγονταν από τον δήμο των Ερχείων (Σπάτα) και προερχόταν από την τάξη των ιππέων, δηλαδή την τάξη των αριστοκρατών. Δεν είναι γνωστή η χρονολογία γεννήσεως του, η επικρατέστερη θεωρείται το 430 π.χ.χ. και με έτος θανάτου του το 355 π.χ.χ. Υπήρξε μαθητής του Σωκράτη και αναπτυσσόμενος συναναστρέφονταν με τους νέους της Αττικής με αποτέλεσμα να υιοθετεί τον δωρικό τρόπο ζωής, και αυτό τον έκανε να αγαπήσει τον αθλητισμό. Επενδύοντας τον χρόνο του σε στάδια και παλαίστρες αγάπησε τον Ίππο και το κυνήγι. Με τον Ξενοφώντα η κλασική Ιππασία αποκτά «πατρότητα» και αφετηρία, σύμφωνα με τα δύο καθοριστικά του έργα: το πρώτο ο "ΙΠΠΑΡΧΙΚΟΣ" και το δεύτερο "ΠΕΡΙ ΙΠΠΙΚΉΣ". Στον “ΙΠΠΑΡΧΙΚΟ” ο Ξενοφών πραγματεύεται τα καθήκοντα του Ιππάρχου, του αρχηγού του Ιππικού, έχοντας κατά νου τον Κηφισόδωρο ο οποίος με το αξίωμα αυτό σκοτώθηκε στην μάχη της Μαντινείας 362 π.χ,χ. όπου νίκησαν μεν οι Θηβαίοι αλλά σκοτώθηκε ο αρχηγός τους Επαμεινώνδας. Ο Ξενοφών με τον ΙΠΠΑΡΧΙΚΟ του εμφανίζεται βαθύς γνώστης των διοικητικών ιππικών πραγμάτων και παρέχει πολύτιμες συμβουλές στους Αθηναίους για την αρτιότερη και αποτελεσματικότερη συγκρότηση του Ιππικού τους. Στο "ΠΕΡΙ ΙΠΠΙΚΉΣ" που ο Ξενοφών συνέγραψε μετά τον "ΙΠΠΑΡΧΙΚΟ", ο μεγάλος ιστορικός, φιλόσοφος και φυσιοδίφης θεμελιώνει την κλασική Ιππασία αλλά και την βασική Ιππογνωσία. Δυστυχώς, όμως, ο Ξενοφών συνεργεί και σε ένα μεγάλο κακό στην Ιππασία, δηλαδή, στην καθιέρωση της αναγκαιότητος της στομίδος η οποία αποτελεί ένα βασανιστικό για τον Ίππο και εντελώς άχρηστο παρελκόμενο ελέγχου του., όταν, κατά την περίοδο της Αναγεννήσεως, όλες οι τότε μεγάλες ιππικές ακαδημίες της Ευρώπης υιοθετούν κατά γράμμα τις πολλές σωστές απόψεις του Ξενοφώντος αλλά και την εντελώς λανθασμένη περί της αναγκαιότητος της στομίδος,. Ευτυχώς σήμερα, με την διεθνή άνθιση των κανόνων της Φυσικής Ιππικής, η στομίδα αρχίζει να παραμερίζεται και ο Ίππος να απολαμβάνει «εργασιακών συνθηκών» άνευ στοματικής οδύνης που προκαλεί η χρήση στομίδος. Προ του Ξενοφώντος και ο Ίππαρχος Σίμων ο Αθηναίος είχε συγγράψει πραγματεία περί Ιππικής, όμως του Ξενοφώντος όρισε την απαρχή της κλασικής ιππικής τέχνης. Από το εν λόγω πόνημα διαπιστώνουμε ότι η δυτική Ιππική τέχνη, δηλαδή, οι κανόνες που αναγνωρίζουν οι δυτικές κοινωνίες ως ρυθμίζουσες την Ιππική, ήταν ελληνικό μόρφωμα, και ό,τι σήμερα επικρατεί στα ιππικά «πράγματα» της Δύσεως υπήρξε επινόημα των Ελλήνων. Και, βεβαίως, ο Ίππος κατέκτησε πρωταγωνιστική θέση και στην ζωή των Ελλήνων. Έτσι η ιππασία κατατάσσεται ως μία πανάρχαιη δραστηριότητα αλλά και ένα από τα αρχαιότερα αθλήματα που υπάρχουν. Βλέπετε, η ανθρώπινη φύση μας δεν θα μπορούσε να αφήσει ένα πλάσμα τόσο όμορφο, τόσο ελεύθερο, έξυπνο, περήφανο, και τόσο δυνατό... αδάμαστο, πιο ειλικρινά, αδούλωτο κάτι
που ίσως ακούγεται κακό και είναι όντως κακό όταν ο άνθρωπος εκβιάζει την συνεργασία του ίππου μέσω την βίας, προξενώντας πόνο στον Ίππο. Και, δυστυχώς, αυτός είναι ο τρόπος με τον οποίο ο δυτικός Άνθρωπος έμαθε να υιοθετεί στη προσπάθειά του να διαχειρισθεί τον Ίππο. Όμως, το αποτέλεσμα μιας τέτοιας «εκβιάσεως» δεν δίνει την εικόνα μιας συνεργασίας αλλά στην πραγματικότητα είναι βασανισμός του Ίππου προκειμένου να υπηρετήσει τον Άνθρωπο και τις επιταγές του και ο Ίππος το κάνει μόνο και μόνο για να μην …πονάει. Αυτό, δυστυχώς, συμβαίνει μέχρι σήμερα κατά κανόνα στην δυτική Ιππική και όπου οι Ιππείς δεν ασπάζονται την Φυσική Ιππική, δηλαδή τους κανόνες επικοινωνίας με τον Ίππο δια της φυσικής οδού και όχι της οδού της όποιας σωματικής ή ψυχολογικής βίας. Και, είναι γεγονός ότι καμία εκπαίδευση δεν είναι αποτελεσματική εάν ο Ίππος αισθάνεται τον οποιοδήποτε πόνο. Θα υπογραμμίσω ένα απόσπασμα από το βιβλίο του Αριστοτέλη Καλέντζη, “Εκπαίδευση νεολέκτου Ίππου στην Φυσική Ιππασία και στην Έφιππη Τοξοβολία”: «Ο Ίππος παραμένει φοβισμένα υποταγμένος στον Άνθρωπο διότι ο Άνθρωπος εκμεταλλεύεται το στοιχείο του φόβου του Ίππου αποκρύπτοντας τον δικό του φόβο έναντι αυτού του υπέροχου ζώου! Υπό άδολο φυσικό φόβο ο Ίππος, υπό δόλια κυριαρχία ο Άνθρωπος, επιχειρείται συνεργασία η οποία κινείται μεταξύ εντιμότητας και βίας. Η βία στην παιδαγωγική είναι το ίδιο καταστρεπτική είτε εφαρμοζόμενη σε έναν Ίππο είτε εφαρμοζόμενη σε ένα παιδί. Διότι από την στιγμή που σηκώνεις το χέρι σου εναντίον ενός πλάσματος που προσδοκά να το καθοδηγήσεις ενώ εσύ του επιστρέφεις βαναυσότητα, έχεις χάσει τελεσιδίκως την εμπιστοσύνη του, συνεπώς κάθε προοπτική επικοινωνίας μαζί του, και παιδαγωγική χωρίς επικοινωνία είναι αδύνατη. Η