มูลนิธิเพือสิทธิมนุษยชนและการพัฒนา (มสพ.) Human Rights and Development Foundation เลขที 109 ซอยสิทธิชน ถนนสุทธิสารวินจ ิ ฉั ย แขวงสามเสนนอก เขตห ้วยขวาง กรุงเทพฯ 10310 109 Soi Sitthichon, Suthisarnwinichai Road, Samsennok, Huaykwang. Bangkok 10310 Tel: (+662)277 6882/277 6887 Fax: (+662)277 6882 ext 108 E-mail: info@hrdfoundation.org
วันที 28 พฤศจิกายน 2556 เรื อง ขอให้ พิจารณาทบทวนแนวปฏิบตั ิสําหรับเจ้ าหน้ าที กรณีการดําเนินการออกใบอนุญาตทํางานแก่กลุ่มแรงงานข้ าม ชาติทีใบอนุญาตทํางานครบ 4 ปี เรี ยน อธิบดีกรมจัดหางาน สําเนา 1. ประธานคณะกรรมการบริหารแรงงานต่างด้ าวหลบหนีเข้ าเมือง (กบร.) 2. ผู้อํานวยการสํานักบริหารแรงงานต่างด้ าว (สบร.) 3. ประธานคณะกรรมการสิทธิ มนุษยชนแห่งชาติ อ้ างถึง สําเนาจดหมายถึงอธิ บดีกรมจัดหางาน เรื องข้ อเสนอแนะกรณีกลุ่มแรงงานข้ ามชาติทใบอนุ ี ญาตทํางานครบ 4 ปี ลงวันที 27 สิงหาคม 2556 ตามที มูล นิ ธิ มูล นิ ธิ เ พื อสิ ท ธิ มนุษ ยชนและการพัฒ นา (มสพ.) ได้ ทํ า หนัง สื อ ถึง อธิ บดี กรมจัดหางาน เรื อง ข้ อเสนอแนะกรณี กลุ่มแรงงานข้ ามชาติทีใบอนุญาตทํา งานครบ 4 ปี เมือวันที 27 สิ งหาคม 2556 อีกทังทางมูลนิธิ ฯ ร่วมกับกลุ่มสมาพันธ์ รัฐวิสาหกิจสัมพันธ์ (สรส.), คณะกรรมการสมานฉันท์แรงงานไทย (คสรท.) และเครื อข่ายแรงงาน เพือสิทธิ แรงงานข้ ามชาติ จะได้ จดั เวทีเพืออภิปรายและแลกเปลียนสภาพปั ญหา ข้ อเสนอแนะในการแก้ ไขปั ญหาแรงงาน ข้ ามชาติทีใบอนุญาตครบ 4 ปี ไปแล้ ว เมือเดือนกันยายน 2556 มูลนิธิฯ ได้ ดําเนินการติดตามนโยบายในการแก้ ปัญหา กับกลุ่มแรงงานดังกล่าว พบว่า 1. ตัวแทนของรัฐบาลไทยและรัฐบาลพม่า ได้ ประชุมร่ วมกันและมีการตกลงในบันทึกการหารื อ ณ วันที 5 กันยายน 2556 ให้ มีการแก้ ไขระยะเวลาในการเดินทางออกนอกราชอาณาจักรของแรงงานข้ ามชาติ จาก ระยะเวลา 3 ปี เป็ น เมือเดินทางออกนอกราชอาณาจักรและเดินทางกลับเข้ ามา 2. บัน ทึกการหารื อการประชุมระดับวิ ชาการเมียนมา-ไทย เรื องแรงงานเมียนมาในประเทศไทย วันที 12 ตุลาคม 2556 มีการบันทึกเพิมเติมในส่วนทีเกียวกับการจัดตังศูนย์บริ การเบ็ดเสร็ จจํานวน 5 แห่ง 3. บันทึกข้ อความกรมการจัดหางาน ลงวันที 29 ตุลาคม 2556 กําหนดแผนภูมิขันตอนการดําเนินการจ้ าง แรงงานข้ ามชาติสญ ั