จดหมายเปดผนึก เรื่อง ขอเสนอถึงรัฐบาลไทยกรณีการจัดประชุมวาดวยการโยกยายถิ่นฐานที่ไมปกติ ในคาบมหาสมุทรอินเดีย เรียน นายกรัฐมนตรี พลเอก ประยุทธ จันทรโอชา ตามทีป่ รากฎวามีผูอพยพยายถิ่นจากประเทศพมาและบังคลาเทศ รวมถึงผูอพยพชาวโรฮิงญาเขามาในประเทศไทยเปนจํานวนมากโดยอาศัยชองทางของกลุมขบวนการขนคามนุษยจากพื้นที่รัฐอาระกัน ประเทศเมียนมารในการขามพรมแดน ขอเท็จจริงเบื้องตนพบวา ผูอพยพสวนหนึ่งคือผูตองการแสวงหาโอกาสที่ดีกวาทางเศรษฐกิจ ในขณะทีอ่ ีกสวนเปนผูที่หนีภัยประหัตประหารจากความขัดแยงดานเชื้อชาติภายในประเทศเมียนมาร โดยระหวางทางการเดินทางพบวา มีผูอพยพจํานวนไมนอยที่เสียชีวิตระหวางการเดินทางโดยทางเรือ เนื่องจากสภาพความแออัดบนเรือ การขาดอาหารและน้ําอยางตอเนื่องหลายสิบวัน ประกอบกับการเผชิญกับพายุหรือภัยพิบัติทางธรรมชาติ หรือถูกกลุมขบวนการขนคามนุษยทํารายระหวางการเดินทาง และเมื่อผูอพยพขึ้นฝงแลว ในระหวางที่ถูกขนยายควบคุมตัวตามแคมปตางๆ บริเวณชายแดนไทย-มาเลเซีย พบวา จะมีการขูบังคับเพื่อเรียกเอาเงิน(รีดไถ) ทั้งตอตัวผูอพยพเอง และการเรียกเงินจากจากครอบครัวที่ยังอาศัยอยูในประเทศตนทาง หากกลุมขบวนการขน-คามนุษยฯ ไมไดเงินตามที่ตองการ ผูอพยพก็จะถูกกักขัง ปลอยใหขาดอาหารและน้ํา หรือถูกทํารายรางกาย ฯลฯ ซึ่งการขุดพบศพชาวโรฮิงญาในพื้นที่ตําบลปาดังเบซาร จังหวัดสงขลา ผลการชันสูตรศพระบุวา สาเหตุการเสียชีวิตนั้นเกิดจากภาวะขาดอาหารและน้ํา บางกรณีอาจถูกทํารายรางกายจนเสียชีวิต ฯลฯ อันนําไปสูก ารขยายผลการสืบสวนสอบสวนเพื่อติดตามหาผูที่เกี่ยวของกับขบวนการขน-คามนุษยฯ มาดําเนินคดีภายใตความผิดเกี่ยวกับการคามนุษย ลาสุด มีการออกหมายจับบุคคลที่เกี่ยวของมากกวา 60 ราย นอกจากนี้ ขอมูลยังพบวาผูอพยพหลายรายประสบอุบัติเหตุระหวางการขนยายดวยรถยนต และมีบางสวนถูกเจาหนาที่รัฐจับได ถูกควบคุมตัวและถูกดําเนินคดีในขอหาเขาเมืองผิดกฎหมาย ฯลฯ ความเขมงวดในการจับกุมขบวนการขน-คามนุษยฯ ในลักษณะขางตนในชวงเวลาที่ผานมา สงผลใหเรือที่ใชบรรทุกผูอพยพ รวมถึงผูอพยพชาวโรฮิงญาที่ยังเดินทางบนทองทะเลไมสามารถเขามายังชายฝงในประเทศไทยและประเท ศอื่นในภูมิภาคเอเชียตะวันออกเฉียงใตได การเควงควางในทะเลเปนเวลานานสงผลใหสถานการณของผูอพยพในเรือเหลานั้นอยูในขั้นวิกฤติเนื่องจา กเกิดภาวะขาดแคลนน้ําและอาหาร ตลอดจนยารักษาโรค สถานการณเชนนี้ ดานหนึ่งสงผลใหเกิดกระแสเรียกรองและกดดันใหประเทศไทย ประเทศมาเลเซียและประเทศอินโดนีเซียดําเนินการใหความชวยเหลือผูอพยพ หากเรือที่ขนผูอพยพไดเขามาถึงนานน้ําของตนหรือแมแตในเขตนานน้ําสากลและเพื่อนําไปสูการกําหนดม าตรการในการจัดการกับปรากฎการณดังกลาว