Ιππασία είναι η ευφυής επικοινωνία και ισότιμη συνεργασία με τον Ίππο, αποτελεί μια απολύτως φυσική και ευγενή διαδικασία η οποία συνετέλεσε στην προαγωγή του ανθρώπινου πολιτισμού. Συνεπώς η Ιππασία αποτελεί μια απολύτως υψηλόφρονα επικοινωνία με τη φύση.» Η Ιππασία είναι Ολυμπιακό άθλημα από το 1900. Ο Ιππέας και ο Ίππος θεωρούνται «ομάδα», της οποίας τα δύο μέλη συνεργάζονται ώστε να εκτελέσουν ασκήσεις δεξιοτεχνίας, ταχύτητας, αντοχής, και υπερπηδήσεως εμποδίων. Τα αγωνίσματα που έχουν αναγνωριστεί από την Διεθνή Ομοσπονδία Ιππασίας είναι επτά. Ιππική δεξιοτεχνία Υπερπήδηση εμποδίων Ιππικό τρίαθλο Μαραθώνιος Γυμνιππευτική ( vaulting) Αμαξοδήγηση ( driving)
Τιθάσευση ( reining) Διεξάγονται ανά 4 χρόνια, στο ζυγό έτος δύο θερινών ολυμπιάδων και συμπεριλαμβάνονται στο αγωνιστικό πρόγραμμα των παγκόσμιων πρωταθλημάτων ιππικών αγώνων, (world equestrian games). Πριν ξεκινήσουμε να μιλάμε για τον Ίππο και την Ίππασία σε κάθε κατηγορία θα πρέπει να αναφέρουμε πως σε όλες τις κατηγορίες αθλημάτων πρώτα ο Άνθρωπος θα πρέπει να είναι φυσικά προετοιμασμένος ώστε να ανταποκριθεί πλήρως στις απαιτήσεις κάθε μορφής ενασχολήσεως με την Ιππασία, είτε ψυχαγωγική, είτε αγωνιστική, είτε εκπαιδευτική. Η Ιππική τέχνη απαιτεί άριστη φυσική κατάσταση. Ο συνειδητοποιημένος Ιππέας αναγνωρίζει την υποχρέωση του να διατηρεί υψηλό επίπεδο φυσικής καταστάσεως και αντοχής ώστε και την Ιππασία να απολαμβάνει καλύτερα και τον Ίππο του να μην επιβαρύνει. Και πρώτα απ΄ όλα ο Ιππέας θα πρέπει να διαθέτει δυνατό αναπνευστικό σύστημα και σωστά ρυθμισμένη αναπνοή. Ακολουθούν όλα τα υπόλοιπα που συνθέτουν μια καλή φυσική κατάσταση! Η ισορροπιστική ικανότητα, η ευκινησία, η ευλυγισία, ο συντονισμός, η αντοχή, τα νεύρα, η χάρη και η καλλιτεχνία είναι όλα όσα ένας Ιππέας πρέπει να διαθέτει. Με συστηματική προσπάθεια και με καθημερινή συνέπεια και με αφιέρωση χρόνου, ένας Ιππέας θα αναπτύξει τις αρετές που διαθέτει και θα ανακαλύψει κάποιες που δεν πίστευε ότι διαθέτει. Στη προσπάθεια αναδείξεως ενός καλού Ιππέως θα παίξουν σημαντικό ρόλο ο σωματότυπος και η σωματοδομή του Ιππέα. Και μετά από όσα προαναφέρθηκαν, κάθε φορά που ο Ιππέας ετοιμάζεται να ιππεύσει θα πρέπει προηγουμένως να προθερμανθεί. Πριν ανέβουμε στην ράχη του ίππου θα πρέπει να προετοιμάσουμε κατάλληλα το σώμα μας, κατά κύριο λόγο για να αποφύγουμε μυοσκελετικούς τραυματισμούς. • Αναλύοντας τα αγωνίσματα της Ιππασίας, επιστρέφουμε και πάλι στον Ξενοφώντα, στου οποίου το έργο “Περί Ιππικής” γίνεται αναφορά στην Ιππική Δεξιοτεχνία στην οποία ο Ιππέας κατευθύνει και διευθύνει με διακριτικές κινήσεις τον Ίππο του στο να εκτελέσει ένα σύνολο ασκήσεων ακριβείας σε συγκεκριμένο αγωνιστικό χώρο με άμμο μήκους 60 × 20 μέτρων. • Στην υπερπήδηση εμποδίων, η ομάδα του Ιππέα και του Ίππου, αγωνίζονται σε μια διαδρομή τεχνητών εμποδίων. Εάν γίνουν σφάλματα (κατάρριψη εμποδίων, άρνηση κτλ) τους επιβάλλονται βαθμοί ποινής. • Η γυμνιππευτική (vaulting) περιγράφεται συχνά ως γυμναστική και χορευτική ακροβασία με τον Ίππο. Έχει ρίζες πολύ βαθιά στο χρόνο, πιστεύεται τουλάχιστον 2000 ετών. Στην γυμνιππευτική οι Ιππείς ασκούν ακροβατικές και χορευτικές κινήσεις πάνω στις πλάτες των κινουμένων Ίππων. Στην γυμνιππευτική δεν χρησιμοποιείται η συνήθης σέλα, αντί της οποίας εφαρμόζεται ένα ειδικό περίζωμα με χειρολαβές που ονομάζεται σελίσκη ή και ένα αρκετά παχύ επίσαγμα για να απορροφά τους κραδασμούς από τα
ακροβατικά του Ιππέα η των Ιππέων. Ο Ίππος κινείται κυκλικά σε συραγωγέα, δηλαδή, ιμάντα τον οποίο κρατά χειριστής από εδάφους έτσι ώστε οι υπόλοιποι Ιππείς να εκτελούν τις ασκήσεις τους χωρίς να χρειάζεται να κατευθύνουν οι ίδιοι τον Ίππο. • Η αμαξοδήγηση είναι το παλαιότερο ιππικό αγώνισμα χωρίς Ιππείς αλλά με αμαξηλάτη. Περιλαμβάνει δεξιοτεχνία αμαξοδηγήσεως, τον μαραθώνιο αμαξοδηγήσεως και την αμαξοδήγηση μετ΄ εμποδίων. Η δεξιοτεχνία αμαξοδηγήσεως προϋποθέτει μια σειρά από διευθυντικές κινήσεις. Ο μαραθώνιος είναι μια διαδρομή 22 χλμ με φυσικά και επικίνδυνα σημεία. Στην αμαξοδήγηση μετ' εμποδίων η πορεία είναι ζικ ζακ μέσα σε μια στενή διαδρομή 20 εμποδίων όπου υπάρχουν κώνοι με μπάλες στην κορυφή τους και οι αμαξηλάτες καλούνται να περάσουν έτσι ώστε να μην ρίξουν τους κώνους ή τις μπάλες που υπάρχουν. • Ο μαραθώνιος ή ιππική αντοχή είναι ένα αγώνισμα που έχει στόχο να δοκιμαστεί η αντοχή του ίππου σε συνάρτηση με την ταχύτητα κινήσεώς του. Η έμφαση δίνεται στο να τερματίσει ο αγωνιζόμενος Ίππος στην καλύτερη δυνατή φυσική κατάσταση την οποία κρίνει ο παριστάμενος Ιππιατρός. Ο