ชาติเมียนมากรณีครบกําหนดวาระการจ้ างงาน 4 ปี รวมทังแบบฟอร์ มเอกสารต่างๆที เกียวข้ องกับขันตอนการดําเนินการจ้ างแรงงาน 4. ข่าวจากฝ่ ายประชาสัมพันธ์ กรมการจัดหางานลงวันที 19 พฤศจิกายน 2556 ทีมีการเสนอโดยฝ่ ายรัฐบาล เมียนมาให้ แรงงานทีครบกําหนดวาระการจ้ างงาน 4 ปี ไม่ต้องเดินทางออกนอกราชอาณาจักรไทย รวมทัง การจัดตังศูนย์บริ การแบบเบ็ดเสร็ จ จํานวน 5 แห่ง ทางมูลนิธิฯเห็นว่า กระทรวงแรงงานได้ เร่งแก้ ไขปั ญหาโดยการจัดประชุมร่วมกับผู้แทนฝ่ ายรัฐบาลพม่า และการ ออกแบบขันตอนการออกเอกสารแก่นายจ้ างและแรงงานทีครบกําหนดวาระการจ้ างงาน 4 ปี แล้ ว แต่อย่างไรก็ตามทาง มูลนิธิฯยังได้ รับเรื องร้ องเรี ยนถึงสภาพปั ญหาการเข้ าไม่ถงึ กลไกการดําเนินการด้ านเอกสารเพือให้ แรงงานสามารถทํางาน ต่อไปได้ ในราชอาณาจักรไทย เช่น กรณีของลูกจ้ างรายหนึงทีมาร้ องเรี ยนกับทางมูลนิธิฯ เนืองจากได้ ถกู นายจ้ างตัดสินใจ
ให้ ออกจากงาน เนืองจากนายจ้ างได้ นําลูกจ้ างของตนไปยืนคําร้ องขอต่อใบอนุญาตทํางานจากสํ านักจัดหางาน แต่ถูก ฝ่ ายเจ้ าหน้ าทีปฏิเสธในการดําเนินการให้ และให้ คําแนะนําเพียงว่าให้ ไปใช้ กลไกของบริ ษัทจัดหางานทําเอกสารให้ แทน เท่านัน หรื อ กรณีของบางบริ ษัทใหญ่ทมีี แรงงานข้ ามชาติทํางานอยูเ่ ป็ นจํานวนมาก พบว่ามีแรงงานบางส่วนทีใบอนุญาต ทํา งานครบ 4 ปี แต่ยงั ไม่มีแ นวทางการดํา เนิ นการจากฝ่ ายกรมการจัดหางานที ออกมาชัดเจน เพือให้ ลูกจ้ า งได้ รั บ ผลกระทบ เช่น ความเสี ยงต่อการถูกจับกุมเมือใบอนุญาตทํางานสิ นสุดลงและอยู่ระหว่างรอความชัดเจนในการต่อ ใบอนุญาต หรื อภาระค่าใช้ จา่ ยของลูกจ้ างทีจะต้ องสูงขึนหากลูกจ้ างใช้ กลไกของบริ ษัทจัดหางานเพือลดขันตอนการต่อ ใบอนุญาตมีความยุง่ ยากซับซ้ อน และค่าใช้ จา่ ยในการทีอาจจะต้ องเดินทางไปทําหนังสื อเดินทางประเภทถาวร (เล่ มสี แดง) ตามทีฝ่ ายรัฐบาลประเทศเมียนมาร์ เสนอ เป็ นต้ น นอกจากนีจากการประชุมคณะรัฐมนตรี เมือวันที 25 พฤศจิกายน 2556 ทีผ่านมาก็มิได้ มีการนําเสนอแนวทางทีจะดําเนินการให้ แรงงานข้ ามชาติสัญชาติพม่าทํางานทีใบอนุญาตทํางาน ครบ 4 ปี สามารถทํางานอยูต่ อ่ ได้ โดยไม่ต้องเดินทางกลับประเทศต้ นทาง จึงทําให้ เกิดความสับสนต่อวิธีปฏิ บตั ิกบั กลุ่ม ลูกจ้ าง นายจ้ าง หรื อแม้ แต่เจ้ าหน้ าทีฝ่ ายปฏิบตั ิเอง 1.
