PHIẾU ĐĂNG KÝ THAM GIA GIẢI THƯỞNG THÀNH TỰU 2012 1. Họ tên người đăng ký (hoặc người đại diện nhóm): NGUYỄN XUÂN TRANG -
Nơi công tác: Bệnh viện Từ Dũ
-
Địa chỉ liên hệ: 284 Cống Quỳnh Q.1 Tp.HCM
-
Số điện thoại : 0938879939
-
Địa chỉ email: bskimtrang2001@yahoo.com
2. Tên đề tài/ công trình tham dự giải thưởng và đơn vị/cấp quản lý đề tài: “Xây dựng biểu đồ phát triển thai nhi trong tử cung qua các số đo siêu âm” 3. Các tác giả chính của đề tài/công trình: Võ Minh Tuấn Huỳnh Thị Thu Thuỷ Bùi Thanh Vân Phạm Thanh Hải 4. Tóm tắt nội dung đề tài: -
Đặt vấn đề & Mục tiêu: Biểu đồ phát triển thai nhi bằng các số đo siêu âm là các thông số cơ bản nhất để đánh giá sự phát triển của thai nhi, là nền tảng cơ bản của các vấn đề sức khỏe thai như đánh giá thai chậm tăng trưởng trong tử cung, thai quá to ở những thai phụ có rối loạn dung nạp đường trong thai kỳ, đánh giá sự trưởng thành của thai ở những thai phụ không nhớ rõ kinh cuối và không khám thai. Mục tiêu nhằm xây dựng mô hình biểu đồ phát triển thai nhi qua số đo đường kính lưỡng đỉnh, chu vi vòng đầu, chu vi vòng bụng và chiều dài xương đùi từ 14 đến 40 tuần.
-
Đối tượng và phương pháp nghiên cứu: Nghiên cứu cắt ngang từ tháng 3 năm 2009 đến tháng 8 năm 2010, tại khoa Khám bệnh bệnh viện Từ Dũ, 1843 thai phụ được chọn ngẫu nhiên. Chúng tôi thu thập các thông số siêu âm từ 14 đến 40 tuần. Chọn
phương trình hồi quy từng thông số, có hệ số tương quan R2 cao nhất theo tuổi thai sau khi đã kiểm định sự phù hợp của mô hình hồi quy các thông số siêu âm theo tuổi thai. -
Kết quả & kết luận: Bảng bách phân vị các thông số siêu âm theo tuổi thai của chúng tôi mang đặc trưng riêng và hoàn toàn khác với các bảng bách phân vị của các tác giả khác.
-
Ứng dụng:
+
Xây dựng trang web ứng dụng quản lý tăng trưởng thai nhi.
+
Đề tài đã được hội đồng khoa học công nghệ Bệnh viện Từ Dũ thông qua và cho triển khai tại đơn vị chẩn đoán trước sanh vào tháng 12/2011.
5. Ý nghĩa khoa học: Đề tài có giá trị khoa học cao: -
Nghiên cứu đã thực hiện với cỡ mẫu khá lớn: 1843 trường hợp.
-
Số liệu được nhập bằng chương trình quản lý thai phụ và kết quả siêu âm. Sau đó, số liệu được xuất sang chương trình SPSS 16.0 để tính toán và phân tích số liệu.
-
Các thông số siêu âm theo tuổi thai sẽ được xử lý để xây dựng phương trình hồi quy các thông số qua các bước sau
(1). Xây dựng mô hình hồi quy các thông số: +
Vẽ biểu đồ phân tán của các thông số để tìm mối liên hệ và mô hình hồi quy phù hợp.
+
Chọn phương trình hồi quy từng thông số, có hệ số tương quan R2 cao nhất theo tuổi thai.
(2). Kiểm định sự phù hợp của mô hình hồi quy vừa tìm được +
Tính giá trị phần dư (residual) = giá trị quan sát – giá trị ước tính từ phương trình hồi quy.
+
Kiểm định phương sai và phân phối chuẩn của phần dư bằng biểu đồ phân tán và biểu đồ phân phối chuẩn kỳ vọng “Q-Q Plot”.