ιππέας πρέπει να γνωρίζει καλά τις δυνατότητες του ίππου του. Ο αγώνας αποτελείται από επιμέρους φάσεις, στο τέλος κάθε φάσης υπάρχει υποχρεωτική στάση η αλλιώς αναμονή ( λέγεται και vet gate), εκεί γίνεται κτηνιατρικ’ος έλεγχος κάθε ίππου. Κάθε φάση δεν πρέπει να υπερβαίνει σε μήκος τα 40 χλμ( 30 χλμ για τους αγώνες 1 αστέρος). Σε αγώνες 160 χλμ πρέπει να υπάρχουν τουλάχιστον πέντε πύλες και ο τελικός έλεγχος στο τερματισμό. Όποια κι αν είναι η σειρά εκκινήσεως ο κάθε αγωνιζόμενος διανύει τον αγώνα σαν να είναι εντελώς μόνος του και αγωνίζεται κατά του χρόνου. • Όσο για το ιππικό τρίαθλο, η ιστορία του αρχίζει στις αρχές του αιώνα μας, στην Αγγλία, όπου η ράτσα του Ίππου κυνηγίου δεν υπήρχε πια σε αφθονία και ξεκίνησαν οι προσπάθειες για να διατηρηθεί ένα είδος Ιππασίας εξίσου συναρπαστικό. Το 1906 αρχίζει η προσπάθεια στον Αγγλικό στρατό για την προώθηση εκπαιδεύσεως του πολεμικού Ίππου ώστε να έχει μεγάλη αντοχή σε ανώμαλους δρόμους μεγάλων αποστάσεων. Έτσι ξεκίνησαν να διοργανώνονται αγώνες οι οποίοι ήσαν προάγγελοι του σημερινού αθλήματος του ιππικού τριάθλου. Το ιππικό τρίαθλο είναι συνδυασμός 3 αγωνισμάτων: Της ιππικής δεξιοτεχνίας, της Ιππικής Αντοχής και Υπερπήδησης φυσικών εμποδίων. • Τελευταίο αγώνισμα η τιθάσευση (reining) δηλαδή ένα τελείως αμερικανικό (western) αγώνισμα κατά το οποίο ο Ιππέας ενώ θέτει τον Ίππο του σε ακραίο καλπασμό και εκτελεί κλειστές στροφές και ίχνη τεθλασμένων καταφέρει επιτόπιες ακινητοποιήσεις με ό,τι αυτό σημαίνει για την ψυχολογία και την ανατομία του Ίππου. Καλύτερα ας μην επεκταθούμε… διότι η ανθρώπινη βαρβαρότητα και βλακεία πολλές φορές δεν έχει προηγούμενο. Δυστυχώς, η Διεθνής Ομοσπονδία Ιππασίας η οποία είναι η παγκοσμίως ανώτατη αθλητική αρχή της Ιππασίας δια των κατά χώρα ομοσπονδιών της, ενώ διαλαλεί τον σεβασμό της για την ευημερία του Ίππου, εξακολουθεί να
επιτρέπει την χρήση των βαρβάρων αλλά και περιττών, βασανιστικών για τον ίππο οργάνων, όπως της στομίδας, των μαστιγίων και των σπιρουνιών, κάτι που η Σχολή των «Ελλήνων Κενταύρων» απαγορεύει ρητώς στους μαθητές της με αποτέλεσμα να καταφέρνουμε πολύ ανώτερα και ποιοτικότερα αποτελέσματα στον χειρισμό των Ίππων απ΄ ό,τι οι Ιππείς των ομοσπονδιών «δυτικής Ιππικής». Ένας άλλος βασικός κλάδος της ιππικής τέχνης είναι η Ιπποκομία, δηλαδή οι γνώσεις της βασικής φροντίδας του Ίππου ώστε αυτός να διατηρείται υγιής και ιππεύσιμος, δηλαδή, βασικός άξονας της ευημερίας του Ίππου. Και η Ιπποκομία ορίζεται από μια σειρά διαδικασιών που εκτελούνται είτε από τον Ιπποκόμο, είτε από τον ίδιο τον ευσυνείδητο Ιππέα πριν την εφίππευση και μετά την αφίππευση. Αν και μεγαλόσωμο ζώο ο Ίππος, αν και 14 φορές πιο δυνατό από τον Άνθρωπο, εν τούτοις παραμένει ένα πολύ ευαίσθητο, από βιολογικής πλευράς, πλάσμα υποκείμενο σε κίνδυνο ζωής για τον οποίο χρειάζεται φροντίδα ενστίκτου αλλά και φροντίδα από τον Ιππαγωγό του. Ο Ίππος, επί παραδείγματι, δεν εξεμεί και αυτό σημαίνει αυξημένους κινδύνους κολικού που συχνά καταλήγουν σε θανατηφόρο αποτέλεσμα. Έτσι η σωστή Ιπποκομία προλαμβάνει πολλά δυσάρεστα! Ο Ίππος κατά την διάρκεια των εκατομμυρίων ετών τής εξέλιξης του, κληρονόμησε από την φύση όλα όσα κρίθηκαν απαραίτητα για την επιβίωση και ευημερία του. Παρ' όλα αυτά ο Άνθρωπος θέλησε να παρέμβει και να του προσθέσει πολλά (περιττά) πράγματα με την δικαιολογία της ευημερίας του. Μια ανεξάντλητη γκάμα εμπορικών αξεσουάρ για τον καλλωπισμό του ( σαμπουάν, σπρέι κτλ.), αντιφυσικά κουρέματα και ανόητα φορέματα, που δεν σέβονται την φυσικότητά του αλλά προωθούν την ανθρωποκεντρική κερδοσκοπία ταλαιπωρούν αυτό το υπέροχο ζώο από τον Άνθρωπο ο οποίος και στην περίπτωση του Ίππου παραβιάζει φυσικούς κανόνες δρώντας αντίθετα με την φύση και την ταξιδερμική λειτουργικότητα του Ίππου. Σαφώς και με την Ιπποκομία θα πρέπει να στοχεύουμε στην ευημερία του Ίππου αλλά αυτό θα πρέπει να το επιδιώκουμε συντασσόμενοι με την φύση του και όχι με την δική μας κερδοσκοπική πρόθεση προωθήσεως εμπορικών προϊόντων όπως, δυστυχώς, συμβαίνει στην «δυτική Ιππασία»! Οι Ίπποι στην φύση είναι καθαροί, μπορεί να μην τους φαίνεται αλλά συνηθίζουν να καθαρίζονται μόνοι τους ή να αλληλοβοηθούνται στον καθαρισμό τους. Χρησιμοποιούν για τον σκοπό αυτό τα δόντια τους ή τρίβουν το σώμα τους σε κλαδιά δέντρων. Τους αρέσει να κυλιούνται σε λιβάδια, άμμο η λάσπη γιατί έτσι φεύγουν οι παλιές τρίχες και τα ενοχλητικά ζωύφια. Όμως ο Ίππος που διαμένει υπό κελλιωτικό σύστημα σε ατομική φάτνη σε Σταύλο χρειάζεται περιποίηση από τον Άνθρωπο, δηλαδή, Ιπποκομία.
