ΕΙΣΑΓΩΓΙΚΟ ΣΗΜΕΙΩΜΑ
Η Τοξοβολία ως πολεμική τέχνη και όχι ως ένα εκφυλισμένο, μονοδιάστατο και συρρικνωμένο, «άθλημα» ακεραιώνεται με ένα πλήθος τακτικών εφαρμογών εκ των οποίων, η κάθε μία, έχει τους δικούς της κανόνες. Οι βασικές εκτελεστικές εφαρμογές της είναι οι ακόλουθες, κατά σειρά δυσκολίας: α. Πλαγία Τόξευση (στατική ή κινητική). β. Προσθία Τόξευση (στατική ή κινητική). γ. Παρθία Τόξευση (στατική ή κινητική). δ. Γονυπετής Τόξευση (στατική). ε. Υπτία Τόξευση (στατική). ς. Πρηνής Τόξευση (στατική). ζ. Ωμοπλατιαία Τόξευση (στατική ή κινητική). η. Έρπειν Τόξευση (κινητική).
Όπως εξάγεται από τον παραπάνω πίνακα, η υπτία τόξευση προϋποθέτει μια προηγούμενη εξάσκηση σε εκτελεστικές εφαρμογές που προηγούνται ώστε
ο Τοξότης να είναι προετοιμασμένος για την τόξευση από την συγκεκριμένη στάση.
Στην Ομάδα των «Ελλήνων Κενταύρων» με την εκπαιδευτική τελειότητα ως γνώμονα της Σχολής μας, έχοντας ήδη ερευνήσει βαθύτατα το τοξευτικό αντικείμενο υπό διάφορες εφαρμογές τεχνικών και μέσων, ουδέποτε βιαστήκαμε να «προχωρήσουμε» και να «ανακαλύψουμε» τα αμέτρητα μυστικά αυτής της πολεμικής τέχνης παρά μόνον αφήνοντας την γνώση να κυλήσει ομαλά μέσα από την άσκηση και τον χρόνο.
Αν και η Σχολή μας ξεκίνησε την λειτουργία της το 2008, μόλις στις 5 Σεπτεμβρίου 2009 απετολμήσαμε την εξάσκηση στην υπτία τόξευση και μόνον επί τη βάσει των οδηγιών τις οποίες μας είχε δώσει, γι αυτή την εφαρμογή, ο Δάσκαλος Kassai Lajos όταν είχε βρεθεί στην Αθήνα και στις 13 Σεπτεμβρίου 2006 μας προσέφερε μία ειδική διδασκαλία Παραδοσιακής – Ενστικτώδους Τοξοβολίας στην Πεντέλη.
Έτσι, τα όσα εν συνεχεία διαλαμβάνονται για την ύπτια τόξευση προέρχονται από τις οδηγίες περί αυτή ενός παγκόσμιου πρωταθλητή με ό,τι αυτό σημαίνει. Αριστοτέλης Ηρ. Καλέντζης Ιδρυτής των «Ελλήνων Κενταύρων»
ΣΚΟΠΟΣ ΤΗΣ ΥΠΤΙΑΣ ΤΟΞΕΥΣΕΩΣ Κάθε τοξευτική εφαρμογή έχει και κάποιον ή κάποιους σκοπούς, οι οποίοι κατά σειρά προτεραιότητος είναι: α. Ανάπτυξη σωστής στάσεως σώματος. β. Ανάπτυξη χειριστικού συντονισμού.. γ. Ανάπτυξη τοξευτικής ενσυναισθήσεως. δ. Βελτίωση αισθήματος ισορροπίας. ε. Ανάπτυξη ευστοχίας. ς. Ανάπτυξη ταχυβολίας. Ο σκοπός της υπτίας τοξεύσεως εμπίπτει στην βελτίωση του αισθήματος ισορροπίας διότι ενεργοποιεί και «εκγυμνάζει» το σφαιρικό και το ελλειπτικό κυστίδιο της αίθουσας του αφτιού τα οποία συλλαμβάνουν την βαρύτητα και την κίνηση, δηλαδή, την ισορροπία του ανθρωπίνου σώματος.
Όργανο ισορροπίας: Ημικυκλικοί σωλήνες και αίθουσα, αφτιού
Στην παραπάνω εικόνα παρατηρούμε την διάταξη του οργάνου ισορροπίας του σώματος που αποτελείται από τους ημικυκλικούς σωλήνες και την αίθουσα του αφτιού. Τα δύο κυστίδια (ampullae) εμπεριέχονται στην αίθουσα την βλέπουμε στην εικόνα που ακολουθεί.