รัฐบาลไทยจึงไดจัดใหมกี ารประชุมวาดวยการโยกยายถิ่นฐานแบบไมปกติในมหาสมุทรอินเดีย ในวันที่ 29 พฤษภาคม 2558 ที่กรุงเทพมหานคร โดยมีผูแทนจากประเทศตางๆที่เกี่ยวของจํานวน 15 ประเทศ รวมทั้งผูแทนจากองคการระหวางประเทศที่เกี่ยวของกับการอพยพยายถิ่นรวมประชุม เครือขายประชากรแรงงานขามชาติและองคกรทายแถลงการณนี้ ขอแสดงความชื่นชมรัฐบาลไทยในความพยายามแกไขปญหาผูอพยพทางเรือ โดยเปนเจาภาพจัดประชุมเพื่อหาแนวทางแกไขปญหารวมกับประเทศตางๆ รวมทั้งองคการระหวางประเทศที่เกี่ยวของ ในโอกาสนี้เครือขายฯ มีขอเสนอถึงรัฐบาลเพื่อประกอบการพิจารณาการจัดทําแผนแกไขปญหาการอพยพในประเทศไทยและระ ดับภูมิภาค ดังนี้ 1. รัฐบาลไทยตองดําเนินการประสานงานกับองคกรภาคประชาสังคมทั้งในและระหวางประเทศในก ารใหความชวยเหลือแกผูอพยพทางเรือโดยคํานึงถึงชีวิตและความปลอดภัยสูงสุดของผูอพยพ โดยจัดที่พักพิงชั่วคราวโดยคํานึงถึงสภาพของผูอพยพทางเรือซึ่งอยูในสภาพออนลาและสุมเสี่ยงที่ จะเสียชีวิต ซึ่งในจํานวนนี้มีผูหญิงและเด็กรวมอยูดวยเปนจํานวนมาก 2. รัฐบาลไทยจําเปนตองกําหนดมาตรการเพื่อการจัดการผูอพยพชาวโรฮิงญา ภายใตแนวทางที่เอื้อตอการแกไขปญหาในระยะยาว โดยรวมกับองคกรระหวางประเทศ อาทิ UNHCR ทั้งในระดับการใหความชวยเหลือดูแลเบื้องตน การคัดกรองผูอพยพ การประสานงานกับประเทศตนทางและประเทศที่สามเพื่อสงตอไปยังครอบครัว ภูมิลําเนา หรือที่พักพิงแหงใหมตามเงื่อนไขของแตละกรณี ทั้งนี้ทางเครือขายฯ เห็นวาในการดําเนินการเบื้องตน ประเทศไทยควรมีกลไกภายใตกฎหมายคนเขาเมืองที่เอื้อตอการดําเนินการได รวมทั้งใหมกี ารเจรจาเพื่อพัฒนาเงื่อนไขการอพยพกับประเทศตนทางทั้งในระดับทวิภาคี และอาศัยกลไกของอาเซียน ตลอดจนผานกลไกระดับระหวางประเทศในลักษณะอื่น ๆ 3. ในการจัดการใหความดูแล ชวยเหลือกลุมที่อยูในการควบคุมของเจาหนาที่รัฐ ขอใหมีการนําทีมสหวิชาชีพดําเนินการคัดแยกบุคคลเพื่อพิสูจนวามีผูเสียหายจากการคามนุษยหรื อถูกกระทําโดยมิชอบดวยกฎหมาย เพื่อใหผูเสียหายดังกลาวสามารถเขาถึงความเปนธรรมตามกระบวนการยุติธรรมไทย และเพื่อแกไขปญหาการคามนุษยในระยะยาว รวมทั้งจัดใหมีกระบวนการคุมครองพยาน กรณีที่พบวามีชาวโรฮิงญารายใดที่เกี่ยวของกับการเปนพยานหรือนํามาสูการขยายผลในการจับกุ มตัวผูที่เกี่ยวของกับการกระทําความผิดอาญา หรือตามพระราชบัญญัติปองกันและปราบปรามการคามนุษย 4. มีมาตรการดําเนินการ และเปดโอกาสใหองคกรภาคประชาชนเขามาสนับสนุนทํางานของภาครัฐ ดานตรวจสอบและประสานงานเมื่อพบญาติของผูตายที่เชื่อไดวาศพที่เจาหนาที่ขุดพบนั้นเปนสมา ชิกของคนในครอบครัว 5. สนับสนุนให เจาหนาที่จากสํานักขาหลวงใหญผูลี้ภัยแหงองคการสหประชาชาติ รวมทั้งองคกรภาคเอกชน และองคการระหวางประเทศที่ทํางานดานมนุษยธรรม สามารถปฏิบัติหนาที่ในการเขาไปเยี่ยมและใหความชวยเหลือดานมนุษยธรรมแกผูอพยพ รัฐบาลและหนวยงานภาคเอกชนตองวางแผนรวมกันในการชวยเหลือกลุมที่เปราะบางเปนพิเศษเ
ชน เด็กที่พลัดแยกกับผูปกครอง โดยคํานึงถึงความปลอดภัยและผลประโยชนสูงสุดของเด็กเปนสําคัญ 6. รัฐบาลไทยควรปรับปรุงแกไขระบบการสอบสวนฟองรองคดีคามนุษย ใหมีการตรวจสอบภายนอกจากองคกรที่มีความเชี่ยวชาญในการดําเนินคดี เนื่องจากหลายคดีที่พนักงานสอบสวนดําเนินคดีกับผูเสียหาย โดยไมคํานึงถึงพยานหลักฐานและสิทธิของผูเสียหายในคดีคามนุษย รวมทั้งการคัดแยกเหยื่อจากการคามนุษย หากมีปญหาความเห็นที่ขัดแยงเกี่ยวกับการชี้ขาดวาบุคคลเปนผูเสียหายหรือเหยื่อในคดีคา มนุษยหรือไมนั้น ใหพนักงานอัยการฝายคดีพิเศษ เปนผูชี้ขาด และกําหนดมาตรการดําเนินการใหแกเจาหนาที่ภาครัฐเอกชนทุกองคกรใหเปนไปในทิศทางเดียว กัน 7. รัฐบาลไทยควรจะตองทบทวนพระราชบัญญัติวาดวยคนเขาเมืองที่สงผลกระทบตอบุคคลที่แสวงห าที่หนีภัยประหัตประหาร โดยการออกนโยบายเปนการเฉพาะเพื่อคุมครองกลุมคนดังกลาวใหมีความสอดคลองกับหลักอนุสั ญญาระหวางประเทศในการคุมครองผูลี้ภัย เพื่อวางแนวทางในการจัดการผูอพยพที่เปนผูแสวงหาที่หนีภัยใหเกิดประโยชนสูงสุดทั้งในแงการ ดําเนินการทางมนุษยธรรม และการบริหารจัดการของประเทศไทย ดวยความเคารพในสิทธิมนุษยชนและศักดิ์ศรีความเปนมนุษย 1. เครือขายประชากรขามชาติ (Migrants Working Group) 2. มูลนิธิเพื่อสิทธิมนุษยชนและการพัฒนา (HRDF) 3. มูลนิธิผูหญิง (Foundation for Women) 4. โครงการเฝาระวังสภาวะไรรัฐ (stateless watch) 5. มูลนิธิสงเสริมและคุมครองสิทธิมนุษยชน (Pro rights Foundation) 6. มูลนิธิผสานวัฒนธรรม 7. มูลนิธิเพื่อสุขภาพและการเรียนรูของแรงานกลุมชาติพันธ (MAP Foundation) ขอมูลเพิ่มเติม ติดตอ ศิววงศ สุขทวี ผูประสานงาน เครือขายองคกรที่ทํางานดานประชากรขามชาติ 9125 ดาราราย รักษาสิริพงศ มูลนิธิผูหญิง
โทรศัพท 087 582 3552
โทรศัพท 081 433