Verhalen van senioren, verzameld door leerlingen van het Odulphus Lyceum, over onvergetelijke reizen en ontdekkingen.
Geefmijvleugels!
Ligt het grote avontuur ver van huis, waar alles anders is, de cultuur verschilt van de jouwe, de temperatuur 20 graden hoger of lager en waar we de locals niet verstaan? Of schuilt de verrassing dichterbij dan we denken, in een onverwachte ontmoeting of nieuw inzicht dat onze kijk op de wereld compleet verandert?
De afgelopen weken voerden leerlingen van het Odulphus Lyceum uit
Tilburg gesprekken met senioren over de thema’s reis & ontdekking. Wat was hun meest bijzondere reis en welke fysieke en mentale souvenirs brachten ze mee terug?
Deze gesprekken vormden het eerste deel van MDT Cultuur & Kunst
Dit programma daagt jongeren uit om meer te leren van anderen dan ze verwachten. Hiervoor gingen de leerlingen in gesprek met senioren, die we 'vertellers' noemen, om verborgen kennis en verhalen te ontdekken.
In dit magazine vind je de verhalen die de jongeren op het spoor zijn gekomen en de beelden die ze daarbij gemaakt hebben tijdens de fotografieworkshop
De verhalen zijn geschreven door de jongeren tijdens de schrijfworkshop en soms (naderhand) nog aangevuld door de vertellers.
Er staat nog meer te gebeuren In het tweede deel van het programma maken de leerlingen korte films op basis van de gevonden verhalen We zijn nu al benieuwd naar het eindresultaat en zien uit naar de eindpresentatie, waar ook weer alle vertellers voor worden uitgenodigd.
Maar voordat het zover is... Geef mij vleugels!
Woordvoorafvandedocenten
Authentieke verhalen en belangrijke levenslessen.
Na het succes van de afgelopen twee schooljaren mochten onze leerlingen uit 5 vwo ook dit schooljaar weer in gesprek met oudere vertellers. Er zijn gesprekken gevoerd over thema’s als geloof, technologische ontwikkelingen, vrijheid, overleven en reizen, die zorgden voor heel mooie, diverse verhalen. Dat is wat dit project zo leuk maakt. Elk mens is uniek en heeft met zijn eigen ervaringen een authentiek verhaal te vertellen
Ondanks dat de levens van de jongeren op het Odulphuslyceum compleet anders zijn dan de levens van de oudere vertellers met wie zij hebben gesproken, leerden zij elkaar juist door de gesprekken beter te begrijpen Ook leerden onze leerlingen een aantal belangrijke levenslessen, zoals “Je kan niet alles naar je hand zetten” van Willeke Loenen en “Wees positief en kijk altijd vooruit naar wat je wél nog kunt doen” van Toos Denisse
Naast het voeren van de leerzame gesprekken, mochten de leerlingen ook dit jaar weer aan de slag met het opschrijven van deze mooie en leerzame verhalen. In dit magazine zijn ze terug te lezen, voorzien van prachtige beelden. Beelden en verhalen die niet in dit magazine zouden staan zonder alle ervaren vertellers
Lieve vertellers, heel erg bedankt dat u zich heeft opengesteld voor onze leerlingen Dankzij uw verhalen konden zij leren Ook de organisatoren en medewerkers van dit mooie MDT-project willen we bedanken. Jullie enthousiasme en energie hadden hun weerslag op onze leerlingen en dat is terug te zien in dit magazine Lees, bewonder en geniet!
Veel dank en liefs, Marcel en Elina
PeterFlohr
Op 14 oktober 2024 hebben wij
een interview gehad met Peter Flohr. In dit interview heeft hij ons over zijn leven verteld, met name over zijn tijd in Indonesië, de reis naar Nederland en hoe hij zich hiermee verbonden voelt.
Kunt u drie dingen noemen die mensen over u zouden moeten weten?
‘Er zijn drie belangrijke periodes in mijn leven. Mensen zien aan mij waar ik vandaan kom, dat is Indonesië, ik heb daar 5 jaar gewoond In 1949 ben ik geboren en eind 1954 ben ik naar Nederland gegaan Toen gingen wij met de boot naar Nederland De tweede belangrijke periode in mijn leven is mijn educatie. Ik begon bij de marine, waar ik een jaar heb gewerkt, maar dat was niks voor mij, aangezien ik veel te veel dingen tegelijk moest doen Nadat ik gestopt was met de marine kreeg ik een opleiding in automatisering aangeboden.
Automatisering is het verwerken van informatie van bedrijven
Daarna ben ik sociologie in Rotterdam gaan studeren Toen ik daarmee klaar was, heb ik ruim twintig jaar gewerkt aan de Universiteit in Tilburg. Daar kon ik mijn kwaliteiten in automatisering en sociologisch onderzoek combineren Toen ik daar uiteindelijk besloot te stoppen, begon ik mijn eigen bedrijf, waar ik bedrijven hielp met hun gegevens te vergaren, met bijvoorbeeld vragenlijsten’
Waarom moest u van Indonesië naar Nederland komen? Was het een keuze of niet?
‘Indonesië wilde onafhankelijk zijn, en wij behoorden tot de gemengde groep, de ‘indo’s’:
Indonesische en Nederlandse voorouders gemengd. Wij werden niet meer gewenst in ons land Mijn vader verloor zijn baan, omdat alle banen naar de Indonesiërs gingen Mijn vader werkte bij een groot bedrijf, BPM. Hij werkte nog net niet lang genoeg om de overtocht uitbetaald te krijgen en een overtocht kost nou eenmaal veel geld Wij moesten binnen 3 weken de keuze maken om met de boot naar Nederland te gaan, terwijl onze vader nog 2 maanden langer zou moeten blijven.’
Hoe ervaarde u de reis en de aankomst?
‘De reis duurde 3 weken en we voeren van Indonesië naar Amsterdam, via Engeland. Wij zaten op het onderste dek Verder was de reis aangenaam en als kind was er niet veel op de accommodaties aan te merken, zelfs niet met het grote gezin. Wij hebben 2 jaar lang in verschillende contractpensions geleefd en zijn daarna uiteindelijk terechtgekomen in Oosterbeek’
Contractpensions waren dus hotels en pensions die tijdelijk een contract aangingen met de Nederlandse overheid, om eerdere bewoners uit Indonesië een tijdelijk huis aan te bieden Deze contractpensions luidden dan ook voor hem de tweede periode van zijn leven in.
Wat waren de grote verschillen die opvielen tussen Nederland en Indonesië?