• Ο Ιππέας, αρχικά, είναι πρέπει να μάθει την συμπεριφορά του Ίππου του ώστε να μπορεί να τον ιπποκομεί με ασφάλεια και αποτελεσματικότητα σε καθημερινή, συνεχή, συχνότητα. • Πρέπει, πρώτα απ΄ όλα να τον επιθεωρεί για να εντοπίσει τυχόν εξωτερικές πληγές, πρηξίματα και συμπτώματα ασθενειών έτσι ώστε να ξεκινήσει άμεσα η θεραπεία τους. Η καθημερινή ιπποκομία γίνεται πριν και μετά την ίππευσή του. Πριν γιατί πρέπει να φύγουν οι σκόνες και οι βρωμιές του Σταύλου, και μετά γιατί με τον ιδρώτα της εργασίας, την σκόνη και την λάσπη, κολλάνε οι τρίχες και βουλώνουν οι πόροι, με αποτέλεσμα την κακή άδηλη αναπνοή. Και η προσεκτική αντιμετώπιση της εφιδρώσεως είναι πολύ απαραίτητη στον Ίππο για την αποφυγή κρυολογημάτων που μπορεί να εξελιχθούν ακόμη και σε κολικό που είναι πολύ επικίνδυνος γι αυτό το ευαίσθητο ζώο. Πολύ σημαντικός είναι και ο έλεγχος των οπλών και των πελμάτων του Ίππου. Ο καλός Ιππέας πάντοτε πριν ξεκινήσει την καθημερινή Ιπποκομία θα ελέγξει με την παλάμη του την θερμοκρασία των περιοπλίων, δηλαδή, του εξωτερικού περιφερειακού κεράτινου τοιχώματος της οπλής για, τυχόν, αυξημένη θερμοκρασία η οποία είναι ένδειξη ενδονυχίτιδος, κάτι επίσης επικίνδυνο για τον Ίππο και ακολούθως, θα σηκώσει ένα-ένα πόδι του Ίππου ώστε να καθαρίσει προσεκτικά με ειδικό εργαλείο που λέγεται αγκύλη τα πέλματα από, τυχόν, ξένα σώματα, κοπριές και χώμα. Μετά από μία καλοκαιρινή ημέρα έντονης εργασίας, ο Ιππέας θα ρίξει άφθονο νερό με πίεση στους τένοντες των ποδιών του Ίππου του για να τους ανακουφίσει. Αν θέλουμε πλένουμε και όλο το σώμα του εκτός από το κεφάλι αποφεύγοντας να ρίξουμε νερό στους ακουστικούς πόρους για να μη προκαλέσουμε ωτίτιδα. Και πριν ο Ίππος εγκλεισθεί στον Σταύλο θα πρέπει να έχει στεγνώσει κάτι που το φροντίζουμε χρησιμοποιώντας την στλεγγίδα, ένα ειδικό εργαλείο με το οποίο αφαιρούμε τα νερά από το σώμα του και περπατώντας τον. Ένας Ιππέας είναι αναγκαίο να γνωρίζει τα βασικά αισθητήρια του Ίππου και πρέπει να έχει πλήρη γνώση για τον τρόπο με τον οποίο ένας Ίππος προσλαμβάνει πληροφορίες ώστε να αντιλαμβάνεται τον περιβάλλοντα κόσμο. Αυτό είναι απαραίτητο ώστε και ο ίδιος ο Ιππέας να μπορεί να επικοινωνεί με τον Ίππο του για την καλύτερη δυνατή, μεταξύ τους, συνεργασία. Η δυνατή αίσθηση του Ίππου είναι η όσφρηση με την οποία αντιλαμβάνεται και ταυτοποιεί από μεγάλη απόσταση πλάσματα και αντικείμενα. Με την αίσθηση αυτή αναγνωρίζει τα άλλα ζώα της αγέλης του αλλά και τις διαθέσεις όσων τον πλησιάζουν εντοπίζοντας την ακούσια έκκριση αδρεναλίνης που γι αυτόν σημαίνει κίνδυνο. Έτσι ένας Άνθρωπος που φοβάται τον Ίππο, ή που είναι εκνευρισμένος ή θυμωμένος, ακουσίως θα εκκρίνει αδρεναλίνη την
οποία θα αντιληφθεί δια της οσφρήσεώς του ο Ίππος και θα ανησυχήσει, με τη σειρά του κι αυτός, με απρόβλεπτες συμπεριφορικές αντιδράσεις… Η όρασή του κατά πολύ διαφορετική από την όραση του Ανθρώπου με πολύ πιο έντονη ικανότητα περιφερειακής αντιλήψεως καλύπτει σχεδόν περιφέρεια πλήρους κύκλου πέριξ του εαυτού του με δύο περιορισμένους κώνους «τυφλότητος», τον ένα μπροστά και κάτω από το σαγόνι και τον άλλο στα οπίσθιά του. Γι αυτό και όταν περνάμε πίσω από έναν Ίππο θα πρέπει να είμαστε πολύ προσεκτικοί αλλά και να μην τείνουμε το χέρι μας απότομα για να τον χαιδέψουμε στο ρύγχος από εμπρός διότι δεν μπορεί να αναγνωρίσει αμέσως το χέρι μας με αποτέλεσμα να τρομάζει. Ο Ίππος με την πλευρική τοποθέτηση των οφθαλμών του διαθέτει πολύ ευρύτερη αλλά μικρότερη βάθους όραση, σε ένα πεδίο πλευρικής οράσεως 160-170 μοιρών προς κάθε πλευρά της κεφαλής. Με μονοοπτική όραση μπορεί να δει προς κάθε πλευρά, αδυνατεί να έχει πλήρη όραση κατευθείαν εμπρός του και με διοπτρική όραση έχει ένα στενότερο πεδίο οράσεως εμπρός του. Μπορεί να χρησιμοποιεί το κάθε του μάτι για να βλέπει ανεξάρτητα από το άλλο, ( αυτό είναι μονοοπτική όραση). Η διοπτρική όραση του τον βοηθάει να εκτιμάει αποστάσεις αλλά σε στενό πεδίο οράσεως αλλά σε αυτό το πεδίο η όραση του θολώνει. Σύμφωνα με έρευνες εντοπίζει μια περιορισμένη κλίμακα χρωμάτων, διακρίνει το φωτεινό από το σκούρο, το κόκκινο από το κυανό, αλλά όχι το πράσινο από το γκρι. Να τονίσω πως οι Ίπποι είναι άκρως παρατηρητικοί, μαθαίνουν πολύ γρήγορα, έχουν συνδυαστική μνήμη και κάποια αρνητική εντύπωση για την ασφάλεια τους μπορεί να τους εντυπωθεί ισοβίως ως προειδοποιητικό προστασίας τους. Η γεύση του τον βοηθά να απορρίπτει εγκαίρως τοξικά φυτά που μπορεί να του δημιουργήσουν σοβαρό έως και θανατηφόρο αποτέλεσμα. Η ακοή του είναι επίσης εντελώς διαφορετική από αυτή του Ανθρώπου και ακούει ήχους που εμείς δεν ακούμε. Ο Άνθρωπος έως 25 ετών ακούει σε μια συχνότητα 20hz έως 20khz, ο Ίππος ακούει μεταξύ 50hz έως 35 khz. Και μπορεί να περιστρέψει τα αυτιά του 180 μοίρες προσανατολίζοντας τα στη πηγή του θορύβου που άκουσε. Η διεύθυνση περιστροφής των αυτιών δείχνει και το σημείο του ενδιαφέροντος του. Αυτό που πρέπει να σημειωθεί είναι πως ο Ίππος ενώ δεν αντιλαμβάνεται την σημασία των λέξεων που ακούει από τον Άνθρωπο αντιλαμβάνεται το νόημά τους από τον τόνο της φωνής μας και το ύφος μας. Επίσης, η αφή είναι πολύ σημαντική για να περάσει στον ΄Ίππο μηνύματα επικοινωνίας και ο Ιππέας την αξιοποιεί προκειμένου να επικοινωνεί αποτελεσματικότερα με αυτόν. Τα «αγγίγματα» του χεριού του Ιππέως με το σώμα του Ίππου είναι εντολές. Τον αγγίζει ελαφρά στον μηρό, επί παραδείγματι, για να σηκώσει ο Ίππος το αντίστοιχο πόδι και να του καθαρίσει ο Ιππέας το πέλμα, στην Ιπποκομία. Μεταξύ τους οι Ίπποι αξιοποιούν την αφή για να επικοινωνήσουν και να ανταλλάξουν μηνύματα και πληροφορίες. Θα τους δούμε συχνά να τρίβει ο ένας το ρύγχος του στο σώμα του άλλου και αυτό για τους Ίππους σημαίνει επικοινωνία.
