sTr: dobry sierpień w hotelach miejskich�����������������������������

Sierpień, podobnie jak lipiec, był bardzo udany dla hoteli na największych rynkach miejskich. W Trójmieście i Warszawie RevPAR był wyższy o ok. 65 – 75 zł niż w sierpniu 2019 r., przede wszystkim dzięki dużo wyższym średnim cenom, we Wrocławiu i Poznaniu o ok. 15 – 35 zł . Tylko w Krakowie niższy o 50 zł – jak wynika z danych firmy STR.

WARSZAWA

Warszawski rynek w sierpniu osiągnął 77 proc. obłożenia przy 370 zł średniej ceny, co przełożyło się na 285,5 zł RevPAR-u. W sierpniu 2019 r. RevPAR wynosił 219 zł, przy średnich cenach o 90 zł niższych i obłożeniu niższym o ok. 1,5 p.p. Na rynku tym widać też największe odbicie w porównaniu z zeszłorocznym sierpniem, gdy RevPAR był na poziomie 133 zł.

To efekt kilku czynników. Jak co miesiąc opisujemy, Warszawa jest beneficjentem zaangażowania Polski jako lidera pomocy Ukrainie na różnych płaszczyznach, co czyni ze stolicy miejsce pobytu wielu przedstawicieli różnych organizacji międzynarodowych i narodowych, koordynujących stąd swoje działania. Dzięki temu w zazwyczaj słabszych dla tego rynku miesiącach wakacyjnych teraz może liczyć na stałe obłożenie ze strony tego „segmentu” (w poprzednim sierpniu obłożenie wynosiło 52 proc.). Do tego dochodzi naturalnie rosnący ruch turystyczny, gdy city breaki już w trakcie pandemii stały się bardzo popularną formułą wyjazdów. I wreszcie ostatnie, ale nie najmniej ważne, a może wręcz najważniejsze dla sierpniowych wyników warszawskiego rynku – dwa koncerty Eda Sheerana. „Wyczyściły” one warszawskie hotele niemal do ostatniego pokoju, dzięki czemu nawet 3-gwiazdkowe obiekty mogły wystawiać na końcu oferty za 3 tys. zł.

We wrześniu 2019 r., który jest najlepszym miesiącem dla biznesowych rynków jak Warszawa, RevPAR wynosił 300 zł przy średnich cenach 360 zł. Biorąc pod uwagę inflację i rosnący popyt, należy oczekiwać, że średnie ceny powinny przekroczyć 400 zł. Ale to zależy od aktywności segmentu MICE, co będzie pierwszą realną weryfikacją powrotu do „biznesu as usual”.

TRÓJMIASTO

Trójmiasto zawsze w wakacje radziło sobie najlepiej spośród dużych rynków miejskich, bo z biznesowego zmienia się wówczas w turystyczny.

Nawet w czasach pandemii nie mogło narzekać na wyniki w miesiącach letnich. Tak było i teraz, gdy był to rynek nie tylko najlepszy w Polsce, ale w całym regionie Europy Środkowo-Wschodniej z blisko 95 euro

RevPAR-u (455 zł) i prawie 110 euro średniej ceny (blisko 520 zł), pozostawiając resztę daleko w tyle (poza… Petersburgiem, gdzie RevPAR był bliski 94 euro, dzięki średnim cenom na poziomie 150 euro). WYNIKI HOTELI SIERPIEŃ 2022 VS. SIERPIEŃ 2019 Obł. (%) ADR (zł) RevPAR (zł) 2022 2019 2022 2019 2022 2019 WARSZAWA 77,0 75,6 370,6 289,7 285,5 219,0 TRÓJMIASTO 86,1 89,6 517,5 425,2 455,7 381,0 KRAKÓW 69,6 89,8 348,4 326,7 242,4 293,3 WROCŁAW 73,7 79,8 318,3 251,3 234,7 200,5 POZNAŃ 62,0 60,6 257,2 231,6 159,5 140,4 Żródło: STR

Podobnie jak w Warszawie były to wyniki bardzo podobne do lipcowych – tylko na wyższym poziomie – i dużo lepsze niż w sierpniu 2019 r. Średnia cena była wyższa o ponad 90 zł niż trzy lata wcześniej (i o 50 zł niż rok temu) przy niewiele niższym, o 3,5 p.p., obłożeniu – 86 proc.

KRAKÓW

W Krakowie po staremu – nadal daleko do wyników sprzed pandemii, jako jedynemu rynkowi hotelarskiemu w Polsce. Wprawdzie w sierpniu notował całkiem przyzwoite obłożenie, bo bliskie 70 proc., ale trzy lata temu było to 90 proc. Wydawałoby się, że średnie ceny – 348 zł, też są całkiem przyzwoite, tyle że jedynie o ok. 20 zł wyższe niż w sierpniu 2019 r., gdy w Warszawie, Trójmieście i Wrocławiu były wyższe o 70-90 zł. W efekcie RevPAR był o ponad 50 zł niższy niż trzy lata temu i wyniósł 242 zł (chociaż i tak o 85 zł więcej niż w sierpniu 2021 r.).