+
Kiểm tra tính biến thiên của mô hình: tính phương trình hồi quy độ lệch chuẩn các thông số siêu âm theo tuổi thai.
+
Kiểm định hệ số tương quan R2 bằng phân tích phương sai
(3). Tìm phương trình hồi quy ĐLC cho các thông số siêu âm +
Lấy giá trị tuyệt đối của phần dư.
+
Tính phương trình hồi quy ĐLC bằng cách hồi quy giá trị tuyệt đối của phần dư.
(4). Tính bảng bách phân vị: Trên cơ sở phương trình hồi quy, xây dựng bảng bách phân vị của từng thông số theo tuổi thai, theo công thức sau +
Bách phân vị = giá trị trung bình (tính từ phương trình hồi quy) + K x ĐLC (độ lệch chuẩn được tính từ phương trình hồi quy độ lệch chuẩn) [44],[46],[63],[64]. Hệ số K tương ứng với bách phân vị như sau
+
Hệ số K tương ứng với bách phân vị 5, 10, 90, 95 Bách phân vị Hệ số K
5
- 1,645
10
-1,28
90
1,28
95
1,645
(5). So sánh phương trình hồi quy của thông số vừa tìm được với các phương trình hồi quy các thông số tương ứng với các nghiên cứu của dân số nước Pháp, Anh, Trung Quốc, Hàn Quốc và Thái Lan bằng chỉ số Z-score, được tính bằng công thức: Z-score = (giá trị trung bình theo tuổi thai của nghiên cứu khác – giá trị trung bình theo tuổi thai của nghiên cứu này)/giá trị độ lệch chuẩn theo tuổi thai tính từ phương trình hồi quy độ lệch chuẩn.
(6). Tính tốc độ phát triển của thai nhi theo tuổi thai bằng tốc độ các thông số siêu âm theo tuổi thai bằng cách tính đạo hàm của phương trình hồi quy, vẽ biểu đồ của phương trình tốc độ. Thời điểm thai nhi đạt tốc độ phát triển cực đại là khi đạo hàm của phương trình tốc độ bằng 0.
(7). Tính tỉ lệ phát triển đầu/đùi, đầu/bụng và bụng/đùi thai nhi theo tuổi thai bằng cách tính tỉ lệ phát triển các thông số siêu âm CVVĐ/CDXĐ, CVVĐ/CVVB và CVVB/CDXĐ để chứng minh thai nhi có sự phát triển cân xứng trong thai kỳ.
6. Ý nghĩa thực tiễn, ứng dụng: Nghiên cứu chúng tôi đã xây dựng được mô hình hồi quy các thông số siêu âm theo tuổi thai, các giá trị ước đoán của mô hình qua bảng bách phân vị, tốc độ phát triển và các tỉ lệ phát triển của đầu/bụng, đầu/đùi, bụng/đùi. Đây là bảng bách phân vị, tốc độ và tỉ lệ phát triển các thông số siêu âm theo tuổi thai thai nhi của các thai phụ đến khám tại bệnh viện Từ Dũ.
(1). Dựa vào bảng bách phân vị này, các bác sĩ sẽ có cơ sở nhận định tình trạng phát triển thai nhi: bình thường hay bất thường theo tuổi thai, tỉ lệ phát triển giữa đầu, bụng và xương đùi của thai nhi có cân xứng hay không. +
Tăng trưởng bình thường khi đo các thông số đầu, bụng, đùi nằm trong giới hạn bình thường theo tuổi thai.
+
Tăng trưởng bất thường khi đo các thông số đầu và/hoặc bụng, đùi nằm dưới hoặc trên các giới hạn bình thường.
(2). Nếu bác sĩ phát hiện kích cỡ thai nhi hiện tại không phù hợp với tuổi thai: dựa vào bảng bách phân vị bác sĩ có thể chẩn đoán sơ bộ sự bất thường này là do: +
Thai nhỏ do tính tuổi thai sai: thai có hình thái học bình thường, các số đo nhỏ đối xứng. Siêu âm lập lại sau 2 tuần cho thấy tốc độ tăng trưởng bình thường.