Ο Άνθρωπος θέλοντας να χαϊδέψει και να ευχαριστήσει τον Ίππο θα πρέπει να σκεφτεί και να λειτουργήσει ως Ίππος και όχι ως Άνθρωπος. Το καλύτερο σημείο για να το πετύχει είναι να τρίψει το χέρι του στην ακρωμία του ζώου, δηλαδή, στο προεξέχον κόκαλο στη ράχη του. Η αφή, επίσης, είναι και ένα «μονοπάτι» παιδαγωγικής του Ίππου όταν αυτός γεννιέται και διάγει τον πρώτο καιρό της ζωής του. Αμέσως μόλις γεννηθεί ο σωστός Ιππαγωγός θα τον κρατήσει «αγκαλιά» για να δώσει στο νεογέννητο να πρωτο-αντιληφθεί την αγαθή σχέση του με τον Άνθρωπο. Αυτός ο εναγκαλισμός αποτελεί και το αρχικό «δέσιμο» του Ίππου με τον μετέπειτα συνεργάτη του άνθρωπο. Ακόμη μία βασική παράμετρος της Ιππικής τέχνης είναι και η Ιπποσαγή, δηλαδή, η χαλίνωση και η επίσαξη. Η χαλίνωση (δηλαδή η τοποθέτηση χαλινού ή ηνίου) πρωταγωνιστεί στην διεύθυνση του Ίππου και προσαρτάται στη κεφαλή του, ώστε επάνω της να τοποθετείται και το «τιμόνι» που αποτελείται από τις δύο ηνίες ενώ η επίσαξη περιλαμβάνει την σέλλα με τους αναβολείς ή το σάγμα (σαμάρι) ή το εφίππιο (απλό στρωσίδι υφάσματος). Στην αρχαιότητα σέλλα διέθεταν μερικοί αρχαίοι ανατολικοί λαοί αλλά όχι οι Έλληνες οι οποίοι είχαν καθιερώσει το απλό, λιτό, εφίππιο άνευ αναβολέων. Οι αναβολείς αποτελούν επινόημα των Κινέζων προοριζόμενο για την καλύτερη στήριξη Ιππέως που χρησιμοποιεί όπλο σε εξέλιξη μάχης και η αρχαιότερη εμφάνισή τους ανακαλύφθηκε στον τύμβο Τσανγκτσά σε μία πήλινη φιγούρα Ιππέως χρονολογούμενη το 302 μ.χ.χ. Στη Δύση οι αναβολείς έφτασαν περίπου τον 6ο μ.χ.χ. αιώνα από τους Αβάρους (= εξορίστους), μια νομαδική φυλή που μετακινήθηκε μέσω Ρωσίας προς τις παραδουνάβιες χώρες απειλώντας την Ανατολική Ρωμαϊκή Αυτοκρατορία την οποία παραπλανητικώς και ανιστορήτως αποκαλούμε «Βυζάντιο». Τέλος, η πετάλωση είναι ακόμη ένα επινόημα του Ανθρώπου ώστε να μπορεί να κινείται επί του Ίππου και επί παντοειδούς εδάφους χωρίς κίνδυνο καταστροφής των οπλών του Ίππου αλλά και προστατεύοντας τα κεράτινα περιόπλια από διαβρωτικές φθορές από την αμμωνία των λιμναζόντων ούρων, υπερυψώνοντάς τα μερικά χιλιοστά από την επιφάνεια του δαπέδου, όταν οι Ίπποι ήσαν αναγκασμένοι να παραμένουν επί μακρόν στους περιορισμένους χώρους των κάστρων της Ευρώπης. Προ της πεταλώσεως, οι αρχαίοι Έλληνες αλλά και οι Ρωμαίοι είχαν καθιερώσει ένα είδος επιπρόσθετου «υποδήματος» κατασκευασμένο από πλεκτά σπάρτα (solea sparta) ή δερμάτινα σκύτη, τα ιπποσάνδαλα τα οποία αργότερα εξελίχθηκαν σε ένα μεταλλικό κάτυμα (σόλα) που στερεώνονταν στο πέλμα του Ίππου με την βοήθεια δερμάτινων ιμάντων. H πετάλωση με την σημερινή της μορφή πρωτοεμφανίζεται το 481 μ.χ.χ. όταν, σύμφωνα με τον Λέοντα «Σοφό» εφαρμόσθηκαν στους αυτοκρατορικούς Ίππους «πέδιλα σεληναία μετά καρφίων».
. Μία βασικότατη παράμετρος της Ιππικής είναι και η Ιπποτροφια, δηλαδή, η συστηματική εκτροφή Ίππων. Όπως και οτιδήποτε έχει να κάνει με τον Ίππο έτσι και η Ιπποτροφια έχει ρίζες από την αρχαιότητα. Οι Ίπποι που εκτρέφονται σήμερα στη χώρα μας είναι Ίπποι που δημιουργήθηκαν μετά από συνδυασμό επιλογής διασταυρώσεως γεννητόρων που ανήκουν σε ξένες και ντόπιες φυλές. Υπάρχουν Ίπποι αθλητές και αγώνων, αλλά η μεγαλύτερη πλειοψηφία είναι οι Ίπποι εργασίας. Έχει αυξηθεί το ενδιαφέρον στην Ελλάδα για την Ιπποτροφία, κυρίως για Ίππους αθλητές και αγώνων. Η συντριπτική πλειοψηφία αυτών των Ίππων βρίσκεται σε ομίλους και ιπποτροφεία της χώρας μας. Μιλώντας για τα Ελληνικά γένη, κατά την αρχαιότητα ως άριστα ιππικά γένη ήταν το Αρκαδικό, το Αργολικό, το Επιδαύριο (εξ αυτού και ο ίππος του Ξενοφώντα), αλλά και της Αιτωλίας, της Φθιώτιδας, της Λοκρίδος, της Κρήτης (ο Οππιανός τους αναφέρει ως ταχύποδες, ελαφρείς και ανθεκτικούς επί μακρών αποστάσεων), της Θράκης λευκόχρωμοι και διάστικτοι, άσχημοι στην όψη αλλά και λίαν ταχύποδες επί ορεινού εδάφους και ανθεκτικοί), της Σκύρου, και της Μακεδονίας Το πλέον όμως ονομαστό και καλύτερο εξ όλων των Ελληνικών ιππικών γενών υπήρξε εκείνο το οποίο αναπτύχθηκε στην Θεσσαλία, γένος από το οποίο προήρχετο ο περίφημος ίππος του μεγάλου Αλεξάνδρου ο Βουκεφάλας. Δυστυχώς η παρακμή του Ελληνισμού δεν άφησε ανέγγιχτα και τα Eλληνικά ιππικά γένη, με αποτέλεσμα ελάχιστα εξ αυτών να επιζήσουν των αιώνων και να διατηρούν δείγματα απογόνων μέχρι σήμερα. Και αυτά τα γένη είναι μόλις τέσσερα: • ο μικρόσωμος Ίππος της Θεσσαλίας • ο μικρόσωμος Ίππος της Πίνδου ( απόγονος του Mακεδονικού) • ο μικρόσωμος Ίππος της Πηνείας ( απόγονος της Ήλιδος, της Αχαΐας και Αρκαδίας) και •ο Ίππος της Θράκης (που αποκαλείται και Ροδόπης, ο οποίος διατηρεί τις ίδιες χαρακτηριστικά σκληρές οπλές του που δεν χρειάζονται καν πετάλωμα) Επιπλέον, σήμερα, στην Ελλάδα επιβιώνει ένα ακόμα γηγενές είδος, το Ιππάριο της Σκύρου αλλά δεν έχει προσδιοριστεί η χρονική του αφετηρία. Η Έφιππη Τοξοβολία την οποία υπηρετεί η Ομάδα των «Ελλήνων Κενταύρων» είναι η τέχνη του να τοξεύεις από έναν Ίππο που κινείται, κυρίως σε καλπασμό, ενώ εφιπποτοξότης αποκαλείται ο Ιππέας που οπλισμένος με τόξο είναι ικανός να πολεμά και στη διάρκεια του καλπασμού. Αποτελούσε κυρίαρχο και καθοριστικής συμβολής χαρακτηριστικό της καθημερινότητος των Ευρωπαίων Νομάδων κατά την Αρχαιότητα και το Μεσαίωνα, καθώς και των Σκυθών, των Ινδών στην αρχαιότητα, των Μογγόλων και των Τούρκικων