‘Eten; ik was Indonesisch eten gewend en toen ik in Nederland aankwam moest ik ‘rare’ dingen eten, zoals erwtensoep Het was overigens ook lastig om te wennen, in het begin, aan de Nederlanders Toen ik dit jaar samen met mijn dochter terug naar Indonesië ging, liep ik met krukken omdat ik slecht ter been was Het verkeer in Indonesië is veel drukker dan in Nederland en veel minder geordend Toch heb ik geen ongelukken gehad; dit komt doordat de mensen in Indonesië veel beleefder zijn dan hier in Nederland
We moesten aan het koude weer in Nederland wennen toen we in Amsterdam aankwamen Wij waren natuurlijk het Indonesische weer gewend’
Denkt u dat het moeilijker was voor volwassenen om zich aan te passen?
‘Ja, wij waren nog klein, dus alles was wel best voor ons Wij moesten natuurlijk ook wennen aan een nieuw land, nieuwe omgeving en nieuwe mensen, maar dat ging voor ons makkelijker. Voor onze ouders daarentegen was het een stuk lastiger om te wennen aan
Nederland en ze misten Indonesië vaak Ook werd mijn vader na de oorlog veel stiller en bedachtzamer. Dit fenomeen wordt ook wel ‘Indisch zwijgen’ genoemd’
Hoe was het om in Indonesië te leven?
‘Als ik terugkijk op de foto's, hadden wij ontzettend veel plezier. Er was onderling met de kinderen veel plezier, ook al waren wij van verschillende herkomst, dus niet alleen Indonesische kinderen,
maar ook Nederlandse of gemengde kinderen. Het leven daar was goed, ik ben er zelfs nog met mijn jongste dochter, in 2008, en dit jaar met mijn andere dochter, terug geweest om te laten zien waar ik geboren ben en ben opgegroeid.
Ook dit jaar ben ik met mijn andere dochter terug geweest Zij hebben beiden altijd al belangstelling gehad voor hun afkomst En nu kwamen ze er ook achter hoe het was om een andere huidskleur te hebben, bijvoorbeeld toen we een druk schoolplein op liepen, en alle kinderen om mijn blanke blonde dochter heen stonden en benieuwd waren waar zij vandaan kwam en zo’
Waar houdt u zich nu mee bezig?
‘Ik zit nu al een flink aantal jaar in de gemeenteraad en ik maak me hard voor verschillende onderwerpen in de gemeente Loon op Zand
Ook ben ik al sinds 2012 bezig met het aankaarten van een compensatie voor NederlandsIndiërs die in kampen hebben gezeten als krijgsgevangene, tijdens de diensttijd bij de KNIL
Zo zaten mijn ouders allebei drie en een half jaar in zo’n kamp.’
Zo stuurde hij in 2017 een motie naar het PvdA-congres, waar 40000 leden konden stemmen op de motie Ook is er een persoonlijke brief gestuurd naar de destijds partijleider Lodewijk Asscher. ‘Nu zijn er weinig nieuwe ontwikkelingen en eigenlijk kan het alleen opgelost worden met een rechtszaak Ook houd ik me bezig met herdenkingen omtrent Nederlands-Indiërs.’
Bent u dezelfde richting op gegaan als uw ouders?
‘Mijn vader werkte bij de BPM, wat later een dochtermaatschappij van Shell in Indonesië is geworden en later werkte hij, na lang zoeken, bij een bedrijf in Oosterbeek, als boekhouder. En mijn moeder zette zich in voor betere huisvesting voor Indische Nederlanders en hielp ze ook in het algemeen Je kunt dus wel zeggen dat ik dit hebt geërfd van haar, omdat ik mij ook inzet voor de rechten van KNIL-soldaten die geen soldij uitgekeerd hebben gekregen na hun krijgsgevangenschap’
ToosDenisse
Het verhaal van Toos Denisse. Geschreven door: Boris, Casper, Josephine, Lieuwe, Teresa en Yerres. Ons thema is ‘reis en ontdekking’.
Zou u zichzelf voor willen stellen en willen vertellen waar u vandaan komt?
‘Ja, ik ben een bakkersdochter, dus altijd bezig geweest, altijd hard gewerkt Ik heb zelf op de mulo gezeten, maar ik was de oudste thuis, dus op een gegeven moment was het zo dat er thuis hulp moest komen, dus toen ben ik van school gegaan
Ik ben thuis mee in de zaak gaan werken, maar ik had een oom die leraar was; hij gaf avondstudie.
Daar heb ik vast bij hem in de les moeten zitten, maar ik mocht nog geen examen doen omdat ik te jong was Hij zei dat ik binnen één of anderhalf jaar examen mocht doen, dus dat heb ik toen gedaan. Ik ben altijd thuis in de zaak gebleven, tot ik mijn man ben tegengekomen, mijn eerste man’
Wat was de eerste reis die u ooit heeft gemaakt naar het buitenland en wat heeft dat eigenlijk voor u betekent?
‘Jaarlijkse vakanties, waar jullie het over hebben, dat was er in mijn jeugd niet. Mijn ouders deden dan wel eens een busreis, maar dan moest het thuis doorgaan. Met mijn trouwen heb ik dat ook niet gedaan, want toen heb ik mijn drie kinderen gekregen En we hadden een bouwbedrijf, waardoor we niet op vakantie konden. Ik was ooit met vier anderen met een busgezelschap mee En daar hadden wij geen goede reisleidster, want zij had het alleen over jaartallen Dat zei de buschauffeur later ook. En toen was het de laatste dag. Hij zei: ‘Nou laat ik jullie Berlijn zien.’ We zaten toen in Oost-Berlijn. Onze buschauffeur reed al 25 jaar door Berlijn De buschauffeur liet ons alles zien en hij zei: ‘Berlijn is mijn stad’
En toen heb ik gezegd: ‘Hier wil ik terug.’ Toen ben ik later met mijn dochter teruggegaan’
Vertel eens over uw tweede reis naar Berlijn. Hoe is dat begonnen?
Mijn dochter vroeg op een dag:
‘Mam, ik zou heel graag met u een keer ergens naartoe willen En ik weet niet of jij er iets om geeft, maar ik zou naar Berlijn willen’ Toos vond het een geweldig idee en zei:
‘Dan gaan we dat doen! Ik ga het uitzoeken, Oost-Berlijn.’
En hoe was die reis?
‘Het was ongelooflijk We namen de trein heen en liepen dagelijks om half tien al op straat, tot een uur of vijf, dan hadden we al zoveel bezocht. Het heeft echt veel indruk op me gemaakt Ik vertel mensen soms over de plekken die we hebben gezien, die niet in reisgidsen staan
Jullie zijn ook naar West-Berlijn geweest?