I nie zapowiada się, aby szybko miało się poprawić. Poza tym, że pandemia, a potem wojna w Ukrainie najbardziej uderzyły w segmenty, na których opierał się krakowski rynek, czyli klienta zagranicznego i kongresowego, to jeszcze w ciągu ostatnich dwóch, kryzysowych lat otworzyło się i otwiera kilkanaście nowych hoteli z ok. 1,5 tys. pokoi (m.in. AC by Marriott, Mercure, ibis Styles, Curio Collection by Hilton, Hampton by Hilton przy lotnisku, w październiku Hyatt Regency, wkrótce marriottowski Tribute Portfolio, Campanile).

WROCŁAW

Wrocławski rynek odnotował wyniki bardzo zbliżone do lipcowych – ok. 74 proc. obłożenia, 318 zł ADR i 235 zł przychodu z dostępnego pokoju. I podobnie jak w lipcu obłożenie było niższe niż przed pandemią – o ok. 6 p.p. (a nawet niż rok wcześniej o 4,5 p.p.), za to znacząco wyższe były średnie ceny – o blisko 70 zł (i ponad 50 zł niż rok wcześniej). Dzięki temu RevPAR był wyższy o blisko 35 zł niż w sierpniu 2019 r.

Niższe obłożenie można tłumaczyć dużą podażą nowych hoteli we Wrocławiu w ciągu ostatnich trzech lat. Na rynek weszło w tym czasie kilkanaście obiektów z ponad 1,2 tys. pokoi (tylko w wakacje Q Hotel Plus, Altus Palace i aparthotel Studio Plac Dominikański, łącznie z ok. 430 pokojami). To, że udaje się znacząco podwyższać ceny, świadczy o tym, że to cały czas mocny rynek.

POZNAŃ

Poznań w sierpniu odnotował 62 proc. obłożenia, o 1,5 p.p. więcej niż przed pandemią, i 257 zł ADR – ponad 15 zł więcej niż w sierpniu 2019 r. W efekcie RevPAR – blisko 160 zł, był o prawie 15 zł wyższy niż trzy lata temu. Czyli rynek w wakacje powracał do normalności stabilnie. Ale dla Poznania kluczowe są imprezy targowe, więc jesień go zweryfikuje, czy jest już zupełnie normalnie, czyli lepiej niż było. •

Rafał Szubstarski

Turystyczny najem krótkoterminowy

w Krakowie stawia nowe wyzwania

W ostatnim czasie, tematem wywołującym spore emocje jest zjawisko turystycznego najmu krótkoterminowego. Ta popularnie używana nazwa, określa nic innego niż świadczenie usług hotelarskich w obiektach niekategoryzowanych, takich jak: apartamenty, hostele czy pokoje gościnne. Często współtowarzyszy temu przekonanie, że w Polsce nie ma żadnych regulacji prawnych w tym zakresie. Nie jest to prawdą, ponieważ już od 1997 r. funkcjonują przepisy, które nakładają na przedsiębiorcę obowiązek zgłoszenia obiektu, w którym zamierza świadczyć usługi hotelarskie, do ewidencji prowadzonej przez samorząd gminy. Aktem prawnym bezpośrednio regulującym świadczenie usług hotelarskich, rozumianych jako turystyczny najem krótkoterminowy, jest ustawa z dnia 29 sierpnia 1997 r. o usługach hotelarskich oraz usługach pilotów wycieczek i przewodników turystycznych (tekst jednolity Dz. U. z 2020 r. poz. 2211). Od czasu wejścia w życie ustawy minęło prawie 25 lat. Przepisy nie odnoszą się do istotnych zmian, jakie w tym czasie zaszły na rynku usług hotelarskich. Wraz z pojawieniem się światowych platform rezerwacyjnych i uruchomieniem tanich linii lotniczych popularność wynajmowania lokali na cele turystyczne wzrosła. Podróżowanie stało się łatwe i ogólnodostępne. Nasiliła się gentryfikacja miast. Potęga Internetu sprawiła, że dostępność ofert noclegowych stała się powszechna. Pojawiły się inwestycje w mieszkania-apartamenty z przeznaczeniem na najem turystyczny, pozwalające na szybki zysk w krótkim czasie. Dla metropolii turystycznych takich jak Kraków, bardzo ważne jest zachowanie równowagi pomiędzy zasobami mieszkaniowymi przeznaczonymi na typowe cele mieszkalne i tymi z przeznaczeniem na turystyczne. Obecne przepisy prawa krajowego nie dają samorządom żadnych możliwości regulacji tego zjawiska, które bywa uciążliwe dla stałych mieszkańców. Platformy rezerwacyjne zamieszczając oferty nie mają obowiązku współpracy z miastami, w których znajdują się oferowane noclegi. Ponieważ działają one transgranicznie, niezbędne jest wypracowanie regulacji na poziomie całej Unii Europejskiej, a następnie ich implementacja do prawa krajowego. Mając zatem na uwadze konieczność unormowania zjawiska turystycznego najmu krótkoterminowego w celu m.in. ochrony zasobów mieszkaniowych, Kraków włączył się aktywnie w prace Sojuszu Miast Europejskich, który zrzesza ok. 22 miast europejskich m.in. Amsterdam, Berlin, Barcelonę, Paryż i Madryt. Oczekiwana zmiana przepisów i już prowadzona ewidencja obiektów niekategoryzowanych mogą odgrywać istotną rolę w planowaniu przestrzeni turystycznej miasta. Kraków nie pozostaje bierny i wprowadza nowoczesne rozwiązania, np. oddając w 2021 r. do użytku pierwszą w Polsce internetową aplikację pn. „Krakowskie Obiekty Noclegowe”. Służy ona przede wszystkim do ewidencjonowania i wyszukiwania obiektów noclegowych zgłoszonych do ewidencji prowadzonej przez Prezydenta Miasta Krakowa. Ze względu na swoją funkcjonalność (mapa) daje ona również pogląd na rozmieszczenie obiektów noclegowych na terenie miasta. Kraków wprowadził także numer rejestrowy dla obiektów, których gestorzy dopełnili obowiązku zgłoszenia obiektu do ewidencji. O wprowadzenie m.in. obowiązkowego numeru rejestrowego dla wpisanych obiektów, władze Krakowa ubiegają się w ministerstwach odpowiedzialnych za turystykę. Kraków jest wiodącą destynacją turystyczną. Pandemia COVID-19 wpłynęła negatywnie na krakowską turystykę. Niezbędne są fundusze na jej odbudowę. Skutki ostatnich wydarzeń (pandemia, wojna) odczuwają nie tylko hotelarze, gastronomicy ale również inne branże pośrednio związane z turystyką. Odbudowa turystyki w Krakowie wymaga promocji miasta, ale także ponoszenia przez gminę dodatkowych wydatków związanych z szeroko pojmowaną obsługą ruchu turystycznego, np. na utrzymanie czystości, rewitalizację przestrzeni, a także poprawę bezpieczeństwa zarówno turystów jak i mieszkańców gminy.