φυλών κατά το Μεσαίωνα. Με την εξάπλωση των φυλών αυτών αλλά και των Ούνων, η πρακτική της Έφιππης Τοξοβολίας μεταφέρθηκε και έγινε γνωστή στην Ανατολική Ευρώπη αλλά και στην Ανατολική Ασία. Στην Ανατολική Ασία τιμήθηκε και εξασκήθηκε ιδιαιτέρως από τους Ιάπωνες Σαμουράι, οι οποίοι την αποκαλούν "Yabusame". Αναπτύχθηκε διαφορετικά ανάμεσα στους κατοίκους της Βόρείου και της Νοτίου Αμερικής, με τους ιθανεγείς Comanche να είναι ιδιαίτερα ικανοί. Αποτελεί την πρώτη μορφή "πυρός και κινήσεως" των σημερινών μηχανοκίνητων μονάδων. Στην αμερικανική ήπειρο, οι ιθαγενείς των μεγάλων βοσκοτόπων της Βορείου Αμερικής, ανέπτυξαν την Έφιππη Τοξοβολία για κυνήγι και πόλεμο. Το κυνήγι βούβαλων των βορειοαμερικάνων συγκαταλέγεται ανάμεσα στα πιο εντυπωσιακά καταγεγραμμένα παραδείγματα κυνηγετικής έφιππης τοξοβολίας. Απαιτεί, ο ιππέας, να έχει εξαιρετικές ιππευτικές ικανότητες, λόγω του ότι ιππεύει σε μεγάλες ταχύτητες χωρίς να κρατά ηνίες, για να μπορεί να τοξεύσει. Οι εφιπποτοξότες συγκροτούσαν το ελαφρύ ιππικό, όπως το Σκυθικό, το Ούνικο, το Παρθικό, το Κουμάνικο κ.α, ή και το βαρύ ιππικό όπως οι Βυζαντινοί Καβαλλάριοι και οι Ιάπωνες Σαμουράι. Κάποια έθνη τον μεσαίωνα, όπως οι Μογγόλοι και οι Ούγγροι, είχαν και των δύο τύπων ιππικό. Κάποιοι στρατοί όμως, όπως οι Πάρθιοι, οι Τεύτονες Ιππότες ή οι Παλμύριοι συνδύαζαν το ιππικό τους ανάμικτα με υπέρβαρους κατάφρακτους ιππότες και υπερελαφρύ ιππικό. Στη μάχη, το ελαφρύ ιππικό τοξοτών ήταν περισσότερο για αψιμαχίες. Κινούταν γρήγορα, αποφεύγοντας μάχη σώμα με σώμα, για να καταφέρουν πλήγμα στα μετόπισθεν του εχθρού. Η τακτική των Παρθίων εφιπποτοξοτών ήταν να οπισθοχωρούν ενώ τόξευαν προς τον εχθρό γυρίζοντας τον κορμό τους ανάποδα. Εξ ού και η παρθία στάση στην τοξοβολία. Λόγω της ταχύτητας των εφιπποτοξοτών, τα εχθρικά στρατεύματα ήσαν αδύναμα να απαντήσουν στην απειλή αν δεν είχαν εκηβόλα όπλα. Αυτή η συνεχής όχληση των εφιπποτοξοτών, επέφερε στον εχθρό απώλειες έμψυχου υλικού, καταρράκωση ηθικού και διάσπαση σχηματισμού. Κάθε απόπειρα επίθεσης στους εφιπποτοξότες θα καθυστερούσε επίσης όλο το στράτευμα. Εφιπποτοξότες βαρέως τύπου, όπως οι Βυζαντινοί Καβαλλάριοι, οι Τούρκοι Τιμαριώτες ή οι Ιάπωνες Σαμουράι, μάχονταν ως πειθαρχημένη μονάδα. Αντί να παρενοχλούν δίχως μάχη σώμα με σώμα, τόξευαν, αποδυνάμωναν τον εχθρό και έπειτα του επιτίθονταν. Εκτός του τόξου κουβαλούσαν λόγχες και σπαθιά. Η έφιππη τοξοβολία εμφανίστηκε την εποχή του σιδήρου, αντικαθιστώντας το άρμα της εποχής του χαλκού. Αποτελεί τη πλέον αρχέγονη πρακτική συνεφαρμογή των δύο αειχρόνων βασικών συνιστωσών του Πολέμου που είναι το «πυρ» και η «κίνηση». Εν προκειμένω, το «πυρ» υλοποιείται από την τόξευση του βέλους του αρχαιότατου και πρώτου εκηβόλου όπλου, του, τόξου. Κατά την Έφιππη Τοξοβολία ο Εφιπποτοξότης (ή Ιπποτοξότης όπως, αδοκίμως, απεκαλείτο στην αρχαιότητα) θα έπρεπε να καρφώσει το βέλος του στο στόχο του κατά την διάρκεια ενός εκ των καλπαστικών χρόνων κατά τον οποίο και τα τέσσερα πόδια του Ίππου του βρίσκονται στον αέρα προς
αποφυγή των κραδασμών της επαφής των πελμάτων με το έδαφος κι έτσι, του αποτελεσματικότερου στοχασμού. Και όπως ακριβώς η Έφιππη Τοξοβολία εξετελείτο στο παρελθόν, το ίδιο εκτελείται και σήμερα. Οι πρώτες απεικονίσεις εφιπποτοξοτών βρέθηκαν σε καλλιτεχνικές δημιουργίες της Νεο-Ασσυριακής Αυτοκρατορίας, τον 9ο περίπου π.χ.χ. αιώνα. Πρώιμες Ασσυριακές απεικονίσεις εφιπποτοξοτών, αποκαλύπτουν ότι κάλπαζαν σε δυάδες, ο ένας ιππέας έλεγχε και τα δύο άλογα, ενώ ο άλλος τόξευε. Καλά οργανωμένοι Ρωμαϊκοί στρατοί, νίκησαν τους Πάρθιους και κατέκτησαν και την πρωτεύουσα τους τρεις φορές. Εν αντιθέσει με τις ήττες αυτές των εφιπποτοξοτικών στρατών, η μεσαιωνική μάχη της Legnica στην Πολωνία το 1241 μ.χ.χ, δείχνει την προσφορά του εφιπποτοξότη στην αποτελεσματική έκβαση μιας μάχης, εναντίον οργανωμένου και πάνοπλου στρατού. Οι αψιμαχίες, στις οποίες ειδικεύονταν οι εφιπποτοξότες, απαιτούσαν μεγάλα και ανοιχτά πεδία μάχης για ελιγμούς και οπισθοχώρηση. Αν δεν υπήρχε, ήταν πολύ εύκολο το ελαφρύ ιππικό να αποδυναμωθεί, καθώς αποτελούσαν εύκολο στόχο για τους αντίπαλους τοξότες, λόγω του μεγαλύτερου όγκου τους. Οι μεγάλοι στρατοί λοιπόν, σπάνια βασίζονταν αποκλειστικά στους εφιπποτοξότες. Οι εφιπποτοξότες "βαρέως τύπου" εμφανίστηκαν στον Ασσυριακό στρατό, τον 7ο αιώνα π.