We gingen naar het Kaufhaus en mijn dochter had kaartjes gekocht voor een museum
Maar er stond een gezelschap en de mevrouw zei: ‘Als jullie willen, mogen jullie met ons mee’ Er waren acht Engelsen, en we kregen een rondleiding
We keken elkaar soms aan en dachten: wow, dit is echt indrukwekkend. Het was heel bijzonder om te zien hoe de oorlog daar echt is geweest We hebben ook een museum bezocht dat nog authentieke elementen had, zoals loopgraven. Je ziet dat hier niet meer en met de Nederlandse vertalingen ontgaat je helemaal niets’
Wat was een van de meest memorabele momenten van de reis?
‘Er waren zoveel momenten, maar het samen ontdekken en de gesprekken die we hadden, maakten het echt bijzonder Het was niet alleen een reis, het was ook een manier om onze band te versterken.
Kunt u een ervaring delen die uw kijk op de wereld heeft veranderd?
Ja, dat is echt een onderwerp dat veel omvat
Wij zeggen vaak: Wij hebben onze
tijd gehad, maar het gaat nu vooral om jullie, de kinderen en kleinkinderen' Vroeger zeiden ze ook al dat het beter moest
De oorlogen waren erg en we hebben het goed gedaan, maar de toekomst is onzeker. Je kunt daar niet naar kijken, en dat is maar goed ook’
Wat zou u willen dat de volgende generatie leert?
‘Als ik van tevoren had geweten wat er allemaal zou gebeuren, zou ik
misschien anders hebben gedacht
Maar dat is het leven; je weet het gewoon niet
Het is belangrijk om je eigen keuzes te maken en daarachter te staan. Jullie zijn sterk genoeg om dat te doen’
Hoe gaat u om met fouten?
‘Je leert ervan. Juist door fouten word je beter en wijzer. Dat is hoe je groeit Iedereen maakt weleens een misser en dat is oké Het is een onderdeel van het leven’
Wat zijn enkele levenslessen die u heeft geleerd tijdens uw reizen?
‘Levenslessen, jongens, dat is moeilijk Maar ik geloof dat je gewoon blij moet zijn met wat je hebt, en dat je jezelf moet blijven
Kijk altijd naar het positieve en verander niet je standpunten, normen en waarden omdat anderen zeggen dat dat moet of je raar aankijken’
Dromen is dus ook belangrijk?
‘Zeker! Dromen mag, maar je moet niet boos zijn op wat je hebt
Geniet van het heden We leven nu met beperkingen, maar kijk altijd vooruit naar wat je wel kunt doen
Wij ouderen komen op een leeftijd dat we alles al hebben gehad. We hebben mooie dingen
meegemaakt, dus kijk naar wat je nog kunt doen en probeer dat’
Hoe hebben uw ouders uw keuzes beïnvloed, en was dat positief of negatief?
‘Positief, gelukkig Mijn ouders hebben er nooit moeilijk over gedaan Dat helpt natuurlijk heel veel Ik kan me eigenlijk niet voorstellen dat het negatief zou zijn.
Voor niemand zou ik me dat willen voorstellen, zeker niet. Het is belangrijk om steun van je ouders te hebben, en dat heb ik altijd gehad’
Heeft u laatst nog nieuwe dingen geprobeerd?
‘Ja, ik vroeg vorige week aan de cardioloog of ik weer kon gaan fietsen Hij zei dat ik dat mocht, maar wel met iemand erbij Dus dat hebben we gedaan. We zijn samen weggeweest, en hoewel het nu niet meer zo goed kan als vroeger, denken we altijd terug aan de mooie dingen die we gezien hebben’
Hoe gaat u om met de veranderingen in uw leven?
‘Het kost soms even tijd om te wennen aan een stapje terug, maar je kunt wel mopperen en boos zijn, maar dat maakt het niet beter
Herinneringen zijn de mooie dingen waar je op kunt terugkijken.
Daarom proberen wij altijd het beste uit de situatie te halen’
Welke boodschap zou u willen meegeven aan jongere generaties over het maken van eigen keuzes?
‘Ga je eigen weg Het zal weleens moeilijk zijn, er zullen weleens struggles komen, maar waar je voor kiest en waar je voor gaat, dat moet je doen. Ik denk dat dat het belangrijkste is.’
Door: Yerres Teres
Josephine Casper Lieuwe & Boris
AmarelHajoui
Dat is hoe het leven van Amar el Hajoui eruitzag: een gastarbeider die op 22-jarige leeftijd, in 1964, naar Nederland kwam. Dit is zijn verhaal, opgeschreven door Noor, Britt, Lynn, Mijke, Maud en Jorja. Al 54 jaar is Meneer el Hajoui in Nederland. Hij kwam hier met een groep jongens naartoe. Later is zijn gezin ook naar Nederland gekomen. Hoe ervaarde hij zijn reis naar Nederland en hoe ziet zijn leven er nu uit? Wij vroegen het hem.
‘Ik was altijd bang voor de politie.’
Zijn reis begint met een lange booten autotocht door Spanje, Frankrijk, België en Nederland Borden begrijpen was moeilijk, omdat hij laaggeletterd was. De route was puzzelen, geen tomtom, maar steden en landen als Parijs of België kon hij wel begrijpen Wat hem vooral hielp waren de landcodes en bordjes. Toen meneer El Hajoui in Nederland aankwam, de winter van 1963, was het een erg koude nacht.
‘Dat was erg moeilijk’ Hij moest werken in de steenfabriek, zonder papieren, om te kunnen leven, maar dit was niet zonder risico’s
‘Ik was altijd bang voor de politie. Het was heel hard werken’ Hij moest namelijk veel bakstenen met de hand sorteren ‘Het ging nog niet automatisch’ Hierdoor was hij in het begin nog niet heel snel, maar na een paar maanden sorteerde hij 22 dozen per dag. Hij had het werk nodig om geld te verdienen, zodat hij spullen kon kopen voor zijn huis, voor zijn gezin dat hij achterliet in Marokko In Nederland was namelijk geen hulp. ‘Weinig Marokkanen in het buitenland.’ Als hij geld had verdiend, dan ging hij naar de rommelmarkt om spullen te kopen ‘Lekker goedkoop’
'De jongens vechten voor ons.’
In de periode dat meneer El Hajoui nog geen verblijfspapieren had om in Nederland te blijven, had hij wel veel contact met de mensen in Nederland en maakte hij veel vrienden
Hierdoor kon hij erg veel ervaring opdoen met de Nederlandse taal. Zo leerden zijn collega’s hem bijvoorbeeld Nederlands door uit te leggen hoe bepaalde dingen werden uitgesproken die in de fabriek te lezen waren. ‘Deze naam zo en deze naam zo.’ Ook ontmoette hij een paar Nederlandse jongens met wie hij iedere week samen ging zitten in een café, waar zij hem Nederlands leerden Hij sprak erg positief over deze jongens. ‘Lieve jongens.’