Το αφτί και η θέση των κυστιδίων (ampullae)
Όπως γίνεται αντιληπτό, όπως και τίποτε στην Ενστικτώδη – Παραδοσιακή Τοξοβολία, η υπτία τόξευση έχει τον δικό της ωφελιμιστικό σκοπό και η εξάσκηση σ’ αυτή δεν θα πρέπει να γίνεται ούτε βεβιασμένα, ούτε με άσκοπους αυτοσχεδιασμούς, αλλά όταν και όπως πρέπει και αυτός είναι, άλλωστε και ο σκοπός συγγραφής του παρόντος.
ΣΤΑΣΗ – ΕΚΤΕΛΕΣΗ ΥΠΤΙΑΣ ΤΟΞΕΥΣΕΩΣ
Κριτήριο για την κατανόηση της ορθής στάσεως της υπτίας τοξεύσεως αποτελεί το σώμα του Τοξότη από το σημείο της λαβδοειδούς ραφής του κρανίου (μεταξύ ινιακού και βρεγματικών) μέχρι τα επάρματα των δύο μειζόνων μηριαίων γλουτών και για τους λόγους που θα αναλύσουμε εν συνεχεία. Αυτή η έκταση-επιφάνεια του ανθρωπίνου σώματος σε υπτία στάση και επί σταθερής επίπεδης επιφανείας αποτελεί και το «θεμέλιο» επί του οποίου δομείται η όλη άσκηση της υπτίας τοξεύσεως. Η ωφέλιμη επιφάνεια υπτιάσεως του ανθρωπίνου σώματος ορίζεται στην εικόνα που ακολουθεί.
Καθ΄ όλη την διαδικασία της υπτίας τοξεύσεως μπορεί να κινείται οιονδήποτε σημείο που ορίζεται μέσα στο ερυθρό τετράγωνο της προηγούμενης εικόνος ΠΛΗΝ των δύο τραπεζοειδών μυών οι οποίοι θα πρέπει να παραμένουν σε πλήρη και σταθερήν επαφή με την επιφάνεια υπτιάσεως, όπως ορίζεται στον πράσινο κύκλο της εικόνος που ακολουθεί.
Αναφερόμενοι στην σταθερή και επίπεδη επιφάνεια επί της οποίας θα υπτιασθεί το παραπάνω τμήμα του σώματος του Τοξότη, είναι απαραίτητο να σημειωθεί ότι για πρακτικούς λόγους θα πρέπει να είναι μεγαλύτερη κατά ένα τρίτο της συνολικής επιφανείας του αντιστοιχούντος τμήματος του σώματος
του Τοξότη ώστε αυτός να μπορεί να λειτουργήσει με άνεση. Και, ανεξαρτήτως του ύψους αλλά και της ποιότητος υλικού της επιφανείας υπτιάσεως, ο Τοξότης δεν θα πρέπει να παραβιάζει την βασικήν αρχή ορθής επαφής και στηρίξεως του σώματός του. Δυστυχώς, δεν είναι πάντα οι συνθήκες ιδανικές για την εκτέλεση ενός ασκησιολογίου και αυτό ισχύει και για την περίπτωση της υπτίας τοξεύσεως. Όλοι θυμόμαστε το τι συνέβη, π.χ., το 2006 όταν ο Kassai Lajos θέλησε να μας δείξει την υπτία τόξευση στην Πεντέλη και δεν διετίθετο ειδική επιφάνεια για την υπτίαση του σώματος του Τοξότη.
Ο Δάσκαλος δεν δίστασε να χρησιμοποιήσει έναν στόχο-σάκο, πολύ μικρότερο του απαραιτήτου και πολύ μαλακότερο του προβλεπομένου, για να υπτιασθεί επάνω του και να μας δείξει την άσκηση. Προσέξτε, όμως, πόσο
σωστά διευθέτησε επάνω του το σώμα του προτιμώντας να αφήσει εκτός του κεφάλι του αλλά στηρίζοντας με ασφάλεια τον κορμό του κι ενισχύοντας την στήριξή του με σωστή κάμψη και έδραση των ποδών.
Η όποια επισφάλεια μετακινήσεων του σώματος του Τοξότη κατά την διάρκεια της εκτελέσεως της υπτίας τοξεύσεως προλαμβάνεται με διάφορα τεχνάσματα, ένα εκ των οποίων είναι και η διασύνδεση των ποδών του όπως ακριβώς και κατά την εκτέλεση διαφόρων γυμναστικών ασκήσεων, (π.χ. άρσεις κορμού κλπ) προς διασφάλιση ομαλής ασκήσεως και αποφυγή τραυματισμών από κινητικές αστοχίες.
Στην εικόνα που ακολουθεί παρατηρούμε τον Τοξότη να διασυνδέει τα πόδια του διασφαλίζοντας ευσταθέστερη στάση κατά την εκτέλεση της υπτίας τοξεύσεως.