χ.χ, αφού εγκαταλείφθηκε η μάχη με άρματα και συνδυάστηκε το ελαφρύ ιππικό, με το κατάφρακτο και πλήρως εξοπλισμένο. Αυτοί χρησιμοποιούσαν αλυσιδωτό θώρακα ή δερμάτινες φολιδωτές πανοπλίες και ανάλογου τύπου κράνη. Ακόμα και τα άλογά τους είχαν τη δική τους θωράκιση. Το βαρύ ιππικό, εν αντιθέσει με το ελαφρύ και άτακτο, σχημάτιζε οργανωμένες μονάδες. Η τακτική τους ήταν αρχικά να τοξεύουν συντεταγμένα πέντε με έξι βέλη ο καθένας με σκοπό να αποδυναμωθεί και να σκορπίσει ο εχθρός και έπειτα να εφορμούν. Συχνά εκτός του τόξου, είχαν και λόγχες για μάχη εκ του συστάδην. Οι Μογγόλικοι στρατοί, αλλά και κάποιοι άλλοι χρησιμοποιύσαν βαρύ ιππικό μαζί με ελαφρύ. Το βαρύ ιππικό, μπορούσε εύκολα να νικήσει το αντίπαλο, ελαφρύ ιππικό, λόγω της θωράκισής του. Το Ρώσικο ιππικό χρησιμοποιούσε βαριά θωράκιση εναντίον του ελαφρού ιππικού των Τατάρων, όπως και οι Τούρκοι Τιμαριώτες ήταν συχνά εξοπλισμένοι σαν Δυτικοί Ιππότες, για να αντιμετωπίσουν τις επιθέσεις Ούγγρων, Αλβανών και Μογγόλων. Οι Γερμανικές και Σκανδιναυικές φυλές χρησιμοποίησαν εκτενώς έφιππους τοξότες με βαλλιστρίδα. Εκτός από αψιμαχίες ή αναγνώριση, χρησίμευαν και σαν οπισθοφυλακή των Ιπποτών ή να καταδιώκουν αντίπαλους εφιπποτοξότες. Όταν η μάχη ήταν στο ζενίθ, εφορμούσαν στα μετόπισθεν του εχθρού και εξ’ επαφής τόξευαν ένα βέλος και χωρίς να επανοπλίσουν, μάχονταν με σπαθί. Με την εμφάνιση των πυροβόλων όπλων, από τον 16ο αιώνα μ.χ.χ., το τόξο σταδιακά αντικαταστάθηκε. Χρησιμοποιούταν όμως παράλληλα με το πιστόλι, μέχρι και τον 17ο αιώνα μ.χ.χ, από τους Ανατολικοευρωπαικούς στρατούς, όπως τους Μοσκοβίτες, τους Οθωμανούς και τους Κοζάκους.
Οι Ευρωπαίοι και Ασιάτες εφιπποτοξότες χρησιμοποιούσαν τόξα φτιαγμένα από τρία στρώματα, διαφόρων υλικών, τα οποία ήταν κανονικού ή μεσαίου μεγέθους, με καλό δραστικό βεληνεκές, ενώ οι ιθαγενείς της Βορείου Αμερικής, κατασκεύαζαν μικρά τόξα από συμπαγές ξύλο που συχνά τα ενίσχυαν με τένοντες ζώων. Φημισμένους Εφιπποτοξότες ανέδειξε η μεγάλη Μογγολική Αυτοκρατορία του Τσίγκις Κχάαν και, γενικώς, οι ιππικοί λαοί της Ιαπωνίας, της Κίνας αλλά και της Ευρασίας. Η Έφιππη Τοξοβολία, αναβίωσε στη Μογγολία, μετά την ανεξαρτησία της το 1921 και εξασκείται σε διάφορα φεστιβάλ, ειδικά στο Naadam. Παρόλο που η Μογγολία ήταν παραδοσιακά, μια χώρα με μεγάλη ιστορία στην Έφιππη Τοξοβολία, η τέχνη αυτή δεν είναι ιδιαίτερα διαδεδομένη. Συχνά, ασκούν ξεχωριστά την Ιππασία και την Τοξοβολία. Τα τελευταία πέντε χρόνια μόνο, με την ίδρυση της Μογγόλικης Ομοσπονδίας Έφιππης Τοξοβολίας, διακρίνεται μια διάθεση αναβίωσης της Τέχνης αυτής. Η Έφιππη Τοξοβολία έχει ως κύριο αναβιωτή της στους νεώτερους χρόνους τον Ούγγρο παγκόσμιο πρωταθλητή Kassai Lajos, αλλά και άλλους ομοεθνείς του. Η σημερινή Ευρωπαική Έφιππη Τοξοβολία σαν πολεμική τέχνη και άθλημα στηρίζεται στο Ούγγρικο σύστημα που καθιέρωσε ο Kassai Lajos. Διεξάγονται παγκοσμίως πολλοί διεθνείς αγώνες, με τους παρισσότερους απο αυτούς να διοργανώνονται σε χώρες της Κεντρικής Ευρώπης, του Καναδά, τις Ηνωμένες Πολιτείες της Αμερικής και στη Νότιο Κορέα. Οι Σκύθες, οι Μογγόλοι και οι Οθωμανοί, χρησιμοποιούσαν ένα δαχτυλίδι στον αντίχειρα και απελευθέρωναν το βέλος από την "εσωτερική" πλευρά του. Για παράδειγμα, ένας δεξιόχειρας, κρατά το τόξο με το αριστερό του χέρι. Το βέλος λοιπόν, τοποθετείται στη δεξιά πλευρά του τόξου, πάνω στον αντίχειρα του τοξότη. Ο παγκόσμιος πρωταθλητής Kassai Lajos δεν χρησιμοποιεί δακτύλιο αλλά τοξεύει με την μέθοδο των τριών δακτύλων, τοποθετώντας το βέλος στην αριστερή πλευρά του τόξου και τοξεύοντας με τρία δάχτυλα, τον δείκτη, μέσο και παράμεσο. Τα τόξα έχουν διάφορες απαιτήσεις δυνάμεως «ανοίγματος» της χορδής, αναλόγως της σωματοδομής του χρήστη. Αφού εκτοξεύσει το βέλος, ο εφιπποτοξότης εκτείνει το χέρι που απελευθερώνει την χορδή για να ισορροπήσει καλύτερα και να «διώξει» την ένταση από τη δύναμη που κατέβαλε. Για μεγαλύτερη ταχυβολία, ο εφιπποτοξότης μπορεί να κρατά τα βέλη στο ίδιο χέρι που κρατάει και το τόξο. Ο Kassai Lajos δίνει μεγάλη έμφαση στην ιππική δεινότητα του εφιπποτοξότη. Ο υποψήφιος εφιπποτοξότης πρέπει πρώτα να μάθει να ιππεύει χωρίς σέλα, για να αποκτήσει καλή ισορροπία. Όταν το κατακτήσει αυτό, περνάει στη χρήση ειδικής σέλας, σχεδιασμένης ειδικά για Έφιππη Τοξοβολία. Η άφεση της χορδής επιδιώκεται κατά την στιγμή της αιωρήσεως στον καλπασμό όταν και τα τέσσερα πόδια του αλόγου βρίσκονται πάνω από το έδαφος, ώστε να αποφεύγονται οι κατά την επαφή των ποδιών με το έδαφος, κραδασμοί.