Maar sommige mensen in het dorp hadden problemen met hem, waarop zijn vrienden zeiden: ‘Pas op, weg, mag je niet zo zeggen’ Hij was hier erg dankbaar voor ‘De jongens vochten voor ons.’ Met deze jongens ging hij altijd voetballen, ook hierdoor leerde hij weer Nederlands
Op een dag ging het niet helemaal goed; hij had per ongeluk een jongen pijn gedaan aan zijn enkel, waardoor er wat bloed uitkwam. ‘Ik was bang dat hij mij ging slaan.
Als hij naar het ziekenhuis zou gaan dan zou er om mijn papieren worden gevraagd door de politie en zou ik terug moeten naar Marokko’
Later, toen hij nog contact heeft gezocht met deze groep, kwam hij erachter dat er nog maar een van zijn vrienden leefde ‘Zo is het leven’
‘Alleen stempel en paspoort, ik weet alles.’
Hij kon een werkcontract krijgen en daarmee kon hij een verblijfsvergunning krijgen Hij heeft het contract meegenomen naar Marokko en is daar naar het consulaat in Rabat gegaan.
Daar sprak hij Nederlands tegen een mannelijke medewerker.
Toen deze hem vervolgens vroeg hoe hij de Nederlandse taal al machtig was, schoot hij een beetje in paniek ‘Ik ging naar Arabische meisjes en deed alsof ik geen Nederlands sprak.’ Op deze manier dacht meneer El Hajoui dat hij een grotere kans had om een verblijfsvergunning te krijgen, aangezien ze er anders achter konden komen dat hij al in Nederland had gewoond.
De meisjes gingen hem vertellen dat hij een dikke jas nodig had, omdat het in Nederland erg koud is Hij dacht bij zichzelf: alleen stempel en paspoort, ik weet alles
Hij is hiervoor getrouwd met Aicha. Hij heeft met haar in Marokko vier kinderen gekregen Nadat hij trouwde, is hij weer teruggegaan naar Nederland Daar heeft hij een tijdje gewerkt om een huis te kunnen huren. Zijn collega’s zeiden tegen hem dat hij zo niet verder kon leven, als een man zonder vrouw en kinderen, en hij besloot om hen op te gaan halen Hij kocht een Opel Kadett van 800 gulden en reed daarmee terug naar Marokko.
Toen hij onderweg was naar Marokko viel hem iets op ‘Alle nieuwe auto’s stonden stil langs de weg en ik reed door’
Hij heeft in Marokko zijn vrouw en vijf kinderen (vier jongens en een meisje) opgehaald en hen weer mee teruggenomen naar Nederland Later werden er nog twee kinderen in Nederland geboren ‘Mama van zeven kinderen, Masha’ Allah.’ Toen hij met zijn vrouw en kinderen eindelijk terug was in Nederland, was er een probleem, zijn vrouw was namelijk ziek
Ze woog 45 kilo, was altijd misselijk en kon eigenlijk niets doen, maar de dokter zei dat er niks aan de hand was en dat ze gewoon meer vitaminen moest innemen Hij geloofde daar helemaal niets van en zocht een vrouwelijke dokter op; zij deed wel grondig onderzoek en zijn vrouw bleek galstenen te hebben en moest gelijk geopereerd worden In totaal heeft ze 15 dagen in het ziekenhuis moeten verblijven
Aangezien ze in die tijd nog niet veel familie in Nederland hadden, was er in de tussentijd niemand om voor hun 4 kinderen te zorgen Zijn enige optie was dus om zich ziek te melden, maar dit zag zijn baas niet zomaar door de vingers. Zijn baas vertelde hem dat hij gewoon moest werken, dus hij was genoodzaakt om te vertellen wat er aan de hand was ‘Hij was er goed over’, vertelde hij ons en zijn baas liet hem thuisblijven, totdat zijn vrouw weer beter was.
Nadat zijn vrouw beter was geworden kregen ze er nog 3 kinderen bij, en uiteindelijk hebben ze samen 7 kinderen gehad Hij heeft uiteindelijk nog 17 jaar gewerkt in de steenfabriek, totdat de fabriek ermee stopte. Daarna heeft hij nog op diverse plekken gewerkt, totdat hij uiteindelijk met pensioen ging Inmiddels woont hij al 54 jaar in Nederland en heeft hij hier een mooie familie opgebouwd
Als je het hem nu vraagt, is hij gewoon een Nederlander zoals jij en ik.
Door: Noor, Jorja, Lynn, Mijke, Maud & Britt
Reacties
'Het was interessant om een kijkje te nemen in iemands leven.'
'Ik vond het heel indrukwekkend om te horen.'
'Ik vond het informatief omdat je dan ziet hoe andermans leven in elkaar zit.'
'We nemen vooral veel gedachten met ons mee '
'Het was leuk om de gedachten van een ander te horen.'
*Om privacyredenen is de naam van mevrouw aangepast.
Van een kleine sigarenwinkel in Roosendaal, tot aan trostomaten in Tanzania. Tanja heeft het allemaal meegemaakt. In dit interview hebben wij een inspirerend persoon vragen gesteld over haar levenservaringen en reizen die haar hebben gevormd tot wie zij nu is. Als klein meisje was ze altijd al geïnteresseerd in andere culturen. Ze spreekt vloeiend
Frans en heeft bijgedragen aan de technologische ontwikkelingen in Afrikaanse landen. Nu is ze met pensioen en deelt ze graag haar verhaal.
Wat is uw levensloop in grote lijnen?
‘Ik ben geboren in 1956 in Roosendaal Mijn ouders hadden een sigarettenwinkel en mijn vader verkocht bestrijdingsmiddelen, en eigenlijk was dat wat zij ook verwachtten van mij Ik heb op het gymnasium gezeten In mijn familie was het alleen niet normaal om naar de universiteit te gaan,
dus ben ik hier naar de lerarenopleiding gegaan. Het laatste jaar van mijn studie heb ik uiteindelijk in Frankrijk gevolgd Aangezien er geen werk was voor leraressen Frans, ben ik sociologie gaan studeren Ik heb ontwikkelingssociologie en vrouwenstudies gestudeerd en ben daarna naar Tanzania gegaan, om daar te werken Ik werd ziek, waardoor ik moest teruggaan naar Nederland Via een uitzendbureau ben ik hier aan een baan bij de gemeente gekomen, waar ik ben blijven werken. Nu ben ik al 2 jaar met pensioen’ Uiteindelijk vertelde ze ook dat ze au pair was geweest in Frankrijk
Wat is de invloed van het vroege overlijden van uw ouders op uw leven?