+
Thai nhỏ và bất thường: thai có thể có bất thường gợi ý nguyên nhân lệch bội, các hội chứng di truyền hoặc nhiễm trùng bẩm sinh. Các thông số đo cho thấy nhỏ đối xứng hoặc giảm kích thước không đối xứng ở đầu và chi. Siêu âm lập lại hai tuần sau cho thấy sự giảm tăng trưởng thai.
(3). Dựa vào tỉ lệ của đầu/đùi, đầu/bụng, bụng/đùi, bác sĩ có thể phân loại sự phát triển bất thường này thuộc nhóm đối xứng hay bất đối xứng.
(4). Từ đó bác sĩ có thể chỉ định những xét nghiệm khả thi nhằm tìm nguyên nhân và có những quyết định điều trị phù hợp.
(5). Nếu bác sĩ biết được thời điểm của tác động xấu ảnh hưởng đến thai nhi sẽ dễ dàng tư vấn cho thai phụ sự phát triển tiếp theo của thai nhi như thế nào dựa vào tốc độ phát triển các thông số siêu âm.
(6). Kết quả nghiên cứu sẽ làm cơ sở cho các nghiên cứu khác tìm hiểu về thai chậm phát triển hay thai phát triển quá mức trong tử cung, sự phát triển của thai ở những thai phụ có các bệnh lý nội khoa kèm theo.
Nghiên cứu cũng đã xây dựng dược chương trình quản lý tăng trưởng thai nhi qua các số đo siêu âm. Chương trình được viết trên nền tảng web nên rất thuận tiện cho việc sử dụng: http://sieuam.mbhcare.com -
Phương pháp này giúp bác sĩ khám thai, bác sĩ siêu âm theo dõi được sự tăng trưởng của thai là bình thường và bất thường một cách nhanh chóng, giúp sự tư vấn cho thai phụ thuận lợi và rõ ràng hơn. Thai phụ cũng sẽ thấy được đường tăng trưởng của con mình.
-
Thiết bị kết nối không yêu cầu có cấu hình quá cao, mà chỉ cần 1 máy tính có cấu hình bình thường hoặc các thiết bị có thể kết nối với internet và truy cập vào địa chỉ web
-
Sau khi đăng nhập và điền các thông tin cần thiết, chương trình sẽ cho biết ngay thông số siêu âm này của thai phụ là bình thường hay bất thường theo tuổi thai. Nếu thai phụ có nhiều kết quả siêu âm, chương trình sẽ tự động nối các thông số siêu âm lại với nhau và vẽ cho thai nhi này 1 đường tăng trưởng riêng. Dựa vào đây chúng ta có thể biết được sự tăng trưởng của thai nhi này trong suốt thai kỳ do đường tăng trưởng này được vẽ dựa trên bảng bách phân vị.
7. Đề tài/ công trình được nghiệm thu hoặc công bố: -
2011: Tạp chí Y học Thực hành 2011.
-
14.1.2011: Báo cáo nghiệm thu đạt loại xuất sắc tại Hội nghị Khoa học Kỹ thuật lần thứ 28 tại Trường Đại học Y Dược tp Hồ Chí Minh.
-
24.3.2011: Giải nhất tại Hội thảo Khoa học Công nghệ Bệnh viện Từ Dũ năm 2011.
-
12/2011: Hội đồng Khoa học Công nghệ Bệnh viện Từ Dũ thông qua và cho triển khai tại Đơn vị Chẩn đoán Trước sanh.
-
6.1.2012: Giải nhì Hội nghị Khoa học Sáng tạo _ Hội thầy thuốc trẻ toàn quốc năm 2012.
-
26.4.2012: Báo cáo tại Hội nghị Sản phụ khoa Việt Pháp miền Bắc
-
7.7.2012: Báo cáo tại Hội nghị Sản phụ khoa Khu vực Đồng bằng sông Cửu Long.
-
4.8.2012: Báo cáo tại hội nghị Điện quang và Y học hạt nhân toàn quốc lần thứ XIV.
8. Thông tin khác về đề tài/ công trình:
Đề tài đã được hội đồng khoa học công nghệ Bệnh viện Từ Dũ thông qua và cho triển khai tại đơn vị chẩn đoán trước sanh vào tháng 12/2011. 9. Đính kèm: -
Toàn văn đề tài
-
Các bản sao liên quan