Jednym ze źródeł finansowania turystyki, mogłaby być opłata turystyczna pozyskiwana od turystów – funkcjonująca już w innych miastach europejskich. Wysokość takiej opłaty byłaby symboliczna w stosunku do kosztów noclegu turystów. Stanowiłaby ona swoistą rekompensatę dla społeczności lokalnej, łagodzącą negatywne zjawiska związane z turystyką. Jednak jej wprowadzenie przez Radę Miasta Krakowa, wymaga wcześniejszych rozwiązań legislacyjnych na poziomie organów krajowych. Biorąc pod uwagę, że przestrzeń miasta dzielona jest pomiędzy stałych mieszkańców i turystów, ważne jest zachowanie w niej równowagi, dlatego też w Krakowie prowadzona jest akcja informacyjno -edukacyjna Respect Kraków. W ramach tej inicjatywy realizowany jest program City Helpers, polegający na przypominaniu o zasadach obowiązujących w naszym mieście oraz udzielaniu informacji turystycznej przez specjalnie przeszkolonych miejskich pomocników. City Helpersi są istotnym wsparciem dla budowania odpowiedniego wizerunku Krakowa: gościnnego, otwartego, ale też komunikującego reguły współużytkowania przestrzeni miasta. Celem wypracowana optymalnego modelu zarządzania turystyką w Krakowie, po zapaści spowodowanej COVID-19, Rada Miasta Krakowa uchwaliła „Politykę zrównoważonej turystyki Krakowa na lata 20212028”. W dokumencie przedstawiono 9 rekomendacji długofalowych działań dla wszystkich grup interesariuszy publicznych i prywatnych. Wynika z nich chociażby uczestnictwo Krakowa w procesie legislacyjnym, w zakresie krajowych i międzynarodowych przepisów regulujących turystyczny najem krótkoterminowy i opłaty turystycznej. W celu przedyskutowania również innych koncepcji wdrażania „Polityki…” w 2021 r. odbyło się ponad 50 spotkań z reprezentantami poszczególnych sektorów gospodarki turystycznej miasta. Informacje w tym zakresie można śledzić na Facebooku na profilu „Kraków. Kierunek: Miasto dla wszystkich”. Władze Krakowa chcą chronić interes publiczny i na różne sposoby eliminować niekorzystne zjawiska związane z turystyką. Jest to ważny aspekt w zrównoważonym jej zarządzaniu. Uprządkowanie turystycznego najmu krótkoterminowego oraz pozyskanie środków z opłaty turystycznej to jedne z podejmowanych przez Kraków działań. Dlatego też, co warto podkreślić jeszcze raz, wspólne dążenie do zmiany przepisów prawnych ustanawianych przez organy europejskie i krajowe, które chronić będą komfort życia mieszkańców, są jednym z wyzwań zawartych w głównym dokumencie turystycznym, tj. w „Polityce zrównoważonej turystyki Krakowa na lata 2021-2028”.