‘Mijn ouders zijn overleden toen ik net achttien was, maar mijn vader was al drie jaar lang ziek
Ik denk zelf dat dat het belangrijkste moment in mijn leven is geweest. Je moet dan weg uit huis, want thuis wonen kon niet meer Mijn jongste zusjes zijn naar een internaat gegaan Ik was achttien en ik was in Tilburg net drie dagen begonnen met studeren, dus toen ben ik hier op kamers gegaan Toen was je als je achttien was nog niet meerderjarig
Ik had een tante in Maastricht die officieel mijn voogdes was Ze vertrouwde me wel, dus als er iets ondertekend moest worden, vroeg ik haar om dat te doen en vertelde ik
haar waarvoor ze tekende Dan deed ze dat altijd gewoon Maar daardoor heb ik die familieband nooit meer gehad, ik werd heel zelfstandig’
Hoe kwam u tot de keuze om te gaan werken in Tanzania?
‘Ik heb dus sociologie gedaan in Frankrijk, daar heb ik Franse vriendinnen gekregen en een van die vriendinnen zei: ‘Ik wil naar Afrika,’ want daar waren veel Franse koloniën, ‘wie gaat er mee?’
Daar ben ik in 1980 naar Upper Volta, hedendaags Burkina Faso, gegaan
Dat was een hele indrukwekkende ervaring, dus toen ik sociologie ging doen, wilde ik graag ontwikkelingssociologie doen Aan het einde van deze studie ben ik naar de SNV (Stichting Nederlandse Vrijwilligersorganisatie) gegaan om ontwikkelingssamenwerking te gaan doen Hierdoor ben ik in Tanzania terechtgekomen Dat was werk via het ministerie van Buitenlandse Zaken Later toen ik bij de gemeente werkte, heb ik ook ontwikkelingssamenwerking in mijn beleidspakket gehad, dus toen ben ik ook naar Tanzania, Zuid-Afrika en Curaçao gegaan’
Wat voor advies heeft u voor ons?
‘Maak gebruik van de mensen die je kent bij het bepalen van je studiekeuze straks, dat je vraagt naar wat voor mogelijkheden er zijn
Jullie hebben nu allemaal onderwijsbeurzen.
Door: Lieve, Tonke, Hibo, Tirza & Ysa
WillekeLoenen
Willeke Loenen, geboren op 19 december 1945, heeft een interessant en inspirerend levensverhaal. Een leven waarin ze de maatschappelijke standaard niet volgde en een andere weg koos dan haar ouders. Ze koos voor een andere weg, die haar leidde naar het ziekenhuis.
Ze heeft verschillende taken uitgevoerd in het ziekenhuis en heeft het KOK (Kinderen Ouders Kanker) voor het VUB Brussel opgericht in België, waardoor kinderen met levensbedreigende ziektes, die behandeld worden in het VUB, leuke dingen kunnen doen en hun ziekte even kunnen vergeten.
Het begin van haar loopbaan
Een moment van toeval creëerde het begin van haar loopbaan
Haar man vond werk in Brussel, wat ertoe leidde dat zij meeging naar de Belgische hoofdstad.
Haar elfjarige zoontje moest naar het ziekenhuis in Brussel, het VUB.
Toen ze binnenliep wist ze dat er iets moest veranderen
Ze deelde haar gevoelens over het ziekenhuis en haar prikkeling om het te veranderen, waarna ze werd gevraagd om ermee aan de slag te gaan in het academisch ziekenhuis van Brussel
Aan het werk in het ziekenhuis
Toen we haar vroegen over de situatie in het ziekenhuis, vertelde Willeke ons dat in 1980, nadat de kinderen waren geopereerd, ze tussen de volwassenen kwamen te liggen Ook vertelde ze dat de kamers niet kindvriendelijk waren.‘Er was na een operatie, op de uitslaapkamer, nog geen specifieke ruimte alleen voor kinderen
De kamers zagen er ijskoud uit
Daar hebben we toen verandering in kunnen brengen. Nu hebben kinderen een eigen verkoever, oftewel een eigen uitslaapkamer, waarbij altijd een ouder aanwezig mag zijn
Ondertussen ben ik natuurlijk al meer dan tien jaar weg uit het ziekenhuis en zijn er steeds betere en goede projecten om het leven van kinderen in het ziekenhuis zo dragelijk mogelijk te maken’ Willeke had de opleiding tot verpleegkundige afgerond en volgde diverse cursussen De eerste vijf jaar (1983 tot 1988) bood ze ondersteuning aan (mogelijk) mishandelde kinderen, kinderen die trauma’s hebben opgelopen en
De volgende stap
In 1988 werd ze gevraagd om kinderen met kanker en hun families te ondersteunen tijdens het volledige proces Willeke werd een psycho-pedagogisch medewerkster
Ze ging langs bij scholen van haar patiëntjes om kinderen te leren wat kanker inhoudt Ook begeleidde ze patiëntjes naar de operatiekamer en verzachtte het proces door uit te leggen wat er ging gebeuren
‘De operatiekamer is net een markt, alle onderdelen liggen jes, zodat alles klaarligt om t te worden door de chirurgen niets fout kan gaan’, vertelde jd aan de kinderen om ze t te stellen Zo bleef ze bij de ren totdat ze in slaap waren en, zodat ze zich veilig en fijn en ‘Wat voor mij belangrijk is, de jeugd mij kan vertrouwen’ ielp ze met het oprichten van OK (Kinderen Ouders Kanker), e patiëntjes van hun nhuis. Hierdoor konden ren met een sbedreigende ziekte, die ndeld werden in het VUB, een pje maken
Ze verwierf geld op allerlei manieren om de patiëntjes een leuke tijd te bezorgen en ze te laten weten dat leven met kanker niet alleen maar slecht is
‘Je kan niet alles naar je hand zetten.’
Hoewel Willeke een vechter is, verliep haar leven niet altijd hoe ze het wilde Zij legde dit ook goed vast in de quote: ‘Je kan niet alles naar je hand zetten.’ Dit merkte ze vooral toen haar zoon op 51-jarige leeftijd overleed aan corona. Door de maatregelen waren de grenzen dicht en ze kon haar zoon niet bezoeken toen hij ziek was 4 dagen later was hij plotseling overleden, wat een grote tegenslag was voor haar. Ook in haar loopbaan heeft ze hard moeten werken om gelijk te krijgen Zo stemde niet iedereen in met haar ideeën over hoe er met kinderen omgegaan moest worden in het ziekenhuis. Ze heeft hard moeten werken om haar doel in het ziekenhuis te kunnen bereiken.
‘Je kan niet alles naar je hand zetten, soms moet je er hard voor werken of er veel moeite voor doen
Niet alles gaat zoals jij wil, soms gebeuren dingen in het leven waarvan je liever niet wil dat ze gebeuren’
Anders dan haar ouders
Het leven was heel anders toen Willeke jong was. Zo was het nog een maatschappelijke standaard dat vrouwen thuis bleven en zorgden voor de kinderen, mits de man een succesvolle baan had waardoor de vrouw zich kon permitteren huisvrouw te zijn.