Η Κορέα έχει μακρά παράδοση στη Έφιππη Τοξοβολία και από το 2007 η κυβέρνηση νομοθέτησε για την προστασία και διάδοση των κορεάτικων πολεμικών τεχνών, συμπεριλαμβανομένης και της Έφιππης Τοξοβολίας. Η ιστορία της Ιαπωνικής Έφιππης Τοξοβολίας ξεκινάει τον 4ο αιώνα μ.χ.χ.. Ο Αυτοκράτορας έκρινε ότι ο λαός δεν ήταν άξιος για αυτή την ιερή και τελετουργική Τέχνη και έτσι απαγόρευσε τις δημόσιες επιδείξεις το 698 μ.χ.χ.. Η Έφιππη Τοξοβολία ήταν διαδεδομένη από το 794 μ.χ.χ. έως τις αρχές του 17ου αιώνος. Παραδοσιακά, οι γυναίκες απείχαν από την Έφιππη Τοξοβολία, μέχρι το 1963, όπου και για πρώτη φορά διαγωνίστηκαν στο Yabusame. Η πρωταγωνιστικότητα στην Έφιππη Τοξοβολία του τόξου, ενός όπλου το οποίο δεν ευρίσκετο στο επίκεντρο της εκτιμήσεως του ηρωικώς σκεπτομένου αρχαίου Ελληνικού Κόσμου, αλλά και της δυνατότητος φυγής δεν επέτρεψαν την ευρεία διάδοση της Έφιππης Τοξοβολίας στην αρχαία Ελλάδα. Παρά ταύτα την διακρίνουμε και στους αρχαίους Θράκες, Κρήτες αλλά και στο στρατό του Μεγάλου Αλεξάνδρου ο οποίος παρέταξε Εφιπποτοξότες στη Μάχη του Υδάσπη (326 π.χ.χ.) κατανικώντας τον ινδό βασιλέα Πουρουβάασα (Πώρο) του σημερινού κράτους υπό το όνομα «Παντζάμπ». Έτσι φαίνεται ότι ο Μέγας Αλέξανδρος ήταν ένας από τους πρώτους στρατηγούς που κέρδισε μάχη εναντίον στρατού με μεγάλο πλήθος εφιπποτοξοτών. Σύμφωνα όμως με τον Ηρόδοτο, ο Πέρσης στρατηγός Μαρδόνιος, χρησιμοποίησε εφιπποτοξότες στη μάχη των Πλαταιών το 479 π.Χ, οι οποίοι κατατροπώθηκαν από τους Έλληνες. Ο Μέγας Αλέξανδρος νίκησε τους Σκύθες το 329 π.χ.χ.στη μάχη του Ιαξάρτη ποταμού. Ο πατέρας του, Βασιλιάς Φίλιππος των Μακεδόνων, είχε κατατροπώσει τους Σκύθες κατοίκους βόρεια του Δούναβη, με μια επική νίκη, σκοτώνοντας τον Βασιλιά τους και καταστρέφοντας το Βασίλειό τους. Κατά τους νεώτερους χρόνους οι Έλληνες Στρατιώτες της Αναγεννήσεως, οι προπομποί της μεγάλης Ελληνικής Επαναστάσεως του 1821 περί των οποίων έχει αναφερθεί εκτενώς ο ιστοριοδίφης-μεσαιωνολόγος Κωνσταντίνος Σάθας, ήσαν και Εφιπποτοξότες και η Ομάδα των «Ελλήνων Κενταύρων», η οποία ιδρύθηκε το 2005, αναβιώνει στην Ελλάδα την εποποιία εκείνων των γενναίων Ελλήνων Στρατιωτών της Αναγεννήσεως με την εκπαίδευση και τις τακτικές τους. Στη σημερινή Ελλάδα, η Έφιππη Τοξοβολία εισήχθη το 2005 από τον Αριστοτέλη Ηρ. Καλέντζη, πρώτο Έλληνα μαθητή του Ούγγρου παγκόσμιου πρωταθλητή της Έφιππης Τοξοβολίας Kassai Lajos. Ο Έλληνας μαθητής του μεγάλου Ούγγρου δασκάλου εκπροσώπησε τον διεθνή Οργανισμό “KASSAI” στην Ελλάδα, εντάσσοντας σ’ αυτόν τη χώρα μας ως μία από τις 12 χώρες οι οποίες παγκοσμίως τον αποτελούσαν. Από τότε στην Ελλάδα και μέσα στους κόλπους της «ΕΛΛΗΝΙΚΗΣ ΕΦΙΠΠΟΤΟΞΟΤΙΚΗΣ ΕΤΑΙΡΕΙΑΣ», λειτουργεί συνεχώς η Ομάδα Έφιππης Τοξοβολίας «Έλληνες Κένταυροι» που εκπροσώπησε διεθνώς την χώρα κατακτώντας δύο παγκόσμια βραβεία σε διεθνείς αγώνες (2010, στην Ν. Κορέα και 2012 στην Κίνα) αλλά και πολλά άλλα, ενώ σημαντικές διακρίσεις κατέκτησε και στους διεθνείς αγώνες της
Κωνσταντινουπόλεως το 2012. Ακόμα, έλαβε μέρος με επιτυχία σε πολλούς διεθνείς αγώνες και από το 2013, οι «Έλληνες Κένταυροι» είναι μέλος της Παγκόσμιας Ομοσπονδίας Έφιππης Τοξοβολίας. Η Ομάδα μας έχει λάβει μέρος σε πολλά ιστορικά ντοκιμαντέρ, δράσεις και τηλεοπτικές παραγωγές σε συνεργασία με μεγάλους παραγωγούς. Διαθέτει Παραρτήματα στην Κύπρο, στην Χαλκίδα, στην Καλαμάτα και στην Κέρκυρα, ενώ στους κόλπους της λειτουργεί στην Καλαμάτα και η μοναδική, παγκοσμίως, Σχολή για τυφλούς τοξότες, κάτι που παρουσιάσθηκε επανειλημμένως ως επίτευγμα του ανθρωπιστικού Πολιτισμού της σημερινής Ελλάδος στον διεθνή τύπο. Τέλος, από τη φετινή χρονιά στην Ομάδα μας άρχισε να λειτουργεί συγκροτημένα Σχολή Ιππικού Θεάτρου υπό την θεατρική διδασκαλία του ηθοποιού και σκηνοθέτη Γιάννη Δρίτσα και την ιππική διδασκαλία του Ιδρυτή της Ομάδος μας και αυτή η Σχολή είναι η δεύτερη στο είδος της μετά την Σχολή των Βερσαλιών στο Παρίσι η οποία αποτελεί δημιούργημα του μεγάλου Bartabas. Ας σημειωθεί ότι η επί δεκατρία χρόνια λειτουργία της Ομάδος μας, χάρη στη τεχνογνωσία που διαθέτει αλλά και χάρη στην άοκνη εργασία όλων των μελών της που αριθμούν πλέον των 350, λειτουργεί με μηδενικό δείκτη ατυχημάτων. Σας ευχαριστώ για την υπομονή σας και τίθεμαι στη διάθεσή σας για να απαντήσω σε ερωτήσεις σας! .