Ένα βασικό και σύνηθες λάθος στάσεως κατά την εκτέλεση αυτής της ασκήσεως είναι η ανεξέλεγκτη και προς τα πίσω πτώση της κεφαλής, όπως φαίνεται στην εικόνα που ακολουθεί. Το λάθος αυτό δεν έχει, απλώς επιπτώσεις, στην ωφελιμότητα της υπτίας τοξεύσεως αλλά δυνατόν να προκαλέσει ιλίγγους με αρνητικές επιπτώσεις στο όργανο ισορροπίας λόγω αντιθετικών αλληλεπιδράσεων.
Μία επίταση του προαναφερθέντος λάθους είναι και η, μαζύ με την πτώση προς τα πίσω της κεφαλής, πτώση και των ώμων.
Η μεταβολή επιπέδων η οποία ισχύει στην παρούσα τοξευτική εφαρμογή επιφέρει συχνά και αδυναμία πλήρους ενσυναισθήσεως εύρους και ποιότητος χειρισμών. Επί παραδείγματι, μπορεί μία χείρα έλκουσα την χορδή υπό συνήθεις τοξευτικές συνθήκες να διατηρεί σωστή εναπόθεση των δακτύλων επάνω της, όμως, υπό τις παρούσες υπτιασμένες συνθήκες μπορεί να μειώνεται δραστικώς η ενσυναίσθηση του Τοξότη με αποτέλεσμα «άτσαλα» γραπώματα, όπως εμφαίνεται στην εικόνα που ακολουθεί.
Αυτή η ανορθόδοξη τοξευτική εφαρμογή παρασύρει σε διάφορες ανεξέλεγκτες αντιδράσεις τον Τοξότη, αναλόγως σωματοτύπου και κιναισθητικών βιωμάτων. Και αυτές οι αντιδράσεις, καθώς είναι εξατομικευμένες και με πολλές παραλλαγές δεν είναι δυνατόν να προβλεφθούν και να περιγραφούν σε μία αναφορά όπως αυτή.
Παραδείγματος χάρη, έχει παρατηρηθεί κατά την διάρκεια της υπτιάσεως κάποιοι να παρασύρονται σε άσκοπη κινητικότητα των ποδών όπως φαίνεται στην παραπάνω εικόνα ή και να ανορθώνουν την τοξοφόρο χείρα μετά την άφεση της χορδής. Όλα τούτα διορθώνονται κατά περίπτωση.
Επίσης, όπως και στην κανονική Ενστικτώδη-Παραδοσιακή Τοξοβολία, μετά την άφεση της χορδής η χείρα δεν θα πρέπει να μένει «αγκυλωμένη» όπως φαίνεται στην παραπάνω εικόνα αλλά να εκτείνεται πλήρως όπως μας δείχνει ο δάσκαλος Kassai Lajos στην εικόνα που ακολουθεί.
Ακολουθώντας τις βασικές ντιρεκτίβες της σωμασκίας, προ της ασκήσεως στην υπτία τόξευση, αφού προηγηθεί το γενικό πρόγραμμα προθερμάνσεως, θα πρέπει να ακολουθήσει και μία ειδική προθέρμανση η οποία έγκειται σε αρκετές ημικυκλικές περιστροφές υπεράνω του σώματος και από τους μηρούς μέχρι πίσω από το κεφάλι των δύο χειρών που κρατούν από τα «κέρατα» το Τόξο.
Η ποιότητα αυτής της προθερμάνσεως έγκειται, όχι στην ταχύτητα εκτελέσεως, αλλά στην αρμονική ημιπεριφορά σε βραδύ χρόνο και με σταθερή λαβή του Τόξου χωρίς να χρειάζεται να γίνουν διορθώσεις στο κράτημα.
Για όσους δεν είναι σε θέση να κρατήσουν στην τοξοφόρο χείρα τα βέλη , αυτά θα πρέπει να τοποθετούνται δίπλα τους, στην πλευρά της έλκουσας χείρας με το πτέρωμα προς τη πλευρά του κεφαλιού τους, όπως φαίνεται στην εικόνα που ακολουθεί.
ΣΥΝΟΨΙΖΟΝΤΑΣ Όπως
εξάγεται από όσα προανεφέρθησαν, ενώ αλλά ζει και υπτιάζεται το σώμα του Τοξότη, κατά την εκτέλεση της υπτίας τοξεύσεως ισχύουν όσα και ό,τι ακριβώς και στην κλασική ορθία Ενστικτώδη - Παραδοσιακή Τοξοβολία, αναφορικώς με το κράτημα Τόξου και βελών και χειρισμών τους. Και, εφ΄ όσον έχουν γίνει κατανοητές οι διαφοροποιήσεις που ανακύπτουν από την υπτίαση, όλα τα υπόλοιπα «τρέχουν» όπως και στη ορθία Ενστικτώδη Παραδοσιακή Τοξοβολία.