Haar ouders hadden ook een ouderwetse werkrelatie. Haar vader was hoofdonderwijzer, waardoor haar moeder huisvrouw kon zijn
Willeke is zelf wel aan het werk gegaan, maar ze begon pas te werken op haar 40ste. Dit kwam doordat ze met haar gezin naar Brussel moest verhuizen voor de baan van haar man Er was een groot verschil tussen maatschappelijke standaarden in België en Nederland. Een van de grootste verschillen was dat vrouwen in België bijna allemaal werkten; hierdoor was de stap om zelf te gaan werken ook kleiner
Ze koos een andere weg dan haar moeder en vader toen ze een baan kreeg, nadat ze met haar zieke zoon het ziekenhuis inliep.
Door: Gijs, Floris, Willem, Thijs & Lucas
EricRonkes
Het verhaal van Eric Ronkes, geschreven door Tom, Jip, Guusj Roos, Robine en Sara. We hebbe deze persoon geïnterviewd over zijn leven in Indonesië en daarna, gericht op reizen en ontdekking.
Wij vonden dit interessant, omdat wij nog nooit iemand hadden geïnterviewd die was geëmigreerd naar Nederland.
Wie bent u?
Ik ben Eric Ronkes, ik ben 75 jaar oud. Ik ben in 1950 naar Nederland gekomen, ik was op dat moment 1.5 jaar oud Ik woon sinds 2001 in Tilburg, daarvoor heb ik in Oisterwijk gewoond Ik heb 2 oudere broers, mijn oudste broer kwam uit 1940, dus die had het kamp nog meegemaakt, maar heeft nog weinig herinneringen aan die tijd
Wat voor werk deden u en uw ouders?
Mijn vader werkte bij de douane in Indonesië, en mijn moeder heeft nooit gewerkt Zij heeft altijd alleen voor de kinderen gezorgd Ze vond het leuk om te koken en om voor het gezin te zorgen. Ik heb een aantal dingen als werk gedaan. Als eerst ben ik radio-officier geweest bij de Nederlandse Koopvaardij, daarna ging ik werken bij het Brabants Dagblad Daar was ik verantwoordelijk voor het aansturen van de bezorging. Nu ben ik gepensioneerd.
De emigratie naar Nederland was van tevoren niet echt gepland Mijn ouders, mijn broers en ik, gingen 2 jaar op vakantie naar Nederland en toen wij daar waren gingen wij niet meer terug. En mijn vader ging een baan zoeken in Nederland
Heeft u zelf reizen gemaakt, of wilt u nog andere reizen maken?
Ik ben bijna de hele wereld rond geweest, door mijn werk heb ik heel Amerika gezien Ik ben ook nog 2 keer teruggegaan naar Indonesië
Ik ben ook samen met mijn vrouw naar Thailand geweest. Ik ben ook naar veel landen in Europa geweest, samen met mijn gezin of vrouw
Welke landen zou u nog graag willen ontdekken?
Als er nog een land is dat ik zou willen ontdekken is dat Maleisië.
In Europa hebben we al veel gezien en in de tijd dat ik vaarde, heb ik ook al veel gezien van de rest van de wereld Ik ben inmiddels in alle werelddelen denk ik al wel geweest. Hierdoor zijn de behoeftes niet meer zo groot om verre reizen te maken
Wat zijn de verschillen tussen Nederland en Indonesië?
Ik weet eigenlijk niks meer van Indonesië, omdat ik er maar 1,5 jaar heb gewoond We zijn met een schip in Nederland gekomen, maar dit weet ik ook niet meer. Aan de hand van foto’s kan ik wel zien hoe we naar Nederland zijn gekomen
De verschillen tussen Nederland en Indonesië kan ik dus niet echt duidelijk maken Ik heb wel van verhalen gehoord dat wij het best goed hadden in Indonesië. Doordat mijn vader een goede baan had, hadden we genoeg geld
Hebben uw ouders ook veel gereisd?
Nee, mijn ouders zijn in Indonesië geboren. Toen wij naar Nederland kwamen, zijn wij ook in Nederland gebleven en zijn mijn ouders ook nooit teruggegaan naar Indonesië
Mijn ouders hebben goede herinneringen aan Indonesië, ook al hebben zij de Tweede Wereldoorlog meegemaakt. Mijn moeder heeft met mijn oudste broer namelijk in een Jappenkamp gezeten en mijn vader was krijgsgevangene Hij heeft aan de Birma spoorlijn moeten werken.
Wat was de thuissituatie in Indonesië?
Ik had het best goed, ik had een mooi huis Mijn vader had een behoorlijke baan bij de douane en drie kinderen Mijn moeder zorgde altijd voor het eten, ook hadden wij drie ‘kindermeisjes’, voor ieder kind één
Spreekt u Indonesisch?
Nee, thuis spraken we vooral
Nederlands. Ik ken een beetje
Maleisisch en ik ken ook wel een paar woorden Indonesisch, maar niet veel Eigenlijk was alles
Nederlands, op school en op het werk Maleisisch was meer voor de lagere klassen Ik vind het wel jammer dat ik niet zoveel Indonesisch heb geleerd.
Door: Tom, Jip, Guusje, Roos, Robine & Sara
WilJansen
‘Je moet het hebben gezien om het te weten’, aldus meneer Jansen. Op maandag 14 oktober spraken wij Willem Jansen. Dit hebben wij in zijn huis gedaan met Samuel, Noah, Julius, Koen, Suat, Qi-Qi en Amir. Hij heeft ons daar een interessant verhaal verteld over zijn leven. Met reizen over een groot deel van de wereld.
Dit is Willem Jansen!
Meneer Jansen vertelde ons dat hij 80 jaar oud was. Hij vertelde ons dat hij altijd al in Tilburg heeft gewoond en dus hier ook is geboren Na dit verhaal vertelde hij over zijn kinderen en kleinkinderen: ‘Ik heb 2 dochters, eentje woont hier tegenover en de ander in de Zijstraat. 'En die zie ik tot vervelens toe elke dag’, zei hij met een glimlach ‘En ik heb nog een zoon van, eens kijken, 50 nu volgens mij’ Waarna wij hem vroegen naar zijn kleinkinderen: ‘Eens kijken, één, twee, drie….’ ‘Vijf!’ hielp zijn vrouw hem vanuit de keuken. Waarop meneer Jansen reageerde: 'Nee, het zijn er samen toch acht? Ja, acht dus, waarvan drie achterkleinkinderen’
En hij vertelde ons dat hij ze de dag voor het interview nog allemaal had gezien.
‘Ja, we gaan varen!’