2.
3.
4.
จากสภาพปั ญหาความไม่ชดั เจนด้ านนโยบายต่อแรงงานกลุ่มดังกล่าวนี ทางมูลนิธิฯ จึงมีข้อเสนอดังต่อไปนี ขอให้ กรมจัดหางานเร่งดําเนินการนําวาระการดําเนินการในกรณีแรงงานทีทํางานในประเทศไทยครบ 4 ปี แล้ ว ทังในเรื องการตรวจลงตราวีซา่ การขออนุญาตทํางาน และการยกเว้ นโทษและค่าปรับกรณี ทีวีซ่าเกินกําหนด เสนอต่อคณะรัฐมนตรี เพือพิจารณาอนุมตั ิโดยเร็ วทีสุด กําหนดขันตอนการดําเนินการด้ านการเอกสารด้ านการออกหนังสือเดินทางของประเทศต้ นทาง ค่าใช้ จา่ ยในการ ดําเนินการ มีความสะดวก ประหยัด ลดขันตอนการยืนเอกสารต่อทางราชการทีมีความซับซ้ อนเพือให้ ลูกจ้ าง และนายจ้ างสามารถดําเนินการยืนเอกสารได้ ด้วยตนเอง อันป้องกันการผลักภาระค่าใช้ จ่ายและระยะเวลาที ลูกจ้ างและนายจ้ างจะต้ องจ่ายแก่บริ ษัทจัดหางานในราคาทีไม่เป็ นธรรม พิจารณาจัดตังศูนย์บริ การเบ็ดเสร็ จ รวมทังประสานงานกับประสานต้ นทางในแง่การออกเอกสารตรวจลงตราวี ซ่าและการดําเนินการอืน ๆ เพิมขึนในพืนทีทีมีแรงงานข้ ามชาติอยูห่ นาแน่น เพือให้ เกิดการเข้ าถึงการบริ การของ แรงงานข้ ามชาติให้ มากขึน และลดปั ญหาการเอารัดเอาเปรี ยบของบริ ษัทนายหน้ าในการดําเนินการจัดทํา ) ดํา เนิ น มาตรการอย่างเร่ ง ด่ว นในการเผยแพร่ ข้ อ มูล นโยบายต่อ แรงงานข้ า มชาติที มี ใ บอนุญาตครบ 4 ปี เกียวกับวิธีปฏิบตั ิในการดําเนินการต่อใบอนุญาตทํางาน ทังต่อภาครัฐฝ่ ายต่างๆทีเกียวข้ องกับการปฏิบตั ิหน้ าที กลุ่มผู้ประกอบการ และกลุ่มแรงงานข้ ามชาติ
ทังนีเพือเป็ นการป้องกันมิให้ แรงงานถูกแสวงหาประโยชน์โดยมิชอบด้ วยกฎหมาย ทีอาจจะเกิดขึนหากแรงงาน กลุ่มดังกล่าวนีจะมีสถานะทางกฎหมายทีไม่ถกู ต้ อง และต้ องทํางานต่อในประเทศไทยอย่างผิดกฎหมาย และอาจจะต้ อง ถูกบังคับใช้ แรงงาน ขอแสดงความนับถือ ปรี ดา ทองชุมนุม ผู้ชว่ ยเลขาธิ การมูลนิธิ ข้ อมูลเพิมเติมติดต่อ นางสาวปรีดา ทองชุมนุม 02-277 6882 หรือ 089-459 0212