Toen we hem vroegen naar zijn werk, vertelde hij ons dat hij altijd al stratenmaker is geweest. Na een tijdje dat gedaan te hebben, waren hij en een paar vrienden ‘moe’ van het werk en wilden ze de wereld graag zien Zo vertelde hij ons over zijn werktijd en waarom hij ging varen: ‘Na verloop van tijd werd je daar zo ziek van (het werk). En toen waren wij met twee man daarover aan het denken, toen onze baas tegen ons zei: ‘Nou, ga maar vrijdag daarnaartoe en monsteren’
Later kwamen we terug op het werk: ‘Ja, wij gaan varen!’ ‘Toen was ik zeventien en ben ik een jaar gaan varen. Toen heb ik veel dingen gezien En een jaar later ben ik weer gegaan Dat wil ik iedereen aanraden’
Meneer Jansen vertelde ons vaak hoe hij iedereen wil aanraden om dezelfde soort reizen te maken zoals die hij heeft gemaakt Zo vertelde hij ons dat hij, naast een superleuke en leerzame ervaring, ook veel vrienden heeft overgehouden aan zijn reizen.
De reis die hij het meest is bijgebleven, is zijn reis naar Japan
Hij vond dit zo anders dan tot nu toe bekend was voor hem En we konden aan hem merken dat deze reizen een zeer grote impact op hem hebben gemaakt.
‘Reizen is een heel vrij leven.’
Hij vertelde ons dat reizen een zeer vrij leven is Zo is hij op de jonge leeftijd van 17 al begonnen met reizen. Hij is in deze tijd eerst naar Afrika gegaan en daarna naar Japan.
Dit is wat hij ons heeft verteld:
‘Mijn eerste reis was naar Afrika Kaapstad tot Larissa Die heeft 4 maanden geduurd We lagen op verschillende plekken een week.’
Hierna vroegen we over de andere reis die hij had gemaakt: Japan.
‘Ik heb eerst een trip gemaakt van 17 dagen op zee en niets anders dan water Daar word je nu ziek van Dat begint je beu te worden
We gingen eerst de Filipijnen op, wat echt een fantastisch eiland is. Daar krijg je ook heel veel te zien
Maar op dat water, daar zit er hier een te schijten’, waarop Willem naar links wijst ‘En twee meter verderop zit er weer iemand zich te wassen.
Dat moet je echt meegemaakt hebben en gezien hebben, want het is een verschrikking daar’
Japan en Afrika als beleving
Naast zijn beleving op het water vertelde hij over de wonderen die hij daar gezien had. Van een totaal andere cultuur en de technologische voorsprong die Japan heeft op het westen, waar Afrika juist een enorme achterstand had. ‘Door veel armoede vind ik Afrika de mooiste reis die ik heb gemaakt, maar als je iets wilt beleven, dan moet je vooral naar Japan gaan’, aldus meneer Jansen Hij beweert dat je oren zullen klapperen door de schoonheid van de winkelstraten. Japan is een heel zuiver land en het heeft zijn perspectief op het leven veranderd, zegt meneer Jansen
Die mensen zijn daar veel netter en properder, bijvoorbeeld omdat het de norm is dat ze een mondkapje dragen als ze ziek zijn, om andere mensen niet aan te steken’ Dat had meneer Jansen nog nooit gezien Verder heeft meneer Jansen vermeld dat Japan toen al veel verder was dan Nederland, daar werd technologie zoals laptops al geproduceerd, terwijl dat hier pas jaren later geïntroduceerd werd
Zo heeft hij daar dingen gezien die hij nog nooit gezien had. Dus Japan was echt een belevenis om nooit te vergeten, maar het continent Afrika is heel mooi, maar sommige dingen vallen tegen
Wanneer we hem verder vragen naar zijn avontuur in Afrika, is hij minder enthousiast ‘De reis naar Afrika vond ik ook een enorme beleving, maar het was wel heel anders dan in Japan.
Veel minder schoon dan in Japan
Het was wel interessant om mee te maken dat je oog in oog stond met mensen die in Afrika armoede leden. Ze droegen schoenen die kapot waren, en er waren mensen die de hele nacht moesten werken om brood en ander eten te krijgen Ze wisten niet beter Hij heeft de apartheid ook meegemaakt; hij gaf een voorbeeld over dat hij overal voorrang had en getinte mensen weg bij hem moesten blijven
Dit heeft ongetwijfeld ook meegespeeld in zijn negatieve oordeel over Afrika.
‘Ook gaven ze van die dansfeesten die een grote impact op mij hadden Je moest het gezien en beleefd hebben. Ze wasten zichzelf in water uit een meer of zee, waar ze ook uit dronken. Ook droegen ze kapotte overhemden met gaten erin Als ik vanuit Japan weer terugblik op Afrika, dan moet ik wel zeggen dat het een vies continent was in die tijd. Maar door de achterstand was het land supermooi.’ Hij zei wel dat de natuur en schoonheid daarvan hem echt omver heeft geblazen
Zo is meneer Jansen op allerlei safari's geweest en heeft daar dieren gezien die je alleen maar op tv ziet.
Spijt of niet?
‘Spijt, spijt, wat is spijt?’ was het antwoord van meneer Jansen op de vraag of hij spijt had dat hij niet is gaan doorstuderen Ondanks de 14 dagen noodweer op de terugreis, heeft hij absoluut geen spijt en zou het nog een keer doen. Het heeft hem echter wel gebroken en zal hem altijd bijblijven Toen wij doorvroegen over die 14 dagen ‘hel’ vertelde hij ons dit: ‘Ja nou, hel, vooral omdat je het nooit gezien hebt.’ ‘Dus meer een soort van zeeziek bedoelt u?’ ‘Nee, nee, bij de terugkomst hebben we 14 dagen in noodweer gezeten van Japan af En toen waren we wel allemaal ziek
En je gaat allemaal bidden, want we zaten meer boven water dan onder water. De lading die wij aan boord hadden was gewoon kapotgeslagen
We hebben het in Antwerpen moeten lossen en het was allemaal vernietigd Maar toch zou ik een reis naar Japan aan iedereen aanraden.
Want je ziet wel iets van je leven en in dat land kom je anders nooit meer‘
Thuiskomst
Achteraf kijkt Willem met een blij gevoel terug naar zijn reisleven
Hij geeft vaak aan hoe leuk hij het vond en dat iedereen die kans zou moeten hebben die hij gehad heeft
Hij heeft nergens spijt van en zou het zo nog eens doen. De terugreis van Japan heeft alleen wel impact op hem gemaakt Hierom is hij gestopt met de reizen en is hij weer verder gegaan met het maken van straten. Hij vertelde ons vaak hoe anders het was in de landen waar hij is geweest en dat we het moesten zien Wij vonden het een interessant en leerzaam gesprek en we zijn erg blij met alles wat Willem ons verteld heeft
Door: Samuel, Noah, Julius, Koen, Suat, Qi-Qi & Amir
‘Spijt, spijt, wat is spijt?
Reacties
'Het liet me zien dat elk persoon een uniek leven heeft geleefd '
'Het is bijzonder om je zo in te kunnen leven.'
'Ik vind het mooi om haar verhaal de wereld in te brengen.'
'Het gaat niet om hoe vaak
je valt, maar hoe vaak je daarna opstaat.'
'Het interview was interessant om te doen, en om het in een verhaal uit te kunnen werken was prachtig.'
Har&ElEijmberts
Het verhaal van Har en El Eijmberts, opgeschreven door Cecile, Olivia, Lola, Pleun, Romy, Linde en Evy. Wij hebben de 88jarige Har en zijn 83-jarige vrouw El geïnterviewd. Ze zijn beiden opgegroeid in Brabant en hebben elkaar ontmoet op de sociale academie van Eindhoven. In hun leven hebben ze veel gereisd, niet alleen fysiek naar andere landen, maar ook psychisch, naar binnen in hun hoofd, door middel van hun bewustzijn.
Hoe hebben jullie elkaar ontmoet?
‘Oh, dat is een hele mooie
Wij hebben elkaar ontmoet op de School voor Maatschappelijk Werk voor meisjes (met een directrice) en mannen (met een directeur), in Eindhoven Daar hebben wij 4 jaar hbo gedaan We kregen toen apart les, van 1959-1963 In de pauzes mochten wij elkaar wel zien, bij het koffiedrinken. De directrice vond dat de meisjes niet mochten trouwen met de jonge mannen van de academie Er is toen een moderator met mijn vader en moeder komen praten of het wel verstandig was dat ik met Har verkering had
Als reactie daarop zijn 9 meisjes uit mijn klas getrouwd met mannen van de academie, dus we hadden haar te pakken We zijn nu al 60 jaar gelukkig Wel met schommelingen, want anders zouden we geen goed huwelijk leiden, maar we worden steeds gelukkiger. Har wil 108 worden en, omdat ik 5 jaar jonger ben, moet ik van hem 103 worden, dus we gaan kijken of we dat halen’
Hoe zijn jullie op het idee gekomen om samen te gaan reizen?
‘Wij zijn gaan reizen, omdat wij in India een cursus voor spiritualiteit wilden gaan volgen ‘Spiritualiteit‘ betekent dat je steeds beter weet wie je in essentie bent en wat er zich van binnen in je afspeelt. Hieraan besteedden wij een groot deel van onze vrije tijd. Wij hebben naast onze maatschappelijke banen een heel leven van spiritualiteit gehad
Het zelf ontvangen, maar ook veel doorgeven, is voor ons vervullend geworden India is een land waar je enorm enthousiast over bent óf gillend van wegloopt en hier dan nooit meer naartoe wilt Wij behoren tot de eerste categorie.’
Wanneer was de eerste keer dat jullie naar India zijn geweest?
‘In 2005 was de eerste keer en daarna zijn we elk jaar gegaan
Meestal zijn we 2 keer per jaar geweest en een jaar zelfs 3 keer, tot corona. Sinds corona uitbrak zijn we daar niet meer geweest, maar volgen we online lessen uit India’
Hoe zijn jullie bij die cursus terechtgekomen?
‘Ik denk dat wij dat gedaan hebben omdat de academie eigenlijk geen tak van spiritualiteit kende We hebben een cursus gevolgd waarbij we gedeeltelijk in Nederland en een half jaar in het buitenland zijn geweest. Mediteren maakte ons rustiger en loste onze problemen op.
Toen we weer eens een cursus hadden gedaan in Zwitserland, werkte ik in een team van 5 maatschappelijk werkers
Daar werd de eerste dag nadat ik terug was, tijdens de koffiepauze, gezegd dat ik niet meer over mijn meditatie mocht praten, want dan zou het kunnen zijn dat het zo goed zou gaan met de cliënten, dat mijn
collega’s geen werk meer zouden hebben.’
Welke reis vonden jullie het mooiste of welke reis heeft de meeste invloed op jullie gehad?
‘Onze meest bijzondere vakantie is in India geweest, toen belandden wij na 10 dagen in het ziekenhuis.
Wij kregen altijd les in een hele mooie witte marmeren tempel.
Daar mocht je niet eten als je naar binnen ging, maar wel water meenemen Iemand had water geknoeid en terwijl we aan het dansen waren, ben ik, El, uitgegleden over dat water.
We hebben de volgende dag een afspraak gemaakt in het ziekenhuis, waar wij 4 uur voor moesten rijden
Daar werd geconstateerd dat ik een gebroken heup had. Toen hebben wij 5 dagen moeten wachten tot de Nederlandse zorgverzekeraar groen licht gaf om mij te opereren
Har moest met mij opgenomen worden, want het is in India gebruikelijk dat een familielid wordt opgenomen samen met de patiënt.
We kregen in aanvang een heel klein kamertje, dat helemaal onder water liep tijdens het douchen
Toen de verzekering groen licht gaf, mochten we naar een soort balzaal, met een volledig bankstel, tv, koelkast, hele fijne bedden, etc.
Daar ben ik, het zou heel vreemd voor jullie klinken, al die tijd alleen maar gelukkig geweest’
Hoe kwam het dan dat u zich geen zorgen maakte in het ziekenhuis?
‘Dat is heel moeilijk, maar een hele goede vraag We hebben jullie uitgelegd dat we naar binnen reizen en als je naar binnen reist kom je in contact met je gedachten, je mind, je geest Die gedachten zorgen
ervoor dat er zich allemaal verhaaltjes in je hoofd afspelen als je ongerust bent Waar wij naar streven is een leeg hoofd met nauwelijks gedachten.
Ik had helemaal geen last van die verhaaltjes en Bhagavan, een avatar, heeft daarvoor gezorgd Want hij zei altijd: ‘Als jullie tijdens de cursus iets overkomt, dan zorg ik voor jullie’ Maar toen we daarna in het vliegtuig zaten, raakte ik opeens wel weer in paniek en drong het tot m wat er allemaal was gebeu kreeg ik voor het eerst een huilbui'
Welke ideeën hebben jull meegenomen uit India?
‘Wij ontvangen les uit India geven nog steeds les Daar het voor mensen met een bewustzijn mogelijk het he universum te ontdekken e bereizen, niet alleen ons un We kunnen naar universa t totaal andere wezens zijn d Zo gauw als jullie voldoend gevorderd zijn in het bewu kunnen ook jullie zonder c het universum bereiken.’
Door: Cecile, Olivia, Lola, Pleun, Romy, Linde en Evy
is een publicatie van MDT Cultuur & Kunst.
Deze uitgave presenteert de gesprekken die leerlingen van het Odulphus Lyceum hebben gevoerd met vertellers, als onderdeel van hun Maatschappelijke Diensttijd (MDT) programma.
